Cefnen Waun-oer 9 milltir / 14 km Llwybr Mynyddig Anodd

Pellter: 9 milltir / 14 km Diwedd: Maes parcio Bwlch Llyn Bach Amser: Tua 6 awr (Bwlch Tal-y-llyn) ar yr A487 Gradd: Llwybr Mynyddig Anodd (Cyfeirnod Grid: SH 753 135) Dechrau: Maes parcio Dinas Tirwedd: Llwybrau coediog a thirwedd mynyddig, Mawddwy garw a gwlyb. Gwisgwch esgidiau addas sy’n dal dw^r. (Cyfeirnod Grid: SH 859 149) Map: Arolwg Ordnans OL23 (Cadair Idris & Llyn Tegid)

Nodwch: Map bras yn unig yw hwn. Dylech ddefnyddio’r fersiwn diweddaraf o’r map Arolwg Ordnans perthnasol (gweler uchod) wrth Sut i gyrraedd yno? gerdded y daith. Trowch i ffwrdd oddi ar yr A470 Mae sgiliau canfod y ffordd yn ar ochr uchaf Dinas Mawddwy, a angenrheidiol ar gyfer y llwybr hwn. © Hawlfraint y Goron. Cedwir pob hawl. 100022403, 2012 pharciwch yn y prif faes parcio.

Am y llwybr hwn Mae Llwybr Cefnen Waun-oer yn dringo o bentref Dinas Mawddwy dros fynyddoedd moel Maesglase, Craig Portas, Cribin Fawr ac Waun- oer ac yna i lawr llethrau Mynydd Ceiswyn i Fwlch Llyn Bach, Tal-y-Llyn. Dyma ardal Gwylliaid Cochion Mawddwy - herwyr o’r G16 - ac yn ôl y sôn byddent yn dwyn oddi ar deithwyr wrth iddynt deithio trwy Fwlch Oerddrws ym mhen uchaf Cwm Cerist. Mae enwau lleoedd ar y bwlch megis Llety’r Lladron a Llety’r Gwylliaid yn adlais o’r cyfnod cythryblus hwn yn ardal Mawddwy. Mae’r llwybr yn eich harwain trwy gwm Maesglasau a dyma lle y ganed y bardd a’r emynydd Hugh Jones, Maesglasau (1749-1825). Ystyrir ei emyn ‘O! tyn y gorchudd yn y mynydd hwn’ yn ôl O.M. Edwards fel “yr emyn gorau yn yr iaith Gymraeg”. O’r emyn hwn y daw teitl cyfrol fuddugol Angharad Price, O! Tyn y Gorchudd - hunangofiant dychmygol Rebecca Jones a fu’n byw yn Nhynybraich, Maesglasau ac a oedd yn chwaer i daid yr awdures. Yr ochr draw i gefnen Waun-oer y mae Bwlch Llyn Bach ac fel y cyfeiria’r enw, arferai llyn fodoli ar ben y bwlch cyn i ffordd yr A487 gael Copa Waen-oer ei adeiladu drwyddo. Ger y llyn hwn, arferid taflu drwgweithredwyr oddi ar graig Llam y Lladron i’w tranc!

www.eryri-npa.gov.uk Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri, Swyddfa’r Parc Cenedlaethol, Penrhyndeudraeth, Gwynedd LL48 6LF Ffôn: 01766 770274 Cefnen Waun-oer 9 milltir / 14 km Llwybr Mynyddig Anodd

Cerddwch o’r maes parcio, trowch i’r dde a cherddwch Ym mhen dim, byddwch yn cyrraedd cilfan, ac Esgynwch y llwybr serth troellog i fyny drwy’r coed nes ar hyd y ffordd i fyny’r allt. Pan gyrhaeddwch ffordd fawr ar ei ddiwedd dilynwch y llwybr cyhoeddus ar y i chi gyrraedd camfa droed. Croeswch y gamfa gan wneud yr A470, croeswch y ffordd yn ofalus a throwch i’r dde chwith i fyny drwy Goed Foeldinas hyd nes i chi eich ffordd ar draws y llwybr pren. Dilynwch y llwybr ar gan gerdded ar hyd y glaswellt ar ymyl yr A470. gyrraedd trac y goedwig. Ar ôl i chi gyrraedd y trac, hyd ymyl y ffens ac oddi tan y coed. Parhewch i ddilyn y trowch i’r dde gan gerdded am oddeutu 130m cyn cyfeirbyst wrth i’r llwybr ddringo’n araf o amgylch llethrau gwyro i ffwrdd o’r trac i’r chwith ar hyd y llwybr Foel Dinas. Mwynhewch y golygfeydd hyfryd o Gwm cyhoeddus. Cerist ar y dde i chi ac o gwm Maesglasau yn ymddangos o’ch blaen wrth i chi gerdded o amgylch y bryn.

Dilynwch y llwybr i ben pella’r cwm, gan groesi camfa cyn cyrraedd Bwlch Siglen. Cerddwch ar hyd ymyl y ffens gan ddilyn y llwybr wrth iddo esgyn yn serth i fyny’r bryn gan gadw’r goedwig ar y chwith. Pan gyrhaeddwch y ffens uwch ben y goedwig, PEIDIWCH Â chroesi’r gamfa droed i mewn i’r trowch i’r dde gan ddilyn ymyl y ffens i fyny’r bryn Cerddwch i lawr y mynydd gan gadw’r ffens ar goedwig. tuag at Cae Afon. Ar ôl cerdded oddeutu 1 milltir, y chwith cyn dringo i gopa mynydd sy’n sefyll 587 croeswch gamfa droed ar y chwith gan anelu i troedfedd, ac wedi hynny dringwch unwaith eto i gyfeiriad Cader Idris. gopa Craig Portas.

Cerddwch i lawr o Graig Portas i’r bwlch ac yna dringwch lethrau Cribin Fawr o’ch blaen gan gadw’r ffens a’r goedwig ar y chwith i chi. Parhewch Dilynwch y llwybr i lawr y bryn gan gadw’r Ewch yn eich blaen ar hyd y llwybr gan gadw’r i ddilyn ymyl y ffens hyd nes i chi gyrraedd dwy ffens y tro hwn ar y dde i chi a’r goedwig ar eich ffens ar y dde i chi a cherddwch ar hyd y gefnen hir gamfa. Croeswch y gamfa ysgol ar y chwith. chwith. Croeswch y gamfa a dringwch drwy’r coed i tuag at Mynydd Ceiswyn. gyfeiriad copa Waun-oer. Byddwch yn gweld carnedd y copa ar y dde i chi.

Mewn oddeutu 1.5 milltir fe ddowch at gamfa Pan gyrhaeddwch ffordd fawr yr A487, yn hytrach na ysgol ar y dde. Croeswch y gamfa a dilynwch y chroesi’r gamfa o’ch blaen, trowch i’r chwith a dilynwch llwybr cyhoeddus i lawr y bryn. Anelwch tuag at y Croeswch y ffordd darmac ac ewch trwy’r giât, y llwybr trwy ganiatâd sy’n rhedeg gyfochor â’r ffordd wal gerrig ar y dde yng nghornel waelod y cae a trowch i’r chwith a cherddwch ar hyd y ffordd darmac. fawr gan gadw’r ffens ar y dde i chi. Byddwch yn mynd chadwch olwg am fwlch yn y ffens i groesi’r ffordd Yna trowch i’r dde i ddilyn y llwybr cyhoeddus gan heibio Llam y Lladron ar eich chwith. Croeswch y gamfa darmac. ddilyn ymyl y wal gerrig ac ymlwybrwch i lawr tuag at ar ddiwedd y llwybr trwy ganiatâd a chroeswch y ffordd Fwlch Llyn Bach. yn ofalus i faes parcio Bwlch Llyn Bach.

www.eryri-npa.gov.uk Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri, Swyddfa’r Parc Cenedlaethol, Penrhyndeudraeth, Gwynedd LL48 6LF Ffôn: 01766 770274