DE ROOMS-KATHOLIEKE PAROCHIE TE K. Olieman

De katholieken in de Kop van Noord-Holland wer­ rochie Zijpe' te zijn geweest werd er na veel vergade­ den tot aan het begin van de zeventiende eeuw be­ ren, heel veel gesprekken en correspondentie met het stuurd vanuit het Kapittel te Haarlem. Toen, na de bisdom Haarlem, in 1863 besloten om de parochie definitieve droogmaking (1597), de eerste bewoners Zijpe te splitsen in twee zelfstandige parochies. zich in Zijpe vestigden werden de ontwikkelingen er vanuit het kapittel met grote belangstelling gevolgd. Nieuwe kerk Noord-Zijpe In het jaar 1632 was ongeveer eenderde van de Zij­ Aldert Kruijer, eigenaar van Hoeve Stolpwijk aan de per bevolking katholiek. Aan de pastoor van Scha­ Stolpen bood, naast zijn boerderij, bouwgrond aan gen, Frans van Bruggen, werd verzocht ook de zorg voor de bouw van de nieuwe kerk. Deze plek werd voor de Zijper katholieken op zich te nemen. minder geschikt bevonden. Nicolaas Ligthert werd Al spoedig bleek echter dat de geestelijke verzorging benaderd, maar die voelde er niet voor om grond te van de parochianen in plus de her en der verkopen. Nadat er grond was aangekocht van de verspreid wonende katholieken in Zijpe voor één buitenplaats 'Jagerslust' (nu 'De Zandstee') kon er in man een te zware opgave was. Een van de problemen Noord een nieuwe kerk worden gebouwd, die met van die tijd was het vervoer. Vooral in de winter­ kerstmis 1863 in gebruik werd genomen. maanden kwam het regelmatig voor dat de pastoor met zijn rijtuig of van de weg afraakte of dat hij met Nieuwe kerk(en) Zuid-Zijpe zijn vervoermiddel muurvast kwam te zitten op de In Zuid was men ook al geruime tijd bezig om aldaar onverharde Zijper wegen. een nieuwe kerk te bouwen. H. Balvers bood zijn grond aan, maar ook deze plek was te excentrisch ge­ Fictieve Splitsing Het kapittel regelde dat de pas­ toor van , J. Roozen­ daal, ook een gedeelte van Zijpe onder zijn hoede nam. Hoewel RK-Zijpe nog geen zelfstandige parochie was, ontstond er door de omschreven situatie eigenlijk al een splitsing in Noord en Zuid. Het zou echter nog ruim honderd jaar duren voordat er twee zelf­ standige parochies in Zijpe ont­ stonden. In 1643 werd er door de bisschop van Haarlem een pastoor aange­ steld die weliswaar in Zijpe kwam wonen, maar die pastoor was voor de gehele kop van Noord­ Holland. Deze pastoor, Basaeus, werd in Zijpe geassisteerd door de priesters Jan Pies en Reinier Coe­ tenburg. Houten kerk te St. Maartenszee. Foto collectie Jan Blaauw.

Coetenburg legen. Door nogal wat onenigheid over de plaats en De welgestelde familie Coetenburg bezat een buiten­ op wiens grond er moest worden gebouwd, verliep huis aan de Ruigeweg in Zuid Zijpe, dat zij beschik­ een en ander niet erg voorspoedig. Nadat de kerk in baar stelde als woonruimte voor de pastoor, terwijl er de Ruigeweg door brand verloren was gegaan, kwam ook een ruimte was waar kerkdiensten konden wor­ er wat meer schot in de kwestie. Uiteindelijk werd er den gehouden. besloten om in de buurt van de brug te gaan bouwen. Om de, in het noordelijke gedeelte van Zijpe wonen­ Met kerstmis 1866 kon de nieuwe kerk aan de Bur­ de, parochianen tegemoet te komen werd er rond gerbrug in gebruik worden genomen. 1665 aan de Belkmerweg nabij een schuur Door de toename van het aantal toeristen in Zijpe als kerkruimte in gebruik genomen. Er werd toen af­ ontstond er bij de parochianen van Zuid Zijpe be­ gesproken dat een van de boeren van 'Noord' om de hoefte aan een tweede kerkgebouw. In 1967 werd er week de pastoor uit 'Zuid' met paard en wagen zou in St. Maartenszee een houten kerk gebouwd. Dit ophalen om in 'Noord' dienst te doen. kerkgebouw heeft jaren lang een belangrijke functie in het kerkelijke leven vervuld. In 1998 heeft het Twee parochies kerkbestuur dit, midden in een recreatiegebied staan­ Na 231 jaar officieel één 'Roomsch-Catholijke pa­ de, kerkgebouw verkocht.

22. Pastoors van de Rooms Katholieke parochie Zijpe en na de splitsing in noord en zuid, die van de parochie O.L.V. Geboorte Zuid Zijpe te Burgerbrug.

1632 -1643 Frans van Bruggen, pastoor te Schagen voor noordelijk Zijpe. 1632 - 1643 J. Roozendaal, pastoor te Eenigenburg voor zuidelijk Zijpe. 1643 - 1658 Ambrosius Basaeus, geassisteerd door J. Pies en R. Coetenburg. 1658 - 1684 Th (Dirk) v.d. Does. 1684 - 1706 Henri Postel de 1'Arche.

Vanwege problemen met het kapittel te Haarlem bleef de Zijper parochie drie jaar lang priesterloos. Trouw­, doop­ en rouwsa­ cramenten werden vanuit geregeld!

1710-1729 Th. van Aelst. 1729- 1746 Wilhelmus v.d. Aa. 1746-1766 J.B. Lazaar. 1766-1777 M. van Beesten., 1777-1787 G. Stadhouder. 1787-1797 M. Everard. 1797-1808 J.F. Polman. 1808-1814 C.J.C. Blankevoord. 1814-1851 J. van Deijsen. 1851 - 1860 P.L. Duvergé. 1860-1863 L.C. Spoorman. 1863-1863 J.G.H. Geerlings. 1863-1870 J.H. Kappelhof; vanwege de bouw van een nieuwe kerk in Zuid 'Bouwpastoor'. 1870-1872 Gerardus Casparus van Oort. 1872-1878 Petrus Antonius de Bruijn. 1878- 1885 Johannes Josephus Vernieuwe. 1885- 1889 Wilhelmus van Stee. 1889-1891 Petrus Johannes Buijs. 1891 - 1900 Leonardus Kleiweg. 1900-1903 Casparis Cornelis Vermeulen. 1903 - 1908 C.J.B. Olifiers. 1908- 1913 J.C.F. Jansen. 1913 - 1920 A.G. Rhee. 1920 -1925 T.J.J. de Kok. 1925- 1929 Nicolaas Johannes Bakker. 1929-1933 A.A.M. Heijdeman. 1933 -1939 Perus van Kampen. 1939- 1940 Cornelis Hermanus Olsthoorn. 1940 - 1944 Nicolaas Moolenaar. 1944- 1947 J.H. van Houten. 1947-1951 W.N. van Leeuwen. 1951 - 1956 Johannes Karskens. 1956- 1958 Cornelis Roest. 1958 - 1969 A.F. Bisschop. 1969-1974 Petrus Thoedorus Brinkman. 1974 - 1977 Martinus van Langen. 1977-1985 A.F.M. Goedhart. 1985 - 1988 P.J.H. Chapel. 1988 - 1996 J.N. Timmer."' 1996 ­heden Drs. A.J.M. Hendriks.*

* Pastoor Timmer en ook zijn opvolger pastoor Hendriks zijn naast Burgerbrug ook pastoor in de parochies en .

23. Vóór 1920 was er niet altijd een kapelaan werkzaam in de parochie 't Zand. Maar tijdens de periode van pastoor P. Slaman (1872-1893) was zijn tijdelijke as­ sistent kapelaan Petrus Nieman. Na net plotseling overlijden van pastoor Slaman was kapelaan P. Nie­ man waarnemer. Pastoor Meijer (1909-1916) had tijdelijk assistentie van Pater Zoetmulder.

Kapelaans in de parochie 't Zand.

1920-1924 Jacobus Berger. 1924 - 1926 Jacobus Hogervorst. 1926- 1929 Joannes S. Kooij. ''. v I 1928 - 1929 A.C.Schaapen 1932 - 1932 J.C. Wildenburg. 1932 - 1934 C.H. Willemse. 1934 - 1935 A.C.W. Berkhout. 1935 - 1937 CA. van Steen. 1937 - 1939 P.A. v.d. Bosch. « m 1939 - 1942 P.A. v.d. Eng. imm 1942 - 1945 M.J.A. Huiberts. 1945 - 1948 J.A.H. Buffing. 1948 - 1950 A.F. Hansen. 1950-1953 H. van 't Hart. 1953 - 1956 L. Thomas. 1956-1958 H. Schrama. 1958 - 1960 A. Douwes. 1960-1963 H. Brautigam. 1963 - 1965 G. Weel. 1965 - 1968 Th. Klawer. 1968 - 1970 J. v.d. Plas. 1970-1976 J.A. v.d. Stok.

De RK-kerk te 't Zand omstreeks 1930. Foto collectie Oudheidkamer. Na het vertrek van pastoor Groote in 1972 was kape­ laan v.d. Stok waarnemer tot 1973. Ook na het over­ lijden van pastor Van Santé is J.A. v.d. Stok, inmid­ dels pastoor in Schagen, tijdelijk waarnemer geweest.

Bronnen: Gehard door Water en Wind, B. Voets. Historie O.L.V. Visitatie 't Zand, F.A. Raateland. De Zijpe, J.T. Bremer.

Met dank aan: Th. Volkers, 't Zand. N. Besteman, Burgerbrug. J. v.d. Klugt, St. Maartensbrug. RK-kerk en pastorie van de parochie Onze Lieve Vrouw Geboorte Zuid­ W.P. van Straten, St. Maartensbrug. Zijpe te Burgerbrug.

24.