Strategia Rozwoju Gminy Różan Na Lata 2016 - 2023
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 56/2016 Burmistrza Gminy Różan z dnia 24 października 2016 roku STRATEGIA ROZWOJU GMINY RÓŻAN NA LATA 2016 - 2023 INSTYTUT BADACZY IPC SPÓŁKA Z O.O. 0 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ................................................................................................................................................................. 3 2. DIAGNOZA ........................................................................................................................................................... 4 2.1 Diagnoza zjawisk społecznych ...................................................................................................................... 4 Ludność .......................................................................................................................................................... 4 Bezrobocie i rynek pracy .............................................................................................................................. 22 Pomoc społeczna i wspieranie rodziny ......................................................................................................... 25 Ubóstwo ....................................................................................................................................................... 35 Niepełnosprawność i choroba ...................................................................................................................... 36 Uzależnienia i przemoc ................................................................................................................................. 38 Przestępczość i bezpieczeństwo ................................................................................................................... 41 Aktywność społeczna ................................................................................................................................... 43 2.2 Diagnoza zjawisk w sferze gospodarczej..................................................................................................... 48 2.3 Diagnoza zjawisk w sferze środowiskowej .................................................................................................. 61 Walory przyrodnicze ..................................................................................................................................... 61 Stan środowiska ........................................................................................................................................... 62 Obecność odpadów stanowiących zagrożenie dla zdrowia ......................................................................... 67 2.4 Diagnoza zjawisk w sferze przestrzenno-funkcjonalnej .............................................................................. 73 Uwarunkowania związane z położeniem oraz przestrzenią ......................................................................... 73 Edukacja ....................................................................................................................................................... 77 Kultura .......................................................................................................................................................... 86 Służba zdrowia .............................................................................................................................................. 92 Turystyka, sport i rekreacja .......................................................................................................................... 96 Dziedzictwo kulturowe ................................................................................................................................. 99 Transport i komunikacja ............................................................................................................................. 104 2.5 Diagnoza zjawisk w sferze technicznej ..................................................................................................... 106 Gospodarka wodno-ściekowa .................................................................................................................... 106 Sieć gazowa ................................................................................................................................................ 110 Sieć ciepłownicza ........................................................................................................................................ 110 Sieć telekomunikacyjna .............................................................................................................................. 110 Sieć elektroenergetyczna ........................................................................................................................... 111 Stan zasobów mieszkaniowych .................................................................................................................. 111 2.6 Diagnoza zjawisk w sferze zarządzania gminą .......................................................................................... 115 3. PODSUMOWANIE DIAGNOZY, IDENTYFIKACJA POTENCJAŁÓW I PROBLEMÓW ROZWOJU GMINY RÓŻAN .. 127 4. WIZJA I MISJA GMINY ...................................................................................................................................... 143 5. ANALIZA SWOT ................................................................................................................................................ 145 1 6. CELE STRATEGICZNE, OPERACYJNE ORAZ KIERUNKI DZIAŁAŃ ....................................................................... 153 7. ZGODNOŚĆ STRATEGII Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI REGIONU ......................................................... 158 7.1 Strategia Rozwoju województwa Mazowieckiego do 2030 roku ............................................................. 158 8. SYSTEM WDRAŻANIA ORAZ MONITOROWANIA ............................................................................................. 163 10. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA .............................................................................................................................. 168 11. STRATEGICZNA OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ....................................................................... 169 12. SPIS MAP, WYKRESÓW I TABEL ..................................................................................................................... 170 2 1. WSTĘP Strategia jest kluczowym dokumentem z punktu widzenia rozwoju Gminy. Jest ona tworzona nie tylko dla władz samorządowych, ale przede wszystkim dla mieszkańców. Strategia rozwoju to długookresowy plan działania, określający strategiczne cele rozwoju i przyjmujący takie kierunki oraz priorytety działania (cele operacyjne i zadania), które są niezbędne dla realizacji przyjętych zamierzeń rozwojowych. Ustalenia zawarte w Strategii stanowią podstawę do prowadzenia przez władze Gminy długookresowej polityki rozwoju społeczno-gospodarczego. Wokół jej ustaleń muszą koncentrować się działania władz samorządowych, zmierzające do zapewnienia jak najlepszych warunków życia mieszkańców Gminy oraz tworzenia sprzyjających warunków dla dalszego rozwoju. Strategia Rozwoju nie jest gotową receptą na sukces. Jest ona jedynie ogólnym drogowskazem, wskazującym najważniejsze do rozwiązania problemy społeczne, gospodarcze, infrastrukturalne i ekologiczne, na których powinna być skoncentrowana uwaga w określonym horyzoncie czasowym. Proces formułowania Strategii, w tym określenia obszarów priorytetowych, celów, działań, wskaźników i podmiotów odpowiedzialnych za ich realizację oparty został na zasadach partnerstwa lokalnego – podczas warsztatów – przy zaangażowaniu przedstawicieli życia społecznego, gospodarczego oraz politycznego. Taki sposób opracowania dokumentów programowych ma istotny wpływ na ich jakość, jak i na powodzenie ich realizacji, której sprzyja akceptacja założeń programu przez podmioty, do których jest on adresowany. Tworzenie strategii rozwoju z udziałem lokalnej społeczności wpływa na jej zaangażowanie w działania na rzecz rozwoju Gminy, a tym samym na skuteczność jej realizacji oraz wnosi wkład w budowanie społeczeństwa obywatelskiego. Redaktorzy dokumentu pragną serdecznie podziękować wszystkim uczestnikom konsultacji za prace warsztatowe, zaangażowanie oraz wkład merytoryczny stanowiący trzon opracowanej Strategii. 3 2. DIAGNOZA 2.1 DIAGNOZA ZJAWISK SPOŁECZNYCH LUDNOŚĆ Gmina Różan jest gminą miejsko-wiejską położoną w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie makowskim. Gmina graniczy od północy z gminą Młynarze, od południa z gminą Rzewnie, od zachodu z gminą Czerwonka Włościańska, a od wschodu z gminą Goworowo z powiatu ostrołęckiego. Sieć osadniczą gminy tworzy miasto Różan i osiemnaście sołectw: Chełsty, Chrzczonki, Dąbrówka, Dzbądz, Dyszobaba, Kaszewiec, Miłony, Mroczki-Rębiszewo, Paulinowo, Podborze, Prycanowo, Szygi, Załęże-Eliasze, Załęże-Gartki, Załęże-Sędzięta, Załęże Wielkie, Załuzie, Zawady-Ponikiew. 4 Mapa 1. Mapa gminy Różan Źródło: http://www.rozan.eur.pl Gmina Różan, według stanu na 31.12.2015 roku, liczyła 4 462 mieszkańców. Na przestrzeni ostatnich pięciu lat rysuje się niewielka tendencja spadkowa w zakresie liczby ludności – w latach 2010-2015 liczba mieszkańców gminy Różan zmniejszyła się ogółem o 55 osób, tj. o 1,2%. 5 Wykres 1. Ludność faktycznie zamieszkała w gminie Różan w latach 2010-2015 4 550 4 527 4 517 4 506 4 500 4 510 4 490 4 462 4 450 4 400 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Źródło: GUS/BDL