410 Genus Iolaus Huebner
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
AFROTROPICAL BUTTERFLIES 17th edition (2018). MARK C. WILLIAMS. http://www.lepsocafrica.org/?p=publications&s=atb Genus Iolaus Hübner, [1819] In: Hübner, [1816-1826]. Verzeichniss bekannter Schmettlinge: 81 (432 + 72 pp.). Augsburg. Type-species: Papilio eurisus Cramer, by subsequent designation (Hewitson, 1865. In: Hewitson, 1862-78. Illustrations of diurnal lepidoptera. Lycaenidae: 40 (1: 1-228; 2: 95 pp.; Supplement: 1-48.). London.) = Jolaus auctt. An incorrect subsequent spelling of Iolaus. The genus Iolaus belongs to the Family Lycaenidae Leach, 1815; Subfamily Theclinae Swainson, 1831; Tribe Iolaini Riley, 1958. The other genera in the Tribe Iolaini in the Afrotropical Region are Stugeta and Etesiolaus. Iolaus (Sapphires) is an Afrotropical genus containing 124 species. One of the species has a distribution which extends extralimitally. The ‘Sapphires’ were reviewed by Stempffer & Bennett (1958, 1959). Farquharson (1921: 376) describes the phenomenon of an “electric” sensation when handling the larvae of certain species of Iolaus. An explanation for this is attempted by Eltringham (1921b: 484). The subgeneric arrangement below follows Ackery at al., 1995 and Larsen, 2005a. D’Abrera (2009) treats the subgenera as genera because he regards sub-taxa as philosophically unacceptable. D’Abrera does not formalise his position. The subgenera Etesiolaus Stempffer & Bennett, 1959 and Stugeta Druce, 1891 were raised to generic level by Collins et al. (2003) and Larsen (2005), respectively. The status of the remaining subgenera (Iolaus, Epamera, Aphniolaus, Iolaphilus, Philiolaus, Argiolaus, Tanuetheira, Trichiolaus, Pseudiolaus) is in need of reassessment, but until this takes place, they retain their current status (Collins et al., 2014). Subgenus Iolaus Hübner, [1819] In: Hübner, [1816-1826]. Verzeichniss bekannter Schmettlinge: 81 (432 + 72 pp.). Augsburg. Type-species: Papilio eurisus Cramer, by subsequent designation (Hewitson, 1865. In: Hewitson, 1862-78. Illustrations of diurnal lepidoptera. Lycaenidae: 40 (1: 1-228; 2: 95 pp.; Supplement: 1-48.). London.) A purely Afrotropical subgenus containing four species. *Iolaus (Iolaus) bilineata Bethune-Baker, 1908 Iolaus bilineata Bethune-Baker, 1908. Proceedings of the Zoological Society of London 1908: 113 (110-126). Iolaus bilineata Bethune-Baker, 1908. d’Abrera, 2009: 741. Iolaus (Iolaus) bilineata Bethune-Baker, 1908. Collins et al., 2014: 110. Type locality: [Democratic Republic of Congo]: “Makala, Congo Free State”. Distribution: Democratic Republic of Congo. Known only from the holotype, which d’Abrera (2009: 741) was unable to trace. Specific localities: Democratic Republic of Congo – Makala (TL). 1 Early stages: Nothing published. Larval food: Nothing published. *Iolaus (Iolaus) bolissus Hewitson, 1873 Iolaus bolissus Hewitson, 1873. Entomologist’s Monthly Magazine 10: 123 (122-125). Iolaus bolissus Hewitson, 1873. d’Abrera, 2009: 741. Iolaus (Iolaus) bolissus Hewitson, 1873. Collins et al., 2014: 110. Iolaus bolissus bolissus. Male. Left – upperside; right – underside. Lisombo, Mwinilunga district, Zambia. 30 April 2001. Images M.C. Williams ex Gardiner Collection. Iolaus bolissus bolissus. Female. Left – upperside; right – underside. Mundwiji Plain, Mwinilunga district, Zambia. 7 September 2002. Images M.C. Williams ex Gardiner Collection. Type locality: “West Africa (Congo; Rogers)”. Distribution: Cameroon, Gabon, Congo, Democratic Republic of Congo, Uganda, Kenya, Tanzania, Zambia. Listed as occurring in Liberia by Clench (1965) but this is in error (Larsen, 2005a). Habitat: Forest, including riverine forest. In Tanzania subspecies aurora occurs at altitudes between 800 and 1 700 m (Kielland, 1990d). Habits: A not uncommon species in Tanzania (Kielland, 1990d). Early stages: Nothing published. Larval food: Englerina woodfordioides (Schweinf.) Balle (Loranthaceae) [Larsen, 1991c: 192; as Loranthus 2 woodfordii]. Tapinanthus dependens (Engl.) Danser (Loranthaceae) (flowers) [Congdon & Bampton, 2000: 34]. Iolaus (Iolaus) bolissus bolissus Hewitson, 1873 Iolaus bolissus Hewitson, 1873. Entomologist’s Monthly Magazine 10: 123 (122-125). Iolaus bolissus bolissus Hewitson, 1873. d’Abrera, 2009: 741. Iolaus (Iolaus) bolissus bolissus Hewitson, 1873. Collins et al., 2014: 110. Iolaus bolissus bolissus. Male. Left – upperside; right – underside. Lisombo, Mwinilunga district, Zambia. 30 April 2001. Images M.C. Williams ex Gardiner Collection. Iolaus bolissus bolissus. Female. Left – upperside; right – underside. Mundwiji Plain, Mwinilunga district, Zambia. 7 September 2002. Images M.C. Williams ex Gardiner Collection. Type locality: “West Africa (Congo; Rogers)”. Distribution: Gabon, Congo, Democratic Republic of Congo (widespread), Zambia. Specific localities: Gabon – Camp PPG (Vande weghe, 2010). Zambia – Ikelenge (Heath et al., 2002); Hillwood, Ikelenge (male and female illustrated above). Iolaus (Iolaus) bolissus aurora Clench, 1965 Iolaus (Iolaus) bolissus aurora Clench, 1965. Journal of the New York Entomological Society 72: 243 (237-244). 3 Iolaus bolissus aurora Clench, 1964. d’Abrera, 2009: 741. [date of authorship erroneous; should be 1965]. Iolaus (Iolaus) bolissus aurora Clench, 1965. Collins et al., 2014: 110. Type locality: Uganda: “Kyondo, Queen Elizabeth Park, Uganda”. Distribution: Uganda, Kenya (west), Tanzania (west). Specific localities: Uganda – Kyondo, Queen Elizabeth Park (TL). Kenya – Kakamega Forest (Larsen, 1991c); Mumias (Larsen, 1991c). Tanzania – Mpanda (Kielland, 1990d); Kigoma (Kielland, 1990d). Iolaus (Iolaus) bolissus azureus Clench, 1965 Iolaus (Iolaus) bolissus azureus Clench, 1965. Journal of the New York Entomological Society 72: 243 (237-244). Iolaus (Iolaus) bolissus azureus Clench, 1965. Collins et al., 2014: 110. Type locality: Cameroon: “Metet, Cameroun”. Distribution: Cameroon. Known only from the holotype. Specific localities: Cameroon – Metet (TL). Note: D’Abrera (2009) does not include Iolaus bolissus azureus Clench, 1965 in his book. D’Abrera (2009: 741) states: “Larsen (2005: 191) says that the taxon azureus Clench allegedly from Liberia, is a ‘biogeographically improbable record (and) can safely be ignored’”. This is incorrect (MCW). What actually appears on p.191 is a note that reads as follows: “Iolaus (Iolaus) bolissus Hewitson, 1873 was listed from Liberia by Clench (1965), but since this is based on the Good collection, where several species are clearly mislabelled, this biogeographically improbable record can safely be ignored.” In fact, the type locality of azureus is Metet, Cameroon not Liberia. *Iolaus (Iolaus) carina Hewitson, 1873 Iolaus carina Hewitson, 1873. Entomologist’s Monthly Magazine 10: 122 (122-125). Iolaus carina Hewitson, 1873. d’Abrera, 2009: 741. Iolaus (Iolaus) carina Hewitson, 1873. Collins et al., 2014: 110. Type locality: “West Africa”. Distribution: Gabon. Specific localities: Gabon – Port Gentil (Stempffer, 1951); Lambarene (Vande weghe, 2010). Early stages: Nothing published. Larval food: Nothing published. gabonensis Stempffer, 1951 (as ssp. of Iolaus bolissus). Bulletin de la Société Entomologique de France 1924: 125 (161-162). Gabon: “Port Gentil”. *Iolaus (Iolaus) eurisus (Cramer, [1779]) Royal Sapphire Papilio eurisus Cramer, [1779]. In: Cramer, [1779-80]. Die Uitlandsche Kapellen voorkomende in de drie waerrelddeelen Asia, Africa en America 3: 47 (176 pp.). Amsteldam & Utrecht. Iolaus eurisus Cramer, 1779. d’Abrera, 2009: 740. Iolaus (Iolaus) eurisus (Cramer, 1779). Collins et al., 2014: 110. 4 Iolaus eurisus eurisus. Female. Left – upperside; right – underside. Near Abidjan, Ivory Coast. 20 July 1995. Images M.C. Williams ex Gardiner Collection. Type locality: “Guine”. Distribution: Senegal, Mali, Guinea-Bissau (Bivar-de-Sousa et al., 2016), Guinea, Sierra Leone, Ivory Coast, Ghana, Togo, Benin, Nigeria, Cameroon, Equatorial Guinea, Gabon. Habitat: Most types of forest, as well as in disturbed and quite dry areas (Larsen, 2005a). Habits: This is one of the commonest members of the genus in West Africa (Larsen, 2005a). Males are occasionally seen mud-puddling (Larsen, 2005a). Early stages: Nothing published. Larval food: Nothing published. Iolaus (Iolaus) eurisus eurisus (Cramer, [1779]) Papilio eurisus Cramer, [1779]. In: Cramer, [1779-80]. Die Uitlandsche Kapellen voorkomende in de drie waerrelddeelen Asia, Africa en America 3: 47 (176 pp.). Amsteldam & Utrecht. Iolaus eurisus eurisus Cramer, 1779. d’Abrera, 2009: 740. Iolaus (Iolaus) eurisus eurisus (Cramer, 1779). Collins et al., 2014: 110. Iolaus eurisus eurisus. Female. Left – upperside; right – underside. Near Abidjan, Ivory Coast. 20 July 1995. Images M.C. Williams ex Gardiner Collection. Type locality: “Guine”. Distribution: Guinea (Conakry, eastwards), Sierra Leone, Ivory Coast, Ghana, Togo, Benin, Nigeria (south and Cross River loop). 5 Specific localities: Togo – Misahohe (Suffert, 1904). Benin – Houeyogbe Forest (Coache & Rainon, 2016). Nigeria – Ikoyi Island and Tarkwa Beach, Lagos (Larsen, 2005a). thuraui Suffert, 1904 (as sp. of Jolaus). Deutsche Entomologische Zeitschrift, Iris 17: 67 (12-107). Togo: “Misahöhe”. Iolaus (Iolaus) eurisus susurro Lamas, 2007 Papilio helius Fabricius, 1781. Species Insectorum 2: 112 (499 pp.). Hamburgi & Kilonii. Iolaus eurisus susurro Lamas, 2007. Lamas, 2007: 128, nom. nov. Iolaus (Iolaus) eurisus susurro Lamas, 2007. Collins et al., 2014: 110. Type locality: “Africa aequinoctiali”. Distribution: Senegal, Mali, Guinea-Bissau (Bivar-de-Sousa et al., 2016; as helius), Guinea (west). Specific