L’ À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in Alsace Fietsen in de Elzas

LES MOULINS DU MUEHLGRABEN BL Die Mühlen am Muehlgraben The Mills of Muehlgraben 24,5 km - 225 m 995 De molen van Muehlgraben Richardhauser

Bartenheim- Magstatt-le-Bas La-Chaussée

Bartenheim

Magstatt-le-Haut

Brinckheim Stetten

Kappelen A 35 D 201

Helfrantzkirch

Blotzheim

D 16I D 21

D 419 Michelbach- le-Bas Sens du circuit / Richtung des Tour / Direction of trail / Rijrichting - Route / Straße / Road / Verharde weg le-Bas Voie à circulation restreinte / Straße mit eingeschränktem Verkehr / Restricted access road / Weg met beperkt verkeer Parcours cyclables en site propre/ Radweg im Gelände / Separate cycle track / Fietspad D 16VI Bandes cyclables / Radweg auf der Straße / Cycle lanes / Fietsstroo EuroVelo 5 Hésingue D 16 0 500 m Ranspach- le-Haut Départ du circuit / Start der Tour / Start of trail / Vertrekpunt

Michelbach- D 473 le-Haut Knœringue Hégenheim LONDRES (UK) SAARBRUCKEN (DE) Dénivelé important / Groß Hohenunterschied / PFALZ High height difference / Grote hoogtemeters

m

424 StrasbourgBAS-RHIN 261 261 BADEN-BADEN 400 LORRAINE SCHWARZWALD (D) 300 km 200 0 5 10 15 20 Bartenheim Ranspach-le-Haut Fribourg (DE) Bartenheim HAUT-RHIN

BASEL BRINDISI (IT)

2019 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com 1/5 LES MOULINS DU MUEHLGRABEN BL Die Mühlen am Muehlgraben The Mills of Muehlgraben 995 De molen van Muehlgraben

La vallée du Muhlenbach descendant des hauteurs du village d’, est Coming down from the heights of Helfrantzkirch, Muhlenbach Valley, is dotted parsemée de nombreux moulins dédiés à la farine et à l’huile, répartis dans un paysage with a number of flour and oil mills, scattered in a rural landscape of villages, hills, fields bucolique de villages, de collines, de champs et de forêts, abritant de beaux circuits and forests, offering beautiful rides. de promenade. Het dal van de Muhlenbach, een beek die uit het hoger gelegen Helfrantzkirch Das Muhlenbachtal mit seinen zahlreichen Mehl- und Ölmühlen beginnt auf der komt, is bezaaid met koren- en oliemolens die verspreid liggen in een schilderachtig Anhöhe von Helfrantzkirch. Durch seine malerische Landschaft aus Dörfern, Hügeln, landschap van dorpen, heuvels, velden en bossen, vol prachtige fietstochten. Feldern und Wäldern führen wunderbare Radwanderwege.

LE PARCOURS / DER WEG / THE ROUTE / DE ROUTE

Localités Orte / Towns / Gemeentes • Bartenheim ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ Michelbach-le-Bas ◆ Ranspach-le-Bas ◆ ◆ ◆ ◆ Ranspach-le-Haut Helfrantzkirch ◆ Kappelen ◆

2019 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com 2/5 LES MOULINS DU MUEHLGRABEN BL Die Mühlen am Muehlgraben The Mills of Muehlgraben 995 De molen van Muehlgraben

LES SERVICES PAR COMMUNE / SERVICEANGEBOTE DER GEMEINDEN / SERVICES IN EACH TOWN / DIENSTEN PER GEMEENTE

Guichet automatique bancaire / Geldautomat / Hôtel-restaurant avec garage à bicyclette (H=hôtel, H/R=hôtel- Commerces alimentaires / Lebensmittel / Cash dispenser / Geldautomaat restaurant, *,**,***,****=class. officiel, ch=nbre de chambres) / Food shop / Lebensmittelgeschäft Hotel-Restaurant mit Fahrradgarage (H: Hotel, H/R: Hotel-Restaurant, *,**,***,****=offizielle Klassifizierung, ch=Zimmeranzahl / Hotel-restaurant with bicycle shed (h=hotel, h/r=hotel-restaurant, *,**,***,**** =official Toilettes publiques / Öffentliche Toiletten / Public restroom / Aéroport / Flughafen / Airport / Luchthaven classif., ch=no. of rooms) / Hotel-restaurant met fietsenstalling Openbare toiletten

Chambre d’hôtes labéllisée / Gästezimmer mit label / Aire de pique-nique / Picknickplätze / Labeled Bed and Breakfast / B&B Picnic area / Picknickplaatsen

Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Station Restaurant Site patrimonial remarquable / Sehenswerte Kulturstätte / • Remarkable heritage site / Opmerkelijk erfgoed

OÙ SE LOGER ? / UNTERKÜNFTE / WHERE TO STAY ? / ACCOMMODATIE

HÔTELS AVEC GARAGE À VÉLO (+KITS DE RÉPARATION) Hotel mit Fahrradgarage (Werkzeuge für kleine Reparaturen) Hotel with bicycle shed (Tools for small repairs) Hotel met fietsenstalling (Reparatiekit)

■■BARTENHEIM Le Lion Rouge*** 1 rue du Général de Gaulle +33 (0)3 89 68 30 29 www.lion-rouge.fr ■■BLOTZHEIM Captain Hotel**** Rue du 19 Novembre +33 (0)3 89 68 82 82 www.captainhotel.com Airport Club Hotel*** 3 rue de l’industrie +33 (0)3 51 25 25 25 www.airport-club-hotel.com ■■RANSPACH-LE-BAS Hôtel Sud Alsace*** 37 rue de Bâle +33 (0)3 89 68 48 01 www.hotel-sud-alsace.fr

CHAMBRES D’HÔTES LABÉLISÉES Gästezimmer mit label Labeled Bed and breakfast B&B

■■BARTENHEIM Chambres d’hôtes aux Trois Frontières 14 rue Puits +33 (0)3 89 70 11 14 www.chambresdhotes.org

2019 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com 3/5 LES MOULINS DU MUEHLGRABEN BL Die Mühlen am Muehlgraben The Mills of Muehlgraben 995 De molen van Muehlgraben

OÙ MANGER ? / WO ESSEN? / SERVICES PAR COMMUNES / SERVICEANGEBOTE DER GEMEINDEN / WHERE TO EAT? / UIT ETEN? SERVICES IN EACH TOWN / DIENSTEN PER GEMEENTE

■■BARTENHEIM Le Lion Rouge AIRES DE PIQUE-NIQUE 1 rue du Général de Gaulle RÉPARATEURS DE VÉLOS LOCATION DE VÉLO ET VAE** Auberge d’Alsace e-Bike und Fahrrad-Vermietung Picknickplätze +33 (0)3 89 68 30 29 Fahrrad-Reparatur 49 rue de la Gare Bicycle repairs e-bike and Bicycle hire Picnic area www.lion-rouge.fr +33 (0)3 89 70 79 32 Fietsenmake Fietsenverhuur en Elektrische Picknickplaatsen www.auberge-dalsace.fr ■■BLOTZHEIM ■ ■ Café à l’aube L’Envol ■■SAINT-LOUIS ■SAINT-LOUIS ■RANSPACH-LE-BAS 14 place des Bascons 3 rue de l’Industrie (7km de Blotzheim) (7km de Blotzheim) Pré, sur la route vers Hésingue +33 (0)3 89 68 34 20 +33 (0)3 67 35 02 42 Vélo à la Carte Vélo à la Carte Dolce Vita www.airport-club-hotel.fr/ 4 rue du Maréchal de Lattre 4 rue du Maréchal de Lattre 6 rue de la Gare restaurant-euroairport-basel- de Tassigny de Tassigny +33 (0)3 89 07 64 01 mulhouse-freiburg +33 (0)3 89 70 06 89 +33 (0)3 89 70 06 89 www.pizzeria-dolcevita- Les Terrasses Barrière www.veloalacarte.one www.veloalacarte.one bartenheim.fr 777 allée du Casino Le Colosseo +33 (0)3 89 70 57 77 1 rue Konrad Adenauer www.casinosbarriere.com/fr/ +33 (0)3 89 68 26 11 blotzheim/les-terrasses-barriere. Le Colombier html 2 rue de la Libération ■■RANSPACH-LE-BAS +33 (0)3 89 68 30 66 www.restaurant-lecolombier.fr Restaurant Sud-Alsace 34 rue de Bâle Le Gaulois +33 (0)9 73 12 45 45 8 rue du Général de Gaulle www.restaurant-sud-alsace.fr +33 (0)3 89 70 71 84 www.legaulois-bartenheim.fr

2019 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com 4/5 LES MOULINS DU MUEHLGRABEN BL Die Mühlen am Muehlgraben The Mills of Muehlgraben 995 De molen van Muehlgraben

QUE VISITER ? / BESICHTIGUNGEN? / VISITS? / TE ZIEN?

■■BARTENHEIM Son clocher date de 1494, elle contient Straße von Basel nach Paris / Former post Anciens moulins Hintere Mühle et Église Saint-Georges / Kirche Saint- un orgue calinet de 1843. house Les Trois Maisons. On the old Basel- Niedere Müle / Hintere Mühle und Niedere Georges / St. Georges’ Church / Kerk Saint- Der Glockenturm der Kapelle stammt von Paris route / Voormalig poststation van Trois Mühle / Former mills Hintere Mühle and Georges 1494, die Callinet-Orgel von 1843. Maisons. Op de oude route Bazel-Parijs Niedere Mühle / Voormalige molens Hintere 1 rue Saint-Georges Grotte dédiée à la Vierge Marie (1951) / Mühle en Niedere Mühle The bell-tower dates from 1494 and the Rue du moulin Clocher du 13e Siècle. chapel houses a Calinet organ built in 1843. Grotte der Heiligen Jungfrau (1951) / Grotto dedicated to the Virgin Mary (1951) / Aan de Moulin à grain de 1692, en exploitation Glockenturm aus dem 13. Jahrhundert. Klokkentoren uit 1494, Callinet-orgel uit 1843. Maagd Maria gewijde grot (1951) jusqu’à la Première Guerre Mondiale. 13th century bell-tower. L’Ancien moulin, 1 rue du couvent, date ■■KAPPELEN Die Kornmühle von 1692 „Niedere Mühle“ Klokkentoren uit de 13e eeuw. de 1810 / Alte Mühle (1810) / Former mill wurde bis zum Ersten Weltkrieg betrieben. (1810) / Oude molen uit 1810. Chapelle Saint Wolfgang / Chapelle Saint- Chapelle Saint-Nicolas / Kapelle Saint- Flour mill (1692) in operation until the Ancienne synagogue de 1843 / Ehemalige Wolfgang / St. Wolfgang’s Chapel / Kapel Nicolas / St. Nicolas’ Chapel / Kapel Saint- Saint-Wolfgang First World War. Nicolas Synagoge (1843) / Former synagogue (1843) / Voormalige synagoge uit 1843 Rue de l’Eglise Korenmolen uit 1692, in bedrijf tot aan de Rue Saint-Nicolas Eerste Wereldoorlog. e Rue de la Synagogue Sanctuaire réputé dès le Moyen-Âge qui Construite au 15 siècle, remaniée au attire de nombreux pèlerins, Saint Wolfgang e Fontaine de 1876 / Brunnen (1876) / ■■BRINCKHEIM 17 siècle après la Guerre de Trente ans. étant invoqué comme protecteur des Elle abrite un autel, des retables et un Christ Fountain (1876) / Fontein uit 1876 Moulin du 18e Siècle, meule de 1597 / Devant la Mairie, rue Maréchal de Lattre de bergers et du bétail. La chapelle renferme en croix de style baroque. de belles statues en bois polychromes et un Mühle aus dem 18. Jahrhundert, Mühle (1597) / Tassigny 18th century mill, Millstone (1597) / Molen uit Die Kapelle wurde im 15. Jh. Errichtet und plafond formé de caissons peints en bois. e im 17. Jh., nach dem Dreißigjährigen Krieg, Ancien château de 1728 / Altes Schloss de 18 eeuw, Molensteen uit 1597 (1728) / Former castle (1728) / Oud kasteel Die Kapelle genoss schon im Mittelalter Rue du moulin umgebaut.In der Kapelle befindet sich ein Altar, Bekanntheit und wurde von zahlreichen Altarbilder und ein Kruzifix im Barockstil. uit 1728 2 avenue Nathan Katz Wallfahrern besucht. Der heilige Wolfgang Built in the 15th century and redesigned galt als Schutzpatron der Hirten und des Viehs. in the 17th century after the Thirty Years’ War. ■■MICHELBACH-LE-BAS In der Kapelle befinden sich schöne bemalte It holds an altar, altarpieces and a Baroque- Moulin de 1806 / Mühle von 1806 / Mill from Holzstatuen, auch die Kassettendecke ist aus style Christ on the cross. 1806 / Molen uit 1806 bemaltem Holz. Gebouwd in de 15e eeuw, verbouwd in de Rue du Moulin The sanctuary was already renowned 17e eeuw na de Dertigjarige Oorlog. Altaar, in the middle Ages and attracted many retabels en kruisbeeld in barokstijl. ■■HELFRANTZKIRCH pilgrims. St. Wolfgang is the patron saint of Moulin du haut Oberemühle datant de Église Saint Barthélémy avec custode du shepherds and livestock. The chapel houses e 1595 / Oberemühle Mill (1595) / Oberemühle 15 siècle / Kirche Saint-Barthélémy mit Pyxis beautiful polychrome wood statues and a von 1595 / Molen Obere Mühle uit 1595. aus dem 15. Jahrhundert / St Barthélémy’s painted wooden coffered ceiling. th Church with 15 century quarter panel / Kerk In de middeleeuwen een beroemde gewijde e ■■BLOTZHEIM Saint-Barthélémy met custodia uit de 15 eeuw plek die talloze pelgrims trok. De heilige Chapelle Notre-Dame du Chêne / Kapelle Rue de l’Eglise Wolfgang werd aangeroepen als beschermer Notre-Dame du Chêne / Our Lady of the Oak Ancien relais de poste des Trois Maisons. van de herders en hun kuddes. De kapel Chapel / Kapel Notre-Dame du Chêne Sur l’ancienne voie reliant Bâle et Paris / huisvest fraaie polychrome houten beelden en Rue des Romains Alte Poststation Les Trois Maisons. Auf der alten een plafond met beschilderde houten caissons.

OFFICES DE TOURISME / VERKEHRSBÜRO / TOURIST OFFICE / VVV ■■ Syndicat d’Initiatives du Pays de Sierentz 55 rue Rogg Haas +33 (0)3 89 28 59 17 www.pays-de-sierentz.com ■■VILLAGE-NEUF Office de Tourisme de Saint-Louis 81 rue Vauban +33 (0)3 89 70 04 49 www.saintlouis-tourisme.fr/accueil.html

2019 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com 5/5