B O D E M K a a R T V a N België Carte Des Sols De La Belgique Kasterlee 30 E
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
BODEMKAARTVAN BELGIË CARTE DES SOLS DE LA BELGIQUE VERKLARENDE TEKST BIJ HET KAARTBLAD TEXTE EXPLICATIF DE LA PLANCHETTE DE KASTERLEE 30 E Uitgegeven onder de auspiciën Edité sous les auspices de van het Instituut tot aanmoedi• l'Institut pour l'encouragement ging van het Wetenschappelijk de la Recherche Scientifique Onderzoek in Nijverheid en dans l'Industrie et l'Agriculture Landbouw (I.W.O.N.L.) (I.R.S.I.A.) 1975 De bodemkaarten, schaal 1/20 000, met verklarende tekst, zijn te verkrijgen bij het secretariaat van het Comité voor het opnemen van de Bodemkaart en de Vegetatiekaart van België, Rozier 44 9000 Gent. Normale prijs : 300 F (min. 200 F). Behalve de bodemkaarten met verklarende tekst publiceerde het Comité eveneens verhandelingen : Moormann F. R. — De bodemgesteldheid van het Oudland van Veurne-Ambacht 124 blz., 27 fig.. 34 tab., 3 pl. buiten tekst. Gent, 1951 125 F Maréchal R. — Contribution à l'étude des terrains superficiels de la région condrusienne 320 p., 84 fig. (fig. + phot.), 3 cartes. Gand, 1958 300 F Deckers J. — Contribution à l'étude de la composition et de la capacité de production des sols de l'Ardenne centrale et de la Famenne orientale 296 p., 21 fig. (2 en couleurs), 41 tabl. Gand, 1966 300 F Steffens R. — Les sols de la Lorraine Belge 392 p., 30 fig., 46 phot., 123 tab., 1 carte hors texte {en couleurs). Gand, 1971 750 F VERKLARENDE TEKST BIJ DE BODEMKAART VAN BELGIË TEXTE EXPLICATIF DE LA CARTE DES SOLS DE LA BELGIQUE ^•-j j. ' .I-I/.: ••.V,- • . i .ii.,:. BODEMKAART VAN BELGIË CARTE DES SOLS DE LA BELGIQUE VERKLARENDE TEKST BIJ HET KAARTBLAD TEXTE EXPLICATIF DE LA PLANCHETTE DE KASTERLEE 30 E Uitgegeven onder de auspiciën Edité sous les auspices de van het Instituut tot aanmoedi• l'Institut pour l'encouragement ging van het Wetenschappelijk de la Recherche Scientifique Onderzoek in Nijverheid en dans l'Industrie et l'Agriculture Landbouw (I.W.O.N.L.) (I.R.S.I.A.) 1975 De publikaties van het Comité voor het opnemen van de Bodemkaart en de Vegetatiekaart van België omvatten : — kaartbladen op schaal 1/20 000 — verklarende teksten bij de kaartbladen — verhandelingen over de bodem- en de vegetatiegesteldheid van de natuurlijke streken van België. Les publications du Comité pour l'établissement de la Carte des Sols et de la Végétation de la Belgique comportent : — des planchettes à l'échelle de 1/20 000 — des textes explicatifs des planchettes — des mémoires sur la constitution des sols et de la végétation des régions naturelles de la Belgique. BODEMKAART VAN BELGIË CARTE DES SOLS DE LA BELGIQUE 17W 17E 18 W / TURNHOUT"^ Becrs« O f elaarX \ "ud- Turnhout \ / Gicrie rwen / J Kasterlee °/ / o cMaart 0 \ Harenlall / o ƒ \ Geel \ 0 ^ Olan r A5E A6W VERKLARENDE TEKST BIJ HET KAARTBLAD TEXTE EXPLICATIF DE LA PLANCHETTE DE KASTERLEE 30 E door — par L. BAEYENS Centrum voor Bodemkartering Centre de Cartographie des Sols Dir. R. TAVERNIER ! f > INHOUDSOPGAVE BI2. 1. INLEIDING 9 11. Enkele algemene gegevens. ..... 9 12. Uitvoering van de bbdemkundige studie . 9 121. Bodemkartering 9 122. Profielstudie — Analysen .... 10 2. FYSIOGRAFIE 11 21. Topografie en hydrografie 11 22. Geologische opbouw . 13 23. Landschapsbeeld 16 24. Klimaat 17 3. BODEMGESTELDHEID EN LANDBOUW ..... 18 31. Lithologie van de bodemvormende sedimenten , 18 311. Holocene afzettingen .18 312. Pleistocene afzettingen 19 313. Onder-pleistocene afzettingen . 20 314. Tertiaire afzettingen 20 32. Waterhuishouding . 20 321. Faktoren 20 322. Morfologie en natuurlijke-draineringsklassen 21 33. Bodemgenese 22 331. Gronden met verbrokkelde textuur B horizont 22 332. Gronden met weinig duidelijke humus of/en ijzer B horizont ....... 23 333. Gronden met duidelijke humus of/en ijzer B horizont 23 334. Gronden met diepe antropogene humus A horizont 26 335. Gronden zonder profielontwikkeling . 26 336. Niet gedifferentieerde terreinen ... 27 337. Kunstmatige gronden 27 8 Biz. 34. Bodemklassifikatie 27 341. Morfogenetische klassifikatie .... 27 3411. Kernseries 28 3412. Afgeleide series . 31 3413. Fasen 31 342. Landbouwkundige klassifikatie. 32 35. Bodemeenheden en hun landbouweigenschappen 33 351. Zandgronden 33 352. Lemig-zandgronden 53 353. Licht-zandleemgronden 66 354. Niet gedifferentieerde terreinen . 70 355. Kunstmatige gronden 71 4. DIVERSE GEGEVENS IN VERBAND MET DE BODEMGESTELD• HEID 73 41. Landbouwkundig bodemgebruik .... 73 42. Andere gegevens over menselijke aardrijkskunde 75 43. Bodemgeschiktheidsklassifikatie voor landbouw . 76 431. Algemene geschiktheid van de gronden . 76 432. Geschiktheid per teelt 78 433. Verbeteringsmogelijkheden . 81 434. Geschiktheidsklassifikatie 82 Bibliografie 85 Legende — Légende 87 Résumé 93 VERKLARENDE TEKST BIJ HET KAARTBLAD KASTERLEE 30 E I. INLEIDING II. ENKELE ALGEMENE GEGEVENS De gekarteerde oppervlakte van het kaartblad Kasterlee be• draagt ongeveer 7 000 ha ; ze ligt op de overgang van de noorde• lijke en zuidelijke Kempen (R. TAVERNIER & R. MARÉCHAL, 1960). Volgens de landschapsindeling, gebaseerd op de bodemtextuur, wordt het gebied gerekend tot de Kempen van Kasterlee en worden vier sublandschappen —• de subassociaties van Gierle, Vorselaar, Retie en Balen — op het kaartblad aangetroffen (J. VANDAMME & L. DE LEENHEER, 1970). Volgende gemeenten liggen op het kaartblad : — gedeeltelijk, met het centrum : Kasterlee, Lichtaart, Tielen, — gedeeltelijk, met het centrum op een aangrenzend kaartblad : Gierle (Lille 30 W); Turnhout (Turnhout 17 E), Geel (Geel 45 E), Olen (Herentals 45 W). De streek van Kasterlee is een agrarisch gebied met een be• langrijk bosareaal. De verkeerswegen zijn : — wegen : Geel-Turnhout via Kasterlee, Poederlee-Lichtaart- Kasterlee-Retie, Lichtaart-Olen, Herentals-Lichtaart, Tielen- Lichtaart, — spoorwegen : Herentals-Turnhout, •— kanaal : verbindingskanaal Maas-Schelde. 12. UITVOERING VAN DE BODEMKUNDIGE STUDIE 121. Bodemkartering De bodemkaart werd opgenomen in 1963 en 1966 door Dr. Ir. J. Deckers en Lie. L. Baeyens in samenwerking met de karteerders F. Crabbé, F. D'Haeyer, J. Duerinckx, D. Gebruers, T. Reynders en H. Van Dorst. 10 De algemene leiding berustte bij Prof. Dr. R. Tavernier, direkteur van het Centrum voor Bodemkartering. De bodemprofielen werden bestudeerd door middel van borin• gen (ca. 2 per ha) en profielkuilen tot op ca. 150 cm diepte. De basiskaart voor de veldopnamen bestond uit recente kadastrale plans op schaal van 1/5000. 122. Profielstudie — Analysen In 1964 werden 14 morfologische profielstudies uitgevoerd door Ir. J. Vandamme, werkleider bij het Laboratorium voor Grond• onderzoek (Rijksfakulteit van de Landbouwwetenschappen te Gent). Ze omvatten een beschrijving van het profiel tot 150 cm diepte en een monstername van iedere horizont. Volgende labo• ratoriumanalysen werden uitgevoerd : granulometrisch onder• zoek, fysiko-chemisch onderzoek (humus, CaCOa, pH/KCl en pH/HjO, sorptievermogen, FegOg). Bovendien werden 100 opper• vlaktemonsters ontleed : granulometrische samenstelling, humus- gehalte en pH/HgO. Al de profielbeschrijvingen en analyseresultaten werden samen• gebracht in een verslag, dat handelt over de interpretatie van de analytische gegevens van de bodemtypen (J. VANDAMME, 1966). De analysecijfers in deze verklarende tekst vermeld, zijn ontleend aan de gegevens van bovenvermeld laboratorium. De algemene leiding van deze werkzaamheden berustte bij Prof. Dr. L. De Leenheer, direkteur van het Laboratorium voor Grondonder• zoek (*). (*) We danken Prof. Dr. L. De Leenheer en zijn medewerkers voor hun bereid• willige medewerking. 11 2. FYSIO GRAFIE 21. TOPOGRAFIE EN HYDROGRAFIE Het gebied van Kasterlee behoort volledig tot het hydrografisch bekken van de Kleine Nete (13-17 m). Volgende waterlopen be• horen tot het stelsel van de Kleine Nete : — de A (17 m) in het noordwesten, — de Grote Kaliebeek (14-18 m) met de Rulloop (Broekloop), de Kerkstraatloop, de Opstalse loop, de Roeikensloop, de Kleine Kaliebeek en de Echelsgracht. De Rulloop is de belangrijkste bij• loop van de Grote Kaliebeek. Hij ontvangt opeenvolgend de Stuwdijkloop, de Pastorijloop en de Meergorenloop met de Bies- gorenloop, —• de Kleine Nete ontvangt rechtstreeks de volgende beken : de Boterpottenloop, de Steenovenloop met de Bankloop en de Mosselgorenloop, de Nieuwe loop en enkele evenwijdige grachten en talrijke dwarslopen en de Larumse loop, de Bungersloop, de Goorloop, de Borgsgorenloop, de Zeggenloop met de Elzenloop en de Ossemeerloop, de Hellemansloop, de Kremelsloop, de Zaardense loop, de Daalmansloop met de Zuid Zijploop en de Broekstraatloop, de Breevense Vijverloop en de Hinnekensberg- loop. Bij uitzondering van de interfluviatiele landruggen tussen de A en de Grote Kaliebeek, de Grote Kaliebeek en de Rulloop, en de Rulloop en de Kleine Nete is het hydrografisch net zeer dicht en komen benevens de hoger vermelde beken, grachten en lopen nog talrijke sloten en greppels voor die het water afvoeren naar de Kleine Nete. Het laagplateau van Tielen-Zwepenstraat ligt op 18-19 m en vormt de scheidingsrug tussen de A (15-17 m) in het westen en de Grote Kaliebeek (14-18 m) in het oosten. Meer naar het oosten ligt de rug van Hoge Rielen (20 m) naar Klein-Rees (21 m). Hier komen verscheidene duinformaties voor. De belangrijkste landrug is die van Herentals-Lichtaart-Kasterlee (33-35 m). Hij wordt langs de noordelijke rand begrensd door de vallei van de Rulloop en in het zuiden door de laagvlakte die beheerst wordt door de vallei van de Kleine Nete. Die landrug is gekenmerkt door tertiaire 12 Fig. 1 Waterlopen, wegen en plaatsnamen Cours d'eau, routes et noms des lieux. 13 opduikingen