Elżbieta Penderecka Dyrektor Generalny Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga Van Beethovena Prezes Zarządu Stowarzyszenia Im. Ludwiga Van Beethovena 24
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Elżbieta Penderecka Dyrektor Generalny Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena Prezes Zarządu Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena 24. Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena Warszawa, 10 – 22 października 2020 General Director 24th Ludwig van Beethoven Easter Festival of the Ludwig van Beethoven Easter Festival Warsaw, 10 – 22 October, 2020 President of the Ludwig van Beethoven Association www.beethoven.org.pl Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena ul. Sławkowska 14/7, 31-147 Kraków Ludwig van Beethoven Association Sławkowska 14/7 Street 31-147 Kraków – Poland Tel./Fax (+48) 12 421 28 89 1694_1695 big book 138x125.indd 2 09.11.2020 17:13:54 LUIGI CHERUBINI (1760–1842) FANISKA Opera w 3 aktach | Opera in 3 acts wykonanie koncertowe | concert performance libretto Joseph Sonnleithner włoska wersja językowa | Italian language version Luigi Prividali Właścicielem materiałów nutowych utworu Faniska Luigiego Cherubiniego jest Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena The owner of scores and copyright owner of the work Faniska by Luigi Cherubini is Ludwig van Beethoven Association 1694_1695 big book 138x125.indd 3 09.11.2020 17:13:54 OBSADA / CAST: Natalia RUBIŚ (Faniska, żona Rasinskiego / Faniska, Rasinski’s wife) sopran / soprano Krystian ADAM (Rasinski, starosta rawski / Rasinski, mayor of Rava) tenor / tenor Katarzyna BELKIUS (Edwige, córka Faniski / Edwige, Faniska’s daughter) sopran / soprano Robert GIERLACH (Zamoski, starosta sandomierski / Zamoski, mayor of Sandomierz) bas-baryton / bass-baritone Tomasz RAK (Oranski, kapitan Kozaków w służbie Zamoskiego / Oranski, captain of the Cossacks in Zamoski’s service) baryton / baritone Justyna OŁÓW (Moska, służąca Zamoskiego / Moska, Zamoski’s maid) mezzosopran / mezzo-soprano Piotr KALINA (Rasno, krewny Moski / Rasno, Moska’s relative) tenor / tenor Bartosz GORZKOWSKI, Damian ŻEBROWSKI (Pierwsi Oficerowie Kozaków / First Cossack Officials) tenory / tenors Michał BĄCZYK, Robert IWANKIEWICZ (Drudzy Oficerowie Kozaków / Second Cossack Officials) basy / basses Wieśniacy i wieśniaczki, Kozacy, strażnicy / Countrymen and women, Cossacks, guards chór / choir POZNAŃSKI CHÓR KAMERALNY / POZNAŃ CHAMBER CHOIR Bartosz MICHAŁOWSKI przygotowanie chóru / choirmaster ORKIESTRA FILHARMONII POZNAŃSKIEJ / POZNAŃ PHILHARMONIC ORCHESTRA Łukasz BOROWICZ dyrygent / conductor 4 1694_1695 big book 138x125.indd 4 09.11.2020 17:13:54 Luigi Cherubini (1760–1842) Faniska CD 1 ATTO PRIMO / AKT PIERWSZY 1 Ouverture / Uwertura (orchestra / orkiestra) 7:37 (Largo assai) 2 N° 1 Introduzione / Nr 1 Introdukcja (Zamoski, Oranski, Uffiziali / Oficerowie, Cosacchi / Kozacy – coro / chór) 8:55 (Presto) Oh ciel… Dove m’aggiro? / O, niebiosa… Gdzież błądzę? 3 N° 2 Recitativo ed Aria / Nr 2 Recytatyw i Aria (Zamoski) 7:43 (Allegro moderato) Ah, sì, miei fidi, a voi nel consegnar / Wierni słudzy, w ręce wasze 4 N° 3 Recitativo e Cavatina / Nr 3 Recytatyw i Cavatina (Faniska, Zamoski) 7:49 (Allegro assai) Ove mi conducete? / Dokąd mnie wiedziecie? 5 N° 4 Terzetto / Nr 4 Tercet (Faniska, Moska, Oranski) 6:28 (Andante) Ah, s’eguale al dolce aspetto / Ach, jeśli dusza wasza 6 N° 5 Coro di Contadini / Nr 5 Chór wieśniaków (coro / chór) 4:18 (Allegretto) Di queste selve, oh amabile / Niech lasów tych uroczą 7 Melodramma / Melodramat (Edwige, Oranski) 1:22 (Allegro moderato) La bona gente non vuol prenderli / Ci dobrzy ludzie nie chą ich wziąć 8 Aria di ballo / Balet (orchestra / orkiestra) 2:21 (Andantino) 9 N° 6 Finale / Nr 6 Finał (Zamoski, Faniska, Rasinski, Moska, Edwige, Oranski, coro / chór) 11:29 (Larghetto) Tu che giungi della morte di Rasinski messaggier | Posłańcu, który o śmierci Rasinskiego wiadomość przynosisz Total time: 58:04 5 1694_1695 big book 138x125.indd 5 09.11.2020 17:13:54 CD 2 ATTO SECONDO / AKT DRUGI 1 N° 7 Introduzione / Nr 7 Introdukcja (orchestra / orkiestra) 4:24 (Larghetto) 2 N° 8 Recitativo ed Aria / Nr 8 Recytatyw i Aria (Faniska) 10:21 (Moderato assai) Qual orribil soggiorno! / Cóż to za podłe miejsce! 3 N° 9 Melodramma e Duo / Nr 9 Melodramat i Duet (Rasinski, Faniska, Edwige) 4:11 (Allegro comodo) Ah, consorte! / Żono! 4 N° 10 Cavatina / Nr 10 Cavatina (Rasno, Rasinski, Faniska) 3:34 (Andante) Oh voi, che il rigor del destin / Wy, których okrutny los doświadcza 5 N° 11 Trio / Nr 11 Tercet (Faniska, Rasinski, Moska) 4:39 (Larghetto) Dolce ne guai ristoro / Słodkim w strapieniu pocieszenie 6 N° 12 Finale / Nr 12 Finał (Zamoski, Oranski, Moska, Faniska, Rasinski, coro / chór) 7:56 (Allegro) Taci, iniquo, iniquo orror mi fai / Milcz, łajdaku, napawasz mnie odrazą 6 1694_1695 big book 138x125.indd 6 09.11.2020 17:13:54 ATTO TERTIO / AKT TRZECI 7 N° 13 Introduzione / Nr 13 Introdukcja (orchestra / orkiestra) 3:39 (Larghetto) 8 N° 14 Marcia / Nr 14 Marsz (orchestra / orkiestra) 2:00 (Moderato) 9 N° 15 Coro e melodramma / Nr 15 Chór i melodramat (coro / chór) 0:42 (Allegro) All’armi / Do broni ⓾ N° 16 Quintetto / Nr 16 Kwintet (Rasinski, Zamoski, Faniska, Rasno, Moska) 4:59 (Allegro) Empio ferisci, uccidimi / Uderzaj, nikczemny, zabij ⓫ N° 17 Quartetto / Nr 17 Kwartet (Moska, Rasno, Faniska, Rasinski) 3:41 (Allegretto) Non credete, non pensate / Nie wierzcie, nie sądźcie ⓬ N° 18 Marcia dei soldati / Nr 18 Marsz żołnierzy (orchestra / orkiestra) 3:30 ⓭ N° 19 Finale / Nr 19 Finał (Faniska, Rasinski, Moska, Rasno, coro / chór) 2:47 (Allegro moderato) Fausto ha il cielo alfin premiato/ Niebiosa nagrodziły Total time: 56:24 7 1694_1695 big book 138x125.indd 7 09.11.2020 17:13:54 Polska i Polacy w niemieckiej operze włosko-francuskiego twórcy Niewielu kompozytorów cieszyło się za życia taką estymą, a spektakl oddziaływał rozmachem rozwiązań scenicznych jak włoski twórca Luigi Cherubini (1760–1842), który od i bogactwem scenografii. Opéra-comique faworyzowała 1786 roku związał swą drogę życiową i zawodową z Pary- natomiast akcję opartą na problematyce współczesnej, żem, a niedługo później stał się jedną z najbardziej wpły- w roli bohaterów występowali zwykli ludzie, a wypowiedzi wowych osobistości francuskiego życia muzycznego. Jego wokalne przeplatane były dialogami mówionymi. dzieła operowe szybko zdobyły uznanie publiczności, do W gatunku opéra-comique Cherubini dostrzegł silny czego przyczyniły się zarówno wybitne walory muzyczne, potencjał dramaturgiczny i drogę do sukcesu, gdyż jak i atrakcyjna dramaturgia. Sława artysty przekroczyła doświadczenia rewolucji francuskiej znacząco zmieniły granice Francji, o czym świadczy m.in. zamówienie, jakie gust odbiorców sztuki. Publiczność oczekiwała teraz dzieł dyrekcja Hofoper w Wiedniu złożyła Cherubiniemu wiosną aktualnych, zawierających żywotne wątki, a jednocześnie 1805 roku. Kompozytor miał przybyć do naddunajskiej nacechowanych wyrazistymi kwalifikacjami etycznymi stolicy i skomponować dwie nowe opery, przeznaczone i jednoznacznymi rozstrzygnięciami moralnymi. Wszyst- do wykonania z jego udziałem w charakterze dyrygenta. kie te warunki spełniał popularny wówczas typ spektaklu Po przyjeździe do Wiednia w lipcu tegoż roku Cherubini operowego, określany mianem opery grozy i szczęśliwego przystąpił do pracy nad pierwszym z dzieł, singspielem zakończenia (pièce à sauvetage, rescue opera, Rettungso- Faniska. Z zaplanowanych dwóch utworów tylko ten per, Schreckensoper). Charakteryzował się on wprowadza- został ukończony. Jego premiera odbyła się w wiedeń- nymi w tok opery niebezpiecznymi sytuacjami, zagroże- skim Kärntnertortheater 25 lutego 1806 roku w obecności niem, bliskością tragicznego końca, a także gwałtownym cesarza Franciszka II. Dwa tygodnie później Cherubini, nie odwróceniem losów bohaterów i pozytywnym finałem. rozpoczynając nawet pracy nad drugą z oper, wyjechał Nieodzownym elementem był też mocno wyeksponowany nagle do Paryża, co wynikało, jak zauważył muzykolog wątek miłosny, zaakcentowanie kategorii wierności, szla- Klaus Hortschansky, albo z przyczyn politycznych, zwią- chetności, odwagi i poświęcenia. W muzyce wprowadzano zanych z napiętymi stosunkami francusko-austriackimi, wiele elementów służących sugestywnemu przedstawie- albo z wezwania go przez Napoleona. niu akcji: gwałtowne modulacje i kontrasty dynamiczne, odcinki instrumentalne odwzorowujące sceny walk i poty- Opera grozy i szczęśliwego zakończenia czek, marsze wojskowe czy brzmienia funeralne zwiastu- Francuska twórczość operowa Cherubiniego wiąże się jące bliskość śmierci. z gatunkiem opéra-comique, zapoczątkowanym w połowie Cherubini zainteresował się gatunkiem Rettungsoper XVIII wieku przez Jeana-Jacques’a Rousseau. Ten nowy typ jeszcze w okresie rewolucji i już w tym czasie skompono- opery stanowił reakcję na staroświecką tragédie lyrique, wał pierwsze swe dzieło w tym rodzaju, operę Lodoïska, poważną operę o tematyce mitologicznej lub antycznej, które stało się prototypem innych jego kompozycji tego w której postacie prezentowały podniosłe recytatywy, typu: Elisa, ou le voyage aux glaciers du Mont St. Bernard 8 1694_1695 big book 138x125.indd 8 09.11.2020 17:13:54 (Elisa albo podróż na lodowiec góry św. Bernarda, 1794), Akcja Faniski rozgrywa się w jednym z zamków Les deux journées (Dwa dni, 1800) czy właśnie Faniska. magnackich w okolicach Sandomierza. W didaska- Paryski sukces premiery Lodoïski w 1791 roku zadecy- liach dramatu Pixérécourta nie ma mowy o czasach, dował także o wystawieniu utworu w innych krajach za to miejsce zdarzeń zostało oznaczone jako zamek europejskich, w tym w Niemczech, Austrii, a także w Pol- Miński w górach Krapack (Karpaty?) w Polsce, na rubie- sce, co wynikało w dużej mierze z tematyki dzieła: akcja żach rejonu sandomierskiego.