Uloga Mesnih Zajednica
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Beograd, februar 2017. godine Sadržaj 3 4 SADRŽAJ 7 1.UVODNA REČ NAČINI NA KOJE GRAĐANI MOGU DA UČESTVUJU U PROCESU 8 2.DONOŠENJA ODLUKA U JEDINICAMAGRAĐANSKE LOKALNE INICIJATIVE, SAMOUPRAVE REFERENDUM, ZBOR GRAĐANA, JAVNE RASPRAVE, JAVNE ANKETE OBLICI UČEŠĆA GRAĐANA: 8 10 GRAĐANSKE INICIJATIVE 11 REFERENDUM 11 ZBOR GRAĐANA 12 JAVNE RASPRAVE 13 3.JAVNE ANKETE 17 4. LOKALNI IZBORI 24 5. ULOGA MESNIH ZAJEDNICA 26 6. ZNAČAJ SARADNJE SA ORGANIZACIJAMA CIVILNOG DRUŠTVA 28 7. KOMUNIKACIJA IZMEĐU NACIONALNOG SAVETA I GRAĐANA KONTAKT PODACI OPŠTINA 3 UVOdNa rEČ - - „Podrška demokratizaciji u Preševu, Bujanovcu i Medveđi“, - Priručnik koji se nalazi pred Vama nastao je kao jedan od rezultata pro Poseban deo Priručnika predstavlja kompletni spisak svih mesnih za Centar za slobodne izbore i demokratiju (CeSID) iz jekta jednica na teritorijama opština Preševo, Bujanovac i Medveđa sa imeni Beograda International Hu- koji sprovodi ma predsednika svake mesne zajednice, kojima se možete obratiti. - man Center Civilni Resurs Centar Udruženje , u saradnji sa partnerskim organizacijama građana Gornja Jablanica - Priručnik je namenjen prvenstveno najširoj javnosti, odnosno građani iz Preševa, iz Bujanovca i - ma kao neizostavnim akterima celokupnog procesa donošenja odluka, iz Medveđe. Projekat „Podrška demokra - ali i političkim strankama, političarima, organizacijama civilnog društ tizaciji u Preševu, Bujanovcu i Medveđi“ traje od apila 2016. godine do va i medijima. aprila 2017. godine i finansira ga Evropska unija u okviru EIDHR pro grama. Emilija Brkić Cilj Priručnika je da Vam omogući detaljno upoznavanje sa pojmom U Beogradu, februara 2017. godine - Centar za slobodne izbore i demokratiju (CeSID) građanske participacije, odnosno načinima i koracima putem kojih Načinima na koje možete da uzmete učešće u donošenju važnih odluka u Vašim opština možete učestvovati u procesu donošenja odluka u Vašim opštinama, ma. Ovde možete pronaći sve važne informacije o (1) odnosno svim odredbama koje propisuju zakonski i podzakonski akti; Oblicima učešća građana – građanskim inicijativama, referendumu, zboru građana, javnim raspravama i javnim anketama; Lokalnim iz- (2) borima, aktivnom i pasivnom biračkom pravu; Mesnim zajednicama i (3) njihovoj ulozi; Značaju saradnje sa organizacijama civilnog društva; (4) Nacionalnom savetu nacionalne manjine i načinima komunikacije (5) između Vas i ove institucije i Kontakt podatke opština. (6) (7) 4 5 1. NaČINI Na KOjE GraĐaNI MOGU DA UČESTVUjU U PrOCESU dONOŠENJA OdLUKa U jEdINICaMa LOKaLNE SaMOUPraVE - - Kako bi približili građanima načine na koje mogu neposredno da učest - vuju u donošenju odluka u jedinicama lokalne samouprave, neophod no je poći od normativnog okvira koji uređuje to učešće. Cilj publikaci je jeste da u narednim poglavljima na što jednostavniji i prijemčiviji način približi moguće načine ostvarivanja prava građana, kako bih ih podstakli da aktivnije učestvuju u formulisanju lokalnih politika. U kratkim crtama ćemo navesti najvažnija pravna akta i načine na koje Legislativni okvir - oni uređuju ovu oblast. Zakonu o lokalnoj samoupravi i Zakon o referen- se bazira na Ustavu Republike Srbije i važnim za dumu i narodnoj inicijativi. konskim aktima: - Predmet ustavnog regulisanja u ovoj oblasti je značajan zbog oblas ti neposrednog učešća građana, i navođenja referenduma i inicijativa kao mehanizama za vršenje vlasti i suverenosti građana. Neposredno Zakon o lokalnoj samoupravi učešće se odnosi na sve nivoe vlasti, od republičkih do lokalnih. predviđa tri načina neposrednog učešća građana: građansku inicijativu (kao oblik predlaganja odluka - iz nadležnosti skupštine opštine), referendum (kao oblik odlučivanja) i zbor građana (kao način za utvrđivanje predloga i zahteva koji se up ućuju organima lokalne samouprave). - U oba navedena zakonska akta se nalaze identične odredbe u delu koji kaže da skupština jedinice lokalne samouprave može na sopstve nu inicijativu da raspiše referendum o pitanjima iz svoje nadležnosti i - da je odluka putem referenduma doneta ako se za nju izjasnila većina građana koja je glasala, pod uslovom da je glasalo više od polovine uk upnog broja građana. Za sve oblike neposrednog učešća građana zakon predviđa detaljniju regulaciju kroz statute opština i gradova. 7 - Putem građanske inicijative se predlaže skupštini jedinice lokalne Građanske inicijative se obično podnose za one problem sa kojima samouprave donošenje akta kojim će se urediti određeno pitanje iz se građani svakodnevno susreću: komunalni, saobraćajni, pomoć ra - nadležnosti jedinice lokalne samouprave, promenu statuta ili drugih zličitim manifestacijama itd. U određenim slučajevima se podnose za - - akata i raspisivanje referenduma u skladu sa zakonom i statutom. izmenu teritorijalne organizacije opštine ili grada. Građanska inicija Odredbe o zboru građana, su takođe identične u zakonima i one uređu tiva je instrument koji građane ovlašćuje da skupštini opštine pred ju pitanja regulacije zbora građana, načinu usvajanja predloga i i roku laže usvajanje nekog opštinskog akta (statuta, odluke itd.) ili da daju u kome jedinice lokalne samouprave moraju da razmotre predloge i amandmane na te akte i da zahtevaju da se takav predlog, ukoliko ga - zahteve. nadležno opštinsko telo ne prihvati, stavi na glasanje građana. Prema 2. OBLICI UČEŠĆa GraĐaNa: GraĐaNSKE tome, takav predlog će biti usvojen tako što će ga prihvatiti ili odgov INICIJATIVE, rEFErENdUM, ZBOr arajuće opštinsko telo, ili većina biračkog tela. GraĐaNa, JAVNE raSPraVE, JAVNE aNKETE Na ovaj način birači mogu da menjaju trenutno stanje, bez obzira na to da li je lokalna vlast usvojila neku odluku ili ne, pa čak i protiv volje Primer: ukoliko opština ne pokušava da reši određeni saobraćajni prob- lokalnih vlasti. - lem, nezadovoljni građani odlučuju da pokrenu građansku inicijativu i Uvidom u statute opština Bujanovca, Preševa i Medveđe kao forme ne formulišu inicijativni predlog, po kojem taj problem treba da se reši. Uko- posrednog učešća građana u ostvarivanju lokalne samouprave navode liko prikupe dovoljan broj potpisa, opštinska skupština je obavezna da o - se: građanske inicijative, referendum, zbor građana i javne rasprave, s tom predlogu glasa. Ako opštinska skupština odbaci inicijativni predlog, tim da opština Medveđa kao dodatni vid građanske participacije pred onda se organizuje glasanje građana. Odluka je za opštinu obavezujuća, viđa javne ankete. ukoliko se na tom glasanju usvoji predlog građana. GRAĐANSKE INICIJATIVE predaju se potpisi radi izmene pravnih Posebno obratiti pažnju! akta u lokalnoj samoupravi ili njenog statuta, kao i donošenje Putem građanske inicijative mera koje su u nadležnosti skupštine. Građanska inicijativa nije isto što i peticija. Peticija je pismeno Skupština je dužna da održi - obraćanje kojom grupa građana traži od organa javne vlasti raspravu i da dostavi obrazložen odgovor građanima u roku od 60 dana. 5% birača reg- da pokrene postupak ili preduzme meru ili radnju iz svoje na Statutom se utvrđuje broj potpisa potreban za punovažno pokretanje istrovanih u opštini - dležnosti. Sama forma peticije nije definisana zakonom kao građanske inicijative, koji ne može da bude manji od što je to slučaj sa građanskom inicijativom. Dosadašnja praksa je pokazala da su građani ak tivniji u manjim opštinama i da su češće podnosili inicijative u odnosu na veće gradove. 8 9 REFERENDUM ZBOR GRAĐANA Pravo na referendum je pravo građana da glasaju o odluci koju je usvojio narodni ili lokalni parlament ili skupština i tako odluče da Zbor građana raspravlja i daje predloge i zahteve Zbor građana se saziva za deo teritorije jedinice lokalne samouprave li žele da tu odluku prihvate ili odbace. o pitanjima iz nadležnosti organa jedinice lokalne samouprave. utvrđen statutom. - - Skupština jedinice lokalne samouprave može da raspiše referendum o pitanju iz svoje nadležno Zbor građana većinom glasova prisutnih usvaja predloge i zahteve, up sti, a dužna je da to učini na predlog najmanje 10% birača od ukupnog ućuje ih skupštini ili pojedinim organima i službama jedinice lokalne broj birača u jedinici lokalne samouprave. Skupština jedinice lokalne samouprave. Organi i službe jedinice lokalne samouprave dužni su da, - - samouprave može na sopstvenu inicijativu da raspiše referendum o u roku od 60 dana od održavanja zbora građana, razmotre zahteve i pitanjima iz svoga delokruga. Odluku o raspisivanju opštinskog ref predloge građana i o njima zauzmu stav, odnosno donesu odgovara erenduma donosi većinom glasova ukupnog broja odbornika. Odluka juću odluku ili meru i o tome obaveste građane. Način sazivanja zbora - putem referenduma je doneta ako se za nju izjasnila većina građana građana, njegov rad, kao i način utvrđivanja stavova zbora uređuje se - koja je glasala, pod uslovom da je glasalo više od polovine ukupnog statutom i odlukom skupštine opštine. Zbor građana saziva se po po - broja građana. Odluka doneta na referendumu je obavezna, a skupština trebi za mesnu zajednicu, deo mesne zajednice ili više mesnih zajedni jedinice lokalne samouprave je ne može staviti van snage, niti izmena ca na način utvrđen statutom opštine. - ma i dopunama menjati njenu suštinu u narednom periodu od godinu JAVNE RASPRAVE - dana od dana donošenja odluke. Najveći broj sprovedenih referendu ma se odnosio na samodoprinose i na promenu teritorijalne organi javna rasprava je mehanizam putem kojeg predstavnici loka- zacije koja se odnosi na spajanje ili razdvajanje mesnih zajednica lne vlasti dolaze do informacija, mišljenja i rešenja koja se tiču Organi za sprovođenje