Woonakkoord Oost-Nederland
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Woonakkoord Oost-Nederland Woonakkoord Oost Woonakkoord Oost-Nederland Met trots bieden we u het Woonakkoord Oost-Nederland aan en nodigen het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit samen hieraan verder te bouwen. Een akkoord dat de steden Arnhem en Nijmegen, de regio’s Zwolle-Deventer- Enschede en Arnhem-Nijmegen-FoodValley/Ede en de provincies Overijssel en Gelderland met het Rijk willen sluiten. We zijn blij dat het Rijk de grote urgentie van de woningbouwopgave in Oost-Nederland ziet en daar met ons op verder wil bouwen. We willen in genoemde steden en regio’s in de komende 5 jaar 75.000 woningen bijbouwen voor starters, doorstromers en alleenstaanden. We zijn bereid om naar innovatieve en flexibele bouwwijzen en verstedelijking te kijken om snel en slim mensen van een huis te voorzien. De Randstad verschuift naar het Oosten Alleen al vanuit de Randstad verwachten we de komende 5 jaar zo’n 60.000 nieuwe huishoudens in het oosten. De verhuisstroom uit de Randstad zorgt voor een snelle verstedelijking in onze steden. Er is nog steeds een grote verhuisstroom naar de Randstad, maar dat zijn vooral jonge mensen die geen huis achter laten. De nieuwkomers vanuit de Randstad zijn vooral gezinnen en ouderen die een nieuwe woning zoeken. We delen de grote woonopgave op in een woondeal voor de steden Arnhem en Nijmegen waar de woningnood het meest urgent is en een verstedelijkingsstrategie voor de regio’s Zwolle-Deventer- Enschede en Arnhem-Nijmegen-FoodValley/Ede. Met aandacht voor de bereikbaarheid van de steden en binnen de steden. Het gaat daarbij niet alleen om weg-, spoor- en fietsverbindingen, maar ook om nieuwe vormen van mobiliteit. We kijken daarbij niet alleen naar bouwprojecten die klaar liggen om snel te bouwen, maar ook naar complexe locaties waar we met meer partijen aan integrale, grote gebiedsontwikkelingen werken. De stikstofproblematiek speelt daarbij een belangrijke rol. Met de Veluwe heeft Gelderland niet alleen het grootste Natura 2000 gebied binnen haar grenzen, maar daarnaast zijn ook de natuurgebieden rond de rivieren een uitdagend vraagstuk. Meer dan de helft van de natuurgebieden liggen in Oost-Nederland. Ruimte voor corporaties De nadruk van het Woonakkoord Oost ligt op het bouwen van betaalbare woningen voor starters, doorstromers en alleenwonenden. Onze woningcorporaties hebben daar een grote verantwoordelijkheid in en hebben voldoende investeringsruimte nodig om te blijven bouwen. We gaan er van uit dat met dit Woonakkoord de corporaties in onze regio’s gebruik kunnen maken van de korting op de verhuurdersheffing, zoals past bij regio’s waar de woningnood hoog is en de druk op de woningmark groot. Wij kijken uit naar een mooie samenwerking waarbij we samen verder bouwen aan Oost-Nederland! Naar een groene metropoolregio: Arnhem, Nijmegen en Food Valley Naar een groene metropoolregio: Arnhem Nijmegen en FoodValley De urgentie gemeente Woningtekort in 2018 als % van de woningvoorraad Arnhem 5085 6,8% Nijmegen 7122 9,0% Ede 1450 3,0% De steden Arnhem, Nijmegen en Ede hebben met de omliggende regio de ambitie om door te groeien naar een groene metropoolregio van internationale betekenis. Op dit moment heeft de regio Arnhem-Nijmegen en FoodValley samen een inwoneraantal van ruim 1 miljoen in een sterk verstedelijkt gebied. Tussen 2008 en 2018 behoren Nijmegen en Arnhem tot de sterkst groeiende steden in Nederland. Deze mensen komen ook van buiten de regio en uit de Randstad. In de periode tot 2030 zal het inwoneraantal in Arnhem en Nijmegen nog eens toenemen met respectievelijk 8,4% en 10,8%. Zowel Ede, Arnhem als Nijmegen staan hoog in de top-10 steden met het hoogste woningtekort. In 2040 is het woningtekort van Nijmegen zelfs dubbel zo groot als Amsterdam en is dan verreweg het hoogste van het land. Ede is wat instroom betreft inmiddels onderdeel van de brede Randstad geworden. Het aantal mensen dat naar Ede verhuist vanuit de Randstad (Utrecht) is groter dan omgekeerd. verhuisstroom van en naar Oost Nederland vanuit de randstad Kijken we naar de totale verhuisstroom dan zien we dat de steden Arnhem en Nijmegen veel mensen trekken vanuit de regio. De totale verhuisstroom van en naar Oost Nederland en van en naar de Randstad Op de hittekaart is goed te zien dat transacties, koopsommen en huishoudensontwikkelingen leiden tot een hittegebied dat zich uitstrekt tot de Gelderse steden. Woningtekort in woningmarktgebieden 2018 2020 2030 2040 Nijmegen 5,5% 6,4% 6,8% 6,1% Arnhem 3,8% 3,6% 3,0% 2,2% Ede 4,5% 4,3% 3,8% 3,2% De huishoudensprognoses van Primos en PBL laten ook zien dat de bevolkingsgroei doorzet naar 2040 en dat zeker Ede een steile groeicurve heeft. Onze Steden en regio’s Onze steden zijn niet voor niets populair, ze zijn erg prettig om te wonen. Ze zijn niet alleen omringd door groen, ruimte en rust, maar zijn ook van zichzelf veilige en groene steden waar het volgens de atlas voor gemeenten fijner wonen is dan in bijvoorbeeld Den Haag, Rotterdam of Eindhoven. Ze zijn nu nog goede bereikbaar met het OV, de auto en de fiets en daar wordt ook flink in geïnvesteerd. Bij de volgende OV aanbesteding wordt ingezet op volledig zero-emissie, er worden snelfietspaden aangelegd en we werken eraan om fiets en wandelaar ook in de stad nog meer ruimte te geven. Samen vormen ze een economische regio waarin Food, Health en Energy belangrijke magneten zijn voor het vestigen van bedrijven en mensen. Dat is iets om trots op te zijn, maar geeft ook aan dat er dus een grote en complexe opgave ligt om dit prettige woonmilieu zo te houden en tegelijk de tienduizenden toekomstige inwoners van een huis te voorzien. Gezien de dichtheid van Natura2000 gebieden ligt er een extra uitdaging om te kunnen blijven bouwen en tegelijk de natuur niet verder te belasten. Dit past bij onze wens om het fossiele tijdperk achter ons te laten. De scope van het woonakkoord Om onze steden hun eigen karakter te laten houden en wel flexibel in te kunnen spelen op de groei van inwoners willen wij een aantal zaken opnemen in de woonakkoord: • Op een aantal concrete locaties in de steden Arnhem en Nijmegen en de regio’s FoodValley en Arnhem- Nijmegen zetten we in op korte en lange termijn versnellen van de woningbouw in combinatie met klimaatadaptatie, circulair, energietransitie en natuurinclusief bouwen. Daardoor voegen we binnen een aantal jaren een fors aantal woningen toe, maar werken we ook richting 2040 aan het voorkomen van krapte op de woningmarkt. We kijken daarom zowel naar snelle als meer complexe locaties. • Om die snelheid waar te kunnen maken willen we dat alle corporaties in onze regio’s gebruik kunnen maken van de heffingskorting op de verhuurdersheffing om zo te kunnen investeren in nieuwbouw. • De bereikbaarheid binnen steden en van steden vormt een centraal thema waarbij we focussen op concentratie rondom mobiliteitsknooppunten, het Toekomstbeeld OV 2040 als uitgangspunt nemen en inzetten op het integraal ontwerpen van locaties waarbij er minder ruimte is voor de auto en meer • voor fiets, lopen, OV en nieuwe vormen van mobiliteit. • Belangrijk onderdeel daarin zijn flexwoningen die 10 of 15 jaar kunnen staan en dan elders volledig hergebruikt kunnen worden. Flexwoningen van een kwaliteit die niet onder doet voor permanente bouw. Samen De steden en hun woonopgaven kunnen we niet los zien van de regio’s. In het Woonakkoord willen we de woondeal en de verstedelijkingstrategie in samenhang uitwerken en bij beide kijken naar de breedte van de opgave en de korte en middellange termijn. We zijn als overheden ook zeker niet de enige partij die de versnelling van de bouw tot stand moeten brengen. We willen daarin samen optrekken met alle andere partijen die een rol spelen of kunnen gaan spelen in de versnelling van de bouw, de bereikbaarheidsvraagstukken die dat meebrengt en de duurzaamheids- en leefbaarheidsaspecten. Dit geldt eveneens voor het Rijk waarbij we niet alleen kijken naar BZK, maar ook naar I&W en eventueel andere ministeries om de breedte van de opgave recht te doen. Zelf werken we natuurlijk ook aan de versnelling van de woningbouw met het programma Steengoed Benutten, de toekomstbestendig wonen regeling, de regionale woonagenda’s en het actieplan wonen voor betaalbare woningen. Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Woonakkoord Oost-Nederland Hoofdstuk 2 Stad Zwolle als steppingstone Hoofdstuk 3 Naar een Woonakkoord Zwolle Hoofdstuk 1 Woonakkoord Oost-Nederland De provincies Gelderland en Overijssel hebben met de grote steden binnen het landsdeel en het ministerie van BZK de afgelopen periode een kwantitatieve en kwalitatieve verkenning gedaan naar de verstedelijkingsopgave die op de stedelijke netwerken binnen het landsdeel afkomt. Zoals reeds bekend is de verstedelijkingsdruk in de gebieden die dichtbij de grens met de provincie Utrecht liggen groot, omdat daar sprake is van een forse overloop vanuit de Randstad vanwege de relatief korte reistijd. De verkenning wijst daarnaast uit dat ook voor de steden Arnhem, Nijmegen, Deventer en Zwolle de verstedelijkingsdruk toeneemt, als gevolg van de overloop vanuit de Randstad en de trek naar de stad vanuit omringende gemeenten. In geval van Nijmegen komt daar nog autonome bevolkingsgroei en de jaarlijkse aanwas van studenten uit grote delen van Nederland bij. Voor Zwolle geldt naast de autonome bevolkingsgroei een aantrekkingskracht vanuit vooral Noord-Nederland. Ter illustratie heeft Nijmegen nu al procentueel het grootste woningtekort na de steden met de meest overspannen woningmarkten in Nederland; Amsterdam en Utrecht, met 6%. En Zwolle kent momenteel een krapte indicator van 1,7, wat tevens duidt op een overspannen woningmarkt. (De krapte indicator geeft het aantal keuzemogelijkheden voor een koper op de woningmarkt weer). De verstedelijkingsopgave is dus groot. Dat biedt kansen voor de groei van de steden in de regio Oost Nederland. Maar gaat ook gepaard met een woningbouwopgave van ruim 40.000 extra woningen op de vorige prognoses tot 2040.