Strategia Rozwoju Gminy Tarczyn
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Strategia Rozwoju Gminy Tarczyn opracowana przez: PPUH „BaSz” przy współpracy Urzędu Gminy Tarczyn Tarczyn 2001 SPIS TREŚCI Spis treści str. 2 Założenia i cel opracowania Strategii Rozwoju Gminy str. 4 I. Gmina Tarczyn str. 6 1.1. Historia gminy Tarczyn str. 7 1.2. Informacje ogólne o gminie str. 7 1.3. Położenie i środowisko przyrodnicze gminy str. 7 1.4. Samorząd Gminy str. 8 1.5. Działalność samorządu gminy w latach 1990-2000 str. 11 II. Diagnoza stanu sfery społecznej str. 26 2.1. Ludność str. 26 2.2. Oświata str. 32 2.3. Służba zdrowia str. 35 2.4. Mieszkalnictwo str. 37 2.5. Kultura str. 39 2.6. Opieka społeczna str. 43 2.7. Bezpieczeństwo publiczne str. 45 2.8. Sport, turystyka, rekreacja str. 48 2.9. Aktywność społeczna str. 48 III. Diagnoza stanu infrastruktury technicznej str. 49 3.1. Zaopatrzenie w wodę str. 49 3.2. Kanalizacja str. 54 3.3. Sieć gazownicza str. 59 3.4. Zaopatrzenie w ciepło str. 61 3.5. Energetyka str. 62 3.6. Gospodarka odpadami str. 65 3.7. Komunikacja str. 65 3.8. Telefonizacja str. 70 IV. Diagnoza stanu sfery gospodarczej str. 73 4.1. Przemysł str. 73 4.2. Rolnictwo i leśnictwo str. 73 4.3. Aktywność gospodarcza mieszkańców gminy str. 82 4.3.1. Handel str. 84 4.3.2. Usługi str. 85 4.3.3. Gastronomia str. 85 4.4. Banki str. 85 4.5. Struktura zatrudnienia str. 86 2 V. Diagnoza stanu środowiska str. 89 5.1. Ochrona powietrza str. 89 5.2. Ochrona wód str. 90 5.3. Ochrona przyrody str. 92 5.4. Eksploatacja złóż kopalin str. 91 VI. Raport z „Sesji Planowania Strategicznego” str. 92 6.1. Geneza i zakres Raportu z Sesji Planowania Strategicznego str. 92 6.2. Geneza i zakres Raportu z Młodzieżowej Sesji Planowania Strategicznego str. 103 VII. Analiza zasobów gminy str. 113 VIII. Misja oraz cele strategiczne i cele operacyjne Gminy str. 116 IX. Optymalne kierunki rozwoju gminy str. 137 9.1. Sfera społeczna str. 137 9.2. Infrastruktura techniczna str. 138 9.3. Sfera gospodarcza str. 138 9.4. Ekologia str. 139 X. Harmonogramy realizacyjne najważniejszych zadań str. 140 XI. Zestawienie oczekiwanych efektów długofalowych realizacji strategii str. 164 CZĘŚĆ II Plan zadań Gminy Tarczyn do roku 2017 3 ZAŁOŻENIA I CEL OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU GMINY Rozpoczynając proces planowania strategicznego w gminie musimy odpowiedzieć sobie na pytanie co rozumiemy przez planowanie strategiczne i dlaczego jest ono gminie potrzebne. Większość gmin posiada plany rozwojowe w poszczególnych dziedzinach życia społecznego, jednak kolejność i zakres ich wdrażania zależy zwykle od nacisków różnych grup czy możliwości pozyskania środków na określony typ zadań. Ponieważ praktycznie każdy samorząd ma w swoim budżecie za mało środków w stosunku do potrzeb, zachodzi więc konieczność określenia priorytetów w taki sposób, aby osiągnąć możliwie najlepszą efektywność wydatkowanych środków. Proces planowania strategicznego należy rozpoczęć od dokładnej analizy stanu gminy w podstawowych sferach życia społecznego. Wnioski z przeprowadzonej diagnozy powinny stanowić punkt wyjścia do określenia mocnych i słabych stron gminy a następnie zdefiniowania wynikających z nich szans i zagrożeń. Można w ten sposób wyznaczyć obszary priorytetowe oparte na mocnych stronach gminy i dla tych obszarów określić strategiczne cele i zadania. Proces ten powinien mieć charakter ciągły - niezbędny jest bieżący monitoring i ocena wdrażania planów strategicznych. Pozwala to na wprowadzanie we właściwym czasie korekt i poprawek w programach realizacyjnych. Ważnym aspektem planowania strategicznego jest możliwie szeroka konsultacja społeczna planowanych rozwiązań. Im większa grupa mieszkańców gminy jest zaangażowana w proces planowania, tym łatwiej w przyszłości wprowadzać w życie wnioski wynikające ze strategii. Ponadto doświadczenie i znajomość problemów gminy stanowi najcenniejsze źródło informacji o lokalnych potrzebach i dążeniach. 4 5 I GMINA TARCZYN 1.1. Historia Gminy Tarczyn Pierwsze wzmianki o wsi Tarczyn i znajdującym się tam kościele parafialnym pochodzą z XII wieku. W wieku XIII Tarczyn był jedną z siedzib książąt mazowieckich, o czym może świadczyć dokument wystawiony przez księcia czerskiego Konrada II w 1284 roku. W roku 1355 książę Kazimierz I nadał osadzie prawa miejskie (magdeburskie). W wiekach późniejszych Tarczyn stanowił uposażenie proboszcza kapituły warszawskiej. W roku 1490 i 1506 odbyły się tu zjazdy szlachty mazowieckiej. W XVI wieku utworzone zostało województwo mazowieckie, składające się z 10 ziem i 26 powiatów. Ziemia warszawska obejmowała 3 powiaty – warszawski, błoński i tarczyński. Taki podział administracyjny funkcjonował do rozbiorów. W wieku XIX nastąpił znaczący rozwój gospodarczy miasta, związany m.in. z przebudową i unowocześnieniem traktu z Warszawy do Grójca. Ukaz carski z 1865 roku pozbawił Tarczyn praw miejskich. I i II wojna światowa przyniosły Tarczynowi znaczne straty, zarówno dotyczące liczby mieszkańców, jak i zabudowy. Po 1945 roku pełnił funkcję lokalnego ośrodka handlowo-usługowego, obecnie jest siedzibą Władz Gminy. 1.2. Informacje ogólne o gminie Gmina Tarczyn położona jest w południowej części województwa mazowieckiego, w powiecie grójeckim. Graniczy z gminami: Żabia Wola (powiat grodziski), Nadarzyn (powiat pruszkowski), Lesznowola, Piaseczno, Prażmów (powiat piaseczyński) oraz Pniewy i Grójec (powiat grójecki). Przez teren gminy przebiega droga krajowa nr 7 Warszawa – Kraków oraz dwutorowa 6 linia kolejowa Skierniewice - Łuków. Gmina podzielona jest na 36 sołectw i liczy 9977 mieszkańców (stan na dzień 01.01.2001). Powierzchnia ogólna gminy wynosi 11415 ha, z czego 74,7% stanowią użytki rolne a 16,6% lasy. Znaczną powierzchnię użytków rolnych (19,7%) stanowią sady – gmina klasyfikowana jest jako rolniczo-sadownicza. 49% gruntów ornych to ziemie klasy III i IV, 51% ziemie klas V VI. W gminie znajdują się 4 szkoły podstawowe (w Tarczynie, Pracach Małych, Pamiątce i Suchostrudze), gimnazjum w Tarczynie i dwa przedszkola (Tarczyn, Jeziorzany). Ośrodek Zdrowia, Ośrodek Pomocy Społecznej, Dom Kultury, Biblioteka i Komisariat Policji zlokalizowane są w Tarczynie. 1.3. Położenie i środowisko przyrodnicze gminy Gmina Tarczyn położona jest na pograniczu Równiny Łowicko – Błońskiej, Równiny Warszawskiej i Wysoczyzny Rawskiej. Przez centrum gminy przepływa rzeka Tarczynka (zasilająca położone na południe od Tarczyna stawy rybne), wschodnią granicę stanowi rzeka Jeziorka. Lasy – tworzące trzy kompleksy – znajdują się w sołectwach Prace Duże, Księżak oraz przy granicy gminy Pniewy. Na terenie gminy występują znaczne zasoby jurajskich wód podziemnych. Średnie roczne opady atmosferyczne wahają się w granicach od 450 do 600 mm. Średnia roczna temperatura wynosi około +80C, długość okresu wegetacyjnego wynosi około 210 dni. Część obszaru gminy należy do Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. 7 1.4. Samorząd Gminy W wyniku wyborów samorządowych do Rady Gminy kadencji 1998 –2002 weszły następujące osoby: 1. Zbigniew Bąkowski 2. Stanisław Bęczkowski 3. Mieczysław Brodniewicz 4. Jan Cyngot – Przewodniczący Rady Gminy 5. Jerzy Dębski 6. Ryszard Domański 7. Danuta Dziembowska 8. Mirosław Faliszewski 9. Dariusz Galicz 10. Jerzy Malewski 11. Stanisław Małczyński 12. Ewa Michalczak 13. Marek Młynarczyk 14. Krzysztof Olczak 15. Zofia Perzyna 16. Bogdan Pałka 17. Jolanta Rutka – Z-ca Przewodniczącego Rady Gminy 18. Ryszard Surała 19. Barbara Węgrowska 20. Hanna Wołkiewicz 8 Zarząd Gminy Tarczyn 1. Danuta Dziembowska – Wójt Gminy – Przewodnicząca Zarządu Gminy 2. Zbigniew Bąkowski – Z-ca Wójta – Z-ca Przewodniczącego Zarządu 3. Barbara Węgrowska – Członek Zarządu 4. Jerzy Malewski – Członek Zarządu 5. Krzysztof Olczak – Członek Zarządu 6. Ryszard Domański – Członek Zarządu Komisja Budżetu i Finansów 1. Jan Cyngot – Przewodniczący Komisji 2. Bogdan Pałka 3. Krzysztof Olczak 4. Jolanta Rutka 5. Ryszard Surała 6. Dariusz Galicz 7. Hanna Wołkiewicz 8. Zbigniew Bąkowski Komisja Rozwoju, Rolnictwa i Planowania Przestrzennego 1. Stanisław Małczyński – Przewodniczący Komisji 2. Dariusz Galicz 3. Marek Młynarczyk 4. Jerzy Dębski 5. Zbigniew Bąkowski 6. Ryszard Domański 7. Krzysztof Olczak 8. Barbara Węgrowska 9. Zofia Perzyna 9 Komisja Opieki Socjalnej i Zdrowia 1. Bogdan Pałka – Przewodniczący Komisji 2. Jolanta Rutka 3. Danuta Dziembowska 4. Jerzy Malewski 5. Mieczysław Brodniewicz 6. Ryszard Domański 7. Ryszard Surała 8. Mirosław Faliszewski 9. Marek Młynarczyk Komisja Oświaty i Kultury 1. Ewa Michalczak – Przewodnicząca Komisji 2. Hanna Wołkiewicz 3. Stanisław Bęczkowski 4. Jan Cyngot 5. Jerzy Dębski 6. Danuta Dziembowska 7. Mirosław Faliszewski 8. Ryszard Ozimek 9. Barbara Węgrowska Komisja Rewizyjna 1. Stanisław Bęczkowski – Przewodniczący Komisji 2. Zofia Perzyna 3. Stanisław Małczyński 4. Mieczysław Brodniewicz 5. Ryszard Surała 10 1.5. Działalność samorządu gminy w latach 1990 – 2000 Na potrzeby niniejszego opracowania działalność samorządu gminy Tarczyn zostanie przedstawiona przez prezentację realizacji budżetów gminy oraz głównych inwestycji w latach 1990 – 2000. Wykonanie dochodów budżetu Gminy Tarczyn wg ważniejszych źródeł: DOCHODY L.P Źródła pochodzenia 1990 % 1. Środki otrzymane z budżetu 1689,1 0,13 centralnego 2. Środki otrzymane z budżetu 375591,9 28,36 wojewódzkiego 3. Dochody z majątku gminy 10485,4 0,79 4. Podatki i opłaty 936669,1 70,72 RAZEM 1324435,5 100 W roku 1991 zmieniła się klasyfikacja budżetowa. Dochody wg nowej klasyfikacji zamieszczono w poniższych tabelach. L.P Źródła pochodzenia 1991 % 1992 % 1993 % 1. Subwencja ogólna z budżetu 91712,4 5,39 504874,6 21,34 888399,2 26,80 2. Dotacja celowa na zadania 26850,6