marzec 2011 Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej

SPIS TREŚCI

2 Wydarzenia luty 2011

3 Płyty RadioJAZZ.FM poleca Nowości płytowe lutego Zapowiedzi marca

5 Koncerty RadioJAZZ.FM poleca W najbliższym czasie

7 Wywiad z Robertem Majewskim

9 Co w RadioJAZZ.FM Nowa audycja „Simple Songs” Rafała Garszczyńskiego 10 Kanon jazzu

19 Kalendarium jazzowe marca

Wydawca Fundacja Popularyzacji Muzyki Jazzowej Redaktor naczelny Ryszard Skrzypiec, [email protected] Redakcja Piotr Królikowski, [email protected] Katarzyna Kucia, [email protected]

Kontakt z Redakcją Biuletynu [email protected]

Dołącz do nas na Facebooku fot. Iwo Zaniewski Iwo fot. http://www.facebook.com/radiojazz.fm Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej marzec 2011

Wydarzenia luty 2011

6 lutego Clarke Band, Heads Up International HUCD 3161, Zmarł Gary Moore (ur. 4 kwietnia 1952 w Bel- w kategorii “Best Contemporary Jazz Album”; faście), irlandzki gitarzysta blues-rockowy, au- Dee Dee Bridgewater za album Eleanora Fa- tor przeboju „Still Got The Blues” oraz były gan (1915-1959): To Billie With Love From Dee członek grupy „Thin Lizzy”. Dee, Emarcy 001394502 w kategorii “Best Jazz Vocal Album”; 9 lutego Herbie Hancock za ścieżkę A Change Is Gonna Zmarł Andrzej Przybielski (rocznik 1944) – Come z albumu The Imagine Project, Hancock polski trębacz jazzowy, związany z polską sce- Records 99484 w kategorii “Best Improvised ną awangardową i free jazzową. W roku 1969 Jazz Solo”; został laureatem konkursu „Jazz nad Odrą”. James Moody za płytę Moody 4B, IPO Recor- Grał z takimi muzykami, jak: Helmut Nadol- dings 1017, w kategorii “Best Jazz Instrumen- ski, Jacek Bednarek, Andrzej Kurylewicz, Cze- tal Album, Individual or Group”; sław Niemen, Tomasz Stańko, Stanisław Soy- Mingus Big Band za płytę Mingus Big Band ka, Adam Hanuszkiewicz, Wanda Warska, Live At Jazz Standard, Jazz Workshop, Inc./ Marcin Oleś i Bartłomiej Brat Oleś, Ryszard Jazz Standard 370701, w kategorii “Best Large Tymon Tymański, Wojciech Konikewicz, Józef Jazz Ensemble Album”; Skrzek. Współtwórca i współlider i grup Sesja, Chucho Valdés And The Afro-Cuban -Mes Big Band Free Cooperation, Asocjacja Andrze- sengers za płytę Chucho’s Steps, Four Quarters ja Przybielskiego, Acoustic Action. W latach Entertainment 1823, w kategorii “Best Latin 90. współpracował z muzykami sceny yassowej, Jazz Album”; m.in. w grupie NRD. Uczestniczył w w nagraniu Esperanza Spalding w kategorii „Best New kilkudziesięciu płyt. Był współautorem muzyki Artist” (debiut roku) jest to pierwsza wokalist- teatralnej, m.i. dla Teatru Narodowego, Teatru ka jazzowa w historii Grammy, która została Performer z Zamościa, Sceny Teatru Witkacego nagrodzona w tej kategorii(!). w Zakopanem. Od wielu lat był związany z byd- W kategoriach bluesowych: goskim klubem Mózg. Ostatnio współpracował Pinetop Perkins & Willie “Big Eyes” Smith za z bydgoskim zespołem Sing Sing Penelope. płytę Joined At The Hip, Telarc 31850, w kate- gorii “Best Traditional Blues Album”; 13 lutego Buddy Guy za album Living Proof, Silvertone/ Ogłoszono zwycięzców tegorocznych Nagród Jive 778107, w kategorii “Best Contemporary Grammy Awards. W kategoriach jazzowych Blues Album”. nagrody otrzymali: Szczegółowe wyniki na stronie The Stanley Clarke Band za album The Stanley http://www.grammy.com/

2 RadioJAZZ.FM poleca marzec 2011 Płyty

Tom Harrell, Roman Nights (2010, HighNote Robert Majewski, Bobo Stenson, Palle Danielsson, Records 7207) Joey Baron, My One And Only Love (2011)

Roman Nights to trzeci album Harrella ze swoim Wierzcie lub nie, ale za każdym razem, kiedy zabójczym kwintetem. Light on (2007) i Prana wkładam tę płytę do odtwarzacza, zza zimo- Dance (2009) były zaskoczeniem i powrotem wych chmur wychodzi wiosenne słońce. To bez do wybitnie wyrafinowanej formy i onieśmie- wątpienia jedna z najważniejszych polskich płyt lająco pięknych melodii. Czy i tym razem jest tego roku. (...) podobnie? Nie, jest jeszcze lepiej – panie i pa- nowie oto jedna z najlepszych jazzowych płyt „My One And Only Love” to ciepła, delikat- roku 2010. na, liryczna, kameralna a wciąż pełnokrwiście Łukasz Nitwiński jazzowa płyta. Można zapomnieć się wsłuchu- jąc w brzmienie Majewskiego, zachwycać się wspólnym graniem Szwedów albo tym jak sub- Jason Moran, Ten (2010 Blue Note 57186) telnie, cichuteńko a jednocześnie przebogato gra Baron. Jak pokazały praktycznie wszystkie jazzowe podsumowania, miniony rok miał jedną twarz: Kajetan Prochyra Jasona Morana. Nie tylko jego autorska płyta Ten triumfowała w zestawieniach niezliczoną Producent Tomasz Gąssowski, Dystrybutor ilość razy (m.in. NY Times, LA Times, JazzTi- Licomp Empik Multimedia, Index 60256133 mes, The Village Voice) ale w rankingu tego ostatniego płyty udziałem młodego pianisty zajęły miejsca 1, 2, 4 i 10. Pełne recenzje na stronie www.radiojazz.fm Kajetan Prochyra RadioJAZZ.FM poleca

3 Płyty marzec 2011

Nowości płytowe lutego Zapowiedzi marca

Steve Trio Kuhn, I Will Wait For You-The Mu- Daniele Di Bonaventura, Mistico Mediterraneo, sic Of Michel Legrand (Vinyl LP Record), ECM 001523702 Phantom 935930 Fred Hersch, Alone at the Vanguard, Palmetto Asobi Seksu, Fluorescence, EMI TOCP-66982 Records 21472

Uri Caine, Twelve Caprices, Winter & Winter 171 Christina Dahl, Now Is Now, Storyville 1014266 Albert Ayler, My Name Is Albet Ayler (Vinyl LP Record), Cma THLP-135Julia Hülsmann Trio, Vijay Iyer, Tirtha, Act Music + Vision 9503 Imprint, ECM 2177 Yellowjackets, Timeline, Mack Avenue 1058 Brad Mehldau, Live In Marciac (CD+DVD), Nonesuch (USA), 520275 Nostalgia 77, Sleepwalking Society, Tru Thou- ghts TRUCD227 Kurt Elling , The Gate, Concord Records 31230 Mitchel Forman, Lost & Found, Marsis Jazz 1021 Robert Majewski, Bobo Stenson, Palle Da- nielsson, Joey Baron, My One And Only Love, Marcin Wasilewski Trio, Faithful, ECM. Producent Tomasz Gąssowski, Dystrybutor Wydaniu płyty będzie towarzyszyć trasa kon- Licomp Empik Multimedia, Index 60256133 certowa Trio (począwszy od 2-giej połowy marca do początku maja) fot. Iwo Zaniewski Bobo Stenson Palle Danielson Joey Baron

4 RadioJAZZ.FM poleca marzec 2011 Koncerty RadioJAZZ.FM poleca

29 marca br. Kurt Elling quartet with John McLean wystąpi w Sali Teatru w Gorzowie Wielkopolskim.

Kurt Elling to objawienie jazzowej męskiej wo- kalistyki ostatnich 15 lat, jest jednym z najwybit- niejszych wokalistów jazzowych świata. W ciągu ostatnich dziesięciu lat sześć razy został wybra- ny wokalistą jazzowym roku przez Jazz Journa- lists Association i wielokrotnie został zwycięzcą plebiscytów krytyków muzycznych publikowa- nych przez „Down Beat”. Wszystkie jego płyty miały nominacje do Grammy, a w 2009 roku W dniach od 11 do 20 marca będą koncertować za płytę Dedicated To You otrzymał nagrodę za w Polsce Oleg Kireyev + Keith Javors Quartet. najlepszy jazzowy album wokalny. Jego cztero- W trakcie 7 koncertów w 6 miastach zapre- oktawowy baryton zachwyca technicznym mi- zentują materiał nagrany na wydanej w kwiet- strzostwem i emocjonalną głębią. Poczucie ryt- niu ubiegłego roku płycie pt. Rhyme & Reason. mu, frazowanie i dynamika są bardziej typowe Album zawiera oryginalne kompozycje sakso- dla instrumentalisty jazzowego niż wokalisty. fonisty Kireyeva i piaisty Javorsa i wpisuje się Jego repertuar obejmuje oryginalne kompozy- w główny nurt współczesnego jazzu. cje i nowoczesne interpretacje standardów, któ- re zawsze są inspiracją do improwizacji. Wśród artystów, z którymi nagrywał i występował są m.in.: Terence Blanchard, Dave Brubeck, Jon Hendricks, Charlie Hunter, Al Jarreau, Chri- stian McBride i Kurt Rosenwinkel.

Jego najnowsza płyta studyjna The Gate nagra- na dla Concord Records, będzie miała premie- rę w lutym 2011. Więcej na: http://kurtelling. com/index.php

Szczegółowe i bieżące informacje o promo- wanych przez RadioJAZZ.FM koncertach na stronie www.radiojazz.fm

5 Koncerty marzec 2011

W najbliższym czasie

2-6 marca 47. Wrocławski Festiwal Jazz nad Odrą, Wroc- ław - wystąpią m.in.: Wierba & Schmidt Quin- tet Special Guest Piotr Baron, Randy Crawford & Joe Sample Trio, Kuba Stankiewicz & Maciej Sikała, European Jazz Ensemble, Joe Lovano „U.S. Five”, Adam Pierończyk/Komeda Special Guest Greg Osby, Vibraslap & Janusz Szrom, Leszek Możdżer & Krzesimir, David Murray Cuban Ensemble, The Bennie Maupin- En semle, Zohar Fresco Trio

16 marca – 8 maja Marcin Wasilewski Trio trasa związana z wy- daniem albumu Faithful

19 marca Omar Sosa & Afri-Lectric Quintet, Palladium, Warszawa, w ramach Era Jazzu

23 marca James Carter Organ Trio, Blue Note, Poznań

23 marca 28 i 29 marca Woody Allen & his New Orleans Jazz Band, Chic Corea & Gary Burton, Hala Stu- Centrum Kultury Katowice, Katowice lecia, Wrocław i Aula UAM, Poznań

23 marca JagaJazzist, Klub Eskulap, Poznań Szczegółowe i bieżące informacje o koncer- tach na stronie www.radiojazz.fm w zakładce 27 marca KONCERTY Eddie “Devil Boy” Turner z zespołem, Hybry- dy, Warszawa, w ramach Warsaw Blues Night

6 Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej marzec 2011

fot. Iwo Zaniewski

Wywiad z Robertem Majewskim

Rozmowa Katarzyny Kuci z Robertem Majewskim solistą na płycie My One And Only Love – Robert Majewski, Bobo Stenson, Palle Danielsson, Joey Baron.

KATARZYNA KUCIA: Masz za sobą pra- ROBERT MAJEWSKI: Sesja była wyjątkowa, wie 30 letnie doświadczenie sceniczne. Dwu- ponieważ muzycy, którzy wzięli w niej udział są krotnie, raz z zespołem, a raz jako solista, wyjątkowi. W czasach kiedy Bobo Stenson na- zdobywałeś na festiwalu w Leverkusen tytuł grywał legendarne już płyty z Janem Garbar- Młodego Europejskiego Artysty Jazzowego, kiem, a Palle Danielsson z Keithem Jarrettem grałeś z wieloma polskimi i zagranicznymi miałem 10 – 11 lat. Później jako młody muzyk gwiazdami. Czy sesja towarzysząca nagraniu uczyłem się od nich jazzu. Joey Baron z kolei płyty My One And Only Love była dla Cie- to w tej chwili jeden z najbardziej rozchwy- bie czymś wyjątkowym? tywanych perkusistów na świecie. Wyjątkowe

7 Wywiad z Robertem Majewskim marzec 2011

również było to, że płytę nagrywaliśmy siedząc RM: Tak to prawda i to w głównej roli! (śmiech) koło siebie w jednym pomieszczeniu, bez se- Wprawdzie pamiętam, że w tym filmie wypo- paracji, bez słuchawek, co pomogło stworzyć wiedziałem zaledwie kilka słów, ale było to i tak wyjątkowy klimat w czasie nagrania. duże przeżycie. Na szczęście była to rola trębacza jazzowego i wszystko skończyło się szczęśliwie. KK: Muzycy po sesji mówili, że grasz niezwy- kle oryginalnie, że masz wyjątkowe brzmienie KK: Skąd pomysł na nagranie piosenki „Nie i że bardzo by chcieliby pograć jeszcze w takim budźcie mnie” Wasowskiego i Przybory? składzie… RM: Z założenia na płycie miały znaleźć się RM: Przez grzeczność nie zaprzeczę (śmiech). słynne standardy jazzowe, głównie ballady. To oczywiście bardzo miłe, szczególnie kie- Gdyby utwory panów Wasowskiego i Przybo- dy mówią to tacy artyści. Bardzo się cieszę, że ry powstały w Stanach, miałyby szanse stać się szybko złapaliśmy kontakt nie tylko muzycz- właśnie takimi światowymi standardami i my- ny, dzięki czemu praca nad tą płyta była samą ślę, że na tej płycie to słychać. przyjemnością. KK: Jazz jest często kojarzony z czymś trud- KK: Skład na płycie My One And Only Love nym, nieprzystępnym i hermetycznym, czy jest jak z bajki. Można zaryzykować stwier- płyta My One And Only Love kwartetu Robert dzenie, że w Polsce jeszcze tacy artyści razem Majewski, Bobo Stenson, Palle Danielsson, nie nagrywali… Jak doszło do tego projektu? Joey Baron ma szanse zmienić tę opinię?

RM: Pomysłodawcą i producentem tego pro- RM: Ta płyta nie musi niczego zmieniać. Uwa- jektu jest Tomasz Gąssowski kompozytor, zna- żam że jazz nie jest równoznaczny z czymś trud- ny przede wszystkim z muzyki do filmów An- nym i nieprzystępnym. Przykładem mogą być tak drzeja Jakimowskiego Zmruż Oczy i Sztuczki. wybitne nagrania jak Kind of Blue Milesa Davi- Od kilku lat ten pomysł chodził mu po głowie sa, czy My Song Keitha Jarretta. Inna sprawa, że i wreszcie udało się go zrealizować, za co jestem jazz z pewnością nie jest muzyką dla każdego mu bardzo wdzięczny. Skład jest rzeczywiście i pewnie takim pozostanie, ale czy to źle? znakomity i nieprzypadkowy. Wiele godzin przegadaliśmy z Tomkiem na ten temat.

KK: Co do Andrzeja Jakimowskiego, czy to prawda, że występowałeś jako aktor w jednym z jego pierwszych filmów?

8 Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej marzec 2011

nowa przestrzeń jazzu

Co w RadioJAZZ.FM Nowa audycja „Simple Songs” Rafała Garszczyńskiego

Zapraszamy w każdą środę od 19:00 do 20:00. krytych, lub bardzo znanych, choć niekoniecz- nie w związku z aktywnością muzyczną. Czym jest dobra muzyka? Czy to forma kom- pletna z punktu widzenia teorii kompozy- Czym jest przebój? Już dawno nie tym, co jest cji, wybitna i niepowtarzalna improwizacja, na szczycie listy sprzedaży, ani częstym gościem a może niedościgniona biegłość techniczna i komercyjnych stacji radiowych. Przebojem jest opanowanie instrumentu? Niekoniecznie... coś, co zostaje nam w głowie i przypomina się w niespodziewanych momentach – chwytliwa Dobra muzyka to ta, której słuchamy z przy- melodia, albo brzmienie, które na zawsze sko- jemnością, która pozostaje w naszej głowie na jarzymy z danym utworem, albo cokolwiek, co dłużej, czym udowadnia, że nie była tylko ilu- nie pozwoli nam tej muzyki zapomnieć... stracją rzeczywistości, hałasem codzienności, mniej lub bardziej uciążliwym... Co usłyszycie? Będą przeboje, które zostaną z Wami na dłużej i do których nie będzie wstyd Czym jest jazz? To wszak umowny obszar się przyznać... Będą koronowane głowy, prezy- kultury wymyślony głównie w celu ułatwienia dencji, aktorzy w przedziwnych muzycznych wyboru kolejnych płyt słuchaczom, którzy już rolach, chińskie gwiazdy pop, muzycy jazzowi sami uznają się za fanów gatunku. w mało jazzowych wcieleniach, a także klasyki jazzu w zadziwiających dających wiele do my- Celem zupełnie subiektywnego spojrzenia au- ślenia monografiach... tora na dobrą muzykę będzie pokazanie tego, co większości nieznane. Opowiedzenie historii jednego standardu, odkrycie nazwisk nieod- Rafał Garszczyński

9 Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej marzec 2011

Kanon jazzu płyty, które na trwałe wpisały się w historię jazzu

Somethin’ Else - Julian „Cannonball” Adderley

Nagrany 9 marca 1958 roku album uznawany jest za kwintesencję hardu bopu i cool, i za- liczany do grona najlepszych płyt jazzowych (The Penguin Guide to Jazz).

Płyta powstała w okresie, gdy Cannonball był członkiem Sextetu Milesa Davisa – jeszcze przed Milestones i Kind of Blue, zaś rola Mi- lesa nie ogranicza się wyłącznie do bycia side- manem (być może po raz ostatni w historii). Nie tylko jest autorem tytułowej kompozycji „Somethin’ Else”, nie tylko zagrał kilka po- kompozycja spółki Swartz-Dietz pt. „Dancing czątkowych solo, ale także jest współautorem in the Dark”. To – jedyne na płycie nagrania, koncepcji płyty. w którym nie wystepuje Miles – jest popisem Adderleya. Jak pisze Tomasz Szachowski „ta Płytę otwiera kompozycja Kosmy zatytułowa- interpretacja zajmuje tak ważne miejsce, jak na „Autumn Leaves”, w której po intro Hanka legendarne solo Charlie’ego Parkera w >Emb- Jonesa naprzemiennie sola grają Davis i Ad- raceable You<. Natchniony dźwięk altu, prowa- derly. Nastepnym nagraniem jest kompozycja dzącego długą, romantyczna opowieść brzmi Cole’a Portera „Love for Sale” z, chyba najbar- długo w uszach i zostaje w pamięci na zawsze.” dziej charakterystycznym dla albumu, solem Cannonballa. Zaś jego kwintesencję stanowi Do reedycji płyty na CD dołączono kompozy- tytułowy utwór „Somethin’ Else” z opartym cję autorstwa Hanka Jonesa „Bangoon”, która na schemacie call-and-response dialogu Da- w większym - niż pozostałe zarejestrowane na visa z Adderleyem. Kolejnym nagraniem jest dysku nagrania - stopniu utrzymana jest w sty- klasyczny, dwunastotaktowy blues „One for lu hard bop. Daddy-O”. Utwór autorstwa Nata Adderleya (brata Cannonballa) został zadedykowany chi- Płyta została nagrana w gwiazdorskiej obsa- cagowskiemu djowi Holmesowi „Daddy-O” dzie – obok Adderleya i Davisa – w sesji wzię- Dayliemu. Jego molowy klimat podtrzymują li udział także: perkusista Art Blakey, pianista grane przez Davisa solówki. I na zakończenie Hank Jones i kontrabasista Sam Jones.

10 Kanon jazzu marzec 2011

Jako ciekawostkę można podać, że w tym sa- mym okresie debiutancki album o zbliżonym tytule Something Else!!!! nagrał Ornette Co- leman. Płyta Colemana utrzymana jest w innej estetyce. Julian “Cannonball” Adderley, Somethin’ Else (1958, Blue Note Records 1595) 1. Autumn Leaves ( Joseph Kosma) – 11:01 2. Love for Sale (Cole Porter) – 7:06 3. Somethin’ Else (Miles Davis) – 8:15 4. One for Daddy-O (Nat Adderley, Sam Jones) – 8:26 5. Dancing in the Dark (Arthur Schwartz) – 4:07 6. Bangoon (Hank Jones) – 5:05 (dołączony do reedy- cji płyty na CD, pierwotnie i niepoprawnie tytułowa- ny „Alison’s Uncle”) Seant - Andrzej Trzaskowski Sextet feat. Ted Muzycy: Curson Cannonball Adderley – saksofon altowy Miles Davis - trąbka Andrzej Trzaskowski należał do grona najważ- Hank Jones - fortepian niejszych postaci polskiego jazzu, nie tylko w po- Sam Jones - kontrabass czątkach, ale także w dalszym jego rozwoju. Trza- Art Blakey - perkusja skowski wyznaczył jeden z kierunków w polskim Pozostałe edycje: CD Toshiba EMI 9001 LP Toshiba EMI 6501 jazzie prezentując własną koncepcję jazzu free. 1987 CD Blue Note B2-46338 Najważniejszy okres jego kariery przypada na 1992 CD Mobile Fidelity Sound Lab 563 lata 60., kiedy był najbardziej aktywny jako kom- 1997 LP Blue Note 46338 pozytor, pianista i kierownik zespołów, zaś jego 1998 CD Classics 1022 wybitny talent, wszechstronność i nowatorskie 1999 LP Classic Collection 81595 koncepcje zostały docenione w kraju, Europie 2003 LP Classic Collection 1595 i Ameryce. Jako datę przełomu w muzycznym 2004 CD Blue Note 1595 myśleniu Trzaskowskiego wskazuje się rok 1963. CD Blue Note 6402 2005 DVA Classic Records 2009 Do tego czasu w jego kompozycjach dominował

2006 CD Toshiba EMI 66402 hard bop z mocnymi wpływami silverowskim. 2009 LP Classic Records 81595180 Następnie uznał on, że możliwości uprawiania LP Classic Records 159545 tej muzyki wyczerpały się i zradykalizował ję- LP Analogue Productions 81595 zyk dźwiękowy rozwijając swoją wizję free jazzu. LP Classic Records 1595200 W tym okresie Trzaskowski powołał kwintet Oprac. Ryszard Skrzypiec (z Tomaszem Stańko, Januszem Muniakiem,

11 Kanon jazzu marzec 2011

Jackiem Ostaszewskim, Adamem Jędrzejow- zawartych w nich przez kompozytora, rodząc skim), który w 1965 roku rozrósł się do sekstetu w ten sposób napięcie, które dynamizuje i two- (dołączył Włodzimierz Nahorny, a Stańkę za- rzy utwór. W utworze czwartym – „Cosinusoi- stąpił Ted Curson). W tym składzie została na- da” – partie komponowane stanowią zamknięte, grana płyta Seant. Zbiega się to również z roz- niepowiązane z sobą, zróżnicowane (długością, poczętą w 1965 roku (trwającą do 1970 roku) budową i charakterem) części, ale nie przeplatają współpracą Trzaskowskiego z Jazz Workshops one już partii improwizowanych, które w pew- w Hamburgu. Warto też może wspomnieć, że nym sensie tracą punktu odniesienia. Jednak nagranie tego albumu zbiegło się w czasie z po- granice między odcinakami komponowanymi wstaniem innej fundamentalnej dla polskiego a improwizacyjnymi pozostają czytelne. jazzu płyty – Astigmatic Krzysztofa Komedy. Na tle tych utworów kompozycja „Oj, tam u Trzaskowski podejmuje centralny problem boru” wyróżnia się ludowym tematem melo- jazzu free – połączenia, rozkładu i stosunku pro- dycznym, który zostaje poddany improwizacji. porcjonalnego muzyki komponowanej i partii W swoich kompozycjach Trzaskowski występuje improwizowanych. Z czterech utworów skła- w drugoplanowej roli. Fortepian jako instrument dających się na płytę pierwszy, trzeci i czwarty harmoniczny w jazzie free staje się bezużytecz- są zbudowane według podobnych zasad. Trza- ny. Wykorzystywany jest głównie jako źródło skowski łączy w nich zamkniętą kompozycję z brzmienia. W bardziej typowej roli Trzaskowski realizacją otwartego procesu muzycznego przez użył fortepianu w utworze drugim. tworzenie utworu w oparciu o skomponowane Album nagrano w 1965 i 1966 w Warszawie. determinanty, punkty wyjścia, pewne struktury The Andrzej Trzaskowski Sextet,Seant (1966, Polskie rytmiczno-harmoniczno-kolorystyczne, które Nagrania - Muza/Polskie Radio SXL0378, Polish zawierają wskazówki dla improwizacji poszcze- Jazz, vol.11.) gólnych instrumentów. Partie improwizacyjne 1. Seant - 10:00 są określone czasowo i proporcjonalnie w sto- 2. Wariacja na temat „Oj, tam u boru” (Variation On sunku do elementów kompozycyjnych, przez The Theme „Near the Forest”) - [06:20 co, na zasadzie kontrastu, rodzi się napięcie, 3. The Quibble - 07:50 które dynamizuje i tworzy utwory. Najważniej- 4. Cosinusoida - 24:35 Muzycy: szym staje się sam proces tworzenia. Andrzej Trzaskowski – piano, Janusz Muniak – so- prano sax, Ted Curson – trumpet, Włodzimierz Na- Budowa pierwszego i trzeciego utworu jest horny – alto sax, Jacek Ostaszewski – bass, Adam Ję- najbardziej zbliżona. Partią komponowaną jest drzejowski – drums grupa tematyczna złożona z kilku krótkich, ury- Pozostałe edycje: wanych motywów. Przeplata ona i rozgranicza 2004 - PNCD 911 odcinki improwizowane oraz wyznacza kolejne 2005 - PRCD 541 improwizacje rozwijane na podstawie wskazówek Oprac. Piotr Królikowski

12 Kanon jazzu marzec 2011

z 2002 r. znalazły się – obok innych utworów Corei - także standard Mellina i Wooda („My One And Only”), kompozycja Theloniousa Monka („Pannonica”).

Otwierający płytę prawie 14-to minutowy po- pisowy numer „Steps-What Was”, który łączy w sobie wpływy latynoskie z zespołową impro- wizacją, zyskał opinię szczytowego osiągnięcia w zakresie rytmicznej współpracy jazzowego tria. Natomiast tytułowy „Now He Sings, Now He Sobs” utrzymany jest w lirycznym nastroju. Podobnie zresztą, jak wstęp do „Now He Beats The Drum, Now He Stops”. Liryczność wią- że się z manifestem płyty, który nawiązuje do Now He Sings, Now He Sobs - Chick Corea starochińskiej “Księgi Przemian” („I Ching”). W 1999 roku utwór „Now He Sings, Now He Druga solowa płyta Corei – zarejestrowana Sobs” został wyróżniony Grammy Hall of Fame w studiu A&R w Nowym Jorku w dniach 14, Award. 19 i 27 marca 168 roku – została nagrana pomię- dzy okresem nagrań ze Stanem Getzem i Sarah Reedycja płyty z 2002 roku zawiera 8 bonu- Vaughan a zaproszeniem przez Milesa Davis do sowych nagrań, które – oprócz tematu Monka zastąpienia Herbie Hancocka w jego kwintecie. oraz standardu - zasadniczo są szkicami, ekspe- Miles zresztą twierdził, że przekonał sceptycz- rymentami i próbami nowych rozwiązań styli- nego Chicka do gry na Fenderze, którego Corea stycznych i harmonicznych. „Potem szczerze polubił i na nim wyrobił sobie nazwisko”. (Miles Davis, Autobiografia) W nagraniu uczestniczył – co w ówczesnym czasie było dość zaskakujące - 21 letni Miroslav Album Now He Sings, Now He Sobs – typowy Vitous, czeski kontrabasista, który przyjechał reprezentant jazzu akustycznego z charakte- do Berklee na stypendium, późniejszy współ- rystycznym silnym brzmieniem poszczegól- twórca Weather Report. nych instrumentów - uchodzi dziś za klasycz- ną pozycję pianistyki jazzowej. Płyta zawiera Płyta dała początek okresowi, w twórczości zarówno kompozycje autorstwa Chicka Corei, Corei, w którym eksploruje możliwości tria jak i free jazzową improwizację („The Law of jazzowego, wyznaczając nowe kierunki rozwoju Falling and Catching Up”). Dopiero na reedycji kameralistyki jazzowej.

13 Kanon jazzu marzec 2011

Chick Corea, Now He Sings, Now He Sobs (1968, Blue Note BN-LA 395-H2, Solid State SS 18039) 1. Steps - What Was – 13:49 2. Matrix – 6:25 3. Now He Sings, Now He Sobs – 7:05 4. Now He Beats The Drum, Now He Stops – 10:34 5. The Law Of Falling And Catching Up – 2:25 Reedycja z 2002 roku 6. Samba Yantra - 2:39 7. Bossa – 4:41 8. I don’t Know – 2:40 9. Fragments – 4:02 10. Windows – 3:09 11. Gemini – 4:21 12. Pannonica (Thelonious Monk) – 2:58 13. My One And Only Love (Mellin, Wood) – 3:35 Wszystkie kompozycje autorstwa Chicka Corei, z jazzowa płyta ze wszystkich zarejestrowanych wyjątkiem nagrań nr 12 i 13. Muzycy: przez Jarreau dla Warner Bros., w dodatku Chick Corea – fortepian ostatnia przed zwrotem w kierunku dość prze- Miroslav Vitous – kontrabas widywalnej wersji R&B. Roy Haynes – perkusja Pozostałe edycje: Płyta jest popisem nie tylko lidera, ale także 2006 CD Toshiba EMI 6835 światowej klasy zespołu towarzyszącego, któ- ry tworzyli tacy muzycy, jak: Lynn Blessing, Oprac. Ryszard Skrzypiec Tom Canning, Abe Laboriel, czy Joe Correro. Spośród 12 zamieszczonych na płycie nagrań 4 Look to the Rainbow – Al Jarreau pochodzą z poprzednich płyt („Letter Perfect”, „You Don’t See Me” i „We Got By” z debiu- Ten podwójny album został nagrany w styczniu tanckiej We Got By, zaś cover Leona Russella i lutym 1977 roku podczas europejskich koncer- „Rainbow in Your Eyes” z Glow), 4 to covery, tów pierwszego światowego tourne Ala Jarreau. zaś 5 to premierowy materiał. Entuzjastyczne przyjęcie wokalisty w wyprze- danych salach przygotowały dwie niemieckie Jarreau szczyt swoich wokalnych możliwości Nagrody Grammy: w 1975 roku w kategorii osiągnął w takich numerach, jak „Better Than Najlepszy Nowy Solista Zagraniczny, a w 1976 Anything”, „Look to the Rainbow”, czy „Take roku za drugą płytę Glow z tego roku. Five”, co stawia go wśród najwybitniejszych wokalistów posługujących się scatem – właści- Powszechnie uznaje się, że jest to najbardziej wie jest w stanie naśladować każdy instrument

14 Kanon jazzu marzec 2011

– i interpretatorem ballad. Niestety, z czasem nad sukces artystyczny przedłożył komercyjny.

Ten przełomowy w karierze Ala Jarreau album przyniósł mu w 1978 roku nagrodę Grammy w kategorii Najlepszy Wokalista Jazzowy (Best Jazz Vocal) oraz uznanie czytelników i kryty- ków takich magazynów, jak „Performance”, „Cashbox”, „Downbeat”, „Stereo Review” i wie- lu innych. Al Jarreau, Look to the Rainbow (1977, Warner Bros. 3052) 1. Letter Perfect - 5:29 2. Rainbow in Your Eyes (Russell) - 6:29 3. One Good Turn - 6:44 Spontaneous Inventions – Bobby McFerrin 4. Could You Believe - 6:54 5. Burst in With the Dawn - 5:58 6. Better Than Anything (Loughbrough, Wheat) - Trzeci album McFerrina zarejestrowany pod- 5:10 7. So Long Girl - 4:06 czas koncertu w Aquarius Theater w Los Ange- 8. Look to the Rainbow (Harburg, Lane) - 8:17 les w 1986 roku i wydany w tym samym roku. 9. You Don’t See Me - 5:40 10. Take Five (Desmond) - 6:43 Według Pawła Brodowskiego „Tytuł płyty do- 11. Loving You - 4:57 skonale oddaje istotę tej muzyki, która bazuje 12 We Got By - 6:57 na spontanicznej improwizacji, twórczej in- Wszystkie kompozycje Al Jarreau, oprócz zaznaczo- wencji artystów w żywej interakcji z publicz- nych. nością.” Będący w szczytowej formie Bobby Muzycy: Tom Canning – keyboard, Joe Correro – perkusja, McFerrin powraca do pomysłów ze swojego Abraham Laboriel – bas, Lyn Blessing - wibrafon pierwszego albumu The Voice i także na Spon- Pozostałe edycje taneous Inventions występuje zarówno solo, jak 1988 CS Warner Bros. 2Z5-3052 i w towarzystwie specjalnie zaproszonych gości: 1988 CD Warner Bros. 2-3052 Herbie’go Hancocka, Jona Hendricksa, kwar- 2008 CD Rhino tetu wokalnego Manhattan Transfer, Wayne’a Płytę wyprodukował ten sam duet reżyserski, co poprzed- Shortera oraz komika Robina Williamsa. nią Glow, czyli Al Schmidt, Tommy Lipuma. Al Schmidt był także reżyserem debiutu Jarreau We Got By. Każdy z zamieszczonych na płycie utworów Oprac. Ryszard Skrzypiec w zasadzie zasługuje na odrębny komentarz.

15 Kanon jazzu marzec 2011

Bobby McFerrin, Spontaneous Inventions (1986, Man- Wśród licznych solowych wykonań w otwie- hattan/Blue Note Records 46298) rającej płytę kompozycji „Thinkin’ About Your 1. Thinkin’ About Your Body – 3:32 Body”, którą artysta zadedykował żonie Deb- 2. Turtle Shoes (Herbie Hancock, Bobby McFerrin) bie, cała treść zawiera się w dwóch prostych – 3:35 linijkach tekstu, uzupełnionych kapitalnymi 3. From Me To You ( John Lennon, Paul McCart- wokalizami. Intryguje solowe wykonanie beat- ney) – 2:19 lesowskiego przeboju „From Me to You”. Kom- 4. There Ya Go – 5:38 pozycja „Cara Mia” utrzymana jest w klimacie, 5. Cara Mia – 2:30 który obecnie odnajdujemy w utworach Ri- 6. Another Night in Tunisia (Dizzy Gillespie, Jon charda Bony. Zaś utwór „Oportunity” standard, Hendricks, Frank Paparelli) – 4:12 7. Opportunity ( Joan Armatrading) – 3:53 dzięki któremu McFerrin zaczął eksperymen- 8. Walkin’ (Richard Carpenter) – 5:39 tować z nową techniką wokalną. 9. I Hear Music (Burton Lane/Frank Loesser) – 3:54 10. Beverly Hills Blues (Robin Williams, Bobby

Natomiast w grupie utworów z akompania- McFerrin) – 3:52 mentem mamy duety zarówno z instrumenta- 11. Mañana Iguana – 2:20 listami, jak pianista Herbie Hancock („Turtle Kompozycje autorstwa Bobby’ego McFerrina z wy- Shoes”), czy saksofonista Wayne Shorter jątkiem utworów nr 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10. („Walkin’”), ale także wokalistą, a w zasadzie Pozostałe edycje komikiem Robinem Williamsem („Beverly 2005 DVD Blue Note 5442989 Hills Blues”). 2005 DVD Blue Note 99747 W 2005 roku ukazało się DVD z częściowo zare- Jednak najważniejszym utworem na płycie jestrowanym programem płyty (znalazły się na nim: Cara Mia, Walkin’, Mañana Iguana. okazuje się „Another Night in Tunisia”. Jest to temat Dizzy Gillespie’go (oryginalnie zaty- Muzycy: tułowany „Night in Tunisia”), który wcześniej Cheryl Bentyne (Manhattan Transfer) - wokal (w został ukazał się na płycie Vocalese Manhattan utworze nr 6), Herbie Hancock – fortepian (w utwo- Transfer, na której to płycie gościnnie wystę- rze nr 2), Tim Hauser (Manhattan Transfer) - wokal (w utworze nr 6), Jon Hendricks - wokal (w utworze pował McFerrin. Do wykonania utworu Bobby, nr 6), Alan Paul (Manhattan Transfer) - wokal (w który śpiewa pierwszy głos i sekcję rytmiczną, utworze nr 6), Wayne Shorter – saksofon sopranowy zaangażował w roli sekcji dętej kwartet wokalny (w utworze nr 8), Janis Siegel (Manhattan Transfer) Manhattan Transfer. Zaś w roli solisty, wyko- - wokal (w utworze nr 6), Robin Williams – wokal nującego wokalizę własnego autorstwa, jest Jon (w utworze nr 10) Hendricks. Utwór został uhonorowany dwoma nagrodami grammy: Grammy Award for Best Jazz Vocal i Best Vocal Arrangement For Two Oprac. Ryszard Skrzypiec Or More Voices z Cheryl Bentyne (1985).

16 Kanon jazzu marzec 2011

Płyty składające się na wydawnictwo różnią się dość zdecydowanie swoim charakterem. Pierw- szy dysk zagłębia się w duchowość i mistyczność, zaś drugi skupia się raczej na samym rytuale, na jego celebracji. Kompozycje pomieszczone na pierwszym dysku – dzięki zmiennej, „skando- wanej” melodii, wzbogaconej jeszcze wielością perkusyjnych i keyboardowych ozdobników – stwarzają wystarczającą sporo przestrzeni dla Garbarka i dla grającej na perkusji i instrumen- tach perkusyjnych Marylin Mazur. Natomiast na drugim dysku znajdujemy tańce, utwory go- spel, pieśni procesyjne, festiwalowe walce. Jak zatem widać, muzyka na tym podwójnym albu- mie jest mieszanką wielu nastrojów: modlitwy, Rites – Jan Garbarek kontemplacji i smutku, ale równocześnie fun- kowej transkrypcji tradycyjnej muzyki związa- Od końca lat 70-tych Jan Garbarek poszerza nej z rytuałami i odświętnością. idiom jazzu o elementy zaczerpnięte z szero- ko muzyki ludowej, przede wszystkim skandy- Album, w większości, wypełniają kompozy- nawskiej, choć sięga także po muzykę z każde- cje Jana Garbarka – zarówno nowe wersje już go innego zakątka świata, wkraczają na grunt wcześniej zarejestrowanych kompozycji, jak np. „World Music”. Podwójny album Rites - nagra- „It’s Ok To Listen To The Gray Voice” (z pły- ny w marcu 1998 roku - nie tylko kapitalnie ty pod tym samym tytułem z 1985 roku także wpisuje się w ten nurt, ale dzięki połączeniu dla ECM), przeróbki tradycyjnych melodii, jak jazzowej improwizacji z muzyką rytualną ot- np. „Her Wild Ways”, „It’s High Time”. Czy wiera przed słuchaczami nowe formy ducho- wreszcie cover Dona Cherry Codony „Mal- wego doznania. Ten klimat dobrze oddaje tytuł inye”. Na uwagę zasługują tytułowy, otwierający płyty - Rites, który wprost odwołuje się do „ob- płytę utwór „Rites”, utrzymany w eterycznymi rzędu przejścia” znaczonego magią, tajemni- i ambientowym klimacie, z wyraźnie wybija- czością i archaicznością. Muzyka pomieszczo- nym rytmem przez perkusję Mazur i wzboga- na na tym albumie inspirowana jest życiowymi cony sopranowymi pasażami Garbarka. A także doświadczeniami Garbarka i jego bliskich. I kompozycja Jansuga Kakhidze’s „The moon over zdecydowanie odróżnia się od poprzedniej, nie- Mtatsminda”, zaśpiewana przez kompozytora z zbyt przychylnie przyjętej przez krytykę, płycie towarzyszeniem Tbilisi Symphony Orchestra, Visible World z 1996 r. którą osobiście dyrygował. Zaś w utworze „We

17 Kanon jazzu marzec 2011

Are the Stars” słychać chór chłopięcy „Boys 10 Pan - 6:13 From The Choir Solvguttene”. 11 We Are the Stars - 5:03 12 The Moon Over Mtatsminda (Kakhidze) - 4:02 Glenn Astarita w zamieszczonej na portalu All 13 Malinye (Cherry) - 6:22 14 The White Clown - 3:47 Aabout Jazz recenzji albumu Rites kompozycję 15 Evenly They Danced - 5:18 „The moon over Mtatsminda” podsumowuje 16 Last Rite - 8:25 tymi słowy „Ta melodia niesie ze sobą dozna- Wszystkie kompozycje autorstwa Jana Garbarka, nie chwały, tryumfu, tak jak podczas śpiewania oprócz utworów nr 7, 8, 12 i 13. religijnych pieśni.” Wydaje się, że ta opinia do- Pozostałe edycje brze oddaje charakter całej płyty Garbarka. 2000 CD ECM Records 559006 1999 CD ECM Records 21685 Jan Garbarek, Rites (1998, ECM 1685) Muzycy 1 Rites - 8:29 Jan Garbarek – saksofony sopranowy i tenorowy, syn- 2 Where the Rivers Meet - 7:02 tetyzator, samplery i instrumenty perkusyjne 3 Vast Plain, Clouds - 5:55 Rainer Brüninghaus - fortepian, keyboard 4 So Mild the Wind, So Meek the Water - 6:11 Eberhard Weber - bas 5 Song, Tread Lightly - 7:45 Marilyn Mazur – perkusja I instrumenty perkusyjne 6 It’s OK to Listen to the Gray Voice - 6:45 Jansug Kakhidze - wokal i dyrygent 7 Her Wild Ways (Garbarek, Halling, Joron, Tra- Tbilisi Symphony Orchestra ditional) - 6:46 Bugge Wesseltoft - dodatkowy syntetyzator i efekty 8 It’s High Time (Garbarek, Traditional) - 3:36 elektroniczne, akordeon 9 One Ying for Every Yang - 6:36 Oprac. Ryszard Skrzypiec fot. KrzysztofWierzbowski fot.

18 Internetowa gazeta poświęcona muzyce improwizowanej marzec 2011

Kalendarium jazzowe marca

Kalendarium zestawił Ryszard Skrzypiec, tenorzysta, zmarł 3 listopada 1986 r. notki biograficzne opracował Piotr Królikowski 1942 - urodził się Lewis Allen Reed - muzyk 1 marca 1953 - Dave Brubeck nagrał album Jazz at 1904 - urodził się Alton Glenn Miller (w Cla- Oberlin dla Fantasy Records rinda, Iowa) - trębacz, puzonista, aranżer, kom- pozytor, bandleader, zmarł 15 grudnia 1944 r. 1959 - odbyła się pierwsza sesja nagraniowa lecąc do Francji nad kanałem La Manche. De- Kind of Blue Milesa Davisa dla Columbia Re- biutował w 20. latach w orkiestrach jazzowych, cords, w tym dniu zarejestrowano kompozycje: m.in. Boyd Senter Orchestra i big bandzie Bena “So What”, “Freddie Freeloader” oraz “Blue In Pollacka; następnie współpracował z zespoła- Green” (sesja druga odbyła się 22 kwietnia tego mi Reda Nicholsa, Smitha Ballewa, Tommy’ego roku, w jej trakcie zarejestrowano “All Blues” i Jimmy’ego Dorswy’ów, w których dał się po- i “Flamenco Sketches”) - (Zobacz Kanon) znać jako aranżer; w 1934 r. utworzył i prowadził dla Grega Nobla orkiestrę; w 1937 r. utworzył 3 marca własny zespół, a w 1938 r. big band, z którym zaczął odnosić sukcesy; z orkiestrą wziął udział 1934 - Jimmy Garrison – basista, zmarł 07 w filmach Sun Valley Serenade i Orchestra Wi- kwietnia 1976 r. ves; w 1942 r. rozwiązał swoją orkiestrę i wstąpił do armii, gdzie prowadził orkiestrę wojskową, 4 marca która stała się równie popularna jak cywilna; stacjonując w Anglii współpracował także z ze- 1947 - urodził się Jan Garbarek (w Mysen) społami BBC, grając aranżacje jazzowe w audy- - norweski saksofonista jazzowy i multiin- cjach nadawanych dla żołnierzy amerykańskich strumentalista. Jego rodzina pochodziła z i okupowanej Europy; prowadził również dużą Wielkopolski. Zafascynowany muzyką Johna orkiestrę dętą i orkiestrę smyczkową. Coltrane’a w 1961 r. zaczął grać na saksofonie tenorowym; stworzył własną grupę z Jonem 1987 - zmarł Frederick William „Freddie” Gre- Christensenem, Terje Rypdalem i Arildem en (ur. 31 marca 1911 r.) - gitarzysta Andersenem; w 1968 r. wystąpił na festiwalu European Broadcasting Union, gdzie repre- 2 marca zentował Norwegię; nagrania z tego festiwalu uczyniły go znanym w Europie; w połowie lat 1922 - urodził się Eddie „Lockjaw” Davis - 70. współpracował z Keithem Jarrettem oraz

19 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

Christensenem i Pallem Danielssonem, co za- 1943 r.) - gitarzysta bluesowy zespołu Breakout owocowało płytami Belonging i My Song; z kolei z gitarzystą Ralphem Townerem nagrał 5 marca Solstice oraz Sounds and Shadows; współpra- cował także z Donem Cherrym, Chickiem 1964 - urodził się David “Fuze” Fiuczynski – Coreą, Davidem Tomem i George’em Russel- gitarzysta; lem, z którym nagrał serię płyt, m.in. Othel- lo Ballet Suite, Trip To Prillarguri i Electronic 1982 - zmarł John Adam Belushi (ur. 24 stycz- Sonata For Souls Loved By Nature (ukazały nia 1949 r.) – aktor, odtwórca głównej roli w fil- się w latach 80.); w latach 80. tworzył grupy, mie The Blues Brothers w skład których wchodzili m.in. Eberhard We- ber, Bill Frisell i John Abercrombie; w końcu tej 6 marca dekady popularnością cieszyła się jego grupa z perkusistą Nanem Vasconcelosem; w polu jego 1910 – urodził się Gene Rodgers – pianista zainteresowań pojawiła się również tematyka jazzowy, zmarł 23 października 1987 r. etniczna, obecna m.in. na płytach Song For Everyone (1984; z Ravim Shankarem) i Ragas 1925 - urodził się John Leslie „Wes” Montgo- & Sagas (1990; z wokalistą tradycyjnej muzyki mery (Indianapolis, Indiana) - gitarzysta, zmarł pakistańskiej Ustedem Fatehem Alim Khanem 15 czerwca 1968 r. Zafascynowany nagrania- oraz trio muzyków grających na tabli i saran- mi Charliego Christiana w 1943 r. rozpoczął gi), a także ludowa, m.in.: na płytach Rosens- grę na gitarze; w 1948 r. wszedł do składu big fole (1991; ze śpiewaczką ludową Agnes Buen bandu Lionela Hamptona, z którym nagrywał Garnas) i Twelve Moons (1992; nawiązująca i koncertował; na początku lat 50. w Indianapo- do skandynawskiej muzyki ludowej); sukcesem lis grał ze swoimi braćmi, Buddym i Monkiem, były też nagrane z kwartetem wokalnym The w Montgomery-Johnson Quintet (z Alonzem Hilliard Ensemble albumy Officium (1993) i Robertem Johnsonem); został wtedy zauważo- i Mnemosyne (1998), zawierające opracowania ny przez Cannonballa Adderley’a, który zapro- pieśni liturgicznych z XIV i XV wieku; z ko- sił go do sesji nagraniowej; to otworzyło przed lei płyta In Praise of Dreams (2004) jest efek- nim możliwości rozwoju i nagrań dla Riverside tem współpracy z klasyczną altowiolistką Kim Records (wydał serię płyt z Hankiem Jonesem Kashkashian i rockowym perkusistą Manu i Ronem Carterem); dzięki tym nagraniom zy- Katche, zaś dwupłytowy album Dresden - In skał opinię utalentowanego wirtuoza i popular- Concert (2007) to jego pierwsze nagranie kon- ność gitarzysty jazzowego; na początku lat 60. certowe. (opis płyty Rites w Kanonie Jazzu) grał ze swymi braćmi w Północnej Kalifornii oraz współpracował z Johnem Coltrane’em; 2007 - zmarł Tadeusz Nalepa (ur. 26 sierpnia nagrywał też z orkiestrą smyczkową, zyskując

20 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

publiczność również w środowisku pozajazzo- dings of Krzysztof Komeda vol. 7 - Film Music, wym; jednocześnie grał nadal w małych zespo- CD 062 Polonia 1996 r. łach, m.in. ze swymi braćmi, Wyntonem Kellym, Herbem Alpertem i Haroldem Mabernem. 10 marca

1928 - Lou Levy (właśc.. Louis Levy) - piani- 1903 - urodził się Leon Bismark „Bix” Beider- sta jazzowy, zmarł 23 stycznia 2001 r. becke - kornecista, pianista, kompozytor , zmarł 6 sierpnia 1931 r. 1941 - urodzili się: Peter Brötzmann - sakso- fonista, klarnecista; Palle Mikkelborg - trębacz, 1957 – urodził się Cinelu Mino (właśc. Domi- kompozytor i bandleader nique Cinelu) - francuski perkusista jazzowy, wystąpił z Miles Davis Septet w Warszawie na 7 marca Festiwalu Jazz Jamboree 13 października 1983 r. (Miles Davis Septet, Live In Poland 1983, 1957 - Sonny Rollins nagrał album Way Out 2008, Gambit Records 69302) West dla Blue Note Record w trio z kontra- basistą Rayem Brownem i perkusistą Shellym 1960 r. odbyła się druga sesja nagraniowa albu- Manne mu Sketches Of Spain Milesa Davisa, w trakcie sesji zarejestrowano kompozycje “Will O’ The 8 marca Wisp”, “The Pan Piper”, “Saeta” i “Solea”, kom- pozycję ”Song Of Our Country” nagrano dzień 1935 - urodził się George Edward Coleman - później, zaś “Concierto De Aranjuez” zareje- tenorzysta strowano w listopadzie 1959 r.

1993 - zmarł Billy Eckstine (ur. 8 lipca 1914 r.) 11 marca wokalista, bandleader i trębacz 1921 - urodził się Ástor Pantaleón Piazzolla - 9 marca bandeonista, kompozytor tanga, zmarł 4 lipca 1992 r. 1958 - Cannonball Adderley nagrał album So- methin’ Else z towarzyszeniem Milesa Davi- 1940 - urodził się Al Jarreau (w Milwaukee, Wi- sa, pianisty Hanka Jonesa, kontrabasisty Sama sconsin) – wokalista. Początkowo występował z Jonesa i perkusisty Arta Blakeya (opis płyty lokalnymi grupami jazzowymi w klubach Mil- w Kanonie Jazzu)1962 - premiera filmu Nóż waukee; studiował psychologię w Ripon Colle- w wodzie w reż. Romana Polańskiego z muzy- ge i na University of Iowa; po służbie w wojsku ką Krzysztofa Komedy - The Complete Recor- w latach 1964-68 pracował jako pracownik spo-

21 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

łeczny w San Francisco; w tym czasie występował Hall; w 1982 r. wydał swój debiutancki album w klubach z trio George’a Duke’a; w końcu lat Boby McFerrin; następnie wszedł w skład grupy 60. porzucił psychologię dla muzyki; wyjechał do Vocal Summit; w 1983 r. dał pierwszy koncert Los Angeles, gdzie śpiewał w klubach The Tro- solo a cappella w Ashland (Oregon); koncerty ubadour i The Improv; w 1974 r. podpisał kon- w Niemczech przyniosły mu rozgłos, a także trakt z Warner Bros. i w 1975 r. nagrał pierwszy płytę The Voice; w połowie lat 80. koncertował z album We Got By; płyty Look to the Rainbow Wyntonem Marsalisem, Wayne’em Shorterem, (1977, opis płyty w Kanonie Jazzu) i All Fly Robinem Williamsem i Manhattan Transfer; Home (1978) przyniosły mu pierwsze nagrody w 1984 r. magazyn „Down Beat” – uznał go za Grammy; jego koncert na Stadionie Wembley najlepszego wokalistę jazzowego; 1986 w Blue został zarejestrowany na płycie Live In London Note ukazała się jego płyta Spontaneous Inven- (1985); skomponował i wykonywał piosenkę ty- tions (opis płyty w Kanonie Jazzu); sukces (rów- tułową z serialu „Moonlighting” (Na wariackich nież komercyjny) przyniosło mu nagranie „Don’t papierach); wydany w 1992 r. album Heaven and Worry Be Happy” z albumu Simple Pleasures Earth (dwunasty w karierze) zawierał m.in. inter- (1988); kształcił się także jako dyrygent i w 1990 pretacje „Blue in Green” Milesa Davisa; w 1994 r. debiutował w tej roli prowadząc San Francisco r. nagrał album Tenderness z Paulinho da Costą, Symphony; zainteresował się też wokalistyką Steve’em Gaddem, Joe’em Sample’em, Davidem chórową, co zaowocowało utworzeniem chóru Sanbornem, Marcusem Millerem; płyta Best of Voicestra i nagraniem albumu Medicine Music (1996) zakończyła jego kontrakt z Warner Bros.; (1990); nagrywał też z wiolonczelistą Yo-Yo Ma w 1998 r. znalazł się pod skrzydłami wytwórni (Hush, 1992) oraz Chickiem Coreą (Play, 1992; Verve/GRP, pierwszą wydaną tam płytą był al- The Mozart Sessions, 1996); w 2010 r. ukazał się bum Tomorrow Today (2000). jego najnowszy album Vocabularies.

1950 - urodził się Bobby McFerrin (w Nowym 12 marca Jorku) – wokalista, twórca nowego języka mu- zycznego. Jego rodzice byli śpiewakami opero- 1946 - urodziła się Liza Minnelli - piosenkarka wymi; gry na fortepianie uczył się w Juilliard School of Music w Nowym Jorku i Sacramento 1955 - zmarł Charlie „Bird” Parker (ur. 29 State and Cerritos College w Kalifornii; począt- sierpnia 1920) - saksofonista kowo pracował jako akompaniator, a w latach 70. jako pianista i wokalista; w 1979 r. odkryty przez 13 marca Jona Hendricksa występował z jego zespołem Hendricks & Company; w 1980 r. był sensacją 1962 - urodził się Terence Blanchard (w No- Kool Jazz Festival w Nowym Jorku; w 1981 r. wym Orleanie, Luizjana) - trębacz, kompozytor. wystąpił na koncercie „Young Lions” w Carnegie W wieku pięciu lat rozpoczął naukę gry na for-

22 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

tepianie, w dzieciństwie należał też do wokalnej 15 marca grupy Harlem Harmony Kings; w wieku ośmiu lat rozpoczął naukę gry na trąbce; uczęszczał do 1929 – urodził się Cecil Taylor (w Nowym Jor- Center For Creative Arts w Nowym Orleanie ku) - pianista jazzowy. Naukę gry na pianinie prowadzonego przez Ellisa Marsalisa; w 1980 r. rozpoczął już w dzieciństwie; studiował w New rozpoczął studia w Rutgers University w New York College of Music i New England Conser- Jersey pod kierunkiem Paula Jeffreya i Billa vatory w Bostonie; w latach 1952-56 występo- Fieldera, a jednocześnie współpracę z Lionelem wał z Hot Lips Page oraz Lawrence’em Brow- Hamptonem, zaś w 1982 r. wszedł w skład Jazz nen, Johnnym Hodgesem; następnie utworzył Messengers Arta Blakeya w miejsce Wyntona zespół (ze Steve’em Lacym, Buellem Neidlin- Marsalisa; w 1986 r. z saksofonistą Donaldem gerem i Dennisem Charlesem), z którym wy- Harrisonem utworzył własny zespół; w 1990 stępował w klubie Five Spot Cafe, a w 1957 r. na r. rozpoczął karierę solową zakładając Terence Newport Jazz Festival; potem prowadził kwar- Blanchard Quintet; w latach 90. komponował tet (z Archie Sheppem, Neidlingerem i Charle- muzykę filmową i telewizyjną, m.in. do filmów sem); na początku lat 60. koncertował z Alber- Spike’a Lee: Jungle Fever (1991), Malcolm X tem Aylerem, Sunny Murrayem, Alanem Silvą, (1992), 25th Hour (2002), Inside Man (2006); Jimmy Lyonsem, Roswellem Ruddem, Andrew w 2000 r. został najlepszym artystą i trębaczem Cyrille’em; w 1964 r. z Billem Dixonem założył roku magazynu „Down Beat”. organizację Jazz Composers Guild mającą pro- pagować „nową muzykę”; zaczął być dostrzega- 14 marca ny, zwłaszcza po wydaniu w Blue Note Recor- ds płyt Unit Structures (1966) i Coquistador 1933 - urodził się Quincy Jones - multiinstru- (1967); w 1968 r. nagrał album z Jazz Com- mentalista, aranżer, kompozytor, producent, posers’ Orchestra, a w 1969 r. płytę koncerto- bandleader wą z nową grupą (Lyons, Andrew Cyrill i Sam Rivers); na początku lat 70. prowadził wykłady 1960 - urodziła się Lidia Pospieszalska – polska w Wisconsin University i college’ach w Ohio wokalistka i New Jersey; od 1973 r. koncertował głównie jako solista i lider; w 1976 r. pracował z Friedri- 1961 - Art Blakey & The Jazz Messengers nagrali chem Gulda’em; w 1977 r. wystąpił w Carnegie album The Witch Doctor dla Blue Note Records Hall z Mary Lou Williams; na początku lat 80. wzrosło zainteresowanie jego muzyką; stał 14, 19 i 27 marca 1968 r. Chick Corea nagry- się poważanym i poszukiwanym twórcą; grupy, wa album Now He Sings, Now He Sobs w trio z z którymi nagrywał i koncertował tworzyli czę- Miroslavem Vitousem i Royem Haynesem (opis sto Lyons, Cyrille i Silva, jak również Sirone, Ro- płyty w Kanonie Jazzu) nald Shannon Jackson, Ramsey Ameer i Leroy

23 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

Jenkins, Raphe Malik, Jerome Cooper, Freddie koncertowej musicalu Shuffle Along; następnie Watts, William Parker i perkusista Rashid Bakr; występował w klubach jazzowych Los Ange- do jego ważniejszych albumów solowych nale- les, ukazując się jako wybitny pianista; w 1939 ży Fly! Fly! Fly! Fly! Fly! (1981), koncertowych r. utworzył własne trio (z Oscarem Moore’em Garden (1982), a nagranych w duecie - z Mary na gitarze i Wesleyem Prince’em na kontraba- Lou Williams (Embraced, 1978) oraz z Ma- sie; bez perkusji); rozpędu jego karierze nadała xem Roachem (Historic Concerts, 1984); płyta piosenka „Straighten Up And Fly Right” (1943); Winged Serpent/Sliding Quadrants (1985) jest w latach 40. nagrał ze swoim triem takie utwory, pierwszym nagraniem jego big bandu; w 1988 r. jak „Sweet Lorraine”, „It’s Only A Paper Moon”, uczestniczył w Berlin Jazz Festival, na którym „On Route 66” i „For Sentimental Reasons”; zarejestrowano materiał wydany na 11 płytach w 1948 r. nagrał „Nature Boy” z towarzyszeniem Cecil Taylor In Berlin 88; koncertował i nagry- orkiestry Franka De Vola, czym zapoczątkował wał jako solista, w duetach, a także prowadził karierę piosenkarza; jego twórczość zaczęła kie- zespoły o różnych składach personalnych i iloś- rować się w stronę muzyki popularnej; najważ- ciowych, od trio po big bandy; współpracował niejsze utwory tego okresu to „Mona Lisa”, „Too z takimi muzykami jak: John Coltrane, Kenny Young”, „Faith Can Move Mountains”, „Becau- Dorham, Louis Hayes, Steve McCall, David se You’re Mine”, „Unforgettable”, „Somewhere Wade, Ronald Shannon Jackson, Tomasz Stań- Along The Way”, „Funny”, „Smile”, „The Sand ko, Peter Brötzmann, Tony Williams, Tony Ox- And The Sea”, „A Blossom Fell”, „When I Fall ley, Henry Grimes, Elvin Jones, Derek Bailey, In Love” i „Stardust”; do najlepiej sprzedających Rashid Bakr, Thurman Baker. się płyt należały: After Midnight (1957), Love Is The Thing (1957), Just One Of Those Things 1959 - zmarł Lester Young (ur. 27 sierpnia (1957) i The Very Thought Of You (1958); album 1909) - tenorzysta i klarnecista Nat King Cole Sings/George Shearing Plays (1962) jest jego powrotem muzycznym do po- 1975 - zmarł T-Bone Walker (właśc. Aaron czątku swojej kariery z lat 40. Thibeaux Walker, ur. 28 maja 1910 r.) - ame- rykański gitarzysta i wokalista bluesowy; wpro- 1958 - zmarł Carl Perkins (ur. w 1928) - nie wadził do bluesa gitarę elektryczną mylić z Carlem Lee Perkinsem muzykiem ro- ckkabilly, autorem m.in. „Blue Suede Shoes”; 17 marca Hampton Hawes nagrał album For Real! z to- warzyszeniem Scotta LaFaro, Harolda Landa 1919 - urodził się Nat „King” Cole (właśc. Na- i Franka Butlera. thaniel Adams Coles, w Montgomery, Alabama) - pianista i piosenkarz, zmarł 15 lutego1965 r. Od 1965 - Herbie Hancock nagrał album Maiden dzieciństwa uczył się gry na fortepianie; karierę Voyage dla Blue Note Records muzyczną rozpoczął od uczestnictwa w trasie

24 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

1967 - Sam Rivers nagrał album Dimensions 1930 - urodził się Ornette Coleman (w Fort and Extensions z towarzyszeniem Donalda Worth, Teksas, niektóre źródła internetowe Byrda podają 9 marca) - alcista, kompozytor, trębacz, skrzypek. Od 14 roku życia samodzielnie uczył 18 marca się grać na saksofonie altowym, a od 1946 r. na tenorowym, gdy związał się z zespołem Tho- 1951 - urodził się William Richard „Bill” Fri- masa „Reda” Connorsa; występował również z sell (w Baltimore) - gitarzysta, kompozytor. grupami rhythm and bluesowymi, prowadził Początkowo grał na klarnecie, potem na sakso- też własne zespoły oraz występował z piosen- fonie, a w końcu na gitarze; wykształcenie mu- karzami (m.in. Big Joe Turnerem); w 1949 r. zyczne zdobył na University of North Colora- przeniósł się do Nowego Orleanu, gdzie grał do (1969-71), a także w Berklee College, gdzie z zespołem Pee Wee Craytona, a następnie do w 1977 r. uzyskał dyplom z aranżacji i kompo- Los Angeles; podejmował tam prace nie zwią- zytorstwa; został także laureatem konkursu gi- zane z muzyką, a jednocześnie studiował teo- tarowego Harrisa Stantona; prywatnie uczył się rię i harmonię z podręczników, pracując nad także pod kierunkiem Jima Halla, Johnny’ego własną muzyką; do połowy lat 50. miał proble- Smitha i Dale’a Bruninga; od końca lat 70. my ze związaniem się z jakąś grupą muzyczną; występował i nagrywał z takimi artystami jak: w okresie 1953-54 grał z Bobbym Bradfordem Paul Motian, Jan Garbarek, Eberhard Weber, i Edem Blackwellem, a także z Paulem Bley- Bob Moses, Charlie Haden, Michael Mantler, em; następnie narywał z Donem Cherry, Bil- Carla Bley, Mike Gibbs, John Scofield i Peter lym Higginsem i Charlie’em Hadenem, którzy Erskine; w latach 90. koncertował po Europie ostatecznie weszli w skład jego kwartetu; w 1958 z własnym grupą; w 1996 r. stworzył kwartet, z r. z pomocą Reda Mitchella wydał w Contem- którym nagrał wysoko oceniany album Quar- porary Records swoje dwie pierwsze płyty So- tet; uczestniczył też w nagraniu albumu An- mething Else!!! i Tomorrow Is The Question, na gel Song (1996) Kennego Wheelera; obecnie których ukazał się jako radykalnie nowy talent z nowym zespołem koncentruje się na tema- w świecie jazzu; następnie związał się z At- tach muzycznych z różnych regionów świata, lantic Records; w 1959 r. studiował w Lenox włączając m.in. elementy brazylijskie, greckie, School of Jazz; potem przeniósł się ze swoim malijskie, czego efektem był album The Inter- kwartetem do Nowego Jorku, gdzie w klubie continentals (2003). Five Spot zaczął grać własną muzykę, zdoby- wając popularność i uznanie; do 1962 r. nagrał 19 marca dla Atlantic Records siedem płyt; występował w tym czasie także na festiwalach w Newport 1926 - urodził się William Randall „Bill” Hen- i Monterey; następnie wycofał się z występów derson - wokalista, aktor na dwa lata; w latach 1963-64 zaczął grać na

25 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

trąbce i skrzypcach; powrócił na scenę jazzową 1988 - zmarł Gil Evans (ur. 13 maja 1912 r.) - występując w Village Vanguard w Nowym Jor- pianista i aranżer ku z trio (z Davidem Izenzonem i Charlesem Moffettem), a następnie koncertując w Europie; 22 marca w końcu lat 60. prowadził kwartet z Dewey’em Redmanem, Charlie Hadenem i Edem Bla- 1943 - urodził się George Benson - gitarzysta, ckwellem zamiennie ze swoim synem Denar- kompozytor do; w 1967 r. wystąpił z kwartetem w Village Theater z towarzyszeniem Philadelphia Wood- 1947 - urodził się Marek Bohdan Bliziński (w wind Quintet; w 1971 r. otworzył swój Artists Warszawie) - gitarzysta, kompozytor, zmarł House w Soho na Manhattanie jako centrum 17 marca 1989 r. Gry na gitarze uczył się sam; prezentacji muzycznych i koncertów; w tym w 1965 r. debiutował w zespole Pesymiści; czasie skupił się na komponowaniu; w 1972 r. w 1966 r. prowadził grupę Czterech (z Pawłem jego kwartet wystąpił na Newport Jazz Festival, Brodowskim na gitarze basowej, Hubertem prezentując Skies of America, skomponowaną Rutkowskim na perkusji i Andrzejem Turskim według jego teorii harmonicznej; w 1975 r. za- na gitarze), w której zainicjował wykonywanie czął używać elektrycznych basu i gitar oraz eks- utworów J.S. Bacha w transkrypcji na trzy gi- perymentować z rytmem rockowym; utworzył tary i perkusję; w 1967 r. zajął z nią pierwsze zespół Prime Time, który w 1985 r. otworzył miejsce w „Igrcach Gliwickich” oraz otrzymał festiwal poświęcony Colemanowi w Hartford indywidualną pierwszą nagrodę w kategorii (Connecticut); w 1987 r. wydał podwójny al- instrumentalistów; w 1971 r. rozpoczął współ- bum In All Languages z Prime Time na jed- pracę z grupą Krzysztofa Sadowskiego oraz nej płycie i akustycznym kwartetem na drugiej; Wandą Warską; następnie założył kwartet Ge- w połowie lat 90. koncertował z grupami aku- neracja; także w 1971 r. zdobył trzecią nagrodę stycznymi. na festiwalu „Jazz nad Odrą” w kategorii instru- mentalistów, co umożliwiło mu występ na „Jazz 1985 - zmarł Leopold Tyrmand (pseud. Jan An- Jamboree’71” w zespole Zbigniewa Namysłow- drzej Stanisław Kowalski, ur. 16 maja 1920 r.) skiego; współpracował m.in. z: zespołem Namy- – polski pisarz i publicysta, popularyzator jazzu słowskiego, grupą Michała Urbaniaka, kwintetem w Polsce, autor nazwy festiwalu Jazz Jamboree Tomasza Stańki, Janem Jarczykiem, zespołem Włodzimierza Nahornego, Adamem Makowi- 20 marca czem, grupą Novi, Bemibek, Studiem Jazzowym PR pod dyrekcją Jana „Ptaszyna” Wróblewskiego, 1915 - urodziła się Sister Rosetta Tharpe (właśc. orkiestrą PR i TV pod dyrekcją Andrzeja Trza- Rosetta Nubin) - gitarzystka, pieśniarka gospel, skowskiego, grupą Mainstream Wojciecha Karo- kompozytorka, zmarła 9 października 1973 r laka i grupą Janusza Muniaka; w końcu 70. lat

26 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

utworzył trio, z którym występował w klubach, jazzowe, wykładał kompozycję jazzową; od 1974 dokonał szeregu nagrań radiowych oraz wydał prowadził Orkiestrę Polskiego Radia i Telewizji autorską płytę The Wave (1979); w następnych Studio S-1 w Warszawie, realizując nagrania latach należał, obok Jarosława Śmietany, do naj- i promując takich muzyków jak: Tomasz Stań- lepszych gitarzystów w Polsce; w latach 1983- ko, Zbigniew Jaremko, Zbigniew Namysłowski; 84 ponownie współpracował z Namysłowskim komponował także utwory orkiestrowe, kame- w grupie Air Condition; jest autorem książki Gi- ralne i solowe, muzykę filmową i teatralną; jest tara Jazzowa (1983). współautorem Leksykonu kompozytorów XX wieku (I-II, Kraków 1963-65) oraz haseł do En- 23 marca cyklopedii muzycznej PWM (I-[XI], Kraków 1979-). (opis płyty Saent w Kanonie Jazzu). 1933 - urodził się Andrzej Trzaskowski - kom- pozytor, pianista, dyrygent, publicysta i krytyk 1971 - urodził się Leszek Możdżer (właśc. Le- muzyczny, pionier jazzu w Polsce, zmarł 16 (lub sław Możdżer, w Gdańsku) – pianista, kom- według innych źródeł 17) września 1998 r. Wy- pozytor. Naukę gry na fortepianie rozpoczął kształcenie muzyczne zdobył w Średniej Szkole w piątym roku życia; w 1996 r. uzyskał dyplom Muzycznej w Krakowie (klasa fortepianu) i na Akademii Muzycznej w Gdańsku, a debiuto- Wydział Muzykologii Uniwersytetu Jagielloń- wał w 1991 r. w zespole Emila Kowalskiego; skiego; był współtwórcą zespołu Melomani, w latach 1991-97 był członkiem zespołu Miłość, a ze swoim pierwszym zespołem Jazz Belie- w okresie 1992-95 kwartetu Zbigniewa Namy- vers wystąpił na „Jazz Jamboree’58”; następnie słowskiego, zaś w 1993-95 grupy Quintessence utworzył grupę The Wreckers; prowadził także Eryka Kulma; nagrywał z Tomaszem Stańką, kwintet i sekstet; do współpracy zapraszał m.in.: Januszem Muniakiem, Michałem Urbaniakiem, Zbigniewa Namysłowskiego, Romana Dyląga, Piotrem Wojtasikiem, Adamem Pierończykiem, Janusza Muniaka, Włodzimierza Nahornego, Henrykiem Miśkiewiczem i Anną Marią Jopek; Jacka Ostaszewskiegom, Tomasza Stańkę, Mi- współpracował także z takimi jazzmanami jak: chała Urbaniaka; w 1962 r. z The Wreckers Pat Metheny, Arthur Blythe, Buster Williams, wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie wy- Billy Harper, Joe Lovano, Archie Shepp i David stępował na festiwalach w Newport i Waszyng- Liebman; od połowy lat 90. prowadzi własne tonie oraz klubach jazzowych w Nowym Jorku, zespoły i nagrywa płyty autorskie (m.in. Talk San Francisco i Bostonie; ta prezentacja polskie- To Jesus i Facing The Wind, 1996); w 1994 r. go jazzu zaowocowała jego współpracą z takimi albumem Chopin - Impresje włączył się w nurt jazzmanami, jak: Stan Getz, Lucky Thompson, chopinowski, kontynuowany w jego następnych Phil Woods, Art Farmer i Ted Curson; współ- Impressions on Chopin (1999), Solo in Ukraine pracował także z rozgłośnią NDR w Hambur- 2000-2001 (2003); współpracuje także z kom- gu, dla której komponował, prowadził warsztaty pozytorami muzyki filmowej - Zbigniewem

27 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

Preisnerem i Janem Kaczmarkiem; sam także grał w triu Gila Evansa; współpracował także komponuje muzykę filmową i teatralną; w 2004 z Stanem Getzem, Theloniousem Monkiem, r. wystąpił z Adamem Makowiczem na kon- Colemanem Hawkinsem, Roy’em Eldridge’em, certach w Carnegie Hall w Nowym Jorku (Ma- Oscarem Pettifordem, Zootem Simsem i Len- kowicz vs. Możdżer at Carnegie Hall); w trio z niem Tristano, a w połowie lat 60. z wokalista- Larsem Danielssonem i Zoharem Fresco nagrał mi Mose’em Allisonem i Arlo Guthrie’em; w la- albumy The Time (2005) i Between us and the tach 1963-64 wchodził w skład tria Paula Bleya; Light (2006), zaś w duecie z Larsem Daniels- a w okresie 1966-77 współpracował z zespołem sonem płytę Pasodoble (2007); w innym duecie Keitha Jarretta; w 1969 r. był związany z Libe- - z Przemysławem Dyakowskim - przygotował ration Music Orchestra a także z Jazz Com- płytę Melisa (2007); w 2008 r. z Philem Man- posers’ Orchestra, z którą nagrał album Carla zanerą i innymi muzykami nagrał album Fire- Bley Escalator Over The Hill (1972); w 1974 r. bird VII, a także skomponował Missa Gratia- wydał pierwszą autorską płytę Tribute; w latach toria dla Akademickiego Chóru Uniwersytetu 80. współpracował z Billem Frisellem, a także Gdańskiego z okazji jego 35-lecia. Joe’em Lovano, zaś pod koniec lat 80. ponow- nie z Paulem Bleyem (album Notes, 1987), a z 24 marca Geri Allen i Charliem Hadenem założył trio; wśród jego nagrań pojawiły się także interpreta- 1938 - urodził się Steve Kuhn - pianista, kom- cje muzyki Theloniousa Monka (Monk In Mo- pozytor tian, 1988; Motian On Broadway, 1989) i Billa Evansa (Bill Evans, 1991); w następnych latach 1957 - Lee Morgan nagrał album Volume 3 dla współpracował m.in. z: Allen, Hadenem, Jar- Blue Note Records rettem, Garym Peacockiem, Frisellem, Lovano, Enrico Pieranunzim. 25 marca 1947 - urodził się Sir Elton Hercules John 1929 - urodził się Cecil Percival Taylor - pia- (właśc. Reginald Kenneth Dwight) - pianista, nista i poeta piosenkarz, kompozytor

1931 - urodził się Paul Motian (w Providence, 26 marca Rhode Island) – perkusista. W 1954 r. po odby- ciu służby wojskowej rozpoczął studia muzyczne 1961 - Hank Mobley nagrał album Workout w Manhattan School w Nowym Jorku; w 1956 dla Blue Note Records, Joe Henderson na- r. współpracował z George’em Wellingtonem grał album The Standard Joe dla Red Records i Russellem Jacquetem, a w latach 1956-58 z z towarzyszeniem Rufusa Reida i Ala Fostera zespołem Tony’ego Scotta; w okresie 1959-64 26-28 marca 1962 - Jimmy Smith nagrał al-

28 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

bum Bashin’: The Unpredictable Jimmy Smith Polish Jazz Quartet (1963-66), Studio Jazzowe dla Verve Records Polskiego Radia (1968-78), SPPT Chałturnik (1970-77); w okresie 1973-77 wraz z Wojcie- 27 marca chem Karolakiem prowadził kwartet Mainstre- am; w latach 1978-84 był liderem autorskiego 1909 - urodził się Benjamin Francis “Ben” Kwartetu, a w 1982-83 zespołu New Presenta- Webster („The Brute”, „Frog,”) - tenorzysta, tion; powoływał następnie kolejne Kwartety, au- zmarł, 20 września 1973 r. - w znanym w filmie torski Made in Poland, Jan Ptaszyn Wróblew- Roberta Altmana Kansas City zagrał go James ski Czwartet, którego skład ostatecznie ustalił Carter się około 1996 r. (Marcin Jahr, Jacek Niedziela, Wojciech Niedziela), tworząc Kwartet; rów- 1924 - urodziła się Sarah Lois Vaughan - pio- nocześnie z nim działał sekstet z Henrykiem senkarka, pianistka, zmarła 3 kwietnia 1990 r. Miśkiewiczem i Robertem Majewskim w skła- dzie (wcześniej zamiennie ze zmarłym w 2005 1936 - urodził się Jan „Ptaszyn” Wróblewski r. Henrykiem Majewskim); w trakcie swojej (w Kaliszu) – saksofonista, kompozytor, aran- kariery współpracował z Poznańską Piętnastką żer, dyrygent, dziennikarz i krytyk muzyczny. Radiową Zygmunta Mahlika, belgijską orkie- Ukończył Średnią Szkołę Muzyczną w Kali- strą BRT, Studiem M-2 Bogusława Klimczuka, szu (w klasie klarnetu i fortepianu); następnie Big Bandem Wrocław, Orkiestrą PR i TV An- rozpoczął studia na Wydziale Mechanizacji drzeja Trzaskowskiego; tworzył okazjonalne ze- Rolnictwa Politechniki Poznańskiej; początko- społy i orkiestry o bardzo zmiennych składach, wo prowadził własny zespół i współpracował z realizując w nich swoje projekty artystyczne (od Kwintetem Jerzego Miliana; w 1956 r. zaczął Trio Ptaszyna, Kwartet Jana Ptaszyna Wrób- grać (na saksofonie barytonowym) w Sekstecie lewskiego, Grand Standard Orchestra, Liga Krzysztofa Komedy, z którym w latach 1956- Dżentelmenów po Towarzystwo Nostalgiczne 57 występował na festiwalach jazzowych w So- Swingulans oraz Very Special Blend); od 1970 pocie; w 1958 r. został zaangażowany przez r. prowadził autorską audycję „Trzy kwadran- George’a Weina do International Newport se jazzu” w Polskim Radiu; realizował także Band i jako pierwszy polski jazzman wystąpił autorskie programy telewizyjne „Jan Ptaszyn na festiwalu w Newport; w latach 1958-59 na- Wróblewski prezentuje”; jest również autorem leżał do zespołu Jazz Believers Andrzeja Trza- utworów symfonicznych: „Wariant warszaw- skowskiego; jednocześnie grał w Modernistach ski” na wielką orkiestrę symfoniczną i jazzowy Andrzeja Kurylewicza, w którego Kwintecie kwartet, „Maestoso Combinato” na orkiestrę występował również na początku lat 60.; pro- i saksofon barytonowy, „Czytanki Muzyczne” wadził także własne autorskie zespoły: Kwintet z pierwszoplanową rolą orkiestry i elementami Poznański (1958-59), Jazz Outsiders (1960-61), improwizowanymi na saksofonie tenorowym,

29 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

„G-man” na orkiestrę kameralną i klarnet oraz 1958 - zmarł W.C. Handy (ur. 16 listopada „Altissimonica” na improwizujący saksofon al- 1873 r.) - nazywany ojcem bluesa („The Father towy i wielką orkiestrę symfoniczną. of the Blues”)

1960 - urodził się Victor Bailey - gitarzysta 29 marca basowy 1949 - urodził się Michael Brecker - tenorzy- 28 marca sta, zmarł 13 stycznia 2007 r.

1923 – urodził się Thad Jones (właśc. Thaddeus 1951 - urodził się Jarosław Śmietana (w Kra- Joseph Jones, w Pontiac, Michigan) - trębacz kowie) – gitarzysta. Ukończył Wydział Jazzu i kompozytor, brat pianisty Hanka Jonesa i per- i Muzyki Rozrywkowej Państwowej Wyższej kusisty Elvina Jonesa, zmarł 21 sierpnia 1986 Szkole Muzycznej w Katowicach; debiutował r. Gry na trąbce uczył się samodzielnie; zaczął w amatorskim zespole bluesowym Hall, z któ- występować w wieku 16 lat; podczas II woj- rym wystąpił na festiwalu „Jazz nad Odrą‘72”, ny światowej grał w orkiestrach armii Stanów zdobywając wyróżnienie; następnie współ- Zjednoczonych; na początku lat 50. występo- pracował z krakowskim zespołem Dżamble; wał w zespole Billy’ego Mitchella, następnie nagrywał również z niemieckim big bandem w ramach Charles Mingus’s Jazz Composers’ Klausa Lenza; w 1973 r. założył grupę Extra Workshop, a latach 1954-63 w big bandzie Co- Ball; następnie był liderem zespołów Sounds unta Basiego, gdzie pokazał się jak kompozytor (1984), Symphonic Orchestra i Polish Jazz i aranżer; potem z Pepperem Adamsem pro- Stars; współpracę z Big Bandem Państwowej wadził kwintet, a okresie 1965-79 z perkusistą Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach roz- Melem Lewisem big band The Jazz Orchestra począł w czasie studiów; koncertował z nim (znany też jako Thad Jones/Mel Lewis Orche- i brał udział w wielu festiwalach jazzowych, stra), z którym 1979 zdobył nagrodę Grammy m.in.: Jazz nad Odrą (1975-76), Jazz Jamboree za album Live in Munich; w 1979 r. wyjechał (1975), a także w tournee Big Bandu po Sta- do Kopenhagi, gdzie prowadził zespół Eclipse, nach Zjednoczonych; współprowadził formację a także komponował i nagrywał dla big bandu Namysłowski - Śmietana Band (1984-1985); Radia Duńskiego; w latach 1985-86 w Stanach współpracował z wieloma polskim jazzmanami Zjednoczonych prowadził Count Basie Orche- m.in. z: Sławomirem Kulpowiczem, Henrykiem stra, następnie wrócił do Kopenhagi. Majewskim, Januszem Grzywaczem, Zbignie- wem Namysłowskim, Zbigniewem Seifertem, 1928 - urodzili się Paul Whiteman – bandleadrer, Janem Ptaszynem Wróblewskim, a także z wo- w 1924 r. po raz pierwszy wykonał “Błękitną Rap- kalistami - Ewą Bem i Andrzejem Zauchą, oraz sodię” George’a Gershwina, w 1930 r. wystąpił zagranicznymi takimi, jak: Art Farmer, Freddie w filmieKing of Jazz, zmarł 29 grudnia 1967 r Hubbard, Eddie Henderson, Joe Zawinul, Gary

30 Kalendarium jazzowe marca marzec 2011

Bartz, Carter Jefferson, Vince Mendoza, John 1996 - Keith Jarrett Trio (z towarzyszeniem Abercrombie, Hamiet Bluiett, Idris Muhammad, Gary’ego Peacocka i Jacka DeJohnette’a) nagrał Ronnie Burrage, Harvie Swartz, Mike Stern, w sali Orchard Hall w Tokyo koncert wydany Jack Wilkins, Cameron Brown, Andy McKee, na płycie Tokyo ‘96 przez ECM, na widowni Greg Bandy, David Gilmore i Dave Friedman. zasiadła japońska rodzina cesarska

1959 - Sonny Clark nagrał album My Concep- 31 marca tion dla Blue Note Records 1911 - urodził się Frederick William „Freddie” 2001 - zmarł John Aaron Lewis (ur. 3 maja Green - gitarzysta, członek tzw. „All-American 1920 r.) – pianista i kompozytor Rhythm Section”, która w orkiestrze Coun- ta Basiego tworzył wraz z liderem Basiem na 30 marca fortepianie, Jo Jonesem na perkusji i Walterem Page na kontrabasie, zmarł 1 marca 1987 r. 1914 - urodził się Sonny Boy Williamson I (właśc. John Lee Curtis Williamson) – wirtuoz 1984 - urodził się Tomasz Dąbrowski - trębacz, harmonijniki, uznawany za ojca nowoczesnego “róg bałkański”, grał m.in. z Andrzej Jagodziń- bluesa hramonijkowego, „wypromował” har- ski trio, Off Quar Tet, ShockolaD + Pl monijkę jako instrument prowadzący w blue- sie, autor wielkiego przeboju z 1937 r. „Good 1990 - Gary Bartz nagrał album West 42nd Morning, School Girl”, zmarł 1 czerwca 1948 r. Street dla Candid Records 1940 - urodziła się Astrud Gilberto - wokalist- ka, kompozytorka1945 - urodził się Eric Pa- 1991 - zmarł John Wallace Carter (ur. 24 wrześ- trick Clapton – gitarzysta nia 1929) – klarnecista

1956 – urodził się Michał Kulenty - polski mul- tiinstrumentalista jazzowy, kompozytor, nazy- wany „poeta saksofonu”, „polskim Garbarkiem”.

1967 - Johnny Griffin nagrał w kopenhaskim klubie Montmartre album The Man I Love, Stan Getz nagrał album Sweet Rain dla Verve Records

1979 - urodziła się Norah Jones (właśc. Ge- ethali Norah Jones Shankar) - pianistka, woka- listka, gitarzystka

31