Onderzoek Gevallen Wethouders 2008
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
> onderzoek 2 3 onderzoek >2008ishetopeennaslechtstejaar.Afgelopenjaarverlieten122 wethouderstijdelijkofdefinitiefhetpluchenaeenvertrouwensbreuk.In2004 warendater145.Deparallel:beidejarenwarenhettweedevolledigecollegejaarná deraadsverkiezingen.BinnenlandsBestuurzetdeverliezenopeenrij. Vallende 9 januari 2009/ week 1-2 wethouders OPMERKINGEN:OPMERKINGEN: - kader burgemeesters flink ingekort, tekening kan er ook uit daarna zoveel mogelijk passend maken. Illustraties > Jack Prince LIJST VAN GEMEENTEN VOLLEDIG MAKEN T/M ZEEWOLDE AUB ALLE KADERTEKSTEN IN KADERLETTER ZETTEN 023-031_01-02_SPE_Opening 23 06-01-2009 16:35:01 2 4 > onderzoek henk bouwmans Groot aantal ijna tweehonderd wethouders verlie- en Zeewolde vormen dit illustere rijtje. Anders dan ten het afgelopen jaar tijdelijk of defi- vorig jaar, toen in zes gemeenten de burgemeester werd gaf er om nitief het politieke toneel. De meesten, meegezogen in het conflict, kwam alleen de Veghelse B122 van de 196, moesten vertrekken of in de wachtka- burgemeester Arno Frankfort samen met al zijn wet- persoonlijke mer plaatsnemen vanwege een politieke vertrouwens- houders tussen de wielen. breuk. 2008 is daarmee voor wethouders het op een na Bleven daarmee alle burgemeesters op hun plek? Nee, redenen de slechtste jaar geworden sinds de invoering van het dua- maar liefst 61 gemeenten zagen in het afgelopen jaar lisme in 2002. Het record van 145 politiek gesneuvelde hun burgemeester vertrekken. Meestal was er sprake 9 januari 2009/ week 1-2 brui aan wethouders uit 2004 werd niet gehaald, maar met 122 van (vervroegde) pensionering - soms van promotie. wethouders die politiek in de problemen raakten, is Zoals Leen Verbeek (PvdA) die vanuit Purmerend 2008 voor wethouders een nieuw dieptepunt. commissaris van de koningin in Flevoland werd. Tussen 2004 en 2008 is er een opvallende parallel. Beide Burgemeester Wim de Gelder (GroenLinks) verruilde jaren zijn het tweede volledige ‘regeringsjaar’ van de Bloemendaal voor Alphen aan den Rijn. colleges die na de raadsverkiezingen van respectievelijk Als we alle burgemeesterswijzigingen én wethouders- 2002 en 2006 aantraden. Sinds de verkiezingen is het vervangingen bij elkaar optellen, wijzigde in 2008 in aantal vertrokken wethouders elk jaar gestegen. De 162 gemeenten de samenstelling van het college. Dat is teller stopte in 2008 bij 196. In 2007 stond de teller op een op de drie (36 procent). Ter vergelijking: in de hele 131 waarvan 71 na een politiek conflict, terwijl in eerste duale collegeperiode haalden 190 colleges zon- 2006 49 wethouders vertrokken, die na de raadsver- der verlies van wethouders of burgemeester de eind- kiezingen in dat jaar waren geïnstalleerd. Dertig van streep en werden zes op de tien colleges getroffen door hen wegens een politiek conflict. Na de raadsverkie- een verandering van de collegesamenstelling. zingen van 2002 was er hetzelfde beeld: een elk jaar groeiend aantal vertrokken wethouders met een piek Gezondheid Een trend die zich in 2007 aankondigde, in het tweede volledige collegejaar. Daarna daalde het zette zich in 2008 door. Een groot aantal wethouders aantal vertrokken wethouders. gaf er om persoonlijke redenen, danwel vanwege de Dat 2008 het record van 2004 niet verbetert, kan wor- gezondheid (noodgedwongen) de brui aan. Voor ver- den verklaard met het argument dat iedereen (raad, schillende wethouders was de combinatie van een wethouders en burgemeesters) inmiddels beter de weg reguliere baan met de bestuursfunctie te zwaar. Het weet te vinden in het duale bestuurssysteem. Echter: aantal wethouders dat om gezondheids- en persoon- ook mag niet vergeten worden dat er door herindelin- lijke redenen (zoals pensionering) vertrok, steeg van gen en fusies in 2008 1512 wethouders waren, terwijl in tien in 2006 via 27 in 2007 naar 37. Een recordaantal 2004 begonnen werd met zo’n 1650 wethouders. van vijf wethouders overleed afgelopen jaar. In ieder geval lijkt het hoge aantal vertrokken wethou- Opvallend was ook dat negen wethouders het wethou- ders niet te worden veroorzaakt door ‘de wethouder- derschap verruilden voor een fulltime betrekking bui- van-buiten’. Een minderheid van de vertrokken wet- ten het openbaar bestuur. Ook hier is sprake van een houders, drie op de tien, is afkomstig van buiten de trend, sinds de verkiezingen stijgt het aantal wethou- raad. De opvolgers zijn fifty-fifty afkomstig vanuit de ders dat een baan buiten het gemeentehuis prefereert raad en van buiten de gemeenteraad. boven het wethouderschap. Dat wordt niet altijd op prijs gesteld. De Leeuwardense Collegecrises Opvallend in 2008 is het grote aantal wethouder Yvonne Bleize (GroenLinks), die directeur colleges dat in een crisis geraakte. In achttien gemeen- van het Cartesius Instituut in de Friese hoofdstad is ten werden de wethouders demissionair en kwamen zij geworden, werd er tijdens haar afscheid van de raad aan vaak niet meer terug. Albrandswaard, Bodegraven, herinnerd dat zo’n snel vertrek niet de bedoeling was. Harenkarspel, Kampen, Meerssen, Nederweert, Nuth, Wethouder word je in beginsel voor een periode van Roerdalen, Scherpenzeel, Tilburg, Uitgeest, Valkens- vier jaar, zo kreeg Bleize te horen. waard, Veghel, Waalwijk, Wassenaar, Weesp, Winsum Het wethouderschap blijkt ook in 2008 een mooie opstap naar een andere publieke functie. Liefst tien wethouders solliciteerden met succes naar het burge- !ANTALAFGETREDENWETHOUDERSIN meesterschap. Twee wethouders van de ChristenUnie, 4OTAALVERTROKKEN Wouter de Jong (Houten) en Marion Haak-Griffioen !NDEREZAKELIJKEWERKKRING (Woerden), verkasten na de collegecrisis in het Utrecht- !NDERSPERSOONLIJK se provinciale bestuur naar de provincie om gedepu- "URGEMEESTERS !NDEREPOLITIEKE WERKKRING teerde te worden in het nieuwe college van GS. De Haag- BENOEMING se wethouder Jetta Klijnsma (PvdA) maakte de politiek /VERLIJDEN 'EZONDHEID mooiste promotie met haar benoeming vlak voor kerst tot staatssecretaris van Sociale Zaken. (ERINDELING Illustratie > ©B-graphic Op de volgende pagina’s geeft Binnenlands Bestuur het overzicht van de wethouders die om politieke redenen voortijdig vertrokken. De lijst van alle vertrokken wet- houders is te vinden op de website van Binnenlands .APOLITIEKEBREUK Bestuur, www.binnenlandsbestuur.nl 023-031_01-02_SPE_Opening 24 06-01-2009 16:35:03 > onderzoek 2 5 De lijst Gevallen na politieke vertrouwensbreuk in 2008 van financiën een begrotingste- Bodegraven 6ERTROKKENWETHOUDERSPERPARTIJ kort zonder dekkingsvoorstel- Jan Bouwens (PvdA) moet weg 9 januari 2009/ week 1-2 len presenteert. Opvolger: nadat coalitiepartij Beter Bode- 0VD! Marga Duijnker (PvdA). graven het vertrouwen in hem #$! en zijn fractie opzegt. De wet- Beverwijk houder wordt verweten onvol- 66$ Wim Spruit (PvdA) stopt ermee doende werk te maken van het omwille van zijn gezondheid, collegespeerpunt voor meer OPMERKINGEN: ,OKAAL maar erkent aan het einde van bestuurlijke transparantie en 'ROEN,INKS het jaar dat er sprake is van een participatie van de burger. In politiek onwerkbare situatie reactie daarop bieden de overi- #HRISTEN5NIE Illustratie > ©B-graphic door de lokale machtspolitiek ge twee wethouders Gerrit- 3'0 van zijn en andere partijen. Wim van Veelen (Christen- Opvolgster: Jacqueline Doren- Unie) en Nel de Wilde-van der $ bos (PvdA). Gaag (Beter Bodegraven) hun ontslag aan. 0OLITIEKCONFLICT OMANDEREREDENEN TOTAAL Binnenmaas Alinda Callewaert (CDA) wordt Boxmeer Abcoude dan om de inhoud van de voor- verantwoordelijk gehouden Hermien van den Brand (VDB) Kees Veldhuijzen (VVD) treedt stellen die zij indient. Opvolger: voor de chaos bij de regionale stapt in de zomer op vanwege af vanwege een vertrouwens- Dolf Veenboer (PvdA). afvalverwerking na een rapport politieke problemen. Geen breuk met eigen fractie. Opvol- daarover van de regionale re- opvolger. ger: Ton de Roode (PvdA). Amsterdam kenkamercommissie en het Hennah Buyne (PvdA) struikelt bureau BING. Zij verliest het Bronckhorst Albrandswaard over omstreden lesbrief met vertrouwen van de coalitiepart- Dirk Nas (PvdA) legt het wet- Een unaniem aanvaarde motie anti-Wilderspassage. Opvolger: ners. Opvolger: Jan Westerop houderschap neer vanwege ver- van wantrouwen van oppositie- Freek Ossel (PvdA). (CDA). schil van inzicht binnen het col- partij EVA brengt de coalitie van NAP, PvdA en VVD ten val. Arnhem Jan Backbier (Nieuwe Albrands- Sander van Bodegraven (PvdA) 2004 blijft het rampjaar waardse Partij), Gerard Brus- stapt op na conflict over te duur saard (PvdA) en Dick Roelse uitgevallen verbouwing van het Voor wethouders blijft 2004 het absolute rampjaar. Toen traden 145 (VVD) komen ten val. Aanlei- Museum voor Moderne Kun- wethouders tijdelijk of definitief af om politieke redenen. Voor de ding voor de val: over en weer sten. Opvolger: Roeland Kreeft tweede keer sinds de invoering van het dualisme zijn er meer dan wordt wethouders een gebrek (PvdA). honderd wethouders om politieke redenen tijdelijk of definitief van aan communicatie over hun het pluche verdwenen. In het afgelopen jaar werden 122 wethouders beleid verweten. Opvolgers: Baarn met een politieke vertrouwensbreuk geconfronteerd. Dat is ruim Vera Spruit-Remijn (VVD), Anneke Maareveld (CDA) stapt twintig minder dan in 2004. Er is een opvallende parallel tussen Raymond van Praag (PvdA) en op wegens aanhoudende kritiek beide jaren: zowel 2008 als 2004 is het tweede volledige jaar van de Han van Toornburg (CDA). op haar zwakke functioneren. collegeperiode. Opvolger: Henk van de Kerk Alkmaar (CDA). Henk Hanssen (VVD) stapt op. 2AMPJAARNIETBEDREIGDDOOR