Załącznik 1 KARTA INFORMACYJNA PRZEDSIĘWZIĘCIA

Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork, nr 66/2008/p

Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Spis treści 1 WSTĘP ...... 4 2 RODZAJ, SKALA I USYTUOWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA ...... 6

2.1 RODZAJ PRZEDSIĘWZIĘCIA ...... 6 2.2 USYTUOWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA ...... 8 2.3 SYSTEM KOMUNIKACYJNY ...... 15 2.4 SKALA PRZEDSIĘWZIĘCIA ...... 17 3 POWIERZCHNIA ZAJMOWANEJ NIERUCHOMOŚCI ORAZ DOTYCHCZASOWY SPOSÓB WYKORZYSTYWANIA TERENU I POKRYCIE SZATĄ ROŚLINNĄ ...... 19

3.1 POWIERZCHNIA ZAJMOWANEJ NIERUCHOMOŚCI ...... 19 3.2 CHARAKTERYSTYKA OBSZARU ...... 20 3.3 DOTYCHCZASOWY SPOSÓB WYKORZYSTANIA NIERUCHOMOŚCI ...... 23 3.4 POKRYCIE NIERUCHOMOŚCI SZATĄ ROŚLINNĄ ...... 23 4 RODZAJ TECHNOLOGII (W ODNIESIENIU DO ISTNIEJĄCEJ I PLANOWANEJ DZIAŁALNOŚCI – OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ISTNIEJĄCEGO I PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA) ...... 25

4.1 PRACE SEJSMICZNE ...... 25 4.2 PRACE WIERTNICZE...... 27 4.2.1 Faza I – przygotowanie inwestycji ...... 29 4.2.2 Faza II realizacja inwestycji ...... 31 4.2.3 Faza III – likwidacja inwestycji ...... 34 4.3 RYZYKO WYSTĄPIENIA AWARII ...... 34 5 EWENTUALNE WARIANTY PRZEDSIĘWZIĘCIA ...... 36 6 PRZEWIDYWANA ILOŚĆ WYKORZYSTYWANEJ WODY, SUROWCÓW, MATERIAŁÓW, PALIW ORAZ ENERGII ...... 38 7 ROZWIĄZANIA CHRONIĄCE ŚRODOWISKO ...... 40 8 RODZAJE I PRZEWIDYWANE ILOŚCI WPROWADZANYCH DO ŚRODOWISKA SUBSTANCJI LUB ENERGII PRZY ZASTOSOWANIU ROZWIĄZAŃ CHRONIĄCYCH ŚRODOWISKO ...... 47 9 MOŻLIWE TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO ...... 50 10 OCENA KONIECZNOŚCI UTWORZENIA OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA ...... 51 11 OBSZARY PODLEGAJĄCE OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004R. O OCHRONIE PRZYRODY ZNAJDUJĄCE SIĘ W ZASIĘGU ZNACZĄCEGO ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA...... 52 12 ZAŁĄCZNIKI ...... 56

Spis tabel TABELA 2 ‐ 1 POWIATY I GMINY WCHODZĄCE W RAMY KONCESJI „MALBORK” ...... 9 TABELA 2 ‐ 2 GRANICA KONCESJI MALBORK – WSPÓŁRZĘDNE PUNKTÓW W UKŁADZIE PUWG 1992 ...... 9 TABELA 2 ‐ 3 UDZIAŁ POWIERZCHNI POSZCZEGÓLNYCH GMIN W CAŁKOWITEJ POWIERZCHNI KONCESJI ...... 12

TABELA 4 ‐ 1 PRZYKŁADOWA LISTA OBIEKTÓW ZLOKALIZOWANYCH NA TERENIE ODWIERTU ...... 28

TABELA 7 ‐ 1 ŚRODKI MINIMALIZUJĄCE CHRONIĄCE ŚRODOWISKO ...... 40

2 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Spis rysunków

RYSUNEK 2 ‐ 1 LOKALIZACJA PLANOWANYCH PRAC SEJSMICZNYCH 3D NA TERENIE KONCESJI MALBORK – W OKOLICY PLANOWANYCH ODWIERTÓW ORAZ NA OBSZARZE PRZYLEGAJĄCYM DO OBSZARU KONCESJI ELBLĄG ...... 8 RYSUNEK 2 ‐ 2 ROZMIESZCZENIE GMIN NA OBSZARZE KONCESJI „MALBORK” ...... 11 RYSUNEK 2 ‐ 3 LOKALIZACJA PLANOWANYCH ORAZ REALIZOWANYCH PRAC NA OBSZARZE KONCESJI „MALBORK” ...... 14 RYSUNEK 2 ‐ 4 LOKALIZACJA PLANOWANYCH ORAZ REALIZOWANYCH PRAC NA OBSZARZE KONCESJI „MALBORK” WRAZ Z SYSTEMEM KOMUNIKACJI DROGOWEJ ORAZ KOLEJOWEJ ...... 16

RYSUNEK 3 ‐ 1 OBSZAR KONCESJI NA TLE REGIONÓW FIZYCZNO – GEOGRAFICZNYCH ...... 21

RYSUNEK 4 ‐ 1 PRZYKŁADOWY SCHEMAT SYTUACYJNY WIERTNI ...... 29

Spis załączników ZAŁĄCZNIK 1KONCESJA NA POSZUKIWANIE I ROZPOZNAWANIE ZŁÓŻ GAZU ZIEMNEGO Z DNIA 24 GRUDNIA 2008 R. NR 66/2008/P 57 ZAŁĄCZNIK 2 ZMIANA KONCESJI NA POSZUKIWANIE I ROZPOZNAWANIE GAZU ZIEMNEGO Z DNIA 7 GRUDNIA 2010 R...... 61 ZAŁĄCZNIK 3 OBSZARY NATURA 2000 ZLOKALIZOWANE WEWNĄTRZ ORAZ W BEZPOŚREDNIM SĄSIEDZTWIE OBSZARU KONCESJI MALBORK ...... 66 ZAŁĄCZNIK 4 POZOSTAŁE FORMY OCHRONY PRZYRODY (POZA OBSZARAMI NATURA 2000) ZLOKALIZOWANE WEWNĄTRZ ORAZ W BEZPOŚREDNIM SĄSIEDZTWIE OBSZARU KONCESJI MALBORK ...... 67

Zamawiający ENI Polska Sp. z o.o. Al. Armii Ludowej 26 00 – 609 Warszawa, Polska

Nazwa firmy wykonująca kartę informacyjną przedsięwzięcia URS Polska Sp. z o.o. ul. Rejtana 17 02-516 Warszawa, Polska

Wykaz autorów karty informacyjnej  Dr inż. Jarosław Bodulski  Mgr Katarzyna Sanchez-Wołoszczak  Mgr Olga Kostkowska

3 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

1 Wstęp ENI Polska Sp. z o.o. zamierza wystąpić z wnioskiem o zmianę koncesji na poszukiwanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork nr 66/2008/p z dnia 24 grudnia 2008 r. (wraz ze zmianą z dnia 7 grudnia 2010 r.) – Załącznik 1 oraz 2. Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199 poz. 1227 z zm.) („Ustawa OOŚ”), w związku ze zmianą koncesji „MAL- BORK” wymagane jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Planowane przedsięwzięcie jest przedsięwzięciem mogącym potencjalnie znacząco oddziaływać na śro- dowisko zgodnie z § 3, ust. 1, pkt 43 (a) oraz (d) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2010 r., Nr 213 poz. 1397). Zgodnie z art. 74 ust. 1 pkt 1 Ustawy OOŚ, do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na śro- dowisko należy załączyć kartę informacyjną przedsięwzięcia (KIP). Niniejsza KIP została sporządzona zgodnie z art. 3 ust.1 pkt 5 Ustawy OOŚ.

Podstawę prawną do wykonania niniejszego opracowania stanowią także:  Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. — Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2011 nr 163 poz. 981);  Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 r. (Dz. U. nr 121, poz. 1266, 2004 z późn. zm.);  Ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (tekst jednolity z 2006 r.: Dz. U. Nr  156, poz. 1118 z późn. zm.);  Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity z 2008r.: Dz. U. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.);  Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.);  Ustawa o odpadach wydobywczych z dnia 10 lipca 2008 r.(Dz. U. 2008 nr 138 poz. 865);  Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. 2004 nr 92 poz. 880);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 2001 Nr 112 poz. 1206);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie wzorów doku- mentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. 2006 Nr 30 poz. 213);  Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28.06.2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. U. z 2002 r., Nr 109, poz. 961. z zm.);

4 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2003r. w sprawie przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowe- go w zakładach górniczych (Dz. U. Nr 72, poz. 655 z dnia 29 kwietnia 2003 r.);  Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. Załącznik nr 4 w sprawie planów ruchu zakładów górniczych (Dz. U. z 2002 r. Nr 94 poz. 840 z zm.) „Szczegółowe wymagania dotyczące planu ruchu zakładu wykonującego roboty geologiczne oraz badania geofizyczne wymagające użycia materiałów wybuchowych”;

Inwestorem prac geologicznych jest spółka ENI Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, 00 – 609 Warsaw, Al. Armii Ludowej 26.

5 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

2 Rodzaj, skala i usytuowanie przedsięwzięcia

2.1 Rodzaj przedsięwzięcia Planowane przedsięwzięcie polega na poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż gazu ziemnego w obszarze koncesji Malbork. W ramach przedsięwzięcia będą wykonywane prace sejsmiczne 3D i/lub 2D oraz prace wiertnicze. Zgodnie z § 3, ust. 1 pkt 43 Rozporządzenia Rady Mini- strów z dnia 9 listopada 2010 r. planowane przedsięwzięcie jest kwalifikowane do przedsię- wzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko przyrodnicze (…) „poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin: (a) połączone z robotami geologicznymi wykony- wanymi przy użyciu materiałów wybuchowych” oraz „(d) wykonywane metodą otworów wiertniczych o głębokości większej niż 1000m”.

Przedmiotowa zmiana koncesji polegać będzie na:  Przedłużeniu okresu trwania koncesji o 7 lat od zakończenia ważności poprzedniej koncesji nr 66/2008/p z dnia 24 grudnia 2008r., tj. do 24 grudnia 2020 roku;  Poszerzeniu prac o poszukiwanie i rozpoznanie złóż ropy naftowej na obszarze koncesji, co będzie wiązało się również, ze zmianą tytułu koncesji na „Poszukiwanie i rozpoznawanie złóż gazu ziemnego i ropy naftowej w obszarze ”Malbork”. Wiąże się to z zakresem prac zatwierdzonych w koncesji wydanej w roku 2008, w której jednym z ce- lów geologicznych są utwory kambru. Z dużym prawdopodobieństwem można spo- dziewać się akumulacji ropy naftowej z domieszką gazu w wyżej wymienionych utworach. Ponadto w trakcie wykonywanych wierceń zarejestrowano w płuczce wiertniczej objawy cięższych węglowodorów do C5;  Wykonaniu sejsmiki 3D na obszarze wokół istniejących lokalizacji: Kamionka-1 i/lub Mirowice-1 na obszarze ok. 150 km2. Dodatkowo, planuje się wykonanie sejsmiki 3D na obszarze ok. 50km2, przylegającym od wschodniej strony do obszaru koncesji „El- bląg”, celem uzupełnienia badań sejsmicznych 3D prowadzonych na obszarze koncesji „Elbląg” – zgodnie z Rysunkiem 2 - 1. Źródłem wzbudzenia fali sejsmicznej będą wibratory. Nie wyklucza się również wykorzystania materiałów wybuchowych na terenach, gdzie nie będzie możliwe użycie wibratorów jako źródła wzbudzania przy zachowaniu wszelkich środków bezpieczeństwa. Zakres badań wiertniczych i sejsmicznych został przedstawiony na Rysunku 2 - 1.  Opcjonalnym wykonaniu sejsmiki 2D i 3D. Opcjonalne prace, jeśli będą prowadzone, obejmą obszar całej koncesji z wyłączeniem obszarów Natura 2000. Nie wyklucza się wykorzystania materiałów wybuchowych na terenach, gdzie nie będzie możliwy przejazd wibratorów, przy zachowaniu wszelkich środków bezpieczeństwa.  Odwierceniu otworów horyzontalnych w postaci klastra lub w postaci pojedynczych odwiertów horyzontalnych z istniejących lokalizacji (maksymalnie 8 otworów horyzontalnych z jednego otworu Kamionka-1 i/lub Mirowice-1) o długości horyzontalnego odcinka odwiertu około 1500 m. W przypadku klastra, odległość otworów poziomych od siebie wynosić będzie ok. 250 – 300 metrów. Obszar zajmowany tymczasowo przez urządzenia w czasie wiercenia może dochodzić do około 2 - 4ha;  Opcjonalnym wywierceniu otworów pionowych lub horyzontalnych na obszarach przedstawionych na Rysunku 2 - 4. Dokładna lokalizacja otworów będzie określona w

6 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

późniejszym terminie, w zależności od wyników wcześniej wykonanych prac geologicznych: prac sejsmicznych oraz/lub odwiertów na obszarze koncesji, w tej chwili wskazane zostały potencjalne obszary w obrębie koncesji, gdzie mogą one zostać wyznaczone [Rysunek 2 - 3]. Dla tego rodzaju odwiertów, obszar zajmowany przez wiertnie jest typowy i wynosi ok. 2 - 4ha;  Wykonaniu zabiegów szczelinowania otworów pionowych i horyzontalnych - zabieg szczelinowania wykonywany będzie w celu przeprowadzenia testu produkcyjnego. Test ten wykonywany jest w celu wstępnego oszacowania zasobów węglowodorów. W przypadku sekcji horyzontalnej średnio jeden etap zabiegu szczelinowania wykonuje się na długości odcinka ok. 100-150 m, w obrębie poziomego odcinka otworu. W związku z tym przewiduje się wykonanie 12-15 etapów zabiegów stymulacyjnych w jednym odwiercie, w zależności od długości poziomego odcinka, a także charakterystyki skały (czasami pewne odcinki są pomijane). Do wykonania jednego etapu szczelinowania zużywa się w przybliżeniu 1000-1500 m3 wody. Szczelinowania w otworze pionowym z reguły przeprowadzane są w liczbie jednego lub kilku interwałów i przy użyciu znacznie mniejszej ilości wody. W celu kontroli prowadzenia oraz skuteczności zabiegów szczelinowania w odcinkach horyzontalnych prowadzony będzie monitoring mikrosejsmiczny obszaru prowadzonych prac. Obserwacje prowadzić można z kontrolnego otworu w pobliżu miejsca prowadzenia tych prac (jeśli istnieją już odwiercone otwory) lub z powierzchni terenu.

Celem prac poszukiwawczych i rozpoznawczych prowadzonych w utworach: syluru, ordowiku i kambru, jest udokumentowanie, w wyżej opisanym obszarze złóż gazu ziemnego lub ropy naftowej.

7 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Rysunek 2 - 1 Lokalizacja planowanych prac sejsmicznych 3D na terenie koncesji Malbork – w okolicy planowanych odwiertów oraz na obszarze przylegającym do obszaru koncesji Elbląg

Źródło: Opracowanie własne

2.2 Usytuowanie przedsięwzięcia Planowane przedsięwzięcie będzie realizowane na terenach usytuowanych w obszarze po- siadanej już przez Spółkę ENI koncesji „Malbork”. Koncesja położona jest w północnej Pol- sce na terenie dwóch województw: warmińsko - mazurskiego i pomorskiego. W jej skład wchodzą następujące gminy:  Województwo warmińsko – mazurskie:  gmina Gronowo Elbląskie;  gmina Markusy;  gmina Susz;  Województwo pomorskie:  gmina Mikołajki Pomorskie;  gmina Stary Dzierzgoń;  gmina Dzierzgoń;  gmina Lichnowy;  miasto i gmina Malbork;  gmina Miłorądz;  gmina Nowy Staw;

8 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

 gmina Stare Pole;  gmina Nowy Dwór Gdański;  gmina Stary Targ;  gmina Sztum;  gmina Kwidzyń;  gmina Prabuty;  gmina Ryjewo.

Tabela 2 - 1 Powiaty i gminy wchodzące w ramy koncesji „MALBORK”

Województwo Powiat Gmina

Gronowo Elbląskie elbląski warmińsko-mazurskie Markusy iławski Susz Lichnowy Malbork Malbork (miasto) malborski Miłoradz Nowy Staw Stare Pole nowodworski Nowy Dwór Gdański pomorskie Dzierzgoń Mikołajki Pomorskie sztumski Stary Dzierzgoń Stary Targ Sztum Kwidzyn kwidzyński Prabuty Ryjewo Źródło: Opracowanie własne

Poniżej przedstawiono współrzędne punktów w układzie PUWG 1992 (Tabela 2 - 2) określa- jące granice obszaru koncesji wraz z mapą obrazującą obszar koncesji na tle podziału admi- nistracyjnego (Rysunek 2 - 2).

Tabela 2 - 2 Granica koncesji Malbork – współrzędne punktów w układzie PUWG 1992 Nr punktu X Y 1 695203,12 492377,06 2 695239,22 519783,32 3 661994,97 519925,40 4 661389,30 522615,57

9 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Nr punktu X Y 5 653974,47 522651,45 6 653919,70 500000,00

Źródło: Informacja z Decyzji o zmianie koncesji z dnia 7 grudnia 2010 r.

10 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Rysunek 2 - 2 Rozmieszczenie gmin na obszarze koncesji „MALBORK”

Źródło: Opracowanie własne

11 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Ponadto przedstawiono Tabelę 2 – 3 pokazującą udział powierzchni każdej gminy w całkowi- tej powierzchni obszaru koncesji. Największy udział procentowy 15,18% ma gmina Sztum (15 155 ha) w powiecie sztumskim. Całkowita powierzchnia koncesji wynosi 998,5 km2.

Tabela 2 - 3 Udział powierzchni poszczególnych gmin w całkowitej powierzchni koncesji

Powierzchnia w obszarze Lp. Gmina Udział % koncesji [ha] 1 Gronowo Elbląskie 3 411 3,42% 2 Markusy 633 0,63% 3 Susz 1 771 1,77% 4 Lichnowy 3 366 3,38% 5 Malbork 10 062 10,08% 6 Miasto Malbork 1 713 1,71% 7 Miłoradz 2 115 2,12% 8 Nowy Staw 4 224 4,23% 9 Stare Pole 7 864 7,87% 10 Nowy Dwór Gdański 28 0,03% 11 Dzierzgoń 5 647 5,66% 12 Mikołajki Pomorskie 8 599 8,61% 13 Stary Dzierzgoń 98 0,10% 14 Stary Targ 14 104 14,12% 15 Sztum 15 155 15,18% 16 Kwidzyn 3 821 3,83% 17 Prabuty 12 147 12,17% 18 Ryjewo 5 093 5,10% Łącznie 99 851 100% Źródło: Opracowanie własne

Ze względu na specyfikę prac poszukiwania i rozpoznawania złóż węglowodorów (lokalizacja poszczególnych zadań jest wypadkową wyników prac poszukiwawczo – rozpoznawczych za złożami węglowodorów zrealizowanych we wcześniejszym okresie koncesyjnym oraz wyni- ków bieżącej analizy danych geologicznych otrzymywanych na różnych etapach prowadzenia tych prac), na etapie postępowania o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i postępowania o zmianę Koncesji „Malbork” nie jest możliwe wskazanie szczegółowej lokalizacji planowanych prac geologicznych. Inwestor wskazał opcjonalne obszary (Obszar- 1, Obszar-2 i Obszar-3), na terenie których przewiduje realizację przyszłych prac.

Lokalizacje istniejących odwiertów, na których prowadzone są prace: Odwiert Kamionka-1 Odwiert Kamionka-1 znajduje się na terenie gminy Malbork w powiecie malborskim, leżącym we wschodniej części województwa pomorskiego. Działka nr 18/1, na której prowadzone są wiercenia (obręb Kamionka) leży w północnej części gminy. Obszar ten graniczy od północy z gminą Nowy Staw, a od wschodu z gminą Stare Pole i nie jest objęty miejscowym planem

12 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork zagospodarowania przestrzennego. Teren w promieniu 1 km od odwiertu znajduje się na terenie gminy Malbork, teren o promieniu 5 km swą północną częścią wchodzi na teren gminy Nowy Staw (fragment wsi Dębina oraz wieś Martąg), południowo-wschodnią na teren gminy Stare Pole (wieś Janówka oraz pola uprawne należące do wsi Królewo).

Odwiert Mirowice-1 Drugi z otworów wiertniczych, Mirowice-1 znajduje się na terenie gminy Mikołajki Pomorskie w powiecie sztumskim, leżącym we wschodniej części województwa pomorskiego. Inwesty- cja realizowana będzie na działce nr 479 oraz fragmencie działki 482/1. Obręb inwestycji nie jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Planowana wiertnia Mi- rowice-1 w promieniu 1 km w całości znajduje się w obszarze gminy Mikołajki Pomorskie. Natomiast w obrębie buforu 5 km obszar przecina tereny następujących gmin: Ryjewo (na zachodzie), Sztum (na północnym- zachodzie) oraz Prabuty (na południu).

Obszary, dla których planowane są opcjonalne prace (Obszar-1, Obszar-2, Obszar-3) przedstawione zostały na Rysunku 2 – 3 Obszary te zlokalizowane są w obrębie następujących gmin:  Obszar-1, o powierzchni 61,03 km2, znajdujący się w północnej części koncesji „Mal- bork” leży w obrębie gmin: Lichnowy, Nowy Staw, miasto oraz gmina Malbork, Miło- radz. Ważniejsze miejscowości wchodzące w skład tego obszaru to: Szymankowo, Stogi, Starynia, Kapustowo, Tropiszowo, Kościeleczki.

 Obszar-2, o powierzchni 176,2km2, leży w obrębie gmin: Sztum, Stary Targ, Dzierzgoń, Malbork; Zlokalizowane są tu: Stary Targ, Koślinka, Waplewo, Jurkowice, Koniecwałd, Kalwa, Szropy, Dąbrówka Malborska.

 Obszar-3, o powierzchni 44,4km2 znajdujący się w południowej części koncesji „Mal- bork”, leży w obrębie gmin Kwidzyń, Ryjewo, Mikołajki Pomorskie, Prabuty. Ważniej- sze miejscowości na terenie Obszaru-3 to: Straszewo, Wiszary, Trzciano, Szadowo, Dubiel.

Na obecnym etapie, ze względu na brak dokładnej lokalizacji projektowanych prac (prowadzona jest obecnie weryfikacja informacji geologiczno-geofizycznych) nie można wskazać numerów ewidencyjnych działek, ich właścicieli jak również konkretnych lokalizacji zamie- rzonych prac. Wstępnie wytypowane obszary gdzie będą prowadzone prace zostały przed- stawiona na mapie na poniższym rysunku.

13 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Rysunek 2 - 3 Lokalizacja planowanych oraz realizowanych prac na obszarze koncesji „Mal- bork”

Źródło: opracowanie własne

14 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

2.3 System komunikacyjny System komunikacji drogowej W obszarze koncesji Malbork przeważającą większość dróg publicznych stanowią drogi gminne o słabym stanie technicznym oraz powiatowe. Występują tu również dwie drogi kra- jowe: droga nr 22 z Elbląga przez Malbork do Starogardu Gdańskiego, droga nr 55 z Nowe- go Dworu Gdańskiego przez Malbork do Grudziądza a także drogi wojewódzkie:  droga nr 515 z Malborka do Dzierzgonia;  droga nr 517 ze Sztumu do miejscowości Tropy Sztumskie;  droga nr 520 z Prabut na wschód do granicy województwa pomorskiego i dalej do drogi 515 w miejscowości Kamieniec;  droga 521 z Iławy do Kwidzynia w okolicach Prabut;  droga 522 z miejscowości Górki do Prabut;  droga 524 z miejscowości Brachlewo do miejscowości Licze;  droga 603 z Białej góry do Sztumu;  droga 607 z Gurcza do Sztumskiej Wsi;  droga 608 Z Ryjewa do Klecewka.

System komunikacji kolejowej Przez obszar koncesji Malbork, na terenie której planowane są odwierty Kamionka-1 oraz Mirowice-1, przebiegają:  Linia kolejowa 9 Warszawa – Gdańsk  Linia kolejowa 204 Malbork – Braniewo  Linia kolejowa 207 Malbork – Toruń  Linia kolejowa 218 Prabuty – Kwidzyn  Linia kolejowa 256 Szymankowo – Nowy Dwór Gdański

System komunikacji drogowej oraz kolejowej na terenie koncesji Malbork przedstawiono na rysunku 2 – 4.

15 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Rysunek 2 - 4 Lokalizacja planowanych oraz realizowanych prac na obszarze koncesji „Mal- bork” wraz z systemem komunikacji drogowej oraz kolejowej

Źródło: opracowanie własne

16 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Dojazd w terenie W przypadku prowadzenia projektowanych prac sejsmicznych dojazd pojazdów obsługują- cych prowadzone prace odbywać się będzie siecią istniejących dróg bitych, polnych i duktów leśnych. Warunki korzystania z dróg lokalnych będą przedmiotem uzgodnień z odpowiednimi władzami administracji samorządowej i właścicielami działek — posesji, na etapie wykonania prac sejsmicznych. W okresie trwania projektowanych prac wiertniczych w miarę potrzeb wybudowana lub prze- budowana zostanie droga dojazdowa do wiertni, którą poruszać się będą pojazdy obsługują- ce działalność wiertni: samochody dostawcze, sprzęt specjalistyczny, pojazdy nadzoru geo- logicznego i górniczego oraz pracownicy wiertni. Wyznaczenie dróg dojazdu do miejsca prowadzenia prac wiertniczych oraz warunki korzystania z dróg lokalnych będą przedmiotem uzgodnień z odpowiednimi władzami administracji samorządowej i właścicielami działek (posesji).

2.4 Skala przedsięwzięcia Planowany zakres prac ENI Polska Sp. z o.o. planuje po zmianie koncesji prowadzenie kolejnych prac poszukiwawczo-rozpoznawczych złóż węglowodorów w utworach paleozoiku syneklizy perybałtyckiej w obrębie koncesji Malbork, które będą polegać na:  Wykonaniu sejsmiki 3D na obszarze wokół istniejących lokalizacji: Kamionka-1 i/lub Mirowice-1 na obszarze ok. 150 km2. Dodatkowo, planuje się wykonanie sejsmiki 3D na obszarze ok. 50km2, przylegającym od wschodniej strony do obszaru koncesji „El- bląg”, celem uzupełnienia badań sejsmicznych 3D prowadzonych na obszarze koncesji „Elbląg” – zgodnie z Rysunkiem 2 - 1. Źródłem wzbudzenia fali sejsmicznej będą wibratory. Nie wyklucza się wykorzystania materiałów wybuchowych na terenach, gdzie nie będzie możliwe użycie wibratorów jako źródła wzbudzania przy zachowaniu wszelkich środków bezpieczeństwa. Zakres badań został przedstawiony na Rysunku 2 - 1.  Opcjonalnym wykonaniu sejsmiki 2D oraz sejsmiki 3D na obszarze całej koncesji z wyłączeniem obszarów Natura 2000. Nie wyklucza się wykorzystania materiałów wybuchowych na terenach, gdzie nie będzie możliwy przejazd wibratorów, przy zachowaniu wszelkich środków bezpieczeństwa.  Odwierceniu otworów horyzontalnych w postaci klastra lub w postaci pojedynczych odwiertów horyzontalnych z istniejących lokalizacji (maksymalnie 8 otworów horyzontalnych z jednego otworu Kamionka-1 i/lub Mirowice-1) o długości horyzontalnego odcinka odwiertu około 1500 m.  Opcjonalnym wywierceniu otworów pionowych lub horyzontalnych na obszarach przedstawionych na Rysunku 2 - 3. Dokładna lokalizacja otworów będzie określona w późniejszym terminie, w zależności od wyników wcześniej wykonanych prac geologicznych: prac sejsmicznych oraz/lub odwiertów na obszarze koncesji, w tej chwili wskazane zostały potencjalne obszary w obrębie koncesji, gdzie mogą one zostać wyznaczone [Rysunek 2 - 3]. Dla tego rodzaju odwiertów, obszar zajmowany przez wiertnie jest typowy i wynosi ok. 2 - 4ha;

17 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

 Wykonaniu zabiegów szczelinowania otworów pionowych i horyzontalnych - zabieg szczelinowania wykonywany będzie w celu przeprowadzenia testu produkcyjnego. Test ten wykonywany jest w celu wstępnego oszacowania zasobów węglowodorów. W przypadku sekcji horyzontalnej średnio jeden etap zabiegu szczelinowania wykonuje się na odległości ok. 100-150 m, w obrębie poziomego odcinka otworu. W związku z tym przewiduje się wykonanie 12-15 etapów zabiegów stymulujących w jednym odwiercie, w zależności od długości poziomego odcinka, a także charakterystyki skały (czasami pewne odcinki są pomijane). Do wykonania jednego etapu szczelinowania zużywa się w przybliżeniu 1000-1500 m3 wody. Szczelinowania w otworze pionowym z reguły przeprowadzane są w liczbie jednego lub kilku interwałów i przy użyciu znacznie mniejszej ilości wody. W celu kontroli prowadzenia oraz skuteczności zabiegów szczelinowania w odcinkach horyzontalnych prowadzony będzie monitoring mikrosejsmiczny obszaru prowadzonych prac. Obserwacje prowadzić można z kontrolnego otworu w pobliżu miejsca prowadzenia tych prac (jeśli istnieją już odwiercone otwory) lub z powierzchni terenu.

18 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

3 Powierzchnia zajmowanej nieruchomości oraz dotychczasowy sposób wykorzystywania terenu i pokrycie szatą roślinną

3.1 Powierzchnia zajmowanej nieruchomości Planowane przedsięwzięcie jest usytuowane w granicach koncesji „Malbork” o powierzchni 998,5 km2. Szczegółowa lokalizacja prac geologicznych w obrębie obszaru Koncesji jest wypadkową wyników prac poszukiwawczo – rozpoznawczych za złożami węglowodorów zrealizowanych we wcześniejszym okresie koncesyjnym oraz wyników bieżącej analizy danych geologicznych otrzymywanych na różnych etapach prowadzenia tych prac. Szacowana wielkość zajmowanego terenu na realizację poszczególnych prac geologicznych w obszarze Koncesji „Malbork” jest następująca:

Prace sejsmiczne Ze względu na sposób wzbudzania fali sejsmicznej wyróżnia się dwie metody geofizyczne: a) metoda vibroseis – polega na wywołaniu fali sejsmicznej drganiami gruntu wzbudzonymi przez grupę 4 wibratorów (tj. samojezdnych urządzeń do wzbudzania drgań) ustawio- nych wzdłuż lub w poprzek profilu, oraz b) metoda przy użyciu materiałów wybuchowych – polega na wykorzystaniu materiałów wybuchowych jako źródła wzbudzania fali sejsmicznej.

W przypadku metody vibroseis, do wzbudzania fal sejsmicznych używane są najczęściej 4 wibratory (są to urządzenia mechaniczne zamontowane na pojeździe samobieżnym, w któ- rym drgania, generowane w układzie hydraulicznym, do gruntu przenoszone są przez płytę metalową, wykorzystując masę całego pojazdu), ustawione wzdłuż profilu. Generowane drgania o częstotliwościach od 8 do 120 Hz przenoszone są do gruntu przez wibrującą płytę w czasie od kilku do 20 sek. Cykl pomiarowy na jednym punkcie trwa około 5 minut. Drgania są odczuwalne łącznie przez okres ok. 1 minuty, w promieniu 40 - 50 metrów od punktu wzbudzania. Cztery wibratory o długości około 40 m i szerokości około 3,5 m zajmą obszar około 140 m2. Przyjmuje się, że interwał pomiędzy punktami wzbudzenia wynosić będzie do ok. 25 m. Dla potrzeb obsługi badań sejsmicznych organizowane zostaną również bazy transportowe, służące do postoju urządzeń (wibratorów), samochodów pomocniczych oraz będące magazynem sprzętu geofizycznego. W przypadku stosowania metody przy użyciu materiałów wybuchowych, otwory strzałowe są wiercone przy pomocy lekkich samojezdnych urządzeń. Głębokość otworów strzałowych jest ustalana w taki sposób, aby w wyniku odpalenia materiałów wybuchowych nie doszło do za- burzenia równowagi hydrogeologicznej danego rejonu. W związku z tym otwory strzałowe cechują się małą głębokością, która najczęściej wynosi od 2 do 6 m, maksymalnie do 20 m. Głębokość ta jest jednoznacznie określona w Planie Ruchu zatwierdzanym decyzją Dyrekto- ra Okręgowego Urzędu Górniczego zgodnie z ustawą Prawo Geologiczne i Górnicze. Czas wykonania badań sejsmicznych zależny jest w dużej mierze od panujących warunków atmosferycznych. W przypadku sprzyjających warunków pogodowych operacje sejsmiczne wykonywane są dość szybko, zespoły prowadzące badania sejsmiczne poruszają się wzdłuż linii profilu z prędkością około 3 – 5 km/dzień.

19 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Wzdłuż profilu sejsmicznego prowadzi się również badania tzw. strefy małych prędkości (SMP). Strefą małych prędkości (SMP) w sejsmice określa się niskoprędkościową przypo- wierzchniową strefę, w której występują obszary nieskonsolidowanego gruntu lub utworów zwietrzałych. Scharakteryzowanie tej strefy służy obliczaniu poprawek statycznych, istotnych z punktu widzenia przetwarzania danych sejsmicznych. Badanie prędkości fali sejsmicznej w strefie przypowierzchniowej polega na generowaniu fali sejsmicznej w pobliżu otworu wiertniczego najczęściej o głębokości około 30 – 40 m, do którego zapuszcza się sondę hydrofo- nową, do rejestracji fali sejsmicznej. Źródło drgań ma charakter udarowy i stanowi go naj- częściej spadający kafar (lub inne urządzenie czy narzędzie powodujące drgania). Po- wierzchnia zajmowana przez urządzenie wiertnicze w celu wywiercenia pojedynczego otworu wynosi około 40 m2.

Wiercenie głębokich otworów Realizacja otworu wiertniczego zajmuje powierzchnię ok. 2 – 4 ha oraz powierzchnię drogi dojazdowej o szerokości ok. 7m. Zajęcie terenu pod wykonanie prac wiertniczych odbywa się na podstawie umowy z podmiotem, dysponującym tytułem prawnym do nieruchomości gruntowej, a także w przypadku prowadzenia prac na gruntach rolnych i/lub leśnych na podstawie decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej lub leśnej w oparciu o przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 03.02.1995r. (Dz. U. z 2004 r., Nr 121, poz.1266 z zm.). Przewiduje się, że projektowane wiercenia lokalizowane będą na gruntach rolnych. Prefero- wane będą lokalizacje na gruntach najniższych klas bonitacyjnych lub nieużytkach. Ponadto, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r w sprawie bez- pieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi otwory wiertniczne będą zlokalizowane, co najmniej:  w odległości 50 m od obiektów z ogniem otwartym przy wierceniach w celu poszukiwania, rozpoznania i wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego, a także w rejonach o prze- widywanym występowaniu w górotworze nagromadzeń gazów palnych,  w odległości wynoszącej 1,5 wysokości wieży wiertniczej lub masztu od linii kolejowych, kanałów i zbiorników wodnych, rzek, dróg publicznych, zabudowań, z tym, że odległość od napowietrznych linii wysokiego napięcia powinna wynosić 1,5 wysokości wieży lub masztu, lecz nie mniej niż 30 m. Zgodnie z § 3, ust. 1 pkt 43 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. planowane prace polegające na wierceniu głębokich otworów są kwalifikowane do przedsię- wzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko przyrodnicze (…) „poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin: (a) połączone z robotami geologicznymi wykony- wanymi przy użyciu materiałów wybuchowych oraz (d) wykonywane metodą otworów wiertniczych o głębokości większej niż 1000m”.

3.2 Charakterystyka obszaru Według regionalizacji fizycznogeograficznej (Kondracki, 2000), analizowany obszar znajduje się w następujących jednostkach:

20 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

 megaregion: Europa Zachodnia: Pozaalpejska Europa Środkowa (3)  prowincja: Niż Środkowoeuropejski (31)  podprowincja: Pobrzeże Południowobałtyckie (313-315)  makroregion: Pobrzeże Gdańskie (313.5)  mezoregion: Żuławy Wiślane (313.54)  podprowincja: Pojezierza Południowobałtyckie (314-316)  makroregion: Pojezierze Iławskie (314.9)

Rysunek 3 - 1 Obszar koncesji na tle regionów fizyczno – geograficznych

Źródło: Opracowanie własne na podstawie regionalizacji Kondrackiego

Północna część obszaru koncesji Malbork znajduje się w zasięgu mezoregionu zwanego Żuławy Wiślane. Powyższy mezoregion obejmuje swym zasięgiem rozległą równinę deltową rzeki Wisły i zajmuję powierzchnie ponad 2 tys. km2. Teren ten powstał w wyniku akumula- cyjnej działalności rzeki Wisły przy jej ujściu (nanoszenie materiału przez rzekę). Deniwelacje ternu są niewielkie, rzędne terenu wynoszą zaledwie kilka metrów nad poziom morza (śred- nio 2 – 10 m n.p.m.). Teren jest delikatnie nachylony w kierunku Zatoki Gdańskiej. Występu- jące na tym terenie obszary depresyjne zajmują 1/3 powyższego mezoregionu, największe obniżenie terenu występuje w okolicach jeziora Drużno (1,8 m p.p.m.). Elementem charakte- rystycznym dla tego nisko położonego ternu jest gęsta sieć wodna - naturalna oraz sztuczna. Tereny te zostały zmeliorowane i osuszone, aby mogły być bardziej dostępne dla człowieka. Obszar ten pod względem hipsometrycznym wyróżnia się w otoczeniu obszarów przyległych.

21 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Powstała krawędź wysoczyzny morenowej stanowi naturalną granicę pomiędzy rozległym obszarem deltowym a wyniesionym obszarem wysoczyznowym.

Pozostała część obszaru koncesyjnego znajduje się na terenie Pojezierza Iławskiego. Teren pojezierza został ukształtowany podczas ostatniego, najmłodszego zlodowacenia, dzięki czemu rzeźba terenu jest bardzo bogata i urozmaicona. Jest to obszar falistej moreny dennej bogato urozmaiconej ciągami moren czołowych oraz liczną siecią jezior. Powierzchnia terenu pokryta utworami gliniastymi podnosi się w kierunku południowo wschodnim osiągając wyso- kość 120 m n.p.m. Całkowita powierzchnia tego obszaru wynosi około 4 tys. km2. Teren znajdujący się w zasięgu obszaru koncesji to obszar typowo rolniczy, większe ośrodki miej- skie to Malbork, Sztum oraz Prabuty.

Kamionka-1 Opisywany obszar leży w uwarunkowanej historycznie północnopolskiej strefie funkcjonowa- nia wielkoobszarowych gospodarstw rolnych – najbliższe państwowe gospodarstwo rolne od wiertni Kamionka-1 to Tragamin PGR, oddalony o ok. 1,5 km. Ogólnie historyczne użytko- wanie opisywanych terenów nie odbiega w sposób znaczący od ich obecnego użytkowania – są to tereny rolnicze. Jeśli chodzi o najbliższe otoczenie planowanej wiertni na mapach to- pograficznych z 1904 r. można zauważyć, że w miejscu, gdzie dziś znajduje się ferma kurza, znajdowały się również zabudowania (najprawdopodobniej mieszkalne i gospodarcze). Te- ren inwestycji położony jest w sąsiedztwie korytarza ekologicznego o znaczeniu międzyna- rodowym – jest to Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat, oddalony o ok. 900m od planowanego obszaru wiertni.

Mirowice-1 Opisywany obszar leży w uwarunkowanej historycznie północnopolskiej strefie funkcjonowa- nia wielkoobszarowych gospodarstw rolnych – najbliższe państwowe gospodarstwo rolne oddalone jest od wiertni o ok. 2,5 km (PGR Cierpiętach). Gmina Mikołajki Pomorskie usytuowana jest na obszarze makroregionu Pojezierza Iławskiego o zróżnicowanej rzeźbie terenu w strefie rynien i moren czołowych jeziora Balewskiego oraz występowania dużej ilości tere- nów podmokłych i zabagnionych. W otoczeniu planowanej inwestycji znajdują się tereny rolnicze oraz łąki. Planowana wiertnia Mirowice-1 znajduje się w sąsiedztwie korytarza ekologicznego Wisły o charakterze łącznikowym Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET (główna oś ekologiczna kraju) oraz lokalnych korytarzy ekologicznych o charakterze łącznikowym odda- lonych o ok.1,5km na zachód od wiertni. W odległości ok. 150m (po drugiej stronie drogi) od wiertni znajduje się ekosystem zaproponowany do ustanowienia użytku ekologicznego.

Obszar-1, Obszar-2 i Obszar-3 Wstępna analiza pozwoliła wytypować potencjalne rejony prac poszukiwawczych – lokaliza- cję trzech dodatkowych obszarów gdzie mogą być zlokalizowane opcjonalne odwierty przed- stawia Rysunek 2 - 3. Obszary 1, 2 i 3 zlokalizowane są na terenach czynnie użytkowanych rolniczo. Obszar-1 jest obszarem czynnie użytkowanym rolniczo – prawie całą powierzchnię Obszaru stanowią pola uprawne. W południowej części Obszaru-1 znajduje się skupisko niewielkich

22 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork zbiorników wodnych. Przez środek obszaru przepływa rzeka Tuja, natomiast przez połu- dniowo-wschodni kraniec rzeka Nogat. Obszar jest gęsto pokryty siecią rowów melioracyj- nych. Na Obszarze-2 występują niewielkie kompleksy leśne głównie w południowo wschodniej części. W zachodniej części Obszaru-2 znajduje się zbiornik wodny – Jezioro Dąbrówko, natomiast przy zachodniej i południowo-zachodniej granicy Obszaru znajdują się kolejne zbiorniki wodne: Jezioro Kaniewo oraz Jezioro Barlewickie. Przez teren Obszaru przepływa kanał Modry oraz dopływ z Zielonek. Na Obszarze-3 występują kompleksy leśne – przede wszystkim w południowej, wschodniej i północno-zachodniej części. Przez teren przepływa dopływ z Klecewka oraz kanał Podlaski. Ponadto, zlokalizowane są tu dwa zbiorniki wodne – jednym z nich jest jezioro Brachlewo, znajdujące się w zachodniej części Obszaru.

3.3 Dotychczasowy sposób wykorzystania nieruchomości Na obszarze koncesji wykonano zgodnie z koncesją nr 66/2008/p analizę i interpretację ist- niejących danych geologicznych. Ponadto, w okolicy miejscowości Kamionka, na odwiercie Kamionka-1 zakończono prace w fazie II (faza realizacji inwestycji - prowadzenie prac: wiertniczych, rozpoznawczych i udostępniających odkryte złoże węglowodorów) i wykonano tym- czasową likwidację otworu. Prace prowadzone na wiertni Mirowice-1 znajdują się w fazie I (przygotowanie terenu pod wiertnie) – Inwestor nie planuje rozpocząć fazy II w 2012 roku. Ze względu na specyfikę i charakter planowanego przedsięwzięcia na etapie postępowania o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i postępowania o zmianę warunków koncesji „Malbork” nie jest znana szczegółowa lokalizacja przyszłych prac geologicznych (lokalizacja trzech dodatkowych otworów głębokich). Jednakże, należy podkreślić, że wszystkie prace prowadzone w ramach poszukiwania i rozpoznawania złóż gazu ziemnego mają charakter prac czasowych – po ich zakończeniu dana nieruchomość gruntowa przywracana jest do stanu, w jakim była wcześniej wykorzystywana, zgodnie z warunkami określonymi w umowie z podmiotem dysponującym tytułem prawnym do nieruchomości gruntowej i zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa.

3.4 Pokrycie nieruchomości szatą roślinną Kamionka-1 Wiertnia została usytuowana na obszarze, na którym występowała roślinność o niskiej war- tości przyrodniczej. Wokół wiertni zlokalizowane są zbiorowiska roślinności segetalnej – głównie pola uprawne. Można tu również zlokalizować zbiorowiska roślinności ruderalnej związane z zabudową mieszkalną i gospodarską. W buforze 1 km od wiertni, można wyróżnić pola uprawne, zarastające rowy melioracyjne, czyżnie - formacje krzewiaste budowane przez śliwę tarninę (Prunus spinosa) i inne krzewy liściaste. Ponadto występują tutaj zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne i przydrożne, wśród nich wierzba iwa (Salix caprea), wierzba biała (Salix alba), topola czarna (Populus nigra), głóg dwuszyjkowy (Crataegus laevigata), klon zwyczajny (Acer platanoides), olsza czarna (Alnus glutinosa), śliwa domowa (Prunus domestica), bez czarny (Sambucus nigra).

23 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

W buforze 5 km dodatkowo znajduje się szuwar turzycowy oraz fragment olsu na lewym brzegu rzeki Nogat, a także grądy subatlantyckie (Stellario – Carpinetum) na prawym brzegu rzeki Nogat.

Mirowice-1 W najbliższym otoczeniu planowanego odwiertu znajdują się zbiorowiska roślinności segetalnej – pole uprawne o niskiej wartości przyrodniczej. Wśród zbiorowisk roślinnych badanego obszaru w buforze 1 km, podobnie jak na obszarze istniejącego odwiertu Kamionka-1 możemy wyróżnić pola uprawne, łąki i pastwiska, zarasta- jące rowy melioracyjne, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne oraz przydrożne a także zadrzewienia liniowe wzdłuż cieków. Licznie występują łozowiska z wierzbą szarą (Salix cine- rea) oraz turzycowiska. Na uwagę zasługuje torfowisko przejściowe zlokalizowane w odległości około 300-400 m od wiertni, gdzie występują gatunki objęte ochroną ścisłą: rosiczka okrągłolistna (Drosera rotun- difolia), storczyk (Orchis L.), kukułka szerokolistna (Dactylorhiza majalis), a także objęty ochroną częściową bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata), torfowiec kończysty (Spha- gnum fallax). Rośnie tam także czermień błotna (Calla palustris), siedmiopalecznik błotny (Comarum palustre). W buforze 5 km na wschodzie oraz południowym wschodzie od odwiertu znajduje się duży kompleks leśny z płatami kwaśnej buczyny, grądem, żyznymi buczynami, borami i lasami bagiennymi.

Na obecnym etapie, brak jest dokładnej lokalizacji pod trzy opcjonalne lokalizacje dla nowych otworów wiertniczych: Obszar-1, Obszar-2 i Obszar-3. Z uwagi na ochronę występującej tam roślinności zostaną one zlokalizowane na obszarach o niskiej wartości przyrodniczej. Na wskazanym terenie dominują zbiorowiska roślinności segetalne i ruderalnej. Pola uprawne występują na przemian z łąkami, pośród których wznoszą się zadrzewienia i zakrzewienia typowe dla obszaru północnej Polski.

24 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

4 Rodzaj technologii (w odniesieniu do istniejącej i planowanej działalności – ogólna charakterystyka istniejącego i planowanego przedsięwzięcia) Na obszarze objętym wnioskiem planuje się wykonanie prac wiertniczych i prac sejsmicznych. Prace wiertnicze prowadzone będą zgodnie z Planami Ruchu zatwierdzonymi przez Urząd Górniczy. Wejście w teren uzgodnione zostanie również z odpowiednimi jednostkami państwowymi takimi jak: Urzędy Gmin, Biura Melioracji i Urządzeń Wodnych, Lasów Pań- stwowych, Okręgów Energetycznych. Przed wejściem w obręb nieruchomości zawarta zostanie stosowna umowa z ich właścicielami.

4.1 Prace sejsmiczne Geofizyczne prace przy poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż gazu ziemnego i ropy naftowej opierają się w dużej części na badaniach sejsmicznych, które stanowią jeden z etapów po- szukiwań węglowodorów. Prace sejsmiczne prowadzone będą w oparciu o techniczny projekt prac, w którym zostaną określone lokalizacje linii sejsmicznych, tzn. wyznaczonych tras dla przejazdu pojazdów ba- dawczych oraz linii dla rejestracji danych za pomocą geofonów. Planowane profile sejsmiczne, w miarę możliwości, prowadzone będą wyłącznie po istniejących drogach, duktach, przecinkach leśnych w celu maksymalnego wyeliminowania i ograniczenia szkód. Przed rozpo- częciem pracy grupy sejsmicznej, dokonuje się przeglądu terenu, dostosowując przebieg projektowanych profili do warunków terenowych, uwzględniając infrastrukturę oraz elementy środowiska podlegające ochronie. Przed rozpoczęciem właściwych prac w terenie — z odpowiednim wyprzedzeniem, jako pierwsza rozpoczyna pracę ekipa geodetów wytyczając w terenie punkty wzbudzania i rejestracji drgań. Przy wyznaczaniu punktów wzbudzania stosuje się przepisy ogólne i zarzą- dzenia wewnątrzzakładowe określające bezpieczne odległości od budynków mieszkalnych, infrastruktury wodno-kanalizacyjnej i gazowniczej oraz stref objętych ochroną. Na tej podstawie sporządza się szczegółowy polowy szkic sytuacyjny wyznaczonych punktów, na któ- rym uwidocznione są również drogi dojazdu, linie energetyczne wysokiego i niskiego napię- cia, ukryte urządzenia podziemne, tory kolejowe, zbiorniki itp. znajdujące się na linii i w bez- pośrednim sąsiedztwie projektowanych profili. W ramach tzw. grupy sejsmicznej funkcjonują: ekipa składająca się z od kilkudziesięciu do 100 osób, 4 urządzenia wibratorowe oraz samochody pomocnicze służące do transportu członków ekipy oraz sprzętu geofizycznego.

Opis metody Sejsmika jest metodą rozpoznania przestrzeni geologicznej na podstawie informacji uzyska- nych w wyniku rejestracji fali sejsmicznej, wzbudzonej w jednym miejscu i zarejestrowanej wzdłuż określonej linii (sejsmika 2D) albo na określonym obszarze (sejsmika 3D). Polega na wytwarzaniu niewielkich drgań gruntu przy użyciu specjalistycznego sprzętu. Powstała w ten sposób fala sejsmiczna, po odbiciu się od kolejnych warstw podłoża, jest rejestrowana przez rozłożone na ziemi specjalne czujniki – geofony, które połączone są kablami z bardzo czułą aparaturą telemetryczną. Zarejestrowane przez geofony drgania fali sejsmicznej, odbitej od kolejnych warstw podłoża, są przekazywane systemem kabli do serca układu telemetryczne-

25 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork go zwanego "Aparaturą". „Aparatura” jest zainstalowana na specjalistycznym samochodzie terenowym. Dla prac prowadzonych w ramach prac sejsmicznych 3D, metody rejestracji są identyczne z tymi z pierwszej metody, ale odbiorniki są umieszczone w określonym obszarze w postaci gęstej siatki linii, umożliwiając bardziej precyzyjne i przestrzenne badanie struktury geologicznej. Dokładny obszar, na którym będzie wykonana sejsmika na obszarze koncesji Malbork, zostanie wytypowany po analizie danych geologicznych i wyników z wywierconego otworu Ka- mionka-1 oraz planowanego Mirowice-1, i będzie to powierzchnia ok. 150 km2 wokół jednego wybranego z trzech wspomnianych otworów (tzn. w obrębie lub w pobliżu istniejącej lokalizacji). Dodatkowo, bierze się pod uwagę wykonanie opcjonalnych prac sejsmicznych 3D i 2D na obszarze całej koncesji z wyłączeniem obszarów Natura 2000. Źródłem wzbudzenia fali sejsmicznej będą wibratory. Nie wyklucza się wykorzystania materiałów wybuchowych, jednak wyłącznie w miejscach, do których dostęp dla maszyn wytwarzających wibracje (wibrato- rów) będzie utrudniony (na przykład na terenach podmokłych, obszarach poprzecinanych kanałami, etc.). Badania prowadzone z użyciem materiałów wybuchowych polegają na zastąpieniu wibrato- rów, sekwencyjnym odpaleniem niewielkich ładunków wybuchowych zainstalowanych w płyt- kich otworach wiertniczych (tzw. otworach strzałowych). Ładunek wybuchowy o niewielkiej masie (maksymalnie do 500 g na jeden otwór) instaluje się w otworach strzałowych o głębo- kości od 2 do 6 metrów (maksymalnie do 20m). Odpalenie ładunków wybuchowych następu- je w tym samym czasie na danym punkcie pomiarowym. Przy prawidłowo założonym ładun- ku wybuchowym skutki wybuchu nie są widoczne na powierzchni terenu. Badanie trwa kilka minut. Rejestr fali sejsmicznej wywołanej odpaleniem ładunków wybuchowych odbywa się w podobny sposób jak przy metodzie vibroseis. Wiercenie otworów dla potrzeb sejsmiki prowadzi się zgodnie z Planem Ruchu, zatwierdzonym decyzją przez Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego, Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. Załącznik nr 4 w sprawie planów ruchu zakładów górniczych (Dz. U. z 2002 r. Nr 94 poz. 840 z zm.) „Szczegółowe wymagania dotyczące planu ruchu zakładu wykonu- jącego roboty geologiczne oraz badania geofizyczne wymagające użycia materiałów wybuchowych”, Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z 28.06.2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożaro- wego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. U. z 2002 r., Nr 109, poz. 961. z zm.) w zakresie robót geologicznych wykonywanych techniką wiertniczą oraz zgodnie z zasadami wynikającymi z wiedzy geologicznej i wiertniczej. Zasady postępowania z materiałami wybuchowymi w trakcie prac sejsmicznych reguluje Rozporzą- dzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2003 r. w sprawie przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach górni- czych (Dz. U. Nr 72, poz. 655 z dnia 29 kwietnia 2003 r.). Wiercenie otworów wykonywanych na potrzeby prac sejsmicznych odbywa się przy pomocy ręcznych lub samojezdnych wiertnic, bez lub z użyciem płuczki. Płuczkę, jeśli jest niezbędna ze względów technologicznych (wynoszenie zwiercin, chłodzenie wiertła), w większości przypadków stanowi woda. Niekiedy jednak płuczki sporządzane są na bazie wody z dodat- kiem materiału ilastego, który stabilizuje podczas wiercenia wewnętrzne ścianki otworu. Po- wierzchnia zajęta przy wierceniu pojedynczego otworu wynosi przeciętnie około 40 m2.

26 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Prowadzenie prac sejsmicznych z użyciem materiałów wybuchowych wymaga ponadto zor- ganizowania i zabezpieczenia ruchomego składu materiałów wybuchowych. Jest nim spe- cjalnie do tego celu przystosowany samochód posiadający odizolowane od siebie komory na poszczególne ładunki strzałowe. Skład taki powinien być usytuowany z dala od jakichkolwiek zabudowań. Realizacja prac sejsmicznych w głównej mierze odbywa się przy wykorzystaniu energii wytwarzanej przez silniki wysokoprężne, w które wyposażony jest specjalistyczny sprzęt sejsmiczny.

Wzdłuż profilu sejsmicznego prowadzone będą również badania tzw. strefy małych prędkości (SMP) - Low Velocity Layer (LVL). Strefą małych prędkości (SMP) w sejsmice określa się niskoprędkościową przypowierzchniową strefę, w której występują obszary nieskonsolidowa- nych osadów. Śledzenie tej strefy służy obliczaniu poprawek statycznych, istotnych z punktu widzenia przetwarzania danych sejsmicznych. Badanie prędkości fali sejsmicznej w strefie przypowierzchniowej polega na generowaniu fali sejsmicznej w pobliżu otworu wiertniczego najczęściej o głębokości około 30 – 40 m, do którego zapuszcza się hydrofony, do rejestracji fali sejsmicznej. Źródło drgań ma charakter udarowy i stanowi go najczęściej spadający kafar. Powierzchnia zajmowana przez pojedynczy otwór wynosi około 40 m2. Ilość wody potrzebna do wiercenia takiego odwiertu wynosi ok. 4,5 - 9 m3 (w zależności od głębokości i rodzaju podłoża).

4.2 Prace wiertnicze Na etapie wykonywania prac wiertniczych jest możliwe czasowe pogorszenie równowagi w funkcjonowaniu ekosystemów. Jest to jednak stan stosunkowo krótkotrwały, obejmujący niewielki obszar, co nie powinno mieć znaczącego wpływu na chronione ekosystemy. Po- nadto zamierzona rekultywacja terenu jest ukierunkowana na odtworzenie sytuacji środowi- skowej do stanu sprzed rozpoczęcia prac.

W przypadku prac wiertniczych wydziela się trzy fazy procesu inwestycyjnego: I faza: faza przygotowania inwestycji – opracowanie i zatwierdzenie Planu Ruchu, przygotowanie terenu pod lokalizację otworu wiertniczego, a następnie montaż urządzenia wiertniczego i przygotowanie infrastruktury techniczno-socjalnej, II faza: faza realizacji inwestycji - prowadzenie prac: wiertniczych, rozpoznawczych i udostępniających odkryte złoże węglowodorów oraz III faza: faza likwidacji inwestycji - demontaż urządzenia wiertniczego i infrastruktury techniczno – socjalnej, prace rekultywacyjne obszaru wierceń. Wiercenie otworów poszukiwawczych i rozpoznawczych gazu ziemnego prowadzone jest na wydzielonym wcześniej terenie zwanym wiertnią. Teren wiertni jest zamkniętym obiektem przemysłowym. Otwory poszukiwawcze Kamionka-1 i Mirowice-1 zostały zaprojektowane w celu rozpoznania potencjału węglowodorowego wczesno paleozoicznych sekwencji skalnych. Głównym celem geologicznym jest rozpoznanie sekwencji łupków syluru. Celem drugorzędowym jest rozpoznanie sekwencji piaskowców kambryjskich oraz sekwencji łupkowych ordowiku.

27 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

W lokalizacji Kamionka-1 zakończono prace w fazie II realizacji inwestycji i wykonano tym- czasową likwidację otworu. Prace prowadzone na wiertni Mirowice-1 znajdują się w fazie I – Inwestor nie planuje rozpocząć fazy II w 2012 roku.

Urządzenia wiertnicze transportowane będą przy zastosowaniu dźwigu samojezdnego oraz samochodów naczepowych i skrzyniowych.

Maszyny używane do prac montażowych:  Dźwigi przystosowane do użytku na całym terenie celem przenoszenia materiałów i zbiorników (udźwig: do 300 ton);  Wielozadaniowy terenowy podnośnik widłowy (około 10 ton udźwigu),  Buldożer do wyrównania powierzchni, oraz ciężarówki i w razie potrzeby koparki.

Obiekty zlokalizowane na wiertni (zgodnie z rysunkiem poniżej):

Tabela 4 - 1 Przykładowa lista obiektów zlokalizowanych na terenie odwiertu L.p. Nazwa 1 Stróż 2 Biura 3 Wyznaczone miejsce do palenia papierosów 4 Magazyn środków ochrony indywidualnej 5 kontener socjalny Eni Polska 6 Kontenery sypialne 7 Kontenery socjalne 8 Zbiornik wodny 9 Warsztat i magazyny techniczne 10 miejsce dla kontenerów serwisów 11 Miejsce na pojemniki na odpady 12 Urządzenie wiertnicze z podbudową 13 Miejsce na magazynowanie przewodu 14 Agregaty prądotwórcze 15 Zbiornik oleju napędowego 16 Urządzenia do oczyszczania płuczki 17 Miejsce gromadzenia płuczki 18 Zbiorniki płuczkowe 19 Magazyn materiałów płuczkowych i przygotowanie płuczki 20 Pompy płuczkowe 21 Miejsce dla sprzętu serwisowego 22 Dodatkowy silos 23 Zbiornik mieszający 24 Miejsce na materiały płuczkowe

28 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Rysunek 4 - 1 Przykładowy schemat sytuacyjny wiertni

Źródło: Materiały udostępnione przez Inwestora

4.2.1 Faza I – przygotowanie inwestycji W fazie przygotowania inwestycji prowadzony jest cały szereg prac związanych z uzyskaniem odpowiednich decyzji administracyjnych (w tym pozwoleń) określających szczegółowo warunki prowadzenia prac (w tym w szczególności w zakresie ewentualnego poboru wody i gospodarki odpadowej), zawarciem stosownych umów i porozumień, a także przygotowaniem terenu. Faza przygotowania inwestycji pod wiercenie obejmuje następujące działania:  dokładne wyznaczenie lokalizacji otworu – Obszar-1, Obszar-2 i Obszar-3, w oparciu o wykonaną inwentaryzację przyrodniczą i wyniki analizy potencjalnych skutków oddziały- wania na środowisko

29 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

 zawarcie umowy o udostępnieniu gruntu pod przyszłe prace wiertnicze wraz z drogą dojazdową, z podmiotem dysponującym tytułem prawnym do nieruchomości gruntowej, a także w określonych przypadkach uzyskanie decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej lub leśnej, zgodnie z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 03.02.1995 r. (Dz. U. Nr 121 z 2004 r. poz.1266 z zm.)  przeprowadzenie stosownych uzgodnień i zawarcie umów na korzystanie z infrastruktury technicznej (np. linii energetycznych, sieci wodociągowo kanalizacyjnej, dróg)  przeprowadzenie uzgodnień z właściwymi organami w zakresie planowanej gospodarki odpadowej, w tym w szczególności uzyskanie decyzji zatwierdzającej program gospodarowania odpadami wydobywczymi zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. z 2008 r. Nr 138. poz. 865 z zm.) oraz decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 (Dz. U. 2001 nr 62, poz. 628 z zm.)  przeprowadzenie uzgodnień z właściwymi organami w zakresie planowanej gospodarki wodno - ściekowej, w tym także uzyskanie odpowiednich pozwoleń wodnoprawnych, w szczególności na pobór wody do wykorzystania w procesie technologicznym  opracowanie wniosku i uzyskanie decyzji zatwierdzającej Plan Ruchu, który szczegóło- wo określa sposób i warunki prowadzenia prac wiertniczych, z uwzględnieniem warun- ków ochrony środowiska i bezpieczeństwa powszechnego  przygotowanie terenu pod inwestycję, które polega na:  wyposażenie obszaru wiertni w agregaty prądotwórcze;  zaopatrzenie wiertni w wodę;  wykonanie drogi dojazdowej do wiertni – zazwyczaj droga wybudowana jest z płyt betonowych na podsypce piaskowej;  zebranie wierzchniej warstwy żyznej gleby (humus – około 0,5 m) z terenu wiertni oraz zgromadzenie jej w pryzmach wokół obszaru wiertni;  niwelację terenu do posadowienia podzespołów urządzenia wiertniczego oraz obiektów towarzyszących;  wykonanie utwardzenia żelbetowymi płytami parkingu i placu manewrowego na obszarze wiertni +podsypka z piasku pod wszystkie płyty żelbetonowe;  zabezpieczenie geomembraną miejsc lokalizacji magazynów paliw, smarów oraz materiałów płuczkowych;  urządzenie kontenerowej stacji paliw, stanowiska przeciwpożarowego, węzła cieplnego;  przygotowanie kontenerowej bazy socjalnej dla załogi,  montaż urządzenia wiertniczego;  na całym obszarze zostanie zapewniony system drenażu zbierający całą wodę desz- czową do specjalnego zbiornika osadowego, gdzie woda będzie zbierana w celu recy- klingu lub utylizacji

30 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Obszary wiertnicze lokalizowane są najczęściej na gruntach rolnych lub leśnych, preferowa- ne są, zatem lokalizacje na gruntach najniższych klas bonitacyjnych lub nieużytkach. Istotne jest również, aby wybierana lokalizacja charakteryzowała się jak najmniejszą wartością przy- rodniczą. Urządzenie wiertnicze zamontowane zostanie w oparciu o fabryczną dokumentację tech- niczną, obowiązujące instrukcje i schematy montażowe wiertni.

4.2.2 Faza II realizacja inwestycji Wiercenie otworu Wiercenie otworu, zarurowanie oraz cementowanie kolumn rur okładzinowych, prowadzone jest zgodnie z Projektem Geologiczno – Technicznym Otworu oraz zatwierdzonym przez Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego Planem Ruchu. W czasie wiercenia w otworach prowadzone są planowane do wykonania pomiary geofizyczne. Pomiary te wykonywane bę- dą przy pomocy aparatury kontrolno – pomiarowej przymocowanej do urządzenia wiertniczego. Aparatura kontrolno – pomiarowa wykonuje ciągłą rejestrację podstawowych parame- trów technologicznych procesu wiercenia i płuczki wiertniczej. Otwór wiertniczy będzie zaru- rowany rurami stalowymi, a przestrzeń pomiędzy rurami okładzinowymi i ściankami otworu zostanie zacementowana, aby odizolować otwór od kontaktu z warstwami wodonośnymi. W przypadku przedsięwzięcia realizowanego w obszarze koncesji „Malbork”, przewiduje się wykonanie potencjalnych odwiertów pionowych lub horyzontalnych. Czas wiercenia może wynosić około 2 - 3 miesięcy dla każdego z otworów.

Zastosowanie nowoczesnej technologii wiertniczej pozwala na:  bieżącą kontrolę oraz utrzymanie parametrów płuczki na poziomie zgodnym z zadanymi parametrami technologicznymi;  zapewnienie prawidłowego obiegu płuczki;  prowadzenie procesu wiercenia, rurowania i cementowania kolumn rur okładzinowych zgodnie z obowiązującymi instrukcjami w sposób bezpieczny dla środowiska.

Ponadto, celem ograniczenia ilości ścieków i odpadów wiertniczych, będą prowadzone dzia- łania mające na celu głębokie oczyszczenie płuczki wiertniczej za pomocą nowoczesnych urządzeń oczyszczających takich jak:  Sita wibracyjne;  Odpiaszczacze;  Odmulacze;  Wirówki.

31 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Szczelinowanie hydrauliczne Metodę szczelinowania hydraulicznego, czyli wtłoczenia pod bardzo dużym ciśnieniem płynu szczelinującego do zdefiniowanych odcinków otworów wiertniczych, stosuje się w celu two- rzenia i powiększania istniejących szczelin w strukturach skał łupkowych. Zabieg szczelinowania wykonywany jest w celu przeprowadzenia testu produkcyjnego. Test ten wykonywany jest w celu wstępnego oszacowania zasobów węglowodorów. Średnio jeden etap zabiegu szczelinowania wykonuje się na odległość ok. 100-150 m w obrębie poziomego odcinka otworu. W związku z tym przewiduje się wykonanie 12-15 etapów zabie- gów intensyfikacyjnych w jednym odwiercie, w zależności od długości poziomego odcinka, a także charakterystyki skały (czasami pewne odcinki są pomijane). Do wykonania jednego etapu szczelinowania zużywa się w przybliżeniu 1000-1500 m3 wody. Do otworu będzie tło- czony tzw. płyn szczelinujący (głównie woda z dodatkami) pod ciśnieniem sięgającym nawet powyżej 600 barów. Gdy w strefie poddanej obróbce wytworzy się odpowiednia ilość szczelin, tłoczony wraz z wodą proppant o odpowiedniej granulacji, wciska się w wytworzone szczeliny i uniemożliwia ich zamknięcie, tworząc jednocześnie drogi komunikacji dla gazu dopływającego do otworu. Do płynu szczelinującego o regulowanych parametrach lepkości, wilgotności, ciężaru właściwego dodane zostaną niewielkie ilości (do kilku procent) odpowiednich substancji chemicznych umożliwiających poprawne wykonanie zabiegu. Jako proppant zastosowany będzie: piasek bądź materiały ceramiczne, metalowe lub plastikowe kulki czy płyny polimerowe, które przekształcają się w siatkę splątanych włókien. Do zabiegów horyzontalnego szczelinowania wykorzystywany będzie płyn, którego głównym składnikiem jest czysta woda i piasek (stanowi ok. 99 %). Piasek (proppant) jest materiałem wypełniającym szczeliny i zazwyczaj jest o średnicy od 0,3 do 0,8 mm. Pozostałe ok. 1 % składu to składniki chemiczne, większość powszechnie znana i używana w gospodarstwie domowym, należą do nich przede wszystkim różne środki zmiękczające wodę i zapobiegają- ce korozji kolumny rur, którą zabudowany jest otwór wiertniczy. Liczba dodatków chemicznych wykorzystywanych w typowym zabiegu intensyfikacyjnym uzależniona jest od warun- ków występujących w określonym otworze. Zazwyczaj w zabiegu intensyfikacyjnym stosuje się je w bardzo niskim stężeniu od 3 do 15 dodatków chemicznych, zależnie od parametrów wody i charakterystyki szczelinowanej formacji łupków. Każdy składnik wprowadzany jest z myślą o osiągnięciu określonego celu technicznego. Obecnie w zabiegach szczelinowania złóż gazu w łupkach stosuje się głównie ciecze na bazie wody z domieszką dodatków zmniejszających tarcie. W przypadku zabiegów prowadzonych z zastosowaniem wody o ob- niżonej lepkości są to:  STABILIZATOR MINERAŁÓW ILASTYCH: dodatek chemiczny stosowany w zabiegach intensyfikacyjnych w celu niedopuszczenia do migracji lub pęcznienia cząsteczek iłu w wyniku reakcji z cieczą sporządzoną na bazie wody.  ŚRODEK BAKTERIOBÓJCZY: środki bakteriobójcze mają na celu wyeliminowanie mi- kroorganizmów, takich jak bakterie siarczanowe, bakterie śluzowe i glony. Mikroorgani- zmy te atakują płyny, wodę o obniżonej lepkości, ciecze szczelinujące, itp., oraz mogą spowodować degradację systemu obiegu cieczy, niekorzystnie wpływając na efektyw- ność zabiegów intensyfikacyjnych.  ŚRODKI POWIERZCHNIOWO CZYNNE: są stosowane we wszystkich rodzajach cieczy szczelinujących w celu zmniejszenia napięcia powierzchniowego w układach ciecz - ciecz, ciecz - formacja, ciecz - węglowodór i ciecz - rurki wydobywcze. Środki po-

32 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

wierzchniowo czynne pomagają oczyścić drogi przepływu w złożu i zwiększają zwilżal- ność, tym samym ułatwiając wydobycie ropy, gazu i kondensatu.  ŚRODKI OGRANICZAJĄCE TARCIE: są stosowane w niewielkich stężeniach przede wszystkim w cieczach sporządzonych na bazie wody. Ich podstawową funkcją jest umożliwienie przeprowadzenia całego zabiegu przy maksymalnym ciśnieniu hydrosta- tycznym i maksymalnym ciśnieniu tłoczenia bez nadmiernego wzrostu ciśnień tarcia.

W przypadku zabiegu HYBRYDOWEGO należy uwzględnić następujące dodatki:  ŚRODEK ŻELUJĄCY: jest dodawany do wody słodkiej w celu zwiększenia jej lepkości i sporządzenia cieczy szczelinującej na bazie polimeru naturalnego. Środek żelujący jest dobierany zależnie od warunków otworowych (temperatury, ciśnienia, itp.) oraz od charakterystyki formacji (przepuszczalności, porowatości, modułu elastyczności i miąższości strefy). Najczęściej stosowanym polimerem służącym do przygotowania cieczy szczeli- nujących na bazie wody jest guar.  ŚRODEK SIECIUJĄCY: środki sieciujące to materiały, które po dodaniu do żeli naturalnych tworzą złożone pseudoplastyczne ciecze szczelinujące o dużej lepkości. Zależnie od materiału i jego stężenia w systemie, sieciowanie można wywołać na powierzchni lub w głębi otworu, przy niskim i wysokim pH oraz w większości polimerów.  ROZBIJACZ SIECI: po skutecznym wytworzeniu szczeliny hydraulicznej i przetranspor- towaniu do niej materiału podsadzkowego (propantu), sieć cieczy szczelinującej musi zostać “rozbita” (tym samym zmniejszając lepkość), aby umożliwić szybki powrót całej cieczy na powierzchnię. Wybór właściwego rozbijacza sieci polimeru ma duże znacze- nie, gdyż środki te różnie reagują i inaczej zachowują się w odmiennych temperaturach. (Kwasy borne)  BUFOR: bufory służą do regulowania pH roztworów wodnych przy przygotowaniu płu- czek wiertniczych, ciężkiej płuczki, cieczy zatłaczanych do otworu, cieczy szczelinują- cych, itp. Kontrola pH umożliwia operatorowi regulowanie: 1) tempa i stopnia hydrolizy roztworów polimerowych, 2) stabilności roztworu zależnie od czasu i temperatury, 3) za- kresu uszkodzeń formacji wrażliwych na poziom pH. (Węglan sodu)  KWAS: od ponad sześćdziesięciu lat kwasowanie szkieletu piaskowców, wapieni lub skał mieszanych jest skuteczną metodą intensyfikacji wydobycia ropy i gazu. Kwasy słu- żą do rozpuszczenia minerałów ograniczających wydobycie oraz/lub uszkadzających formację w strefie przyodwiertowej lub w jej pobliżu. Zabieg zazwyczaj przynosi poprawę przepuszczalności i porowatości formacji, a w konsekwencji zwiększenie wydobycia.  KONTROLOWANIE ŻELAZA: żelazo sprawia, że produktywne formacje stają się niedro- żne. Może ono pochodzić z minerałów zawierających żelazo, osadu lub rdzy pokrywają- cej rurki wydobywcze. Podczas kwasowania otworu zostaje rozpuszczone żelazo (III), jednak w miarę zużycia kwasu osadza się wodorotlenek żelaza w postaci nierozpusz- czalnego żelu, który blokuje kanały przepływu lub zawęża ich światło. Zastosowanie sta- bilizatorów żelaza oraz/lub środków sekwestrujących zapobiega migracji oraz/lub osa- dzaniu się żelaza w obrębie formacji.  ŚRODEK ANTYKOROZYJNY: Kwas powoduje korozję rurek wydobywczych i innych elementów metalowych.

33 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Zasoby wody niezbędne do procesu szczelinowania przechowywane będą w sztucznie stwo- rzonych zbiornikach lub w zbiornikach mobilnych zlokalizowanych bardzo blisko otworu wiertniczego, z którym są połączone podczas zabiegu. Po zakończeniu procesu szczelinowania, z otworu odbierany będzie płyn szczelinujący i wy- konany zostanie test produkcyjny. Oprócz gazu ziemnego, przez jakiś czas, z odwiertu odbierany będzie płyn poreakcyjny po zabiegu szczelinowania. W celu kontroli prowadzenia oraz skuteczności zabiegów szczelinowania prowadzony będzie monitoring mikrosejsmiczny obszaru prowadzonych prac. Obserwacje prowadzić można z kontrolnego otworu w pobliżu tych prac (jeśli istnieją już odwiercone otwory) lub z powierzchni terenu

Przeprowadzenie testów krótkoterminowych – spalanie wydobywanego gazu W przypadku ewentualnego przeprowadzenia testów na obecność węglowodorów, będzie produkowana niewielka ilość metanu i jego pochodnych w fazie gazowej. Gazy te zostaną zutylizowane na powierzchni, poprzez proces spalania na pochodni (flara).

4.2.3 Faza III – likwidacja inwestycji Zakres prac prowadzonych w fazie likwidacji jest uwarunkowany decyzją o ewentualnym, dalszym wykorzystaniu otworu:  W przypadku dalszej przydatności odwiertu do eksploatacji następuje jego zagłowicze- nie i zabezpieczenie. Wokół otworu powstanie tzw. strefa przyodwiertowa, o powierzchni maksymalnie do kilkuset m2 (najczęściej kilkadziesiąt m2). Zagospodarowanie tej strefy odbywa się w ramach odrębnej koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż. Uzyskanie takiej koncesji (a tym samym możliwość rozpoczęcia i prowadzenia prac eksploatacyjnych w danej lokalizacji) jest przedmiotem oddzielnego postępowania koncesyjnego przed Ministrem Środowiska. Dla uzyskania koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż wymagane jest uzyskanie odrębnej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.  W przypadku negatywnego wyniku prób złożowych otwór zostanie zlikwidowany przez wykonanie korków cementowych.  Po wykonaniu prac zabezpieczających lub likwidacyjnych otworu wiertniczego, następu- je demontaż urządzenia wiertniczego i elementów zagospodarowania terenu wiertni. Następnie zostaną wykonane prace rekultywacyjne danego obszaru zgodnie z obowią- zującymi przepisami, a w szczególności ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 03.02.1995 (t.j. Dz. U. z 2004r. Nr 121 poz. 1266 z zm.).

Czas trwania prac demontażowych wynosi ok. 3 - 4 tygodnie. Czasowe pogorszenie równo- wagi w funkcjonowaniu ekosystemów na tym etapie prac jest krótkotrwałe.

4.3 Ryzyko wystąpienia awarii Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2006r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o du-

34 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

żym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz.U z 2006 Nr 30, poz. 208), ze względu na ilości magazynowanych i znajdujących się w instalacji substancji niebezpiecznych, przedmiotowe przedsięwzięcie polegające na poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż ropy naftowej i gazu ziemnego nie kwalifikuje się do zakładu o dużym ryzyku (ZDR), ani też do zakładu o zwiększonym ryzyku (ZZR). Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracyjnych z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych (Dz.U. z 2002 Nr 94, poz. 841), wyróżnia się dwa zagrożenia dla przedsięwzięć polegających na wierceniu i eksploatacji złóż ropy naftowej lub gazu ziemnego: zagrożenie erupcyjne i siarkowodorowe. Wykonawca stworzy i wdroży plany ewakuacji i zachowania w sytuacji kryzysowej. Plan zostanie stworzony zgodnie z przepisami prawnymi dotyczącymi bezpieczeństwa na tego rodzaju inwestycjach. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy wykluczy ryzyko wystąpienia awarii.

35 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

5 Ewentualne warianty przedsięwzięcia Z uwagi na specyfikę przedsięwzięcia nie przewiduje się jego wariantowania. Analiza warian- towa może sprowadzić się jedynie do omówienia proponowanych rozwiązań, które mogą być wykorzystane na planowanych wiertniach. Na przykład rozwiązania związane z dostarcze- niem wody na obszar wiertni lub doprowadzeniem energii elektrycznej. Ze względu na brak informacji o miejscu lokalizacji potencjalnych otworów zaproponowane rozwiązania wariantowe mogą być jedynie wskazówką do rozpatrzenia przy wyborze lokalizacji. Poniżej oprócz wariantu zerowego omówiono w dwóch opcjach warianty dostarczenia wody na obszar wiertni oraz doprowadzenia energii elektrycznej. Nie przeanalizowano opcji zwią- zanych z odpadami gdyż, na wiertni odpady gromadzone będą w szczelnych stalowych zbiornikach i na bieżąco będą wywożone przez firmę posiadającą decyzję na transport, skła- dowanie i utylizację odpadu o określonym kodzie. W przypadku wariantu realizacyjnego dla głębokich wierceń poszukiwawczych zakłada się zastosowanie jednej metody, wykorzystują- cej urządzenia gwarantujące szybki postęp prac, sprzyjający minimalizacji wpływu inwestycji na otoczenie.

Wariant zerowy W przypadku niepodejmowania realizacji planowanych prac poszukiwawczych na obszarach wiertni Obszar-1, Obszar-2 i Obszar-3 nie będą występować oddziaływania z nimi związane. Na rozpatrywanych terenach nie zmieni się wielkość emisji hałasu, substancji zanieczysz- czających do atmosfery, ścieków oraz odpadów. Nienaruszona zostanie powierzchnia ziemi oraz szata roślinna. Wariant zerowy nie będzie wywierał wpływu na środowisko naturalne.

Proponowane rozwiązania wariantowe dla dwóch opcji (dotyczy planowanych odwier- tów na Obszarze-1, Obszarze-2 i Obszarze-3)

Opcja I – pozyskanie wody  Wariant 1 – wykonanie przyłącza wodociągowego (pozyskanie wody z sieci wodociągo- wej); Wariant ten może być zastosowany, jeśli w pobliżu lokalizacji otworu będzie zlokalizowana sieć wodociągowa. Zgodnie z Prawem budowlanym Art. 30 ust. 1, pkt. 1a wykonanie przyłą- cza wodociągowego będzie wymagało zgłoszenia właściwemu organowi.

 Wariant 2 – Odwiercenie studni głębinowej; Zgodnie z mapą hydrogeologiczną Polski, na obszarze koncesji Malbork wydajność studni wierconych jest średnio na poziomie 30 – 50 m3/h – co wskazuje na możliwość wykorzystania wód ze studni głębinowych. Jednakże, odwiert i eksploatacja studni w zależności od ilo- ści pobieranej wody może wymagać uzyskania odrębnych decyzji administracyjnych. W przypadku poboru wody z ujęć podziemnych, jeżeli pobór ten będzie przekraczał 5 m3 wody na dobę, konieczne będzie uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód podziemnych.

36 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

 Wariant 3 – dowóz wody beczkowozami Ze względu na znaczne ilości wody konieczne do dostarczenia podczas procesu wiercenia otworu i jego szczelinowania (ok. 3,5 – 5 tys. m3 świeżej wody), dowóz wody beczkowozami będzie jednym z analizowanych wariantów – przede wszystkim ze względu na to, że nie wymaga on realizacji materiałochłonnych, czasochłonnych i kosztownych tymczasowych przy- łączy oraz wiercenia studni, zajmowania dodatkowego terenu, realizacji czy też prac ziemnych.

 Wariant 4 – pobór wody z wód powierzchniowych Pobór wody z wód powierzchniowych wiąże się z koniecznością wykonania ujęcia wód. Wa- riant ten może być zastosowany jedynie w przypadku bliskiej lokalizacji cieku wodnego bądź zbiornika z dostateczną ilością wody. Zgodnie z Art. 30 ust. 1, pkt. 2 odnoszącym się do art. 29, ust. 2 pkt. 10 „wykonanie ujęć wód śródlądowych powierzchniowych o wydajności poni- żej 50 m3/h” nie wymaga pozwolenia na budowę a jedynie zgłoszenia robót właściwemu organowi. Zgodnie z Prawem Wodnym pozwolenie wodno prawne nie będzie wymagane dla poboru wód powierzchniowych lub podziemnych w ilości nieprzekraczającej 5 m3 na dobę (Art. 124, pkt. 8). W przeciwnym wypadku należy opracować operat wodno prawny i wystąpić do sto- sownego organu o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego.

Inwestor jeszcze nie zdecydował, który z wariantów przedstawionych powyżej zostanie zastosowany na poszczególnych otworach. Wybór wariantu zależy od lokalizacji wiertni i odda- lenia od potencjalnych źródeł wody.

Opcja II – zasilanie elektryczne wiertni  Wariant 1 – pobór z sieci energetycznej Wariant ten może być zrealizowany jedynie w przypadku wystąpienia w sąsiedztwie planowanych wiertni linii energetycznej mogącej stanowić źródło zasilania wiertni. Ponadto, ze względu na konieczność uzyskania pozwolenia i wykonania przyłącza jest to wariant kosz- towny, czasochłonny i wymagający dużego nakładu materiałów.

 Wariant 2 – zasilanie z generatorów Prąd elektryczny generowany na potrzeby zasilania wiertni wraz z towarzyszącą jej infra- strukturą może być generowany przez generatory zlokalizowane na obszarze wiertni.

37 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

6 Przewidywana ilość wykorzystywanej wody, surowców, materiałów, paliw oraz energii Wykonywanie prac geologicznych w terenie powoduje zużycie pewnych ilości wody, paliw i energii a także innych materiałów. Podane ilości mogą mieć jedynie charakter szacunkowy, ponieważ zależą od warunków terenowych i geologicznych, a w konsekwencji także przyjętej dla takich warunków technologii.  Piasek, beton, płyty Na etapie budowy kolejnych potencjalnych wiertni konieczne będzie utwardzenie dróg dojazdowych do wiertni oraz terenu samej wiertni. Do utwardzenia dróg i terenu wiertni użyte zo- staną płyty betonowe posadowione na podsypce piaskowej. Powierzchnia jeszcze nie po- wstałych wiertni wyniesie ok. 2 - 4ha każda. Przy założeniu wykorzystania standardowych płyt betonowych o wymiarach 300x100x15 cm, konieczne będzie maksymalnie ok. 6000- 7000 płyt, co stanowi równowartość około 3000 m3 betonu. Grubość podsypki piaskowej wyniesie ok. 20 cm, a więc ilość wykorzystanego piasku wyniesie ok. 4000 m3 dla każdej wiertni. Dodatkowo konieczne będzie utwardzenie dróg dojazdowych do wiertni, o szerokości min. 3 m co wiązać się będzie dodatkowo ze zużyciem płyt betonowych oraz piasku. Na etapie wiercenia zostanie zużyty również cement do cementowania kolumn z rur okładzi- nowych.  Woda Woda wykorzystana podczas wiercenia pionowego i poziomego, będzie w głównej mierze wodą zużytą do przygotowania płuczki, będącej w obiegu zamkniętym. Dodatkowo woda zostanie wykorzystana podczas procesu szczelinowania hydraulicznego. Woda będzie zużywana także do celów socjalno-bytowych załogi, będą to jednak niewielkie ilości w stosunku do ilości wody do celów technologicznych. Szacunkowe zapotrzebowanie na wodę wyniesie:  Prace sejsmiczne: ok. 7-10m3/24h

 Woda na cele socjalno-bytowe (prace sejsmiczne oraz prace wiertnicze) ok. 7-8 m3/dobę

 Woda potrzebna przy pracach wiertniczych ok. 192m3/24h

 Jeden etap szczelinowania: ok. 1000-1500 m3 wody

Stosowana podczas wierceń technologia zakłada kontrolowane i racjonalne zużycie wody. Do sporządzania płuczki wiertniczej jest prowadzona bardzo oszczędna gospodarka wodą, której pobór jest opomiarowany. Także do czyszczenia przewodu płuczkowego używane są wysokociśnieniowe urządzenia myjące pozwalające na zmniejszenie ilości zużywanej wody. Po zakończeniu prac wiertniczych płuczka może być użyta do kolejnych prac. Pozostałości z procesu wiercenia, które nie będą mogły być już wykorzystane do dalszych prac zostaną zagospodarowane w sposób bezpieczny dla środowiska zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie regulacjami prawa.  Substancje chemiczne Do płynu szczelinującego o regulowanych parametrach lepkości, wilgotności, ciężaru wła- ściwego, dodane zostaną w niewielkich ilościach (maksymalnie do kilku procent) odpowied-

38 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork nie substancje chemiczne umożliwiające poprawne wykonanie zabiegu. Jako materiał pod- sadzkowy (wypełniacz) zastosowany będzie: piasek bądź materiały ceramiczne, metalowe lub plastikowe kulki czy płyny polimerowe, które przekształcają się w siatkę splątanych włó- kien.  Paliwo Ponadto podczas pracy wiertni zużyte zostaną znaczne ilości paliwa (oleju napędowego) do generatorów energii elektrycznej zasilających pompy, kompresory, elektryczne napędy oraz inne urządzenia znajdujących się na terenie wiertni. Szacunkowe zapotrzebowanie na paliwa wyniesie:  Generatory zasilające elektryczne/hydrauliczne pompy i elektryczne napędy: zużycie oleju napędowego ok. 5 - 8 m3/dobę  Podczas fazy gromadzenia danych sejsmicznych zużycie oleju napędowego wyniesie około 1-2 m3 / 24h  Energia Szacunkowe zapotrzebowanie na energię:  Elektryczną: na wiertni Kamionka-1 używane były generatory prądotwórcze. Najprawdopodobniej to samo rozwiązanie zostanie zastosowane na pozosta- łych obszarach  Cieplną: nie będzie używana  Gazową: nie będzie używana

39 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

7 Rozwiązania chroniące środowisko Sposób prowadzenia prac związanych z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż węglowodo- rów uwzględnia wymagania ochrony środowiska – prace są prowadzone w szczególności zgodnie z następującymi przepisami:  Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z zm.),  Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziały- wania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227 z zm.),  Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880 z zm.),  Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003r. Nr 162 poz. 1568 z zm.),  Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r.(t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 185 poz 1243 z zm.)  Ustawa - Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001r. (t.j. Dz. U. z 2005 Nr 239 poz. 2019 z zm.),  Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 03.02.1995 (Dz. U. Nr 121 z 2004 r. poz.1266, tekst jednolity z późn. zm.),  Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpoża- rowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. U. z 2002 r., Nr 109, poz. 961. z zm.);  Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2003 r. w sprawie przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych (Dz. U. Nr 72, poz. 655 z dnia 29 kwietnia 2003 r.);  Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. Załącznik nr 4 w sprawie planów ruchu zakładów górniczych (Dz. U. z 2002 r. Nr 94 poz. 840 z zm.) „Szczegółowe wymagania dotyczące planu ruchu zakładu wykonującego roboty geologiczne oraz badania geofizyczne wymagające użycia materiałów wybuchowych”.

Najważniejsze rozwiązania chroniące poszczególne elementy środowiska zostały przedstawione w Tabeli 7.1.

Tabela 7 - 1 Środki minimalizujące chroniące środowisko Elementy środo- Lp. Główne środki minimalizujące wiska

 Wykorzystanie do prac wiertniczych zaawansowanego technolo- Stosowane techno- 1 gicznie sprzętu – urządzeń wiertniczych umożliwiających skrócenie logie czasu pracy,

40 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Elementy środo- Lp. Główne środki minimalizujące wiska  Prowadzenie prac wiertniczych zgodnie ze sztuką geologiczną - odpowiednie zarurowanie otworów, umożliwiające izolowanie napo- tkanych horyzontów wodonośnych przed zanieczyszczeniem i łą- czeniem się,  Stosowanie atestowanych materiałów do sporządzenia płuczki wiertniczej,  Obieg zamknięty płuczki, który pozwoli na mniejszy pobór wody, potrzebnej do jej sporządzenia  Wykonywanie prac geologicznych zgodnie z systemami zarządza- nia jakością, środowiskowego i BHP,  Utrzymywanie na terenie zakładu górniczego porządku i czystości, zwłaszcza w zakresie przechowywania materiałów płuczkowych, łatwopalnych i wybuchowych,  Miejsca przechowywania materiałów wybuchowych będą zabez- pieczone zgodnie z obowiązującymi przepisami i lokalizowane z dala od budynków mieszkalnych,  Wykonywanie prac strzałowych w pobliżu naturalnych i sztucznych skarp, np. stawy hodowlane, dawne wyrobiska poeksploatacyjne kruszywa, lub w rejonie stromych brzegów jezior czy rzek odbywa się z uwzględnieniem możliwości powstania osuwisk zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami postępowania przy wy- konywaniu prac z zastosowaniem materiałów wybuchowych.

 Wykorzystanie przez przemieszczające się pojazdy i cały sprzęt, sieci istniejących dróg lokalnych tak, aby ograniczyć do minimum oddziaływanie na powierzchnię ziemi, glebę oraz szatę roślinną,  Właściwe przygotowanie i zorganizowanie robót, a także zaplecza pracy, przemieszczanie się urządzeń i środków transportowych po ściśle wytyczonych drogach dojazdowych,  Przeprowadzenie odbudowy dróg polnych po zakończeniu prac,  Tyczenie linii profili sejsmicznych będzie poprzedzone uzyskaniem prawa wejścia na teren nieruchomości i zawarciem porozumień z podmiotami dysponującymi tytułem prawnym do nieruchomości w Wykorzystanie te- celu określenia warunków i terminu prawa wstępu, 2 renu  Do wytyczania linii profili sejsmicznych w maksymalny sposób zostanie wykorzystana sieć istniejących dróg, a w przypadku braku infrastruktury drogowej w miarę możliwości, uczęszczane drogi i ścieżki polne lub leśne, za zgodą podmiotu dysponującego tytułem prawnym do nieruchomości gruntowej i przy szczególnym uwzględnieniu ochrony występujących na danym terenie siedlisk przyrodniczych,  Prace z użyciem materiałów wybuchowych będą prowadzone zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami określający- mi szczegółowo sposób prowadzenia prac w celu zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zakładu górniczego,

41 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Elementy środo- Lp. Główne środki minimalizujące wiska prawidłowej i racjonalnej gospodarki złożem, ochrony środowiska.  Otwory do pomiaru strefy małych prędkości (SMP), będą lokalizowane na drogach lokalnych, polnych, duktach, przeciwpożarowych przecinkach leśnych i innych niekolizyjnych miejscach,  Ewentualne szkody powierzchni terenu, powstałe w trakcie wykonywania prac sejsmicznych będą niezwłocznie likwidowane i na- prawiane, a teren zostanie przywrócony do stanu poprzedzającego wykonanie prac,  Przed rozpoczęciem prac będą wykonane badania chemiczne wód i gruntu z terenu inwestycji oraz obszaru przyległego. Będzie to materiał porównawczy do kontroli i oceny ewentualnego zanieczyszczenia środowiska,  Wykonana dla potrzeb wiertni infrastruktura techniczna (droga dojazdowa, ewentualne ujęcie wody oraz inne urządzenia) będzie przedmiotem uzgodnień z podmiotami dysponującymi tytułem prawnym do nieruchomości oraz lokalną administracją samorzą- dową w kontekście możliwości dalszego wykorzystania takiej infrastruktury dla potrzeb lokalnych lub sposobu jej likwidacji,  Obszar otworu wiertniczego i jego otoczenia po demontażu urzą- dzenia i obiektów tworzących infrastrukturę techniczno – socjalną, zostanie poddany ponownym badaniom środowiska gruntowo- wodnego w celu ustalenia stopnia ewentualnego zanieczyszczenia. Wyniki badań będą uwzględnione przy opracowaniu i wykonaniu rekultywacji obszaru zrealizowanej inwestycji.

 W celu ograniczenia wpływu pracy sprzętu wiertniczego dla potrzeb prac sejsmicznych i przemieszczającego się taboru sejsmicznego na pogorszenie klimatu akustycznego otoczenia, prace będą prowadzone w porze dziennej, co powinno zminimalizować wpływ ge- nerowanego hałasu do poziomu nie większego niż na drodze lokal- nej lub emitowanego przez maszyny i urządzenia wykorzystywane w gospodarce leśnej i rolnej,

3 Klimat akustyczny  Badanie rzeczywistej emisji hałasu urządzenia wiertniczego w danej lokalizacji zostanie przeprowadzone po uruchomieniu urządze- nia. Jeżeli wystąpią przekroczenia norm określonych w Rozporzą- dzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 826) zostaną zastosowane rozwiązania techniczno- organizacyjne powodujące ograniczenie emisji hałasu, tj. w szcze- gólności instalacja ekranów akustycznych np. blaty dźwiękochłonne do oszalowania szybu wiertni, ,

 Emitory będą miały wysokość i średnicę gwarantującą dotrzymanie norm emisji, a czas emisji będzie ograniczony do niezbędnego mi- Powietrze atmosfe- 4 nimum ryczne  Inwestor będzie stosował nowoczesne silniki spalinowe oraz będzie prowadził ich stałą kontrolę,

42 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Elementy środo- Lp. Główne środki minimalizujące wiska  Do napędu silników spalinowych, agregatów prądotwórczych bę- dzie używane paliwo o najwyższych parametrach jakościowych,  Teren wiertni będzie utrzymywany w czystości, zwłaszcza materia- ły, które mogą powodować pylenie;  Wszystkie substancje chemiczne będą właściwie przechowywane, celem ograniczenia rozprzestrzeniania się uciążliwości zapacho- wych oraz pyłów.  Zaleca się również stosowanie zamkniętych pochodni (flar) do spalania gazu (jeżeli gaz zostanie testowo wydobyty).

 Przed przystąpieniem do prac na wiertni zostanie zdjęta warstwa humusu grubości około 0,5 m. Humus zostanie wykorzystany do późniejszej rekultywacji terenu,  Dojazdy pojazdów do miejsca inwestycji będą odbywały się po drogach lokalnych, więc w tym zakresie oddziaływanie na gleby będzie niewielkie,  Powierzchnia terenu w czasie wiercenia będzie zabezpieczona 5 Gleby folią olejoodporną o wysokiej gęstości HDPE, na podsypce z piasku i kruszywa ułożone zostaną płyty betonowe w taki sposób aby nie doszło do skażenia gleby zarówno związkami zawartymi w pły- nach szczelinujących i płuczkach wiertniczych jak i związkami ropopochodnymi, a także wszelkiego rodzaju odpadami powstający- mi na terenie wiertni,  Jeżeli nastąpi zanieczyszczenie punktowe zostaną zastosowane środki umożliwiające natychmiastową likwidację tego zanieczyszczenia.

 W celu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych podczas prac sejsmicznych oraz prac wiertniczych zostaną podjęte następu- jące działania:  W sąsiedztwie jezior i rzek, odwodnień śródpolnych, śródleśnych zabagnień, torfowisk oraz zastoisk wodnych wszelkie działania bę- dą prowadzone w taki sposób, aby nie doprowadzić do zaburzeń reżimu hydrologicznego  Przed przystąpieniem do wiercenia otworów do pomiaru SMP bę- dzie ustalona głębokość użytkowanego poziomu wodonośnego, na Wody podziemne i 6 obszarze prowadzonych prac powierzchniowe  W przypadku zaobserwowania samowypływu lub ucieczki wody, prace wiertnicze wykonywane dla potrzeb prac sejsmicznych będą wstrzymane i przystąpi się do likwidacji zagrożenia zgodnie obo- wiązującymi przepisami i techniką górniczą  Likwidacja otworów do badania SMP zostanie przeprowadzona w taki sposób, aby nie nastąpiło połączenie hydrauliczne poszczegól- nych poziomów wodonośnych, przy wykorzystaniu urobku, lub przez iłowanie lub wykonanie korków iłowo-cementowych  W celu zminimalizowania zagrożenia zanieczyszczenia środowiska

43 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Elementy środo- Lp. Główne środki minimalizujące wiska gruntowo – wodnego wyciekami olejów i paliw oraz wodami opa- dowymi spływającymi z placu wiertni, zostaną podjęte następujące działania:  Urządzenie wiertnicze i obiekty zaplecza socjalno-technicznego będą lokalizowane na utwardzonym podłożu  Materiały i substancje będą składowane w miejscach zabezpie- czonych przed wpływami atmosferycznymi  Teren pod zbiornikami paliwa i pojemnikami z odpadami niebezpiecznymi będzie zabezpieczony folią PEHD.  Wokół wiertni zostaną wykonane rowy opaskowe odprowadza- jące wody opadowe, w przypadku wystąpienia zanieczyszczenia placu wiertni produktami ropopochodnymi będą stosowane materiały sorpcyjne (np. diatomit).  Zabezpieczeniem przed łączeniem się poziomów wodonośnych przewiercanych w procesie wiercenia będzie rurowanie otworu wiertniczego kolumnami rur okładzinowych oraz cementowanie przestrzeni poza rurowej, które jednocześnie chroni przed przeni- kaniem zanieczyszczeń z płuczki wiertniczej, a także infiltracji z powierzchni terenu,

 Podczas prac sejsmicznych w bezpośredniej bliskości Obszarów Chronionego Krajobrazu w miarę możliwości będzie ograniczany hałas i nadmierna aktywność grupy sejsmicznej, Obszary chronione,  Na terenach leśnych będzie zachowana szczególna ostrożność w 7 w tym przyrody zakresie utrzymania bezpieczeństwa przeciwpożarowego, ożywionej  Należy zabezpieczyć pnie drzew znajdujących się w bliskim otoczeniu wiertni lub dróg dojazdowych do wiertni, uchroni to je przed możliwym zniszczeniem, otarciem.

 W celu zmniejszenia ilości odpadów płuczka wiertnicza będzie przepuszczana przez system sit wibracyjnych, wirówek, odmulaczy i odpiaszczaczy. Po oddzieleniu fazy stałej od płynnej, oczyszczo- na płuczka będzie kierowana do ponownego obiegu. Może być również wykorzystana do wiercenia następnego otworu wiertniczego  Transport odpadów powinien odbywać się przy zastosowaniu technik minimalizujących kontakt odpadu z otoczeniem. Odpady powin- Gospodarka odpa- 8 ny być przekazywane do instalacji lub innych miejsc odzysku lub dami unieszkodliwienia, spełniających zasadę bliskości.  Wytwórca odpadów ogranicza negatywny wpływ na środowisko przez realizację prawnego obowiązku prowadzenia ścisłej (rodza- jowej i ilościowej) ewidencji odpadów. Umożliwia to precyzyjne określenie rodzajowych strumieni odpadów powstających w danej jednostce czasu, przy danym zakresie prac (rozbiórkowych, bu- dowlanych) i podjęcie działań zmierzających do optymalizowania zadań związanych z gospodarką ww. odpadami.

44 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Elementy środo- Lp. Główne środki minimalizujące wiska

 W celu uniknięcia potencjalnych konfliktów społecznych, odpowiednio wcześnie, lokalna społeczność zostanie powiadomiona o zamiarze wykonywania prac, a teren prac zostanie oznakowany ta- Społeczność lokal- blicami ostrzegawczymi i informacyjnymi, 9 na  W celu minimalizacji ryzyka konfliktu społecznego przeprowadzona zostanie akcja informacyjna opisująca szczegółowa zamierzenia Inwestora oraz zastosowane środki minimalizujące dla ochrony te- renów o wysokiej wartości przyrodniczej,

 Na etapie prac sejsmicznych w celu ochrony, konstrukcji budowla- nych i obiektów objętych ochroną konserwatorską przed drganiami gruntu, zostanie zachowana 100 m strefa ochronna w rejonie punk- tów wzbudzania (w tej odległości wibracje nie są już odczuwalne), 10 Zabytki lub będą stosowane zastępcze punkty wzbudzania,  Prace związane z wierceniem w celu poszukiwania i rozpoznawania złóż węglowodorów będą wykonywane poza wyznaczoną strefą ochrony dla zabytków Źródło: Opracowanie własne

W przypadku powietrza atmosferycznego prace prowadzone na wiertni mogą powodować emisję pyłów i gazów do powietrza:

 Emisja niezorganizowana:  emisja pyłu wtórnego i spalin do atmosfery na skutek pracy pojazdów. Stopień koncentracji zanieczyszczeń komunikacyjnych będzie zależny od intensywności ruchu samochodowego,  pochodnia (tzw. „flara”) w przypadku spalania gazu zrzutowego służąca do odprowadzania gazu o parametrach niehandlowych, spalanego u jej wylotu przy swo- bodnym dostępie powietrza.  Emisja zorganizowana pochodząca z przenośnych (niestacjonarnych) urządzeń takich jak:  agregaty prądotwórcze.

Z dotychczasowych analiz przeprowadzonych w ramach prowadzonych ocen oddziaływania prac wiertniczych na środowisko (opartych w szczególności na wynikach komputerowych symulacji jakościowej i ilościowej emisji zanieczyszczeń do powietrza, jak również rozkładu ich rozprzestrzeniania się w zależności od warunków meteorologicznych) wynika, że prowadzenie prac nie powoduje przekroczeń dopuszczalnych wartości stężeń zanieczyszczeń w powietrzu (dwutlenek azotu i siarki, tlenek węgla, pył zawieszony). Niemniej jednak Inwestor zamierza podjąć działania ograniczające wielkość emisji.

45 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

W przypadku hałasu, jego źródłem związanym z pracą wiertni są głównie: silniki spalinowe, agregaty prądotwórcze, wyciąg wiertniczy, stół wiertniczy, pompy tłokowe, pompy płuczko- we, system oczyszczania płuczki, wentylatory, generatory, sprężarki powietrza i inne podze- społy wchodzące skład urządzenia wiertniczego. Z dotychczasowej praktyki wynika, że prace wiertnicze mogą być prowadzone w sąsiedztwie terenów zabudowy zagrodowej, dla których poziom dopuszczalnego hałasu jest określony zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 r. nr 120, poz. 826) odpowiednio na poziomie 55 dB dla pory dziennej oraz 45 dB dla pory nocnej.

46 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

8 Rodzaje i przewidywane ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko

Ilość i sposób odprowadzania ścieków socjalno-bytowych W przypadku prac sejsmicznych ścieki socjalno-bytowe nie występują. Na etapie prac wiertniczych ilości zużytej wody zależą od trudnej do oszacowania ilości osób przebywających na terenie wiertni. Zakłada się jednak wytworzenie ok. 190 m3 ścieków socjalno-bytowych (w ciągu jednego miesiąca prac wiertniczych), które będą gromadzone w szczelnych zbiornikach, a następnie zabierane przez licencjonowane przedsiębiorstwa utylizacji odpadów i przekazywane do oczyszczalni ścieków.

Ilość i sposób odprowadzania ścieków technologicznych W przypadku powstania ścieków technologicznych, będą one przekazywane uprawnionym podmiotom trzecim przy zachowaniu odpowiednich standardów i warunków określonych w obowiązujących przepisach prawa.

Ilość i sposób odprowadzania wód opadowych Ilość wód opadowych jest zmienna i zależy od wielkości deszczu lub ilości wody powstałej z topniejącego śniegu. Woda po analizie pod względem zawartości substancji niebezpiecznych transportowana jest do najbliższej oczyszczalni ścieków jako ścieki zwykłe (jeżeli nie stwierdzono substancji niebezpiecznych).

Odpady Podczas prac sejsmicznych i wiertniczych wytwarzane są odpady klasyfikowane zgodnie z katalogiem odpadów określonym w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r., w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001 r. Nr 112 poz. 1206) Gospodarka odpadami w czasie prowadzenia prac geologicznych odbywa się zgodnie z przepisami: 1. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39 poz. 251 z zm.), 2. Ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. z 2008r. Nr 13 poz. 865 z zm.).

Według przepisów Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. 2001 Nr 62, poz. 628 z późn. zm.) ustawy o odpadach wydobywczych (Dz.U. 2008 nr 138 poz. 865) oraz, innych ustaw oraz aktów wykonawczych, których przepisy dotyczą gospodarowania odpadami, wytwórca odpadów i prowadzący działalność w zakresie gospodarowania odpadami, w tym odpadami niebezpiecznymi jest zobowiązany do działań prawnych, organizacyjnych, technologicznych, wykonawczych i sprawozdawczych. W trakcie prac sejsmicznych oraz prac pole- gających na montażu wiertni, wiercenia, szczelinowania i likwidacji wiertni, wytwórcami od- padów będą Wykonawcy, którzy na podstawie umowy z Zamawiającym zobowiązani będą do przejęcia odpowiedzialności prawnej za wytwarzane odpady.

47 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Etap prac sejsmicznych W trakcie działalności grupy sejsmicznej będą wytwarzane niewielkie ilości odpadów głównie o charakterze komunalnym. Odpady będą magazynowane w odpowiednich pojemnikach, a następnie przekazywane podmiotom trzecim upoważnionym do prowadzenia działalności w zakresie gospodarowania takimi rodzajami odpadów.

Etap przygotowania obszaru pod wiercenia Na placu budowy będą powstawać niesegregowane oraz segregowane odpady komunalne. Zostaną one wywiezione na składowisko odpadów. Ponadto przewiduje się, że w fazie przygotowania wiertni powstaną odpady związane z przygotowaniem terenu do budowy oraz odpady związane z ewentualną przebudową uzbrojenia terenu.

Etap wiercenia Etap prac wiertniczych wiązać się będzie głównie z powstawaniem odpadów komunalnych związanych z bytnością pracowników na terenie wiertni oraz odpadów związanych z pracą wiertni – w szczególności zwierciny oraz zużytej płuczki. Zgodnie z planem, płuczka będzie pracować w obiegu zamkniętym, po zakończeniu wiercenia będzie przelana do zbiornika na odpady płynne zlokalizowanego na terenie wiertni. Zbiornik ten będzie zabezpieczony przed przedostaniem się zanieczyszczeń do ziemi, wód podziemnych i powierzchniowych. Cała ciecz ze szczelinowania oraz z płuczki zanim trafi do zbiorników na wiertni będzie przesiewana w celu oddzielenia materiału stałego od płynnego. Odpady gromadzone będą w szczelnych stalowych zbiornikach i będą na bieżąco wywożone przez firmę posiadającą decyzję na transport, składowanie i utylizację odpadu o określonym kodzie. Wytwórca odpadów jest zobowiązany do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarowania odpadami wydobywczymi, zgodnie z przepisami ustawy o odpadach wydobywczych (Dz.U. 2008 nr 138 poz. 865) oraz decyzji zatwierdzającej program gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, zgodnie z przepisami ustawy o odpadach (Dz.U. 2007 nr 39 poz. 251).

Etap likwidacji wiertni Przewiduje się, że w fazie likwidacji wiertni powstaną podobne odpady jak w przypadku budowy wiertni.

Sposób postępowania z odpadami:  Odpady wiertnicze (zwierciny, zużyte płuczki) - gromadzone będą w szczelnych stalowych zbiornikach i sukcesywnie wywożone na stosowne składowisko-wysypisko odpa- dów lub przekazane do utylizacji. Ilość odpadów będzie rejestrowana na karcie przekazania odpadów, a ich wywozem będzie się zajmowała firma uprawniona do prowadzenia przedmiotowej działalności.  Odpady typu: zużyte sorbenty, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne zanieczyszczo- ne olejami i smarami gromadzone będą w szczelnych oznakowanych pojemnikach, a po ich zapełnieniu będą przekazywane upoważnionym odbiorcom.

48 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

 Odpadowe oleje mineralne będą gromadzone w pojemnikach i odbierane przez firmy uprawnione.  Filtry olejowe gromadzone będą w szczelnych oznakowanych pojemnikach na wiertni, do czasu ich przekazania uprawnionym odbiorcom.  Złom żelaza i stali będzie gromadzony w miejscu oznakowanym na terenie wiertni i po zakończeniu prac wiertniczych będzie przekazany na składowiska złomu po uprzednio przeprowadzonej selekcji ze względu na rodzaj metalu.  Odpady jak zmieszane odpady opakowaniowe, sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne, odpady gumowe - wywożone będą sukcesywnie na skła- dowisko odpadów przez uprawniony podmiot do prowadzenia działalności w zakresie transportu odpadów.

49 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

9 Możliwe transgraniczne oddziaływanie na środowisko Skala i lokalizacja przedsięwzięcia wykluczają możliwość oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym.

50 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

10 Ocena konieczności utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania Aktualnie obowiązujące przepisy prawne, nie przewidują ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania w otoczeniu planowanego przedsięwzięcia.

51 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

11 Obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody znajdujące się w zasięgu znaczącego oddziały- wania przedsięwzięcia Zgodnie z punktem 12 Koncesji nr 66/2008/p, prace poszukiwawczo - rozpoznawcze złóż gazu ziemnego i ropy naftowej w obszarze koncesji będą prowadzone poza obszarami Eu- ropejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Natomiast prowadzenie prac na pozostałych obszarach podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz.U. Nr.92, poz 880 ze zmianami) będzie uzgadniane z właściwym organem ochrony środowiska, zgodnie z treścią Koncesji. Obszar planowanego przedsięwzięcia znajduje się w sąsiedztwie ekologicznego obszaru węzłowego o randze krajowej - korytarza ekologicznego pojezierno-północnego zwanego również głównym północnym. Cały ten fragment krajowego korytarza lokuje się w obrębie wielkiego płatu ekologicznego Borów Tucholskich i wspólnie z nim odgrywa ogromna rolę jako obszar bytowania (ostoja), kształtujący warunki zachowania różnorodności biologicznej całej środkowo-północnej Polski. Dodatkowo w tak wyznaczonym korytarzu znalazły się fragmenty korytarzy ekologicznych m.in. rzek Liwy, Wdy, Brdy i Gwdy. Korytarze te wchodzą w strukturę korytarza krajowego i odgrywają jednocześnie bardzo ważną rolę regionalną w strukturze funkcjonalnej przestrzeni. Fragmentarycznie korytarz objęty jest różnymi formami ochrony przyrody (w tym m.in. parkami krajobrazowymi: Pojezierza Iławskiego, Wdeckim, Tucholskim, Zaborskim, Wdzyckim, Doliny Słupi) oraz obszarami chronionego krajobrazu i obszarami Natura 2000. Teren inwestycji usytuowany jest w sąsiedztwie korytarza ekologicznego doliny Nogatu – rozciągającego się od krawędzi doliny Wisły i sąsiadujących z doliną Nogatu kompleksów leśnych (w tym rezerwatem Las Mątawski), w kierunku pn.-wsch., wąską doliną pomiędzy wałem rzecznym a skarpą skłonu Pojezierza Iławskiego, przez centrum Malborka i dalej obszarem międzywala wraz z jego najbliższym otoczeniem, przez obszar Żuław Malborskich do połączenia z rzeką Szkarpawą i ujścia do Zalewu Wiślanego. Na terenie koncesji lub w jej sąsiedztwie, znajdują się liczne formy ochrony przyrody podle- gające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody, które znajdują się w zasięgu oddziaływania przedsięwzięcia (przedstawione na Załącznikach 3,4). Przedstawione poniżej wartości odległości, zostały oszacowane w przybliżeniu ze względu na pomiar od granic lokalizacji koncesji, a nie od dokładnego miejsca prac. Na dzień dzisiej- szy Inwestor wyznaczył wstępne obszary, na których będą wykonywane prace. Dokładna lokalizacja (w obrębie obszarów wstępnie wytypowanych) zostanie ustalona po zakończeniu prac studialnych. Poniżej wypisano obszary chronione znajdujące się w promieniu do około 20 km od planowanych odwiertów. Odległości od odwiertów Kamionka-1 i Mirowice-1, oszacowano od środ- ka 1 km buforu, natomiast dla Obszaru-1 i Obszaru-2, Obszaru-3 od ich granic.

Obszary Natura 2000 Obszary Natura 2000, znajdujące się w granicach koncesji oraz jej otoczeniu zostały przedstawione na Załączniku 3.

52 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

 Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Jezioro Drużno PLB 280028 oddalony od Ka- mionka-1 - 22 km, Mirowice-1 - 29 km, Obszar-1 – 23,5 km Obszar-2 – 8,5 km, Obszar-3 - 31km.  Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Ostoja Iławska PLH 280053 oddalony od Ka- mionka-1 - 35 km, Mirowice-1 - 17 km, Obszar-1 – 38,5 km Obszar-2 – 18,3 km, Obszar- 3 - 17,8 km.  Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Lasy Iławskie PLB 280005 oddalony od Kamion- ka -1- 35 km, Mirowice-1- 15,5 km, Obszar-1 – 35 km Obszar-2 – 14 km, Obszar-3- 18,5 km.  Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Aleje Pojezierza Iławskiego PLH 280051 oddalony od Kamionka-1 - 26 km, Mirowice-1 - 14 km, Obszar-1 – 35,6 km Obszar-2 – 16,5 km, Obszar-3 - 14,8 km.  Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Mikołajki Pomorskie PLH220076 oddalony od Kamionka-1- 36 km, Mirowice-1 - 2 km, Obszar-1 – 24,5 km Obszar-2 – 9,1 km, Obszar- 3 - 4,8 km.  Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Dolna Wisła PLH220033 oddalony od Kamionka -1 - 8 km, Mirowice-1 - 15,5 km, Obszar-1 – 4 km Obszar-2 – 2,4 km, Obszar-3 - 7,5 km  Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Dolina Dolnej Wisły PLB040003 oddalony od Kamionka-1-15km, Mirowice-1 - 16,5 km, Obszar-1 – 5,5 km Obszar-2 – 7,1 km, Ob- szar-3 - 7,5 km  Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Sztumskie Pole PLH220087 oddalony od Ka- mionka-1 - 12km, Mirowice-1 - 13,5 km, Obszar-1 – 8,1 km Obszar-2 – 500m, Obszar-3 - 11,5 km  Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Grądy nad jeziorem Zduńskim i Szpęgawskim PLH220067 oddalony od Kamionka-1 - 29 km, Mirowice-1 - 39 km, Obszar-1 – 19,8 km Obszar-2 – 26,7km, Obszar-3 - 31,8 km  Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Waćmierz PLH220031 oddalony od Kamionka-1 - 25 km, Mirowice-1 - 32,5 km, Obszar-1 – 12,5 km Obszar-2 – 19,4 km, Obszar-3 - 25,8 km Żaden teren istniejącego odwiertu Kamionka-1, planowanego Mirowice-1 oraz potencjalnych obszarów odwiertów- Obszar-1, Obszar-2 i Obszar-3 nie koliduje z obszarami Natura 2000.

Obszary Chronionego Krajobrazu Obszary Chronionego Krajobrazu, znajdujące się w granicach koncesji oraz jej otoczeniu zostały przedstawione na Załączniku 4.  Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Iławskiego oddalony od Kamionka-1 - 33 km, Mirowice-1 - 12 km, Obszar-1 – 32 km Obszar-2 – 12 km, Obszar-3 - 14 km  Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego- oddalony od Kamionka-1 - 28,5 km, Mirowice-1 - 31 km, Obszar-1 – 31 km Obszar-2 – 13 km, Obszar-3 - 33,5 km

53 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

 Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Dzierzgoń- oddalony od Kamionka-1 - 20 km, Mirowice-1 - 11,5 km, Obszar-1 – 20,1 km Obszar-2 – przecina, Obszar-3 - 14 km  Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Dzierzgoń- oddalony od Kamionka-1 - 17 km, Mirowice-1 - 6 km, Obszar-1 – 16,3 km Obszar-2 – przecina, Obszar-3 - 4,4 km  Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Drużno- oddalony od Kamionka-1 - 21,5 km, Mirowice-1 - 23 km, Obszar-1 – 23 km Obszar-2 – 5,5 km, Obszar-3 - 25,5 km  Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat- oddalony od Kamionka-1 - 2 km, Mi- rowice-1 - 16 km, Obszar-1 – przecina, Obszar-2 – ok. 2 km, Obszar-3 – ok. 8 km  Obszar chronionego krajobrazu Rzeki Liwy- oddalony od Kamionka-1- 35 km, Miro- wice-1 - 10 km, Obszar-1 – 33 km, Obszar-2 – 17 km, Obszar-3 - 8 km  Obszar Chronionego Krajobrazu Morawski- oddalony od Kamionka-1 - 28,5 km, Mi- rowice-1- 4 km, Obszar-1 – 26 km, Obszar-2 – 12 km, Obszar-3 – przecina  Obszar Chronionego Krajobrazu Ryjewski- oddalony od Kamionka-1- 23 km, Mirowi- ce-1 - 8,5 km, Obszar-1 – 20 km, Obszar-2 – 6,3 km, Obszar-3 – przecina  Obszar Chronionego Krajobrazu Białej Góry- oddalony od Kamionka-1 - 15,5 km, Mirowice-1 - 9,5 km, Obszar-1 – 10,5 km, Obszar-2 – 1 km, Obszar-3 – 3,3 km  Obszar Chronionego Krajobrazu Wysoczyzny Elbląskiej - Zachód oddalony od Ka- mionka-1 - 22,5 km, Mirowice-1 - 39,5 km, Obszar-1 – 21,5 km, Obszar-2 – 18 km, Ob- szar-3 - 42 km Na południowym-wschodzie Obszar-1 zawiera się w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat. Ponadto Obszar Chronionego Krajobrazu rzeki Nogat znajduje się w odległości 2 km od istniejącego odwiertu Kamionka-1. Południowo-wschodnia część Obszaru-2 zawiera się w granicach Obszaru Chronione- go Krajobrazu Jezioro Drużno i Rzeki Dzierzgoń. Północno-zachodnia część Obszaru-3 zawiera się w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Ryjewskiego, a południowy fragment w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Morawskiego.

Parki Narodowe Na terenie koncesji oraz w sąsiedztwie nie występują parki narodowe.

Rezerwaty Przyrody Rezerwaty Przyrody i Parki Krajobrazowe, znajdujące się w granicach koncesji oraz jej otoczeniu zostały przedstawione w Załączniku 4.  Rezerwat Jezioro Drużno w całości znajduje się na terenie Obszaru Specjalnej Ochro- ny Ptaków i Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk Natura 2000 „Jezioro Drużno”. Od- dalony od Kamionka-1 - 23 km, Mirowice-1 - 30 km, Obszar-1 – 27,5 km, Obszar-2 – 10,3 km, Obszar-3 - 32,5 km

54 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

 Rezerwat Jezioro Gaudy oddalony od Kamionka-1 - 39 km, Mirowice-1 - 18 km, Ob- szar-1 – 38,3 km, Obszar-2 – 17,5 km, Obszar-3 - 18,5 km  Rezerwat Jezioro Liwieniec oddalony od Kamionka-1 - 33 km, Mirowice-1 - 8,5 km, Obszar-1 – 32 km, Obszar-2 – 16,5km, Obszar-3 - 5,7 km  Rezerwat Parów Węgry oddalony od Kamionka-1 - 11 km, Mirowice-1 - 18 km, Obszar- 1 – 6,3 km, Obszar-2 – 3,3 km, Obszar-3 - 15,4 km  Rezerwat Las Mątawski oddalony od Kamionka-1 - 15 km, Mirowice-1 - 20 km, Obszar- 1 – 8 km, Obszar-2 – 8,7 km, Obszar-3 - 14 km  Rezerwat Wiosło Duże oddalony od Kamionka-1 - 43,5 km, Mirowice-1 - 27,5 km, Ob- szar-1 – 38 km, Obszar-2 – 28,3 km, Obszar-3 - 15,5 km  Rezerwat Wiosło Małe oddalony od Kamionka-1 - 42 km, Mirowice-1 - 25 km, Obszar-1 – 36,4 km, Obszar-2 – 26,4 km, Obszar-3 - 13,6 km  Rezerwat Biała Góra oddalony od Kamionka -1- 20,8 km, Mirowice-1 - 17,1 km, Ob- szar-1 –14,5 km, Obszar-2 – 7,8 km, Obszar- 3 - 10,1 km Na żadnym z terenów: istniejącego odwiertu Kamionka-1, planowanego Mirowice-1 oraz potencjalnych obszarów odwiertów- Obszar-1, Obszar-2 i Obszar-3 nie są zlokalizowane rezerwaty przyrody.

Parki Krajobrazowe  Park Krajobrazowy Nadwiślański - oddalony od Kamionka -1- 45 km, Mirowice-1- 28 km, Obszar-1 –38,5 km, Obszar-2 – 28,8 km, Obszar- 3- 15,8 km

 Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego - oddalony od Kamionka -1- ok. 36 km, Mirowice-1 - 16 km, Obszar-1– 35 km, Obszar-2 – 12,5 km, Obszar- 3- 18 km

Na żadnym z terenów: istniejącego odwiertu Kamionka-1, planowanego Mirowice-1 oraz potencjalnych obszarów odwiertów- Obszar-1, Obszar-2 i Obszar-3 nie są zlokalizowane parki krajobrazowe.

Pomniki przyrody Na terenie koncesji występują 92 pomniki przyrody, wśród których wyraźnie dominuje dąb szypułkowy (Quercus robur). Lokalizacje odwiertów będą tak ustalane aby unikać lokalizo- wania w sąsiedztwie pomników przyrody.

Użytki ekologiczne  Nr 323 zlokalizowany w gminie Sztum, na obszarze sieci Natura 2000 Sztumskie Pole  Nr 348 obręb Półmieście w gminie Nowy Staw w dolinie rzeki Nogat

Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe  Jar Starych Dębów w Prakwicach, gmina Dzierzgoń

55 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

12 Załączniki

56 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Załącznik 1 Koncesja na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż gazu ziemnego z dnia 24 grudnia 2008 r. nr 66/2008/p

57 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

58 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

59 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

60 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Załącznik 2 Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie gazu ziemnego z dnia 7 grudnia 2010 r.

61 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

62 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

63 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

64 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

65 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Załącznik 3 Obszary Natura 2000 zlokalizowane wewnątrz oraz w bezpośrednim sąsiedztwie obszaru koncesji Malbork

66 Wersja 01 Wrzesień 2012

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu ziemnego w obrębie obszaru koncesji Malbork

Załącznik 4 Pozostałe formy ochrony przyrody (poza obszarami Natura 2000) zlokalizowane wewnątrz oraz w bezpośrednim sąsiedztwie obszaru koncesji Malbork

67 Wersja 01 Wrzesień 2012