Sportmanagement

ACADEMIEJAAR 2013-2014 SPORTMANAGEMENT

A5_Sportmanagement2013_14.indd 37 7/06/13 10:16 INHOUD

3 Inleiding 6 Postgraduaat Sportmanagement POSTGRADUATE SPORTS COURSE STUDENT SATISFACTION RANKING 2012 PG SPORT™ 2013-2014 Average Quality salary three of course Quality of Quality 16 Expert Class in years after teaching job support of extra- Total graduation satisfaction satisfaction curricular Satisfaction Professioneel Sportmanagement Rank Course Provider Course Name ($) (%) (%) support (%) (%) MBA and Masters in Sports 1 Ohio University 73,973 93.3 95.0 98.3 95.5 EXPERT CLASS™ 2013-2014 Administration Sport, Economics and 2 Vrije Universiteit Brussel 46,334 92.5 80.0 85.0 85.8 26 Opleidingspartners Communications

International Master of Sport 3 Johan Cruyff Institute 51,074 86.4 79.5 88.6 84.8 30 Vakliteratuur Management

The International Centre for 34 Inschrijvingsformulier 4 The FIFA Master 63,343 86.7 70.0 85.0 80.6 Sports Studies (CIES) Vrije Universiteit Brussel 5 Deakin University MBA in Sport Management 88,774 81.8 70.5 72.7 75.0 International Academy of Sports Master of Advanced Studies in Sports 6 82,910 82.4 66.7 75.9 75.0 Faculteit Lichamelijke Opvoeding Science and Technology (AISTS) Administration and Technology en Kinesitherapie LK 7 Liverpool University MBA in Football Industries 58,106 78.3 71.7 75.0 75.0 8 Windsor University Masters in Sport Management 39,807 85.0 66.7 72.9 74.9 Kenniscentrum Sportmanagement – L402A 9 Universita Ca' Foscari Venezia Master in Sport Business Strategy 28,891 78.6 71.4 67.9 72.6

[A] Pleinlaan 2 – 1050 Brussel Real Madrid and Universidad 10 Masters in Sport Management 23,525 67.8 57.171.4 65.4 Europea de Madrid

[T] 0477-39 12 32 Note: We only accepted student satisfaction data for courses where we received a minimum of 20 per cent response rate from the 2009 alumni [E] [email protected] KEY Average salary three years after A percentage calculated from the student responses to the question ‘Do you responsesses from the question ‘‘DoDo you graduation ($) responses to the question ‘Do you (strongly (strongly agree/agree/disagree/strongly (stronglyly agree/agree/disagree/strongly [W] www.pgsport.be An average figure taken from the student’s agree/agree/disagree/strongly disagree) disagree) your course provided you with disagreee) your course provided you with current salary responses to the survey and the quality of the course teaching met your sufficient support in finding a job in the sufficientnt extra-curricular supportsupport?’?’ [W] www.expertclass.be converted into US dollars using currency expectations?’ sports industry?’ Total Satisfactionatisfaction (%(%)) rates on 19/4/12 Quality of job support satisfaction (%) Quality of extra-curricular support (%) A cumulativelative percentage fromfrom tthehe threethree www.twitter.com/pgecsport Quality of course teaching satisfaction (%) A percentage calculated from the student A percentage based on the student ‘aims achieved’chieved’ criteriacriteria totalstotals

A5_Sportmanagement2013_14.indd 2 7/06/13 10:16 “Met het ‘Postgraduaat Sportmanagement’ (PG SPORT™) en de ‘Expert Class in Professioneel Sport- management’ (EXPERT CLASS™) worden de Vrije Universiteit Brussel, de Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie en de Academie voor Sportbeleid en Management al meer dan 10 jaar erkend als absolute autoriteit in ervaringsgericht sportmanagementonderwijs. Basispijlers van dit succes: kennis van en passie voor sport! Elk jaar weer vinden tientallen pas afgestudeerde bachelors en masters uit de Lage Landen hun weg naar het voltijdse traject PG SPORT™ en kiezen Belgische en Nederlandse professionals uit het bedrijfsleven en de overheid, uit de georganiseerde sport en de recreatiesport, voor de deeltijdse opleiding EXPERT CLASS™. De uitwisseling van eigen (werk-)ervaringen met docenten en andere deelnemers werkt erg inspirerend en kruisbestuivend.”

Jos Verschueren, Directeur Sportmanagement

Sp Sportort zit bbij deze universiteit in ddee gegenen.nne De Vrije Universiteit Brussel Julien Pohl rreikteeikte metmet trots een eredoctoraat © uuitit aan Kim Clijsters (mei 2013) foto

A5_Sportmanagement2013_14.indd 3 7/06/13 10:16 expertise “De Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie heeft bijzondere expertise in huis en wil ort die maximaal doorgeven aan de studenten. De Bewegingswetenschappen vormen een boeiend en management

professioneel p bloeiend interdisciplinair onderzoeksdomein en drukken zich uit in diverse fundamentele en toege-

paste onderzoeksthema’s. Tegelijkertijd proﬁ leert onze academische expertise zich in de uitbouw s

kennis grensverleggend J.Pohl © van maatschappelijk en wetenschappelijk relevant onderzoek over het management van de sport.”

foto maatschappelijk Prof. dr. Eric Kerckhofs, Decaan Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie trots “De sportsector is geëvolueerd van een seller’s market naar een buyer’s market. De ontwikkeling van de sportmarkt stimuleert de toename van kwaliteit, professionaliteit en effectiviteit. De hedendaagse

sportconsument stelt alsmaar hogere eisen naar aanbod, betrouwbaarheid, innovatie en klantgerichtheid. contracten De overheden, bedrijven en media verwachten navenante competenties en professionaliteit B. Mergaerts B. in ruil voor aanzienlijke subsidies en stevige sponsoring.” ©

Prof. dr. Jo Van Hoecke, Academisch directeur Sportmanagement foto

“De vakgroep SBMA heeft als prioritaire onderzoeksthema’s o.a. jeugdsport, topsport en studie, topsport en na-carrière, sociaal kapitaal via sport, ... De wetenschappelijke resultaten gebruiken we in het academisch onderwijs, de permanente vormingen en in adviesverstrekking voor beleidsmakers en managers in de sportwereld. We hebben ook kwaliteits- projecten opgezet in de sportclub (IKGym en IKSport) en via PASS (www.doublepass.com). Internationaal bundelen we B. Mergaerts B. © onze krachten met andere universiteiten, o.a. via de European Association for Sport Management (EASM).” foto Prof. dr. Marc Theeboom, Voorzitter Vakgroep SBMA

A5_Sportmanagement2013_14.indd 4 7/06/13 10:16 onderwijs werkveld sociaal uniek bedrijfsleven gezond p interactie

leven praktijk onderzoek passie investering ontlading beleid

overheid contacten studie successen

“De Vrije Universiteit Brussel vervult een belangrijke rol in de ontwikkeling van de sportsector in Vlaanderen, Nederland en ver daarbuiten. Het is de blijvende ambitie van de universiteit om haar Kenniscentrum voor Sportmanagement verder uit te bouwen.” Prof. dr. Paul De Knop, Rector

A5_Sportmanagement2013_14.indd 5 7/06/13 10:16 POSTGRADUAAT SPORTMANAGEMENT ACADEMIEJAAR 2013-2014

Sport is een wijdverspreide activiteit van grote maatschappelijke betekenis. Sport telt miljoenen deelnemers, haalt een omzet van miljarden euro en vertegenwoordigt vele duizenden arbeidsplaatsen. Topsport, recreatiesport of gewoon sociaal en actief bezig zijn? Elke sporttak en recreatievorm vraagt om een gepaste opleiding in een competente en geprofessionaliseerde omgeving.

PG SPORT™ gaat zijn 12de jaar in. Dit postgraduaat is en blijft uniek in België en Nederland, en daar zijn we trots op. De opleiding combineert commercieel-economische kennis met inzicht in sport en in actieve vrijetijdsbesteding. Het jaar- programma bereidt de studenten voor op boeiende managementfuncties in de sportwereld. Afﬁ niteit met sport en de sportbranche is essentieel.

“PG SPORT™ richt zich tot juniors op zoek naar een commercieel-economische aanvulling op hun basisdiploma bachelor of master, en is dé springplank naar een eerste baan in de sport.”

De Vrije Universiteit Brussel en haar Faculteit LK zijn de thuisbasis van de voltijdse postgraduaatopleiding PG SPORT™. De Vakgroep SBMA van de Faculteit LK in samenwerking met ASBM van Arko Sports Media zijn de stuwende krachten achter de gespecialiseerde opleidingen PG SPORT™ en EXPERT CLASS™.

A5_Sportmanagement2013_14.indd 6 7/06/13 10:16 “Ik heb gisteren een contract getekend bij de Vlaamse Sportfederatie – Risicovechtsportplatform. Eindelijk een nieuwe uitdaging, een droom gaat in vervulling. Dankzij PG SPORT!” (Ine Daelman, VSF)

UNIEK POSTGRADUAAT TOEKOMSTGERICHTE INVESTERING

• Topdocenten met jarenlange ervaring in sportmanagement Het inschrijvingsgeld geeft recht op lesdeelname, verzekering, of in sectoren nauw verwant aan sport examengeld, cursussen en presentaties, vakboekenpakket (zie p. 30-31), • De fundamenten van bedrijfsmanagement aangevuld outdoordag in Durbuy, conferenties en seminaries. met een professionele training in sportmanagementvaardigheden en met talrijke praktijkvoorbeelden Additioneel: wedstrijden evenementenbezoek (Diamond Games, • Actieve integratie in het werkveld i.s.m. Vlajo (Vlaamse Jonge thuismatch van West Ham United in de Premier League en van de Rode Ondernemingen), als polyvalent medewerker en/of junior consul- Duivels, Sportnext Event, Wielerzesdaagse Gent, ... ), congresdagen tant in een maatschappelijk gericht Sport Business Project (SBP) (City en Sportmarketingcongres Antwerpen, Voetbal International • Vrijstelling voor modules 1 en 4 van de opleiding Marketing Congres), midweekski in Frankrijk, Oostenrijk of Italië, ... ‘Sportgekwaliﬁ ceerd Ambtenaar’ in Vlaanderen Onder voorbehoud van wijziging: een mooie reductie voor een ﬁ tness- • Sportcareers cv-coaching en netwerking abonnement in Health City-Sportcomplex VUB. • Teambuildingactiviteiten met o.a. outdoordag in Durbuy, midweekski in Frankrijk, Oostenrijk of Italië, thuismatch van Toelating op basis van (e-)motivatiebrief, cv en kennismakings- West Ham United in de Premier League en van de Rode Duivels, ... gesprek met de programmadirecteur. Het aantal inschrijvingen is • Ervaringsgericht leren via studiebezoeken (sportevenementen, beperkt tot 70 deelnemers, om een optimale en vlotte interactie tussen congressen, seminaries) en mogelijkheid tot stage studenten, docenten en programmaleiding te behouden. Iso Sport

• Combinatiemogelijkheid met topsport, zoals alumni PG SPORT™ ©

Jerke VAN DEN BOGAERT (skiën), Eva WILLEMARCK (bobslee) en foto Katrien VERSTUYFT (triatlon)

A5_Sportmanagement2013_14.indd 7 7/06/13 10:16 HEB JE REEDS EEN VAN DEZE DIPLOMA’S? OPENT DEUREN NAAR JOBS ALS...

Diplomavereisten PG SPORT™: • Marketingcoördinator bij een sportartikelenfabrikant, verkoop- • Diploma hoger onderwijs 1 cyclus, zoals bachelor in lichamelijke manager in een sportzaak, account handler bij sportmerken opvoeding, marketing, bedrijfskunde, communicatiemanagement, • PR-verantwoordelijke, coördinator sportsponsoring, eventmanagement, informatica, offi ce management, boekhouden, eventmanager, projectmanager, communicatiemedewerker bij toerisme, sociaal werk, ... sportbonden, sportverenigingen, sportfederaties, eventbureaus • Diploma hoger onderwijs 2 cycli, zoals master in het vertalen of en sportreisorganisatoren tolken, industrieel ingenieur of master in handelswetenschappen, … • Sportgekwalifi ceerd ambtenaar, sportadviseur, sportpromotor, • Academisch diploma, zoals master in lichamelijke opvoeding, sporttechnisch medewerker, projectmedewerker, vrijetijds- kinesitherapie, farmacie, rechten, fi lologie, psychologie, sociologie, coördinator bij sport-, en recreatiediensten van gemeenten, ingenieur, geschiedenis, communicatie-, sociale en politieke, steden en provincies economische en agogische wetenschappen, … • Junior manager bij recreatie- en sportparken of outdoorcentra, begeleider van sportieve reizen DE EXTRA OPLEIDING PG SPORT™... • Onderzoeker bij Vakgroep SBMA • Productie-assistent bij een sportzender, sportjournalist Staat voor • Beleidsmedewerker bij een sportinstantie Kennis • Kunde • Kennissen • Krachten • Kansen

A5_Sportmanagement2013_14.indd 8 7/06/13 10:16 BIJ VOLGENDE BEDRIJVEN

Adidas Group, Vlaamse Handbal Vereniging, RTL Sport, Health City, BOIC, Vlaamse Liga Paardensport, Decathlon, Vlaams Instituut voor Sportbeheer en Recreatiebeleid, Vlaamse Atletiekliga, Dug Out, Vlaamse Sportfederatie, Puma, Jespo, Football +Foundation, Corelio, Jupiler Pro League, Belgian Paralympic Committee, Golazo, Voetbal- federatie Vlaanderen, Sportizon, Red Bull, Sporza, gemeentelijke, provinciale en stedelijke sportdiensten, Fitness.be, GymFed, AS Adventure, VAAV Communications, Parantee, G-Sport Vlaanderen, Sporting Telenet, Vlaamse Wielrijdersbond, ...

OF START JE EIGEN ONDERNEMING

Sportbedrijven die hun wortels hebben in PG SPORT™ en/of EXPERT CLASS™: Board & Breakfast, Double PASS, Maspoe, Progress Surfcamps, Sponsorade, Sportcareers, Sportizon, Sporteva, YBRO Sports Writing, Wafel Sports Management,… Jul Clonen © foto

A5_Sportmanagement2013_14.indd 9 7/06/13 10:16 5 MODULES EN CAPITA SELECTA 2. Sport en management • Sport en management - 4 SP 1. Sport als commercieel-economisch werkterrein Rudy Heylen • Sport in de wereld. Sport in historisch perspectief - 3 SP • Sport en people management/gezondheidsmanagement - 4 SP Gastcolleges Rudy Heylen, Tim Vermeire, Rik Snoeckx • Sport en economie - 8 SP • Sport en ﬁ nancieel management - 3 SP Gastcolleges Danny Maes • Sport en marketingcommunicatie - 8 SP Marko Heijl 3. Sport en communicatie • Sport en geopolitiek - 4 SP • Sport en communicatie- en mediamanagement, business Hans Vandeweghe communication, PR en carrièreontwikkeling – 4 SP • Strategische sportmarketing - 3 SP Christian Deglain en Jelle Verdoodt drs. Berend Rubingh • Sport en graﬁ sche communicatie: concepten, • Sport en recht in België en in Europa - 4 SP technieken, digitale en social media - 3 SP mr. Geraldine Mattens, dr. An Vermeersch, Dirk Goossens, misjel Vossen, Frank Nicolaï dr. Stefaan Van Den Bogaert

A5_Sportmanagement2013_14.indd 10 7/06/13 10:16 • Seminariedag Vakgroep SBMA: 4. Sport en meertalige communicatie Prof. dr. Marc Theeboom et al.: Sport en Ontwikkeling • Sport-Engels (Premier League, First Division) - 3 SP Prof. dr. Jo Van Hoecke et al.: Sport en Kwaliteitsmanagement Filip Noë-Haesendonck, William Fenton Prof. dr. Paul Wylleman et al.: Sport en Lifestylemanagement • Sport-Frans (Division d’Honneur, Première Division) - 3 SP Prof. dr. Veerle De Bosscher et al.: Topsport in internationaal Katrien Lannoy perspectief 5. Sport en ondernemerschap • Sport Business Project - 6 SP - Kristof Ooms (Vlajo), Jos Verschueren DOCENTEN EN GASTSPREKERS

Capita selecta Sportbeleid en -management • Academici met onderzoeksspecialisatie in sport en management • Introdag PG SPORT™ • Bedrijfsdocenten met bijzondere aandacht voor recente evoluties Jelle Verdoodt, zaakvoerder Sportcareers.be: Sport & Careers en tendensen in de sectoren sport, economie en communicatie Dixie Vandewiele, diensthoofd Sport: Sport@VUB • Gastsprekers EXPERT CLASS™ (zie pag. 21 e.v.) • Sprekers uit een nationaal en internationaal netwerk van kern- en gastdocenten Iso Sport © foto

A5_Sportmanagement2013_14.indd 11 7/06/13 10:17 “Met drie diploma’s op zak, haal ik nog steeds kennis, het is nog steeds een sportbuffet waar 20 LESWEKEN

Lesrooster PG SPORT™ 2013-2014 • 2 perioden van elk 10 lesweken • 16 lesuren gemiddeld per week • Dinsdag, donderdag en vrijdag tussen 9u30 en 16u30 (geen springuren); woensdag van 9u tot 12u; vrij op maandag en woensdagnamiddag • Maandelijkse mededeling van alle lessen, lesuren, lokalen en extra activiteiten

Begin oktober tot eind december 2013 We werken de basisprincipes van management, communicatie en economie uit binnen de sportcontext: • Sport in de wereld • Sport en geopolitiek • Sport en marketingcommunicatie • Sport en communicatiemanagement • Sport en management • Sport en recht

Red Bull Content Pool • Sport en graﬁ sche communicatie ©

foto • Sport en economie

A5_Sportmanagement2013_14.indd 12 7/06/13 10:17 het meeste voldoening uit PG SPORT™! Het was niet alleen de sportsaus over mijn eerdere ik van geniet!” (Kevin De Smedt, G-Sport Vlaanderen)

Eind januari tot eind april 2014 EXAMENS Vanuit de speciﬁ eke invalshoek ‘sportmanagement’ gaan we dieper in op de basisvakken. De theoretische onderbouw vullen we aan met actuele • Toelating tot deelname aan de examens impliceert het regelmatig casestudies én praktische toepassingen. Actuele sportmanagement- bijwonen van de lessen en de ervaringsgerichte activiteiten. vraagstukken worden opgelost. De parate kennis van Engels en Frans • Januari 2014: mondelinge en schriftelijke examens over de eerste frissen we op. Zo bereiden PG SPORT™’ers zich voor op nakende cursusperiode. De behaalde punten worden deﬁ nitief verrekend in sollicitatiegesprekken in een meertalige sportbusinessomgeving. de eindscore van de eerste zittijd. • Mei 2014: eindexamens voor de tweede cursusperiode. • Augustus-september 2014: tweede zittijd. GETUIGSCHRIFT • Uitwerking van individuele opdrachten en groepsopdrachten, o.a. een Sport Business Project, een assignment Sport-Engels, een Het getuigschrift Postgraduaat Sportmanagement wordt, op basis persbericht, een tekstopdracht Sport-Frans. van een volledig en met succes gevolgde opleiding, uitgereikt door de Vrije Universiteit Brussel, ondertekend door rector Prof. dr. Paul De Knop. PG SPORT™ AWARD MR. SIGURD VANDEBUERIE De opleiding en het getuigschrift zijn een extra troef voor een boeiende loopbaan in de sportsector en werken als springplank naar de deeltijdse Ieder jaar wordt de prijs PG SPORT™ mr. Sigurd Vandebuerie uitgereikt vorming EXPERT CLASS™ (zie pag. 16 e.v.). aan de beste, meest verdienstelijke student van PG SPORT™.

A5_Sportmanagement2013_14.indd 13 7/06/13 10:17 Julien Pohl © foto

COÖRDINATIE BETALING

• Jos Verschueren, directeur Sportmanagement, Na ontvangst van factuur dient het inschrijvingsgeld van 3.395 euro Managing Director Com Together - Sports & Communication, voor aanvang van het academiejaar overgeschreven te worden op onafhankelijk adviesbureau in sportcommunicatie VUB-rekeningnummer 001-0686459-66 met vermelding [E] [email protected] ‘WDCO57 / SBMAINK4 + naam deelnemer’. [T] +32 (0)477-39 12 32 • Prof. dr. Jo Van Hoecke, academisch directeur Sportmanagement ANNULATIE [E] [email protected] Voor de start van het academiejaar: terugbetaling van het volledige • Carine Van Den Houcke, ofﬁ ce manager Sportmanagement studiegeld verminderd met 80 euro administratieve kost. [E] [email protected], [T] +32 (0)2-629 27 12 Voor eind november 2013: terugbetaling van 50% van het studiegeld • Jelle Verdoodt, conversation & alumni activation manager verminderd met 80 euro administratieve kost. [E] [email protected] Na 30 november 2013: geen terugbetaling.

A5_Sportmanagement2013_14.indd 14 7/06/13 10:17

Parijs BUS 341

E19 UKKEL UKKEL BUS 343 BEREIKBAARHEID CAMPUS ETTERBEEK Ring

BUS 348 BUS 95 VORST VORST E411 Kroonlaan BUS 349 BUS 71

BUS 178 ETTERBEEK ETTERBEEK Station Etterbeek

ANDERLECHT ANDERLECHT 5 Min.

BUS C Gebouw L, hoek Triomﬂ aan en GeneraalBRUSSEL Jacqueslaan, toegang 8, 13 B E C TRAM 23-24-25

D 5 Min. Centrum vlakbij NMBS-station Etterbeek enSCHAARBEEK metro- en tramhaltes.

F Pleinlaan 12

Gent/Oostende

EVERE EVERE Zie ook www.vub.ac.be/infoover/campussen E40 11 Esso

A12 JETTE Antwerpen G i

Vilvoorde E19

Antwerpen Vilvoorde BRUSSELS 10

AIRPORT Antwerpen

JETTE Zaventem E40 Gent/Oostende EVERE E40 Ruiterijlaan SCHAARBEEK Leuven Luik K 9 BRUSSEL L Tweede Lansiers Delta Regimentlaan ANDERLECHT ETTERBEEK 11 Min. Ring TRAM 23-24-25 VORST Tervuren E411 Triomﬂ 5 Min. 6 aan P Infopunt Studenten E411 i Namen E19 UKKEL Hankar 14 Parijs 15 Min. 7 0 Campusingangen

Colruyt Campusingangen, enkel toegang 8 Gen. Jacqueslaan 0 voor voetgangers Copyland

BUS 34 ?? Min. Loopafstand tot aan het Infopunt Studenten Vrije Universiteit Brussel, BUS 345 Vrijwilligerslaan BUS 344 Pétillon Waversesteenweg Luchtmachtlaan Eet- en/of drankgelegenheid 8 Min. Faculteit Lichamelijke Opvoeding 12 Min. Centrum Ring Zwembad en Kinesitherapie, Gebouw L, E40 P Parking Pleinlaan 2, 1050 Elsene (Brussel) E19

A5_Sportmanagement2013_14.indd 15 7/06/13 10:17 EXPERT CLASS IN PROFESSIONEEL

De sportwereld professionaliseert. Sportorganisaties gaan niet alleen een sportieve competitie aan, maar ook een commercieel- economische. Sportclubs, sportbonden en sportdiensten doen steeds meer beroep op het talent van commercieel directeuren, managers, sportmarketingspecialisten en -consultants. Voor sportorganisaties is een samenwerking met media, overheden, sponsors en andere stakeholders van groot belang.

Sport wordt steeds belangrijker in de complexe communicatiestrategieën van overheden en het bedrijfsleven. Gemeenten, steden en provincies proﬁ leren zich nadrukkelijker via sport. Ondernemingen, zowel multinationals als KMO’s/MKB’s, en mediagroepen verbinden graag hun naam aan performante clubs, evenementen en atleten.

De Expert Class professionaliseert (ex-)topsporters, managers, beleidsverantwoordelijken en (startende) coördinatoren binnen sportorganisaties, sportverenigingen en overheden.

De Expert Class in Professioneel Sportmanagement is een gespecialiseerd en wetenschappelijk onderbouwd ervaringsprogramma toegespitst op de sportsector. Deze vorming biedt een uiterst gevarieerd en praktijkgericht totaalpakket waarbij alle aspecten van sportmanagement aan bod komen. De EXPERT CLASS™ is erkend door Bloso Sportkaderopleidingen binnen het kader van de decretale verplichting van personeel van de Vlaamse Sportfederaties om jaarlijks bij te scholen (o.a. sport- of managementgerelateerd).

De 15de jaargang van de lessenreeks EXPERT CLASS™ bouwt verder op de succesvolle edities van de voorbije jaren. De Vrije Universiteit Brussel, de Vakgroep SBMA en ASBM onderkennen de razendsnelle ontwikkeling in sportmanagement en -marketing en dragen bij tot de professionalisering van de sportsector.

A5_Sportmanagement2013_14.indd 16 7/06/13 10:17 SPORTMANAGEMENT PROFESSIONEEL ERVARINGSPROGRAMMA

• Docenten met jarenlange ervaring in sportmanagement of in sectoren nauw verwant aan sport • Uitgebreide theorie en talrijke voorbeelden met een link naar de dagelijkse praktijk • Namen deel: bachelors en masters LO en Kine met enkele jaren werkervaring, en ook (ex-)topsporters en (ex-)topcoaches, zoals Karin DONCKERS (paardensport), Didier SIMONS (handbike), Hanna MARIEN (atletiek), Vincent EUVRARD (voetbal), Sven VAN DER JEUGT (voetbal), Garry DEGRAEF (voetbal), Sven VERMANT (voetbal), Jan DE BRANDT (volleybal), Griet CAPPELLE (volleybal),… • EXPERT CLASS’ers van vorige edities kwamen uit volgende bedrijven of organisaties: ISB-Buurtsport Defensie Vlaamse kabinet Vlaams minister van Sport De FitnessOrganisatie Badminton Den Haag Decathlon liga Oegstgeest

Antwerpen ISU International University Sports

KBWB KBVB Golazo GymFed “Ik kan de opleiding Brussels Athletics ™ Vlaamse Sportfederatie Vlaamse Liga voor Gehandicaptensport EXPERT CLASS alleen Gelderse Sportfederatie Coca-Cola Belgium

Celio NAU Fontys Sporthogeschool maar toejuichen”, BelfiusDeloitte Bloso dr. Jacques Rogge, KBC Club Med Vlaamse Bergsport Federatie Belgacom 2001-2013 voorzitter IOC IOC © sportbonden KBGF (in Business News, jg. 1, nr. 2, 2002, pag. 10-11) foto

A5_Sportmanagement2013_14.indd 17 7/06/13 10:17 “De EXPERT CLASS™ heeft mijn wereld weer wat groter gemaakt en daar draait het in het leven nu eenmaal om.” (Kris Bellon, Referee Manager KBVB)

EXPERTS ‘ON TOUR’

Rechtstreeks contact met de sportpraktijk door deelname aan sportevenementen, congressen, symposia, beurzen en/of wedstrijden, kortom Experts ‘On Tour’: Global Sports Forum Barcelona, PSV Stadiontour en TripleDouble Sportmarketing, Giro d’Italia Oegstgeest, Millennium Golf Paal- Beringen, Nike Europe Hilversum, UEFA-UCI-IOC Lausanne, Sportnext Event, Studio Sport 50 Jaar Hilversum, gemeente Den Haag, gemeente Zoetermeer, Dag van de Trainer Gent, International Conference on Sports Events & Economic Impact Kopenhagen, Londen ‘Upton Park’ West Ham United en Queen Elizabeth Olympic Park, Wimbledon, Twickenham, Lords, Wembley, Epsom Downs Racecourse, didactische midweekski Oostenrijk, Frankrijk of Italië (jaarlijks), Davis Cup en Fed Cup Tennis, Brussels Open, Kim’s Thank You Games, Rotterdam ‘De Kuip’ Feyenoord, Barcelona ‘Nou Camp’, Amsterdam ‘Arena’, 2nd International Conference on Sports and City Marketing Rotterdam.

De ervaringsprogramma’s Sportmanagement zijn Charity Partner van de NEC Wheelchair Tennis Masters – Belgium (www.wctmasters.be). Elk academiejaar is er ook de Sports Mystery Guest (2002-2012): Michèle GEORGE & Wim DECLEIR, Dominique MONAMI, Philippe LEJEUNE, Piet DEN BOER, Jean-François DE SART, Frank DE BLEECKERE, Dixie DANSERCOER en Julie BROWN, Joël SMETS, Kathleen SMET, Stefan EVERTS.

NETWERKING EN VACATURES

• Afgestudeerden worden per e-mail en/of via sportcareers.be uitgenodigd op terugkomactiviteiten met geactualiseerde casestudies, meet-ups, workshops, seminaries, netwerkevents of binnen- en buitenlandse incentives. • Nog via sportcareers.be blijven alumni op de hoogte van vacatures in het brede sportwerkveld.

A5_Sportmanagement2013_14.indd 18 7/06/13 10:17 5 MODULES

1. Sport en organisatiekunde 3. Sport, beleid en maatschappij • Sport in de wereld en in de samenleving • Analyse van huidige en toekomstige overheidsbeleid inzake sport • Kenmerken van sportorganisaties • Analyse van toekomstige ontwikkelingen in de sportbranche • Juridische aspecten van sportverenigingen • Sport en geopolitiek • Leefbaarheid, inrichting en ontwikkeling van sportorganisaties • Ethische aspecten van de sport • Sportorganisatieverbetering 4. Sport en ondernemerschap 2. Sport en management • Creatief ondernemen • Sport en people management • Strategisch management en eventmanagement • Sport en gezondheidsmanagement • Sportmarketing, sportcommunicatie en sportsponsoring • Marketingbeleid van sportorganisaties • Sport als marketingcommunicatieinstrument 5. Eindopdracht • Sport als PR-hefboom • Paper over een actuele topic uit de eigen praktijk of • Sport en mediarelaties uit het geambieerde werkveld • Communicatieve en managementvaardigheden: mediatraining, • Presentatie van de paper voor de medecursisten en een jury, conﬂ icthantering, leidinggeven en teambuilding samengesteld uit kerndocenten en de programmadirecteur

A5_Sportmanagement2013_14.indd 19 7/06/13 10:17 25 LESDAGEN

• Van donderdag 10 oktober 2013 tot eind juni 2014 • Lessen telkens op donderdag van 14u tot 21u, inclusief kofﬁ epauzes en dinnerbuffet met dranken in restaurant Bootshuis

DOCENTEN EN GASTSPREKERS

• Professoren uit de universitaire onderzoekswereld • Praktijkdocenten en vooraanstaande gastsprekers uit de sporten bedrijfswereld komen hun ervaring en kennis delen • De kwaliﬁ caties van de docenten waarborgen een geslaagd evenwicht tussen theoretische onderbouw en praktijkgerichte bovenbouw • De organisatoren behouden het recht om het docentenkorps aan te vullen of aan te passen bij onvoorziene Belgian Paralympic Committee Belgian Paralympic © omstandigheden foto

A5_Sportmanagement2013_14.indd 20 7/06/13 10:17 Nationaal en internationaal netwerk van docenten en gastsprekers:

• dr. Adri BROEKE, lector emeritus Sportmanagement, • dr. Jeroen SCHEERDER, hoofddocent Sportmanagement en Sport- Hanze Instituut voor Sportstudies Groningen beleid, Sociale Kinesiologie en Sportmanagement, KULeuven • Gijsbregt BROUWER, sport & media strategist, Brightguys • dr. Marc THEEBOOM, hoogleraar Bewegingsagogiek, • dr. Veerle DE BOSSCHER, doctorassistent Sportbeleid, voorzitter Vakgroep SBMA, Vrije Universiteit Brussel Vrije Universiteit Brussel • dr. Stefaan VAN DEN BOGAERT, professor Europees Recht, • dr. Paul DE KNOP, rector, gewoon hoogleraar Sportbeleid en Universiteit Leiden Management, Vrije Universiteit Brussel • Hans VANDEWEGHE, algemeen directeur, Wielerbond Vlaanderen • William FENTON, managing director, Sponsorship Consulting • dr. Jo VAN HOECKE, docent Sportmanagement en -marketing, • Andy HANCOCK, founder & director, VAAV Communication Vrije Universiteit Brussel, CMO Double Pass • Marko HEIJL, sponsorship & PR manager, Belisol • Tim VERMEIRE, managing partner, ATTENTIA-Still Movin’ • Rudy HEYLEN, sports mental coach, HeavyMental • dr. Hans WESTERBEEK, directeur Institute of Sport, Exercise and • dr. Wim LAGAE, hoofddocent marketing (communicatie), Active Living (ISEAL), Victoria University, Australië Thomas More Antwerpen, deeltijds hoofddocent sportmarketing, • dr. Paul WYLLEMAN, hoogleraar Sportpsychologie, KULeuven coördinator Topsport en Studie, Vrije Universiteit Brussel • mr. Johnny MAESCHALCK, advocaat, Van Landuyt & Partners, docent Sportrecht, Vrije Universiteit Brussel • drs. Berend RUBINGH, directeur, Manage-to-Manage Europe

A5_Sportmanagement2013_14.indd 21 7/06/13 10:17 “De EXPERT CLASS™ betekende voor mij uitgebreide kennis opdoen in sportsponsoring en -marketing. Daarnaast was het een uitgelezen mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen met andere professionals uit de sportbranche uit zowel België als Nederland.” (Milan van Wersch, Huis voor de Sport Limburg - NL)

Volgende sprekers waren reeds te gast: DOELGROEP EN TOELATINGSVOORWAARDEN Joop ALBERDA (Nederlands herenteam volleybal), Eddy ANNYS (Rand- stad), Dominique BAEYENS (Belgium Men Volley), Guy BUELENS (West De EXPERT CLASS™ richt zich tot (ex-)topsporters, managers, Ham United, Belgian Irons), dr. Bert DE CUYPER (KULeuven), Christian beleidsverantwoordelijken en (startende) coördinatoren binnen DEGLAIN (Daoust Outplacement), Stef DEHANTSCHUTTER (Vlaamse Liga sportorganisaties, sportverenigingen en overheden. voor Gehandicaptensport), Caroline DE ROOSE (Randstad), Eddy DESMEDT (Topsport, BOIC), Stefaan LAMMENS (één, Sporza), Piet MOONS (BSTC), Toelating op basis van (e-)motivatiebrief, cv en kennismakingsgesprek. Bart OOIJEN (European Commission DG Education and Culture), Hugo Het aantal inschrijvingen is beperkt tot 25 deelnemers. SCHOUKENS (Double Pass), Hennie STAMSNIJDER (Shimano Europe), Dick VANDE VYVERE (JustFit), Herman VAN DRIESSCHE (SVS), René VIJT (ISM), Toelatingsvoorwaarden: Jacob VANLUCHENE (Red Bull), Michel FRANCKEN (Sportizon), • Vooropleiding op academisch of hoger onderwijsniveau Will LLOYD (Global Sports Jobs), Cees WIJBURG, Peter WILLEMS (UEFA), • Of gelijkgesteld door relevante werkervaring en/of actieve Jelle VERDOODT (Sportcareers), Ellen VOLCKAERT (Belgian Paralympic (na-)carrière in de sport Committee), Guillaume GOBERT (Belgian Paralympic Committee), Peter VAN DEN ABEELE (UCI), dr. Jacques ROGGE (IOC), et al. INSCHRIJVINGSGELD

Het inschrijvingsgeld bedraagt 4.395 euro (exclusief 21% BTW) voor 25 lesdagen, inclusief boekenpakket, kofﬁ e en dinnerbuffet met dranken.

A5_Sportmanagement2013_14.indd 22 7/06/13 10:17 Belgian Paralympic Committee Belgian Paralympic © foto

COÖRDINATIE GETUIGSCHRIFT

• Jos Verschueren, directeur Sportmanagement, Het getuigschrift Expert Class, ondertekend door de organisatoren, Managing Director Com Together - Sports & Communication, wordt uitgereikt door de Faculteit Lichamelijke Opvoeding van de onafhankelijk adviesbureau in sportcommunicatie Vrije Universiteit Brussel. [E] [email protected] [T] +32 (0)477-39 12 32 • Prof. dr. Jo Van Hoecke, academisch directeur Sportmanagement LOCATIE [E] [email protected] • Carine Van Den Houcke, ofﬁ ce manager Sportmanagement Sportimonium, Bloso-domein Hofstade, [E] [email protected], [T] +32 (0)2-629 27 12 Trianondreef 19, 1981 Hofstade (bij Mechelen) • Jelle Verdoodt, conversation & alumni activation manager Aparte toegang voor EXPERT CLASS™ via dienstingang Sportimonium [E] [email protected] Meer info: www.sportimonium.be of www.expertclass.be

A5_Sportmanagement2013_14.indd 23 7/06/13 10:17 hMECHELEN N26 LEUVEN BEREIKBAARHEID SPORTIMONIUM

Tervuursesteenweg Bloso-domein hDienstingang h 24 ANTWERPEN E19 BRUSSEL Expert Class

Trianondreef

Afrit 11 Zemst - Hofstade Bloso-domein Wegbeschrijving: • E 19 - Brussel-Antwerpen - afrit 11 Zemst-Hofstade Bloso-domein

i N227 • N26 - Mechelen-Leuven - afslaan Bloso-domein Hofstade

A5_Sportmanagement2013_14.indd 24 7/06/13 10:17 ACADEMIE VOOR SPORTBELEID EN MANAGEMENT De sportwereld evolueert. Om je hierop voor te bereiden, biedt de Academie voor Sportbeleid en Management kwalitatief hoogwaardige, objectieve en praktijkgerichte informatie, onmisbaar bij de uitoefening van een sportberoep of een carrière in de sport. Het is een instituut vóór en dóór de bedrijfstak. Kennis en vaardigheden van gerenommeerde vak- en veldexperts worden er gebundeld en omgezet tot direct toepasbare en op de beroepspraktijk gerichte opleidingen, congressen, studiereizen, studieboeken en vaktijdschriften. Via deze weg vergroten managers, marketeers, medewerkers van sportorganisaties, beleidsmakers en vele andere professionals hun kennis, kunde, kennissennetwerk, kansen en krachten in de sport. De Academie is een onderdeel van Arko Sports Media (www.sportsmedia.nl). Deze uitgeverij brengt zeer succesvolle sportvakbladen op de markt en geeft een groot aantal boeken uit rond professioneel sportmanagement. Wij hopen en wensen dat de ASBM mag bijdragen tot de verdere ontwikkeling van de sport en tot de professionalisering van al diegenen die hun werk en hun passie vinden in deze uiterst boeiende bedrijfstak. Thomas Schreyer Michel van Troost en Jos Verschueren © foto

A5_Sportmanagement2013_14.indd 25 7/06/13 10:17 OPLEIDINGSPARTNERS

Samenwerkingsverbanden Sportimonium

• Vrije Universiteit Brussel Het Sportimonium geeft het boeiende verhaal van de sport weer • Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie aan de hand van collectiestukken, verrassende objecten, prachtige • Vakgroep Sportbeleid en -Management afﬁ ches, bijzondere foto’s en tv- en radiofragmenten. Er is een • Com Together - Sports & Communication, documentatiecentrum voor wetenschappelijk onderzoek en een onafhankelijk adviesbureau voor sportcommunicatie belevingstraject waar de museumbezoeker oudere en minder bekende sporten kan beoefenen. Je bewondert er trofeeën en Structurele partners voorwerpen van grote sporthelden: de olympische spikes van Tia Hellebaut, het judopak van Gella Vandecaveye, de slede van • Academie voor Sportbeleid en Management Dixie Dansercoer, de wereldkampioen-crossmotor van Joël Smets,… • Arko Sports Media (www.sportsmedia.nl) In de volkssportentuin test je allerlei traditionele sporten uit. De • Vlajo (www.vlajo.org) museumcollectie van bijna 30.000 stuks wordt tentoongesteld • ISOsport (www.isosport.be) in het vroegere strandgebouw. Het Sportimonium ligt op het • Sportimonium (www.sportimonium.be) prachtige Bloso-domein van Hofstade aan de rand van een meer • Sportcareers (www.sportcareers.be) met het tweede grootste binnenstrand van België.

Bloso-domein Hofstade, Trianondreef 19, 1981 Hofstade-Zemst Tel.: +32 (0)15-61 82 22 • www.sportimonium.be

A5_Sportmanagement2013_14.indd 26 7/06/13 10:17 27

A5_Sportmanagement2013_14.indd 27 7/06/13 10:17 Vlaamse Jonge Ondernemingen (Vlajo) wil met de leer- Het Kenniscentrum en Netwerkplat- ondernemingen jongeren prikkelen en zin geven tot form voor Sportmanagement van de ondernemend gedrag. Vlajo maakt studenten al vroeg Vrije Universiteit Brussel is een uniek vertrouwd met ondernemerschap en mobiliseert bedrijven informatie- en netwerkplatform voor en onderwijsinstellingen tot een win-win relatie om zo bij alle sportmanagementthema’s. te dragen tot de welvaart en het welzijn in ons land. Je vindt er documentatie, informatie, De vlotte samenwerking tussen Vlajo en PG SPORT™ leidt researchbronnen voor papers, thesissen elk academiejaar tot een twintigtal sportgerelateerde en doctoraten, maar ook contacten in en maatschappelijk geörienteerde projecten. In deze binnen- en buitenland en grensover- Sport Business Projects proﬁ leren en ontwikkelen schrijdende netwerkmogelijkheden. PG SPORT™’ers zich als junior consultants gespecialiseerd in sportbeleid en sportmanagement. Meer info uitsluitend na afspraak via www.vlajo.org [email protected].

A5_Sportmanagement2013_14.indd 28 7/06/13 10:17 Sportcareers.be is een uniek carrièreplatform in België en Nederland. Deze sportvacaturewebsite ondersteunt sport- professionals door het aanreiken van informatie over werken en ondernemen in de sport, door het organiseren van seminars en netwerkevents en door het aanbieden van sportcareers coaching. phd_ph_ © ISOsport reist de wereld rond om alle grote sportevenementen te bezoeken op zoek naar ‘het’ moment. Het indrukwekkende fotoarchief wordt dagelijks aangevuld met de meest verbazing- wekkende sportbeelden. www.isosport.be Erica Coppey - Red Panthers Erica Coppey - Red Panthers

A5_Sportmanagement2013_14.indd 29 7/06/13 10:17 BOEKENPAKKET VAKLITERATUUR (INBEGREPEN IN HET

Sportmarketing- Sport en Strategische

communicatie Sport en economie: economie: sportmarketing samen in de spits

Wim Lagae Trudo Dejonghe samen in de spits H. Westerbeek, Uitvoering: paperback, Trudo Dejonghe B. Rubingh, D. Shilbury 480 pagina’s Uitvoering: paperback, en S. Quick. Uitvoering: Prijs: € 39,50 excl. btw 533 pagina’s paperback, 520 pagina’s Arko Sports Media ISBN: 978-90-5472- Prijs: € 42,50 excl. btw Prijs: € 39,50 excl. btw 158-1 ISBN: 978-90-5472-215-1 ISBN: 978-90-5472-039-3

Management SportManage- Sportsponsors. van sport- ment: grond- Niet zoeken maar accommodaties en beginselen en vinden -evenementen toepassingen Jos Verschueren H. Westerbeek, A. Smith, H. Westerbeek, R. Hoye, Uitvoering: paperback, P. Turner, P. Emery, C. A. Smith, B. Stewart, en 102 pagina’s Green, L. van Leeuwen en M. Nicholson. Bijdrage Prijs: € 19,00 excl. btw B. Rubingh. Uitvoering: paperback, 384 pagina’s van: A. Broeke. Uitvoering: paperback, ISBN: 978-90-5946-880-1 Prijs: € 39,50 excl. btw 344 pagina’s. Prijs: € 37,50 excl. btw www.uitgeverij.vandenbroele.be/ ISBN: 978-90-77072-90-5 ISBN: 978-90-5472-014-0 fondscatalogus/148.aspx

A5_Sportmanagement2013_14.indd 30 7/06/13 10:17 INSCHRIJVINGSGELD)

Communiceren Handboek Social In goede en kwade moet je leren! media voor sport- koersdagen Bert De Cuyper verenigingen Marko Heijl Uitvoering: Martin van Berkel Uitvoering:

paperback, Martin van Berkel Uitvoering: paperback, paperback,

HANDBOEK 184 pagina’s Social media voor 104 pagina’s 135 pagina’s sportverenigingen Prijs: € 24,95 excl. btw € 17,95 excl. btw Prijs: € 18,82 excl. btw ISBN: 978-90-5472-048-5 ISBN: 978-90-5472-188-8 ISBN: 978-90-5472-157-4

TRUDO DEJONGHE Sport Wie gelooft die DEZE TITELS ZIJN INBEGREPEN

ONTSTAAN, IN DE WERELD EVOLUTIE EN VERSPREIDING IN DE WERELD in de wereld coureurs nog? IN HET INSCHRIJVINGSGELD Trudo Dejonghe Hans Vandeweghe (ZIE P. 34)

TRUDO DEJONGHE Uitvoering: Uitvoering: paperback, softcover, 306 pagina’s 288 pagina’s Prijs: € 19,00 excl. btw Prijs: € 22,50 excl. btw ISBN: 978-90-3822-016-1 ISBN: 978-90-8931-351-5 www.academiapress.be/sport-in-de-wereld-1.html www.borgerhoff-lamberigts.be/boeken/p/details/ wie-gelooft-die-coureurs-nog

31 www.sportsmedia.nl

A5_Sportmanagement2013_14.indd 31 7/06/13 10:17 BIJKOMENDE VAKLITERATUUR (TE BESTELLEN VIA ONZE Sportpsychologie Topmanagement van Inleiding Sport en recht SPORTPSYCHOLOGIE Frank C. Bakker & Raôul R.D. Oudejans Frank C. Bakker en Raôul sporttoppers Heiko van Staveren R.D. Oudejans Hans Westerbeek en € 37,50 excl. btw € 49,53 excl. btw Aaron Smith 978-90-5472-042-3 978-90-5472-182-6 € 14,10 excl. btw 978-90-5472-028-7

De sportwereld voor Sportbeleid in inter- De ongrijpbare sportfan het HBO nationaal vergelijkend Irving Rein, Philip Kotler, De sportwereld voor het hbo Jan de Leeuw perspectief Ben Shields en Jan de Leeuw € 34,50 excl. btw Hans Westerbeek Hans Westerbeek 978-90-5472-166-6 € 37,50 excl. btw € 39,50 excl. btw 978-90-5472-018-8 978-90-5472-063-8

Arko Sports Media

Leiderschap in sport Inleiding Sport en Recht Professioneel sporten business Marco Mosselman management vernieuwen Inleiding Sport en Recht Hans Westerbeek en € 39,95 excl. btw Adri Broeke Marco Mosselman Aaron Smith 978-90-5472-214-4 € 19,95 excl. btw € 34,50 excl. btw 978-90-5972-360-3 978-90-77072-89-9 www.eburon.nl/professioneel_

Arko Sports Media sportmanagement_vernieuwen

A5_Sportmanagement2013_14.indd 32 7/06/13 10:17 OPLEIDINGSPARTNER ARKO SPORTS MEDIA WWW.SPORTSMEDIA.NL)

Vlaanderen sport, editie 1 | voorjaar 2013 SPORTNEXT Besturen met een visie

Daniel Klijn ook aan de top www.sportnext.nl Daniel Klijn Veerle De Bosscher et.al. ISSN: 2212-8549 € 24,95 excl. btw € 29,50 excl. btw Hoofdredactie: 978-90-5472-189-5 IS ROOD 978-90-5472-066-9 HET NIEUWE Frans Oosterwijk ORANJE? Besturen EN VERDER

The End of Membership Wij Willen WiFi! Place your bets met een visie As We Know It Connectivity in sportstadions Ook Nederland liberaliseert markt voor Sarah Sladek helpt sportverenigingen de kansspelen generatiekloof te overbruggen Verduiveld goede marketing De Rode Duivels zijn ‘red hot’ Antwerpen Het handboek voor sportbestuurders Een rode medaille in Rio Kloppend sporthart van Europa De Red Lions komen eraan

www.sportnext.nl SPORTNEXT is een initiatief van:

The Sponsorship SPORT SPORT Bestuur en JAARGANG 7 EDITIE 2 MAART 2013 WWW.SPORTENSTRATEGIE.NL Sport & Strategie SPORT STRATEGIE BESTUUR EN VOOR EXECUTIVES IN DE SPORT, BIJ OVERHEID, BEDRIJVEN & MEDIA Handbook MANAGEMENT Management € 190 excl. btw

NUMMER 1 · JAARGANG 15 · FEBRUARI 2013 Is NEDERLAND SPORTMOE? GROOTSTE KLAP in geschiede- Voorpublicatie: WIE GELOOFT ZWEMBADDOKTER Ronald ter ERMA INTERNATIONAL kiest nis AUSTRALISCHE sport DIE COUREURS NOG? Hoeven: “Het ZWEMMEN in voor de TOEKOMST Nederland MOET ANDERS!” PAGINA 7 PAGINA 12-13 PAGINA 16-19 PAGINA 22-23 PAGINA 31 THEMA: “Altijd de passie van de P. Collet and W. Fenton EUROPApa € 119,75 excl. btw Reputatie pro- (8 ex./jaar) consument voor sport fessionele sport centraal stellen” flink bezoedeld Driekwart vindt dat geloof waardigheid United State of Fans redt Nederlandse professionele sport weg is eer in Champions League Een voortrollende golf van dopingbekentenissen binnen het wielrennen, aanhoudende geruchten over matchfixing binnen een aantal Europese voetbalcompetities: het jaar 2013 ging voor de topsport niet onverdeeld Nu het voetbalseizoen in zijn finale fase komt, zijn ze niet meer te vermijden: de positief van start. In hoeverre heeft dat zijn weerslag op het vertrouwen € 36,00 excl. btw (6 ex./per jaar) van Nederlanders in de geloofwaardigheid van de topsport? ISSN: 1875-2357 spotjes van Frank de Boer met zijn hond Ronald of de handjesvrijende Graziano Verstrekkend, zo blijkt. Maar liefst driekwart (74%) onderschrijft de Pellè – allemaal uit de keuken van reclamebureau United State of Fans, onderdeel stelling dat de professionele sport ten gevolge van negatieve zaken als matchfixing en dopingperikelen alle geloofwaardigheid heeft ver- van het wereldwijde marketingconcern TBWA. Een tweegesprek met algemeen loren, 19% is het daarmee oneens. Een kwart (24%) is het zelfs “helemaal eens” met deze stelling. directeur Antonie van Schendel (39) en cliënt service director Guido Klomp (40) Vooral ouderen tonen zich kritisch: 79% onderschrijft de stelling. Bij over creativiteit, Messi, de jungle van sponsor- en uitzendrechten, en het bespelen jongeren is het cynisme iets geringer: ruim een kwart (28%) is het Santi Freixa over met de stelling oneens. Ook mannen zijn minder cynisch: 70% is het van de consument. eens met de stelling, een kwart (24%) is het oneens. Bij vrouwen lig- spelen en werken gen deze percentages op respectievelijk 77% en 14%. Door Frans Oosterwijk in Nederland Zijn sportliefhebbers cynischer dan niet-liefhebbers, of juist min- United State of Fans is een recla- der cynisch? De verschillen tussen beide groepen blijken niet groot. 978-04-7097-984-6 ISSN: 1389-3130 mebureau dat zich met name richt Ruim de helft (57%) van de Nederlanders ziet zichzelf in meer of Hoofdredactie: op internationale bedrijven actief mindere mate als sportliefhebber. Een kwart van deze groep (25%) in sport en entertainment. De lat is het oneens met de stelling, 72% is het eens. Bij niet-sportliefheb- Bart Ooijen: ligt hoog, want United State of bers zien we dat 76% de stelling onderschrijft, 11% het oneens is en Fans wil meedraaien in de hoog- 13% geen mening heeft. “Als er beweging is, ste regionen van de sport. “IOC, FIFA, UEFA, Formule 1 – van die “Door alle negatieve zaken in de sport zoals matchfixing en komt er ook invloed” wereld willen we onderdeel zijn”, dopingperikelen heeft de professionele sport alle geloofwaardigheid zegt Guido Klomp. verloren”

Moederconcern TBWA is een van Stappenplan voor de grootste marketinggroepen ter wereld (actief in meer dan hon- veilige sfeer in de club derd landen) en dat geeft United FOTO: TBWA State of Fans de mogelijkheid om Antonie van Schendel (links) en Guido Klomp gidsen hun klanten door een

wereldwijd campagnes uit te rol- oerwoud van regels en rechtenkwesties. 18-34 (in %) 35-54 (in %) 55+ (in %) Sportliefhebber (in %) Geen sportliefhebber (in %) (in %) Totaal www.sponsorshipstore.com Hoofdredactie: René len. Van Schendel: “Waar het uit- Frans Oosterwijk Helemaal mee eens 20 22 29 19 30 24 komt en nodig is, werken we De financiële samen met TBWA-collega’s in de van het IOC, zijn de belangrijkste -campagnes, alsmede de campag- Tamelijk mee eens 45 53 50 53 46 50 hele wereld. Als we morgen iets internationale klanten van United nes rond de World Cup Rugby Tamelijk mee oneens 23 13 10 19 9 15 zorgen van de in Mexico gedaan moeten krijgen, State of Fans. In Nederland zijn voor landenteams. Voor Atos werd dan kan dat.” Eredivisie Live en Ernst & Young vorig jaar een olympische cam- Helemaal mee oneens 5 3 5 6 2 4 penningmeester het meest bekend. pagne gemaakt die in veertig lan- Weet niet/geen mening 7 9 5 3 13 7 Personal best den werd ingezet. Heineken, adidas en de Franse Voor Heineken verzorgt United Basis: alle ondervraagden (n=961). multinational Atos, IT-partner State of Fans Champions League Zie verder pag. 5 van den Burg en Marijke VAN EIGEN BODEM Nationale Evenementenkalender van NOC*NSF | 22 maart tot en met 21 april 2013 Evenement Tak van sport Datum Locatie Bereik (jaar) URL Nederland-Estland (WK 2014 Kwalificatie) Voetbal 22 maart Amsterdam 52.000 (2013) www.knvb.nl Nederland-Roemenië (WK 2014 Voetbal 26 maart Amsterdam 43.500 (2000) www.knvb.nl Kwalificatie) EK twirlen Turnen 28 tot en met 31 maart Amsterdam n.v.t. www.ektwirl2013.nl/NL/IndexNL.html WK motocross MX1 en MX2 mannen Motorsport 1 april Valkenswaard 30.000 (2012) www.motocrossmx1.com Amstel Gold Race Wielrennen 14 april Maastricht 225.000 (2012) www.amstelgoldrace.nl ABN AMRO Marathon Rotterdam Atletiek 14 april Rotterdam 925.000 (2012) www.marathonrotterdam.nl Voor meer informatie zie www.nationaleevenementenkalender.nl Fleuren Bron: Respons.

Bestellen? Arko Sports Media [T] +31 30 - 707 30 00 [E] [email protected] [I] www. sportsmedia.nl

33 www.sportsmedia.nl

A5_Sportmanagement2013_14.indd 33 7/06/13 10:17 INSCHRIJVING

Inschrijven kan via www.pgsport.be of www.expertclass.be - doorklikken op ‘INSCHRIJVEN’ Of via [T] 0477-39 12 32 Of via [E] [email protected]

IK WENS DEEL TE NEMEN AAN

} Postgraduaat Sportmanagement Een praktijkgerichte vorming die de deelnemers voorbereidt op diverse junior managementfuncties in de sportwereld. Ik betaal 3.395 euro (inschrijvingsrecht en verzekeringsbedrag). Inclusief: examengeld, cursus en presentaties, boekenpakket, outdoordag in Durbuy, conferenties en seminaries. Additioneel: wedstrijdbezoeken (Rode Duivels, een thuismatch van West Ham United in de Premier League, …), congresdagen, midsweekski in Frankrijk, Oostenrijk of Italië en sportcareers coaching.

} Expert Class in Professioneel Sportmanagement Een gespecialiseerd ervaringsprogramma toegespitst op de sportsector, waarin alle aspecten van sportmanagement aan bod komen. Ik betaal 4.395 euro (exclusief 21% BTW) voor 25 lesdagen. Inclusief: kofﬁ e, frisdranken, dinnerbuffet en boekenpakket en sportcareers coaching.

A5_Sportmanagement2013_14.indd 34 7/06/13 10:18 A5_Sportmanagement2013_14.indd 35 7/06/13 10:18 PARTNERS SPORTMANAGEMENT 2013-2014 V.U.: Grietje Goris, Pleinlaan 2, 1050 Brussel • Design www.nickvanhee.be V.U.: Grietje Goris, Pleinlaan 2, 1050

A5_Sportmanagement2013_14.indd 36 7/06/13 10:18