Gazeta Dhjetor 2014.Pmd
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
GëzuarDHJETOR 2014 Krishtlindjen! NGJALLJA 1 NGJALLJA Nr. 12 (263) Viti XXII i botimit DHJETOR 2014 Çmimi 20 lekë Edhe papandehur, bashkë me engjëllin u duk një shumicë ushtrie qiellore, duke himnuar Perëndinë, e duke thë- në: Lavdi Perëndisë që është në më të lartat, edhe mbi dhenë paqe, edhe në njerëzit mirë- dashje. Edhe si ikën engjëjt prej tyre në qiell, ba- rinjtë i thanë njëri-tje- trit: Le të shkojmë tani në Betlehem e të sho- him këtë punë që është bërë, të cilën Zoti na e tregoi. Edhe erdhën me vrap e gjetën Mariamën dhe Josifin e foshnjën shtrirë në grazhd. Edhe si panë, treguan për fjalën që iu tha atyre Piktura murale në anën lindore të Kishës së vogël “Lindja e Krishtit” për këtë djalë. në Kompleksin e Katedrales “Ngjallja e Krishtit”, në Tiranë. (Lluk. 2:13-17) “Atje ku do Perëndia, mposhtet rregulli i natyrës” Rrëfimet e Ungjillorëve për Lindjen e Krishtit na theksojnë lindjes na e zbulon Ungjillor Joani: “Në fillim ishte Fjala,... dhe vështirësitë e mëdha që kaloi Shpëtimtari i botës. Por njëkohësisht Fjala ishte Perëndi... Dhe Fjala u bë mish dhe qëndroi ndër përcaktojnë shembullin e jetës për ata që E pasojnë me devocion. ne” (Jn. 1:1,14). Mishërimi i Fjalës mbështet sigurinë se “atje ku Jisui u përul, duke theksuar vlerën e të përulurve. do Perëndia, mposhtet rregulli i natyrës” dhe kjo bindje na fal Lindi në vend të varfër, që të mos përbuzen të varfrit. mundësinë për të kapërcyer të pamundurat nga ana njerëzore. U persekutua, duke theksuar dinjitetin e atyre që ndiqen me të Le të kremtojmë Krishtlindjen, duke marrë frymëzim, besim dhe padrejtë. shpresë për kapërcimin e problemeve tona personale e sociale. Vuajti, duke frymëzuar dhembshurinë për ata që heqin keq. Krishtlindje të bekuara! U mundua si fëmijë, që të mos harrojmë të drejtat dhe nevojat e fëmijëve të botës. Fragment nga Mesazhi i Krishtlindjes Por mesazhin më të thellë theologjik dhe kozmologjik të Krisht- i Kryepiskopit Anastas 2 NGJALLJA DHJETOR 2014 Krishti lindet, lavdërojeni! Krishti Sa e pasur është mirësia e Tij! Çfarë vjen nga qiejt, shkoni ta takoni. Krishti është misteri që më rrethon! Tani ai merr është në tokë, ngrihuni. Gjithë bota, pjesë në trupin tim, që Ai të shpëtojë këndojini Zotit. Le të ngazëllohen qiejt shëmbëlltyrën dhe ta bëjë trupin të dhe le të gëzohet toka. Errësira kaloi dhe pavdekshëm. Ai njofton një bashkim të u bë drita. Njerëzit që rrinin në errësirë dytë nëpërmjet trupëzimit, i cili është le të shohin dritën e madhërishme të shumë më i mrekullueshëm se bashkimi i njohurisë së plotë. Ai që ishte pa trup, u parë në krijim. Sepse në krijim, Ai na dha trupëzua. Biri i Perëndisë u bë Biri i një pjesë të natyrës së Tij të mirë. Dhe njeriut. Jisu Krishti i njëjtë dje, sot dhe tani, në Lindje, Ai merr mbi vete natyrën përjetë. tonë mëkatare. Lindja është edhe një Le të flasim në festivalin që quhet veprim tjetër i perëndishëm. Është Lindja e Zotit dhe Shpëtimtarit tonë Jisu madhështore në sytë e të gjithëve atyre Krisht. Këtë kremtojmë sot, ardhjen e që e kuptojnë. Perëndisë te njerëzimi, që njerëzimi të Nga Homelia e Shën Grigor Theologut mund të kthehet te Perëndia. Le të heqim për Krishtlindjen natyrën e vjetër, që të mund të veshim të renë. Le të vdesim tek Adami, që të jetojmë në Krishtin. Le të lindemi me Krishtin, si dhe të kryqëzohemi e varro- semi me Të, që të mund të ngjallemi me Të. Sepse ai që është i pasur, bëhet i varfër. Ai merr varfërinë e trupit tim, që mënyrës së festivaleve pagane, por në unë të marr pasuritë e Hyjnisë së Tij, mënyrë të perëndishme. Le të meditojmë ne, sepse Ai zbraz vetveten, nga lavdia e Tij adhuruesit e Fjalës së Perëndisë, për Fjalën për një kohë të shkurtër, që unë të mund dhe Ligjet e Tij dhe për historitë e Shkri- të marr pjesë në plotësinë e Tij. meve, të cilat na tregojnë për festivalin e Prandaj, le të kremtojmë festën, jo sipas pranishëm. Kishëza “Lindja e Krishtit” “Virgjëresha lindi sot” Nuk do të bëj ndonjë përshkrim psali himnin e shquar “Virgjëresha Ritmi i jashtëzakonshëm. Meloditë fuqia hyjnore, Drejtësia dhe Shenj- të gjatë. Do të them vetëm pak fja- sot”, që psalet ditën e Krishtlindjes e saj të ëmbla, ashtu siç dinte të tërimi drejtojnë botën dhe gjithçka lë të thjeshta për himnin e mreku- dhe që fillon kështu: krijonte e të kompozonte Melodisti. që është në të. Përballë personave llueshëm “Virgjëresha lindi sot” Virgjëresha lindi sot të për- Poetika e Romanit në përgjithë- të hirshëm, poeti entuziazmohet. kushtuar Krishtlindjes nga Roman mbiqenëshmen Fjalë, edhe dheu si është e thjeshtë, por edhe ma- Me devocion të jashtëzakonshëm Melodisti, të cilin e kanë karakteri- ai vështron Krishtin dhe Nënën e i blaton të paafruarit shpellën. dhështore. Bizantinologu gjerman zuar “Pindar të poezisë ritmike”. Tij. Ngjarjet e së kaluarës zhvillo- Engjëjtë bashk’ me barinjtë po Krumbaher dhe shumë kritikë të Roman Melodisti jetoi në fillim tjerë mendojnë se Romani është hen si në vegim. Ai vetë nxitet, ngac- lavdërojnë. Magët pra, bashkë të shekullit VI pas Krishtit. Ishte poeti kishtar më i madh i botës, mohet, frymëzohet. Nga fjalët e tij nga Siria dhe shërbente si dhjak në me yllin po udhëtojnë. Se për sepse ky përfaqëson fazën më të përhapet fjala hyjnore. Nga poezia një nga kishat e Bejrutit. Kur erdhi ne ka lindur Krishti si djalë rëndësishme të historisë së himno- e tij buron melodi e ëmbël. Nga në Konstandinopojë u emërua dhjak foshnjë i parajetëshmi Zot. grafisë kristiane, e cila me të arrin shpirti i tij gufon lutje qiellore. Tre- në kishën e Shën Marisë që quhej përsosmërinë e saj më të lartë. gues për këto është poema: “e Kiros”. Himnet e kompozuara Është kjo strofa e parë e një poe- Thellësi e pakrahasuar ndjenje, “Virgjëresha lindi sot”. prej tij janë kryevepra. me të shkëlqyer, e cila përbëhet nga dispozitë e kulluar poetike, shkëlqim Nuk zgjatem më. Këto pak fjalë Një natë iu shfaq në ëndërr Shën njëzet e katër strofa. Kjo strofë për- gjuhësor, përsosmëri e padiskutue- janë thërrime nga Tryeza mistike e Maria, i dha një copë letër dhe e bën “temën” e tërë poemës. Në të shme. Himnet e tij liturgjike janë nxiti ta hante. Romani e mori fja- vërtetë, nuk është poemë, është një Roman Melodistit. Janë pak pika drama fetare të mrekullueshme. lën me kuptimin e saj real dhe për- dramë e përkryer. Vendi ku zhvillo- vese mëngjesi pranveror, janë pak piqej gjatë ëndrrës ta zbatonte. Kur het drama, është shpella. Personat Në to gjejmë personat më të petale lule vere, që tregojnë lartë- u zgjua dhe shpirti i tij qe mbushur janë: Foshnja hyjnore Perëndia, Shën mëdhenj të Dhiatës së Vjetër dhe sinë, thellësinë dhe bukurinë e him- me mallëngjim e frymëzim, lavdëroi Maria, Engjëjt, Barinjtë, Magët. Anti- të Re. Patrikët dhe profetët. Apos- nografisë sonë kishtare e në veçanti Perëndinë për vegimin. Hipi në am- tezat e kompozimit janë prekëse. tujt dhe Martirët. Protagonist Perë- të asaj të Krishtlindjes, të cilën pak vonën e Kishës dhe i prekur në shpirt Figurat e saj të mrekullueshme. ndia. Tërëdituria hyjnore, Tërë- e njohim. DHJETOR 2014 NGJALLJA 3 “Diktatura që nuk vrau dot shpirtin” Në kuadrin e veprimtarive të Bunk-Art, më 26 nëntor, Komiteti Shtetëror për Kultet, në bashkëpunim me Agjencinë Kombëtare të Turizmit dhe me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të komuniteteve fetare në vend, organizuan një konferencë dhe ekspozitë në ambientet e bunkerit antibërthamor të ndërtuar në kohën e diktaturës. Kisha jonë u përfaqësua në veprimtari nga Episkopi i Krujës, Andoni. Organizimi i kësaj konference dhe ekspozite kishte për qëllim informimin dhe sensibilizimin e mbarë qytetarëve mbi persekutimin e komuniteteve fetare në regjimin diktatorial dhe zhvillimin e turizmit fetar dhe ba- shkëjetesës fetare në vend. Dëgjuesit ishin shumica nxënës shkollash, që nuk kishin lindur ende në atë kohë. Për të dhënë një imazh të kësaj kohe, më poshtë po japim disa të dhëna, që dëshmojnë brutalitetin e regjimit monist kundër besimit orthodhoks. Disa klerikë të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë që u ekzekutuan, u persekutuan dhe vuajtën në mënyra të ndryshme gjatë periudhës së regjimit ateist komunist (1943-1990) a. nga pushtuesit dhe bashkëpunëtorët e tyre 2. atë Konstandin Bozdo, nga Koshovica e Dropullit. U arrestua më 1964 dhe u mbajt në burgjet e Burrelit. U ekzekutua në vend të panjohur 1. atë Arqile Gramatikoi, 1 gusht 1943, në Libohovë. dhe nuk i dihet varri. 2. atë Dhimitër Pandeliu, në maj 1944, në Dhrovjan të Poshtëm. 3. atë Gjergj Suli, nga Lekli i Tepelenës. U arrestua më 1946, u dënua 3. atë Harallamb Gjika, më 17 prill 1942, në Poliçan të Pogonit. me vdekje më 1947 dhe u ekzekutua në janar 1948 në vend të panjohur, 4. atë Sotir Koci, gjatë vitit 1942, në Mursi të Sarandës. sikundër edhe varri i tij. 5. atë Vasil Ikonomu, gjatë vitit 1942, në Hllomo të Pogonit. 4. atë Nikolla Kalojani, nga fshati Fanar i Vurgut. U ekzekutua në mënyrë 6. atë Anastas Papahristo, nga Sopiku i Sarandës, 1943 me tortura në mizore në mars 1949. burgjet e gjermanëve. 5. atë Jani Kutulla, nga Himara. U ekzekutua gjatë hetimeve, në prill 1968. 7. atë Dhimitër Dedi, në Këllëz të Lunxhërisë, verë 1941. 6. atë Kristo Tashi, nga Haskova. U ekzekutua në qelitë e hetuesisë. b. nga grupe komuniste përpara vendosjes së regjimit të tyre janë d. Klerikë Orthodhoksë që vdiqën në burgjet dhe internimet e shënuar këto ekzekutime pa gjyq të klerikëve Orthodhoksë: regjimit komunist, ku ishin dënuar me afate të gjata burgimi: 1.