DOCSLIB.ORG

HISTORIA – LUDZIE – PAMI¦¢ HISTORIA – LUDZIE – PAMIĘĆ Publikację Opiniowali Do Druku Dr Andrzej Ossibach-Budzyński Prof

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
HISTORIA – LUDZIE – PAMI¦¢ HISTORIA – LUDZIE – PAMIĘĆ Publikację Opiniowali Do Druku Dr Andrzej Ossibach-Budzyński Prof ¦¢ HISTORIA – LUDZIE – PAMI HISTORIA – LUDZIE HISTORIA – LUDZIE – PAMI¦¢ HISTORIA – LUDZIE – PAMIĘĆ Publikację opiniowali do druku Dr Andrzej Ossibach-Budzyński Prof. dr hab. Zbigniew Wawer HISTORIA – LUDZIE – PAMIĘĆ Praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Skoczka Warszawa 2016 Materiały z konferencji „Historia – Ludzie – Pamięć” zorganizowanej 25 listopada 2015 roku z okazji jubileuszu 50-lecia Muzeum Więzienia Pawiak Autorzy tekstów Paweł Bezak, Julian Borkowski, Maria Ciesielska, Joanna Gierczyńska, Marta Grudzińska, Robert Hasselbusch, Anna Klimowicz, Agnieszka Kłys, Helena Kubica, Barbara Oratowska, Zbigniew Osiński, Barbara Sawicka, Tadeusz Skoczek, Wirginia Węglińska, Jolanta Załęczny Redakcja językowa Małgorzata Izdebska-Młot Współpraca redakcyjna Joanna Gierczyńska Dorota Panowek Tłumaczenie Małgorzata Maywald Na okładce Pomnik Drzewa Pawiackiego, Muzeum Więzienia Pawiak, fot. Tadeusz Stani, 2015 r. ISBN 978-83-65439-07-9 Wydawca Muzeum Niepodległości w Warszawie Wstęp Historia – Ludzie – Pamięć. Tak zatytułowaliśmy jedno ze spotkań poświęco- nych 50-leciu Muzeum Więzienia Pawiak. Konferencja naukowa odbyła się 25 li- stopada 2015 roku, dokładnie w dniu, w którym pięćdziesiąt lat temu oficjalnie rozpoczęła działalność instytucja powołana do utrwalania pamięci o cierpieniu na- rodu polskiego. Muzeum powstało z inicjatywy i przy współpracy byłych więźniów politycznych. Przypomina stare warszawskie więzienie, które przez cały okres swo- jego funkcjonowania (1835–1944) związane było z martyrologią narodu polskiego i walką o niepodległość. W jego murach osadzeni byli polscy patrioci, którzy wpierw podjęli walkę z rosyjskim zaborcą, a później z niemieckim okupantem. Więziono tu m.in. Romualda Traugutta i powstańców styczniowych; wybitnych polityków – Macieja Rataja i Mieczysława Niedziałkowskiego; Janusza Korczaka, Irenę Sendlerową, św. Maksymiliana Kolbe; Janusza Kusocińskiego; Jana Bytnara; Hankę Ordonównę, Mirę Zimińską-Sygietyńską i wielu innych. Najtragiczniejszy okres w historii funkcjonowania Pawiaka przypada na lata 1939–1944, wówczas uwięziono tu około 100 tys. osób – 37 tys. zamordowano, a ok. 60 tys. wywieziono do obozów koncentracyjnych. Było to największe niemieckie więzienie polityczne na terenie okupowanej Polski. Wraz z katownią gestapo w alei Szucha Pawiak był najbardziej złowieszczym miejscem w okupowanej Warszawie. Okupacja niemiecka, jak pisze Andrzej Krzysztof Kunert, „był to czas najsilniej- szego i najbardziej widocznego splotu dwóch wątków: obcej przemocy i niezłom- nego oporu, czas największych cierpień i najboleśniejszych strat, ale i najdłuższej, najbardziej powszechnej i upartej walki z wrogiem o odzyskanie niepodległości”. Powołaliśmy Komitet Honorowy 50-lecia. W jego skład weszli: Władysław Bar- toszewski (19 lutego 1922–24 kwietnia 2015) – Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Pełnomocnik do Spraw Dialogu Międzynarodowego, Przewod- niczący Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa; dr Jan Ciechanowski – szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych; Piotr Cywiński – dyrek- tor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau; Hanna Gronkiewicz-Waltz – Prezy- dent Miasta Stołecznego Warszawy; Joanna Kluzik-Rostkowska – Minister Edukacji Narodowej; Ewa Kopacz – Prezes Rady Ministrów; dr hab. Andrzej Krzysztof Kunert – sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa; ks. kard. dr Kazimierz Nycz – Arcybiskup Metropolita Warszawski; Adam Struzik – Marszałek Województwa Mazowieckiego; Stanisław Zalewski – Prezes Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Pod hasłem pięćdziesięciolecia przygotowaliśmy wiele wydarzeń patriotycz- nych, konferencji, koncertów przypominających Polakom tragiczną historię. Jedną z form upamiętnienia rocznicy był specjalnie wybity na tę okazję medal, zaprojek- towany przez Józefa Opalę. 2 października 2015 otworzyliśmy wystawę pt. „Taniec wśród mieczów. Polski personel medyczny na Pawiaku w okresie okupacji niemieckiej 1939–1944”. Jej zwiastun zamieszczony na platformie YouTube miał kilkadziesiąt tysięcy odsłon. 5 Wstęp Od czerwca 2015 roku obecna była na rynku księgarskim publikacja Roberta Has- selbuscha i Marii Ciesielskiej o identycznym tytule. Dwujęzyczne wydanie zapre- zentowane 17 czerwca 2015 przygotowało grunt pod wystawę czasową, publikacja miała też wiele interesujących recenzji. Daria Czarnecka pisała na portalu Historia. org, że książka jest napisana bardzo przystępnym językiem, co daje jej szansę dotarcia do szerokiego odbiorcy. Dzieje personelu medycznego zarówno wolno- ściowego, jak i więziennego przedstawione są – zdaniem recenzentki – w sposób kompetentny, oparty na dostępnych źródłach i relacjach. „Nie ma chyba aspektu działalności więzienia, który nie zostałby skomentowany przez pryzmat działal- ności polskiego personelu medycznego. Także jego działalność konspiracyjna, która umożliwiała kontakt ze światem poza murami więzienia. Wystarczy tylko wspomnieć akcję sztucznego wywoływania tyfusu, która umożliwiała odbicie wie- lu więźniów. (…) Heroiczne zmagania, aby w miejscu będącym przedsionkiem piekła, nieść pomoc lekarską i duchową innym więźniom zasługują na szczególne upamiętnienie”. Takim pomnikiem, zdaniem recenzentki, jest owa publikacja. Warto dodać, że praca R. Hasselbuscha i M. Ciesielskiej wyróżniona została prestiżową nagrodą Klio podczas XXIV Targów Książki Historycznej (26–29 listo- pada 2015). Wystawa Roberta Hasselbuscha i Marii Ciesielskiej ma też odrębny katalog pt. Lekarze Pawiaka, zaprezentowany podczas wernisażu 2 października 2015. Ekspozy- cja wciąż budzi zainteresowanie, przedłużono więc jej trwanie do końca 2016 roku. Później będzie prezentowana w innych placówkach muzealnych na terenie Polski. Katowni gestapo przy alei Szucha, będącej kiedyś przedsionkiem Pawiaka, dziś stanowiącej – jako Mauzoleum Pamięci Walki i Męczeństwa – część Muzeum Więzienia Pawiak poświęcona jest książka Witolda Żarnowskiego pt. Raczej zginąć niż zdradzić sprawę. Areszt śledczy gestapo w al. Szucha 25. Rocznicowym akcentom podporządkowane były tradycyjne obchody Dni Pa- mięci Pawiaka w 2014, 2015 i 2016 roku. Wielkim zainteresowanie cieszyły się koncerty muzyczne i widowiska. „Pawiak 44” (30–31 lipca 2014) to koncerty i cykl imprez upamiętniających 70. rocznicę likwidacji niemieckiego więzienia przy ulicy Pawiej. Okupanci za- cierali ślady swoich zbrodni, ostatni transport wywieźli 30 lipca 1944, tuż przed wybuchem powstania. Potem systematycznie niszczyli świadectwa swojej zbrod- niczej działalności. Została jednak pamięć, utrwalona w relacjach więźniów, stąd zaprezentowano podczas uroczystości film Pawiak w relacjach świadków Andrzeja Kałuszko. „50 lat w służbie pamięci” (28 listopada 2014) to koncert przygotowany przez aktorkę Marię Reif, która czytała fragmenty Kroniki Muzeum Więzienia Pawiaka z okresu budowy Muzeum. Towarzyszyły jej solistka Aleksandra Okrasa-Wachow- ska oraz pianistka Anna Wolniewicz. Kustosz Joanna Gierczyńska, w specjalnej prezentacji podsumowała dotychczasową działalność Muzeum interesującym wy- kładem poświęconym okresowi 1944–2014. 6 Tadeusz Skoczek „Pamiętamy. Wieczór poświęcony więźniom Pawiaka” (30 lipca 2015) to kolej- na odsłona przypominania martyrologii przy okazji rocznicy likwidacji więzienia. Zespół „Archi” Antoniego Markowskiego dał wspaniały koncert dedykowany tym, którzy cierpieli w murach więzienia. Marszałek Adam Struzik wręczył strażnikom pamięci o martyrologii narodu polskiego specjalne dyplomy uznania, a Stanisła- wowi Zalewskiemu medal „Pro Mazovia”. Stanisław Zalewski, prezes Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncen- tracyjnych, uwięziony przez Niemców w 1943 roku, przesłuchiwany w siedzibie gestapo w al. Szucha, więzień Pawiaka, KL Auschwitz-Birkenau, KL Mauthausen- -Gusen dziękując za wyróżnienie podkreślał ważną rolę, jaką ma do spełnienia Muzeum Więzienia Pawiak. „Nie ma zapomnienia…” (22 stycznia 2016) to tytuł widowiska artystycznego oraz tomiku wierszy, projektu zorganizowanego przez Muzeum Więzienia Pawiak oraz Fundację ART z okazji 95. rocznicy urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Cykl będzie miał w roku następnym kolejne odsłony. „Bohaterom Pawiaka” (30 stycznia 2016) – to wydarzenie było poświęcone pa- mięci więźniów politycznych Pawiaka i ofiar egzekucji, która miała miejsce 14 grud- nia 1943 roku przy ul. Wierzbowej w Warszawie. Koncert profesora Piotra Szychow- skiego był poprzedzony uroczystym nabożeństwem w Katedrze Polowej Wojska Polskiego odprawionym przez biskupa polowego Wojska Polskiego Józefa Guzdka. „Myśmy już dawno drogę wybrali…” (15 kwietnia 2016) to inny projekt realizo- wany w rocznicowym cyklu. Z okazji Międzynarodowego Dnia Kombatanta przy- gotowano wspólnie z Fundacją Art cykl imprez dedykowany tym, którzy przeżyli niemiecką okupację. W muzeum zgromadziła się nieliczna już grupa byłych więź- niów Pawiaka oraz wielu przedstawicieli Rodzin Pawiackich. Działania edukacyjne i artystyczne zgromadziły dużą grupę mieszkańców Warszawy. Publikacja Historia – Ludzie – Pamięć jest zwieńczeniem jubileuszowych im- prez. Poprzedziła ją monografia Andrzeja Ossibach-Budzyńskiego Pawiak. Więzie- nie polityczne 1880–1915. Prezentowana książka nie jest zwykłym zapisem referatów wygłoszonych w sali widowiskowej Muzeum Niepodległości 25 listopada 2015. Czas, który upłynął wy- korzystali autorzy do nowego opracowania wybranych tematów. Stąd oddajemy czytelnikom nie tylko kronikarski zapis konferencji, ale pogłębione analizy uzupeł- nione o aktualną literaturę przedmiotu. Tadeusz Skoczek
Load more

Recommended publications
  • Forced Labor in the Labor Camps
    Macht Arbeit Frei? German Economic Policy and Forced Labor of Jews in the General Government, 1939–1943 Witold Wojciech Me¸dykowski Boston 2018 Jews of Poland Series Editor ANTONY POLONSKY (Brandeis University) Library of Congress Cataloging-in-Publication Data: the bibliographic record for this title is available from the Library of Congress. © Academic Studies Press, 2018 ISBN 978-1-61811-596-6 (hardcover) ISBN 978-1-61811-597-3 (electronic) Book design by Kryon Publishing Services (P) Ltd. www.kryonpublishing.com Academic Studies Press 28 Montfern Avenue Brighton, MA 02135, USA P: (617)782-6290 F: (857)241-3149 [email protected] www.academicstudiespress.com This publication is supported by An electronic version of this book is freely available, thanks to the support of libraries working with Knowledge Unlatched. KU is a collaborative initiative designed to make high quality books Open Access for the public good. The Open Access ISBN for this book is 978-1-61811-907-0. More information about the initiative and links to the Open Access version can be found at www.knowledgeunlatched.org. To Luba, with special thanks and gratitude Table of Contents Acknowledgements v Introduction vii Part One Chapter 1: The War against Poland and the Beginning of German Economic Policy in the Ocсupied Territory 1 Chapter 2: Forced Labor from the Period of Military Government until the Beginning of Ghettoization 18 Chapter 3: Forced Labor in the Ghettos and Labor Detachments 74 Chapter 4: Forced Labor in the Labor Camps 134 Part Two Chapter
    [Show full text]
  • Numer 332|Sierpień-Luty 2018/2019 Rok 58/59/59/59 Główna Kwatera Harcerek I 23-31 Beavor Lane London W6 9Arr
    KWARTALNIK|NUMER 332|SIERPIEŃ-LUTY 2018/2019 ROK 58/59/59/59 GŁÓWNA KWATERA HARCEREK I 23-31 BEAVOR LANE LONDON W6 9ARR SŁOOWOWO WWSTSTĘPPNENE NNAA SSTULECIE......TULECIE...... KKTÓRTÓRĘDDYY TTERAZ?ERAZ? „Musicie rozniecać po całym kraju jasne znalazły się nasze rocznice 100 lecia? Gdzie zalety ogniska harcerskie promieniujące gorącem uczuć wychowawcze przekazane na całość zlotu? A za tym szlachetnych, ale zarazem będące środowiskami pociągnęły się dalej sięgające pytania jak np. Jakie realnej pracy twórczej.” są elementy tej pracy twórczej o której pisał generał Haller w ostatnim stuleciu? Na czym winno polegać gen. Józef Haller w ogóle upamiętnienie? Na zabawie, na powadze, na samym fakcie, że się ludzie zbierają, na scalaniu Rzuciły mi się w oczy te słowa generała się w duchu wzajemnej przyjaźni i tolerancji? Bo Hallera, gdy oglądałam drogą internetową otwarcie zewnętrznemu wizerunkowi musi towarzyszyć Zlotu 100 lecia ZHPpl, który się odbył tego roku w odpowiedni wewnętrzny wizerunek czy natchnienie Gdańsku. Zgromadzenie tyle polskiej młodzieży duszy. niewątpliwie zawsze wzrusza. Przy tym zachwyt wielu osób, nawet wywodzących się z naszych Jestem pierwszą, która jest zwolennikiem szeregów, okazywał się co rusz w sekcji komentarzy nowych sił napływających do nas. Uznaję i wspieram podczas żywej transmisji. A ja jak zwykle ja... w pełni wysiłek, czyny i często szalone poświęcenie zaczęłam się zastanawiać po zakończeniu obrzędu wielu z naszych druhen, które do nas dobijają i tworzą otwarcia zlotowego dlaczego mnie to wszystko lub stają się i nawet jedyną podporą nowych terenów. nie cieszy: czyżby coś ze mną było? Czy wywodzę Te nasze nowe mrówki, borykające się w dodatku z się, aż tak dalece z przedpotopowych czasów, że oddaleniem od rodziny i z losem emigranta, którym zapomniałam na czym polega młodość, uciecha, tyle zawdzięczamy, nie należą do tego małego, ale koleżeńskość i zabawa? Odłożyłam sobie temat na zarazem głośnego ugrupowania, które za wszelką bok, a dziś zasiadam, po upływie czasu, do tematu cenę chce lub podąża do stawiania na swoim.
    [Show full text]
  • PROPOZYCJE I Materiaty
    72 PROPOZYCJE i MATERIAtY Anna Dura Emigracyjny księgozbiór Lidii i Adama Ciołkoszów Nagroda Młodych SBP VDAWNICT\v„ SBP w r w Ukończyłam Policealne Studium Księgarskie w Krakowie (1991) oraz studia z zakresu infonnacji naukowej i bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim (2005). Od 12 lat pracuję w Zakładach Azotowych w Tar­ nowie - Mościcach S.A. Zainteresowania: literatura (od Dostojewskiego do Stasiuka), muzyka (od Edith Piaf do Kazika Staszewskiego), film (od M. Formana do L. von Triera). Lubię zwierzęta (zwłaszcza koty) oraz podróże po Polsce (zwłaszcza na Kujawy i Pomorze). Anna Dura Anna Dura Emigration book Collection of Lidia and Adam Ciołkosz in the J. Słowacki Municipal Public Library in Tarnów WYDAWNICTWO Ф WARSAW 2007 Anna Dura Emigracyjny księgozbiór Lidii i Adama Ciołkoszów w Miejskiej Bibliotece Publicznej im, J, Słowackiego w Tarnowie WYDAWNICTWO WARSZAWA 2007 Komitet Redakcyjny serii wydawniczej «PROPOZYCJE i MATERIAŁY» Stanisław CZAJKA (przewodniczący). Piotr BIERCZYŃSKI, Lucjan BILIŃSKI, Marcin DRZEWIECKI, Janina JAGIELSKA, Jerzy KRAWCZYK, Janusz NOWICKI (sekretarz), Ewa STACHOWSKA-MUSIAŁ, Stanisław TUREK, Maria WĄSIK, Andrzej ZIEMIŃSKI, Elżbieta Barbara ZYBERT Książka Anny Dury zdobyła I nagrodę w konkursie na najlepszą pracę magisterską, ogłoszonym przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskicłi Projekt graficzny okładki i strony tytułowej Wydawnictwo SBP Redakcja techniczna i korekta Marta LACH © Copyrigłit by Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich ISBN 978-83-89316-80-6 CIP - Biblioteka Narodowa Dura Dura Emigracyjny księgozbiór Lidii i Adama Ciołkoszów w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. J. Słowackiego w Tarnowie / Anna Dura. - Warszawa : Wydawnictwo SBP, 2007. - (Propozycje i Materiały / Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich ; 72) Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibiliotekarzy Polskich 00-335 Warszawa, ul. Konopczyńskiego 5/7, tel. (022) 827-52-96 Warszawa 2007 r.
    [Show full text]
  • Destruction and Human Remains
    Destruction and human remains HUMAN REMAINS AND VIOLENCE Destruction and human remains Destruction and Destruction and human remains investigates a crucial question frequently neglected in academic debate in the fields of mass violence and human remains genocide studies: what is done to the bodies of the victims after they are killed? In the context of mass violence, death does not constitute Disposal and concealment in the end of the executors’ work. Their victims’ remains are often treated genocide and mass violence and manipulated in very specific ways, amounting in some cases to true social engineering with often remarkable ingenuity. To address these seldom-documented phenomena, this volume includes chapters based Edited by ÉLISABETH ANSTETT on extensive primary and archival research to explore why, how and by whom these acts have been committed through recent history. and JEAN-MARC DREYFUS The book opens this line of enquiry by investigating the ideological, technical and practical motivations for the varying practices pursued by the perpetrator, examining a diverse range of historical events from throughout the twentieth century and across the globe. These nine original chapters explore this demolition of the body through the use of often systemic, bureaucratic and industrial processes, whether by disposal, concealment, exhibition or complete bodily annihilation, to display the intentions and socio-political frameworks of governments, perpetrators and bystanders. A NST Never before has a single publication brought together the extensive amount of work devoted to the human body on the one hand and to E mass violence on the other, and until now the question of the body in TTand the context of mass violence has remained a largely unexplored area.
    [Show full text]
  • The Bunkers Auschwitz
    z t CCarloarlo MMattognoattogno The so-called “Bunkers” at i Au schwitz-Birkenau are claimed w to have been the fi rst homicidal gas h chambers at Auschwitz specifically c s erected for this purpose in early 1942. u TThehe BBunkersunkers In this examination of a critical com- A ponent of the Auschwitz extermination f ooff legend, the indefatigable Carlo Mat- o togno has combed tens of thousands s of documents from the Auschwitz r AAuschwitzuschwitz construction offi ce – to conclude that these “Bunkers” e k never existed. n The Bunkers of Auschwitz shows how camp rumors u B of these alleged gas chambers evolved into black propa- ganda created by resistance groups within the camp, and e how this black propaganda was subsequently transformed h The Bunkers of Auschwitz TThe Bunkers of into “reality” by historians who uncritically embraced • everything stated by alleged eyewitnesses. o n In a concluding section that analyzes such hands-on g o t evidence as wartime aerial photography and archeologi- t cal diggings, Mattogno bolsters his case that the Aus- a M chwitz “bunkers” were – and remain – nothing more o than propaganda bunk. l r a CCarlo Mattogno • ISSN 1529–7748 BBlacklack PPropagandaropaganda vversusersus HHistoryistory ISBN 978-1–59148–009–4 ISBN 978-1-59148-009-490000> HHOLOCAUSTOLOCAUST HHandbooksandbooks SeriesSeries VVolumeolume 1111 TThesesheses & DissertationsDissertations PPressress PPOO BBoxox 225776857768 CChicago,hicago, IILL 660625,0625, UUSASA 9781591 480099 THE BUNKERS OF AUSCHWITZ BLACK PROPAGANDA VERSUS HISTORY The Bunkers of Auschwitz Black Propaganda versus History Carlo Mattogno Theses & Dissertations Press PO Box 257768, Chicago, Illinois 60625 December 2004 HOLOCAUST Handbooks Series, Vol.
    [Show full text]
  • The Memory Traces
    The Memory Traces Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”. Warszawa jest miastem dwóch powstań. Trauma II wojny światowej przeorała historię tego miasta na IDEA zawsze, ściągnęła ogromną tragedię i spustoszenia, ale też wykuła tożsamość, do której chętnie się odwołujemy przy okazji kolejnych rocznic. W kwietniu wspominamy 1943 rok i Powstanie w Getcie Warszawskim – walkę Ży- dów o godną śmierć w realiach masowego ludobójstwa. W sierpniu z kolei powracamy myślami do roku 1944, kiedy partyzanci i mieszkańcy Warszawy podjęli tragiczną walkę o wyzwolenie stolicy spod hitlerowskie- go jarzma. Oba te powstania, okupione ogromną daniną krwi, wiązały się z niezgodą na niewolę – były rozpacz- liwym i bohaterskim zarazem krzykiem o wolność, o pra- wo do samostanowienia i śmierci na swoich warunkach, z bronią w ręku. Perhaps it is not coincidence that reversing War- THE saw gives us „Saw war”. The devastative effects of World War 2 forever left deep scars in the fabric of the city of Warsaw. During its occupation, the city lived through IDEA two uprisings in the span of two years which forged its identity. Our identity. In April, we commemorate the 1943 Warsaw Ghetto Uprising which saw Jews fight for a dignified end in times of horrific genocide. In August, our thoughts are with the Warsaw uprising of 1944 which saw partisan forces alongside Warsaw inhabitants take part in a heroic but tragic fight to free the Polish capital from the Nazis. Both uprisings, paid for by an immense blood- bath, resulted from the refusal of living as captives; they incarnated a desperate and heroic outcry for freedom even if it meant death.
    [Show full text]
  • A Tangled Web
    REVISED JANUARY 2016 A TANGLED WEB Polish-Jewish Relations in Wartime Northeastern Poland and the Aftermath (PART TWO) Mark Paul PEFINA Press Toronto 2016 © Mark Paul and Polish Educational Foundation in North America (Toronto), 2016 A Tangled Web is a revised and expanded version of an article that appeared in The Story of Two Shtetls, Brańsk and Ejszyszki, Part Two published by The Polish Educational Foundation in North America, 1998 Table of Contents Part Two: Partisan Relations and Warfare Polish Partisans, Jewish Partisans, Soviet Partisans …3 An Overview of Polish-Soviet Wartime Relations …20 Soviet Designs …60 The Spiral Begins …64 Acting on Orders to Eliminate the Polish Partisans …84 Jewish Historiography ..102 Jewish Partisans Join in Soviet Operations Against Polish Partisans ..126 German Raids, the Soviet Peril, and Inhospitable Jews ..160 Local Help, Food Forays and Pillaging ..206 Procuring Arms and Armed Raids ..248 Villagers Defend Themselves Against Raids ..272 The Raids Intensify ..282 2 Part Two: Partisan Relations and Warfare “One should not close one’s eyes to the fact that Home Army units in the Wilno area were fighting against the Soviet partisans for the liberation of Poland. And that is why the Jews who found themselves on the opposing side perished at the hands of Home Army soldiers —as enemies of Poland, and not as Jews.” Yisrael Gutman Historian, Yad Vashem Institute Polish Partisans, Jewish Partisans, Soviet Partisans According to Holocaust historians, the Jews who escaped the Nazi ghettos in northeastern
    [Show full text]
  • Holocaust-Era Diaries Student Packet
    Holocaust-era Diaries Student Packet TABLE OF CONTENTS TIMELINE……………………………………………………1 ​ HOW TO READ A DIARY…………………………………..3 ​ INTRODUCTION……………………………………….........4 ​ ROBERT H. HARLAN……………………………………….6 ​ HANS VOGEL………………………..…………………......10 ​ MAX AND FRIEDA REINACH…………………………....19 ​ SUSI HILSENRATH………………………………………...27 ​ LUCIEN DREYFUS………………………………………...32 ​ DR. AHARON PICK…………………………………....…..41 ​ SZYFRA MAJRANC…………………………………...…..53 ​ SELMA WIJNBERG ENGEL……………………………....65 ​ MORRIS BREITBART…………………………………......75 ​ DR. MARIA MADI………………………………………....82 ​ CLARA LEFKOWITZ KEMPLER……………………..….95 ​ CHARLES PHILLIP SHARP……………………………...102 ​ WACŁAW GŁOUSZEK…………………………………...107 ​ TIMELINE January 30, 1933: Adolf Hitler, the leader of the Nazi Party, is appointed chancellor of Germany. He soon ​ became a dictator. April 1, 1933: The Nazi Party organized a nationwide boycott of businesses owned by Gerrmran Jews. ​ April 7, 1933: The German government issued a law removing Jews and political opponents of the Nazi ​ Party from teaching positions at schools and universities, and from government jobs. The German government soon issued a law forcing most Jewish students to leave public schools. September 15, 1935: The German government issued the Nuremberg Race Laws. The laws defined who ​ was considered Jewish (defining Jews as a separate race from non-Jews), stated that Jewish people were no longer German citizens, and made romantic relationships between Jews and non-Jews illegal. March 12, 1938: Germany invaded and annexed Austria, incorporating the country
    [Show full text]
  • Oglądaj/Otwórz
    35/2017 Zagłada – Apokalipsa Kraków 2017 „Maska” nr 35 Redaktor naczelna: Kraków 2017 Katarzyna Kleczkowska ISSN: 1898-5947 Zespół redakcyjny: Nakład: 100 egzemplarzy Marta Błaszkowska Egzemplarz bezpłatny Tomasz P. Bocheński Agnieszka Kiejziewicz „Maska” jest recenzowanym czasopismem Anna Kuchta naukowym. Zgodnie z wymogami MNiSW pełna Maciej Kuster lista recenzentów artykułów w danym roku jest Agnieszka Lakner dostępna na stronie: www.maska.psc.uj.edu.pl/ Igor Łataś maska/listy-recenzentow. Joanna Malita-Król Wszystkie teksty i materiały ilustracyjne Gabriela Matusiak (jeśli nie podano inaczej) udostępniane są Maciej Nawrocki w trybie otwartym z zachowaniem praw Filip Nowak autorskich w użyciu niekomercyjnym Magdalena Wąsowicz (Creative Commons BY-NC 4.0). Redakcja językowa: Pełne teksty oraz streszczenia opublikowanych prac Marta Błaszkowska są dostępne online w międzynarodowej bazie danych Tomasz P. Bocheński The Central European Journal of Social Sciences Maciej Nawrocki and Humanities (cejsh.icm.edu.pl). Redakcja tekstów obcojęzyczna: Adres redakcji: Maciej Nawrocki ul. Grodzka 52 Agnieszka Kiejziewicz II piętro, s. 102 31-044 Kraków Redakcja techniczna: [email protected] Izabela Pisarek www.maska.psc.uj.edu.pl Karol Ossowski Publikacja finansowana przez: Okładka: Paweł Kalina Maciej Godawa Druk: AT Wydawnictwo tel. 504 799 323 www.atwydawnictwo.pl Spis treści Wstęp 9 Krzysztof Loska 11 The apocalyptic imagination in the films of Piotr Szulkin Dominika Zielińska 23 Ciało wyklęte – o śmierci Matki Polki Przemysław Koniuszy 33 Estetyka mordu zbiorowego. O zabiciu Młodzianków Giambattisty Mariniego Marta Błaszkowska 49 Zapętlony czas Apokalipsy spełnionej. O czasach gramatycznych w poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Gajcego Sylwia Papier 67 Pełna sprzeczności – Zuzanna Ginczanka – polska poetka żydowskiego pochodzenia Katarzyna Slany 81 Rutka Joanny Fabickiej jako przykład postpamięciowej literatury dla dzieci Anna Kuchta 95 Pamięć Zagłady, zagłada pamięci.
    [Show full text]
  • Lars Westerlund, the Finnish SS-Volunteers and Atrocities
    LARS WESTERLUND The Finnish SS-VOLUNTEERS AND ATROCITIES 1941–1943 SKS The Finnish SS-VOLUNTEERS AND ATROCITIES 1941–1943 LARS WESTERLUND THE FINNISH SS-VOLUNTEERS AND ATROCITIES against Jews, Civilians and Prisoners of War in Ukraine and the Caucasus Region 1941–1943 An Archival Survey Suomalaisen Kirjallisuuden Seura – Finnish Literature Society Kansallisarkisto – The National Archives of Finland Helsinki 2019 Steering Group Permanent State Under-Secretary Timo Lankinen, Prime Minister’s Office / Chair Research Director Päivi Happonen, The National Archives of Finland Director General Jussi Nuorteva, The National Archives of Finland Legal Adviser Päivi Pietarinen, Office of the President of the Republic of Finland Production Manager, Tiina-Kaisa Laakso-Liukkonen, Prime Minister’s Office / Secretary Project Group Director General Jussi Nuorteva, The National Archives of Finland / Chair Research Director Päivi Happonen, The National Archives of Finland / Vice-Chair Associate Professor Antero Holmila, University of Jyväskylä Dean of the Faculty of Law, Professor Pia Letto-Vanamo, University of Helsinki Professor Kimmo Rentola, University of Helsinki Academy Research Fellow Oula Silvennoinen, University of Helsinki Docent André Swanström, Åbo Akademi University Professor, Major General Vesa Tynkkynen, The National Defence University Professor Lars Westerlund Researcher Ville-Pekka Kääriäinen, The National Archives of Finland / Secretary Publisher’s Editor Katri Maasalo, Finnish Literature Society (SKS) Proofreading and translations William Moore Maps Spatio Oy Graphic designer Anne Kaikkonen, Timangi Cover: Finnish Waffen-SS troops ready to start the march to the East in May or early June 1941. OW Coll. © 2019 The National Archives of Finland and Finnish Literature Society (SKS) Kirjokansi 222 ISBN 978-951-858-111-9 ISSN 2323-7392 Kansallisarkiston toimituksia 22 ISSN 0355-1768 This work is licensed under a Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 International License.
    [Show full text]
  • Narracje Pamięci. Między Polityką a Historią, Red. Kącka Katarzyna
    Narracje pamięci między polityką a historią Narracje pamięci między polityką a historią pod redakcją Katarzyny Kąckiej Joanny Piechowiak-Lamparskiej Anny Ratke-Majewskiej Recenzent prof. dr hab. Ryszard Michalski Korekta Justyna Brylewska Projekt okładki AgnieszkaRecenzent Głodkowska prof. dr hab. Ryszard Michalski Skład OpracowanieAgnieszka Głodkowska redakcyjne Danuta Murawska Projekt okładki Za kształt edytorski i merytoryczny publikacji odpowiada zespół autorów: Krzysztof Skrzypczyk Tomasz Ceran, Marta Chechłowska-Lipińska, Tomasz Chinciński, Małgorzata Czarnecka, Iwona Galewska-Gurzińska,Skład Radosław Gross, Katarzyna Kącka, Bogusław Kosel,Jan Eugeniusz Ciesielski Mironowicz, Waldemar Paruch, Joanna Piechowiak-Lamparska, Wojciech Polak, Łukasz Polniak, Eugeniusz Ponczek, Maryana Prokop, Grzegorz Radomski, Marcin Radomski, Anna Ratke-Majewska, MagdalenaZa kształt Rekść, edytorski Jacek Zygmunt i merytoryczny Sawicki, publikacjiNatalia Seklecka, odpowiada Renata zespół Siuda-Ambroziak, autorów: Andrzej DybczyńskiKrzysztof, Łukasz D. Szulborski, Fijałkowski Agnieszka, Katarzyna Turoń-Kowalska Kącka, Stanisław Konopacki, Robert Łoś, Katarzyna Marzęda-Młynarska, Marek Pietraś, Andrzej Polus, Andrzej Sepkowski, Janusz Simonides, Agnieszka Szpak, Rafał Willa, Renata Włoch, Radosław Zenderowski Książka powstała dzięki wsparciu Fundacji Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych PublikacjaPublikacja jest jest wydawanawydawana na zasadach licencji niewyłącznej CreativeCreative Commons Commons WersjaWersja papierowa papierowa jest jest dostępna
    [Show full text]
  • Wici Harcerskie Kanady
    wici harcerskie kanady Sierpień 1944 Płonący gmach PAST-y przy ul. Zielnej ZARZĄD OKRĘGU Z.H.P. w KANADZIE ROK LXIV - NUMER 200 – SIERPIEŃ, 2019 GRATULACJE Z wielką radością informujemy Czytelników, że w dniu.3-go lutego, 2019 r. podczas Zjazdu Ogólnego ZHP w Old Windsor, Wielka Brytania, Komisja Harcerek na funkcję Naczelniczki Harcerek wybrała hm. Danuta Figiel z Chorągwi Harcerek Kanada. Jest to pierwsza na tej funkcji instruktorka z poza Wielkiej Brytanii. Gratulujemy! Dhna Danusia wstąpiła do ZHPpgK, Szczep Rzeka w Toronto jako zuch i od tego czasu była i jest aktywną członkinią Związku. Z dumą gratulujemy „naszej" Druhnie Danusi i życzymy wiele satysfakcji i radości z nowo-objętych obowiązków. Redakcja Wici i cały Zarząd ZHP Kanada ADRES REDAKCJI WICI HARCERSKIE KANADY: 75 Humbercrest Blvd., Toronto, Ontario, M6S 4L2 Email: [email protected] Redaktor(od 2002 r.) dz.h. Kalinowska, Wanda, Członkowie: phm. Błońska, Jadwiga hm. Karska-Emin, Monika dzh. Knutel, Halina dzh. Łopińska, Anna dzh. Łopiński, Mieczysław Technik Komputerowy P. Eng. Żegliński, Józef Redakcja dziękuje za wszystkie nadesłane materiały, lecz zastrzega sobie ich wykorzystanie oraz prawo do skrótów i poprawek redakcyjnych. Wypowiedzi umieszczone w „Wici” nie zawsze są zgodne z opinią Redakcji. ZWIĄZEK HARCERSTWA POLSKIEGO, OKRĘG KANADA Polish Scouting Association in Canada L’Associacion des Scouts Polonais au Canada DO CZYTELNIKÓW Jako zespół redakcyjny Wici uważamy że po 17. latach naszej pracy nadszedł czas, aby przekazać ją w ręce młodszej generacji harcerskiej. Czynimy to z przysłowiową „łezką w oku”, bo traktowaliśmy tą pracę jako służbę harcerską, która dawała nam dużo zadowolenia, szczególnie w momencie, gdy byliśmy już gotowi przekazać w ręce Czytelników następny numer Wici.
    [Show full text]