Opracowali:

Adrian Kubicki

Edyta Szkatulska

Zatwierdził:

Andrzej Górzyński

1

SPIS TREŚCI

Wstęp. Rozdział I. Drogi powiatowe pod zarządem Zarządu Dróg Powiatowych w Żninie. 1. Charakterystyka dróg zarządzanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie. 2. Stan dróg powiatowych w latach 2014 -2016 oraz stan techniczny obiektów mostowych. 3. Wykaz obiektów mostowych oraz ich stan techniczny.

Rozdział II. Sprawozdanie o stanie dróg powiatowych w latach 2014-2016 administrowanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie. 1. Inwestycje drogowe w latach 2014-2016. 2. Inicjatywy samorządowe w zakresie infrastruktury drogowej w latach 2014-2016. 3. Inwestycje wykonywane w ramach dofinansowań. 3.1 Przebudowa drogi powiatowej nr 2345C Gąsawa – Rogowo od km 2+060 do km 7+934,61 dł.5.874,61 m. 3.2 Przebudowa drogi powiatowej nr 2314C – Janowiec Wielkopolski od km 12+675 do km 18+375 długości 5,700 km. 3.3 Przebudowa drogi powiatowej nr 2356C Smerzyn – Jabłówko – od km 2+000 do km 3+000. 4. Remonty na drogach powiatowych w latach 2014-2016. 4.1 Remonty cząstkowe. 4.2 Remonty nawierzchni dróg powiatowych za pomocą mieszanki mineralno – asfaltowej, wbudowywane „na zimno”. 4.3 Nakładki bitumiczne. 5. Pozostałe zadania wykonywane przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie w celu prawidłowego utrzymania dróg. 6. Działania przyczyniające się do poprawy bezpieczeństwa na drogach powiatowych oraz wypadkowość.

Rozdział III. Plan inwestycji drogowych na lata 2016-2018. 1. Propozycje inwestycji do realizacji w 2017 roku. 1.1 Inwestycje z możliwością dofinasowania z Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata 2016-2019. 1.2 Inwestycje z możliwością uzyskania dofinansowania z Rezerwy Subwencji Ogólnej Budżetu Państwa. 1.3 Propozycje zadań do realizacji ze środków własnych oraz w porozumieniach z Urzędami Gmin. 2. Propozycje inwestycji do realizacji 2018 roku. 2.1 Inwestycje z możliwością dofinansowania z Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata 2016-2019. 2.2 Propozycja realizacji zadania z możliwością uzyskania dofinansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2014-2020.

Podsumowanie.

2

Wstęp

Celem przedmiotowego opracowania jest sprawozdanie o stanie dróg powiatowych administrowanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie. W rozdziale I scharakteryzowano sieć drogową będącą przedmiotem niniejszego opracowania oraz przedstawiono stan dróg powiatowych administrowanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie, przedstawiono wykaz obiektów mostowych oraz ocenę ich stanu technicznego. Rozdział II jest sprawozdaniem, o stanie dróg powiatowych w latach 2014 – 2016, znajduje się w nim wykaz zrealizowanych inwestycji oraz ich koszty. Przestawiono również zadania wykonywane w ramach dofinansowań wraz z opisem procedur ich pozyskiwania. Opisano także jakie rodzaje remontów są wykonywane oraz co robi Zarząd Dróg w celu prawidłowego utrzymania pasów drogowych jak również przedstawiono jakie działania są podejmowane w celu poprawy bezpieczeństwa. Rozdział III przedstawia plan inwestycji drogowych na lata 2017-2018 wraz z opisem z jakich programów możliwe jest uzyskanie dotacji.

3

Rozdział I Drogi powiatowe pod zarządem Zarządu Dróg Powiatowych w Żninie

1. Charakterystyka dróg zarządzanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie. Przez Powiat Żniński, na terenie gmin: Żnin, Gąsawa, , Łabiszyn, Janowiec Wlkp. i Rogowo przebiega 81 dróg powiatowych o długości 486,2 km (433,8 km o klasie technicznej Z, 52,4 km o klasie technicznej L) w tym drogi zamiejskie (475,2 km) i drogi miejskie (11,0 km). Na wykresie poniżej (rysunek nr 1) w sposób graficzny przedstawiono rozłożenie dróg powiatowych w poszczególnych gminach.

Długość dróg z podziałem na gminy [km]

Barcin; 47,536;

Łabiszyn ; 51,835 Żnin; 143,306;

Gąsawa; 68,572; Janowiec Wlkp.; 89,425; Rogowo; 85,526;

Żnin Janowiec Wlkp. Rogowo Gąsawa Łabiszyn Barcin

Rysunek nr 1. Długość dróg powiatowych z podziałem na gminy.

Drogi administrowane przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie są dość rozdrobnione, występuje znaczna ilość odcinków o niewielkiej długości i o cechach nieodpowiadających kategorii dróg powiatowych. Największe zagęszczenie sieci występuje w zachodniej i środkowej części powiatu na terenie gmin: Janowiec Wlkp., Rogowo i Żnin.

4

Legenda drogi powiatowe drogi wojewódzkie drogi krajowe

Rysunek nr 2. Mapa sieci drogowej w Powiecie Żnińskim.

5

W skład sieci drogowej powiatu wchodzą drogi o zróżnicowanej nawierzchni jezdni. W znacznej większości są do drogi posiadające nawierzchnię bitumiczną lecz występują również drogi o nawierzchni brukowej, tłuczniowej, gruntowej ulepszone i nieulepszone. Na wykresie (rysunek nr 3) przedstawiono w kilometrach i procentach strukturę rodzajową nawierzchni na drogach powiatowych.

bitumiczna

brukowa

tłuczniowa

gruntowa ulepszona

gruntowa naturalna

Rysunek nr 3. Długość dróg powiatowych z podziałem na rodzaj nawierzchni.

Sieć dróg powiatowych ma istotne znaczenie dla efektywnej obsługi potrzeb społeczno-gospodarczych i turystycznych całego powiatu poprzez transport drogowy oraz zapewnia efektywne funkcjonowanie wszystkich podstawowych struktur osadniczych Powiatu. Jednocześnie drogi powiatowe zapewniają połączenia ośrodków miejskich o podstawowym znaczeniu dla Powiatu oraz do większości miejscowości gminnych. Ponadto przyjmują duży ruch turystyczny skierowany do Muzeum Archeologicznego w Biskupinie, Pałacu w Lubostroniu oraz do ośrodków wypoczynkowych zlokalizowanych nad pałuckimi jeziorami m.in. Ośrodek Relax, Ośrodek Roma, Gród Piasta w Chomiąży Szlacheckiej. W tabeli poniżej przedstawiono wykaz dróg powiatowych wraz z podaniem numeracji, nazwy ciągu, kilometrażu i nazwą gminy przez którą przebiega.

6

Tabela nr 1. Wykaz dróg powiatowych administrowanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie.

km km Nr Długość Lp. Nazwa ciągu początkowy końcowy Gmina drogi (km)

1 2 3 4 5 6 7

1 2505C Będzitowo- 1,100 2,443 1,343 Barcin 10,505 11,047 2 1939C Miastowice- 8,302 Żnin 11,207 18,967 3 1940C Dziewierzewo-Brzyskorzystewko 7,926 14,461 6,535 Żnin Żnin- 4 1941C Górki Zagajne-Juncewo-Żerniki 3,016 17,224 14,208 Janowiec Wlkp. 5 1945C Smarzykowo-Retkowo- 4,484 5,888 1,404 Żnin 6 2371C Barcin-Mamlicz 0,000 4,685 4,685 Barcin 7 1950C Rynarzewo-Łabiszyn 4,690 14,568 9,878 Łabiszyn 8 1953C Wąsosz-Buszkowo 6,885 11,322 4,437 Łabiszyn 9 1955C Chomętowo-Żnin 0,620 8,681 8,061 Żnin 10 1956C Chomętowo-Łabiszyn 0,969 9,507 8,538 Łabiszyn Łabiszyn- 11 2356C Smerzyn-Jabłówko-Murczynek 0,000 8,704 8,704 Żnin 12 2357C Smerzyn-Załachowo 0,000 1,570 1,570 Łabiszyn 13 2359C Łabiszyn-Lisewo Kościelne 0,000 4,126 4,126 Łabiszyn Łabiszyn- 14 2358C Łabiszyn- 0,000 8,667 8,667 Barcin 15 2360C Oporowo-Ojrzanowo 0,000 5,118 5,118 Łabiszyn 16 2361C Załachowo-Lubostroń 0,000 1,353 1,353 Łabiszyn Łabiszyn- 17 2362C Lubostroń-Kania 0,000 5,134 5,134 Barcin Łabiszyn- 18 2363C Lubostroń-Julianowo 0,000 5,485 5,485 Barcin 19 2364C Młodocin-Jadowniki 0,000 3,170 3,170 Żnin Łabiszyn- 20 2365C Obielewo-Młodocin-Kierzkowo 0,000 6,900 6,900 Barcin- Żnin 21 2366C Kania-Złotowo 0,000 6,559 6,559 Barcin 22 2367C Mamlicz-Jordanowo 0,000 3,890 3,890 Barcin 23 2368C Barcin-Złotniki Kuj. 0,000 7,658 7,658 Barcin 24 2369C Mamlicz-Dąbrówka Barcińska 0,000 2,589 2,589 Barcin 25 2370C -Barcin 0,000 3,361 3,361 Barcin 26 2372C Sadłogoszcz-dr. Nr.251 0,000 2,435 2,435 Barcin 27 2373C Wilkowo-Mierucin 0,000 0,800 0,800 Barcin 28 2374C -Szeroki Kamień 0,000 4,705 4,705 Barcin Srebrna Góra- 29 2301C 0,000 1,835 1,835 Żnin

30 2302C Brzyskorzystew-Słabomierz 0,000 3,801 3,801 Żnin Żnin- 31 2303C Sielec-Juncewo 0,000 1,900 1,900 Janowiec Wlkp. 32 2304C Słabomierz-Żnin 0,000 8,220 8,220 Żnin Żnin- 33 2305C Słębowo-Czewujewo 0,000 11,090 11,090 Rogowo 34 2306C Piotrkowice-Słębowo 7,690 13,395 5,705 Żnin 35 2307C Brzyskorzystewko- 0,000 1,704 1,704 Żnin 36 2308C --Wilczkowo 0,000 9,206 9,206 Żnin 37 2309C -Białożewin 0,000 4,375 4,375 Żnin

7

38 2310C Januszkowo-Murczyn 0,000 3,286 3,286 Żnin 39 2311C -Bekanówka 0,000 1,979 1,979 Żnin Janowiec 40 2312C Bogdarka-Świątkowo 0,000 3,545 3,545 Wlkp. 41 2313C -Uścikowo 0,000 3,167 3,167 Żnin Żnin- 42 2314C Żnin-Janowiec Wlkp. 0,000 19,398 19,398 Janowiec Wlkp. 6,210 9,541 Janowiec 43 2315C Damasławek-Mieleszyn 11,847 9,848 18,364 Wlkp. Janowiec 44 2316C Żużoły-Chrzanowo 0,780 2,540 1,760 Wlkp. Janowiec 45 2317C Mirkowice-Włoszanowo 0,000 5,577 5,577 Wlkp. Janowiec 46 2318C Brudzyń-Janowiec Wlkp. 0,000 2,175 2,175 Wlkp. Janowiec 47 2319C Świątkowo-Tonowo 0,000 3,838 3,838 Wlkp. Janowiec 48 2320C Wybranowo - Janowiec Wlkp. 0,000 4,635 4,635 Wlkp. Janowiec 49 2321C Żerniki-Wiewiórczyn 0,000 6,891 6,891 Wlkp.- Rogowo 50 2322C Cerekwica-Kaczkowo 0,000 4,025 4,025 Żnin Janowiec 51 2323C Wełna-Wiewiórczyn 0,000 11,170 11,170 Wlkp.- Rogowo Wola-Izdebno 52 2324C 0,000 4,643 4,643 Rogowo

Janowiec 53 2325C Janowiec-Posługowo-Kołdrąb 0,000 6,623 6,623 Wlkp. Janowiec 54 2326C Janowiec Wlkp.-Rogowo 0,000 12,459 12,459 Wlkp.- Rogowo 55 2327C Skórki-Recz 0,000 5,097 5,097 Rogowo Janowiec 56 2328C Janowiec Wlkp.-Rzym 0,000 12,823 12,823 Wlkp.- Rogowo Janowiec 57 2329C Łopienno-gr.woj. pozn.-Miniszewo 0,224 3,376 3,152 Wlkp. Janowiec 58 2330C Laskowo-Recz 0,000 7,185 7,185 Wlkp.- Rogowo Janowiec 59 2331C Ośno-gr.woj. pozn.-Mieleszyn 0,000 2,073 2,073 Wlkp. 60 2332C Rzym-gr.woj. Kowalewo 0,000 0,933 0,933 Rogowo 61 2333C Rogówko-Wiktorowo 0,000 3,250 3,250 Rogowo 62 2334C Cerekwica-Bożejewice 0,000 3,543 3,543 Żnin Żnin- 63 2335C Bożejewice-Gąsawa 0,000 7,404 7,404 Gąsawa Rogowo- 64 2336C Czewujewo-Marcinkowo Górne 0,000 5,060 5,060 Gąsawa 65 2337C Żnin-Szczepanowo 0,000 11,885 11,885 Żnin Żnin- 66 2338C Żnin-Gąsawa-Ryszewo 0,000 18,956 18,956 Gąsawa- Rogowo Żnin- 67 2339C Żnin-Ostrówce-Szczepanowo 0,000 11,438 11,438 Gąsawa 68 2340C -Wenecja Ośrodek 0,000 2,270 2,270 Żnin

8

Gąsawa- 69 2341C Biskupin-Wenecja 0,000 3,496 3,496 Żnin Żnin- 70 2342C Wenecja-Dąbrowa 0,000 13,595 13,595 Gąsawa 71 2343C Ostrówce-Pniewy 0,000 1,985 1,985 Gąsawa 72 2344C Łysinin-Folusz 0,000 4,930 4,930 Gąsawa Gąsawa- 73 2345C Gąsawa-Rogowo 0,000 8,963 8,963 Rogowo 74 2347C Gąsawa-Pakość 0,000 12,890 12,890 Gąsawa 75 2348C Oćwieka-Niestronno 0,000 4,738 4,738 Gąsawa Rogowo- 76 2349C Grochowiska Szl.-Ryszewko 0,000 6,137 6,137 Gąsawa 77 2350C Rudnek-Niestronno-Dąbrowa 0,000 10,321 10,321 Rogowo 78 2351C Ryszewo-Gościeszyn 0,000 3,062 3,062 Rogowo 0,000 8,252 79 2352C Lubcz-Trzemeszno 9,359 Rogowo 9,216 10,323 80 2353C Cotoń-Lubcz 0,000 5,185 5,185 Rogowo 0,000 0,984 81 2355C Gołąbki-Ławki 2,039 Rogowo 2,396 3,451

Podstawowy szkielet drogowy dróg powiatowych tworzą drogi nr: 2314C Żnin – Janowiec Wlkp., 2345C Gąsawa – Rogowo, 2338C Żnin – Gąsawa – Ryszewo, 2326C Janowiec Wlkp – Rogowo, 2352C Lubcz – Trzemeszno, 2342C Wenecja – Dąbrowa, 2315C Damasławek – Mieleszyn, 2339C Żnin – Ostrówce – Szczepanowo, 1955C Chomętowo – Żnin, 1950C Rynarzewo – Łabiszyn i 2368C Barcin – Złotniki Kujawskie. Są to drogi o największym natężeniu ruchu łączące ze sobą siedziby gmin, są alternatywą dla dróg wojewódzkich i drogi krajowej jak również wyprowadzają potok ruchu poza teren Powiatu.

2. Stan dróg powiatowych. Drogi powiatowe administrowane przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie są w dużej części w złym stanie technicznym, większość odcinków wymaga gruntownego remontu, a nawet przebudowy w celu dostosowania do warunków technicznych określonych w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U z 2016 r. poz. 124). Przeciętna szerokość jezdni wynosi 5,0 m przez co szybkiemu zniszczeniu ulegają krawędzie. Brak odwodnienia i zawyżone pobocza powodują zastoiska wodne które zagrażają bezpieczeństwu ruchu i przyspieszą degradację nawierzchni. Drogi powiatowe przejęte w ramach reformy administracyjnej nie były wiele lat modernizowane i nie posiadają konstrukcji która zapewni odpowiednią nośność dla obecnego natężenia ruchu.

9

Głównym problemem dotyczącym stanu technicznego są wyboje. Nawierzchnie na większości odcinków są spękane przez co nie ma szczelności i przy zmianie warunków pogodowych, a dokładnie przejście temperatury z dodatniej na ujemną powoduje dalszą degradację i liczne wykruszenia.

Zdjęcie nr 1,2. Uszkodzona nawierzchnia drogi nr 2337 Żnin – Jadowniki – Szczepanowo.

Spośród wszystkich dróg administrowanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie tylko około 40 km znajduje się w bardzo dobrym stanie technicznym. Są to odcinki przebudowane lub gruntownie wyremontowane. Około 200 km dróg jest w stanie zadowalającym natomiast pozostała część (prawie połowa) jest w złym stanie technicznym i wymaga podjęcia pilnych działań w celu zapobiegania dalszej degradacji i podniesienia warunków przejezdności co w bardzo dużym stopniu przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa ruchu.

3. Wykaz obiektów mostowych oraz ich stan techniczny.

Tabela nr 2. Wykaz obiektów mostowych.

Ocena obiektu Lp. Nazwa i nr drogi km osi długość szer. JNI nośność przeszkoda miejscowość w 2015 roku

nr 2314 C Żnin – Janowiec Wlkp. 16+387 12,4 9,3 01024280 400 kN rz. Wełna Zrazim 4,00 1.

nr 2338C Żnin – Gąsawa – Ryszewo 8+686 7,33 8 01024286 150 kN rz. Gąsawka Gąsawa 2,00 2.

nr 2326C Janowiec Wlkp. –Rogowo 6+304 6.5 8 01024283 150 kN łącznik jezior Kołdrąb 3,67 3.

nr 2326C Janowiec Wlkp. – Rogowo 12+008 8,75 8 01024284 300 kN rz. Wełna Rogowo 2,00 4.

10

Janowiec nr 2315C Damasławek – Mieleszyn 9+358 10.8 7 01024281 400 kN rz. Wełna 4,00 5 Wlkp.

nr 2323C Wełna – Izdebno 8+063 19,8 6 - 400 kN rz. Wełna Szkółki 4,00 6.

nr 2337C Żnin – Jadowniki - 9+437 13,1 6,5 01024285 120 kN rz. Noteć Wójcin 2,00 7. Szczepanowo

nr 2361C Załachowo – Lubostroń 0+349 39,40 6,3 01024277 60 kN rz. Noteć Lubostroń 1,00 8.

nr 2339C Żnin – Szczepanowo 8+573 15.68 6,2 01024287 150 kN Ciek bez nazwy Ostrówce 3,00 9.

nr 2341C Biskupin – Wenecja 1+677 5,38 7,2 01024288 150 kN rz. Gąsawka Wenecja 3,00 10.

nr 2307C Brzyskorzystew – 1+369 8 6,5 01024279 150 kN rz. Gąsawka Dobrylewo 3,00 11. Dobrylewo

nr 2365C Obielewo- Kierzkowo 5+704 18,9 6 01024278 45 kN linia kolejowa Kierzkowo 3,00 12.

Skala i kryteria ocen

Ocena Stan Opis stanu elementu 5 odpowiedni bez uszkodzeń i zanieczyszczeń możliwych do stwierdzenia podczas przeglądu 4 zadowalający wykazuje zanieczyszczenia lub pierwsze objawy uszkodzeń pogarszających wygląd estetyczny 3 niepokojący wykazuje uszkodzenia, których nie naprawienie spowoduje skrócenie okresu bezpiecznej eksploatacji 2 niedostateczny wykazuje uszkodzenia obniżające przydatność użytkową, ale możliwe do naprawy 1 przedawaryjny wykazuje nieodwracalne uszkodzenia dyskwalifikujące przydatność użytkową 0 awaryjny uległ zniszczeniu lub przestał istnieć

W trakcie wykonywania przeglądów rozszerzonych obiektów mostowych (w 2015 roku), administrowanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie stwierdzono zróżnicowany ich stan. Na żadnym z obiektów nie stwierdzono zagrożenia katastrofą budowlaną, jednakże na jednym obiekcie – moście przez rzekę Noteć w miejscowości Lubostroń – w związku z utratą nośności części elementów (podłużnic) nastąpiła konieczność takiego przełożenia części tych elementów aby można było dopuścić ruch drogowy w ograniczonym zakresie. W trzech kolejnych przypadkach stwierdzono zagrożenia bezpieczeństwa ruchu. Są to most przez kanał w m. Wójcin, most przez rzekę Gąsawkę w Gąsawie oraz most przez rzekę Gąsawkę w Wenecji. We wszystkich tych przypadkach zagrożeniem jest możliwość utraty stateczności przez nasyp drogowy w bezpośrednim sąsiedztwie skrzydeł. Ponadto stwierdzono obniżone bezpieczeństwo ruchu publicznego ma mostach w miejscowościach: Ostrówce, Rogowo, Kołdrąb i Dobrylewo w związku z nienormatywną wysokością balustrady bądź nienormatywną wysokością krawężnika. Poza tym w złym stanie technicznym (poniżej 3) jest most przez rzekę Wełna w Rogowie. Na obiektach tych wiele elementów otrzymało ocenę niedostateczną. Pozostałe obiekty wymagają mniejszej interwencji jednak pozostawienie uszkodzeń bez naprawy spowoduje skrócenie okresu bezpiecznej ich eksploatacji. Poniżej (tabela nr 3) przedstawiono koszty wykonania remontów na obiektach mostowych w celu ich bieżącego utrzymania.

11

Tabela nr 3. Wykaz wartości robót niezbędnych do utrzymania obiektów mostowych.

Lp. Nazwa i nr drogi przeszkoda miejscowość koszt

1. 01024280 nr 2314 C Żnin – Janowiec Wlkp. rz. Wełna Zrazim 3.850,00 zł

2. 01024286 nr 2338C Żnin – Gąsawa – Ryszewo rz. Gąsawka Gąsawa 85.760,00 zł

3. 01024283 nr 2326C Janowiec Wlkp. –Rogowo łącznik jezior Kołdrąb 8.050,00 zł

4. 01024284 nr 2326C Janowiec Wlkp. – Rogowo rz. Wełna Rogowo 181.540,00 zł

5 01024281 nr 2315C Damasławek – Mieleszyn rz. Wełna Janowiec Wlkp. 220,00 zł

6. - nr 2323C Wełna – Izdebno rz. Wełna Szkółki 0,00 zł

7. 01024285 nr 2337C Żnin – Jadowniki - Szczepanowo rz. Noteć Wójcin 152.050,00 zł

8. 01024277 nr 2361C Załachowo – Lubostroń rz. Noteć Lubostroń 5.731.561,00 zł*

9. 01024287 nr 2339C Żnin – Szczepanowo Ciek bez nazwy Ostrówce 56.200,00 zł

10. 01024288 nr 2341C Biskupin – Wenecja rz. Gąsawka Wenecja 13.250,00 zł

11. 01024279 nr 2307C Brzyskorzystew – Dobrylewo rz. Gąsawka Dobrylewo 15.630,00 zł

12. 01024278 nr 2365C Obielewo- Kierzkowo linia kolejowa Kierzkowo 57.750,00 zł

Razem: 6.305.586,61 zł

*koszt całkowitej przebudowy obiektu mostowego zgodnie z dokumentacją techniczną i kosztorysem inwestorskim

12

Rozdział II Sprawozdanie o stanie dróg powiatowych w latach 2014-2016 administrowanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie

1. Inwestycje drogowe w latach 2014-2016.

Tabela nr 4. Wykaz inwestycji drogowych.

L.p Poniesione Nazwa zadania koszty (brutto)

ROK 2014

1. Przebudowa drogi powiatowej nr 2374C Piechcin – Szeroki Kamień 477.046,50 zł od km 1+455 do km 4+818 o dł.3,363 km.

2. Przebudowa chodnika przy drodze powiatowej nr 2337C Żnin – Jadowniki – Szczepanowo w m. Jadowniki 119.742,96 zł od km 5+235 do km 5+800 dł.0,565 km.

3. Budowa ścieżki pieszo – rowerowej w ciągu drogi powiatowej nr 2371C 257.740,10 zł Barcin – Mamlicz od km 0+000 do km 1+000 dł. 1,00 km.

4. Ustawienie 115 m krawężnika na ławie betonowej wraz z wykonaniem 7.792,05 zł wjazdów w ciągu drogi powiatowej nr 2312C Bogdarka – Świątkowo w m. Świątkowo. Ustawienie 520 m krawężnika na ławie betonowej wraz z wykonaniem 43.332,90 zł wjazdów w ciągu drogi powiatowej nr 2325C Janowiec Wielkopolski – Posługowo – Kołdrąb.

ROK 2015

1. Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2371C Barcin – Mamlicz od km 0+000 do km 0+613 wraz z utwardzeniem pobocza i ułożeniem 184.365,52 zł korytek ściekowych przy istniejącej ścieżce pieszo – rowerowej na długości 596 m.

2. Modernizacja dróg powiatowych – nakładki bitumiczne o gr. 4 cm: 2.435.873,80 zł

 nr 2371C Barcin – Mamlicz od km 0+000 do km 4+685 dł. 4,685 km

13

 nr 2366C Kania – Mamlicz – Złotowo od km 3+647 do km 3+780 dł.0,133 km  nr 2342C Wenecja – Dąbrowa od km 10+363 do km 13+595 dł. 3,232 km  nr 2359C Łabiszyn – Lisewo Kościelne od km 0+000 do km 0+505, od km 0+679 do km 1+598 od km 3+307 do km 4+059 łączna dł. 2,176 km,

 nr 2344C Łysinin – Folusz od km 2+698 do km 4+930 dł. 2,232 km,

 nr 2338C Żnin – Gąsawa – Ryszewo od km 16+722 do km 18+543 dł.1,821 km  nr 2304C Słabomierz – Żnin od km 0+000 do km 0+965, od km 1+185 do km 3+245 łączna dł. 3,025 km,  nr 2321C Żerniki – Wiewiórczyn od km 0+000 do km 3+445 dł. 3,445 km

3. Przebudowa chodników w ciągu dróg powiatowych:  nr 2335C Bożejewice – Gąsawa od km 2+017 do km 2+263 w m. Gogółkowo; 18.718,14 zł

 nr 2335C Bożejewice – Gąsawa, ul. Biskupińska od km 6+982 do km 7+114 w m. Gąsawa; 42.613,35 zł

 nr 2336 Czewujewo – Marcinkowo Górne od km 2+298 do km 2+388 w m. Marcinkowo Dolne; 12.590,28 zł

 nr 2348C Bogdarka – Świątkowo od km 2+305 do km 2+410; 11.002,35 zł  nr 2348C Oćwieka – Niestronno od km 0+000 do km 0+080 i nr 2347C Gąsawa – Obudno – Pakość od km 2+760 do km 2+825; 40.176,72 zł

4. Modernizacja drogi powiatowej nr 2321C Żerniki – Wiewiórczyn od km 3+445 do km 4+625, od km 4+670 do km 5+690 o łącznej długości 246.307,50 zł 2,200 km i powierzchni 11.125 m2 – nakładka bitumiczna o gr. 4 cm.

5. Budowa zatoki autobusowej w ciągu drogi powiatowej nr 2304C 37.497,78 zł Słabomierz – Żnin w m. Bekanówka.

6. Remont głowic przepustu w ciągu drogi powiatowej nr 2323C Wełna – 114.103,90 zł Wiewiórczyn w km 9+702 w m. Wiewiórczyn.

7. Modernizacja drogi powiatowej nr 2342C Wenecja – Dąbrowa od km 9+536 do km 10+363 o długości 0,827 km i powierzchni 4.588 m2 – 101.578,32 zł nakładka bitumiczna o gr. 4 cm.

ROK 2016

1. Przebudowa drogi powiatowej nr 2314C Żnin – Janowiec Wielkopolski od 3.293.020,32 zł km 12+675 do km 18+375 dł.5,7 km, część I: od km 14+800 2.489.662,68 zł do km 18+375 dł. 3,575 km, część II: od km 12+675 do km 14+800 razem: dł. 2,125 km. * 5.782.683,00 zł

2. Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2311C Jaroszewo – 133.838,76 zł Bekanówka od km 0+000 do km 0+500.

14

3. Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2338C Żnin – Gąsawa 85.704,86 zł – Ryszewo od km 9+244 do km 9+490 i od km 9+505 do km 9+567 dł. 308 m.

4. Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 1940C Dziewierzewo – Brzyskorzystewko w miejscowości Brzyskorzystew od km 10+478 33.234,60 zł do km 10+678 dł.0,200 km.**

5. Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2359C Łabiszyn – 117.840,76 zł Lisewo Kościelne od km 0+000 do km 0+575.**

6. Budowa chodnika w ciągu dróg powiatowych nr 2368C Barcin – Złotowo – Złotniki Kujawskie od km 3+187 do k 3+457 dł.0,270 km, nr 2368C 68.174,60 zł Mamlicz – Dąbrówka Barcińska od km 2+564 do km 2+591 dł.0,027 km w miejscowości Dąbrówka Barcińska.***

7. Przebudowa drogi powiatowej nr 2356C Smerzyn – Jabłówko – Murczynek 302.028,84 zł od km 2+000 do km 3+000.

zgodnie 8. Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2370C Wolice – Barcin z kosztorysem od km 1+025 do km 1+342 p długości 0,317 km.**** inwestorskim: 160.827,46 zł

* inwestycja w trakcie realizacji, planowany termin zakończenia: do dnia 2 listopada 2016 r. ** inwestycja w trakcie realizacji, planowany termin zakończenia: do dnia 30 września 2016 r. *** inwestycja w trakcie realizacji, planowany termin zakończenia: do dnia 15 października 2016 r. **** inwestycja w trakcie realizacji , planowany termin zakończenia: do dnia 30 października 2016 r.

15

Zdjęcie nr 3. Wlot przebudowanego przepustu w miejscowości Wiewiórczyn.

Zdjęcie nr 4. Przepust w Wiewiórczynie.

16

Zdjęcie nr 5. Przepust w Wiewiórczynie.

Zdjęcie nr 6. Ścieżka rowerowa w m. Barcin.

17

Zdjęcie nr 7. Nakładka bitumiczna w m. Mamlicz.

Zdjęcie nr 8. Nakładka bitumiczna w m. Ojrzanowo.

18

Zdjęcie nr 9. Budowa chodnika w m. Ojrzanowo.

Zdjęcie nr 10. Budowa chodnika w m. Jaroszewo.

19

Zdjęcie nr 11. Budowa chodnika w m. Jaroszewo.

Zdjęcie nr 12. Budowa chodnika w m. Jaroszewo.

20

Zdjęcie nr 13. Nowo przebudowany chodnik w m. Gąsawa.

Zdjęcie nr 14. Nowo przebudowany chodnik w m. Gąsawa.

21

Zdjęcie nr 15. Nowo przebudowany chodnik w m. Gąsawa.

Zdjęcie nr 16. Nowo przebudowany chodnik w m. Gąsawa.

22

2. Inicjatywy samorządowe w zakresie infrastruktury drogowej w latach 2014-2016. Zarządca dróg od lat przyjmuje zasadę 50% dofinansowania od jednostek samorządowych lub innych podmiotów.

Tabela nr 5. Inicjatywy samorządowe w zakresie infrastruktury drogowej w latach 2014-2016.

ROK 2014 477.046,50 Przebudowa drogi powiatowej nr 2374C Piechcin-Szeroki Kamień (w tym 277.046,50 od km 1+455 do km 4+818, dł. 3,363. Powiat Żniński

GMINA GĄSAWA

Przebudowa chodnika przy drodze powiatowej nr 2335C Bożejewice - Gąsawa 7.950,09 zł w miejscowości Gogółkowo od km 2+270 do km 2+395, dł. 0,125 km.

GMINA JANOWIEC WIELKOPOLSKI

Przebudowa chodnika przy drodze powiatowej nr 2325C Janowiec Wielkopolski- 78.332,90 zł Posługowo- Kołdrąb, ul. Rolnicza w Janowcu Wielkopolskim od km 0+000 do km 0+520, dł. 0,520 km.

Przebudowa chodnika przy drodze powiatowej nr 2312C Bogdarka- Świątkowo 20.792,05 zł w miejscowości od km 2+143 do km 2+258, dł. 0,115 km.

Przebudowa chodnika przy drodze powiatowej nr 2317C Mirkowice- Włoszanowo w miejscowości Brudzyń od km 2+216 km do km 2+330, dł. 0,114 km oraz przy drodze 20.000,00 zł powiatowej nr 2318C Brudzyń- Janowiec Wielkopolski w miejscowości Brudzyń od km 0+000 do km 0+058, dł. 0,058 km.

GMINA ŻNIN

Przebudowa chodnika przy drodze powiatowej nr 2337C Żnin- Jadowniki- Szczepanowo w miejscowości Jadowniki od km 5+235 do km 5+800, dł. 0+565 km. 119.742,96 zł

ROK 2015 GMINA BARCIN

Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2371C Barcin-Mamlicz od km 0+000 do km 0+613 wraz z utwardzeniem poszerzenia i ułożeniem korytek ściekowych przy 184.365,52 zł istniejącej ścieżce pieszo-rowerowej na dł. 596 m.

568.964,79 zł Modernizacja drogi powiatowej nr 2371C Barcin-Mamlicz wchodzącej w zakres zadania (w tym 461.006,79 zł inwestycyjnego: Modernizacja dróg powiatowych- nakładki bitumiczne o gr. 4cm Powiat Żniński)

23

Projekt techniczny na budowę chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2370C Wolice- 17.400,00 zł Barcin od km 1+025 do km 1+342, dł. 0,317.

GMINA GĄSAWA

Przebudowa chodnika w miejscowości Oćwieka. 48.033,47 zł

Przebudowa chodnika w miejscowości Gogółkowo w ciągu drogi powiatowej nr 2335C 26.848,54 zł Bożejewice-Gąsawa od km 2+017 do km 2+263.

Przebudowa chodnika w miejscowości Marcinkowo Dolne w ciągu drogi powiatowej 17.445,18 zł nr 2336C Czewujewo-Marcinkowo Górne od km 2+298 do km 2+388.

Przebudowa chodnika w miejscowości Gąsawa ul. Biskupińska w ciągu drogi 59.693,71 zł powiatowej nr 2335C Bożejewice-Gąsawa od km 6+982 do km 7+114.

GMINA JANOWIEC WIELKOPOLSKI 636.174,45 zł Modernizacja drogi powiatowej nr 2321C Żerniki-Wiewiórczyn wchodzącej w zakres w tym 596.174,45 zł zadania inwestycyjnego: Modernizacja dróg powiatowych- nakładki bitumiczne Powiat Żniński o gr. 4cm

Przebudowa chodnika w miejscowości Świątkowo w ciągu drogi powiatowej nr 2312C 23.642,00 zł Bogdarka-Świątkowo od km 2+305 do km 2+410.

GMINA ŁABISZYN 279.669,28 zł Modernizacja drogi powiatowej nr 2359C Łabiszyn- Lisewo Kościelne wchodzącej (w tym 229.669,28 w zakres zadania inwestycyjnego: Modernizacja dróg powiatowych- nakładki Powiat Żniński) bitumiczne o gr. 4cm.

GMINA ŻNIN

Budowa zatoki autobusowej w miejscowości Bekanówka 37.497,78 zł w ciągu drogi powiatowej nr 2304C Słabomierz - Żnin.

ROK 2016 GMINA BARCIN

160.827,46 zł Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2370C Wolice-Barcin w miejscowości Wolice od km 1+025 do km 1+342, dł. 0,317 km.

Budowa chodnika w ciągu dróg powiatowych nr 2368C Barcin-Złotowo-Złotniki 68.174,59 zł Kujawskie od km 3+187 do km 3+457 dł. 0,270 km, nr 2369C Mamlicz-Dąbrówka Barcińska od km 2+564 do km 2+591 dł. 0,027 km w miejscowości Dąbrówka Barcińska.

24

GMINA GĄSAWA

Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2338C Żnin-Gąsawa-Ryszewo w 85.704,87 zł miejscowości Gąsawa od km 9+ 244 do km 9+490 i od km 9+505 do km 9+567, dł. 0,308 km.

Opracowania dokumentacji technicznej budowy chodnika wraz z profilowaniem jezdni w ciągu drogi powiatowej nr 2344C Łysinin-Folusz w miejscowości Łysinin od km 1+055 14.860,00 zł do km 1+415, dł. 0,360 km.

Opracowanie dokumentacji technicznej budowy chodnika w ciągu drogi powiatowej 29.750,00 zł nr 2339C Żnin-Ostrówce-Szczepanowo w miejscowości Annowo od km 9+630.

GMINA ŁABISZYN 142.748,26 zł Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2359C Łabiszyn-Lisewo Kościelne od w tym kostka km 0+000 do km 0+575, dł. 0,575 km. wartości 24.907,50 zł GMINA ROGOWO

Budowa chodnika wraz z profilowaniem jezdni w ciągu drogi powiatowej nr 2333C Rogówko-Wiktorowo w miejscowości Rogowo od km 0+035 do km 0+600, dł. 0,565 km 150.000,00 zł w tym opracowanie dokumentacji technicznej.

GMINA ŻNIN

Przebudowa chodnika w ciągu powiatowej nr 1940C Dziewierzewo-Brzyskorzystewko, 33.234,60 zł w miejscowości Brzyskorzystew, od km 10+478 do km 10+678, dł. 0,200 km.

Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2311C Jaroszewo - Bekanówka, 133.838,76 zł w miejscowości Jaroszewo, od km 0+000 do km 0+500, dł. 0,500 km.

Opracowanie dokumentacji technicznej budowy chodnika wraz z profilowaniem jezdni w ciągu drogi powiatowej nr 2340C Wenecja-Ośrodek wypoczynkowy, w miejscowości 19.850,00 zł Wenecja, od km 0+017 do km 0+767, dł. 0,750 km.

GMINA TRZEMESZNO

koszt inwestycji: Przebudowa nawierzchni dróg powiatowych i gminnych w powiecie żnińskim 614.189,22 zł i gnieźnieńskim. (w tym 100.000,00 zł Powiat Żniński)

3. Inwestycje wykonywane w ramach dofinansowań. Pomimo dużych potrzeb wciąż brakuje środków aby powstrzymać degradację dróg i podnieść ich parametry techniczne w celu komfortowego i bezpiecznego podróżowania. Ciągłe „cięcia” budżetowe powodują zmniejszenia nakładów na ten cel co negatywnie wpływa na jakość zarządzania drogami

25

dlatego najważniejszym wyzwaniem zarządców dróg jest pozyskanie zewnętrznego źródła finansowania. W latach 2014 -2016 udało się uzyskać dotację na niżej wymienione inwestycje.

3.1. Przebudowa drogi powiatowej nr 2345C Gąsawa – Rogowo od km 2+060 do km 7+934,61 dł. 5.874,61 m. Na przedmiotową inwestycje w roku 2013 został złożony wniosek o dofinansowanie zadania w ramach programu wieloletniego pod nazwą „Nagrodowy Program Przebudowy Dróg lokalnych – Etap II Bezpieczeństwo – Dostępność – Rozwój”. Projekt polegał na przebudowie przedmiotowej drogi powiatowej nr 2345C, klasy technicznej drogi zbiorczej (Z). Przebudową objęty był odcinek o długości około 6 km tj. od km 2,060 do skrzyżowania z drogą krajową nr 5 (km 7+934,61). Poprzez trafne wpisanie się w cel programu polegający na dostosowaniu elementów technicznych drogi do istniejących i przewidywanych warunków obciążenia ruchem drogowym oraz poprawy bezpieczeństwa dla wszystkich uczestników ruchu jak i aktualna oraz przyszła funkcja przedmiotowego odcinka drogi który jest łącznikiem drogi krajowej nr 5 i drogi powiatowej nr 2338C Żnin - Gąsawa – Ryszewo inwestycja (której całkowita wartość wynosiła 6.683.992,14 zł brutto) została w roku 2014 dofinansowana środkami pochodzącymi z budżetu państwa (Umowa nr 7P/2014 z dnia 7 lipca 2014 r.) w wysokości 3.000.000,00 zł.

Zdjęcie nr 17. Droga nr 2345C Gąsawa – Rogowo w m. Grochowiska Szlacheckie po zakończeniu realizacji – pętla autobusowa.

26

Zdjęcie nr 18. Droga nr 2345C Gąsawa – Rogowo w m. Złotniki po zakończeniu realizacji inwestycji.

Zdjęcie nr 19. Droga nr 2345C Gąsawa – Rogowo po zakończeniu realizacji inwestycji.

27

Zdjęcie nr 20. Droga nr 2345C Gąsawa – Rogowo po zakończeniu realizacji inwestycji.

Zdjęcie nr 21. Droga nr 2345C Gąsawa – Rogowo po zakończeniu realizacji inwestycji.

28

3.2. Przebudowa drogi powiatowej nr 2314C Żnin – Janowiec Wielkopolski od km 12+675 do km 18+375 długości 5,700 km. Na przedmiotową inwestycję w październiku 2015 roku został złożony wniosek o dofinansowanie zadania w ramach programu wieloletniego pod nazwą „Program Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata 2016 – 2019”. Przebudowa przedmiotowej drogi jest zasadna i konieczna ze względu, iż jest to jedna z głównych dróg tworzących podstawowy szkielet drogowy w Powiecie jak również ze względu na jej zły stan techniczny. Efektem przebudowy drogi będzie usprawnienie ruchu na terenie Powiatu, a tym samym całego województwa oraz integracja regionalnego układu transportowego z krajowym systemem transportowym. Realizacja inwestycji przyczyni się do poprawy dostępności komunikacyjnej regionu co oznacza szybsze i bezpieczniejsze powiązania pomiędzy obszarami położonymi na terenie województwa kujawsko – pomorskiego, lepszy dostęp do dróg krajowych i wojewódzkich jak również polepszy powiatowy i gminny system transportowy Powiatu Żnińskiego. W celu poprawy bezpieczeństwa zostanie wybudowane rondo oraz pętla autobusowa w m. Żerniki. Geometria przedmiotowej drogi wraz z lokalizacją budynku przy krawędzi jezdni oraz skrzyżowanie z drogą nr 2321C Żerniki – Wiewiórczyn znacznie ogranicza widoczność przez co wielokrotnie dochodziło do zdarzeń drogowych, więc budowa ronda jest w pełni uzasadniona.

Zdjęcie nr 22. Droga nr 2314C Żnin – Janowiec Wlkp. w m. Żerniki; miejsce propozycji przebudowy skrzyżowania.

29

Zdjęcie nr 23. Droga nr 2314C Żnin – Janowiec Wlkp. w m. Żerniki - propozycja budowy pętli autobusowej.

Złożony wniosek dot. dotacji przedmiotowej inwestycji nie znalazł się jednak na liście wniosków zakwalifikowanych do dofinansowania w ramach Programu (lista z dnia 27-01-2016 r.). Pomimo braku dotacji rozpoczęto realizację przebudowy ze środków własnych z podziałem inwestycji na dwie części (pierwsza z realizacją w roku 2016, druga do realizacji w roku 2017), a zadanie otrzymało nazwę „Przebudowa drogi powiatowej nr 2314C Żnin – Janowiec Wielkopolski od km 12+675 do km 18+375 dł. 5,7 km, część I: od km 14+800 do km 18+375 dł. 3,575 km, część II: od km 12+675 do km 14+800 dł. 2,125 km”. Całkowity koszt inwestycji (zgodnie z umową z Wykonawcą z dnia 31-03-2016 r. ) to 5.782.683,00 zł z czego część I: 3.293.020,32 zł oraz część II: 2.489.662,68 zł. Jednakże dnia 28 czerwca 2016 roku otrzymano wiadomość od Wojewody Kujawsko – Pomorskiego, iż w ramach Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata 2016 – 2019 pojawiły się oszczędności wynikające głównie z rezygnacji z realizacji zadania przez jednego z wnioskodawców w wysokości ok. 2.287.000,00 zł które umożliwiły dofinansowanie Projektu zgłoszonego przez Powiat Żniński. Po złożeniu deklaracji woli realizacji projektu Projekt znalazł się na zmienionej „liście wniosków zakwalifikowanych do dofinansowania” z dnia 14 lipca 2016 roku. Obecnie zostały przesłane do Urzędu Wojewódzkiego dokumenty niezbędne do właściwego przygotowania umowy o dofinansowanie, prace budowlane związane z inwestycją postępują i są wykonywane prawidłowo.

30

Zdjęcie nr 24. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

Zdjęcie nr 25. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

31

Zdjęcie nr 26. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

Zdjęcie nr 27. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji – budowa pętli autobusowej.

32

Zdjęcie nr 28. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

Zdjęcie nr 29. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

33

Zdjęcie nr 30. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

Zdjęcie nr 31. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

34

Zdjęcie nr 32. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

Zdjęcie nr 33. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

35

3.3 Przebudowa drogi powiatowej nr 2356C Smerzyn – Jabłówko – Murczynek od km 2+000 do km 3+000. Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie (w imieniu Powiatu Żnińskiego) w dniu 12-01-2016 r. złożył wniosek o przyznanie pomocy na operacje typu „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i oszczędzanie energii” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020 dla zadania pn. „Przebudowa drogi powiatowej nr 2356C Smerzyn – Jabłówko – Murczynek od km 2+000 do km 3+000”. Celem planowanej operacji na którą starano się o dofinansowanie było podniesienie jakości życia mieszkańców wsi Jabłowo Pałuckie oraz poprawa dostępności do miejsc użyteczności publicznych tj. świetlicy środowiskowej, placu zabaw oraz boiska które zlokalizowane są bezpośrednio przy przebudowywanym odcinku drogi. Realizacja planowanego zadania polegająca głównie na zmianie nawierzchni z tłuczniowej na bitumiczną (na długości 1 km) przyczyni się do podniesienia standardu technicznego drogi publicznej, poprawi bezpieczeństwo, zwiększy płynność ruchu oraz przyczyni się do rozwoju spójnej sieci dróg publicznych. Zasadność wniosku i jego pozytywna ocena skutkowała podpisaniem w dniu 25 maja 2016 roku w Toruniu pomiędzy „Samorządem Województwa” reprezentowanym przez Dariusza Kurzawę – Wicemarszałka a Powiatem Żnińskim umowy o przyznanie pomocy (nr 00105-65151-UM0200087/6 zarejestrowana w rejestrze UM pod numerem WS-I-W.052.11.73.105.2016). Pomoc przyznana jest w formie refundacji w wysokości 423.089,00 zł tj. 63,63% kosztów całości operacji (zgodnie z kosztorysem inwestorskim wykonania inwestycji). Po przeprowadzonym postępowaniu w trybie przetargu nieograniczonego na wyłonienie wykonawcy zadania pn. „Przebudowa drogi powiatowej nr 2356C Smerzyn – Jabłówko – Murczynek od km 2+000 do km 3+000” oraz po podpisaniu umowy z Wykonawcą robót budowlanych (umowa nr DT 2410.21.2016 z dnia 02-09-2016 r.) i zmniejszeniu kosztów realizacji przedmiotowej inwestycji, a tym samym kosztów kwalifikowalnych operacji Zarząd Dróg Powiatowych zwrócił się z prośbą o zmianę (aneks) dot. wysokości refundacji. Obecnie jesteśmy w trakcie oceny dokumentacji z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko Pomorskiego w Toruniu (Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich). Po zweryfikowaniu niezbędnych dokumentów zostanie sporządzony aneks do Umowy dot. wysokości refundacji. Będzie ona opiewała na kwotę 192.180,95 zł (63,63 % wartości ostatecznej wartości zadania), która wynosi 302.028,84 zł, zgodnie z podpisaną umową z wykonawcą (umowa nr DT 2410.21.2016 z dnia 02-06-2016 r.)

36

Roboty budowlane zostały już ukończone i w dniu 03-08-2016 r. protokolarnie odebrane przez Inwestora. Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie do dnia 30 listopada 2016 roku złoży wniosek o płatność w celu wypłaty środków finansowych. Po jego weryfikacji i ewentualnej wizyty bądź kontroli na miejscu inwestycji Agencja dokona wypłaty środków finansowych z tytułu pomocy niezwłocznie po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o płatność i otrzymaniu zlecenia płatności w terminie 3 miesięcy od jego złożenia.

Zdjęcie nr 34. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

Zdajcie nr 35. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

37

Zdjęcie nr 36. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

Zdjęcie nr 37. Zdjęcie w trakcie realizacji inwestycji.

38

4. Remonty na drogach powiatowych w latach 2014-2016.

4.1 Remonty cząstkowe.

W ramach bieżącego utrzymania dróg powiatowych wykonuje się remonty cząstkowe nawierzchni. Jest to zespół zabiegów technicznych, wykonywanych na bieżąco, związanych z usuwaniem uszkodzeń nawierzchni zagrażających bezpieczeństwu ruchu jak również zabiegi obejmujące małe powierzchnie, hamujące proces powiększania się powstałych uszkodzeń. Remonty nawierzchni dróg powiatowych administrowanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie wykonywane są techniką sprysku lepiszczem i posypania grysem o odpowiednim uziarnieniu przy użyciu specjalnych maszyn (remonterów), które wrzucają pod ciśnieniem mieszankę grysu i emulsji asfaltowej bezpośrednio do naprawianego wyboju. W roku 2016 bardzo głębokie powierzchniowe uszkodzenia nawierzchni (ubytki, wyboje) oraz uszkodzenia krawędzi jezdni naprawia się mieszankami mineralno – asfaltowymi wytwarzanymi i wbudowywanymi „na gorąco”. Corocznie nawierzchnie dróg wymagają remontów, a ich koszty (przedstawione w tabeli poniżej) są bardzo wysokie.

Tabela nr 6. Zestawienie poniesionych kosztów na remonty cząstkowe. ROK KOSZT REMONTÓW

2014 555.047,66 zł

2015 612.678,20 zł

Umowy podpisane na kwotę 2016 264.646,80 zł do dnia 30 czerwca wykorzystano kwotę 92.565,17 zł

4.2 Remont nawierzchni dróg powiatowych za pomocą mieszanki mineralno – asfaltowej wbudowywane „na zimno”. Do krótkotrwałego wypełnienia uszkodzeń (ubytków) nawierzchni bitumicznych stosowane są mieszanki mineralno – asfaltowe wytwarzane i wbudowywane na zimno. Zastosowanie tego typu mieszanek jest uzasadnione jeżeli chodzi o szybką i konieczną interwencję.

39

4.3 Nakładki bitumiczne. Ostatnim działaniem mającym na celu poprawę stanu technicznego jest wykonywanie nakładek bitumicznych o gr. 4 cm. Zakres robót polega na oczyszczeniu nawierzchni, spryskaniu jej emulsją i ułożeniu warstwy ścieralnej. Metoda ta w przypadku braku środków finansowych na przebudowy jest głównym zabiegiem wykonywanym przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie poprawiającym stan techniczny dróg. W 2015 roku zmodernizowano w ten sposób (na długości około 21 km) następujące ciągi dróg:  droga nr 2371C Barcin – Mamlicz od km 0+000 do km 4+685 dł. 4,685 km;  droga nr 2366C Kania – Mamlicz – Złotowo od km 3+647 do km 3+780 dł.0,133 km;  droga nr 2342C Wenecja – Dąbrowa od km 10+363 do km 13+595 dł. 3,232 km;  droga nr 2359C Łabiszyn – Lisewo Kościelne od km 0+000 do km 0+505 od km 0+679 do km 1+598, od km 3+307 do km 4+059 łączna dł. 2,176 km;  droga nr 2344C Łysinin – Folusz od km 2+698 do km 4+930 dł. 2,232 km;  droga nr 2338C Żnin – Gąsawa – Ryszewo od km 16+722 do km 18+543 dł.1,821 km;  droga nr 2304C Słabomierz – Żnin od km 0+000 do km 0+965, od km 1+185 do km 3+245 łączna dł. 3,025 km;  droga nr 2321C Żerniki – Wiewiórczyn od km 0+000 do km 3+445 dł. 3,445 km.

5. Pozostałe zadania wykonywane przez Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie w celu prawidłowego utrzymania dróg. Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie w celu utrzymania dróg, siłami własnymi lub przy pomocy wykonawców wyłonionych w postępowaniach w latach 2014 – 2016 wykonał szereg prac utrzymaniowych m.in.  profilowanie dróg tłuczniowych i gruntowych;  wykonanie opaski bitumicznej w m. Flantrowo;  naprawy umocnień skarp stożków mostu w Wenecji;  udrożnienie przepustów drogowych;  przebudowa kanalizacji deszczowej na ul. Bielawskiej w Janowcu Wielkopolskim;  czyszczenie studni kanalizacji deszczowej;  regulacje studni kanalizacji deszczowej;  ustawienie krawężnika w Kaczkówku;  wykonanie oprysku chemicznego;  koszenie traw i chwastów na poboczach dróg powiatowych;  wycinka drzew;

40

 zakup kruszywa wapiennego;  zakup masy asfaltowej do stosowania na zimno;  zakup i montaż barier sprężystych;  zakup i montaż znaków drogowych;  zakup materiału nasdzeniowego;  zakup rębaka;  zakup kostki brukowej; Bardzo duże koszty są ponoszone na zimowe utrzymanie dróg powiatowych:

Tabela nr 7. Zestawienie poniesionych kosztów na zimowe utrzymanie dróg. ROK PONIESIONE KOSZTY 2013/2014 860.242,51 zł 2014/2015 352.062,29 zł 2015/2016 245.481,84 zł

Ponadto Zarząd Dróg Powiatowych posiada lub zlecił wykonanie dokumentacji projektowych na niżej wymienione inwestycje:  Przebudowę drogi powiatowej nr 2338C Żnin – Gąsawa – Ryszewo od km 0+000 do km 0+703.  Przebudowę obiektu mostowego przez rzekę Noteć w miejscowości Lubostroń w ciągu drogi powiatowej nr 2361C Załachowo – Lubostroń w km 0+349.  Budowę chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2370C Wolice – Barcin od km 1+025 do km 1+342 dł.0,317 km.  Budowę chodnika wraz z profilowaniem jezdni w ciągu drogi powiatowej nr 2344C Łysinin – Folusz w miejscowości Łysinin od km 1+055 do km 1+415 dł. 0,360 km.  Budowę chodnika wraz z profilowaniem jezdni w ciągu drogi powiatowej nr 2333C Rogówko – Wiktorowo w miejscowości Rogowo od km 0+035 do km 0+600 dł. 0,565 km.  Budowę chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2339C Żnin – Ostrówce – Szczepanowo w miejscowości Annowo od km 9+630 do km 11+375 dł.1,745 km.  Budowę chodnika wraz z profilowaniem jezdni w ciągu drogi powiatowej nr 2340C Wenecja – Ośrodek wypoczynkowy w miejscowości Wenecja od km +7 do km 0+767 dł. 0,750.

6. Działania przyczyniające się do poprawy bezpieczeństwa na drogach powiatowych. Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie w ramach poprawy bezpieczeństwa realizuje projekty przebudowy dróg z naciskiem na bezpieczeństwo ruchu. Podczas realizacji inwestycji buduje się nowe

41

zatoki autobusowe, chodniki oddzielone barierami segmentowymi, a przed wjazdami do miejscowości stosując spowolnienia ruchu. Ponadto na wszystkich przebudowywanych odcinkach projektuje się oznakowanie poziome grubowarstwowe oraz pionowe II i III generacji. W miejscach, w który występuje duży ruch pieszych przekraczających jezdnie projektuje się znak aktywny D-6 na wysięgniku nad przejściem wraz z jego doświetleniem.

Zdjęcie nr 38. Znak aktywny na przejściu dla pieszych.

Zdjęcie nr 39. Oznakowanie poziome grubowarstwowe.

42

Zdjęcie nr 40. Wyspa spowalniająca ruch.

Zdjęcie nr 41. Bariery sprężyste.

43

Zdjęcie nr 42. Azyl dla pieszych.

W ramach robót utrzymaniowych sukcesywne prowadzone są wymiany zniszczonego lub słabo czytelnego oznakowania jak również odnowa oznakowania poziomego - przejścia dla pieszych. W 2015 roku ustawiono łącznie, na około 500 metrów barier metalowych sprężystych (w ciągu drogi nr 2341C Biskupin – Wenecja i nr 2321C Żerniki – Wiewiórczyn). Na niektórych odcinkach zamontowane są nadal bariery betonowe, które nie spełniają standardów bezpieczeństwa a na uzasadnioną potrzebę ich ustawienia braknie wymaganych środków finansowych. W celu poprawy bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów dobrym nurtem jest współpraca z gminami w celu budowy i przebudowy chodników lub budowy ścieżek pieszo - rowerowych. Wspólnie z gminą Barcin w latach 2014 – 2015 wybudowano ścieżkę rowerową na długości 1 km oraz chodnik na długości 600 m w ciągu drogi powiatowej nr 2371C Barcin – Mamlicz. Kolejnymi inwestycjami zrealizowanymi w ramach współpracy samorządowej były budowy chodników w m. Oćwieka w ciągu drogi nr 2347C Gąsawa – Pakość, w m. Gąsawa w ciągu drogi nr 2335C Bożejewice – Gąsawa, w m. Marcinkowie Dolnym w ciągu drogi nr 2336C Czewujewo - Marcinkowo. Również w bieżącym roku, mając na uwadze bezpieczeństwo pieszych Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie zrealizuje budowy chodników w ciągu następujących dróg: nr 2359C Łabiszyn – Lisewo Kościelne na długości około 600 m (przy współfinansowaniu z gminy Łabiszyn), nr 2311C Jaroszewo – Bekanówka na długości około 500 m (przy współfinansowaniu z gminy Żnin) oraz zlecił opracowanie dokumentacji technicznych na budowę kolejnych chodników w ciągu dróg: nr 2340C Wenecja – Ośrodek, 2333C Rogówko – Wiktorowo, nr 2339C Żnin – Ostrówce – Szczepanowo na łącznej długości

44

około 2500 m. Działania polegające na ochronie pieszych, a szczególnie dzieci chodzących na przystanki autobusowe są w pełni uzasadnione ze względu na wzrastające natężenie ruchu. Kolejnym ważnym aspektem wpływającym na bezpieczeństwo ruchu jest dbanie o zadrzewienie w pasie drogowym. Zdecydowana większość drzew zlokalizowana jest w poboczu co zwiększa ryzyko wypadku. Zarząd Dróg Powiatowych w ramach robót własnych prowadzi coroczny przegląd drzewostanu i sporządza plany wyrębu drzew zagrażających bezpieczeństwu ruchu. Propozycją poprawy bezpieczeństwa ruchu jest również budowa ronda oraz pętli autobusowej w m. Żerniki w ciągu drogi powiatowej nr 2314C Żnin – Janowiec Wlkp. Geometria przedmiotowej drogi wraz z lokalizacją budynku przy krawędzi jezdni oraz skrzyżowanie z drogą nr 2321C Żerniki – Wiewiórczyn znacznie ogranicza widoczność przez co wielokrotnie dochodziło do zdarzeń drogowych, więc budowa ronda jest w pełni uzasadniona.

Zdjęcie nr 43. Droga nr 2314C Żnin – Janowiec Wlkp. w m. Żerniki propozycja budowy pętli autobusowej.

Budowa przedmiotowego ronda oraz pętli autobusowej zostanie zrealizowana w 2016 r. Kolejną uzasadnioną inwestycją jest przebudowa ul. Gnieźnieńskiej w Żninie na długości około 600 m w ciągu drogi powiatowej nr 2338C Żnin – Gąsawa – Ryszewo.

45

Zdjęcie nr 44. Droga nr 2338C Żnin – Gąsawa – Ryszewo. w m. Żnin.

Droga prowadzi od skrzyżowania z drogą wojewódzką nr 251 Kaliska – Inowrocław, przebiega wzdłuż stadionu miejskiego co w przypadku organizowanych imprez powoduje występowanie problemów z miejscami parkingowymi. Zasadne byłoby wzdłuż jezdni po lewej stronie wybudować zatokę postojową i ścieżkę rowerową, która łączyłaby się z ciągiem rowerowym zlokalizowanym w pasie drogowym drogi wojewódzkiej. Realizacja inwestycji spowodowałaby wyeliminowanie ruchu rowerowego z jezdni oraz postój pojazdów na poboczu lub jezdni. Pomimo podejmowanych działań mających na celu poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego istnieje jeszcze wiele do poprawy, począwszy od stanu technicznego elementów bezpieczeństwa ruchu czy oznakowania po same inwestycje związane z przebudową dróg, skrzyżowań, budową elementów uspokojenia ruchu. W przypadku braku zewnętrznego dofinansowania programu poprawy bezpieczeństwa ruchu nie będzie można zrealizować.

46

Rozdział III. Plan Inwestycji drogowych na lata 2017-2018. 1. Propozycje inwestycji do realizacji w 2017 roku. 1.1 Inwestycje z możliwością dofinansowania z Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata 2016 – 2019. Wnioski na niżej wymienione zadania należy złożyć w terminie do 15 września 2016 roku. Możliwość dofinansowania to maksymalnie 50% poniesionych kosztów lecz nie więcej niż 3.000.000,00 zł na każde z dwóch zadań. W przypadku uzyskania dofinansowania inwestycje będą realizowane w 2017 roku. Zadanie nr I „Poprawa bezpieczeństwa polegająca na remoncie ciągu dróg powiatowych: nr 2342C Wenecja – Dąbrowa od 0+000 do km 9+585; nr 2347C Gąsawa – Obudno - Pakość od km 7+200 do km 9+736; nr 2343C Ostrówce – Pniewy od km 0+000 do km 1+985, na całkowitej długości 14,106 km.” Proponowany zakres robót:  jezdnia - dwie warstwy masy: warstwa profilowa (wyrównawcza); grubość dostosowana odpowiednio do stanu nawierzchni na danym odcinku drogi 2342C;  warstwa ścieralna o grubości 3 cm;  jedna warstwa ścieralna na pozostałych drogach o grubości 5 cm (2347C; 2343C);  pobocza utwardzone tłuczniem;  remont chodników w m. Laski Wielkie, Obudno, Chomiąża Szlachecka;  remont zatok autobusowych w m. Laski Wielkie;  renowacja rowów;  remont istniejących korytek odwadniających;  wymiana barier sprężystych w m. Folusz;

Zadanie nr II „Poprawa bezpieczeństwa polegająca na remoncie ciągu dróg powiatowych: nr 2319C Świątkowo – Tonowo od km 0+000 do km 3+838; nr 2321C Żerniki – Wiewiórczyn od km 5+690 do km 6+891; nr 2323C Wełna Wiewiórczyn od km 8+577 do km 11+170, na całkowitej długości 7,632 km.” Proponowany zakres robót:  jezdnia jedna warstwa ścieralna o grubości 5 cm;  pobocza utwardzone tłuczniem;  renowacja rowów;u

Na powyższe zadania sporządzana jest dokumentacja techniczna która jest niezbędnym załącznikiem do wniosku o dofinansowanie.

47

1.2 Inwestycja z możliwością uzyskania dofinansowania z rezerwy subwencji ogólnej budżetu państwa. Wysokość dotacji to 50% poniesionych kosztów na realizację inwestycji. Planowane rozpoczęcie inwestycji w roku 2017. Koszt przebudowy mostu (zgodnie z kosztorysem inwestorskim) to 5.731.561,63 zł brutto. Celem planowanej do realizacji inwestycji (zgodnie z założeniami projektowymi) jest rozbiórka istniejącego mostu drogowego przez rzekę Noteć w ciągu drogi powiatowej nr 2361C Załachowo – Lubostroń w km 0+349 ze względu na jego stan techniczny i zastąpienie istniejącego obiektu nowym mostem o prawidłowych gabarytach i dostosowanej nośności obiektu dla klasy obciążeń „B”. „Przebudowa obiektu mostowego przez rzekę Noteć w m. Lubostroń w ciągu drogi powiatowej nr 2361C Załachowo - Lubostroń w km 0+349 wraz z dojazdem od skrzyżowania z drogą wojewódzką nr 253 Łabiszyn – Murczyn”.

1.3 Propozycje zadań do realizacji ze środków własnych. Zadanie nr I

„Wykonanie nakładek bitumicznych w ciągu dróg powiatowych:  nr 2330C Laskowo – Recz dł. 2,220 km i nr 2331C Ośno – Mieleszyn dł. 2,073 km (razem dł. 4,293 km)”. Proponowanym zakres robót jest wykonanie warstwy ścieralnej o grubości 4 cm.

Zadanie nr 2.

„Opracowanie dokumentacji projektowej na przebudowę drogi powiatowej nr 2326C Janowiec Wielkopolski – Rogowo od km 0+000 do km 5+250.”

1.4 Propozycje zadań do realizacji w porozumieniach z Urzędami Gmin (50% na 50%) Zadanie nr I „Budowa chodnika wraz z profilowaniem jezdni w ciągu drogi powiatowej nr 2344C Łysiny – Folusz w miejscowości Łysinin od km 1+055 do km 1+415 dł. 0,360 km”.

Zadanie nr II „Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 2339C Żnin – Ostrówce – Szczepanowo w miejscowości Annowo od km 9+630 do km 11+375 dł.1,745 km”.

48

Zadanie nr III „Budowa chodnika wraz z profilowaniem jezdni w ciągu drogi powiatowej nr 2340C Wenecja – Ośrodek wypoczynkowy w miejscowości Wenecja od km +7 do km 0+767 dł. 0,750”.

Zadanie nr IV „Przebudowa drogi powiatowej nr 2338C Żnin – Gąsawa – Ryszewo od km 0+000 do km 0+703”, ul. Gnieźnieńska w miejscowości Żnin” – realizacja całego zadania w cyklu dwuletnim w roku 2017 oraz w roku 2018)”.

Zadanie nr V

Zlecenie wykonania ścinki poboczy (około 100 km dróg powiatowych w roku 2017, pozostałość w kolejnych latach).

2. Propozycje inwestycji do realizacji w 2018 roku. 2.1 Inwestycje z możliwością dofinansowania z Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata 2016 – 2019. Wniosek na niżej wymienione zadanie należy złożyć w terminie do 15 września 2017 roku. Możliwość dofinansowania to maksymalnie 50% poniesionych kosztów lecz nie więcej niż 3.000.000,00 zł. W przypadku uzyskania dofinansowania inwestycje będą realizowane w 2018 roku. „Poprawa bezpieczeństwa polegająca na remoncie ciągu dróg powiatowych: nr 2362C Lubostroń – Kania dł. 5,134 km, nr 2366 Kania – Mamlicz – Złotowo dł. 6,426 km, nr 2369C Mamlicz – Dąbrówka Barcińska dł.2,589 km (razem dł. 15,149 km)”. Proponowany zakres robót:  jezdnia: warstwa ścieralna o grubości 5 cm:  remont chodników w m. Mamlicz  pobocza utwardzone tłuczniem;  renowacja rowów;

2.2 Propozycja realizacji zadania z możliwością uzyskania dofinansowania w ramach w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2014-2020 Działania 5.1 Infrastruktura drogowa. Przebudowa dalszego odcinka drogi powiatowej nr 2314 Żnin – Janowiec Wlkp. „od miejscowości Żerniki w kierunku Żnina”

49

O dofinansowanie w ramach ww. Programu można się starać pod warunkiem, iż wnioskowana o dotację inwestycja będzie posiadła bezpośrednie połączenie z projektowaną drogą ekspresową S-5. Złożenie wniosku o dofinansowanie w roku 2017, proponowana realizacja inwestycji w latach 2018-2020.

2.3 Propozycje zadań do realizacji ze środków własnych. Wykonanie nakładek bitumicznych w ciągu dróg powiatowych:  nr 2310C Januszkowo – Murczyn dł. 3,286 km, Proponowanym zakres robót jest wykonanie warstwy ścieralnej o grubości 4 cm.

50

PODSUMOWANIE

Zarząd Dróg Powiatowych w Żninie boryka się z jednym z największych problemów – problemem finansowym. W wyniku reformy w 1999 roku sieć dróg publicznych dostosowano do nowego podziału administracyjnego kraju i podzielono ją na drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Zarządom dróg powiatowych przydzielono drogi niespełniające wówczas ustawowych parametrów w związku z czym obecne utrzymanie dróg jest znacznie utrudnione. Kolejną kwestią, która wymaga zdecydowanej interwencji jest brak jednoznacznej regulacji stanu prawnego dróg powiatowych. Nierzadko się zdarza, że grunty znajdujące się pod drogami należą do innych podmiotów. Stanowi to problem przy udzielaniu pozwolenia na dysponowanie gruntem pod drogą dla planowanych inwestycji drogowych co między innymi utrudnia pozyskanie środków finansowych z zewnątrz. Z przeprowadzonych przeglądów technicznych przez pracowników ZDP wynika, że stan nawierzchni na większości odcinków dróg jest zły i wymaga pilnej modernizacji. Konstrukcje nawierzchni nie są dostosowane do obecnego natężenia ruchu, jezdnie są zbyt wąskie co skutkuje znacznymi uszkodzeniami krawędzi, a brak odwodnienia i zawyżone pobocza sprzyjają procesom degradacyjnym. Jeżeli nie zwiększy się środków finansowych na przebudowy, remonty i modernizacje dróg powiatowych to z roku na rok ten proces będzie postępował. Zła sytuacja finansowa ulega w niewielkim stopniu poprawie poprzez możliwość pozyskania środków z Unii Europejskiej lub z Budżetu Państwa. Optymistyczne jest, iż na przestrzeni kilku lat udało się przebudować najważniejsze ciągi komunikacyjne tworzące główny szkielet dróg powiatowych na które pozyskano wysokie dofinansowania. Niestety samorządom często brakuje środków na zabezpieczenie wkładu własnego na realizację inwestycji dofinansowywanych, co uniemożliwia wnioskowanie o finansowe wsparcie. Również środki własne (budżetu powiatu) są dobrze zagospodarowywane. Dobra współpraca z gminami i podejmowanie wspólnych działań w celu realizacji inwestycji takich jak np. budowy chodników, ścieżek rowerowych, ułożenie nakładek bitumicznych jest

51

również bardzo dobrym rozwiązaniem i przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa zarówno kierujących pojazdami jak i pieszych. Mając na uwadze poprawę bezpieczeństwa ruchu, w miarę możliwości finansowych wprowadza się różne elementy zgodnie z obowiązującymi przepisami jak również opracowuje się dokumentacje projektowe które uwzględniają wszystkie najważniejsze i konieczne elementy bezpieczeństwa. Podsumowując można powiedzieć, iż każde nawet drobne działanie takie jak np. odnowa oznakowania poziomego (przejścia dla pieszych) czy dodatkowe ustawienie lustra na niebezpiecznym skrzyżowaniu jest działaniem ważnym i zasadnym.

52