APRIL 2017 ELSEVIER SENIOREN NIEUWSBRIEF ESNIEUWSBRIEF75 VGEO-leden ontvangen Nieuwsbrief en drukwerk voornamelijk nog per e-mail Veelzijdige Reed-Elsevier draagt niet langer VGEO-leden- druk- en verzendkosten vergadering De jaarlijkse algemene VGEO- Dit kan de laatste Nieuwsbrief in gedrukte vorm zijn voor VGEO-leden ledenvergadering op 19 april met een e-mailadres. Onze belangenorganisatie wordt namelijk gedwon- a.s. is deze keer veelzijdig gen te bezuinigen. Onze vroegere werkgever neemt niet langer de druk- en vindt weer plaats in ‘t en verzendkosten van deze Nieuwsbrief en ander drukwerk voor zijn Koetshuis in Nijkerk. ’s Och- rekening. Als bladenman betreurt VGEO-voorzitter Henk van der Rijst tends voert PGB-bestuurder Jochem Dijckmeester (één deze ontwikkeling. Tijdens de komende algemene ledenvergadering van de jongste pensioenbe- komt hij hier nader op terug. stuurders in Nederland) het “Begin dit jaar werd me duidelijk VvG-PGB. Via de VvG-PGB kunnen woord over het PGB-beleid. dat Reed Elsevier de druk en ver- we zo namelijk indirect nog invloed Inmiddels maken we al ruim zendkosten, niet langer wil dragen’’, uitoefenen op de benoeming van een jaar deel uit van dit pen- aldus Henk van der Rijst. Zij heb- vertegenwoordigers van de gepen- Henk van der Rijst: Een hogere sioenfonds. ben bovendien voor de verzending sioneerden in het Bestuur en Ver- kostenpost op de begroting. ‘s Middags na de uitgebreide ook geen bulkcontracten meer met antwoordingsorgaan van het fonds. lunch, komt het heel andere Post-NL waarop wij kunnen meelif- Toen is ook besloten om dat collec- kostenpost van 3.633,16 euro voor onderwerp, ‘Dementie’ aan ten. Dat komt omdat het Reed Busi- tieve lidmaatschap uit de huidige het drukken en verzenden ten be- de orde. ness gedeelte de laatste jaren danig contributie van de VGEO te beta- hoeve van 134 leden van wie wij is afgeslankt en weekblad ‘Elsevier’ len.’’ Dit betekent volgens Van der geen e-mail hebben. Wij voelen ons Het middagonderwerp wordt nu ook de deur uit is. Niettemin wist Rijst echter wel dat de VGEO een verplicht om ook deze leden op de gepresenteerd door deskundi- de VGEO-voorzitter te bereiken dat hogere kostenpost op zijn begroting hoogte te houden. gen van Alzheimer Nederland wij dit jaar door Reed Business nog heeft moeten opnemen. De leden zonder e-mail adres kos- drs. Josine van der Poel en steeds worden gesponsord en wel ten ons op deze wijze wel € 27,11 Josephine Lambregts-Rusche. met 4000 euro. De jaren daarna Het kostenplaatje per lid per jaar, dit is inclusief druk- Hierbij komen de volgende wordt dit 2000 euro. De directie van Het komt er op neer dat de VGEO kosten, enveloppen en porto. Daar thema’s ter sprake. De sig- Elsevier zegde al eerder het jaarlijk- moet bezuinigen. Het bestuur heeft staat maar een minimale jaarlijkse nalen van dementie, en wat se sponsorbedrag weer toe hier lang over gebrainstormd. Er is contributie van € 14,00 per lid te- je moet doen als je die waar- besloten om in deze tijd van digitale genover. We teren zo jaarlijks dus neemt; verschillende vormen Andere kostenpost communicatie daar dan ook nood- flink in op ons vermogen. van dementie (verschillende De VGEO-voorzitter wijst op nog gedwongen maar gebruik van te Om de kosten van drukwerk nog verschijnselen); belang van een andere kostenpost die er bij maken. Voor VGEO-leden die een verder te beperken doet de VGEO tijdige diagnose, ook met oog kwam sinds onze toetreding tot e-mailadres hebben doorgegeven, daarom een dringend beroep op op medicijnen e.a. behande- het pensioenfonds PGB. “Op de zo’n 60% van alle leden, betekent leden die hun e-mailadres nog niet lingen; hoe ga je om met men- Algemene Ledenvergadering van dit dat zij informatie over de alge- doorgaven dit alsnog te doen bij sen met dementie als man- vorig jaar besloten we om voor de mene ledenvergadering, dagje uit, onze penningmeester Ger de Rooij. telzorger, maar ook als om- belangenbehartiging van onze le- enz. voortaan alleen per e-mail Van extra belang is nu ook dat in stander. Wat kan Alzheimer den collectief lid te worden van de ontvangen. Dit scheelt jaarlijks het vervolg veranderingen van een Nederland betekenen voor gepensioneerden vereniging van 1.498,69 euro aan kosten. Er res- e-mailadres tijdig aan hem worden mensen met dementie en hun ons huidige pensioenfonds PGB; de teert niettemin nog een aanzienlijke doorgegeven. naasten? IN DIT NUMMER PGB met jonge bestuurder 2 Van de bestuurstafel 6 PGB hoefde niet te korten 3 Meer gebruik internet 75+ 6 De vergrijzing heeft gesproken 4 Boezems 7 Koopkracht 2017 minder gunstig 5 In memoriam Rina Terstall 8

Vereniging van Gepensioneerden Elsevier-Ondernemingen. VGEO behartigt de gemeenschappelijke belangen van alle ge(pré)pensioneerden van Reed Elsevier. Belastingwe(e)tjes • Elk jaar verstrekt het Rijk ruim 6 miljard euro aan subsidies. Bij ruim 90% van deze subsidies is het volstrekt onduidelijk of dat belastinggeld COMMENTAAR goed besteed is. Geschonden vertrouwen • De hogesnelheidstrein kostte de Nederlandse belastingbetaler 8 miljard euro. Het enige bedrijf dat er nu hard overheen rijdt is het Kreeg U vóór de verkiezingen ook een sik van al die be- rekeningen, visies en constateringen van gerenommeerde Franse-Belgische Thalis. planbureaus? Het leek wel een uitverkoop aan informa- • Wat verstaat de politiek onder ‘Jan Modaal’? Jan Modaal staat in tie. Soms aantrekkelijk en vaak minder aantrekkelijk Den Haag te boek voor een jaarinkomen van € 36.500 euro bruto. Per geprijsd. Was er iets voor U bij? Let op, mocht het U zijn maand is dat € 2.808 en netto ongeveer € 2.021. Dit is gebaseerd op tegen gevallen, terugbrengen mag niet. De enige voor overheidscijfers van september 2016. wie ik sympathie kon opbrengen is het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Die wierp onlangs vervelende drempels op voor de komende coalitie. Ik sluit me hierbij aan maar PGB onderscheidt zich met jonge bestuurder zonder leedvermaak en met grote vreze. Want waarvoor Jochem Dijckmeester (34) bestuurslid van Pensioenfonds PGB is uitgeroe- waagt het SCP de politiek te waarschuwen? ,,Herziening pen tot ‘jonge pensioenfondsbestuurder van het jaar’. De onderscheiding van het pensioenstelsel gaat het geschonden vertrouwen in pensioenfondsen niet herstellen,’’ aldus een recent rap- werd voor het eerst uitgereikt. Hij houdt tijdens de komende algemene port. Er is de afgelopen jaren veel onrust en onduidelijk- ledenvergadering van de VGEO een inleiding namens PGB. heid gezaaid over de toekomst van onze pensioenen. Dat De onderscheiding die hij ontving wisten we al. Het SCP verkondigt hier, spijtig genoeg, dus is een initiatief van organisaties een waarheid als een koe. Maar wat nu? De al jaren uit- die streven naar vergroting van het gestelde maar nog steeds onontkoombare herziening van aantal jongeren (onder de 40) in ons pensioenstelsel kreeg neurotische en dwangmatige pensioenfondsbesturen. De verkie- trekjes. Maar eureka, de Sociaal-Economische Raad (SER) zing verliep via een stemming op presenteert nu, na drie jaar studeren, de heilige graal van internet. Hij werd onder meer geno- een nieuw pensioenstelsel. Ze wachtten bewust tot na de mineerd omdat hij bestuurslid is bij verkiezingen om de politiek hiermee te confronteren. Ik twee pensioenfondsen. Behalve bij dingen en arbeidsvoorwaarden is ben bang dat het geen Heilige graal is maar hete hutspot. Pensioenfonds PGB zit hij ook in het een duidelijke rode draad in mijn De eerste noodsignalen over de uitvoerbaarheid zijn al bestuur van Pensioenfonds UWV. werkzaamheden”, zegt hij. “Pensi- uitgezonden door de gezamenlijke ouderenorganisaties Hij is nu een jaar lang ambassadeur oen is een belangrijke arbeidsvoor- en de Pensioenfederatie. Er rijst een ongelooflijk beeld op. voor jongeren in pensioenfondsbe- waarde en ik ben ervan overtuigd Dit land, met naar verluidt de beste pensioenen ter wereld, sturen. Ook mag hij nu een pensi- dat een pensioenfonds, waarbij heeft door besluiteloosheid, onbekwaamheid, en einde- oenbijeenkomst organiseren met sociale partners goed betrokken loos gekakel, alle vertrouwen daarin weten te verspelen. een eigen thema. “Het innoveren zijn, de beste plek is om dit onder Dames en heren politici ook sterkte hiermee. en verjongen van arbeidsverhou- te brengen.” Onze koopkracht Sinterklaastijd lijkt dit jaar vroeg aan te breken. Vrijwel RELX niet geaccepteerd als nieuwe merknaam alle politici vinden dat onze koopkracht achter bleef en De nieuwe naam van Reed Elsevier, RevelX. Dit heeft ernstige gevolgen nodig moet worden gerepareerd. Maar, zo luidde het oude RELX, is weinig geluk beschoren. voor het voormalige Reed Elsevier. credo, er zijn gepensioneerden die wel wat koopkracht Hij wordt namelijk niet als merk- De nieuwe naam kan nu niet wor- kunnen inleveren. De overheid en het CBS rekende hen, naam geaccepteerd door het Be- den geregistreerd voor een groot met mijn eigen woorden, tot de ‘GePOENsioneerden’. Die nelux Bureau voor de Intellectuele aantal onderdelen van het bedrijf. zitten er warm genoeg bij. Zoals wel vaker ongenuanceerd Eigendom. Tegen deze merkregis- RevelX kan op grond van de beslis- vastgesteld en met één maat gemeten. Bovendien waren tratie is namelijk bezwaar gemaakt sing optreden tegen het gebruik er wat manco’s in de berekeningen. Inmiddels heeft het door het Amsterdamse bedrijf Re- van de merknaam RELX in de Bene- CBS haar gegevens genuanceerd. Wordt het nu toch echt velX Holding. Dit bedrijf bezit al lux. Maar dit kan ook gaan gelden pakjesdag voor de ouderen? Of krijgen we Zwarte Pieten een Europese merkregistratie voor voor meer EU-landen. RELX heeft al toegespeeld? Met of zonder roetvegen. Dat wel natuurlijk. de naam RevelX. Het merkenbu- een EU-registratie in 28 Europese Harry Nijhuis reau vindt dat RELX teveel lijkt op landen.

HOOFDREDACTIE: Harry Nijhuis EINDREDACTIE: Jeroen Hogendorp LIDMAATSCHAP EN CONTRIBUTIE VGEO-leden betalen jaarlijks € 14,- contributie. VORMGEVING: Jos Wachelder Een vrijwillige verhoging van deze bedragen wordt zeer op prijs gesteld. BIJDRAGEN: Wil Langenbarg Contributie s.v.p. overmaken op ING-rekening NL27 INGB 0000 100 802. REDACTIEADRES: Veenweg 21a, 7055 BP Heelweg, Tel.: (0315) 24 14 72 t.n.v. Vereniging van Gepensioneerden Elsevier-Ondernemingen, Doetinchem. E-MAIL: [email protected] WEBSITE: www.vgeo.nl Nadere informatie Ger de Rooij Tel : 0229-553054 E-mail: [email protected]

VRAGEN OF MEDEDELINGEN? Als er veranderingen optreden, bijvoorbeeld door DE VOLGENDE NIEUWSBRIEF VERSCHIJNT JUNI 2017. verhuizing of overlijden, kunt u dit kenbaar maken bij onze penningmeester KOPIJ MOET UITERLIJK 3 JUNI BINNEN ZIJN. Ger de Rooij, Grootweg 12, 1647 CN Berkhout. Tel : 0229-553054 E-mail: [email protected] M. 06-37349696 Voor zaken betreffende bestuur en organisatie kunt u contact opnemen met Mary van Dort - van der Pels, Lange Dreef 18, 6641 WL Beuningen. Tel: (024) 6771000 E-mail: [email protected] 2 ELSEVIER SENIOREN NIEUWSBRIEF “De vermogenstoename van pensioenfondsen ’Pensioenherziening gaat vertrouwen PGB hoefde vanaf 2008, het begin deelnemers niet herstellen’ van de crisis, is voor niet te korten Omdat het hele jaar 2016 de dek- 45% toegeschreven kingsgraad van Pensioenfonds PGB aan niet geïndexeerde De herziening van het pensioenstelsel waar de sector nu druk mee bezig (en vele andere pensioenfondsen) pensioenuitkeringen.’’ is, gaat het geschonden vertrouwen in pensioenfondsen niet herstellen. gestaag daalde, zag het er naar uit Daarvoor waarschuwt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in een dat PGB voor het eerst in zijn be- Peter Patijn recent gepubliceerd rapport. De discussie richt zich volgens het SCP nu staan zou moeten gaan korten. vooral op het verbeteren van procedures, terwijl deelnemers het pensi- (voorzitter Gelukkig bleek dit uiteindelijk niet Belangenvereniging oenstelsel beoordelen op de uitkomsten. nodig, omdat vanaf november zowel de rente als de aandelen- pensioengerechtigden Zolang de hoogte van het pensioen rantie moet er op haar beurt toe Pensioenfonds Zorg en Welzijn.) koersen stegen. Dit resulteerde in niet verbetert zal het lastig zijn om leiden dat mensen weer een beetje een dekkingsgraad van 96%, ruim het vertrouwen terug te winnen, vertrouwen in het stelsel krijgen. boven de kritische dekkingsgraad volgens het onderzoeksbureau. Volgens het SCP is dit laatste echter waarbij een fonds moet korten. Winst RelX 6% Vooral bij ouderen en laagopgelei- wensdenken. Uit onderzoek blijkt Daartegenover staat dat dit per- den. Sinds de crisis is het vertrou- dat deelnemers veel meer waarde centage nog ver verwijderd is van hoger wen in de pensioensector erg laag. hechten aan de hoogte en zeker- Relx Group heeft de winst en om- het vereiste minimum van onge- Voor de pensioensector komt deze heid van pensioen dan aan bijvoor- veer 104%. Dit heeft PGB gemeen zet in het afgelopen jaar opge- conclusie van het SCP uiterst onge- beeld solidariteit en keuzevrijheid. met 61 procent van alle pensioen- voerd. Het concern rekent voor dit lukkig uit. De Sociaal-Economische fondsen. Het betekent dat zij een jaar op verdere verbetering van de Raad (SER) staat juist op het punt De voorstellen van 50Plus, PVV en herstelplan moeten indienen bij De resultaten. De omzet steeg met 4% om na bijna drie jaar studeren en SP om de AOW-leeftijd weer te ver- Nederlandsche Bank. Het niveau rekenen met een plan voor een lagen naar 65 jaar en de pensioenen en de bedrijfswinst nam met 6% waarbij de pensioenbedragen geïn- pensioenhervorming te komen. Dit gewoon op te hogen met de inflatie, nog sneller toe. dexeerd kunnen worden, ongeveer zou voor de formatie gepresenteerd ondanks de malaise bij de fondsen, 114%, is al helemaal ver uit beeld. moeten worden, zodat het nieuwe appelleren beter aan de gevoelens Papieren uitgaven spelen bij het kabinet er mee aan de slag kan. van deelnemers. Maar dat kost wel bedrijf geen factor meer van bete- De herziening moet mensen onder heel veel geld en gaat bovendien kenis. Alle divisies droegen bij aan meer beter zicht geven op wat ze ten koste van het pensioen van jon- de winstgroei. Uitschieters waren sparen en meer ruimte voor keuzes geren, dus dat is ook niet een door de juridische divisie met een plus geven. Deze verhoogde transpa- iedereen gewenste oplossing. van 12% en het onderdeel dat ri- sico en zakelijke analyses verzorgt (9%). De wetenschappelijke uitga- opnamestop afkondigen als het ven zagen het bedrijfsresultaat 3% Zorgkosten ouderen stegen in jaar ervoor. Dit wordt volgens de toenemen. ziekenhuizen mede veroorzaakt 2016 ondanks bezuiniging door een toename van het aantal Data-analyses kwetsbare oudere patiënten, die Het concern richt zich in toenemen- De bezuinigingen die de overheid heeft doorgevoerd voor de thuiszorg vaak niet terug naar huis kunnen de mate op data-analyses, naast omdat zij daar geen ondersteuning hebben niet geleid tot een daling van de totale zorgkosten van ouderen. de organisatie van beurzen en con- krijgen. De Nederlandse Vereniging gressen en de uitgaven van weten- Sterker nog, de zorguitgaven van 65-plussers lagen afgelopen jaar bijna van Ziekenhuizen wees ook al op de schappelijke (online) tijdschriften. 5 procent hoger dan in 2015. Overigens toont Europees onderzoek dat groeiende toestroom van oudere In een toelichting spreekt CEO Nederland vorig jaar weliswaar de duurste maar ook de beste zorg in patiënten naar de spoedeisende Erik Engstrom van goede onderlig- Europa had. hulp. Volgens de vereniging vervult gende omzetgroei. Ook wijst hij de spoedeisende hulp te vaak de rol erop dat de winst sneller toeneemt Dit blijkt uit een onderzoek van lijns verblijf te zien, waarbij 65-plus- van noodopvang voor ouderen die dan de omzet. Engstrom zegt voort adviesbureau Fluent Healthcare. sers in zorginstellingen verblijven te kwetsbaar zijn om thuis te verblij- te gaan op het pad van autonome Daarin worden zorgkosten die in 43 omdat zij om medische redenen ven, maar die niet ziek genoeg zijn groei, waarbij sterk wordt ingezet ziekenhuizen zijn gemaakt vergele- tijdelijk niet thuis kunnen wonen, voor de spoedeisende hulp en voor op data-analyse: “Onze strategie ken met de kosten die via de Wet bijvoorbeeld na een opname in het het ziekenhuis. blijft onveranderd.” De tegenval- maatschappelijke ondersteuning ziekenhuis. lende verkopen van papieren we- (WMO) en de Wet langdurige zorg tenschappelijke uitgaven leidde in (WLZ) zijn vergoed. Op de WMO, Meer spoedzorg De waargenomen kostenstijging is VS slechts tot een rimpeling in de de ondersteuning thuis, werd wel- in lijn met de signalen vanuit zie- winst- en verliesrekening. Boekhan- iswaar circa 10% bezuinigd, maar kenhuizen over de toename van het dels waren hier vorig jaar actief hun op andere gebieden maakten de aantal oudere patiënten dat zich voorraden aan het wegwerken en 65-plussers juist beduidend meer meldt voor spoedzorg. In bijvoor- talmden met de inkoop van nieuw gebruik van zorg. Zo meldden oude- beeld de regio Noord-Holland en materiaal. ren zich in 2016 bijna 20% vaker op de spoedeisende hulp dan het jaar Flevoland moesten de 18 spoedei- ervoor. Ook was er een toename sende hulpen het laatste kwartaal (87%) in het zogenoemde eerste- van 2106 twee keer zo vaak een

ELSEVIER SENIOREN NIEUWSBRIEF 3 Grote verschuiving in Kamerverkiezingen mede door vergrijzing Ook de vergrijzing heeft gesproken. Maar nu? Meer koopkracht voor de ou- deren? Betere Zorg? Een beter Pensioenstelsel? Een lagere AOW-leeftijd? We zullen zien wat er van al die politieke voornemens en beloftes terecht komt. Er valt nog veel te onderhandelen voor een nieuwe coalitie er is. Ouderen kozen voor 50-plus, maar kingsgraad voor de pensioenfond- 65 jaar best kon. Dit kon echter tin van Rooijen nog recht te zetten. ook andere partijen, in de hoop sen. Het gevolg hiervan voor alle niet in combinatie met een staats- Hij legde uit dat er wel degelijk fi- dat hun stem binnen een coalitie, deelnemers is verhoging van de pensioen dat meebeweegt met de nanciële dekking was voor zowel de en anders daarbuiten, nu duidelijk pensioenuitkeringen en minder ge- economische groei. ,,50Plus moet verlaging van de AOW-leeftijd als door zal klinken. Bijna een kwart vaar van kortingen. Om dit te blok- kiezen uit een aantal kwaden”, zei het ‘welvaartsvast houden’ van de van alle stemgerechtigden is 65- keren gaven vóór de verkiezingen Krol. Een storm brak uit onder de AOW-uitkeringen. De ingewikkelde plus. Dat moet zijn gemerkt tijdens nog snel het Centraal Planbureau achterban, die voor een groot deel rekensom die volgde was even on- de Kamerverkiezingen. Hoe ouder (CPB) en De Nederlandsche Bank bestaat uit gepensioneerden. Zij volledig als tegenstrijdig. Zo stelde iemand is, hoe groter de kans dat tegengas. Hun bekende tegenar- profiteren immers zelf niet van een Van Rooijen trots vast dat 50Plus hij en zij gaan stemmen. Dat heeft gument: jongeren zijn hiervan later leeftijdsverlaging, maar zijn wel ge- het begrotingsoverschot dat het de opkomst zeker beïnvloed. Van de dupe. Afhankelijk van de nieuwe baat bij een hogere AOW. Wellicht CPB voor 2021 voorziet, intact laat. de 12,9 miljoen stemgerechtig- machtsverhoudingen binnen de dat nog steun vindt bij de SP Maar voor de langere termijn bleek den is 24 procent 65 jaar of ouder. Tweede Kamer zal blijken of meer en Groen Links, die ook voor een hij die 6,5 miljard toch nodig te Vergrijzende kiezers is de grootste partijen ook voelen voor een hogere hogere AOW pleitten. CDA, SGP en hebben om de AOW-plannen te fi- verschuiving in het electoraat sinds rentevoet. de PvdA zijn alleen voorstander van nancieren. Andere politieke partijen 2012, volgens het Centraal Bureau een koopkrachtreparatie voor de branden hun vingers liever minder voor de Statistiek (CBS). De sterke AOW-leeftijd omlaag en armste groep ouderen. aan de AOW. Zij voelen meer voor groei van het aantal 65-plussers is welvaartsvast? het invoeren van een flexibel AOW- het gevolg van de naoorlogse baby- Een thema waar aanstaande ge- Misrekening systeem. Wie eerder met AOW wil boom, die in 1955 afliep. Tegelijker- pensioneerden baat bij hebben is Een door Krol gemaakte misreke- zal dan voor de resterende jaren tijd nam het aantal 35- tot 65-jarige het terug brengen van de AOW- ning probeerde financiële man Mar- minder uitkering ontvangen. stemgerechtigden af. leeftijd naar de vroegere standaard van 65 jaar. Naast de PVV en SP zet- Rekenrente omhoog? te vooral 50-plus hier ook hoog in. Waarom stellen velen het regelen van De hoogte van de rekenrente is Buitengewoon kostbaar ofwel on- van direct financieel belang voor betaalbaar waren de vaste tegen- hun pensioen uit? gepensioneerden. Maar ook voor argumenten. In februari ontstond Waarom stellen veel Nederlanders de door werknemers op te bouwen er grote verwarring over de kosten het regelen van hun pensioen uit? pensioenen. Op dit onderwerp zette die daaraan verbonden zijn. Eerst Het antwoord daarop lijkt te worden met name 50-plus hoog in voor de leek lijsttrekker drie we- gegeven door een recent proefschrift. verkiezingen. 50Plus wil een onder- ken voor de verkiezingen een ander In tegenstelling tot wat je verwacht grens van 2 procent voor de reken- punt uit het partijprogramma los te doet men dit juist omdat het pensioen rente zolang de Europese Centrale laten: een welvaartsvaste AOW. Uit belangrijk wordt gevonden volgens Bank (ECB) bezig is met zijn beleid een door 50Plus zelf besteld onder- promovendus Job Krijnen zoeksrapport bleek namelijk dat de van extreem lage rente. Het effect (Psychological Dynamics of Inertia) hiervan zal zijn een hogere dek- verlaging van de AOW-leeftijd naar Volgens dit proefschrift stellen mensen belangrijke beslissingen Brede samenwerking met jongeren vaker uit dan minder belangrijke. Het zou dan ook geen zin heb- promovendus “We moeten voorkomen dat politici en media de generaties tegen el- ben om in voorlichting het belang Job Krijnen kaar uitspelen,’’ vindt NVOG-voorzitter Jaap van der Spek. Oplossingen van het pensioen te benadrukken. Een opmerkelijke constatering ge- voor hun oude dag. Ze weten alleen voor het pensioenstelsel zijn volgens hem alleen mogelijk als jongeren en zien de massa pensioeninformatie niet hoe ze dat moeten regelen. Iets ouderen elkaar weten te vinden. Daarom zoekt de overkoepelende be- waarmee de consument al werd voor een communicatie-expert om langenorganisatie NVOG met andere organisaties in de pensioenwereld bestookt. Dit zou volgens hem zelfs zijn tanden op stuk te bijten? Die is naar mogelijkheden waar zowel gepensioneerden als daarop volgende de kans op uitstel vergroten. Toch alvast gewaarschuwd. Eenmaal een generaties baat bij hebben. Jong én oud willen in overleg de negatieve vindt hij voorlichting wel belang- uitsteller altijd een uitsteller, luidt beeldvorming ontkrachten. Het ministerie van Sociale zaken en welzijn is rijk. Mensen begrijpen namelijk nog een conclusie. Een ingewik- wel dat ze moeten pensioensparen kelde toestand dus. hierbij betrokken.

4 ELSEVIER SENIOREN NIEUWSBRIEF Pensioenfonds PGB slokt andere fondsen op Wat vindt u daar nou van? Het aantal pensioenfondsen daalt Mantelzorg nog even uitstellen in rap tempo. Door de steeds ho- Veel ouderen zouden een betaalde mantelzorger worden maar ze hebben hun werk en een eigen gezin. gere regeldruk kunnen veel kleine verkiezen boven hulp van familie en vrienden. In ons huis bestaat de mogelijkheid voor een traplift; pensioenfondsen het niet langer Aldus een onderzoek van ouderenorganisatie als het moet kan ik om beneden te slapen de garage ombouwen; de auto staat toch altijd buiten.” bolwerken. In 2000 telde Neder- ANBO. De VGEO-leden die wij naar hun mening land nog bijna 1000 fondsen, eind vroegen over mantelzorg denken voorlopig nog Mw. J. Meijer, Vries vorig jaar waren dat er nog slechts vooral aan zelfredzaamheid. Zo nodig kan soms een “Ik ben zelf mantelzorgster. Aanvankelijk wekelijks 294, waarvan er ook nog eens 57 bescheiden beroep op de kinderen worden gedaan. maar nu wat minder vaak bezoek ik een gehan- in liquidatie zijn. Vooral bij onder- Maar een traplift er bij kan ook helpen. dicapte collega-vrijwilligster; doe boodschappen nemingspensioenfondsen is de da- voor haar of laat de honden uit. Daarbij moet ik wel steeds dezelfde route nemen omdat mijn ogen he- ling groot, zo stopten behalve SPEO Mw. J.R.G. Michon-Grosfeld, Hoogland laas alsmaar slechter worden. Ik zou het heel moei- onder meer de fondsen van Douwe “Mantelzorg vind ik in z’n algemeenheid te zwaar. Er wordt heel veel van kinderen of andere bekenden lijk vinden als ik zelf mantelzorg nodig zou hebben Egberts en Remia. Dankzij de over- gevraagd. In mijn geval kan het sowieso niet want want ik wil natuurlijk zo lang mogelijk zelfstandig names zijn bij PGB de vermogens- alle drie mijn kinderen hebben een drukke baan. Ik zijn. Weliswaar woont mijn dochter in de buurt maar beheerskosten relatief laag. woon met genoegen in een eengezinswoning en heb daar kan ik niet op terugvallen. Ondanks mijn slechte thuiszorg voor huishoudelijke hulp en boodschap- ogen kan ik de weg vinden in mijn eengezinswoning. Tot 2014 liepen verzekeraars voorop pen. En als mijn kinderen komen, nemen die zo no- Ik kan niet beneden slapen maar wel een traplift la- bij het overnemen van liquiderende dig wat mee. Ik moet er niet aan denken om naar ten installeren.” pensioenfondsen. Nu gaan de een verzorgingshuis te moeten. Als het noodzakelijk meeste pensioenfondsen over naar is kan er een traplift komen of plaats ik beneden bed W.J.J. Moes, Obdam een groter pensioenfonds. Grotere en bad. Gelukkig kan dat gerealiseerd worden.” “Mantelzorg is vrij normaal vind ik. Ik denk er niet sectorfondsen zoals metaalfonds zo diep over na want het is een kwestie van bescha- PME richten zich actief op groei. W. van der Sluis, Doetinchem ving om elkaar te helpen. Mijn vrouw en ik zijn bei- Het pensioenfonds dat het meest “Op zichzelf vind ik mantelzorg een goed fenomeen, den nog goed gezond, maar als ik alleen zou zijn, zou actief is in het overnemen van li- maar er zitten haken en ogen aan. Er zijn middelen ik in nood een buurvrouw of iemand van mijn grote quiderende pensioenfondsen is voor nodig in de zin van tijd en financiën. Voor mezelf schoonfamilie kunnen vragen om boodschappen te echter PGB. Het fonds rekte doel- zou ik in voorkomende omstandigheid kiezen voor een doen. Onze twee zoons zijn niet altijd ter beschik- bewust zijn werkingssfeer flink op combinatie van mantelzorg en professionele hulp. Je king. We kunnen beiden nog goed naar boven, maar en heeft inmiddels al 36 fondsen kunt niet ongelimiteerd een beroep doen op mantel- een traplift zou eventueel kunnen helpen. En anders opgenomen. Oorspronkelijk was zorg en daarbij vraagt bepaalde zorg om deskundig- indien noodzakelijk verhuizen, maar daar denken we dit het Pensioenfonds Grafische heid. Ik zou wel door mijn kinderen geholpen willen zeker nog niet aan.” Bedrijven. Door de expansie beslo- ten de fondsbestuurders in 2016 De interviews zijn eind februari gehouden door Wil Langenbarg hebben de naam te veranderen in ‘Pensioenfonds PGB’. PGB zag zich Kosten Herberekening koopkracht voor 2017 is zo’n tien jaar geleden genoodzaakt De vermogensbeheerkosten bij PGB om uit te breiden, omdat het aantal zijn relatief laag. In 2015 betaalde minder gunstig drukkers kromp. Door fondsen over PGB 0,3% over het vermogen van Het Nibud heeft met definitieve cijfers de gemiddelde koopkracht van te nemen kon het fonds de kosten € 23,5 voor beheer, waar pensioen- ouderen voor dit jaar opnieuw doorgerekend. Zij deden dit voor 100 voor de deelnemers binnen de per- fondsen dat jaar gemiddeld 0,47% voorbeeldhuishoudens (waarvan 16 met AOW). betaalden. Volgens Coenradie kun ken houden. “Anders waren wij nu De uitkomsten zijn negatiever dan verwacht op Prinsjesdag. overnamekandidaat geweest”, al- je betere contracten afsluiten naar- dus PGB-bestuurder Bert Coenradie mate je meer vermogen hebt. “In De hogere zorgpremie drukt zwaarder op de koopkracht. Ook is nu de in het Financieele Dagblad. 2014 konden we onze mandaten verwachte inflatie (prijsstijging) voor 2017 hoger (1% i.p.v. 0,6%). € € heronderhandelen voor € 6 miljoen Per saldo resulteert dit in een lager maandbedrag van 5 à 7 voor minder, omdat we er € 2 miljard de laagste inkomens. Dit loopt op tot enkele tientallen euro’s voor hoge vermogen bij hadden gekregen.” inkomens. Hier volgen enkele voorbeelden: • Een alleenstaande oudere met alleen AOW gaat er € 12 per maand op “Laten we hopen dat men vooruit (was € 17). eens afstapt van het idee • Een alleenstaande oudere met AOW + € 15.000 (per jaar): per maand dat er enorme buffers € 8 achteruit (was € 4 vooruit). voor over 30 jaar moeten • Een echtpaar met alleen AOW gaat er € 13 per maand op vooruit worden aangelegd.’’ (was € 20). • Een echtpaar met beiden AOW en € 15.000 voor één partner: per Roelof Jan Mulder maand € 12 achteruit (was € 6 vooruit). (hoofdredacteur van • Een echtpaar met beiden AOW, € 15.000 voor de ene partner en Bert Coenradie belangenorgaan ‘Ons Pensioen’) € 5.000 voor de andere: per maand € 7 achteruit (was € 11 vooruit).

ELSEVIER SENIOREN NIEUWSBRIEF 5 VAN DE BESTUURSTAFEL ALS U DIT MAAR WEET

AAN HET BEGIN VAN DE VERGADERING in januari staat voorzitter Henk Nederlandse pensioenregelingen worden zeer beperkt uitgevoerd in van der Rijst eerst stil bij het overlijden van on bestuurslid Rina Terstall (zie het buitenland. Andersom ook. Het pensioenfonds BP stapte vorig jaar in memoriam elders in dit nummer). Niemand kon bevroeden dat zij zo snel over naar België wat leidde tot een ongeruste Kamervraag. België is uit ons midden weg zou vallen. één van de weinige landen die gevolg gaf aan EU-richtlijnen om dit mogelijk te maken. MET HET OVERLIJDEN VAN RINA TERSTALL moet het bestuur ook een Onze nationale pensioenbeleggingen waren volgens De Nederland- uitstekende notulist missen. Aspirant secretaris Mary van Dort kan dit werk sche Bank 1288,1 miljard euro waard aan het einde van het derde niet van haar overnemen. We zijn daarom op zoek naar een vervanger. kwartaal 2016. Dat is precies twee keer zo veel als begin 2008, kort voor de kredietcrisis. PENNINGMEESTER GER DE ROOIJ heeft contact gehad met de VVG-PGB Er zijn ruim 3,3 miljoen AOW’ers. Daarvan woont 10% in het buiten- over het ledenbestand. Er bleken ten onrechte enkele personen als overle- land. Van hen woont 20% in België, 14% in Duitsland, en 14% in Spanje. den geregistreerd. Ook was een lid door PGB benaderd om de contributie Een meerderheid van de bevolking (71%) vindt dat het mogelijk moet van de VVG-PGB van de pensioenuitkering in te houden, wat niet volgens blijven contant geld te gebruiken voor betalingen buiten de deur. Dat de gemaakte afspraken is. Hierover zal verder afstemming plaatsvinden. blijkt uit onderzoek van De Nederlandsche Bank. MOGELIJKE LOCATIES VAN HET JAARLIJKSE DAGJE UIT zijn besproken. Miljoenenboete voor fraude met pensioenpot Een bezoek aan Zwolle (museum De Fundatie) zal worden onderzocht. De Nederlandsche Bank (DNB) legde een boete van bijna 5 miljoen euro op aan vermogensbeheerder GSFS Asset Management. Dit bedrijf heeft zijn BIJ PGB TREEDT BESTUURSLID ARNOLD VERPLANCKE in april af. Er zijn pensioenfonds oneigenlijk gebruikt. In de jaren 2010 tot en met 2013 werd twee kandidaten naar voren geschoven, door PGB zelf en door de FNV. De via het pensioenfonds vele malen meer geld belegd dan er aan pensioen- eerste is door de benoemingscommissie afgewezen. In beginsel had er nog premies was ingelegd. Het pensioenfonds werd zo een beleggingsvehikel een kandidaat vanuit de gepensioneerden kunnen komen. Die had dan wel van de vermogensbeheerder. Volgens de regels mag een bedrijf zo niet om- de steun nodig van minstens 500 gepensioneerden. Dat is een puur theo- gaan met zijn pensioenpot. retische optie gebleken. DE PENNINGMEESTER HEEFT DE FINANCIËLE STAND van zaken toege- Dominee heeft de handen vol aan licht. We staan er nog steeds goed voor, maar het aantal leden is met onge- veer 10 procent gedaald. Dit ondanks een actie om VGEO via de VVG-PGB 70-plussers onder de aandacht te brengen. Het lijkt er op dat sommige mensen opge- “We hebben onze handen vol aan voorman van 35 vrijwilligers van zegd hebben omdat SPEO was opgeheven. Dat onze pensioenen nu bij een de 70-plussers. Die kunnen niet hert diaconaal platform die werken ander fonds zijn ondergebracht is natuurlijk geen reden om dan maar af te met de digitale wereld van tegen- vanuit de Stadsbank. haken bij de vereniging van gepensioneerden! Een ander punt van zorg is woordig omgaan, alle formulieren de sponsoring. Die door Elsevier loopt vooralsnog gewoon door, maar die goed invullen en ga zo maar door. Meer gebruik internet door Reed Business staat op losse schroeven. De voorzitter is daarover met Velen belanden in een toestand van Overigens nam onder 75-plussers hen in gesprek. Tenslotte kunnen we ook geen gebruik meer maken van het armoede.” Aldus dominee Bonne het gebruik van internet sterk toe. drukken en verspreiden van post, zoals de Nieuwsbrief. Veldhuizen van het diaconaal plat- Vorig jaar ging 60 procent het in- form in Enschede. Zo helpt hij een ternet op. Vier jaar eerder deed iets DE WEBSITE ONTVING IN DE PERIODE NOVEMBER - JANUARI 468 bezoe- vrouw van 83 jaar wier zoon weer meer dan 40 procent dat. Het bezit kers per dag. In vergelijking met de vorige periode is dit een achteruitgang thuis is komen wonen na een schei- van tablet of smartphone nam bij van 17%. Per maand daalde het aantal bezoeken met 25%. Oorzaak is ding. “Na een jaar krijgt ze een deze leeftijdsgroep duidelijk toe. waarschijnlijk het drukke bezoek in de vorige periode aan de pagina over aanslag van de belastingdienst van De 75-plussers bleken minder vaak het dagje uit in Arnhem. Favoriet is nog steeds de pagina met nostalgische 2300 euro omdat ze haar huurtoe- een smartphone te gebruiken. Ge- foto’s. Het overlijdensbericht van Rina was op dat moment 86 keer bezocht. slag terug moet betalen. Die me- bruikers ouder dan 65 jaar gebrui- vrouw besefte niet dat haar subsi- ken het vaakst internet om e-mail klacht op Europees recht. Volgens die verdwijnt omdat ze haar zoon in te ontvangen/verzenden en voor Kort geding het Handvest van de Grondrechten huis heeft. Ze kwam zo in de pro- telebankieren. Bovendien lezen zij van de Europese Unie mag iemands blemen dat ze haar huur niet meer vaker dan gemiddeld kranten en pensioenkorting eigendom niet zomaar worden ont- kon betalen.” Bonne Veldhuizen is tijdschriften online. afgewezen nomen. De procedure werd financi- eel ondersteund door de Katholieke Een kort geding tegen een doorge- Bond van Ouderen in Brabant. “Het voerde pensioenkorting is onlangs pensioenfonds is het eigenlijk niet door een rechter afgewezen. Het eens met de strenge Nederlandse geding was aangespannen door financieringsregels”, constateert de een gepensioneerde verloskundige. advocaat. “Dan moet het fonds die Haar Fonds kondigde per 1 januari aanvechten, en niet mijn cliënte de jl. een korting aan van 0,4%. kastanjes uit het vuur laten halen.” Er is nog beraad of tegen de uit- De verloskundige en haar advocaat spraak een bodemprocedure wordt mr. J.K. Sluijs baseerden hun aan- aangespannen.

6 ELSEVIER SENIOREN NIEUWSBRIEF Peter Fiedeldij Dop Boezems

Het fibrilleren van de boezems van het hart het niks ernstigs is, maar iedereen is boos is voor de cardioloog een dagelijkse boter- en teleurgesteld als er geen aandacht wordt ham met kaas. Boezemfibrilleren komt bij besteed en gevraagd voor iets serieus. heel veel 60-plussers voor. De vier patiënten in mijn ziekenhuiskamer worden er voor Ik lag een hele nacht de longen uit mijn onderzocht en hopelijk behandeld. Als de lijf te hoesten. Dat hoorde bij een fikse ver- natuurlijke elektrische prikkels in het hart koudheid. Die begon met een loopneus, dan in de war raken dan krijgen de kamers min- droge hoest, overgaand in taai slijm, drei- der bloed. Ze gaan vreselijk hun best doen, gende oorpijn en ’s nachts opeens een rauwe slaan op hol. Je voelt hartkloppingen, druk keel. Mijn dochter had keelpastilles, maar of pijn op de borst. ‘Het hart gaat een mara- belde toch de huisartsenpost. Die vond het thon lopen’, verklaart de hartspecialist. De verstandig mij door een ambulance te laten hartslag (normaal 50-80 slagen per minuut) ophalen. De ambulancebroeder hoorde wat kan snel oplopen naar 150. Een kritieke vocht in de linkerlong en stelde een onregel- waarde. De hersenen reageren als eerste op matige hartslag vast. Mee! het zuurstoftekort: duizeligheid, misselijk- heid, flauwte, hoofdpijn. Mijn hoofdklacht Ik leerde in enkele uren tijd heel veel over was kortademig en direct oververmoeid bij de werking van het hart. Als ik achteraf de inspanning. signalen op een rijtje zet had ik het veel eerder kunnen weten. Ja, ik had pijn in mijn Opeens is er een hardloopwedstrijd met de linkerarm (mijn vrouw zag me wrijven en dood. Drie kamers verderop heerst paniek. gaf mij een tube spierbalsem). Ja, ik had pijn Het reanimatieteam reageert onmiddellijk op de borst (ik dacht dat het kwam van een op het gillende alarm van de monitor. Rappe verkeerde beweging bij het ophangen van de voeten brengen rollende apparatuur. Rake was). Ja, ik voelde me lichtelijk opgejaagd en schokken herstellen het hartritme en de keek (volgens mijn vrouw) wild om mij heen rust keert weer. De baliemedewerkster belt toen ik koffie moest zetten maar het niet de familie. Er is geen betere plek om een voor elkaar kreeg. Ja, ik was na drie stappen hartaanval te krijgen dan in een ziekenhuis. van de trap kortademig. De andere slachtof- fers in de ziekenhuiskamer hadden al vele De patiënt weet vaak niet wat er aan de chronische aandoeningen, hadden geleerd hand is en wuift bezorgdheid van de om- over hun klachten te communiceren, en geving weg met schijnverklaringen: slecht toch maakten ook zij de fout de verschijn- geslapen, verkouden, griep, hard gewerkt, selen van boezemfibrilleren weg te wuiven. stress. En hoopt op verbetering: ‘Ik ga even Daarom deel ik in deze column de wijsheid: liggen en dan gaat het wel weer.’ Dat kan ga ook met ogenschijnlijk kleine klachten ook het geval zijn, want een onregelmatige naar de dokter. Het is nooit voor niets. In de hartslag wil zeggen dat het afwisselend meeste gevallen ga je opgelucht of met een beter en slechter gaat. Het ene moment kon pilletje, drankje of zalfje naar huis en is het ik het niet opbrengen om koffie te zetten en wel iets, dan zijn beide kanten even blij om- het andere heb ik een notenboom geplant. dat je er tijdig bij was. De andere patiënten hadden net zulke er- varingen en onze unanieme conclusie was: De assistente zegt: ‘Dokter heeft ook een Kleine klachten kunnen een signaal zijn telefonisch spreekuur!’ van grote klachten. Al heb je kriebel aan je neus, ga naar de dokter. Iedereen is blij als Reacties: [email protected]

ELSEVIER SENIOREN NIEUWSBRIEF 7 de woordenboeken. Ze zou 40 jaar heid herinneringen op. Ook daar- Bescheiden en actief VGEO-bestuurslid lang in Amsterdam bij de uitgeverij buiten onderhielden de ex-collega’s blijven werken. Haar betrokkenheid onderlinge contacten. bij Elsevier Science was groot. De In Memoriam Rina Terstall rust en het inzicht die zij uitstraalde Wezenlijke bijdrage Kort voor de jaarwisseling op 29 leidden ertoe dat collega’s haar Op haar bescheiden wijze leverde december overleed na een kort zeer waardeerden. Als rechterhand Rina een wezenlijke bijdrage aan van Jan Meyer genoot zij aanzien het VGEO-beleid. Zij was onze vaste ziekbed Rina Terstall, 73 jaar oud. en droeg zij bij aan vele publicaties. VGEO-notuliste, altijd vlekkeloos Zij maakte vele jaren op bescheiden en opvallend snel. Ook sterk was wijze een actief en effectief deel uit Eetclub haar aandeel in de PR-commissie. van het VGEO-bestuur. In korte tijd Rina bleef ongetrouwd en woonde Bovendien bouwde zij samen met belandde zij in een neerwaartse spi- tot haar 36ste bij haar ouders. Zij Jan de Waal voor de VGEO-website raal die begon bij motorische klach- had een innige band met haar zus een drukbezocht foto-archief op. Joke die haar tot het laatste mo- Elsevier-collega’s vonden daar an- ten. Via diverse specialisten bleek ment bijstond. Rina hield van cul- deren en zichzelf terug. Voormalig uiteindelijk sprake te zijn van fataal tuur en actieve vakanties. Bij de VGEO-secretaris Jan de Waal: “In uitgezaaide longkanker. VGEO bracht zij dit als lid van de de VGEO-periode toen we samen PR-commissie ook veelvuldig in de de vele foto’s van jubilea en uitjes Haar laatste levensdagen bracht zij een geestelijk verzorger van het praktijk bij de voorbereiding van categoriseerden kon Rina achter door in een hospice in haar woon- Rode Kruisziekenhuis waar zij ook activiteiten. Al vanaf het begin van veel meer namen komen dan ik. Ze- plaats Beverwijk. De uitvaartdienst verpleegd werd. Hij schetste haar haar loopbaan was zij betrokken bij ker dankzij Rina heeft dit geleid tot vond plaats in crematorium Wester- levensloop. Rina volgde het gymna- de Elsevier eetclub samen met een de verzameling nostalgische foto’s veld in Driehuis. Meerdere VGEO- sium in Beverwijk en vond na een groepje vriendinnen. Zij regisseerde welke op de VGEO website zijn te bestuursleden waren hierbij aan- enkele baan werk bij Elsevier. Daar dit om de paar maanden. Els Bosma zien. Dat zij moge rusten in vrede.’’ wezig. De dienst werd geleid door begon zij bij de voorbereiding van haalde hieraan tijdens de plechtig- Het VGEO-bestuur zal haar missen.

VVD-miljarden voor dere Kamerleden kwam dit bedrag het moment van bekering maar om Gezegdes en wijsheden als een grote verrassing. In eerdere de bekering.” Een dergelijke mild- De waarheid van de kat verpleeghuiszorg debatten had Potters altijd het te- heid konden sommige Kamerleden hoort men van de muizen rughoudende kabinetsbeleid verde- niet opbrengen. Toen Potters aan wekte verbijstering digd. In november vorig jaar zei hij het eind Van Rijn vroeg te reageren H. Ford Ouderenzorg was en is een politiek nog tijdens een verpleeghuisdebat op het plan, liepen zij demonstratief catieafdeling van Elseviers weten- stokpaardje voor politieke partijen. dat het met het huidige budget mo- de zaal uit. schappelijke uitgeverij. In dit boek Er valt mee te scoren maar ook mee gelijk moest zijn om goede zorg te beschrijft hij de bedrijfsgeschiede- te falen. Nu na de verkiezingen is leveren. nis sinds 1880. Volgens onze laatste de waarheid aan het woord. Zo lan- Weer vertraagd informatie is het de bedoeling dat ceerde de VVD in februari een ma- Doorzichtige streek? Elsevier-boek komt het in alle vestigingen wereldwijd nifest ‘Waardevolle ouderenzorg’ De overige Kamerleden vonden het met een grote interne promotie- met daaraan gekoppeld een ver- een doorzichtige streek. “Ik zit al er aan campagne wordt gepresenteerd. kiezingsbelofte van 2 miljard euro tien jaar in de Kamer en nog nooit Wederom liep het Engelstalige Aan de informatie voor het boek extra voor de verpleeghuiszorg. heb ik de VVD horen pleiten voor boek over de bedrijfsgeschiede- is ook medewerking verleend door meer geld voor de verpleeghuis- nis van ‘Elsevier’ vertraging op. VGEO-leden met bijdragen uit hun De vaste Kamercommissie voor zorg”, zei (SP). “Dit is Volgens hoofdauteur en historicus persoonlijke archief. Alle verzamel- Volksgezondheid had daar geen wat politiek zo lelijk maakt”, zucht- de Elsevier-informatie wordt in het goed woord voor over. Ze vonden te (CDA). Carla Dik- Sjors de Heuvel zou het boek nu in stadsarchief ondergebracht. het ‘choquerend’ en ‘verbijsterend’. Faber (ChristenUnie) vroeg Potters februari naar de drukker gaan en in Normaal is staatssecretaris Mar- of hij zich kon voorstellen dat oude- maart moeten verschijnen. tin van Rijn de kop van jut tijdens ren zich een speelbal voelen van de De verschijning van dit Elsevierboek IN MEMORIAM debatten over de langdurige zorg, politiek. De verontwaardiging was liep inmiddels tot twee keer toe ver- De volgende leden zijn ons ontvallen: maar nu moest het VVD-Kamerlid zo groot dat de commissieleden het traging op. Volgens Sjors de Heuvel A. Kort, IJmuiden Sjoerd Potters dit incasseren. Een van de weeromstuit opnamen voor in het begin vooral doordat hij al het A.A.M. Vork, Wormerveer dag eerder had VVD-lijsttrekker Van Rijn. (PVV) vroeg werk alleen uitvoerde (schrijven, Mevr. M.P. Elenbaas-De Jong, Tholen in het Algemeen Dag- zich af hoe hij het vond dat de VVD, afbeeldingen verzamelen, boekont- Mevr. I.E. Schoonen-Westall, Dordrecht blad aangekondigd dat zijn partij 2 voor wie hij de miljardenbezuinigin- werp begeleiden, etc.). “Maar de Mevr. M. van Dam-Van der Velden, miljard wil reserveren voor de ver- gen doorvoerde, nu ineens zegt dat afgelopen maanden heeft ook de Millingen aan de Rijn pleeghuiszorg. In het VVD-manifest de verpleeghuiszorg onder de maat Elsevier-directie zich laten gelden. Mevrouw C. Hodde Hoogwoud, levert de partij kritiek op verpleeg- is en dat er extra geld nodig is. Van Niet zozeer op een vervelende ma- Heeswijk Dinther huizen waar onvoldoende tijd en Rijn zelf reageerde zoals altijd sto- nier. Maar het is nu eenmaal tijdro- C.J.M.Caffa, Amstelveen aandacht is voor ouderen. De 2 mil- ïcijns. Het is ‘een goede zaak’ dat vend als drukbezette mensen je jard moet soelaas bieden: die kan andere partijen nu ook meer geld werk willen controleren. We zitten worden geïnvesteerd in ‘goed en willen voor de ouderenzorg, rea- nu in de afrondende fase,’’ aldus WELKOM voldoende personeel’. Voor de an- geerde hij. “Vaak gaat het niet om Sjors. Sjors werkt bij de communi- Als nieuw lid heten wij welkom: Mevr. C. van Vuur, Groet 8 ELSEVIER SENIOREN NIEUWSBRIEF