Հհ Արմավիրի Մարզ Ra Armavir Marz
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ՀՀ ԱՐՄԱՎԻՐԻ ՄԱՐԶ RA ARMAVIR MARZ Մարզկենտրոնը` Marz centre ք.Արմավիր Armavir town Տարածաշրջանները` Territoires Արմավիր, Armavir, Էջմիածին, Echmiadzin, Բաղրամյան Baghramyan ք.Արմավիր c. Armavir Քաղաքները` Towns Վաղարշապատ, Vagharshapat, Արմավիր, Armavir, Մեծամոր Metsamor Տարածքը 1242 քառ. կմ Territory sq. km ՀՀ տարածքում մարզի տարածքի տեսակարար կշիռը 4.2 % Territory share of the marz in the territory of RA Քաղաքային համայնքներ 3 Urban communities Գյուղական համայնքներ 94 Rural communities Քաղաքներ 3 Towns Գյուղեր 95 Villages Բնակչության թվաքանակը 2011թ. հունվարի 1-ի դրությամբ 285.8 հազ. մարդ Population number as of January 1, 2011 ths. persons այդ թվում` including: քաղաքային 102.0 հազ. մարդ urban ths. persons գյուղական 183.8 հազ. մարդ rural ths. persons ՀՀ բնակչության ընդհանուր թվաքանակում մարզի բնակչության թվաքանակի տեսակարար կշիռը, 2010թ. 8.8 % Share of marz population size in RA population size, 2010 Քաղաքային բնակչության թվաքանակի տեսակարար կշիռը 35.7 % Share of urban population size Գյուղատնտեսական նշանակության հողեր 79049 հա Agricultural land ha այդ թվում` վարելահողեր 39399 հա including: arable land ha ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄԱՐԶԵՐԸ ԵՎ ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔԸ ԹՎԵՐՈՎ, 2011 247 MARZES OF THE REPUBLIC OF ARMENIA AND YEREVAN CITY IN FIGURES, 2011 ՀՀ Արմավիրի մարզը գտնվում է հանրապետության Armavir marz is situated in the Western part of the արևմտյան հատվածում: Republic of Armenia. Մարզը հյուսիսից սահմանակից է ՀՀ Արագածոտնի In the North it borders RA Aragatsotn marz, in the East մարզին, արևելքից` մայրաքաղաքին, հարավ- – the capital Yerevan, in the South-East – RA Ararat marz արևելքից` ՀՀ Արարատի մարզին և արևմուտքից` and in the West it borders the state border of Turkey. պետական սահմանով, սահմանակից է Թուրքիային: Yerevan-Armavir, Yerevan-Karakert, Yerevan-Gyumri Մարզի տարածքով են անցնում հանրապետական highways and Yerevan-Tbilisi railway of republican նշանակություն ունեցող ավտոխճուղիներ` Երևան– importance run through the territory of the marz. Արմավիր, Երևան–Քարակերտ և Երևան–Գյումրի, ինչպես նաև Երևան–Թբիլիսի երկաթուղին: ՀՀ Արմավիրի մարզը հանրապետությունում RA Armavir marz is notable for its developed առանձնանում է իր զարգացած գյուղատնտեսությամբ և agriculture and industry in the republic. The geographical արդյունաբերությամբ: Մարզի աշխարհագրական position and climatic conditions of the marz are favourable դիրքը և բնակլիմայական պայմանները նպաստավոր for development of both plant growing (perennial grass and են, ինչպես բուսաբուծության (բազմամյա տնկարկներ, vegetables) and cattle breeding. բանջարեղեն), այնպես էլ անասնաբուծության զարգացման համար: Անասնաբուծության բնագավառում հիմնականում In the sphere of animal husbandry farming of cattle զարգացած է խոշոր և մանր եղջերավոր անասնաբու- and sheep and goats, pigs and poultry is mainly developed ծությունը, խոզաբուծությունը և թռչնաբուծությունը, իսկ and in crop production - fruit-growing, grape-growing, բուսաբուծության մեջ` պտղաբուծությունը, խաղողա- horticulture and plant-growing. Cereal grains and գործությունը, բանջարաբուծությունը և բոստանաբու- vegetables are mainly processed. ծությունը: Հիմնականում մշակվում են հացահատիկա- ընդեղենային և բանջարաբոստանային մշակաբույսեր: Արդյունաբերությունը մասնագիտացած է էլեկտ- Industry is specialized in exploitation of mines of րաէներգիայի, սննդամթերքի, ըմպելիքի, ալկոհոլային electricity, food products, soft drinks, beverages and խմիչքի արտադրության ու շինանյութերի հանքա- building materials. վայրերի շահագործման ուղղություններում: Բեռնաուղևորափոխադրումները մարզում իրակա- Freight and passenger transportations in the marz are նացվում են ավտոմոբիլային տրանսպորտով: implemented by road transport. 2010թ.-ին մարզի տնտեսության հիմնական հատ- In 2010 the share of economy main branches of RA վածների տեսակարար կշիռները ՀՀ համապատաս- Armavir marz in total volume of correspondent branches of խան ճյուղերի ընդհանուր ծավալում կազմել են. the republic comprised. ¾ արդյունաբերություն` 4.5%, ¾ industry 4.5%, ¾ գյուղատնտեսություն` 16.5%, ¾ agriculture 16.5%, ¾ շինարարություն` 2.5%, ¾ construction 2.5%, ¾ մանրածախ առևտուր` 2.6%, ¾ retail trade 2.6%, ¾ ծառայություններ` 1.7%: ¾ services 1.7%. Արմավիր քաղաքը (2010թ. տարեվերջին` 33.9 հազ. Armavir town (in the end of year 2010 comprised 33.9 բնակիչ) գտնվում է Երևան քաղաքից 44 կմ դեպի ths. inhabitants) is in the distance of 44 km to the North- հյուսիս-արևմուտք: West from Yerevan. Մեծամոր քաղաքը (2010թ. տարեվերջին` 10.5 հազ. The territory of Metsamor town (population number բնակիչ) քաղաքը (Երևանից 38 կմ հեռավորությամբ) comprised 10.5 ths. persons in 2010) is popular for RA նշանավոր է ՀՀ ատոմակայանով, որը զբաղեցնում է 300 atomic station (in the distance of 38 km from Yerevan), հա տարածք, իր մեծությամբ և հզորությամբ միակն է which occupies 300 ha of the territory and by its size and Հարավային Կովկասում: power is the only one in the South Caucasus. Վաղարշապատ քաղաքը (2010թ. տարեվերջին`57.6 Vagharshapat town (population number comprised 57.6 հազ. բնակիչ) գտնվում է Երևանից 20 կմ հեռավորու- ths. persons in 2010) is situated in the distance of 20 km թյան վրա: Մեծությամբ և նշանակությամբ մարզում այն from Yerevan. It is the first town in the marz by its size and առաջին քաղաքն է: importance. 248 ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄԱՐԶԵՐԸ ԵՎ ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔԸ ԹՎԵՐՈՎ, 2011 MARZES OF THE REPUBLIC OF ARMENIA AND YEREVAN CITY IN FIGURES, 2011 ՄՇՏԱԿԱՆ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅՈՒՆՆ ԸՍՏ ՏԱՐԻՔԱՅԻՆ ԽՄԲԵՐԻ, 2011թթ. հունվարի 1-ի դրությամբ REZIDENT POPULATION BY AGE –SPECIFIC GRUPS, 2011 as of January 1 1.0 80+ 80+ 2.2 1.6 75-79 2.4 2.5 70-7470-74 3.8 1.6 65-69 2.0 2.8 60-6460-64 3.1 5.0 55-59 5.3 7.6 50-5450-54 7.8 7.6 45-49 8.2 6.0 40-4440-44 6.3 6.0 35-39 6.2 7.7 30-3430-34 7.6 9.7 25-29 9.3 10.7 20-2420-24 9.9 9.5 15-19 8.8 7.6 10-1410-14 6.4 6.1 5-9 4.9 7.0 0-4 0-4 5.8 12 10 8 6 4 2 0 024681012 ՄԱՆՐԱԾԱԽ ԱՌԵՎՏՐԻ ՕԲՅԵԿՏՆԵՐ RETAIL TRADE UNITS Քանակը Number 2006 2007 2008 2009 2010 Մանրածախ առևտրի օբյեկտներ,ընդամենը 495 376 592 610 649 Retail trade units, total այդ թվում` including խանութներ 85 80 106 141 190 shops կրպակներ 358 243 433 416 405 kiosks գյուղատնտեսական արտադրանքի 2 2 2 2 2 markets of agricultural շուկաներ produce սպառողական ապրանքների շուկաներ 3 3 3 3 4 markets of consumer goods առևտրի այլ օբյեկտներ 47 48 48 48 48 other trade units ԿՐԹԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ EDUCATIONAL INSTITUTIONS Քանակը Number 2006 2007 2008 2009 2010 Պետական նախադպրոցական 49 53 52 57 56 State pre-school Պետական հանրակրթական 123 123 124 120 121 State general educational Ոչ պետական հանրակրթական 1 1 1 1 2 Non-state general educational Երաժշտական, արվեստի, գեղարվես- 13 14 11 15 10 Music and art school youth տի դպրոցներ, մանկապատանեկան creative(cultural) centre ստեղծագործական կենտրոններ Պետական նախնական մասնագի- 1 1 1 1 1 State preliminary vocational տական (արհեստագործական) educational ուսումնական ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄԱՐԶԵՐԸ ԵՎ ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔԸ ԹՎԵՐՈՎ, 2011 249 MARZES OF THE REPUBLIC OF ARMENIA AND YEREVAN CITY IN FIGURES, 2011 Քանակը Number 2006 2007 2008 2009 2010 Պետական միջին մասնագիտական 5 5 5 5 5 State middle vocational ուսումնական educational Ոչ պետական միջին 1 - - - - Non-state middle vocational մասնագիտական ուսումնական educational Ոչ պետական բարձրագույն 2 2 3 3 2 Non-state higher educational ուսումնական ՔԱՂԱՔԱՅԻՆ ՀԱՄԱՅՆՔՆԵՐ URBAN COMMUNITIES Համայնքի Community Բնակավայրի Settlement Մշտական բնակչության թվաքանակը անվանումը name անվանումը name Population de jure number as of 2010թ. հունվարի 2011թ. հունվարի 1-ի դրությամբ*, մարդ 1-ի դրությամբ*, մարդ January 1*, 2010, January 1*, 2011, people people Արմավիր Armavir ք. Արմավիր t. Armavir 33758 33888 Մեծամոր Metsamor ք. Մեծամոր t. Metsamor 10411 10535 Վաղարշապատ Vagharshapat ք.Վաղարշապատ t. Vagharshapat 57465 57622 ԳՅՈՒՂԱԿԱՆ ՀԱՄԱՅՆՔՆԵՐ RURAL COMMUNITIES Համայնքի անվանումը Community name Բնակա- Մշտական բնակչության թվաքանակը** վայրի Population de jure number** as of անվանումը 2010թ. հունվարի 1-ի 2011թ. հունվարի 1-ի Settlement դրությամբ, մարդ դրությամբ, մարդ name January 1, 2010, people January 1, 2011, people 1 Ալաշկերտ Alashkert 1897 1930 2 Ակնալիճ Aknalij 3160 3196 3 Ակնաշեն Aknashen 1690 1712 4 Աղավնատուն Aghavnatun 3485 3497 5 Ամասիա Amasia 1162 1173 6 Ամբերդ Amberd 1805 1795 7 Այգեկ Aygek 1668 1673 8 Այգեշատ (Արմավիրի Aygeshat տարածաշրջան) (region of Armavir) 2069 2081 9 Այգեշատ (Էջմիածնի Aygeshat (region of տարածաշրջան) Echmiadzin) 1859 2010 10 Ապագա Apaga 1935 1943 11 Այգեվան Aygevan 1642 1649 12 Առատաշեն Aratashen 3019 3041 13 Արագած Aragats 3269 3309 14 Արազափ Arazap 1844 1857 15 Արաքս (Արմավիրի Araks տարածաշրջան) (region of Armavir) 1875 1955 16 Արաքս(Էջմիածնի Araks (region of տարածաշրջան) Echmiadzin) 1864 1885 17 Արգավանդ Argavand 2498 2500 18 Արգինա Argina 540 539 19 Արմավիր Armavir 3567 3565 20 Արշալույս Arshaluys 4251 4099 21 Արտամետ Artamet 180 164 22 Արտաշար Artashar 1354 1359 250 ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄԱՐԶԵՐԸ ԵՎ ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔԸ ԹՎԵՐՈՎ, 2011 MARZES OF THE REPUBLIC OF ARMENIA AND YEREVAN CITY IN FIGURES, 2011 Համայնքի անվանումը Community name Բնակա- Մշտական բնակչության թվաքանակը** վայրի Population de jure number** as of անվանումը 2010թ. հունվարի 1-ի 2011թ. հունվարի 1-ի Settlement դրությամբ, մարդ դրությամբ, մարդ name January 1, 2010, people January 1, 2011, people 23 Արտիմետ Artimet 2146 2152 24 Արևադաշտ Arevadasht 370 388 25 Արևաշատ Arevashat 2094 2135 26 Արևիկ Arevik 2768 2872 27 Բագարան Bagaran 648 655 28 Բաղրամյան Baghramyan (Բաղրամյանի (region of տարածաշրջան) Baghramyan) 1118 1106 29 Բաղրամյան (Էջմիածնի Baghramyan (region տարածաշրջան) of Ecchmiadzin) 3068 3070 30 Բամբակաշատ Bambakashat 3201 3280 31 Բերքաշատ Berkashat 553 578 32 Գայ Gai 3484 3506 33 Գեղակերտ Geghakert 3186 3291 34 Գետաշեն Getashen 2589 2510 35 Գրիբոյեդով Griboyedov 2012 1981 36 Դալարիկ