Radyo Yayinciliği
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
RADYO YAYINCILIĞI RADYO TV SİNEMA BÖLÜMÜ DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT TUFAN İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ Yazar Notu Elinizdeki bu eser, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi’nde okutulmak için hazırlanmış bir ders notu niteliğindedir. ÖNSÖZ Geniş kitlelere seslenebilen elektromanyetik ilk kitle iletişim aracı olan radyo, geçmişten günümüze değin, toplumsal yaşamın ayrılmaz bir parçası olmuştur. Televizyon, uydu ve internet teknolojilerinin henüz olmadığı zamanlarda, radyo yayıncılığı pek çok konuda kamunun haber alma, bilgilenme ve eğlenme gibi ihtiyaçlarını karşılamıştır. İşitsel olması nedeniyle yaygın biçimde ulaşılabilen radyo yayıncılığı, başta televizyon olmak üzere diğer iletişim teknolojilerinin gündelik yaşamlarımıza girmesiyle birlikte önceleri popülerliğini yitirmiş dahi olsa, günümüzde, farklı biçim ve içeriklerle gündelik yaşamlarımızdaki yerini korumaktadır. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Amerikan yayıncılık anlayışını hariç tutarsak, daha çok kamu hizmeti yayıncılığı anlayışı ile yayın yapan radyolar, yaşanan teknolojik gelişmeler ve sektöre özel sermayenin katılımı ile birlikte endüstrileşme sürecini de hızlandırmış ve faaliyet gösteren radyo kanalları da artmıştır. Yerelleşme ve uluslararasılaşma birbirine paralel biçimde gelişmiş, bununla birlikte hem çok seslilik hem de biçim-içerik benzeşikliği birlikte artmıştır. Günümüzde müzik kutusu olmakla çokça eleştirilen radyo yayıncılığı, internet teknolojileriyle birlikte artık bir cihaz olmaktan çıkıp, dijital bir ortam ya da uygulamaya dönüşmüştür. Bu derste, radyo yayıncılığının, tarihsel süreci, işlevi, yapım süreçleri, tekniği ve teknolojisi ile en yeni günümüz uygulamalarından bilgiler paylaşılacak olup, radyo yayıncılığının tüm boyutlarıyla öğrenilmesi hedeflenmektedir. DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT TUFAN I İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ............................................................................................................................................ I İÇİNDEKİLER .............................................................................................................................. II 1. RADYO YAYINLARININ TARİHSEL SÜRECİ ............................................................ 7 1.1. Radyonun Keşfi .................................................................................................................................................. 9 1.2. İlk Radyo Yayınları .......................................................................................................................................... 11 1.3. Türkiye’de İlk Radyo Yayınları ....................................................................................................................... 12 1.3.1. TRT Dönemi ............................................................................................................................................ 13 1.3.2. Özel Radyolar Dönemi ............................................................................................................................. 14 2. RADYONUN ÖZELLİKLERİ VE İŞLEVLERİ ............................................................ 18 2.1. Radyo Yayınlarının Özellikleri ........................................................................................................................ 20 2.1.1. Temel Öğe Ses ve Mikrofondur ............................................................................................................... 20 2.1.2. Sessizlik ................................................................................................................................................... 20 2.1.3. Zaman Yönetimi ....................................................................................................................................... 20 2.1.4. Sınır Tanımazlık ....................................................................................................................................... 20 2.1.5. Radyoda Anlatılmaz, Konuşulur .............................................................................................................. 21 2.1.6. Kolay Ulaşılabilir, Basit ve Hızlıdır ......................................................................................................... 21 2.1.7. Kişiseldir .................................................................................................................................................. 21 2.1.8. Güvenilirdir .............................................................................................................................................. 22 2.2. Radyo Dinleyicisinin Özellikleri ...................................................................................................................... 22 2.3. Radyonun İşlevleri ........................................................................................................................................... 22 2.3.1. Eğitim-Kültür ........................................................................................................................................... 23 2.3.2. Haber Verme ............................................................................................................................................ 24 2.3.3. Eğlence ..................................................................................................................................................... 26 2.3.4. İnandırma ve Harekete Geçirme ............................................................................................................... 27 2.3.5. Reklam ve Tanıtım ................................................................................................................................... 28 3. İDARİ BAKIMDAN RADYO YAYIN SİSTEMLERİ VE ÖRGÜT YAPISI .............. 32 3.1. Radyo Yayın Sistemleri ................................................................................................................................... 34 3.1.1. Devlet-Hükümet Sistemi .......................................................................................................................... 35 3.1.2. Ticari Sistem ............................................................................................................................................ 36 3.1.3. Kurumsal Radyolar .................................................................................................................................. 37 II 3.2. Radyonun Örgütsel Yapısı ............................................................................................................................... 37 3.2.1. Ulusal Radyolar ........................................................................................................................................ 38 3.2.2. Bölgesel Radyolar .................................................................................................................................... 38 3.2.3. Yerel Radyolar ......................................................................................................................................... 38 3.2.4. İnternet Radyoları ..................................................................................................................................... 39 3.2.5. Radyoda Çalışanların Görev Tanımları .................................................................................................... 40 4. RADYODA PROGRAM TÜRLERİ I .............................................................................. 43 4.1. Amacına Göre Radyo Programları ................................................................................................................... 45 4.1.1. Haber Programları .................................................................................................................................... 45 4.1.2. Eğitim Programları ................................................................................................................................... 48 4.1.3. Kültür Programları ................................................................................................................................... 48 4.1.4. Drama Programları ................................................................................................................................... 49 4.1.5. Müzik ve Eğlence Programları ................................................................................................................. 51 4.1.6. Spor Programları ...................................................................................................................................... 52 4.1.7. Reklam Programları ................................................................................................................................. 54 BÖLÜM SORULARI .................................................................................................................... 56 5. RADYODA PROGRAM TÜRLERİ II ............................................................................ 58 5.1. Yapım Özelliklerine Göre Programlar ............................................................................................................. 60 5.1.1. Söz Programları ........................................................................................................................................ 60 5.1.2. Müzik Programları ................................................................................................................................... 60 5.2. Dinleyici Özelliklerine Göre Program Türleri ................................................................................................