Kunst- Cultuur-, En Welzijnsbelei
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
V . ' V . , la • sL-I T E- R:'A T U-U R L I J'S 0 BOEKMAN S T I C H; T I N-G in théorie ën -t' praktijk *;• derTweel vati kunst- Marjolein cultuur-, en welzijnsbelei 84-52 2. : S J"/ 2 i-A ,C&' -• oo(P Decentralisatie in theorie en praktijk Kunst-, cultuur- en welzijnsbeleid Literatuurlij st Marjolein van der Tweel Boekmanstichting-E’bliotheek Herengract! - 10 i7 BP Amsterdam Tel.: 243703/2^:3727/21G7J1'243739 Amsterdam, Boekmanstichting, 1983 De Boekmanstichting is een sociaal-wetenschappelijk studie en voorlichtingscentrum over kunst en cultuur Herengracht Ul5, 1017 BP Amsterdam Telefoon 020 - 2h.37.36. Bibliotheek en leeszaal zijn op werkdagen van 9~5 uur voor het publiek geopend Ontwerp omslag en lay-out: Total Design Typewerk ; Mies.van Splunter, Ina Wienesen Druk : Krips Repro Meppel CIP gegevens Tweel, Marjolein van der Decentralisatie in theorie en praktijk : kunst-, cultuur- en welzijnsbeleid : literatuurlijst / Marjolein van der Tweel. - Amsterdam : Boekmanstichting Met lit.opg. ISBH 90 6650 007 7 SISO i*97 UDC 351.85+364.it(01) trefw.: kunstbeleid ; bibliografieën / cultuurbeleid ; biblio fieën / welzijnsbeleid ; bibliografieën INHOUDSOPGAVE VOORWOORD VII IKLEIDIMG IX BIJLAGE XI TOELICHTING OP DE SYSTEMATISCHE INDELING XIII 1. DECENTRALISATIE 1.1. ALGEMENE LITERATUUR OVER VOORDELEN VAN EN REDENEN 1 TOT DECENTRALISATIE 1.1.1. Decentralisatie algemeen 1 1.1.2. Organisatorische en bestuurlijke kanten van decentralisatie 12 1.2. HET VORMGEVEN VAN GEDECENTRALISEERD BELEID 2h 1.2.1. Decentralisatie en het rijks-, provinciaal en gemeentelijk beleid 2h - De reorganisatie van het binnenlands bestuur en de bestuurlijke herindeling 2k - Onderzoek naar de hoofdstructuur van de rijksdienst 3^ - Decentralisatie van rijkstaken 37 - Decentralisatie en provinciaal beleid 4l - Decentralisatie en gemeentelijk beleid 46 - Binnengemeentelijke decentralisatie 55 1.2.2. Het afstemmen van rijks-, provinciaal en gemeentelijk beleid 60 - Interdepartementale coördinatie en de Wet gemeenschappelijke regelingen 60 - Complementair bestuur 65 1.2.3. Decentralisatie en het geld 71 - De Financiële verhoudingswet 71 - Algemene en specifieke uitkeringen 74 - Financiële gevolgen van decentralisatie 76 1.3. HET UITVOEREN VAN GEDECENTRALISEERD BELEID 8l 1.3.1. Planning 8l - Theorie van de overheidsplanning 8l - Provinciale en gemeentelijke planning 90 Boekmanstich^rg-Bibtiotheek III Horuüi.;. vU Amstercfar» Toi.'. -i-'i■ - .. I.óf 1.3.2. Democratisering en advisering 9^ - Democratisering; theorie en praktijk 9^ - Openbaarheid van bestuur 110 - Rechtsbescherming tegen de overheid 1l6 - Advisering algemeen 122 - Adviescolleges algemeen 124 1.3.3. Subsidiëring 127 - De theorie van de subsidiëring 127 - De gemeentelijke begroting en het gemeentelijk subsidiebeleid 131 1.3.4. Gesubsidieerde instellingen 135 - Management van non-profit organisaties 135 - Democratisch en doelmatig functioneren van gesubsidieerde instellingen 138 2. WELZIJNSBELEID 2.1. WELZIJNSBELEID ALGEMEEN l45 2.2. DECENTRALISATIE EN WELZIJNSBELEID 152 2.3. HET MEMORANDUM 168 2.4. DE KNELPUNTENNOTA EN REACTIES 169 2.5. DE KADERWET SPECIFIEK WELZIJN EN REACTIES 172 2.6. WVC EN DE DECENTRALISATIE I87 2.7. PROVINCIAAL EN REGIONAAL WELZIJNSBELEID I88 2.8. GEMEENTELIJK WELZIJNSBELEID 193 2.9. PROVINCIALE EN GEMEENTELIJKE WELZIJNSPLANNING 203 2.10. ROTTERDAM ALS VOORBEELD VAN GEDECENTRALISEERD WELZIJNSBELEID 215 2.11. DE RIJKSBIJDRAGEREGELING SOCIAAL-CULTUREEL WERK EN REACTIES 220 2.12. FINANCIËLE ASPECTEN VAN DE RIJKSBIJDRAGEREGELING SOCIAAL-CULTUREEL WERK 233 IV 2.13. BESTUURLIJKE PROEFPROJECTEN; DE ONTWIKKELINGS- PROJECTEN 235 3. KUNSTBELEID 3.1. DECENTRALISATIE EN KUNSTBELEID ALGEMEEN 2l*2 - Kunst en politiek 242 - Decentralisatie en kunstbeleid 244 - De sociaal en culturele rapporten 252 - De Discussienota kunstbeleid en de nota 'Naar een ontwikkelingsstructuur' 254 - De nota 'Kunst en kunstbeleid' en reacties 255 - Provinciale kunst- en museumnota's 262 - Gemeentelijk kunstbeleid algemeen 275 - Gemeentelijke kunst- en museumnota's 277 - Adviescolleges voor het kunstbeleid 282 - De financiering van de kunst 285 3.2. DECENTRALISATIE EN KUNSTBELEID PER SECTOR 247 - Muziek 297 - Toneel 305 - Poppenspel, mime, dans, literatuur 310 - Beeldende kunst en kunstuitleen 311 - Amateuristische kunstbeoefening en de ver- zorgingsstructuur kunstzinnige vorming 315 3.3. DECENTRALISATIE EN MUSEUM- EN MONUMENTENBELEID 322 - Museumbeleid 322 - Monumentenbeleid 329 4. BIBLIOGRAFIEËN 332 V VOORWOORD De literatuurlijst 'Decentralisatie in theorie en praktijk; kunst-, cultuur- en welzijnsbeleid' ligt in het verlengde van het onderzoek 'Decentralisatie, kunst- en museumbeleid' van Jaap van Straalen (Boekmanstichting, 1981). Aanvankelijk was deze lijst bedoeld als documentaire ondersteuning van bovengenoemd onderzoek. De literatuur over decentralisatie bleek echter zeer versnipperd en onoverzichtelijk. Dit maakte een inventarisatie zeer noodzakelijk. Bovendien bleek de behoefte aan informatie over dit onderwerp groot. De in oorsprong beperkte lijst is daarom uitgegroeid tot dit uitvoerige overzicht, waar- in informatie is bijeengebracht die een theoretisch dan wel praktisch kader kan bieden voor het kunstbeleid. Begin 1982 is de systematische zoekprocedure afgesloten. Ambtelijk overleg over de verantwoordelijkheid voor de uitgave heeft grote vertraging veroorzaakt. Het Ministerie van WVC heeft tenslotte de Boekmanstichting in de gelegenheid gesteld de uitgave in eigen beheer te verzorgen. De literatuurlijst is bestemd voor een ieder die zich wil oriënteren op het gebied van beleid, bestuur en kunsten in relatie tot decentralisatie. De lijst is samengesteld door Marjolein van der Tweel, onder begeleiding van Jaap van Straalen. Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. De titelbeschrijvingen zijn gecontroleerd door de biblio- theekmedewerksters van de Boekmanstichting Jacqueline Dekker-Retel en Ine Wanmaker. Het type- en correctiewerk is verzorgd door medewerksters en medewerkers van het secretariaat, de bibliotheek en de documentatieafdeling van de Boekmanstichting. VII INLEIDING Bij het zoeken naar literatuur over decentralisatie wordt men geconfronteerd met het feit dat over dit onder- werp weinig te vinden is. Met name in relatie tot het kunstbeleid is er over decentralisatie nauwelijks ge- publiceerd. Decentralisatie blijkt een complex begrip en heeft aan- leiding gegeven tot studies over allerlei deelgebieden, die direct of indirect in verband staan met dit onder- werp. Bij het inventariseren van de literatuur bleek het aantal deelonderwerpen zeer groot. Hoewel aanvankelijk gepland was zowel deelonderwerpen van politiek-filosofische en historische aard als van theoretisch-bestuurskundige aard op te nemen, is van deze opzet afgeweken. De meeste van deze categorieën zouden in aanmerking komen voor een aparte literatuur- lijst. Alleen daar waar deze onderwerpen in direct ver- band staan met decentralisatie, zijn de betreffende titels ondergebracht in de rubriek 'Algemene literatuur over de voordelen van en redenen tot decentralisatie'. Hierbij is geprobeerd zoveel mogelijk sleutelpublicaties op te nemen. Het gevolg van deze procedure is dat sommige onderwerpen ruimer zijn vertegenwoordigd dan andere. De lijst bevat ook publicaties over specifieke gebieden waar al ervaring is opgedaan met decentralisatie en die mogelijkerwijs raakvlakken hebben met kunstbeleid. In verband hiermee is aan het onderwerp welzijn een apart hoofdstuk gewijd. Dit hangt tevens samen met de in de Kaderwet specifiek welzijn geformuleerde wens om het kunstbeleid als een aspect van het welzijnsbeleid te beschouwen. De inventarisatie is begin 1982 afgesloten. De literatuurlijst bevat publicaties die betrekking hebben op Nederland over de periode 1972 - eind I98I. Incidenteel zijn publicaties na I98I opgenomen. Het betreft (hand)boeken, nota's, rapporten, brochures, congresverslagen etc.. Tijdschriftartikelen zijn vanaf 1976 verzameld. Bij de meeste beleidsstiikken zijn ook de verschillende reacties daarop bijeengebracht om een zo breed mogelijk beeld te geven van de verschillende opvattingen die rond de betreffende beleidsvoornemens bestaan. Na selectie uit ruim 3000 publicaties zijn in deze lijst meer dan 2000 titels opgenomen. De niet opgenomen lite- ratuur is bij de Boekmanstichting ter inzage. Er is geen register gemaakt. Naarde mening van de samen- stelster voldoet de systematische indeling ruimschoots. Binnen de rubrieken zijn de publicaties alfabetisch ge- rangschikt ofwel op auteur, ofwel op het eerste titel- woord als er geen auteur is of meer dan drie auteurs worden genoemd. Op de alfabetische rangschikking is een uitzondering gemaakt in de rubriek 'Provinciale kunst- en museumnota's'. De literatuur is hierin alfabetisch per provincie opgenomen. IX Een publicatie handelend over verschillende onderwerpen kan in meerdere categorieën voorkomen. Het grootste deel van de lijst is geannoteerd. Veel annotaties werden overgenomen uit bestaande bronnen. Daar waar nodig zijn nieuwe annotaties gemaakt. Voor het samenstellen van de lijst zijn bibliotheek- collecties, bibliografieën, literatuurverwijzingen in publicaties en tijdschriften geraadpleegd. De geraad- pleegde periodieken en bibliografieën en de bezochte bibliotheken zijn in een aparte bijlage vermeld. X BIJLAGE BEZOCHTE BIBLIOTHEKEN De bibliotheken van de volgende instellingen werden be- zocht ; - Boekmanstichting; - Gemeente Amsterdam; - Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur; - Provinciaal