Gminny Program Rewitalizacji Gminy Czorsztyn Na Lata 2016 – 2023 Nie Przewiduje Wprowadzenia Zmian W Uchwałach, O Których Mowa W Art
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
GMINNY PROGRAM REWITLIZACJI GMINY CZORSZTYN na lata 2017-2022 Maniowy, 2017 r Gminny Program Rewitalizacji Gminy Czorsztyn 2017-2022 Prowadzenie spotkań: dr Edyta Bieniek-Białas Dyrektor Instytutu Doradztwa Europejskiego – Innowacja s.c. mgr Wacław Klepacki Z-ca Dyrektora Instytut Doradztwa Europejskiego – Innowacja s.c. Opracowanie dokumentu: Instytut Doradztwa Europejskiego – Innowacja s.c. dr Edyta Bieniek-Białas mgr Wacław Klepacki dr Marzena Kozyra dr Paweł Kozyra inż. arch. Marcin Chryczyk - opracowanie koncepcji architektonicznej, wizualizacji oraz map Specjalne podziękowania dla wszystkich uczestników spotkań za pomoc w opracowaniu niniejszego dokumentu Gminny Program Rewitalizacji Gminy Czorsztyn 2017-2022 Spis treści Wstęp 1. Szczegółowa diagnoza obszaru 1.1. Charakterystyka gminy Czorsztyn 1.2. Metodologia wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji 1.3. Delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji – analiza wskaźników 1.3.1. Sfera społeczna 1.3.2. Sfera gospodarcza 1.3.3. Sfera środowiskowa 1.3.4. Sfera przestrzenno-funkcjonalna 1.3.5. Sfera techniczna 1.4. Wyniki diagnozy w poszczególnych sferach 1.5. Obszar zdegradowany na terenie gminy Czorsztyn 1.6. Obszar rewitalizacji na terenie gminy Czorsztyn 1.7. Istnienie lokalnych potencjałów na obszarze rewitalizacji 2. Powiązania gminnego programu rewitalizacji z dokumentami określającymi kierunki rozwoju powiatu, województwa i kraju 3. Powiązania gminnego programu rewitalizacji z dokumentami określającymi kierunki rozwoju gminy 4. Cechy i elementy GPR gminy Czorsztyn 5. Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji 6. Cele rewitalizacji oraz odpowiadające im kierunki działań służące ograniczeniu negatywnych zjawisk 7. Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych 7.1. Podstawowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne 7.2. Pozostałe przedsięwzięcia rewitalizacyjne 8. Ramy finansowe 9. Struktura zarządzania i system wdrażania GPR 10. System monitorowania i oceny GPR 11. Określenie niezbędnych zmian w uchwałach 11.1. Zmiany w dokumentach planowania i zagospodarowania przestrzennego 11.2. Specjalna strefa rewitalizacji 11.3. Pozostałe zmiany w uchwałach 12. Mechanizmy włączenia mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji Załączniki 3 Gminny Program Rewitalizacji Gminy Czorsztyn 2017-2022 WSTĘP Formalno-prawną podstawę procesu rewitalizacji prowadzonego przez gminę stanowią Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 zatwierdzone w dniu 2 sierpnia 2016 r. przez Ministra Rozwoju oraz Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji. Obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, można wyznaczyć jako obszar zdegradowany w przypadku występowania na nim ponadto co najmniej jednego z następujących negatywnych zjawisk: gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno- funkcjonalnych technicznych (Art. 9. 1. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji). Obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechujący się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, na którym z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gmina zamierza prowadzić rewitalizację, wyznacza się jako obszar rewitalizacji (Art. 10. 1. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji). Obszar rewitalizacji, który łącznie nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz nie może być zamieszkały przez więcej niż 30% mieszkańców gminy. Celem diagnozy jest więc zidentyfikowanie tych miejsc w gminie, w których sytuacja jest najtrudniejsza i które potrzebują działań rewitalizacyjnych. Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez skoncentrowane terytorialnie zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, prowadzone na podstawie gminnego programu rewitalizacji (Art. 2.1, Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji). Gminny program rewitalizacji (GPR) jest zasadniczym dokumentem służącym zaplanowaniu i realizacji procesu rewitalizacji. Ma on charakter strategii, w której dokonuje się pogłębionej diagnozy stanu obszaru rewitalizacji oraz planuje i koordynuje działania służące osiągnięciu wizji stanu obszaru po rewitalizacji. Służy również koordynacji działań rewitalizacyjnych z szeregiem innych dokumentów gminnych (Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020). Podstawą wszystkich działań rewitalizacyjnych jest odpowiedź na problemy społeczne, zaś działania w sferze planistycznej, technicznej, środowiskowej lub gospodarczej mają charakter uzupełniający. Rewitalizacji nie prowadzi wyłącznie gmina – udział w niej 4 Gminny Program Rewitalizacji Gminy Czorsztyn 2017-2022 biorą interesariusze, którymi mogą być podmioty publiczne, prywatne, organizacje pozarządowe, a przede wszystkim mieszkańcy. Rolą gminy jest koordynacja i odpowiednie zaprogramowanie tego procesu. Partycypacyjny charakter rewitalizacji polega na tym, że proces ten programuje się, prowadzi i ocenia przy zapewnieniu aktywnego udziału interesariuszy. Służą temu m.in. konsultacje społeczne oraz powoływany Komitet Rewitalizacji (Ustawa o rewitalizacji - praktyczny komentarz, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, Departament Polityki Przestrzennej, Warszawa 2016). 5 Gminny Program Rewitalizacji Gminy Czorsztyn 2017-2022 1. SZCZEGÓŁOWA DIAGNOZA OBSZARU 1.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY CZORSZTYN Gmina Czorsztyn położona jest w południowej części województwa małopolskiego, w powiecie nowotarskim. Od północy graniczy z Gminą Ochotnica Dolna, od zachodu z Gminą Nowy Targ, od południa z Gminą Łapsze Niżne, natomiast od wschodu z Gminą Krościenko nad Dunajcem. Granice gminy są naturalne i biegną grzbietami górskimi (granica północna oraz północno- wschodnia), wzdłuż Dunajca (granica południowo-wschodnia) i potoków (granica zachodnia) oraz wzdłuż Zbiornika Czorsztyńskiego (granica południowo-zachodnia). Gmina Czorsztyn (Ryc. 1.) obejmuje 7 sołectw: Huba, Maniowy, Mizerna, Kluszkowce, Czorsztyn, Sromowce Wyżne, Sromowce Niżne. Analiza została przeprowadzona z podziałem na przyjęte jednostki referencyjne, za które w Gminie Czorsztyn przyjęte zostały sołectwa (Ryc. 1.). Ryc. 1. Sołectwa Gminy Czorsztyn Źródło: opracowanie własne Gmina Czorsztyn zajmuje powierzchnie 6185 ha. W skali całego powiatu nowotarskiego powierzchnia Gminy Czorsztyn stanowi 4,19 %. Powierzchnia sołectw gminy Czorsztyn jest zróżnicowana. Największą powierzchnię zajmuje sołectwo Maniowy, następnie kolejno: Kluszkowce, Sromowce Wyżne, Sromowce Niżne, Mizerna, 6 Gminny Program Rewitalizacji Gminy Czorsztyn 2017-2022 Czorsztyn, a najmniejsze powierzchniowo sołectwo to Huba. Powierzchnię (w ha) poszczególnych sołectw gminy Czorsztyn oraz powierzchnię (w ha) całej gminy Czorsztyn przedstawia Wykres 1. Wykres 2. przedstawia natomiast powierzchnię sołectw gminy Czorsztyn w ujęciu procentowym. Największe powierzchniowo sołectwo – Maniowy obejmuje aż 33 % powierzchni gminy, drugie z kolei Kluszkowce 19 %, zaś najmniejsze sołectwo – Huba 4 % powierzchni gminy. SROMOWCE NIŻNE SROMOWCE WYŻNE CZORSZTYN KLUSZKOWCE MIZERNA MANIOWY HUBA GMINA CZORSZTYN ha 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 Wykres 1. Powierzchnia sołectw wchodzących w skład gminy Czorsztyn oraz całej gminy Czorsztyn [w ha] Źródło: opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Urząd Gminy Czorsztyn Powierzchnia sołectw w Gminie Czorsztyn w ujęciu procentowym 4% HUBA 15% MANIOWY MIZERNA 33% 15% KLUSZKOWCE CZORSZTYN 5% SROMOWCE WYŻNE 9% SROMOWCE NIŻNE 19% Wykres 2. Powierzchnia sołectw wchodzących w skład gminy Czorsztyn w ujęciu procentowym Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Urząd Gminy Czorsztyn 7 Gminny Program Rewitalizacji Gminy Czorsztyn 2017-2022 W wyniku wielowiekowego rozwoju osadnictwa na obszarze gminy i współczesnych przemian zagospodarowania przestrzennego w strukturze przestrzennej wyróżniają się dwie zasadnicze części – gorczańska i pienińska, powiązane doliną Dunajca. Część gorczańska struktury przestrzennej gminy oparta jest o przebieg drogi nr 969. Charakteryzuje się specyficznym piętrowym, równoleżnikowym układem: rozciągające się od wschodu na zachód obszary o funkcjach przyrodniczych sąsiadują z obszarami osadniczo – rolniczymi sięgającymi po drogę nr 969 oraz z obszarami o charakterze otwartym, obejmującymi tereny rolne i wód zbiornika. Z punktu widzenia osadnictwa te części struktury przestrzennej gminy tworzą: zespół zabudowy wsi Maniowy, Mizerna i Kluszkowce obejmujący dwa skupiska; współcześnie ukształtowany zespół zabudowy Nowych Maniów oraz oparte o dwa historyczne układy przestrzenne zespół wsi Mizerna – Kluszkowce oraz zespół trzech skupisk zabudowy wsi Huba. W części pienińskiej struktury przestrzennej gminy wyodrębniają się dwa obszary: o funkcjach przyrodniczych, obejmujące przeważnie kompleksy leśne oraz obszary rolno – osadnicze z koncentracjami zabudowy: Sromowcami Wyżnymi i Sromowcami Niżnymi. Rolnictwo gminy Czorsztyn charakteryzuje się znacznym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych co przyczynia się do niskiej rentowności. Użytki rolne zajmują 2,219 ha, co stanowi 36% powierzchni gminy. Klasy bonitacyjne gleb są bardzo niskie, co niekorzystnie wpływa na rozwój rolnictwa. Na terenie gminy klasyfikacja gleb przedstawia się następująco: gleby bardzo