Bernhardns Morlanensis, Monachus Cluniacensis, urn 1140.

Bernhard von Morlas Heimat diirfte, da er ausdriicklich als Fraucigena bezeichnet wird, nicbt zu Morlaix in der Bretagne, sondem in Morlas (oder M

o1 91t1zed by Goog le 424

von Morlas dagegtm auffalJend verwandt ist. Das entscheidendtte Argument Rageys, nicht urn Auselms Verfasserschaft zn begriinden, wohl aber um die der heiden Beruharde auszuschliefsen, beruht auf Tiiuschuog. Er behauptet niimlich Cod. Londinen. 21927, der Bruchstiicke des Mariales enthi.lt, gehlire dem 11. Jahrbundert an, sei somit alter als Bernhard. Rev. H. M. Bannister hat auf meine Bitte das Alter der Handschrift gepriift und von drei anderen kompetenten Beurteilern priifen lassen; aile wcisen die Handschrift einstimmig in die Mitte des 12. Jahrbunderts zuriiek. Schon Haureau hat instinktiv an der Richtigkeit der Behauptung R~~geys gezweifelt (Vgl. Des Poeme, Latins attribues A Saint Bernard p. 87). Er fafst sein Urteil iiber die An­ Hpriiche der heiden Kirchenl~hrer an das Mariale spiter dahin zusammen: "Le poeme Ut iucundas cenms trnd{JS .•.. n'est certes pas plus de Saint Aneelme que de saint Bernard A qui d'autres copistes l'ont attribue" (Notices et extraits V, 51). Trotz der verechiedenen Ausgaben des Mariale, beziiglich derer ich auf llaure11u an ersterem Orte S. 82 verweise, auch trotz der Rageys von 1884, ist die vorliegende die erste mit kritischem Apparate. Die Handschriften, auf deuen die folgende Textrezension ruht, sind: Co11oot. ms. Gallieum saec. 12. in. Cml. Parisin. 2445 A. A. - Collect. ms. Zwettlense ~aec 12. Cod. Zwettlen. 55. H. - Psalt. ms. Tinmuthenee (?) saec. 12. med. Cod. Londinen. Add. 21927. C. - ColJect. ms. Tinmu· thense (?i saee. 12. ex. Cod. Londinen. Harl. 2882 D. - Collect. ms. Gal­ lieum saec. 12. ex. Cod. Parisin. 2833 add. saec. 12/ta. E. - ColJect. ms. Pratense (ol. Cireneestrense) saec. 13. Cod. Parisin. 11867. F. - Collect. ms. Gallicum saec. 11/ta. Cod. Parisin. 10522. G. - Collect. ms. Anglicum 81\ec. 14. Cod. Londinen. Reg. 2 A IX. H. - Collect. ms. Anglicum saec. }4. Cod. Londinen. Reg. 8 8 I. I. - Collect. ms. Dunclmensc saec. 14. ex. Cod. Londincn. Reg. 7 A VI. K. - Collect. ms. Sosmen~e saec. 15. Cod. Parisin. 15161. L. - Orat. ms. Tegurinum saec. 15. Clm. Monacen. 19824. M. - ColJed ms. Parisinum saec. lfi/ts. Cod. Parisin. 3639. N.- Collect. ms. Augiensc saec. Uftfi. Cod. Carolsruhan. Aug. 36. 0. Die Kollatiou von B verdanke ieh der Giite des Herro Stiftsbibliothekar von Zwettl P. Benedict Hammer! 0. C.; die von CDHIK der liebenswilrdigen Mitarbeit Rev. H. M. Bannisters, dcr auch Proveuienz und Alter bestimmte; die von EF besorgte Cl. Blume. Ich brauche wohl nicht hinzuzufilgen, dafs mir aufser diesen nocb andere Handschriften des gesamten Mariale bekannt sind. Solcher, die nor einzelne Teile desselben enthalten, ist eine uogezihlte Menge; sie aBe herauszuziehen wire ein Ding der Uumiiglichkeit, das uns ohendrein nicht weiter briicbte, als wir schon sind. Ob Prooemium und Epi­ logus dem Mariale urspriinglich angehiiren oder nicht, ist eine Sacbe, die sich nicht so einfach erledigt, als Hagey dies glanbt Da weder das eine noch der andere etwas enthiilt, was die Autorschaft das Verfassers ausscbliefst, und da.~ Proocmium sich in mehreren Quellen, der Epilogus siclt in einer Quelle findet, belasse icb dieselben da, wo sie siclt finden.

a:m. (1.) M a r i a I e Prologus.

0 lumen verum, quo lux est facta dierum, Lumen praeclarum, sapientia, fons animarum, Quae requiem fessis tribuis, solacia fessis, Et quae iustificas animas clementer iniquas,

o1 91t1zed by Goog le 425

5 Ad te suspiro, tibi supplieo teque requiro, Pane salutari cupiens te dante cibari ; Varus enim panis tua verba cibusque pereunis. Fons vitae, rora refovens mea caelitus ora, Funde tuum rorem, ne deficiendo laborem 10 Et, ne langoescam, mihi da, quae non perit, escam. Langueo ieiunus; quo sub lever, annue monos ; Nempe super dulces epul¥ pia pectora mulces, Insuper excellis dulcore cibaria mellis. To super argentum reoites oculis sapientom, 15 Nee Iapides cari tibi possunt aeqoiparari; Aurum vile putat mens, quam toa gratia mutat, Solis fulgorem superas lunaeque decorem Cunctaque transscendis, quibus instat mundos habeodis. Te qoicumque caret, quasi foenum transit et aret, 20 Prudentes aoimae dono pietatis opimae Fructibus et specie cumulantur ad instar olivae. Stolt us ut herba cadit, modicum viget et cito vadit, Iustus ftorebit quasi palma diuque manebit. Ut cedrus Libani vivet radice pereoni, 25 Sic benedicetur, te quisquis habere meretur. Da mihi, lux lucis, nullis haerere cadocis, Sic me purifil'-&, oe mens mea tractet iniqua,_ .. Da fidei scutum, me reddens ondique totom, Praesta virtotem, qua crimina concta refutem, SO Sensum sincerum, valeam quo cernere verum. Virtotom genetrix et criminis unica victrix, ..... Sic, preeor, ut renes reprimas carnemque refrene5, Ut sancte vivam coram cobibendo nocivam, Ut sic restringam canto moderamine ·linguam, 35 Ne, dum laxatur, quae sint reticenda, loquatur. Christe, fave votis, quem sensibus invoco totis, Ut sapiens fiam veram sitiendo sophiam. Verba sapore salis mea eondi spiritualis, Fac me sollertem, ne scntiat hostis inertem. 40 Qoi facis infantes charismate landis ovantes Oraque mota doces formosas promere voces, Oris claustra mei resera sermone fideli, Quo tibi laos detur, quo proximus aedificetur. Sic me caelesti virtute, piissime, vesti, 45 Ut sim pacificus prodensque, piusque pudicus. :Me tibi eommendo, ne peccem despiciendo, Mecum, quaeso mane, ne quidquam fallat inane, Et sic interna, quos diligo, luce guberna, Ut mecum vitam mereantur habere beatam.

o1 91t1zed by Goog le 426

Rhythmus I.

1. Ut iucundas cervus undas 10. Recordare, qois et quare .A.estuans desiderat, Sis a Deo conditos, Sic ad Deom, fontem vivum Coins heres none maneres, Mens fidelis properat. Si fuisses subditus.

2. Sicot rivi fontis vivi 11. 0 mortalis, qoantis malis Praebent refrigerium, Meruisti affici, Ita menti sitienti Dum rectori et auctori Deus est remerlium. Noluisti subici!

3. Quantis bonis soperponis 12. Sed maiores sunt dolores Servos toos, Domine! Infernalis carceris, Sese laedit, qui recedit Quo mittendos et torquendus Ab aeteruo lumine. Es, si male vixeris.

4. Vitam laetam et qoietam, 13. Cui mondos est iocundus, Qui te quaerit, repperit ; Soam perdit animam, Nam laborem et rlolorem Pro re levi atque brevi Met it, qui te deserit. Vitam perdit optimam. s. Pacem donas et coronaa 14. Ergo cave, ne suave His, qui tibi militant, Jugum spernas Domini Concta laeta sine meta Nee abiecta lege recta His, qui tecum habitant. Servias libidini.

6. Hen, quam vana, mens homana, IS. Si soot plagae, coram age, Visione falleris Ut curentor citius, Dum te coris nocitoris Ne, si crescant et putrescant, Imprudenter inseris ! Pergas in deterius.

7. Cur non caves lapsus graves, 16. Ne desperes, nam coheres Quos soadet proditor, Christi esse poteris, Nee afl'ectas vias rectas, Si caruales, quantum vales, Quas ostendit conditor? Afl'ectos excloseris.

8. Resipisce atqoe disce, 17. Si formidas, ne diffidas, Cuios sis originis, Sed medelam postula, Ubi degis, cuios legis, Noxam plange, corpus ange, Cuios sis et ordinis. Dilue piacola.

9. Ne te spernas, sed discernaa 18. Si vivorum et fonctorum Homo, gemma regia, Christom times iodicem, Te perpende et attende, Debes scire, quod perire Qua sis factus gratia. Soom non volt supplicem.

o1 91t1zed by Goog le 427

19. Preces fun de, pectus tunde, 26. Nam placatum eius natum Flendo cor humilia; Tunc habere poteris, Paenitenti et gementi Si fideli mente caeli Non negatur venia. Reginam rogaveris.

20. Exorando et laudando 27. Virgam Jesse, quam praeesse )fariam commemora, Cnnctis scis viventibus, Nam delere potest vere Supplex ora et implora Quaecumque facinora. Totis bane visceribus.

21. Si antiquus inimicus _ 28. Hanc require, quae lenire Snggerit illicita, Solet corda tristium ; Stellam maris, ne vtncaris, Certus esto, quod sit praesto Mente posce subdita. Votis se preeantium.

22. Si te sentis tcmptamentis 29. Haec regina de ruina Urgeri daemonicis, Fa.ciet te surgere, Mox respiras, si requiras Haec profecto te directo Matrem summi iudicis. Deducet itinere. ( 23. Nam si quando te temptando 80. Ipsa multos iam sepultos Dirus serpens laeserit, Fecit rcviviscere, Suspiranti et ornnti Haec adversos et subversos Pia mattr aderit. Potest Deo inngere.

24. Quodsi forte mortis portae 31. Ipsam ama, ad hanc clama Te Yirinnm s~>ntins, Cordis desiuerio, Cretle tumen, quod iuYamen Ut sustentet et praesentet Per cam accipias. Te beato filio. 25. Si te doles ferre moles 32. Hanc si eolia, veri solis ) Culparum prementium, Perfrueris lumine, Hanc precare, ut placare Hac adiutus eris tutus Possis eins filium. Ab omni formidine.

33. Hoc credendum et fatendum Ad bonorem Domini, Quod subiecit, qnidqnid fecit, Christus matri virgini.

Rhytbmus II. 1. Omni die die 1\lnriae, 2. Contemplare et mirare Mea, Iandes, anima, Eius celsitudinem, Eius festa eius gesta Die felicem genetricem, Cole splendidissima. Die beatam virginem.

D1g1t1zed by Coogle 428

8. Ipsam cole, ut de mole 11. Sed necesse, quod prodesse Criminnm te liberet, Constat piis mentibus, Hanc appella, ne proceila Ut intendam et impendam Vitiorum superet. l\le ipsios laudibus. 4. Haec persona. nobis bona 12. Quamvis sciam, quod Mariam Contulit caelestia, Nemo digne praedicet, Haec region nos divina Tamcn vanus et insanus Jllustravit gratia. Est, qui illam reticet. 5. Lingua mea, die tropaea 13. Cuius vita erudita Virginis puerperae, Disciplina caelica Quae inflictum maledictum Arguments et tigmenta Miro transfert genere. Destruxit haeretica. 6. Sine fine die reginae 14. Cuius mores tamquarn flores Mundi laudom cantica, Exornant ecclesiam, Eios bona semper sona, Actiones et sermones Semper illam praedica. l\Iiram praestant gra tiam. 7. Omnes mei sensus, ei 1a. Evae crimen nobis limen Personate gloriarn, Para.disi clauserat, Frcquentate tam beatae Haec, dum credit et obedit, Virginis memoriam. Caeli daustra reserat. 8. Nollus certe tam disertae 16. Propter Evam homo saevam Exstat eloquentine, Accepit sententiam, Qui condignos promat bymnos Per Mariam habet viam, Eius excellentiae. Quae ducit nd patriam. 9. Ornnes laudent, on de gaudent, 17. Haec amanda et laudanda Matrem Dei virginem, Cuoctis specialiter, Nullus fingal, quod attingat \' enerari et precari Eius celsitudinem. I>ecet illam iugiter. 10. Nemo dicet, quantum licet 18. Ipsam posco, quam coguosco Laudans, eius merita, Posse prorsus omnia, Cuius cuncta soot creata Ut evellat et repellat, Ditioni subdita. Qunecumque sunt noxia. 19. Ipsa donet, ut, quod monel Eius natus, faciam, Ut finita carnis vita Laetus hone aspiciam.

Rhytbmus III. 1: 0 cunctarum feminarom 2. Clemens audi, tuae laudi Decus atque gloria, Quos instantes conspicis, Quam electam et provectam Munola rcos et fac eos Sci mus soper omnia. Bonis dignos caelicis.

Dogooozed by Goog le 429

3. Virga Jesse, spes oppres~ae 18. Cuius flore vel odore Mentis et refugium, Recreari cupimus, Decos mundi, lox profundi, Coins fructu nos a !octo Domini sacrarium. Liberari credimos. 4. Vitae forma, morum norma, 14. Pulcbra tota, sine nota Plenitudo gratiac, Cuiuscumque maculae, Dei templum et exemplum Fac nos mundos et incundos Totius iustitiae. Te laudare sedole. 5. Virgo, salve, per quam valvae 15. 0 beata, per quam data Caeli patent miseris, Ntlva mundo gaudia, Quam non flexit, nee illexit Et aperta fide certa Frans serpentis veteris. Regna soot caelestia.

6. Gloriosa et formosa 16. Perquammonduslaetabondus David regis filia, Vero fulget lomine, Quam elegit rex, qui regit Antiquarum teoebramm Et creavit omnia. Exutos caligine. 7. Gemma decens, rosa recens, 17. Nunc potentes sunt egentes Castitatis liliom, Sicut olim dixeras, Castum cborum ad polorum Et egt>ni fiunt pleni, Quae perducis gaudium, Quod to prophetaveras. 8. Rationis et sermouis 18. Per te morum nunc pravorum Facultatem tribue, Relinquuntur devia, Ut toorom mer-itorum Doctrinarum pcrversarum Landes promam strenue. Pulsa sun t vestigia. 9. Opto nimis, ut imprimis 19. l\lundi luxus atque fluxos Tui des memoriam, Doculsti spemere Ut frequenter et decenter Deum qoaeri, camem teri, Tuam cantem gloriam. Vitiis resistere, 10. Quam\·is mota et polluta 20. Mentis cursom tendi sursum Mea :;ciam labia, Pietatis studio, Praesumendum, non silendom Corpus angi, motus frangi Est de toa gloria. Pro caelesti praemlo. 11. Virgo, gaode, omni laude 21. To portasti intra casti Digna et praeconio Claustra ventris Dominom Quae damnatis libertatis Redemptorem, ad bonorem Facta es occasio. Nos reformans pristinum. 12. Semper monda et feconda 22. Mater facta, sed intacta, Virgo et puerpera, Genuisti filium, Mater alma, velut palma Regem verum atqoe rerum Florens et fructifera. Creatorem omnium •

•

o1 91t1zed by Goog le 430

23. Benedicta, per quam victa 29. Eroditos et munitos Hostis est versotia, Divinis eloquiis, Restitutis spe salotis Timoratos et ornatos Dator indulgentia. Sacris exercitiis,

24. Benedictos rex invictos, 30. Con~tans, gravis et soavis, Cuius mater crederis, Benignos, amabilis, Qui reatus ex te natos Simplex, porus et matorus, Nostri solvit generis. . Patiens <'t homilis.

25. Reparatrix et solatrix 31. Corde prudens, ore studens Desperantis animae, Veritatem dicere, A pressura, quae ventura Malum nolens, Deom co lens Malis est, me redime. Pio semper opere.

26. Pro me pete, ot quietc 32. Esto nutrix et adiutrix Sempiterna perfruar, Christiani populi, Ne tormentis comborentis Pacem praeRta, ne molesta Stagni miser obruar. Nos pertorbent saeculi.

27. Quod reqoiro, quod suspiro, 33. Da levamen et iuvamen Mea sana vulnera, Toom illis iogiter, Et da menti te poscenti Toa festa sive gesta Gratiarom munera. Qui colunt alacriter.

28. Ut sim castos et modestos, 34. Pater Deus, fili Deu5, Dulcis, blaudus, sobrius, Deus alme spiritus, Pius, rectos, circomspectos Per aeterna nos gobcrna, Simultatis ncscius. Deus onus, saecula.

Rhythmos IV.

1. Salotaris stella marls, 4. lllibata ct ditata Summis digna laudibos, Caelesti progenie, Quae praccellis cunctis stellis Gravidata nee privata Atqoe luminaribus. Flore podicitiae.

2. Tua dulci prece fulci 5. Nam, quod eras, perseveras, Supplices et refo\·e, Dum intacta generas, Quidqoid gravat vel depravat lllom tractans atque lactans, Mentes nostras, remove. Per quem facta fueras.

.. 3. Vir~o, gaude, quae de fraode 6. Mihi maesto nunc adesto Daemonis nos liberas, Dans perenne gaudium, Dum in vera et sincera Dona, quaeso, nimis laeso Deum carne geoeras, Optatum remedium.

o1 91t1zed ·by Goog le 431

7. Commendare me dignare 1 'i. 0 pracclara, viam para Christo, too filio, Ad sopernam patriam, Ut non cadam, sed evadam Sic me sana, ut mondana De mundi naufragio. Gaodia despiciam. 8. Fac me mitem, pelle litem, 18. Quod imploro, non ignoro Compesce lasciviam, Dare te fidelibus, Contra crimen da munimen Coins iussa inconcussa Et mentis constantiam. Manent modis omnibus. 9. Non me Jiget nee fatiget 19. Mater bona, meis dona Saeculi cupiditas, Requiem parentibus Quae obscurat et indorat N ccnon conctis iam defunctis Mentes sibi subditas. Notis et aftinibus. 10. Nunquam ira, nunquam dira 20. Hunc egenom fac ad plenum Me vincat elatio, Pervenire gaudiom, Quae multorum fit malorum Quo manere et videre Frequenter occasio. Tuum possim filiom . 11. Ora Deom, ut cor meum 21. Meos notos fac devotos Sua servet gratia, Piis semper actibus, Ne antiquos inimicus Ut mandatis veritatis Seminet zizania. Totis instent virihos. 12. Da virtutom mihi scutum 22. Mala pelle et refelle Ne in bello concidam Hostium versutias, Fidem rectam,spem robustam, Spiritales et carnales Caritatcm fervidam. Compesce nequitias. 18. Da fororis et timoris 28. Yirgo Ienis, a catenis Soperare vitia, Criminom nos eri pe, Et ut lingoam sic restringam, Ut soluti simus tuti Ne loquator noxia. Victo mortis principe. 14. Maris stella, interpella, 24. Adiutricem et totricem Quem portasti utero, Te ubique sentiant. Ut hoc mare transmeare Qui felicem genctricem Cursu donet prospero. Dei te pronuntiant. 1 S. Det timorem et amorem 25. Maris stella, de procella Sui semper nominis, Saeculi nos Iibera Douet pacem et fornacem Protegendo et praebendo Extioguat libidinis. Cuncta nobis prospera. 16. Castitatis, pietatis 26. Splendor patris, factor matris, Muniment& conferat, lesu, nostra glori11, Assit rector et protector Da, ut fiam per Mariam Nee unqoam me deserat. Toi dignus gratia.

o1 91t1zed by Goog le 432 -

27. Dominator et salvator 28. Ut saluti restituti Mundi benignissime, Te laodemus, lJllmine, Da virtutem et salutem Qui salvasti, quos creasti, Corporis et animae, Notus alma yirgioe.

2\1. Pater Deus, fili Deus, Deus alme spiritus, Per aetema nos guberna, Dens onus, saecoln.

Rhythm us v. 1. Mater Christi, quae tulisti 8. Aliarum temioarum Sacris hone visceribus Proles fletu funditur, Absque viro partu miro, Partus iste oil scit triste, Quo pax dator gentibus. Quando Deus nascitur. • 2. Hue aspectum, hue affectum 9. Benedicta, quae delicta Dirige propitiom, Primae matris operis Coodescendens et impendens Et divinam medicioam Miseris aoxilium. lmpetrasti miseris.

8. Virgo mitis, quae contritis 10. Benedictus, qui amictus Spem largiris veniae, In te carnis trabea Posce J)eum, ut tropaeum Nos erexit et evexit Suae det ecclesiae. Ad regna siderea.

4. Dona pacem et fallacem 11. 0 quam letis a prophetis Inimicum cootere, Es laudata vocibus, N e ignitis is sagittis Hoc secretum, quod impletum Possit nos elidere. Est in te, mirantibus !

s. Iucoodare, quae portare 12. Te beatam et praelatam Meruisti Dominum, Cunctis esse docuit, 1\lundi lucem, vitae docem, Cum suave illud Ave Salvatorem hominum. Gabriel apemit.

6. Incorrupta et intacta 18. To portasti et lactasti, Genuisti puerum, Benedicta domina, Nullum tamen hioc gravamen Quem adorat, quem honorat Town laesit uterum. Mundi trioa macbina.

7. Alter partos gravat artus, 14. Adorabas et lactabas lncutit suspiria; Deum factum hominem, Tuns fructus pellit luctus Qui nos lavit et salvavit Dans aeterna gaudia. Suum ponens sangoinept.

o1 91t1zed by Goog le 433

15. Vagientem et lactentem 25. Rex immensus est saspensas Confovebas gremio, Crucis in patibolo, Servi ille, tu ancillae A poenarum aeternarum Foncta es officio. Salvans nos periculo. 16. To docentis et vescentis 26. Pius Jesus fiagris caesus Usa es praesentia, Et corona spinea Te sciente et vidente Coronatas et per latus Fecit mirabilia. Est transfixus lancea. 17. Te praesente et monente 27. Qui etfringens chaos ingens Consecravit noptias, Spoliavit inferos, Quando vino repentino Fractis portis dirae mortis Sex implevit hydrias. Vinctos facit liberos. 18. Tu divinae disciplinae 28. 0 quam laeta es etfecta Pascebaris gratia, Die facta tertia, Dum signorom et verborum Com rex fortis victae mortis Eios esses conscia. Protulit indicia! 19. Qaot angores, qoot dolores 29. Nam antiqaam inimicom Toa sensit anima, Diris stringens vinculis Cam in crucemsammom dacem Se videndum et tangendom Gens levavit pessima ! Praeboit discipolis. 20. Qaot lamenta, quot tormenta, 30. Quis narrare, qais pensare Quanti tui gemitas, Tuum possit gaodium, Com rex caeli tam crudeli Quando maestis rex caelestis Morti esset traditas ! Pacis dedit nantium? 21. Corde tristi pertolisti 81. Unde tibi laos ascribi Passionis gladium, Debet atqoe gloria, Com irrisam et occisam Quae tantorum gaodiorom Tuum ceruis filiom. Facta es materia. 22. Nam rex magnos velat aguos 82. Post tot signa, quae to digna Immolari volait Meruisti ceruere, Et par crucem nobis locem Ad paternam vides thronam Et salatem tribuit. Filium ascendere. 23. Eios poena nos ad regna 83. Cui ioncta soper concta Provehit caelestia, Potestatem obtines, Crux virtotis et salutis Omnis soli, omnis poli Certa est fiducia. Sopergressa ordiues. 24. Mandam regens velot egens 84. 0 regina, hac inclina \"is us est incredalis, Piae mentis lamina Ut per formam servi normam Et excoaa prece fasa Vitae daret servulis. Servolorom crimina. Dreveo, r.ateinieche Hymnendlchter. II. 28

o1 91t1zed by Goog le 434

85. lam sublimis facta mm1s 88. lllis mecum dona precum Manes iuxta filiom, Tuarom suft'ragia, Celsa sede intercede Ut moderoa et aeterna Pro salute omnium. Froamur laetitia.

86. Nos conforta et reporta 83. 0 Maria, mater pia, Monos indolgentiae, Tuum da subsidiom, Ut reformes nos enormes Quo vincamos et vivamos Ad statum iostitiae. In terra viventiom.

87. Meis caris largiaris 40. Da medelam et tutelam lam defunctis veniam Cunctis te colentibos, Et conctorom commodorom Pacem booam et coronam His, qui vivont, copiam. Cum supernis civibus.

41. Pater Deus, fili Deus, Deus alme spiritus, Per aeterna nos guberna Deus onus saecola.

Rhythmus VI.

1. Ave, virgo, quae origo 6. Mansuetnm et quietnm Nobis es laetitiae Redde meum animnm, Redemptorem et aoctorem Ut in Deom aut in meum P~&rieodo gloriae. Non delinquam proximnm.

2. Virgo mater, per qo~&m ater 7. Margarita summi sita Spiritus occobuit, Regis diademate, Quo primaeva mater Eva Quae cunctarom gratiarum Suggerente corroit; Es ornata schemate ;

8. Alma parens, omni carens 8. Maris stella, Dei cella Corroptelae macula, Virtutisqoe speculum, Quam elegit, qui confregit Quam mirator et precator Dirae mortis vincula ; Universum saecnlnm;

4. Clemens praesta, ut qui festa 9. Da, ut queam mentem meam Tua gaudent colere, Emondare vitiis Gratulentur et ditentur Exercendo et colendo Verae lucia monere. Sacris eam studiis.

5. Mater Christi, quae das tristi 10. Dona, inqnam, ut evincam Animae laetitiam, - Temptamenta daemonum, Da, quod quaero, ut sincero Ne permittas per sagittas Corde Christo serviam. Me perire criminum.

o1 91t1zed by Goog le 435 -

11. 0 decora, Deum ora, 21. 0 sophia, quam Maria Ut det mihi veniam, Incamatam edidit, Et sis custos, ne robostos Nee sic ftorem vel decorem Meos hostes sentiam. Castitatis perdidit, 12. Obtineto, ot, quod peto, 22. Tibi canto nunc pro tanto Merear accipere, Laudes beneficia, Ut in finem non declinem Quo laetati et ditati A recto itinere. Sumus vitae praemio. 13. 0 paella, quae ot stella 2!1. Rex virtutom, cuius notom Matotina radias, Nihil potest fallere, Cum noctornas pellensumbras Nos tuere atqoe verae Veram Jocem nuntias, Locis dita munere. 14. Coram babe, ut a Jabe 24. En, ieiunus a tc munus Criminum porifices, Posco, nc deficiam, Et, qua nites, tuos dites Ut sacrarum scripturarum Castitate sopplices. Mihi des scicntiam. 15. Princeps mortis nos intortis 25. Mica11 panis velut canis lnqoietat iaculis; Dari milli postulo, To resiste, ne nos iste Et, quod quaero, too spero Suis trahat vinculis. Te daturum servulo. 16. Dona pacem, per quam vacem 26. Rex benigne, fac me digne Divinis obsequiis, Tuam mat rem col ere, No per corns transituras Quae portavit et lactavit Veris priver gaudiis. Te sacrato ubere. 17. Da, ot gratum famulatum 27. Da virtutem, ut refutem Reddam regi gloriae, Omncm immuuditiam, Et ipsius amor pius J<'ac me mitem, ot devitem Mcne sint deliciae. Zelum et soperbiam. 18. Reos munda et circumda 28. Honestorum mihi morom Too nos pracsidio, Para elegantiam, Fac sccuros nos et puros Pelle dolum, ut te solum Ab omni contagia. Pura mente cupiam. 1\J. Liberari et salvari 29. lesu bone, sic dispone Per te nos coufidimus, Horam mei transitus, Quam clementem et potentem Ut ad chorum electorum Super omnes novimus. Mens pergnt spiritus. 20. Nam pruedives inter cives 30. Pater Deus, fili Deus, Es caelestis patriae, Deus alme spiritus, Ex qua manat, qui nos sanat, Per aetema nos guberna, Fons caelestis gratiae. Deus onus, snecula. 23*

o1 91t1zed by Goog le 436

R h y t h m us YII. 1. Luxsanctorum,speslnpsorum, 10. Ingens metus atque fietus Virgo mater Domini, Meam turbat animam, Per quam vita restituta Pavet sensus, dum suspenso& Est perennis bomini, Horam pensat ultimam.

2. Gemebundo corde fundo 11. Quis futurus est securus Ad te preces, domina, In illo examine, Namque gravi, quam paravi, Quando patent, quae none Premor valde sarcina. latent, Arguente lumine?

3. Solve moles, sicut soles, 12. Quo dolore, quo maerore Quibus pressus iaceo, Deprimentur miseri, Et excusa, quod confusa Qui abyssis pro commissis Mente factum doleo. Snbmergentur inferi!

4. Dolor ingens me constringens 13. Ululatus et ploratos Vehementer cruciat, Frustra dabunt perditi, Culpae telum cor anhelum Cum maligni saevo igni Siquidem dilaniat. Semel erunt traditi.

5. 0 quam pravi et ignavi 14. Heu, quid egi, quo impegi, Sunt, qui mundum diligunt, Quo in felix cecidi! Non nttcndunt, cui venduut Quo deducunt, quem seducunt,. Se, qui Deum negligunt. Fraudes hostis perfidi !

6. Vere caecus et ut pecos, 15. Ad quem tendam, ut tremen­ Expers est scientiae, dam Quem deflect at hoc, quod spec­ Evadam sententiam ~ tat Quem requh·am, per quem iram In valle miseriae. Judicis t>ffugiam 1

7. N am quem fructum nisi luctum 16. 0 Maria, qua sophia Praestant mnndi gaudia, Prodiit altissimi, Cuius cora gignit dura Ut credendo et sequendo Miseris supplicia? Possct homo redimi,

8. Parce flenti et dolenti, 1 7. Formidandum red de blandam Summe rerum arbiter, Iudicem supplicibus, Nam mandata per te datil Ne iratus ob reatus Sum tran~gressus nequit.er. Saevis tradnt ignibus.

9. Erubcsco et tabesco 18. Caeli srala, fac me mala, Tuam timens faciem, Quae impugnant, vincere Dum meorum dclictorum Et in bono, quod propono, Perpendo congeriem. Constanter persi11tere.

D1g1t1zed by Coogle 437

19. Nunquam sinas in me spinas 26. Virgo Ienis, a terrenis Vitiorom crescere, Monda nos aft'ectibus Quae ad fructom nos virtutum Et cunctorum delictorom Doces semper tendere. Nos absolve nexibus.

20. Clemens dona, ut patrona 27. P&radisi, quo divisi Velis esse misero, Exsulamus, aditum Ut sis mecum, cum ad aequum Nobis pande, quod ob grande Tribunal processero. Nimis potes meritum.

21. Supplicando rue commendo 28. Illic patrem atqoe matrem Tuo patroeinio, Meam fac constitui Ne rex fortis dirae mortis Et bonorum aeternorom Tradat me supplicio. Ubertate perfroi.

22. Preces funde et responde 29. Rcgem caeli pro fideli Pro me ante iudicem, Semper ora populo, Nam offensae sunt immensae, Ut ab isto doce Christo Qnae accusant supplicem . . Ernamor saeculo.

23. Dcsperarem, si pensarem so. Deo cara, nobis para Mea tantum merita Viam ad caelestia, N ec audissem aut sensissem Ubi froi Christi toi Te salvnre perdita. . Mereamur gloria.

2!. Mater alma, luis salva 81. Auctor mundi, qui eft'uudi Precibus hone miserum, Tuo ventre voluit, Quem subegit et confregit Se amare et servare Magna moles scelerom. Nobis det, quod docuit.

25. A peccatis et a mortis 82. Pater Deus, fili Deus, Libera praepositis Deus alme spiritus, Tc poscentem et habentem Per aeterna nos guberoa, Spem in tuis meritis. Deus onus, saecola.

Rhythm us VIII.

1. Ca eli porta, qer quam orta 8. Virgo prod ens, quae ex clod ens Salus est fidelium, Primae culpam feminae Porta lucis, quae perducis Gestas froctum non productum Ad perenne gaudium ; Ex virili semine;

2. Virgo clara, quae ignara 4. Some vota nee remota Virilis consortii Tuis sis supplicibus, Meruisti esse Christi Sed intende et defende Mater, Dei filii; Nos a malis omnibus.

o1 91t1zed by Goog le 438

5. Malta de te sunt prophetae 15. Mater Eva morte saevas Loculi praesagia, Prolem suam perdidit; Non ignari singnlari Toa fides, qua renides, Te ditandam gratia. Nobis vitam reddidit.

6. Nam qui nasci atqne pasci 16. To praeclarus es thesaurus Tna carne volnit, Omnium charismatnm, Nee scriptnris nee fignris Sane plenns et amoenus Tnas Iandes tacnit. Hortus es aromatum. 7. Prima parens sensu carens 17. Fons redundaus, reos man dans Meruit iuteritum, Aqnarum viventinm, Dum serpenti se fallenti Hinc qui bibnnt, non peribant Credit gnstans vetitum. Sed babeut remedium. 8. Causa plane to bumanae 18. Fons signatns, non tnrbatO& Salntis IJraecipoa, Bestiarum pedibus, Tua causa quondam clausa Non confusus, red conclosus Patet caeli ianoa. Divinis virtutibus. 9. Nam spernendo et cavendo 19. Exquisitis margaritis Blandimenta &aeculi, Ornantur monilia, Quod est mirom, caput dirum Sed tuorom plane morom Contrivisti zaboli. Exstat maior gratia. 10. Serpens diros souru virus 20. Solent mire delinire Evae dando nocuit, Yernantes areolae; Sed prudentem tuam mentem Quam plus grata vemant sata Fallere non potuit. Caelestis agricola a! 11. To primatum et ducatum 21. Flores verni solent cerni Gerena continentiom Voloptate nimia; Casti gregis cborom regis Tu delectas mentes rectas Per callem egregiom. Praecellenti gratia. 12. Mundi florem contra morem 22. Nam si flores dant odores Toi spernens generis Et decorem proferont, Caruis coram et nataram Mox marcescunt et arescant Cohibendam soggeris, Nee durare poterunt. 13. Viam rectam et perfectam 28. Tuns viror, quem plus miror,. Pandens te sequentibns, Non est corruptibilis, Ut modestis et honestis Nee marcescit nee decrescit,. Se perornent moribos. Sed est immutabilis. 14. Nam mundana prorsos vana 24. Tun fama thymiama Docuisti gaudia, Balsamumquc soperat, Fogitiva ct nociva, Dum fraglascit, mentes pascit Falsa, deceptoria. Et a morte liberat.

o1 91t1zed by Goog le 4g9 -

25. Nunc elati sunt proetrati, 85. Felix pectus, in quo tectus Sicut dicis cantieo, Rex caelorom latuit, Et abiecti soot provecti Felix venter, quo clementer Honore mirifico. Carnem Deus induit. 26. Universus est aspersus 86. Felix sinus, quo divinus Moodus Christi gratia, Reqoievit spiritus, Qui te matre sine patre Felix alvos, quo fit salvos Natus regit omnia. Homo fraude perditus. 27. Concubinae et reginae 87. Felix thorns et decorus Toas laudes praedicant, lstius puerperae, Linguae, gentes iam credentes Quem maritus , ut et~t ritus, Tibi rite supplicant. Non praesumpsit tangere. 28. Te laodantes et mirantes 88. 0 mamilla, coins stilla Pulehrae Sion filiae Foit eius pabulum, Illustrari et omari Qui dans terrae fructus ferre Tua gaodent specie. Pascit omne saecolum. 29. Te decoram ut aororam 89. Hac in domo Deus homo Universis praefemnt, Fieri disposuit, Te electam et perfeetam, Hie absconsus pule her sponsus Te reginam asserunt. Vestem suam induit. 80. Quae est ista tam venusta, 40. Sic natura vinci iura Elegans et inelita, Novo stupet ordine, Quae tot donis, tot eoronis Rerum usus est exclusus Est virtotom praedita? Pariente virgine. 81. Turtorinas babes genae, 41. Mater Dei, nostrae spei Colombinos occolos, Causa et exordium, Speciosa ut colomba Posce natum, ut optatum Ad aqoarum rivulos, 'K ob~s det remedium. 82. Coins vita insignita 42. Istum caecum sana precum Conctis est virtutibos, Toarom suft'ragio, Cuius gesta soot honesta Ut per viam ire sciam Prae conctis viventibus; Too gratam filio. 88. Quae pigmentis et .ungoentis 48. In hac vita sic me dita Conctis es soavior, Donis salutaribus Speciosis prorsus rosis Dando pignus, quo sim dignus Liliisqoe gratior. Gaudiis eaelestibus. 84. 0 felicem genetricem, 44. De mortalis vitae malis Cuios sacra viscera Me dignanter erne Meroere continere Et post mortem fac consort em Continentem aethera! Quietis perpetuae.

o1 91t1zed by Goog le - 440

45. Pro meorum propinqoorum 46. 0 beata, miserata Te salute postolo, Preces meas soscipe, Ut laetentor et salventor Et de malis oniversis Ex omni periculo. Nos clementer eripe.

4 7. Pater Deus, fili Deus, Deus alme caritas, Per aeterna nos gobema Saecla, Deus trinitas.

R h y t b m o s IX.

1. Animarom spes lapsarum, 8. Virgo mitis, imperitis Virgo mater, unica, Lumen da scientiae Gignens regem , coins legem Et ad6ictis pro delictis Mundi servat fabrica, Posce monos veniae.

2. Porta docis, qui per crucis 9. Quae es sola plena schola Salvans nos mysterium Virtotum caelestium, Ad sanctorum angelorum Intuere et medere Restaurat consortium, Morbis te poscentium.

8. Sume Iandes atque grates, 10. Quis narrare, qois pensare Quas devotus concino, Tua possit merita, Namque scio sic me pio Per quam gratis captivatis Placiturum Domino. Est libertas reddita.

4. 0 beata, benedicta, 11. Non est sensus sic extensos Gloriosa domina, Ut tot laodes disserat, Quae divina medicina Nee homanom os tam sanum, Mundi porgas crimina . Ut tot voces proferat.

. 5. Felix mater, cuius venter 12. Nollum naevom, nibil saevum, Omni carens macula Nil, quod laedat, contines, Regem texit atque vexit, Tam decore quam bonore Qui gubernat saecula. Universis praemines.

6. Quam sacrata, quam beata t,8. Omnes orent et bonorent Manos atqoe brachia, 'l'uam excellentiam, Quae pa veront, quae gesserunt, Quamvis bene nullos plene Per quem vigent omnia. Tuam uarret gloriam.

7. Culpa Evae corruptelae 14. Licet digne tam insigne Fecit nos obnoxios, Nullus laudet meritom, Tu captivos adoptivos Magnum tamen est iovamen Facis Dei filios. Hoc fateri debitum.

o1 91t1zed by Goog le - 441

15. Stella maris, quae praeclaris 25. Sic noeiva incentiva Emicas virtutibus, Sopiantur corporis, Praedicata et laodata Ut frigescant et quiescant A supernis civibus, Prnvi motus pectoris. 16. Ab errore tuo more 26. Sit serena mens et plena Pereuntes Iibera, Spiritali gaudio, Fac redire et largire Illustrata et purgata Gratiarum munera. Verae lucis radio. 17. Primum quid em nobis fidem 27. Meum pectus sic atfectus Tuis auge precibus Caritatis repleat, Et da nobis, ut te probis Ut abeo, quidquid Deo Imitemur actibos. Displicet, removeat. 18. Spe labentes firma mentes, 28. 0 Maria, vitae via, Caritate robora, Plena Dei gratia, Fac concordes, pelle sordes, Inter Deum et bone reum Exr.usa -facinora. Precor, ut sis media. 19. Jesse proles, solve moles, 29. Funde precem, ne in necem Quae me premont, scelerum Decidam perpetuam, Atque pacem da feracem Ut sim castus atqoe fastus Perfeetorum operum. Huius mundi respuam. 20. Truculentus et crueotus 80. Ille doctor et instructor Hostis instat nimium, Assit mibi spiritus, Nempe certat, ut subvertat Qui te mundam et fecundam Me per carnis vitium. Fecit esse caelitus. 21. Nunc latenter, nunc patenter 81. Ilia, ioquam, ne delioquam, Non eessat irruere, Me conservet gratia, Quaerens artem atque partem, Qua replevit te, qui flevit Qua possit subripere. Inter tua brachia. 22. Conservare me dignare, 82. Orbis rector et protector Gloriosa domina, Noster clementissime, Et relide bomicidae Nos invise, ut elisae Furentis conamina. Convalescant animae. 28. Sermo vanus aut insanus 88. Lumen sparge tuae largae Mihi non subripiat, Super nos dementiae, Non auditus aut pruritus Atque maestis da caelestis Gulae me decipiat. Solamen laetitiae.

~4. Non me tactus aut olfactus 84. Dei fili, ex bostili Ad peccatum concitet, Serva me fallacia, Non me visus sive risus Da, ut fiam per Mariam Aut furor praecipitet. Tua dignus gratia.

o1 91t1zed by Goog le 442

85. Ob amorem et honorem 36. Te laudamns et rogamus Matris tnae tribne, Per ipsins meritum, Ut cum bonis fruar donis Ut aetemi nobis regni Quietis perpetuae. Clemens pandas aditnm.

37. Pater Deus, fill Deus, Deus alme caritas, Pet· neterna nos gnberna Saecla, Deus trinitas.

Rh ythmns X.

1.0 regina, quam divina 8. 0 benigna, quis te dign& Praeelegit gratia, Laude possit colere, Coins partus sacrosanctns Quae ditari singulari Instanravit omnia. Mernisti munere?

2. Quae odorem gratiorem 9. Cum aurora sit decorn, Tore das et balsamo, Quando rubens oritnr, Qua excelsus est egressns Comparata minus grata, Ut sponsus de thalamo. Minns pnlchra cernitur.

3. Mater regis, per quem legis 10. Luna claret, quando paret Panduntnr mysteria, Nnllis tecta nubibus, Cnius nntnm olim vatum Sed maiorem to fulgorem Canebant praeconia. Piis infers mentibns.

4. Fons virtntum, da, nt lutum 11. Cunctis boris lux fulgoris Vitiorum deseram, Tni nos laetificat, Mentis visum atque nisum Nam vix una nocte luna Ad snperoa transfernm. · Super terram emicat.

5. Sic infundas, qua redundas, 12. Luna plena fit amoena, Cordi meo gratiam, Sed defectum patitur, Ut terrena fide plena Modo patens, modo latens Praeditns despiciam. Nunquam stare noscitur.

6. Mater Dei, cordis mei 13. Tu cornsca, nunquam fusca, Munda penetralia Nostri dux itineris, · Ac meorum labiornm Non obtecta, sed electa Dilue contagia, Sicut sol aspiceris.

7. Ut peccatis expurgatis 14. Est revera solis sphaera Deum bonorificem :Mira luce praedita, Et a corde pulsa sorde Saepe tamen ob velamen Landes tuas praedicem. Nobis est abscondita.

o1 91t1zed by Goog le 443 -

15. To praeclara, nunquam rara, 25. Benedictus, qui adftictus Concta supergrederis, Crucis in patibulo Quae nee tectum nee defectum :Nos salvavit et douavit Ant occasum pateris. Pacem suo populo. 16. Tota munda et iuconda, 26. \' irgo mitis, infinitis Tota es mirabilis, Praedicanda laudibos, Tibi vita nee audita Tuum natum fac placatom Nee est visa similis. Conctis te colentibos. 17. Cives poli toae proli 27. Da perfectum intellectom, Semper cantant gloriam Quo devitem noxia Veneraotes et mirantes Fac me nosse et da posse Tuam excellentiam. Quaeqoe soot utilia. 18. Angelorum nempe chorum 28. Coram gere, ot sincere Dignitate superas, Conversari studeam Principatus, potentatus Et devotus carnis motus Et virtutes ceteras. Spirito coerceam. 19. 0 quam grata et beata 29. Mater agni, qui tyranni Toa est memoria ! Victor cepit spolia, Actiones et sermones Quo elisi paradisi Tui soot remedia. Caremos laetitin. 20. Concta recta et perfecta, 30. Noxas dele pnrentelae Concta aunt salobria, Meae tois precibos Ex his venit, quae nos lenit, Et da cunctis mihi ionctis Vitnlis fragrantia. Frui bonis omnibus.

21. Gratnlamor et conamor 31. Virgo snncta, mater casta, Landes tons canere, David proles inr.lita, Qoamvis totom cor devotom Pia prece nos de faece Neqoeat exprimerr. Pe~catorom soscita. 22. Sic est densa, sic immensa 32. Proles Jesse, per quam fessae Landis toae copia, Reparantor animae, Ut profunda et facunda Fac nos fortes et cohortes Soccumbant ingenia. Tenebrarom comprime. 23. Nemo praebet, qoantas debet, 38. Ab his telis toos velis Laudes tuae gloriae, Sopplices defenc:lere Qua processit, qui repressit Qui bus perit, qoisqois q oaerit, Aoctorem malitiac. Carni satisfacere.

24. Benedicta, quae relicta 34. Virgo leni~, nos a poenis Vana carnis gloria Salva gehennalibus Aeternorum gnodiorum Nee substerni nos infcrni Exstitisti nuntia. Sinas crnciatibos.

o1 91t1zed by Goog le 444 -

85. Vitam laetam et quietam 39. Ut restaures nos, haec aures Fac nos semper agere, Tuas pulset precibus, Ut virtutis et salutis Haec sustentet et praesentet Gaudcamus munere. Tuis nos aspectibus.

86. Supplex oro, ut in choro 40. Rex aeteme, pio ceme Te sanctorum videam Supplices intuitu Et divinae sine fine Et illustra corda nostra Dono locis gaudeam. Too sancto spiritu.

87. Iesu Christe, per quem iste 41. Propter illam, quae mamillam Moodus primo factus est, Tibi dedit panulo, Homo-Deus, per quem reus Monimentum et augmentum Homo liberatus est; Tuo praesta populo.

88. Metuende rex, defende 42. Pastor bone, a leone Nos a malis omnibus Tuas oves Iibera Redde vicem bane felicem Et cum illis, qui in caelis Mariam colentibus. Gaudent, nos ndoumera.

43. Regi magno laos et agno, Patri atque filio Flaminique, qui utrique Compar est imperio.

R h y t h m us XI.

1. Beatarum feminarum 5. Ut non segnis summis reguis Virgo beatissima, Admisceri studeam, Ilium gerens, qui no~ quaerens Ne ab istis exsul tristis Visitavit infima, Sine fine maneam.

2. Regis mater, coins )later 6. 0 beata fiant grata Non cognovit feminam, Nostra tibi cantica, Mater eius, mundi huius Nee sit vilis haec exilis Qui gubernat machioam. Tibi laos et modica.

8. Quae caelesti adimplesti 7. Grates solvo, dum re\·olvo, Totum orbem dogmate, Quanta nobis fecetis, Nos emunda, quae fecunda Dum perpendo, quam borrendo Facta es charismata. 1\lalo nos subtraxeris.

4. De terreno fac me caeno 8. Crimen Evae fecit breve Nisu mentis surgere Nostrae vitae spatium, Atque totum meum votum Infinitae per te vitae Ad summa dirigere: Nobis datur gaudium.

o1 91t1zed by Goog le 445 -

9. Non est iustum tam venustum 19. Primis annis plena magnis Opus et piissimum Tbesanris scientiae, Oblivisci, quod addisci Deo cara et ignara Convenit potissimum. Totius malitiae ; 10. lmmo vere hoc silere 20. Vincens sexum et complexum Magnum est periculom, Carnalem despiciens, Quo porgari et sal vari Deo placens sive tacens Constat omne saeculom. Sive os aperiens; 11. Praedicandos et laudandos 21. Cordeprodens,semperstudens Toi frortos uteri, Legis observantiae, Tua gesta manifesta Ex hoc sane non bumanae Debeut cunctis fieri. Land em qoaerens gloriae ~ 12. Gabrielis est de caelis 22. Actione et sermone Ad te factum nuntium, I rreprebensi bilis Quod completum bosti metum, Et cunctarum gratiarnm Nobis dat praesidium. Fulgore mirabilis. 13. A praeclara missos aula 23. Divinorum secretornm Sublimique solio Lator ad te properat, Fert secreta, quae repleta Fert arcanum, quod bumanum Sunt perenoi gaudio. Genus fide liberat. 14. Sic legatns destinatos 24. Necsilendom,quodstupendom Ob regales nuptias Honorem exhibuit Petit terras, ot supernas Te mirante, nam hoc ante Pandat amicitias. Nulla nee post meruit. 15. Ad terrenas officinas 25. Hie legatus est testatos Est elapsus aetbere, Conctis te praecellere, Dei notum et statutum Plane quando te mirando Tibi curat pandere. Salotavit genere. 16. Ad te tendens, quae resplendens 26. Pandit ore cum bonore, Eras stirpe regia, Quod futurum noverat, Deo . carl et praeclari Et declarat, quod rex paratt David regis filia; Qui te consecraverat. 1 7. Mente mitis, margaritis 27. Salutavit, nontiavit Gratiarom praedita, Dei beneficium Nulli nocens, omnes docens Ore blando declarando, Vita Deo placita; Quod baberes filium. 18. lam adolta et inculta, 28. Primom Ave, post suave Non mente, sed corpore, Depromit mysterium, Sancta coltu, sancta voltu, Quod est ingens et pertingena Prorsus sancta pectore; Ad salutem omnium.

o1 91t1zed by Goog le 446

29. 0 Maria, Deo digna, 39. Credidisti, quod audisti Plena, inquit, gratia, Mente devotissima, Benedicta et beata Ante partum et post partum Saecula per omnia. lrlanens integerrima. 80. Amans Deum apud eum 40. Ut scripturae praedixere, Invenisti gratiam, Facta es puerpera, Qua repleta eris laeta lam cum nato coronato Prolem gignens regiam. Regnas super aethera. 81. Ne formides, sola fides 41. Universae iam conversae Tibi dabit filium, Gt>ntes te magnificant, Contra morem salvatorem Te precantor, te mirantur Generabis omnium. Ac devote praedicant. 82. Mater eris et diceris 42. Soot caelestes cbori testes, Omnia orbis domina, Quibus es praeposita. Eris parens, sed non carens Te cunctorom electorom Castitatc pristina. Transscendisse meritn. 83. Ne turberis, ne miseris 48. T otus orb is te pro morbis Audiens, quod paries; Et necel!sitntibus Gignes quidem, sed ut pridem Deprecatnr, ut fruatur Virgioem te senties. Optatis successibus. 84. Appetitos et pruritus 44. Tc luudamus et rogamus, Carois igoorabitur, Feminarom gloria, Partum tamen in te flamen Tuam prolem, verom solem, Sanctum operabitor. Nobis reconcilia. 85. Summa virtus atque sanctus 45. Nos conserva, oe caterva Te replebit spiritus, Laedat adversantium, Ut cunctorom sneculorom Atquc caecis tuae precis Rex sit tons genitus. Porrige subsidium. 86. Eris praegnaos, namque regnans 46. Prcces fande, ne immuodae In aeternum Dominus Succumbam libidini, Somet corpus, per quod opus Ut mens mea non sit rea Mundi toilet {acinus. In coospertu Domini. 37. Is salvabit, quem purgabit 4 7. Stella marls, quae igoaris A peccatis, populom, Subvenis et perditis, Regnatoros et daturos In hoc salo nos a malo Rt>gnom his in saeculum. Tuis salva meritis. 38. Exsultabuot et laodabunt 48. Ne amaris patiaris Te fideles feminae, A bsorberi ftuctibus, Eront omnes nationes Q.ui extollunt ntque coluot Tuo salvae germine. Tc devotis mentibus.

o1 91t1zed by Goog le 447

49. Virgo mitis, ab ignitis 55. Rex immense, me recense laculis me Iibera, In terra viventinm, Qui bus cadunt, qui non vadunt Ne sis memor, quibus premor, Tua per itinera. Peccatorum omnium.

50. Gemebundus fero poudus 56. Culpas lava, quibus prava Culparum ingentium, Sordet conscientia, His solutum ad virtutum Ut sincera mente pura Trabe me fastigium. Comprehendam gaudia.

51. Alma virgo, supplex rogo 57. Nee in lacum me opacnm Tuam excellentiam, Permittas descendere, Ut aeternam per te cernam Quo mittuntur, qui premuntur Toi nati gloriam. Peccatorum poudere. f>2. 0 Messia, de Maria 58. Lux aeterna, sic guberna, Nate semper virgine, Quos vocasti, filios, Qui pnrgasti et salvasti Ut incestus atque quaestus Mundnm too sanguine. Devitemus noxios. f>3. Auctor vitae, nobis mitte f>9. Index iuste, rogamus te, Veritatis spiritnm, Ut. des cunctis veniam, Ut sciamus et agamus, Qui Mariae, matris tuae, Quod est tibi placitum. Diligunt memoriam. f>4. Da virtutem, ut immutem 60. Sit divinae sine fine Usum pravi operis, Decus atque gloria Dona, inquam, ut relinquam Maiestati, qua creati Cursum vitae veteris. Sumus nos et omnia.

Rhythmus XII.

1. Virgo spleudens, quae trans­ 4. Fons virtutum, sic pollutum scendens Meum os purifices, Electorum · ordines Ut favore digoa fore Magistratum et primatum Mea verba indices. Sanctitatis obtines ;

2. Quae enixa non amissa 5. Importuous et indignns Castitate Dominum Tuis sum praecooiis, Via pacis ire facie Cum obsessus et oppressus Nos ad patrcm luminum; Multis sim fiagitiis.

8. Stella marls, quae testaris 6. Tamen spero, quod non ero Erroris itinera Expers voti penitus, Relinquenda et agenda Si te colam, per quam solam Novae lucis opera; Est ad vitam reditus.

o1 91t1zed by Goog le 448

7. Benedicta, cuius vita 17. Inimicos fac amieos Summo regi placita Et benignos invicem, Hostem stravit, culpam lavit, Ut non gravem, sed suavem Restnuravit perdita. Sentiamus iudieem. 8. Mater Dei, preees ei 18. Pro Iudaeis, licet reis, Funde, quae nos muniant, Tuum roga filiam, Preces fande, at secundae Ut agnoseant hunc et poaeant Quaeque res eveniant. Eius adiutoriam. 9. Toas preees effieaces 19. 0 magistra et ministra Esse nunquam ambigit, Verae sapieutiae, Quisquis illum, quem pusillum ••ac me rectum et perfectum Lactavisti, diligit. In via institiae. 10. Virgo Ienis a venenis 20. Posce natnm, at reatum Me draeonis Iibera, Meum ipse deleat, Cuius doli celsa poli Et implora, ut in bora Labefactant sidera. Mortis nil me terreat. 11. Pensa, pensa, quam immensa. 21. Ora rcgem, ut sic legem Carnis sit fragilitas, lpsius custodiam, Quam iniquum inimicum Ut ex mnndo transeundo Nostra fert hnmanitas! Laetus hunc aspiciam. 12. Dei aula, circumvalla 22. 0 beata, sic peeeata Too nos monimine. Tuis dele precibus, Reos solve, iustos fove, Quae eommisi, paradisi lmbecilles sustine. Ut quieseam sedibos. 13. Mediatrix et salvatrix 23. Te eolentes fac gandentes, Infirmarum mentinm, Cuncta pellens noxia Fave votis, dans aegrotis Et proenra, ut miUlSura Optatum remedium. Perfruamor gloria. 14. Caeds lumen et acumen 24. Maris stella, sic compella Caligosis repara, Aures sommi iadicis, Leva pressos, iuva fessos, Ut nos festis rex caelestis Maerentes exhilara. Societ angelicis. 15. Egenorum et vinctorum 25. Ut in sorte et eohorte Consolare gemitnm, Snperuorum civinm Peregrinis et <'aptivis Nnmeremar et laetemnr Gratom posce reditum. In terra viventinm. 16. Ut laetantes navigantes 26. Vitae dator et plasmator Veniant ad littora, Ac redemptor hominis, Violentos claude ventos Clavis David, quem portavit Mota sedans aeqaora. · Venter almae virginia.

o1 91t1zed by Goog le 449

2 7. Benedicte rex, dimitte 34. Intercedat haec et reddat Concta mihi debita, Nobis te placabilem, Quae contraxi, nam haec anxi Quem portavit atqne pavit Semper agens vetita. Lacte factum hnmilem.

28. Hen, quam male spiritale 35. Propter eam, qnaeso, meam Baptismi mysterinm Monda conscientiam, Viola vi! nam foedavi Ne offendam reverendam Me per omne vitinm. Vultns tui gloriam.

29. Male feci, quod snbieci 36. 0 beate, pietate Pravis me spiritibus Tna me instifica, Serviendo et favendo Quid gerendum, quid dicen- Sceleratis actibus. dum, Mibi semper indica. so. Fili Dei, cordis mei 37. Deus homo, fac de domo Dissipa caliginem, Nos exire carceris, Ne descendam in horrendam Ut iam dones mansiones, Infernl voraginem. Qnibns ipse cerneris.

31. Interventu et obtentu 38. Tuum vnltam nunc occultum Matris taae virginia Tuis iam fidelibos Me timore et amore Manifesta atqae praesta Reple toi nominis. Pacem te colentibos.

32. Pins esto et memento, 39. Fac intrare nos praeclarae Qnid pro nobis feceris, Tuae domos atria Pro indignis et malignis Atqne bonis mansionis Quanta snstinoeris. Nos sopernae satia.

33. Preces aodi et cnstodi 40. Tibi nato cum beato Nos a cunctis hostibus, Patre laos et gloria Exoratns et placatns FlaminiquP., qui utrique Matris tuae precibus Compar est per omnia.

R h y t b m o s XIII.

1. Laos fidelis Israelis, 3. lease virga, sic nos pnrga Virgo plena gratia, Vitiornm sordibos, Quae, dum paris, non privaris Ut remotis his devotis Virginali gloria, Te laudemns mentibns.

2. Quam praescitam et electam 4. Insensatos et ingratos Deus ante saecnla Esse Dei gratiae • Benedixit et promisit Se ostendont, qui non reddunt Per vatum oracala, Landem tnae gloriae. Drevea, Lateinieehe Hymnendiehter. 11 . 29

o1 91t1zed by Goog le 450

5. Sese fraudat, qui non laudat 15. \'irgo mitis, impeditis Genetricem Domini, Libertatem postala, Qui non orat bane, ignorat, Pelle falsa et relaxa Quid sit datum homini. Delictoram vincula. 6. Precor ergo, sacra virgo, 16. Maris stella, seda bella, Ut meum obseqoiom Seda malos homines, Sit acceptam nee ineptum Ne nos mergant ant dispergant Sit laadantis stadium. Mundi ha.ius turbines. 7. Benedictas sit beatos 1 7. In hoc marl dominari Toi fructus uteri, Non permittas spiritus, Coias dono pax humano Qa.ibus mentes impradentes Restauratar generi. Sa.bruuntor funditus. 8. Quam iucandum lux in man dum 18. Ex hoc freto tao peto Venit indeficiens, Erai praesidio Carne. sumpta ex innupta Et postremo in supremo Matre nobis oriens. Collocari gaadio. 9. Res novella, quod puella 19. Iter tatum per virtutum Regem nostrum genuit, Gradus mihi praepara, Regem magnum nee sic damnum Gressum leva, ne in saen Padoris sustinuit. Miser roam tartara. 10. Qasm 118Crata et beata 20. !tlaguum onus _gesto pronos Genetricis abera, Culparam congerie, Ex qua natus et lnctatos Onus grave, quod est pravae Est, qui regit sidera. Poena conscientiae. 11. 0 mamillae, quibas ille 21 . Aotliendo et videndo, Parvulos natritus est, Verbis et operibus Iussu caias mandi huius Me destraxi et seduxi Ornatus perfectos est. Variis erroribas. 12. Protoplasti culpa cuncti 22. Virgo clemens, tuam gemens Gloriam amisimus, Precor excellentiam, Per consortem eius mortem Ut cnnctoram delictoram Gcminam incurrimus. Mihi poscas ,·eniam. 13. Per Mariam, dum Mcssiam, 23. :Mater bona, mente prona Eius natum, sequimar, Deprecor ac sa.pplico, Immortales et aequales Da virtutem, ut non notem Angelis efficimur. lmpetu daemonico. 14. Dei mater, fac gratanter 24. Te reqa.iro, ut a diro Tua nos sollemnia Hoste me custodias Celt~brare et vitare Et coronam sempiternam Camis desideria. Mihi dari facias.

o1 91t1zed by Goog le 451

25. Sit ,·oluntas, nam facultas 81. Rex caelestis, sic modestis Toum velle sequitur, Me perorna moribus, Qaidquid voles, tua proles Ut bonorum aeternorom Dare non morabitur. Dignus sim muneribus.

26. Virgo pulchra fulgens ultra 32. Munimentum sit credentum Cuncta caeli sidera, Eius intercessio, Postulamus, ut sumamus Quae te pavit et gestavit Per te vitae muuera. Sacrosancto gremio.

27. (.,'uram gere, ot videre 88. Reis parce, qui ab arce Mereamur filiom, Missus es aetherea Quaere pacem, ne minacem Came sumpta, ot corrupt& Vibret in nos gladium. R'i!staurares terrea.

28. Meam vitam fac monitam 34. Taa ruondet et fecundet Fide et operibos, Corda nostra gratia, Ut ad cenam intrem plenam Ut virtutum ferant fructom Bonis immortalibus. Expellendo vitia.

29. Dei verbum, qui soperbum 35. Innocenter et prodenter Croce vincens zabulom Fac nos cuncta gerere, Expiasti protoplasti Ne phantasma tuum plasma Noxa tuum populum, Possit ullom fallere.

80. A malignis pro indip:nis 36. Fac me cautom atque promp- Patiens ·crudelia, tum Ut terrenos et egenos In hoc vitae stadio, Sublimares gloria. t;t per ftetus froar laet us 8ummae pacis bravio.

Rhythmus XIV. 1. Stella maris, singularis 4. Salve virgo, quae nos iogo Mater excellentiae, Absolvisti crtmmts, Quae post natom principatum Quo ligavit nos et stravit Tenes sanctimoniae Primi lapsus hominis. 2. Mediatrix, sommi patris 5. Jesse virga, omnis lingua Ex qua nasci genitos Debet te percolere, Est di gnat us, per quem datos Tibi gentes debent grates Est ad vitam reditus. Atque Iandes reddere. 3. Roga Christum, ut auditom 6. Nam dum verbumsempiteruum Praebens te colentibus Summi patris generas, Nos gobemet et exornet Too partu a reata Gratiae muneribus. Nos antiquo liberas. 29*

o1 91t1zed by Goog le 452

7. Reges multi atque insti, 16. Iesse virga, tuum roga Per diviuam gratiam Benedictnm filinm, lnspirati, tni nati Ut nos servet et enervet Poscebant praesentiam. Frandes adversantinm.

8. 0 beata, revelata 17. 0 beata, postulata Per te nunc prophetica Nobis clemens obtine, Sunt secreta et completa Redde tntos et exutos Legis priscae mystica. Nos ab omni crimine.

9. Virgo florem contra morem 18. Dei mater, incessanter Atque fructnm arida Nobis poscc veniam Germinavit, quae signavit, Et t:nnctorum eommodorum Quod tu fores gravida. Confer affluentiam.

1 0. Tu nimirum nunquam virum 19. Anfer bella et ftagel111. Passa prolem regiam Famem, pestem, gladinm, Edidisti nee sf'nsisti Tribnlatis pietatis Pariens tristitiam. lmpende solacium.

11. Stella maris, quae, dum paris, 20. Pax et quies nostros dies Non perdis signacnlum Faciant laetissimos, Castitatis, a peccatis N e languores ant maerores Tuum solve servulum. Nostros gravent animos.

12. Virgo splendens, quae ascendens 21. Mater bona, nobis dona Sicut fnmi virgula Tuum patrocinium, Procedentis ex pigmentis Ut regnemus et landemns Omni cares macula, Tuum semper filium.

18. Sit salutis causa cunctis, 22. Factor orbis, qui pro nobis Quod te Denm credimns Natos es ex femina, Genaisse et mttnsisse Crucis poena aliena Virginem asserimns. Qui purgasti crimina,

14. 0 Maria, prece pia 23. Ad te clarno, ut ex hamo Nobis fer anxilium, Me peccati liberes Cuius nomen dat solamen Et coronae sempiternae Miseris ad gaudinm. Donotivo muneres.

15. Nomen sanctum, per quod 24. Matris prece me de nece, planctum Quam formido, Iibera Aetemum evasimus, Pelle metum, fac me laetum Nomen bonum, per quod donum Cuncta sanans vulnera. Salntis accepimns.

o1 91t1zed by Goog le 453

25. Rex virtutem fac devotam 28. Inter oves, quas to fovea Me in toae laadibus Pietatis gratia, Genetricis, quae pudicis Me recense atque mensae Gessit te visceribus. Tuae bonis satia.

26. Eius Iandes contra fraudes 29. lllibatae matris nate, Inimici faciant Cbriste, spes fideliam, Nos invictos et adflictos Da cam sanctis ignorantia A malis eripiant. Finem regni gaodium.

2 7. Rex perennis, fac me regnis 30. Tibi nato cum beato Gaadere eaelestibus Patre laos et gloria Cum amicis genetricis Flaminique, qui utriqne Toae sanctae precibns. Compar est per omnia.

Rbytbmus XV.

1. Mater Dei, per quam rei 7. Depreeare, nt vitare Conseqnantur veniam, Nos peecata faciat Quae vicisti maledicti Rex aeterna'l, ne infernos Serpentis astutiam, Post mortem deglutiat.

2. Benedicta, fac nos ita 8. Virgo sancta, cerne, quanta, Tua festa colere, Perferanus iugiter Ut venturam per te iraru Temptamenta, et sustenta Possimus evadere. Nos, at stemus fortiter.

3 . o insignia, ut te dignis 9 . Hen, quid feci, cum me neci Valeamus laudibus Tradidi perpetnae, V enerari, fac mundari Vanitate captus vitae Nos a culpis omnibus. Brevis et exignae.

4. Te laudare, praedicare 10. Quantis visas sum elisus Atqne benedicere Et auditus lapsibus, Delectantur, qui conantur Gustus, tactus et olfactus Ad summa pertingere. Vulneratus sensibus !

5. Nam et ipsi quondam missi 11. Virgo mitis, ad te tristis Caeli cives incliti Et maerens confugio, Congaudebant nee tacebant, Meliorem ad langnorem Quanti esses meriti. Coram non invenio.

6. Virgo felix, per quam caelis 12. Te rogare singulare Atqne terris gaudiam Lapsis est remedium, Est tributom, quae virtutum Sanitatis vulneratis Gemmis fulges omnium, Per quam datur gaudium.

o1 91t1zed by Goog le 454

13. Te requirat, qui suspirat 20. Virgo mitis, a delict is Pressas mole criminum, Nos emunda prtcibas, Habens ratam, quod placatum Ut pargati simas npti Reddes ei Dominum. Inngi caeli civibus.

14. Deo iancta potes cnn.:ta 21. Lumen verum, factor rerum, Dare te rognntibns, Mundi rector fabricae, Cam benignis et malignis Tot procellis, tot fiagellis lmperes spiritibus. Nos adftictos reapice.

15. Quae seductis spes salutis 22. In diebus nostris rebus Esset aut solacium, Nos secondis snstine Si non nobis factor orbis Et custodi nos ab omni Daret hoc remedium? lncorruptos crimine.

16. Si divina medicina 23. Fide muni nos et uni Defnisset vulneri, Caritatis munere, Quid factnri, quo itnri Nnllos terror, nallns error Nos eramns miseri 1 Possit nos subvertere.

17. Mater prima nos ad ima 24. Rex aeterne, a gebennae Suo traxit crimine, Salva nos sopplicio, Nunc reatns ~st ablatus Quos peccato solvis dato Tuae prolis sanguine. Morti! tuae pretio.

18. Nunc regressus est concessas 25. Prece matris nGs ab atris Ad supen1a gaudia Libera spiritibus, His, qui vincunt et relinquunt Ne cum ipsis pro commissis llundi desideria. Damnemur reatibot~.

19. Cunctis sanctis es pro tantis 26. lesn bone, visione Grata beneficiis, Tua nos Jaetifica, Conctis cara et p raeclara Sic gnberna nos, nt regna ~lagnis privilt-giis. Cons~quamur caelica.

27. Tibi noto cum beato Patre laos et gloria Flaminiqne, qui ntrique Compar est per omnia.

Epllogus. 1• 0 salutaris, virgo, stella maris, Generans prolem, aequitatis solem, Lucis auctorem, retinens pudorem, Suscipe laudem.

o1 91t1zed by Goog le 455

2. Caeli- regina, per quam medicina Dator aegrotis, gratia devotis, Gaodiom macstis, mondo lox caelestis Spesqoe salotis. 8. Aula regalia, virgo specialis, Posce medelam nobis et totelam, Soscipe vota precibosqoe concta Pelle molesta. -!. Virtotom cbori, sommo qui rectori Semper astatis atqoe iobilatis, Ovis remotae memores estote Nosqoe iovate. S. Felicis estis patriae eaelestis Cives, conctorom nescii malorom, Quae noR infestant miseramqoe praestant Undiqoe vitam.

t~. Unde rogamos atqoe sopplieamos, Ut Coveatis atqoe moniatis Vestros eonservos, quorum rex soper vot Com patre regnat. 7. Patriarcbarom atqoe propbetarorn Pollens senatos diloat reatos, Sedens in thronis, renitens coronia, Vestibos albis. 8. Ordo sanctorom nos apostolorom Regat docendo, foveat regendo, Votis intendant, soppliees defendant, Vincula solvant. 9. Pacis aogmentom poseat innocentum Grex eandidatos, quos rex perturbatoa lossit neeari, metuens privari Culmine regni. 10. Triumpbatores, mundi qui rectores Fide viceront, gloriam spreveront, Nobis suorom praestent triumpborom Gaudia secom. 11. lmpetret votom chorus saeerdotum Necnon cunctorom coetos confessorum, Omnes qui gratum Deo famulatum Exhibueront.

o1 91t1zed by Goog le 456

12. Grex virginalis oret, at de malis Saecli praesenti& sieut et sequentis Eripiamur et, quod postolamas, Aeeipiamas.

18. Universorum cunei sanctorum Caelo regnantes audiant rogantes, Qaibus adiuti mereantor uti Lace perenni.

14. Omnes eleeti, compotes eft'ecti Vitae beatae, Dominam rogate, Nobis at laetam donet et qaietam Doeere vitam.

15. Praestet levamen nobis et iuvamen, Quo mundi ftoctas gehennaeque lactus Sic evadamas, at, quod peroptamus, Obtineamus.

16. Lux sempiterna, pie nos guberna, Pater ae nate parqoe deitate Spiritus sancte, Deus anus ante Saecula trinus.

I Lesartea. Prologue AB; femer Collect. ms. Trebonense anni 1381. Cod. Pragen. XIII B 5. P. - 1 lumen rerum B. - 5 te suppliees A. - 10 Ut non lacescam A; Ut ne lacescam BP. - 13 Tu superexcellis A. - 14 oculos P. - 18 habendus P. - 21 Fructibus et spiritus B. - 22 et cito cadit B. - 24 Utque cedrus A. - 82 ut vires A. - 40 Tu facis BP. - 44 his 49 fehlen A. - 45 pius, pudicus P. Rhythmus I.- 1, 1 iucundus (spiter korr.) A.- 1, 8Sir. ad divum N; fontem verum M. - 2, 2 praebet A. - 2 , 3 se ierenti 1-'. - 2, 4 Est Deus K. - 8, 1 Tantis bonis L; Multis bonis E. - 8, 2 Servis tuis 0. - 4, 2 requirit B; invenit EL. - 5, 2 Ros qui M. - 5, 8 Cuncta bona L. - 6, 8 Cum teEN; te crucis }o'. - 6, 4 Impudenter FKO; nescienter E; in· geris H. - 7, I Tu non E; Dum non B. - 7, 2 Quos nunc suadet M; suauet' (spiter korr.) B. - 7, 3 Non afJectas G. - 8, 1 Respice I. - 8, 8 Cuius regis, cui us legis EM ; Cui us degis, cuius egis L; Coius legia cuive degis N; Ubi legis, cui us legis HG. - 8, 4 Cuius sis et originis B. - 9, 1 Nee F. - 9, 8 te attende E. - 10, 1 quid et quare BDGIL; quod et quare MN. - 10 , 8 Huius A; Cui L. - 11, 1 Immortalie LN. - 11, 8 Cum FNO; actori I; Creatori et auctori BGM. - 12, 1 Sed peiores D; aunt tortores L. - 12, 3 Quo torquendus et mittendus G!'tf. - 18, 1 fit iocundus I. - 13, 3 Pro re brevi atque levi BGO. - 14, 2 iugum perdae EL. - 14, 3 Ne abiecta D; Ne subiecta M; Et abiecta }o'K. - 14, 4 ucluderis F. - 15, 1 sint N. - 15, 2 Ut curantur L; Ut sanentur E. - 15, 8 cres· cant, inputrescant B. - 15, 4 Pergant I; Pereu velocius L. - 16, 1 Non desperes EO; iam coheres A. - 16 , 2 Esse Christi L. - 16, 8 eq. fehlen B. - 17, 3 plangena, corpus angeos E. - 17, 4 Diluens E. - 18, 1 Si vivorum defunctorum M. - 18, 4 Non vult suum BLO; Suum fehlt E. - 19, 1 Pectus tundc, preces funde G. - 20, 4 Cuncta haec facinora DEIN;

o1 91t1zed by Goog le 4:>7

Haec cuncta facinora 0. - 21, 3 ne cunctaris 0. - 21, 4 posse Jo'; Roga mente subdita E. - 22, 2 daemocis B; daemoniacis KM; AfBigi E. - 23, ::! Malus serpt>ns E; Dirua draco 0. - 23, 8 Superanti L. - 24, 1 Sed si forte E. - 24, 4 Per illam M; recipias DI; auacipiaa 0. - 26, 2 Nunc habere 0. - 26, 4 oraveris E. - 27, 2 sis Jo'; Cunctis sanctis viventibua 0. - 27, 4 Cunctia his DI. - 28, 1 linire BF. - 28, 2 Corda solet D. - 28,4 rogantium 0. - 29, 2 Faeit et resurgere N; }'Aciet reRurgere 10. - Str. 30 fehlt B.- 30, 8 averaos DIKL; et submeraoe DEIKLMNO.- 81, 1 et hanc clama L. - 32, 1 Veri aolis, ai bane eolia DIEMO. - Str. 88 feblt N. Rhythm us ll. - 1, 2 Laudea mea anima O. - 1, 3 Eiua geata, eius feata BJo'KO; Eius bona semper sona M. - 1, 4 aplendidisaime B; Semper illam praedica M. - 2, 2 Suam ce1aitudinem E; Eius pu1chritudinem L. - 4, 1 He persona nobis dona I. - 4, 3 sq. nebem obigem Text: Haec regina de ruina 1 }'aciet te surgere B. - 5, 2 virgini BL. - 5, 8 Quae in· fictum G. - 5, 4 Miro mutat munere C. - 6, 2 Mea Iandes anima M. - 6, 8 Eiua bono }'; Huiua bona L; Eiua feata, eius gesta M. - 6, 4 ilia B; Cole splendidiaaima M. - 7, 1 Neue loitiale G; Omnes ei sensus mei L. - 8, 1 Nemo certe GO. - 9, 2 Dei matrem M. - 9, 8 fiogit korr. in fingat C; Nullus dicat quod G; ut atting11t A. - 9, 4 Huiua CDI. - Str. 10 fehlt N. - 10, 1 quantum decet L. - 10, 2 Eius laudans M. - 10, 8 Eius cuncta C; Quae prae cunctis Dei saoctia L. - 10, 4 Erit 11emper praeeleeta L. - Str. 11 fehlt N. - 11, 2 Piia constat mentibus EO, Piis distat mentibus F. - 11, 3 Ut intendam me impeodam G. - 12, 2 Nullus, digne G.- 12, 8 Vanus tamen G; vel io!lllnu& E. - 12, 4 Est qui earn M; earn reticet D. - 14, 2 Illustrant Jo'K. - 14, 4 Miram dant fragrantiam C. - Str. 1!) hinter 19. C. - 15, 1 nobis lumen B. - 15, 4 claustrum C. - Str. 16 fehlt C. - 16, I homo tristem I. - 16, 2 Audivit sententiam E. - Str. 17 fehlt N. - 17, 2 Nobis specialiter C. - 17, 4 Decet eam LO. - 18, 2 depellat K. - 18, 3 et depellat F. - 18, 4 Suut quaecunque ACDEGI. - 19, 2 Natua eius CDJo'IKL. 19, 3 Et finita G; camis lucta L . - COIN ziehen dieStr. 1 unrl 2des folgenden noch zudiesem Hymnua. Danuschiebt N ein:

1. Speciosa plus quam rosa 7. lnquinavi sorde gravi Magis candens lilio, Mentem, linguam, opera, Carens pari, aingulari Ad deJ.,ndas omnes mendA~, Sola digua filio; Qua

o1 91t1zed by Goog le 458

13. Delictorum funestorum 17. Plenus vanis ac profanis In profundum corrui, Cogitationibns, Vireos male criminale Dolo plenis et obscaeni11 Vix quidquam abhorrui. Effino sermonibus. 14. Sum periurus nee sum porus 18. Sic malorum qui tantorum A reatu sanguinis, Mole pressus iaceo, lnvolutus et pollutus Huius rei causa Dei Foetore libidinis. Nomen eanctum taceo. 15. Sum profanus, mendax, vanns, 19. l'ro peecatis perpetratis Sum tenax et stnpidus, Vehementer doleo Sum dolosus et gulosus, Et ad Deum vultnm meum Detrat'tor et invidu~. Levare non audeo. 16. Sum superbu11 et acerbus, 20. Mater Dei, cordis mei Carens patientia, Dolorem considera, Quasi demens ira fremens, Preces meas, q:~aeso, vehu Pacatus ad vitia. Ad regentem sidera. 21. 0 benigna, Iande digna Gloriosa domina, Quae divina medicina Mundi purgas crimina. Hierauf folgen Rhythmus IX, 16-27; dann 22. Ilia, inqnam, ne delinquam 24. Te honoro, te adoro, Me conservet gratia, Mater, flexis genibu~. Qua replevit te, qui !Ievit Tu cunctorum delictornm Inter tua hrachia. Abeolve me nexibus. 23. Mater <~eta, semper asta, 25. Mei patris atque matris David !Jroles inclita, Memorare, domina, Pia prece me de faece Hos cons<>rva et enerva Vitiorum suscila. Eon1m peccamina. Dann Rhythmus VIII Str. 45, worauf weiter: 26. Serva cunctos mihi iunctos 28. Reg!! clerum, auge vernm, Amoris solacio, Kectores ecclesiae Orbem totum fac devotum Fac ferventes, non tepentes In tuo eervitio. In zelo iu.~titiae. 27. Nostrum regem, iustam l<>gem 29. Tam absentes quam praesentes Fac, quaeso, componere Fratres noetree refove Et post mortem fac consortem Et ab illis, qnidquid illis Requiei superae. E~t nocivum, remove. 30. Auge fructus, pelle lnctus, Fluctus tolle noxios Et imbelles et rebelles Tibi fac obnoxios. Dann folgen

o1 91t1zed by Goog le 459

Rhythmus III.- I, 3 Et transvectam E.- 2, 2 infante& L; aspicia GM. - 2, 3 sq. nachgetragen C. - 2, 4 Dignos bonis 0 . - 3, 4 refugiom L. - 4, 1 Vitae norma, morum forma BG.- 5, 3 Quod non K.- 6, 1 fructuosa M. - 6, 3 elegit, qui noM regit 0. - 7, 3 et polorum 0. - 7, 4 Qui F. - 9, 1 opt& I. - 9, 3 Ut decenter et frequenter B. - 9, 4 Laudem tuam gloriam 0 . - 10, 2 Meam scia F. - 10, 3 nee silendum A; vel silendum F. - 10, 4 gratia B. - 11, 3 liberatis K; (spiiter korr.) B; ubertatisl•. - 11, 4 es KI. - 12, 2 Virgo es EFK; Es virgo D. - 12, 4 et fehlt G. - 13, 1 et odore K; vel colore H; Cui us flore velut rore M. - 14, 3 1-"ac me mundum et iocundom 0. - 8tr. 15 und 16 umgestellt A. - 15, 1 quam fehlt B. - 16, 1 Per te mundus MO; 0 quam mundus L; moodus est iucundus B. - 16, 2 Vero fulgens lumine B. - 16, 4 Exitus 0. - 17, 1 Tunc A. - 17, 3 sicut pleni E. - 17, 4 Sicut prophetaveras 0. - 18, 1 morum perveraorum MO ; morom pessimorum E. - 18, 2 Relieta aunt M. - 18, 4 vestia (apiiter korr.) B; praestigia AFKL:MO. - Str. 19 bis 22 veratellt N. - 19, 1 sq. und 3 sq. umgestellt DI. - 19, 1 Mundi fluxas ntque luxus LO. - 20, 3 Camem frangi motus aagi DI; Corpus frangi, motus angi H. - 20, 4 caeleati studio L.- 21, 2 Ventris claustra GM. - 21, 3 Creatorem ad 0; ad amorem K. - 21, 4 Nos fehlt 0. - 22, 3 Deum verum M. - 23, 3 Destitutis BEKLMN. - 24, 4 Solvit nostri A. - 25, 1 et salvatrix 0. - 25, 2 animis F. - Str. 26 his 3-'J veratellt B; statt dessen bier:

Da \"irtutem et s11lutem Corporis et animae, Vt saluti restituti Te laudemus, Domine, Qui salv11sti, quos creasti Natus alma virgine.

:26, 3 tormentis obruentis DIN. - 26, 4 Stanni G; eruar 0. - 27, 1 sq. uad 3 sq. umgestellt E. - 27, 1 Quot B; Hoc requiro, hoc 0 . - 28, 1 castus spemens fastus N.- 28, 2 clemens, sobrius 0.- 28, 3 Ut resurgam et non tangam E. - 28, 4 Simulatus FO; Simulatis B; Perversa ulterius E. - 29, 2 Diverais eloquiis L. - 29, 4 Sacris aedificiis L. - 30, 1 ac FK ; :Sulli gravis sed snavis 0 . - Str. 32 feb1t E. - 32, 4 conturbent DKIL; comburent N. - 33, 3 sine gesta K; tua gesta B. -- Str. 34 fehlt EN. - 34, 4 Deus alme spiritus L ; Saecu1a divinitus F. Rhythm us IV. - 1, 1 8ingularis M. - 2, 2 Supplica et refove A. - 2, 3 aut depravat 0. - 2, 4 refove (spiit~;r korr.) B. - 3, 1 Virgo quae de fraude gaude H. - 3, 2 Daemonum FKLMO. - 3, 3 Cum DF; Dum tu vera A. - 3, 4 Came Deum BEL. - 4, 1 dila (spiiter korr.) B; dicata L. - 5, 3 tractas atque !aetas E. - 6, 1 :Mihi qu11eso nunc BG. - 6, ?. fehlt B. - 6, 3 Dona quaeso fehlt B; mihi laeso E. - 7, 2 Iesu too 0. - 8, 1 me fehlt L; pe11t•ns B. - 8, 2 Compelle AEN; Depelle D; Compelle korr. in Depelle I. - 8, 4 mente custodiam BG; Et vine tis constantiam 1-'. - 9, 1 ae fatiget EL. - 9, 3 ~t obdurat 1-'; indurat et obscurat 0. - 10, 1 ira neque devia 0 . - 11, 4 lnMerat cicania .M. - 12, 3 Fidem iustam N; apem perfectam 0; spem ert>ctam EK; perfectam (korr. saec. 15.) B. - 13, 1 Da tumoris et forori~ GMO. - 13, 3 li~num F. - 14, 2 in utero 0 . - 14, 4 Cursu queam prospero L. - 15, 1 Da t1morem DIL. - 15, 3 Dones L. - 15, 4 Extingoe L. - 16, 4 Nee me unquam DO; Ne me unquam BFIKLO; Un­ quam me ne N; Qui me nunquam E. - 17, 2 Ad caelestem BFK. - 18, 3 Coins missa 1-'. - 18, 4 Modi~ mant>nt BG. - 19, 4 Votis K. - Str. 20 und 21 umgestellt M. - 20, 1 .Me egenum LMO. - 20, 4 Possim tuum L. - Str 21 fehlt 0 . - 21, 2 semper affectibus B; Caritatis 11ctibus G. - 21 , 4 instf! t fl. -- Nach Str. 21 in :\1:

Fons amoris, cunctis boris Nobis posce veniam Et cnnctorum commodorum Confer affluentiam.

Digitized by Coogle 460

22, 2 BeAtiales et 0. - 22, 4 Compelle DFIN. - 23, 1 de catenis 0. 23, 2 Daemonum nos B. - 24, 1 et nutricem HEFOIKLM. - 24, 2 sentia.t K. - 24, 3 Qui gaudenter et frequenkr ltl.- 24, 4 Te Dei N; Tuas laude& non­ tiant M. - Str. 26 nod 27 nmj!;estellt DIN. - 26, 2 vera gloria F. - 26, • Tua dignus DK; Dignus tua B. - 27, 3 Nos a malis tuearis B. - 27, 4 Semper clementissirne B. - Str. 28 ,·en~tellt B. - 28, 3 Quos salvuti LN. - ~. 4 alrne 0. - Str. l!9 fehlt EL. - 29, 4 Saecula divinitus 0. Statt Str. 29 in N: Iesu bone, sic dispone Hora.m mei transitu~, Ut ad chorum electorum Meus pergat bpiritus.

Rhythm us V. - I, 1 Pater (spiller korr.) F. - 2, 1 Hue affectum, hue aspectum F; Hone alfectu, hone prospectu K. - 2, 2 dirie B; propitius M. - 2, 3 Condescendens B; Non descendens K; et appeudens I. - 4, 2 destrue B. - 4, 3 hie saggittis M; his saggitis ELN. - 4, 4 Possit no~ hie laedere 1.; fehlt H. - 5, 1 Iucondare, quae portare B. - 5, 3 mundi ducem L. - 6, 1 et innupta Dl-'KN. -:- 6, 2 filiom 0. - 6, 3 hoic K. - 6, 4 Tuum sensit utentm H. - 7, 1 Altet I. - 7, a HuiuR fructus L. - 8, 2 Oeminarum F. - 8, a nil sit triste I; nil dat triste M; nibil triste LO. - Str. 9 ond 10 umgestellt HFOKLMO. - 10, 2 Vitae carnie L; Nost· rae carnis N. - 10, 3 et provexit DIN; et revexit MO. - 11, 1 et prophet is D. - 11, 8 quod completum DOl; impletum B. - 11, 4 In te est Bl-'OIKO. - 12, 3 Dum NO. - 12, 4 apparuit L. - 13, 8 et bonorat M; Quem bono­ rat et adorat N. - 13, 4 Trina mundi DEFIKLNO; Tota. mundi OB. - 14, 4 fundens 0. - 15, 2 Quem fovebas K; Cnm fovebaa F. - 15, 3 Tu servile, tu arcili D; Tu servile, to ancillae I; Servit ille, tu ancillae EO, ltfaeret ille, tu ancillae M; Lactens ille, sed ancillae N. - 16, 1 Tu nas­ centis et docentia N. - 16, 8 et praesente EF. - 17, 1 Te vidcnte et F; Te monente et praesente K. - 18, 1 Cum divinae llEFIKM. - 8, a Cum aignorum 0; De verborum et factorum L. - 19, 1 tot dolores H; et dolores E; Quot languores, quot dolores IK; Quot dolores, quot angores FL. - 19, 8 Dum in LO; dueem fehlt B. - 19, 4 impia E. - 20, 1 Quot torment&, quot lament& 1-'K. - 20, 3 Dum rex M. - 21, 3 Dum BGLO. - 21, 4 ccrnens :M; Tuum vide& E. - 22, 1 Hie rex magnus sicnt 0. - 23, 1 Cui us DEFGKMO; nobis regnaL; noa ad regna O: ad amoena N.- 23, 2 Nos vexit N·; Vere doxit gaudia 0. - 23, 4 fudutia B. - 24, 3 Ut per normam vitae formam E. - 24, 4 dares 1-'; Servi daret E. - 25, 1 est extensus 0. - 25, 2 In crucis E. - 25, 3 De poena.rum L. - 2.5, 4 Salva K; Sal vat E. - 26, 1 Diris Jesus LMO. - 26, 3 Verberatus et per N; et pre latus L; et velatus 0. - 26, 4 Transfix us est B; Et transfixus N; Ac transfix us 0.-Str. 271f. fehlen L.- 27, 1 Confriugens BM; elfrinrns A. - 27, 4 fe<·it BDEIKN. - 28, 1 es completa N; ct repleta 0. - 2 , 2 Die, virgo. tertiA N; Faet.1 die tertia 0. - ~. ll Dum MO; Qua rex N; dirae mortis E. - 28, 4 Pertulit EFO; indicia AE - 29, 2 Duris E. - 29, 3 Dum tangendum se videndum 0. - 30, 1 Quis pensare, quia narrare Io'; Hinc narrare, qui~ pensare 0. - 30, 3 Unde maestis 0; Quoniam maestis B. - :H , 1 Inde tibi NO. - 32, 1 Post haec signa G B. - 32, 2 Ad patronum N; vi des regnum B. - 32, 4 conscendere FO; contendere K. - as, 1 semper K; nater cuncta. H. - 33, 3 Omni~ poli. omnia soli E; Omnes soli, omnes poli OMNO. - 34. 1 adelina E. - 34, 4 Famulorum B. - 35, 1 Nam I>IMO; su~llmis I. - 3.'i, 2 1uxta mane filium H. - 35, 4 hominum F. - 3•3, 1 Nun<' DI. - 36, 3 Et reformes DIN. - 37, 1 Tuis earls 0. - 37, 1 sq. iam dt"functis largiaris E. - 37, 3 Et bonorum meritorum MO. - 38, 3 vel aeterna D. - 38, 4 Perfruamur gloria 0. - Str. :39 und 40 ft!hlen N. - :39, 1 Haum fiir nene Initiale B. - Str. 39 lautet in C:

o.9,,,zed by Goog le 461

Sustentare me dignare, Henedicta domina, Ne dimissum in abyssum Gravis trah11t sarcina. Str. 4I fehlt EO. Rhythm us VI.- Str. I bis 25 fehlen N. - I, 2 laetitia I. - I, :3 sq. hinter 3, 2 F. - I, 3 actorem I. - I, 4 gratiae K: gloria I. - 2, I Ave, m11ter L; per quam pater K. - 4, I Gemens !<'. - 4, 4 lucia aetbere 0. - S, I das fehlt (spiiter erginzt) ll. - S, 3 quod rogo L. - 6, 1 Tu manauetum :\f. - 6, 2 Meum redtle M. - 6, 3 nee in meum 0; atque meum E. - 6, 4 Non feh1t 0. - 7, 1 Margita (spiiter korr.) B. - 7, 4 Exorn11ta B; stemate BDGIK. - 8, 2 Virtutomque M; Tu virtutis speculum 0. - 9, 2 Amovere noxiis LMO. - 9, 3 Excolen

Pro peccatis perpetr11ti~ Pllenitere renui. l'lleniterc vel dolere Pro peccatis nolni. 9, 1 et tremesco .M. - 9, 3 Cum K::\1. - 9, 4 caliginem 0. - 10, 1 fletu

o1 91t1zed by Goog le 4ti2

)uctom, non ad fructum N; Sed ad fructum me virtutum 0. - 19, 4 Doce }' ; Docea nos ascendere H; Cogunt Aemper tendere N. - 20, 8 Et sis AKLO. - 20, 4 perrexero L; proce~aio }'; Iodicem processero B.- 21, 1 Con6dendo me N. - 21, 4: Me tradat B. - 23, 2 Mea solum L; tantum crimina B. - 23, a Ni audissem A; Nee audissem, nee RenRisaem M; et sensissem K. - 28, 4 Te sa)vantem N. - 24, 1 Caeli ,·alva N. - 24, 2 me miserum 0. - 24, 4 Moles magna HJo'; criminum 80. - 2.'l, 1 A culparum vel poenarum ABFGKLMO; 0 beat& non post fat& N. - 25, 2 Me salva propositi~ ABLM; Salva me propoaitis GO; Me sioas cum perditis N. - 25 , 8 Me poacentem et 0 . - Nacb Str. 26 schiebt M ein: Nos divinae medicinae, Virgo sine macula, Monda reos et fac e?s, Regnare per saecula.

27, 1 quem amisi N. - 27 1 2 Morsu patris aditum N. - 27 1 8 quAe ob M; Mihi pande quod per grande N. - 28, 2 meam feblt B. - 29, 1 Regi

0.- 80 1 1 viam para 1!1-'GHIKLNO. - !'10, 2 N~is 11d BFOHIKLNO. -

81 1 2 Ventri tuo H; Tuo venire ,·oluit B. - 81 , 2 Too 11h•o 0 . :- 31, 3 Te amare DFHIO. - 81 , 4 quod voluit K. - Str. :!2 feblt L; Vor Str. 32: Regi magno laus et agno etc. K; Statt Str. a2 : Regi magno laus et agno etc. DIN; atatt Str. 32 in M. Quod optamus et rogamus, Donet ahnus Rpiritus, Qui te l1wit, qui vallavit, Qui sacravit caelitus. R by t h m us VIII. - 1, 3 dedueia B: - 2, a Meruiati esse mater B. - 2 1 4 Dei Christi filii H. - 3, 3 Gestan~ N; perductom }'. - 4, 3 Hue in· tende BFGHK. - 5, 1 Multe 0. - 5, 4 Te ditam gratia 8; Te ditatam 0. - 6, 3 De script uris H; Nee figuris nee scriptoris I. - 6, 4 Laudes tuas H. - 7, 1 sq. und 7, 3 sq. umgestellt DIN. - 7, 8 Dum DIK. - 8, 1 Causa sane 0. - 8, 8 Tui cauaa ABH; Cui us Causa MO. - 8, 4: Caeli patet BOM. - 11, 2 Geris BGM. - 11, 3 choros FGHK; Casti regis cboros gregia H; Casti regis ehorum gregis 0 . - 12, 2 Speroena tui DIN; Tui sperois BG. - 12, 4 Cohibere HOM; Cohibendo HK. - 15, 2 Prolem suum B; Suam . prolem IK; prodidit E. - 15, 3 renites BDGILM. - 15, 3 sq. Iauten in ~: Fides tua mundum sua j Mundum culpa reddidit. - 15, 4 Vitam nobis FHK. - 16, 1 sq. Iauten in N: Soper aurum te thesaurom 1 Sentimos charisma tum. - 17, 1 redundans et abundans L. - 17, 3 Hone K; Hinc qui non peribunt bibunt A. - 17, 4 De terra vi\•entium 0 . - 18, 8 Non couclusus sed confu•us (spiiter korr. in perfusus) B; Non conclums sed conclusus L. - 19 1 1 Exquisitas marg11ritas 0 . - 19, 2 ornant K. - 191 4 Maior exstat IJDGHIKL ; gloria B. - 20, 1 mire redimire N. - 20, 3 Plus quam grata 0; verRant 1''. - Str. 20 und 21 fehlcn I. - 21, 3 Mentes nostras tu delectas 0. - 22, 2 pr11eferunt DFGHIKLM. - 22. !1 mlldes­ coot L. - ZJ, 1 quod plus HHK; quo plus L~IO; quam plus N. - 2:~. 3 Non mareescit BHFNO; Non madescit, non decrescit L; nee dureseit (iiber Rasur) K. - 24, 8 Cum FL ; ftagrascit B, iiber Rasor K; ftagrescit A; fragrMcit IKM ; mentem FH. - 25, 1 elati nunc prostrati A. - 25, 2 docea BHK. - 26, 3 patre sine matre B. - 26, 3 Qui de matre L ; patre sine matre 8; Qui te patre sine G. - 27, 2 I.audes tuaa G. - 27, 3 Lingua mente iam iutentae LO, iam feblt iodes 0; Longe gentes, Korrekt. saec. 15. H. - 27, 4 Ti bi recte L. - Str. 28 fehlt I. - 29, 1 In decoram 1:' ; et auroram BO. - 29, 2 Universi ALMN ; profenmt }-'. - 30, I Neue luitialc vorgeseben U; tam somiata 0. - 30, 2 et coroni• 0 . - Str. 30 und 31 Iauten inN:

o1 91t1zed by Goog le 463

30. Quae est ista sancti cista 31. Mater Dei, babe mei Et utri sacra~ium? Jn morte memoriam, Miror matrem Deum patrem lube nato, ne renato Habentem et filium. Mibi neget veniam. Str. 31 und 32 feblen B. - 31, 1 habens AGHIKO. - 31, 3 Eius gesta L. - 32, 1 Tua vita N. - 32, 2 sq. fehlen A. - 32, 3 Tua gesta N. - 32, 4 Cunctis admirantibus LO. - 33, 2 est BGliiK. - 33, 3 cunctis rosie 0; rosis fehlt L. -- 35, 1 Felix lectns A; Sanctus pectus 0 . - 35, 2 R('x virtutum ABCDHKMO; tacuit A. - 35, 3 l!'elix mRter L; quae K. - Str. 35 und 36 umgestellt M. - 36, I Almas sinus 0; F('liX venter, quo clementer M. - 36, 2 qua I; Christus est absconditus M. - 37, 1 thorus at()lle chorus B. - 37, 3 Quam ABCDGIL. - Nach Str. 37 scbiet.t C ein: 0 sacratae et beatl\e Manus atque brachia, Quae paverunt et vexerunt, Per quam vigent omnia. 38, 3 Qui dat G; fructum DFIK. - 38, 4 Pascens 0. -- 39, 1 }'ac in D; In hac 0. - 39, 3 Sic DO. - 40, 1 Hie BCI<'HIKL; Hinc natura GM; Haec natura 0; Yinci iam K. - 40, 3 Cui us usus est A; exusus B. - Nach Str. 40 schiebt M ein:

Felix sinus, quo divino~ Requievit spiritus, Felix ulna sub mamilla Christus iRcet inicltus. 42, I Meque caecum M; Istum coetum DK. - 42, 2 praesidio BG. - 42, 4 Gratam tuo G; Gesta too L; Gestam too B. - 43, 2 spiritlllibus A. - 43, 3 Dona pignu~ LMO. - 45, I Ac meorum 0. - 45, 3 lJt lactentur et solvantur B. - 45, 4 Ab omni BMN. - 46, 2 Preces nostras BDGHKl\1. 46, 3 Et de malis, specialis N. - 46, 4 Clementer nos B; Virgo scrvum eripe N. - Str. 47 fehlt LN. - 47, 2 alme spiritus BFGO. - 47, 3 Ad te mane nee non sane 0. - 47, 4 Deu~ onus saecula BF; Meus pergat exitus 0. - Nach Str. 47 schiebt H ein: 1. 0 Maria, stella maris, 4. Sed qui matrem deprecatur, Naviganti salutaris, Christns enm miseratur, 0 Maria, caeli porta, Splendor patris coaequalis Per quam mundo lux est orta; Homo factus est mortalis. 2. 0 Maria, virga Ieese, 5. Sumpta came \'erae matris Digna Dei mater esse, Ex amore Dei patri~, Quae tulisti germen iustum Ut deleret nostram sordem Raburn servans incombustum; Tradens se misericordem. 3. Ut ab isto tam benignus 6. Ora, mater, pro me nntum, Invocetur, non est dignus, Poenam tollat et reatum, Semper egit malam vitam, Quia dixit: Mortem nolo, Vitam malam malis tritam. Peccatoris vitam \'oio. In ,-irtute sanctae crucis Sequitur stella tantae lncis. Rhythmus IX.- I, 1 Feminarum spes L.- I, 3 gignPR B.- I, 4 Servat mundi BG. - 2, I Porta lucia FHIK; quae H. - 2, 2 Salvas I. - 3, 1 Iandes tu quae gaudes 0. - 3, 2 0 beata nobis grata 0; 0 beata at­ que dicta B. - 4, 4 purgans B; Purgas mundi F. - 6, 1 Quam sacratae, quam beatae DGHIKLO. - 6, 3 et gesserunt 0. - 6, 4 vient (spiter korrig.)

Digitized by Goog [e 4o4

B. - 7, 2 Nos fecit HK. - 8, 3 Tu affiietis FGHK. - 9, 1 Quae es tota redundata B.- 9, 4 morbum H.- 11, 2 und 11, 4 vertausebt 0. - 11, 4 Ut tot laude• BL. - 12, 1 Nullum venum F; Nullum novum DI; nibil aenum J:o'; nullum sevum M. - 12, 1 sq. feblen H. - 12, 2 laedit A; Non, quod laedat eontinens M; retines LO. - 13, 1 sq. and 3 sq. wngestellt D. - ll:l, 3 Qnamvis plene, nallu~ bene AN.- 13, 4 narrent L. - 14, 2 Nemo laudet BGO. - 14, 8 eat hoe iavamen B. - 15, 1 RAum filr neue Initiate beluaen B. - 15, 2 emines K. - 15, 3 praedita (apiiter korr.) .1:1. - 18, 1 Spem labentis F; Spem babentes I; Spe gandentes B; Sepe labentes M; firma mentis FH. - 18, 4 Exclude N. - 19, 3 veraeem AHMO; feraeem korr. in veraeem I. - 20, 1 Frauduleutus et M. - 20, 4 Per earnis me HN. - 21, 1 None patenter, nunc latenter IML; None patenter nunc ailenter 0; Nunc patent, nunc latent B. - 21, 2 irrumpere N. - 21, 3 partem feblt B; Quaerens partem atque artem L. - 21 , 4 subrepere HIK. - 22, 2 0 benigna domina N. - 22, 4 molimina N. - 23, 1 atque insanas B. - 23, 2 Non mibi BFHKN. - 23, 8 non pruritus A; et pruritus I; vel pruritns N. - 23, 4 deieiat 0. - 24, 1 sq. und 3 sq. umgestellt L. - 24, 1 Non anditua aut I; et olfaetus 0; vel olfaetua N. - 24, 2 exeitet A. - 24, 3 risns sive visus BO; riaas, non me visus A ; visas neque risue 0. - 24, 4 Aut ioeus N. - 25, 3 Et I; Ut restringat et B; Ut quiseant et frigeaeant M. - 25, 4 Motns pravi N. - 26, 1 eerena IL mens impleta n. - 26, 2 Salutari gaudio LN. - 28, 1 vitae pia D. - ~. 3 et me reum 1010.- 29, 1 ne in neeem DBIK. - 30, 1 et inductor 0. - 31, 4 Intra OM. - 32, S Nos revise M; ut illiaae F; ut allisae 0. - 84, 1 aq. und 3 sq. um­ gestellt M. - 34, 3 eq. Fae videre et gandere I De Mariae gloria FHK. -- 36, 1 Te rogamus et laudamus AFL; Te rogamas et oramaa 0. - 86, 3 Ut perenni nobis M; Ut aetemi clemens regni H. - 86, 4 Nobis pandas H; pendas L. - Str. 37 fehlt L. - 37, 2 alme spiritus FO; alme trinitu B. - 37, 4 Saeeula I; Deus unua aaeeula 0. Rhytbmua X.- 1, 2 Praeelegit dementiaL.- 1, 3 Cui partne B; Cuiua natua mire datua N. - 1, 4 Restauravit FIN.- 2, 3 Que exelusns L. - 2, 4 e tbalamo HO. - 3, 1 Pater regia B; per quam FHKLO. - 4, 1 Mona B. - 4, 3 nianm atque visum DIN. - 5, 1 lnfundas korr. in infundo H; ot retundu B. - 5, 3 fine plena J:o'. - 5, 4 penitas FRK; despieiam B. - 7, 1 peeeatia expiatia vel purgatis D; e:a:pugnatia M. - 7, 4 Tuu Iandes M. - 8, 1 Raum fiir Initiate belaesen B. - 8, 2 Ponit laude BO. - 9, 1 Dum aurora aie L; Tunc aurora fit BO. - 10, 2 Nulla I. - 10, 3 tune fulgorem B. - 11, 1 sq. und 11, 3 eq. umgestellt HK. - 11, 2 elari­ fi«."at HK. - 11, 3 Nam vix luna noetem una 0. - 11, 4 terr11t 0. - 12, 1 sq. und 3 sq. umgeatellt M. - 12, 2 Novi dux N. - 12, 4 Nusqoam stare BFO; eemitur HK. - 13, 1 nasqnam K. - 14, 1 Tu es vera HFOHKM. - 14, 3 Spera tamen BOHK; obvelamen M; et velamen BG; per velamen HK. - 14, 4 Nobis es BM; Nunqu11m es GHK. - 15, 1 praeelara nam­ que rara A; praeclara Deo cara FL. - 15, 4 Nee occasum HK. - 16, 2 Tota et I. - 16, 3 Tua vita K; Tue vita H; Tibi nulla nee M. - 17, 2 cannot 0. - 18, 3 potestatus M; po~tates DI. - 19, 3 Actionesque F. - 20, 3 qui KL. - 20, 4 Vitali 0; ftagrantia B; fraglantia 0. - 21, 1 Gratulantur et eonantur BO. - 21, 2 Tuaa Iandes BO. - 21, 8 Te quaerat exprimere B. - 22, 2 Tuae landis BFHK. - 22, 4 auccumbunt I. - 23, 1 Nemo poteet L; · quantum BFO. - 23, 8 represeit I. - 25, 1 qui adfixus M : rex adftictus B. - 25, 3 Qui aanavit B. - 25, 4 auam b. - Str. 26 hier und oacb Str. 22 ein zweitesmal B. - 27, 1 profeetum N. - 27, 4 Haec quae aunt A; Quaeeumque utilia 0. - 28, 2 valeam M. - 28, 3 Ut GM. - Str. 29 feblt N; Str. 29-43 feblen L. - 29, 1 Mater magni M; Mater Dei BG. - 29, 4 Caruimus B. - 31, 1 eq. in N: Virgo facta, ut in­ tact& I Mater aia et inelita N. - 32, 2 roborantur DIMNO. - 32. a DOS aortes B; me fort em et cobortem 0. - 32, 4 reprime I. - 33, 1 tuum 0. - &J, 2 Supplicem 0; eripere B. - 33, a quiequia velit M. - 34, 3 me inferni 0. - a.'i, 2 me semper 0. - 3.'>, 4 Gaudeam de munere 0. - Nacb

o1 91t1zed by Goog le 465

Str. 35 schiebt I Str. 6 des Rhythmus XI. ein. - 36, 3 Ut divinae G. - 36, 4 Lucia dono G. - Str. 36 bis Schluf~ ala selbstindigen Teil N. - 37, 2 primum BFDHIK. - 39, 1 Et N; restauret H; hie HK. - 39, 3 Et m­ stentat N; praesentat et sustentat 0. - 39, 4 Nos tuis. - 40, 3 Creator da uostra corda N. - 40, 4 Firma saucto spiritn N. - 42, 2 Tuos F; Oves tuas 0. - 42, 3 quae in F~i Liberatae, collocatae N. - 42, 4 Laetentur in dextera N. - Nach Str. 4i:S sehiebt N ein:

Ad sanctissimam Dei genetricem. I. 2. Stella poli, maris, soli, 1. 0 Maria, vitae via, Sola potentissima, Vitia vitam germinaus, Plena luce, Christo duce Primae sortis damna mortis Vitae spes certiRaima. N ostrae vita terminans. 3. Mater facta, sed intact& 2. Templum Dei, salus rei, Blaudientis uexibus, Mater regis gloriae, Mater facta, sed intact& Caeli porta, qua lox orta, Camis a complexibus. Nostrae spes victoriae. 4. Castrnm cordis plenum aordis 3. Gignens natum nee creatum Deprime radicitus, Sine marls semine Ut perversus mox subversus Partu miro, carens viro Motus sit illicitus. Contra morem feminae. IV. 4:. Me tuere, atratum fcre Vitiorum pondere, 1. 0 Maria, mater pia, Quae fovere mors est vere, Castitatis lilit1m, Prorsus mora recondere. Came munda, qua fecund& Dei gignis filium. II. 2. Mundi lumen, caeli nomen, 1. 0 MRria, mater pia, Ex te rex egreditur, Gabrielis famine Sic natura carnis iura Fide grata, ape beata Superaus transgreditnr. Sacro plena flamine. 3. Flos honoris, flos decoris, 2. Mater prolis, careus dolis, Flos spineti gloria, Speciosa facie, Ex te ductus nobis fructus Stella solis, vemans polis, Pax est et victoria. Vas caelestis gratiae. 4. Fac me servum non protervum, 3. Vas electum, vas dilectum Tuae Iandi deditum, Dei providentiae, Spe salutis et virtutis, Vas provisum, post exciaum Ope summa praeditnm. Manu sapientiae. 4. Me tuere, quamvis serae v. Datum paenitentiae, 1. 0 Maria, vitae via, Scit prodesse, uon obesae Virga floren11 aurea Tuae vi11 potentiae. Et regina iam divina 8ublimata laurea. III. 1. 0 Maria, vitae via, 2. Dei thronus, noster bonus Christi sponaa Domini, Cibus et mirabilis, Ventris frnctn dempto luctn Vivis cunctis et defunctis Vitam reddens homini. Placens et amabilis. D reves, Latein!•che Hymnendichter. 11. 30

Digitized by Goog Ie 466

3. Super caelos tibi melos 4. Terge dono tibi prono Sonat vox angelica, Meae mentis crimin11, Vox in polo, vox in solo Claus& rite malis \'itae Tibi plaudit caelica. Mibi pande liminn. 4. Me devotum tibi totum Vlll. Servum fac eXAistere 1. 0 Maria, mater pia, Et de corde mundo sorde Spiritus sacrarium, L11udibus insistere. Prece pura foedum cura VI. Pectoris armarium. ). 0 Maria, mater pia. 2. Mala deme, bostem preme Stirpt~ nascens regin, Tua vi Mfarium, Virginalis f1os, regali• Pande gratis pietatis Proles et egregia. Tuae promptuarium. 2. Ex te nasci, lacte pa•ci 3. Nobis verum patrem rerum Rex caelorum voluit, Dans consiliarium Sola digna, sis benigna, Cum mens iuxta coluit. 3. Tu lucerna, qua superna 4. Da caeleste tuia peste Lux Christus exoritur, Liberis donarium, Nobis salus, qui, ne malus Nostri cordis, pleni aotdis, Moriatur, moritur. Morbum curans varium. 4. Cuius morte mortis sot'te IX. Muni me, piissima, Et hac laude, \'irgo, gaude 1. 0 Maria, vitAe via, Recoli, dignigsima. Fidei spectaculum, Castitatis, bonestlltis, VJI. Oratiae signaculum. 1. 0 Maria, Yitae via, 2. Prophetarum fide clarum, Mundi salus prae\'ia, Et legis oraculum, Iter caeli, lax fideli, Incarnati Christi nati Dux ignorans de\'ia. Corporis umbraculum. 2. Labe carens, sola pareus 3. Veri cibi iugia tibi Tanti digna filii, Sub fide signaculum, Singularis ex te paris Mater vitAe, nostri mitte Angelum consilii. Criminis piaculum. 3. Virga Iesse, non subesse 4. Matris fide natos \'ide Carnie nosti vitiis, Mortis vinc.tlns iaculum, Came, corde cRrens sorde, Mater, ave, natis fave PRtet res indiciis. Vitlle dans spectaculum.

III 4, 1 Castum. - VII 3, 2 Cami. Rbythmus XI-XV feblen N. R by th m us XI. - 3, 1 sq. und a, 3 sq. umgestellt J:o'HK. - a, a Me emunda 0; quo AI. - 4, 2 Visu I. - 4, 3 votum meum B. - Str. 6 fehlt I. - 6, 2 Tibi nostra B; Tibi mea 0; Mea tibi M. - 6, 3 Ne sit MO; hie K; hoc (spiiter korr.) B. - 7, 4 Nos malis B. - 8, 2 Vitlle nostrae BFBK. - 8, 3 Infinitlle nobis vi tile Blo'HK. - ~, 4 Per te datur BFHK. - 9, 2 Opus tam piisaimum 0. - 9, 3 adipisci B. - 10, 3 ac B. - 11, 1 ac B. - 11, 4 Cunctis debent H. - 12, 8 hostis B. - 12, 4 da I. - I3, 1 0 praeclara 0; Cbrintus clara H. - 13, 2 Caelestique FHK. - 18, 3 Fer 0. - 14, 1 Hie legatus FOHIKMO; Hie ligatus (spiiter korr.) B. - 14, 3

o1 91t1zed by Goog le 467

Metit DI ; ut aet~rnas 0. - 15, 2 Elapsus de aethere B. - I5, 4 Curat tibi BFHK. - 16, 2 Eius stirpe M. - 16, 3 cara et praec!ara K. - 17, 2 Virtntumque praedita 0. - 18, 1 Nam adulta 0; sed inculta J:o'H; hie in­ culta K. - 18, 3 SauctA '·ultn, sancta cultu HKO. - ll:S, 4 Sancia prorsus BGHKMO. - Str. 20 fehlt 1. - 21, 1 Corde pudens virgo prudeus v. - 21, 2 Legis lltudenll observRntiae 0. - 23, 3 Et arcanum 0. - 24, 1 quam I. - 24, 3 non ho11 ante l. - 2-l, 4 Nee post ulla DI; Ulla non promeruit M. - 25, 1 Sic legatoR 10. - 27, 4 habeos B. - 28, 1 quam suave F. - 28, 2 miraculum B. - 29, 1 0 beoigna Deo 0. - 29, 3 s~mper grata et 0. - 30, 2 Meruis\i K. - 30, 3 Quae repleta A. - 31, 2 Dabit tibi B. - a2, 2 Terrae, "aeli llomioa O. - a2, a et non DI. - 33, I Non t.urberis DI; Nee turberis 0; nee mireris IO. - 83, 8 Digna quidem sed 0 . - 35, 1 Summi virtue patris sanctull M. - 35, 3 Et DI. - 35, 4 tuus sit BO. - 36, 1 atque regnans K; ipse reguans 0. - 36, 4 Toilet uundi FHKO. - 37, 1 Hie sah·abit llDOIO; Sic sah·abit A; Is salvabit H. - 37, 4 Regnum is 0. - Nach Str. :17 Regi magno etc. 0. - 38, 2 fideles animae 000. - 38, 4 Salvae tu FHK. - 40, 2 Nam cum nato 0. - 40, 4 Regnans B. - 41, 3 et pre­ cantor I; et mirantur M; Te mirantur. te precantur BGO; Te mirantur nc precaotur FHK. - 41, 4 Te devote OHK. - 43, 3 Te precatur 10. - 44, 3 Tuum B. - 45, 4 Porrige solatium 0. - 46, 2 Subcubant B; cupidini AB. - 47, 3 sq. fehlen A. - 48, 1 Nee amaris OKM. - 49, 2 Me iaculis A. - 49, 4 Per tua I. - 50, 2 ingeotia A; prementium H. ·- 50, 3 His ablatum D; is ablntum I. - 50, 4 flagitium B. - 51, 1 virgo tuam rogo KO. - 51, 2 Tua excellentia I; Sopplex excellentiam 0. - 51, 3 aeternam vite cernam 0. - 51, 4 gloria I. - 52, 1 in All neuer Abschnitt. - 52, 2 Natus M. - 52, 3 salvasti et purgasti llHK. - 53, 4 sit tibi M. - 55, 3 Nee sis llGM. - 55, 4 Peccatontm pondere B. - 56, 3 mente ''era BFHIKMO. - 57, 1 Ne in lacum G. - 58, 4 Per te vite:n noxios D. - 59, 3 watris piae 0 . - 60, 4 Nos sumus H. - Nach Str. 60 Regi magno .etc. uud Pater Deus etc. 0. Rhythm us XII. - 1, 2 qnantus cemlens F. - 1, a Magistratus et primatns J:o'K; Magi stratum et primatum HI; Magistratum qui prima tom D. - 2, 1 enixa virga fixa 0. - 2, 2 Sanctitate B. - 2, 3 Viam HHK ; iter faci" I. - 3, 2 itinere 0. - 3. 3 Delinquenda DI. - :3, 4 novae legi~ 0. - 4, 2 Os meum H.- 4, 4 V~rba mea H.- 5, 8 Dum Dl.- 5, 4 aim fallatiis B. - 7, 1 Benedicta digne dicta 0. - 7, 2 placuit M ; Cuncta Deo plncita 0. - 7, 4 Reparavit BFGHKO; Perdita restituit M. - 8, 2 qui I. - 8, 3 sq. fehlen B. - 9, 2 null us FHK. - 9, 4 Tu lactasti 0. - 11, 1 Ergo penaa, quam 0. - 11, 2 ~it fehlt D. - 12, 4 Imhellices H. - 13, 4 Optimum remedium 0. - 14, 1 sq. und a sq. umgestellt 0. - 14, 1 Mentis lumen J:o'HK. - 15, 3 Iuva pressos, leva fessos M. ·- 15, 1 et victorum D; et cunctorum KO - 1.5, 4 posce DMO; meritum BDFHIMO. - 16 , 1 Ut ovantes G. - 16, 2 Hedeant ad G. - 16, 3 tunde ventos N. - 16, 4 1\fea so·dans ll; :Meta B; ~eden~ ll. - 17, 2 Et concordes N; nd invicem ll. - 18, 3 Ut cogniiSCant hunc 0; hie et poscant N. - 18, 4 Optatum remedium N; Suum adiutorium 0. - 19, 1 Raum ftir neue Initiate B. - 21, 1 et sic D. - 21, ll Et de mundo M. - 22. 8 Dele tuis HK. - 23, 1 Te credentes H. - 2::1, 2 pelle ANO. - 23, 3 ut futura N. - Nacb 25, 4 Amen 0; neuen Abschnitt markieren ABFO. - 26, 2 Et redemptor G. - 26, 4 Alvu~ almae MO; Alvu• Rll<·rlle FHK. - 27, 3 nam vel au xi H. - 27, 4 agens debita D; augen, debitA I; AgeM ~em per BK. - 28, 2 llaptismi sacra­ mentum 0, spiller korrig. in sncrificium B. - 29, 2 ..\le pravis FHKO; me fehlt B. - 29, 3 fo,·endo 0. - 31, 3 Te timore B. - 31, 4 Tui reple DHIK. - 32, 1 esto, memor esto M. - 32, 2 Qui (m 2 que) proficeris K; Quid nobis pro feceris H; profeceris 0. - 33, 4 Tuae matris FKO. - 34, I et haec 0. - 34, 3 Qune portavit 0; Linguam frenet, cor serenet M. - 34, 4 Carnem stringat fragilem l\1. - 35, 4 gratiam B. - 36, 1 lestt nate pietAte 0. - 36, 3 Quid dicendum, quid gerendnm FHK. - 36, 4 ~emper mibi M. - 37, 3 Et iam AHF; Atque dones 0. - 38, 1 non ocultnm ll. so•

o1 91t1zed by Goog le 4()8

-- 39, 1 praedare nos intrare DI. - 39, 4 aupemi~ K; socia FM. - 40, 3 quod utrique M. - Nach Str. 40 Pater Deus etc. 0. Rhythmus XIII.- 1, 1 Lux fidelis H.- 1, a DOD gravaria 0. 2, a e\ praemi~it F; et pr11edixit H; Nobis fecit et praefeeit M. - :4, 4: Omni sine mAcula M. - 3, 4 laudemus 0. - 4, 4 Iandes J:o'GHK. - 6, 1 0 hones\& virgo praeata M. - 6, 4 gaudium F. - 7, 1 0 quam gratua et be11tus M. - 7, 4 Reatauruntur K. - 8, 1 Quod iucundum 0; immundum D. - 8, 2 Nee non indeficiens I. - 9, 2 NoRtrum regem BKM. - 9, 4 Pudens aus­ tinuit B. - 10, 1 quam beatA BHK. - 10, 2 Quam J:o'; genitrix D. - - 10, 4 regit omnia (spiiter korrig.) B. - 12, 4 Gemitum amisimus I. - 13, 2 Natum eiua HGHKMO; N11tus eius F.- 14, 1 Dei m11ter nobis grata B; Fac gratanter et coDBtanter M. - 14, 2 Tua fac sollemnia B. - 15, lJ J:o'alsa pelle et evelle M. - 15, 4 Peccatorum M. - 16, 1 feda bella B. - 16, 3 di•perdant 0 - - 16, 4 Huiua mundi BJ:o'KM. - 17, 4 BEHKO: penitus 0. - 19, 1 Inter tuum B. - 19, S PreRsum leva AliGKMO. - 19, 4 Ego ruam 0 . - Str. 20 nod 21 hinter 24 B. - 20, 1 Maguua 0. - 20, 3 Cuiua F; grave et pe~ prave M. - 20, 4 Poenam M. - 21, a me eedui K; detruxi H; et fehlt B. - 21, 1 Ergo clemena 0. - 22, 4 Poecaa mihi FHK. - 23, 3 Des M; et non FHK. - 23, 4 daemoniaco K. - 24, 2 Me hoste H; 24, 3 Ut co· ronam 0; Atque cernam sempiternam M. - 24, 4 dare I; VitAm, in qua radias M. - 25, 2 Velie tuum H. - 27, 2 Tuum possim filium FHK. - 27, 3 Tuere pacem B. - 28, 2 Vite et D; Verbis et I. - 29, 1 Iesu verbum 0. - 30, 3 Ut extremos M. - 31, 4 honoribus B. - a2, 1 l:!ic I; ('ernendum B. - 32, 3 Quae portAvit et gestavit M. - 32, 4 Te sancto suo gremio M. ·- a:J, 1 Mibi parce FH. - 33, 2 Missus est K; Miuua sum F. - :i-4, 3 Et virtutum H; ferant frustrum D. - 34, 4 Expellenda H. - 35, 1 Prudenter et pudenter 0. - 85, 2 agere B. - 35, 4 laedere BM. - 36, 1 nee 11on castum 0; promptum atque c11utum M. - 36, 2 Ut post DFGHIKM; fruat K; - a6, 4 Summae lucia radio F. - N11eh Str. 36 hat M :r.wei Doxologien: Pater DenR, fili Deus etc. und vor dieRer; Tibi nato cum beato Patre laos et gloria Flaminique, quod utrique Compar est per omnia

Rhythmus XIV.- 1, 4 Tenens D. - 2, 1 Mater nati ~ummi A; summe I; Medi11trix et salvatrix 0. - Nach Str. 3 schit:&t 0 ein: In aeternum per supernum Regnum suae gloriae Victoria et gloria Mariae, matri piae. Darauf: Eius nato cum beato etc.; Pater Deus, fiJi Deus etc. - 4:, 2 Obli· visci criminis M. - 4. 3 Quos H. - 5, 1 virgo, omnia ordo K. - 5, 2 colere B. - 5, 3 Omnes ~entes complaudentes M; Tibi gentes atque grates 0. - 5, 4 sulvere B; De!Jent grates reddere M; Deben\ laude11 0. - 6, 3 Illo partu M. - 8, 2 Per te aunt HKO. - 8, 3 Nunc secreta FHKO. - 8, 4 Sacrae legis J:o'Hl\ ; Priacae legis 0. - 9, 2 fructu H. - 9, 3 sq. fehlen F. - ~. 3 quem I. - 9, 4 ftores 0; Quod tu ferres gaudia B. - 10, 2 Faasa A.- 11, 4 salva J:o'HKO; populum FH. - 12, 2 Velut fumi 0.- 12, S pimentis D; praecedentis I. - 12, 4 carens HGDI; l"arens omni FHKMO. - 13, 1 Fit salutis AO. - 13, 2 Qui te M; crederis 0. - 13, 3 Tenuiue et 8. - 13, 4 Virginem te asseris 0. - 14, 1 Raum filr neue lnitiale n. - 15, 2 evadimuR H. - 15, 4 accipimus I. - 16, 1 Tu aurora solis ora M. - 16, 3 nos sah·et B. - 16, 4 Fraudem 0. - 17, 3 tuos K. - 20, 3 ac maerore• D; et maerores I; vel m11erores B. - 21, 1 bona Pis patron& )f. - 21, 2 Nobi• in auxilium :\1. - 22, 1 Auctor orbia K; qui iam nobis

o1 91t1zed by Goog le 469

B : qui et nobis G. - 22, 2 Factus es H. - 23, 2 Peccati me BH. - 23, 4 numeres BO. - 24, 1 a nece 0. - 24, 2 Quem B. - 25, 1 ~·ac me totum nunc devotum M. - 25, 2 tui D; tuis BI; In ipsius Iandi bus M. - 26, 1 Tuat- Iandes 0. - 26, 8 Nos muuitos et invictos M. - 26, 4 A malo A. - 27, 4 sanet is HIKM. - 28, 4 Bonis saucias 0. - 29, 2 Iesu , spes 0. - 29, 3 Da cum bonis pacem millis M; Sic purgatos fac beatos 0. - 29, 4 In terra viventium 0. - Str. 30 fehlt 0. Rhythm us XV.- 1, 3 Da cnnctorum commodorum N.- 1, 4 Nobis aftluentiam N. - 2, 2 ~·esta tua FHK. - 3, 1 Cunctis signis 0 . - 3 , 2 Mereamur laudibus 0. - 4, 1 laudare, venerari M. - 4, 4 Ad summum 0. - 5, 1 olim missi 0. - 5, 4 Cuiu~ esses FH; Coins essent K. - 6, 2 terrae Dt. - 6, 4 fulgens F. - 7, 4 Nos post mortem glutiat HKO; Post mortem absorbeat G. - 8, 2 Perferamur B. - 8, 4 Nos fehlt B. - 9, 1 cur me D; quod me I. - 10, 1 sq. visus et auditus sum elisus HK. - 10, 2 lapidibus B. - 11, 1 Virgo clemens ad te maerens M. - 11 , 2 Ac tristis M. - 12, 3 Vanitatis K. - 18, 1 qui respirat I. - 18, 2 Mole ressus FHO. -- 18, 3 llaben~ carum B. - 13, 4 Reddet R; eis H. - f4, 1 potens FH. - 14, 2 te colentibus B; te petentibus F'MO. - 15, 2 ant auxilium FGKO. - 15, 3 Si non bonis DI. - 17, 3 Hie reatus DI. - 18, l sq. und 3 sq. umgestellt 0. - 18, 1 llinc B; Hunc D; ingressus est DI; est confessus B. - 18, 3 His convincunt et B. - 18, 4 Munda B; Carnis desideria FHKO. - 19, 1 est pro H. - 19, 3 Cunctis clara B; clara atque cara 0. - 20, 1 Ergo mitis 0. - 21, 2 factor fitbricae BM. - 22, 2 Nos terrenis sustine 0. - 22, 3 Et ab omni nos custodi M. - 23, 1 muni atque uni M. - 24, 1 et gehennae I; Rex caelorum a malorum M. - 24, 3 Tot ftagellis, tot procellis F. - 25, 8 Ne abysai~ pro commissis M. - 25, 4 Mergamur reatibus }1. - 26 nos et regna B; ut nos regna 0 . - 27, 3 quod utrique M. - Nach Strophe 27 in H folgende unzugehorige Stropben:

1. l\fater patris et filia, 2. Regina poli curiae, Mulierum laetitia, Mater misericordiae, Stella maris eximia, In hac valle miseriae Audi nostra suspiria. Sis reis porta veniae.

3. Mnria, propter filium Confer nobis remedium, Bone fili, prece matris Dona tuis regna patris.

In F Achlier.~t sich an gleicher Stelle das Lied Virgo, gaude, digna laude (Moue II, 373) an, das wohl gleicbes Versmafs mit dem Mariale bat, indes ein selbstandiges Lied zu sein scheint. E pi I o gus. - Aurscr A auch in Cod. Vatican. 311. add. aaec. 15. V. - 10, 1 Mundique rectores V. - 10, 3 donent triomphorom V. - 13, 2 Caelo gaudentes nobis sint clementes V. - 1.), 8 ut quae nunc speramus V. - II. Abtellung und UmsteUung. - A teilt den Hymn us eio, wie er vorstehend gedruckt ist, nur hat es neue Initialen auch bei XI, 52 und XII, 26; diese bedeoten indes nicht, dafs ein neuer Rhythmus beginnt, soodero dafs der Dichter sicb am Schlusse des Hymnus an Gott wendet. Vgl. IY, 27; VI, 23; IX, 82; X, 37; XIII, 29; XIV, 22; XV, 21. B stellt stark um : I; II; Ill 1-26; IV; V 1-34; III 27-34; VIII; IV 1-27; V 3.5-41; VI; VII; IX; X 1-22: 26; 23-43; XI; XII; XIII 1-13; XIV 10-30; XV 1-10; XIII 14-36; XIV 1-9; XV 11-27. Chat nur II 1-14; 17-19; 15; III; IV 1-2 mit der Aufschrift: "Laus et oratio de sancta M11ria"; Y 34-41 mit der Aufschrift: "Ad eandem"; VIII 34-40 unter dem Titel: n Item de eadem". D setzt Initialen an fol~renden Stellen: I; II; III 3; IV; V 1; V 11;

o1 91t1zed by Goog le 470

VI; IX; X; Xl.l; XI 29; XI 52; XII 1; XII 26; XII 35; XIII; XIV 14; XV 1; XV 21; es setzt keine VII 1, VIII 1, XIV 1. E entbiilt: I; II; Ill 1-10; VIII 24-32; 111 11-31; 3:3; IV; V; VI 1-28; VIII 1-10; VI 29-30. F markiert aile Hymnenanfiinge mit lnitialen, ausgenommen 11 und XIV, bat aber dafiir lnitialen bei XI .'>2 und XII 26 (wie A). Am Rande bat spiitere Hand die einzelnen Teile mit Zablen numeriert, dito aucb bei II nnd XIV, XI 52 uud Xll 26 angebracht sind und daher lwie in A) 17 statt 15 T~>ile ergeben• G ordnet iihnlich wie 1.1: I; II; III 1-26; Da virtutum tote.; Pater Deus etc.; V 1-34; III 27-34; IV 1-26; V 35-41; VI; VII; Vlll; IX; X; XI; XD; XIII 1-14; XIV 11-30; XY 1-10; XIII l.J-.36; XIV 1-9; XV 11-15.­ E~ setzt folgende Nummem zn den einzelnen Abscbnitten: I (1, 1); II (V, 1!; III (IV, 1); IV (VI, I); V (VII, 1); VI lVIII, 1); VII (IX, 1); Vlll (X, 1); IX (XI, 1); X (XII, 1), XI (Xlll, 1); XII (XV, 1). Initialen aucb bei II, 7; Ill, 2.>; V, 19; V, 25; IX, 15; XI, 52; Xll, 19; XII, 26; XIII, 16; XIV, 4; XIV, 22; eine. solcbe fehlt XIV, 1. H beginnt erst mit VII 00; HK setzeu lnitialen vor allen Hymnen mit Ausnahme von XII. Isetztluitialenzuiii3; IV; V 1; V39; VI; VIII; Vlll6; VllJ; IX; X 1; X 34; XI 1; XI 29; XI 52; XU 1; XII 26; XIII; XIV 1; XIV 14; XV. Es fehlen solcbe bei 1, II, III 1. L geht nur his X 29 infolge von Beschiidigung der Handschrift. N bietet: I; 11; dann Interpolation mit der Aufschrift: ,Ad miserorum et pauperum adiutricem" i Ill ,Alia ad virginem"; IV;. V; VII 16-32 ,Ad Dei matrem"; VIII 1-46 ,Ad caeli et terrae imperatricem" VI 26-29; X 1-36 ,Ad raelestis panis et poculi propinatricem"; X 86-43 ,Ad matrem ~alvatoris"; Interpolation ,Ad sanctissimam Dei genetricem". 0 macht aus dem Ganzen zwei Teile, jeden mit einer Praefatio; Prae­ fatio: 11 1; I 20-33; II 2-19; Ill 1-4; 29. Eretf'r Teil: Ill 5--34; IV 1-19; 21; 20; 22-26; III 10 (2°); IV 27-29; V 1-8; 10; 9; 11-40; VI; VII; VIII; IX 4-6; 28-81; 1-3; 7-27; 32-37. Praefatio: I 1-19. Zweiter Teil: X; XI 1-87, Regi magno nEw.; 38-60, Regi magno usw, Pater Deus usw.; Xll 1-25, Doxol.; 1!6-40, Doxol.; Xlll; XIV 1-3 Inter· polation, Doxol.; XIV 4-29; XV 1-27. 1 • Die griifsten Umstellungen und Interpolationen erlaubt 11ich M, wtolcbes andere Gedicbte gleichen VersmAfses, darunter eins mit dreifachem Hinnen · reim in das Mariale hineinArbeitet; dtoswegen sind oben nur die Lesarten der Hs. eingetragen, unbekiimmert um die Stellung der Strophen. Die Urn· Ktellungen und lnterpolationen derselben sind folgende. Auf 1 und 11 als "Pars Prima" folgt Pars II. Beginnt mit Rhythm. III, 1 ; 7-9; 14; danu: 6. Me dignare te laudare, 9. Da, beat&, mibi rAta Stella clare radians, Atque recta scribert>, Genti saue christianae ~le ditari et testari Verum mane nuntians. Velie, fari, facere. 7. Fons divinae medicinae, 10. Os facundum, cor fecuudum, Virgo sine macula, Dona mundum labium, :\lunda reos et fac eos Rationem et sermonem, Regnare per saeculA. Ne quid sonem impium. 8. Servum audi et euudi 11. Non superbis, non acerbis Tnae lAndi 11edulum, Assit verbis gratia, Os distingue, cor accinge, lutellectus regat pectus Solve linguae vinculum. Sermo rectus labia.

o1g111zed by Goog le 471 , 12. 0 beata, os dilata, 17. Huic servire dat redirc Siut haec grata carmina, Ipsis irae filiis, Sit accepta, non despecta Huic substerni dat aetemi Tibi mea pagina. Frui regni gaudiis. 13. Bane dignare acceptare, 18. Genetricem tam felicem Mater, anre placida, Laudibus nunc efferam, Fiant vota tibi nota, Bane adibo et, ut quibo, Dicta no11tra Iucida. Preces ei offeram. 14. Da fateri verbum veri, 19. Hanc affecto sensu recto Dux misericordiae, Collaudando promere, Da vigorem, ne laborem, Bane ex voto corde toto Funde rorem gratiae. Semper opt.o poscere. 15. Lac distilla ex mamilla 20. Surgam, quaeram matrem veram Dulci ilia labiis, Et sinceram virginem, Ut amicam te pudicam Quae dat mutis os virtutis, Verbis dicam sobriis. DisHolutis ordinem. 16. Virgo diva, tu nociva 21. Non desistam bane magistram. Ope Dei reprime, Matrem istam quaerere, Eius bona, eius dona Quae de portis dirae mortis Pande1 sona, exprime. Potest me eripere. Es folgen Rhythm. III, 12 und IV, 24. Darauf: 24. Quod rogamus, quod optamus, Douet almus spiritUs, Qui te lavit, qui vallavit, Qui sacravit caelitus. Pars III. 1. Ave, virgo, qua 1) caligo 7. Nil obliquum, nil iniquum, Ab hoc mundo pulsa est, Nihil fictum agere, Mox absorpta lux est orta, Nil avari aemulari, Caeli porta patens est. Nihil fari temere. 2. Virgo gaude, virgo plaude, 8. Malum fcrre, non referre, Ave, virgo regia, Terram terral! linquere, Per quam saeva et primaeva Te, lucema sempitema, · Tolluntur naufragia. Caeli vema cemere. 3. Mater, gaude, digna laude, 9. Menti fes.~ae et oppressae, Quae nos fraude eruis, Radix less~. subveni, Cum antiquum inimicum Quae su<'..curris perituris Vincis, victum obruis. Facta turris Libani. 4. Vas decoris, dux pudoris 10. Camis ftammas, quas non amas Cincta choris virginum, Tu nos fac extinguere, Plus decora quam aurora, Vitae cursum tendi sursum, Pro me ora Dominum. Mundi luxum spernere. 5. Gravidata nee privata 11. Da, dux at>qui, recta sequi, Dote sacrae virginis, Velie, fari, facere, Placa natum sat iratum Me corones, mihi dones, Ob reatum criminis. Haec, quae mones, agere. 6. 0 dilecta et provecta, 12. Caelo sita margarita, Fac nos recta agere, Lux et vita gentium, Culpas ftere, ape gauderc, Fac lucemam sempitemam, Deum vere quaerere. Tuum cemam filium .

I) I, 1 quam Hs. -

o1 91t1zed by Goog le 472

13. Da timere, da videre 24. Cum districtus et invictus Lucem verae fidei, Index Cbristus ¥enerit, Iesum Christum, benedictum Vox terroris et borroris }'ructnm ventris nivei. Cives orbis fregt'rit, 14. Tuearis me praeclaris 25. Tunc indigni et maligni Cingens cbarismatibus, }'lebunt igni snbditi Oma donis, quae probllris Et intemas et extemas Dare pronis mentibus. Lugent poenas perditi. 15. Fac me mitem, ut devitem 26. Heu, quid feci, cur obieci Iram, litem, orlium, M11ntem neci nesciam? Fac amandum, mitem, blandum, Hen, quid egi, cur penregi Gravem, cautum, sobrium. Normam leti sociam? 16. Circum spectum et penectum, 27. Quo tunc pergam, quo me vertam, Forttlm, rectum, humilem, Quem tunc quaeram medium? Patientem et prudentem, Quo patrono, cuius dono Mundum flentem flebilem. Iung11r choro ovium. 17. Castum, purum ac maturum, 28. Quem requir11m, per quem iram Mundi mundum maculill, Possim illam fugere, Timoratum et armatum Per quem Iesum eaepe laesum Sacris patrum regulis. Queam flexum reddere? 18. Clemens dele parentelae 29. 0 Maria, mihi pia Meae cuncta scelera, Sis in die Domini, Des cognlltis pietatis Tunc adiutrix et conductrix, Tuae grata viscera. Modo nutrix subveui. 19. Stella maris, largiaris 30. Meliorem vel maiorem, Meis caris gratiam, Quam nunc orem, nescio Vivis cunctis ac defunctis Nee personam, quam praeponam, Mihi iunctis vcniam. Aequc bonam sentio. 20. Meum patrem, meam matrem 31. Quod sincero corde quaero, Due in partem dexteram, Saltem sero tribue, Meis notis dextra fortis Intestinae me ruinae Subdat mortis 1) viperam. Vel in fine erue. 21. Chn.ti praesta fortis dextra, 82. 0 decora, Iesum ora, Tu, fenestra aetheris, Ut in bora ultima Quae te pandis et expandis Reum salvet, omne levet, Liberandis miseris. Quidquid pavet anima. 22. Me terrenum, me egenum 83. Da sim tecum, et sis mecum Due ad plenum gaudium, Ante aequum iudicem, Da locari et laetari Tunc absconde et reconde In terra viventium. Verbis placans vindicem. 23. Serpentinas in me spinas 34. Sis persona et matrona Nunquam sinas crcscere, Et da bona stantia, A pressura me ventura Sis medela et tutela, Pia cura tegere. Mea Yela turpia. 35. Me impendo, me commendo Tibi fleudo, domina, Me dignare conservare Caeco dare lumina.

1) 20, 4 Mortis subdat Hs. -

Digitized by Goog [e 473

Es folgen Rhythm. IX, 19-22, dann: 40. Lux naturae, lox scripturae, Renee 11re famuli, Ut devotus tibi totus Frangam motus stimuli. Hierauf wieder a us Rhythm. IX, 23-27 ; dann: 46. Lacrimando laudes pando 53. Rex aeteme, rex Rupeme, Tuo sancto nomini, Tuos ceme supplices, 0 patrons, mihi dona Nee iratus, sed placatus Clemens bona Domini. Nostros actus iudices. 47. De culparum plurimarum 54. Culpae vindex 11tque index, Leva strAtum pondere, luste iudex Domine, His solutum ad virtutum Rex Messia, de Maria Fac me statum pergere. Nate pia virgine, 48. Ora Deum, poscens eum, 55. Mora serpentis, spes iacentis, Ut cor meum fove11t, Partus ventris nivei Ut ipsius me uniu~ Rex virtutum, pelle luctum Amor pius repleat. Daque fructum fidei. 49. Me couforta et reporta, 56. Sitientis et egentis Caeli porta veniam, Audi mentis gemitum, Obtineto et faveto Ad intemam et aeternam Ut, quod peto, capiam. Pande vitam aditum . .50. lmperitis et contritis, 57. Nobis parce stans in arce, V·irgo mitis, subveni, Flos immarcessibilis, Pro peccatis et orbatis Nos caelesti stola vesti Vultum patris praeveni. Rex in a est i mabili~. 51. Aufer maesta, vires praesta, 58. Rex benigne, fac nos digne Tu fenestra siderum, Fac nos sine scelere, Mater caata, fer ad astrA Matrem illam, matrem piam, Holocausts p11upentm. Matrem tuam colere. 52. Tura precum defer tecnm 59. Factor orbis, esto nobis Ad conspectum Domini Turris fortitudinis, Et iratum ob peccatum Nos ab hoste trahe post te, Placa natum homini. Fili matris virginis. Znm Schlnsse Pater Deus, fili Deus usw. - Es folgt als Pars IV daa Lied Virgo, gaude, digna laude (Mone II, 878), doch urn eine Reihe von Strophen erweitert. Sodano: Pars V. 1. 0 Maria, mater pia 4. Virga Jesse, velis esse Cunctorum fidelium, Mihi in auxilium, Quae portasti et lactasti Pro me Deum rogans meum, Christum Dei !ilium. Tuum dulcem filium. 2. Stella maria, singularis 5. 0 lucema, qua superna Consolatrix omnium, Gratia resplenduit, Vitae porta, qua est orta Dum creator et ~Aivator Laus et salus gentium. Mundi camem induit. S. 0 ililecta, praeelecta 6. Virgo felix, quae in <'.aelis Inter omnes feminaR. Domin11ris, omnium Quae per Christum mundumistum Consolatrix et salvatrix Obscurum illuminaa. Sis ad te clamantium.

o1 91t1zed by Goog le 474

7. Da timorem et amorem 9. Dlum regis et protegis Dei mihi, domina, A cunctia criminibus, Da honorem et decorem Ut in caelis per te felix Et devinci crimina. Laetetur cum civibns. 8. Te laudantea et amantes 10. Cives caeli cum fideli Non possunt deficere, Plebe laudant Mariam, Te laudare et amare Matrem Christi, quae dat isti Est cum Christo vivere. Mundo caeli gloriam. Str. 11 und 12 sind Str. 3 und 4 au a Rhythmus III. 13. Lux caelorum, spes lapsorum, 23. Benedicta eius vita Virgo morum praevi11, Fuit ita sobria, 0 lucema sempiterna, Ut virtutiA et salutis Dei plena gratia. Esset cunctis praevia. 14. 0 decora, doce ora, 24. Generoaa et formosa Doce corda nescia, Virgo rosa Nazareth, Nee sit vilis haE'c textilis Roga natum, ut beatum Mei oris hostia. Nobis statum reparet. 15. His loquelis, his querelis 25. Nos gubema, lux supema, Aures velis ftectere, Lampas plena Iericho, Et affectum et aspectum Impinguata, illustrata Ad nos rectum ducere. Lumine Aeraphico. 16. Columbinoa et beniguos 26. 0 Maria, prophetia Flectens ad nos oculoa, A te dicta geritur, Tuae Iandi l11etos audi, Est proatrata gens ela&a, Nos cn~todi sedulos. Pauper aneta cemitur. 17. Primum quidem spem et fidem 27. Fidem auge, hostem pnnge, Des et idem sapere, Regina Ierusalem, Spe pugnare, fide stare, David germen, lacob semen, Caritate cnrrere. Vivens lumen Bethlehem. 18. Ab ignitis me sagittis, 28. Sion tnrris, quae occurris, Virgo mitis, exime, Iuncta muria Israel, A catenis et venenis, Cui fit dignus atquE' divull Virgo Ienis, erue. Paranymphus Gabriel. 19. Efficaci et veraci 29. Nos sincere contuere, Cinge p11tientia, Virgo serenissima, A re prava corpus lava, Qui turbamur, confutamur, Cor ab avaritia. Veluti peripsima. 20. Mater agni, regis magni, 30. Quis n11rrare, quis pensare Templum ~ancti spiritus, Posset dotum titulos, F11c perire, non sentire Quibus culta et suffolta In me irae fremitus. Fulges ultra angelos. 21. Da, succingam et restringam 31. 0 Maria, prece pia Freno linguam intime, Nobis fer auJ:ilium, Impudicam et iniquam Cuius nomen est solamen Camem iungam animae. Miseris et gaudium. 22. A mnndana vel humana 32. Nomen sanctum, per quod plano- Peste, vana gloria, tum Me defende et intende, Aetemum evasimus, Ne sit menti noxia. Nomen bonum, per quod donum Balutis accepimus.

o1 91t1zed by Goog le .47.)

33. 0 Maria, o tu pia, 39. 0 benigna, laude digna Pacis via mentibus, Salvatrix fidelium, Dat solamen et levamen Mater Dei, cordis mei Tuum nomen omnibus. Munda domicilium. 34. Spem reportat, cor confortat, 40. Mater felix, quae das caelis Dulce sonat nimium, Et terrae laetitiam, Cum dulcore, cum amore Caritatis atque pacis Stat in ore omnium. Praesta mihi gratiam. 35. 0 Maria, mater pia, 41. 0 spes mea, ad me mea Dum generas filium, Dulci cordia tramite Noij de portis dirae mortis Et me necte viae rectae Perducis ad gaudium. Mandatorum semitae. 36. Nam dum facta et mandata 42. 0 iucunda, sordes munda Nati tui !equimur, Mentis meae sauciae, Post bane lucem caeli ducem Uti laeter et iucunder In requie (con) sequimur. Domo conscientiae. 37. Virgo munda et fecunda, 43. Gaude, sancta, per quam tanta Dulcis spes amantium, Deus mundo tribuit, Quae amicta came sita Quod aeternum Dei verbum Caelo iuxta filium, In te camem induit. 38. Es supema praestans dona 44. Te laudare et amare Omnibus fidelibus, Da mihi cum gaudio, His inprimis, qui opimis Atque velis me in caelis Tuis instant laudibus. Praesentare filio. Hier folgen aus Rhythmus IV Str. 26-29.

Pars VI. 1. Virgo, gaudo, 11igna laude, 7. Flore salvo huius caro Porta salve caelica, Fervet aromatibus, Quae fulsisti, quae fuisti Ipsa miram primam myrram Mater Christi unica. Castis spirat manibus. 2. Fulgens una plus quam luua 8. Haec unguentis, haec pigmentis Sol et cuncta sidera, Sacrae mentis affluit, A caducis nos educis Haec odorem, haec maiorem Monens lucis opera. Caelo fiorem genuit. 3. Concubinae et reginae 9. 0 felicem genetricem, Tibi digne cantitant, Per quam pacem snmpsimus, Speciosae ac formosae 0 felicem, quam doctricem, Tibi sponsae militant. Lucia lucem hausimus. 4. Cinctam flornm, liliorum 10. 0 in caelis regnans felix, Ac rosarum specie Dux fidelis gentium, To facundae ac fecundae 0 tu fortis victrix mortis, Laudant cunctae filiae. Finis mortis mentinm. I 5. Tam venusta, tam augusta 11. 0 fios florum, doctrix morum. Quae est ista, in11uiunt, Angelorum domina, Quam caelestes et terrestres Nostra Eva, nostra laeva Ierarchiae ambiunt? Nostra lava crimina. 6. Cuius genae sunt serenae 12. 0 polita margarita, Quasi genae turturis, Regis sita vertice, Columbinus ac benignus 0 sublimis facta nimis Visus expers fulguris. Nos in imis respic~>.

o1 91t1zed by Goog le 476

13. 0 Maria, mater pia, 15. Quies fessis, portus mersi•, Dux et via praemii, Universis requie~, Dux Hebraei, portA spei, Vera vita, tuos dita Mater Dei filii. Benedict11 milies. 14. Dux constanti, pes labenti, 16. 0 beata, qua eat d11ta Princeps sanctimoniae, Veritas et gratia, Auria surdo, vestis nudo Caeli cives fae nos, dives Plenitudo gratiae. In misericordia. 17. Nos reftamma cordis ftamma, 0 tu manna gratiae, Dulei ilia de mamilla Rorem stilla veniae. Bier folgen aus Rhythmus IV Str. 6-16 incl.; dann a us Rhythm us XII Str. 19-25 incl.; endlich aus Rhythmus IX Str. 82-36, mit der I>oxologie Sit Messiae, sit Mariae Omni die gratia, Patri, proli et amori Deo soli gloria.

Es folgt Par11 YII = Rhythmus XI. Pars VIII = Rh~·thm. Ill, 5 und 6; XIV, 1-17; IV, 17-26; XIV, 19-21; XII, 1-18; dann: Quod optamus, quod rogamus, Douet almus spiritus, Qui te lavit, qui vallavit, Qui sacravit caelitus. Hierauf ana Rhythm. XV Str. 21-27.

Pars IX. 1. Gaude, virgo, quae origo Nobis ea laetitiae Hedemptorem et auctorem Pnriendo gloriae. Es folgen aus Rhythm. IV Str. 8 und 2; VI, 3-5; VIII, 84; IX, 5; VIII, 36, 35, 89, 40. 14. Felix sinus, quo divinus Requievit spirituR, J:o'elix ulna(!) sub mamilla. Christus iacet inclitus. Hieranf aus Rhythm. VIII Str. 86 und 38, aus XIII Str. 11 und 10. 18. Quam sacratae quam beatae Manus atque brachia, Quae paverunt et gesserunt, Per quem vigent omnia. 19. Pulchrae genae iundae plene Genulis deificis, Os beatum Aatnratum o~<'llli~ melliftuis. 8odann aua Rhythm. Ill Str. 11-13, 15-38 und aus VIII Str. 41.

o1 91t1zed by Goog le 477

42. Mater Dei, nostrae Apt·i Causa et exordium, Posce DAtum nt optlltum Nobis det remedium. 43. Quo sonati sauciati Sine sorde vulnerum Transfer11mur et ducamur In sanctorum numerum. Hieranf VIII, 42, 43; IX, 4; VIII, 45; IX, 28-31; sodann: Quod op­ tllmus usw.; endlicb VI, 21-80. Pars X besteht aus V, 1-4; VI, 4-6; V, 5-38; IX, 1-3; 8-18; V, :~9-41; XIV, 22-30. Pars XI. 1. 0 sanctllrum feminarum 10. Spinis laesum, tlagris caesum Lumen clarum, femina, Ceruis Ieeum Dominum, Princeps poli, marls, soli, Tuam prolem mundi Aulem, Digua caeli domina. Redemptorem homioum. 2. Iucundare et laetllre, ll. Rex virtutis se acutis Habes, quare g11udeas, Clavis, sputis, alapis Plane geris, quo laeteris Et illatie offert gratis Uode felix polleas. Palmis, tlagris, colaphis. 3. Enutristi, portavisti 12. Rex damnatns, perforatns Membra Christi pueri, Est per latus lancea, Adorasti, quem lactllsti Duriora passus lora Fructum c&Ati utt:ri. Cum corona epin('a. 4. Puer crescit, culpam nescit, 13. Rex Auavis, o vox gravis ! Qui quod fecit, factus est, Ligoo davis tenditur, Felix mater, tuus pater Rex immensus est suepensus Ipse puer tuus esL Cruce, tensus figitur. 5. Servit tibi et tu sibi 14. 0 quam laeta es effecta, Forma servi subditur, Quo impletl\ gaudio, Tu ancillae, servi ille Cum Messiae lux Marine Puer vice fungitur. Fulsit die tertio! 6. Te bortante et astante 15. Cum finitll et contrita Votis sancte operi Morte vita claruit, Primum signum duxit dignum Cum tonantis, triumpbantis Aquam vinum fieri. Vultus sanctus pamit. 7. Honoratae ac sacratae 16. Cum rex David bostem stravit, Sunt et a te nuptiae, Spoliavit inferoA, Quando vinum ad divinum Nos refecit, bunc deiecit, Nutum fundunt hydriae. Servos fecit liberos. 8. Quam ftevisti, cum vidiAti 17. Cum absorptis, vinclis mortis Corpus Christi Domini, 1-'ortis fortem perdidit, Per Pilatum tlagellatum, Qui leonis et draconis Saevo datum Agmini. Caput nobis subdidit. 9. Es maerentis ac dolentie 18. Laetiora suis ora Passa mentie gladium 8ine mora referens, Sub tortore, sub angore Luctu plenae Magdalenaa Cemens fore filium. Se Mariae offereD~.

o1 91t1zed by Goog le 478

19. Tu dux moris, dux pudoris, 29. Ascendisti et sedisti Iuncta choris gratiae, Iuncta Christi lateri, Non diviaa es gavisn Claritatem, venustatern Iesu visa facie. Ipsa praestans aetheri. 20. Istis factis et peractis 30. Nobis nata, nobis data, 'l'hrono patris dexterae Exaltata nobis es, Exaltatnm et \evatum Et pro uobis, princeps orbis, Vides natum S('andere. Redemptoris mater es.

21. Tuam prolem, verum solem, 31. Quo te rapis, vivens lapi~, Praeceptort!m fidei, Quo evadis altior, Sempitemis et paternis Restitutis dux virtutis, Regnis ceruis invehi. Quo me fugis celsior? 22. Quem sincere meruere 32. Hue, reginA, te inclina, Tua ferre viscera, Caelos digna regen!, Stat elatis couculc11tis Regnas cnelis, dux fidelis, Rex in patris dextera. Ne me ,·elis fngere. 23. Stat protector et provector, 33. Exaltata et levata Sed et rector omnium, Super altn Aiderum , Rex cunctorum saeculorum Amplexanda, veneranda, Regit thronum patrium. Mater blanda pauperum. 24. Cui iuncta et assumpta 34. Te quaerentem et currentem Super cuncta tolleris, Post te mentem sustine, Coronaris, dux vocaris Me interne et materne Terrae, mari~, aetheris. Mentis ceme lumine. 25. Angelorum et san.:tornm 35. 0 sublimis facta nirnis Omnem chorum trnnsiens Cae\i primicerin, Es sublimis facta nimis 0 provecta, me ex•pectll Summ!l imis tmiens. Donans recta omnin. 26. Principatum et primatum 36. Maior caelo te anhe\o luxta natum obtines, Culpne telo sancius, Sicut soli, sic aunt poli Te requiro, te suspiro Tibi proni ordines. Morbo diro anxius. 27. In 11ollennl et perenni 37. Sponsa Dei, placen• ei Summi regni gloria Ad te mei oculi Imperatrix et ~ah·atrix Dirigantnr, si gravautur, Regnns, radix rc:gia. Curam gere sen·uli. 28. Dux nnusta, dux augusta, 38. Surge, blanda, surge, sancta, Sedens iuxta filium Surge, mngna domina, Celsa sede intercede, Surge, cnrrc et snccnrre Nunc pro grege gentium. Carnis ure ('rimina. 39. Consolatrix et salvatrix, less~ radix, adveni, Ad te flendo cor accendo, Manus tendo, snbveni. Es folgen schliefs\ich au~ Hhythm. XIII Str. 23-36. Pars XII= Hhythm. II, 1-2; VIII, 1-34; VI, 7-20:

o1 91t1zed by Goog le 479

.53. A mundana christiana 56. Benedicte rex, emitte Plaga sana pectora Lumen vitae meutibus, Et sustentes te credentes, Regnum patris dona matris Aegras mentes roborn. Sacrae sacris precibus. 54. Rex tremende, nos defende, 57. Rex virtutum, nobis tutum Nobis tende dexteram, Praebe scutum fidei, lnimicam et antiquam In supernum et paternum Sterne victam viperam. Fac nos regnum provehi . .'55. A leone et dracone, 58. Sit Messiae, sit Mariae Iesu bone, Iibera, Omni die gratia, Quos de portis traxit mortis Patri, proli et amori Tua fortis dextera. Deo soli gloria. Pars XIII= Rhythm. X, 1-30; XV, 2-20; danu: ;,o. Henedictis a delictis Nos emunda precibu~, Ut purgati simus apti Iungi caeli civibus. Quod optamus, quod rogamus u~w. - Pater Deus, fili Deu~ usw. - Endlich X, 37-48. I' n rs XIY. 1. 0 Maria, o tu ta, 9. Puriores praesta mores, Fulgens d i a emate, Ut, quod horres, horream, Cordis penum fac berenum, Meos renes sic refren!.'s Sacri plenum pneumate. Ut, quod tenes, teneam. 2. Fons medelae, corruptelae 10. Post tumultus, post singultus Meae, dele facinus, Dei vultum vi

Digitized by Goog [e 480

17. 0 patrona, mihi dona 26. Speciosa caeli rosa, Cingi zona aurea, Olorioaa domina, Da euccessum, fer oppressum Corrupt~olae et querelae Atque fe88uru recrea. Nostrae dele criminiL 18. Stirps le88aea, dux astraea, 27. Roga gratis voltum patris Mea terge scelera, Pro peccatis omnium, Et moodana ac humana Et discordea fac concordee Clemens •ana vulnera. Tergens sordes mentium. 19. 0 regina, hue festin11, 28. Mater Dei, in qua rei Plagis vina inice, Habent apei plurimum, De olivo compassivo, Nos d;rare tran~portare Donee vivo, refice. Mun i mare maximum. 20. Cor compunge, mentem unge, 29. Ne erremus, te videmus, ViDo ionge oleum, Assis remus, anchora, Des amorem in auctorem Et iguaris largiaris Et da tlorem niveum. Nobis marls litora. 21. A terrenis nos venenis, 80. Dnx credentum, spes iacentum Virgo Ienis, Iibera, lube ventum conteri, Medicamen et solamen Sis conductus, ne nos tluctus Vulneratis prMpara. Poenis mergant inferi. 22. Stirps regalia, dux vitalis 31. Stella maria, quae probaris Nos a malis eripe, Stellis claris clarior, A peccato defensato Vere pura creatura, llortis fracto princi pe. Ipsis caelis purior. 23. Radianti et tlagranti 32. Stella lucens, nos condocens. Igue sancti spiritus Nostra mulcens pectora, Ruiturae et impurae Da quieta et repleta Carols ore fremitus. Pace laeta tempora. 24. Reluctantis et obstantis 38. Urbs conclusa, nos excnsa Blanda carols iurgia Prece fuaa filio, Tu compesce pia prece Et repelle vim procellae Mediatrix regia. Tuae stellae radio. 25. Maris stella, caeli cella, 34. Vultu leni prin<•.eps veni Interpella filium, Na:u.reni agminis, Ut placatus rex beatus Nos de portis trahe mortis, Praestet nunc aoxilium. Turris fortitndinis. 35. lustos tege, reos rege, Mater novae gratiae, Nos circomda, nos emunda LRvans ooda vcniae. Hieroach Pater Deus, fiJi Deus usw. und letztlich XH, 26-40. Pars XV= Rhythm. VII, 1; XIII, 1-9; 12-22; X, 31-36. Daoo Quod optamus usw., l'ater Deus usw. und endlicb: 1. Bona mater, per quam frater 3. }'iii bone, menti pronae Nobis noster auctor est, Bonum omne tribuas, Qua reatus expiatus, Propter matrem sospitatem Ex qua Deus natus est. Atque pacem annual~. 2. Propter ilium, quem pusillum 4. Actiones et sermones Lactavisti, subveni, Nobis dones regere Nos accessu et successu Et peccatis emoodatis Dona Iesu Domini. Vultnm patris ceroere.

o1 91t1zed by Goog le 481

5. Mater bona, pia, dona, 17. Mater clara, Deo cara Quod mens prona supplicat, Incom par a biliter, Suspirando et orando Cunctis, qui te colunt rite, Ore blando praedicat. Bona mitte iugiter. 6. Propter partum tibi datum, 18. Mater, mater, bona mater, Tuo altum utero, Immo mater optima, Miserere et medere Universis te professis Modo huic misero. Mater assis proxima. 7. FiJi dulcis, qui nos fulcis, 19. FiJi matris pietatis, Lux et luci11 conditor, Splendor patris luminum, FiJi matris, verbum patris, Dux bonorum, salva chorum Pietatis genitor, Filiorum hominum. 8. Propter illam, quae mamillam 20. Prece matris solve gratis Suam tibi praebuit, Vetustatis filios Da sincere te videre, Vagos funda, lapaos munda Quem haec ferre meruit. Et circumda sobrios. 9. 0 amanda, mater blanda, 21. Mater bona et persona, Amplexanda domina, Cunctis dona gaudium, Stella lucie, quae co.nducis Adoptatis et renatis Sanctae crucis agmina. Pande matris gremium. 10. Propter Christum, benedictum 22. Mater nostra, matrem monstra, Tui fructum uteri, Nos a culpis expia, Sempiteruum et supernum Et peccato propulsato Nobis regnum a peri. Natos nato socia. 11. Bone fili, de hoRtili 23. Bone fili, sis ovili Dissi m iIi tudinis Reconciliatio, Regione nos expone, Da felicem genetricem Fili bonae virginis. Gregi ducem proprio. 12. Tibi gratis et beati11 24. Ilia mater est, tu frater, Tuae matris precibus Magnus Kuper alios, Efficacem et veracem Fide firma tu confirma Dona pacem omnibus. Fratres, ilia filios. 13. Mater pia, vim, Maria, 25. Bona mater et tu frater, Frange d i a bolicam, Bone noster Domine, Flectas agnum, regem magnum, Tu Maria, tu Messia, Pelle manum hosticam. Nate pia virgine, • 14. Propter ilium, quo vexillum 26. Ambo mites, ambo dites Dante primum obtines, In misericordia, Sis conductus, pelle luctus, Caritate nos ligate, Pacis fructus semines. Nobis date gaudia. 15. FiJi pie, stirps Mariae, 27. Quod iubetis, id donetis Nos in die Domini Malis spretis agere, Contuere et dignare Quod amatis, tribuatis Opem ferre homini. Vivis factis colere. 16. Prece huius, inter cuius 28. Bone frater, bona mater, Infans ftesti brar.h ia, Ambo semper placidi, Fove stantes, fer labantes, Amovete et arcete Discordantes socia. Fraudes hostis perfidi. Dr eve 1, Latelnieche H)'llUlendiohter II. 81

o1 91t1zed by Goog le 482

29. ScorpioniR et leonis 30. Sit Mesaiae, sit Mariae Tensa bonis retia Omni die gratia, Dirumpatis et frangatis Patri, proli Pt amori, Suae artis noxia. Deo soli gloria. 31. Sit divinae sine fine Deeus atque gloria Maie~tati, qua creati Sumus nos et omnia. Es folgen noch die iiberzihligen Worte: redempti et salvati; daon : Amen. Explil'.iunt. III. Handscbrlttlfebe Bemerkungen. ,Incipiunt Commendationes beatae Mariae" F. - ,Incipiunt hymni sanctae Mariae" G. - ,In Laudibus beatissimae virginis Mariae" L. - ,Invocatio divinae sapientiae facta a Bernardo m o nacho in laudem perpetuae virginis" A. - "Bernardi Francigenae orationea rhythmicae in honore virginis" N. - In I am Anfange: , Auctorem sciri si sit rev era necesse, Gallia Bernardum doctorem credidit esse". In K am Schlusse ,·on crater Hand: ,Auctorem sciri si sit revera necP•se, Gallia B c rna rd u m doctorem edidit esse. Nomen in hoc velut in reliquia vis nosse libellis? A pella Maria le, quod est de laude Mariae". An den hi. Bernhard denkt Colleetan. rna. Carthusiae Erfordien. aaec. 15. Cod. Londinen. Add. 30935 fol. 863: ,Per octavam Assumptionis gloriosae virginis Mariae vel omni tempore, cum tibi placuerit,. semper dieendae sequentes orationes in honore virgini~ Mariae. Et aunt orationes san c t i Bern a rd i, devoti doctoris". Ganz dieselbe Bemerkung in einem andem Orat. ms. Carthusiae Erfordien. saec. 15 in Privatbesitz. 0 hat folgendc Bemerkungen : So,liloquium (spllter korrig. in Praefatio in soliloquium) s. Thomae de Aquino". - ,Explicit praefatio; incipit soliloquium soliloquiorum sancti Thomae Aquino praedicatoris ad sanctam Mariam virginem gloriosam". - ,Explicit soliloquium soliloquiomm eancti Thomac de Aquino". ,Incipiunt rhythmi devotissimi 8,. Leo ri is pap a e in laud em gloriosae et semper virginis Mariae" M. - Ahnlich Orat. ms. 8. Petri Salisburgeo. saec.. 14. [et 15.) Cod. Petrin. a I 20 : "Incipiunt devotissimi rhythmi sive orationes be a ti Leoni s pap a e ad honorem editi virginis gloriosae". Cod. Parisin 16499. fol. 843: ,Meditationes a an c t i An s e I m i de beata virgine".

o1 91t1zed by Goog le 0 ANAIJECTA HYMNICA MEDII AEVI.

Herausgegeben von

Clemens Blume und Guido M. Dreves.

L.

HYMNOGRAPHI l~ATINI. Lateinische Hymnendichter

des Mittelalters.

Zweite Folge.

- - -«-- - -

Leipzig. 0. R, R e i s I a n d. 1907.

o1 91t1zed by Goog le