SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 206 van LIONEL BAJART datum: 7 mei 2015

aan SVEN GATZ VLAAMS MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL

VRT - Evaluatie sportaanbod

In de lopende beheersovereenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en de VRT stelt SD20: “De VRT biedt toegang tot een divers, kwalitatief en deontologisch verantwoord sportaanbod. De VRT draagt - in samenwerking met verschillende actoren uit de sportwereld - bij tot de uitstraling van Vlaamse sportevenementen, clubs en topsporters in binnen- en buitenland. De VRT verkent samenwerkingsmogelijkheden met andere actoren om zo de toegang van de kijker tot sport op open net te maximaliseren.”

De VRT moet daarbij, onder andere, voldoende aandacht besteden aan kleine(re) sport(takken), in een vast slot op zondag op radio en televisie een relevante mix van sporten en evenementen aanbieden, met minstens dertig verschillende sporten op jaarbasis, waaronder iedere week een bijdrage over zaalsporten, voor zover de VRT de rechten ervan heeft verworven, en het sportaanbod één keer per jaar evalueren.

1. Hoe evalueerde de VRT het sportaanbod van 2013?

2. Heeft de VRT het sportaanbod van 2014 reeds geëvalueerd? Indien ja, hoe evalueerde ze het sportaanbod van 2014? Indien niet, wanneer zal deze evaluatie volgen?

3. Wat waren de resultaten van de evaluatie van het sportaanbod van 2013 en 2014?

4. Wat is de verhouding bekende/grote sporten (voetbal, tennis, wielrennen) tegenover minder bekende/populaire sporten(/sporttakken, zoals de vrouwencompetitie)? Is deze verhouding gewijzigd tegenover de voorgaande jaren?

5. Heeft de VRT in 2013 en 2014 bijkomende sportrechten verworven? Zo ja, welke? Welk budget werd hiervoor uitgetrokken?

6. Voor welke sportevenementen die in 2013 en 2014 in het buitenland werden uitgezonden, is de VRT opgetreden als hostbroadcaster? Wat waren hiervan de financiële implicaties?

7. Welk aandeel neemt het uitzenden van sport in het totale zendschema van de VRT in (ten opzichte van de andere transversale domeinen nieuws en cultuur)? Indien mogelijk ook een uitsplitsing specifiek naar de tijd/aandacht die besteedt wordt in de reguliere journaals wat betreft de transversale domeinen sport en cultuur? 8. Hoe evalueert de minister het sportaanbod van de VRT? Welke bijsturingen zijn mogelijk en/of nodig?

9. Hoe evalueert de minister de verhouding tussen berichtgeving over sport en die over cultuur? SVEN GATZ VLAAMS MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL

ANTWOORD op vraag nr. 206 van 7 mei 2015 van LIONEL BAJART

1-2. Het sportaanbod van 2013 en 2014 werd geëvalueerd. De redactievergaderingen van de sportdienst volgden de kwaliteit van het sportaanbod dagelijks op en stuurden het aanbod bij waar nodig. De netmanagers evalueerden, samen met de sportdienst, het sportaanbod. De evaluaties werden ondersteund door marktonderzoek van de VRT-Studiedienst.

De VRT rapporteerde ook in haar jaarverslag over de uitvoering van de opdracht sport conform de beheersovereenkomst. Dat deed ze in haar Jaarverslag 2013 en ze zal dat ook doen in het Jaarverslag 2014.

In december 2013 en december 2014 overlegde de VRT met BLOSO, Topsport Vlaanderen en de Vlaamse Sportraad. Daarbij werd telkens het VRT-sportaanbod geëvalueerd. De bevindingen van de sportverenigingen worden gebruikt bij de bepaling en uitbouw van het VRT-sportaanbod.

3. De VRT monitort op continue wijze de waardering van de mediagebruikers voor haar aanbod. Dat doet ze ook voor de sportuitzendingen op VRT-Televisie. Daarbij maakt ze gebruik van “de waarderingsmonitor” die dagelijks wordt gehouden bij ongeveer 1.500 Vlamingen (vanaf 14 jaar). Op deze manier kunnen individuele uitzendingen en programma’s (mits voldoende beoordelingen) geëvalueerd worden en kan de waardering voor het aanbod van de Vlaamse zenders vergeleken worden met elkaar.  De VRT-sportuitzendingen kregen in 2014 een gemiddelde waarderingsscore van 8,2 op 10. Dat cijfer is vergelijkbaar met het gemiddelde waarderingscijfer voor VRT-Televisie. Een “gemiddeld waarderingscijfer” toont uiteraard niet de verschillen in beoordeling van individuele uitzendingen. Zo kregen sommige sportuitzendingen absolute topwaarderingen (zoals 8,9 voor de 1/8 finale op het WK tussen België en de USA en voor een uitzending van Belga Sport (over Jean- Pierre Monseré)).  Opmerking: De waarderingsscores van sportuitzendingen moeten steeds omzichtig worden geïnterpreteerd. De VRT stelt immers vast dat de kijker vaak niet enkel het programma an sich en de technische kwaliteit van het programma (beeld, camerawerk, commentaar, …) beoordeelt maar ook het resultaat van een wedstrijd (heeft mijn ploeg gewonnen? goed gespeeld? …). Dat laatste kan de waardering voor een wedstrijd sterk beïnvloeden.

De VRT meet periodiek ook de tevredenheid over haar sportaanbod in het algemeen via “de Baronetbevraging”. Dat is een representatieve online bevraging naar zendervoorkeur, imago en tevredenheid van de VRT-merken. De meest recente bevraging (april 2015, n= 1514) laat zien dat een ruime meerderheid van de Vlaamse bevolking (ongeveer 60%) tevreden is met het sportaanbod op VRT-Televisie, slechts een kleine minderheid (minder dan 10%) zegt eerder of helemaal niet tevreden te zijn). De middengroep (noch tevreden, nog ontevreden) is relatief groter dan bij fictie of informatie (een deel van de bevolking staat dus eerder onverschillig ten aanzien van sport (op televisie).

De volledige resultaten van de interne evaluaties van het sportaanbod van 2013 en 2014 maakt de VRT niet publiek vrij. De VRT rapporteerde over de uitvoering van haar sportopdracht in 2013 wel (conform haar beheersovereenkomst) in haar jaarverslag. Die rapportering is als bijlage mee opgenomen. (p.57-58 + 156 in VRT-Jaarverslag 2013). (De publicatie van het VRT-Jaarverslag 2014 (met daarin de rapportering over de uitvoering van haar sportopdracht in 2014) is nog niet gebeurd.)

4. Algemeen

De VRT streeft naar een mix van populaire en minder populaire sporten. De populaire sporten worden gebracht omdat verslaggeving daarover bijdraagt tot de sociale cohesie in de samenleving. Er is voor deze sporten ook een groot draagvlak onder de Vlaamse mediagebruikers om hierover een media-aanbod te krijgen.

Op jaarbasis komen ongeveer 40 verschillende sporten aan bod in de sportuitzendingen op radio en televisie (zoals in Sportweekend (Eén), in Sporza Radio (), en in Sporza op Zondag (Eén)).

Door een vaste sportrubriek in Het journaal (Eén), een wekelijks sportprogramma Sportweekend (Eén), de vaste sportprogramma’s op Radio 1 en de hoog gewaardeerde sportsite Sporza.be haalt de VRT een hoog bereik met sport. Daarbij krijgen zogenaamde kleinere sporten een groter bereik omdat ze in de programmering gekoppeld worden aan meer populaire sporten en evenementen.  Om de minder bekende sporten te promoten voert de VRT een actief programmeringsbeleid. Samenvattingen van minder bekende sportdisciplines worden regelmatig gekoppeld aan populaire sportevenementen. (Bijvoorbeeld: het veldlopen krijgt aandacht voor of na een wedstrijd wielrennen.). Op die manier slaagt de VRT er in om voor een “kleine sport” veel meer kijkers te bereiken dan wanneer ze niet in combinatie met een meer populaire sport zou uitgezonden worden.  Hetzelfde principe past ook Sportweekend toe. In dat programma worden reportages van kleine sporten getoond na verslagen over voetbal of wielrennen. Zo krijgen de minder bekende sporttakken een zo groot mogelijk bereik.

Voorbeelden

26/04/2015 SPORZA 14:18:54 14:19:33 00:00:39 482.263 WIELRENNEN. LUIK- 14:19:38 17:02:47 02:43:09 869.238 BASTENAKEN-LUIK PAARDENSPORT. JUMPING 17:02:52 17:28:32 00:25:40 518.645 ANTWERPEN SPORZA 17:28:32 17:28:58 00:00:26 467.012 MOTORCROSS. WK. GP. 17:28:58 17:57:49 00:28:51 400.503 VALKENSWAARD (S.) SPORZA 17:57:49 17:57:56 00:00:07 365.633 03/05/2015 SPORZA 13:36:30 13:38:15 00:01:45 366.856 HANDBALL. EK. KWALIF (S.) 13:38:15 14:08:28 00:30:13 217.604 SPORZA 14:08:28 14:09:04 00:00:36 190.755 WIELRENNEN. RONDE VAN 14:09:09 15:31:43 01:22:34 265.526 ROMANDIE SPORZA 15:31:48 15:32:27 00:00:39 316.185 ATLETIEK. MARATHON 15:32:27 15:49:02 00:16:35 311.297 ANTWERPEN (S.) SPORZA 15:49:02 15:49:44 00:00:42 295.346 AUTO. RALLY BK. WALLONIE 15:49:44 16:05:09 00:15:25 274.650 (S.) SPORZA 16:05:09 16:06:50 00:01:41 264.221

Deze cijfers tonen aan dat de VRT goed programmeert. Door te programmeren in de buurt van wielrennen op zondagmiddag bijvoorbeeld, haalden de kleinere sporten zoals paardensport, motorcross, handbal en atletiek ook een goed bereik. (Als dat niet in combinatie zou geprogrammeerd zou worden, dan wordt een veelvoud minder aan kijkers bereikt.)

Op Radio 1 zijn er vaste sportprogramma’s op zaterdag en zondag, en op andere tijdstippen bij interessante evenementen. Op jaarbasis levert dat 750 à 850 uur sportuitzendingen op. Daarnaast komt sport ook aan bod in andere programma’s op Radio 1, , en MNM.

Wat de sportuitzendingen op televisie betreft:  Het is niet mogelijk om de aandacht voor alle sporten in aantal uren/minuten exact weer te geven. Dat komt omdat heel wat sporten onder de aandacht worden gebracht in Het journaal en in Sportweekend.  De meeste uren sportuitzendingen gaan naar de zogenaamde grote sporten: voetbal en wielrennen. Ook omdat deze sporten doorgaans live worden uitgezonden.  Hieronder de lijst van sporten die in 2014 op VRT-Televisie als afzonderlijke verslagen zijn uitgezonden (m.a.w. dus niet als item in Sportweekend, Olympische Spelen, Het journaal).

Tennis Handbal Basket Volleybal Voetbal: Extra Time, Studio 1 Voetbal: Rode duivels, Beker van België, Europese Competitie Voetbal: WK Wielrennen (Tour-Talkshow) Mountainbike Biketrial Veldrijden Wielrennen Formule 1 Autosport (niet Formule 1) Motorsport (Kunst)schaatsen Bobslee Hockey Biljart Ropeskipping Turnen Zwemmen Atletiek Paardrijden Badminton Andere sporten Olympische Spelen (*) Sportweekend (**)

(*) Onder de noemer “Olympische Spelen” wordt voor 2014 o.a. verstaan:  de aandacht voor kunstschaatsen, ijshockey, bobslee, curling, rodelen, schaatsen, skeleton, biathlon, freestyleskiën, skiën, langlaufen, schansspringen en snowboarden tijdens de Olympische Winterspelen;  de aandacht voor de Paralympics en de Special Olympics.

(**) In 2014 bracht Sportweekend 42 verschillende sporten. Het waren American Football, atletiek, basketbal, biljarten, BMX, bobslee, boksen, formule 1, golf, g-sport, gymnastiek, handbal, hockey, ijshockey, judo, korfbal, langlaufen, motorcross, motoGP, mountainbike, paardensport, rally, ropeskipping, rugby, schaatsen, skeeleren, skeleton, skiathlon, skiën, snowboarden, sprintbiathlon, tennis, trialbike, triatlon, veldlopen, veldrijden, voetbal, volleybal, wielrennen, zaalvoetbal, zeilen en zwemmen.

Daarnaast waren er nog (vrijwel dagelijks) reportages/bijdragen over sport (diverse sporten) met diverse invalshoeken in niet-sportprogramma’s op televisie (zoals Iedereen beroemd, De zevende dag, Café Corsari, Hotel M, Vlaanderen Vakantieland en Karrewiet).

Aandacht voor sportwedstrijden voor vrouwen De meer populaire sporten komen bij de VRT ook relatief meer aan bod. Het is voor de omroep daarbij niet per sé van belang of het gaat om een sportwedstrijd voor mannen of voor vrouwen.  Zo bracht de VRT de voorbije jaren veel meer vrouwen- dan mannentennis, omdat België in het vrouwentennis absolute toppers had.  In het veldlopen brengt de VRT ongeveer evenveel verslag van vrouwenwedstrijden als van mannenwedstrijden.  In de atletiek was er bijvoorbeeld ook meer aandacht voor het hoogspringen bij de vrouwen dan bij de mannen, omwille van de prestaties van Tia Hellebaut.  Door de sterke prestaties van de Yellow Tigers (nationale vrouwen volleybalploeg) op grote toernooien heeft VRT-Televisie meer wedstrijden van de vrouwen uitgezonden dan van de nationale mannenploeg. Hetzelfde geldt voor de Belgian Bullets (vrouwelijke bobsleesters).

Evolutie

Door het wegvallen van het voetbalcontract met de Jupiler Pro League, was er vanaf 2011 een belangrijke vermindering van de voetbalmagazines op VRT-Televisie. Nadien bleef het aanbod wat betreft voetbal ongeveer status quo, met uitzondering van de WK-kwalificatiewedstrijden van de Rode Duivels en de aandacht voor het WK Voetbal 2014 zelf. Vanaf het najaar 2015 wordt het live voetbalaanbod verminderd: het aantal uitzendingen van de Beker van België wordt tot een derde herleid en in de Europa League wordt de tweede match geschrapt. Dat betekent dat negen voetbalwedstrijden minder per seizoen worden uitgezonden. Zo zal in 2015 VRT- Televisie nog maar op 23 dagen live voetbal uitzenden.

Wat wielrennen betreft is het aanbod sinds 2013 status quo gebleven.

Vanaf 2011 bracht VRT-Televisie geen live verslaggeving van Formule 1 meer. De VRT had immers beslist om af te zien hiervoor nog rechten te verwerven. In samenwerking met Telenet zijn er sinds 2014 wel weer samenvattingen uitgezonden op VRT-Televisie.

Elk jaar zijn er evoluties binnen het VRT-sportaanbod waarbij sommige sporten soms meer aandacht krijgen ten opzichte van het jaar voordien, en andere sporten minder.  De aandacht voor tennis is in 2012 sterk afgenomen, door het stopzetten van de tenniscarrières van Clijsters en Henin.  De aandacht voor hockey, volleybal en bobsleeën nam toe.

5. De VRT rapporteert in haar jaarverslag elk jaar over de sportrechten die ze verwerft.

In 2013 werden voor 13,9 miljoen euro nieuwe contracten in voorraad opgenomen (o.a. voor Kwalificaties voetbal EK2016 en WK2018, Ronde van Frankrijk (2016- 2019), Wielrennen Italië (o.a. Giro) (2013-2016), UCI Veldrijden (2013-2016) en UCI Wielrennen op de weg (2013-2016).

De verworven sportrechten voor 2014 zullen in het VRT-Jaarverslag 2014 opgenomen worden.

6. De VRT was in 2013 host broadcaster van het WK gymnastiek, het WK biljarten – driebanden, de Vlaamse wielerklassiekers, de Memorial Van Damme, de thuiswedstrijden van de Rode Duivels (samen met RTL) en de wedstrijden van de Vlaamse voetbalclubs in de Europaleague en van de Vlaamse volleybalclubs in de Champions League.

De VRT was in 2014 host broadcaster van de Vlaamse wielerklassiekers, de Memorial Van Damme, de thuiswedstrijden van de Rode Duivels (samen met RTBF en RTL), de wedstrijden van de Vlaamse voetbalclubs in de Europaleague, de wedstrijden van de Vlaamse volleybalclubs in de Champions League en de wedstrijden van de World League Volleybal voor vrouwenteams.

De VRT werkt en rapporteert op basis van een beheersovereenkomst. In de beheersovereenkomst staat de opdracht die de VRT moet vervullen en de doelstellingen die zij moet behalen. De VRT communiceert daar open en transparant over, o.a. via het jaarverslag. Een gedetailleerde rapportering over de kosten voor de opnames door de VRT als hostbroadcaster van sportwedstrijden wordt door de beheersovereenkomst echter niet gevraagd. Heel veel sportwedstrijden uit diverse landen worden via de EBU aangeboden aan andere Europese omroepen. De omroepen betalen een bijdrage aan de EBU om de wedstrijdbeelden te kunnen uitzenden. Op die manier kan de VRT die buitenlandse wedstrijden uitzenden en kunnen andere Europese omroepen de Belgische wedstrijden ook aanbieden.

7. De aandacht voor de openbare omroepdomeinen in het aanbod is niet eenduidig. Er is bijvoorbeeld voor cultuur en sport dagelijks aandacht in tal van hybride (= gemengde) programma’s (dit naast specifieke sport- en cultuurprogramma’s). In deze programma’s maar ook in nieuwsdienstprogramma’s gebeurt dat op itemniveau. In een programma zoals Café Corsari, Reyers laat of Iedereen beroemd kan zowel een cultureel item als een sportitem of ontspanning aan bod komen. Bovendien varieert de samenstelling van deze programma’s (door de aard van deze programma’s) elke uitzending opnieuw.

De verschillende netten hebben, elk volgens hun profiel, aandacht voor de verschillende openbare omroepdomeinen (en dit conform de VRT- beheersovereenkomst). Voorbeelden:  Eén is gericht op het brede publiek. Het net biedt informatie (zoals in de journaals), cultuur (zoals in Hotel M), educatie (zoals in Ook getest op mensen) en sport (zoals in Sporza op zondag).  Canvas is een actuagedreven, informatief en verdiepend net. Het net heeft aandacht voor informatie (zoals in Terzake), cultuur (zoals in Hoera Cultuur!), educatie (zoals in diverse historische documentaires) en sport (zoals verslaggeving van diverse sporten en de sporttalkshow Extra time).  is er voor kinderen tot 12 jaar. Het aanbod van Ketnet bevat o.a. informatie (zoals met Karrewiet), cultuur (zoals met Kapitein Winnokio) en educatie (zoals met Kaatje ontdekt de wereld).  Radio 1 is een open informatienet. Het net biedt o.a. informatie (zoals in De ochtend), cultuur (zoals in Bar du matin), educatie (zoals in Interne keuken) en sport (zoals in Sporza Radio).  Radio 2 is een ontspanningsnet. Het net biedt (naast ontspanning) o.a. informatie (o.a. met nieuws uit de eigen regio), cultuur (o.a. ook met Vlaamse en Nederlandstalige muziek) en educatie & participatie (zoals in De inspecteur en de actie Goed gezien over burenengagement).  MNM is geëngageerde instapradio. Ook MNM biedt nieuws (eigen bulletins en ook via de online-media met Ninja-nieuws), cultuur (zoals met Start to DJ en MNM Urban 50) en educatie & participatie (o.a. in Generation M en met het radio- evenement De strafste school).  Studio Brussel focust als jongerenzender op muziek en biedt nieuws (eigen nieuwsuitzendingen), sport (zoals in Studio Sport), educatie (zoals in Siska staat op) en jongerencultuur (aansluitend bij het netprofiel).  heeft als cultuurzender in de eerste plaats aandacht voor cultuur, maar ook informatie en educatie (zoals in Espresso) komen aan bod. In het VRT-Jaarverslag wordt elk jaar informatie gegeven over de aandacht voor de verschillende openbare omroepdomeinen door de verschillende netten.

In vrijwel alle uitzendingen van de reguliere journaals wordt aandacht besteed aan cultuur en sport. De VRT houdt geen gegevens bij over het tijdsaandeel van de aandacht voor sport en cultuur in de journaals.  639 unieke cultuuritems werden in 2014 uitgezonden in de hoofdjournaals van Eén (Het journaal van 13 uur, 19 uur en Laat). (De duidingsprogramma’s op Eén en Canvas brachten 412 cultuur- en media-items.)  De duur van het sportblok in:  Het journaal van 13 uur: gemiddeld 7 minuten (op ongeveer 29 minuten per uitzending)  Het journaal van 19 uur: gemiddeld 8 minuten (op ongeveer 38 minuten per uitzending)

8. Sport is een belangrijke opdracht van de publieke omroep. De VRT heeft veel expertise opgebouwd inzake sportprogrammatie en krijgt hiervoor veel waardering van de mediagebruiker en van de vele sportorganisaties waarmee de VRT samenwerkt, niet enkel met het oog op de verslaggeving van talrijke sportevenementen binnen en buiten Vlaanderen, maar ook met het oog op het bevorderen van de sportparticipatie.

 Sportverslaggeving versterkt de sociale cohesie in de samenleving. Met het oog daarop besteedt de VRT aandacht aan belangrijke sportevenementen.  Sport is een belangrijk onderdeel van de informatieopdracht van de VRT. Ze informeert daarbij over sport op een breed-toegankelijke manier, maar geeft ook diepgravende duiding bij sport. Naast aandacht voor grote sporten zoals het voetbal en wielrennen, besteedt de VRT aandacht aan een grote diversiteit van kleinere sporten, waarbij deze “efficiënt” samen met grote sporten geprogrammeerd worden.

De VRT wil in de toekomst ook samenwerking met andere spelers exploreren om op die manier (een deel van) het aanbod van sport toegankelijk te houden voor de Vlaamse mediagebruikers.

9. Cultuur en sport zijn belangrijke onderdelen van de openbare opdracht van de VRT. Ik stel vast dat zowel programma’s van de nieuwsdienst als andere programma’s dagelijks aandacht besteden aan zowel sport als cultuur. De doelstellingen van de beheersovereenkomst worden in dit verband tot nu toe gerealiseerd, daar zie ik momenteel geen problemen. Naar aanleiding van de nieuwe beheersovereenkomst, is het niet uitgesloten dat de concrete doelstellingen m.b.t. cultuur en sport anders ingevuld zullen worden. Daarop kan ik vandaag echter niet vooruitlopen.