Łukasz Simlat: W Poszukiwaniu TECHNOLOGIA Porsche Dla Każdego

MAGAZYN PORTU LOTNICZEGO GDAŃSK IM. LECHA WAŁĘSY / GDANSK LECH WALESA AIRPORT MAGAZINE

odczytaj film film i odczytaj telefon Zbliż

NR (138) 2020 ISSN 1899-5098 ŁUKASZ FREE COPY pobierz na lotnisku FREELIVE&TRAVEL SIMLAT

Czytaj #gdziekolwiekjesteś www.farysdesign.plwww.farysdesign.pl 4–5 W NUMERZE / THIS ISSUE

WYDAWCA Anywhere.pl ul. Haffnera 6 lok. 2.24 K (II piętro) siedziba Krzywego Domku, 81-717 Sopot e-mail: [email protected] kom.: 882 072 755,

Wydawca: Marcin Ranuszkiewicz 10 Asystentka wydawcy: Angelika Balbuza Redaktor naczelny: Jakub Wejkszner Dyrektor ds. Komunikacji i PR: Katarzyna Świacka Dyrektor ds. Sprzedaży: Dagmara Zielińska, 26 Zespół: Kamil Niedzielski Szef działu graficznego:Alicja Rynkiewicz Zespół graficzny:, Tymoteusz Głuszko Dział IT: Aleksander Domański Tłumaczenie: Anna Jasińska, Zespół redakcyjny: strony 6-7 Współpraca fotograficzna:Monika Szałek, Michał Buddabar, Aleksandra Mecwaldowska, Bartosz Maciejewski, Piotr Sobik Na licencji: asz-reklama / [email protected] 50 Redakcja nie zwraca niezamówionych tekstów i materiałów redakcyjnych oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść nadesłanych ogłoszeń reklamowych. Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów.

60 NA ZLECENIE Port Lotniczy Gdańsk Sp. z o.o. ul. Słowackiego 200 80-298 Gdańsk www.airport.gdansk.pl www.facebook.com/AirportGdansk Mariusz Sulkowski 92 e-mail: [email protected] odczytaj film film i odczytaj telefon Zbliż 88 ANYWHERE. PL | PLATFORMA MEDIALNA

www.anywhere.pl www.facebook.com/anywherepl www.twitter.com/anywherepl instagram.com/anywhere.pl www.linkedin.com/company/anywhere-pl

PARTNER

PROT Brama Wyżynna Wały Jagiellońskie 2a 80-887 Gdańsk 10 60 www.prot.gda.pl STREFA VIP Łukasz Simlat: W poszukiwaniu TECHNOLOGIA Porsche dla każdego... straconego niuansu TECHNOLOGIES Porsche for Everyone... VIP ZONE Łukasz Simlat – In Search of Lost Nuance PATRONAT 88 26 MIEJSCA Pello Caffe – dotrzeć do każdego...

PODRÓŻE Addis Abeba. A Ty gdzie PLACES Pello Caffe – To Reach Everyone... się urodziłes? TRAVEL addis abeba. Where Were You Born? 92 50 TECHNOLOGIA Biotechnologiczne TECHNOLOGIE Kiedy Anywhere spotyka się nadzieje pomorza Gdańsk Gdynia Sopot z rolls Roys'em TECGNOLOGIES High hopes for Pomerania’s biotech TECHNOLOGIES When Anywhere.pl Meets Rolls-Royce

Nasze magazyny lotniskowe

MAGAZYN PORTU LOTNICZEGO GDAŃSK IM. LECHA WAŁĘSY / GDANSK LECH WALESA AIRPORT MAGAZINE

Nasz Magazyn monitorowany jest przez odczytaj film film i odczytaj telefon Zbliż Instytut Monitorowania Mediów

NR (138) 2020 ISSN 1899-5098 ŁUKASZ FREE COPY pobierz na lotnisku FREELIVE&TRAVEL SIMLAT

Czytaj #gdziekolwiekjesteś Rzeszów Poznań Szczecin Magazyn zawiera materiały multimedialne, zbliż telefon do strony oznaczone aplikacją ZDJĘCIE NA OKŁADCE SPRAWDŹ i odczytaj film. Karolina Nowaczyk na anywhere.pl 6–7 W NUMERZE / THIS ISSUE NASI AUTORZY

NASI AUTORZY

ANYWHERE.PL

ANDRZEJ GRZEGORZ RAFAŁ TOMASZ IGA KATARZYNA WOJCIECH JAKUB MAGDALENA JAKUB SARAMONOWICZ KAPLA BRYNDAL ORGANEK GÓRECKA ZDANOWICZ ZAWIOŁA FIREWICZ JUSZCZYK WEJKSZNER

Reżyser, scenarzysta, pisarz, Żyje z pisania. A żyć Satyryk, autor tekstów, Muzyk, wokalista, autor Emocjonalna ekshibicjonistka. Od 2012 roku pracuje Dziennikarz Canal Plus Aktor "jeszcze" młodego Dziennikarka telewizyjna Jego główną aspiracją dramaturg i dziennikarz. z tego, co się lubi, to dar. dziennikarz, twórca zespołów tekstów, kompozytor i po- Aktorka, wychowanka szkoły w TVN24. W CV ma też Sport i prezenter wiado- pokolenia. Po latach wycze- i radiowa, m.in. Radiowej w życiu jest zostanie pu- Autor największych polskich Bardziej od pisania lubi tyl- kabaretowych, sztuk teatral- wieściopisarz. Lider zespołu filmowej. Z wykształcenia rów- „Gazetę Wyborczą” Polskie mości w TVN i TVN24. kiwania, że zagra Hamleta, Dwójki i TV Kino Polska. blikowanym autorem lub hitów komediowych w XXI w. ko spotykać ludzi. No i lubi nych oraz scenariuszy seriali. Organek, z którym nagrał nież mgr pedagogiki pracy. Od Radio PiK, Radio Gra, Polsat Zbzikowany na punkcie z nudów "odkopał" Petera Lubi rowery z RFN-u, sty- przetłumaczenie sobie, W 2015 roku wydał bestsel- być w drodze, kupować Pasjonat jazzu, golfa i hokeja. dwa albumy: Głupi (2014) 2003 roku użycza swojego ciała i Polsat News. Lubi kawę sportu, oszalały na Sellersa i Monty Pythona lowe motocykle wraz z ich że społeczeństwo nie lerową powieść „Chłopcy". płyty w sklepie z płytami i Czarna Madonna (2016). i duszy branży filmowej. Od 2013 i rozmowy. Nie kończy na punkcie muzyki. Wielbiciel i stwierdził, że jego miłością jeźdźcami, a do szybowca było gotowe. Redaktor a nie w sieci. ENGLISH A satirist, lyricist, jo- pisze. Kieruje się zmysłami. jednym pytaniu. twórczości z duszą. jest komedia. wsiada na jedno zawołanie. prowadzący Anywhere.pl. ENGLISH A director, screen- urnalist, founder of cabarets, ENGLISH A musician, sin- ENGLISH He lives by writing. ENGLISH an actor of a ‘still’ His main goal writer, writer, playwright and playwright and screenwriter. ger, songwriter, composer, ENGLISH An emotional exhibitio- ENGLISH Has been working ENGLISH He’s a reporter ENGLISH A journalist, ENGLISH journalist. The author of the And living by what you love A jazz, golf, and hockey and novelist. The leader nist. An actress and film school in TVN24 since 2012. She working for Canal Plus young generation. After worked at Polish Radio is to become a published biggest Polish comedy hits is a gift. The only thing he enthusiast. of Organek, with whom he graduate. An MA in Pedagogy has also Gazeta Wyborcza, Sport and a news pre- years of waiting to play „Dwójka" and Kino Polska TV. author or convince him- of the 21st century. In 2015, likes more than writing is has recorded two albums: of Work by training. Since 2003, Polskie Radio PiK, Radio Gra, senter at TVN and TVN24. Hamlet, out of boredom he She likes bikes from old West self that society wasn't published his bestseller book meeting other people. He Głupi (2014) and Czarna she has been giving her body Polsat and Polsat News in Crazy about sports and ‘dug out’ Peter Sellers and Germany, stylish motorcy- ready. Editor-in-chief at entitled Chłopcy (Boys). also likes being on the road, Madonna (2016). and soul to the film industry. She her résumé. She likes coffee madly in love with music. Monty Python and decided cles with their riders, and she Anywhere.pl. buying albums in stores. has been writing since 2013. She and conversations. She does A fan of creative works that his heart belonged to gets onto a glider on cue. follows her senses. not end on one question. with a “soul.” comedy. TOMASZ SAGAN (6), MAT. PRASOWE (7), MONIKA SZAŁEK(8), MAT PRASOWE (9-10). (9-10). PRASOWE MAT SZAŁEK(8), MONIKA (7), PRASOWE MAT. (6), SAGAN TOMASZ

MICHAŁ DAGMARA RAFAŁ MALWA TOMASZ KATARZYNA MARIKA PIOTR MONIKA ŁUKASZ FIGURSKI KOWALSKA RUTKOWSKI WAWRZYNEK KOWALSKI WOŹNIAK KRAJNIEWSKA SOBIK SZAŁEK RADWAN

Od 45 lat gada jak najęty, od Szkołę dziennikarską prz- Aktor, dyrektor artystyc- Pasjonatka i analityk mody. Z wykształcenia prawnik. Kato- Dźwiękoczuła i światłolub- Pisze książki i scenariusze Od ponad 10 lat przygląda się Fotografka, artystka, Dziennikarz i wieloletni za- 25 najczęściej do radiowego eszła w mediach. Warsztat zny „Teatru Montownia”. Redaktor, stylista, kolorysta wiczanin. Pisarz. Autor „Mędrca na. Na co dzień analizuje filmowe. Jest reżyserką i pro- ludziom. Ich zachowaniom, pasjonat, osoba zafascy- stępca szefa działu kultury mikrofonu, czasami z dość telewizyjny doskonaliła m.in. Specjalista od one-man i baczny obserwator tego, kaźni”, „Rozmów na trzech rynek w „Media i Market- ducentką krótkometrażowe- emocjom, przyzwyczajeniom. nowana ludźmi, twarza- tygodnika „Wprost”. Znany skandalicznym skutkiem. w TVN Warszawa i TVP 1. show i stand-upów. co w modzie było, jest grabarzy i jedną śmierć”, „Nie ing Polska”. Po godzinach go filmu fabularnego „Głód”. Wykonał ponad 400 repor- mi, pozami, życiem ale z ciętego języka i bezkom- Życiowe motto: „Staczać się W Chillizet codziennie nasta- Słowem pisanym para i będzie. Współpracuje pozwolisz żyć czarownicy” oraz kolekcjonuje opowieści. Na co dzień przeciwdziała taży i sesji ślubnych w całej zawsze z człowiekiem promisowych poglądów. Od trzeba powoli, żeby starczyło wia słuchaczy na chillout. się rzadko, ale za to z poczytnymi tytułami oraz zbioru opowiadań „Przysionek, Z wykształcenia polonistka uprzedzeniom opartym na Europie. Autor projektu „Naj- na pierwszym planie. wielu lat w „DDTVN” realizu- na całe życie”. długodystansowo. instytucjami branży mody. dom dla pozornie umarłych”. i filmoznawczyni. krzywdzących stereotypach. ważniejszy dzień w życiu”. Skończyła Warszawską je reportaże o sztuce. Szkołę Filmową. ENGLISH A non-stop talker ENGLISH She went through An actor and ENGLISH A fashion fan and ENGLISH A lawyer by train- ENGLISH A writer and ENGLISH For more than 10 ENGLISH A journalist and ENGLISH ENGLISH Sound-sensitive the journalistic school in the analyst. An editor, stylist, for 45 years; mostly talking the Artistic Director of the ing. A writer. An author of and light-loving. Daily, she screenwriter. The director and years, an observer of people, ENGLISH A photographer long-time Deputy Head to the radio microphone public media., Television Montownia Theatre. A spe- colourist, and a watchful 'Mędrzec Kaźni', 'Rozmowy na deals with market analysis producer of a short feature their actions, emotions, and and artist fascinated with of Culture Department in for 25 years, sometimes technique has been perfect- cialist in one man shows observer or past, current, trzech grabarzy i jedną śmierć', in ‘Media i Marketing film ‘The Hunger’. Daily, she habits. He has done over 400 people, faces, poses and ‘Wprost’ weekly. Known with a scandalous outcome. ed at TVN Warsaw, TVP 1. and stand-up comedy. To and future fashion trends. 'Nie pozwolisz żyć czarowni- Polska’. After hours, she breaks down prejudice based reportages and wedding pho- life – always with man for his sharp tongue and His life motto is: 'Go down In Chillizet, she sets the chill- him, writing is an occasion- She works for popular cy' and a collection of stories collects stories. A specialist on damaging stereotypes. toshoots all over Europe. The in the foreground. She uncompromising opinions. slowly to have enough for all out music on a daily basis. al but long-term activity. fashion magazines and entitled 'Przysionek, dom dla in Polish studies and film author of the project ‘The Most finished the Warsaw Film For many years, he has your life.' establishments. pozornie umarłych'. Important Day in Your Life’. School . been doing reportages

ZDJĘCIA: PRASOWE MAT. (1), MONIKA SZAŁEK(2), EDYTA BARTKIEWICZ(3) , MACIEJ ZIENKIEWICZ,(4), PRASOWE MAT. (5), ZDJĘCIA: MONIKA SZAŁEK(11), PRASOWE MAT. (12), TOMASZ SAGAN(13), MONIKA SZAŁEK(14), DOMINIKA WOŹNIAK(15), PRASOWE MAT. (16), PRASOWE MAT. (17) PRASOWE, MAT. (18) , MONIKA SZAŁEK(19), PRAWOWE MAT. (20). expert by training. about art on DDTVN. PLATFORMA MEDIALNA 8–9. STREFA VIP / VIP ZONE JESTEM SUMĄ...

ŁUKASZ SIMLAT W POSZUKIWANIU STRACONEGO NIUANSU

CZYM JEST POLSKA ŁOPATA SCENOPISARSTWA? GDZIE SIĘ PODZIAŁY WSPÓLNOTY AK- TORSKIE? CO ZROBIĆ, GDY WSZYSTKO SIĘ WYKRZACZA? CHOĆ DO WYWIADU PRZYGO- TOWAŁEM SIĘ NA WARIACKICH PAPIERACH, ZNALEŹLIŚMY Z ŁUKASZEM WSPÓLNY JĘ- ZYK POMIĘDZY BRAKIEM NIUANSU, KONTEKSTU I KRYZYSEM MISTRZÓW. ZAPRASZAM NA PRZEKŁAD RZECZYWISTOŚCI Z ŁUKASZEM SIMLATEM.

TEKST Jakub Wejkszner ZDJĘCIA Karolina Nowaczyk

WYWIAD WIDEO DOSTĘPNY NA ANYWHERE.PL 10–11 STREFA VIP / VIP ZONE ŁUKASZ SIMLAT...

Cześć, udając, że się widzimy dopiero co. A ja też nie mogę zrobić pewnych rzeczy, bo Magia telewizji. też składałem święcenia. I tu jest ten para- Dzień dobry. Kłamstwo telewizji. doks rzeczywistości, gdzie się spotkać?

Widziałem ostatnio Boże Ciało na Ja odczytałem to jako takie: Co by było Festiwalu w Gdyni, kiedy jeszcze to gdyby Jezus teraz przyszedł i chodził był taki moment, gdy to wchodziło między ludźmi? I właśnie Bartek jako dopiero do polskiej rzeczywistości i ten taki porte-parole postaci Chrystusowej, film zrobił na mnie ogromne wrażenie, bo okazuje się, że postać Chrystusowa nie w dużej mierze dzięki temu, że pokazał sprawdziłby się w dzisiejszym kościele pewien rozłam między dogmatyzmem katolickim w Polsce. a rzeczywistością ludzką, która jest A jednak się sprawdził. W ogóle w tych Jasieni- skomplikowana, która powinna być skach pod Rzeszowem, w Bieszczadach, gdzie bardziej empatyczna, emocjonalna. było gro plenerów, kuria nie wpuściła ekipy Miałeś podobne wrażenie podczas pracy? do wnętrza kościoła i można było realizo- - To był taki aspekt, który mnie najbardziej ujął wać jedynie wszystkie otaczające zewnętrze przy tym scenariuszu, taka przyziemność, sytuacje. Wnętrze kościoła, nawiązując do która jest wpisana w te litery, w kontekst fabu- kłamstwa filmu, było kręcone pod Warsza- larny i granice wszystkich tych postaci, które wą. Kuria nie zgodziła się tylko dlatego, że gdzieś dochodzą do momentu, że zaczyna się w tych właśnie Jasieniskach przez dwa lata łamać zasady, którym samemu się hołdowa- był taki ksiądz. ło do tej pory, więc wszystko co ludzkie nie jest nam obce. Pod tym kątem też z Jankiem Niesamowite. Bartek miał trochę Komasą wszyscy, a przynajmniej ja z Bart- krótszy staż. kiem Bielenią, myśleliśmy podczas pracy nad Jakby mu policzyć przygotowanie do filmu tym filmem, do tego stopnia, że samemu so- to może by tak zlepił te dwa lata. Ale się bie trzeba było napisać kazania, żeby to coś udało i udawało się. Dlaczego? Bo nic złego znaczyło, żeby było prywatne, od siebie, żeby się nie działo, a wręcz przeciwnie, musia- to nie było napompowane, żeby to było po ły się dziać dobre rzeczy, skoro ktoś temu prostu ludzkie, nasączone emocją człowieka, jeszcze w jakiś sposób hołdował i chciał, a nie księdza i trochę spojlerując widzom, pod żeby to się dalej udawało, nie wiedząc, że to koniec filmu powiedziałem do Janka Komasy, jest kłamstwo. że tu powinno być coś takiego, co przekracza moją granicę. W związku z tym, ten policzek W tym filmie jest coś, co, przynajmniej wymierzony postaci Bartka Bieleni to chyba ja miałem takie wrażenie, zaginęło. Jest była najmocniejsza scena i to, że to jest ciągle to film, który zaczyna stwarzać rozmowę aktualne i na tyle uniwersalne, że to będzie do w tramwajach. Ludzie zastanawiają się wykumania nie tylko w Polsce, gdzie nagmin- nad tym o czym to jest i dlaczego to jest, nie dzieją się takie rzeczy, choć też podobno dotknęło ich gdzieś. na całym świecie się dzieją. Ciągle gdzieś ktoś Nie znajdziesz prostej wykładni w filmie, tzn. się podszywa pod księdza i to było takim naj- każdy ma swoje racje i te racje są w filmie zde- bardziej ważnym aspektem, który mnie ujął. rzone, te racje, na potrzeby realizacji danego scenariusza, trzeba sobie wyczytać, żeby Szczególnie Twoja postać była rozłamana wiedzieć co moja postać akurat konkretnie między tymi kwestiami. Bardzo bliska wnosi, żeby tego też nie powielać z racjami człowiekowi. Ksiądz, którego grałeś, innej postaci, to jest matematyczna układan- bardzo pomocny, chciał temu Bartkowi ka. Nie ma tej polskiej łopaty niestety, za któ- powiedzieć: tak chciałbym ci pomóc, rą ja nie przepadam, czyli: to jest dobre, a to jednocześnie trzymał go jednak ten złe, o tym musicie myśleć w ten sposób, a to dogmatyzm kościelny pt. Nie możesz pracuje w takim, a nie innym kontekście. To zostać księdzem, bo byłeś karany. jest siła tego filmu.

CIĄGLE GDZIEŚ KTOŚ SIĘ PODSZYWA POD KSIĘDZA I TO BYŁO TAKIM NAJBARDZIEJ WAŻNYM ASPEKTEM, KTÓRY MNIE UJĄŁ. 12–13 STREFA VIP / VIP ZONE JESTEM SUMĄ...

TO JEST ZAWSZE CIEKAWA PODRÓŻ, ZA KAŻDYM RAZEM ZACZYNA SIĘ OD ZERA, A GDZIE SIĘ DOJDZIE W PRZYPADKU JAKIEGOŚ PROJEKTU TO JEST WIELKĄ NIEWIADOMĄ.

o scenie, która jest ustawiona w takim aspek- bo uświadomiła mi, że mam rację. Jeżeli taki cie i w takim kontekście, z którym nigdy nie aktor, tyle lat temu, w latach 70., na przełomie miałeś do czynienia w swoim życiu to zaczy- 70. i 80., a także potem do końca zeszłego wie- nasz sobie wymyślać co tam pasuje, co tam ku, pracował w takim sposób, uświadamia nie pasuje, jaka emocja pasuje, przez jaką in- mnie to, że pracuję w podobny sposób i gdy- Chciałbym też cię zapytać jeśli chodzi o Twoje życie który przed filmem Aż poleje się krew za własne pieniądze w domu, mając już w pamięci, wyobraźni cały terpretację, emocję to pokazać, a jeżeli takich by jeszcze hajs się zgadzał i mógłbym sobie aktorskie, w jaki sposób Ty podchodzisz do tego jak stawia szyb naftowy i przez rok wydobywa naftę, żeby zo- przebieg historii danego scenariusza, zaczy- emocji się nigdy nie przerabiało, kolokwialnie pozwolić na to, że mam prywatne magazyny przygotować się do roli. Ludzie mają bardzo różne baczyć z czym się to je i czego w związku z tym nie grać, na sobie to następnie rozpisywać na nuty, mówiąc, to trzeba je sobie wymyślić i przepró- kostiumów czy prywatne magazyny rekwizy- podejścia, niektórzy stosują aktorstwo metodyczne, a czym nasiąknąć, bynajmniej nie ropą, ale jakąś determi- gdzie jest silniejsze uderzenie, gdzie słabsze, bować w domu. I to widać w aktorstwie, tych tów, których szukam do danych ról, to pewnie jak Daniel Day-Lawis. Pamiętam wywiad z nim, nacją, siłą, odwagą itd., to ma prawo do takich komenta- gdzie się zapierdziela. Jak się już tę partyturę wszystkich aktorów, których wymieniłem, by to wyglądało podobnie. To gdzieś cieszy, w którym opowiadał, że opowiadał na planie rzy i do takich uwag, bo słusznie i bardzo profesjonalnie mniej więcej poukłada w danym przedsię- że to jest po prostu bardzo sprawnie przemy- że człowiek nie jest osamotniony, ale też ro- Lincolna musieli mówić do niego panie prezydencie. odrobił pracę domową. To jest w ogóle zawód, który trze- wzięciu to już można sobie szukać magii, żeby ślana, poukładana partytura, a wypełnienie zumie, próbuje zrozumieć styl pracy, wyczy- Jak to wygląda u Ciebie? ba przygotować w domu. Wszystko co się do niego odnosi się wrzucić w taki rodzaj improwizacji, który już jest improwizacją na planie, tzn. urucho- tać coś ze stylu pracy. To jest zawsze ciekawa Aż tak radyklanie nie podchodzę do tego zawodu, aczkol- jest w głowie, ta wyobraźnia, którą dysponujemy i której też u Daniela Day-Lewisa widać. To wszyst- mienie tych prawdziwych emocji. I myślę, że podróż, za każdym razem zaczyna się od zera, wiek jestem w stanie zrozumieć coś z tej opowieści aneg- staramy się nie ograniczać powoduje, że mogą być coraz ko jest u tego typu aktorów jak Daniel, czy gdzieś bardzo mi blisko i tak bardzo moje ser- a gdzie się dojdzie w przypadku jakiegoś pro- dotycznej z planu Lincolna, gdzie jeden z kolegów aktorów lepsze efekty tego, czego się imamy. To jest też metodycz- De Niro czy Hopkins wykoncypowane. ce się cieszyło jakoś 3 lata temu jak czytałem jektu to jest wielką niewiadomą. Pamiętam przyszedł w prywatnym obuwiu typu trampki i dostał zje- ność, jak to uczyli w szkole i ciągle nas sprowadzali na Widać w związku z tym, że to jest wykon- biografię Roberta de Niro. Bardzo sprytna jak pracowałem z Januszem Kamińskim jak bę od pana prezydenta Lincolna, że co to są za buty?! Jeżeli ziemię, mając zresztą rację, że to jest rzemiosło i w ten cypowane, przemyślane i przećwiczone cza- książka i myślę, że tego typu książki powinny on realizował film Hania, był po swoim de- jesteś na tyle głęboko w procesie jak Daniel Day-Lewis, cały zapis partyturowy, który sobie człowiek układa sami w domu, bo jak zaczynasz myśleć sobie być lekturami w ogóle w szkołach teatralnych, biucie fabularnym, pamiętam jak opowiadał STREFA VIP VIP/ ZONE 14–15

Zbliż telefon i odczytaj film 16–17 STREFA VIP / VIP ZONE ŁUKASZ SIMLAT...

NIE JESTEM TEGO TYPU AKTOREM, BARDZIEJ LUBIĘ TO SOBIE WYKONCYPOWAĆ, A POTEM SPRAWDZIĆ JUŻ W ZDERZENIU Z PARTNEREM NA PLANIE JAK TO DZIAŁA...

mi, że trzeciego czy czwartego dnia zdjęciowego ten statek Na pewno tak jest. Wiesz, emocje nie idą w parze z rozu- takim, a nie innym tonem i zobaczę czy lu- tonie, wszystkie szczury mogą uciekać tylko ja jako kapi- mem i człowiek jak jest młody to zawsze szuka, nie od razu dzie wariują. Nie jestem tego typu aktorem, tan nie mogę, ja muszę płynąć do końca. Czasami widać w kontrze, sytuacji na fight i awanturę, ale czasami bywały bardziej lubię to sobie wykoncypować, a po- jak bierzesz w czymś udział, że coś się nie zgadza, coś się takie momenty, że się podjudzało sytuację, w nawiasie żar- tem sprawdzić już w zderzeniu z partnerem dzieje, ale trzeba godnie i jak najuczciwiej się da wykonać tu, ale nigdy tak na poważnie, żeby komuś krzywdę zrobić. na planie jak to działa, bo też mnie ciekawi to, za co się zabrało. Ja nie jestem tego typu osobą. Jak sobie coś wymyślę to to, co przygotował partner, a im dłużej się nie ćwiczę tego na ludziach. Są słynne opowieści jak Łom- z partnerem czy partnerką prywatnie znam, A czy masz coś takiego w sobie, że łapiesz się na nicki przychodził i ćwiczył sobie fragmenty na ludziach. tym bardziej mnie to ciekawi jak nasze życia tym, ze szukasz niekiedy ekstremalnych doznań, Nie ćwiczył dialogów z ludźmi, nie kazał odpowiadać sobie powodują, że zawód też ewoluuje, jak się zmie- emocji, po to, żeby potem z nich czerpać przy listą dialogową, tylko szukał kąta spojrzenia na daną sytu- niamy i w związku z tym też zmienia się spoj- produkowaniu, tworzeniu roli? ację, jak działa moja interpretacja, jak komuś coś zarzucę rzenie nasze na zawód. Im jesteśmy starsi 18–19 STREFA VIP / VIP ZONE ŁUKASZ SIMLAT...

ZŁAPAĆ ŚWIADOMOŚĆ JAK NASZA EMOCJONALNOŚĆ PRZENOSI SIĘ NA EKRAN. IM PRAWDZIWSZA, TYM CIEKAWSZA.

tym mnie to ciekawi, bo to też determinuje. Pamiętam Jak ci mistrzowie nawet są to system jest jakby w poprzek. taką anegdotę jak młody aktor, chyba w Teatrze Sta- Ostatnio miałem spotkanie ze studentami z Łodzi i opo- rym, powiedział do reżysera, gdy ten mu zwrócił uwagę, wiadam im, wydawało mi się, proste rzeczy i oczywiste, że powinien coś mu zaproponować, a on mówi: Co mam ale człowiek się łapie na tym w pewnym momencie, że do- zaproponować, pan Jurek też tutaj nic nie gra, a Pan Tre- brze, ta oczywistość do mnie przyszła w pewnym momen- la odpowiedział: Jak mnie zainteresujesz, zacznę grać. cie, więc pytam – a wy macie zajęcia z kamery? Mamy, ale I to się do tego sprowadza, że zawsze jak się wchodzi do jak mieliśmy pół roku zajęć z kamery, to przez pół roku tego neutralnie i czeka się na jakieś bodźce, które muszą nie było kamery. I masz ścianę, gdzie istota, ramy świado- w którymś momencie do nas dotrzeć, to trzeba zacząć mości na ten temat co ja sobą reprezentuję przed kamerą, reagować na te bodźce w granicach interpretacji swojej co mogę wnieść, co mogę zmienić, co działa, co wygląda sceny. Oczywiście, można to poszerzać, bo w czasie prób i można to jakoś inaczej zinterpretować, cały ten cymes na planie też mogą wyniknąć jakieś niespodziewane rze- polega na tym, żeby zobaczyć zdarzenie zarejestrowane czy i to poszerza interpretację oraz aspekt realizacji tego na kamerze i móc je obejrzeć. Przynajmniej na początku zdarzenia. To mnie ciekawi. w szkole. Złapać świadomość jak nasza emocjonalność przenosi się na ekran. Im prawdziwsza, tym ciekawsza. Inspirujesz się również kinem amerykańskim I teraz można sobie to tłumaczyć w ten sposób, że jak jest i otwarcie jesteś jego zwolennikiem. Co w takim razie mistrz to nie ma narzędzi, jak są narzędzia to nie ma mi- przeszkadza Ci w polskich scenariuszach? strza. Coś u nas zawsze jest prawą ręką do lewego ucha, Ta polska łopata scenopisarstwa. Bohaterowie chodzą ale system wartości też się zmienia. Ja jeszcze się zaczepi- i mówią cały czas, niektórzy mają problem, a jak nie chcą łem o szkołę teatralną, gdzie inaczej się myślało o tym za- słuchać to zaczynają opisywać ten problem w momencie, wodzie i też jasno nam mówili profesorowie: Macie robić kiedy widz już z kontekstu i czterdziestu poprzednich mi- to i to, jeżeli macie możliwości to macie to robić. Ludzie nut odcinka serialowego lub filmu wie jaki to jest problem. siedzieli praktycznie po 24 godziny w szkole teatralnej, Widz jest trochę dalej, a my boksujemy w miejscu i spala- śpiąc tam lub uczynniając po próbach jakieś libacje, ale my te tematy. Tu jest jakieś wykrzaczenie. W ogóle, w my- to wszystko budowało nas, krzywdy nikt nikomu nie ro- śleniu o pisaniu jest problem. Kiedyś widziałem taki serial bił i też szkoły nie demolowaliśmy. Potem przyszła „Unia dokumentalny, nie pamiętam tytułu, o grupie scenarzy- Europejska”, wszystko się pozmieniało, trzeba po 20 wy- stów ze Stanów Zjednoczonych. To było coś, co otwiera chodzić ze szkoły. Jak już się w akademiku jest to tych myślenie, ponieważ masz grupę dwunastu ludzi, jakaś to- scen się nie chce ćwiczyć, bo nie ta aura, nie ten moment, talna wieża Babel, każdy jest z innego świata, inaczej wy- spod klosza człowiek wyszedł, przeszedł te pół kilometra gląda, ma zupełnie inne priorytety. Jest inwalida, kobieta i jest w innym świecie. My mieliśmy tego fuksa, że ciągle w ciąży, to wszystko działa i energia nie ginie. Nagle masz byliśmy zamknięci pod kloszem, ale jak ktoś zdrowo do taką dwunastkę, która tworząc daną scenę albo jakiś profil tego podchodził i miał ten rodzaj świadomości, że klosz odcinka serialowego po prostu ma szansę się uzupełniać, po 4 latach się kończy, to trzeba zaczynać wyciągać z tego bo każdy jest z innego świata, każdy przyniósł inne wy- wnioski, żeby ten świat nas nie przyatakował, tej krzyw- chowanie, inne standardy i każdy przyniósł inne poczu- dy po szkole nie dał sobie zrobić i nie zginął. Teraz udzie cie humoru i każdy też przyniósł inne myślenie o świecie ze sobą nie gadają. Usłyszałem ostatnio, że w szkołach te- i o tym, jak ten świat chciałoby się na papierze wyrazić. I co atralnych pojawiają się skrzynki, znak naszych czasów, najważniejsze pracują nad jednym projektem. W związku skrzynki ewentualnych donosów na profesorów. z tym oglądasz jeden odcinek serialu amerykańskiego i masz wow. Jak to jest wymyślane, jak filmowane, jak te te- Tak? maty idą, widać gdzie temat się kończy świadomie, a gdzie Praca w teatrze, w zespołowości teatralnej, kiedy ten ze- wchodzi następny, ale oba mają totalny rezon ze sobą, bo spół, ale z prawdziwego zdarzenia, chciałoby się mieć, ja jako widz inteligentny już sklejam i wiem jak się ma jed- to ci ludzie muszą ze sobą gadać, muszą niejednokrotnie no z drugim, a nie cały czas stagnacja. My mamy rozwiąza- przed sobą sami z siebie puszczać farbę, dowiadywać się nia wenezuelskie, nie umiemy zgłębiać, tylko poszerzamy o sobie nawzajem różnych rzeczy, chcieć siebie po- wątki i w związku z tym widz jest skołowany. znawać. To już się zaczyna w momencie nasiąkania, tzn. edukacji, że ty możesz dokonać takiego ruchu, Mam wrażenie, że w Polsce jest kryzys mistrzów, pisząc donos na profesora, bo tobie się nie podoba, że nie ma ludzi, którzy chcieliby kogoś do końca że on tłumacząc ci scenę dwa razy cię może w jego poprowadzić. mniemaniu bezwiednie chwyci za rękę, a dla ciebie 20–21 STREFA VIP / VIP ZONE ŁUKASZ SIMLAT...

Recently, I saw Corpus Christi at the Gdynia Film Festival, when it was just coming out in Poland, and it made a great impression on me, mostly because it showed a split between dogmatism and human reality, which is complicated, while it should be more empathetic and emotional. Did you have a similar impression while working on it? This aspect of the screenplay captured me; this mun- daneness depicted in these letters, in the storyline and borders of all those characters, who reach a point where they start to break the rules they had followed so far so that nothing human is alien to them. In this respect, also with Janek Komasa, everyone – or at least I and Bartek Bielenia – was thinking intently while working on the film, to such an extent that we had to write the sermons ourselves so that they meant something, were private and personal instead of pompous, were simply human, filled with the emotions of people, not priests, and here, it’s a little spoiler, at the end of the film, I told Janek Komasa that there should be something that crosses my limits. Thus, this slap given to Bartek Bielenia’s character was probably the strongest scene. It’s still relevant and universal; it’ll be understood not only in Poland, where such things are common – report- edly, they happen all over the world. It’s still common that people impersonate priests, and to me, this was the most important aspect.

Your character was particularly split between these aspects. Very human. The priest you played, very helpful, wanted to tell Bartek, yes, I'd like to help you, but at the same time, was held back by this church dogmatism ‘You can’t be a priest because you have a criminal record.’ But I couldn’t do some things either, because I took holy orders. And this is the paradox of reality; where should to jest przekroczenie. Będziesz pracować dalej z ludźmi, they meet? od których będziesz wymagał szacunku, a też ten szacu- nek trzeba będzie im dać, żeby to się odbywało na jakimś I saw it like this, what if Jesus came to Earth and partnerskim poziomie, a jak się odbywa na partnerskim walked around people? And it’s Bartek, as a porte- poziomie to trzeba się znać i gadać o wielu rzeczach. Ten parole of the Christ figure, because it turns out that współczesny świat „RODO” zawodom artystycznym odej- the Christ figure wouldn’t be in line with the teachings muje, tak mi się wydaje. of the contemporary Catholic Church in Poland. But he did it. Anyway, in this Jasieniska near Rzeszów, Bardzo dziękuję za rozmowę. To było wyjątkowo in Bieszczady, where most of the outdoor scenes were pouczające. shot, the curia didn’t let the crew inside the church, Dziękuję. and they could only shoot outdoors. Speaking of the lie of the film, the scenes inside the church were shot ENGLISH near Warsaw. That curia didn’t agree because there was such a priest in Jasieniska for two years. ŁUKASZ SIMLAT – IN SEARCH OF LOST NUANCE Incredible. Bartek was less experienced. What is a Polish screenplay-writing pattern? Where are acting If preparations for the film counted, he would have these communities? What to do when everything is falling apart? two years. But it worked. Why? Because nothing bad hap- Although I had prepared for the interview with Łukasz on the spur pened; on the contrary, good things must have happened of the moment, we managed to find common ground somewhere if someone followed it and wanted it to work without in between the lack of nuance, context and the crisis of masters. knowing it’s all a lie. Join me in my journey through reality with Łukasz Siemlat. There is something lost in the film, or at least it Hello, let’s pretend we’ve just met. The magic of seems so. The film starts to encourage conversations television. on the tram. People wonder what it’s about and why Hello. The lie of television. it exists; it touched them.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 22–23 STREFA VIP / VIP ZONE

You won't find a simple truth in a film. What I mean is that everyone has their reasons, and these reasons are juxtaposed; you need to understand them, for the purpose of a given screenplay, to know more or less what your character contributes and not to repeat the patterns and reasons of other characters. It’s a mathematical jigsaw puzzle. The film doesn’t follow the typical Polish screenplay-writing pattern, which I’m not a fan of, like: this is good, and this is bad, this should be perceived in this way, while this works in this particular context and so on. That’s its strength.

I’d also like to ask about your acting. How do you prepare for a role? There are different approaches; some actors apply method acting, like Daniel Day- Lewis. I remember an interview with him in which he said that on the set of Lincoln, the crew had to address him Mr President. What do you do? I don’t have such a radical approach; however, I do understand an anecdote about the Lincoln set, where one actor came wearing trainers and was bawled out by Mr President Lincoln for his footwear. If you’re as deep in the process as Daniel Day-Lewis, who built an oil well with his money and extracted oil for a year before There Will Be Blood to see what it’s about and what he should and shouldn’t soak in – I don’t mean the oil but some determination, strength, courage, etc. – then he’s entitled to such comments and opinions because he did his homework professionally and diligently. This profession requires extensive preparations at home. Everything is in your head; the imagination which we have and which we try not to limit allows us to achieve better effects. This is also methodology, which we were taught at school and brought down to earth, which was right, that acting is a craft. At home, you need to plan a score of the whole story in your head, in your imagination, and later write it out, highlighting the stronger and weaker parts. When you the score is more or less planned, then you can look for the magic to achieve while its filling is an improvisation on the I think so. It’s somehow comforting that this kind of improvisation like, e.g. Daniel set, i.e. arousing these true emotions. And you’re not alone, but you understand, try to Day-Lewis. Actors like Daniel, De Niro or I think my heart was filled with joy when understand, the style of someone’s work. It’s Hopkins have it all worked out. It shows it’s I was reading Robert de Niro’s biography always an interesting journey; every time all been worked out, thought out and prac- about 3 years ago. It’s a very smart read, and you start from scratch and can never be tised at home. When you think about a scene I believe that such books should be on the sure where you’ll end up. I remember work- set in a given context, which you’ve never list of obligatory reading in drama schools, ing with Janusz Kamiński on Hania. It was encountered in your life, you start to come because it made me realise I was right. If after his feature debut. I remember when up with ideas about what fits there or not, such an actor, so many years ago, in the 70s, he told me that after three or four days of which emotions or interpretations should in the late 70s and early 80s, and also un- shooting that the ship was sinking and all be used; but if you’ve never experienced til the end of the last century, was working rats could run away, only he – the captain such emotions, you need to make them in such a way, and I work in similarly, then – couldn’t. He had to sail to the end. In some up and try at home. From the acting of if only I had enough money to buy private projects, you see that something isn’t right, all the actors I’ve mentioned, it follows that warehouses of costumes or props I need for something wrong is happening, but you it’s just a well-thought-out, planned score, particular roles, it’d look similar. Or at least need to duly finish what you’ve started. WIĘCEJ FELIETONÓW 24–25 FELIETON / COLUMN znajdziesz na www.anywhere.pl

JAK WSZYSCY MAJĄ RACJE TO NIKT NIE MA RACJI

wadziło do takich rzeczy jak uznanie określo- one from The Knights of the Teutonic Order. nych ras za gorsze, kobiet jako maszynki do Today, Tolkien’s work would be described gotowania i sprzątania („bo tak było zawsze”) as a little clichéd because it does not show oraz różnych trudnych sposób uargumento- two sides of the conflict, and Uruk-hai has wania dlaczego właściwie powinni być Żydzi. dreams, too. Z drugiej jednak strony, doprowadziło to Postmodernism aimed at shaking all też do szeregu legitymizacji poglądów an- strong and solid intellectual constitu- tyintelektualnych. No bo jak wszystko po- tions, such as spirit, faith, good, love and tencjalnie może być prawdziwie jak się to do- eating sweets in large quantities as some- JAKUB brze argumentuje, to przecież każde zdanie thing healthy. It turned out that nothing is WEJKSZNER może być coś warte. I w ten sposób powstali obvious, and even such things as do not bear przeciwnicy nauki, Christian Science pole- false witness to your neighbour are problem- Jego główną aspiracją w życiu jest gająca na modleniu się o odejście bakterii, atic when our partner asks how we like her zostanie publikowanym autorem antyszczepionkowcy, ludzie negujący zmianę new trouser suit. lub przetłumaczenie sobie, że klimatu (vide słynny senator amerykański, It has its good sides, too. After all, the top- społeczeństwo nie było gotowe. który przyniósł kiedyś śnieżkę, sugerując, down establishment of good and evil has led Redaktor prowadzący Anywhere.pl. że to przeciw-dowód na globalne ocieple- to such things as regarding specific races nie), a także wszelkie oszołomy teoriospi- as inferior, women as cooking and cleaning skujące, których właściwie nie da się pod- machines (‘because it has always been that ważyć, bo nawet jeśli twierdzić będziemy, że way’), and various difficult ways to justify why jest nieprawdą globalny spisek semicki to po it should be Jews. ostmodernizm zwyciężył. prostu zostaniemy wpisani w ten spisek jako On the other hand, however, it has also Bezapelacyjnie do samego końca, jak jego poplecznicy. led to the legitimisation of anti-intellectual P to kiedyś mówił Boguś Linda i podobnie Dróg wyjścia jest wiele. Zdaje się, że naj- views. If everything can be potentially true jak w jego wersji – naszego końca lub samej idei. lepszą jest ucieczka w górskie lasy i śpiewanie provided that it is well-justified then every Wynika to z tego, że wiedza jakiegokol- ballad o miłości. Chyba, że miłość jest uto- opinion can be worth something. And thus wiek rodzaju nie istnieje już w wersji, którą pijną ideą, która w podobny sposób nisz- the opponents of science emerged. Christian możemy znać z polskich filmów ubiegłego czy społeczeństwo i rolę kobiet w społeczeń- Science praying for the disappearance of bac- wieku, kiedy to coś było dobre, ktoś był boha- stwie jako permanentnych matek, a także teria, anti-vaccine groups, people denying terski, a inny po prostu szują jak ten krzyżak tworzy nierealistyczne oczekiwania w stosun- climate change (a certain famous American z Krzyżaków. Dziś dzieło Tolkiena określone ku do stosunku. No to chyba, że ta. senator, who once brought a snowball, sug- zostałoby jako – nieco sztampowe, bo nie po- gesting that it is a proof that the global warm- kazuje dwóch stron konfliktu, a przecież taki ENGLISH ing does not exist), as well as all lunatics be- Uruk-hai też ma marzenia. lieving in ever-present conspiracies, which Postmodernizm na celu miał zmącenie IF EVERYBODY IS RIGHT THEN cannot be challenged, because even if we wszelkich twardych i mocnych konstytucji NOBODY IS RIGHT state that the global Semitic conspiracy does intelektualnych, takich jak duch, wiara, do- not exist, we will be regarded as supporters of bro, miłość, a także jedzenie słodyczy w du- Postmodernism has won. the conspiracy. żych ilościach jako coś dobrego dla zdrowia. Without any doubt and till the very end, There are many way outs. It seems that the Okazało się bowiem, że nic nie jest oczywiste, like Boguś Linda used to say, and like in his best one is escaping to the mountain forests a nawet takie rzeczy jak nie dawaj fałszywego line – our end or the end of the idea. and singing love ballads. Unless love is a uto- świadectwa bliźniemu swemu są dość proble- This is because knowledge of any kind pian idea, which equally destroys the society, matyczne w sytuacji, gdy nasza partnerka no longer exists in the form we know from imposes the role of women in the society as pyta czy podoba nam się jej nowe spodnium. Polish films of the previous century, where permanent mothers and creates unrealistic I ma to swoje dobre strony. Przecież usta- something was good, someone was brave, expectations of the intercourse. Unless that is lanie odgórne, że coś jest dobre lub złe dopro- while another one was a scoundrel, like the how it works.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 26–27 PODRÓŻE / TRAVEL ADDIS ABEBA...

ADDIS ABEBA

A TY GDZIE SIĘ URODZIŁEŚ?

TEKST I ZDJĘCIA Piotr Sobik 28–29 PODRÓŻE / TRAVEL

iedzimy tak od kilku godzin. Jest już ciemno. Addis Rozmawiamy o polityce, życiu, religii i marzeniach. Abeba powoli zasypia. Ulica szykuje się na nocną „Kiedyś tam zamieszkam“ – pokazuje mi palcem S zmianę. Jestem z Dawitem i jego braćmi. Długonoga na osiedle, którego mieszkańcy parkują Land Rovery barmanka modowym krokiem donosi nam piwa, oprócz w swoich garażach. Od czego to zależy? Jeden parku- spojrzenia zostawia żetony na stoliku, aby potem móc obli- je drogi samochód w swoim oddzielonym od reszty czyć rachunek. Na tacy przynosi zawsze 8 piw, które szybko świata mieszkaniu, inny walczy dziennie o jedzenie. wypijamy, następnie wymieniamy się żetonami. Wszyscy Są też analfabeci, ludzie chorzy, bez nadziei i ludzie się śmieją, że nie ogarniam o co chodzi w tej wyliczance. najmniej wyraziści, czyli klasa średnia, a wszystko to w jednej dzielnicy miasta, kotle pełnym spalin, go- rącego słońca i ruletce życia, w której większość nie wygra swoich marzeń. Dawita poznałem drugiego dnia mojego pobytu CZĘSTE SĄ TEŻ DOMY w Etiopii. Urodził się w mieście smogu, przemian, trudnej historii. Jest fotografem, lubi piłkę i dobre WIELODZIETNE I RYBA piwo, ma żonę i dzieci. Chętnie kupiłby nowego Ca- nona czy Imaca, ale to nie takie łatwe. Kupiłby wiele ZŁOWIONA NA OBIAD, BO rzeczy przez internet, ale ta możliwość dopiero tutaj raczkuje. Ma wolny internet i stary telefon, który RYŻ TO JUŻ RARYTAS. u nas jest złomem.

SŁUCHAM HISTORII O ANAKONDACH, JAGUARACH. „JAKIE ZWIERZĘTA ŻYJĄ U WAS?“ – PYTA MYŚLIWY. NIEDŹWIEDZIE MAMY TEŻ, ODPOWIADAM.

Razem z braćmi odprowadzają mnie do Jake zawsze ma przy sobie piłkę. Od razu po domu, bo urodzili się w kraju, w którym nocą szkole razem z dwoma przyjaciółmi pojawia się jest niebezpiecznie. u Pastora i Fatimy. Czeka na niego kawa i coś Gilson wraca z polowania przed północą. do zjedzenia. W domu nie ma łatwo, ojca ni- Wnosi do domu zwłoki jakiejś zdobyczy, bę- gdy nie poznał. Tata stchórzył, zostawił mamę dzie jedzenia na dłużej. Każdego dnia płynie w ciąży i uciekł. Ale to się często tu zdarza. sam, po największej rzece świata. Ma dwóch Częste są też domy wielodzietne i ryba synów: Geisona i Geilsona, córkę Geiciane złowiona na obiad, bo ryż to już rarytas. oraz żonę Marli. Mieszkają około godzinę mo- Młode kobiety z gromadką dzieci, ojca lub torówką od portu. W sąsiedztwie tylko dwa ojców brak. domy i dżungla. Wiara, Bóg, dzienna dawka modlitw i ku- Słucham historii o anakondach, jaguarach. bek prażonej kukurydzy po nauczaniu. „Jakie zwierzęta żyją u Was?“ – pyta myśli- Podziękowania za kolejny dzień za to co wy. Niedźwiedzie mamy też, odpowiadam. mają, za swoje dzieci, za wszystko Jezusowi, Zabiera mnie nocą, aby pokazać aligato- Julius Fromm został jednak pominięty w te- ry. Nawiguje motorówkę bez żadnego światła macie podziękowań. w całkowitej ciemności. Rano pływamy ra- Jake urodził się w takim miejscu. zem w rzece, podobno wodne potwory boja Fotografuję go po 15 min znajomości. Nie się większej ilości ludzi, a aligatory w to miej- zna słowa po angielsku, ale jego oczy opowia- sce się nie zapuszczają. Cała rodzina uprawia dają historię. Niektórzy nie muszą używać guaranę, żywią się tym co upoluje ojciec, cza- słów, aby coś opowiedzieć. Jake ma dwie sio- sami przywożą ryż z portu. stry, ich dom nie ma podłóg, kuchnia to stary Tutaj się urodził, nie chce się przeprowa- piec. Jest jedynym mężczyzną w domu. Od- dzać do portu. Jego świat to natura i rodzina, wiedzam ich późnym wieczorem. Chłopak jeden stary telefon, strzelba i koszulka piłkar- się cieszy, przedstawia mi swoją rodzinę. Ma skiego klubu, którą mi oddaje na pożegnanie. w sobie cechy lidera, jest najsilniejszy w gru- 30–31 PODRÓŻE / TRAVEL ADDIS ABEBA..

NIE ZNA SŁOWA PO ANGIELSKU, ALE JEGO OCZY OPOWIADAJĄ HISTORIĘ. NIEKTÓRZY NIE MUSZĄ UŻYWAĆ SŁÓW, ABY COŚ OPOWIEDZIEĆ.

pie przyjaciół, bystry i otwarty na świat. Niedługo pozna dziewczynę, zakocha się. Szkoda tylko, że ma 14 lat, bo zostawiłbym mu paczkę gumek na pożegnanie.

ENGLISH

ADDIS ABEBA. WHERE WERE YOU BORN?

We have been sitting here for a few hours. It is already dark. Addis Abeba is slowly falling asleep. The street is getting ready for the night shift. I am with Dawit and his brothers. A long-legged bartender brings us more beer; she gives us a glance and tokens so that she can make out our bill later. She always brings eight beers on a tray, which we drink fast, then we exchange tokens. Everyone laughs that I do not know what this count is about. We discuss politics, life, religion and dreams. ‘I’ll live there one day,’ she points to a residential estate whose inhabitants park Land Rovers in their garages. How does it happen anyway? One parks an expensive car in a house separated from the rest of the world, while the other fights for food every day. There are also the illiterate, the sick, people without hope, and the invisible ones, that is the middle class – all that in one district, a pot of exhaust fumes, the hot sunshine and a lottery of life, where the majority will not win their dreams. I met Dawit on my second day in Ethiopia. He was born in a city of smog, changes, turbulent history. He is a photographer, likes football and good beer, has a wife and children. He would like to buy a new Canon or Imac, but it is not that easy. He would buy lots of things online, but this technology is not very advanced here. His Internet con- nection is slow, and he has an old phone, which is rubbish on our continent. He walks me home with his brothers, because they were born in a country where it is dangerous at night. Gilson returns from hunting before midnight. He brings a corpse of some prey; there will be food for some time. Every day, he sails alone along the largest river in the world. He has two sons: Geison and Geil- son, daughter Geiciane and wife Marli. They live an hour by motorboat from the port. In the area, there are only two houses and a jungle.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 32–33 PODRÓŻE / TRAVEL

nature and family, an old phone, a gun and a football club T-shirt, which he gives me at goodbye. Jake always has a ball with him. Right after school, he goes to the Reverend and Fatima with two friends. They get coffee and something to eat there. It is not easy at home; he has never met his father. His dad got cold feet and left his mother when she was preg- nant. This happens here often. There are many large families and fish for dinner, because rice is a delicacy. Young women with a cluster of kids; no father or fathers. Faith, God, a daily dose of prayers and a box of popcorn after the lesson. Thanks to Jesus for another day, for what they have, their children, everything. Julius Fromm is left out in thanks. Jake was born in this place. I take his photo after 15 minutes. He does not speak a word in English, but his eyes tell a story. Some do not have to use words to speak. Jake has two sisters; there are no floors in their house, the kitchen is an old furnace. He is the only man in the house. I am listening to stories about anacondas, is believed that water monsters are afraid I visit them late in the evening. The boy is jaguars. ‘What animals live in your country?’ of groups of people, and alligators do not happy; he introduces me to his family. He the hunter asks. ‘We have bears, too,’ I say. venture here. The whole family grows guar- has leadership qualities; he is the strongest He takes me out at night to show me al- ana. They eat what their father catches; they among his friends, smart and open to the ligators. He navigates the motorboat with- sometimes bring rice from the port. world. Soon, he will meet a girl, fall in love. out any light, in complete darkness. In the This is where he was born and he does It is a pity he is only 14, because I would morning, we swim in the river together; it not want to move to the port. His world is leave him a pack of condoms at goodbye. 34–35 GDAŃSK

ENGLISH

2020 – THE YEAR OF LECH BĄDKOWSKI

By the decision of the City Council of Gdańsk, the year 2020 has been announced as the year of Lech Bądkowski, a distinguished citizen of Gdańsk, to celebrate the 100th anniversary of his birthday. Through- out the year, there will be plenty of special events commemorating and presenting the famous citizen. Among others, a book ‘(Nie) znane życie figuranta Lecha Bądkowskiego’ [The (Un)known life of Figurehead Lech Bądkowski] by Sławina Kosmulska was published with the financial support of the city. The book is available in an online store of the Provincial and City Public Library in Gdańsk. A cartoon about the famous figure is also planned to be published. The city is organising lots of attractions dedicated to the famous shipbuilder. The European Solidarity Centre is holding an 2020 ROKIEM exhibition ‘Authorities: Lech Bądkowski’ by Krzysztof Korda. The Kashubian-Po- meranian Association has prepared a play LECHA BĄDKOWSKIEGO based on Lech Bądkowski’s ‘The Non-Last Judgement’. TEKST Jakub Wejkszner ZDJĘCIA Mat. Prasowe The distinguished citizen will also be commemorated… on a tram. A new PESA Jazz Duo was named after him and started ada Miasta Gdańska zdecydowała, że 12 Oliwa – Migowo. Z czasem odwiedzi także operating on the line No. 12 Oliwa–Migowo; z okazji setnej rocznicy urodzin wiel- inne zakątki Gdańska. it will soon visit other parts of Gdańsk as well. R kiego gdańszczanina, 2020 zostanie Ukoronowaniem wszystkich uroczysto- The crowning event will be erecting a stat- rokiem Lecha Bądkowskiego. W ciągu całego ści będzie postawienie pomnika Lecha Bąd- ue of Lech Bądkowski by St John’s Church. roku w mieście planowanych jest wiele wy- kowskiego przy kościele św. Jana. Projekt The design will be selected through a contest. darzeń mających go upamiętnić i przybliżyć plastyczny zostanie wybrany już niebawem Lech Bądkowski was a distinguished jego postać mieszkankom i mieszkańcom. w drodze konkursu. figure in the history of Gdańsk. He was an Powstała m.in książka „(Nie)znane życie Lech Bądkowski był wyjątkową posta- authority for the activists of the democrat- figuranta Lecha Bądkowskiego, autorstwa cią w historii Gdańska. Był autorytetem ic and independent opposition in the Pol- Sławiny Kosmulskiej, która wydała ją dzięki dla działaczy demokratycznej i niepodle- ish People’s Republic; he supported them wsparciu stypendialnemu ze strony miasta. głościowej opozycji w PRL, wspierał ich with advice and experience. In his youth, Książka dostępna jest w sklepiku interne- radami i doświadczeniem. W młodości był he was a soldier of September 1939, then towym Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki żołnierzem Września 1939, potem Cicho- a member of the Silent Unseen. In 1956, Publicznej w Gdańsku. W planach jest także ciemnym. W 1956 roku współtworzył Zrze- he co-founded the Kashubian-Pomerani- wydanie komiksu poświęconego słynnemu szenie Kaszubsko-Pomorskie, w którym an Association, of which he was an active gdańszczaninowi. działał do końca życia. Był założycielem member until the end of his life. He was To jednak nie koniec atrakcji związa- i pierwszym prezesem Klubu „Pomorania”, also the founder and first President of the nych z upamiętnieniem postaci słynnego który uważał za podchorążówkę ruchu spo- ‘Pomerania’ Club, which he regarded as stoczniowca. Europejskie Centrum So- łecznego. Przez wiele lat (1957–1966) był a cadet school of the social movement. For lidarności zaprasza na ten przykład na prezesem oddziału gdańskiego Związku many years (1957-1966), he was the Presi- wystawę „Autorytety: Lech Bądkowski” Literatów Polskich. W sierpniu 1980 roku dent of the Gdańsk Polish Writers’ Union. Krzysztofa Kordy. Z kolei Zrzeszenie Ka- jako pierwszy intelektualista znalazł się In August 1980, as the first intellectual, he szubsko Pomorskie przygotowało spektakl w Stoczni Gdańskiej i aktywnie uczestni- actively participated in the negotiations teatralny na motywach dramatu Lecha czył w obradach jako członek Prezydium in the Gdańsk Shipyard as a member of Bądkowskiego – „Sąd nieostateczny”. i rzecznik prasowy Międzyzakładowego the Presidium and a spokesman for the In- Oprócz tego, gdańszczanin został zo- Komitetu Strajkowego, potem Międzyzakła- terdivisional Strike Committee, then the stał także upamiętniony…tramwajem. Nowa dowego Komitetu Założycielskiego w Gdań- Interdivisional Founding Committee in PESA Jazz Duo została ochrzczona jego imie- sku. Był jednym z sygnatariuszy Porozu- Gdańsk. He was one of the signatories of niem i rozpoczęła kursowanie na linii nr mień Sierpniowych. the Gdańsk Agreement.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 36–37 GDAŃSK

venue of the third edition of the Gdańsk Book Fair! GDAŃSKIE The Honour Guests of the 2020 Gdańsk Book Fair will be the BALKANS. After visit- ing cold Scandinavia, let us move someplace TARGI KSIĄŻKI warm. During this edition, we will explore the works of authors from Serbia, Croatia, Bosnia and Herzegovina and many other southern TRZECIA EDYCJA JUŻ W MARCU! European countries. Many cultures, many languages and many ideas – the cultural TEKST Jakub Wejkszner ZDJĘCIA Mat. Prasowe melting pot of the Balkans is the origin of brilliant literature recognised all over the world, which tries to build bridges and rise above ielka gratka dla miłośników litera- (Serbia), Darko Cvijetić (BiH), Balša Brković local conflicts. tury! W dniach 27-29 marca w Am- (Czarnogóra) oraz przedstawiciele dramatu The invited guests include Miljenko W berExpo w Gdańsku odbędzie się – Tomislav Zajec i Ivor Martinić (Chorwacja). Jergović, a Bosnian writer and publicist, trzecia edycja Gdańskich Targów Książki! Na ustach wszystkich są także wielkie and one of the prominent contemporary Gościem Honorowym Gdańskich Tar- literackie wydarzenia ubiegłego roku, czyli Serbian writers – Svetislav Basara. The gów Książki w 2020 r. będą BAŁKANY. Po Literacka Nagroda Nobla dla Olgi Tokarczuk female literature will be represented by chłodnych, skandynawskich klimatach, czas i Nagroda Literacka „Nike” dla Mariusza Vedrana Rudan from Croatia and Ferida przenieść się w cieplejsze rejony. Gośćmi te- Szczygła, które na pewno będą tematem de- Duraković from Bosnia and Herzegovina. gorocznej edycji będą autorki oraz autorzy bat i dyskusji podczas targów. Among the guests, there will also be poets z Serbii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny oraz W zeszłym roku Gdańskie Targi Książki – Dejan Aleksić (Serbia), Darko Cvijetić wielu innych krajów południowej Europy. odwiedziło ponad 15 tysięcy osób. Z autorami (Bosnia and Herzegovina), Balša Brković Wiele kultur, wiele języków i wiele pomysłów i autorkami ze Skandynawii dyskutowano nie (Montenegro) and playwrights – Tomislav na życie – kulturowy tygiel Bałkanów spra- tylko o literaturze, ale również kwestiach spo- Zajec and Ivor Martinić (Croatia). wia, że od lat powstaje tam wybitna literatura, łecznych, postawie obywatelskiej czy de- Debates and discussions during the fair która zachwyca czytelników na całym świe- mokracji. Uczestniczką jednej z tych de- will be dedicated to great literary events of cie, starając się budować mosty i wyrastać po- bat była nawet Aleksandra Dulkiewicz, the past year, such as the Nobel Prize in Liter- nad lokalnymi konfliktami. prezydent Gdańska. ature for Olga Tokarczuk and the Nike Lit- Wśród zaproszonych gości znaleźli się m. erary Award for Mariusz Szczygieł. in. bośniacki pisarz i publicysta Miljenko Jer- ENGLISH Last year, over 15 thousand people partic- gović, a także jeden z najważniejszych pisarzy ipated in the Gdańsk Book Fair. The matters współczesnej literatury serbskiej – Svetislava THIRD EDITION OF THE GDAŃSK BOOK discussed with the Scandinavian authors Basarę. Żeńską część reprezentować będą FAIR IN MARCH! included literature as well as social issues, – Vedrana Rudan z Chorwacji i Ferida Dura- citizenship and democracy. Even Aleksandra ković z Bośni i Hercegowiny. Wśród poetów, A Real Treat for Book Buffs! From 27 to 29 Dulkiewicz, the Mayor of Gdańsk, participat- obecnością zaszczycą nas Dejan Aleksić March, AmberExpo in Gdańsk will be the ed in one of these debates.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 38–39 KULTURA / KULTURE PULSUJĄCY SWING...

SPONSOR STRATEGICZNY PFB GŁÓWNY SPONSOR PFB MECENAS KULTURY

utalentowany amerykański skrzypek Kevin On 14 February, there will be a beautiful On 6 March, brilliant pianist Alexander Zhu w niezwykle wirtuozowskim koncercie Valentine concert with a special repertoire, Gavrylyuk will present Prokofiev’s Piano skrzypcowym Niccolo Paganiniego. W kolej- including popular compositions by G. Ger- Concerto No. 3, conducted by a promi- nych tygodniach zapowiadają się także wspa- shwin, such as An American in Paris, Cuban nent Australian conductor, Daniel Smith. niałe muzyczne atrakcje. Overture and the famous Rhapsody in Blue. On 8 March, Women’s Day, Natalia Walews- W lutym Filharmonia nie zapomina także The second part of the concert will be dedi- ka will be celebrating a jubilee of her artis- o najmłodszych. 15.02 i 22.02 (w dwie kolej- cated to selected compositions by G. Bizet, tic work. The tickets to the concert of the ne soboty o godz. 12:00) odbędą się karnawa- who is especially popular among light clas- artist and the Gdańsk Orchestra are sold łowe bale dla dzieci. W programie piosenki sical music lovers, and Romanian composer out (the repertoire includes selected com- z takich filmów jak Tom i Jerry, Flinstonowie, G. Enescu. The soloist of the evening will be positions by A. Vivaldi and A. Piazzolla). Różowa Pantera, a także inne znane utwory prominent pianist Filip Wojciechowski, and On 13 March, the Philharmonic is holding takie jak Czardasz Montiego, Marsz Radetz- the concert will be conducted by Tadeusz a concert of a young and talented Ameri- kiego czy La Bamba w wykonaniu muzyczne- Wojciechowski. The atmospheric and dy- can violinist, Kevin Zhu, who will present go zespołu. Na te wydarzenia mile widziane namic music will surely lift our spirits. a virtuoso violin concerto by Niccolo Pa- jest przyjście w stroju karnawałowym. 16.02 On 28 February, Friday, selected compo- ganini. The subsequent weeks also hold zaplanowane są warsztaty muzyczne pt. Kar- sitions by C.F.E. Bach, J. Haydn and P. Tchai- plenty of music attractions. nawał z Psim Patrolem. kovsky will be presented during a special The Philharmonic does not forget about Więcej szczegółów dostępnych jest na filhar- symphonic concert. The orchestra will play little music lovers either. On 15 and 22 Feb- monia.gda.pl oraz na fb.com/Filharmonia. a premiere composition written by a promi- ruary (two subsequent Saturdays) at 12.00, nent Polish contemporary music composer, there will be carnival children’s balls. ENGLISH Piotr Moss. The combination of solo instru- The repertoire includes songs from such ments is quite unusual, because the Philhar- films as Tom and Jerry, The Flintstones, VIBRANT SWING IN GDAŃSK monic Symphony Orchestra will perform in The Pink Panther, as well as other famous PHILHARMONIC the company of Roman Perucki (organ) and pieces, such as Monti’s Czardas, Radetzky Łukasz Długosz (flute). The composition is March or La Bamba. Carnival costumes This winter has been treating us kindly and also inspired by the best-known painting in are welcome. On 16 February, the Philhar- i słynna Błękitna Rapsodia. W drugiej czę- has not sent us many ice-cold days so far. Gdańsk – ‘The Last Judgment’ by Hans Mem- monic is holding music workshops Carni- film i odczytaj telefon Zbliż ści koncertu wysłuchamy utworów G. Bizeta, Still, we feel the need to experience various ling. The concert starts at 19.00. val with the Paw Patrol. PULSUJĄCY SWING ulubieńca miłośników muzyki klasycznej forms of art, especially the heart-warming For March, the Philharmonic is plan- Detailed information is available at filhar- w lżejszym wydaniu i rumuńskiego kompo- ones. And this is what you will find this ning other exciting symphonic concerts. monia.gda.pl and fb.com/Filharmonia. zytora G. Enescu. Solistą wieczoru będzie month in the Polish Baltic Philharmonic on W GDAŃSKIEJ FILHARMONII znakomity pianista Filip Wojciechowski, a ca- Ołowianka in Gdańsk. łością zadyryguje Tadeusz Wojciechowski. Nastrojowa i dynamiczna muzyka uniesie In February, the Philharmonic is holding the z pewnością naszego ducha w wysoko w górę! last Gdańsk Balls. On 8 February, Marcin Wy- TEGOROCZNA ZIMA TRAKTUJE NAS DOSYĆ ŁASKAWIE I NIE DOŚWIADCZA 28.02 w piątkowy wieczór w szczególnym rostek and the Corazon band will perform. CIĘŻKIMI MROZAMI. NIEZMIENNIE JEDNAK, WCIĄŻ CZUJEMY POTRZEBĘ koncercie symfonicznym wysłuchamy kom- The winner of the Polish ‘Got Talent’ will pres- KONTAKTU Z RÓŻNYMI FORMAMI SZTUKI, A ZWŁASZCZA TYMI, DZIĘKI pozycji C.F.E. Bacha, J. Haydna i P. Czajkow- ent selected pieces from his album inspired KTÓRYM JEST NAM CIEPLEJ NA SERCU. TAKI REPERTUAR OFERUJE, JAK CO skiego. Specjalnie dla orkiestry wykonany by Polish folk music combined with different MIESIĄC, POLSKA FILHARMONIA BAŁTYCKA NA OŁOWIANCE W GDAŃSKU. zostanie utwór napisany przez wybitnego genres, such as tango. The Kaczmarek Fam-

TEKST Mikołaj Dudkiewicz ZDJĘCIA źródło: PFB polskiego kompozytora muzyki współcze- ily, whose members – parents and two sons snej, Piotra Mossa. Użyte zostało nietypo- – are opera singers, will perform on 15 Febru- we zestawienie instrumentów solowych, bo ary. On 22 February, Gary Gutman (trumpet) wystąpi orkiestra symfoniczna PFB, a w roli will play classical American swing pieces in lutym czekają nas ostatnie koncer- w całym województwie odbywają się uroczy- wspomnianych solistów Roman Perucki – or- the company of the symphony orchestra. Af- ty z cyklu Bale Gdańskie. 8.02 wy- stości związane ze 100-leciem zaślubin Polski gany oraz Łukasz Długosz – flet. W ich rękach ter the concerts, a glass of wine will be served. W stąpi Marcin Wyrostek z zespołem z Bałtykiem. Na pamiątkę tego wydarzenia (i ustach) wybrzmi wspomniana premiero- 9 February, Sunday, marks one of the Corazon. Zwycięzca jednej z edycji „Mam Ta- w gdańskiej Filharmonii odbędzie się uroczy- wa kompozycja. Kompozycja inspirowana most important events of this artistic season. lent!” zaprezentuje repertuar ze swojej płyty sty koncert symfoniczny z udziałem Leszka jest także najbardziej znanym dziełem ma- For the first two weeks of February, and lat- inspirowanej polską muzyką ludową połączo- Możdżera. Koncert poprowadzi legendarna larskim w Gdańsku autorstwa Hansa Memlin- er, the whole province will be celebrating the ną z różnymi gatunkami muzyki rozrywko- już polska dyrygentka, Agnieszka Duczmal. ga, „Sąd Ostateczny”. Początek o godz. 19:00. 100th anniversary of Poland's Wedding to wej w tym tanga. 15.02 wystąpi rozśpiewana W programie koncertu znajdzie się utwór na- W marcu zaplanowane są kolejne fascynują- the Baltic Sea. To commemorate the event, Rodzina Kaczmarków, której członkowie, pisany specjalnie na tą okazję przez L. Moż- ce spotkania z muzyką symfoniczną. 6 marca the Philharmonic is holding a symphonic oboje rodziców i dwóch synów są śpiewakami dżera pt. Balticetta, a także utwory C. Debu- wystąpi wybitny pianista Alexander Gavryly- concert with Leszek Możdżer. The concert operowymi. 22.02 Gary Gutman (trąbka) za- ssy’ego, F. Nowowiejskiego i A. Głazunowa. uk w III Koncercie fortepianowym Prokofiewa will be conducted by a legendary Polish con- gra z orkiestrą symfoniczną klasyczne utwo- Bezpłatne zaproszenia rozeszły się jak świeże pod batutą znakomitego dyrygenta z Australii, ductor, Agnieszka Duczmal. The repertoire ry amerykańskiego swingu. Po koncertach bułeczki. Początek o godz. 18:00. Daniela Smitha. 8 marca w Dzień Kobiet swój includes a piece composed by L. Możdżer do degustacji będzie lampka wina. 14.02 zaplanowany jest piękny koncert Jubileusz pracy artystycznej świętować będzie especially for the occasion, entitled Balti- Ponadto trochę w innym stylu, w niedzielę walentynkowy z utworami pasującymi ideal- Natalia Walewska. Bilety na koncert z udziałem cetta, as well as selected compositions by 9.02 odbędzie się szczególnie ważne wydarze- nie na tą okazję. Będą to kompozycje znane artystki i gdańskiej orkiestry są już wyprze- C. Debussy, F. Nowowiejski and A. Glazunov. nie całego artystycznego sezonu. Przez dwa i lubiane kompozycje G. Gershwina takie jak dane, (w programie A. Vivaldi i A. Piazzolla). Free invitations have sold like hot cakes. The pierwsze tygodnie lutego, a także później, Amerykanin w Paryżu, Uwertura Kubańska 13 marca zagra w Filharmonii młody, bardzo concert starts at 18.00.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 40–41 MIEJSCA / PLACES ZAWODY KONNE...

PRZESZKODY SĄ NUMEROWANE, A PRZED KAŻDYM KONKURSEM ZAWODNICY PIECHOTĄ POKONUJĄ CAŁĄ TRASĘ, CO DLA WIDZA PATRZĄCEGO Z BOKU MOŻE WYGLĄDAĆ TROCHĘ KOMICZNIE.

A właśnie, parkur. Słowo, które warto znać. Jest to plac konkursowy, na którym stoją przeszkody. Trasa pomiędzy nimi bywa poplątana, szczególnie z punktu widzenia ko- goś, kto nie jeździ konno. Nic jednak nie dzieje się z przypadku, plan ustawienia przeszkód opracowuje budowniczy parkuru, czyli osoba z odpowiednim doświadczeniem, po- siadająca licencję Polskiego Związku Jeździeckiego. Przeszkody są numerowane, a przed każdym konkursem zawodnicy piechotą pokonują całą trasę, co dla widza patrzącego z boku może wyglądać trochę komicznie. Ale w ten sposób zawodnicy uczą się kolej- ności przeszkód oraz sprawdzają odległości pomiędzy nimi. To z kolei jest ważne w przypadku, gdy chce się zyskać nieco czasu, można zaplanować bowiem dłuż- szy przejazd pomiędzy poszczególnymi przeszkodami, ale można też nieco skrócić drogę. Odległości liczy się w tzw. foule, czyli krokach końskich. Jedna foule to pojedynczy skok w galopie. Liczenie foule pomaga rów- nież w odpowiednim najeździe na przeszkodę, tak, aby koń mógł jak najwygodniej skoczyć. Oczywiście istnieje znacznie więcej specyficznych po- jęć, w sieci można wręcz znaleźć całe słowniczki jeździec- kie, w dodatku z podziałem na poszczególne dyscypliny. Dla widza jednak najważniejsze jest, by znać podstawy. Reszta przyjdzie z czasem. A jak już raz czy drugi na te zawody trafimy, zazwyczaj łapiemy bakcyla. Najważniejsze, żeby zacząć. A w tym celu zapraszam na sopocki Hipodrom – przez cały rok raz lub dwa razy w miesiącu można tutaj oglądać zawody konne, głównie w skokach przez przeszkody, ale nie tylko. Wstęp na większość imprez jest bezpłatny, co tym bardziej zachęca, by właśnie tutaj zacząć swoją przygo- ZAWODY KONNE dę z jeździectwem. rzede wszystkim w zawodach konnych startuje ENGLISH para: koń i jeździec. Nie ma drugiego takiego P sportu, jeździectwo być może także dlatego jest EQUESTRIAN COMPETITIONS – WHAT'S IT ALL O CO W TYM WSZYSTKIM CHODZI takie niezwykłe. Tym bardziej, że koń nie jest tylko narzę- ABOUT? dziem, od niego zależy tak samo dużo, jak od człowieka. Zawody zazwyczaj odbywają się w weekendy, cza- Horse-riding is now enjoying growing popularity; more and more JEŹDZIECTWO STAJE SIĘ CORAZ BARDZIEJ POPULARNE, CORAZ WIĘCEJ OSÓB ZAPISUJE SIĘ NA LEKCJE W SZKÓŁKACH, sami trwają już od czwartku lub piątku. Każdego dnia people are signing up for horse-riding lessons and attending CORAZ WIĘCEJ OSÓB TAKŻE ODWIEDZA ZAWODY KONNE. ABY UŁATWIĆ KIBICOWANIE I PORUSZANIE SIĘ W GĄSZCZU zawodów w skokach rozgrywane są różne konkursy equestrian competitions. If you want to get to know more about DZIWNYCH NAZW I OKREŚLEŃ, PRZYGOTOWALIŚMY DLA CZYTELNIKÓW MAŁĄ ŚCIĄGĘ, KTÓRA UŁATWI PIERWSZY – o różnym poziomie trudności, który zależny jest od the sport and find your way through the jungle of strange names tego, jak wysokie przeszkody są do pokonania. Zaś sa- and expressions, have a look at our pick of the basic equestrian KONTAKT ZE SPORTAMI JEŹDZIECKIMI. NA POCZĄTEK NAJPOPULARNIEJSZA DYSCYPLINA – SKOKI PRZEZ PRZESZKODY. mych przeszkód na parkurze ustawionych może być concepts presented below. Let us begin with the most popular TEKST Alicja Kocik ZDJĘCIA Mat. Prasowe Hipodrom Sopot od 8 do 13. discipline – show jumping.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 42–43 MIEJSCA / PLACES

First of all, competitors always perform in pairs, com- Competitions are usually held only at the week- posed of a horse and a rider. There is no other such sport; ends, although they sometimes begin already on perhaps that is what makes horse-riding so special. All the Thursday or Friday. On each day of the show jumping more so because the horse is not only a tool but an equal competition, there are various contests with different participant, and the result depends on the horse and the difficulty levels, depending on the height of obstacles. rider equally. The number of obstacles set in the arena may vary between 8 and 13. Well, the arena. This is also an important one. It is an enclosed riding area where the obstacles are set. The route can seem confusing, especially for someone who does not practise the sport. Yet, the arrangement of obstacles is not accidental; it is developed by an arena builder, who has the appropriate experience and holds a licence of the Polish Equestrian Federation. The obstacles are numbered, and before the competition, riders cover the route on foot, which may seem a bit peculiar for spectators. But this is how they get to know the order of obstacles and the distance between them. This information is important as it allows them to save some time, plan a longer ride between individual obstacles and shorten the way, if need be. The distance is calculated in ‘foules’ (horse steps). One foule is a single gallop step. Counting the foules also allows the rider to approach an obstacle in such a way that the horse can jump comfortably. Of course, there are many more specific equestrian terms. There are even dedicated equestrian glossa- ries that can be found online, divided into disciplines. Still, for spectators, the key is to know the basics. The rest will come in time. If you go to an equestrian competition once or twice, you will catch the bug. The thing is to start. And the best place to do it is the Sopot Hippodrome, where you can watch equestrian competitions – mostly show jumping but not only – once or twice a month, all year round. The admission to most of the events is free, which is another reason to start your equestrian adventure right here. 44–45 KULTURA / CULTURE POPKULTURALNY STYCZEŃ...

POPKULTURALNY STYCZEŃ PODSUMOWANIE K TEKST Łukasz Krajnik ZDJĘCIA Mat. prasowe oczątek roku co prawda nie obfitował w jakąś niewyobrażalną Rynek muzyczny doczekał się też powrotu najsłyn- ilość wybitnych tytułów, ale osoby uważnie śledzące kultural- niejszej animowanej grupy, czyli Gorillaz. Damon Albarn P ne nowinki na pewno nie mają powodów do narzekań. Ostatnie i spółka pochwalili się niedawno singlem “Momentary tygodnie dostarczyły przecież kilku interesujących pozycji, które na Bliss” z gościnnymi udziałami wokalisty brytyjskiego ze- pewno zostaną w naszej pamięci dłużej niż przez jeden miesiąc. społu Slaves oraz wschodzącej gwiazdy angielskiego hip- Na przykład specjalizująca się w mrocznym jazzie spod ciemnej -hopu slowthaia. UL gwiazdy formacja Bohren & Der Club Of Gore wydała krążek “Patcho- Efekt tej kooperacji wypada lepiej niż dobrze. Przy- uli Blue”, czyli prawdziwą brzmieniową ucztę dla fanów późnowieczor- wodzi na myśl dokonania The Clash, zabarwione nowo- nych dźwięków. Album prowadzi senną narrację, wyściełaną scenerią czesną przebojową elektroniką. Pop-punk najwyższej kina noir zasiedloną przez niespokojne duchy przeszłości próby od autorów “Demon Days” zaostrza więc apetyt Muzycy bardzo zręcznie balansują na granicy nostalgii i niepokoju, na znacznie więcej. nawiązując do estetyki soundtracku “Miasteczka Twin Peaks”. FIlmową bombą tego miesiąca było dzieło braci Safdie “Nieoszlifowane diamenty”. Podnoszący ciśnienie dresz- czowiec opowiadający o tarapatach pewnego jubilera (Adam Sandler), przywdziewa kostium kina akcji po to, MUZYKA by efektywnie opowiedzieć o problemach BOHREN & DER Określająca historię chaotyczna narracja niepokoi, CLUB OF GORE dezorientuje, a momentami wręcz irytuje, ale przede T U “PATCHOULI BLUE”, wszystkim znakomicie odzwierciedla realia dzisiejszej kultury ekspresowej informacji oraz ekspresowego sukcesu. THEOPHILUS Doszło także do kilku przetasowań w świecie małego LONDON ekranu. Z telewizyjnym uniwersum pożegnał się kultowy “BEBEY” smutny koń z serialu “BoJack Horseman”, który przez lata dostarczał widzom na całym świecie słodko-gorzkich re- fleksji dokarmiających egzystencjalny horror pokolenia. Z kolei znakomita seria “Spinning Out”, przedstawia- jąca perypetie łyżwiarki walczącej równocześnie ze sportowymi rywalami oraz osobistymi demonami, została niestety skasowana po nieprzynoszącym zysków pierwszym sezonie. Spieszmy się kochać dobre odcinkowe sagi, bo tak szybko odchodzą.

FILM

“NIEOSZLIFOWANE GORILLAZ DIAMENTY” “MOMENTARY R A BLISS”

Świeże wydawnictwo zaprezentowała światu również prawdopo- dobnie najbardziej niedoceniana postać hip-hopowej branży, czyli Theophilus London. Na “Bebey”, mający na koncie współpracę m.in. z Tame Impala i Kanye Westem twórca, stawia na ekscytujący eklek- tyzm. Czego tu nie ma? Rap miesza się z popem, funkiem, r&b, a nawet “BOJACK psychodelicznym rockiem i karaibskimi rytmami. Niestety, wygląda HORSEMAN” na to, że wybuchowy koktajl Theophilusa i tym razem przejdzie raczej bez echa. A szkoda!

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 46–47 KULTURA / CULTURE

Gutenberg stworzył maszynę drukarską. W zakłamywaniu rzeczywistości maczali CO NAS PĘTA, palce podróżnicy, biznesmeni, żądne sławy i majątku kobiety, spryciarze cierpiący na przerost ego i fantaści. Kłamstwo zdaje się drzemać w ludzkim DNA, jesteśmy w nim za- CO NAS nurzeni jak w atmosferze, a kolejne wieki za- gęszczają nas tylko w jego oparach, bo epoka szybkich mediów uniemożliwia rozpowszech- nianie rzetelnych sprostowań. Dlaczego woli- my wierzyć w ściemę, dlaczego sprawiedliwa WYZWALA oliwa nie zawsze na wierzch wypływa i dlacze- TEKST Katarzyna Woźniak ZDJĘCIA Mat. prasowe go ludzkość en masse to banda skończonych głupków, która wcześniej czy później zawsze wygeneruje Himalaje idiotyzmów, a których Trump i antyszczepionkowcy są tylko wierz- chołkiem – o tym dowiemy się z tej mądrej, BB EASTON, "SEX/LOVE", TŁUM. Główna bohaterka, Brooke, po urodze- zabawnej i przenikliwej książki. Dla dociekli- DOROTA KONOWROCKA-SAWA, niu dziecka próbuje podnieść temperaturę wych, odważnych i nienaiwnych. WIELKA LITERA, 2020 w swojej sypialni. Dzieli łóżko z mężobotem, W erze blednącej popularności literatury ero- zorientowanym na zadania i głuchym na sen- KINGA WÓJCIK, „PORYW. CYKL: LENA tycznej niech nie zwiedzie nas okładka. To nie sualne pokusy. W tym celu Brooke prowadzi RUDNICKA”, PRÓSZYŃSKI I SPÓŁKA, jest kolejne czytadło udające nieharlequina, sekretny dziennik, w którym przywołuje naj- WARSZAWA 2020 które już w drugim rozdziale zaczyna poże- bardziej pikantne przygody erotyczne z cza- Komisarz Lena Rudnicka zabalowała. Eks- rać własny ogon. To wysmakowany językowo sów wczesnej młodości i sprytnie podsuwa centryczna, niedostępna i inteligentna spę- eksperyment psychologiczny uszyty według go mężobotowi. A że każda subkultura mło- dza noc w ramionach mężczyzny, który na- najciekawszych językowych wykrojów z eks- dzieżowa miała swój specyficzny styl - rów- stępnego dnia w pracy okaże się jej nowym centrycznych żurnali. nież w obszarze intymnym, BB prowadziła podwładnym. Lena naigrywa się z nieśmia- badania (auto)etnograficzne z wyjątkowym łego sierżanta Wolskiego, ale wspólne śledz- zaangażowaniem. Przezabawna, rozkoszna two wymaga od obojga profesjonalizmu. Tym i świetnie przetłumaczona. Serwis Netflix za- bardziej, że śmierć Klemensa Chmielnego, na kupił prawa do ekranizacji serialu na podsta- pozór sumiennego księgowego, kryje w sobie wie książki - niebawem będzie go można oglą- więcej zagadek niż ciemne zaułki łódzkich dać również w Polsce. Zanim ruszymy przed uliczek, drzemiące w cieniu dumnej Piotr- ekrany, wyskoczmy z kapci podczas lektury. kowskiej. Kolejni bliscy i współpracownicy Chmielnego okazują się mieć jakiś potencjal- TOM PHILIPS, „PRAWDA. KRÓTKA ny motyw, żeby się go pozbyć. Galeria intere- HISTORIA WCISKANIA KITU”, PRZEŁ. sujących postaci, sprawnie poprowadzona MARIA GĘBICKA – FRĄC, WYD. narracja, nieźle odmalowane lokalne realia ALBATROS, WARSZAWA 2020 łódzkiego Śródmieścia - słowem: całkiem Pojęcie prawdy prześwietlone pod kątem udany debiut. Autorka jest z wykształcenia historycznym i antropologicznym przez politologiem i pochodzi z rodziny policyjnej. niezmordowanego tropiciela fałszu. Dowie- Intrygujący początek serii, której akcja toczy my się, że fake news istniał od zarania dzie- się w jednym z najbardziej przez literaturę nie- jów, a na pewno na długo przed tym, jak Jan odkrytych polskich miast.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 48–49 FELIETON / COLUMN WIĘCEJ FELIETONÓW znajdziesz www.anywhere.pl

CZYTANIE WEDŁUG SARAMONOWICZA poczucia godności wyrasta bowiem obse- syjna potrzeba uznania, a gdy i ona nie może osiągnąć spełnienia, budzi się resentyment, czyli irracjonalny gniew i niepohamowana żądza odwetu. Jak doskonale wiemy z historii XX wieku, resentyment ma siłę społecznej bomby atomowej. Wszelako jako potężny motor emocji ciągle bywa atrakcyjny dla polityków. Zarówno lewicowych (zwłaszcza gdy ekspre- syjny indywidualizm wyborców nieustannie domaga się poszerzania autonomii, nawet jeśli jest to politycznie nie do osiągnięcia), jak i prawicowych, którzy wykorzystują lęk tzw. człowieka masowego przed oderwaniem od tożsamości kolektywnej postrzeganej jako bezpieczny fundament moralny, i popycha- W SZPONACH ją go w stronę behawioralnego nacjonali- zmu oraz upolitycznionej religii. GODNOŚCI ENGLISH SARSARAMONOWICZ’S READING LIST: IN THE GRIP OF DIGNITY

je autorytarne stają się coraz bardziej aser- It is clear that the traditional political are- tywne. Dlaczego tak się dzieje, wyjaśnia sław- na, where the left wing concentrated on ny amerykański politolog Francis Fukuyama common equality, while the right wing – on w najnowszej książce „Tożsamość”. freedom, is now giving way to a new arena, Zdefiniujmy dwa pojęcia, które są nie- defined by identities. The left acts only in zbędne dla zrozumienia jego wywodu. the interest of marginalised groups, such Pierwsze to izotymia, czyli potrzeba bycia as women, sexual minorities, immigrants, uznawanym za równego innym, a drugie to and refugees, while the right crystallises it- ANDRZEJ megalotymia, czyli potrzeba bycia uznawa- self as a neopatriotic movement whose goal SARAMONOWICZ nym za lepszego od innych. Oba pochodzą is aggressive preservation of national iden- od greckiego słowa thymos, którym Sokrates tity, ethnicity and religion. The explanation Reżyser, scenarzysta, pisarz, dramaturg i dziennikarz. Autor największych polskich hitów określał część ludzkiej duszy, będącej siedli- for this is provided by a famous American komediowych w XXI w. (m.in. "Ciało", "Testosteron" skiej gniewu i dumy oraz nieustannie zabie- political scientist, Francis Fukuyama, in his i "Lejdis"). "Testosteron" - stale obecny w teatrach gającej o uznanie. latest book entitled Identity. w kilkunastu krajach - jest również jedną z najpopularniejszych dziś polskich sztuk na Dlaczego owe potrzeby - istniejące wszak Let us now define two concepts which are świecie. W 2015 roku Saramonowicz wydał w człowieku od zawsze - były w przestrzeni necessary to understand his disquisition. bestsellerową powieść „Chłopcy". polityczno-społecznej dawnych wieków nie- The first one is isothymia, i.e. the need to be jako stłumione, a dopiero teraz dały o sobie regarded as equal to others, while the latter znać z wielką siłą? Fukuyama uważa, że trafiły is megalothymia, i.e. the need to be regarded współcześnie na właściwą falę, która nadała as better than others. Both terms stem from FRANCIS FUKUYAMA, im prędkość i znaczenie. Jest nią powszechne the Greek word thymos, used by Socrates to „TOŻSAMOŚĆ. WSPÓŁCZESNA przekonanie, że wewnętrzne „ja” poszczegól- refer to the parts of the human soul, which POLITYKA TOŻSAMOŚCIOWA nego człowieka jest ważniejsze od zewnętrzne- is home to anger and pride and constantly I WALKA O UZNANIE”, go świata. Tego świata, który w dawnych cza- strives for recognition. WYD. REBIS, POZNAŃ 2019 sach kazał jednostce szukać własnej godności As we perfectly know from 20thcentury przede wszystkim w byciu istotą społeczną. history, resentment has the power of a social Wszechnej równości, a prawica na wolno- W chwili, w której powszechnie uwierzy- nuclear bomb. As a powerful driving force, it ści - ustępuje dziś scenie nowej, definiowa- liśmy, że jesteśmy moralnymi podmiotami is still attractive for politicians. Both the left- nej przez tożsamości. Lewica mówi wyłącz- oraz przyczynami bez przyczyn – przekonuje wing ones (especially when the expressive in- nie w interesie tzw. grup marginalizowanych: Fukuyama - narodził się świat, gdzie każdy dividualism of voters constantly demands the kobiet, mniejszości seksualnych, imigrantów, zaczął się domagać równości w godności. expansion of autonomy even if it is politically uchodźców itp., prawica zaś krystalizuje się Jak wiadomo, jest to w praktyce niemożliwe, impossible) as well as the right-wing ones, jako ruch neopatriotyczny, którego celem jest albowiem demokracje, choć dają gwaran- who take advantage of the fear, experienced agresywne pielęgnowanie tożsamości naro- cję indywidualnego poszanowania, nie by the masses, of losing the collective identity dowej, przynależności etnicznej i wyznania. są w stanie zapewnić każdemu identycznej perceived as a safe moral foundation and push Co więcej – obserwujemy globalny odwrót od godności. Z kolei ta niemożność rodzi kło- them towards behavioural nationalism and tzw. demokracji przedstawicielskich, a kra- potliwe konsekwencje: z niezaspokojonego politicised religion.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 50–51 TECHNOLOGIA / TECHNOLOGIES GDY ANYWHERE SPOTKA51–51 SIĘ...

czy drogą ekspresową, Wraith był tak samo komfortowy. A gdy jednak chciałem nieco przycisnąć? Od razu czułem, że tylna oś zaczyna myszkować. Dawn to z kolei najbardziej luksusowy ca- briolet. Jak zapewne zdążyliście się już domy- ślić, pogoda zbytnio nie zachęcała do złoże- nia dachu, stąd też przynajmniej udało mi się JAN ocenić, czy na drodze ekspresowej w środku WIEWIÓR jest cicho i … wcale nie było głośniej, niż we Wraithie. Mam specyficzny gust jeśli chodzi Redaktor Anywhere.pl, miłośnik motoryzacji, z naciskiem na JDM’y. o design, stąd bryła Dawna zbytnio do mnie nie Pasjonuje go kultura kraju kwitnącej wiśni, przemawia, choć być może gdyby było cieplej a w szkole wolał czytać mangi niż lektury. i mógłbym złożyć dach to zmieniłbym zdanie. Wciąż student dziennikarstwa, pesymista, Cullinana prowadził Marcin, a ja rozsia- dodatkowo filmujący i fotografujący. dłem się na najwygodniejszej tylnej kanapie, na jakiej kiedykolwiek siedziałem. Przy akom- paniamencie czystego, rockowego dźwię- zewnątrz jeden, może dwa stop- ku wydobywającego się ze świetnych głośni- nie. Niebo szare, deszcz lek- ków rozkoszowałem się widokami smutnego Na ko kropi. Pod Rolls-Royce Piaseczna i Wilanowa, które powoli mijaliśmy. Motor Cars Warsaw czekały na nas cztery mo- I podobnie jak we Wraithie i Dawnie, nie od- dele z serii Black Badge. Wraith, Dawn, Ghost czułem monumentalności Cullinana, który i Cullinan. Każdy zarówno bardzo do siebie wydawał się być co najmniej rozmiarów małe- podobny, jak i różny. Razem z Marcinem od go crossovera. razu wybraliśmy Wraitha. Zdecydowanym wygranym w katego- Matowe, ciemne coupe, którego lakier riach miejskiego komfortu i elegancji idealnie dopasowywał się do panującej prowadzenia był Ghost, który w pewnym aury. Pod maską V12 pracujące tak grzecz- sensie czekał na mnie jako deser. Duży, nie i cicho, że trudno rozpoznać, kiedy auto wybitny w smaku i pięknie wykonany. Co jest włączone, a kiedy nie. Około 600 KM ciekawe, po skonsumowaniu go nie czu- i moment obrotowy dochodzący do 1000 łem, jakbym właśnie zjadł taki Yorkshire Nm, ale … jeżdżąc nim wcale nie miałem pudding przygotowany przez Jamiego ochoty szaleć i bić rekordów prędkości. To Olivera, lecz bardziej wege ciastko diete- nie jest target Rolls-Royce’a. Bez względu tyczne. W tej mojej dziwnej analogii chodzi na to, czy jechałem od świateł do świateł, o łatwość manewrowania ponad 5-metrową

GDY ANYWHERE SPOTKA SIĘ Z ROLLS-ROYCE’M

KAŻDY PRODUCENT MA SWOJEJ OFERCIE JAKIŚ MODEL LUB SERIĘ AUT, KTÓRE SIĘ WYRÓŻNIAJĄ. W PRZYPADKU ROLLS-ROYCE’A JEST TO BLACK BADGE. W SKRÓCIE – TO PO PROSTU MOCNIEJSZE, MROCZNIEJSZE I JESZCZE BARDZIEJ WYSZUKANE W ŚRODKU ODMIANY KILKU MODELI. RAZEM Z MARCINEM RANUSZKIEWICZEM SPRAWDZILIŚMY, JAK TO JEST JEŹDZIĆ ROLLS-ROYCE’AMI WARTYMI PONAD 1,5 MILIONA ZŁOTYCH (KAŻDY) PO ZIMNEJ I – WÓWCZAS – PONUREJ WARSZAWIE.

TEKST Jan Wiewiór ZDJĘCIA Mat. prasowe 52–53 TECHNOLOGIA / TECHNOLOGIES GDY ANYWHERE SPOTKA53–53 SIĘ...

The outright winner in the category of ur- ban comfort and driving elegance was Ghost, which was waiting for us like a dessert. Large, excellent and beautiful. What is interesting, after the drive, I did not feel as if I had just eat- en a Yorkshire pudding made by Jamie Oliver but rather a vegan diet biscuit. My strange analogy refers to manoeuvring an over 5-metre long limo, which was easier than driving my Fiesta weighing slightly over a tonne. Comfort and luxury – this is a completely different story. I will not reinvent the wheel if I say it is hard to find a car which would be more comfortable and luxurious than the ones produced in Goodwood. Each of the cars we drove had an unusual finish. What is interesting, apart from the combination of modern technologies and soft and elegant leather, perfectly matching the carbon fibre, I spotted… analogue clocks and ventilation levers. It is amazing that in such expensive and luxurious cars, we can still find elements evoking nostalgia. Luxury does not necessarily mean an interior full of overawing and overwhelm- ing technology. Indeed, many a gearhead or LUKSUS WCALE NIE MUSI tech freak would feel great in Cullinan, but I – not being very enthusiastic about electronic OZNACZAĆ WNĘTRZA clocks – was not bothered by a large number PEŁNEGO ONIEŚMIELAJĄCEJ of windows and functionalities in the control screen. It is all a question of balance. And I PRZYTŁACZAJĄCEJ Rolls-Royce can strike it perfectly. At some point, figures lost their meaning. TECHNOLOGII. Just like wanting to check how fast every Rolls Royce speeds up. I somehow ‘grew old’ and got caught in the magic of comfort and luxury I had not experienced before. At the very limuzyną, co wychodziło mi łatwiej, niż moją ważącą W pewnym sensie „zdziadziałem” i dałem się złapać ENGLISH 1000 Nm torque, but… when I was driving, beginning, I said that all the cars we drove nieco ponad tonę Fiestą. magii komfortu i niespotykanej mi dotąd wygody. Na I did not feel like beating speed records. This were similar and completely different at the Komfort i luksus - to już jest inna bajka. Nie odkryję samym początku wspomniałem, że każdy z udostęp- WHEN ANYWHERE.PL MEETS is not Rolls-Royce’s target. Wraith was equal- same time. This is because Wraith, Dawn, Ameryki twierdzeniem, że ciężko o wygodniejsze i bar- nionych nam pojazdów był zarazem do siebie podobny, ROLLS-ROYCE ly comfortable when I was driving from the Ghost and Cullinan were light and easy to dziej luksusowe samochody niż te, które produkowane są jak i kompletnie różny. To dlatego, że Wraith, Dawn, lights to the lights or along the expressway. drive. With the driver-assistance systems and w Goodwood. W każdym z aut, którymi wraz z Marcinem Ghost i Cullinan były w prowadzeniu lekkie jak piór- Every car manufacturer has a showcase model or But what if I wanted to speed it up a little? I felt rear-axle steering, I did not feel I was driving jeździliśmy, mieliśmy do czynienia z niespotykanym nam ko. Powiedziałbym nawet, że lżejsze. Systemy wspomaga- series. Rolls-Royce has the Black Badge. In a nut- the rear drive getting playful right away. a 5-metre long giant weighing over two tonnes. dotąd wykończeniem. Co ciekawe, oprócz masy nowo- nia i skrętna tylna oś sprawiały, że nie czułem się jak kie- shell, these models are more powerful, darker and Dawn is the most luxurious convertible. It was an incredible, indescribable feeling. czesnej technologii połączonej z miękką w dotyku i ładnie rowca 5-metrowego kolosa ważącego ponad dwie tony. To even more refined than others. Together with Marcin As you probably already guessed, the weather How do they differ? Well, the answer is komponującą się z włóknem węglowym skórą, zobaczy- po prostu niesamowite uczucie, które trudno opisać. Ranuszkiewicz, I checked how it feels to drive a Rolls- did not encourage us to open the roof, which very simple – in terms of their size and pur- łem… analogowe zegary i drążki do sterowania siłą nawie- A dlaczego się różnią? Cóż, odpowiedź jest prosta - roz- Royce worth of over 1.5 million zlotys (each) around allowed me to assess if how quiet it was inside pose. Ghost was superbly comfortable for wu. To niesamowite, że w autach tak drogich i luksusowych miary i teoretyczne przeznaczenie każdego z aut. Ghost cold and – at that time – gloomy Warsaw. on the expressway… And it was not louder passengers on the rear bench. Like Cullinan, wciąż możemy znaleźć wzbudzające nostalgię elementy. był oczywiście wybitnie komfortowy dla pasażerów po- than in Wraith. As regards design, my taste is which I had tested on Scottish bumpy roads, Luksus wcale nie musi oznaczać wnętrza pełnego dróżujących na tylnej kanapie. Podobnie jak Cullinan, It was one or two degrees outside. The sky was quite specific, and Dawn’s silhouette did not and I perfectly knew that besides its over- onieśmielającej i przytłaczającej technologii. Owszem, którego wcześniej testowałem na szkockich wertepach grey, the rain was trickling. In front of Rolls- appeal to me; still, perhaps I would change my whelming luxury, it is also an excellent niejeden gadżeciarz i tech-freak odnalazłby się wyśmie- i doskonale wiem, że w tym całym przytłaczającym Royce Motor Cars Warsaw, four Black Badge mind if it was warmer and I could fold the roof. offroad vehicle. nicie w takim Cullinanie, lecz nawet mnie, osobie pa- luksusie potrafi też być wybitną terenówką. models waiting for us – Wraith, Dawn, Ghost Marcin drove Cullinan, and I was sitting In fact, nobody cares about my or Chris trzącej na elektroniczne zegary raczej krzywo, spora Tak na dobrą sprawę opinia moja czy Chrisa Harrisa and Cullinan. They were all similar and com- on the most comfortable rear bench ever. Harris’ opinion on Cullinan. Rolls-Royce’s liczba okienek i funkcji w centralnym ekranie sterowa- na temat takiego Cullinana nikogo w Goodwood nie ob- pletely different at the same time. We picked To the accompaniment of clear rock sounds ambition is to satisfy every desire of their nia nie przeszkadzała. Wszystko jest kwestią odpowied- chodzi. Rolls-Royce za swój cel postanowił zaspokoić pra- Wraith right away. coming from cutting-edge speakers, I was discerning clients. You can laugh that niego balansu. A w tym Rolls-Royce odnajduje się wręcz gnienia swoich wymagających klientów. Można się śmiać It was a dark, matt coupe, whose paint enjoying the views of sad Piaseczno and RR’s target is somewhere on the top of the mistrzowsko. z tego, że target RR urzęduje gdzieś na szczycie Burdż perfectly fit the aura that day. The V12 was Wilanów we were passing on our way. And Burj Khalifa or in Doha. But this does not Liczby w pewnym momencie straciły dla mnie cał- Chalifa lub w Doha. Nie zmienia to faktu, że producent working so silently under the bonnet that it just like in Wraith and Dawn, I did not feel the change the fact that the manufacturer fol- kowicie jakiekolwiek znaczenie. Tak samo, jak chęć ściśle trzyma się swoich tradycji i wartości, które w wersji was hard to tell whether the car was on or off. monumentality of Cullinan, which seemed to lows their traditions and values, which is sprawdzenia jak szybko każdy Rolls-Royce przyspiesza. Black Badge są jeszcze bardziej spotęgowane. The vehicle featured 600 hp output and up to be of the size of at least a small crossover. even more visible in Black Badge.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ FELIETONÓW 54–54 FELIETON / COLUMN znajdziesz na www.anywhere.pl PANTHA

z zalegającym od miesięcy gratem reklamującym skup złomu, sypiące się elewacje, gryzący smród wydobywają- cej się z kominów toksycznej sadzy, absurdalny projekt rozbudowy remizy. Dawna fontanna, którą pamiętam jeszcze z rodzinnych zdjęć – przykład niezłej modernistycznej architek- tury – wymieniona na jakiś talerzowaty, podświetlony RHEI koszmarek, który jak się dowiedziałem…jest rozwiąza- niem czasowym. Co poza tym? Nowe samochody miesz- kańców i zadbane prywatne domostwa. To, co wspólne – historia, ekologia, ład przestrzenny, potrzeby oraz zdanie wspólnoty – pominięte, unieważnione, poddane woli rządzących. Ale ja wsłuchuję się w to, co mówią rządzący i moja reakcja nie jest bynajmniej deklaracją polityczną. Pycha i zaniedbanie to grzechy ponadpartyjne. Niech słyszą i oni - rozwiązania czasowe mają to do siebie, że są…czasowe.

ENGLISH

PANTHA RHEI

The Christmas season has come to an end but left a bad TOMASZ taste in my mouth. I do not mean the food, because it was full of taste and love, but the impression my dear ORGANEK Raczki made on me. I grumbled, grumbled and left, but

Muzyk, wokalista, autor tekstów, the more kilometres away I was from the place I grew up kompozytor i powieściopisarz. in, the clearer it was that this reflection concerned not Lider zespołu Organek, z którym only Raczki but most of our reality. nagrał dwa albumy: Głupi (2014) Raczki was only a lens which sharpened a blurred im- i Czarna Madonna (2016). age. Squalid, filled with smoked, kitsch and selfsatisfac- tion of the local authorities, convinced of the rightness of their arbitrary decisions, not consulted with anybody. Threes cut down, a park devoid of vegetation, a derelict historical town square with a piece of junk standing there więta, święta i po świętach. Skończyły się, ale nie- for months, advertising a scrap collection point, shabby smak pozostał. Nie po jedzeniu, bo to akurat było elevations, acrid stench of toxic soot coming out of the Ś pełne smaku i troski o najbliższych, ale po wra- chimneys, an absurd project of firehouse expansion. żeniu jakie wywarły na mnie moje ukochane Raczki. An old fountain, which I remember from family photo- Pomarudziłem, pomarudziłem i wyjechałem, ale im wię- graphs – an example of fine modernist architecture – re- cej kilometrów dzieliło mnie od miejsca, w którym się placed with some plate-like, illuminated monstrosity, wychowałem, tym bardziej stawało się jasne, że owa re- which is, as I have heard, a temporary solution. What fleksja dotyczy tyleż Raczek, co znacznie większej części else? New cars of the locals and trim private houses. naszej rzeczywistości. All the common things – history, ecology, spatial order, Raczki stały się tylko soczewką, która wyostrza roz- needs and opinions of the community – crumpled, irrel- mazany obraz. Zaniedbane, zadymione, pełne kiczu evant, subject to the will of the authorities. But I listen i samozadowolenia lokalnej władzy, żyjącej w przeko- to what the authorities say and my response is by no naniu o słuszności swoich arbitralnych, z nikim niekon- means a political declaration. Arrogance and neglect are sultowanych decyzji. Kolejne wycięte drzewa, ogołoco- cross-party sins. Let them hear it, too – the thing about ny z roślinności park, zaniedbany historyczny rynek temporary solutions is that they are… temporary.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 56–57 MIEJSCA / PLACES ROZMOWY W OCZEKIWALNI...

BYŁO TO DALEKO W ROSJI NA MORZU BARTENSA, NA NIEUŻYWANEJ JUŻ PLATFORMIE WIERTNICZNEJ, KTÓRĄ TOWARZYSZE RADZIECCY PRZEROBILI NA EKSKLUZYWNY APARTAMENTOWIEC...

stopień alertu. Ta sytuacja, która właściwie nigdy nie miała się zdarzyć, ocknęła Łukasza z trybu stand-by, kiedy spoglądał na świat wokół, któremu było obojętne, że nastała dla niego ta chwila. Wskazówki od starego były jasne. W piwnicach jednego z dworów przy ul. Polanki w Gdańsku Oliwie, znajduje się COŚ, co musi przynieść ojcu, który będzie czekał na niego już jutro gdzieś na trybunach słynnego lodowiska w Hali Olivii. Wszedł szybko do swojego mieszkania w głębi Hali Olivii, żeby się przygotować. Nogi mu drżały. Ręce chodziły jakby miał delirium tremens. Był gotowy, ale pe- sząca świadomość, że nie może zawieść ojca kneblowała wszystkie jego zmysły. Wyjechał motocyklem typu enduro, specjalnym kanałem z czeluści hali. Drżenie silni- ka dwusuwowego i zapach spalin, który pamiętał jeszcze z motorynki Romet, dodało mu otuchy. Pognał ulicą Bażyńskiego, koło Uniwersytetu Gdańskiego, którego studentem nigdy nie został. Zaraz potem kątem oka zlokalizował dwa obiekty – drony, któ- re nie przyleciały tutaj fotografować piękna oliwskich lasów. Podjechał pod stary pałac w Oliwie, dziś podzie- lony na mieszkania. Słyszał wyraźne brzęczenie śmigieł tropiących go dronów, lecz tutaj, w gęstwinie starych parkowych drzew otaczających niewielki staw, był dla ROZMOWY W OCZEKIWALNI nich niewidzialny. Wszedł do pałacowych piwnic, wcześniej neutralizując elektrozaczep domofonu wyjątkowo silnym magnesem. Na końcu korytarza z betonowym sklepieniem znajdowały OLIWA SPRAWIEDLIWA? Wyszedł na górę włazem bezpośrednio z prawie 250 się zwykłe drzwi piwniczne z nieoszlifowanych drewnia- metrowego mieszkania, które reżim socjalistyczny ot tak nych szczebelków, między które włożono tekturę, aby nie wykroił dla jego ojca we wnętrzu tej odważnej architekto- można było spojrzeć do wnętrza. Spryskał kompaktowym nicznie hali widowiskowej. dozownikiem z ciekłym azotem kłódkę, która poddała się Wczesnym rankiem Łukasz wszedł na onkologiczne od razu po uderzeniu kastetem, jaki może nadgorliwie za- roku 1984, w każdą niedzielę o 19:30 swoją żoną i synem, jednocześnie schizofre- forum dyskusyjne, skąd dostał sygnał od ojca. Stary cie- łożył na rękę. kończyła się ekskluzywna, bo trwają- niczne w ścianach swojego mieszkania stoso- szył się dobrym zdrowiem, ale trochę prowokacyjnie i ze Byli tutaj. Pewnie dosłownie kilka metrów. Jego węch W ca 30 minut dobranocka, która miała wał całkiem inne zasady. Domowe nauczanie, względu na ostrożnościowe stare nawyki w ten sposób nigdy nie zawodził. Ćwiczony z ojcem w lasach, teraz w tej osłabić stres związany z nadejściem szkolnego tak kształcił Łukasza. Wtedy na takie eks- kontaktował się z synem. Z miejsca w którym mieszkał gęstej od wilgoci piwnicy czuł to wyraźnie. Pocili się na poniedziałku. W domach z wielkiej płyty roznosił centryczne zachowania mogli sobie pozwolić ojciec, internet był dostępny tylko raz w miesiącu. Było kwaśno. Pewnie nie nawykli do takich miejsc, a może zwy- się zapach przypalonych tekstylnych fartuszków tylko ON i jemu podobni. Agenci wywiadu to daleko w Rosji na Morzu Bartensa, na nieużywanej już czajnie go zlekceważyli. Takiego suchego trzasku, dobrze szkolnych. Szczególnie za długie trzymanie stopy wojskowego, którzy cieszyli się większymi platformie wiertnicznej, którą towarzysze radzieccy prze- wyczyszczonej broni, nie sposób pomylić z czymś innym. MARCIN żelazka na tarczy WZOROWEGO UCZNIA powo- przywilejami niż wysoko postawieni apa- robili na ekskluzywny apartamentowiec dla zasłużonych. Dwa razy. Dwóch facetów. Dwie Beretty lub dwa Glocki. GŁUSZEK dowało, że słodko-kwaśny dym wędrował sobie ratczycy partyjni. Raz na tydzień, tylko na jedną godzinę zegarową, nad plat- Kilkanaście naboi. Z radością przedstawiam Wam nasz nieskrępowanie kratkami wentylacyjnymi, przy- Dziś Łukasz na przekór lekarzom, przyj- formą zawisał olbrzymi helikopter z potężną anteną inter- Otworzył kolejne drzwi, tym razem pancerne o gru- wskrzeszony projekt. Krótkie opowiadania, pominając o tak zwanym obowiązku szkolnym. mował całym ciałem serotoninę, którą zafun- netu satelitarnego, co umożliwiało mieszkańcom krótką bości około 5 cm. Było tutaj bardzo mało powietrza. Nie do napisania których zainspirowały mnie Łukasz nie miał szansy na posiadanie tej szkol- dowało mu sierpniowe słońce. Stał na dachu łączność ze światem. Usługa była wliczona w czynsz. miał siły ich zamknąć. Spoceni faceci już na nie napierali. rozmowy z naszymi Pacjentami w klinice nej naszywki o jajowatym kształcie. Jego ojciec, swojego domu, jednej z najbardziej charakte- Po zalogowaniu się na forum okazało się, że to rak Prawie wyobrażał sobie jak kopią dół na jego ciało, gdzieś Perfect Smile w Gdańsku Wrzeszczu. mimo że mocniej związany z reżimem niż ze swoją rystycznych budowli Gdańska – Hali Olivii. z przerzutami – co kiedyś ustalili oznacza najwyższy w lasach okalających Oliwskie ZOO.

. 58–59 MIEJSCA / PLACES ROZMOWY W OCZEKIWALNI59–59

Otworzył kolejne bliźniacze drzwi schro- it in this dense, humid basement. They were nowe, by wejść do pustego niewielkiego po- sweating sour. They were not used to such mieszczenia z drabinką prowadzącą do klapy places or perhaps they just underestimat- w suficie. Wszedł na nią, wcześniej wymacaw- ed him. Such a dry crack of a well‑cleaned szy starą tetrową pieluchę, z tym CZYMŚ, co gun can’t be confused with anything else. absolutnie jak napisał ojciec, musiał zabezpie- Two times. Two guys. Two Berettas and two czyć – nowotwór nie mógł się dalej rozwijać. Glocks. Several cartridges. Był 3 metry nad posadzką. Trzymał się He opened another door, this time ar- kurczowo stalowej drabiny. Oni pojawili się mour-plated, 5-centimetre thick. There was na dole, teraz śmierdząc, ale triumfem. Coś little air inside. He could not close it. The usłyszał. Wodę. Myśl, myśl – skarcił siebie sweaty guys were pressing against the door. w przypływie adrenaliny. Potem wszystko He could imagine them digging a hole for his potoczyło się bardzo szybko. W przypływie body, somewhere in the forest surrounding szaleństwa, szarpnął metalową dźwignię the Oliwa ZOO. klapy. Zapach potu zniknął. Pobliski staw He opened another identical bunker door był jego ratunkiem. Zalał tych dwóch nie- to enter a small, empty room with a steplad- przebraną wściekłością wody, która niczym der leading to the lid in the ceiling. He went up tsunami w jednej chwili wypełniła piwnicę. and felt an old muslinet nappy with the THING Utrzymał się na drabince i wypłynął w gwał- which he absolutely – as his father wrote – townie schnącym stawie. had to secure; the cancer could not grow. Czuł, że baterie mu się wyczerpują. Jak He was three metres above the ground. po egzaminie maturalnym, którego nie He clung to the steel ladder. They appeared zdał. Domowe nauczanie. Kłótnia z ojcem. down there, stinking with triumph. He heard Stare dzieje. something. Water. Think, think – he told Przeszedł kilkanaście metrów na otwarty himself off in the adrenalin rush. From there, teren, kiedy dwa czarne suvy stanęły w odle- everything happened very fast. In a moment głości około 15 metrów od niego. Nie docenił of madness, he pulled the metal lever of the przeciwnika. Myśl o najlepszym, szykuj się na lid. The smell of sweat disappeared. The near- najgorsze. Nie miał planu rezerwowego, 12. by pond was his only hope. He flooded the two piłkarza. Dupa, przepraszam, sprawa honoro- guys with fierce water, which filled the base- wa tatku, chciał pomyśleć. ment like a tsunami. He held on to the steplad- Nie zdążył. Tamci też, bo to usłyszeli. Huk, der and surfaced in the drying pond. jakby obok startował myśliwiec na pokazie He felt he was running out of energy. Just lotniczym. Trochę się pomylił, choć właściwe like after the matura exam, which he failed. był blisko. Dwa bojowe amerykańskie drony teracką. Klinika stomatologiczna "Perfect ventilation grilles, reminding us of com- inactive oil platform turned by Soviet com- of his enduro motorcycle and the smell of Home‑schooling. A fight with his father. Why Predatory zawisły nad Oliwskim lasem. Smile Clinic Wrzeszcz odwrotnie, jest jak pulsory education. rades into an exclusive apartment building exhaust, which reminded him of his Romet revive ancient history? Dwa czerwone lasery celowników, niczym najbardziej prawdziwa. Łukasz did not have a chance for that for those who had rendered great service minibike reassured him. He reached the land after several metres reflektory sceniczne rozświetliły wypuco- egg-shaped tab. His father, although clos- to the country. Once a month, for only an He raced off down Bazyńskiego Street, when two black SUVs pulled up 15 metres wane samochody. Wydaliły z siebie pociski ENGLISH er to the regime than to his wife and son, hour, a huge helicopter with a large satel- near the University of Gdańsk, where he from him. He underestimated his opponents. Hellfire, które precyzjnie zrobiły to, do czego imposed different rules at home. Łukasz lite Internet aerial hang over the platform, never studied. Right after, he located two Hope for the best and prepare for the worst. zostały stworzone. CONVERSATIONS IN A WAITING ROOM was home-schooled. At that time, only HE which made it possible for the inhabitants objects – drones, which did not fly here to He did not have a plan B, the 12th footballer. – FAIR TRADE? and his kind could allow such eccentric to contact the outside world. The service photograph the beauty of Oliwa forests. Shit, I’m sorry, it’s a matter of honour, dad, he Siedli z ojcem wygodnie na trybunach lo- behaviour. Military intelligence agents was included in the rent. He approached the old palace in Oliwa, wanted to think. dowiska Hali Olivii. Przez głośnik Radio In 1984, every Sunday at 19.30, an exclu- enjoyed more privileges than high-rank- When he logged in, it turned out it is meta- now divided into apartments. He heard But he did not have time for it. Neither did Gdańsk poinformowało, że w okolicach jed- sive 30-minute programme for children ing apparatchiks. static cancer – which meant a code red. This the buzzing of the airscrews of the drones they, because they heard it. A roar, as if a fight- nego ze starych dworów w Gdańsku Oliwie ended, which was supposed to reduce Today, Łukasz, to spite doctors, was tak- situation, which was not supposed to happen, following him, but here, in the bush of the er plane was taking off. He was wrong but zostały zlokalizowane spalone wraki dwóch stress related to the beginning of school ing August-sun serotonin with his whole body. woke Łukasz up from the standby mode when old park trees surrounding the little pond, close enough. Two fighter American drones samochodów. Policja jako prawdopodob- week on Monday. The smell of burnt tex- He was standing on the roof of his house, he realized that this is the moment. The old he was invisible. Predators hang over the Oliwa forest. ną przyczynę podała podpalenie z powo- tile school uniforms wafted in prefab one of the most characteristic buildings in man’s instructions were clear. In the base- He entered the palace basements, neu- Two red laser sights floodlit the cars. They dów chuligańskich. houses. When the iron was kept too long Gdańsk – the Olivia Hall. He went outside ment of one of the mansions on Polanki Street tralising the electronic intercom hook with fired Hellfire missiles, which did what they Wszelkie postacie i wydarzenia, które on the EXEMPLARY STUDENT shield, the through a manhole directly from his al- in Gdańsk Oliva, there is A THING he must a strong magnet. At the end of the corridor were made for. miały miejsce w opowiadaniu są fikcją li- sweet and sour smoke drifted through most 250-metre apartment, designated for bring to his father, who will be waiting for him with the concrete ceiling, there was an ordi- his father in this bold architectonic hall by the following day, somewhere on the tribunes nary basement door made of rough wooden He sat down with his father on the ice the Socialist system. of the famous ice rink in Olivia Hall. rungs with cardboard in-between, so that rink tribunes in Olivia Hall. On the speaker, In the early morning, Łukasz logged into He went to his apartment in the Olivia nobody could take a look inside. He sprayed Radio Gdańsk informed that two burnt vehi- an oncological discussion forum, where he Hall to get ready. His legs were shaking. the padlock with a liquid nitrogen compact cles were found near one of the old mansions MYŚL O NAJLEPSZYM, SZYKUJ got a signal from his father. The old man His hands were trembling as if he suffered dispenser. The padlock gave in when he hit in Gdańsk Oliwa. The police suspect that the SIĘ NA NAJGORSZE. NIE MIAŁ was in good health but used this channel from delirium tremens. He was ready, it with brass knuckles, which he’d put on possible cause of the incident was vandalism. to contact his son a bit provocatively and but the uncomfortable thought of disap- overzealously. All characters and events depicted PLANU REZERWOWEGO, by old habits. Where his father lived, the pointing his father dulled all his senses. He They were here. A few metres away. His in this story are entirely fictitious. As op- Internet was available only once a month. It drove out through a special channel in the nose was never wrong. He practised it with his posed to "Perfect Smile Clinic Wrzeszcz, 12 PIŁKARZA. was far in Russia on the Barents Sea, on an hall. The tremble of the two-stroke engine father in the forest, and now he could smell which is absolutely real.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 60–61 TECHNOLOGIE / TECHNOLOGIES PORSCHE DLA KAŻDEGO...

Porsche jest elegancki mężczyzna po 40-ce. Obecnie natomiast, grupa docelowa odbior- OBECNIE JEDNAK ŻYJEMY ców zupełnie się zmieniła. Spektrum klien- tów jest tak szerokie, że nawet ja, szczerze mó- W CZASACH, W KTÓRYCH wiąc, jestem zaskoczona tempem tych zmian, gdyż marketing znacząco się zmienił i nie KLIENT NIE TYLKO jest już tak oczywisty. Trafiają do nas ludzie w każdym wieku: młodzi, którzy mając 18 lat SZUKA PRODUKTU DO dorobili się na biznesie internetowym i auto ze stajni Porsche to ich marzenie z dzieciń- PRZEMIESZCZANIA SIĘ, ALE stwa, czy też emeryci, którzy marzyli o pięk- nej 911 przez całe życie i w końcu mają czas CZEGOŚ, BY WYRAZIĆ SWÓJ i pieniądze, żeby rzeczywiście je kupić. Widać więc, że spektrum jest szerokie, w związku CHARAKTER, SPOSÓB BYCIA. z tym marketing musimy kierować w różne miejsca, dla różnych osób.

To też prawda, że Porsche, jako marka, to nie tylko samochód do jeżdżenia, to pewien sposób sprzedaży stylu życia. Zdecydowanie. Na szczęście magia marki cały czas działa. Ludzie oczywiście kupują produkt do komunikacji pomiędzy punktem A a punktem B i zawsze tak będzie. Obecnie jednak żyjemy w czasach, w których klient nie tylko szuka produktu do przemieszczania się, ale czegoś, by wyrazić swój charakter, sposób bycia. Z tego powodu właśnie ludzie lubią naszą markę, ponieważ od lata utożsa- miana jest z samochodami sportowymi, szyb- kimi, o pięknej linii, pięknym designie oraz długiej i bogatej historii.

Pamiętam jak rozmawialiśmy jakiś czas temu, że jest samochód rozsądny, ale jest też samochód, którego się pragnie. Czego Ty szukasz w aucie? Nie ukrywam, że ja lubię szybkie, małe, spor- DLA towe samochody. Obowiązkowo – czerwone. Czerwone są szybsze. PORSCHE KAŻDEGO Czerwone są najszybsze. Sądzę, analizując chociażby wybory moich znajomych, że każdy kupuje samochód, który jest w pew- O UNIWERSALNOŚCI NIEMIECKIEJ LEGENDY Z MARKETING MANAGER nym sensie odwzorowaniem osobowości. Ja jestem osobą dynamiczną, lubię robić PORSCHE CENTRUM SOPOT – KAROLINĄ ŁUKASZEWSKĄ-KEMPĄ wszystko dynamicznie, szybko podejmu- ję decyzje i takie też mam auto. Nie wiem TEKST Jakub Wejkszner ZDJĘCIA Piotr Sobik czy powinnam to mówić oficjalnie, ale nie lubię wolnej jazdy. Szybko się przemiesz- czam, szybko żyję, więc ten samochód musi Cześć Karolino, bardzo miło nam Ciebie gościć Dodatkowo, każda marka ma pewną ideę siebie, a także odzwierciedlać także mnie, również jeżeli w Sheratonie, przy ciepłym i niesamowicie to, jak odbierają ją potencjalni klienci. Zresztą, to właśnie chodzi o estetykę. Gdy widzę moje auto, od zmazującym makijaż kominku. klienci ostatecznie decydują o statusie „luksusowości” razu się cieszę. To coś wyjątkowego i mam Grzeje, potwierdzam. marki i przypisują ją do odpowiedniego szczebla. My, wrażenie, że wiele osób w ten właśnie spo- reprezentując Porsche, również na to wpływamy dzięki sób wybiera samochód. Nie traktujemy tego Na pewno ludzie się zastanawiają czy marka tak określonej polityce cenowej, historii marki, kultowości, tylko jako produkt do komunikacji, prze- usytuowana na rynku jak Porsche w ogóle potrzebuje najwyższym standardom produkcji, natomiast mimo mieszczania się. Auto to dla nas też swego czegoś takiego jak reklama. wszystko również potrzebujemy się reklamować. Szcze- rodzaju radość z życia. Reklama dźwignią handlu jak to się mówi, więc jak naj- gólnie zaś w obecnych czasach, gdzie internet wiedzie bardziej potrzebuje. Marki luksusowe również się rekla- prym oraz powstaje coraz więcej zróżnicowanych grup do- To jest coś, co widzimy codziennie, mują, choć wiadomo, że stosują inny sposób komunikacji. celowych. Kiedyś mówiliśmy o tym, że typowym odbiorcą byłoby straszne gdybyśmy podchodzili do czegoś, co nam się nie podoba. Masz jakieś removing fireplace. range of our clients is so broad that I’m to express their personality and attitude. That car is the same. I don’t know if I should say wymarzone Porsche, które chciałabyś kiedyś kupić? It’s hot, affirmative. surprised how fast it’s all happening. Our is why Porsche is so popular – for years, it has it openly, but I don’t like slow driving. I move Oczywiście, że mam, nie mogłabym powiedzieć inaczej. marketing has considerably changed and been associated with sports cars, fast, neat, fast, live fast, so the car must reflect my style, Myślę, że będę dosyć sztampowa, gdyż moim wyborem People surely wonder whether a brand like is no longer so obvious. Our clients include featuring an attractive design and a long and also in terms of aesthetics. When I see my car, jest od zawsze Porsche 911. To klasyk, który jest w kręgu Porsche, given its position on the market, needs all age groups – young people, who made rich history. I cheer up right away. It’s something special, moich marzeń i pracuję również po to, by w przyszłości advertising at all. a fortune on the Internet and a Porsche is and it seems that many people choose their móc sobie taki samochód sprawić. They say advertising is the leverage of trade, so it does their childhood dream, or pensioners, who I remember when we talked some time cars this way. We don’t treat them only as need it. Luxury brands advertise, too, although they use have been dreaming of a beautiful 911 all ago that there are two kinds of cars – a means of transport. The car is also the joy Dziękuję za rozmowę. different forms of communication. Moreover, every brand their life and finally, they have the time and those which are reasonable to have and of life. Dziękuję serdecznie. has an idea for itself and for how it wants to be perceived money to buy it. As you can see, our mar- those which you desire. What do you look by prospective clients. Besides, in the end, it’s those cli- keting needs to target different places and for in a car? We see our car every day; it’d be terrible ENGLISH ents who decide on the ‘luxury status’ of the brand and different groups. I admit I like small, fast sports cars. They must if we didn’t like it. Do you have a dream its classification on the market. We, as representatives be red. Porsche which you’d like to buy one day? PORSCHE FOR EVERYONE. KAROLINA of Porsche, also make an impact through specific pric- Admittedly, Porsche, as a brand, is not Of course, I do, I couldn’t say otherwise. I’m ŁUKASZEWSKA-KEMPA, MARKETING ing policies, brand history, cult status, top production only a car but a lifestyle. The red ones are faster. afraid it’ll sound cliché, because Porsche 911 MANAGER AT PORSCHE CENTRE SOPOT, ON THE standards; still, we need advertising. Especially nowa- Absolutely. Luckily, the magic of the brand The red ones are the fastest. From what I can has always been my favourite. It’s a classic UNIVERSALITY OF THE ITALIAN LEGEND days, with the Internet being a dominant source of in- still works. Of course, people buy a car to see on the example of my friends, I believe I dream of, and I work also to buy it one day. formation and the diversification of target groups. In get from point A to point B, and it’ll nev- that people buy cars which reflect their per- Hello, Karolina, it’s a pleasure to have you here, the past, a typical Porsche client was an elegant man er change. But we’re living in an era where sonality. I’m a dynamic person, I like to do Thank you for the meeting. in Sheraton, by the warm and make-up in his forties. Now, our target group has changed. The clients expect cars not only ‘to move’ but also things dynamically, make decisions fast. My Thank you very much.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL MIĘDZYNARODOWE STOWARZYSZENIE BURSZTYNNIKÓW INTERNATIONAL AMBER ASSOCIATIONUL ul.Warzywnicza, 180-838 Gdańsk, Poland AMBERIF 2020 tel. 661 565 518 / www.amber.org.pl

MBERIF to najważniejsza i najwięk- Znajdziecie Państwo tutaj opisy targów, pro- sand visitors from 54 countries. The event is sza w Europie Środkowo-Wschodniej dukcji bursztynu, trendów, jakie w bursztyn- accompanied by workshops and previews, as A impreza jubilerska dotycząca burszty- nictwie obecnie panują, ale także jubilerskie well as the cult Gdańsk Amber Look Jewel- nu choć nie tylko. W związku z tym, cieszymy smaczki, na które, naszym zdaniem, również lery and Fashion Gala. This is definitely some- się, że mogliśmy rozpocząć współpracę z tak warto zwrócić uwagę. Jednym z wyróżnia- thing we cannot pass up. zacnym towarzystwem bursztynników i jubi- jących się jest na pewno firma Poljot, z którą Working in Gdańsk for several years, we lerów, czego efektem jest ta właśnie okazjo- współpracujemy od lat, również wystawiająca have had plenty of opportunities to cooper- nalna wkładka. AMBERIF to bowiem aż 470 swoje produkty na targach AMBERIF. ate but also experience the phenomenon of wystawców z całego świata, 6 tysięcy odwie- Zatem, by zbędnie nie zajmować Państwa amber and jewellery in Pomerania. We have dzających z 54 krajów, warsztaty, wernisaże, uwagi tym krótkim wstępem – serdecznie been fascinated with the development of the a także kultowa Gala Gdańsk Amber Look zapraszamy do świata, jak to mówią Niem- industry, covering not only amber but also Jewellery and Fashion. Jest to zdecydowanie cy, Płonącego Kamienia. Zapraszamy do amber craft at the highest level, using a vari- coś, czego nie może przegapić! świata bursztynu! ety of materials. Stacjonując przez tyle lat w Gdańsku mie- Hence the idea to show our Readers the liśmy zatem wiele okazji, by współpracować, ENGLISH world we have been fascinated with for years. ale także doświadczyć na własnej skórze fe- You will find here information on the exhibi- nomenu jakim jest bursztyn i jubilerstwo na AMBERIF 2020 tion, amber production, recent trends in the terenie Pomorza. Fascynowało nas to, w jaki amber industry, as well as jewellery brands sposób ów przemysł się rozwija, obejmując AMBERIF is the biggest and most important that are worth your attention. One of the fin- nie tylko sam bursztyn, ale także rzemieślnic- amber exhibition and jewellery event in Cen- est is definitely Poljot, with whom we have two na najwyższym poziomie z wieloma róż- tral and Eastern Europe. Therefore, we wel- been cooperating for years, who is also exhib- nymi kruszcami. come the cooperation with such a respectable iting its products at AMBERIF. Stąd też właśnie powstał pomysł, by w pe- amber and jewellery association, resulting in Without further ado, welcome to the world wien sposób przedstawić naszym Czytelni- this inset. AMBERIF brings together 470 ex- of, as Germans say, ‘Burn-Stone’. Welcome to kom ten świat, który fascynował nas od lat. hibitors from all over the world and 6 thou- the world of amber!

MBERIF

A pexels.com (1), źródło: Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników (2), Mat. Prasowe Poljot Euro (3)

2020 Obaku Denmark V236LXHLML ZDJĘCIA: 66–67 AMBERIF NOWOCZESNE WZORNICTWO...67–67

ście i wszelkie powodzenie, więc każdy chce większego nasilenia bursztynowego boomu go mieć. Najlepiej w wersji luksusowej, za biżuterię ze złotem Bałtyku płacono na- ponieważ przy okazji jest to też świetna in- wet równowartość dobrej klasy auta! westycja. Polscy producenci błyskawicz- W ten sposób polscy producenci i pro- nie zareagowali na te potrzeby: powstała jektanci dodatkowo umocnili swoją pozy- całkiem nowa jakość biżuterii z bursztynem cję specjalistów od wzornictwa biżuterii bałtyckim. Jej sercem jest wyselekcjonowa- z bursztynem – choć kamień ten występuje ny, najpiękniejszy i ze znawstwem wyszli- także w innych nadbałtyckich krajach, to ANNA fowany kamień, który – z racji swoich roz- nikt inny nie osiągnął takiego mistrzostwa SADO miarów i wysokiej ceny, jaką trzeba za niego w tej dziedzinie. Głównie dzięki temu na Redaktorka prowadząca zapłacić – zasługuje na wyjątkową oprawę: Pomorzu mogły rozwijać się zakłady jubi- Bursztynowy Portal. już nie tylko ze srebra czy srebra pozłacane- lerskie specjalizujące się w obróbce bursz- Jej teksty ukazywały się na łamach magazynów branżowych „Zegarki go, ale coraz częściej także ze złota i w połą- tynu, a w Gdańsku istniejące już od 27 lat & Biżuteria” oraz „Polski Jubiler”, czeniu z kamieniami szlachetnymi, takimi największe w Europie (jeszcze do niedaw- obecnie współpracuje z niemieckim jak diamenty, rubiny czy szafiry. Dzięki na – na świecie!) targi bursztynu Amberif „Goldschmiede Zeitung” (GZ) oraz temu biżuteria z bursztynem awansowała i Ambermart. Dziś chyba nikt już nie ma litewskim „Baltic Jewellery News”. O biżuterii pisze także dla magazynu do miana wyrobu luksusowego – nie tylko wątpliwości, że Gdańsk jest Światową „Moda w Polsce”. Laureatka nagrody ze względu na jakość użytych materiałów, Stolicą Bursztynu – buduje tę pozycję w spo- "Bursztynnik Roku 2010". ale także z powodu wartości: w czasie naj- sób wyjątkowo efektywny…

wiat się tak szybko zmienia, że właści- wie chyba już nic nie jest takim, jakim NAJNOWSZA HISTORIA POKAZUJE, Ś było. Także bursztyn, który od zawsze ŻE MAŁO KTO JEST W STANIE kojarzył się przede wszystkim z tradycyjnymi koralami – dziś to ekskluzywna, nowoczesna OPRZEĆ SIĘ NOWOCZESNEMU i świetnie zaprojektowana biżuteria, o której marzy niejedna elegancka kobieta. Zwłaszcza UROKOWI BURSZTYNU. jeśli uwielbia zaskakiwać! Moje ulubione pytanie, które ZAWSZE pada: „To jest bursztyn? Niemożliwe!”. Świadczy o tym, że bursztyn działa, a jego nowa, nowoczesna odsłona niezmiennie zaskakuje: to biżuteria, której nie da się nie zauważyć, będąca pożądanym dodat- kiem do każdej kreacji i dla każdej kobiety. Nowoczesna, wpisująca się w gusta najbardziej nawet wymagających odbiorców, nowoczesna w charakterze i lekka w wyrazie. Będąca efektem kreatywnego połączenia bursztynu – z wykorzystaniem jego całej, fascynującej gamy barwnej od najbardziej pożądanej, bo najrzadszej bieli, poprzez sub- telny żółty do ciepłego koniaku, nie mówiąc już o wysoko cenionych przez prawdziwych miłośników i ekspertów bryłek jarzębatych, nakrapianych czy przeświecających – nie tyl- NOWOCZESNE WZORNICTWO ko z tradycyjnym dotychczas srebrem, ale też iżuteria ART7

B nadającym ekskluzywnego wyrazu złotem i ożywczo kolorowymi kamieniami szlachetnymi. Ktoś się oprze? Najnowsza historia pokazuje, że mało BIŻUTERII Z BURSZTYNEM kto jest w stanie oprzeć się nowoczesnemu urokowi bursztynu. Kilka lat temu, kiedy za- czął się prawdziwy boom na bursztyn, świat ŚWIAT SIĘ TAK SZYBKO ZMIENIA, ŻE WŁAŚCIWIE CHYBA JUŻ NIC NIE JEST TAKIM, JAKIM BYŁO. TAKŻE – zwłaszcza ten azjatycki – oszalał zarówno BURSZTYN, KTÓRY OD ZAWSZE KOJARZYŁ SIĘ PRZEDE WSZYSTKIM Z TRADYCYJNYMI KORALAMI na punkcie samego kamienia, jak i atrakcyj- – DZIŚ TO EKSKLUZYWNA, NOWOCZESNA I ŚWIETNIE ZAPROJEKTOWANA BIŻUTERIA, O KTÓREJ nych wyrobów sygnowanych Designed in Poland. Dla mieszkańców Państwa Środka, MARZY NIEJEDNA ELEGANCKA KOBIETA. ZWŁASZCZA JEŚLI UWIELBIA ZASKAKIWAĆ! którzy znają i cenią bursztyn od co najmniej Biżuteria A2 Jewellery TEKST Anna Sado ZDJĘCIA Mat. prasowe 3000 lat, jest to kamień zapewniający szczę- 68–69 A M B E R I F NOWOCZESNE WZORNICTWO...69–69

odbędzie się już po raz 27., pojawili się w przeszłości tacy The recent history shows that few shows in Europe. The Gala, which is held for ousy. There is only one condition: it has to projektanci mody jak Teresa Rosati, Dorota Goldpoint, people can resist the modern charm of the 27th time, was attended by top fashion be special. Tomasz Ossoliński czy Mariusz Przybylski, zaś stałymi amber. A few years ago, when the real am- designers, such as Teresa Rosati, Dorota Amber is not only jewellery – the possi- bywalcami są m.in. duet Jola Słoma & Mirek Trymbulak ber boom started, the world – especially Goldpoint, Tomasz Ossoliński and Mariusz bilities of its use are practically unlimited. czy Michał Starost oraz Joanna Weyna PUDU. Asia – went crazy over the material itself Przybylski, while Jola Słoma & Mirek A recent hit in Asia and Europe (which ad- Ten nowoczesny, stale zmieniający się i coraz bardziej and attractive products marked Designed Trymbulak or Michał Starost and Joanna ditionally shows the universality and quality fascynujący wizerunek bursztynu dostrzegają projektan- in Poland. For inhabitants of the Middle Weyna PUDU are its regular guests. of amber designs) is Migaloo Home, a brand ci mody, którzy szukają wyjątkowego uzupełnienia dla Kingdom, where amber has been known The modern, ever-changing and fasci- specialising in functional objects adorned swoich kolekcji strojów – stąd też coraz częściej można and appreciated for at least 3000 years, it nating image of amber has been noticed by with amber in resin. Its modern designs of ją podziwiać na wybiegach i w Polsce, i za granicą. Biżuteria is a precious material bringing good luck fashion designers, who look for unique acces- tables, lamps or paintings adorned with am- w ogóle – a w szczególe ta bursztynowa, ponieważ w swojej and fortune, so everyone wants to have it. sories to complement their collections – that ber in resin immediately won the hearts of nowej odsłOnie jest świeża, nieoczywista i zaskakująca – Preferably in a luxurious version, because is why amber jewellery is more and more primarily younger clients looking for modern z założenia jest podkreśleniem naszej indywidualności it is also a great investment. Polish pro- often presented at fashion shows in Poland and surprising solutions. It is surely one of the i wyjątkowości. Czasem pełni funkcję jedynie dyskretnego ducers answered those needs right away – and abroad. Jewellery in general – and amber most promising directions – of many to come, dodatku, kiedy indziej jest głównym bohaterem. Potrafi they created a brand new quality of Baltic in particular, because its new style is fresh, in which designers will pay tribute to the 40 wzbudzić całą gamę zarówno pozytywnych, jak i ne- amber jewellery. At its heart is the most non-obvious and surprising – is supposed to million years old material, finding new and gatywnych uczuć – od zachwytu przez podziw i pożąda- beautiful, selected and professionally express our individuality and uniqueness. It interesting solutions for its use. nie po zazdrość. Pod jednym wszakże warunkiem: musi polished stone, which – due to its size and sometimes plays the role of a subtle acces- The 'exploration’ of amber has just be- być wyjątkowa. value – deserves special setting: not only sory, while other times, it is the highlight of gun. Given what designers and artists – but Bursztyn to jednak nie tylko biżuteria – możliwości silver or gold-plated silver but, more and the outfit. It can evoke a wide range of both also mass jewellery producers who aim jego wykorzystania są wręcz nieograniczone. Ostatnio more often, also gold and the combination positive and negative emotions – from delight higher – have to offer, there are lots of sur- przebojem wdarła się na rynki azjatyckie i europejskie of precious gemstones, such as diamonds, through admiration and desire to jeal- prises to come. (co dodatkowo podkreśla uniwersalność i wysoki poziom rubies and sapphires. As a result, amber wzorniczy projektów) marka Migaloo Home specjalizują- jewellery is now considered a luxury good ca się w przedmiotach użytkowych zdobionych burszty- – not only because of the quality of ma- nem zalanym w żywicy – nowoczesna wizja stołu, lampy terials but also their value: at the peak of Kargul.tk, autor Tomasz Kargul czy obrazu zdobionego bursztynem zalanym żywicą bły- the amber boom, the price of Baltic amber skawicznie trafiła w gusta przede wszystkim młodszych jewellery equalled a high-end car. klientów poszukujących czegoś nowoczesnego i zaska- Thus, Polish producers and designers kującego. To z pewnością jeden z bardziej obiecujących have strengthened their position as experts kierunków – zapewne wielu, w których projektanci we in amber jewellery design – although the BURSZTYN TO JEDNAK właściwy sobie sposób oddadzą hołd liczącemu ponad 40 stone also occurs in other Baltic countries, milionów lat kamieniowi, jednocześnie znajdując dla nie- none of them has achieved such mastery in NIE TYLKO BIŻUTERIA go nowe, ciekawe zastosowania. the field. This gave rise to the development Proces „odkrywania” bursztynu dopiero się zaczął. of jewellery establishments in Pomerania, – MOŻLIWOŚCI JEGO Sądząc po tym, co projektanci i artyści – ale także stawia- specialising in amber processing. For 27 jący sobie coraz większe wymagania producenci biżuterii years, Gdańsk has been holding the largest in WYKORZYSTANIA SĄ WRĘCZ Wniejedno zaskoczenie. Europe (not long ago – in the world!) amber exhibitions Amberif and Ambermart. Now, NIEOGRANICZONE. ENGLISH it is clear that Gdańsk is the World Capital of Amber – it has been building its status in MODERN DESIGN OF AMBER JEWELLERY a very effective…and spectacular way! For example, by combining jewellery and fashion at The world is changing so fast that probably nothing is like it was. the exceptional AMBER LOOK Trends&Style …i efektowny! Choćby łącząc biżuterię z modą na This applies to amber, too. It has always been associated mostly Fashion and Amber Gala, an event accompa- absolutnie wyjątkowym wybiegu Gali Mody i Bursztynu with traditional colours – now, it has become an exclusive, modern nying the International Amber, Jewellery and AMBER LOOK trends & styles, imprezy towarzyszą- and attractive jewellery many an elegant woman dreams about. Gemstones Exhibition AMBERIF in Gdańsk. cej Międzynarodowym Targom Bursztynu, Biżuterii Especially when she likes to amaze! This is the only such event where clothes and i Kamieni Jubilerskich AMBERIF w Gdańsku. To jedyne jewellery are equals, and where collections are takie miejsce, gdzie stroje i biżuteria są równoupraw- My favourite question, which is ALWAYS asked: ‘This is created through the cooperation of designers nione i gdzie kolekcje powstają w efekcie trwającej nie- amber? Impossible!’ It shows that amber works, and its from both fields, often in several months. The rzadko kilka miesięcy współpracy projektantów z obu new modern style continues to amaze: this jewellery can- effect is always surprising and nearly always tych dziedzin. Efekt jest zawsze zaskakujący i prawie not go unnoticed and it is a desirable accessory for every spectacular, while the Gala has become a tick- zawsze spektakularny, a sama Gala stała się trampoli- outfit and every woman. Fitting the tastes of the most dis- et to success of Polish designers – Aleksander ną do sukcesu polskich projektantów – Aleksander cerning clients, modern in style and light in expression. It Gliwiński, specialising in jewellery inspired Gliwiński, specjalizujący się w biżuterii inspirowanej is an effect of a creative combination of amber – using the by geometrical shapes, was a guest of the geometrycznymi formami, był gościem ostatnich edycji whole range of its fascinating colours, from the most de- recent editions of the Fashion Weeks in Fashion Weeków w Mediolanie, Monte Carlo i Berlinie, sirable, the rarest whites, through subtle yellows to warm Milan, Monte Carlo and Berlin, where – par- gdzie – zwłaszcza jego ostatnia kolekcja „Resistance” po- cognac, not to mention dappled, speckled or translucent ticularly his latest collection ‘Resistance’ kazywana w duecie z Magdaleną Arłukiewicz – spotkała lumps, highly valued by true amber lovers and experts – presented in cooperation with Magdalena się z dużym uznaniem i otworzyła projektantom drogę do not only with traditional silver but also exclusive gold and Arłukiewicz – met with widespread enthu- Projekt biżuterii: AMBERMODA fot. Kinga KEENYS Gełdon, kolejnych pokazów w Europie. Na Gali, która w tym roku refreshingly colourful gemstones. Can you resist that? siasm and opened him the door to other FUndacja OKO-LICE KULTURY

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 70–71 AMBERIF / AMBERIF ATRAKCYJNOŚĆ BAŁTYCKIEGO BURSZTYNU...71–71

oraz wspieramy wiedzą stanowiska narodowe branży modowej. Dla przykładu, OBECNIE ZALEŻY NAM NA Azjaci z takich krajów jak Chiny, Malezja, Tajlandia i Japonia traktują bursztyn wyjąt- POKAZANIU ATRAKCYJNOŚCI kowo, wierząc w jego uzdrawiającą energię. Niewiele osób wie, że przy gablocie z pa- BAŁTYCKIEGO BURSZTYNU miątkami pierwszego prezydenta Szejka Zayeda bin Sultan Al Nahyan w muzeum JAKO NOWOCZEŚNIE założenia UAE znajduje się jego bursztynowy różaniec, bo w krajach arabskich bursz- ZAPROJEKTOWANĄ BIŻUTERIĘ. tyn występuje najczęściej w postaci kamienia w religijnych akcesoriach. Mieszkańcy Stanów Zjednoczonych znają i rozpoznają bursztyn jako element stylizacji (nawet – uważnie przyglądaliśmy się na tegorocz- our unique amber attractiveness on many bohaterka Netflixowego przeboju „Grace & nych targach Bride Show jak jego uczestnicy levels. Members of the Association take part Frankie” nosiła bursztyny!). reagują na ofertę pomorskich projektantów. in the biggest amber jewellery exhibitions in Obecnie zależy nam na pokazaniu atrak- Najczęstszym pytaniem, które słyszeliśmy the world (Amberif is held in Gdańsk every cyjności bałtyckiego bursztynu jako nowo- było „gdzie możemy znaleźć galerię z Waszą year), qualified experts from the Association cześnie zaprojektowaną biżuterię, a także biżuterią”. Oznacza to, że trend „joy of less” have drawn up a classification of Baltic am- Marcin Boguslaw - Shipyard Bracelet. sztukę utalentowanych twórców, lokowanie przegrywa z odwiecznym pragnieniem wy- ber, we carry out laboratory tests of amber bursztynowych elementów dekoracyjnych różnienia się. and provide certificates for its authenticity, we wnętrzach eleganckich salonów, biur czy „After decades of low quality, now we are jointly prepare promotional stands for in- hoteli do promocji Pomorza i Polski, która desperatly looping for high quality” – według ternational exhibitions and support national biżuterii z bursztynem na świecie (Am- jest niesamowicie silnie kojarzona właśnie nas na wysokim światowym poziomie zapew- fashion stands with our knowledge. For ex- ATRAKCYJNOŚĆ BAŁTYCKIEGO berif odbywa się rokrocznie w Gdańsku), z nim. Planujemy serię spotkań ze stylistami, niają ją polscy artyści podtrzymujący ponad ample, Asians from such countries as China, wykwalifikowani rzeczoznawcy naszego których mamy wielką ochotę zachęcić do wy- tysiącletnie tradycje pracy z bardzo delikatną Malesia, Thailand and Japan see amber as Stowarzyszenia opracowali klasyfikację korzystywania bursztynu w sesjach zdjęcio- żywicą jaką jest bursztyn bałtycki. special since they believe in its healing ener- bursztynu bałtyckiego, u nas można zlecić wych, na planach filmowych czy na galach. gy. Few people know that next to the cabinet badanie bursztynu w laboratorium, a efek- Mając na uwadze bursztynowe skojarzenia ENGLISH of souvenirs of the first President, Sheikh BURSZTYNU tem jest certyfikat poświadczający jego i nieodległy czas promocji Polski na najwięk- Zayed bin Sultan Al Nahyan, in the Museum autentyczność, wspólnie przygotowujemy szym wydarzeniu ostatnich lat na terenie PROMOTION OF BALTIC AMBER of the United Arab Emirates, there is his am- TEKST Aleksandra Harasiuk ZDJĘCIA Mat. prasowe stoiska promocyjne na światowych targach Bliskiego Wschodu czyli EXPO 2020 Dubai ber rosary, because, in Arab countries, amber ‘Referring to centuries-old traditions of is used mostly in religious accessories. In the trade in amber, already used in pre-his- United States, amber is known and used as an toric times by southern civilisations, and accessory (even a heroine of Netflix hit series wieku – Światowa Stolica Bursztynu został to Gdańsk traditions of amber crafts de- ‘Grace & Frankie’ wears amber!). dziś powołana przez zjednoczenie środowisk veloping from the Neolithic through the At present, we wish to showcase Baltic związanych z bursztynem” – czytamy w ak- early Middle Ages to flourish in the 16th amber as a part of modern jewellery as well cie założycielskim podpisanym w Gdańsku and 17th century – the World Capital of as works of talented artists, locating amber w roku 2006. Członkowie Międzynarodowego Amber has been founded today by the unifi- decorations in elegant living rooms, offices Stowarzyszenia Bursztynników jako członko- cation of amber environments,’ reads the As- or hotels to promote Pomerania and Poland, wie Rady tejże inicjatywy wspierają promocję sociation Founding Act signed in Gdańsk which is strongly associated with amber. bałtyckiego bursztynu swoją wiedzą, doświad- in 2006. Members of the International We intend to hold a series of meetings with ALEKSANDRA czeniem, a nawet miłością. To ona pozwoliła Amber Association, as members of the stylists, whom we would like to encourage to HARASIUK rozwijać się naszemu Stowarzyszeniu od Council of this initiative, support the pro- use amber in photo shoots, on film sets or at 1996 r., by dziś zrzeszać ponad 300 członków. motion of Baltic amber with their knowl- galas. Given the associations and the recent Dyrektorka Biura Międzynarodowego Stowarzyszenia Bursztynników w Gdańsku Odpowiadając na potrzebę wspólnej re- edge, experience and even love. It is the promotion of Poland at EXPO 2020 Dubai, Ostatnio pełniła funkcję brokerki eksportowej prezentacji, Międzynarodowe Stowarzysze- latter which has helped the Association which is the biggest amber event in the Middle w Agencji Rozwoju Pomorza, liderka Lean in nie Bursztynników aktywnie bierze udział grow since 1996 and gather over 300 mem- East in recent years, during this year’s Bridge Poland (organizacji stworzonej przez Sheryl w działaniach na rzecz producentów i pro- bers over the years. Show exhibition, we were carefully observing Sandberg, COO Facebooka); fanka neurobiologii i socjologii, kultury biznesowej i handlowej. jektantów biżuterii z bursztynem, twórców To answer the need of common rep- how the participants reacted to the offer of sztuki, naukowców badających kopalną ży- resentation, the International Amber Pomeranian designers. The most frequently wicę, a ostatnio entuzjastów „złota Bałtyku”, Association is involved in activities support- asked question was ‘where we can find a gal- którzy poświęcają jej czas by projektować ing producers and designers of amber jewellery with your jewellery.’ This means that the wnętrza czy promować usługi turystycznych. lery, artists, researchers dealing with fossil ‘joy of less’ trend loses to the eternal desire to awiązując do odległych tradycji Więc gdy znane światowe marki modo- resin, and recently enthusiasts of ‘Baltic gold’, stand out. handlu bursztynowego surowcem, we od lat inwestują w promocję produktu who dedicate their time and energy to design ‘After decades of low quality, now we are N po który już od czasów prehisto- – my wykorzystujemy ponad tysiącletnią interiors or promote tourist offers. Therefore, desperately looking for high quality’ – we be- rycznych sięgały cywilizacje krajów południa, tradycję regionu pomorskiego do pokaza- when popular international fashion brands lieve that this is provided by Polish artists pre- i do tradycji gdańskiego bursztynnictwa roz- nia swojej bursztynowej atrakcyjności na have been investing in promoting the prod- serving over a thousand years old traditions of wijającego się od neolitu poprzez wczesne śre- wielu poziomach. Członkowie Stowarzy- uct for years, we are using over a thousand working with delicate resin, which is undoubt- dniowiecze, aby zalśnić blaskiem w XVI i XVII szenia uczestniczą w największych targach Biżuteria CHILI Jewellery years old tradition of Pomerania to showcase edly Baltic amber.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL ANNA KAMIŃSKA ANNA KAMIŃSKA Tel: +48 518465562, www.pointsofviewannakaminska.com.pl POINTS OF VIEW e-mail: [email protected]

TEKST Mat. Prasowe MODELKA Sabina Imińska

nna Kamińska – twórczyni marki ENGLISH sygnowanej własnym nazwiskiem ANNA KAMIŃSKA - POINTS OF VIEW A to artystka poszukująca dynamicz- nych form. W prezentowanych przez sie- Anna Kamińska – a founder of a brand under bie dziełach, przekazuje emocje, reflek- her name and an artist looking for dynamic sje, a także własne poczucie piękna, które forms. Through her works, she conveys emo- wkłada w produkowaną przez siebie biżu- tions, reflections, as well as her sense of beau- terię. Jej największą inspiracją jest natura ty, which she puts into her jewellery. She draws i wyjątkowo ceni sobie indywidualne podej- much of her inspiration from nature and takes ście do każdej klientki. Autorska biżuteria an individual approach to every customer.

Anny Kamińskiej – Points of View – opiera się Anna Kamińska’s original jewellery – Points Adam Adamski, PB Studio, Elkinson Elżbieta Tomiak na srebrze, bursztynach, a także produktach of View – features silver, amber and products

robionych na indywidualne życzenie. used upon customer’s request. ZDJĘCIA: OFICJALNY DYSTRYBUTOR POLJOT EURO www.poljot.com.pl

ENGLISH

OBAKU – ETHEREALITY AND DELICACY OF ULTRA-SLIM WATCHES

In their design, women’s watches draw upon female subtlety. Designers try to convey the airiness of woman’s nature with slimness and delicacy of watches. But it has never been as expressive as in Obaku’s innovative models. ‘Although Obaku’s portfolio already con- tains some square models, we couldn’t resist creating a brand new series to see what else we can do with this exciting yet traditional shape,’ says Christian Mikkelsen, Chief Designer at Obaku. A perfect example is the Kvadrat mod- Obaku Denmark V236LXHLML el, whose case is only 4.9 mm thick, which makes it one of the thinnest square watches in its price category. Though slim and delicate, it retains an elegant and minimalistic character. With its solid case and 316L stainless steel OBAKU mesh bracelet, it ergonomically combines form and functionality. ZWIEWNOŚĆ I DELIKATNOŚĆ An alternative to the square shape is Notat V233. Just like Kvadrat, it is an ultra-slim model and one of the thinnest watches in the ZEGARKÓW ULTRA-SLIM world. Each of the models features sapphire TEKST I ZDJĘCIA Mat. Prasowe glass, is less than 4.9 mm thick – which is two euro coins put together – and is adorned with 12 Swarovski crystals composed into a 30 mm wide face. obiece zegarki często odnosiły się bość zegarka nie przekracza 4,9 mm – czyli It is worth noting that their quality and de- w swoim designie do subtelności żeń- dwóch złożonych monet Euro oraz zdobiony sign uniqueness do not entail high prices. The K skiej formy. Smukłość i delikatność to jest 12 kryształkami Swarovskiego wkom- prices of Kvadrat models start from PLN 660, cechy, których projektanci często szukali, by ponowanymi w tarczę o średnicy 30 mm. and Notat – PLN 590. oddać zwiewność kobiecej natury. Nigdy jed- Co warto podkreślić – jakość i wyjąt- nak nie było to tak wyraziste jak w przypadku kowość estetyki zegarków wcale nie ozna- nowatorskich modeli marki Obaku. cza wysokich cen. Ceny modeli Kvadrat - Mimo, że Obaku ma już w swoim port- zaczynają się bowiem od 660 zł, Notat na- folio kwadratowe modele, nie mogliśmy się tomiast od 590 zł. oprzeć stworzeniu całkowicie nowej serii, aby sprawdzić, co jeszcze można zrobić z tym ekscytującym, ale tradycyjnym kształtem – mówi Christian Mikkelsen, główny projektant zegarków Obaku. Przykładem tego jest model Kvadrat, którego grubość koperty wynosi zaledwie 4,9 mm, czyniąc go jednym z najcieńszych zegarków kwadratowych w tej kategorii cenowej. Delikatny i smukły, zachowuje jednak elegancję i minimalistyczny aspekt, a solidna koperta oraz meshowa bransoleta wykonana z chirurgicznej stali nierdzewnej 316L sprawia, że forma i funkcjonalność łączą się tutaj w ergonomiczny i efektowny sposób. Alternatywą do kwadratowego kształtu jest Notat V233. Podobnie jak Kvadrat, pochodzi z wyjątkowej serii ultra-slim, jednych

z najcieńszych zegarków na świecie. Każdy Obaku Denmark Obaku Denmark Obaku Denmark z modeli posiada szafirowe szkło, a gru- V236LXGIMG V233LXCIMC V233LXVNMN

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 76–77 F O R H E R KOPENHAGA, TU RODZĄ SIĘ...

OPENHAGA TU RODZĄ SIĘ TRENDY

KNOWY JORK POWOLI ODCHODZI DO LAMUSA. PROJEKTANCI, KTÓRZY DO TEJ PORY BILI SIĘ O MIEJSCE W GRAFIKU, DZISIAJ PRZENOSZĄ SIĘ Z PREZENTACJĄ SWOJEJ KOLEKCJI DO PARYŻA, LONDYNU LUB MEDIOLANU. I CHOCIAŻ EUROPEJSKIE STOLICE NADAL MOCNO TRZYMAJĄ SIĘ MODY, TO ROŚNIE IM POWAŻNA KONKURENCJA. KOPENHAGA W PRZECIĄGU ZALEDWIE KILKU LAT STAŁA SIĘ MIEJSCEM, GDZIE RODZĄ SIĘ NAJWAŻNIEJSZE TRENDY W MODZIE.

TEKST Malwina Wawrzynek ZDJĘCIA Mat. prasowe

laczego Kopenhaga? Przyczyn jest wiele, a każda szereg innych skandynawskich kobiet, które inspirują na dokłada od siebie sporą dozę atrakcyjności i co naj- polu modowym, ale również i zawodowym. To połączenie D ważniejsze, świeżości, której tak bardzo brakowało sprawia, że kobiety z całej Europy, a czasem i spoza jej gra- w modzie ostatnich lat. Paryż jest piękny, ale wraz z odej- nic, tak chętnie kopiują styl ubierania się, ale też styl życia ściem od haute couture, mija też jego blichtr i moda na luk- skandynawskich it girls. sus. Teraz liczy się energia, kolor i oczywiście ekologia. To Nie bez powodu o Skandynawii mówi się również, wszystko można zobaczyć nie tylko w kolekcjach podczas że jest o krok do przodu przed resztą świata. Tutaj dla Copenhagen Fashion Week, ale również na kopenhaskiej wszystkich oczywiste jest segregowanie śmieci i dba- ulicy, która od dawna jest istotnym dopełnieniem dla wy- nie o ekologię na swoim własnym podwórku. Nic więc biegowych sylwetek. Kulminacją tych wypadkowych są dziwnego, że Kopenhaga stała się symbolem ekologii targi CIFF, na których prezentowany jest przekrój tren- w modzie, a inicjatywy takie jak Copenhagen Fashion dów, które zdominują modę, design i pokrewne dziedziny Summit tylko utrwalają mocny grunt pod tą pozy- w ciągu najbliższych kilku miesięcy. Czasy, kiedy w tym cją. Również Copenhagen Fashion Week przyczynia rejonie królowała szarość i biel minęły kilka dobrych lat się do promowania ekologii w modzie. Podczas tego- temu. Teraz Dania, a wraz z nią Szwecja i po części również rocznych kolekcji w styczniu został przedstawiony Action Norwegia, są stolicą całej palety barw, które można łączyć Plan, który przez najbliższe dwa lata ma przyczynić się w dowolny sposób, również wbrew wszelkim zasadom do zmniejszenia negatywnego wpływu tego wydarzenia kolorystycznym. Za kolorem idzie wspomniana energia na środowisko aż o pięćdziesiąt procent. W dobie, kiedy i świeżość, która bije nie tylko od kolorowych budynków moda musi drastycznie zmienić swój sposób produkcji na ulicy, ale również od influencerek, które swoją pozy- i promocji Kopenhaga rośnie na nowego lidera mody od- cję budują przeważnie na własnych kobiecych biznesach. powiedzialnej. Do tego sukcesu przyczyniają się również Skandynawskie ikony mody nie są influencerkami w pe- najpopularniejsze skandynawskie marki, dzięki którym joratywnym znaczeniu tego słowa. To kobiety w różnym, Kopenhaga zyskała na rozgłosie w social mediach. Na- często już w dojrzałym wieku, które za punkt honoru sta- wet jeśli Ganni, marka która szturmuje rynek w imponu- wiają sobie przede wszystkim zbudowanie własnej pozycji, jącym tempie, na swojej stronie wprost deklaruje, że nie MODA / URODA / DESIGN a dopiero potem zabawę w blogowanie na Instagramie. Ich jest marką z sektora mody odpowiedzialnej, to zaraz poni- Instagram jest uzupełnieniem, a nie kluczem do biznesu. żej deklaruje chęć i plan zmiany na lepsze. A jako gigant Najlepszym przykładem jest charyzmatyczna Babba Rive- skandynawskiej branży mody, daje przy tym znać innym ra, założycielka agencji kreatywnej, której sukces sprawił, mniejszym markom, że to jedyna słuszna droga do lepszej że Babba znalazła się na liście FORBES 30 UNDER 30, co przyszłości mody i środowiska. jest dużym wyróżnieniem dla każdego, kto działa w bizne- Ganni, a wraz z nim projekty Cecilie Bahnsen, sie. Kiedy odkryjemy Instagrama Babby, odkryjemy też Munthe, czy Helmstedt, stały się symbolem nowej ery w UBIERANIA SIĘ... UBIERANIA LU Y ST DO PODEJŚCIA EGO NOW A I N ZOBACZE DAJE MOŻLIWOŚĆ STYLESTREET TUTEJSZY 78–79 HER E H R O F liwość zobaczenia nowego podejścia do stylu ubierania ubierania stylu do nowego podejścia zobaczenia liwość moż daje style street Tutejszy inspiracji. świeżej szukuje po kto i każdy, designerzy trendów,łowcy projektanci, przyjeżdżają Kopenhagi do którego dla powód, kolejny zresztą to Ulica ulice. europejskie wyglądają jak to, tuje dyk który trendsettera, pozycję się buduje właśnie Tak marek. lokalnych również mniejszych, innych czy Zary, w kolekcjach odzwierciedlenie swoje znajduje zaraz ki, mar tej w kolekcji się To, pojawia co artykuły. osobne pisać można Ganni O fenomenie influencerki. lokalne najważniejsze pokochały z miejsca które projektom, ki dzię wszystkim przede ale środowiska, kondycji prawy po chęć na względu ze mody. Nie tylko skandynawskiej ------pisem na trendy nadchodzącego sezonu. sezonu. nadchodzącego trendy na pisem prze z gotowym domu do powrócić aby dni, trzy zaledwie wystarczą mody, z pewnością tydzień tutejszy trwa gdy w czasie czyli nia, sierp lub stycznia koniec pod Kopenhagi do przyjechać się uda Jeśli wnętrz. i dekoracji w gastronomii również nowe trendy czają wyty i restauracji knajp sklepików, szereg oraz budynków kolorystyka wspomniana To również gości. i przyjezdnych turystów wzrok przykuwa moda tylko nie Zresztą fantazji. dozą sporą ze casual łączy która mody, i do kolorystycznych połączeń do się, - - -

w GOŚCI. I PRZYJEZDNYCH RYSTÓW TU ROK WZ WA KU Y Z PR MODA TYLKOZRESZTĄ NIE KOPENHAGA, TU SIĘ... RODZĄ KOPENHAGA, 80–81 F O R H E R ZDROWA SKÓRA NIE WYMAGA CUDÓW...

ZDROWA SKÓR A NIE WYMAGA CUDÓW. LICZY SIĘ ZAANGAŻOWANIE

ROZMOWA Z BLANCĄ BOŻENĄ SPOŁOWICZ, PREKURSORKĄ SKIN COACHING

STWORZYŁA NOWĄ PROFESJĘ I SPECJALIZACJĘ, KTÓRA PROMUJE HOLISTYCZNE PODEJŚCIE DO DBANIA O SKÓRĘ. TO NIE TYLKO PIELĘGNACJA, ALE PRZEDE WSZYSTKIM ZAANGAŻOWANIE KLIENTA I WDROŻENIE SPERSONALIZOWANEGO PLANU JEST SEKRETEM DO ZDROWEJ I MŁODO WYGLĄDAJĄCEJ CERY. Z BLANCĄ BOŻENĄ SPOŁOWICZ SPOTYKAM SIĘ W KRAKOWIE, GDZIE ZNAJDUJE SIĘ JEJ GABINET, W KTÓRYM NIE MA MIEJSCA NA CUDA. JEST ZA TO MIEJSCE NA DŁUGOFALOWĄ WSPÓŁPRACĘ, KTÓRA OWOCUJE WIDOCZNĄ ZMIANĄ NA LEPSZE.

TEKST Malwa Wawrzyniak ZDJĘCIA Mat. prasowe

Stworzyłaś całkiem nowy zawód, profesję, sposób dbamy o skórę na co dzień. Po pierw- specjalność. Kim jest skin coach? szym spotkaniu zaczyna się prawdziwa praca. Skin coach łączy w sobie dwie dziedziny na- Znaczna jej część jest po stronie klienta, bo uki, które przekładam na praktykę w mojej to on musi ostatecznie wprowadzić zmiany codziennej pracy. Jestem przede wszystkim do swojego codziennego życia. W tym czasie kosmetologiem i zajmuję się pielęgnacją jesteśmy w stałym kontakcie, jestem wspar- skóry. Z drugiej strony wiem, że sama pielę- ciem, ale też motywatorem, który mobilizuje, gnacja to nie wszystko, ważne jest podejście aby trzymać się założonego planu. Do śledze- holistyczne, które pozwala zmienić nie tylko nia postępów służą nam karty skin coachin- rytuał pielęgnacyjny, ale każdy obszar, ma- gu, w których zapisywane są efekty wspólnej jący wpływ na kondycję skóry. Tutaj właśnie pracy. Zwykle po trzech miesiącach widać już wkracza coaching. Chociaż nie przepadam pierwsze efekty zdrowienia skóry, wówczas za tym określeniem, to można powiedzieć, oceniamy czy założony cel został osiągnię- że coachuję/trenuję moich klientów do dba- ty czy wymaga innego sposobu działania. nia o skórę nie tylko od zewnątrz, ale przede wszystkim od wewnątrz. Tutaj potrzeba dłu- Przychodzą do Ciebie osoby z różnymi goterminowej pracy i dobrej motywacji do problemami skórnymi, niektóre są wprowadzenia zmian. mniej inne bardziej wymagające. Czy wszystkie te problemy wynikają z tych Jak wygląda przygotowanie do tej samych zaniedbań, złych nawyków, czy zmiany? Spotykasz się z klientem nieodpowiednich kosmetyków? jednorazowo i od razu wykładasz kawa Nie, każdy przypadek jest inny, bo każda skó- na ławę wszystko, co powinien zmienić, ra to inny świat. Dlatego moja praca nie pole- czy tak jak w przypadku coachingu ga na pomocy doraźnej, tu i teraz, na polece- biznesowego jest to dłuższy proces? niu trzech kosmetyków i zostawienia klienta Zdecydowanie jest to długi proces. Wszystko z informacją, że trzeba się zdrowo odżywiać. zaczyna się od pierwszej wizyty w moim salo- Razem z klientem próbujemy dotrzeć do nie, która opiera się głównie na rozmowie. Za- przyczyny tego, co się dzieje w jego życiu, co daję pytania. To one są pierwszym krokiem przekłada się na złą kondycję skóry. do zmiany. Z pozoru mogą wydawać się oczywiste i przewidywalne jednak przymus szcze- Czy można jednak określić kilka rej odpowiedzi jest pewnego rodzaju rachun- najważniejszych kroków do tego, aby kiem sumienia i powoduje, że klient zaczyna nasza skóra wyglądała zdrowo i młodo? patrzeć na swoją skórę i pielęgnację w zupeł- Jest to proste? nie nowy sposób. Pytam o styl życia, o ilość Tak, w skrócie piękno i zdrowie skóry spro- codziennego stresu, o ruch, sposób żywienia wadza się do kilku nawyków, których pole- oraz rytuał pielęgnacji skóry. Tak szczegóło- cam trzymać się konsekwentnie. Z mojego we pytania powodują refleksje nad tym w jaki doświadczenia wynika, że wszystko zaczyna 82–83 F O R H E R

się od akceptacji samego siebie i swojego wyglądu oraz okolicznościach naprawdę można wrzucić na luz i po pro- zdrowo-rozsądkowego podejścia do pielęgnacji skóry. stu sobie odpuścić. Równie istotne jest poprawne odżywia- Jeśli każdego ranka będziesz szukać nowej zmarszczki nie się, dlatego na co dzień współpracuję z profesjonalnym i skupiać na tym całą energię, gwarantuję, że nic dobrego dietetykiem, który wspiera moich klientów. Powiedzenie z tego nie wyniknie. Więcej korzyści przyniesie ci szczery „jesteś tym, co jesz” naprawdę nie jest banałem, a raczej uśmiech do swojego odbicia i rozpoczęcie dnia z dobrym prawdą, którą warto sobie powtarzać każdego dnia. Tutaj nastawieniem do swojego wyglądu. Drugi równie ważny szczególnie trzeba uważać na cukier oraz żywność wyso- aspekt to stres, a właściwie próba jego wyeliminowania ko przetworzoną, które mogą być przyczyną powstawania a przynajmniej ograniczania do minimum. To nie jest pro- wielu chorób, w tym również chorób skórnych. I dopiero ste, bo to dziś powszechny problem społeczny. Trzeba jed- po tych wszystkich krokach związanych ze stylem życia nak uświadomić sobie, że stres ma negatywny wpływ na dodałabym odpowiednią pielęgnację, przysłowiową wi- Twoją skórę, zdrowie i samopoczucie. W wielu życiowych sienkę na torcie — ważną — ale jednak bezcelową, jeśli po- miniemy lub zaniedbamy wcześniejsze punkty.

Pielęgnacja jednak zajmuje ważne miejsce w codziennych rytuałach, szczególnie u kobiet. Zalewa nas fala coraz to nowszych trendów, które bardzo często się ze sobą wykluczają. Raz modne jest olejowanie skóry, innym razem wszyscy przestrzegają przed nadmiarem olejków. Podobnych tendencji jest aż zbyt wiele. Jaki jest Twój złoty środek na skuteczną pielęgnację? Przede wszystkim minimalizm. Nadmiar kosmetyków wcale nie jest niczym dobrym dla skóry. Zbyt rozbudowana pielęgnacja może zachwiać równowagą skóry, osłabić jej naturalną barierę hydrolipidową, która ma nas chronić przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, a tych w dobie smogu i wzrastających zanieczyszczeń niestety nie brakuje. To, co nam w zupełności wystarczy to delikatne oczyszczenie dopasowane do preferencji skóry, etap nawilżenia oraz ochrona przed promieniowaniem UV (filtry i antyoksydanty). Dobór substancji aktywnych jak retinoidy czy kwasy, warto skonsultować z kosmetologiem i dostosować do naszego typu skóry. Określenie typu skóry jest pierwszym krokiem do sukcesu i warunkuje o skuteczności przyszłej pielęgnacji. Jeśli używasz kosmetyków niedobranych do twojego typu skóry, żadne trendy kosmetyczne nie pomogą ci w osiągnięciu zdrowego i młodego wyglądu. Trzy, maksymalnie cztery kosmetyki na półce w zupełności wystarczą, jeśli tylko odpowiadają twoim potrzebom skóry.

Z Twojego doświadczenia wynika, że wyższa cena kosmetyku równa się lepsze, skuteczniejsze działanie? Czy można też znaleźć naprawdę dobry skład w kosmetykach ze średniej półki? Jak najbardziej warto sprawdzać składy wszystkich kosmetyków. Te, które ja polecam klientom, bywają nieco droższe, jednak wynika to z jakości poszcze- gólnych składników aktywnych lub patentów, które przynależą do danej firmy. Zazwyczaj dotyczy to takich związków jak retinoidy, peptydy, wit C… Istnie- ją jednak ich zamienniki, które stosowane są w tań- szych produktach, co nie oznacza, że mają one gorsze działanie i takie również polecam moim klientkom.

Szukasz też czasem dobrych produktów pielęgnacyjnych wśród polskich marek, które od kilku sezonów mocno szturmują rynek? O tak! Bardzo mocno kibicuje polskim kosmetykom. Jestem na bieżąco i sprawdzam polskie nowości. Nie zawsze w pełni zadowala mnie kierunek, w jakim idą

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 84–85 F O R H E R

polscy producenci, ale widzę, że nasz ro- PRZEDE WSZYSTKIM dzimy rynek kosmetyczny szybko się uczy i myślę, że to tylko kwestia czasu, jak będzie- MINIMALIZM. NADMIAR my coraz częściej korzystać z naszych dóbr pielęgnacyjnych. Dużym atutem polskich KOSMETYKÓW WCALE NIE JEST kosmetyków jest z pewnością nietestowanie na zwierzętach, co jest nie tylko nieetyczne, NICZYM DOBRYM DLA SKÓRY. ale też nie uzasadnione.

Jak skuteczna pielęgnacja i zdrowy tryb życia ma się do zabiegów medycyny estetycznej? Czy trzymając się tych na lata. Słucham skóry i robię plan. Owszem, Jest ich bardzo dużo! Ja jestem wielką fanką wszystkich kroków, możemy zapomnieć korzystam z zabiegów medycyny estetycz- polskiego, lokalnego jedzenia. Jednym z naj- o tego typu działaniach, które mają nej, wykonuję mezoterapię dwa razy w roku. lepszych super foods są owoce jagodowe, które gwarantować wieczną młodość? Jednak decyzję o wdrożeniu profilaktycznej mają mnóstwo antyoksydantów i działają sil- Wyeliminowanie stresu, pełnowartościowa medycyny antystarzeniowej uważam za zanie przeciwzapalnie. Równie zdrowy jest bu- dieta, samoakceptacja, ruch i dobrze do- sadną po 30 roku życia (oczywiście wszystko rak bogaty w kwas foliowy czy marchew, ma- brana codzienna pielęgnacja to zawsze bę- zależy od indywidualnego przypadku, a takie jąca potężne dawki beta-karotenu. Warto też dzie najlepsza inwestycja w zdrową, świetli- zawsze należy konsultować z lekarzem medy- powrócić do zapomnianych polskich warzyw stą skórę. Jako kosmetolog uważam też, że cyny estetycznej). jak rzepa obfitująca w mikroelementy oraz do kuracje anti-aging to ważna część profilak- tych tradycyjnych, czyli najlepszych polskich tyki przeciwstarzeniowej, ale też bardzo in- W swojej książce „Skin Coach. Twoja kiszonek. W dbaniu o skórę i młody wygląd dywidualna rzecz. droga do pięknej i zdrowej skóry” piszesz ostatecznie najlepiej sprawdzają się proste roz- Każda z nas chce spowolnić starzenie, również o polskich super foods. Super wiązania i tak zwana kuchnia przeciwzapalna. chcemy by nasza skóra była długo młoda i na owoce i warzywa, czy inne składniki Trendy są ciekawostką, którą można się inspi- szczęście mamy do tego całkiem sporo narzę- od wielu lat traktowane są z wielkim rować, warto jednak zbudować solidną podsta- dzi. Osobiście jestem zwolenniczką slow be- namaszczeniem. Pojawiają się coraz to wę w oparciu o sprawdzone i łatwo dostępne auty i dbam o skórę systematycznie, unikam nowsze, nierzadko bardzo egzotyczne produkty. Skóra będzie ci wdzięczna przede rewolucji i niepotrzebnego drażnienia jej. Nie nazwy, które trudno zdobyć w Polsce. wszystkim za minimalizm, holistyczne podej- przesadzam z ilością kosmetyków, a działania Jakie więc super foods mamy pod ręką, ście i zaangażowanie, które jest kluczowe w ca- opóźniające starzenie się skóry rozkładam a często o nich zapominamy? łym procesie dbania o jej kondycję. MOŻLIWOŚĆ WSPARCIA organizacji peta: support.peta.org 86–87 F O R H E R URODA BEZ PRZEMOCY

ista firm, które testują kosmetyki na zwierzę- tach, jest bardzo długa. „Peta’s Beauty without MOŻE DIETA L bunnies program” liczy 17 stron i są to zaledwie marki kosmetyczne (z wyłączeniem leków czy innych PU DEŁKOWA produktów). Na szczęście jest też 76 stron tych, któ- re nie przeprowadzają takich testów. Medialny dialog na ten temat rozbrzmiewa już od wielu lat, systema- JEST FAJNA I NA tycznie ronimy łzy podczas oglądania filmów, które wyciekają z fabryk kosmetycznych. Wciąż jednak od CZASIE, ALE KTO URO słów daleko jest do czynów. Pisząc ten tekst postawi- łam sobie pytanie dlaczego tak się dzieje i co ważniej- PÓŹNIEJ BĘDZIE sze: Co realnie możesz zmienić? Udało mi się znaleźć B E Z kilka odpowiedzi. ZJADAŁ PO NAS TE ZA DUŻO NA RAZ PRZEMOCY Współczesne społeczeństwo uwrażliwia się na wiele OPA KOWA N I A? DA kwestii. Klimat, smog, ekologia, zwierzęta - wszystko to się ze sobą wiąże, czasami nawet wrzucane jest do jednego „eko” worka. W świecie beauty mówimy bardzo wie- TEKST Malwina Wawrzynek le na temat testowania kosmetyków na zwierzętach, ale ZDJĘCIE Pexels.com czy tylko koncerny kosmetyczne praktykują takie za- METODA MAŁYCH KROKÓW chowania? Wystarczy obejrzeć pierwszy odcinek „Dirty Chodzi o to, aby metodą małych kroków zmieniać swo- Money”, w którym małpy umierają na oczach badaczy je nastawienie i dawać dobry przykład. Mawiają; umiesz zatruwane spalinami z silników diesla, którymi notabe- liczyć - licz na siebie. Zaawansowana technika pozwala, ne jesteśmy truci codziennie. Silniki diesla „oszukują” aby nie testować na zwierzętach. Dlaczego firmy wciąż to na emisji spalin. Czy chodzi zatem tylko o testowanie robią? Bo mają niskie standardy etyczne, bo im nie zależy, kosmetyków na zwierzętach? A leki? Czy kiedy zaży- bo jest taniej… Istnieje wiele powodów. W Unii Europej- wasz rutinoscorbin sprawdzasz, czy był on testowany skiej wciąż jest zakaz testowania kosmetyków na zwie- na zwierzętach? Jak się okazuje, problemów tego typu rzętach, ale Chiny chętnie i tanio wykonują outsourcing. jest wiele, czasami ciężko znaleźć właściwą drogę. Edu- Dlatego też zmiany warto zacząć od siebie, nie licząc, że kacja powinna zacząć się nie tylko w każdym domu, ale gigantyczny koncern nareszcie zrobi to za nas. Na począ- i w szkołach. tek zrezygnuj z jednego kosmetyku, albo po prostu; zjedz sałatkę warzywną, zamiast kotleta. Stwórz nawyki, które NIENAMACALNY PROBLEM po czasie wejdą w krew. Może odmawiać przyjmowania Czy ktoś z nas widział na własne oczy jak torturuje się w sklepach plastikowych reklamówek? Może niekoniecz- te zwierzęta? Czy ktoś z nas czuje jak niezdrowe jest nie potrzebujemy również tej modnej, papierowej, na powietrze, którym oddychamy? Nie trzeba być psy- błyszczyk z perfumerii? Przecież powinien zmieścić się chologiem, aby zauważyć, że jeśli coś nie dzieje się „luzem” w torebce. Może dieta pudełkowa jest fajna i na tu i teraz, to ciężko się z takimi wydarzeniami utoż- czasie, ale kto później będzie zjadał po nas te opakowa- samiać, ciężko je też w pełni zrozumieć. Kluczem do nia? Styropian, folie, plastikowe zakrętki… sukcesu jest edukacja: nie zmiana nawyków u kogoś, kto nie chce ich zmieniać, ale zrozumienie, że to co AGRESYWNY DIALOG, CZY DOBRY robię mogę robić lepiej. Firmy kosmetyczne testują na zwierzętach, ale te same zwierzęta dosłownie „duszą PRZYKŁAD? się” ludzkim konsumpcjonizmem. Może najpierw war- Sprawy, które są tak ważne, należy dyskutować powoli, to przestać zamawiać online? Tyle, ile plastiku zużyje uważnie i z rozsądkiem. Zanim rzucisz na kogoś lincz, że fabryka do zapakowania jednej palety cieni, zmieści mówi o ekologii, a używa tuszu do rzęs marki testującej się w brzuchu wieloryba. Kremy, kosmetyki koloro- na zwierzętach zastanów się, co jest ważniejsze. To, że we, podpaski, farby do włosów, lakiery do paznokci, mówi o ekologii, czy to, że ma ten jeden „naznaczony” szampony, proszki do prania, dezodoranty, soczew- tusz do rzęs? Okazuje się, że hejt wylewający się na marki do oczu… Warto sprawdzić w łazience, ile procent ki kosmetyczne na niewiele się zdaje. Za to wzajemne naszych produktów jest testowanych na zwierzętach. zrozumienie i próba zmiany przyzwyczajeń mogą przy- Wątpię, aby opakowania przysmaków, którymi kar- nieść długotrwały sukces. Statystyki mówią, że zaled- mimy domowe zwierzęta stworzone były z recyklingu wie jedna na sto kobiet zwraca realną uwagę na to, skąd bądź po prostu - z papieru. Podobnie jest z konsumpcją bierze się produkt, który wkłada do koszyka. Po prze- mięsa - los zwierząt, ale i wydzielane podczas jego pro- czytaniu tego tekstu koty, myszy, psy, króliki czy małpy dukcji ilości zanieczyszczeń. będą ci wdzięczne za każdy mały krok. 88–89 PELLO CAFFE...

będziemy mogli po raz pierwszy kupić czyli marzec, chcemy rozpocząć z nowym, au- kawę Pello Caffe, nie tylko w punktach torskim sklepem internetowym, będzie to ab- stacjonarnych, ale również online. solutnie wyjątkowy sklep, chyba pierwszy taki Tak, to pierwszy plan na ten rok, zeszły był na świecie, mogę się pochwalić. Będzie bardzo bardzo udany, mieliśmy przyrosty powyżej prosty, intuicyjny. Można tam kupić nie tylko 35%, wiele sukcesów za nami m.in. postawie- kawę, ale przede wszystkim ekspres z kawą. nie kolejnego pieca do wypalania kawy, pieca Przecież bez ekspresu nie wypijemy kawy, nie bębnowego, co ważne, bo to jest już rzad- przygotujemy sobie tego wyjątkowego napoju. kość na rynku kawy, my jednak cały czas pie- Chcemy, żeby to był sklep specjalistyczny ofe- lęgnujemy ten model tradycyjny, do którego rujący wyjątkowe wyselekcjonowane produk- jesteśmy przekonani, z którego jesteśmy dum- ty. Odchodzimy od wielkiego marketu, gdzie ni, który się sprawdza. Początek tego roku, jest kilkaset produktów, gdzie tak naprawdę

CHCEMY, ŻEBY BYŁ TO SKLEP SPECJALISTYCZNY, OFERUJĄCY WYJĄTKOWE, WYSELEKCJONOWANE PRODUKTY. odczytaj film film i odczytaj telefon Zbliż

PELLO CAFFE DOTRZEĆ DO KAŻDEGO . Cześć Łukaszu, spotykamy się dziś w tym pięknym miejscu, tym razem O ROZWOJU MARKI, NOWYM BIURZE I SKLEPIE INTERNETOWYM w Sopocie, bo ostatnio widzieliśmy się w Gdyni podczas Festiwalu Z TWÓRCĄ PELLO CAFFE – ŁUKASZEM PELLOWSKIM Filmowego, w związku z otwarciem nowego sklepu internetowego, który TEKST Jakub Wejkszner ZDJĘCIA Mat. Prasowe będzie już niebawem dostępny, gdzie 90–91 MIEJSCA / PLACES

tracimy ten czas na wybór. My będziemy ofe- a także jam session, raz w miesiącu. Yes, it’s the first plan for this year. The previous offer to our guests, our customers. We’ll also rowali tylko sprawdzone marki akcesoriów do Miejmy nadzieję, że będziecie się rozwijać year was very fruitful; our growths were provide a service, namely a coffee machine przyrządzania kawy, takie, z których my na dalej. Bardzo lubimy Wasz ekspres over 35% and we achieved plenty of success, with freshly roasted coffee sent to your co dzień też korzystamy, które my chcemy za- w naszym biurze. Dziękuję za wywiad including buying one more coffee roasting company, office or home monthly. proponować gościom naszych lokali, naszym i do zobaczenia. furnace, a drum furnace – it’s important, klientom. Co ważne, będzie można tam nabyć Bardzo dziękuję, do zobaczenia. because they’re rare in the coffee industry, but On the backstage, you also said that usługę, czyli ekspres razem ze świeżo upaloną we still follow the traditional model, which we following the success of your first café, kawą wysyłaną do firmy, biura czy do domu, ENGLISH believe in, which we’re proud of, which works. you’re opening another one. co miesiąc. At the beginning of this year, in March, we’re It’s kind of crazy, but yes. PELLO CAFFE – TO REACH EVERYONE. going to open our new original online store Na backstage’u mi ŁUKASZ PELLOWSKI, THE FOUNDER – I can tell you it’ll be one-of-a-kind, perhaps What about it? Where will it be? opowiadałeś też o tym, że w związku OF PELLO CAFFE, ON THE BRAND even the first such store in the world. It’ll be In a place which I like very much, which z sukcesem pierwszej kawiarni, już lecicie DEVELOPMENT, A NEW OFFICE AND AN very simple, intuitive. Our offer will include promotes Poland’s development in the do następnej. ONLINE STORE not only coffee but primarily coffee machines world, namely Olivia Business Center. Ma- To trochę szaleństwo, ale tak. with coffee. After all, you can’t make coffee ciej Grabski has achieved something amaz- Hello, Łukasz, we’re meeting today in without a coffee machine. We want it to be ing. He’s a bighearted guy, who has opened I jak to wygląda? Gdzie to będzie? this beautiful place, this time in Sopot, small but refined. We are departing from Tricity to international companies, not W miejscu, które bardzo dobrze mi się koja- because last time we met at Gdynia Film the concept of a big market with hundreds only for the advantage of his business but rzy, które jest rozwojem Pomorza na świat, Festival, to talk about your new online of products, where customers waste their also for the development of young people, czyli w Olivia Business Center. To, co zro- store, which will be opened soon, where time on choosing. We’ll offer only recognised young companies, start-ups, the develop- bił Maciej Grabski jest niesamowite. To Pello Caffe coffee will be available online brands of coffee-making accessories, which ment of the region, and I dreamed to be osoba o wielkim sercu, spowodował otwo- for the first time. we regularly use ourselves, which we want to there. When we there for the first time rzenie się naszego Trójmiasta na między- ZAŁOGA 77 RACING POD WODZĄ PIOTRA TARNACKIEGO - 9-KROTNEGO MISTRZA ŚWIATA narodowe firmy, nie tylko patrząc na swój TO PARTNER STRATEGICZNY PELLO CAFFE biznes, ale na rozwój młodych ludzi, mło- dych firm, na rozwój startupów, na rozwój regionu i marzyłem, żeby tam być. Pierw- as Pello Caffe in co-working, it was like szy raz się tam pojawiliśmy jako Pello Caffe a dream come true. I was truly impressed w coworkingu, to było trochę takie spełnie- with corporations, I wanted to enjoy this nie marzeń z lat młodzieńczych, dlatego atmosphere, and that’s why we opened że imponowały mi korporacje, chciałem our office there three years ago. It’s an to poczuć i dlatego też tam mamy biuro od amazing place. The next step and a dream trzech lat, gdzie spotykamy się z zespołem. come true is a café. This year, in August or Niesamowite miejsce. Kolejnym etapem September, we’ll open an original coffee i takim marzeniem była realizacja kawiar- house, our second one, which will be a kind ni i w tym roku zapraszam już na sierpień of upgrade. We have learned from the first – wrzesień, będzie otwarcie autorskiego one. domu kawy, drugiego już, który będzie takim upgradem. Mamy sporo przemyśleń na How will it be different from your first temat pierwszego. café, in terms of improvements of the basic version? Czym on się będzie różnić drugi We want it to be a hangout spot, a moment of od pierwszego, jeśli chodzi o takie respite, where you can stop during the day, ulepszenia, usprawnienia w stosunku do because that’s what we associate coffee with podstawowej wersji? – meetings and a moment of respite. It’ll be Jeszcze bardziej chcemy, aby to miejsce an absolutely special place, unique in Tricity. było miejscem spotkań, aby było taką chwi- Most items on the menu will be readily availa- lą wytchnienia, kiedy możemy się zatrzymać ble at the counter; dishes will be prepared by w ciągu dnia, bo z tym nam się kojarzy kawa, chefs on the spot, in the open kitchen, they’ll ze spotkaniami, z chwilą wytchnienia. Będzie be available hot. The life of our place, our cof- to miejsce absolutnie wyjątkowe, takiego nie fee house, will start in the early morning with ma na naszej mapie kulinarnej. Większość po- breakfast, there will be a few scenes, the spot zycji z menu będzie dostępnych od zaraz, czyli will be vibrant all day, then lunch, to open będzie się podchodziło do lady, te dania będą again in the evening, with new energy, con- przyrządzane na bieżąco przez szefów kuchni, certs, stand-up performances, and a jam ses- na otwartej kuchni i każde z tych dań będzie sion once a month. można zamówić na ciepło. Życie naszego miejsca, domu kawy będzie już się rozpoczynało Let’s hope your business will prosper. od samego rana śniadaniami, będzie kilka We like your coffee machine in our office scen, lokal będzie żył cały dzień, później lun- very much. Thank you for the meeting che, a wieczorem będzie się na nowo otwierał, and see you soon. będzie ożywał, będą to koncerty, stand-upy, Thank you very much, I’ll see you.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 92–93 STREFA VIP / VIP ZONE BIOTECHNOLOGICZNE...

trójmiejska firma z sektora Life Science pro- USŁUGI I PRODUKTY FIRMY ponuje lepsze rozwiązanie. - Nasi naukowcy zastępują eksperymenty QSAR LAB ZNAJDUJĄ w laboratoriach metodami komputerowymi - mówi Karolina Płonka, menedżer ds. sprze- ZASTOSOWANIE W SEKTORACH daży i marketingu w QSAR Lab, spółce, któ- ra przeniosła eksperymenty z tradycyjnych NANOTECH, CHEMICZNYM, laboratoriów do przestrzeni wirtualnej. - Me- tody komputerowe pozwalają na szybkie prze- BIOMED, BIOTECH CZY widywanie właściwości fizykochemicznych i aktywności biologicznej substancji, eliminu- FARMACEUTYCZNYM. jąc pracochłonne i kosztowne badania ekspe- rymentalne, a także czynniki natury etycznej związane z wykorzystaniem zwierząt labora- toryjnych - wyjaśnia Karolina Płonka. przemysłowych, start-upy, jak i globalne kor- prehistoryczne mikroorganizmy - mówi Sła- QSAR Lab jest pionierem w zakresie tzw. poracje farmaceutyczne. womir Dąbrowski, szef działu badań i rozwoju komputerowego modelowania aktywno- Inna pomorska firma, A&A Biotechno- w A&A Biotechnology. ści biologicznej, toksyczności i właściwo- logy, produkuje enzymy, które umożliwiają Dąbrowski podkreśla, jak ważny dla ich ści fizykochemicznych nanomateriałów efektywną obróbkę DNA i RNA do różnych ce- działalności jest dynamiczny ekosystem - co w uproszczeniu oznacza, że za pomocą lów badawczych i diagnostycznych. w regionie, w tym parki technologiczne, in- metod uczenia maszynowego i sztucznej in- -Nasze produkty pozwalają na uzy- kubatory przedsiębiorczości i uniwersytety. teligencji jest w stanie przewidywać poten- skanie wysokiej jakości kwasów nu- - Pomorskie uczelnie są naszymi partne- cjalnie szkodliwe działanie nanomateria- kleinowych pochodzących z DNA izo- rami w wielu projektach, zarówno krajo- łów na zdrowie ludzkie i środowisko. Usługi lowanego z bardzo trudnych w obróbce wych, jak i unijnych - dodaje. i produkty firmy QSAR Lab znajdują zasto- materiałów, takich jak np. zanieczyszczona Nie jest w tym odosobniony. Wielu obser- sowanie w sektorach NanoTech, chemicz- olejami gleba czy uwięzione w soli kamiennej watorów i ekspertów podobnie jak on uważa, nym, BioMed, BioTech czy farmaceutycznym. - Podejmowaliśmy również rozmowy z przedstawicielami branży kosmicznej - dodaje Karolina Płonka. ZESPÓŁ QSARLAB ©QSARLAB INNOWACYJNOŚĆ W GENACH Można powiedzieć, że enzymy (cząsteczki białka przyspieszające reakcje chemiczne w komórkach) są odpowiednikiem nanotech- nologii stworzonym przez naturę miliony lat BIOTECHNOLOGICZNE temu. Te syntetycznie produkowane przez fir- mę BLIRT są obecnie używane na całym świe- cie przez największych producentów w dziedzinie biotechnologii. - Ponieważ są to cząsteczki o bardzo zniko- mych rozmiarach i służą do przeprowadzania NADZIEJE POMORZA jednej, ściśle określonej reakcji biochemicz- nej, okazują się niezwykle skuteczne i znajdu- ją szerokie zastosowania w nauce i przemy- POMORSKIE TO JEDEN Z NAJBARDZIEJ DOJRZAŁYCH KLASTRÓW BIOTECHNOLOGICZNYCH śle, poczynając od medycyny, a kończąc na W POLSCE, ATRAKCYJNY DLA POTENCJALNYCH INWESTORÓW, BADACZY, INNOWACYJNYCH produkcji żywności, tworzyw, paliw, a nawet STARTUPÓW I STUDENTÓW. POZNAJCIE BIOTECHNOLOGICZNE NADZIEJE POMORZA. wodoru i tlenu - wyjaśnia Tomasz Wrzesiński,

TEKST Joanna Irzabek Dyrektor zarządzający ds. Marketingu i sprze- daży w BLIRT. - Dodajmy, że enzymy są dużo bezpieczniejsze od związków chemicznych yżywienie kolejnego miliarda ludzi, WIRTUALNE LABORATORIA i łatwo ulegają dezaktywacji. recykling plastiku, oporność bakterii Jak wiadomo, prawie wszystkie produkty z branży ko- BLIRT, czyli Biolab Innovative Research W na antybiotyki, walka z chorobami cy- smetycznej, farmaceutycznej i chemii gospodarczej Technologies, powstał 25 lat temu jako DNA wilizacyjnymi - rozwiązanie tych mega-wyzwań wymagają rygorystycznych testów, zanim zostaną do- Gdańsk, a od trzech lat koncentruje się głów- ludzkości jest dziś w zasięgu ręki dzięki biotech- puszczone do obrotu. Większość tych produktów jest nie na opracowywaniu, produkcji i sprzedaży nologii molekularnej. W Pomorskiem działa wie- testowana na zwierzętach. Szacuje się, że około 12 mi- wyspecjalizowanych enzymów, które są wy- le lokalnych firm biotechnologicznych, które lionów kręgowców na świecie jest poddawanych bada- korzystywane do tworzenia bardzo czułych wyrosły w klimacie innowacji i odgrywają nieba- niom w celach naukowych, komercyjnych i związanych testów diagnostycznych i bezpiecznych (bo gatelną rolę w czwartej rewolucji, której jestesmy ze zmianami w przepisach prawnych. Testy na zwierzę- wysoko oczyszczonych) substancji medycz- świadkami. tach są powszechne, a tym samym okrutne. Tymczasem nych używanych zarówno przez klientów 94–95 TECHNOLOGIE / TECHNOLOGIES CHULIGANKI RZĄDZĄ....

że pomorski ekosystem biznesowy jest gotowy na dalsze UZBROJONYM OKIEM Accredited Engineer. W transferze technolo- wyzwania w dziedzinie biotechnologii. Weźmy C-Eye, cyberoko, które śledzi ruch gałek ocznych gii i rozwoju projektów o wysokim potencjale pacjenta, umożliwiając mu reakcję na wyświetlaną na komercyjnym biorą udział także niezależne W SŁUŻBIE JAKOŚCI ŻYCIA ekranie treść. Profesjonalna wersja tego produktu jest instytuty badawcze, takie jak IBMM, Instytut Swoją unikalną niszę i miejsce w globalnym łańcuchu do- w tej chwili jedynym narzędziem dostępnym w skali mię- Biotechnologii i Medycyny Molekularnej. staw znalazło wiele pomorskich firm z sektora Life Scien- dzynarodowej, które pomaga personelowi medycznemu - Wszystkie realizowane przez nas pro- ce. Swoją przewagę konkurencyjną budują przede wszyst- w diagnozie i komunikacji z pacjentami po udarach, wybu- jekty można zaliczyć do sektora MedTech - kim na kompetencjach i kreatywności, nie na kapitale. dzonych ze śpiączki i w innych ciężkich stanach neurolo- mówi Dr. Sabina Żołędowska, Dyrektorka ds. Tego ostatniego poszukują, żeby przyspieszyć rozwój. gicznych, które uniemożliwiają im mówienie. rozwoju w IBMM. - Chcemy zadbać o to, żeby - Aby wprowadzić na rynek nowy, innowacyjny lek, - Nikt nie chce znaleźć się na oddziale intensywnej te- ludzie wiedli nie tylko długie, ale i wolne od potrzebne są nakłady rzędu 1-1,2 mld dolarów - mówi Ka- rapii - mówi Bartosz Kunka, CEO AssisTech, firmy stoją- chorób życie. Kluczem do tego wydaje się pro- rolina Płonka. - Na Pomorzu nie ma na razie firm z takim cej za C-Eye. - A proszę sobie wyobrazić, jak sfrustrowany filaktyka, którą umożliwiają rozwijane przez kapitałem. i agresywny staje się pacjent, który nie wie, co się nas rozwiązania. Nie oznacza to jednak, że tylko najwięksi światowi gra- z nim dzieje i nie może zakomunikować personelowi W instytucie opracowuje się m.in. pro- cze farmaceutyczni mogą sobie pozwolić na prowadzenie swoich potrzeb. dukty pozwalające na szybką diagnostykę biznesu biotech. Pole do popisu mają też mniejsze, inno- Kadra tego spin-offu Politechniki Gdańskiej ma do- nowotworów i identyfikację patogenów cho- wacyjne spółki, z których wiele skutecznie łączy techno- świadczenie naukowo-badawcze i opiera swoje produkty robowych, prowadzone są też projekty mię- logie medyczne z rozwiązaniami IT, przecierając szlaki na wysokospecjalistycznej wiedzy nabytej na pomorskich dzynarodowe z zakresu ochrony środowiska, w sektorze tzw. digital healthcare. Słychać nawet opinie, uczelniach. Większość to eksperci w dziedzinie IT, ale nie weterynarii i nowoczesnych materiałów; że digital health to dla Pomorza szansa globalna. tylko. Firma współpracuje również z trójmiejskimi instytu- te ostatnie znajdują zastosowanie w bada- cjami - gdańskim Uniwersyteckim Centrum Klinicznym niach optycznych, elektronice czy diagno- oraz wydziałem psychologii Uniwersytetu Gdańskiego. styce medycznej. GLOBALNE PERSPEKTYWY INTELIGENTNY ROZWÓJ RZECZYWIŚCIE, Rzeczywiście, wszechstronna naukowo społeczność w re- Region mocno stawia na rozwój inteligent- WSZECHSTRONNA NAUKOWO gionie stanowi koło zamachowe większości innowacyjnych specjalizacji, czyli dziedzin lokalnej nych projektów w dziedzinie biotechnologii. gospodarki, które mają największy potencjał SPOŁECZNOŚĆ W REGIONIE Niebagatelne znaczenie dla rozwoju sektora miało rozwoju i ekspansji na rynki zagraniczne. Bio- otwarcie w 1993 roku Międzyuczelnianego Wydziału technologia jest jedną z nich. STANOWI KOŁO ZAMACHOWE Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Pomorskie ma wszelkie dane ku temu, Uniwersytetu Medycznego - wspólnej inicjatywy dwóch żeby wypłynąć na szerokie wody biotechno- WIĘKSZOŚCI INNOWACYJNYCH pomorskich uczelni. Także wydział biotechnologii Poli- logii: trzy regionalne uczelnie wyższe, dogod- BARTOSZ KUNKA ©ASSISTECH PROJEKTÓW W DZIEDZINIE techniki Gdańskiej, wiodącej w kraju uczelni technicznej ne położenie geograficzne, dobrze rozwiniętą i badawczej, zapewnia wysoki poziom kształcenia inży- sieć połączeń regionalnych, krajowych i mię- BIOTECHNOLOGII. nieryjnego i ma międzynarodową akredytację European dzynarodowych, wysoki standard życia przy stosunkowo niskich kosztach utrzymania i, co chyba najważniejsze, kwitnącą kulturę in- DZIĘKI POLITYCE SPRZYJAJĄCEJ nowacyjności i przedsiębiorczości. ZESPÓŁ ASSISTECH ©ASSISTECH - Grzechem byłoby, gdyby nasz region nie INNOWACJOM I ZACHĘTOM brał udziału w tym wyścigu - uważa Karolina INWESTYCYJNYM, REGION Płonka. Dzięki polityce sprzyjającej innowacjom STARA SIĘ PRZYCIĄGAĆ i zachętom inwestycyjnym, region stara się przyciągać nowe inwestycje w kluczowych NOWE INWESTYCJE sektorach. Np. stypendium "Live more.Po- merania) relokacyjne przeznaczone jest dla W KLUCZOWYCH SEKTORACH. małych i średnich przedsiębiorców, którzy utworzą nowy innowacyjny zakład i zatrud- nią w nim specjalistów spoza regionu. Brakuje jednak na razie widocznego efektu synergii tych wysiłków i inicjatyw. korporacji z branży zdecydowało się prze- cystersów rolnictwa i przemysłu po han- - Ważne jest, aby stworzyć klimat współ- nieść swoje centra badawczo-rozwojowe na del hanzeatycki i wspaniałą architekturę pracy między sektorem naukowym i ko- Pomorze i nawiązać współpracę z lokalny- Starego Miasta - mówi Wrzesiński. - Region mercyjnym poprzez opracowanie odpo- mi startupami i uniwersytetami. Zmusiło- łączy współcześnie te elementy z dobry- wiednich modeli partnerstwa - ocenia by to region do wkroczenia na ścieżkę szyb- mi praktykami biznesowymi, przyczy- Sławomir Dąbrowski z A&A Biotechnology. szego rozwoju w sektorze biotechnologii. niającymi się do rozwoju gospodarczego. - Nasze uczelnie już wprowadziły rozwiąza- - Jako przybysz w Gdańsku, mogę po- Chcesz wziąć udział w ekonomicznym nia kształcenia wdrożeniowego, ale ich ska- twierdzić, że mamy tu w regionie świet- rozwoju Pomorza? Invest In Pomerania la, szczególnie we współpracy z małymi fir- ną atmosferę łączącą tradycje wybrzeża, jest regionalną inicjatywą non-profit, która mami, jest niewielka. miejsca gdzie spotykali się ludzie z różnych pomaga inwestorom zagranicznym reali- Według firm z sektora, można by to stron świata, i bardzo bogatych form go- zować projekty inwestycyjne w wojewódz- szybko osiągnąć, gdyby kilka globalnych spodarki i kultury, od tworzonego przez twie pomorskim. Skontaktuj się z nami. 96–97 STREFA VIP / VIP ZONE BIOTECHNOLOGICZNE...

BLIRT. - They are much safer than chemi- a coma or facing severe neurological conditions Pomerania has all the necessary com- According to the companies, this can cal compounds and are easily deactivated that prevent them from speaking. ponents to navigate the deep waters of bio- be achieved fast if several global corpora- - he adds. - Nobody wants to find themselves in an technology of the future. It has three univer- tions in the life science industry decide BLIRT, or Biolab Innovative Research intensive care unit - says Bartosz Kunka, CEO sities, favorable geographical location with to relocate their R&D centers to Pomor- Technologies, was established 25 years ago as of AssisTech, the company behind the C-Eye. local, regional and international connections, skie and collaborate with the local start- DNA Gdańsk. Recently, it’s been focusing on - Imagine how frustrated and aggressive you high standard vs low cost of living, and - and ups and universities. This would push the the development, production and sale of high- can become when you do not know what’s most importantly - a thriving culture of inno- region out of its comfort zone and onto ly specialized enzymes that are used to create happening to you and you can’t communicate vation and entrepreneurship. the path of faster development of the bi- very sensitive diagnostic tests and purified your basic needs. It has innovation friendly policies and in- otech sector. (thus safe) medical substances used both by The staff of this small spin-off from the vestment incentives in sectors affected by - As a newcomer to Gdańsk, I‘ve found industrial clients, start-ups and global phar- Gdańsk University of Technology has a sci- deficits of highly specialized staff, such as the atmosphere here in the region inspir- maceutical corporations. entific and research background. Most of grants that encourage small and medium en- ing. It’s a place that combines its coastal them are graduates from the Pomeranian trepreneurs to establish modern production free spirit with very rich traditions that IT RUNS IN OUR DNA universities. They are IT experts, but not only. facilities in the region. span from the Cistercian farming and cot- Another Pomeranian company, A&A Bio- The company also cooperates with the Trici- However, there is currently no visible syn- tage industry to the Hanseatic trade and technology, produces enzymes that enable ty institutions - University Clinical Centre in ergy effect of all these efforts and grassroot Gdańsk’s Old Town magnificent architec- efficient processing of DNA and RNA for vari- Gdańsk and the psychology department of the initiatives, the companies say. ture, and smartly connects it with good ous research and diagnostic purposes. University of Gdańsk. - It’s important to create a climate for co- business practices that enable innovation - Our products make it possible to obtain operation between the scientific and com- and growth - Wrzesiński says. high quality nucleic acids from materials that GLOBAL PERSPECTIVES mercial sectors by developing partnership Want to be part of this growth story? are difficult to process, such as oil-contaminat- Indeed, the academically versatile commu- models - says Sławomir Dąbrowski from Reach out to us at Invest In Pomerania ed soil or prehistoric microorganisms trapped nity in the region is the driving force behind A&A Biotechnology. - Our universities have and let us help you. Invest in Pomerania in rock salt - says Sławomir Dąbrowski, R&D most innovations in biotech. already introduced implementation studies, is a regional non-profit initiative that

KAROLINA PŁONKA ©QSARLAB manager at A&A Biotechnology. One of the first milestones for the sector’s but their scale, especially in cooperation with supports foreign investors at every step Dąbrowski emphasizes how important it is growth in the region was the opening of the small companies, is small. of the process. for their business to have the vibrant biotech joint venture between the major universities in ecosystem around that includes technology Gdańsk. The joint venture established in 1993, - Our scientists have replaced experiments parks, startup incubators and universities. - called the Intercollegiate Faculty of Biotech- SABINA ŻOŁĘDOWSKA ©IMBB ENGLISH in laboratories with computational methods The Pomeranian universities are our partners nology of the University of Gdańsk and the - says Karolina Płonka, sales and marketing in many projects, both nationally and in the Medical University of Gdansk, now holds the HIGH HOPES FOR POMERANIA’S manager at the Tricity-based R&D company, European Union - he adds. status of the European Center of Excellence in BIOTECH which has moved experiments from tradition- He’s not the only one who thinks that Po- Molecular Biomedicine. Then, there is the bio- al laboratories to virtual space. QSAR Lab is merania’s ecosystem is ripe for some major technology department of the Gdańsk Univer- Pomorskie is one of the most mature biotechnol- a pioneer in the field of computer modeling breakthroughs in Life Sciences. sity of Technology - the leading research and ogy clusters in Poland, attractive to Biotech and life of biological activity, toxicity and physico- technical university in Poland. sciences companies, potential investors, researchers, chemical properties of nanomaterials. Which TOWARDS A BETTER Plus there are independent research insti- innovative startups and students. Discover the bio- basically means that by the machine learn- QUALITY OF LIFE tutes involved in technology transfers and de- technological hopes of Pomerania. ing methods and artificial intelligence they Many Pomerania-based companies have velopment of projects with high commercial are able to assess the safety of chemicals and successfully found their niches in the global potential. Like IBMM, Institute of Biotechnol- Feeding the next billion people, recycling nanomaterials for human health and the en- supply chain. They build their competitive ad- ogy and Molecular Medicine. plastic, fighting bacterial resistance to anti- vironment. The company's products are used vantages primarily on competences and crea- - All of our projects can be applied in the biotics, combating lifestyle diseases - solu- in the NanoTech, chemical, BioMed, BioTech tivity, not on capital. Big capital is something MedTech sector, says IBMM's Development tions to these mega-challenges are within and pharmaceutical sectors, among others. they are looking for, to grow faster. Director, Dr. Sabina Żołędowska. - We want to our reach thanks to molecular biotechnolo- - We were even in talks with the space in- - To launch a new, innovative drug, you contribute to the effort of ensuring that peo- gy. Here in Pomerania, many home grown dustry people - adds Karolina Płonka. need around 1 to 1.2 billion dollars - says Kar- ple live longer and healthier. companies thrive in the innovative environ- olina Płonka. - There are no companies in Po- Prevention seems to be the key here. ment and play a significant role in the fourth USING NATURE’S TOOLS merania with such capital at the moment. IBMM develops products that enable quick di- industrial revolution we are witnessing. Enzymes (tiny protein molecules that This does not mean, however, that only agnosis of cancer and identification of patho- speed up chemical reactions in the body) the world's largest pharmaceutical players gens, helping save lives before they are lost. It VIRTUAL LABORATORIES have been nature's nanotechnology tools can afford to run biotech business. There is also runs other projects in the field of environ- As we all know, almost all products from the for millions of years. Those synthetically a place for smaller, innovative companies. mental protection and veterinary medicine, beauty, pharmaceutical, and domestic con- produced by BLIRT are now used all over Significantly, many local companies from Po- optical research, electronics and medical sumption sectors need to be rigorously tested the world by the biggest players in the field merania have successfully combined medical diagnostics. before being approved safe for consumption. of biotechnology. technologies with IT solutions, paving their Most of these products are tested on animals. - Because they are very small and dedicat- way in the digital healthcare arena. SMART GROWTH It is estimated that every year around 12 mil- ed to carrying out one specific biochemical Let's take the C-Eye. It tracks movements of - It would be a sin to not participate in this race lion animals are used as product test subjects reaction, they are extremely effective and the eyeballs that are looking at the content dis- - says Karolina Płonka from QSAR Lab. for scientific, commercial and regulatory pur- have wide applications in science and indus- played on a screen. The professional version of The region is in it to win. It strongly poses. Animal testing is common but at the try, ranging from medicine to production of this product is currently the only tool available focuses on smart specializations - local same time, very cruel. Meanwhile, a Tricity food, plastics, fuels, and even hydrogen and internationally that helps medical personnel di- sectors that have the biggest potential for biotechnology company is proposing a better oxygen - explains Tomasz Wrzesiński, Man- agnose and communicate with stroke patients, development and expansion abroad. Bio- solution. aging Director for Marketing and Sales at especially those who have just woken up from technology is one of them.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ FELIETONÓW 98–99 FELIETON / COLUMN znajdziesz www.anywhere.pl 99–99

WIEK NIEWINNOŚCI

i stanąłem właśnie na szczycie równi pochyłej jeżeli chodzi o wydolność mojego organizmu. Mawia się, że każdy ma tyle lat, na ile się czuje i jest to najprawdziwszą prawdą! Moja babcia nawet po osiemdzie- siątce mówiła, że czuje się jakby miała sześćdziesiątkę na karku i myśli, że może jeszcze wszystko. Może to więc naturalne, że odbieramy własne „ja” w taki właśnie spo- sób – jako młodszą wersję samych siebie. Może właśnie KRZYSZTOF to napędza nas do działania i pozwala z nadzieją patrzeć KOCZOROWSKI w przyszłość.

Od kilkunastu lat zajmuje się projektowaniem marki. Na swoim koncie ma ponad 150 nazw, ENGLISH które stworzył na potrzeby powstających firm, wprowadzanych na rynek produktów oraz usług. AGE OF INNOCENCE Opracował i wdrożył kilkadziesiąt strategii komunikacyjnych zarówno dla międzynarodowych Christmas is inextricably linked to travelling. korporacji, jak i firm rodzinnych. Miłośnik dobrego jedzenia, kina oraz podróży. Some of us, When I am watching ‘Who Wants to Be a Millionaire?’, ‘MasterChef’, ‘The Facts’ or other quiz shows and TV shows, it seems to me that all participants are figures extremely experienced by experience and age. My conviction bordering on certainty is shak- awsze gdy oglądam „Milionerów”, zerkam na en only by tags at the bottom of the screen – ‘Magda „Masterchefa”, „Fakty” czy inne teleturnieje, from Cracow – 25’, ‘Jacek, 27 – an engineer from Łódź’, Z serwisy informacyjne albo programy rozrywko- or the host’s presentation – ‘Today with us is Marcin we mam poczucie, że wszyscy uczestnicy to niezwykle from Wrocław, who graduated from university last doświadczone doświadczeniem i wiekiem osobistości. year. Marcin, what will you to with the grand prize?’ Z przeświadczenia graniczącego z pewnością wypro- It usually turns out that the majority of people who ap- wadzają mnie wyłącznie podpisy na belkach u dołu pear on TV are much younger than me. Why do I think ekranu – „Magda z Krakowa – 25 lat”, „Jacek 27 lat – that they are so much older? I do not have the slightest inżynier z Łodzi” albo zapowiedzi prowadzących show idea. I even checked whether I do not suffer from some – „Gra z nami Marcin z Wrocławia, który w ubiegłym cognitive disorder; if it is not some kind of syndrome roku skończył studia. Marcinie, na co przeznaczysz głów- or at least a minor mental defect. I carried out the re- ną wygraną?”. Zwykle okazuje się, że większość przemy- search and I did not find any information to confirm kających po ekranie bohaterów jest zdecydowanie młod- that something is wrong with me… sza ode mnie. Dlaczego więc mam wrażenie, że dzieli nas Perhaps, there is still a little child within me or I feel co najmniej kilkanaście lat? Bladego pojęcia nie mam. young because I do not have any health problems, and Sprawdzałem nawet czy nie cierpię przypadkiem na ja- that is why I do not feel my age (yet)? Well, I weigh a few kieś zaburzenie poznawcze, czy to nie aby jakiś syndrom kilograms more than in my twenties but I put it down to albo chociażby lekki defekt psychiczny. Przeprowadziłem the lack of physical activity and a stable, happy relation- research i nie znalazłem nigdzie informacji potwierdzają- ship, which involves regular visits in restaurants, choco- cej, że dzieje się ze mną coś niepokojącego… late fondant or a glass of wine in the evening. I do not want Może po prostu drzemie we mnie nadal małe dziec- to admit that I am getting older, that my metabolism has ko, a może czuję się młodo, bo nie doskwierają mi żadne slowed down a little, and I have reached the top of the in- problemy zdrowotne i dlatego nie odczuwam (jeszcze) clined plane in terms of my fitness. ciężaru swojego wieku? Co prawda mam kilka kilogra- Some say that you are only as old as you feel, and this mów więcej niż przed trzydziestką, ale zrzucam to na karb is perfectly true! My grandma, even when she was over braku ruchu i bycia w stałym, szczęśliwym związku, 80, would say that she felt as if she was 60 and she thought co łączy się z regularnymi wyjściami do restauracji, she could do anything. Perhaps it is natural that we see na czekoladowego fondanta czy wieczornym kielisz- our own self that way – as a younger version of ourselves. kiem wina. Nie dopuszczam przecież do siebie myśli, Perhaps this motivates us and makes us look to the future że jestem coraz starszy, że metabolizm nieco zwolnił with hope.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL Nonogram - celem gry jest wypełnienie siatki czarnymi kwadratami tak, aby liczby wypełnionych kolejnych pól pasowały do liczb na górze i na lewo.

STAŁY DODATEK PORTU LOTNICZEGO GDAŃSK IM. LECHA WAŁĘSY REGULAR SECTION OF GDANSK LECH WALESA AIRPORT

www.airport.gdansk.pl / [email protected] / facebook.com/AirportGdansk / twitter.com/AirportGdansk Sopot Zatoka Gdańska Chwaszczyno

Sopot Wyścigi

Kierunek Oliwa Gdynia Kołobrzeska Przymorze Uniw.

Zaspa >

BEZPŁATNY PARKING KISS&FLY S6 Wrzeszcz T2 Politechnika FREE OF CHARGE KISS&FLY CAR PARK

Kierowcy dowożący pasażerów na samolot Słowackiego Stocznia z gdańskiego lotniska, skorzystać mogą z parkingu przed terminalem, który umożliwia Nowatorów bezpłatny postój pojazdu do 10 minut. Gdańsk Główny Drivers taking the passengers to Gdansk airport Gdynia are permitted to use parking facilities in front of the terminal up to 10 minutes. 7 do 10 min do 20 min każde następne 10 min Kartuska / to 10 min / up to 20 min / each next 10 min

bezpłatnie / free 20,00 PLN 10,00 PLN 7 7 Gdańsk Wyłącznie dla autokarów o wysokości powyżej 2,9 m, które skorzystały z wyznaczonego wjazdu. Kierunek Warszawa Only for buses higher than 2,9 m, which passed through the dedicate entrance. Bydgoszcz

do 45 min do 55 min każde następne 10 min / to 45 min / up to 55 min / each next 10 min bezpłatnie / free 20,00 PLN 10,00 PLN DOJAZD DO PORTU LOTNICZEGO GDAŃSKS6 IM. LECHA WAŁĘSY

do 10 min do 20 min każde następne 10 minut 1 godzina HOW TO GET TO GDANSK LECH WALESA AIRPORT P1 / to 10 min / up to 20 min / each next 10 min / 1 hour 1 2,00 PLN 4,00 PLN 2,00 PLN 12,00 PLN MINIBUSEM SAMOCHODEM221

do 10 min do 20 min każde następne 10 minut 1 godzina BY MINIBUS BY CAR P3 / to 10 min / up to 20 min / each next 10 min / 1 hour AIR-TRANSFER.PL • z kierunku Banina (zachód) – ul. Nowatorów • from Banino (west) – Nowatorów St. 2,00 PLN 4,00 PLN 2,00 PLN 12,00 PLN www.air-transfer.pl • z kierunku Gdyni/Sopotu (północ) – trasa S6 • from Gdynia/Sopot (north) – route S6 Koszalin-Sławno-Słupsk-Lębork- • z kierunku Tczewa (południe) – trasa S6 • from Tczew (south) – route S6 REKLAMA Port Lotniczy Gdańsk (i z powrotem) • z kierunku Gdańska (północ) – ul. Słowackiego • from Gdansk (north) – Słowackiego St. • z kierunku Torunia, Bydgoszczy – trasa A1 • from Torun, Bydgoszcz – route A1 WAGNER TRANSPORT

wagnertransport.pl TAXI Olsztyn-Ostróda-Port Lotniczy Gdańsk TAKSÓWKĄ (i z powrotem) BY TAXI USŁUGI ARRIVA Taxi rekomendowane przez Port Lotniczy www.arrivabus.pl Gdańsk im. Lecha Wałęsy Toruń-Gdańsk Dworzec PKS- PREMIUM Port Lotniczy Gdańsk (i z powrotem) Taxi recommended by Gdansk Lech Walesa Airport GDNEXPRESS AUTOBUSEM PREMIUM SERVICES www.gdnexpress.pl Bydgoszcz-Osielsko-Świecie-Port BY BUS Lotniczy Gdańsk (i z powrotem) 1. USŁUGI VIP AUTOBUSY Z/DO GDAŃSKA . dyskretna kontrola bezpieczeństwa, TRANSLINEAIR BUSES FROM/TO GDANSK . kompleksowa odprawa biletowo-bagażowa, www.translineair.pl (szczegółowy rozkład www.ztm.gda.pl): . (detailed timetable www.ztm.gda.pl): luksusowy salon VIP i parking, 2. SALON EXECUTIVE LOUNGE** 2. SALON EXECUTIVE LOUNGE** PRZEWOŹNICY NIEREGULARNI: . indywidualny transport do/z samolotu. • z Dworca Głównego PKP Gdańsk Główny / from PKP Gdańsk Główny Station . 100 zł brutto . 100 PLN • linia 210 (czas dojazdu ok. 35 min.) / 210 bus line (journey time approx. 35 min.) . opłata według cennika na www . kameralna atmosfera, . NIWOTRANS BYTNER TRANSPORT • linia nocna N3 (czas dojazdu ok. 40 min.) / N3 night bus line (journey time approx. 40 min.) intimate atmosphere www.niwo.pl www.bytnertransport.pl • z Dworca PKP Gdańsk Wrzeszcz / from PKP Gdańsk Wrzeszcz Station . komfortowy salon wypoczynkowy . comfortable "all inclusive" • linia 110 (czas dojazdu ok. 35 min.) / 110 bus line (journey time approx. 35 min.) 1. VIP SERVICES TWOJBUS24PL OLIMPIC w formule „all inclusive”. recreational salon twojbus24.pl www.olimpic.net.pl AUTOBUSY Z / DO SOPOTU . dictreet safety control Hel-Władysławowo . complete check-in MAJBUS 3. USŁUGA FAST TRACK DLA 3. FAST TRACK SERVICE FOR www.majbus.eu AD-MAR BUSES FROM / TO SOPOT . luxurious VIP salon and parking www.admartransport.pl (szczegółowy rozkład www.ztm.gda.pl): KAŻDEGO*** EVERYONE*** LOTRANS . Grudziądz (detailed timetable www.ztm.gda.p): individual transport from/to the plane . 50 zł . 50 PLN www.lotrans.pl . price list available at www . • z Dworca SKM Kamienny Potok / from SKM Kamienny Potok Station kontrola bezpieczeństwa bez kolejek . check-in without queues • linia 122 (czas dojazdu ok. 50 min.) / 122 bus line (journey time approx. 50 min.)

AUTOBUSY Z / DO GDYNI

BUSES FROM / TO GDYNIA Jeśli masz pytania lub uwagi na temat (szczegółowy rozkład www.zkmgdynia.pl): ZKMGDYNIA funkcjonowania Portu Lotniczego (detailed timetable www.zkmgdynia.pl): KONTAKT Gdańsk, napisz do nas: Szczegóły dotyczące usług dostępne są na CONTACT: [email protected] • z Dworca Głównego PKP Gdynia Główna / from Gdynia Główna PKP Station stronie internetowej www.airport.gdansk.pl If you have any questions or suggestions POCIĄGIEM / PKM w zakładkach Executive Lounge, Fast Track VIP, Fast Track: about the functioning of Gdansk Airport, BY TRAIN / PKM i Obsługa VIP. tel.: +48 608 047 635 e-mail us: [email protected] e-mail: [email protected] • Gdańsk Wrzeszcz > Port Lotniczy (co 30 minut) / from Gdańsk Wrzeszcz (every 30 minutes) Details available at www.airport.gdansk.pl • Gdynia Główna > Port Lotniczy (co 60 minut) / from Gdynia Główna (every 60 minutes) Executive Lounge • Kartuzy, Żukowo > Port Lotniczy (co 60 minut) / from Kartuzy, Żukowo (every 60 minutes) in Executive Lounge, Fast Track and VIP tel.: +48 583 481 199 • Kościerzyna, Somonino > Port Lotniczy (co 60 minut) / from Kościerzyna, Somonino (every 60 minutes) Service sections. e-mail: [email protected] Szczegółowy rozkład jazdy dla całej sieci PKM można znaleźć pod adresem www.pkm-sa.pl (detailed timetable www.pkm-sa.pl) KIERUNKI LOTÓW FLIGHT DESTINATIONS

NORWEGIA / NORWAY AUSTRIA / AUSTRIA ALESUND www.avinor.no WIEDEŃ www.viennaairport.com/ BERGEN www.avinor.no/en/airport/bergen

BUŁGARIA / BULGARIA www.avinor.no/en/airport/ TROMSØ BODO bodo-airport/ BURGAS www.burgas-airport.bg/ www.avinor.no/en/airport/ REYKJAVIK HAUGESUND haugesund

www.avinor.no/en/airport/ KRISTIANSAND CHORWACJA / CROATIA kristiansand BODØ

ZADAR www.zadar-airport.hr/ OSLO -GARDERMOEN www.osl.no OSLO-TORP www.torp.no DANIA / DENMARK STAVANGER www.avinor.no/en/stavanger AARHUS www.aar.dk www.avinor.no/en/airport/ TROMSØ BILLUND* www.billund-airport.com tromso-airport/ www.avinor.no/en/airport/ KOPENHAGA www.cph.dk TRONDHEIM TRONDHEIM trondheim MOLDE

FINLANDIA / FINLAND MOLDE www.avinor.no ALESUND HELSINKI www.finavia.fi SZWECJA / SWEDEN BERGEN OSLO GARDERMOEN TURKU TURKU www.finavia.fi GÖTEBORG www.goteborgairport.se HAUGESUND HELSINKI ABERDEEN SZTOKHOLM MALMÖ-STURUP www.lfv.se/sv/Malmo STAVANGER OSLO TORP FRANCJA / FRANCE EDYNBURG SZTOKHOLM-ARLANDA www.swedavia.se/arlanda BELFAST KRISTIANSAND PARYŻ-BEAUVAIS www.aeroportbeauvais.com SZTOKHOLM SKAVSTA SZTOKHOLM-SKAVSTA www.skavsta.se GÖTEBORG NEWCASTLE* VÄXJÖ www.smalandairport.se DUBLIN LEEDS BRADFORD AARHUS RYGA GRECJA / GREECE CORK MANCHESTER VÄXJÖ ATENY www.viennaairport.com/ LIVERPOOL SZWAJCARIA / SWITZERLAND DONCASTER SHEFFIELD BILLUND* KOPENHAGA KALAMATA www.ypa.gr/ BIRMINGHAM ZURYCH www.goteborgairport.se MALMÖ

GRUZJA/ GEORGIA LONDYN STANSTED HAMBURG UKRAINA / UKRAINE BRISTOL LONDYN LUTON KUTAISI wwkutaisi.aero BREMA CHARKÓW www.hrk.aero LONDYN GATWICK AMSTERDAM GDAŃSK HISZPANIA / SPAIN KIJÓW www.airport.kiev.ua EINDHOVEN DORTMUND ALICANTE www.barcelona-airport.com KIJÓW-ZHULIANY www.iev.aero DUSSELDORF PARYŻ BEAUVAIS WARSZAWA LWÓW www.lwo.aero BARCELONA - EL PRAT www.aena.es KOLONIA BONN KIJÓW ZHULIANY FRANKFURT WROCŁAW BARCELONA - REUS www.aena.es/ ODESSA www.odessa.aero RZESZÓW CHARKÓW ZAPOROŻE www.ozh.aero KRAKÓW KIJÓW HOLANDIA / NETHERLANDS LWÓW WIELKA BRYTANIA / GREAT BRITAIN MONACHIUM KIERUNEK KUTAISI AMSTERDAM www.schiphol.nl ZURYCH WIEDEŃ ABERDEEN www.aberdeenairport.com EINDHOVEN www.eindhovenairport.com BIRMINGHAM www.birminghamairport.co.uk MEDIOLAN BERGAMO ZAPOROŻE IRLANDIA / IRELAND BELFAST www.belfastairport.com/ ODESSA CORK www.corkairport.com BRISTOL www.bristolairport.co.uk PIZA BARCELONA EL PRAT DUBLIN www.dublinairport.com DONCASTER-SHEFFIELD www.robinhoodairport.com

EDYNBURG www.edinburghairport.com BARCELONA REUS ZADAR ISLANDIA / ICELAND LEEDS-BRADFORD www.leedsbradfordairport.co.uk REYKJAVIK www.kefairport.is LIVERPOOL www.liverpoolairport.com BURGAS LONDON-GATWICK www.gatwickairport.com BARI ŁOTWA / LATVIA ALICANTE LONDYN-LUTON www.london-luton.co.uk RYGA +www.riga-airport.com/ LONDYN-STANSTED www.stanstedairport.com MALTA / MALTA MANCHESTER www.manchesterairport.co.uk MALTA www.maltairport.com NEWCASTLE www.newcastleairport.com ATENY NIEMCY / GERMANY WŁOCHY / ITALY KALAMATA BREMA www.bremen-airport.com MEDIOLAN-BERGAMO www.orioaeroporto.it MALTA DORTMUND www.dortmund-airport.de BARI www.aeroportidipuglia.it

DUSSELDORF www.dus.com/de-de PIZA www.pisa-airport.com

FRANKFURT AM MAIN www.frankfurt-airport.de POLSKA / POLAND HAMBURG www.fhl-web.de KRAKÓW www.krakowairport.pl KOLONIA-BONN www.koeln-bonn-airport.de WARSZAWA www.lotnisko-chopina.pl MONACHIUM www.munich-airport.de WROCŁAW www.airport.wroclaw.pl

RZESZÓW www.rzeszowairport.pl/ NEWS KOPENHAGA EN COPENHAGEN Tekst: Jakub Wejkszner Zdjęcie: pixabay.com WHERE IS IT? On two Danish islands – Zealand and Amager, by the Sound Strait EN MGŁA NIE SZKODZI GDAŃSKIEMU THE FOG IS NOT A PROBLEM GDZIE TO JEST? and the Baltic Sea. LOTNISKU AT GDAŃSK AIRPORT Na styku dwóch duńskich wysp – Zelandii i Amager, nad Cieśniną Żadna operacja lotnicza nie została odwołana z powodu mgły w 2019 In 2019, Gdańsk Airport did not cancel any aviation operations due to Sund nad Morzem Bałtyckim. HOW TO GET THERE? roku w Porcie Lotniczym Gdańsk. Pogoda wpłynęła na odwołanie 17 the fog. The weather was the cause of cancelling 17 operations, which This spring, the Norwegian airline is launching cheap flights to operacji, co stanowiło tylko 0,03 procent wszystkich startów i lądowań. was only 0.03% of the total number of arrivals and departures. JAK DOJECHAĆ? the capital of Denmark. You can get from Copenhagen Airport to W całym 2019 roku odwołano w Gdańsku w sumie 60 na 48.882 Throughout 2019, Gdańsk Airport cancelled 60 out of 48 882 op- Od wiosny tego roku linie lotnicze Norwegian uruchamiają tanie loty the city centre by train, directly connected to Terminal 3, subway operacji lotniczych (0,12 %). Dwa razy przyczyną były intensywne opa- erations (0.12%) in total. Two times, it was due to heavy snow, while do stolicy Danii. Z lotniska Kopenhaga-Kastrup do centrum miasta or bus. Of course, you may also take a taxi. dy śniegu, a 15 razy silne wiatry, wiejące z niekorzystnych kierunków. 15 times – to strong wind from unfavourable directions. Other rea- przemieścimy się bezpośrednio połączoną z terminalem 3 koleją, me- Decyzje o tym, że nie wystartowały lub nie wylądowały w Gdańsku sa- sons for the cancellation of departures or arrivals included machine trem lub autobusem. Oczywiście pozostaje jeszcze taksówka. INTERESTING FACTS moloty, były ponadto związane z usterkami w maszynach (3 operacje), failures (3 operations) and operational decisions of airlines (33 opera- The second owner and son of the founder of the Carlsberg brewery, decyzjami operacyjnymi przewoźników (33 operacje). 5 operacji zosta- tions). 5 operations were cancelled because the crew did not have the CIEKAWOSTKI Carl Jacobsen, who lived at the turn of the 19th and the 20th century, ło odwołanych, bo załogi nie miały pełnych uprawnień lub maszyny required competence or the machine lacked the equipment required Żyjący na przełomie XIX i XX wieku drugi właściciel i syn założyciela had two passions in his life – beer and art. While developing his busi- wymaganego wyposażenia do lądowania z złych warunkach. 2 razy nie to land in unfavourable conditions. 2 operations of small, private units browaru Carlsberg, Carl Jacobsen miał w życiu dwie pasje – piwo i sztu- ness, he invested in works of the most interesting painters of his time. odbyły się operacje małych, prywatnych jednostek. were called off. kę. Rozwijając biznes, swój majątek inwestował w dzieła najbardziej in- Thus, Copenhagen got the Glyptotek, one of the most important Eu- teresujących malarzy swoich czasów. W ten sposób Kopenhaga zyskała ropean art galleries. Glyptotekę, jedną z najważniejszych europejskich galerii sztuki. EN DARMOWE ŁADOWARKI SĄ JUŻ NA FREE CHARGERS ALREADY AVAILABLE MUST-SEE LOTNISKU AT THE AIRPORT WARTO ZOBACZYĆ The Ny Carlsberg Glyptotek, an art gallery set up and given as a gift 7 urządzeń do doładowania m.in. smartfonów działa na terenie Portu Seven charging devices, e.g. for smartphones, are already available Ny Carlsberg Glyptotek, założona i podarowana w darze dla społeczeń- to the society. It boasts rich collections of Impressionist and NeoIm- Lotniczego Gdańsk. To pierwsze lotnisko w Polsce z usługą Borrow.PL. at Gdańsk Airport, which is the first airport in Poland providing stwa galeria sztuki. Znajdziemy tam bogate zbiory malarstwa impre- pressionist paintings, as well as art collections from the Mediterra- Specjalne ścianki z wyświetlaczami LCD wyposażone w porty do the Borrow.PL service. sjonistycznego i neoimpresjonistycznego, ale również kolekcje sztu- nean countries, including Ancient sculptures. ładowania urządzeń mobilnych zamontowała na lotnisku firma FelX Special walls with LCDs equipped with charging ports for mo- ki z kręgu basenu Morza Śródziemnego, w tym rzeźby antyczne. • The Port of Copenhagen and its surrounding buildings, similar to the pod marką Borrow.PL. Znajdują się one w hali głównej i w hali odlotów. bile devices have been installed at the airport by FelX under the • Port kopenhaski oraz jego okoliczne zabudowania przypomina- architecture of Gdańsk. A trip in a tourist boat where you will see the city Usługa „power sharingu”, czyli doładowywania urządzeń mobilnych brand name Borrow.PL. They are located in the main terminal hall ją architekturę Gdańska. Obowiązkowa jest wycieczka turystycz- from the most important perspective is a must – it is a port city w miejscach publicznych, jest bezpłatna i ogólnodostępna. Doładować and the departure hall. The ‘power sharing’ service, i.e. charging ną łódką, by zobaczyć miasto z tej najważniejszej strony – w koń- after all! można różne urządzenia mobilne. mobile devices in public areas, is free and generally available. Dif- cu to miasto portowe! • The Royal Library, located by the port canal, seems to be floating Koniec z poszukiwaniami gniazdek, zmartwieniami braku ładowar- ferent mobile devices can be charged. • Biblioteka Królewska, stojąca nad samym kanałem portowym, on water. It is one of the largest and most modern libraries in Europe. ki (która może już "poleciała" w bagażu głównym). Koniec z siedzeniem No more looking for sockets, worrying about the lack of char- sprawia wrażenie unoszącej się nad wodą. To jedna z największych It has a unique, characteristic shape. na podłodze w przypadkowym miejscu, aby móc przywrócić do życia gers (which could already ‘be flying’ in the checked luggage). No i zarazem najnowocześniejszych bibliotek w Europie. Zwraca uwagę • Tivoli Gardens, the second oldest amusement park in the world. It swój telefon. Wystarczy podejść do jednego z urządzeń, by wygodnie more sitting on the floor at random places to bring your phone swoją bryłą. was set up in 1843 and it stills attracts plenty of visitors thanks to its i bez żadnych ograniczeń móc naładować swoje urządzenie. Na 19 ca- back to life. Find one of these spots and charge your device in com- • Park Tivoli, drugi najstarszy na świecie park rozrywki. Otwarty attractions and nostalgic beauty. lowych ekranach LCD wyświetlana jest informacja dotycząca usługi fort and without any limits. The 19-inch LCDs display information w 1843 roku, do dziś cieszy atrakcjami i nostalgicznym pięknem. • Malmö – since 2000, Copenhagen and this Swedish city have been Borrow.PL oraz treści reklamowe. about the Borrow.PL service and ads. • Malmö – od 2000 roku Kopenhaga i to szwedzkie miasto są połączone connected with a cuttingedge, over 16-kilometre long bridge over „Gdy świat mieści się w dłoni twoich klientów, my dodajemy im ‘When the world fits in the hands of your clients, we boost their ultranowoczesnym, liczącym łącznie prawie 16 km długości, mostem nad the Sound Strait. It is the longest bridge connecting two countries energii, by mogli z niego korzystać” – głosi hasło na stronie interneto- energy to use it,’ reads the slogan on FelX’s website. Cieśniną Sund. To najdłuższy na świecie most łączący dwa państwa. in the world. wej spółki FelX. TO BARDZO WAŻNA INFORMACJA DLA NAS, ŻE PASA ŻEROW IE CORAZ CHĘTNIEJ W Y BIER AJĄ GDAŃSK JAKO CEL SWOICH PODRÓŻY...

nas, że pasażerowie coraz chętniej wybierają Gdańsk jako cel swoich podróży i że dobra sytuacja gospodarcza oraz coraz lepsza ofer- ta turystyczna Pomorza mają bezpośredni wpływ na zwiększający się ruch pasażerski na naszym lotnisku – powiedział Tomasz Klo- skowski prezes Portu Lotniczego Gdańsk im. Lecha Wałęsy. – Ruch lotniczy i statystyki są bardzo ważne dla każdego Portu Lotniczego, ale ważne jest, aby mieć także dobre wyniki finansowe. Dzięki bardzo dobrym wynikom finansowym nasza firma może realizować inwestycje, w tym tak nowatorską na polskim rynku jak Airport City Gdańsk. 2019 rok to także prawie 50 tysięcy star- tów i lądowań. Co więcej, lotnisko pozyska- ło wiele nowych połączeń, takie jak realizowane przez SWISS połączenie do Zurychu, oraz loty do Dusseldorfu zainicjowane przez Eurowings. W 2019 roku wśród podróżnych królował Londyn. Sezon letnio-wiosenny obfitować będzie natomiast w jeszcze więcej nowych połączeń - do Zadaru w Chorwacji, Kalamaty w Grecji, Bari we Włoszech, Zaporoża na Ukrainie i Burgas w Bułgarii. Linia Norwegian z kolei uruchomi swoje niskokosztowe połączenia do Kopenhagi, Trondheim, Helsinek, Gote- borga i Sztokholmu.

ENGLISH

RECORD-BREAKING RESULTS AT GDAŃSK AIRPORT!

The year 2019 at Gdańsk Airport abound- ed in record-breaking results. The airport served about 5.4 million passengers, which translated into almost PLN 50 million of profit. It was the best year in the history of the airport, which is not slowing down! REKORDY rok obfitował w re- Jest to najlepszy rok w historii lotniska, które ‘Our goal was to serve 5 million passen- kordowe liczby dla jednak nie zamierza zwalniać tempa! gers in a year; we more than achieved it. It W PORCIE LOTNICZYM GDAŃSK! 2019 gdańskiego lotniska. - Nasz cel, by przekroczyć 5 milionów was good to know that passengers more and Obsłużono około 5,4 miliona pasażerów, co pasażerów w ciągu roku, osiągnęliśmy z na- more often choose Gdańsk as their destina- Tekst: Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy Zdjęcia: Pixabay.com przełożyło się na prawie 50 milionów zł zysku. wiązką. To bardzo ważna informacja dla tion and that the good economic situation and an attractive tourist offer of Pomerania directly result in an increase in the passen- ger traffic at our airport,’ said Tomasz Kloskowski, CEO at Gdańsk Lech Wałęsa Airport. ‘Airport traffic and statistics matter a lot, but financial results are important, too. Our good financial results allow us to carry out investments, such as Airport City Gdańsk, which is a huge innovation in the Polish market.’ The year 2019 also witnessed almost 50 thousand departures and arrivals. What is more, the airport gained plenty of new destinations, such as Zurich (operated by SWISS) and Dusseldorf (initiated by Eurow- ings). In 2019, the most popular destination was London. The spring and summer season will abound in new flights – to Zadar in Croatia, Kalamata in Greece, Bari in Italy, Zapor- izhia in Ukraine and Burgas in Bulgaria. The Norwegian airline will launch low-cost flights to Copenhagen, Trondheim, Helsin- ki, Goteborg and Stockholm. Zbliż telefon i odczytaj film