JAARVERSLAG 2009

AMNESTY GARIJP Groep 627

Gezegd uit: Vrijheid hoe maak je het? Vertaling Daan Bronkhorst.

Hij ontdekte het woord voor het eerst tussen de regels van de ontelbare woorden van propaganda waar dat woord niet werd genoemd

Hij droeg het met zich mee zonder het uit te spreken hopend dat iemand onverhoeds dat woord tegen hem zou zeggen

Tot hij merkte, op een dag dat wat iedereen hoopte te zeggen wat iedereen dacht te zeggen dat almaar onuitgesproken woord was

Toen heeft hij het hardop gezegd en hebben ze zijn mond gesnoerd vreemd genoeg, juist toen het woord al niet meer te verzwijgen was

Recht op vrije meningsuiting uit: Vrijheid hoe maak je het?

Recht op vrije meningsuiting, dat betekent, heel normaal, dat je niet de hele dag hoeft lopen letten op je taal; dat je hardop durft te praten in de tram of in de trein, over wat je stom of slecht vindt, zonder bang te hoeven zijn. Recht op vrije meningsuiting, dat betekent, heel gewoon, dat er niet wordt meegeluisterd naar je eigen telefoon; dat je in de krant kunt schrijven: `de regering maakt me kwaad', zonder dat je daar meteen voor Recht op vrije meningsuiting, de gevangenis in gaat. dat betekent ook het recht om te demonstreren, dat je voor je idealen vecht; door de straat te mogen opgaan met een spandoek of een bord, zonder dat je door agenten in elkaar geslagen wordt. Recht op vrije meningsuiting, daar is niks bijzonders aan in een land waar dat soort dingen allemaal zijn toegestaan. En dus sta je raar te kijken, wanneer iemand je vertelt, dat in meer dan honderd landen Recht op vrije meningsuiting, helemaal dat recht niet geldt. heeft nog lang niet iedereen en voordat het zó ver zijn zal daar gaan jaren overheen. Maar al kun je al die mensen dan niet helpen aan dat recht, toch helpt het allicht een beetje, wanneer je er wat van zégt. Voorwoord

2009 zit erop! Dat betekent dat we alweer aan ons vierde jaar als Amnesty groep Garyp zijn begonnen. Met 2009 hebben we een veelbewogen jaar achter de rug. Veel indruk maakte de bevalling van twee van onze groepsleden. Op 3 april kreeg Aafke haar dochter Jitsiena, op 27 december werd Ankje moeder van dochter Arinda. Beide groepsleden zijn zich tot het laatst blijven inzetten. Na de bevalling waren Aafke en Ankje weer snel op de been om verder te gaan met het werk van Amnesty.

2009 was het jaar waarin we twee grote activiteiten hebben gehouden. Allereerst was er de boekenmarkt, later organiseerden we in samenwerking met ‘de Wâldploech’ een fietstocht. Een verslag van beide activiteiten kunt u verderop in dit jaarverslag lezen. Helaas was 2009 ook het jaar waarin we afscheid hebben genomen van Maaike Sijtsema. Maaike had zich bij ons aangesloten om te helpen bij de organisatie van de fietstocht, iets wat ze voortreffelijk heeft gedaan en waarvoor we haar zeer dankbaar zijn.

In de persoon van Atsje Algra hebben we inmiddels een nieuw ‘tijdelijk’ lid mogen verwelkomen. Atsje zal bij ons haar maatschappelijke stage lopen en wij hopen dat ze dit met veel plezier zal doen. In het afgelopen jaar is ook de nieuwe website van Amnesty Garyp de lucht in gegaan. Gerben heeft hier heel wat uurtjes aan besteed en we proberen met zijn allen de website up-to-date te houden, door verslag te doen van onze acties en onze vergaderingen. Op die manier kunt u ook zien waar we ons mee bezig houden en welke acties er nog aan zitten te komen. Kijk gerust eens rond!

Braderie Eernewoude Op maandag 3 augustus waren we als Amnety Garyp actief op de braderie van Eernewoude. Met hulp van heel veel vrijwilligers konden we deze dag weer mogelijk maken. Tijdens de braderie vroegen we aandacht voor de actie: ‘Verkrachting is killing’. Ook deze actie stond in het kader van het stoppen van geweld tegen vrouwen in Congo. Braderiebezoekers konden voor de volgende petitie tekenen: In het gewapende conflict in het oosten van de Democratische Republiek Congo, worden vrouwen en meisjes op grote schaal en op gruwelijke wijze verkracht. De daders gaan vrijuit, omdat de regering niets tegen hen onderneemt. Met deze petitie willen we de Congolese president oproepen een einde te maken aan de straffeloosheid van deze verkrachtingen. In Eernewoude zijn we erin geslaagd zeshonderd handtekeningen op te halen.

De fietstocht: ‘Op de pedalen voor Amnesty’ Op zaterdag 29 augustus was het eindelijk zo ver, na bijna een jaar voorbereiding konden we samen met de andere dorpen van de Amnesty Wâldploech (Burgum, Veenwouden, Hurdegaryp en Trynwâlden) los met de fietstocht ‘Op de pedalen voor Amnesty’. Om exact 10.00 uur klonk in alle vijf deelnemende dorpen het startschot voor de 35 kilometer lange fietstocht, in Garyp ingeleid met medewerking van het muziekkorps. Nadat Aafke een gedicht had voorgelezen en Garyper kinderen vijf witte ballonen hadden opgelaten, stapte een groep enthousiaste deelnemers op de fiets. Via mooie fietspaden en zelfs een fietspondje voerde de fietstocht hen naar verschillende tussenstops, waar stempels verzameld moesten worden. Bij elke stempelpost werd wel iets georganiseerd. De ene keer konden er kaarten gemaakt worden, bij een andere stempelpost was een tentoonstelling over mensen-rechten en op weer een andere plek was een ballonnenwedstrijd. De eerste stempelpost troffen de fietsers aan bij Kiehool in Burgum, waarna de route verder ging naar de Talma Hoeve in Veenwouden en de uitkijkpost op het Koekoekspad, waar de pannenkoeken al lagen te wachten. Bij de laatste stop, in het Bos van Ypey in Tytsjerk, werden de fietsers opgewacht door vrolijke muzikanten met trekharmonica’s. In Garyp terugkerende fietsers vertelden dan ook enthousiast dat ze “goed verzorgd en erg verwend waren onderweg.” Voor de Wâldploech was deze fietstocht een mooie gelegenheid om de naamsbekendheid van Amnesty te verbeteren en op de goede resultaten te wijzen. Deelnemers kwamen onderweg namelijk borden met ‘goed nieuws berichten’ tegen. Deze borden waren tevens bedoeld om letters te verzamelen die tegen het einde van de fietstocht gezamenlijk het woord mensenrechten vormden. De vinders van het juiste woord kregen in de vorm van een kaars of een kwartetspel een kleine attentie.

Uiteindelijk stapten er in Garyp 24 deelnemers op de pedalen voor Amnesty en deden er in totaal tussen de 50 en 60 fietsers mee. En ondanks een paar vervelende regendruppels en een soms behoorlijke stevige tegenwind, waren de deelnemers stuk voor stuk enthousiast over de tocht en de organisatie. Het was een zeer geslaagde dag, waarmee we als Wâldploech hebben laten zien dat je met een goede samenwerking veel moois kunt bereiken.

Kevermeeting Op zondag 7 juni was er weer een kevermeeting in Ryptsjerk. Al een paar jaar staan we met Amnesty Garyp op deze meeting. U zult zich misschien afvragen hoe we daar zo terecht zijn gekomen. Welnu, ons bestuurslid (tevens persmedewerker) Jan-Willem zit in het bestuur van de Kevermeeting Friesland en is medeorganisator van de meeting in Ryptsjerk. Een paar jaar terug kwam Jan-Willem dan ook met de vraag of wij daar niet eens konden staan als goed doel (er staan namelijk meerdere goede doelen). In ons enthousiasme hebben we daar natuurlijk ja op gezegd en vandaar dat we dit jaar opnieuw van de partij waren. Ook dit keer met veel plezier en met succes, want voor Congo hebben we deze dag 100 handtekeningen opgehaald. Hierbij stond de volgende actie centraal: In het gewapende conflict in het oosten van de Democratische Republiek Congo worden heel veel vrouwen en meisjes op grote schaal en op gruwelijke wijze verkracht. Justine Masika Bihamba leidt een organisatie die dit seksueel geweld bestrijdt. Maar zij wordt bedreigd, net als vele andere mensenrechtenverdedigers in de Democratische Republiek Congo.

De dag werd nog verder opgefleurd door het schitterende voorjaarsweer en optredens van Femmes Vattaal, een groep vrouwen die met behulp van gebruikte olievaten en andere afvalstukken fantastische muziek liet horen. Deze optredens zorgden voor een flinke oploop in het dorp en leidden zelfs tot verkeersopstoppingen! Uiteraard was deze dag voor ons niet compleet als we niet ergens aandacht voor vroegen. Dit keer stonden we stil bij Colombia. Voor de onderstaande actie lukte het ons op 7 maart honderdvijftig handtekeningen op te halen: Vrouwen en meisjes zijn in Colombia de verborgen slachtoffers van de burgeroorlog die het land al veertig jaar in haar greep houdt. Alle gewapende groepen in het conflict – het leger, de paramilitairen en de guerrilla’s – maken zich schuldig aan seksueel misbruik en uitbuiting. In diverse delen van het land worden vrouwen en meisjes ingelijfd als seksslavinnen. Uit angst en schaamte wordt er nauwelijks over gesproken.

10 december actie: fakkeltocht Donderdag 10 december was de dag van de mensenrechten. Een belangrijke dag die we gebruikt hebben om in Garyp de jaarlijkse fakkeltocht te houden en die niet ongemerkt aan de bewoners van Garyp is voorbijgegaan. Om 19.30 uur verzamelde een grote groep zich op het schoolplein van de Wrâldpoarte, de basisschool van Garyp. Omdat de catechisatie spontaan had gezegd mee te zullen doen, liep er dit keer een grote groep jeugd mee. In één van de klaslokalen van de Wrâldpoarte werd iedereen welkom geheten en werd een korte dvd getoond over Nigeria en de olievervuiling, waarvoor die avond actie werd gevoerd. De dvd liet bij velen een diepe indruk achter. Alle aanwezigen waren bereid hun handtekening voor de actie te zetten, waardoor we in korte tijd veertig handtekeningen konden verzamelen. De petitielijst is ook digitaal te ondertekenen. Tot nu toe hebben ruim 80.000 mensen getekend. Ook u kunt nog tekenen! De volgende actie stond op 10 december centraal: Decennialang is de Nigerdelta vervuild door oliebedrijven. Olielekkages, gasaffakkeling en dumping hebben een verwoestend effect achtergelaten op het land en de rivieren waar de lokale bevolking van leeft. Deze vervuiling heeft geleid tot ernstige schendingen van de mensenrechten, zoals het recht op voedsel, water, gezondheid en de mogelijkheid een inkomen te verwerven. De Nigeriaanse overheid wil of kan de oliebedrijven hiervoor niet aansprakelijk stellen.

SCHRIJFWERK: Ankje en Aafke zorgden er het afgelopen jaar voor dat er tien keer voorbeeldbrieven werden bezorgd bij de schrijfabonnees. Maandelijks (met uitzondering van de zomerperiode) voeren ruim zestig mensen in Garyp actie voor mensen die verdwenen zijn, gemarteld worden of ten onrechte gevangen zitten. De voorbeeldbrieven worden opgesteld door mensen van het Amnesty hoofdkantoor in Amsterdam. Voordat er gevraagd wordt een brief te schrijven, wordt op het hoofdkantoor een zaak zorgvuldig onderzocht. Deelnemen aan deze schrijfacties kost de schrijvers niet veel tijd en slechts een paar postzegels per jaar. Toch blijkt elk jaar opnieuw dat dit een zeer effectieve manier van actievoeren is. De duizenden Amnesty brieven zorgen ervoor dat mensenrechten schendende overheden en bedrijven zich behoorlijk onder druk voelen gezet en dat er daadwerkelijk zaken veranderen. Wanneer u ook voor Amnesty wilt schrijven, kunt u contact opnemen met één van onze groepsleden. Zij zullen u dan uitgebreid informeren.

ACTIES:

8 maart: internationale vrouwendag De internationale vrouwendag komt elk jaar opnieuw terug bij Amnesty en daarmee ook jaarlijks bij Amnesty Garyp. Toch proberen we elk jaar een andere, eigen draai aan deze dag te geven. Dit keer deden we dat met een boekenmarkt in het centrum van Garyp. Maar 8 maart was meer dan een boekenmarkt, het was tevens de start van de hierboven genoemde campagne: ‘Stop geweld tegen vrouwen’. Op zaterdag 7 maart was Garijp het Mekka voor de liefhebbers van boeken en platen. Twee maanden lang zamelden we boeken in, wat ervoor zorgde dat de huizen van de organisatie binnen korte tijd vol met boeken kwamen te liggen. Aanhangers vol met boeken werden op 7 maart naar onze eigen boekenmarkt gebracht. Honderden boeken en tientallen platen vonden al snel hun weg naar een nieuwe eigenaar, wat een fantastische opbrengst van bijna duizend euro opleverde.

CAMPAGNE STOP GEWELD TEGEN VROUWEN Op 8 maart 2004 startte de campagne ‘Stop geweld tegen vrouwen’. Anderhalf jaar lang zijn er toen activiteiten en materialen ontwikkeld om informatie te verspreiden en actie te voeren. Hoewel Amnesty vervolgens actie voerde voor andere onderwerpen, ging het werk op het gebied van vrouwenrechten gewoon door. Het resultaat is dat het onderwerp nu veel hoger op de agenda staat dan in 2004, het jaar waarin de campagne van start ging. Ban Ki Moon, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, heeft sinds 2008 zelfs een eigen campagne: ‘Unite to end violence against women’.

Ondanks deze inzet blijft het geweld tegen vrouwen wereldwijd een ernstig probleem. Reden voor ons om van 8 maart 2009 tot en met maart 2010 opnieuw campagne te voeren. We richten ons hiermee vooral op mensenrechtenverdedigers en activisten die zich inzetten voor vrouwen. Het is van groot belang dat zij hun werk goed en in veiligheid kunnen uitvoeren. Helaas worden deze mensen vaak bedreigd en zijn ze zelf regelmatig het slachtoffer van mensenrechtenschendingen. We hebben er daarom voor gekozen de campagne ‘Stop geweld tegen vrouwen’ als rode draad door 2009 te laten lopen, zoals u uit onderstaande acties op kunt maken.

JEUGD: Sinds 2008 zijn we als Amnesty Garyp ook actief in het scholenwerk, waarbij Etje de taak van scholenwerker heeft opgepakt. We hebben er lang over na moeten denken hoe we aan deze taak invulling kunnen geven, aangezien we niet in de gelegenheid zijn om overdag een school te bezoeken en een les te verzorgen. Uiteindelijk ontstond het idee om aan de jeugdclubs te vragen of er wellicht tijdens een clubavond belangstelling is voor een les van Amnesty. De clubs reageerden zeer positief, waardoor we in het afgelopen jaar twee avonden voor de clubs mochten organiseren. Deze avonden stonden in het teken van discriminatie en de rechten van de mens. De jeugd moest zich proberen in te leven in diverse casussen waar vooroordelen een rol speelden en hierover proberen in discussie te gaan. Een pittig maar leuke opdracht. Dit werd gevolgd het maken van een werkblad over discriminatie en een afsluitend gesprek over vooroordelen en discriminatie.

Dat de jeugd zich betrokken voelt bij het werk van Amnesty, en misschien juist wel bij het werk van Amnesty Garyp, blijkt wel uit het feit dat de catechisatie spontaan met het idee kwam mee te lopen met de fakkeltocht van 10 december. Daarnaast gaven verschillende groepen aan graag meer informatie te willen over het werk van Amnesty. Deze clubs hebben een klein infopakket van ons meegekregen. Ook in dit nieuwe jaar hopen we op de jeugd te kunnen rekenen. Voor de jeugd geldt bovendien dat er bij Amnesty Garyp mogelijkheden zijn tot het lopen van een maatschappelijke stage. Informeer gerust eens naar de mogelijkheden. WEBSITE: Vorig jaar heeft Gerben een start gemaakt met de website en dit jaar heeft Gerben de website helemaal vernieuwd. U kunt hierop van alles vinden over Amnesty Garyp. Denk bijvoorbeeld aan verslagen en foto’s van de acties die we hebben gehouden, maar ook aan korte verslagen van onze vergaderingen. Daarnaast is er natuurlijk de agenda te vinden met de komende acties. Kijk gerust eens rond.

www.garyp.amnesty.nl

COLLECTE: In 2009 werd door onze groep de jaarlijkse collecte georganiseerd. Ankje vond 23 collectanten die hieraan mee wilden werken. Door heel Garyp werd van 8 tot en met 14 februari gecollecteerd. In totaal werd er ruim € 1015,65 bijeengebracht. Een heel mooi resultaat. Onze dank gaat dan ook uit naar iedereen die hieraan heeft meegewerkt.

GEEF OM VRIJHEID, STEUN AMNESTY

Uiteraard hebben we ook in het afgelopen jaar volop brieven gestuurd naar landen waar de mensenrechten worden geschonden. Verder kunnen we u vol trots mededelen dat er bij het standwerk dit jaar ruim zevenhonderd handtekeningen zijn opgehaald. Bijzonder is ook de spontane en leuke reactie die we van de catechisanten van Garyp kregen tijdens de jaarlijkse fakkeltocht. Ook daarover leest u verderop in dit jaarverslag meer.

Wat het nieuwe jaar betreft, kunnen we u alvast vertellen dat er weer heel wat op de planning staat bij Amnesty Garyp. Vanuit ons kleine dorpje hopen we ook in 2010 een bijdrage te leveren aan het bestrijden van de schending van mensenrechten. Voor het afgelopen jaar willen we graag via deze weg iedereen bedanken die actief was voor Amnesty Garyp. Schrijvers, collectanten, vrijwilligers, sponsoren en standwerkers: ontzettend bedankt voor jullie grandioze inzet!

FINANCIEEL OVERZICHT 2009:

AMNESTY INTERNATIONAL GROEP GARYP 627

Aafke Koopmans-Hoekstra Contactpersoon/ voorzitter Koutenburg 23A, 9263 RL Garyp [email protected]

Ankje Land-Hoekstra Penningmeester Koutenburg 26, 9263 RM Garyp 0511-464879

Jan-Willem van Rangelrooy Persvoorlichter De Tuye 41, 9263 PX Garyp

Etje Toonstra Scholenwerker /notulist Sanhichte 20, 9263 RP Garyp

Gerben Kooistra Webmaster Ielke Boonstraloane 16, 9263 TT Garyp

Atsje Algra Maatschappelijke stagiaire Koutenburg 3, 9263 RL Garyp