Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Listopad, 2017 r.

Zamawiający: Zarząd Powiatu Kartuskiego Starostwo Powiatowe w Kartuzach

ul. Dworcowa 1 83-300

Wykonawca:

Green Key Joanna Masiota - Tomaszewska ul. Nowy Świat 10a/15 60-583 Poznań www.greenkey.pl

Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Właściciel Firmy mgr Joanna Masiota - Tomaszewska

Autor zy opracowania: mgr Joanna Kamińska – Kierownik Zespołu Projektowego mgr Andrzej Karkowski – Specjalista ds. ochrony środowiska mgr Wojciech Pająk – Specjalista ds. ochrony środowiska w ścisłej współpracy z pracownikami Wydziału Rolnictwa i Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Kartuzach Listopad, 2017 r.

Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

SPIS TREŚCI

SPIS SKRÓTÓW ...... 5

1. WSTĘP ...... 7

1.1. PODSTAWY MERYTORYCZNE OPRACOWANIA ...... 7

1.2. OGÓLNE INFORMACJE STATYSTYCZNE O POWIECIE KARTUSKIM W LATACH 2015-2016 ...... 8

2. STAN ŚRODOWISKA I PRESJA ANTROPOGENICZNA W LATACH 2015-2016 ...... 13

2.1. ZASOBY WODNE ...... 13

2.1.1. Gospodarka wodno-ściekowa ...... 19 2.1.2. Pozwolenia wodnoprawne ...... 22

2.2. POWIERZCHNIA ZIEMI I GLEB ...... 22

2.3. PRZYRODA ...... 24

2.4. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE ...... 25

2.4.1. Infrastruktura grzewcza ...... 27 2.4.2. Pozwolenia i zgłoszenia ...... 28

2.5. HAŁAS ...... 33

2.6. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE ...... 37

2.7. POWAŻNE AWARIE i NADZWYCZAJNE ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA ...... 38

2.8. GOSPODARKA ODPADAMI ...... 40

3. OCENA REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ W OKRESIE OD STYCZNIA 2015 R. DO GRUDNIA 2016 R...... 41

3.1. ZASOBY WODNE ...... 41

3.2. POWIERZCHNIA ZIEMI: KOPALINY, GLEBY...... 53

3.3. ZASOBY PRZYRODNICZE ...... 56

3.4. OCHRONA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO ...... 64

3.5. MINIMALIZOWANIE UCIĄŻLIWEGO HAŁASU ...... 73

3.6. OCHRONA MIESZKANCÓW PRZED POLAMI ELEKTROMAGNETYCZNYMI . 76

3.7. PRZECIWDZIAŁANIE WYSTĘPOWANIU POWAŻNYCH AWARII I INNYM ZAGROŻENIOM ŚRODOWISKA ...... 77

3.9. GOSPODAROWANIE ODPADAMI ...... 85

3.10. ZAGADNIENIE HORYZONTALNE EDUKACJA EKOLOGICZNA...... 89

3.11. RACJONALIZACJA ZUŻYCIA ENERGII, SUROWCÓW I MATERIAŁÓW ORAZ WZROST UDZIAŁU ZASOBÓW ODNAWIALNYCH...... 97

3 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

4. OCENA REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ...... 100

4.1. OCENA WSKAŹNIKOWA ...... 100

4.1.4. Podsumowanie wskaźników ...... 108

4.2. ANALIZA FINANSOWA ...... 111

4.3. PODSUMOWANIE KOŃCOWE ...... 126

SPIS TABEL ...... 128

SPIS WYKRESÓW ...... 129

SPIS RYCIN ...... 129

4 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

SPIS SKRÓTÓW art. artykuł KPWiK Komunalne As arsen Przedsiębiorstwo b.d. brak danych Wodociągów i Kanalizacji B(a)P benzo(a)piren KZGW Krajowy Zarząd Gospodarki BIP Biuletyn Informacji Wodnej Publicznej LGD lokalna grupa działania

BZT5 biochemiczne LGR Lokalna Grupa Rybacka zapotrzebowanie na tlen MD monitoring diagnostyczny

C6H6 benzen Mg megagram / tona ChZT chemiczne MO monitoring operacyjny zapotrzebowanie na tlen MPZP miejscowy plan Cd kadm zagospodarowania CO tlenek węgla przestrzennego dam3 tys. m3 NFOŚiGW Narodowy Fundusz dB decybel Ochrony Środowiska DK droga krajowa i Gospodarki Wodnej DPS dom pomocy społecznej Ni nikiel

DW droga wojewódzka NO2 dwutlenek azotu dz. działka NO3 azotany

Dz. U. Dziennik Ustaw O3 ozon Dz. Urz. Dziennik Urzędowy obr. obręb ewid. ewidencyjny odc. odcinek Fe żelazo ODR Ośrodek Doradztwa GHz gigaherc Rolniczego GJ gigadżul OSChR Okręgowa Stacja GDDKiA Generalna Dyrekcja Dróg Chemiczno-Rolnicza Krajowych i Autostrad OSP ochotnicza straż pożarna gm. gmina OZE odnawialne źródła energii gosp. gospodarstwo OWO ogólny węgiel organiczny GOPS Gminny Ośrodek Pomocy Pb ołów Społecznej PEM promieniowanie GPK Gminne Przedsiębiorstwo elektromagnetyczne Komunalne PEW przewodność elektrolityczna GPRU Gminne Przedsiębiorstwo PIG Państwowy Instytut Remontowo Usługowe Geologiczny GUS Główny Urząd Statystyczny PKP Polskie Koleje Państwowe ha hektar PM 2,5 pył zawieszony zawierający JCW jednolita część wód cząstki mniejsze niż JCWP jednolita część wód 2,5 mikrometrów powierzchniowych PM 10 pył zawieszony zawierający JCWPd jednolita część wód cząstki mniejsze niż podziemnych 10 mikrometrów jez. jezioro PO IiŚ Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

5 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

POŚ Program ochrony ZDP Zarząd Dróg Powiatowych środowiska ZDW Zarząd Dróg Wojewódzkich poz. pozycja ze zm. ze zmianami PPK punkt pomiarowo-kontrolny ZGM Zakład Gospodarki PROW Program Rozwoju Mieszkaniowej Obszarów Wiejskich ZMiUW Zarząd Melioracji PSD poniżej stanu dobrego i Urządzeń Wodnych PSG Polska Spółka ZS zespół szkół Gazownictwa ZSO Zespół Szkół PSP Państwowa Straż Pożarna Ogólnokształcących PTTK Polskie Towarzystwo ZSP zespół szkół Turystyczno-Krajoznawcze ponadgimnazjalnych / PWiK Przedsiębiorstwo ponadpodstawowych Wodociągów i Kanalizacji ZUK Zakład Usług Komunalnych Q czwartorzęd RDLP Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych RDOŚ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska RIPOK regionalna instalacja przetwarzania odpadów komunalnych RPO WP Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego RZGW Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej SM spółdzielnia mieszkaniowa

SO2 dwutlenek siarki SOSW Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy SP szkoła podstawowa SUW stacja uzdatniania wody ust. ustęp WFOŚiGW Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Woj. Pom. Województwo Pomorskie WOPR Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe WPI wieloletni plan inwestycyjny WSSE Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna WWA wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

6 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

1. WSTĘP

1.1. PODSTAWY MERYTORYCZNE OPRACOWANIA

Niniejszy dokument dotyczy oceny realizacji założeń określonych w przyjętym przez Radę Powiatu Kartuskiego Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego na lata 2015 – 2018 z perspektywą na lata 2019 - 2022. W oparciu o art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2017 poz. 519 ze zm.), organ wykonawczy powiatu sporządza co dwa lata raport z realizacji programu ochrony środowiska (zwany dalej „Raportem”), który przedstawia radzie powiatu. Po przedstawieniu Raportu radzie powiatu dokument ten ustawowo zostanie przekazany organowi wykonawczemu województwa. Opracowanie stanowi realizację ustawowego obowiązku i dotyczy okresu od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. Jest to pierwszy Raport z realizacji POŚ, który został przyjęty w roku 2015. Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2017 r. poz. 1405 ze zm.) opracowany Raport podlega zamieszczeniu w Biuletynie Informacji Publicznej. Zakres niezbędnych informacji, jakie zawiera Raport odpowiada treści przyjętego Programu ochrony środowiska (zwanego dalej POŚ). W dokumencie tym przedstawiane są postępy z realizacji zadań wytyczonych w Programie, zarówno w zakresie zadań własnych Powiatu, jak i zadań koordynowanych, monitorowanych. Porównanie uzyskanego obrazu ze stanem polityki ochrony środowiska powiatu kartuskiego opisanym w POŚ powinno dać odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu udało się zrealizować przyjęte założenia oraz przedsięwzięcia. Niniejszy Raport weryfikuje i ocenia wykonanie celów wyznaczonych w POŚ w odniesieniu do działań podjętych i zrealizowanych w latach 2015-2016.

Tabela 1. Harmonogram realizacji założeń i stopnia realizacji POŚ, zgodny z przyjętym POŚ

Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego na lata 2015 – 2018 z perspektywą na lata 2019 - 2022

7 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

W POŚ sformułowano cele ekologiczne na podstawie diagnozy i prognozy stanu środowiska, a także uwarunkowań polityki ekologicznej na tle głównych dziedzin rozwoju i związanych z nimi kierunków presji na środowisko. W Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego na lata 2015 – 2018 z perspektywą na lata 2019 - 2022 wyznaczono cele ekologiczne i zadania, które zostały ujęte w POŚ w następujący sposób: 1. Cel ekologiczny: modernizacja i rozbudowa infrastruktury wodno – ściekowej dla zapewnienia lepszej ochrony środowiska oraz poprawy warunków życia mieszkańców. 2. Cel ekologiczny: zachowanie, właściwe wykorzystanie oraz odnawianie i przywracanie do stanu właściwego składników przyrody. 3. Cel ekologiczny: ograniczenie przekształceń ziemi w wyniku procesów naturalnych oraz antropogenicznych. 4. Cel ekologiczny: zapewnienie wystarczającej ilości wody o odpowiedniej jakości użytkowej oraz ochrona przed powodzią. 5. Cel ekologiczny: utrzymanie standardów jakości powietrza, redukcja emisji pyłów gazów i odorów. 6. Cel ekologiczny: zminimalizowanie uciążliwego hałasu i utrzymanie jak najlepszej jakości stanu akustycznego środowiska. 7. Cel ekologiczny: ochrona mieszkańców przed polami elektromagnetycznym. 8. Cel ekologiczny: racjonalizacja zużycia energii, surowców i materiałów oraz wzrost udziału zasobów odnawialnych. 9. Cel ekologiczny: upowszechnienie idei ekorozwoju we wszystkich sferach życia oraz wdrożenie edukacji ekologicznej jako edukacji interdyscyplinarnej. 10. Cel ekologiczny: minimalizacja wpływu na środowisko oraz eliminacja ryzyka dla zdrowia ludzi w miejscach największego oddziaływania na środowisko i zapewnienie bezpieczeństwa chemicznego lub biologicznego. 11. Cel ekologiczny: racjonalny i systemowy rozwój gospodarki odpadami.

Raport został opracowany na podstawie danych i informacji uzyskanych od jednostek, które były wskazane w POŚ jako jednostki odpowiedzialne za realizację celów ekologicznych w nim wytyczonych. W szczególności podstawą sporządzenia Raportu z realizacji POŚ za lata 2015 - 2016 były:  sprawozdania z wykonania budżetu powiatu oraz gmin,  dane statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego – Bank danych lokalnych,  dane sprawozdawcze od poszczególnych podmiotów, do których skierowano zapytania ankietowe,  informacje o stanie środowiska wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska w Gdańsku.

1.2. OGÓLNE INFORMACJE STATYSTYCZNE O POWIECIE KARTUSKIM W LATACH 2015-2016

W kolejnych tabelach zestawiono informacje wstępne dotyczące wysokości dochodów jednostki i jej wydatków, w tym poniesionych na ochronę środowiska w okresie sprawozdawczym.

8 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Dla wszelkich analiz posłużono się także rokiem 2014, rokiem kończącym poprzedni Raport z POŚ oraz poprzedni POŚ, tak aby przedstawić zawsze wartość bazową analiz działań prowadzonych w dwóch latach sprawozdawczych, 2015-2016.

Tabela 2. Dochody Powiatu ogółem, w tym otrzymane dotacje w latach 2014-2016 Wyszczególnienie (zł) rok 2014 rok 2015 rok 2016 Dochody ogółem 100 685 058,37 107 868 135,30 110 010 473,05 Otrzymane dotacje 16 131 020,39 18 796 377,10 15 388 512,18 Finansowanie i współfinansowanie 4 905 962,68 5 437 299,02 2 538 646,71 programów i projektów unijnych Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014 oraz 2015-2016

Wykres 1. Dochody jednostki w latach 2014-2016 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014-2016

Inwestycje proekologiczne generują duże nakłady finansowe, stąd ważne jest dofinansowanie przedsięwzięć z innych źródeł, sąsiednich samorządów, instytucji rządowych bądź programów krajowych i zagranicznych. Dotacje dla Powiatu Kartuskiego stanowiły w ostatnich latach:  w roku 2014 – 16,02 % wszystkich dochodów, w tym 4,87 % wszystkich dochodów stanowiły dotacje w ramach finansowania i współfinansowania z programów i projektów unijnych,  w roku 2015 – 17,43 % wszystkich dochodów, w tym 5,04 % wszystkich dochodów stanowiły dotacje w ramach finansowania i współfinansowania z programów i projektów unijnych,  w roku 2016 – 13,99 % wszystkich dochodów, w tym 2,31 % wszystkich dochodów stanowiły dotacje w ramach finansowania i współfinansowania z programów i projektów unijnych.

9 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Wykres 2. Procent otrzymanych dotacji, w tym dotacji w ramach finansowania ze środków unijnych Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014-2016

W kolejnej tabeli zawarto natomiast informacje o dochodach samorządów gminnych i udziału dotacji w ogólnym budżecie tych jednostek.

Tabela 3. Dochody gmin ogółem, w tym otrzymane dotacje w roku wyjściowym 2014 i w latach 2015-2016 Wyszczególnienie (zł) rok 2014 rok 2015 rok 2016 Dochody ogółem 461 501 215,02 497 894 981,10 633 609 213,58 Otrzymane dotacje 100 791 509,21 113 879 172,85 216 408 216,44 Finansowanie i współfinansowanie 16 865 312,51 26 335 360,16 10 074 133,11 programów i projektów unijnych Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2015-2016

Wykres 3. Dochody gmin w latach 2014-2016 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014-2016

Dotacje dla samorządów gminnych stanowiły w ostatnich latach:  w roku 2014 – 21,84 % wszystkich dochodów, w tym 3,65 % wszystkich dochodów stanowiły dotacje w ramach finansowania i współfinansowania z programów i projektów unijnych,

10 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

 w roku 2015 – 22,87 % wszystkich dochodów, w tym 5,29 % wszystkich dochodów stanowiły dotacje w ramach finansowania i współfinansowania z programów i projektów unijnych,  w roku 2016 – 34,15 % wszystkich dochodów, w tym 1,59 % wszystkich dochodów stanowiły dotacje w ramach finansowania i współfinansowania z programów i projektów unijnych.

Wykres 4. Procent otrzymanych dotacji, w tym dotacji w ramach finansowania ze środków unijnych Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014-2016

Tabela 4. Wydatki (zł) Powiatu ogółem, w tym na ochronę środowiska w roku wyjściowym 2014 i w latach 2015-2016 Wyszczególnienie (zł) rok 2014 rok 2015 rok 2016 Wydatki ogółem 98 414 383,78 107 170 248,86 105 710 944,53 Wydatki na rolnictwo i łowiectwo 24 984,00 60 406,80 34 000,00 Wydatki na rybołówstwo i rybactwo 12 000,00 12 000,00 12 000,00 Wydatki na leśnictwo 206 925,77 241 294,80 215 312,89 Wydatki na transport i łączność 7 242 445,53 10 112 018,68 11 277 331,81 Wydatki na gospodarkę komunalną i ochronę 167 850,87 134 436,01 247 127,20 środowiska Wydatki na gospodarkę mieszkaniową 248 937,88 1 676 039,10 452 459,05 Wydatki na bezpieczeństwo i ochronę 4 852 405,54 4 789 662,57 5 004 736,64 przeciwpożarową Wydatki na turystykę 295 758,24 3 886 704,42 0,00 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014-2016

11 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Wykres 5. Wydatki (zł) powiatu kartuskiego (samorządu), w tym na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska w okresie sprawozdawczym Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014, 2015-2016

Tabela 5. Wydatki (zł) gmin ogółem, w tym na ochronę środowiska w roku wyjściowym 2014 i w latach 2015-2016 Wyszczególnienie (zł) rok 2014 rok 2015 rok 2016 Wydatki ogółem 482 524 497,09 491 942 559,61 608 298 081,74 Wydatki na rolnictwo i łowiectwo 15 305 527,12 23 786 134,62 10 534 159,80 Wydatki na rybołówstwo i rybactwo 903 809,75 1 877 355,55 0,00 Wydatki na wytwarzanie i zaopatrywanie w energię 314 180,92 372 001,15 426 752,84 elektryczną, gaz i wodę Wydatki na transport i łączność 44 600 578,57 42 429 360,58 33 185 635,66 Wydatki na gospodarkę komunalną i ochronę 33 318 527,55 34 554 435,68 38 944 713,79 środowiska Wydatki na gospodarkę mieszkaniową 4 158 697,09 4 267 206,45 8 658 799,65 Wydatki na bezpieczeństwo i ochronę 5 971 658,19 11 457 338,69 7 716 488,06 przeciwpożarową Wydatki na turystykę 3 464 239,79 3 409 424,81 1 466 803,47 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014-2016

Wykres 6. Wydatki (zł) samorządów gminnych, w tym na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska, w okresie sprawozdawczym Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2015-2016

12 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

2. STAN ŚRODOWISKA I PRESJA ANTROPOGENICZNA W LATACH 2015-2016

2.1. ZASOBY WODNE

Realizując plan Wojewódzkiego Programu Monitoringu Środowiska województwa pomorskiego, w roku 2015 i 2016 na terenie powiatu kartuskiego prowadzono monitoring jakości wód płynących i stojących. W 2015 roku na terenie powiatu kartuskiego WIOŚ w Gdańsku prowadził badania monitoringowe w czterech punktach kontrolno-pomiarowych (PPK), które posłużyły do oceny trzech jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) rzecznych. Badań monitoringowych jezior nie prowadzono. Wykaz badanych w 2015 roku reprezentatywnych punktów kontrolno-pomiarowych wód powierzchniowych rzecznych badanych na terenie powiatu kartuskiego zamieszczono w kolejnej tabeli.

Tabela 6. PPK badane w 2015 roku na terenie powiatu kartuskiego Km rzeki od Odległość Nazwa JCW na Oceniana Nazwa Punktu ujścia do od źródła do Nazwa rzeki której ppk jest JCW Gmina ppk ppk [km] zlokalizowany naturalna Radunia od wypływu z jez. Radunia - Lniska 42,6 40,6 Radunia NIE Żukowo Ostrzyckiego do Strzelenki Radunia od wypływu z jez. Radunia - Babi Dół 7,6 75,6 Radunia NIE Żukowo Ostrzyckiego do Strzelenki Strzelenka Strzelenka - most 3,6 12,9 Strzelenka z jeziorem NIE Żukowo Pępowo-Leźno Tuchomskim Mała Słupina Mała Supina - z jeziorami Sitno, 0,5 17,2 Mała Supina NIE Żukowo Żukowo Klasztorne Duże, Białe Źródło: WIOŚ Gdańsk

13 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Ryc. 1. Ocena stanu/potencjału ekologicznego JCW rzecznych ocenionych w 2015 roku na terenie województwa pomorskiego Źródło: WIOŚ Gdańsk

Ocenę stanu ekologicznego JCW wykonano na podstawie badań biologicznych i wspierających je badań fizykochemicznych. W ocenie uwzględniono także klasę elementów hydromorfologicznych. Dla JCW Raduni od wypływu z jez. Ostrzyckiego do Strzelenki stwierdzono potencjał ekologiczny jako dobry i powyżej dobrego, a dla pozostałych dwóch JCW (Mała Słupina z jez. Sitno, Klasztorne Duże, Białe oraz Strzelenka z jeziorem Tuchomskim) jako umiarkowany. Stan biologiczny oceniono na podstawie badań fitobentosu, makrofitów oraz makrobezkręgowców. Dla wszystkich ocenianych JCW klasę elementów biologicznych przyjęto II. W przypadku klasy elementów fizykochemicznych można zauważyć, że JCW Radunia od wypływu z jez. Ostrzyckiego do Strzelenki posiada II klasę, zaś pozostałym przypisano potencjał poniżej dobrego (przekroczenia fosforanów). Stan chemiczny został oceniony tylko w JCW Radunia od wypływu z jez. Ostrzyckiego do Strzelenki i oceniono go na dobry, w związku z czym ze względu na dobry potencjał ekologiczny, stan JCWP oceniono na dobry. Stan JCW Mała Słupina z jez. Sitno, Klasztorne Duże, Białe oraz Strzelenka z jeziorem Tuchomskim oceniono na zły o czym przesądził stan ekologiczny. Powyższe wyniki obrazuje kolejna tabela.

14 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Tabela 7. Ocena stanu JCWP rzecznych monitorowanych na obszarze powiatu kartuskiego

w 2015 r.

-

okrzemkowy) 3.5)

-

Nazwa

ocenianej jcw MIR)

MMI)

(grupa3.1

STAN CHEMICZNY STAN CHEMICZNY STAN

i niesyntetyczne (3.6) iniesyntetyczne

Klasaelementów biologicznych

Fitobentos (wskaźnik

Klasa elementów fizykochemicznych Klasaelementów fizykochemicznych

STAN / / POTENCJAŁEKOLOGICZNY STAN

Klasa elementów fizykochemicznych Klasaelementów fizykochemicznych

Makrofity (makrofitowy indeks rzeczny Makrofityindeks (makrofitowy

Klasaelementów hydromorfologicnych

Makrobezkręgowce bentosowe (indeks Makrobezkręgowcebentosowe

Program monitoringu (MD, MO lub MO MB) Program(MD, monitoringu specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne zanieczyszczenia specyficzne Radunia od DOBRY I wypływu z jez. MD 0,658 43,1 0,859 II II II II POWYŻEJ DOBRY DOBRY Ostrzyckiego DOBREGO do Strzelenki Mała Słupina z jez. Sitno, UMIARKO- BRAK MO 0,465 II II PPD ZŁY Klasztorne WANY OCENY Duże, Białe Strzelenka z UMIARKO- BRAK jeziorem MO 0,515 II II PPD ZŁY WANY OCENY Tuchomskim Źródło: WIOŚ Gdańsk

Ryc. 2. Potencjał ekologiczny JCW rzecznych w powiecie kartuskim ocenionych w 2015 roku Źródło: WIOŚ Gdańsk

15 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

W 2016 roku na terenie powiatu kartuskiego przebadano 2 jednolite części wód (JCWP) rzecznych oraz 3 jednolite części wód jezior. JCWP Łeba do Dębnicy bez Dębnicy badano w przekroju pomiarowym Łeba - Cieszenie. Potencjał ekologiczny określony na podstawie wskaźników biologicznych, fizykochemicznych oraz substancji syntetycznych i niesyntetycznych określono jako dobry. Ocenę biologiczną sporządzono na podstawie trzech wskaźników: skład fitobentosu i fitoplanktonu odpowiadał bardzo dobrej jakości - I klasa, natomiast skład makrobezkręgowców bentosowych odpowiadał dobrej jakości - II klasa i zdecydował o ogólnej klasyfikacji biologicznej JCWP (II klasa). Wskaźniki fizykochemiczne kwalifikowały wodę do II klasy, zdecydował o tym poziom substancji organicznych (wskaźniki: BZT5, OWO, ChZT-Cr) oraz biogennych: związków azotu i fosforu (wszystkie badane ich formy). Nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych dla stężeń substancji syntetycznych i niesyntetycznych. O stanie wody zdecydował zły stan chemiczny z uwagi na przekroczenia dopuszczalnego średniorocznego poziomu benzo(a)pirenu w wodzie. Nie stwierdzono natomiast przekroczenia dla dopuszczalnego stężenia maksymalnego. JCWP Dopływ z jez. Bąckiego - badano w przekroju pomiarowym Dopływ z jez. Bąckiego -Mirachowo. Stan ekologiczny określony na podstawie wskaźników biologicznych, fizykochemicznych oraz substancji syntetycznych i niesyntetycznych określono jako umiarkowany. Ocenę biologiczną sporządzono na podstawie składu makrobezkręgowców bentosowych, który odpowiadał dobrej jakości - II klasa. Wskaźniki fizykochemiczne kwalifikowały wodę do stanu poniżej dobrego, zdecydował o tym poziom ogólnego węgla organicznego - OWO oraz odczyn wody. JCWP obejmował zakres monitoringu operacyjnego, nie badano więc substancji syntetycznych i niesyntetycznych oraz substancji priorytetowych i innych zanieczyszczeń. O stanie wody przesądził już stan ekologiczny. JCWP Klasztorne Duże - stan ekologiczny określony na podstawie wskaźników biologicznych, fizykochemicznych oraz substancji syntetycznych i niesyntetycznych określono jako słaby. Ocenę biologiczną sporządzono na podstawie 3 wskaźników: fitoplankton, fitobentos i makrofity. O słabym stanie biologicznym zdecydował nadmierny rozwój fitoplanktonu - IV klasa, pozostałe wskaźniki wskazywały na dobrą jakość wody. Wskaźniki fizykochemiczne kwalifikowały wodę do stanu poniżej dobrego, zdecydował o tym poziom azotu i fosforu ogólnego oraz zbyt niska przezroczystość wody. Nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych dla stężeń substancji syntetycznych i niesyntetycznych. Nie odnotowano przekroczeń wartości dopuszczalnych dla substancji priorytetowych i innych zanieczyszczeń. Stan chemiczny wód oceniono jako dobry. O złym stanie wody zdecydował nadmierny rozwój fitoplanktonu (stan słaby). Potwierdziły go także wskaźniki fizykochemiczne. JCWP Tuchomskie - stan ekologiczny określony na podstawie wskaźników biologicznych, fizykochemicznych oraz substancji syntetycznych i niesyntetycznych określono jako słaby. Ocenę biologiczną sporządzono na podstawie 3 wskaźników: fitoplankton, fitobentos i makrofity. O słabym stanie biologicznym zdecydował nadmierny rozwój fitoplanktonu - IV klasa, stan makrofitów był umiarkowany, skład fitobentosu wskazywał na dobrą jakość wody. Wskaźniki fizykochemiczne kwalifikowały wodę do stanu poniżej dobrego, zdecydował o tym poziom azotu i fosforu ogólnego oraz zbyt niska przezroczystość wody. Nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych dla stężeń substancji syntetycznych i niesyntetycznych. O złym stanie chemicznym przesądziły jedynie przekroczenia dopuszczalnego poziomu średniorocznego benzo(a)pirenu w wodzie (nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego stężenia maksymalnego). Pozostałe parametry

16 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

chemiczne i inne zanieczyszczenia spełniały wymogi dla stanu dobrego. JCWP Brodno Wielkie - stan ekologiczny określony na podstawie wskaźników biologicznych, fizykochemicznych oraz substancji syntetycznych i niesyntetycznych określono jako dobry. Ocenę biologiczną sporządzono na podstawie 3 wskaźników: fitoplankton, fitobentos i makrofity. O dobrym stanie biologicznym zdecydował skład organizmów fitobentosowych i makrofitów, skład fitoplanktonu wskazywał na bardzo dobrą jakość wody. Wskaźniki fizykochemiczne kwalifikowały wodę do stanu dobrego, zdecydował o tym ogólny poziom fosforu. Nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych dla stężeń substancji syntetycznych i niesyntetycznych. O stanie wody zdecydował zły stan chemiczny z uwagi na przekroczenia dopuszczalnego poziomu difenyloeterów bromowanych i heptachloru w tkankach organizmów zasiedlających zbiornik (tzw. BIOTA).

Ryc. 3. Ocena stanu ekologicznego JCWP rzek i jezior monitorowanych w 2016 roku na terenie powiatu kartuskiego Źródło: WIOŚ Gdańsk

Tabela 8. Ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych rzek i jezior badanych

w 2016 roku na terenie powiatu kartuskiego

STAN \ POTENCJAŁ STAN STAN Nazwa JCWP Nazwa PPK EKOLO- CHEMICZNY OGÓLNY

GICZNY

Substancje

syntetyczne i

biologicznych

niesyntetyczne

Klasaelementów Klasaelementów fizykochemicznych

Łeba do PONIŻEJ Dębnicy bez Łeba - Cieszenie II II dobry DOBRY ZŁY DOBREGO Dębnicy

17 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

STAN \ POTENCJAŁ STAN STAN Nazwa JCWP Nazwa PPK EKOLO- CHEMICZNY OGÓLNY

GICZNY

Substancje

syntetyczne i

biologicznych

niesyntetyczne

Klasaelementów Klasaelementów fizykochemicznych

Dopływ z jez. Dopływ z jez. UMIARKO- BRAK Bąckiego - II PSD dobry ZŁY Bąckiego WANY OCENY Mirachowo jez. Klasztorne Klasztorne Duże IV PSD dobry SŁABY DOBRY ZŁY Duże - Kartuzy jez. Tuchomskie - PONIŻEJ Tuchomskie IV PSD dobry SŁABY ZŁY Warzenko DOBREGO jez. Brodno PONIŻEJ Brodno Wielkie Wielkie - II II dobry DOBRY ZŁY DOBREGO Brodnica Górna Źródło: WIOŚ Gdańsk

Wody podziemne w powiecie kartuskim w 2015 roku badane były w punktach: Kartuzy - wodociąg miejski 2A oraz Małkowo - ujęcie miejskie 3. W punkcie badawczym Kartuzy - wodociąg miejski 2A zaobserwowano obecność zasobów wody III klasy, a stan chemiczny oceniono na dobry, natomiast w punkcie badawczym Małkowo – ujęcie miejskie 3 przyjęto II klasę i stan chemiczny również oceniono na dobry co prezentuje tabela.

Tabela 9. Wody podziemne w powiecie kartuskim badane przez WIOŚ w Gdańsku w 2015 roku

Wskaźniki w granicach

stężeń: /l

3

Miejscowość/ mgNO Nr ppk Gmina Nazwa ujęcia

III klasy IV klasy V klasy

Izolacja

wierciadło

NrJCWPd

z

w przekroju w Klasyfikacja

Stratygrafia/ jakości jakości jakości

Ocenastanu

chemicznego

Głębokość(m)/

Azotany Rodzajzwierciadła

Kartuzy – 4 wodociąg Kartuzy Q 123 N 13 Fe - - <1 III DOBRY miejski 2A Małkowo – 37 ujęcie Żukowo Q 52 N 13 - - - <1 II DOBRY miejskie 3 Źródło: WIOŚ Gdańsk

18 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Ryc. 4. Klasyfikacja wód podziemnych przebadanych w powiecie kartuskim w 2015 roku Źródło: WIOŚ Gdańsk

W 2016 roku na terenie powiatu kartuskiego wody podziemne monitorowano w sześciu otworach badawczych: w Miechucinie (1 otwór) i w Kamienicy Królewskiej gmina Sierakowice (5 otworów). Badania prowadzone były przez Państwowy Instytut Geologiczny w ramach monitoringu krajowego. Stan chemiczny wód podziemnych w pięciu przypadkach uznano jako dobry i przyjęto II klasę jakości, w jednym przypadku wodzie przypisano bardzo dobrą jakość (I klasa).

Tabela 10. Jakość wód podziemnych w powiecie kartuskim badanych przez PIG w 2016 roku Głębokość do stropu Klasa GMINA MIEJSCOWOŚĆ warstwy wodonośnej jakości w m wód Chmielno Miechucino 22,80 II Kamienica Sierakowice 332 II Królewska Kamienica Sierakowice 243 II Królewska Kamienica Sierakowice 115 II Królewska Kamienica Sierakowice 15 II Królewska Kamienica Sierakowice 3,50 I Królewska Źródło: WIOŚ Gdańsk

2.1.1. Gospodarka wodno-ściekowa

Długość sieci wodociągowej na terenie powiatu w 2014 r. wynosiła 1 643,0 km. W roku 2015 przybyło 6,2 km sieci, a w roku 2016 – 28,4 km wodociągu (daje to przyrost w ciągu ostatnich dwóch lat o 34,6 km nowej sieci). Wraz ze wzrostem długości wodociągu zwiększa się ilość i długość przyłączy wodociągowych, co szczegółowo zostało pokazane także w kolejnej tabeli. Rozwój sieci wodociągowej powoduje zwiększenie zużycia wody.

19 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Szczegóły wszystkich wskaźników pokazuje tabela.

Tabela 11. Rozwój sieci wodociągowej i zużycie wody Wskaźnik dot. sieci wodociągowej Jednostka 2014 2015 2016 długość czynnej sieci rozdzielczej km 1 643,0 1 649,2 1 677,6 ilość przyłączy wodociągowych szt. 27 696 27 991 29 253 ludność korzystająca z sieci wodociągowej osoba 122 386 124 181 b.d. odsetek ludności przyłączonej do sieci % 96,3 96,3 b.d.

zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej 3 dam 5 078,2 5 402,3 5 770,5 i ludności w ciągu roku zużycie wody na potrzeby przemysłu dam3 442,0 560,0 597,0

zużycie wody na potrzeby eksploatacji sieci 3 dam 4 636,2 4 842,3 5 173,5 wodociągowej woda dostarczona gospodarstwom domowym dam3 3 883,6 4 036,8 4 317,2 zużycie wody na 1 mieszkańca m3 40,3 42,2 44,4

zużycie wody w gospodarstwach domowych 3 m 30,8 31,5 33,2 ogółem na 1 mieszkańca udział przemysłu w zużyciu wody ogółem % 8,7 10,4 10,3 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych 2014-2016

Wykres 7. Zużycie wody pobranej z sieci wodociągowej (dam3) Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych 2014-2016

Wykres 8. Długość sieci wodociągowej (km) i liczba przyłączy (szt.) Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych 2014-2016

20 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Wyjściowo, długość sieci kanalizacyjnej w 2014 r. wynosiła 772,7 km. W roku 2015 przybyło 55,8 km sieci, a w roku 2016 – 4,6 km kanalizacji. Inwestycje związane z rozwojem sieci kanalizacyjnej spowodowały wzrost ilości mieszkańców korzystających z oczyszczalni ścieków. Szczegóły rozwoju systemu kanalizacji i odprowadzania ścieków pokazuje tabela i wykresy.

Tabela 12. Rozwój sieci kanalizacyjnej i odprowadzanie ścieków Wskaźnik dot. sieci kanalizacyjnej Jednostka 2014 2015 2016 długość czynnej sieci rozdzielczej km 772,7 828,5 833,1 ilość przyłączy kanalizacyjnych szt. 13381 14063 14740 ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej osoba 70243 72880 b.d. odsetek ludności przyłączonej do sieci % 55,3 56,5 b.d. ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków osoba 70437 73214 74981 ścieki bytowe odprowadzone siecią kanalizacyjną dam3 - 2794,0 3065,6 ścieki odprowadzone dam3 2786,0 2930,0 3179,0

BZT5 kg/rok 30381 20523 23247 ChZT kg/rok 166483 136402 132109 zawiesina ogólna kg/rok 31417 20576 26523 azot ogólny kg/rok 37800 35925 40315 fosfor ogólny kg/rok 2422 1711 1697 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych 2014-2016

Wykres 9. Długość sieci kanalizacyjnej (km) i ilość przyłączy (szt.) Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych 2014-2016

21 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Wykres 10. Ilość odprowadzonych ładunków zanieczyszczeń w oczyszczonych ściekach (kg/rok) Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych 2014-2016

2.1.2. Pozwolenia wodnoprawne

Starosta Kartuski oraz Marszałek Województwa Pomorskiego czy Dyrektor RZGW w Gdańsku wydają pozwolenia wodnoprawne na zrzut oczyszczonych ścieków, wprowadzanie wód opadowych do wód i do ziemi. Odpowiednie zapisy w pozwoleniach pozwalają na sukcesywne ograniczanie negatywnego wpływu zanieczyszczeń obszarowych, ścieków komunalnych i deszczowych na wody powierzchniowe i podziemne. W latach 2015-2016 Starosta Kartuski wydał: - 115 pozwoleń na odprowadzania oczyszczonych ścieków do wód lub do ziemi - 26 pozwoleń wodnoprawnych na pobór wód. Na bieżąco, lub zgodnie z wnioskami przedsiębiorców, za pośrednictwem wydanych pozwoleń dotyczących korzystania ze środowiska (np. poprzez pobór wód) następuje także ograniczenie nieprawidłowego wykorzystania zasobów naturalnych poprzez zmiany w pozwoleniach i dostosowanie ich do rzeczywistych potrzeb.

2.2. POWIERZCHNIA ZIEMI I GLEB

Stan zagospodarowania gruntów na terenie powiatu nie utrzymuje się na stałym poziomie. Ochrona powierzchni ziemi i gleb jest regulowana na poziomie lokalnym poprzez uchwalane przez samorządy gminne MPZP. Na poziomie tego aktu prawa miejscowego możliwe jest ograniczanie odrolnienia gruntów chronionych, przeznaczanie pod działalność rolniczą obszarów o cennych zasobach gleb i dopuszczanie na mniej zasobnych np. funkcji mieszkaniowych. Nie da się jednak całkowicie utrzymać w funkcji rolniczej gruntów prywatnych i każdego roku następuje ich wyłączanie z produkcji rolniczej. Innym typem działań związanych z ochroną powierzchni ziemi i właściwym użytkowaniem gleb są melioracje, czyli działania mające na celu utrzymanie pożądanej

22 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

wilgotności gleb lub jej osuszanie, co ma także swoje odzwierciedlenie na terenach użytkowanych rolniczo, czy też tam gdzie rozwija się zabudowa. Starosta Kartuski posiada kompetencje w zakresie nadzoru nad utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych (rowy i drenowanie) na terenie powiatu. Ich bezpośrednim utrzymaniem zajmują się natomiast właściciele gruntów zmeliorowanych. Natomiast kompetencje w zakresie utrzymania wód oraz urządzeń melioracji wodnych podstawowych (kanały, wały przeciwpowodziowe, przepompownie, rolnicze zbiorniki wodne, budowle i urządzenia piętrzące) należą do Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa Pomorskiego. W okresie sprawozdawczym obszar objęty melioracjami (stan urządzeń melioracji szczegółowych) pozostawał bez zmian: - zmeliorowany obszar gruntów ornych – 1 496,0 ha, - zmeliorowany obszar użytków zielonych – 4 574,0 ha, - długość rowów melioracyjnych – 850,5 km.

Starosta Kartuski, wspólnie z Marszałkiem Województwa w swoich kompetencjach posiada także działania związane z eksploatacją kopalin, a Starosta z rekultywacją gruntów. Podkreślić należy, że organ ten pełni funkcje administracyjno – kontrolne, a wszelkie działania inwestycyjne leżą po stronie użytkowników gruntów. W powiecie wydobycie surowców postępuje sukcesywnie.

Tabela 13. Wykaz wydanych koncesji przez Starostę Kartuskiego oraz Marszałka Województwa w latach 2015-2016 Nr decyzji data wydania Dla kogo wydano Obszar, lokalizacja, rodzaj kopaliny Powierzchnia data obowiązywania dz. nr 675/18, 675/19, 675/35 oraz R.6522.2.1.2015.BO cz. dz. nr 675/4, 675/8, 675/34 z dnia 22.02.2016 r. „FALMAR” Tomasz Fularczyk w miejscowości Kczewo, obręb 2,0 ha (16.09.2019 r.) Przodkowo, gm. Przodkowo - Starosta piasek R.6522.2.2.2016.BO z dnia 30.08.2016 r. cz. dz. nr 270/2 obręb Gapowo, gm. PHU Krzysztof Sychta 1,98 ha (30.08.2030 r.) Stężyca – piasek ze żwirem Starosta R.6522.2.3.2016.BO Zakład Eksploatacji Żwiru, Wyrób z dnia 7.11.2016 r. cz. dz. nr 540/2 obręb Mściszewice, Pustaków i Bloczków Władysław 1,99 ha (31.12.2036 r.) gm. Sulęczyno – piasek Joskowski Starosta R.6522.2.4.2016.BO z dnia 15.12.2016 r. Transport-Żwirownia Mirosław cz. dz. nr 547/20 obręb Podjazy, 1,89 ha (31.12.2036 r.) Marciński gm. Sulęczyno - piasek Starosta „Łączyno IV” położone na działkach Arkadiusz Mejer Przedsiębiorstwo DROŚ- nr 127/14, 123/1 obręb Łączyno, Wielobranżowe z siedzibą przy ul. 2 G.7422.2.28.2016 gmina Stężyca, powiat kartuski, 147 481 m Sienkiewicz 9, 83-322 Klukowa Marszałek województwo pomorskie – Huta kruszywo naturalne DROŚ- JAR-KOP Jarosław Belka mającą „CZECZEWO V” na cz. działki nr G.7422.2.54.2016 siedzibę przy ul. Wspólnej 44 74/2 w obrębie Czeczewo, gmina 24 975,00 m2 Marszałek Czeczewo, 84-208 Kielno Przodkowo – kruszywo naturalne Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Starostwo Powiatowe w Kartuzach

23 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Rekultywację gruntów prowadzi się w miarę jak grunty te stają się zbędne całkowicie, częściowo lub na określony czas do prowadzenia działalności przemysłowej oraz kończy się w terminie do 5 lat od zaprzestania tej działalności, dlatego też jest ona przeprowadzana sukcesywnie przez przedsiębiorców, gdy złoża zostają wyeksploatowane.

2.3. PRZYRODA

W powiecie w okresie sprawozdawczym stan terenów zieleni urządzonej oraz obszarów objętych formami ochrony przyrody przedstawia kolejna tabela.

Tabela 14. Powierzchnia i ilość obszarów prawnie chronionych, terenów zieleni urządzonej oraz lasów w roku wyjściowym i w okresie sprawozdawczym Wyszczególnienie Jednostka 2014 2015 2016 obszary prawnie chronione ogółem ha 55 193,30 55 176,54 55 183,96 rezerwaty przyrody ha 837,90 833,65 832,17 park krajobrazowy ha 31 405,00 31 405,00 31 405,00 obszary chronionego krajobrazu ha 22 943,00 22 943,00 22 943,00 użytki ekologiczne ha 681,20 681,20 681,20 zespół przyrodniczo-krajobrazowy ha 9 000,90 11 598,00 11 598,00 pomniki przyrody szt. 118 120 123 parki spacerowo - wypoczynkowe ha 26,10 26,10 28,65 zieleńce ha 14,90 15,30 15,82 zieleń uliczna ha 3,40 3,40 3,65 tereny zieleni osiedlowej ha 22,93 22,78 18,32 nasadzenia drzewa szt. 214 184 474 nasadzenia krzewy szt. 1 059 60 0 ubytki drzewa szt. 114 106 240 ubytki krzewy szt. 7 0 0 powierzchnia gruntów leśnych ha 35 294,44 35 242,42 35 268,65 ogółem powierzchnia lasów ha 34 530,66 34 493,59 34 498,41 lesistość w % % 30,8 30,8 30,8 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014-2016

Udział terenów leśnych w ogólnej powierzchni powiatu kartuskiego zmniejsza się w granicach powiatu. Nadleśnictwa oceniają stan zdrowotny lasów jako dobry. Jednostka ze względu na strukturę drzewostanów i ich usytuowanie na bogatych siedliskach nie ma większych problemów z czynnikami biotycznymi negatywnie wpływającymi na lasy. Wyjątek stanowią drzewostany świerkowe, wykazujące dużą niestabilność. Drzewostany sosnowe osłabione są ponadto przez działanie grzybów oraz szkodników owadzich. Prowadzony jest monitoring lasów w ramach zwalczania szkodnictwa leśnego, monitoring drzewostanów pod kątem niekorzystnych czynników biotycznych i abiotycznych (szkodniki owadzie – brudnica, przypłaszczek, korniki, zwierzyna leśna, wiatry huraganowe, opady śniegu, pożary). W kontekście terenów objętych prawną ochroną przyrody, od roku 2014 zmniejszyła się powierzchnia rezerwatów przyrody. Powołano natomiast nowe pomniki przyrody. Uchwałą nr 259/XXIV/16 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 lipca 2016 r. zaktualizowano akt prawny dotyczący obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa pomorskiego.

24 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Wśród terenów zieleni urządzonej zwiększyła się powierzchnia zieleni ulicznej, zieleńców oraz parków spacerowo - wypoczynkowych. Powierzchnia lasów zmniejsza się. Starosta Kartuski w latach 2015-2016 przekwalifikował np. użytki leśne na rolne na powierzchni 2,6486 ha.

2.4. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE

Wstępem do oceny zrealizowanych działań będzie analiza stanu jakości powietrza. Omówienie tego zagadnienia zostało oparte na danych z Państwowego Monitoringu Środowiska prowadzonego przez WIOŚ w Gdańsku. W województwie pomorskim ocenę jakości powietrza wykonuje się w dwóch strefach, Aglomeracji Trójmiejskiej (Gdańsk, Gdynia, Sopot) oraz w strefie pomorskiej (pozostała część województwa). Powiat kartuski należy do strefy pomorskiej. W tabeli poniżej zestawiono klasyfikację poszczególnych zanieczyszczeń w strefie pomorskiej w latach 2015-2016. Klasa A oznacza brak przekroczeń poziomu dopuszczalnego, docelowego oraz dopuszczalnej częstości przekroczeń, klasa C oznacza przekroczenia poziomu dopuszczalnego, docelowego czy dopuszczalnej częstości przekroczeń. W roku 2015 w strefie pomorskiej zostały przekroczone: dopuszczalna częstość przekroczeń średniodobowego poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10, średnioroczny poziom dopuszczalny (faza II) pyłu zawieszonego PM2,5, poziom celu długoterminowego dla ozonu. W 2016 roku w strefie pomorskiej zostały przekroczone: średnioroczny poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM10, dopuszczalna częstość przekroczeń średniodobowego pyłu zawieszonego PM10, poziom celu długoterminowego dla ozonu.

Tabela 15. Klasyfikacja strefy pomorskiej ze względu na poszczególne zanieczyszczenia w latach 2015-2016 Klasy dla poszczególnych zanieczyszczeń w obszarze strefy pomorskiej Rok Pb, As, Cd, oceny SO NO CO C H PM10 PM2,5 B(a)P O 2 2 6 6 Ni 3 A A 2015 A A A A C A C (C1) (D2) A 2016 A A A A C A A C (D2) Źródło: WIOŚ Gdańsk

Stan czystości powietrza atmosferycznego badany jest w powiecie kartuskim przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku w zakresie następujących zanieczyszczeń: dwutlenek siarki SO2, dwutlenek azotu NO2, benzen C6H6. Wymienione zanieczyszczenia badane są przez WIOŚ manualnie oraz pasywnie. W metodyce pasywnej mierzone jest stężenie średniomiesięczne - tyle trwa okres ekspozycji próbnika. W metodyce manualnej próbka pobierana jest przez dobę i można tutaj określić stężenie średniodobowe. Na terenie powiatu badania prowadzone są w następujących miejscowościach:

1. Kartuzy – SO2 i NO2 pasywnie, C6H6 - manualnie i pasywnie,

2. Żukowo – SO2, NO2, C6H6 pasywnie,

3. Dzierżążno - SO2, NO2, C6H6 pasywnie,

25 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

4. Egiertowo- SO2, NO2, C6H6 pasywnie,

5. Sierakowice - SO2, NO2, C6H6 pasywnie.

W roku 2015 przekroczenia miały miejsce na stacjach pomiarowych w Kościerzynie, Lęborku, Kwidzynie, Malborku, Władysławowie i Starogardzie Gdańskim.

Poziomy zanieczyszczeń odnotowane w powiecie kartuskim w 2015 roku przedstawiają się następująco:

Tabela 16. Dwutlenek siarki Średnia Max mc Rodzaj pomiaru Stacja roczna 3 3 [g/m ] [g/m ] Kartuzy 6 13 Dzierżążno 4 10 pasywny Sierakowice 9 25 Żukowo 3 6 Egiertowo 5 12 (poziom dopuszczalny dla stężenia średniodobowego – 125 g/m3 poziom odniesienia dla stężenia średniorocznego – 40 g/m3) Źródło: WIOŚ Gdańsk

Tabela 17. Dwutlenek azotu Średnia Rodzaj Max mc Stacja roczna 3 pomiaru 3 [g/m ] [g/m ] Kartuzy 16 24 Dzierżążno 14 28 pasywny Egiertowo 9 14 Żukowo 25 36 Sierakowice 13 23 (poziom dopuszczalny dla stężenia średniorocznego – 40 g/m3) Źródło: WIOŚ Gdańsk

Tabela 18. Benzen Rodzaj pomiaru Stacja Średnia roczna [g/m3] manualny Kartuzy 2 Kartuzy 3 Dzierżążno 3 pasywny Egiertowo 2 Sierakowice 4 Żukowo 3 (poziom dopuszczalny dla stężenia średniorocznego – 5 g/m3) Źródło: WIOŚ Gdańsk

Analizując powyższe dane, na terenie powiatu kartuskiego nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń w powietrzu.

W związku z zanotowanymi przekroczeniami zanieczyszczeń, takich jak pył zawieszony PM 2,5, pył zawieszony PM 10 oraz benzo(a)piren dla całej strefy pomorskiej opracowane zostały następujące programy ochrony powietrza:

26 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

- Program ochrony powietrza dla strefy pomorskiej na lata 2015 – 2020 z perspektywą na lata następne określony ze względu na przekroczenie dopuszczalnego poziomu zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 2,5. Program został przyjęty przez Sejmik Województwa Pomorskiego Uchwałą Nr 158/XIII/15 z dnia 26.10.2015 r. (Dz. Urz. Woj. Pom. z 2015 r. poz. 4369). - Program ochrony powietrza dla strefy pomorskiej, w której został przekroczony poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM10 oraz poziom docelowy benzo(a)pirenu. Program został przyjęty przez Sejmik Województwa Pomorskiego Uchwałą Nr 753/XXXV/13 z 25.11.13 r. (Dz. Urz. Woj. Pom. z 2013 r. poz. 4710).

2.4.1. Infrastruktura grzewcza

W powiecie rozwija się także system gazowniczy i ciepłowniczy. Od roku 2014 wzrosła rozdzielcza sieć gazownicza, z 470,831 km do 563,594 km w roku 20151, co daje 92,763 km. Od roku 2014 zwiększyła się także ilość przyłączy gazowych, w roku 2015 do sieci przyłączonych było 5 769 budynków (o 403 więcej niż w roku 2014), z czego do mieszkań było to 5 677.

Tabela 19. Stopień rozwoju sieci gazowej Sieć gazowa Jednostka 2014 2015 długość czynnej sieci ogółem w m m 470 831 563 594 długość czynnej sieci przesyłowej w m m 61 653 61 653 długość czynnej sieci rozdzielczej w m m 409 178 501 941 czynne przyłącza do budynków ogółem szt. 5 362 5 769 (mieszkalnych i niemieszkalnych) czynne przyłącza do budynków mieszkalnych szt. 5 274 5 677 odbiorcy gazu gosp. 6 776 6 830 zużycie gazu w tys. m3 tys.m3 7 485,7 7 500,2 zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w tys. m3 tys.m3 7 214,4 7 228,3 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014-2015, brak danych za rok 2016

Tendencja jest oczywiście również pozytywna w zakresie ilości odbiorców gazu, w roku 2014 było to 6 776 gospodarstw, a w roku 2015 już 6 830. Wzrasta zużycie gazu w ujęciu ogólnym, z 7 485,7 tys.m3 w roku 2014, do 7 500,2 tys.m3 w roku 2015. Jeżeli chodzi natomiast o system ciepłowniczy, od roku 2014 wzrosła długość sieci cieplnej, z 8,3 km do 14,6 km w roku 20152, co daje 6,3 km. Zmniejszyła się sprzedaż energii cieplnej, na co wpływ miało zmniejszenie zużycia ciepła w budynkach publicznych, prawdopodobnie dzięki przeprowadzanym termomodernizacjom.

Tabela 20. Stopień rozwoju sieci ciepłowniczej Sieć ciepłownicza Jednostka 2014 2015 sprzedaż energii cieplnej w ciągu roku ogółem GJ 123 622,0 114 674,0 sprzedaż energii cieplnej w budynkach GJ 97 462,0 99 971,0 mieszkalnych sprzedaż energii cieplnej w budynkach użyteczności GJ 26 160,0 14 703,0 publicznej

1 brak danych GUS za rok 2016 2 brak danych GUS za rok 2016

27 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Sieć ciepłownicza Jednostka 2014 2015 długość sieci cieplnej przesyłowej km 8,3 14,6 długość sieci cieplnej przyłączy do budynków km 8,8 9,2 i innych obiektów Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, 2014-2015, brak danych za rok 2016

2.4.2. Pozwolenia i zgłoszenia

Wpływ na stan jakości powietrza ma nie tylko niska emisja, ale także prowadzona działalność gospodarcza, która powoduje emisję zanieczyszczeń do powietrza, w ilościach określonych dopuszczeniami w pozwoleniach na emisję gazów i pyłów, bądź zintegrowanych. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą, które nie kwalifikują się swoim zakresem działania i wielkością emisji do uzyskania pozwolenia, zgłaszają do Starosty instalacje, które powodują emisję zanieczyszczeń do powietrza. Natomiast Starosta Kartuski czy Marszałek Województwa Pomorskiego wydając pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza zobowiązuje posiadacza instalacji do systematycznego sprawdzania czy dotrzymana jest ich skuteczność. Kontrole przestrzegania zapisów wydanych pozwoleń w zakładach przemysłowych prowadzi organ wydający pozwolenie oraz WIOŚ.

Tabela 21. Pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza wydane przez Starostę Nr decyzji Nazwa zakładu/ Rodzaj Emisja roczna data wydania lokalizacja Emitor zanieczyszczenia [Mg/rok] data obowiązywania Dla kogo wydano Kolektor odciągów miejscowych ze stanowiska stali nierdzewnej – E-1n Ditlenk azotu Nie określa się * Tlenek węgla pył Kolektor odciągów Nie określa się * zawieszony PM10 miejscowych ze Nie określa się * Pył zawieszony PM2,5 stanowiska Nie określa się * Żelazo prefabrykacji – E-2p Nie określa się * Mangan Nie określa się * Chrom Kolektor odciągów Nie określa się * Danfoss Nikiel miejscowych ze 0,00339 Sp. z o.o. Cykloheksan R.6224.3.2015.EHC stanowiska montażu 0,0871 ul. Chrzanowska 5 Octan etylu z dnia 22.09.2015r. – Nie określa się * Grodzisk Mazowiecki Butan-2-on Zmiana pozwolenia E-3m Nie określa się * Toluen z dnia 11.10.2015r. Nie określa się * Zakład w Tuchomiu Aceton Centrala nawiewno- 2,523 ul. Tęczowa 46 Ksylen wywiewna – E-4w 1,167 Butan-1-ol Nie określa się * Węglowodory Centrala nawiewno- Nie określa się * alifatyczne wywiewna – E-5w Nie określa się * Węglowodory

aromatyczne Centrala nawiewno- 0,663 Octan butylu wywiewna – E-6w Nie określa się * Etylobenzen

Centrala nawiewno- wywiewna – E-7w

28 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nr decyzji Nazwa zakładu/ Rodzaj Emisja roczna data wydania lokalizacja Emitor zanieczyszczenia [Mg/rok] data obowiązywania Dla kogo wydano Komora robocza do uzupełnienia powłok lakierniczych – E-8L Pył zawieszony PM10 Pyła zawieszony 0,0375 PM2,5 0,0536 Ditlenek azotu 0,0053 Tlenek węgla 0,0492 Ksylen 2,2871 Mangan 0,0051 Ozon 0,0020 Toluen 0,5660 Aceton 0,2426 Butan-1-ol 0,0688 Butan-2-ol 0,1312 ROCKFIN Sp. z o.o. Węglowodory 0,7405 Nowy Tuchom 10 R.6224.4.2015.EHC aromatyczne 80-209 Chwaszczyno Malarnia E-1 z dnia 30.11.2015r. Fenylomatanol 0,0661 Stanowisko Zmiana pozwolenia 2-Metylopropan-1-ol 0,0484 Zakład Produkcyjny 3 spawalnicze – E-2 z dnia 15.04.2009r. Cykloheksanono 0,0239 W Małkowie Etylobenzen 0,5507 ul. Pałacowa Izocyjaniany 0,0018 Izopropylobenzen 0,0021 4-Metylopentan 0,0029 Mezytylen 0,0289 Octan butylu 0,0307 Octan metylu 0,8225 Propylobenzen 0,0061 Węglowodory 2,6597 alifatyczne 0,0245 Żelazo 9,0000 Lotne związki organiczne Pył zawieszony PM10 * Pył zawieszony PM2,5 * Ditlenek azotu * Tlenek węgla * Acetaldehyd 0,036 Komora wędzarnicza R.6224.5.2015.EHC Fenol * nr 12, nr 13, nr 14 z dnia 27.10.2015r. „ALMAR” Sp. z o.o. Formaldehyd * z dymogeneratorem Termin ul. Kościerska 2 Ksylen * i filtrem wodnym obowiązywania – 83-300 Kartuzy Toluen * gazów odlotowych 31.12.2026r. Aceton * E1, E2, E3 Kwas octowy * Butan-2-on * 2-furaldehyd * Krezol * Octan butylu * główny prowadzący instalację: Pan Michał R.6224.6.2015.EHC Czapp, zam. Jałowcowa z dnia 16.05.2016r. -4 1, 83-311 Goręczyno Silosy paszy pył zawieszony PM 10 4,52 x 10 Termin -5 Gospodarstwo Rolne S-1, S-2, S-3 pył zawieszony PM 2,5 1,56 x 10 obowiązywania – Karolina Chylińska, zam. 26.05.2026r. Zacisze 7, 83-332 Dzierżążno,

29 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nr decyzji Nazwa zakładu/ Rodzaj Emisja roczna data wydania lokalizacja Emitor zanieczyszczenia [Mg/rok] data obowiązywania Dla kogo wydano Bartosz Czapp, zam. Skarpowa 1, Mezowo, 83-332 Dzierżążno i Michał Czapp, zam. Jałowcowa 11, 83-311 Goręczyno Hala produkcyjna E-1 Stanowisko INSTINT E-In1 Ashland Poland Pomieszczenie myjni Sp. z o.o., E-2Stanowisko prób ul. Szturmowa 2A, natryskowych E-2a 02-678 Warszawa R.6224.1.2016.EHC Zbiornik żywicy S-505 Aktualna nazwa: Styren z dnia 12.02.2016r. E-z1 8,43 Ashland Specialties Aceton Termin Zbiornik żywicy S- 7,16 Poland Sp. z o.o., Węglowodory obowiązywania – 570V E-z2 0,828 alifatyczne 15.02.2026r. Zbiornik żywicy C-138 Zakład Produkcji Żelkotu E-z3 w Miszewie, Zbiornik styrenuE-z4 ul. Gdyńska 40, Zbiornik żywicy E-z5 80-297 Banino Zbiornik żywicy E-z6 Zbiornik żywicy E-z7 Zbiornik styrenu E-z8 Laboratorium E-14d WOBET Sp. z o.o. Sp.K., R.6224.2.2016.EHC ul. Budowlanych 1 z dnia 06.05.2016r. 83-041 Miłowo 3 silosy cementu Pył zawieszony PM 10 * Termin E-1, E-2, E-3 Pył zawieszony PM 2,5 * obowiązywania – działka nr ewid. 106/11 06.05.2026r. obr. Miszewo, gm. Żukowo Hala B1 (cięcie materiałów stalowych z wykorzystaniem palnika tlenowo- acetylenowego) E1, E2, E3,E4 Pył zawieszony PM 10 2,618 Beckman Volmer Hala B2 Pył zawieszony PM 2,5 2,618 Technology Sp. z o.o., (11 stanowisk Ditlenek azotu R.6224.3.2016.EHC 0,180 ul. 3 Maja 25, spawalniczych) (dwutlenek azotu) z dnia 13.06.2016r. 83-330 Żukowo E5, E6, E7 Tlenek węgla ٭ Termin Nie określa się Węglowodory ٭ obowiązywania – Nie określa się działka nr ewid. 898/4 Hala D aromatyczne 13.06.2026r. 0,279 obr. Żukowo M, gm. (cięcie materiałów Octan butylu 0,402 Żukowo stalowych z Ksylen ٭ Nie określa się wykorzystaniem Etylobenzen palnika tlenowo- acetylenowego) E8, E9

Hala E (ocvzyszczarka śrutowa strumieniowo-

30 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nr decyzji Nazwa zakładu/ Rodzaj Emisja roczna data wydania lokalizacja Emitor zanieczyszczenia [Mg/rok] data obowiązywania Dla kogo wydano ścierna) E10, E11

Hala E (2 stanowiska spawalnicze) E12, E13

Hala E (malarnia natryskowa) E14 zbiorczy układ wentylacyjny nr 1 R.6224.4.2016.EHC Laminaty Poliestrowo- E1 z dnia 16.06.2016r. Szklane, Czesław Hoppe, Termin ul. Kościerska 8b, ścienna wyrzutnia Styren 0,699 obowiązywania – 83-330 Żukowo wentylacyjna 15.06.2026r. (dz. nr 1205/18) E2, E3, E4, E5, E6, E7, E8, E9, E10, E11, E12, E13, E14, E15 Otaczarka z suszarką (Wytwórnia Mas Bitumicznych MASTER 120)/ układ dwóch filtrów FTR-350 Przedsiębiorstwu E1 Drogowo – Mostowe Ditlenek azotu 3,294 R.6224.6.2016.EHC „DROMOS” Sp. z o.o., Nagrzewnica asfaltu (dwutlenek azotu) 5,110 z dnia 02.12.2016r. ul. Gdańska 26, AZ-18 Ditlenek siarki Termin 83-300 Kartuzy E2 (dwutlenek siarki) obowiązywania – Tlenek węgla 0,339 02.12.2026r. działki nr 216/5, 216/6, Silos mączki Pył zawieszony PM 10 0,489 216/7 i 276/1 obr. , wapiennej ZB120/ Pył zawieszony PM 2,5 0,489 gm. Sierakowice filtr tkaninowy E3

Silos cementu ZB120/ filtr tkaninowy E4 Źródło: Starostwo Powiatowe w Kartuzach

Tabela 22. Pozwolenia zintegrowane wydane przez Starostę Nr decyzji Dla kogo wydano Zakres data wydania lokalizacja zakładu, instalacji instalacja do produkcji lodów UNILEVER POLSKA Spółka o zdolności produkcyjnej 280 ton wyrobów Akcyjna gotowych na dobę, zlokalizowanej na Al. Jerozolimskie 134, terenie działek nr 108/7, 108/8, 108/12, 02-305 Warszawa R.6222.1.2016.EHC 108/13 obr. Banino, gm. Żukowo, powiat

Z dnia 22.12.2016r. kartuski, województwo pomorskie, Oddział Lodów i Produktów eksploatowana przez Oddział Lodów Mrożonych Zakład i Produktów Mrożonych Zakład Produkcyjny, ul. Lipowa 15- Produkcyjny, 17, 80-297 Banino ul. Lipowa 15-17, 80-297 Banino Źródło: Starostwo Powiatowe w Kartuzach

31 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Oprócz instalacji działających w oparciu o pozwolenia emisyjne, część urządzeń emitujących gazy i pyły podlega tylko zgłoszeniu Staroście Kartuskiemu. W latach 2015-2016 zgłoszono poniższe instalacje: − Instalacja do magazynowania paliw płynnych – Stacja Paliw w Smętowie Chmieleńskim, − Instalacja do chowu zwierząt (drobiu) oraz do magazynowania paszy – Borzestowo 170, 83-333 Chmielno, − Instalacja do chowu zwierząt (drobiu) oraz do magazynowania paszy – Gospodarstwo Rolne Stara Huta 3, 83-341 , − Instalacje energetyczne – Rockfin Sp. z o.o. Zakład Produkcyjny 3, ul. Pałacowa 9, 83-330 Małkowo, − Instalacja do magazynowania paszy – Gospodarstwo Rolne ul. Jałowcowa 11, 83-311 Goręczyno, − Instalacja do magazynowania paszy – Gospodarstwo Rolne ul. Skarpowa 1, 83-332 Mezowo, lokalizacja ul. Długa 59, 83-307 Kiełpino, − Instalacja do magazynowania paszy – Gospodarstwo Rolne ul. Skarpowa 1, 83-332 Mezowo, lokalizacja ul. Osiedlowa 25, 83-307 Kiełpino, − Instalacja do magazynowana paliw płynnych, ul. Radosna 77, Nowe Tokary, 83-304 Przodkowo, − Instalacja do chowu trzody chlewnej oraz dwa silosy do magazynowania paszy – Gospodarstwo Rolne, Sikorzyno 39, 83-316 Gołubie, − Instalacja do magazynowana paliw płynnych, ul. Radosna 77, Nowe Tokary, 83-304 Przodkowo, − Instalacja do magazynowana paliw płynnych, ul. Gdańska 53, 83-330 Pępowo, − Instalacja do chowu brojlerów, Gowidlina 75, − Instalacja do magazynowana paliw płynnych, Egiertowo – Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. 53, − Instalacja do chowu kur niosek – ul. Długa 74, 83-331 Skrzeszewo Żukowskie.

Starosta ma prawo wydać decyzję nakładającą obowiązek prowadzenia pomiarów wielkości emisji przez podmioty gospodarcze jeżeli nie wywiązują się z założeń określonych przez pozwolenie emisyjne lub zintegrowane. W przypadku gdy instalacja wymaga urządzeń do redukcji emisji zanieczyszczeń do powietrza, Starosta wydając pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza zobowiązuje posiadacza instalacji do systematycznego sprawdzania czy dotrzymana jest ich skuteczność. W latach 2015-2016 nie wydano decyzji nakładających obowiązek prowadzenia pomiarów. Zobowiązano jedynie dwa zakłady do przeprowadzenia jednorazowych pomiarów z konkretnych emitorów, tj. w decyzji R. 6224.4.2015.EHC i decyzji R.6224.1.2016.EHC. Oprócz emisji powierzchniowej swój udział w emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych mają wspomniane wyżej podmioty gospodarcze. Korzystając z danych Marszałka Województwa Pomorskiego poniżej w tabeli zestawiono porównanie emisji zanieczyszczeń w latach 2015-2016 (na podstawie wnoszonych przez podmioty gospodarcze opłat za korzystanie ze środowiska).

32 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Tabela 23. Porównanie emisji gazów i pyłów w latach 2015-2016 z działalności podmiotów wnoszących opłaty za korzystanie ze środowiska [Mg] Rodzaj 2015 2016 RAZEM 19 406,771600 17 356,63332 Suma gazów 19 377,593130 17 334,36063 Suma pyłów 29,178478 22,272694 chrom 0,037301 0,028359 nikiel 0,012801 0,008451 cynk 0 0,000574 mangan 0,015922 0,019593 pyły ze spalania paliw 21,637207 15,124691 pyły cem-wap i mat. 0,015790 0,017436 ogniotrw. pyły krzemowe 0,948573 0,902370 pyły węglowo-grafitowe, 0,543186 0,485529 sadza pyły polimerów 0,000107 0,000107 pyły pozostałe 5,847181 5,568400 pierwiastki metaliczne i ich 0,120409 0,117186 związki pierwiastki niemetaliczne 0,000001 0 Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

2.5. HAŁAS

Ocenę jakości klimatu akustycznego warto przeprowadzić na bazie analizy monitoringu hałasu. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku prowadził w roku 2015 monitoring hałasu komunikacyjnego zgodnie z założeniami Programu Monitoringu Środowiska na lata 2013-2015, zatwierdzonego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Między innymi za pomocą mobilnego laboratorium wykonano długookresowe pomiary hałasu komunikacyjnego w mieście Kartuzy w dwóch punktach pomiarowych. W poniższej tabeli podano wyniki pomiarów długookresowych w Kartuzach.

Tabela 24. Wyniki pomiaru hałasu Wyniki Wartość Wielkość Oznaczenie Lokalizacja pomiarów dopuszczalna przekroczenia Źródło emisji Miejscowość punktu punktu w [dB] w [dB] w [dB] hałasu pomiarowego pomiarowego LDWN LN LDWN LN LDWN LN ulica 3 Maja ulica – droga Kartuzy P1 66,9 58,3 68 59 - - Majkowskiego 2 gminna G155050G ulica Piłsudskiego Osiedle Kartuzy P2 – droga 60,6 50,9 68 59 - - Sikorskiego 9 gminna G155031G Źródło: WIOŚ Gdańsk

33 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Analiza danych pomiarowych wykazała, iż na terenie Kartuz w rejonie punktów pomiarowych nie stwierdzono przekroczeń długookresowych dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. W roku 2016 WIOŚ w Gdańsku nie realizował pomiarów hałasu komunikacyjnego (drogowego i kolejowego) na terenie powiatu kartuskiego. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których wymagane jest sporządzanie map akustycznych oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami, obowiązek sporządzania map akustycznych dotyczy dróg o natężeniu ruchu powyżej 3 mln pojazdów rocznie. W związku z powyższym Zarząd Dróg Wojewódzkich w Gdańsku wykonał dla wybranych odcinków dróg wojewódzkich mapy akustyczne, które przekazał WIOŚ, mapy akustyczne dla dróg krajowych są w fazie opracowywania. Na terenie powiatu kartuskiego do dróg o natężeniu ruchu pojazdów powyżej 3 milionów pojazdów na rok zaliczają się odcinki poniższych dróg wojewódzkich (dla nich prowadzono badania i opracowano mapy akustyczne): - DW 211: od km 51,007 do km 61,529, od km 61,529 do km 63,362, od km 63,362 do km 63,814, od km 63,814 do km 63,997 oraz od km 63,997 do km 75,580 - odc. Miechucino – Żukowo – od m. Miechucino przez m. Kartuzy (ul. Wzgórze Wolności, Jeziorna, Gdańska) do m. Żukowo, od granic do centrum (DK 20), ul. Kartuska i Gdańska - DW 214 od km 38,037 do km 57,702 - odc. Osowo – – mapa obejmuje odcinek od m. Osowo Lęborskie, przez m. Sierakowice – ul. Lęborska i Słupską – do m. Puzdrowo - DW 218 od km 2,876 do km 5,092 - odc. Gdańsk (gr. Miasta) – Chwaszczyno – mapa obejmuje odcinek od ul. Kielnieńskiej wzdłuż jeziora Osowskiego, do centrum Chwaszyczyna, skrzyżowanie ul. Oliwska, z DK 20 – ul. Gdyńska - DW 224 od km 31,3 do km 39,2 km, od km 40,3 do km 52 – dwa odcinki: odc. Przodkowo - Kartuzy (gr. miasta) – mapa obejmuje odcinek od ul. Węglowej, Obwodnica w m. Kartuzy – do skrzyżowania ul. Gdańskiej / Topolowej w Przodkowie oraz odc. DW 224 - Kartuzy (skrzyżowanie z 211) – Egiertowo – mapa obejmuje odcinek od skrzyżowania ul. Gdańskiej z Kościerską w m. Kartuzy – do m. Egiertowo centrum - DW 228 od km 54,600 do km 56,100 - odc. Kartuzy (gr. miasta) - Kartuzy (DW 211) – mapa obejmuje odcinek ul. Zamkowej, od granic miasta, wzdłuż jeziora – do skrzyżowania ul. Jeziorna / Gdańska.

W ramach realizacji mapy hałasu dla dróg wojewódzkich przygotowano zestawienia statystyczne wymagane do raportowania dla Komisji Europejskiej. Zostały one przestawione w poniższych tabelach.

34 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Tabela 25. Zestawienie liczby ludności narażonej na hałas od dróg wojewódzkich – wskaźnik LDWN (hałas w porze dnia) Liczba ludności w setkach narażona na hałas od dróg Nr wojewódzkich – wskaźnik L Kilometraż DWN drogi <50 50-55 55-60 60-65 65-70 70-75 >75 dB dB dB dB dB dB dB 211 51,007 75,580 128,6 39,5 27,5 14,8 18,4 7,4 0 214 38,037 57,702 5,4 2,1 1,1 0,4 0 0 0 218 2,876 5,092 17,8 7,7 3,5 2,3 4,2 0 0 224 31,3 39,2 27,4 9,7 5,2 2,7 2,5 0,6 0 224 40,3 52 89,2 16,3 9,7 6,4 3,5 0 0 228 54,6 56,1 52,2 10,1 5,5 6 4,5 0,3 0 LDWN - poziom hałasu długookresowy - poziom dzienno-wieczorno-nocny obliczony dla wszystkich pór w roku Źródło: WIOŚ Gdańsk

Tabela 26. Zestawienie liczby ludności narażonej na hałas od dróg wojewódzkich – wskaźnik LN (hałas nocą) Liczba ludności w setkach narażona na hałas od dróg Nr wojewódzkich – wskaźnik L Kilometraż N drogi <50 50-55 55-60 60-65 65-70 70-75 >75 dB dB dB dB dB dB dB 211 51,007 75,5809 188,7 17,9 17,2 12,3 0 0 0

214 38,037 57,702 74 7,5 11 6,6 0 0 0

218 2,876 5,092 27,8 3,1 4,6 0,1 0 0 0

224 31,3 39,2 41,2 3,2 3 0,7 0 0 0

224 40,3 52 112,9 6,9 5.3 0 0 0 0

228 54,6 56,1 68,4 5,2 5,1 0,8 0 0 0 LN - poziom długookresowy - poziom nocny obliczony dla dla wszystkich pór nocy w roku Źródło: WIOŚ Gdańsk

Tabela 27. Liczba lokali narażonych na hałas – wskaźnik LDWN (hałas w porze dnia) Liczba lokali mieszkalnych z dokładnością do stu narażona na Nr hałas od dróg wojewódzkich – wskaźnik L Kilometraż DWN drogi <50 50-55 55-60 60-65 65-70 70-75 >75 dB dB dB dB dB dB dB 211 51,007 75,5809 10 5,4 6,7 2,7 0 0 0

214 38,037 57,702 0,4 0,1 0 0 0 0 0

218 2,876 5,092 1,3 0,8 1,5 0 0 0 0

224 31,3 39,2 1,9 1 0,9 0,2 0 0 0

224 40,3 52 3,5 2,3 1,3 0 0 0 0

228 54,6 56,1 2 2,2 1,6 0,1 0 0 0 Źródło: WIOŚ Gdańsk

35 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Tabela 28. Liczba lokali narażonych na hałas – wskaźnik LN (hałas nocą) Liczba lokali mieszkalnych z dokładnością do stu narażona na Nr hałas od dróg wojewódzkich – wskaźnik L Kilometraż N drogi 50-55 55-60 60-65 65-70 70-75 <50 dB >75 dB dB dB dB dB dB 211 51,007 75,5809 68,6 6,5 6,3 4,5 0 0 0,0

214 38,037 57,702 26,9 2,7 4 2,4 0 0 0,0

218 2,876 5,092 10,1 1,1 1,7 0 0 0 0,0

224 31,3 39,2 15 1,2 1,1 0,3 0 0 0

224 40,3 52 41,1 2,5 1,9 0 0 0 0

228 54,6 56,1 24,9 1,9 1,9 0,3 Źródło: WIOŚ Gdańsk

DW211 jest najbardziej oddziałującą na mieszkańców drogą w województwie pomorskim. Wynika to przede wszystkim z tego, iż przebiega ona przez najbardziej zaludnione tereny powiatu. Całkowita liczba mieszkańców znajdujących się w zasięgu oddziaływania hałasu pochodzącego od tej drogi wynosi ponad 23 tysiące. W większości przypadków hałas ten nie przekracza jednak dopuszczalnych poziomów na większą skalę. Dla odcinka DW214 stwierdzono najmniejsze narażenie na hałas. Dla obu wskaźników: LDWN i LN nie występują poziomy hałasu powyżej 65 dB, a liczba mieszkańców narażonych na najwyższe poziomy hałasu (60-65 dB) dla wskaźnika LDWN wynosi ok. 40 osób, a dla LN ok. 660 osób. Widać, że ruch nocny powoduje tu większe obciążenie hałasem. Dla odcinków DW218, DW224 oraz DW228 nie występują poziomy hałasu powyżej 75 dB dla LDWN i powyżej 65 dB dla LN, a liczba mieszkańców narażonych na najwyższe poziomy hałasu (65-70 dB) dla wskaźnika LDWN wynosi około 1 670 osób, a dla LN (60 - 65 dB) około 2 050 osób. Dopuszczalne poziomy hałasu regulowane są przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112) i na tej podstawie samorządy w opracowywanych MPZP wyznaczały obszary, na których dopuszczalna jest określona emisja hałasu. W MPZP określa się dopuszczalne wartości emisji hałasu, opierając się o wytyczne Rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, grupuje się funkcje o zbliżonej emisji hałasu, tak aby nie mieszać funkcji mieszkaniowej z produkcyjną. Naruszenia dopuszczalnych norm przez podmioty działające na danym terenie kontrolowane są przez WIOŚ, a w przypadku naruszeń Starosta ma prawo nałożyć na dany podmiot decyzję określającą dopuszczalny poziom hałasu. Egzekwowanie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku ustawowo ustalane jest na podstawie pomiarów w środowisku przeprowadzanych przez WIOŚ. W przypadku stwierdzenia przekroczeń organ Powiatu posiada uprawnienia do wydania decyzji administracyjnej, nakładającej na dany podmiot obowiązek dotrzymywania określonych rozporządzeniem poziomów hałasu. Kontrolą warunków wydanych decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu zajmuje się WIOŚ, który posiada ustawowe uprawnienia do nakładania administracyjnych kar pieniężnych w przypadkach potwierdzonych kolejnymi pomiarami naruszeń ustalonej emisji hałasu do środowiska.

36 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

W roku 2015 wykonano także pomiary hałasu przemysłowego w środowisku w następujących zakładach: - W Gospodarstwie Rolnym Bisewski, ul. Orzeszkowa 22, Banino. Źródłem hałasu były wentylatory wyciągowe z kurnika. Punkty pomiarowe zlokalizowano na granicy terenów chronionych. Nie stwierdzono przekraczania przez zakład dopuszczalnych poziomów hałasu określonych w pozwoleniu zintegrowanym. W porze dziennej równoważny poziom dźwięku wyniósł 37,9 dB i nie przekraczał dopuszczalnego poziomu tj. 55 dB. W porze nocnej równoważny poziom hałasu wyniósł 37,6 dB i nie przekraczał 45 dB. - W przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowym Dorota Reclaf, ul. Kubusia Puchatka 16, Banino. Źródłem hałasu są operacje związane z piłowaniem drewna za pomocą piły elektrycznej i spalinowej. Poziom hałasu zmierzony w porze dziennej na granicy terenów chronionych wyniósł 68,9 dB i przekraczał dopuszczalny poziom hałasu tj. 55 dB o 13,9 dB. - Zakłady posiadające decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu do środowiska przesyłają okresowe wyniki pomiarów hałasu w środowisku. W roku 2015 pomiary wykonał i przekazał do WIOŚ Gdańsk UNILEVER POLSKA S.A. w Baninie. Pomiary hałasu w środowisku wykonane na granicy terenów podlegających ochronie akustycznej ( w miejscach przebywania ludności ) wykazały, iż dopuszczalny poziom hałasu dla zabudowy mieszkaniowej jest dotrzymywany zarówno dla pory dziennej( 55 dB) jak i dla pory nocnej (45).

W 2016 roku wykonano pomiary hałasu przemysłowego w środowisku dla Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowo Handlowego Anna Laska w Stężycy przy ulicy Kartuskiej 30. Źródłem hałasu były urządzenia produkcyjne tartaku, takie jak: traki, strugarki, obrzynarka, wózki widłowe. Punkty pomiarowe zlokalizowano na granicy terenów chronionych. W jednym z punktów stwierdzono, iż równoważny poziom hałasu w porze dziennej wynosił 53,5 dB i nie przekroczył dopuszczalnego poziom hałasu. W drugim punkcie pomiarowym poziom hałasu osiągnął 38,3 dB i był znacznie poniżej normy.

2.6. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE

Normy środowiskowe w celu ochrony ludności przed promieniowaniem elektromagnetycznym zawarte są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 1952, poz. 1883). Nadajniki stacji bazowych telefonii komórkowej wytwarzają np. pola o częstotliwościach od około 0,1 MHz do około 100 GHz. Natomiast linie i stacje elektroenergetyczne są źródłami pól o częstotliwości 50 Hz. W tabeli poniżej przedstawiono wyniki pomiarów PEM w sieci monitoringu WIOŚ w Gdańsku w latach 2015-2016 w powiecie kartuskim.

37 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Tabela 29. Wyniki pomiarów PEM Miejsce pomiaru Lokalizacja Natężenie pola [V/m] Sierakowice (2015) ulica Parkowa 0,33 Przodkowo (2016) w okolicach ulicy Kartuskiej 0,37 Somonino (2016) przy ulicy Siemiana 0,47 Poziom dopuszczalny 7,00 Źródło: WIOŚ Gdańsk

Działalność Inspekcji Ochrony Środowiska w tym zakresie polegała także na dokonywaniu kontroli dokumentacyjnych, polegających na analizie badań wielkości emisji pól elektromagnetycznych do wykonania których zobowiązani są właściciele tego typu instalacji. Stopień narażenia mieszkańców na promieniowanie elektromagnetyczne wzrasta z każdym rokiem, gdyż corocznie zgłaszane są do Starosty Kartuskiego nowe emitory tego rodzaju promieniowania. Poniżej zamieszczono wykaz zgłoszonych nowych instalacji: - Stacja bazowa - BT42442 BORKOWO, - RTCN Gdańsk Chwaszczyno, ul. Rewerenda 6, 80-209 Chwaszczyno, - Stacja bazowa - BT43729 GLINCZ, - Stacja bazowa - BT44172 SULECZYNO, - Stacja bazowa - BT44175 CHMIELNO, - Stacja bazowa - BT44173 GOWIDLINO, - Stacja bazowa - BT44696 STANISZEWO, - Stacja bazowa – 30720(40699!) GGD_SOMONINO_HOPOWO, - Stacja bazowa – PLUS BT 43729 GLINCZ, - Stacja bazowa – KAR0102_A, ul. Kościerska Żukowo, - Stacja bazowa – R07N003 Szymbark, - Stacja bazowa – R07N002 Sulęczyno, - Stacja bazowa – R07N001A Chwaszczyno, - Stacja bazowa – ZUKOM00001, ul. Rewerenda 6, 80-209 Chwaszczyno, - Stacja bazowa – PLUS BT 44848 MISZEWO, - Ośrodek radiokomunikacyjny OR SOMONINO – Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, - Stacja bazowa – KAR0602_A, ul. Wiejska 11, Sierakowice, - Stacja bazowa – KAR2501_A, Gowidlino, - Stacja bazowa – KAR2301_A, Brodnica Górna, - Stacja bazowa – EML52_Szymbark - ENERGA – OPERATOR S.A., - Stacja bazowa – EOP043_Sierakow - ENERGA – OPERATOR S.A.

2.7. POWAŻNE AWARIE i NADZWYCZAJNE ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA

Powiat kartuski należy do obszarów o średnim stopniu zagrożenia, co wynika głownie z jego uprzemysłowienia, dużej liczby gospodarstw rolnych, znacznej powierzchni obszarów leśnych, charakteru zabudowy oraz natężenia przewozu materiałów niebezpiecznych związanych z transportem drogowym i kolejowym. Do stale aktualnych innych miejsc mogących być przyczyną zagrożenia dla środowiska na terenie jednostki wymienić należy także inne zagrożenia: a) przedsiębiorstwa o profilu produkcyjnym (w tym posiadające pozwolenia zintegrowane) oraz podmioty zajmujące się magazynowaniem odpadów (w tym niebezpiecznych),

38 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

b) tereny stacji paliw, obszary składowe, c) gazociąg wysokiego ciśnienia oraz stacje redukcyjno-pomiarowe gazu ziemnego. W celu zapobiegania tego typu awariom konieczne jest utrzymanie odpowiedniego stanu dróg, właściwe planowanie przestrzenne oraz odpowiednie przygotowanie jednostek ratowniczych do interwencji oraz samych podmiotów gospodarczych. Jednostką odpowiedzialną bezpośrednio za minimalizowanie skutków awarii, zagrożeń jest Straż Pożarna. Krajowy System Ratowniczo – Gaśniczy stanowi integralną część organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego w powiecie, w celu ratowania życia, zdrowia, mienia i środowiska naturalnego. Wśród charakterystycznych zdarzeń stanowiących zagrożenie dla środowiska, które miały miejsce w latach 2015-2016 PSP w Kartuzach wymienia: - w lipcu 2016 roku – m. Rąb, gm. Przodkowo – pozostawione pojemniki w przydrożnym rowie z kwasem fosforowym, ok. 20 litrów, - w czerwcu 2015 roku – m. Kartuzy, gm. Kartuzy – wyciek amoniaku w nieczynnym zakładzie produkcyjnym – powierzchnia skażenia to ok. 360 m2, - w kwietniu 2015 roku – m. Mściszewice, gm. Sulęczyno – plama oleju na jeziorze na powierzchni ok. 30 m2.

W 2016 roku jednostki ochrony przeciwpożarowej powiatu kartuskiego interweniowały podczas 2 577 zdarzeń, co stanowi wzrost do roku 2015 o 351 zdarzeń. W kolejnych tabelach przedstawiono zestawienie liczby zdarzeń, pożarów i interwencji PSP i OSP w okresie sprawozdawczym.

Tabela 30. Rodzaj i ilość prowadzonych działań Rodzaj prowadzonych działań 2015 2016 pożary 371 343 miejscowe zagrożenia 1816 5185 alarmy fałszywe 39 49 RAZEM 2226 2577 Źródło: PSP Kartuzy

Tabela 31. Analiza zdarzeń w rozbiciu na gminy ZAGROŻENIA ALARMY POŻARY RAZEM Gmina MIEJSCOWE FAŁSZYWE 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 Chmielno 20 16 156 176 1 3 177 195 Kartuzy 84 92 462 515 12 19 558 626 Przodkowo 25 18 135 175 2 5 162 198 Sierakowice 51 30 188 205 3 1 242 236 Somonino 35 33 210 197 2 4 247 234 Stężyca 32 28 126 182 5 3 163 213 Sulęczyno 18 27 119 117 0 2 137 146 Żukowo 106 99 420 618 14 12 540 729 RAZEM 371 343 1816 2185 39 49 2226 2577 Źródło: PSP Kartuzy

39 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Tabela 32. Przyczyny miejscowych zagrożeń w gminach w latach 2015-2016 środki instalacje, transportu w komunikacji owady i działalność czynniki urządzenia przyczyny nie wady i drogowej zwierzęta człowieka atmosferyczne techniczne i ustalone nieprawidłowa Gmina przesyłowe eksploatacja 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016

Chmielno 18 16 9 12 59 58 21 32 35 44 0 3 14 11

Kartuzy 74 70 33 44 140 163 57 43 121 153 2 13 35 29

Przodkowo 21 27 7 19 59 76 6 6 25 38 1 1 16 8

Sierakowice 49 45 10 17 76 82 11 8 30 43 3 4 9 6

Somonino 39 44 16 17 82 70 20 18 43 41 0 1 10 6

Stężyca 26 33 8 14 41 39 18 27 26 49 0 1 7 19

Sulęczyno 10 10 4 3 59 55 16 13 24 29 3 2 3 5

Żukowo 93 112 38 54 152 166 20 13 92 240 4 8 21 25

RAZEM 330 357 125 180 668 709 169 160 396 637 13 33 115 109 Źródło: PSP Kartuzy

2.8. GOSPODARKA ODPADAMI

Według danych GUS w roku 2016 wytworzono w Powiecie 47 tys. Mg odpadów z sektora gospodarczego (z wyłączeniem odpadów komunalnych), o 7,8 tys. Mg więcej niż w roku 2015. Działalność w zakresie gospodarowania odpadami, w sektorze gospodarczym będzie się rozwijać. Każdego roku wydawane są nowe decyzji związane z prowadzeniem tego rodzaju działalności. W latach 2015-2016 Starosta Kartuski wydał 93 nowe decyzje, natomiast Marszałek Województwa - 8 nowych decyzji.

Gospodarka odpadami na terenie powiatu to nie tylko odpady pochodzenia gospodarczego. Uzupełnieniem są odpady komunalne. Powiat kartuski należy administracyjnie do Północnego Regionu gospodarki odpadami. Na terenie tego regionu funkcjonują następujące RIPOK: - RIPOK Szadółki – Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o., ul. Jabłoniowa 55, 80-180 Gdańsk (w latach 2015-2016 trafiło do tego RIPOK z terenu powiatu łącznie 17 577,489 Mg odpadów komunalnych), - RIPOK Eko Dolina – Eko Dolina Sp. z o.o., Łężyce, Al. Parku Krajobrazowego 99, 84-207 Koleczkowo (w latach 2015-2016 trafiło do tego RIPOK z terenu powiatu łącznie 1 202,39 Mg odpadów komunalnych), - RIPOK Czarnówko - Zakład Zagospodarowania Odpadów „Czysta Błękitna Kraina” Sp. z o.o., Czarnówko 34, 84-351 Nowa Wieś Lęborska (w latach 2015-2016 do RIPOK nie trafiały odpady komunalne z powiatu kartuskiego), - RIPOK Chlewnica - Elwoz Sp. z o.o., Chlewnica, 76-230 Potęgowo (z terenu powiatu w latach 2015-2016 trafiło do tego RIPOK łącznie 24 750,91 Mg odpadów komunalnych),

40 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

- RIPOK Swarzewo - Spółka Wodno-Ściekowa „Swarzewo”, ul. Władysławowska 84, Swarzewo, 84-120 Władysławowo (w latach 2015-2016 do RIPOK nie trafiały odpady komunalne z powiatu kartuskiego), - RIPOK Łeba – Spółka Wodna „Łeba”, ul. Wspólna 1, 84-360 Łeba (w latach 2015- 2016 Spółka nie prowadziła działalności w ramach RIPOK, Spółka Wodna podjęła działalność z dniem 15.02.2017 r.). Tylko gmina Stężyca należy do Regionu Zachodniego.

Kolejna tabela zawierają zestawienie dotyczące sektora komunalnego w okresie sprawozdawczym.

Tabela 33. Informacje o zebranych zmieszanych odpadach komunalnych na terenie Wskaźnik 2014 2015 2016 ilość zebranych odpadów komunalnych 25 430,40 26 388,06 28 996,31 ogółem (Mg) ogółem na 1 mieszkańca (kg) 201,7 206,1 223,1 w tym z gospodarstw domowych (Mg) 18 739,97 20 332,41 22 273,95 odpady z gospodarstw domowych 148,6 158,8 171,3 przypadające na 1 mieszkańca (kg) dzikie wysypiska zlikwidowane 25 430,40 26 388,06 28 996,31 w ciągu roku (szt.) odpady komunalne zebrane podczas likwidacji 736,5 102,0 b.d. dzikich wysypisk - w ciągu roku (Mg) Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych 2014-2016

W prawidłowo rozwijających się gminnych systemach gospodarowania odpadami komunalnymi, udział zmieszanych odpadów komunalnych powinien stopniowo maleć na rzecz frakcji zbieranych selektywnie. W okresie sprawozdawczym kontynuowano dostosowywanie gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi. W okresie sprawozdawczym kontynuowano działania i inicjatywy o charakterze analityczno-planistycznym, projektowym i edukacyjnym, których celem była realizacja systemu. Ponadto poszczególne gminy powiatu zajmują się organizacją funduszy (w formie dotacji) dla mieszkańców powiatu na zadania związane z demontażem i unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest. Zakaz stosowania wyrobów zawierających azbest oraz konieczność unieszkodliwienia tych wyrobów powoduje, że co roku powstają tego typu odpady.

3. OCENA REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ W OKRESIE OD STYCZNIA 2015 R. DO GRUDNIA 2016 R.

3.1. ZASOBY WODNE

W celu ochrony zasobów wodnych należy zadbać o zaspokojenie potrzeb mieszkańców i dostarczenie im odpowiedniej ilości oraz jakości wody pitnej przy jednoczesnym wzroście świadomości mieszkańców w celu zmniejszenia zużywania wody

41 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016 w gospodarstwach domowych i przedsiębiorstwach, gdzie woda wykorzystywana jest na cele produkcyjne. Możliwe jest to dzięki modernizacji infrastruktury technicznej odpowiedzialnej za dostarczanie i oczyszczanie wód oraz przeciwdziałaniu zanieczyszczaniu wód powierzchniowych i podziemnych poprzez działania inwestycyjne (rozwój sieci kanalizacyjnej i deszczowej), informacyjne oraz administracyjne. Mieszkańcy powiatu kartuskiego zaopatrywani są w wodę do celów bytowych z komunalnych ujęć wody eksploatowanych przez: - Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Kartuzach (KPWiK Sp. z o.o.) – obszar Gminy Kartuzy, - Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Sierakowicach (PWiK Sp. z o.o.) – obszar Gmin Sierakowice i Sulęczyno, - Gminne Przedsiębiorstwo Remontowo – Usługowe Spółka z o. o. w Sławkach (GPRU Sp. z o.o.) – obszar Gminy Somonino, - Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Stężycy (GPK Sp. z o.o.) – obszar Gminy Stężyca, - Zakład Usług Komunalnych Marian Marszałkowski (ZUK) – obszar Gminy Żukowo, - na terenie gmin: Chmielno i Przodkowo eksploatatorem sieci jest Gmina.

Stan jakości wód powierzchniowych i podziemnych potwierdza zasadność przeprowadzania wszelkich inwestycji związanych z rozbudową systemu kanalizacji sanitarnej i deszczowej, modernizacji oczyszczalni ścieków, gdyż stale, od wielu lat notuje się przekroczenia dopuszczalnych norm w ramach jednolitych części wód. W okresie sprawozdawczym jednostka samorządowa oraz inne jednostki określone w POŚ wydatkowały następujące środki na inwestycje w zakresie kontynuacji kanalizowania obszaru oraz innych działań związanych z ochroną zasobów wodnych, utrzymaniem urządzeń melioracyjnych oraz ochroną przed powodzią.

42 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Tabela 34. Ocena wykonania celu ekologicznego Modernizacja i rozbudowa infrastruktury wodno – ściekowej dla zapewnienia lepszej ochrony środowiska oraz poprawy warunków życia mieszkańców Zapewnienie wystarczającej ilości wody o odpowiedniej jakości użytkowej oraz ochrona przed powodzią Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) Gmina Sierakowice (Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Sierakowicach) a) Budowa sieci wodociągowej Podjazy-Żakowo 2015-2016 b) Przebudowa sieci wodociągowej w miejscowości Sierakowice ul. Mickiewicza a) 1 295 000,00 c) Przebudowa sieci wodociągowej w miejscowościach Gowidlino, Łączki-Mojusz i Sierakowice-Sosnowa b) 169 800,00 Góra c) 1 047 760,00 d) Przebudowa sieci wodociągowej w m. Lisie Jamy cz. I d) 929 650,00 e) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Podjazy e) 31 050,00 f) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Tuchlin f) 32 490,00 g) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Puzdrowo g) 92 160,00 h) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. h) 35 370,00 i) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Paczewo i) 40 320,00 j) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Mściszewice Rozwój i modernizacja sieci j) 8 820,00 k) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Piekiełko wodociągowej oraz obiektów k) 6 120,00 l) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Sulęczyno wodociągowych, zgodnie l) 65 790,00 m) Rozbudowa sieci wodociągowej w Łyśniewie z planami zarządców sieci oraz m) b.d. n) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Szopa gmin, budżetami jednostek n) 18 900,00 o) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Sierakowice i WPI oraz bieżącymi o) 17 280,00 p) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Gowidlino potrzebami, opracowywanie p) 16 200,00 q) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Karłowo dokumentacji projektowych q) 10 550,00 r) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Kamienica Królewska i technicznych. r) 3 850,00 s) Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Kistowo s) 9 720,00 t) Modernizacja i przebudowa SUW w Sierakowicach wraz z budową dwóch zbiorników retencyjnych wody t) 2 844 850,00 uzdatnionej u) 7 060 600,00 u) Modernizacja i przebudowa SUW w Gowidlinie, Szklanej, Kamienicy Królewskiej, Puzdrowie, Lisich Jamach i Sulęczynie. (KPWiK Kartuzy) 2015 a) budowa sieci wodociągowej w m. Kiełpino a) 46 000,00 b) budowa sieci wodociągowej w m. Łapalice b) 60 470,00 c) budowa sieci wodociągowej w m. Staniszewo c) 111 960,00 d) budowa sieci wodociągowej w m. Sitno d) 16 800,00 e) budowa sieci wodociągowej w m. Sianowo e) 3 700,00 f) budowa sieci wodociągowej w m. Grzybno f) 11 400,00

43 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) g) budowa sieci wodociągowej w m. Mezowo g) 11 233,00 h) budowa sieci wodociągowej w m. Brodnica Górna h) 6 700,00 i) budowa sieci wodociągowej w m. Mirachowo i) 5 600,00 j) budowa sieci wodociągowej w m. Prokowo j) 7 520,00 k) modernizacja SUW Pomieczyńska Huta k) 18 376,00 l) modernizacja SUW Dzierżążno l) 19 752,00 m) modernizacja SUW Staniszewo. m) 43 440,00 Gmina Kartuzy (KPWiK Kartuzy) 2016 a) budowa sieci wodociągowej w m. Kiełpino a) 64 634,00 b) budowa sieci wodociągowej w m. Grzybno b) 41 230,00 c) budowa sieci wodociągowej w m. Bącz c) 22 845,00 d) budowa sieci wodociągowej w m. Prokowo d) 23 600,00 e) budowa sieci wodociągowej w m. Mezowo e) 10 890,00 f) budowa sieci wodociągowej w m. Smętowo Ch. f) 46 102,00 g) budowa sieci wodociągowej w m. Nowa Huta g) 19 350,00 h) budowa sieci wodociągowej w m. Staniszewo h) 27 050,00 i) budowa sieci wodociągowej w m. Kaliska i) 8 490,00 j) budowa sieci wodociągowej w m. Dzierżążno j) 13 425,00 k) budowa sieci wodociągowej w m. Brodnica Górna k) 15 510,00 l) budowa sieci wodociągowej w m. Kolonia l) 61 390,00 m) budowa sieci wodociągowej w m. Kartuzy m) 10 450,00 n) modernizacja SUW Dzierżążno n) 63 431,00 o) modernizacja SUW Łapalice. o) 18 948,00 (GPRU Sławki) 2015-2016 a) rozbudowa sieci wodociągowej w Somoninie ul. Wolności, dz. 496/2 a) 6 794,68 b) rozbudowa wodociągu w Połęczynie, dz. 147/15 b) 9 266,09 c) rozbudowa wodociągu w Rybakach, dz. 164/2 c) 12 585,20 d) rozbudowa wodociągu w Goręczynie ul. Dąbrowa, dz. 520/7 d) 4 989,83 e) rozbudowa wodociągu w Sławkach, dz. 145/9 e) 6 713,43 f) rozbudowa wodociągu w Rątach, dz. 41/13 f) 12 514,43 g) rozbudowa wodociągu w Egiertowie, dz. 107/13 g) 7 952,24 h) rozbudowa wodociągu w Borczu, dz. 26/3 h) 6 766,36 i) rozbudowa wodociągu w Somoninie, ul. Siemiana, dz. 371/14 i) 9 392,67 j) rozbudowa wodociągu w Somoninie, ul. Siemiana, dz. 371/14 j) 3 863,73 k) dokumentacja projektowa budowy sieci wodociągowej w Egiertowie, dz. 23/26 k) 2 500,00 l) rozbudowa wodociągu w Somoninie, ul. Witosławy, dz. 894/13 l) 10 966,50

44 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) m) rozbudowa wodociągu w Rątach, dz. 87 m) 65 334,75 n) rozbudowa wodociągu w Goręczynie, ul. Łąkowa, dz. 417 n) 6 691,59 o) rozbudowa wodociągu w Kameli, dz. 81/3 o) 12 158,19 p) rozbudowa wodociągu w Somoninie, os. Świętopełka, dz. 480/24 p) 8 955,57 q) rozbudowa wodociągu w Somoninie, ul. Łąkowa, dz. 75/16 q) 20 980,14 r) rozbudowa wodociągu w Somoninie, ul. Ceramiczna, dz. 184/2. r) 19 680,00

Gmina Stężyca (GPK Stężyca)

W roku 2015 prowadzono działania: - rozbudowa wodociągu Stężyca, kierunek Delowo, rejon dz. 100, 253, 249, 177/1 – Zrębowo, - rozbudowa wodociągu przy jeziorze obok ul. Dambka, - rozbudowa i montaż reduktora ciśnienia wody Stężyca Huta – Niesiołowice, 2015 – 98 866,77 - zakup i wymiana pomp do zestawu pompowego na hydroforni w Szymbarku,

- rozbudowa wodociągu Wygoda Łączyńska 2016 - rozbudowa wodociągu Żuromino – Wieś, a) 13 908,19 - rozbudowa wodociągu Sikorzyno – Wieś, Stary Tor w kierunku Kościerzyny – ul. Brzozowa, b) 14 400,00 - rozbudowa wodociągu Gołubie – Zamkowisko, c) 1 678,55 - rozbudowa wodociągu Kamienica Szlachecka d) 5 321,12 W roku 2016 prowadzono działania: e) 10 261,05 a) sieć wodociągowa Stężyca – kierunek Delowo f) 9 594,85 b) sieć wodociągowa Pierszczewo – kierunek Gołubie ul. Dambka oraz modernizacja wodociągu przy rzece g) 17 332,78 c) sieć wodociągowa Pierszczewo – kierunek Stare Czaple h) 6 398,39 d) sieć wodociągowa Sikorzyno Wieś – od strony Gołubia i ul. Brzozowa i) 11 397,87 e) sieć wodociągowa Sikorzyno – kierunek Stara Sikorska Huta – ZDROWA WODA j) 24 122,53 f) sieć wodociągowa Sikorzyno Wieś – od strony Szymbarka k) 7 043,68 g) sieć wodociągowa Szymbark – Wieś l) 700,00 h) sieć wodociągowa Szymbark – Krzeszna reduktor ciśnienia m) 19 425,46 i) sieć wodociągowa Żuromino – Nowa Wieś – reduktor ciśnienia n) 3 729,77 j) sieć wodociągowa Klukowa Huta – kierunek Łosienice o) 12 901,67 k) sieć wodociągowa Klukowa Huta – Wieś p) 6 500,00 l) sieć wodociągowa Klukowa Huta – kierunek Węsiory m) sieć wodociągowa Żuromino – kierunek Boruino n) sieć wodociągowa Zgorzałe – Wieś o) sieć wodociągowa Zgorzałe – kierunek Stężyca p) sieć wodociągowa Stężycka Huta – kierunek Klukowa Huta (projekt).

45 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł)

Gmina Chmielno Rozbudowa sieci wodociągowej w Chmielnie, Borzestowie, Przewozie i Borzestowskiej Hucie i w Garczu 2015 – 112 928,76 oraz zakup zestawu hydraulicznego. 2016 – 216 175,02 Wymiana sieci wodociągowej i wykup sieci w Chmielnie i w Borzestowie, przebudowa sieci wodociągowej w Przewozie i wymiana złóż filtracyjnych w hydroforni w Maksie, budowa sieci w Miechucinie. Gmina Sulęczyno a) 2014-2015 – a) Rozbudowa sieci wodociągowej dla m. Kłodno i Sulęczyno oraz dla m. Podjazy i Żakowo 2 700 000,00 b) Projekt modernizacji i przebudowy SUW w Sulęczynie b) 2015 – 30 000,00 c) Modernizacja i przebudowa SUW w Sulęczynie c) 2015 – 1 600 000,00 d) Wymiana instalacji elektrycznej wraz z montażem automatycznego systemu sterowania pracą w SUW d) 2016 – 11 000,00 Kistowo. Gmina Żukowo a) Budowa studni głębinowej w Chwaszczynie b) Budowa studni głębinowej dla ujęcia wody w Niestępowie 2015 c) Budowa sieci wodociągowej w Rutkach (obręb Borkowo) - działki nr: 174/12, 174/11, 163/2 a) 91 539,00 d) Wykonanie studni nr 3 na ujęciu wody w Łapinie b) 133 236,00 e) Budowa sieci wodociągowej w ul. Parkowej w Żukowie (dokumentacja) c) 67 967,35 f) Rozbudowa sieci w innych miejscowościach: wodociąg w Baninie - dz. 146, 139, 136/25, wodociąg d) 89 694,00 w Przyjaźni i Skrzeszewie - dz. 159/1, 175/5, 204/3, 204/29 (Przyjaźń), 329/4, 329/9, 329/19, 329/32, 329/33 e) 10 515,00 (Skrzeszewo), wodociąg w Chwaszczynie - dz. 468/37, 468/49, 468/71, 542, 543, 468/48, wodociąg f) 328 819,51 w Skrzeszewie - dz. 147/3, 153/17, 154/14, 154/15, wodociąg w Baninie - dz. 128, 130/33, 130/35, 130/82, wodociąg w Przyjaźni - dz. 513/7, 513/6, 227, 273/1, 239/46, wodociąg w Barniewicach - dz. 279/1, 275/3, 235/1, 273/1, 273/2, 403/21, 403/19, 403/14. Gmina Żukowo 2015 – 357 237,82 Budowa zbiornika retencyjnego wody pitnej przy ul. Dambka w Żukowie. Gmina Żukowo a) Opracowanie planu rozwoju systemu wodociągowo-kanalizacyjnego Gminy Żukowo do roku 2030 b) Modernizacja i rozbudowa elementów systemu wodociągowego na terenach wiejskich Gminy Żukowo 2016 c) Budowa sieci wodociągowej w Leźnie - działki nr: 145, 141/6, 142 i 133/1 a) 54 489,00 d) Rozbudowa sieci w innych miejscowościach: b) 489 574,90 - Budowa sieci wodociągowej w rejonie ulicy Dębowej w Barniewicach c) 77 360,00 - Budowa sieci wodociągowej na terenie działki o nr ew. gr. 123/49 w miejscowości Glincz d) 547 776,58 - Budowa sieci wodociągowej na terenie działek o nr ew. gr. 473/1, 570/7 w m. Skrzeszewo Żukowskie - Budowa sieci wodociągowej na terenie działek o nr ew. gr. 16/4, 16/97 w miejscowości Banino - Budowa przyłączy wodociągowych do granicy nieruchomości na terenie części miejscowości Rutki

46 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) - Budowa sieci wodociągowej na terenie działek o nr ew. gr. 279/1, 275/3, 235/1, 273/1, 273/2, 403/21, 403/19, 403/14 w miejscowości Barniewice - Budowa sieci wodociągowej na terenie działek o nr ew. gr. 238, 239, 40/3, 40/7, 40/14, 40/15 oraz budowa sieci kanalizacji sanitarnej na terenie działek o nr ew. gr. 239, 40/3, 40/7, 40/14, 40/15 w m. Pępowo - Budowa sieci wodociągowej na terenie działki o nr ew. gr. 413 w miejscowości Chwaszczyno - Budowa sieci wodociągowej na terenie działek o nr ew. gr. 75, 153, 175/49 w miejscowości Sulmin. Gmina Sierakowice (Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Sierakowicach) a) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Sierakowice-Sosnowa Góra-Wygoda-- 2015-2016 Mojusz oraz -Szopa-Bącka Huta a) b.d. b) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Kistowo, Węsiory, Mściszewice, Bukowa Góra, b) 9 720,00 Rozwój i modernizacja sieci Żakowo, Kłodno c) 9 720,00 kanalizacji sanitarnej c) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w m. Sierakowice ul. Kartuska d) 912 750,00 i deszczowej oraz obiektów d) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w m. Ostrów Mausz-Kłodno w gminie Sulęczyno e) 17 200,00 związanych z przyjmowaniem e) Rozbudowa sieci kanalizacyjnej w Tuchlinie f) 8 500,00 i oczyszczaniem ścieków, f) Rozbudowa sieci kanalizacyjnej w Szopie g) 65 680,00 zgodnie z planami Aglomeracji g) Rozbudowa sieci kanalizacyjnej w Sulęczynie. kanalizacyjnych, zarządców sieci oraz gmin, budżetami Gmina Sierakowice 2015 jednostek i WPI oraz bieżącymi a) Kanał deszczowy w ul. Kopernika w Sierakowicach (2015) a) 157 598,49 potrzebami, opracowywanie b) koncepcja kanalizacji deszczowej w Sierakowicach (2015) b) 53 149,53 dokumentacji projektowych c) Dokumentacja projektowa i aplikacyjna na budowę systemu zagospodarowania wód opadowych i technicznych. i roztopowych w Sierakowicach (2016). 2016 – 45 166,00

Gmina Kartuzy (KPWiK Kartuzy) 2015 – 15 100,00 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w m. Kiełpino. 2016 – 37 073,00

47 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł)

Gmina Somonino (GPRU Sławki) 2015-2016 a) rozbudowa kanalizacji w Borczu, dz. 26/3 a) 9 465,22 b) rozbudowa kanalizacji w Somoninie, os. Litewskiego, dz. 465/37 b) 11 134,54 c) rozbudowa kanalizacji w Somoninie, ul. Siemiana, dz. 354/20 c) 8 694,16 d) rozbudowa kanalizacji w Somoninie, ul. Siemiana, dz. 371/32 d) 10 303,33 e) dokumentacja projektowa budowy sieci kanalizacyjnej w Egiertowie, dz. 23/26 e) 2 500,00 f) dokumentacja projektowa budowy sieci kanalizacyjnej w Goręczynie, dz. 380 f) 8 000,00 g) rozbudowa kanalizacji w Goręczynie, ul. Łąkowa, dz. 417 g) 8 796,09 h) rozbudowa kanalizacji w Somoninie, os. Świętopełka, dz. 480/24 h) 10 135,95 i) rozbudowa kanalizacji w Wyczechowie, dz. 52 i) 8 070,83 j) rozbudowa kanalizacji w Sławkach, dz. 145/21. j) 20 257,73 Gmina Stężyca (GPK Stężyca) 2015 – brak danych - 2015 - rozbudowa kanalizacji Gołubie, przy jeziorze obok ul. Dambka, - 2016; 2016 a) kanalizacja deszczowa i wód popłucznych w Pierszczewie, a) 6 693,61 b) kanalizacja w m. Stężyca, ul. Rzemieślnicza. b) 230 640,10 Gmina Chmielno 2015 a) Rozbudowa sieci kanalizacyjnej a) 22 909,79 b) Zakup sondy do pomiaru osadu. b) 21 275,00 Gmina Chmielno 2016 – 30 129,47 Rozbudowa sieci kanalizacyjnej we wsi Kożyczkowo, Reskowo, Miechucinie i Chmielnie. Gmina Kartuzy Finansowanie bieżącego utrzymania kanalizacji deszczowej w Gminie Kartuzy. 2015 - 75 634,76 Separator podczyszczający wody deszczowe z ul. Starowiejskiej w Kiełpinie. Gmina Sulęczyno a) budowa kanalizacji sanitarnej w m. Mściszewice, Węsiory – Bukowa Góra – Żakowo, Kistowo, Kłodno a) 2015 – 4 080,08 b) budowa kanalizacji sanitarnej w m. Ostrów Mausz b) 2015 – 519 184,38 c) projekt budowy sieci kanalizacyjnej w Sulęczynie: ul. Nad Jarem Słupi, Księżycowa, Planetarna, c) 2016 – 8 000,00 Gwiezdna, kartuska d) 2016 – 23 000,00 d) projekt budowy sieci kanalizacyjnej w Żakowie: os. domków nad Słupią i nad jeziorem Węgorzyno. Gmina Żukowo 2015 a) Opracowanie dokumentacji projektowej budowy sieci kanalizacji sanitarnej od ul. Polnej w kierunku a) 15 000,00 ul. Rewerenda w Chwaszczynie b) 3 500,00 b) Wykonanie kanalizacji sanitarnej w Borkowie - rejon ulicy Leśnej i Karlikowskiej c) 28 290,00

48 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) c) Opracowanie koncepcji budowy kanalizacji sanitarnej dla Skrzeszewa, Sulmina, Przyjaźni, Niestępowa, d) 75 370,71 Glincza i Łapina e) 48 175,40 d) Zakup i montaż agregatu prądotwórczego do przepompowni ścieków w Baninie f) 409 268,99 e) Wykonanie dokumentacji kanalizacji sanitarnej części wsi Banino w obrębie ulic: Diamentowej, g) 1 799 529,82 Cyprysowej, Jagodowej, Świerkowej, Jaśminowej, Balladyny, Lawendowej, Malinowej, Leśnej, Kolejowej h) 426 019,64 i Lipowej i) 657 434,97 f) Opracowanie dokumentacji projektowych dla budowy sieci kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy Żukowo g) Poprawa jakości życia mieszkańców Gminy Żukowo poprzez budowę sieci kanalizacji sanitarnej na terenie miejscowości Chwaszczyno h) Budowa kanalizacji sanitarnej - ulice: Heweliusza, Matejki, Kopernika w Żukowie i) Budowa kanalizacji sanitarnej w innych miejscowościach: - kanalizacja sanitarna w Baninie - dz. 128, 130/33, 130/35, 130/82 - kanalizacja sanitarna w Baninie - dz. 155/17, 155/70, 155/69, 155/76 - kanalizacja sanitarna w Leźnie - dz. 122, 256/7, 256/13, 98 - kanalizacja sanitarna w Chwaszczynie - dz. 468/49, 468/71, 542. Gmina Żukowo a) Budowa kanalizacji sanitarnej w Chwaszczynie-rejon ulic: Żeromskiego, Jana Pawła II, Asnyka, Leśmiana, Słowackiego b) Opracowanie dokumentacji projektowej dla budowy kanalizacji sanitarnej na terenie m. Nowy Świat c) pozostałe inwestycje związane z rozbudowa sieci i dokumentacjami: - Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w Baninie - dz. 141/4, 141/5, 139 i 142 - Opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej dla budowy kanalizacji sanitarnej w Pępowie Zad. 1 Rejon ul. Świerkowej, Modrzewiowej, Lipowej, Gdańskiej, Armii Krajowej 2016 - Opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej dla budowy kanalizacji sanitarnej w Pępowie Zad. 2 a) 25 019,94 rejon ul. Słoneczne Tarasy, Armii Krajowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę b) 9 999,60 - Opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej dla budowy kanalizacji sanitarnej w Borkowie rejon c) 55 581,31 ul. Nowowiejskiej i Elżbietańskiej wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę - Opracowanie wielobranżowej dokumentacji projektowo-kosztorysowej dla budowy kanalizacji sanitarnej w Borkowie rejon ul. Kartuskiej i Spacerowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę - Kanalizacja sanitarna w Chwaszczynie ul. Żeromskiego - Kanalizacja w Tuchomiu - od ul. Słonecznej do ul. Ogrodowej oraz ul. Jeziorna, Widokowa i Wodna - Czynności przedprojektowe związane z budową kanalizacji sanitarnej w rejonie ul. Rewerenda w Chwaszczynie - Kanalizacja sanitarna w Rutkach. Prowadzenie działań Gmina Chmielno 2016 – 797 898,66 w zakresie uzyskiwania Budowa oczyszczalni przydomowych.

49 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) dofinansowania, wydawanie pozwoleń, przyjmowanie Gmina Kartuzy działania zgłoszeń na budowę Przyjmowanie zgłoszeń na budowę oczyszczalni przydomowych (od 2017 r. uruchomiono dotacje na budowę administracyjne przydomowych oczyszczalni takich oczyszczalni). ścieków – kontrola Powiatu. Bieżąca ewidencja i kontrola zbiorników bezodpływowych działania Zadanie jest realizowane przez poszczególne gminy w ramach indywidualnych ewidencji. oraz likwidacja na obszarach administracyjne objętych siecią kanalizacyjną.

Prowadzenie corocznych RZGW Gdańsk działań związanych a) 2015 – 19 680,00 a) naprawa brzegu rzeki Raduni na dł. 50 m w km 64+695 – 64+745 z konserwacją, modernizacją b) 2015 – 34 000,00 b) hakowanie koryta rzeki Łeby w km 121+400 – 123+300 i odbudową urządzeń wodnych, c) 2016 – 23 185,00 c) koszenie koryta rzeki Raduni w km 65+000 – 71+300 rowów, przepustów, d) 2016 – 15 000,00 d) hakowanie koryta rzeki Łeby w km 113+240 – 114+190. studzienek, oczyszczaniem przepustów drogowych i wylotów drenarskich, poprzedzone corocznym przeglądem stanu technicznego urządzeń melioracyjnych w ramach melioracji szczegółowych. ZMiUW Gdańsk 2015 a) 117 456,34 rok 2015: b) 394 202,66 a) konserwacja gruntowna i bieżąca cieków na terenie powiatu (konserwacja bieżąca – 28,7 km, c) 70 649,24 konserwacja gruntowna – 1,4 km) d) 39 850,00 b) konserwacja bieżąca – rzeki na terenie powiatu kartuskiego (ale także kościerskiego) oraz konserwacja gruntowna i bieżąca rzeki Dębnicy w gm. Kartuzy i Przodkowo (konserwacja bieżąca – 177,6 km, 2016

50 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) konserwacja gruntowna – 1 km) a) 18 552,71 c) konserwacja bieżąca na terenie gminy Stężyca w powiecie kartuskim (ale także w gminach w powiecie b) 74 017,01 kościerskim) – 27,4 km c) 25 929,63 d) remont budynku Stacji pomp Mirachowo w gm. Kartuzy. d) 31 964,01 e) 426 748,92 2016 f) 197 021,63 a) awaria na rzece Dębnicy i Strudze Kożyczkowskiej – odbudowa osuniętej skarpy w gm. Kartuzy – konserwacja bieżąca 0,2 km b) roboty awaryjne na cieku naturalnym w m. Rębiechowo w gm. Żukowo – konserwacja gruntowna 0,4 km c) rzeka Czarna – naprawa skarp cieku w m. Kosowo, gm. Przodkowo – konserwacja bieżąca 0,2 km d) roboty awaryjne na Strudze Potegowskiej – odbudowa osuniętych skarp i usunięcie z koryta naniesionych łach – konserwacja gruntowna 1 km e) konserwacja bieżąca – rzeki na terenie powiatu kartuskiego (ale także kościerskiego) – 192,6 km f) konserwacja gruntowna i bieżąca rzek i kanałów terenie powiatu kartuskiego (ale także kościerskiego) – konserwacja bieżąca rzek – 53 km, konserwacja bieżąca kanałów – 1,2 km, konserwacja gruntowna rzek – 5,4 km. W każdej gminie, w miarę potrzeb prowadzono konserwację systemów drenarskich na terenach rolniczych i zurbanizowanych. Przeprowadzono konserwację rowów melioracji wodnej szczegółowej. Poddano środki własne konserwacji przepusty drogowe. Gmina Sulęczyno 2015 – 12 000,00 Wymiana i remont przepustów w drogach gminnych. Powiat Kartuski Powierzchnia użytków rolnych objęta utrzymaniem w latach 2015-2016 wynosiła w każdym roku 643 ha, w tym 2 ha to grunty orne, 641 ha to użytki zielone. Rozmiar wykonanych robót konserwacyjnych na środki własne urządzeniach melioracji wodnych szczegółowych na terenie powiatu kartuskiego wynosił corocznie łącznie 102,4 km. RZGW Gdańsk W latach 2015-2016 RZGW w Gdańsku brało czynny udziału w opracowaniu aktualizacji Planu Realizacja planu ochrony przed gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły oraz Planu zarządzania ryzykiem powodziowym dla powodzią w przypadku jej obszaru dorzecza Wisły (za opracowanie obu tych dokumentów odpowiadał Prezes KZGW). Ponadto: wystąpienia. Współpraca a) przeprowadzono strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko projektu planu przeciwdziałania działania z podmiotami odpowiedzialnymi skutkom suszy w regionie wodnym Dolnej Wisły, administracyjne za stan infrastruktury b) w roku 2015 opracowano projekt Planu utrzymania wód w regionie wodnym Dolnej Wisły przeciwpowodziowej. i przeprowadzono strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko. Z dniem 1 stycznia 2017 r. weszło w życie Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Planu utrzymania wód w regionie wodnym Dolnej Wisły,

51 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) c) wydano rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku z dnia 16 listopada 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków korzystania z wód regionu wodnego Dolnej Wisły.

W dniu 15.11.2016 r. w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej zostało opublikowane Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. w sprawie przyjęcia Planu zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszaru dorzecza Wisły – poz. 1841. Pełna treść rozporządzenia znajduje się pod adresem: http://www.dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1841/1. Dla Powiatu Kartuskiego Plan ten nie przewiduje działań do roku 2021. W dniu 28.11.2016 r. w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej zostało opublikowane Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. w sprawie Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły – poz. 1911. Pełna treść rozporządzenia znajduje się pod adresem: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1911/1. Monitorowanie zapisów wydawanych pozwoleń RZGW Gdańsk wodnoprawnych na pobór wód, W latach 2015-2016 na terenie powiatu kartuskiego zostały przeprowadzone dwie kontrole dot. działania odprowadzanie ścieków i wód gospodarowania wodami. Miały one związek z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych oraz administracyjne opadowych i roztopowych, użytkowaniem rolniczym gruntów przyległych bezpośrednio do wód jeziora. wykonanie urządzeń wodnych. Źródło: ankiety i materiały przekazane przez jednostki realizujące

52 Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu starogardzkiego Green Key za lata 2015-2016

3.2. POWIERZCHNIA ZIEMI: KOPALINY, GLEBY

Zmiany środowiska w zakresie zasobów powierzchni ziemi to wynik eksploatacji kopalin. Na terenie powiatu czynnie prowadzona jest eksploatacja kopalin. Jednocześnie prowadzona jest jednak stopniowa rekultywacja gruntów. Działania związane z ochroną powierzchni ziemi i gleb to nie tylko prawidłowo prowadzone działania związane z rekultywacją gruntów, ale również planowanie przestrzenne, gdzie grupowane są odpowiednie typy zabudowy i użytkowania terenu korespondujące z uwarunkowaniami przyrodniczymi. Są to również działania związane z edukacją rolników dotyczącą ochrony gleb i prawidłowego stosowania nawozów. Zadania organizacyjne w tym zakresie realizowane są w gminach powiatu na bieżąco. Rozpowszechnianiem i wdrażaniem informacji wśród rolników zajmuje się głównie Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Badaniem gleb użytkowanych rolniczo zajmuje się natomiast Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza, która regularnie przeprowadza badania w ramach indywidualnych zleceń właścicieli gruntów.

Kolejna tabela zawiera zestawienie działań podejmowanych w okresie sprawozdawczym w zakresie ochrony zasobów powierzchni ziemi i gleb.

53 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Tabela 35. Ocena wykonania celu ekologicznego Ograniczenie przekształceń ziemi w wyniku procesów naturalnych oraz antropogenicznych Opis działania / koszty Nazwa zadania Stopień wykonania [zł] Prowadzenie monitoringu składowisk koszty jak Zadanie jest omówione w rozdziale 3.9. odpadów w fazie poeksploatacyjnej. w rozdziale 3.9 Zadanie jest realizowane poprzez wprowadzanie zapisów w miejscowych planach Ochrona gleb najlepszych kompleksów działania zagospodarowania przestrzennego, które sporządzane są w oparciu o studium w MPZP przed zabudowaniem. administracyjne uwarunkowań, które określa tereny przeznaczone pod rolnictwo. Kontrolowanie działań zmierzających do Wydział Rolnictwa i Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Kartuzach prowadzi rekultywacji miejsc eksploatacji systematyczne kontrole decyzji dotyczących rekultywacji terenów poeksploatacyjnych, działania surowców mineralnych, także likwidacja a także kontrole interwencyjne. administracyjne miejsc nielegalnej eksploatacji kopalin. Działania kontrolne prowadzone są również przez Okręgowy Urząd Górniczy. Stopniowe opracowywanie miejscowych planów zagospodarowania Każda jednostka gminna wskazuje na opracowanie MPZP w okresie sprawozdawczym. przestrzennego, zgodnie z założeniami Starostwo Powiatowe uzgadnia projekty MPZP np. pod katem ochrony gleb, czy kopalin. działania Studium uwarunkowań i kierunków Dla każdego MPZP przeprowadzana jest ocena oddziaływania, opracowywana jest administracyjne zagospodarowania przestrzennego wraz prognoza oddziaływania oraz prowadzone są konsultacje społeczne. z prowadzeniem procedury strategicznej oceny oddziaływania projektów MPZP. Budowa chodników i ścieżek rowerowych koszty jak Zadanie jest omówione w rozdziale 3.5. na terenie powiatu. w rozdziale 3.5 Tworzenie oraz wprowadzanie zapisów do MPZP stref rozwoju gospodarczego, Zadanie jest realizowane poprzez wprowadzanie zapisów w miejscowych planach stref ekonomicznych w celu skupiania zagospodarowania przestrzennego, które sporządzane są w oparciu o studium działania działalności gospodarczo-przemysłowej uwarunkowań, które określa tereny przeznaczone pod aktywizację gospodarczą, usługi, administracyjne na wydzielonych terenach (uzbrajanie przemysł. terenów w infrastrukturę). Zadanie było realizowane przez szkolenia dla rolników prowadzone przez ODR. Szkolenia dotyczyły edukowania w zakresie ograniczania spływu azotu z terenów rolniczych, propagowania zapisów Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej, promowania programów rolnośrodowiskowych. Edukacja rolników w zakresie ochrony działania gleb W roku 2015 w szkoleniach brało udział: administracyjne - w Somoninie – jedno szkolenie - 25 uczestników, kolejne szkolenie – 23 uczestników - w Stężycy – 29 uczestników - w Sierakowicach – 15 uczestników - w Żukowie – 18 uczestników

54 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Opis działania / koszty Nazwa zadania Stopień wykonania [zł] - w Chmielnie – 13 uczestników - w Kartuzach – jedno szkolenie - 19 uczestników, kolejne szkolenie – 11 uczestników, seminarium powiatowe – 26 uczestników - w Przodkowie – 29 uczestników.

W roku 2015 w szkoleniach brało udział: - w Somoninie – 16 uczestników - w Stężycy – 20 uczestników - w Żukowie – 13 uczestników - w Kartuzach – jedno szkolenie - 32 uczestników, seminarium powiatowe – 41 uczestników - w Przodkowie – jedno szkolenie - 23 uczestników, kolejne szkolenie – 15 uczestników, - w Załakowie – pokaz – 8 uczestników, - w Kczewie – szkolenie dla 84 uczestników, - w Reskowie – pokaz – 7 uczestników. Źródło: ankiety i materiały przekazane przez jednostki realizujące

55 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

3.3. ZASOBY PRZYRODNICZE

Ochrona zieleni, czyli jej utrzymanie, pielęgnacja, nasadzenia, należy głównie do zadań własnych gmin. Jednostki w okresie sprawozdawczym wydatkowały środki na bieżące utrzymanie terenów zieleni będących w ich kompetencjach. Gminy w swoich planach zagospodarowania przestrzennego prowadzą lokalną politykę utrzymania terenów biologicznie czynnych poprzez właściwe określanie wymogów w MPZP, zakładanie rozwoju terenów rekreacyjnych, nowe nasadzenia zieleni, zarówno jako projekty indywidualne, jak i w ramach projektów drogowych i tworzenie nowych miejsc zadrzewień i zakrzewień, także przy głównych ciągach komunikacyjnych, jako naturalna izolacja dla zanieczyszczeń komunikacyjnych. W zapisach planów umieszcza się informacje na temat procentowego udziału tego typu zieleni na terenie działki. Zarządcy dróg na bieżąco podczas modernizacji ciągów komunikacyjnych dbają o zazielenienie pasów komunikacyjnych i prowadzą utrzymanie zieleni. Działania polegają na pielęgnacji krzewów, żywopłotów oraz drzew zlokalizowanych w pasach drogowych (cięcie, strzyżenie oraz formowanie krzewów, żywopłotów, cięcia techniczne drzew oraz usuwanie odrostów z pni). Nadleśnictwa prowadzą gospodarkę leśną na terenie lasów stanowiących własność Skarbu Państwa, natomiast Starosta Kartuski sprawuje nadzór nad lasami niestanowiącymi własności Skarbu Państwa położonymi w granicach administracyjnych powiatu. Kolejna tabela zawiera wykaz wyszczególnionych ważniejszych działań.

56 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Tabela 36. Ocena wykonania celu ekologicznego Zachowanie, właściwe wykorzystanie oraz odnawianie i przywracanie do stanu właściwego składników przyrody Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł)

Utrzymanie zieleni to nie tylko prowadzenie nasadzeń, ale także działania administracyjne związane z wydawaniem decyzji z pozwoleniem na wycinkę drzew. Starosta dokonuje tego dla nieruchomości gminnych. Ilość wydanych decyzji na usunięcie roślinności za rok 2015 i 2016. Utrzymanie zieleni na a) rok 2015: terenach zarządzanych działania - wydano 100 zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów, przez Powiat, w tym na administracyjne - wydano 48 decyzji odmawiających zgody na wycinkę drzew i krzewów. drogach powiatowych. b) rok 2016: - wydano 94 zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów, - wydano 28 decyzji odmawiających zgody na wycinkę drzew i krzewów.

Gmina Kartuzy a) Inwentaryzacja zadrzewień w Parku przy ul. Hallera. b) Finansowanie umowy na utrzymanie zieleni na terenie miasta Kartuzy. Wykonanie cięć sanitarnych 20 koron drzew rosnących przy Targowisku Miejskim przy ul. Kolejowej oraz na terenie Parku przy ul. Hallera. Usunięto posusz z koron drzew przy ul. 11-go Listopada, ul. 3-go Maja, ul. Majkowskiego, na os. XX –lecia PRL, przy 2015 Utrzymanie zieleni ul. Mściwoja II w Kartuzach. Zlecono usunięcie rozmieszczonych na terenie miasta i sołectw. Wykonano prace c) 7 907,50 o charakterze porządkowe polegające na usunięciu drzew niewymagających zezwolenia na usunięcie, znajdujących się wzdłuż d) 33 707,19 publicznych na terenie Strugi Klasztornej oraz na terenie Gaju Świętopełka. Zlecono i wykonano roboty budowlane polegające na

jednostek, w tym utworzeniu miejsca rekreacji na terenie Parku przy ul. Hallera. Zakupiono i posadzono 12 470 sztuk roślin 2016 pielęgnacja założeń ozdobnych kwitnących oraz 4 020 sztuk cebul roślin ozdobnych. Zakupiono i posadzono również 101 sztuk drzew e) 233 700,00 parkowych będących nasadzeniem zastępczym za usunięty drzewostan. Zakupiono także 5 sztuk ławek parkowych oraz 2 i rewitalizacja parków koszy i 2 donic betonowych. w razie potrzeb. c) Modernizacja parku im. dr H. Derdowskiego. d) Rewaloryzacja parków miejskich. e) Modernizacja parku im. dr H. Kotowskiego w Kartuzach.

Gmina Sierakowice 2015 – 214 666,49 Bieżące utrzymanie terenów zielonych bez większych inwestycji. 2016 – 236 416,52

57 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł)

Gmina Somonino Zagospodarowanie zieleni przy Krzyżu, przy pomniku historycznym w Somoninie, nasadzono rośliny na skarpie 2015 – 16 579,30 przy Urzędzie Gminy oraz wycięto przydrożne krzewy i gałęzie w miejscowości Goręczyno, Starkowa Huta, 2016 – 48 661,45 Sławki.

Gmina Stężyca 2015 – 42 216,67 Bieżące utrzymanie terenów zielonych bez większych inwestycji. 2016 – 73 224,37

Gmina Żukowo

Działania prowadzone w roku 2015: a) Zakup drzew oraz krzewów wraz z ich nasadzeniem na terenie Gminy Żukowo b) Przeprowadzenie zabiegów pielęgnacyjno – konserwatorskich drzew – pomników przyrody znajdujących się 2015 po obu stronach drogi Leźno – Pępowo a) 24 960,95 c) Zakup kwiatów do nasadzeń klombów kwiatowych na skwerze, w parku – napis ŻUKOWO, ronda, kwietnik, b) 48 314,34 donic i misy wiszące na terenie miasta Żukowo c) 47 421,37 d) Przygotowanie, nasadzenie, pielęgnacja, podlewanie oraz uporządkowanie klombów kwiatowych na skwerze, d) 43 899,21 w parku, ronda, kwietniki, donice i misy wiszące na terenie miasta Żukowo e) 12 031,20 e) Nasadzenia uzupełniające roślin na terenie parków w Gminie Żukowo oraz przy kole młyńskim f) 15 600,84 w Żukowie g) 7 408,69 f) Wycinka drzew, samosiewek, odrostów drzew oraz cięcia pielęgnacyjne w parkach h) 26 745,05 g) Sprzątanie liści z parków i terenów zielonych i) 4 920,00 h) Koszenie traw w parkach i terenach zielonych należących do Gminy Żukowo i) Wykonanie studium wykonalności na projekt utworzenia ścieżek dydaktycznych oraz zagospodarowania 2016 terenów zielonych. a) 68 547,60 b) 47 839,68 Działania prowadzone w roku 2016: c) 68 892,76 a) Dostawa drzew oraz krzewów wraz z ich nasadzeniem na terenie Gminy Żukowo d) 36 641,63 b) Przeprowadzenie zabiegów pielęgnacyjno – konserwatorskich drzew – pomników przyrody znajdujących się e) 5 112,98 po obu stronach drogi Leźno – Pępowo f) 29 376,99 c) Zakup kwiatów, krzewów, gazonów, ziemi, torfu na terenie gminy Żukowo. d) Cięcia pielęgnacyjne, ciecia wiatrołomów, przygotowanie klombów, przygotowanie terenu, pielenie e) Wycinka drzew z terenów zielonych na terenie Gminy Żukowo f) Koszenie traw w parkach i na terenach zielonych zlokalizowanych na terenie Gminy Żukowo.

Powiat Kartuski 2015 – 14 500,00 Urządzenie ogólnodostępnego terenu zielonego przy kościele parafialnym w Goręczynie.

58 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) Realizacja zapisów planów ochrony Zadanie jest realizowane poprzez uwzględnianie zapisów w MPZP, decyzjach środowiskowych, akty te stanowią działania w zakresie obszarów prawo miejscowe i muszą być uwzględniane w zagospodarowaniu przestrzennym i uwarunkowaniach realizacji administracyjne NATURA 2000 inwestycji. i rezerwatów przyrody. Współpraca Nadleśnictwo Kartuzy z Nadleśnictwem 2015 – 124 032,00 Porozumienie dotyczące powierzenia Nadleśniczemu Nadleśnictwa Kartuzy nadzoru nad lasami niestanowiącymi w ramach realizacji 2016 – 131 560,00 własności Skarbu Państwa. Dotyczy lasów o powierzchni 6 528 ha w roku 2015 i 6 578 ha w roku 2016. obowiązków ochrony lasów nie będących Nadleśnictwo Cewice 2015 – 8 398,00 w zasobach Skarbu Prowadzenie nadzoru nad lasami zgodnie z porozumieniem na trenie obrębu Załakowo. 2016 – 8 840,00 Państwa. Nadleśnictwo Kartuzy a) Utworzenie ścieżki spacerowej Dąbowe Błoto w leśnictwie Dąbrowa w okolicach Kartuz (dł. 1,3 km) – nowe tablice edukacyjne o tematyce leśnej, ławki i przyrządy do ćwiczeń. Trasa spacerowa Tajemnice Lasów Mirachowskich na terenie leśnictwa Mirachowo – punkt początkowy tras – a) 2015 – 35 000,00 parking przy leśniczówce Mirachowo. b) 2016 – 27 000,00 Trasa spacerowa przez bilowskie lasy na terenie leśnictwa Bilowo. b) Wyposażenie miejsc udostępnionych dla społeczeństwa w infrastrukturę rekreacyjną (ławy, stoły, wiaty, Zagospodarowanie ogrodzenia). terenów cennych pod względem Nadleśnictwo Lipusz 2015-2016 przyrodniczym do Remont ścieżki dydaktyczno-przyrodniczej Brzegiem Jeziora Węgorzyno. 7 197,50 celów rekreacji: Gmina Chmielno 2015 – 23 800,50 zagospodarowanie Dokumentacja na ścieżki edukacyjne. jezior, wyposażenie w infrastrukturę Gmina Chmielno 2016 rekreacyjną oraz a) Dokumentacja do projektu Pomorskie Szlaki Kajakowe a) 44 917,50 sanitarną. b) Dokumentacja na przystań kajakową b) 39 106,40 c) Wyposażenie i zagospodarowanie plaży gminnej w Borzestowie c) 5 565,75 d) Wyposażenie plaży gminnej w sołectwie Przywóz. d) 2 595,30 Gmina Kartuzy Zorganizowano działalność miejsca wykorzystywanego do kąpieli nad jeziorem Białym w sezonie letnim. W ramach przygotowań do sezonu dokonano renowacji pomostów i urządzeń stanowiących wyposażenie 2015 kąpieliska, przebadano wodę, uzupełniono piasek na plaży, przygotowano odpowiednie oznakowanie. Miejsce wykorzystywane do kąpieli było strzeżone przez dwóch ratowników WOPR oraz posiadało pozytywną opinię

59 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) WOPR dotyczącą jego wyposażenia i organizacji. Gmina Kartuzy - Zlecono odnowienie oznakowania Szlaku Kartuskiego PTTK. - Monitorowano stan oznakowania szlaków rowerowych, których administratorem jest Gmina Kartuzy. - Wymieniono tablicę informacyjną przy Zamku w Łapalicach dotyczącą przebiegu tras rowerowych na terenie gminy. - Uzupełniono oznakowanie Pomorskiej Drogi Świętego Jakuba. - Monitorowano pracę infomatów turystycznych zainstalowanych w ramach projektu realizowanego w porozumieniu z Urzędem Marszałkowskim Województwa Pomorskiego. Na terenie Gminy Kartuzy 2015 zlokalizowanych jest 5 infomatów. - Współpracowano z Centrum Informacji Turystycznej w zakresie promocji walorów turystycznych Gminy Kartuzy. - W ramach bieżącej działalności wykonano prace remontowo –konserwacyjne w Centrum Sportów Wodnych i Promocji Regionu na Złotej Górze. - Opublikowano artykuły promujące walory turystyczne Gminy Kartuzy na łamach Polska Dziennik Bałtycki, Pomeranii, Gazety Kartuskiej, Kuriera Kaszubskiego, Metropolii Zatoki Gdańskiej, Forum Pomorskie. - Przekazywano informacje do infomatów w zakresie atrakcji turystycznych, miejsc wartych odwiedzenia i wydarzeń kulturalnych. Gmina Kartuzy a) Podniesienie walorów kulturowo –turystycznych zabytkowego śródmieścia Kartuz poprzez jego kompleksowe zagospodarowanie wraz z małą architekturą i infrastrukturą towarzyszącą. 2015 b) Kajakiem przez Pomorze - zagospodarowanie szlaków wodnych w województwie pomorskim dla rozwoju b) 13 508,91 turystyki kajakowej. Projekt realizowany jest przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego. Liderem

projektu tzw. Szlaku Kaszub Jeziornych jest Gmina Stężyca. Trwają prace nad zawiązaniem partnerstwa 2016 skupiającego gminy, przez które przebiega rzeka Radunia. b) 62 511,25 c) Kaszubska Trasa Rowerowa - trwają prace przygotowawcze nad dokumentacją zmierzające do aplikowania o środki zewnętrzne. W celu uszczegółowienia opisu zamówienia dotyczącego dokumentacji technicznej podjęto rozmowy z Grupą Rowerowe Kaszuby. Gmina Sierakowice 2015 a) współdziałanie gminy z samorządem Powiatu Kartuskiego w zakresie realizacji zadania inwestycyjnego pn. a) 757 007,86 Wzrost atrakcyjności turystycznej m. Gowidlino i Lemany poprzez budowę trasy turystycznej. b) 164 414,10 b) Budowa stref rekreacyjno-edukacyjnych na terenie gminy (siłownie). c) 68 770,80 c) Projekty techniczne – m.in. szlaki kajakowe i trasy rowerowe. d) 9 955,98 d) Park Praw Natury w Puzdrowie. Gmina Stężyca b) 2015 a) Budowa stanicy w celu zwiększenia atrakcyjności turystycznej w m. Stężyca. - 280 770,00

60 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) b) Kajakiem przez Pomorze – szlaki kaszub jeziornych: - 1 369 497,01 - budowa pomostu na palach stalowych z drzewa modrzewiowego w m. Golubie – wykonanie dokumentacji - 32 718,00 projektowej pomostów pływających - budowa stanicy b) 2016 - 98 000,00 - zakup kajaków i rowerów wodnych - roboty budowlane na pomoście w Gołubiu. Gmina Żukowo Wykonanie dokumentacji projektowej, koncepcji oraz uzgodnień dla zadania pn. Zagospodarowanie szlaku 2016 - 37 207,50 wodnego rzeki Raduni w gminie Żukowo w ramach przedsięwzięcia Pomorskie Szlaki Kajakowe. 2015 Powiat Kartuski a) 619 596,45 + a) roboty budowlane trasy turystycznej Gowidlino - Lemany 130 403,56 b) projekt graficzny tablicy trasy turystycznej Gowidlino - Lemany b) 627,30 c) roboty budowlane trasy turystycznej Gowidlino - Lemany c) 3 105 273,95 d) nadzór budowlany trasy turystycznej Gowidlino – Lemany. d) 27 006,69 Rozbudowa Ośrodka Rehabilitacji Ptaków Brak danych od gminy Przodkowo. i Drobnych ssaków - Pomorski Ośrodek Rehabilitacji Dzikich Ptaków i Drobnych Ssaków Ostoja nie udzielił odpowiedzi na ankietę. w Pomieczynie, gm. Przodkowo. Pozostałe działania nie wskazane w POŚ ZDW w latach 2015-2016 dokonało nasadzeń w łącznej ilości 311 drzew. Poniżej znajduje się wyszczególnienie działań związanych z utrzymaniem zieleni w ciągach dróg wojewódzkich: 2015 wycinka W 2015 r. dokonano nasadzeń 161 szt., a wycięto 49 szt. 38 815,20 Gmina Kartuzy - nasadzono 12 szt., wycięto 8 szt. nasadzenia Gmina Sierakowice - nasadzono 81 szt., wycięto 10 szt. 15 330,60 Wprowadzanie nowych Gmina Chmielno - nasadzono 14 szt., wycięto 6 szt.

nasadzeń Gmina Sulęczyno - nasadzono 1 szt., wycięto 3 szt. 2016 Gmina Stężyca - nasadzono 5 szt., wycięto 4 szt. wycinka - nasadzono 7 szt., wycięto 4 szt. 31 514,40 W 2016 r. dokonano nasadzeń 150 szt., a wycięto 107 szt. nasadzenia Gmina Sulęczyno - nasadzono 18 szt., wycięto 3 szt. 15 609,24 Gmina Sierakowice - nasadzono 70 szt., wycięto 15 szt.

61 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) Gmina Przodkowo - nasadzono 3 szt., wycięto 1 szt. Gmina Kartuzy - nasadzono 42 szt., wycięto 35 szt. Gmina Stężyca - nasadzono 2 szt., wycięto 6 szt. Gmina Chmielno, wycięto 12 szt. ZDP Kartuzy Nasadzenia w roku 2015 – 214 sztuk drzew, a w roku 2016 – 70 sztuk drzew. b.d. W roku 2015 wycięto natomiast 107 drzew, a w roku 2016 – 35 sztuk. Straż Miejska Kartuzy W latach 2015-2016 Straż Miejska Kartuzy przeprowadziła na terenie gminy Kartuzy następujące czynności: działania - 2015 - kontrole dot. szkodnictwa leśnego i polnego – 1 mieszkaniec ukarany – mandat 50 zł, administracyjne - 2016 - kontrole dot. szkodnictwa leśnego i polnego – 1 mieszkaniec ukarany – mandat 50 zł. 2015 a) 33 900,00 e) 85 000,00

2016 a) 19 000,00 Nadleśnictwo Kartuzy b) 23 200,00 (lata a) obserwacje terenu nadleśnictwa z wieży obserwacyjnej w m. Mirachowo oraz patrolowanie terenów leśnych 2015-2016) b) wykładanie pułapek feromonowych c) 6 300,00 (lata c) wykładanie pułapek klasycznych (ściętych drzew) Prowadzenie kontroli 2015-2016) d) jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny, monitoring szkodników jodły i ochrona zieleni d) 1 100,00 (lata e) ochrona lasu przed zwierzyną, nowe grodzenia, zabezpieczanie drzew i sadzonek przed spałowaniem 2015-2016) i zgryzaniem przy pomocy osłonek, wełny oraz repelentów (środków odstraszających zwierzynę). e) 87 000,00

(koszty dotycząc całego nadleśnictwa nie ma możliwości wyodrębnienia kosztów dla powiatu) 2015 Nadleśnictwo Lipusz a) 23 010,84 a) zabezpieczenie przeciwpożarowe lasów b) 40 356,52 b) ochrona lasu przed zwierzyną, grodzenie upraw, smarowanie upraw i młodników przed zgryzaniem

i spałowaniem 2016 c) odnowienia lasu na powierzchni 26,28 ha w roku 2015 i 26,84 ha w roku 2016. a) 19 644,76

62 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) b) 38 449,60 Nadleśnictwo Cewice a) 2015 – 744,82 a) ochrona chemiczna lasu przed zgryzaniem b) 2016 – 6 507,99 b) grodzenie upraw. Źródło: materiały zebrane podczas ankietyzacji jednostek

63 Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu starogardzkiego za lata 2015-2016 Green Key

3.4. OCHRONA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO

Głównymi działaniami naprawczymi prowadzonymi w okresie sprawozdawczym, a mającymi na celu realizację założeń Programu ochrony powietrza dla strefy pomorskiej i nie tylko były działania mające na celu ograniczenie emisji z indywidualnych systemów grzewczych, termomodernizacje budynków użyteczności publicznej i komunalnych, działania zmierzające do modernizacji i rozbudowy systemów gazowniczych i ciepłowniczych oraz działania ukierunkowane na ograniczenie emisji liniowej, poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury drogowej. Prowadzone remonty dróg mają swoje uzasadnienie w poprawie stanu jakości powietrza, gdyż zmniejszają emisję wtórną do powietrza pyłów na ciągach komunikacyjnych oraz emisję zanieczyszczeń pochodzących ze środków transportowych (większa płynność jazdy – mniejsze spalanie). Zarządcy dróg prowadzili zaplanowane inwestycje, co przyczynia się do realizacji programu naprawczego programu ochrony powietrza w zakresie modernizacji układu komunikacyjnego celem zmniejszenia emisji liniowej. Każdego roku prowadzone są inwestycje mające na celu ograniczenie emisji zanieczyszczeń, ale cel ten jest także realizowany poprzez działania organizacyjne, uchwalanie MPZP przez samorządy gminne. Wprowadzane są w nich zapisy dotyczące ochrony powietrza np. dotyczące stosowania wyłącznie ekologicznych paliw gwarantujących niską emisję gazu ziemnego, oleju opałowego lekkiego, energii elektrycznej, energii odnawialnej. Wiele z gmin powiatu kartuskiego podeszło w okresie sprawozdawczym, bądź było w trakcie opracowania planu gospodarki niskoemisyjnej. Celem tego planu jest określenie, na podstawie analizy aktualnego stanu w zakresie zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych oraz zanieczyszczeń powietrza, działań zmierzających do redukcji zużycia energii, zwiększenia wykorzystania źródeł odnawialnych oraz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza wraz z oceną ich efektywności ekologicznej, określeniem kosztów i możliwych źródeł finansowania.

Z przeprowadzonych inwestycji w okresie sprawozdawczym wymienić należy te najważniejsze:

64 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Tabela 37. Ocena wykonania celu ekologicznego Utrzymanie standardów jakości powietrza, redukcja emisji pyłów gazów Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) Gmina Chmielno 2015 a) Zmiana ogrzewania w bud. CIT a) 18 000,00 b) Dokumentacja i audyty na termomodernizację budynków komunalnych b) 38 130,00 c) Budowa kotłowni gazowej w bud. Urzędu c) 54 845,39 d) Modernizacja kotłowni na gazową w ZS w Chmielnie d) 156 312,06 e) Zmiana systemu ogrzewania w świetlicy wiejskiej w Zaworach. e) 18 387,91 Gmina Chmielno 2016 a) Wykonanie ogrzewania gazowego w mieszkaniu w Zaworach a) 24 738,00 b) Zmiana systemu ogrzewania w świetlicy wiejskiej w Garczu b) 55 476,00 c) Termomodernizacja obiektów komunalnych GOPS, OSP Kożyczkowo, Hydrofornie Chmielno i Cieszenie, c) 56 672,51 budynki mieszk. Chmielno, Borzestowo i Miechucino. Gmina Kartuzy a) 2015 – 48 256,00 a) Modernizacja dachu w Ośrodku Geriatrycznym w Sianowie Modernizacja budynków b) 2016 – 60 000,00 b) Wymiana stolarki okiennej w Muzeum. będących w zarządzie powiatu ZGM Kartuzy oraz budynków komunalnych 2016 a) Wymiana stolarki okiennej w drzwiowej w lokalach gminnych poszczególnych gmin (wymiana a) 27 576,35 b) Remont dachu wraz z rozbiórką azbestu i pokryciem dachu blachodachówką budynku mieszkalnego oraz ogrzewania, modernizacja b) 117 219,66 kotłowni, ocieplenie budynków). remont budynku gospodarczego w Kartuzach, ul. Ceynowy 5. Gmina Sierakowice 2016 – 120 000,00 Modernizacja budynku SP w Mojuszu (ocieplenie i elewacja). Gmina Stężyca 2016 – 60 000,00 Wymiana pokrycia dachowego dla ZKiW w Gołubiu. Powiat Kartuski 2015 a) Wymiana dwóch kotłów opalanych peletem na kocioł gazowy w budynku Domu Pomocy Społecznej c) 173 458,29 w Kobysewie d) 3 690,00 b) Wykonanie instalacji gazowej z wymianą palnika olejowego na wentylatorowy gazowy w kotłowni ogrzewającej budynek Zespołu Szkół ponadgimnazjalnych w Somoninie 2016 c) remont dachu SOSW Żukowo a) 179 989,00 d) projekt podłączenia instalacji gazowej ZSP Somonino b) 28 757,00 e) remont dachu ZSP w Sierakowicach e) 2 700,00 f) remont dachu ZSP i wymiana okien dachowych w Somoninie f) 1 903,16

65 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) g) Powiatowy Urząd Pracy - wymiana grzejników g) 1 550,00 h) wykonanie izolacji budynku dydaktycznego ZSO h) 31 424,64 i) wykonanie instalacji gazowej ZSP Somonino i) 27 923,44 j) remont pokrycia dachowego - domku w Zdunowicach. j) 52 890,00 Gmina Kartuzy W ramach konkursu „Czyste Powietrze Pomorza – edycja 2015” realizowanego przez WFOŚiGW w Gdańsku, Gmina otrzymała dotację na wymianę węglowych źródeł ciepła, w wysokości 78 743,73 zł. Przyznana kwota stanowi 18,9 % kosztów kwalifikowanych poniesionych na wykonanie zadania. W ramach konkursu wymieniono 40 kotłów węglowych o łącznej mocy 561 kW, w 29 budynkach i lokalach mieszkalnych. Kotły węglowe zostały zastąpione ogrzewaniem gazowym w 24 przypadkach i biomasą w 5 przypadkach. Węglowe źródła ciepła wymieniono na terenie miasta i obszarze wiejskim 2015 – 416 633,49 (w miejscowościach Borowo, Mezowo, Kiełpino, Pomieczyńska Huta, Grzybno, Prokowo). Zamontowano 2016 – 639 210,17 również ogrzewanie gazowe i na pellet, a także powstała instalacja fotowoltaiczna na budynku handlowo- usługowym w Kartuzach. Położono 110 paneli polikrystalicznych. W ramach konkursu „Czyste Powietrze Pomorza – edycja 2016” gmina otrzymała dotację na wymianę Wprowadzanie energii węglowych źródeł ciepła, w wysokości 146 443,05 zł. Przyznana kwota stanowi 22,91 % kosztów odnawialnej na terenie Powiatu kwalifikowanych poniesionych na wykonanie zadania. W ramach konkursu wymieniono 55 węglowych (promocja kolektorów źródeł ciepła, w 47 budynkach i lokalach mieszkalnych. Kotły węglowe zostały zastąpione ogrzewaniem słonecznych, biomasy, gazowym w 26 przypadkach, olejem opałowym (1 przypadek) i biomasą w 20 przypadkach. elektrowni wiatrowych, Gmina Stężyca eksploatacja elektrowni Modernizacja źródeł ciepła na terenie gminy Stężyca – edycja 2015 dotacji WFOŚiGW. wodnych). Na realizację przedmiotowego zadania Gmina Stężyca otrzymała dofinansowanie ze środków WFOŚiGW Na poziomie Gminy – zapisy w Gdańsku w kwocie 2 830 zł. Wysokość dofinansowania to 18,26 % kosztów kwalifikowanych. Ponadto w Studium i MPZP. Gmina Stężyca na realizację zadania udzieliła dotacji w kwocie 775,00 zł. Wysokość dotacji to 5 % kosztów kwalifikowanych. Zadanie polegało na modernizacji źródeł energii cieplnej poprzez ograniczenie zużycia opału w kotłach zasilanych węglem lub koksem poprzez instalację pieca zasilanego biomasą. Zadanie dotyczyło źródła ciepła zasilającego budynek jednorodzinny, stanowiący własność osób fizycznych. 2015 – 15 500,00 W wyniku realizacji inwestycji dokonano montażu 1 pieca zasilanego biomasą - peletem. 2016 – 261 206,32

Modernizacja źródeł ciepła na terenie gminy Stężyca – edycja 2016 dotacji WFOŚiGW. Na realizację zadania Gmina otrzymała dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Gdańsku w kwocie 57.707,04 zł. Wysokość dofinansowania to 22 % kosztów kwalifikowanych. Ponadto Gmina Stężyca na realizację zadania udzieliła dotacji w kwocie 13.060,32 zł. Wysokość dotacji to 5 % kosztów kwalifikowanych. Zadanie polegało na modernizacji źródeł energii cieplnej po przez ograniczenie zużycia opału w kotłach zasilanych węglem lub koksem poprzez instalację 15 pieców zasilanych biomasą, a także instalacji do pozyskiwania ciepłej wody użytkowej za pomocą 1 instalacji pompy ciepła oraz 6 instalacji

66 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) solarnych. Zadanie dotyczyło źródeł ciepła zasilających 18 budynków jednorodzinny, stanowiący własność osób fizycznych. Gmina Żukowo Dotacje dla podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych na finansowanie lub dofinansowanie kosztów modernizacji systemów ogrzewania. W ramach projektu w 2015 r. zakwalifikowano 19 wniosków złożonych przez właścicieli nieruchomości. 14 beneficjentów podpisało z Gminą Żukowo umowę o udzielenie dotacji. W ramach Zadania „Czyste powietrze Gminy Żukowo – edycja 2015” zostało zmodernizowanych 11 pieców opalanych węglem i zastąpiono je 11 piecami gazowymi oraz 10 kolektorami słonecznymi. Gmina dokonała refundacji udokumentowanych kosztów w wysokości 53.181,55 zł. WFOŚiGW w Gdańsku dokonał refundacji kosztów zadania, tj. kwotę 34 786,55 zł. 2015 – 186 177,92 2016 – 183 018,01 Modernizacja systemów ogrzewania w 2016 r. W ramach projektu zakwalifikowano 22 wnioski złożone przez właścicieli nieruchomości. 16 beneficjentów podpisało z Gminą Żukowo umowę o udzielenie dotacji. W wyniku realizacji Zadania 12 beneficjentów rozliczyło się w terminie zgodnym z umową i przedłożyło wymagane dokumenty. W ramach Zadania „Czyste powietrze Gminy Żukowo – edycja 2016” zostało zmodernizowanych 12 pieców opalanych węglem i zastąpiono je 11 piecami gazowymi, 1 piecem na biomasę oraz 3 kolektorami słonecznymi. Gmina dokonała refundacji kosztów tj. 87 710,00 zł. WFOŚiGW w Gdańsku dokonał refundacji kosztów zadania, tj. kwotę 43 106,98 zł. Gmina Żukowo Opracowano program funkcjonalno - użytkowy dla planowanego zamierzenia - Instalacja odnawialnych źródeł energii na budynkach mieszkalnych w Gminie Żukowo - Program Prosument. 2015 – 8 900,00 W roku 2016 nastąpiła instalacja odnawialnych źródeł energii na budynkach mieszkalnych. Wykonano 28 2016 - 1 043 398,64 instalacji fotowoltaicznych, 3 instalacje solarne oraz 1 instalację pompy ciepła na potrzeby budynków mieszkalnych na terenie Gminy Żukowo.

Powiat Kartuski 2016 a) Instalacja ogrzewania z wykorzystaniem pompy ciepła w kościele parafialnym w Mściszewicach a) 107 000,00 b) Instalacja ogrzewania z wykorzystaniem pompy ciepła w kościele parafialnym w Mirachowie. b) 59 600,00 Gmina Chmielno 2015 – 2 860 962,02 W latach 2015-2016 prowadzono bieżące utrzymanie dróg gminnych wraz z niezbędnymi pracami 2016 – 1 732 135,22 Realizacja inwestycji drogowych inwestycyjnymi. na drogach gminnych. Gmina Kartuzy 2015 Częściowe remonty dróg, budowa nowych utwardzonych fragmentów dróg: Kolonia, Prokowo, Kiełpino, 569 611,48 Sianowo, Mirachowo, Prokowo, Staniszewo, Bącz, Głusino, Sianowska Huta, Pomieczyńska Huta, Kosy, 273 000,00

67 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) Sitno, Mezowo, Smętowo Chmieleńskie, Ręboszewo, Brodnica Górna, Dzierżążno, Grzybno, Borowo, 179 030,37 Kaliska, Łapalice, Stara Huta, Nowa Huta, i miasta Kartuzy. Budowane odcinki dróg: 5,2 km Utwardzane ulice i drogi: 0,374 km Remonty nawierzchni: 1,538 km Czyszczenie dróg na mokro: 5,33 km. Gmina Kartuzy Częściowe remonty dróg, budowa nowych utwardzonych fragmentów dróg: Mirachowo, Bącz, Prokowo, Dzierżążno, Burchardztwo, Kosy, Kartuzy, Głusino, Kolonia, Łapalice, Pomieczyńska Huta, Sianowska Huta, Stara Huta, Grzybno, Brodnica Górna – Grzebieniec, Brodnica Dolna, Kiełpino, Mezowo, Smętowo Chmieleńskie, Ręboszewo, Staniszewo, Borowo, Mirachowo, Nowa Huta, Sianowo, Prokowo, Kaliska, 2016 – 4 278 393,25 Kartuzy. - budowa – 0 km, - remont – 3,061 km, - długość odc. utwardzonych – 0,811 km. Gmina Sierakowice 2015 – 7 613 009,22 W latach 2015-2016 prowadzono bieżące utrzymanie dróg gminnych wraz z niezbędnymi pracami 2016 – 2 820 059,10 inwestycyjnymi. Gmina Somonino 2015 – 2 023 928,98 W latach 2015-2016 prowadzono bieżące utrzymanie dróg gminnych wraz z niezbędnymi pracami 2016 – 2 290 795,87 inwestycyjnymi. Gmina Stężyca 2015 – 1 430 473,84 - Wykonano nową nawierzchnię na odcinku 0,5 km oraz dokonano naprawy na odcinku 6,2 km 2016 – 859 863,40 - Wykonano nową nawierzchnię na odcinku 2,2 km, naprawa nawierzchni na odcinku 3,9 km. Gmina Sulęczyno 2015-2016 W latach 2015-2016 prowadzono bieżące utrzymanie dróg gminnych wraz z niezbędnymi pracami 170 000,00 inwestycyjnymi. Gmina Żukowo 2015 - 10 577 511,23 W latach 2015-2016 prowadzono bieżące utrzymanie dróg gminnych wraz z niezbędnymi pracami 2016 - 7 196 972,28 inwestycyjnymi.

68 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) ZDP Kartuzy a) długość utwardzonych ulic i odcinków dróg Krzeszna 1921G – 0,15 km Sianowo 1908G – 0,467 km 1907G Prokowo – 0,42 km 1924G Kiełpino – 0,100 km 1416G Czeczewo – 0,180 km Przebudowa drogi powiatowej 1416G Tokary – 0,70 km nr 1912 Gowidlino – Sulęczyno b) remonty nawierzchni ulic i dróg [km 2016 - 5 719 583,80 1934G Sulęczyno – 0,8 km oraz pozostałe inwestycje na 1416G Kłosówko – 0,6 km drogach powiatowych. 1419G Zajezierze – 1,0 km 1933G Kamela – 0,8 km 1917G Mojusz – 0,535 km 1921G Krzeszna i Gołubie – Pierszczewo – 1,300 km 1922G Wieżyca – 1,520 km 1912G Gowidlino – 3,745 km 1908G Zawory – 0,900 km. ZDW Gdańsk a) 2015-2016 a) Budowa obwodnicy Kartuz, przebudowa DW-211 i DW 224 m. Kartuzy ul. Węglowa oraz ścieżki 18 557 416,33 rowerowe wybudowane w związku z budową obwodnicy DW-224 b) 2016 – 3 720 845,39 b) Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 214 od km 75+500 do km 79+800 c) 2015 – 247 026,35 c) Budowa chodnika wzdłuż ul. Wzgórze Wolności w Kartuzach Modernizacja dróg d) 2015 – 153 780,64 d) Budowa chodnika Pomiecyzno wojewódzkich. e) 2015 – 395 473,79 e) Budowa chodnika Kawle – Puzdrowo f) 2016 – 87 880,86 f) Budowa chodnika Sulęczyno g) 2016 – 72 790,07 g) Remont chodnika w ciągu DW228 Kartuzy ul. Zamkowa h) 2016 – 111 438,00 h) Remont chodnika Barwik – Wilanowo i) 2016 – 137 864,00 i) Remont chodnika Kartuzy ul. Wzgórze Wolności.

69 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł)

GDDKiA a) W okresie 2015-2016 nie wykonywano nakładek bitumicznych ani też przebudowy ww. odcinków dróg, Przebudowa, remonty b) W 2016 r. została wykonana inwestycja pn. budowa chodnika na odcinku Glincz – Żukowo km 295+100 ÷ b) 2016 – 1 028 000,00 i rozbudowa dróg krajowych. 296+300. c) 2015 – 552 800,00 c) W 2015 r. została wykonana inwestycja pn. Uporządkowanie systemu odwodnienia przy skrzyżowaniu z DK20 w m. Miszewko (odcinek od km 301+800 do 302+700) z drogą powiatową 1900G.

We wskazanych miejscowościach PSG Oddział w Gdańsku już posiada sieć gazowniczą. Gazyfikacja powiatu, w tym: W latach 2015-2016 w poszczególnych gminach powiatu wybudowano następujące elementy sieci gazowej: miejscowości: Somonino, Garcz, - Chmielno – 14,553 km, 60 przyłączy, Chmielno, Zawory, Smołdzino, - Kartuzy obszar wiejski – 8,0585 km, 58 nowych przyłączy, jedna stacje redukcyjno-pomiarowa, środki własne Kobysewo, Przodkowo, Kosowo, - Kartuzy miasto – 0,54514 km sieci, 15 nowych przyłączy, Czeczewo, Dzierżążna. - Przodkowo – 43,463 km sieci, 48 przyłącza, - Somonino – 15,136 km sieci i 3 nowe przyłącza.

70 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) SPEC PEC Kartuzy

Rok 2015 a) wykonanie instalacji oczyszczania spalin - filtry workowe w kotłowni przy ul. Sędzickiego 38 b) wymiana odcinka sieci ciepłowniczej kanałowej na preizolowaną w okolicach pływalni.

Rok 2016 a) Spółka wykonała zadanie pn. Zaprojektowanie i wykonanie modernizacji kotła wodnego wysoko- 2015 temperaturowego WR-10-011 na kocioł w technologii ścian szczelnych wraz z urządzeniami pomocniczymi. a) 865 000,00 Zmodernizowany kocioł wodny to jednostka wykorzystująca najnowsze technologie o mocy cieplnej na b) 36 758,00 wyjściu wynoszącej 10 MW z paleniskiem rusztowym mechanicznym, produkujący energię cieplną w oparciu o paliwo węglowe (miał węglowy) w sposób przyjazny dla środowiska. 2016 b) W celu poprawy jakości wody w obiegu ciepłowniczym został zamontowany odgazowywacz próżniowy Modernizacja oraz rozbudowa a) 3 110 000,00 Pozbycie się tlenu z wody kotłowej jest niezbędne do prawidłowego i bezpiecznego funkcjonowania systemu ciepłowniczego na b) 60 000,00 każdego kotła oraz systemu przesyłania i dystrybucji ciepła. c) 218 861,54 + terenie Powiatu. c) Została wykonana sieć ciepłownicza wraz z przyłączami. Zainstalowano 3 nowe węzły cieplne. Spółka 40 970,00 + 27 798,00 zyskała 3 nowych odbiorców ciepła (węzeł cieplny w budynku Urzędu Miasta przy ul. Hallera, węzeł cieplny d) 387 054,00 w budynku Starostwa przy ul. Dworcowej, węzeł cieplny w budynku przy ul. 3-go Maja 2). d) Zmodernizowano 5 szt. węzłów cieplnych dwufunkcyjnych przy ul. Os. Wybickiego nr: 15, 17, 19, 22 i 26 o łącznej mocy 1,822 MW zaopatrujących w energię cieplną 14 budynków wielo-lokalowych SM KASZUBY. Wymiana węzłów na nowoczesne poprawiła wskaźniki sprawności energetycznej, (eliminacja strat ciepła) oraz przyczyniła się bezpośrednio do zmiennych warunków zewnętrznych i uzyskiwania komfortu cieplnego odbiorców poprzez system zdalnego nadzoru i regulacji. Gmina Kartuzy 2015 – 35 631,75 Wybudowanie 70 mb sieci ciepłowniczej w Brodnicy Górnej, ul. Szkolna 2 (realizowane przez SPEC-PEC 2016 – 3 872 114,54 Kartuzy). Gmina Kartuzy Zakończyła się realizacja projektu pn. „Opracowanie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Kartuzy.” Realizacja założeń Aktualizacji W ramach zadania przygotowany został Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Kartuzy, baza danych Programu Ochrony Powietrza 2015 zawierająca wyselekcjonowane i usystematyzowane informacje pozwalające na ocenę gospodarki energią dla strefy pomorskiej. w gminie oraz jej poszczególnych sektorach i obiektach. Przeprowadzono także inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych oraz szkolenia dla pracowników, którzy uczestniczyli w tworzeniu planu. Działania pozostałe niewskazane w POŚ Mycie dróg ZDP Kartuzy 2015 – 8 250,00

71 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) Mechaniczne oczyszczanie nawierzchni dróg i parkingów przy użyciu zamiatarki 2016 - 69 009,00 - w roku 2015: Ostrzyce 1922G i 1923G, Chmielno 1908G, Banino 1901G, Wyczechowo 1925G, Goręczyno 1923G, Somonino – Sławki 1923G (16,5 km), - w roku 2016: 1418G Kolonia, 1419G Mirachowo Miechucino, 1431G Kamienicki Młyn, 1903G DW-224- Kobysewo, 1905G Dzierżążno, 1906G Grzybno, 1907G Staniszewo – Sianowo, 1912G Gowidlino – Lemany, 1916G Miechucino, 1924G Kiełpino – Pikarnia, 1925G Wyczechowo, 1900G Pępowo, 1901G Banino, 1902G Rębiechowo, 1923G Somonino –Sławki, 1929G Lniska – Przyjaźń, 1930G Stara Piła – Niestępowo (34,47 km). Źródło: dane ankietowe od jednostek wskazanych w harmonogramie realizacyjnym

72 Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu starogardzkiego Green Key za lata 2015-2016

3.5. MINIMALIZOWANIE UCIĄŻLIWEGO HAŁASU

Remonty i przebudowy ciągów komunikacyjnych mają na celu poprawę stanu nawierzchni, a tym samym zmniejszenie emisji hałasu. W okresie sprawozdawczym, zarządcy dróg prowadzili bieżące remonty. Podmioty działające na tym terenie kontrolowane są przez WIOŚ, a w przypadku naruszeń Starosta Kartuski ma prawo wydać decyzję określającą dopuszczalny poziom hałasu. W okresie sprawozdawczym nie zachodziła taka konieczność.

Kolejna tabela zestawia najważniejsze działania podejmowane w latach 2015-2016 dotyczące ograniczenia emisji hałasu.

73 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Tabela 38. Ocena wykonania celu ekologicznego Zminimalizowanie uciążliwego hałasu i utrzymanie jak najlepszej jakości stanu akustycznego środowiska Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) PKP Gdańsk - Naprawa linii kolejowej nr 201 poprzez szlifowanie szyn, ma to na celu niwelowanie hałasu podczas Modernizacja i budowa dróg (budowa jazdy na odcinku Żukowo – Gołubie. środki własne obwodnic, optymalizacja przebiegu tras - Kompleksowa wymiana nawierzchni kolejowej linii nr 229 na odc. Glincz – Kartuzy. komunikacyjnych oraz optymalizacja - Posadowienie ekranu akustycznego w Somoninie na dz. 409. płynności ruchu, tworzenie zabezpieczeń Gmina Kartuzy akustycznych). Opracowanie studium wykonalności oraz dokumentacji przedprojektowej dla przedsięwzięcia 2016 - 67 896,00 inwestycyjnego: Rewitalizacja linii kolejowej nr 229 na odcinku od stacji kolejowej Kartuzy do stacji Lębork. W MPZP określa się dopuszczalne wartości emisji hałasu, opierając się o wytyczne rozporządzenia Wprowadzanie zapisów dotyczących w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, grupuje się funkcje o zbliżonej emisji standardów akustycznych w miejscowych hałasu, tak aby nie mieszać funkcji mieszkaniowej z produkcyjną. W okresie sprawozdawczym działania planach zagospodarowania w uchwalanych planach nakładano obowiązek zamykania uciążliwości, w tym hałasu, w granicach administracyjne przestrzennego. terenu objętego inwestowaniem, jak również konieczność stosowania dostępnych rozwiązań technicznych, które mogą ograniczyć uciążliwość akustyczną. Wydawanie decyzji ustalających dopuszczalny poziom hałasu możliwy do Brak wydanych decyzji. - emisji w zakładach i podmiotach funkcjonujących na terenie powiatu. Działania pozostałe, niewskazane w POŚ Przewozy Autobusowe GRYF W roku 2015 otworzono linię regionalną komunikacji zbiorowej „20” relacji Kartuzy – Kaliska. środki własne Do obsługi komunikacji wprowadzono 6 sztuk autobusów. Gmina Kartuzy a) Modernizacja dworca kolejowego w Kartuzach wraz z otoczeniem jako węzła integracyjnego dla 2015 Pomorskiej Kolei Metropolitalnej (dokumentacja). W ramach zadania opracowano kompletną Rozwój komunikacji publicznej, zbiorowej a) 316 929,86 dokumentację techniczną budowy dworca kolejowego oraz przebudowy ul. Kolejowej wraz b) brak z wymaganymi pozwoleniami. Na realizację zadania Gmina otrzymała dofinansowanie w ramach RPO

WP 2007-2013 w wysokości 92 625 zł. 2016 b) Budowa węzła integracyjnego w Kartuzach. Dla przedmiotowego zadania opracowana została b) 96 110,47 dokumentacja projektowa oraz uzyskane zostały wszystkie wymagane pozwolenia. W roku 2016 zawarto umowę na rozbiórkę i budowę, ogłoszono przetarg na budowę ścieżek rowerowych i parkingu.

74 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) Gmina Sierakowice Opracowanie dokumentacji projektowej na zadanie pn. Węzły integracyjne wraz z trasami dojazdowymi 2016 – 63 072,00 (dworzec kolejowy z parkingami).

Gmina Kartuzy 2016 - 207 175,33 Budowa połączenia leśnej trasy rowerowej ze ścieżką rowerową w miejscowości Dzierżążno.

Gmina Sierakowice 2016 – 149 412,30 Rozbudowa systemu ścieżek rowerowych Projekty techniczne na ścieżki rowerowe i szlaki kajakowe. Gmina Stężyca budowa ścieżek rowerowych na terenie gminy – sporządzono dokumentację projektową dla ok. 17 km 2015 – 46 177,11 ścieżek, trwają prace projektowe nad pozostałymi 20 km. Źródło: na podstawie danych ankietowych zebranych od jednostek wskazanych w harmonogramie realizacyjnym

75 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

3.6. OCHRONA MIESZKANCÓW PRZED POLAMI ELEKTROMAGNETYCZNYMI

Zadania mające na celu minimalizację oddziaływania pól elektromagnetycznych na zdrowie człowieka i środowisko opierają się głównie na zapisach planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie aspektów związanych z zagrożeniem powodowanym promieniowaniem elektromagnetycznym. Plany ustalają możliwość realizacji stacji bazowych telefonii komórkowej, a także linii elektroenergetycznych zgodne z przepisami prawa, czyli są to działania podejmowane na poziomie samorządów gminnych. Na terenie powiatu zlokalizowane są anteny nadawcze telefonii komórkowych. Emisja pól elektromagnetycznych z tych instalacji nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, gdyż działają one w przestrzeni niedostępnej dla ludności i ich wartość emisji są w granicach dopuszczalnych, co potwierdzają pomiary. Anteny są ustawiane przez operatorów tak, aby wiązki promieniowania przechodziły przez miejsca niedostępne dla ludzi. W kolejnej tabeli zawarto zestawienie działań organizacyjnych i inwestycyjnych związanych z ochroną mieszkańców przed promieniowaniem poprzez monitoring środowiska i modernizację infrastruktury energetycznej.

Tabela 39. Ocena wykonania celu ekologicznego Ochrona mieszkańców przed polami elektromagnetycznym Nazwa zadania Stopień wykonania Opis realizacji Zgłoszenia nowych instalacji powodujących emisję pól elektromagnetycznych oraz działania zgłoszenia zmian w już istniejących administracyjne instalacjach przyjmuje Starosta. Wykonywanie pomiarów poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku prowadzone jest zgodnie z wymogami przepisów prawa w zakresie ochrony w ramach środków środowiska. własnych Zadanie jest realizowane poprzez same Wydawanie pozwoleń, podmioty prowadzące eksploatację instalacji przyjmowanie zgłoszeń na bądź linii energetycznych oraz WIOŚ podczas budowę stacji bazowych telefonii prowadzenia monitoringu środowiska. komórkowej – kontrola. Sprawozdania z pomiarów pól elektromagnetycznych wpływają do WSSE do wiadomości. Są one analizowane pod kątem występowania wartości pomiarów wyników ponadnormatywnych. W momencie działania stwierdzenia wystąpienia wartości administracyjne ponadnormatywnych WSSE kontaktuje się z danym operatorem celem wyjaśnienia przyczyny takiego stanu rzeczy. W przypadku uchybień w sprawozdaniu, WSSE kontaktuje się z wykonawcą pomiarów. Wprowadzanie zapisów dotyczących standardów emisji Zadanie jest realizowane poprzez odpowiednie pól elektromagnetycznych działania wprowadzanie zapisów o dopuszczalnej emisji w miejscowych planach administracyjne promieniowania na poziomie MPZP. zagospodarowania przestrzennego. Źródło: na podstawie danych ankietowych zebranych od jednostek wskazanych w harmonogramie realizacyjnym

76 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

3.7. PRZECIWDZIAŁANIE WYSTĘPOWANIU POWAŻNYCH AWARII I INNYM ZAGROŻENIOM ŚRODOWISKA

Za kontrolę podmiotów korzystających ze środowiska na terenie powiatu oraz mieszkańców odpowiedzialny jest m.in. WIOŚ, który na bieżąco kontroluje sposób przestrzegania przepisów prawa oraz warunków udzielonych pozwoleń. Działania kontrolne i interwencyjne prowadzi także PSP oraz Policja. Nie są to kontrole dotyczące tylko zagrożeń związanych z poważnymi awariami, ale z szeroko pojętą ochroną środowiska i zapobieganiu nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska. W okresie 2015 - 2016 roku odnotowano przez Policję w Kartuzach następujące przestępstwa i wykroczenia z wybranych ustaw, które odpowiadają ochronie środowiska:

Tabela 40. Wykroczenia notowane w latach 2015-2016 KWALIFIKACJA WYKROCZEŃ ARTYKUŁY oraz liczba wykroczeń KODEKS WYKROCZEŃ 82 – 5, 120 – 2, 154 – 4, 162 – 8 PRAWO OCHRONY brak wykroczeń ŚRODOWISKA PRAWO WODNE 192 – 1, 193 - 1, 194 - 1 USTAWA O ODPADACH 177 – 1 USTAWA O OCHRONIE 127 - 6 PRZYRODY Źródło: Komenda Powiatowa Policji w Kartuzach

Wyżej wymienione zdarzenia są odnotowywane sporadycznie i dotyczą jednostkowych przypadków, których nie można przewidzieć lub podjąć działania zapobiegawcze nawet przy współpracy z samorządem powiatowym czy gminami. W latach 2015-2016 WIOŚ w Gdańsku przeprowadził na terenie powiatu kartuskiego 169 kontroli, w tym 66 kontroli w terenie, pozostałe zaś to kontrole na dokumentach. Z 66 kontroli w terenie, 31 to kontrole planowe, a 35 to kontrole pozaplanowe. W tym było 18 kontroli interwencyjnych. 67 kontroli to kontrole z naruszeniami. Podmiotom, którym w trakcie kontroli wykazano naruszenia przepisów prawa czy też obowiązków w decyzjach administracyjnych wydano zarządzenia pokontrolne lub decyzje administracyjne. W latach 2015-2016 wydano 15 zarządzeń pokontrolnych i 5 decyzji administracyjnych dla podmiotów skontrolowanych w terenie oraz 43 decyzji administracyjne dla podmiotów skontrolowanych na dokumentach. W 2016 roku Wydział Inspekcji WIOŚ w Gdańsku skontrolował na terenie powiatu kartuskiego 72 zakłady. Ich listę zamieszczono w poniższej tabeli.

Tabela 41. Wykaz skontrolowanych zakładów Gmina Nazwa zakładu STACJA BAZOWA TK P4 PLAY KAR2301 BRODNICA GÓRNA STACJA BAZOWA T-MOBILE NR 40753 KARTUZY STANISZEWO Kartuzy Mielewczyk Sp. J. Gmina Miejsko-Wiejska Kartuzy Usługi Samochodowe Ryszard Kanka

77 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Gmina Nazwa zakładu JT MEBEL Sp. z o.o. Zakład Energetyki Cieplnej SPEC-PEC Sp. z o.o. Gmina Miejsko-Wiejska Kartuzy - składowisko odpadów komunalnych w Kartuzach Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe Koszałka Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Koszałka Jan Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe Koszałka Jan i Stefan Spółka Jawna Fabryka Pomocy Naukowych Sp. z o.o. „KARUD” Meble i Profile Gięte Sp. z o.o. Blacharstwo Budowlane Piotr Leyk Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Nr 1 Krystyna Mach Sprzedaż Hurt Detal Przetwórstwo Ryb "RYBY" Mielewczyk Jan i Wspólnicy S.J. Gmina Kartuzy Przedsiębiorstwo Wielobranżowe "WOD-KAN-GRZENKOWICZ" Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe "HOSSA" Józef Cybula Pomoc Drogowa, Parking Strzeżony, Usługi Motoryzacyjne Tomasz Żybko "WIBO" Sp. z o.o. spółka komandytowa Kartuskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. - oczyszczalnia ścieków w Kartuzach STACJA BAZOWA ORANGE NR 40758 ŻUKOWO CHWASZCZYNO STACJA BAZOWA TK POLKOMTEL 44683 CHWASZCZYNO Gmina Miejsko-Wiejska Żukowo Hodowla Lisów Wojciech Klecha ALTARIA Services Sp. z o.o. POLIX Sp. z o.o. Gospodarstwo Rolne Franciszek Hazuka Unilever Polska S.A. Oddział Lodów i Produktów Mrożonych Zakład Produkcyjny w Baninie MARCOPOL Sp. z o.o. Producent Śrub Żukowo JAROSŁAW KONKEL P.H.U. JARBLACH Zakład Produkcji Żelkotu ASHLAND Poland Sp. z o.o. LILAN AUTO SP. Z O.O. LILAN Longina Nadolska KASACJE Martyna Marjańska Rafał Rausz prowadzący działalność pod nazwą Grafix Centrum Poligrafii Rafał Rausz P.P.H.U. "GABREX" Gabriel Regliński AUTO- NIEMCU PRZEMYSŁAW NIEMC GRUPA PRODUCENTÓW OWOCÓW I WARZYW "POLFARM" SP. Z O.O. KASACJE Martyna Marjańska STACJA BAZOWA TETRA - EOP 043 SIERAKOW "UBOJNIA DROBIU GOSZ" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Zakład Przetwórstwa Mięsnego Mielewczyk Sp. Jawna Gmina Wiejska Sierakowice Sierakowice "We-Met" Przedsiębiorstwo Handlowe Janusz Wenta PRZEDSIĘBIORSTWO – USŁUGOWO – HANDLOWO – PRODUKCYJNE „JANUS” JANUSZ SKRZYPKOWSKI Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Sierakowice STACJA BAZOWA TETRA-EML 52 SZYMBARK STACJA BAZOWA TK POLKOMTEL BT 44698 SZYMBARK STACJA BAZOWA TK PLUS BT 44171 BORUCINO Stężyca Zdrojewscy Spółka z o.o. Spółka komandytowa Gospodarstwo Rolne Karol Kukowski Sikorzyno Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo Handlowe Anna Laska „OBOJAN” Sp. z o.o. Stężyca STACJA BAZOWA TK 40699 SOMONINO HOPOWA Somonino STACJA BAZOWA TK BT 44658 GORĘCZYNO

78 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Gmina Nazwa zakładu STACJA BAZOWA TK BT 44665 KAMELA Gmina Wiejska Somonino Gmina Wiejska Somonino - składowisko odpadów komunalnych w m. Kaplica STACJA BAZOWA TK BT 43208 MŚCISZEWICE Gmina Wiejska Sulęczyno Sulęczyno Gmina Wiejska Sulęczyno - składowisko odpadów w Kłodnie KAPEO Polska Sp. z o.o. STACJA BAZOWA BT 43211 KCZEWO Gmina Wiejska Przodkowo Przodkowo P.H.U. "STEN-BUD" JĘDRZEJ STENCEL LEON CZERWIŃSKI "MURKAM" USŁUGI KAMIENIARSKO-BUDOWLANE STACJA BAZOWA TK P4 BT 44724 ŁAPALICE Gmina Wiejska Chmielno Chmielno Fogia Forniture Sp. z o.o. Gmina Wiejska Chmielno - oczyszczalnia ścieków w Kożyczkowie Źródło: WIOŚ Gdańsk

Działalność kontrolną prowadzi także Wojewódzka Inspekcja Transportu Drogowego. W latach 2015-2016 na terenie powiatu łącznie zostało skontrolowanych 378 pojazdów, z czego 4 kontrole dotyczyły ważeń pojazdów, a 3 przewozów towarów niebezpiecznych. Wydano 16 decyzji o nałożeniu kary pieniężnej na kwotę łączną 30 950 zł za naruszenia ustawy o transporcie drogowym. Zatrzymano także 45 dowodów rejestracyjnych. Wydano 75 mandatów na łączna kwotę 21 250 zł, w tym 24 mandaty za naruszenia przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz 51 mandatów za naruszenia przepisów ustawy o transporcie drogowym. Działalność kontrolna to dział zadań prewencyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom. Ważne są jednak także działania inwestycyjne związane z dofinansowaniem straży pożarnej i edukacyjne. Powiat, jak i samorządy gminne co roku dofinansowuje straż pożarną w zakresie zakupu odpowiedniego sprzętu ratowniczego, który ma minimalizować skutki środowiskowe w przypadku wystąpienia awarii. Kolejna tabela zawiera zestawienie najważniejszych działań podejmowanych w okresie sprawozdawczym.

79 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Tabela 42. Ocena wykonania celu ekologicznego Minimalizacja wpływu na środowisko oraz eliminacja ryzyka dla zdrowia ludzi w miejscach największego oddziaływania na środowisko i zapewnienie bezpieczeństwa chemicznego lub biologicznego Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) Gmina Kartuzy W I półroczu 2016 roku w piezometrach P-1, P-2 i P-3 badane parametry kwalifikują wody najczęściej do I, znacznie rzadziej do II klasy jakości wód podziemnych, a sporadycznie do wyższych klas: - IV klasy – ze względu na PEW w P-1, - V klasy – ze względu na zawartość OWO we wszystkich piezometrach. środki własne Badane wody nie stanowią wód użytkowych, a zwiększona zawartość OWO czy PEW może wynikać z naturalnych lokalnych warunków hydrogeologicznych (np. tereny o dużym ładunku substancji organicznych). W badanych próbkach wody nie stwierdzono niepokojących zawartości rtęci, ołowiu ani znaczącej zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Monitoring składowisk Gmina Sulęczyno odpadów. Monitoring składowiska w Sulęczynie oparty jest o system 3 piezometrów, zbiornik odcieków oraz 2 studnie odgazowujące. Wody podziemne zostały w roku 2015 ocenione w I klasie. W odniesieniu do zawartości metali ciężkich nie obserwuje się znacznych zmian stężeń we wszystkich punktach monitoringowych. We wszystkich rocznie 4 500,00 przypadkach wyniki metali ciężkich odpowiadają najwyżej klasie czystości. W odniesieniu do WWA nie obserwuje się znacznych zmian stężeń we wszystkich punktach monitoringowych. W roku 2016 natomiast w piezometrze P1 wody klasyfikowano w klasie I, a w P2 i P3 w klasie II. Gmina Somonino Monitoring oraz wykonanie badań wód odciekowych i pomiaru składu na byłym składowisku odpadów stałych 2015 – 12 488,67 w Kaplicy. Monitorowanie jakości wód pobieranych na cele Działanie to jest prowadzone przez eksploatatorów ujęć wód (badania wody surowej) oraz przez Powiatową działania komunalne oraz w sieci Stację Sanitarno-Epidemiologiczną, która bada wody na sieci wodociągowej. administracyjne wodociągowej. Likwidacja sieci Żaden z eksploatatorów sieci wodociągowej nie wskazał, że w latach 2015-2016 prowadzono działania wodociągowej wykonanej związane brak z materiałów azbestowych. z likwidacją sieci wodociągowej wykonanej z materiałów azbestowych. Pozostałe działania nie wskazane w POŚ PSP prowadziła dofinansowanie jednostek OSP w zakresie zakupu sprzętu i materiałów do prowadzenia akcji 2015 – 2 766 841,00 ratowniczych. 2016 – 2 690 485,51 Dofinansowanie jednostek Starostwo Powiatowe w Kartuzach przekazało środki na: straży pożarnej. 2015 – 79 200,00 - zakup sorbentów, neutralizatorów i środka pianotwórczego, 2016 – 174 000,00 - zapewnienie funkcjonowania, sprzętu i łączności Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego,

80 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) - dofinansowanie zakupu umundurowania dla OSP Zawory i Miechucino, aparatów oddechowych, samochodów dla OSP Banino, Sulęczyno, Sierakowice, wsparcie do zakupu samochodu rozpoznawczo- ratowniczego dl PSP Kartuzy, pompy pływającej dla OSP Chwaszczyno oraz ubrań do pracy w wodzie dla OSP Gowidlino. 2015 Gmina Chmielno a) 448 000,00 a) Zakup samochodu dla OSP Miechucino b) 10 000,00 b) Zakup łodzi ratunkowej dla OSP Chmielno c) Zakup samochodu dla OSP Zawory i Chmielno. 2016 c) 115 000,00 Gmina Kartuzy

W roku 2015: 2015 a) zakup: prostownika (OSP Staniszewo), kombinezonów pszczelarskich (OSP Dzierżążno, OSP Stara a) b.d. Huta),części do samochodu (OSP Sianowska Huta, OSP Staniszewo, OSP Brodnica Górna), akumulatorów do b) 17 872,08 JFA (OSP Mirachowo), wyposażenia dodatkowego do samochodu Mercedes (OSP Dzierżążno), części do piły c) 68 507,00 spalinowej (OSP Prokowo), materiałów budowlanych (OSP Staniszewo, OSP Sianowska Huta), latarek d) 32 108,40 i rękawic (OSP Dzierżążno, OSP Stara Huta), artykułów pierwszej pomocy (OSP Brodnica Górna), aparatów

powietrznych (OSP Brodnica Górna, Mirachowo), modułu selektywnego wywoływania (OSP Staniszewo), dotacja do bram i dwóch kompletów mundurów koszarowych(OSP Stara Huta). motopompy b) modernizacja strażnicy OSP Pomieczyńska Huta. 14 150,00 c) zakup sprzętu dla jednostek OSP: zakup motopompy, zakup ratowniczego zestawu hydraulicznego dla OSP 9 700,00 w Łapalicach, zakup sprzętu pożarniczego.

d) dotacje celowe dla jednostek OSP na zakup: bram garażowych, motopompy, syreny alarmowej stacjonarnej 2016 i mobilnej. a) 33 200,00 W roku 2016: b) 32 000,00 a) Zakup motopompy dla OSP Mirachowo c) 14 300,00 b) Zakup motopompy dla OSP Staniszewo d) 40 000,00 c) Zakup bramy dla OSP Staniszewo e) 1 100,00 d) Zakup zestawu hydraulicznego dla OSP Brodnica Górna e) Zakup zestawu ratownictwa medycznego dla OSP Kolonia.

Gmina Kartuzy 2015 – 72 330,00 Wykonanie zbiornika przeciwpożarowego w miejscowości Staniszewo. Gmina Kartuzy 2016 - 234 602,00

81 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) Rozbudowa budynku remizy OSP w Brodnicy Górnej. Gmina Sierakowice 2015 a) 100 000,00 2015 b) 108 199,78 a) modernizacja budynku strażnicy w Gowidlinie b) zakupy inwestycyjne dla OSP. 2016 Zakupy inwestycyjne dla OSP – samochody pożarnicze dla OSP w Gowidlinie i Sierakowicach. 2016 – 772 697,80 Gmina Somonino 2015 – 496 640,00 Zakupy inwestycyjne dla OSP. 2016 – 54 700,00 Gmina Stężyca 2015 – 1 083 080,00 W roku 2015 dokonano zakupu samochodów strażackich dla OSP Nowe Czaple, OSP Kamienica Szlachecka

i OSP Szymbark. 2016 W roku 2016 prowadzono: a) 24 305,00 a) rozbudowę OSP w Kamienicy Szlacheckiej – montaż bramy garażowej b) 4 700,00 b) zabudowę samochodu dla OSP Nowe Czaple c) 40 000,00 c) dotację na zakup narzędzi hydraulicznych dla OSP Stężyca. Gmina Żukowo a) Budowa remizy OSP i centrum zarządzania kryzysowego w Żukowie b) Zakup sprzętu pożarniczego, w tym: - zakup aparatu tlenowego z dodatkową butlą dla OSP Banino - zakup aparatu oddechowego i oddymiacza dla OSP Miszewo 2015 - dotacja dla OSP w Baninie na dofinansowanie zakupu samochodu pożarniczego a) 4 930 762,71 - dotacja dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Chwaszczynie na dofinansowanie zakupu narzędzi hydraulicznych b) 68 699,00 (nożyce i rozpieracz) - dotacja dla OSP w Chwaszczynie na sfinansowanie zakupu kamery termowizyjnej - dotacja dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Żukowie na dofinansowanie zakupu sprzętu hydraulicznego do ratownictwa drogowego. Gmina Żukowo a) Rozbudowa budynku OSP w Chwaszczynie 2016 b) Budowa remizy OSP i centrum zarządzania kryzysowego w Żukowie a) 18 625,89 c) Zakup sprzętu pożarniczego, w tym: b) 1 347 099,96 - Zakup drabiny dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Skrzeszewie c) 609 739,00 - Dotacja dla OSP w Baninie na dofinansowanie zakupu samochodu ratowniczo-gaśniczego - Dotacja dla OSP w Żukowie na dofinansowanie zakupu sprzętu pływającego do ratownictwa wodnego

82 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) - Dotacja dla OSP w Chwaszczynie na dofinansowanie zakupu motopompy pływającej - Pomoc finansowa dla Gminy Sierakowice na zakup wyposażenia dla Ochotniczych Straży Pożarnych. Powiat Kartuski a) Pomoc finansowana dla Gminy Sulęczyno na zakup samochodu ratowniczo - gaśniczego dla OSP Sulęczyno 2016 b) Pomoc finansowana dla Gminy Żukowo na zakup samochodu ratowniczo - gaśniczego dla OSP Banino a) 50 000,00 c) Pomoc finansowa dla Gminy Żukowo na zakup sprzętu pływającego do ratownictwa wodnego dla OSP b) 20 000,00 Żukowie. c) 30 000,00 d) Pomoc finansowa dla Gminy Żukowo na zakup motopompy pływającej do działań przeciwpowodziowych dla d) 4 000,00 OSP Chwaszczyno e) 2 000,00 e) Pomoc finansowa dla Gminy Sierakowice na zakup kombinezonu do działań ratowniczych dla OSP Gowidlino. Działania podejmowane przez PSP w Kartuzach: - strażacy brali udział w przygotowaniu i przeprowadzeniu gminnych i powiatowych eliminacji Ogólnopolskiego Turnieju Wiedzy Pożarniczej - propagowanie zasad ochrony przeciwpożarowej oraz rozwiązań zawartych w przepisach przeciwpożarowych podczas spotkań z dziećmi i młodzieżą - w mediach i prasie lokalnej publikowano bieżące informacje o występujących zagrożeniach i sposobie ich unikania oraz ostrzeżenia, m.in. informacje dotyczące instalacji elektrycznych, działania Edukacja społeczeństwa - w mediach publikowano stanowisko dotyczące ostrzeżenia przed zagrożeniami pożarowymi jakie niosą ze administracyjne sobą urządzenia grzewcze i przewody kominowe - w 18 szkołach podstawowych powiatu kartuskiego prowadzono program Bezpieczne życie - w ramach akcji i kampanii działań edukacyjnych propagujących bezpieczne zachowanie dzieci i młodzieży przeprowadzono 3 pokazy i 3 pogadanki oraz 2 szkolenia - w wakacjach 2016 w ramach akcji i kampanii działań edukacyjnych propagujących bezpieczne zachowanie dzieci i młodzieży przeprowadzono 5 pokazów i 3 pogadanki. Działania podejmowane przez PSP w Kartuzach:

a) w roku 2015: Kontrole zakładów - Fabryka styropianu Arbet – Kawle Dolne stwarzających zagrożenie - Zakład Produkcji Mebli Miłosz w Kartuzach działania dla środowiska oraz innych - dobudowa wiaty do istniejącej hali w Chwaszczynie administracyjne budynków - budynek hali produkcyjnej – rozbudowa – Interlastic - rozbudowa istniejącej hali o wiatę w Miszewie – Creon - budynek wiaty magazynowej na beczki i palety – Ashland - budynek produkcyjno-magazynowy z częścią socjalno-biurową w Miszewku – Grafix

83 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) - budowa hali z łącznikiem w Baninie – Ekofinn - budynek magazynu odpadów przy ubojni drobiu w Dzierżążnie – Mielewczyk.

b) w roku 2016: - Tartak Matech w Miechucinie - Przedsiębiorstwo Danfoss – - pomieszczenie ładowania wózków w Baninie – Algida - budynek hali logistycznej w Chwaszczynie – Marcopol - dwie wiaty magazynowe w Miszewie - Ashland - budynek produkcyjny – rozbudowa w Chwaszczynie – Aleksander. Działania kontrolne były prowadzone także w innych budynkach, i tak: a) w roku 2015 – wykonano 225 kontrole: - 130 obiektów użyteczności publicznej, - 50 obiektów przemysłowych i magazynowych, - 25 obiektów zamieszkania zbiorowego, - 6 budynków mieszkalnych wielorodzinnych, - 10 obiektów w gospodarstwach rolnych działania - wykonano 4 kontrole terenów leśnych. administracyjne b) w roku 2016 – wykonano 178 kontroli: - 78 obiektów użyteczności publicznej, - 45 obiektów przemysłowych i magazynowych, - 25 obiektów zamieszkania zbiorowego, - 2 budynki mieszkalne wielorodzinne, - 6 obiektów w gospodarstwach rolnych - wykonano 4 kontrole terenów leśnych. Źródło: jednostki wskazane w harmonogramie realizacyjnym

84 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

3.9. GOSPODAROWANIE ODPADAMI

W gospodarce odpadami można wydzielić trzy zasadnicze grupy zadań: - planowanie gospodarki odpadami, - zarządzanie i organizowanie usług, - monitoring i kontrola.

Planowanie gospodarki odpadami: Dla osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa i wdrażania hierarchii postępowania z odpadami oraz zasady bliskości, a także utworzenia w kraju zintegrowanej sieci instalacji gospodarowania odpadami, spełniających wymagania ochrony środowiska, opracowuje się krajowy plan gospodarki odpadami oraz wojewódzkie plany gospodarki odpadami.

Zarządzanie i organizowanie usług: Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która określa zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku, a także warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym usługi w zakresie objętym regulacją ustawy. Do podstawowych obowiązków gmin w zakresie gospodarki odpadami należy: 1. utrzymanie czystości i porządku w gminach. 2. objęcie wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi oraz zapewnienie budowy instalacji do gospodarowania odpadami komunalnymi. 3. zapewnienie selektywnej zbiórki odpadów. 4. zapobieganie zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych, utrzymywanie czystości i porządku na przystankach komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest gmina oraz które są położone na jej obszarze przy drogach publicznych bez względu na kategorię tych dróg.

Również ustawa o odpadach zawiera wiele zapisów dotyczących praw i obowiązków jednostek samorządu terytorialnego w obszarze gospodarki odpadami. W szczególności należy podkreślić udział starostów w procedurze administracyjnej dotyczącej reglamentowania usług związanych z powstawaniem i gospodarowaniem odpadami. Do zadań starostów należy m.in.:  wydawanie decyzji nakładających na sprawców wypadków obowiązki dotyczące gospodarowania odpadami z wypadków, w tym obowiązek przekazania ich wskazanemu posiadaczowi odpadów,  wydawanie pozwoleń na wytwarzanie odpadów w związku z eksploatacją instalacji;  wydawanie zezwoleń na zbieranie i przetwarzanie oraz transport odpadów w zakresie wynikającym z przepisów prawa,  zatwierdzanie planów gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków.

85 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Monitoring i kontrola: Informacje o ilości wytwarzanych odpadów oraz ich zagospodarowaniu gromadzone są w systemie Państwowego Monitoringu Środowiska. Monitoring gospodarki odpadami dotyczy nie tylko monitorowania składowisk odpadów komunalnych, ale również działalności podmiotów gospodarczych funkcjonujących w obszarze gospodarki odpadami. Jednym z podstawowych zadań starostów w kontekście ochrony środowiska jest prowadzenie kontroli podmiotów prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem odpadów i gospodarowaniem odpadami.

Kolejna tabela zawiera wyszczególnienie najważniejszych działań realizowanych w okresie sprawozdawczym związanych z gospodarowaniem odpadami.

86 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Tabela 43. Ocena wykonania celu ekologicznego Racjonalny i systemowy rozwój gospodarki odpadami Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł) Gmina Chmielno 2016 – 70 980,00 Budowa Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów w Kożyczkowie i zakup wyposażenia. Gmina Sierakowice 2015 – 2 227 636,00 Coroczne gospodarowanie odpadami komunalnymi. 2016 – 2 305 605,26 Zadania z zakresu Gmina Somonino 2015 - 1 319 423,73 gospodarki odpadami Coroczne gospodarowanie odpadami komunalnymi. 2016 – 1 329 221,82 komunalnymi wynikają z ustawy o utrzymaniu 2015 – 1 460 509,35 + czystości i porządku Gmina Stężyca 30 000,00 w gminach. Coroczne gospodarowanie odpadami komunalnymi. 2016 – 1 737 564,04 + 77 445,00 Gmina Żukowo a) Zakup i montaż kontenera socjalnego do obsługi punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych a) 2015 - 40 810,17 w Żukowie b) 2016 - 14 083,50 b) Rozbudowa punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych w Żukowie. Monitoring składowisk Monitoring jest prowadzony corocznie przez samorządy gminne. Szczegóły zawarte są w rozdziale 3.7. jak w rozdziale 3.7. odpadów. Realizacja szkoleń obejmujących zagadnienia środowiskowe dla pracowników Starostwa W latach 2015-2016 pracownicy Starostwa Powiatowego nie uczestniczyli w szkoleniach w tym zakresie. brak Powiatowego, mieszkańców (w zakresie: unieszkodliwiania azbestu itp.). Działania nie ujęte w POŚ Straż Miejska Kartuzy W roku 2015 r. Straż Miejska Kartuzy przeprowadziła na terenie gminy Kartuzy kontrole: Prowadzenie kontroli - na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku - 65 kontroli – 27 mandatów na kwotę 2 700 zł, działania administracyjne 37 pouczenia - na podstawie ustawy o odpadach - 6 kontroli - 3 mandaty – 300 zł, 3 pouczenia.

87 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł)

W roku 2016 r. Straż Miejska Kartuzy przeprowadziła na terenie gminy Kartuzy kontrole: - na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku – 63 kontrole – 12 mandatów na kwotę 1 600 zł, 51 pouczenia - na podstawie ustawy o odpadach - 25 kontroli - 5 mandatów – 600 zł, 20 pouczeń

Ponadto w 2016 r. dokonano kontroli palenisk na terenie 26 posesji. Gmina Kartuzy Skontrolowano wybiórczo posesje, dla których stwierdzono nieścisłość albo istniało podejrzenie zawarcia nieprawdziwych informacji w deklaracjach śmieciowych w roku 2015 w m. Borowo, Kartuzy, a w roku 2016 działania administracyjne w m.: Sitno. Prowadzono także kontrolę palenisk: Kartuzy (16 kontroli na terenie miasta); 10 kontroli w miejscowościach: Mezowo, Brodnica Dolna, Prokowo, Kiełpino. Gmina Kartuzy W ramach corocznego usuwania azbestu prowadzono poniższe działania: - w roku 2015 – unieszkodliwiono 69,04 Mg azbestu, 2015 – 44 520,00 - w roku 2016 – unieszkodliwiono 70,09 Mg azbestu, 2016 – 46 144,00 Dotacje celowe na zadania polegające na demontażu, transporcie i utylizacji odpadów azbestowych, przyznaje się osobom fizycznym, spółdzielniom i wspólnotom mieszkaniowym, w ramach aktualnego „Programu usuwania wyrobów azbestowych z terenu Gminy Kartuzy na lata 2012 – 2032.” Gmina Sierakowice 2015 – 17 100,80 Usuwanie azbestu z budynków na terenie gminy. 2016 – 45 729,76 Gmina Somonino Usuwanie azbestu Usuwanie wyrobów zawierających azbest. W 2015 r. zostało usunięte 16,795 Mg azbestu z 5 budynków mieszkalnych oraz 3 budynków 2015 – 11 420,00 gospodarczych. 2016 – 14 740,00 W 2016 r. zostało usunięte 21,685 Mg azbestu z 8 budynków mieszkalnych oraz 1 budynku gospodarczego. Gmina Stężyca Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Stężyca. W wyniku realizacji inwestycji w roku 2015 usunięto 22,18 Mg odpadów. Zadanie było realizowane na 8 2015 – 17 474,80 budynkach. 2016 – 18 986,40

W roku 2016 usunięto 23,733 Mg azbestu. Odpady znajdowały się na 10 budynkach o funkcji mieszkaniowej, gospodarczej i rekreacyjnej.

88 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Koszty (zł)

Gmina Sulęczyno Usuwanie wyrobów zawierających azbest brak danych - 2015 rok - 13,10 Mg, - 2016 rok – 26,54 Mg. Gmina Żukowo Usuwanie wyrobów zawierających azbest. W roku 2015 do projektu przystąpiło 11 beneficjentów, 6 z nich zrealizowało i rozliczyło zadanie. W wyniku 2015 – 7 973,00 realizacji zadania usunięto 13,66 ton odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. 2016 – 22 206,40 W 2016 r. do projektu przystąpiło 15 beneficjentów, 14 z nich zrealizowało i rozliczyło zadanie. Przekazanych zostało do unieszkodliwienia ponad 29 ton odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. Gmina Sierakowice 2016 – 67 650,00 usunięcie betonu z jeziora Gowidlińskiego. Usuwanie dzikich wysypisk Gmina Kartuzy i porządkowanie innych Uporządkowanie terenu wokół dworca PKP w Kartuzach oraz terenu działki gminnej przy ul. Chmieleńskiej terenów w Kartuzach, likwidacja „dzikiego wysypiska śmieci”. brak danych Zakup 100 sztuk pojemników na odpady do zamontowania wzdłuż chodników na terenie miasta Kartuzy oraz zakup zapasu woreczków na psie odchody. Źródło: ankiety i materiały przekazane przez jednostki realizujące

3.10. ZAGADNIENIE HORYZONTALNE EDUKACJA EKOLOGICZNA

Akcje ekologiczne powinny być prowadzone cyklicznie oraz angażować coraz więcej mieszkańców. Ważne jest także, aby Powiat działał wspólnie z innymi jednostkami w zakresie ochrony środowiska, gospodarki odpadami i infrastruktury komunalnej. Współpraca pozwala na osiągnięcie szerszych celów, pozyskanie większych środków finansowych na inwestycje. W okresie sprawozdawczym szeroką i kompleksową edukację ekologiczną prowadziły także placówki oświatowe, nadleśnictwa, o czym mowa w kolejnej tabeli.

89 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Tabela 44. Ocena wykonania celu ekologicznego Upowszechnienie idei ekorozwoju we wszystkich sferach życia oraz wdrożenie edukacji ekologicznej jako edukacji interdyscyplinarnej Nazwa zadania Stopień wykonania Opis / koszty (zł) Nadleśnictwo Lipusz 2016 Szkolenie z Lasów Nadzorowanych organizowane przez RDLP w Gdańsku. Nadleśnictwo Kolbudy Realizacja szkoleń obejmujących zagadnienia środowiskowe dla pracowników Starostwa Powiatowego, 2015 – 537,42 mieszkańców – właściciele Lasów Prywatnych korzystają z doradztwa leśniczych odnośnie prowadzenia 2016 – 2 511,08 gospodarki leśnej. Gmina Kartuzy Utworzenie Centrum Edukacji Ekologicznej poprzez adaptację i przebudowę byłego budynku Szkoły 2015 – 28 509,00 Podstawowej w Staniszewie - wykonano program funkcjonalno użytkowy. Gmina Żukowo 2015-2016 Realizacja szkoleń obejmujących Szkolenia dla pracowników Urzędu o tematyce: a) 960,00 zagadnienia środowiskowe dla a) Efektywność energetyczna w sektorze publicznym b) brak pracowników Starostwa b) Plan gospodarki niskoemisyjnej c) 335,00 Powiatowego, mieszkańców c) Zezwolenia na usuwanie drzew d) 399,00 (w zakresie: odnawialnej energii, d) Wydawanie zezwoleń na usuwanie drzew e) 294,00 pielęgnacji lasów, itp.). e) Specjalista ds. ochrony środowiska f) brak f) Drzewa otwartych krajobrazów w procesach inwestycyjnych g) 355,00 g) Wycinka zieleni h) 355,00 h) Decyzje środowiskowe.

Powiat Kartuski a) w roku 2015 pracownicy Wydziału Rolnictwa i Ochrony Środowiska uczestniczyli w 12 szkoleniach a) 2015 – 3 000,00 z różnych zagadnień związanych z ochroną środowiska b) 2015 – 5 400,00 b) w roku 2015 - 3 pracowników otrzymało dofinansowanie do studiów podyplomowych (dwa semestry) c) 2016 – 3 000,00 c) w roku 2016 pracownicy Wydziału Rolnictwa i Ochrony Środowiska uczestniczyli w 11 szkoleniach d) 2016 – 2 700,00 z różnych zagadnień związanych z ochroną środowiska d) w roku 2016 - 3 pracowników otrzymało dofinansowanie do studiów podyplomowych. Prowadzenie edukacji Nadleśnictwo Kartuzy ekologicznej poprzez konkursy, Corocznie prowadzono poniższe działania edukacyjne: 2015 – 40 000,00 festyny, pikniki o tematyce - otwarte sadzenie lasu pod hasłem Las zaprasza, 2016 – 24 000,00 ekologicznej. - spacer z leśnikiem po Lasach Mirachowskich,

90 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Opis / koszty (zł) - akcja Drzewko za makulaturę na Palcu Solidarności w Kartuzach, - Blues w leśniczówce w ramach corocznego festiwalu muzyki. Nadleśnictwo Lipusz a) 2015 – brak a) spotkanie edukacyjne z leśnikami, b) 2015 – 500,00 b) konkurs wiedzy ppoż Młodzież zapobiega pożarom, c) 2015 – 1 000,00 c) Międzyszkolny konkurs recytatorski LAS w POEZJI – edycja V, d) 2016 – 1 000,00 d) Międzyszkolny konkurs recytatorski LAS w POEZJI – edycja VI, e) 2016 – brak e) zajęcia dydaktyczno-przyrodnicze. Nadleśnictwo Cewice - Lekcje terenowe i wycieczki z przewodnikiem, - Lekcje w sali edukacji leśnej, - Spotkania z leśnikiem w szkołach, 2015-2016 - Spotkania edukacyjne z leśnikiem poza szkołą (w Domu Kultury, Muzeum, Urzędzie Gminy itp.), - Konkursy leśne (wiedzy, plastyczne, literackie itp.), - Akcje, imprezy okolicznościowe, - Wystawy edukacyjne. Gmina Kartuzy

W roku 2015: - zorganizowano II Festyn Ekologiczny dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych, - opracowano i opublikowano artykuły dotyczące dobrych praktyk w zakresie ochrony powietrza (w tym zjawiska niskiej emisji i gospodarka niskoemisyjna), - ulotki i książeczki dotyczące przeprowadzania właściwej segregacji odpadów komunalnych po zmianie frakcji odpadów do segregacji i edukacji w tym zakresie, które są na bieżąco rozsyłane mieszkańcom, - w ramach spotkań sołeckich organizowano pogadanki dot. zmian w systemie gospodarki odpadami (prezentacje), 2015 – 26 792,93 - zachęcano mieszkańców Gminy do korzystania z rowerów jako ekologicznego środka transportu. 2016 – 62 607,79 W ramach tego działania odbyła się Kaszubska Próba Kolarska – 4 serie (2015 r.), Cartusia MTB oraz Triathlon, - corocznie organizowane są akcje Sprzątanie Świata i Dzień Ziemi.

W roku 2016: W ramach kampanii edukacyjnej podjęto następujące działania: - zorganizowano III Festyn Ekologiczny - edycja Festynu poświęcona była niskiej emisji i propagowaniu gospodarki niskoemisyjnej. Akcja zorganizowana została z udziałem profesjonalnych edukatorów z Fundacji Ekologicznej ARKA. Festyn skierowany był do młodzieży szkolnej ze szkół

91 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Opis / koszty (zł) podstawowych i gimnazjalnych, - przy współudziale z Fundacją ARKA zorganizowano akcję „Rower pomaga”, - przy współudziale Fundacji ARKA zorganizowano dla szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych akcję „Listy dla Ziemi”. W ramach akcji dzieci pisały na specjalnie przygotowanym papierze, listy do ziemi, których tematem przewodnim były zmiany klimatu i związana bezpośrednio z tymi zmianami – niska emisja, - przeprowadzono cykl teatrzyków ekologicznych dla uczniów wybranych szkół podstawowych i gimnazjalnych - 12 spektakli w kilku szkołach dla dwóch grup wiekowych od 5-10 lat („Zielona Wyspa Pirata Piffpaffa”) oraz od 10-15 lat („Czarny Orzeł”), - opublikowano dwa artykuły w lokalnej prasie nt. jakości powietrza oraz praktyk w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, - utworzono zakładkę edukacyjną „Czyste Powietrze” poświęconą problematyce zanieczyszczenia powietrza wraz z artykułami, - akcje „ Dzień Ziemi” i „Sprzątnie Świata”, - wykonano i rozpowszechniono ulotki edukacyjno-promocyjne poświęcone prawidłowej segregacji odpadów, - wykonano i opracowano naklejki na pojemniki na odpady segregowane. Gmina Sulęczyno - udział w Projekcie Porządne Pomorze 2015 „Wszystko co chcielibyście wiedzieć odpadach w naszej gminie – 2015” finansowany przez WFOŚiGW w Gdańsku, - zamieszczanie informacji o prawidłowej segregacji i o korzyściach z niej płynących na stronie brak danych internetowej, - zamieszczony został na stronie internetowej Gminy Sulęczyno film „Droga odpadu”, - przekazywano informacje o terminach wywozu, prawidłowej segregacji mieszkańców Gminy poprzez umieszczenie artykuły w Gminnej Gazetce „Nowine z Gmine Seleczno”. Gmina Żukowo 2015 W roku 2015 prowadzono działania: a) 2 797,85 a) Zakup worków i rękawic jednorazowych do zbierania odpadów w związku z akcja sprzątania świata b) 1 490,00 b) Wykonanie plakatów i ulotek z informacją o zakazie spalania odpadów c) 4 500,00 c) Organizacja spektakli teatralnych w szkołach podstawowych pt.: „Zielona afera, czyli ostatnie śledztwo d) 1 588,88 inspektora Zgrozy” z okazji obchodów Światowych Dni Patrona Ekologii” e) brak danych d) Organizacja warsztatów dla mieszkańców Chwaszczyno. e) Przesłanie ulotek i plakatów pt.: NIE PAL ŚMIECI W PIECU! do: sołtysów Gminy Żukowo, 2016 przewodniczącym rad osiedli miasta Żukowa, szkół podstawowych i gimnazjalnych, ośrodka zdrowia, itp. a) 1 783,50 b) 1 599,00

92 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Opis / koszty (zł) W roku 2016 prowadzono działania: a) Wydrukowanie ulotek „Ekologia w Gminie Żukowo, Klimat dla Żukowa. Pomorze dla klimatu” b) Umieszczenie reklamy w prasie Ekologia w Gminie Żukowo, Klimat dla Żukowa. Pomorze dla klimatu. Powiat Kartuski a) Organizacja Konkursu z elementami edukacji ekologicznej „Piękna Wieś 2015” a) 2015 – 10 500,00 b) Organizacja Konkursu z elementami edukacji ekologicznej „Piękna Wieś 2016” b) 2016 – 11 000,00 c) Organizacja, wspólnie z Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego, debaty z udziałem 250 rolników c) 2015 – 2 500,00 dotyczącej m.in. zagadnień przestrzegania wymagań ochrony środowiska w rolnictwie (2015) d) 2016 – 2 500,00 d) Organizacja, wspólnie z Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego, debaty z udziałem 250 rolników dotyczącej ochrony wód i wpływu gospodarki rolnej na stan wód (2016) Powiat Kartuski Organizacja „X i XI Kartuskiego Targu Produktów Ekologicznych” przyczyniającego się do promowania 2015 – 4 000,00 rolnictwa ekologicznego jako zrównoważonego systemu gospodarowania - zadanie zlecone do realizacji 2016 – 4 000,00 Lidze Ochrony Przyrody Okręg w Gdańsku. Lokalna Grupa Rybacka „Kaszuby” z siedzibą w Chmielnie W marcu 2016 r. LGR wraz z partnerami Słowińską Grupą Rybacką, Lokalną Grupą Rybacka Pojezierze Bytowskie oraz Północnokaszubską Lokalną Grupą Rybacką rozpoczęła realizację partnerskiego projektu pn. Edukacja Ekologiczna w Sieci dofinansowanego w ramach Działania 11.4 Ochrona różnorodności biologicznej Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego. W ramach realizacji przedsięwzięcia przygotowano punkt informacji ekologicznej w LGR w oparciu o stół multimedialny z ekranem dotykowym w Centrum Edukacji i Promocji LGR w Chmielnie. W kwietniu 2016 r. uczniowie klasy IV ze Szkoły Podstawowej w Chmielnie posadzili drzewka przy siedzibie LGR Kaszuby. W kwietniu i maju 2016 r. uczniowie szkół podstawowych i gimnazjalnych wzięli udział w akcji pn. „Wielkie sprzątanie brzegów jezior kaszubskich”. W czerwcu 2016 r. odbyły się zajęcia terenowe nad Jeziorem Białym i Jeziorem Kłodno. W listopadzie 2016 r. LGR Kaszuby uczestniczyła I LO im. H. Derdowskiego w Kartuzach w konferencji podsumowującej projekt ,,Czy atrakcyjność turystyczna Jeziora Białego i Jeziora Kłodno odbija się w ich stanie ekologicznym?”. Przedsięwzięcie zostało zrealizowane przez Fundację „Ocalić Źródło” im. Bł. Salomei m.in. we współpracy z LGR Kaszuby. W latach 2015-2016 LGR Kaszuby, w swojej ekologicznej siedzibie gościła grupę z Armenii, uczniów ze szkół z Pucka oraz z wielu gmin z terenu działania LGR. LGR uczestniczyła lub organizowała konkursy, wystawy, zawody dot. tematyki rybactwa, kajakarstwa, pilniki wędkarskie.

93 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Opis / koszty (zł) Aktualizacja Programu Ochrony W roku 2016 zabezpieczono środki finansowe na wykonanie raportu z realizacji programu ochrony działanie Środowiska oraz opracowywanie środowiska za lata 2015-2016, pierwszego Raportu z programu ochrony środowiska przyjętego w roku administracyjne raportów z realizacji POŚ. 2015. Raport będzie wstępną oceną tego co zostało już zrealizowane z zaplanowanych działań. Informowanie mieszkańców o prowadzonych postępowaniach, wydawanych decyzjach, Mieszkańcy informowani są: prowadzonych inwestycjach, - za pomocą strony internetowej - w BIP-ie zarówno Powiatu Kartuskiego, jak i samorządów gminnych, działanie opracowywanych planach - na tablicy ogłoszeń w budynku Starostwa Powiatowego, poszczególnych urzędów gminnych oraz administracyjne i programach oraz jakości w miejscu realizacji inwestycji, środowiska na terenie Powiatu - za pomocą EKOPORTALU. (BIP, tablica ogłoszeń, lokalna prasa, itd.). Powiat Kartuski Edukacja ekologiczna prowadzona jest w ramach współpracy z organizacjami pożytku publicznego w ramach corocznego konkursu ofert, jako zadanie zlecone, dofinansowywane przez Powiat Kartuski a) 2015 - Warsztaty dla 150 dzieci w wieku przedszkolnym z zakresu zmian klimatycznych, oszczędności a) 2015 - dotacja energii, znaczenia wody w przyrodzie oraz segregacji odpadów zlecone do realizacji Pomorskiemu Powiatu Kartuskiego – Edukacja ekologiczna Oddziałowi Okręgowego Polskiego Czerwonego Krzyża w zadaniu „EKO maluchy – przyrody zuchy. 1 174,99 (całość mieszkańców w zakresie: Zajęcia edukacyjne z zakresu ochrony przyrody i zachowań proekologicznych dla dzieci”. zadania 2 249,99) - problematyki spalania odpadów b) 2015 - Warsztaty dla dzieci dotyczące zrównoważonego rozwoju, konkursy wiedzy ekologicznej, b) 2015 - dotacja komunalnych w gospodarstwach zbiórka odpadów w domu i w szkole, akcja sadzenia drzew – działania zrealizowane przez Powiatu Kartuskiego – domowych, Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Sołectwa Kolonia do dzieci ze szkół podstawowych w zleconym 2 000,00 (całość - problematyki segregowania zadaniu pn. „Z ekologią za pan brat od najmłodszych lat” zadania 3 777,16) odpadów komunalnych, c) 2015 - Nawiązanie współpracy międzyszkolnej na rzecz ochrony środowiska, przeprowadzenie c) 2015 - dotacja - problematyki usuwania azbestu, szkoleń, zawiązanie grup ekologicznych dbających o rozwój ekologii w danej szkole – zadanie zlecone Powiatu Kartuskiego – - problematyki oszczędności do realizacji Stowarzyszeniu „Jesteśmy Razem” pn. „Jesteśmy Eko-Pozytywni” – powiatowe spotkania 1 600,00 (całość wódy i energii, szkół z ekologią zadania 2 507,36) - problematyki ograniczania emisji d) 2016 - Warsztaty dla dzieci dotyczące proekologicznego stylu życia, konkursy wiedzy ekologicznej, d) 2016 - dotacja zanieczyszczeń w codziennym zbiórka odpadów w domu i w szkole, organizacja festynu ekologicznego – działania zrealizowane przez Powiatu Kartuskiego – życiu, w tym, w szczególności Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Sołectwa Kolonia do dzieci ze szkół podstawowych w zleconym 2 325,00 (całość niskiej emisji. zadaniu pn. „Na ochronie środowiska twoje zdrowie zyska” zadania 5 158,93) e) 2016 - Działania warsztatowe i edukacyjne dotyczące redukcji emisji CO , wymiana doświadczeń 2 e) 2016 - dotacja w ramach współpracy polsko-niemieckiej, organizacja konkursów i prowadzenie akcji ekologicznych – Powiatu Kartuskiego – działania realizowało Stowarzyszenie „Jesteśmy Razem” w ramach zleconego zadania pn. „CO – wróg 2 1 900,00 (całość numer jeden każdego z nas! Jesteśmy EKO – POZYTYWNI II powiatowe spotkanie szkolnych zadania 2 950,42) Ekodetektywów”

94 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Opis / koszty (zł) Działania placówek oświatowych Szkoła Podstawowa im. Jana Trepczyka w Miszewie - III miejsce Konkurs Powiatowy Ekologiczny Pitagoras, - dwa razy w roku (jesień, wiosna) organizowana jest akcja Porządki w ogródku. Sprzątanie i sadzenie roślin kończy się ogniskiem. W akcji biorą udział uczniowie, rodzice, nauczyciele oraz wszyscy chętni. Szkoła Podstawowa im. REMUSA w Glinczu - promocja postaw eko - Zbiórki surowców wtórnych dla wszystkich mieszkańców – makulatura, butelki, - budowanie postaw proekologicznych. Szkoła Podstawowa im. ppor. Klemensa Wickiego w Pępowie - zbiórka surowców wtórnych. Szkoła Podstawowa im. ks. Prałata Józefa Bigusa w Baninie - cykliczne zbiórki surowców wtórnych (butelki PET, makulatura, nakrętki plastikowe, baterie); - warsztaty wyjazdowe; - współpraca z Centrum Edukacji Ekologicznej; - współpraca z Centrum Inicjatyw Edukacyjnych w Kartuzach; - konkursy ekologiczne. Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Przyjaźni - „Sprzątanie Świata”, - „Segregujemy śmieci”, - zbieranie makulatury- Sadzimy drzewka, - plakaty o tematyce przyrodniczej, - Przegląd Piosenki Ekologicznej, - zbiórka makulatury, baterii, nakrętek, akcja Sprzątanie Ziemi. Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Heweliusza w Żukowie W szkole w ramach współpracy z Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej w Gdańsku przeprowadzone zostały warsztaty przyrodnicze. SOSW w Żukowie: - zbiórka makulatury, - zbiórka plastikowych nakrętek i baterii, - warsztaty ekologiczne z okazji "Dnia Ziemi", - gazetka o tematyce ekologicznej na szkolnym korytarzu. Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Żukowie nie prowadził specjalnych akcji proekologicznych. Elementy edukacji ekologicznej znalazły się w organizowanym przez szkołę Powiatowym Konkursie Geograficznym Dookoła Świata oraz w programie 5 wycieczek dydaktycznych z geografii.

95 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Opis / koszty (zł) Ośrodek Rewalidacyjno – Wychowawczy w Szklanej - zakupy nasion, nawozu w Centrum Zaopatrzenia Rolnictwa w Mrozach. Akcja sadzenia nasion w Ośrodku. - zbieranie makulatury w celu wymienienia jej za drzewko w akcji „Dziennika Bałtyckiego”. - Dzień Ziemi – dzieci z całego Ośrodka brały udział w akcji zbierania śmieci. - piknik podopiecznych w drugim budynku ORW. - wyjazd do arboretum w Kartuzach, omówienie sposobu dbania o przyrodę. - akcja zbierania plastikowych nakrętek na rzecz wychowanka. - zbieranie puszek aluminiowych, sprzedaż ich na złomowisku w Kamienicy Królewskiej. Zespół Placówek Specjalnych w Kartuzach; - I miejsce w IV Międzywojewódzkim Konkursie Wiedzy Ekologicznej “Żyję w rytmie eko”. - udział w akcji “Sprzątanie Świata”. - udział w akcji “Żyj zdrowo”. - udział w akcji “Wielkie Sprzątanie Brzegów Jezior Kaszubskich” organizowanej przez Lokalną Grupę Rybacką “Kaszuby”. - zbiórka szkodliwych odpadów – zużytych baterii, nakrętek po butelkach na rzecz Hospicjum, zbiórka makulatury “Drzewko za makulaturę”. I Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Hieronima Derdowskiego w Kartuzach - realizacja projektu „Piękne i brudne czyli rzecz o jeziorach kartuskich” oraz zorganizowanie konferencji – promocja publikacji o jeziorach kartuskich, - organizacja akcji zbiórki elektrośmieci w ramach ogólnopolskiej akcji „Odzyskomania”, - organizacja konferencji ”Funkcjonowanie i monitoring jezior” – inaugurującej projekt ”Czy atrakcyjność turystyczna Jeziora Białego i Jeziora Kłodno odbija się w ich stanie ekologicznym?”, - realizacja zadań projektu „Czy atrakcyjność turystyczna Jeziora Białego i Jeziora Kłodno odbija się w ich stanie ekologicznym?”- wyjazd z uczniami klasy nad Jezioro Kłodno i Białe do Chmielna - badania stanu ekologicznego jezior, - realizacja projektu „Powszechny spis natury z natury – poczuj miętę do przyrody”, - udział w akcji Sprzątanie Świata i Dzień Ziemi. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Sierakowicach - XXXI i XXXII Olimpiada Wiedzy Ekologicznej – etap szkolny, - Projekt „Assesing, conserving and protecting Europenbiodieversity. A citizen science project” (Inwentaryzacja i ochrona europejskiej bioróżnorodności. Projekt w ramach nauki obywatelskiej), - zbiórka plastikowych nakrętek – szkoła wspiera podopiecznych Fundacji Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Uśmiech dziecka”, - zbiórka zużytych baterii – udział w programie selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych REBA – „Baterie zbieramy – wspólnie o środowisko dbamy”, - Międzyklasowy konkurs fotograficzny „Tajemnice lasu”, - udział w wykładach i warsztatach w ramach inicjatywy wydziałów przyrodniczych uczelni wyższych nazwanej „Nocą Biologów”, - organizacja i udział w różnych warsztatach, akcjach, działaniach i konkursach w ramach projektu „Powszechny spis z natury –

96 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Nazwa zadania Stopień wykonania Opis / koszty (zł) Matcze ziele, czyli poczuj miętę do przyrody” finansowanego przez WFOŚiGW, - udział w konkursie „Kalendarz przyrodniczy”, - uczennica LO pod kierunkiem p. A. Klaman-Chmielewskiej wzięła udział w międzynarodowym konkursie na esej – „We Can Beat Climate Change by 2030” – list otwarty do nowo wybranego Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych Antonio Guterresi jako jedyna z dwóch Polek została wyróżniona i wzięła udział wraz z nauczycielką w międzynarodowej debacie w Oxfordzie na temat zmian klimatycznych na świecie. Źródło: ankiety i materiały przekazane przez jednostki realizujące

3.11. RACJONALIZACJA ZUŻYCIA ENERGII, SUROWCÓW I MATERIAŁÓW ORAZ WZROST UDZIAŁU ZASOBÓW ODNAWIALNYCH

Tabela 45. Ocena wykonania celu ekologicznego Racjonalizacja zużycia energii, surowców i materiałów oraz wzrost udziału zasobów odnawialnych Koszty (zł) / Nazwa zadania Stopień wykonania Sposób realizacji

Gmina Somonino (GPRU Sławki) 2015-2016 a) dokumentacja projektowa na modernizację SUW w Somoninie, dz. 471/2 a) 36 900,00 b) budowa nowej studni głębinowej w Somoninie, dz. 471/8 b) 291 024,20 Zmniejszenie strat energii, c) modernizacja SUW w Somoninie, etap I, dz. 471/2. c) 63 103,20 zwłaszcza cieplnej w systemach przesyłowych, Danfoss Poland Sp. z o.o. poprawy parametrów Została zrealizowana inwestycja pn. „Modernizacja oświetlenia hali produkcyjnej”. 2015-2016 energetycznych budynków, W ramach modernizacji dokonano analizy stanu oświetlenia jarzeniowego i zaproponowano wymianę na 200 000,00 podnoszenie sprawności lampy LED, daje to roczne oszczędności ok. 200 MWh. wytwarzania energii, zmniejszenie strat wody na Energa Operator 2015-2016 sieciach przesyłowych. a) Wymiana kabli SN niesieciowanych na kable sieciowane – 7,08 km. a) 2 110 947,00 b) Wymiana przewodów linii napowietrznych SN „gołych” na niepełno izolowane – 53,17 km. b) 1 750 000,00 c) Wymiana przewodów linii napowietrznych nn „gołych” na izolowane – 43,067 km. c) 2 441 040,00 d) Wymiana transformatorów rozdzielczych - program antrystratowy – 44 szt. d) 409 344,00

97 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key za lata 2015-2016

Koszty (zł) / Nazwa zadania Stopień wykonania Sposób realizacji Gmina Sierakowice 2015 – 66 174,00 Dokumentacja projektowa na przebudowę sieci elektroenergetycznej i oświetleniowej w Sierakowicach. 2016 – 132 102,00 Prowadzenie działań Działania energooszczędne, takie jak modernizacja instalacji centralnego ogrzewania, modernizacja ciepłej energooszczędnych wody użytkowej, wymiana okien i drzwi, docieplenie ścian zewnętrznych oraz stropodachów i podcieni, koszty jak w rozdziale realizowanych w budynkach wymiana opraw oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne oraz montaż OZE zostały już wymienione 3.4. znajdujących się na terenie w rozdziale 3.4. oraz w niniejszym rozdziale przy zadaniu - Wymiana lub modernizacja systemów centralnego Powiatu Kartuskiego. ogrzewania w ramach bieżących potrzeb wraz z termomodernizacją obiektów.

Wymiana oświetlenia na Oświetlenie jest na bieżąco wymieniane, tradycyjne jest zamieniane na LEDowe, wyposażone energooszczędne w autonomiczne moduły sterowania natężeniem oświetlenia. Pozwoli to ograniczyć emisję dwutlenku węgla w budynkach i wzdłuż do atmosfery. Nowe LED-owe oprawy oświetleniowe emitować będą światło o bardziej naturalnej barwie niż środki własne gmin ciągów komunikacyjnych dotychczas emitowane przez lampy sodowe światło żółte. Dzięki temu poprawi się rozpoznawanie kolorów, oraz na terenach jednostek. obiektów i kształtów, co znacznie wpłynie także na poprawę bezpieczeństwa mieszkańców.

Gmina Kartuzy 2015 – 198 055,00 W roku 2015 zaktualizowano audyt energetyczny dostosowując parametry do wytycznych RPO WP 2014-

2020. Rozpoczęto także termomodernizację placówek oświatowych - SP Nr 1 w Kartuzach. 2016 W roku 2016 prowadzono: a) 1 033 720,32 a) Termomodernizacja placówek oświatowych - SP Nr 1 w Kartuzach b) 17 250,00 Wymiana lub modernizacja b) Dokumentacja projektowa na zadanie - Termomodernizacja placówek oświatowych - SP w Kolonii c) 1 482 638,02 systemów centralnego c) Termomodernizacja placówek oświatowych - ZKiW w Brodnicy Górnej, Przedszkole w Brodnicy Górnej d) 9 840,00 ogrzewania w ramach d) Termomodernizacja i budowa windy w Ośrodku Geriatrycznym w Sianowie. bieżących potrzeb wraz z termomodernizacją Gmina Stężyca 2015 – 33 480,00 obiektów. Przebudowa i termomodernizacja świetlic wiejskich w Żurominie, Łosienicach, Gapowie i Stężyckiej Hucie, 2016 – 99 957,87 a także DPS w Stężycy, OSP w Szymbarku. projekty budowlane, pozwolenia na budowę. Powiat Kartuski 2016 a) termomodernizacja obiektów DPS Kobysewo a) 215 093,65 b) termomodernizacja obiektów SOSW Żukowo. b) 70 085,40 Monitorowanie zapisów i realizacji wydawanych Wydział Rolnictwa i Ochrony Środowiska prowadzi systematyczne kontrole wydanych koncesji, a także działania koncesji na poszukiwanie kontrole interwencyjne. administracyjne i eksploatację kopalin.

98 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego za lata 2015-2016

Koszty (zł) / Nazwa zadania Stopień wykonania Sposób realizacji Monitorowanie zapisów wydawanych pozwoleń Wydział Rolnictwa i Ochrony Środowiska prowadzi systematyczne kontrole i przeglądy pozwoleń działania wodnoprawnych na pobór wodnoprawnych, a także kontrole interwencyjne. administracyjne wód oraz odprowadzanie ścieków. Monitorowanie zapisów wydawanych pozwoleń na Kontrole interwencyjne działania emisję gazów i pyłów do W przypadku zobowiązań do wykonania pomiarów emisji inwestor dostarcza je administracyjne powietrza. Źródło: ankiety i materiały przekazane przez jednostki realizujące

99 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

4. OCENA REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

Niniejszy Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego zakłada zarządzanie środowiskiem oraz monitoring wdrażania ustaleń i kierunków wyznaczonych w ww. dokumencie na terenie powiatu kartuskiego. W kolejnym rozdziale zostanie przedstawiona kompleksowa analiza wskaźnikowa realizacji założeń programu ochrony środowiska w podziale na wskaźniki presji, stanu środowiska oraz reakcji.

4.1. OCENA WSKAŹNIKOWA

Jednym z założeń monitoringu wdrażania dokumentu jest raportowanie stanu jego realizacji (analiza porównawcza stanu wyjściowego i obecnego). Przedstawienie opracowania raportowego w tym zakresie odbywa się przed organem stanowiącym Powiatu. Podstawą właściwej oceny realizacji Programu jest dobry system sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach (miernikach) stanu środowiska, zmiany presji na środowisko (emisja z instalacji) oraz reakcji na stan i problemy środowiskowe. Wskaźniki monitorowania zakładanych celów ekologicznych powinny być realne, trafnie dobrane, mierzalne – umożliwiające wiarygodne i dostępne porównania w skali wielolecia. Analiza wskaźnikowa ma za zadanie bezpośrednie monitorowanie rozwoju stanu infrastruktury, stanu środowiska, emisji z instalacji i podjętych działań organizacyjnych (wskaźniki reakcji), co pośrednio wskazuje na realizację wskazanych w Programie celów ekologicznych. Niniejszy Raport uwzględnił zaproponowane wskaźniki ujęte w programie, tak aby dokonać oceny zmian zachodzących w środowisku i zapewnić spójność Raportu z programem. Zbiór wskaźników może być ograniczany lub rozszerzany, w zależności od potrzeb wynikających z analizy rzeczywistej sytuacji na terenie jednostki. Ważne jest jednak, aby modyfikacje w zakresie wskaźników nie były zbyt duże, ponieważ trudno będzie porównywać poszczególne raporty między sobą, lub nawet poszczególne programy. Ocena wdrożenia przyjętych w POŚ celów jest utrudniona również z uwagi na częściowy brak danych i informacji wskazujących na stan za rok 2016. W szczególności brak jest danych z GUS oraz częściowych danych WIOŚ. Zaprezentowana metoda wskaźnikowa przedstawia związki przyczynowo-skutkowe zachodzące pomiędzy oddziaływaniem człowieka na środowisko, jakością poszczególnych komponentów środowiska i podejmowaniem działań zaradczych mających na celu poprawę istniejącej sytuacji. Stąd wskaźniki podzielono na wskaźniki presji, stanu oraz reakcji.

100 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Tabela 46. Analiza wskaźnikowa Rodzaj Źródło wskaźnika Obszar Nazwa wskaźnika Jednostka 2014 2015 2016 Ocena danych / ocena trendu od roku bazowego zmniejszyła się % powierzchni Powiatu powierzchnia powiatu objęta prawna ochroną przyrody, co parę objętej prawną ochroną % GUS 49,3 49,2 49,2 stanu lat następuje weryfikacja granic przyrody obszarów chronionych, analiza zachowania siedlisk ilość i powierzchnia obszarów POŚ / ilość obszarów Natura 2000 nie szt. / ha 11 11 11 stanu Natura 2000 RDOŚ zmieniła się od roku bazowego zmniejszyła się ilość i powierzchnia POŚ / powierzchnia rezerwatów szt. / ha 14 / 837,90 14 / 833,65 14 / 832,17 stanu rezerwatów przyrody GUS przyrody, ilość pozostaje bez

zmian ilość i powierzchnia parków POŚ / ilość i powierzchnia parku szt. / ha 1 / 31405,00 1 / 31405,00 1 / 31405,00 stanu krajobrazowych GUS krajobrazowego nie zmieniła się ilość i powierzchnia obszarów POŚ / ilość i powierzchnia parku szt. / ha 5 / 22943,00 5 / 22943,00 5 / 22943,00 stanu chronionego krajobrazu GUS krajobrazowego nie zmieniła się od roku bazowego zwiększyła się liczba pomników przyrody szt. GUS 118 120 123 stanu ilość pomników przyrody ilość i powierzchnia użytków ilość i powierzchnia użytków szt. / ha GUS 45 / 681,20 45 / 681,20 45 / 681,20 stanu ekologicznych ekologicznych nie zmieniła się od roku bazowego ilość obszarowych form 6 na 26 zaktualizowano tylko 3 plany

ZASOBY PRZYRODNICZE ZASOBY ochrony przyrody (w roku 2016 szt. RDOŚ 6 na 26 6 na 26 zadań ochronnych dla obszarów reakcji wykonano 3 posiadających plany ochrony Natura 2000, nadal tylko 6 aktualizacje) lub plany zadań ochronnych obszarów ma takie plany % powierzchni Powiatu powierzchnia użytków leśnych, % GUS 30,8 30,8 30,8 stanu objęty użytkami leśnymi lesistość powiatu nie zmieniła się zalesienia na terenach leśnych roczna powierzchnia prowadzi się nieregularnie, ha GUS 0,00 9,25 0,00 reakcji nasadzeń / zalesień wprowadzane są jednak nowe nasadzenia ilość wykonanych działań corocznie prowadzi się działania szt. ankiety b.d. 3 3 pielęgnacyjne w istniejących reakcji pielęgnacyjnych parków parkach

101 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Rodzaj Źródło wskaźnika Obszar Nazwa wskaźnika Jednostka 2014 2015 2016 Ocena danych / ocena trendu wskaźnik nie jest możliwy do powierzchnia gruntów ornych ha GUS 45 542 b.d. b.d. oceny, brak danych za rok 2015 stanu i 2016 udział gleb kwaśnych zmniejszył 21 % b. 14 % b. się, ocena ta nie jest jednak do udział gleb kwaśnych końca wiarygodna, gdyż % OSChR b.d. kwaśne kwaśne stanu i bardzo kwaśnych corocznie badania nie są 47 % kwaśne 45 % kwaśne prowadzone w tych samych punktach udział poszczególnych klas wskaźnik nie jest możliwy do bonitacyjnych gleb (grunty % Powiat b.d. b.d. b.d. stanu oceny orne) powierzchnia gleb wskaźnik nie jest możliwy do ha Powiat b.d. b.d. b.d. stanu ochronnych oceny powierzchnia gleb wymagająca wapnowania zmniejszyła się, powierzchnia gleb ocena ta nie jest jednak do końca ha OSChR b.d. 46 % próbek 36 % próbek stanu wymagająca wapnowania wiarygodna, gdyż corocznie badania nie są prowadzone

w tych samych punktach POWIERZCHNIAZIEMI w kierunku w kierunku rolnym w kierunku rolnym 0 ha 51,85 ha rolnym 12,8 ha w kierunku w kierunku w kierunku leśnym corocznie zwiększa się powierzchnia leśnym leśnym powierzchnia gruntów ha Powiat 1,74 ha reakcji zrekultywowanych wyrobisk 5,54 ha 11,72 ha zrekultywowanych, którym została w kierunku w kierunku w kierunku przywrócona wartość użytkowa wodnym wodnym wodnym 0 ha 3,57 ha 3,57 ha razem 24,52 razem 5,31 razem 60,96

102 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Rodzaj Źródło wskaźnika Obszar Nazwa wskaźnika Jednostka 2014 2015 2016 Ocena danych / ocena trendu jakość wód nie uległa poprawie, umiarkowany ocena ta nie jest jednak do końca jakość cieków wodnych klasa WIOŚ zły / dobry zły wiarygodna, gdyż corocznie stanu / dobry badania nie są prowadzone w tych samych punktach jakość wód w zbiornikach jakość wód uległa niewielkiej klasa WIOŚ zły brak badań słaby, dobry stanu wodnych poprawie fitoplankton

przekraczane wskaźniki makrofity corocznie przekraczane są opis WIOŚ b.d. brak badań niska podobne wskaźniki stanu w wodach powierzchniowych przezroczystość zanieczyszczeń wody WIOŚ, jakość wód podziemnych jakość wód podziemnych klasa b.d. dobry dobry stanu PIG utrzymuje się na dobrym poziomie przekroczenia zanieczyszczeń przekraczane wskaźniki WIOŚ, w wodach podziemnych są opis b.d. Fe brak niewielkie i dotyczą tylko stanu w wodach podziemnych PIG nielicznych wskaźników, jak np. żelazo liczba ujęć wody zwiększa się ilość szt. POŚ 71 84 97 presji komunalnych eksploatowanych ujęć wód wydajność ujęć wody zwiększa się ilość pobieranej (woda dostarczona gosp. dam3 GUS 3883,6 4036,8 4317,2 wody i dostarczanej do presji domowym) gospodarstw domowych od roku bazowego zwiększyła się długość sieci wodociągowej km GUS 1643,0 1649,2 1677,6 reakcji długość sieci wodociągowej

WODY WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE liczba przyłączy od roku bazowego zwiększyła się szt. GUS 27696 27991 29253 liczba podłączeń do sieci reakcji wodociągowych wodociągowej procent mieszkańców nie ma możliwości pełnej oceny % GUS 96,3 96,3 b.d. wskaźnika, ze względu na brak reakcji objętych siecią wodociągową danych za rok 2016 nie zlikwidowano w ostatnich długość zlikwidowanej sieci latach sieci wykonanej km ankiety b.d. brak brak reakcji z materiałów azbestowych z materiałów cementowo- azbestowych

103 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Rodzaj Źródło wskaźnika Obszar Nazwa wskaźnika Jednostka 2014 2015 2016 Ocena danych / ocena trendu od roku bazowego zwiększyła się udział ludności obsługiwanej ilość osób, które poprzez system os. GUS 70437 73214 74981 reakcji przez oczyszczalnie ścieków kanalizacyjny odprowadzają ścieki do oczyszczalni ścieków od roku bazowego zwiększyła się długość sieci kanalizacyjnej km GUS 772,7 828,5 833,1 reakcji długość sieci kanalizacyjnej długość sieci kanalizacji wskaźnik nie jest możliwy do km ankiety b.d. b.d. b.d. reakcji deszczowej oceny liczba przyłączy od roku bazowego zwiększyła się szt. GUS 13381 14063 14740 liczba podłączeń do sieci reakcji kanalizacyjnych kanalizacyjnej nie ma możliwości pełnej oceny liczba szamb szt. GUS 13505 13505 b.d. wskaźnika, ze względu na brak presji danych za rok 2016 nie ma możliwości pełnej oceny wskaźnika, ze względu na brak liczba przydomowych danych za rok 2016, do roku 2015 szt. GUS 507 630 b.d. przybyło jednak przydomowych reakcji oczyszczalni ścieków oczyszczalni ścieków, które są lepszym rozwiązaniem niż szamba wraz z rozwojem sieci ilość odprowadzonych 3 kanalizacyjnej i zwiększającym dam GUS 2786,0 2930,0 3179,0 presji ścieków się poborem wód, zwiększa się ilość odprowadzanych ścieków

ilość wytworzonych osadów wskaźnik jest zależny od wielu ściekowych, w tym Mg GUS 1737 1997 1940 czynników, trend jest zmienny reakcji wykorzystanych w każdym roku BZT5 b.d. b.d. b.d. presji ilość ładunków ChZT b.d. b.d. b.d. presji zanieczyszczeń wskaźnik nie jest możliwy do zawiesina kg/rok GUS w ściekach b.d. b.d. b.d. oceny presji ogólna dopływających azot ogólny b.d. b.d. b.d. presji

104 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Rodzaj Źródło wskaźnika Obszar Nazwa wskaźnika Jednostka 2014 2015 2016 Ocena danych / ocena trendu fosfor do oczyszczalni b.d. b.d. b.d. presji ogólny BZT5 30 381 20 523 23 247 presji ilość ładunków ChZT 166 483 136 402 132 109 presji zanieczyszczeń zawiesina wskaźnik jest zależny od wielu 31 417 20 576 26 523 presji w ściekach ogólna kg/rok GUS czynników, trend jest zmienny odpływających azot ogólny 37 800 35 925 40 315 w każdym roku presji z oczyszczalni fosfor 2 422 1 711 1 697 presji ogólny

powierzchnia gruntów powierzchni terenów ha ZMiUW 6 070 6 070 6 070 zmeliorowanych nie zwiększyła stanu zmeliorowanych się roczna emisja GUS / od roku bazowego zmniejszyła się zanieczyszczeń z zakładów Mg Urząd 12 164 12 639 12 085 emisja zanieczyszczeń gazowych presji produkcyjnych / transportu Marszałk. i pyłowych ilość zakładów

WIOŚ nie notował takich przekraczających szt. WIOŚ 0 0 0 presji przekroczeń dopuszczalne poziomy emisji klasa strefy pomorskiej nadal jakość powietrza w strefie klasa WIOŚ C C C stanu oceniana jest jako C przekraczane wskaźniki PM 10, PM 10, PM 10, corocznie przekraczane są opis WIOŚ podobne wskaźniki stanu jakości powietrza benzo(a)piren benzo(a)piren benzo(a)piren zanieczyszczeń ilość przeprowadzonych corocznie podejmuje się nowe ATMOSFERYCZNE szt. ankiety b.d. rozpoczęcie 2 6 działania inwestycyjne mające na reakcji termomodernizacji celu poprawę jakości powietrza zwiększa się ilość zbiorczych ilość funkcjonujących kotłowni, nie ma możliwości szt. GUS 54 57 b.d. jednak pełnej oceny wskaźnika, presji kotłowni zbiorczych ze względu na brak danych za rok

POWIETRZE 2016 405 ilość instalacji działających na podstawie rankingu energii corocznie powstają nowe w oparciu o energię szt. ankiety b.d. instalacje OZE, nie prowadzi się reakcji odnawialnej odnawialną jednak szczegółowej ewidencji Związku Powiatów Polskich

105 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Rodzaj Źródło wskaźnika Obszar Nazwa wskaźnika Jednostka 2014 2015 2016 Ocena danych / ocena trendu moc instalacji działających w oparciu o energię ankiety / wskaźnik nie jest możliwy do MW b.d. b.d. b.d. reakcji odnawialną, ilość budynków Energa oceny objętych energią odnawialną corocznie realizowane jest wsparcie dla mieszkańców na ilość usuniętego azbestu Mg ankiety b.d. 134,775 171,048 reakcji usuwanie azbestu, ilość azbestu zmniejsza się ilość przekroczeń jak wynika z badań WIOŚ trasy dopuszczalnych poziomów brak szt. WIOŚ b.d. brak badań komunikacyjne nie powodują presji hałasu na trasach przekroczeń w każdym punkcie badawczym komunikacyjnych przekroczeń dopuszczalnych wielkość zanotowanych brak norm

HAŁAS dB WIOŚ b.d. brak badań presji przekroczeń przekroczeń co innego pokazują badania miejsca notowanych brak wykonywane na potrzeby mapy opis WIOŚ b.d. brak badań presji przekroczeń przekroczeń akustycznej ilość emitorów pól

- corocznie powstają nowe emitory

- POŚ / elektromagnetycznych: szt. 64 85 promieniowania presji Powiat liniowych, punktowych elektromagnetycznego od lat nie są notowane

POLE 0,09 / 0,15 / TYCZNE MAGNE wielkość zanotowanej emisji V/m WIOŚ 0,33 0,37 / 0,47 przekroczenia dopuszczalnych presji ELEKTRO 0,25 norm emisji PEM wzrost konsumpcjonizmu, mimo ilość zużytej wody prowadzonych działań 3 30,8 31,5 33,2 na 1 mieszkańca na rok, m /rok GUS edukacyjnych powoduje presji 31,7 32,5 b.d. na 1 korzystającego na rok zwiększanie się ilości zużytej wody obserwuje się spadek zużycia energii, nie ma możliwości jednak

ZASOBÓW zużycie energii,

kWh GUS 777,0 688,3 b.d. pełnej oceny wskaźnika, ze presji RACJONALNE

UŻYTKOWANIE na 1 mieszkańca na rok NATURALNYCH względu na brak danych za rok 2016

106 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Rodzaj Źródło wskaźnika Obszar Nazwa wskaźnika Jednostka 2014 2015 2016 Ocena danych / ocena trendu 405 liczba instalacji działających na podstawie rankingu energii corocznie powstają nowe w oparciu o energię szt. ankiety b.d. instalacje OZE, nie prowadzi się reakcji odnawialnej odnawialną jednak szczegółowej ewidencji Związku Powiatów Polskich liczba projektów wskaźnik trudny do oszacowania, każda gmina i placówka oświatowa,

zrealizowanych na rzecz a także Powiat czy nadleśnictwa prowadzą edukację ekologiczną opartą szt. ankiety reakcji ochrony środowiska o festyny, akcje i wydają foldery promocyjne, szczegóły zawarte (konkursy, szkolenia itp.) w tabeli w rozdziale 3.10

ilość zebranych odpadów wskaźnik nie jest możliwy do Mg ankiety b.d. b.d. b.d. reakcji

podczas akcji ekologicznych oceny EDUKACJA

EKOLOGICZNA ilość ścieżek przyrodniczo – wskaźnik nie jest możliwy do szt. ankiety b.d. b.d. b.d. reakcji dydaktycznych oceny ankiety, ilość sytuacji awaryjnych szt. b.d. 2 1 corocznie notowane są niewielkie presji

WIOŚ zagrożenia dla środowiska, 2 ilość wyemitowanych m / Mg / ankiety, 2 wycieki niebezpiecznych b.d. 390 m 20 litrów presji substancji niebezpiecznych litr PSP substancji, wypadki ilość zakładów AWARIE w ciągu ostatnich lat nie powstały POWAŻNE o zwiększonym ryzyku szt. WIOŚ 0 0 0 stanu nowe zakłady ZDR i ZZR wystąpienia poważnej awarii Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, WIOŚ, Powiat, POŚ, ankiety, OSChR, PIG, PSP, ZMiUW, 2014-2016 ocena ocena trend bez brak możliwości pozytywna negatywna zmian oszacowania

107 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

4.1.4. Podsumowanie wskaźników

W programie ochrony środowiska dla powiatu kartuskiego zaproponowano łącznie 70 wskaźników, z czego 26 to wskaźniki presji na środowisko, 22 wskaźniki stanu środowiska i 22 to wskaźniki reakcji.

Tabela 47. Podsumowanie analizy wskaźnikowej brak ocena ocena brak rodzaj wskaźnika możliwości ogółem pozytywna negatywna zmian oceny wskaźniki stanu 5 4 10 3 22 wskaźniki presji 1 10 8 7 26 wskaźniki reakcji 14 0 3 5 22 Razem 20 14 21 15 70

ocena 14% pozytywna 23% ocena negatywna

18% brak zmian 45%

brak możliwości oceny

Wykres 11. Zestawienie wskaźników stanu

ocena 4% pozytywna 27% ocena 38% negatywna

brak zmian

31% brak możliwości oceny

Wykres 12. Zestawienie wskaźników presji

108 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

ocena 23% pozytywna

brak zmian 14% 63%

brak możliwości oceny

Wykres 13. Zestawienie wskaźników reakcji

ocena pozytywna 21% 29% ocena negatywna

brak zmian 30% 20%

brak możliwości oceny

Wykres 14. Podsumowanie wszystkich wskaźników realizacji POŚ

Jak wynika z powyższych wykresów pozytywnym aspektem realizacji założeń POŚ, analizy wskaźnikowej jest to, że została ona oceniona w trendzie pozytywnym w kontekście 20 wskaźników, albo zmniejszała się presja na wykorzystanie zasobów środowiska, albo zwiększyła się reakcja na problemy środowiskowe. Znamienne jest jednak, że wciąż postępuje presja na zasoby przyrodnicze , albo nie widać reakcji w postaci poprawy jakości środowiska, gdyż 14 wskaźników oceniono w trendzie negatywnym. Były to takie wskaźniki jak: - zmniejszanie się powierzchni Powiatu objętej prawną ochroną przyrody, - zmniejszanie się powierzchni rezerwatów przyrody, - utrzymująca się niezadowalająca jakość cieków wodnych, - przekraczane wskaźniki w wodach powierzchniowych, - zwiększająca się liczba ujęć wody komunalnych oraz wydajność ujęć wody (wody dostarczonej do gospodarstw domowych), zwiększająca się presja na wykorzystanie zasobów wód podziemnych,

109 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

- zwiększająca się ilość odprowadzonych ścieków, - notowanie przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu na trasach komunikacyjnych, - zwiększająca się ilość emitorów pól elektromagnetycznych, - zwiększająca się ilość zużytej wody, - corocznie pojawiające się różne sytuacje awaryjne i pojawiające się wycieki niebezpiecznych czy szkodliwych substancji do środowiska.

30 % wskaźników (21 wskaźników – najwięcej w analizie) oceniono w trendzie bez zmian. Oznacza to, że oceniana sytuacja nie ulega zmianom, ale brak działań w danym zakresie nie oznacza jednocześnie negatywnych, czy pozytywnych tendencji. Wskazuje się również, że części wskaźników nie można było ocenić, gdyż związane były one głównie z wynikami badań monitoringowych WIOŚ, których akurat w ostatnich latach inspekcja nie wykonywała na terenie powiatu lub braku publikacji badań GUS, a także danych, których nie ma możliwości zweryfikowania, oszacowania, tak aby dały merytoryczną wymierną wartość.

Realizowany od lat monitoring przyrodniczych komponentów środowiska jest podstawową do prowadzenia szczegółowych analiz. Daje odpowiedź na wiele pytań, m.in.: jak bardzo człowiek przekształca swoje środowisko przyrodnicze?, w jakim kierunku można prowadzić intensywny rozwój zachowując nie zniszczone elementy środowiska?, czy i kiedy nastąpi przekroczenie chłonności przyrodniczej. Na podstawie zgromadzonych danych można sformułować tezę, że Powiat, jak i samorządy gminne sukcesywnie realizuje założone cele, koncentrując się na najistotniejszych obszarach problemowych i bez pominięcia kluczowych zadań w ochronie środowiska. Analizując jednak zaproponowane w omawianym POŚ wskaźniki wskazuje się ich niepełne dostosowanie do wskazanych zadań, stąd w kolejnym programie ochrony środowiska powinno się większą uwagę poświęcić na dobór trafnych i mierzalnych wskaźników, gdyż analiza wskazała że 21 % wskaźników (15 wskaźników) nie jest możliwa do oceny. Wskazuje się ponadto, że w raportowanym POŚ nie zaproponowano żadnych wskaźników pozwalających ocenić działania na przykład w zakresie prawidłowo prowadzonej gospodarki odpadami, rozwoju terenów zieleni urządzonej. Proponuje się zatem, aby w uszczegółowić analizę wskaźnikową o poniższe propozycje wskaźników, które uzupełniają dotychczasowy zakres mierników w zakresie pozostałych komponentów: 1. Wskaźniki odnoszące się do emisji hałasu: − długość ścieżek rowerowych, − procentowy udział dróg gruntowych i utwardzonych, − udział terenów komunikacyjnych w powierzchni jednostki, 2. Wskaźniki odnoszące się do powierzchni ziemi: − powierzchnia terenu wymagająca rekultywacji, − powierzchnia obszarów eksploatowanych złóż, − powierzchnia terenów zabudowanych, 3. Wskaźniki odnoszące się do gospodarki odpadami: − ilość zmieszanych odpadów komunalnych, − ilość zebranych selektywnie odpadów komunalnych,

110 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

− ilość zlikwidowanych nielegalnych składowisk odpadów, − ilość odpadów zebranych podczas likwidacji nielegalnych składowisk odpadów, − ograniczenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania, − przygotowanie do ponownego użycia papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła, − przygotowanie do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych, 4. Wskaźniki odnoszące się do zasobów przyrodniczych: − powierzchnia terenów zieleni urządzonej.

4.2. ANALIZA FINANSOWA

Zadania zapisane w Programie Ochrony Środowiska zostały zrealizowane zgodnie z ogólną misją jednostki i własnymi zamierzeniami inwestycyjnymi. Istotna ich część, ze względu na specyfikę, wymaga systematyczności i bieżących prac, np. bieżące utrzymanie i konserwacja sieci wodno - kanalizacyjnych, utrzymanie w sprawności urządzeń melioracji, utrzymanie i zarządzanie drogami oraz utrzymanie czystości i porządku, gospodarowanie odpadami komunalnymi, pielęgnacja zieleni, edukacja ekologiczna mieszkańców. Część inwestycji i zadań z uwagi na ciągłość, długotrwałość realizacji lub pozyskiwanie funduszy, dotacji, czy dofinansowań jest realizowana etapowo (projekty dotyczące realizacji infrastruktury technicznej czy obiektów i ich realizacja w kolejnych latach). W tym miejscu zaznaczyć trzeba, że racjonalne gospodarowanie środowiskiem i jego zasobami wymaga dużych nakładów finansowych, stąd niezbędne staje się stałe pozyskiwanie dofinansowania ze środków zewnętrznych. Samorządy, jak i inne jednostki ubiegały się o dofinansowanie zadań generujących znaczne nakłady finansowe. W latach 2015-2016 jednostki pozyskiwały środki na działania z:  Unii Europejskiej, przez NFOŚiGW oraz PO IiŚ,  RPO WP,  PROW,  WFOŚiGW.

Szczegóły zawarto w kolejnych tabelach.

111 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Tabela 48. Umowa realizowana w ramach RPO WP Data podpisania Wartość Wydatki Beneficjent wiodący - nazwa Tytuł projektu Dofinansowanie Wkład UE umowy pierwotnej ogółem kwalifikowalne Kompleksowa modernizacja GMINA KARTUZY energetyczna budynków stanowiących 2016-12-30 3 752 608,34 3 700 158,27 2 214 628,98 2 214 628,98 własność Gminy Kartuzy – etap I SAMORZĄD Termomodernizacja obiektów Samorządu WOJEWÓDZTWA 2016-03-31 15 705 376,00 14 623 629,58 12 430 085,14 12 430 085,14 Województwa Pomorskiego – Pakiet nr 1 POMORSKIEGO Kompleksowa modernizacja GMINA STĘŻYCA energetyczna obiektów użyteczności 2016-06-28 9 956 787,87 9 090 374,22 5 720 936,10 5 720 936,10 publicznej na terenie Szwajcarii Kaszubskiej Rozwiązanie gospodarki ściekowej w gminie Przodkowo poprzez wybudowanie GMINA PRZODKOWO 2016-10-06 4 192 082,46 3 408 197,12 2 896 967,55 2 896 967,55 sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Kobysewo, Kosowo, Osowa Góra, Smołdzino STOWARZYSZENIE PÓŁNOCNOKASZUBSKA Edukacja Ekologiczna w sieci 2016-03-29 147 830,00 142 830,00 99 981,00 99 981,00 LOKALNA GRUPA RYBACKA Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Tabela 49. Umowy realizowane w ramach PROW Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem Przodkowo, Kczewo, Poprawa standardu Kobysewo, w infrastrukturze rekreacyjnej we Smołdzino, wszystkich miejscowościach Kosowo, 2015-02- Gmina Przodkowo Gminy Przodkowo poprzez 2014-10-14 146 963,00 73 481,00 146 963,00 73 481,00 Załęże, Hopy, 09 doposażenie placów zabaw Szarłata, w urządzenia zabawkowe Pomieczyno, i sportowe. Rąb, Kłosowo, Tokary,

112 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem Czeczewo, Warzenko Budowa miejsc rekreacji Ostrzyce, 2015-11- Gmina Somonino 2015-07-28 216 749,33 148 414,00 209 757,47 148 414,00 w Ostrzycach i Wyczechowie Wyczechowo 20 Budowa kanalizacji sanitarnej i wodociągu w miejscowościach Borkowo, 2015-11- Gmina Żukowo 2015-05-26 730 422,07 365 211,00 730 422,07 365 211,00 Borkowo i Chwaszczyno Chwaszczyno 25 w gminie Żukowo Budowa sieci kanalizacyjnej z przyłączami Mściszewice, i przepompowniami ścieków Węsiory, 2015-12- Gmina Sulęczyno w miejscowościach Mściszewice, Bukowa Góra, 2015-07-10 2 659 703,07 1 223 797,00 2 370 684,14 1 079 288,00 11 Węsiory, Kistowo, Skoczkowo, Żakowo, Bukowa Góra i Żakowo w gminie Kistowo Sulęczyno Rozbudowa stacji uzdatniania 2015-10- Gmina Stężyca wody w miejscowości Nowa Nowa Wieś 2015-07-06 585 000,00 292 500,00 585 000,00 292 500,00 12 Wieś Poprawa jakości życia mieszkańców Gminy Żukowo 2015-10- Gmina Żukowo poprzez budowę kanalizacji Chwaszyno 2015-08-14 1 465 249,76 732 624,00 1 465 249,76 732 624,00 27 sanitarnej na terenie miejscowości Chwaszczyno Rozwiązanie Gospodarki Ściekowej we wsi Kawle Górne 2015-07- Gmina Przodkowo Kawle Górne 2015-04-20 1 567 276,42 997 000,00 1 567 276,42 997 000,00 poprzez budowę kanalizacji 07 sanitarnej Przebudowa stacji uzdatniania wody w Egiertowie wraz 2015-09- Gmina Somonino Egiertowo 2015-07-08 744 440,06 372 220,00 729 770,79 364 885,00 z zakupem agregatu 25 prądotwórczego Poprawa jakości życia Sierakowska 2015-11- Gmina Sierakowice 2014-08-25 1 530 447,14 765 223,00 1 231 200,00 615 600,00 mieszkańców poprzez budowę Huta 24

113 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy Sierakowice - etap V Poprawa jakości życia mieszkańców Gminy Żukowo poprzez budowę kanalizacji Banino, 3671-10- Gmina Żukowo sanitarnej na terenie 8513-09-27 1 207 809,00 42 114,00 323 567,00 732 624,00 Czaple, Leźno 16 miejscowości Banino, Leźno, Czaple oraz budowę wodociągu w miejscowości Czaple i Leźno Szymbark, Rozbudowa stacji uzdatniania Klukowa Huta, wody w Szymbarku oraz budowa 2015-10- Gmina Stężyca Nowa Wieś, 2015-07-06 765 244,41 382 622,00 765 244,41 382 622,00 wodociągów w Szymbarku, 12 Stężyca, Klukowej Hucie i Pypkowie Pypkowo Wykonanie ścieżek edukacyjno- Przodkowo, rekreacyjnych 2015-02- Gmina Przodkowo Czeczewo, 2014-10-09 470 247,67 374 976,00 470 247,67 374 976,00 w miejscowościach Gminy 09 Pomieczyno Przodkowo Budowa ekologicznego parku 2015-05- Gmina Stężyca naukowo-rekreacyjnego Zgorzałe 2014-12-23 360 000,00 288 000,00 360 000,00 288 000,00 25 w miejscowości Zgorzałe Budowa parku naukowo- 2015-06- Gmina Chmielno Garcz 2014-07-04 668 750,93 390 976,00 668 750,93 390 976,00 reakreacyjnego w Garczu 15 Budowa Parku Praw Natury 2015-06- Gmina Sierakowice Puzdrowo 2015-02-04 687 500,00 500 000,00 687 500,00 500 000,00 w miejscowości Puzdrowo 09 Budowa parku rekreacyjno - 2015-05- Gmina Somonino naukowego w miejscowości Goręczyno 2015-02-10 462 273,26 369 818,00 462 273,26 369 818,00 29 Goręczyno Budowa hangaru na sprzęt 2015-05- Gmina Stężyca Borucino 2015-02-10 259 640,41 207 712,00 256 360,37 205 088,00 wodny w miejscowości Borucino 29 Budowa siłowni zewnętrznych na Kożyczkowo, 2015-08- Gmina Chmielno 2015-02-17 33 400,00 25 120,00 32 800,00 25 120,00 terenie Gminy Chmielno Reskowo 20 Gmina Kartuzy Budowa parku rekreacyjno- Kaliska 2015-02-24 544 253,32 358 105,00 2015-08- 544 253,32 358 105,00

114 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem naukowego w Kaliskach, gmina 25 Kartuzy Żukowski Park Edukacyjno- 2015-08- Gmina Żukowo Żukowo 2015-03-18 984 419,77 454 888,00 984 419,77 454 888,00 Rekreacyjny "Nad Jeziorkiem" 10 Park Edukacyjno-Rekreacyjny 2015-08- Gmina Sulęczyno Mściszewice 2015-02-25 499 172,81 399 338,00 499 172,81 399 338,00 w Mściszewicach 14 Budowa stref rekreacyjno- Szklana, edukacyjnych 2015-06- Gmina Sierakowice Kamienica 2015-04-29 51 310,00 41 048,00 51 310,00 41 048,00 w miejscowościach Kamienica 30 Królewska Królewska i Szklana Poprawa standardu w infrastrukturze rekreacyjnej Smołdzino, w miejscowościach Gminy Załęże, 2015-06- Gmina Przodkowo 2015-04-29 46 069,41 36 855,00 46 069,41 36 855,00 Przodkowo poprzez Tokary, 30 doposażenie placów zabaw Kłosowo w urządzenia sportowe Utworzenie miejsc postojowych o charakterze rekreacyjno- Połęczyno, 2015-07- Gmina Somonino 2015-02-10 61 543,07 49 234,00 63 675,37 49 234,00 naukowym w Połęczynie Piotrowo 09 i Piotrowie Budowa siłowni zewnętrznej 2015-05- Gmina Stężyca Gołubie 2015-03-20 38 445,00 30 756,00 38 445,00 30 756,00 w miejscowości Gołubie 29 Budowa rekreacyjno- Babi Dół, 2015-08- Gmina Żukowo edukacyjnych placów zabaw 2015-01-27 64 408,01 51 526,00 67 298,59 51 526,00 Glincz 14 w Babim Dole i Glinczu Przygotowanie bazy do rozwoju turystyki i rekreacji na obszarze ul. Zamkowa Pokoje Gościnne LGD "Stowarzyszenie 90 Łapalice, 2015-01- "Oleńka" Anna Turystyczne Kaszuby" 2014-07-02 45 516,30 36 413,04 44 984,57 35 987,65 83-300 07 Kowalska - Łuczak z wykorzystaniem jego Kartuzy dziedzictwa kulturowego i naturalnego Gizela Ewa Sklep Maki - zakup wyposażenia do Zawory 11, 2014-08-14 49 990,40 39 992,32 2015-05- 49 990,40 39 992,32

115 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem spożywczo - utworzenia wypożyczalni sprzętu 83-333 25 przemysłowy/Ewa wodnego i wybudowanie sauny Chmielno Gizela Wypożyczalnia rowerów Droga Szalewska - turystycznych wraz z punktem Kaszubska 19 2015-03- Ostrzycka Gościna naprawy i serwisowania b, Ostrzyce, 2014-01-07 24 949,13 19 959,30 24 447,84 19 558,27 10 U MARYLI rowerów/Ostrzyce/ Gmina 83-311 Somonino Goręczyno Centrum Rehabilitacji i Siłownia zewnętrzna w Centrum Zdrowia "Po Zbóju" Rehabilitacji i Zdrowia „Po Zbóju” ul. Wrzosowa 2015-03- s.c. Halina - aktywny wypoczynek dla 31, 83-316 2014-06-30 25 000,00 20 000,00 25 000,00 20 000,00 19 Umławska, mieszkańców i turystów gminy Gołubie Katarzyna Stężyca w Gołubiu Umławska SZWICHTENBERG Droga Waldemar, Kaszubska Elektrownia słoneczna 2015-01- Przedsiębiorstwo- 31, Ostrzyce, 2014-09-29 25 000,00 20 000,00 25 000,00 20 000,00 w obiekcie agroturystycznym 09 Handlowo- 83-311 Usługowe Goręczyno Budowa ścieżki edukacyjno- Droga LABUDA Bartosz, przyrodniczo-rekreacyjnej Kaszubska 8 Kaszubski Park 2015-02- "Stegna Stolemów" b, Ostrzyce, 2014-10-06 34 628,80 27 703,04 34 628,80 27 703,04 Rekreacji 02 uatrakcyjnieniem lokalnej oferty 83-314 "STOLEM" turystycznej Somonino MIODOWSKI Jan Pierszczewo Budowa i zakup małej 2015-02- Gospodarstwo 42, 83-316 2014-09-16 23 558,89 18 847,11 23 558,89 18 847,11 infrastuktury turystycznej 20 Rolne Gołubie Gminny Klub ul. 3-Maja 34, Utworzenie tras narciarskich- 2015-03- Sportowy 83-300 2014-04-01 44 029,41 35 223,52 44 029,41 44 029,41 biegowych na Bilowie 19 CARTUSIA Kartuzy PEK Barbara, BACHUSEK - zakup rowerów do Długa 65, 83- 2015-02- 2014-11-20 25 000,00 20 000,00 25 000,00 20 000,00 Usługi wypożyczalni sprzętu 307 Kiełpino 23

116 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem Rekreacyjno- rekreacyjnego i sportowego turystyczne "BACHUSEK" Przedsiębiorstwo Montaż instalacji solarnej Produkcyjno- Łebunia 9, 84- 2015-03- w Hotelu Kiston / Kistowo gmina 2014-06-09 50 000,00 40 000,00 50 000,00 40 000,00 Usługowe "Trójbet" 312 Cewice 16 Sulęczyno Spółka z o.o. MARSZK Paweł Przystań kajakowa z mobilnym Wypożyczalnia Długa 51, 83- 2015-04- zapleczem biwakowym nad 2014-12-04 50 000,00 40 000,00 50 000,00 40 000,00 Sprzętu 307 Kiełpino 08 Radunią Rekreacyjnego KULIŃSKA Na Szlaku 11, Założenie ogrodu roślin 2015-03- Krystyna, Potuły, 83-315 2014-10-06 45 817,33 36 653,86 45 817,33 36 653,86 leczniczych w Szymbarku 16 PHARMAKUL Szymbark Utworzenie wypożyczalni kajaków i rowerów oraz Strażacka 7, PUH PIK, Natalia, stworzenie sieci wirtualnych 2015-07- 77-124 2014-09-29 42 620,80 34 096,64 42 620,80 34 096,64 Maria Zatoń szlaków rowerowo-kajakowych 15 Parchowo w gminie Sulęczyno / Sulęczyno gmina Sulęczyno KIEDROWSKI Roman, Firma Zakup i instalacja kolektorów Świerkowa 2, 2015-02- Usługowo - słonecznych na potrzeby sali Grzybno, 83- 2014-11-19 39 360,00 31 488,00 39 360,00 31 488,00 10 Handlowa bankietowej FENIX w Grzybnie. 300 Kartuzy "BUDOTEX" Zakup i instalacja placu zabaw, Polna 7, 83- KREFTA Piotr 2015-03- parkowych stołów do gier oraz 340 2014-10-29 46 949,12 37 559,29 46 949,12 37 559,29 "VERNECO" 10 stanowisk siłowni zewnętrznej Sierakowice Rozwój infrastruktury ośrodka SZWEDA T. A. K., wypoczynkowego poprzez Chylońska 2015-04- HERING E. budowę siłowni zewnętrznej 191/2, 81-007 2015-01-08 49 200,00 39 360,00 49 200,00 39 360,00 14 "OMEGA 34" Sp. J. służący propagowaniu Gdynia aktywnych form wypoczynku na

117 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem wolnym powietrzu. Przewodnik po tradycyjnych daniach kuchni kaszubskiej - Dworcowa 1, druk publikacji informacyjnej, 2015-05- Powiat Kartuski 83-300 2014-11-24 61 299,00 49 039,20 61 299,00 49 039,20 opracowanie interaktywnej gry 14 Kartuzy edukacyjnej oraz nagranie filmów promocyjnych SZWICHTENBERG Izabela, Zakup sprzętu rekreacyjnego do Dworcowa 2015-03- Wypożyczalnia wypożyczalni "Zośka" 8/1, 83-314 2014-12-22 25 000,00 20 000,00 25 000,00 20 000,00 31 Sprzętu Wodnego w Ostrzycach Somonino "ZOŚKA" Gryfa Budowa siłowni zewnętrznych na Pomorskiego 2015-04- Gmina Chmielno 2014-10-30 31 400,00 25 120,00 32 800,00 25 120,00 terenie Gminy Chmielno 22, 83-333 29 Chmielno Uatrakcyjnianie oferty turystycznej oraz rekreacyjnej Lęborska 30, 2015-08- Gmina Sierakowice Gminy Sierakowice poprzez 83-340 2014-12-23 64 668,85 50 000,00 50 000,00 40 000,00 14 zagospodarowanie terenu wokół Sierakowice stawu w miejscowości Paczewo Gryfa Budowa siłowni zewnętrznych na Pomorskiego 2015-04- Gmina Chmielno 2014-09-22 70 600,00 50 000,00 59 900,00 47 920,00 terenie Gminy Chmielno 22, 83-333 28 Chmielno Rozwój technologiczno- infrastrukturalny ośrodka SZWEDA T. A. K., wypoczynkowego służący Chylońska 2015-03- HERING E. wykorzystaniu energii 191/2, 81-007 2014-11-28 49 161,60 39 329,28 49 161,60 39 329,28 04 "OMEGA 34" Sp. J. pochodzącej ze źródeł Gdynia odnawialnych do ogrzewania wody ZWARA Grzegorz, Zakup urządzenia siłowni Por. Dambka 2014-10-24 27 160,00 21 728,00 2015-02- 27 160,00 21 728,00

118 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem Firma Handlowo - plenerowej oraz zakup sprzętu 1 c, 83-316 25 Usługowo - wodnego do wypożyczalni Gołubie Transportowa "G-Z" Doposażenie kwatery Krasickiego KUPŚĆ Róża, agroturystycznej oraz 2015-09- 10/3, 81-867 2014-09-26 22 541,64 18 033,31 22 541,64 18 033,31 Eulalia przygotowanie prospektów 04 Sopot informacyjno-turystycznych Promocja lokalnego dziedzictwa KOWALEWSKI kulturowego i historycznego Osiedle Piotr, Firma przez wprowadzenie Mestwina 20, 2015-04- 2015-01-26 12 983,63 10 386,90 12 923,02 10 326,30 Usługowa nowoczesnych form 83-314 10 "WANOGA" przewodnictwa turystycznego na Somonino środkowych Kaszubach Zakup akwarium wraz z wyposażeniem oraz wykonanie PLAGA Jacek, tematycznej ścieżki edukacyjnej Zielona 10, Park Edukacyjny celem utworzenia produktu 2015-05- 83-340 2014-12-29 50 000,00 40 000,00 49 656,28 39 725,02 ZOO - Egzotyczne turystycznego w postaci wystawy 12 Sierakowice Kaszuby akwarystycznej pn. "Bogactwo flory i fauny jezior Szwajcarii Kaszubskiej" "Rodzinni i zwinni Zdobywcy - Odkrywcy" - wędrowny klub RAK Bronisława, badaczy lokalnej kultury, sztuki Złota 47, 80- 2015-08- Pracownia 2015-03-06 21 916,80 17 533,44 19 992,65 15 577,29 i przyrody - organizacja 297 Banino 17 Kreatywna wycieczek, warsztatów, wykładów, zajęć edukacyjnych Poprawa warunków wypoczynku mieszkańców wsi Przodkowo Kartuska 21, 2015-05- Gmina Przodkowo poprzez urządzenie ciągu 83-304 2015-03-20 30 130,88 23 324,00 30 130,88 23 324,00 27 spacerowego wokół jeziora Przodkowo Księże w Przodkowie

119 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem GĘSIARZ- Przewóz 44, MASKEWITZ Alicja Zakup i montaż modułów 83-324 2015-04- 2014-11-25 25 000,00 20 000,00 25 000,00 20 000,00 Magdalena ELF fotowoltaicznych Brodnica 21 MASKEWITZ Górna Zakup i instalacja kolektorów SYPION Stanisław, słonecznych na potrzeby M. Reja 6, 83- 2015-07- Restauracja 2014-12-16 48 886,50 39 109,20 48 886,50 39 109,20 Restauracji ORCHIDEA - R 330 Żukowo 03 "GRYF" w Chwaszczynie Uatrakcyjnienie lokalnej oferty poprzez budowę małej ANDRAKA Łukasz infrastruktury turystycznej Reja 16, 83- 2015-04- 2014-12-30 38 747,67 30 998,13 38 747,67 30 998,13 "U GOSI" i utworzenie wypożyczalni 300 Kartuzy 24 rowerów pn. "Na kole przez Kaszebe" Rozwój usług turystycznych SZWEDA T. A. K., poprzez zakup wodnego sprzętu Chylońska 2015-05- HERING E. pływającego w postaci łodzi 191/2, 81-007 2014-12-09 49 734,72 39 787,77 49 734,69 39 787,75 14 "OMEGA 34" Sp. J. i rowerów wodnych wraz z Gdynia osprzętem Budowa i wyposażenie ogólnodostępnej wypożyczalni KLEWICZ Sitno 15 d, 83- 2015-07- rowerów oraz budowa 2014-12-18 25 607,68 20 486,14 25 607,68 20 486,14 Krzysztof "NIKA" 330 Żukowo 20 i wyposażenie sali cardio-fitness i siłowni. Doposażenie placu zabaw Gdańska 52, 2015-07- Gmina Żukowo w Skrzeszewie w urządzenia dla 83-330 2014-12-11 30 218,97 24 175,17 34 448,00 24 175,17 24 dzieci niepełnosprawnych Żukowo Gdańska 52, Utworzenie placu zabaw 2015-07- Gmina Żukowo 83-330 2014-12-12 40 802,06 25 000,00 37 760,00 25 000,00 w Borkowie 23 Żukowo SOBOCIŃSKA - Zabudowa tarasu oraz zakup Stężyca 43, 2015-09- TATERRA Mariola, wyposażenia i urządzeń 83-322 2015-01-21 50 000,00 40 000,00 16 035,69 16 035,69 14 Ośrodek Dietetyki rekreacyjnych w Ośrodku Stężyca

120 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem Agroturystyki Wichrowe Wzgórze w Stężycy Promocja aktywnego trybu życia poprzez utworzenie tras Osiedlowa 17, „ROZWIŃ 2015-08- narciarstwa biegowego w Lesie 83-340 2015-01-02 52 039,60 41 631,68 51 777,16 41 403,94 SKRZYDŁA” 18 Hopowskim i organizacje sekcji Somonino miłosników narciarstwa Stworzenie zakątka na "Cztery Słupia 30 c, RYDELEK Beata, 2015-07- pory roku" przy Bazie 83-305 2015-04-09 14 800,00 11 840,00 14 800,00 11 840,00 Anna 22 Wypadowej na Kaszubach Pomieczyno Budowa wiaty wraz z piecem Zacisze 2/4, NOCH Joanna, 2015-10- chlebowym, wędzarnią i grillem 83-300 2014-12-30 38 929,12 31 143,29 35 381,53 28 305,22 Izabella 08 oraz wyposażenie chaty Kartuzy SIEMIENIUK Budowa małej infrastruktury Włodzimierz, Jerzy, Kościerska turystycznej poprzez otwarcie 2015-07- Gospodarstwo 57, 83-340 2015-04-13 35 190,32 28 152,25 34 521,52 27 617,21 gospodarstwa rybackiego na 27 Rolno-Rybackie Sierakowice zwiedzających. "ZŁOTA RYBKA" Gminny Ośrodek Budowa siłowni zewnętrznych Kartuska 27, 2015-06- Kultury w miejscowościach Sierakowice, 83-340 2015-04-01 54 000,00 43 200,00 54 000,00 43 200,00 25 w Sierakowicach Gowidlino i Tuchlino. Sierakowice Budowa siłowni zewnętrznych Lęborska 30, 2015-06- Gmina Sierakowice w miejscowościach Sierakowice 83-340 2015-04-03 33 520,00 26 816,00 33 520,00 26 816,00 22 i Puzdrowo Sierakowice Utworzenie infrastruktury Heleny KOKOCHA Hanna, rekreacyjnej w postaci toru Marusarzówny 2015-07- 2014-12-22 50 000,00 40 000,00 50 000,00 40 000,00 Stajnia "KOŃ-AK" krosowego przy Stajni KOŃ-AK 6/72 b, 80-288 21 w Niestępowie Gdańsk Zakup kajaków i rowerów wodnych uatrakcyjniających 9 Marca 7, 83- 2015-06- Gmina Stężyca 2015-03-20 79 596,00 50 000,00 79 596,00 50 000,00 ofertę rekreacyjną Gminy 322 Stężyca 15 Stężyca Ochotnicza Straż Wykonanie ścianki Kasztelańska 2014-12-22 50 000,00 40 000,00 2015-07- 50 000,00 40 000,00

121 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Zrealizowane płatności w latach Opis działania, projektu Zawarte umowy (wartości aktualne) 2015/2016 Środki Środki Nazwa Miejsce Data umowy / Środki Data Środki Tytuł projektu publiczne publiczne wnioskodawcy realizacji aneksu EFRROW płatności EFRROW ogółem ogółem Pożarna wspinaczkowej przy Ochotniczej 63 a, 83-311 09 w Goręczynie Straży Pożarnej w Goręczynie Goręczyno Zakup sprzętu wodnego i placu Świętopełka DREWA Bartłomiej, 2015-08- zabaw dla stanicy wodnej 16, 83-333 2015-01-15 49 848,00 39 878,40 49 848,00 39 878,40 Bar "SZWAGIER" 03 w Chmielnie Chmielno Dworcowa 1, Przyjaciel podróżnika - mobilny 2015-10- Powiat Kartuski 83-300 2015-01-12 60 157,60 48 126,08 60 157,60 48 126,08 przewodnik turystyczny 21 Kartuzy Praktyczny przewodnik po Szwajcarii Kaszubskiej. Tablice Dworcowa 1, 2015-08- Powiat Kartuski informacyjne o ofertach 83-300 2014-12-19 25 000,00 20 000,00 25 000,00 25 000,00 31 turystycznych powiatu Kartuzy kartuskiego Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Tabela 50. Umowy realizowane w latach 2015-2016 na terenie powiatu kartuskiego (środki krajowe - NFOŚiGW) Forma Nazwa Koszt Rok Tytuł przedsięwzięcia Kwota umowy Wypłaty 2015 Wypłaty 2016 dofinansowania Beneficjenta przedsięwzięcia Instalacja odnawialnych źródeł 2015 Dotacja Gmina Żukowo energii na budynkach mieszkalnych 1 404 239,00 521 338,00 0,00 0,00 w gminie Żukowo Instalacja odnawialnych źródeł 2015 Pożyczka Gmina Żukowo energii na budynkach mieszkalnych 1 404 239,00 865 370,00 0,00 0,00 w gminie Żukowo Gminne Przedsiębiorstwo Budowa sieci kanalizacji sanitarnej 2016 Pożyczka 39 158 686,00 11 788 445,00 0,00 88 555,00 Komunalne Sp. z na terenie aglomeracji Stężyca o.o. Źródło: NFOŚiGW Warszawa

122 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Tabela 51. Umowy realizowane w latach 2015-2016 na terenie powiatu kartuskiego (środki zagraniczne - NFOŚiGW) Rodzaj (pożyczka, Data wypłaty 2015 Kwota umowy dotacja, zawarcia Beneficjent Nazwa projektu Całkowity koszt (pomniejszone o wypłata 2016 UE dofinansowanie) umowy zwroty środków) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w GMINNE miejscowościach: umowa o PRZEDSIĘBIORSTWO Stężyca, Szymbark, 2016-09-22 39 158 685,84 20 731 403,04 0,00 0,00 dofinansowanie KOMUNALNE Potuły, Kamienica SP. Z O.O. Szlachecka, Borucino, na terenie aglomeracji Stężyca Opracowanie Planu umowa o Gospodarki 2014-07-03 Gmina Przodkowo 65 999,34 56 099,43 56 099,43 0,00 dofinansowanie Niskoemisyjnej Gminy Przodkowo Opracowanie Planu umowa o Gospodarki 2014-06-25 Gmina Kartuzy 67 035,00 56 979,75 56 979,75 0,00 dofinansowanie Niskoemisyjnej Gminy Kartuzy Plan gospodarki umowa o Obszar Metropolitalny niskoemisyjnej dla 2014-12-29 1 608 900,00 1 291 267,15 416 308,74 650 458,34 dofinansowanie Gdańsk-Gdynia-Sopot Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Źródło: NFOŚiGW Warszawa

123 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Ważne jest także, aby samorząd nadal podejmował współpracę z innymi jednostkami w zakresie ochrony środowiska, gospodarki odpadami i infrastruktury komunalnej, aby jak najlepiej realizować działania nie tylko własne, ale również koordynowane. Współpraca ta pozwoli na osiągnięcie szerszych celów i pozyskanie większych środków finansowych. Analizując wielkość nakładów finansowych, podsumowując wszystkie zebrane dane i wydatki Powiatu oraz innych podmiotów włączonych w realizację POŚ, wskazuje się, że w latach 2015-2016 poniesiono łączne koszty około 167,35 mln zł, z czego w roku 2015 była to kwota około 63,76 mln zł, a w roku 2016 – 103,59 mln zł. Stwierdza się, że największe wydatki poniesione zostały na realizację inwestycji w zakresie ochrony powietrza, wydatki na ten cel stanowiły łącznie około 52,99 % wszystkich wydatkowanych środków finansowych (88 672 636,28zł). Do kosztów tych należałoby doliczyć także wydatki związane z ograniczaniem emisji hałasu, bo modernizacje dróg łączą się z ochroną powietrza oraz działania związane z racjonalizacją zużycia energii i surowców, gdyż tutaj zaliczono zadania związane z termomodernizacją budynków. Zadania związane z ograniczaniem hałasu stanowiły około 0,57 % wszystkich wydatków (946 773,07 zł), a te związane z racjonalizacją zużycia energii i surowców – około 6,37 % wydatków (10 660 754,66 zł). W dalszej kolejności najbardziej kosztotwórcze były przedsięwzięcia z dziedziny ochrony wód, ochrony przed powodzią i melioracjami, wydatki na te cele stanowiły około 17,99 % wszystkich wydatków (30 102 850,51 zł). Zdecydowanie mniejszy udział miały wydatki związane z minimalizacją zagrożeń i ochroną mieszkańców, łącznie było to około 9,94 % wszystkich wydatków (16 640 133,80 zł). Najmniej środków przypadło na: - gospodarowanie odpadami – około 6,53 % wydatków (10 927 224,03 zł), - ochronę zasobów przyrodniczych – 5,46 % wydatków (9 130 059,06 zł), - edukację ekologiczną – 0,16 % wydatków (269 159,31 zł).

Tabela 52. Podsumowanie kosztów realizacji POŚ (zadania własne i koordynowane) Przedsięwzięcia Suma Rok 2015 % Rok 2016 % % z działu 2015-2016 zasoby wodne, gospodarka wodno- 10 927 480,25 17,14 19 175 370,26 18,51 30 102 850,51 17,99 ściekowa, melioracje, powódź przyroda 7 568 817,89 11,87 1 561 241,17 1,51 9 130 059,06 5,46

powietrze 28 960 538,73 45,42 59 712 097,55 57,64 88 672 636,28 52,99

hałas 363 106,97 0,57 583 666,10 0,56 946 773,07 0,57

awarie, zagrożenia 10 323 078,64 16,19 6 317 055,16 6,10 16 640 133,80 9,94

odpady 5 176 867,85 8,12 5 750 356,18 5,55 10 927 224,03 6,53 edukacja 141 650,59 0,22 127 508,72 0,12 269 159,31 0,16 ekologiczna racjonalizacja zużycia surowców 297 709,00 0,47 10 363 045,66 10,00 10 660 754,66 6,37 i energii SUMA 63 759 249,92 100,00 103 590 340,80 100,00 167 349 590,72 100,00 Źródło: Podsumowanie kosztów pozyskanych podczas badania ankietowego (dane z rozdziałów 3.1 – 3.11)

124 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

70 000 000,00 2015 2016

60 000 000,00

50 000 000,00

40 000 000,00

30 000 000,00

20 000 000,00

10 000 000,00

0,00 zasoby wodne / powietrze przyroda odpady zagrożenia edukacja hałas racjonalizacja gospodarka wod- zużycia kan / melioracje

Wykres 15. Podsumowanie kosztów realizacji POŚ w latach 2015-2016 w działach (z rozróżnieniem na lata) Źródło: podsumowanie kosztów pozyskanych podczas badania ankietowego (dane z rozdziałów 3.1 – 3.11)

100 000 000,00 88 672 636,28 90 000 000,00

80 000 000,00

70 000 000,00

60 000 000,00

50 000 000,00

40 000 000,00 30 102 850,51 30 000 000,00

20 000 000,00 16 640 133,80 9 130 059,06 10 927 224,03 10 660 754,66 10 000 000,00 269 159,31 946 773,07 0,00 zasoby wodne / powietrze przyroda odpady zagrożenia edukacja hałas racjonalizacja gospodarka zużycia wod-kan / surowców melioracje

Wykres 16. Podsumowanie kosztów realizacji POŚ łącznie w obu latach w działach (z rozróżnieniem) Źródło: podsumowanie kosztów pozyskanych podczas badania ankietowego (dane z rozdziałów 3.1 – 3.11)

125 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

0,57 0,16 zasoby wodne / gospodarka 6,37 wod-kan / melioracje 17,99 9,94 powietrze

6,53 przyroda

5,46 odpady

zagrożenia

52,99 edukacja

hałas

racjonalizacja zużycia surowców

Wykres 17. Podsumowanie kosztów realizacji POŚ w latach 2015-2016 – udział procentowy wydatków w działach (łącznie) Źródło: podsumowanie kosztów pozyskanych podczas badania ankietowego (dane z rozdziałów 3.1 – 3.11)

4.3. PODSUMOWANIE KOŃCOWE

Zadania własne powiatu w zakresie spraw związanych z ochroną środowiska wynikają przede wszystkim z ustawy o samorządzie powiatowym i przepisów dotyczących ochrony środowiska. Część zadań przypisana jest organom Powiatu, ale ich realizacja spoczywa na adresatach decyzji i podmiotach korzystających ze środowiska. Większość z inwestycji infrastrukturalnych jest prowadzona jednak przez samorządy gminne. Samorząd powiatowy na bieżąco prowadzi sprawy związane z wnioskami podmiotów korzystających ze środowiska oraz obsługą mieszkańców i podmiotów gospodarczych pod kątem organizacyjno-administracyjnym. Zadania inwestycyjne zapisane w Programie zostały w większości zrealizowane zgodnie z ogólną misją jednostki i własnymi zamierzeniami inwestycyjnymi. Istotna ich część, ze względu na specyfikę, wymaga systematyczności i bieżących prac, np. bieżące utrzymanie i konserwacja sieci wodno - kanalizacyjnych, utrzymanie i zarządzanie drogami, utrzymanie czystości i porządku (likwidacja terenów zanieczyszczonych odpadami), pielęgnacja zieleni, edukacja ekologiczna mieszkańców, ochrona powierzchni ziemi (rekultywacja miejsc eksploatacji kopalin). Część inwestycji i zadań z uwagi na ciągłość, długotrwałość realizacji lub pozyskiwanie funduszy, dotacji, czy dofinansowań jest realizowana etapowo (projekty dotyczące realizacji infrastruktury technicznej i obiektów, po czym ich realizacja w kolejnych latach, rozliczanie dotacji w jednostkami dotującymi). W tym miejscu zaznaczyć trzeba, że racjonalne gospodarowanie środowiskiem i jego zasobami wymaga dużych nakładów finansowych, stąd niezbędne staje się stałe pozyskiwanie dofinansowania ze środków zewnętrznych (PO IiŚ, RPO, WFOŚiGW, NFOŚiGW, PROW). Samorządy skutecznie ubiegały się o dofinansowanie zadań generujących znaczne nakłady finansowe.

126 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Ważne jest także, aby samorząd nadal podejmował współpracę z innymi jednostkami w zakresie ochrony środowiska, infrastruktury komunalnej, czy też działań administracyjno- organizacyjnych. Współpraca ta pozwoli na osiągnięcie szerszych celów i pozyskanie większych środków finansowych. W każdym z priorytetów podejmowano szereg zadań, jednak biorąc pod uwagę ich charakter i potrzebę dalszego rozwoju wiele grup zadaniowych powinna być kontynuowana w latach kolejnych, w miarę potrzeb oraz możliwości pozyskania środków finansowania. W szczególności kontynuowane powinny być wszelkie działania związane z poprawą stanu wód powierzchniowych oraz realizacją programu naprawczego określonego w programie ochrony powietrza, w związku z przekroczeniami normatywnych stężeń zanieczyszczeń w wodach powierzchniowych oraz w powietrzu, utrzymujących się od kilku już lat. Tym samym wśród najważniejszych działań w przyszłości powinny być nadal kontynuowane termomodernizacje budynków, wymiana źródeł ogrzewania, rozwój energii odnawialnej, modernizacje ciągów komunikacyjnych, rozwój ścieżek rowerowych, rozwój sieci kanalizacji sanitarnej oraz deszczowej. Kolejnym aspektem, na który w przyszłości powinien zostać położony nacisk jest ochrona mieszkańców przed hałasem. Jest to jednak często utrudnione zadanie, gdyż w większości przypadków nie ma możliwości montażu zabezpieczeń akustycznych w zwartej zabudowie miejscowości. Inne działania związane z ochroną zasobów przyrodniczych, powierzchni ziemi, ochroną przed promieniowaniem elektromagnetycznym oraz gospodarką odpadami komunalnymi można uznać za zrealizowane w sposób zadowalający. W kolejnych latach działania powinny być kontynuowane w celu utrzymania jakości środowiska w tym zakresie na stałym poziomie. Podobnie także działania związane z turystyką czy edukacją ekologiczną. Analizując działania podjęte w latach 2015-2016 oraz wskaźniki oceny rozwoju infrastruktury technicznej i stanu środowiska przyrodniczego, można stwierdzić, że realizacja celów założonych w dokumencie POŚ wpływa pozytywnie na rozwój Powiatu oraz pozwala na ciągłe monitorowanie stanu środowiska i wykonywanie zadań, które będą prowadziły do dalszego pozytywnego rozwoju.

Reasumując, działania podjęte w latach 2015-2016 wpisują się w założenia i cele wyznaczone w Programie i należy ocenić je jako pozytywne. Przeprowadzenie pełnej oceny, co do stopnia poprawy stanu środowiska w powiecie wymaga dłuższego przedziału czasowego oraz dalszych działań inwestycyjnych.

127 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

SPIS TABEL

Tabela 1. Harmonogram realizacji założeń i stopnia realizacji POŚ, zgodny z przyjętym POŚ ...... 7 Tabela 2. Dochody Powiatu ogółem, w tym otrzymane dotacje w latach 2014-2016 ...... 9 Tabela 3. Dochody gmin ogółem, w tym otrzymane dotacje w roku wyjściowym 2014 i w latach 2015-2016 ...... 10 Tabela 4. Wydatki (zł) Powiatu ogółem, w tym na ochronę środowiska w roku wyjściowym 2014 i w latach 2015-2016 ...... 11 Tabela 5. Wydatki (zł) gmin ogółem, w tym na ochronę środowiska w roku wyjściowym 2014 i w latach 2015-2016 ...... 12 Tabela 6. PPK badane w 2015 roku na terenie powiatu kartuskiego ...... 13 Tabela 7. Ocena stanu JCWP rzecznych monitorowanych na obszarze powiatu kartuskiego w 2015 r...... 15 Tabela 8. Ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych rzek i jezior badanych w 2016 roku na terenie powiatu kartuskiego ...... 17 Tabela 9. Wody podziemne w powiecie kartuskim badane przez WIOŚ w Gdańsku w 2015 roku ...... 18 Tabela 10. Jakość wód podziemnych w powiecie kartuskim badanych przez PIG w 2016 roku ...... 19 Tabela 11. Rozwój sieci wodociągowej i zużycie wody ...... 20 Tabela 12. Rozwój sieci kanalizacyjnej i odprowadzanie ścieków ...... 21 Tabela 13. Wykaz wydanych koncesji przez Starostę Kartuskiego oraz Marszałka Województwa w latach 2015-2016 ...... 23 Tabela 14. Powierzchnia i ilość obszarów prawnie chronionych, terenów zieleni urządzonej oraz lasów w roku wyjściowym i w okresie sprawozdawczym ...... 24 Tabela 15. Klasyfikacja strefy pomorskiej ze względu na poszczególne zanieczyszczenia w latach 2015-2016 ...... 25 Tabela 16. Dwutlenek siarki ...... 26 Tabela 17. Dwutlenek azotu ...... 26 Tabela 18. Benzen...... 26 Tabela 19. Stopień rozwoju sieci gazowej ...... 27 Tabela 20. Stopień rozwoju sieci ciepłowniczej ...... 27 Tabela 21. Pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza wydane przez Starostę ...... 28 Tabela 22. Pozwolenia zintegrowane wydane przez Starostę ...... 31 Tabela 23. Porównanie emisji gazów i pyłów w latach 2015-2016 z działalności podmiotów wnoszących opłaty za korzystanie ze środowiska [Mg] ...... 33 Tabela 24. Wyniki pomiaru hałasu ...... 33 Tabela 25. Zestawienie liczby ludności narażonej na hałas od dróg wojewódzkich – wskaźnik LDWN (hałas w porze dnia)...... 35 Tabela 26. Zestawienie liczby ludności narażonej na hałas od dróg wojewódzkich – wskaźnik LN (hałas nocą) ...... 35 Tabela 27. Liczba lokali narażonych na hałas – wskaźnik LDWN (hałas w porze dnia) ...... 35 Tabela 28. Liczba lokali narażonych na hałas – wskaźnik LN (hałas nocą) ...... 36 Tabela 29. Wyniki pomiarów PEM ...... 38 Tabela 30. Rodzaj i ilość prowadzonych działań ...... 39 Tabela 31. Analiza zdarzeń w rozbiciu na gminy ...... 39 Tabela 32. Przyczyny miejscowych zagrożeń w gminach w latach 2015-2016 ...... 40 Tabela 33. Informacje o zebranych zmieszanych odpadach komunalnych na terenie ...... 41 Tabela 34. Ocena wykonania celu ekologicznego Modernizacja i rozbudowa infrastruktury wodno – ściekowej dla zapewnienia lepszej ochrony środowiska oraz poprawy warunków życia mieszkańców Zapewnienie wystarczającej ilości wody o odpowiedniej jakości użytkowej oraz ochrona przed powodzią ...... 43

128 Raport z wykonania Green Key Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego

za lata 2015-2016

Tabela 35. Ocena wykonania celu ekologicznego Ograniczenie przekształceń ziemi w wyniku procesów naturalnych oraz antropogenicznych ...... 54 Tabela 36. Ocena wykonania celu ekologicznego Zachowanie, właściwe wykorzystanie oraz odnawianie i przywracanie do stanu właściwego składników przyrody ...... 57 Tabela 37. Ocena wykonania celu ekologicznego Utrzymanie standardów jakości powietrza, redukcja emisji pyłów gazów ...... 65 Tabela 38. Ocena wykonania celu ekologicznego Zminimalizowanie uciążliwego hałasu i utrzymanie jak najlepszej jakości stanu akustycznego środowiska ...... 74 Tabela 39. Ocena wykonania celu ekologicznego Ochrona mieszkańców przed polami elektromagnetycznym ...... 76 Tabela 40. Wykroczenia notowane w latach 2015-2016 ...... 77 Tabela 41. Wykaz skontrolowanych zakładów ...... 77 Tabela 42. Ocena wykonania celu ekologicznego Minimalizacja wpływu na środowisko oraz eliminacja ryzyka dla zdrowia ludzi w miejscach największego oddziaływania na środowisko i zapewnienie bezpieczeństwa chemicznego lub biologicznego ...... 80 Tabela 43. Ocena wykonania celu ekologicznego Racjonalny i systemowy rozwój gospodarki odpadami ...... 87 Tabela 44. Ocena wykonania celu ekologicznego Upowszechnienie idei ekorozwoju we wszystkich sferach życia oraz wdrożenie edukacji ekologicznej jako edukacji interdyscyplinarnej ...... 90 Tabela 45. Ocena wykonania celu ekologicznego Racjonalizacja zużycia energii, surowców i materiałów oraz wzrost udziału zasobów odnawialnych ...... 97 Tabela 46. Analiza wskaźnikowa ...... 101 Tabela 47. Podsumowanie analizy wskaźnikowej ...... 108 Tabela 48. Umowa realizowana w ramach RPO WP ...... 112 Tabela 49. Umowy realizowane w ramach PROW ...... 112 Tabela 50. Umowy realizowane w latach 2015-2016 na terenie powiatu kartuskiego (środki krajowe - NFOŚiGW)...... 122 Tabela 51. Umowy realizowane w latach 2015-2016 na terenie powiatu kartuskiego (środki zagraniczne - NFOŚiGW) ...... 123 Tabela 52. Podsumowanie kosztów realizacji POŚ (zadania własne i koordynowane) ...... 124

SPIS WYKRESÓW

Wykres 1. Dochody jednostki w latach 2014-2016 ...... 9 Wykres 2. Procent otrzymanych dotacji, w tym dotacji w ramach finansowania ze środków unijnych ...... 10 Wykres 3. Dochody gmin w latach 2014-2016 ...... 10 Wykres 4. Procent otrzymanych dotacji, w tym dotacji w ramach finansowania ze środków unijnych ...... 11 Wykres 5. Wydatki (zł) powiatu kartuskiego (samorządu), w tym na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska w okresie sprawozdawczym ...... 12 Wykres 6. Wydatki (zł) samorządów gminnych, w tym na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska, w okresie sprawozdawczym ...... 12 Wykres 7. Zużycie wody pobranej z sieci wodociągowej (dam3) ...... 20 Wykres 8. Długość sieci wodociągowej (km) i liczba przyłączy (szt.) ...... 20 Wykres 9. Długość sieci kanalizacyjnej (km) i ilość przyłączy (szt.) ...... 21 Wykres 10. Ilość odprowadzonych ładunków zanieczyszczeń w oczyszczonych ściekach (kg/rok) ...... 22 Wykres 11. Zestawienie wskaźników stanu ...... 108 Wykres 12. Zestawienie wskaźników presji ...... 108 Wykres 13. Zestawienie wskaźników reakcji ...... 109 Wykres 14. Podsumowanie wszystkich wskaźników realizacji POŚ ...... 109

129 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kartuskiego Green Key

za lata 2015-2016

Wykres 15. Podsumowanie kosztów realizacji POŚ w latach 2015-2016 w działach (z rozróżnieniem na lata) ...... 125 Wykres 16. Podsumowanie kosztów realizacji POŚ łącznie w obu latach w działach (z rozróżnieniem) ...... 125 Wykres 17. Podsumowanie kosztów realizacji POŚ w latach 2015-2016 – udział procentowy wydatków w działach (łącznie) ...... 126

SPIS RYCIN

Ryc. 1. Ocena stanu/potencjału ekologicznego JCW rzecznych ocenionych w 2015 roku na terenie województwa pomorskiego ...... 14 Ryc. 2. Potencjał ekologiczny JCW rzecznych w powiecie kartuskim ocenionych w 2015 roku ...... 15 Ryc. 3. Ocena stanu ekologicznego JCWP rzek i jezior monitorowanych w 2016 roku na terenie powiatu kartuskiego...... 17 Ryc. 4. Klasyfikacja wód podziemnych przebadanych w powiecie kartuskim w 2015 roku ...19

130