Nmmagazine Oktober 2016
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Jaargang 2, nummer 2 NMMAGAZINE OKTOBER 2016 2 Van de voorzitter 3 Tanks tijdens de Tweede Wereldoorlog 8 Nederlandse koloniën in de Franse tijd 12 Terug naar Java 14 Twee grootvaders als vlieger, deel 2 18 Onder Nederlandse vlag: Fort Galle 22 Vrijwilliger van het NMM: Ruud de Jong 23 Verslag van de vriendendag BESTE VRIENDEN, minister van Buitenlandse Zaken ingezet - maar daardoor wel een Henry Robert Stewart, beter bekend compromis op de tekentafel was met als Lord Castlereagh achtte het allerlei risico’s op het slagveld – die verstandig het verarmde Nederland massaal kon worden geproduceerd de Oost-Indische bezittingen terug en ook logistiek voordeel bracht? Of te geven, zodat in ieder geval een toch voor verschillende typen tanks, bron van inkomsten beschikbaar alle berekend voor hun specifieke was. Een flink aantal kolonies werd taak, maar met als nadeel een aantal overigens niet teruggegeven, maar productielijnen en een logistieke bleven Brits bezit, want ze lagen wel uitdaging? erg strategisch. Met de teruggaaf van Nederlands-Indië ontstond er Dit nummer wordt gecompleteerd ook behoefte aan militairen die de met een terugblik op de vriendendag archipel beschermden. Aldus werden van mei jl. en met de rubriek over een de koloniale troepen – het latere KNIL vrijwilliger in het Nationaal Militair - opgericht. Museum. De herdenking van de Japanse Azië komt vaker aan bod in Tot slot was ik aanwezig op het capitulatie ligt al weer enkele weken dit nummer: In de serie Onder Tankevent op 28 augustus j.l. 250 achter ons. In dit magazine schrijft Nederlandse vlag wordt het oude vrienden (of misschien meer) waren Arnout Asjes hoe zijn grootvader Dirk VOC fort in Galle op Sri Lanka daar ook. Een groot spektakel, mooi Asjes deelnam aan de oorlog tegen het beschreven. Het fort – dat tot de dag weer, rook, beweging, brandstof Japanse keizerrijk. Dat Nederlands – van vandaag kan worden bezocht – is geuren, knallen en een volle tribune in Indië bij het uitbreken van de Tweede eeuwenlang een belangrijk steunpunt de Arena van het NMM. Wat een mooi Wereldoorlog nog in Nederlandse voor achtereenvolgens Portugezen, gezicht en een mooie dag. Wat heerlijk handen was, is te danken aan het feit Hollanders en Engelsen geweest. dat we dan zo’n groots museum dat de Engelsen in 1816 de kolonie In dit nummer is ook ruimte voor de hebben met al die mogelijkheden. teruggaven aan Nederland. Tijdens Tweede Wereldoorlog in Europa. En dan ben je met plezier voorzitter! de Napoleontische tijd hadden de Engelsen de Nederlandse kolonies uit In het tweede artikel over de tank Ik wens u veel lees- en kijkplezier met voorzorg bezet. Maar in 1816 lagen wordt beschreven hoe legerleidingen deze gevarieerde uitgave van ons blad. de verhoudingen anders. De Engelsen worstelden met de vraag of 1 type hadden alle belang bij een sterk tank of meer typen tanks de meeste Theo Ent Koninkrijk Nederland op het continent kans op de overwinning brachten. Voorzitter – om eventuele toekomstige Franse Moest er een type tank komen, die aspiraties te beteugelen en de Engelse voor een aantal taken kon worden 112 TANKS TIJDENS DE TWEEDE WERELDOORLOG DOOR WILLEM BOGAARD M.M.V. SVEN MAASKANT Tijdens de Eerste Wereldoorlog deden tanks hun intrede op het slagveld. De eerste generatie was in technologisch opzicht onvolwassen, traag, betrekkelijk licht gepantserd, maar zwaar bewapend. De ‘landschepen’ moesten prikkeldraadversperringen vernielen, vijandelijke mitrailleurkazematten bestoken en zo een weg banen voor de oprukkende infanterie. De verwachtingen waren hooggespannen, maar werden niet bewaarheid. Toch zagen sommigen een toekomst voor de tank weggelegd. De vraag was alleen: in welke rol? Na de ‘Grote Oorlog’ trachtten en journalist, was zeer onder de uit. Tanks (en vliegtuigen) zouden militaire deskundigen de catastrofale indruk geraakt door het optreden van de doorslag geven. Natuurlijk niet loopgravenoorlog te doorgronden. luitenant-generaal Edmund Allenby de logge tanks die tijdens de oorlog Hun doel was vooral nieuwe tegen het Ottomaanse Rijk in het aan de infanterie voorafgingen, maar 3 doctrines te ontwikkelen om de Midden-Oosten. Allenby zocht niet snelle, lichte tanks die diep achter bloedige impasse aan het Westfront alleen de directe confrontatie met vijandelijke linies opereerden en in de toekomst te voorkomen of Ottomaanse troepen, maar viel ook met een hoog operationeel tempo doorbreken. Eén van hen was hun aanvoerlijnen en logistieke centra het achterland van de vijand onveilig captain Basil Liddell Hart. Hij zag aan. Liddell Hart zette dit af tegen zijn maakten. Voorafgaand moesten de tank als oplossing. Liddell Hart, eigen ervaringen aan het Westfront en zware tanks frontale aanvallen op de zelf veteraan, maar later schrijver werkte de aanpak van Allenby verder vijandelijke linies uitvoeren om smalle Een Panzerkampfwagen IV van de Duitse 9. knieën te krijgen. De operatie was voor Panzerdivision, mei 1940. de Duitsers een succes, al achtte de legerleiding de Duitse verliezen aan de hoge kant. Deze waren onder meer veroorzaakt doordat kleinere Duitse infanterie-eenheden door eskadrons van de Poolse cavalerie onder de voet waren gelopen. In het voorjaar van 1940 begon de strijd in West-Europa. Op papier hadden de geallieerden de beste papieren: meer eenheden en meer wapensystemen. Bij dit overwicht waren echter kanttekeningen te plaatsen. Franse tankcommandanten doorbraken te forceren waardoor de luchtsteun en tanks als voorhoede. hadden vanwege de kleine koepel lichte tanks konden oprukken. Het Gemechaniseerde infanterie zou neventaken en moesten hun aandacht concept viel op vruchtbare bodem en – onder dekking van vliegtuigen – verdelen over commandovoering, tijdens het interbellum verschenen direct na de tanks het verzet breken laden, richten en vuren. Dit had ook in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en zich daarna gezamenlijk met de te maken met het rigide commando en Rusland twee typen tanks, elk Panzertruppen voorwaarts snellen. systeem: tankcommandanten berekend voor hun specifieke taak. Reguliere infanterie eenheden werden niet geacht initiatieven Ook in Duitsland en de Verenigde moesten verzetshaarden opruimen te ondernemen. Ook stonden de Staten werd in eerste instantie voor en de logistieke aanvoerlijnen tankcommandanten niet met deze koers gekozen. De tegenstander beschermen tegen flankaanvallen. elkaar in verbinding. De Engelse moest als het ware indirect Het hoge tempo moest de vijand tankcommandanten beschikten worden bestreden, dat was vele beletten tijdig tegenmaatregelen te evenmin over verbindingen. In de malen effectiever dan proberen de ontplooien. Dit optreden vereiste een koepel van de Duitse tanks was hoofdmacht te verslaan. krijgsmacht die goed op elkaar was plaats voor een commandant zonder ingespeeld – dus het concept veel nevenfuncties. En de commandant De ideeën van Liddell Hart trokken had geoefend, een grote vrijheid van stond in verbinding met zijn collega’s. ook de aandacht van Duitse officieren commandovoering (Auftragstaktik), Belangrijker nog, in tegenstelling als Erich von Manstein en Heinz een feilloze logistieke ondersteuning tot de Duitsers hadden zowel de Guderian. In de jaren dertig werkten en eenheden die op alle operationele Britten als de Fransen hun tanks zij aan een operationeel concept dat niveaus over goede onderlinge niet in afzonderlijke eenheden de geschiedenis in zou gaan als de communicatie beschikten. geconcentreerd, maar ter directe ‘Blitzkrieg‘. De crux in hun concept ondersteuning van de infanterie was, naast snelheid, de doorbraak De Duitsers beproefden het concept ingedeeld. Bovendien konden zij – de lastigste en vaak ook meest voor het eerst in september 1939 slecht overweg met de defensieve rol kostbare manoeuvre denkbaar. Een tijdens de inval in Polen. Cavalerie en waarin de tanks werden gedwongen. tegenstander zou op een smal front infanterie-eenheden, vanuit de lucht Verder werd de Duitse luchtmacht moeten worden overrompeld door ondersteund door de Luftwaffe, wisten centraal aangestuurd en ingezet om inzet van parachutisten, tactische Polen binnen een paar weken op de de strijd op de grond te ondersteunen. Aan geallieerde zijde waren de luchtstrijdkrachten toegewezen aan eenheden op de grond waardoor de inzet van het luchtwapen minder effectief was. De strijd verliep voorspoedig voor de Duitse eenheden. De snelle inname van het strategisch gelegen Belgische fort Eben-Emael door 11 Duitse luchtlandingstroepen 4 betekende een belangrijke tegenslag voor de geallieerde plannen en een opsteker voor de Duitsers. Door een verrassende doorbraak bij Sedan Een Char B1 als konden de Duitse pantserdivisies monument in het snel doorstoten. De Franse en Franse plaatsje Stonne. Britse troepen waren niet meer Een Britse Churchill-tank uitgerust met een 290 millimeter Petard-mortier. bij machte een tegenzet te doen. De Britten spoedden zich naar Duinkerken, terwijl het immense Franse leger moeizaam door het land manoeuvreerde om grip te krijgen moest terugtrekken. De krijgsmacht op de Duitse troepen. Uiteindelijk was alleen in staat om speldenprikken capituleerde Frankrijk na zes weken. aan de Duitse eenheden uit te delen. Een doorbraak zou op een specifiek worden verplaatst. Waren er in het Het front waar onmiskenbaar de punt worden bevochten, niet over het derde kwartaal van 1941 nog 1121 meeste tanks werden ingezet tijdens heel front, aangezien dat voor het T-34’s geproduceerd, in het vierde de Tweede Wereldoorlog is het Rode Leger volstrekt geen haalbare kwartaal liep dat terug tot 765. In 1942 Oostfront. Het