Most Welcome
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Most welcome 06/01 ORTHODOXE KERST Morgen is het de Orthodoxe Kerst. Jara en haar vriendin zijn bij de scouts en zullen er vandaag op los trommelen bij de binnenkomst van de Syrisch-orthodoxe en Grieks-orthodoxe patriarchen in Betlehem. We horen het verwelkomende getoeter van de auto's op afstand. Maar de stemming is wat bedrukt. Gisteren gingen Mary's collega's op de universiteit het condoleance register tekenen dat de Egyptische ambassade hier had georganiseerd vanwege de Koptische slachtoffers bij de aanslag op de kerk in Alexandrie. Ik zie de neef van Mary, op bezoek uit Parijs, nadrukkelijk een kruisje op de borst dragen. Mary zelf wilde niet tekenen, je kan niet steeds met je gedachten bij de doden blijven, zei ze. Ze geniet van de mengelmoes van bezoekers, waaronder haar zus uit Parijs en veel Palestijnse christenen uit Galilea die in de goed bezette hotels verblijven. Sommige inwoners van Betlehem vinden het te druk; naar schatting zijn er 80-90.000 bezoekers tijdens de verschillende Kerstmissen dit seizoen. "We zitten hier met zijn allen op een kluitje en kunnen zelf geen kant uit." Anderen zeggen: "Komen er eindelijk eens veel mensen en is het nog niet goed." Het is vooral de welkomstindustrie die profiteert: de restaurants, hotels, souvenirzaken. Tamer heeft geen zin om de optocht te bekijken. Teveel lawaai, zegt hij. Mary kijkt me zachtmoedig spottend aan, geeft me een Kerstchocolaatje en zegt dat Tamer in meer dan een opzicht op mij lijkt. Thuis speel ik een in de VS vervaardigd spelletje met hem waarin kinderen worden getest op hun kennis en "vaardigheden" hoe zorg te dragen voor hun persoonlijke veiligheid. Wat doe je bijvoorbeeld als kind wanneer je door een vreemdeling wordt benaderd? Nou, dan loop je luid roepend weg en vertel je aan je ouders en leraar dat je door een vreemde wordt benaderd. Heb nooit, nooit contact met een vreemde. Tamer begrijpt uit de formulering van de vraag wat het goede antwoord is. Ik moet denken aan het verhaal van de Palestijnse jongen die bij een schooltheaterstuk de herbergier van het Kerstverhaal speelde. Niettegenstaande het script gooide hij de deur voor het vreemde paar open en zei "Ahlan wasahlan!" [welkom!]. Het idee om een deur voor bezoekers dicht te houden, zoals het script vereiste, druist tegen alle culturele beginselen in. Vaak zie je die gastvrijheid op kleine momenten van het dagelijks leven hier, zoals wanneer mensen in taxi's voor anderen betalen en de ander grote onvrede veinst over dat gebaar en zegt dat hij of zij juist zelf voor iedereen wil betalen. Ik herinner me bijna geen etentje met gasten dat niet eindigde in een met hartstocht gespeelde ruzie over de betaling. Een recentelijk vaak aangehaald voorbeeld was de bereidheid van de Palestijnse brandweer om een steentje bij te dragen aan het doven van de bosbranden bij Haifa. Ze waren welkom op dat moment, maar later, toen ze op een dankceremonie waren uitgenodigd, opeens weer niet, want ze kregen geen tasrih [vergunning] om Israel in te komen. Mijn collega Elias heeft de Arabische gastvrijheid ook in alle hoeken van zijn persoonlijkheid. Hij slaapt niet goed wanneer een bezoekende groep klachten heeft. Toen hij laatst na een gezellige maaltijd de onwillige gasten wilde aansporen zich naar buiten te begeven, gebaarde hij naar buiten, zocht naar woorden en riep uiteindelijk met luide nadruk: "You are most welcome!" [opschieten!] 8 Reacties | Reageer direct Stille Nacht 21/12 STRAATTHEATER We doen weer straattheater onder de militaire wachttoren in de Muur bij het Graf van Rachel. Dit keer met een levende Kerststal, met Maria en Jozef en kribbe, een levende ezel, een schaapherder en een paar blatende schapen, en met een oude pop van Jara als kindje Jezus. Op de wachttoren verven we Once a Teacher of Human Rights Was Born [Op een goede dag werd er een leraar mensenrechten geboren], want het evenement is ter gelegenheid van de Dag van de Mensenrechten, de Dag voor Leerkrachten (Teacher Day) en natuurlijk de Kerst. Het vrouwenkoor van het Arab Educational Institute zingt in traditionele klederdracht Kerst- en Palestijnse liedjes. De jonge dochter van Rania van het Soemoed Verhalenhuis, Marianne, draagt ijle vleugeltjes en zingt met een net zo ijl stemmetje Stille Nacht, Heilige Nacht in diverse talen. Er zijn zo’n 150 deelnemers, waaronder de burgemeester van Bethlehem en veel leerkrachten en hun families, zowel christenen als moslims. Mary fluistert me toe dat de begeleider van de ezel een portier van de Universiteit van Bethlehem is. Zeg tegen je collega niet te vergeten hem te betalen, zegt ze, want hij is uit een arme familie. Boven in de militaire wachttoren is het licht even aangedaan, wie weet kijken ze naar beneden. Maar tussenbeide komen zullen ze wel niet, want er zijn de nodige fotografen en TV camera’s, en een militaire inval in een Kerststal zou te zeer aan Herodus doen denken. De vorige dag vertelde ik de bezoekende solidariteitspelgrims van IKV Pax Christi dat de aanwezigheid van buitenlanders helpt; de vrouwen van het Soemoedhuis voelen zo meer bescherming en solidariteit in een gebied waar de zeggenschap direct bij het Israëlische leger rust. Na de liederen worden er enkele wensen en gebeden voorgelezen uit diverse landen, een aktie die onder meer Pax Christi en de Wereldraad van Kerken elk jaar ondersteunen. Daarna naar het Soemoedhuis, waar Jan Jaap en Marja van de bezoekende groep Jara en andere kinderen interviewen over wat ze vinden van het Kerstfeest in Bethlehem en van de Muur. Tevoren had Jara met mij en Mary al wat mogelijke vragen gerepeteerd door het vele huiswerk heen. Wat moet je nu zeggen over wat je droom is, of wat vrede betekent? Ja, natuurlijk moet die Muur weg en de bezetting opgeheven, maar ik wil vooral graag dat mijn familie een goede gezondheid heeft en dat we straks een eigen huis hebben, zegt Jara. In het interview laat ze op advies van Mary het deel over de gezondheid en het huis maar weg. Ze vertelt dat Nederland Israël onder druk moet zetten en dat de beste manier om de Muur weg te krijgen door “demonstraties” is. Tamer, die mee is gekomen, maar te verlegen om mee te doen, vertelt na afloop dat hij het daarmee niet eens is en dat bulldozers effectiever zijn. En zo is straks Jara met andere kinderen op een filmdoek in de Sint Janskerk in Utrecht tijdens de Kerstnacht te zien en te beluisteren, in plaats van de preek. Na afloop van het theater en het interview gaan we naar een avondje Kerst met speeches, vrouwenkoor en het IKV Pax Christi-koor. De moslimse vertegenwoordiger van het Ministerie van Onderwijs haakt in op de gedachte dat Jezus zowel mensenrechtenactivist, leraar als vredestichter was. De burgemeester ziet Israël een achterhoedegevecht leveren; vroeg of laat wordt deze toch gedwongen uit de bezette gebieden te vertrekken. Ons vrouwenkoor zingt dat Palestijnen en Israëli’s niet door een Muur kunnen worden gescheiden net zo min als “ja en nee” en “man en vrouw.” Ik ben altijd verrast door de buitengewoon gematigde toon van de vrouwen, hoewel ze stuk voor stuk het nodige van de bezetting hebben meegemaakt. Tevoren doe ik de kaarsjes aan, die ze meevoeren; mijn beperkte logistieke rol die avond. Na een stemmig Gloria zingt de Nederlandse groep bij wijze van uitsmijter een lied “gewoon voor het plezier”: Tulpen uit Amsterdam. Dat is weer eens wat anders dan Stille Nacht. Niets ijle klanken. Als de zangers zomaar ineens heen en weer deinen met hun lichamen liggen de hoogwaardigheidsbekleders en andere genodigden in een deuk. Na afloop worden tulpen uitgedeeld. Een Palestijnse avond met een Nederlands randje. 5 Reacties | Reageer direct Thuis 08/12 STAAK UW WILD GERAAS Het is 5 december. Samen met een enkele andere Nederlanders en Nederlandstaligen uit Palestina zit ik in een busje op weg naar een betoging tegen Geert Wilders. Die houdt op Sinterklaasavond een spreekbeurt in Tel Aviv. We zijn aan het brainstormen over leuzes. Wilders gaat pleiten voor zijn eigen oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict, een oplossing die er eigenlijk al is, want volgens hem is de huidige staat Jordanië Palestina. Dat is een standpunt dat zelfs in Israël als wereldvreemd te boek staat. Het komt vooral uit de koker van die kolonisten die het liefst de Palestijnen zien vertrekken naar Jordanië om zo de weg vrij te maken voor de verdere inlijving van de West Bank binnen een groot Israël. De Hatikva partij die Wilders uitnodigt is daar voorstander van. Gezien de kwetsbare positie van de Palestijnen in de bezette gebieden is de stap naar etnische zuivering snel gezet. Sommigen van ons zijn goed in het hanteren van de viltstift tijdens het rijden. De rit is dan ook niet schokkerig; ze gaat over mooie checkpointloze autobanen, waar West Bankers zo jaloers op zijn. De leuzen "Jordanië is geen Palestina" en "Wilders not welcome" zijn niet creatief maar wel to the point. "Limburg naar België" of "Friezen naar Duitsland" is sterker, vinden we, en natuurlijk is daar de verbinding met Sinterklaas: "Wilders in de zak," "Wilders, staak uw wild geraas". De plek van samenkomst is een moeilijk vindbare uithoek in Noord-Tel Aviv in de buurt van een beboste omgeving en een enorm pretpark, waar Jara en Tamer van zouden watertanden. Maar die laatsten kijken tijdens de demonstratie thuis naar de film Pluk en de Petteflat die de Nederlandstalige zender BVN uitzendt. Het verhaal van Annie M.G. Schmidt kennen ze bijna uit hun hoofd, maar de film nog niet. Het verhaal is trouwens een goed voorbeeld van dat Nederlandse erfgoed waar Wilders zich zo druk over maakt. Waarom blijft Wilders eigenlijk niet gewoon thuis in Nederland op zo'n typisch Nederlandse avond als het Sinterklaasfeest? Tijdens de picket-line raken de demonstranten onderling en met de aanwezige Nederlandse journalisten aan de praat: Waar woon je, wat doe je, en vooral hoe lang woon je hier en hoe lang wil je hier blijven wonen - permanent of "half permanent" of voor een paar jaren? Waar is je thuis, ligt er achter de vraag besloten.