Televizyon Ve Internet Dizilerinin Ekonomi Politik Açidan Incelenmesi: Mucize Doktor Ve Fi Örneği
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM ANABİLİM DALI TELEVİZYON VE İNTERNET DİZİLERİNİN EKONOMİ POLİTİK AÇIDAN İNCELENMESİ: MUCİZE DOKTOR VE Fİ ÖRNEĞİ Ali ÜNLÜ 1730247043 Yüksek Lisans Tezi DANIŞMAN Dr. Öğr. Üyesi Seyfi Kılıç ISPARTA - 2020 TEZ SAVUNMA SINAV TUTANAĞI i T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü YEMİN METNİ Yüksek lisans tezi olarak sunduğum “Televizyon ve İnternet Dizilerinin Ekonomi Politik Açıdan İncelenmesi: Mucize Doktor ve Fi Örneği” adlı çalışmanın, tezin proje safhasından sonuçlanmasına kadar ki bütün süreçlerde bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurulmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin Bibliyografya’da gösterilenlerden oluştuğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanılmış olduğunu belirtir ve onurumla beyan ederim. Ali ÜNLÜ 24.08.2020 ii (ÜNLÜ, Ali, Televizyon ve İnternet Dizilerinin Ekonomi Politik Açıdan İncelenmesi: Mucize Doktor ve Fi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 2020) ÖZET Medya, kapitalist piyasa içerisinde kâr elde etmek amacıyla faaliyet gösteren bir endüstridir. Söz konusu kâr elde etme süreci hem üretilen ürünlerin reklamının yayınlanması hem de başlı başına iletişim içeriklerinin kendisinin birer meta haline gelmesi yoluyla sağlanmaktadır. Medya endüstrisinde diziler gerek ulaştıkları izleyici kitlesi gerekse de sahip olduğu ekonominin büyüklüğü açısından en önemli içerik biçimlerinden biridir. Özellikle ekonomi politik yaklaşım açısından ele alındığında diziler metalaşma ve reklamlar yoluyla izleyicinin emtialaşması süreçleri açısından incelenmektedir. Günümüzde teknolojinin gelişimiyle birlikte diziler televizyon dışında internet platformlarında da yayınlanmaya başlamıştır. Bununla birlikte dizilerin, söz konusu internet platformlarında yayınlanması reklam, metalaşma ve izleyicilerin emtialaşması açısından farklılık yaratıp yaratamayacağı tartışmalarını da beraberinde getirmiştir. Buradan hareketle bu çalışmada iki farklı mecranın reklam, metalaşma ve izleyicilerin emtialaşması açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Fox Tv’de yayınlanan Mucize Doktor dizisi ile internet dizi platformu Puhu Tv’de yayınlanan Fi dizisi reklam biçimleri ve reklam süreleri açısından incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda reklam biçimi ve reklamların süresi bakımından her iki mecranın benzer özellikler gösterdiği, her iki mecranın da farklı reklam biçimleriyle izleyicileri yoğun biçimde reklama maruz bıraktığı ve dolayısıyla izleyicilerin emtilaştırıldığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ekonomi Politik, Metalaşma, İzleyici Emtialaşması, Reklam, İnternet Dizisi, Televizyon Dizisi. iii (ÜNLÜ, Ali, A Political Analysis of Television and Internet Series: Miracle Doctor and Fi Example, Master Thesis, Isparta, 2020) ABSTRACT Media is an industry operating in the capitalist market that aims to make profit. This profit making process is provided both by publishing the advertisements of the products produced and making the communication contents themselves a commodity. In the media industry, TV series are one of the most important forms of content regarding both the audience they reach and the size of the economy they have. Especially when economy is considered in terms of political approach, TV series are examined in terms of commodification processes of the audience through commercials. Nowadays, with the development of technology, TV series have started to be broadcast on internet platforms apart from television. However, the broadcasting of the series on these internet platforms has brought the question whether they can make a difference in terms of advertising, commodification and commodification of the audience. From this point of view, this study aimed to compare two different media in terms of advertisement, commodification and commodification of the audience. For this purpose, the Miracle Doctor broadcast on Fox TV and the Fi series broadcast on the internet series platform Puhu Tv were studied in terms of advertising formats and advertising durations. As a result of this study, it was determined that both ways have similar characteristics in their ad format and the duration that expose the audience to ads intensively with different formats, and makes them commodified. Key words: Political Economy, Commodification, Audience Commodity, Advertising, Internet Series, Television Series. iv İÇİNDEKİLER TEZ SAVUNMA SINAV TUTANAĞI .......................................................................... i YEMİN METNİ .............................................................................................................. ii ÖZET ............................................................................................................................... iii ABSTRACT .................................................................................................................... iv İÇİNDEKİLER ............................................................................................................... v KISALTMALAR LİSTESİ .......................................................................................... vii TABLOLAR LİSTESİ ................................................................................................. viii FOTOĞRAFLAR LİSTESİ .......................................................................................... ix ÖNSÖZ ............................................................................................................................. x GİRİŞ ............................................................................................................................... 1 BİRİNCİ BÖLÜM EKONOMİ POLİTİK, İLETİŞİM ve İNTERNET 1.1. EKONOMİ POLİTİK ............................................................................................. 4 1.1.1. Ekonomi Politiğin Konusu ve Kapsamı .............................................................. 4 1.1.2. Ekonomi Politiğin Yöntemi ................................................................................. 6 1.2. İLETİŞİMİN EKONOMİ POLİTİĞİ .................................................................... 9 1.2.1. İletişimin Ekonomi Politiğinin Tanımı ve Kapsamı ............................................ 9 1.2.2. İletişimin Ekonomi Politiğine Yönelik Yaklaşımlar ......................................... 14 1.2.3. İletişimin Ekonomi Politiğinin Tarihsel Gelişimi ............................................. 19 1.3. İNTERNETİN EKONOMİ POLİTİĞİ ............................................................... 23 1.3.1. İnternetin Ekonomi Politiğinin Kapsamı ........................................................... 23 1.3.2. Teknolojik Yaklaşımlar ..................................................................................... 26 1.3.3. Küreselleşme ve İnternet ................................................................................... 28 İKİNCİ BÖLÜM METALAŞMA VE META BİÇİMİ OLARAK DİZİLER 2.1. METALAŞMA VE İLETİŞİM ENDÜSTRİSİ .................................................... 32 2.1.2. İzleyici, Kullanıcı ve İçeriklerin Metalaşması .................................................. 33 2.1.3. Metalaşma ve Yabancılaşma İlişkisi ................................................................. 37 2.2. BİR ENDÜSTRİ METASI OLARAK DİZİLER ................................................ 40 2.3. TELEVİZYON DİZİ ENDÜSTRİSİ .................................................................... 43 2.3.1. Televizyon Dizi Endüstrisinin Dünyadaki Durumu .......................................... 45 2.4. İNTERNET DİZİ ENDÜSTRİSİ .......................................................................... 52 2.4.1. İnternet Televizyonu .......................................................................................... 53 2.4.2. IPTV (İnternet Protokolü Televizyonu) ............................................................ 53 2.4.3. OTT TV (Over-The-Top Television) ................................................................ 54 v 2.4.3.1. Dünyada Yaygın OTT TV Platformları ...................................................... 55 2.4.3.1.1. Netflix .................................................................................................. 56 2.4.3.1.2. Amazon Prime Video ........................................................................... 60 2.4.3.1.3. Hulu (Disney ve diğerleri) ................................................................... 62 2.4.3.1.4. Youtube Originals ................................................................................ 65 2.4.3.2. Türkiye’de Yaygın OTT TV Platformları .................................................. 67 2.4.3.2.1. BluTV ................................................................................................... 68 2.4.3.2.2. PuhuTV ................................................................................................ 70 2.4.3.2.3. Mubi ..................................................................................................... 71 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Fİ İNTERNET DİZİSİ İLE MUCİZE DOKTOR TELEVİZYON DİZİSİNİN REKLAM, ÜRÜN YERLEŞTİRME VE SPONSORLUK BAŞLIKLARI ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI 3.1. ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ ............................................................. 73 3.2. ARAŞTIRMANIN HİPOTEZİ ............................................................................. 74 3.3. ARAŞTIRMA SORULARI ................................................................................... 74 3.4. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ ...................................................................................