E Spre Er E O T Re
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
e Spreer e Spreer e otre e otre e Spreer e otre Ic str, e oer-oor ee 1 t/ 9 et ee e ee 1 t/ 9 ees oers et ee e ees oers Henk Sprenger De avonturen van Kick Wilstra, de wonder-midvoor Deel 1 t/m 9 met een inleiding van Kees Volkers 1 Kees Volkers is historicus, strip- en voetballiefhebber en oud supporter van Fortuna Vlaardingen. Voor de Nederlandse Sportbibliotheek (deel 14, uitg. Thomas Rap) schreef hij eerder Het Verzwegen Oranje – Nederlandse internationals in oorlogstijd. 2 Kick Wilstra, held van zijn tijd ‘Dat wordt een reuze voetballer!’ 4 Drie idolen in één – Kick, Faas en Abe 8 Kick Wilstra – De avonturen van een wonder-midvoor 16 Kick Wilstra kan alles! 24 Het Nederlands voetbal in de tijd van Kick Wilstra 38 ‘Lelijke prof !’ – Perikelen rond het professionalisme 46 Kick Wilstra – De jaren gaan tellen 54 Henk Sprenger – Een passie voor tekenen 60 N0ten • Bronnen • Illustraties 79 ‘Dat wordt een reuze voetballer!’ Als Kick Wilstra in het Friese Veendorp wordt geboren, zit vader Fabe Wilstra net op de tribune naar een voetbalwedstrijd te kijken. ‘Dat ’t nou juist vandaag gebeuren moest!’, verzucht Fabe, terwijl hij zijn hoed vasthoudt en naar huis holt. Eén plaatje later tilt de kersverse vader zijn zoon uit de wieg, het blijkt een energiek ventje. ‘Wat een kerel!’ roept vader trots uit, ‘Dat wordt een reuze voetballer!’ Het mannetje schopt al voortdurend zijn dekentjes weg. ‘En daarom zullen wij jou Kick noemen!’, besluit vader lachend. Aanvankelijk lijkt er van Fabe’s voorspelling weinig terecht te komen. Kick gaat liever vissen. Maar als hij eenmaal de smaak te pak- ken krijgt gaat het hard: Kick begint er steeds meer zin in te krijgen. Zodra hij de leeftijd heeft, wordt Kick lid van de Veendorpse V.V., waar de kenners zijn buitengewone aanleg onmiddellijk in de gaten hebben. Tienduizenden jongens dromen ervan om een beroemde voetballer te worden. En tienduizenden vaders en opa’s die ooit jongens waren, droomden ervan om een beroemde voetballer te worden. En al die jongens en ex-jongens weten precies hoe die droom er uit ziet: je zit als junior te kijken naar een belangrijke wedstrijd van ‘het eerste’, dat plotseling een mannetje tekort komt. Door omstandigheden zijn er geen invallers, dus word jij van de tribune geplukt! De stand is 3-3. En dan scoor jij in de laatste minuut het winnende doelpunt, met een omhaal in de kruising! Het stadion kolkt van vreugde en je wordt op de schouders van je medespelers van het veld gedragen. En dan word je wakker: het was maar een droom… Er is tot nu toe maar één voetballer bekend die dit daadwerkelijk overkwam: Kick Wilstra, de wonder-midvoor! 4 Boven • Advertentie voor Kick Wilstra in Kapitein Rob’s vrienden, 15-11-1949. Links • Omslag voor het eerste nummer van het vernieuwde weekblad Robs Vrienden. Ook blijft het boeiend om naar de strip te kijken als historisch feno- meen: wat zegt het over zijn tijd, over de toen geldende moraal, die ook in de voetbalwereld onder druk lag? Denk vooral aan de felle discussies die oplaaiden tussen voor- en tegenstanders van oprecht amateurisme en ‘Betaald Voetbal’. Het is een steeds terugkerend thema bij Kick Wil- stra, die aanvankelijk hardnekkig amateur blijft, maar uiteindelijk toch zwicht voor het profcontract. Historische feiten husselt Sprenger graag door elkaar, maar door de vele verwijzingen naar ware gebeurtenissen en de sfeer die Sprenger weet op te roepen blijft de strip ook nu de moeite waard. Daarnaast zullen liefhebbers de techniek van Henk Sprenger nog steeds weten te waarderen. Het pure handwerk is soms van een grote schoonheid. Niet altijd, want je kunt ook wel zien wanneer hij wat meer haast had, maar als hij er voor ging zitten kon Sprenger prachtig voetballers tekenen! Henk Sprenger is een tekenaar die past in een nieuwe, op Ameri- 6 Drie idolen in één – Kick, Faas en Abe Toen Henk Sprenger werd gevraagd om een voetbal- strip te maken, was zijn eerste zorg een hoofdfiguur te bedenken. Sprenger ruim 35 jaar later: ‘Ik wilde niet dat er één bestaande voetballer model stond. Mijn held moest in ieder geval een aanvaller zijn. Een keeper kan een strafschop stoppen, maar daar- mee houden zijn heldendaden wel op. Mijn figuur moest veel doelpunten maken. Ik zocht een goed klinkende naam, maar geen bestaande. Kick Wilstra is inderdaad een samenvoeging van de namen van Kick Smit, Faas Wilkes en Abe Lenstra.’ Een gelukkige greep, vond Sprenger zelf ook: een naam met een verhaal, die klonk als een klok. 8 Drie idolen in één – Kick, Faas en Abe Links • Kick Smit (tweede van links) staat klaar voor interland tegen België, 31 maart 1935 (4-2). Midden • Het debuut van Kick Wilstra tegen Frankrijk (4-1). Rechts • Het befaamde binnentrio Faas Wilkes, Abe Lenstra en Kees Rijvers, de opvolger van Kick Smit. Onder • Kick Wilstra traint zijn zonen. Met ‘de koptechniek van Kick Smit, de sierlijke Luxemburg. Maar Smit, die aanvoerder zou stijl van Faas Wilkes en het spelinzicht (en de zijn, moest zich op het laatste moment ziek kuif) van Abe Lenstra’, aldus Erik Janssens op afmelden. zijn Wilstra-website, ‘was Kick Wilstra de beste Toch is er één wedstrijd geweest waarin voetballer die Nederland ooit heeft gehad’. 1 het drietal gezamenlijk optrad. In de voor- Kick Smit (1911-1974, 29 interlands) was toen bereiding voor de interland tegen Luxemburg overigens al op zijn retour. Faas Wilkes (1923- speelde het Nederlands Bondselftal een 2006, 38 interlands) en Abe Lenstra (1920-1985, oefenwedstrijd tegen het Zwaluwen-elftal 47 interlands) behoorden tot een jongere (een soort Jong Oranje) in het Sparta-stadion generatie Nederlandse voetbalhelden. Ze (27-2-1946). Daar vormde het illustere drietal hebben ook nooit met zijn drieën tegelijk in het meest gevreesde ‘binnentrio’ ooit. Neder- het Nederlands Elftal gespeeld. In 1946 had land won met 4-3, het trio scoorde drie keer dit kunnen gebeuren in de wedstrijd tegen (2 x Lenstra, 1 x Wilkes). 9 De drie ‘virtuozen’ naast elkaar in Nieuwe Voetbalglorie van Aad van Leeuwen uit 1947. 10 Hij werkt als trainer bij verschillende clubs Maar Abe was ook goed in dammen! (Haarlem, RCH, HBC, Alkmaar ‘54, Aalsmeer en Abe speelt zijn eerste interland in maart 1940 Wijk aan Zee) en zestien jaar lang is hij docent in Rotterdam. Hij scoort, maar tegen Luxem- op het CIOS. Kick verdient verder de kost burg wordt een blamerende 4-5 nederlaag als melkboer, ijsventer, sigarenwinkelier en geleden. Zijn laatste interland is tegen de kioskhouder aan de Krocht in Haarlem, waar Belgen, in maart 1959 (2-2). Ook hier scoort Abe. hij onder meer voor zestig cent per stuk In totaal speelde Abe Lenstra 47 interlands, Kick Wilstra-boekjes verkoopt. waarin hij 33 doelpunten maakte. Dat hadden er veel meer kunnen zijn, als het interland- Abe Lenstra voetbal geen zes jaar op zijn gat had gelegen Abe Lenstra, het ‘grillige genie’ uit Heeren- vanwege de oorlog. Of als Abe wat minder veen, wordt algemeen beschouwd als een van recalcitrant was geweest. Hij ligt regelmatig de beste Nederlandse voetballers ooit. Zijn overhoop met de bonzen van de voetbalbond, populariteit had hij niet alleen te danken aan die hem een slechte instelling verwijten en zijn weergaloze schijnbewegingen, maar zeker hem daarom regelmatig passeren. Tot het volk ook aan zijn grillige persoonlijkheid, waarbij weer om Abe begint te roepen en ze hem toch hij soms opzichtig lak had aan de autoritaire maar weer opstellen. heren van de keuzecommissie van de KNVB. Hij speelde vaak briljant, maar soms leek het of hij er weinig zin in had en raakte hij geen bal. Een grote handicap was zijn vliegangst; Abe ging dan liever met de auto. In dat opzicht Boven • Abe Lenstra. had Abe niets met Kick Wilstra gemeen. De Rechts • Het team van Heerenveen in 1950 met Abe overeenkomsten moeten we zoeken in het Lenstra (staand tweede van rechts). Ook de broer van voetbalgenie, zijn populariteit en natuurlijk Abe, Jan Lenstra (staand geheel links), speelt op het de haarlok. Ook blonk Abe net als Kick Wilstra hoogste niveau. uit in verschillende sporten; hij behoorde tot de top in het kortebaanschaatsen, waarmee hij menige geldprijs binnenhaalde. Dat schoot heren van de voetbalbond, die de amateur- dan weer in het verkeerde keelgat van de bepalingen nauwlettend in het oog hielden. 12 Ondertussen speelt Abe vooral met Heeren- veen de sterren van de hemel. Abe had voor veel geld in het buitenland kunnen spelen, maar hij is er nooit op in gegaan. Eén keer scheelt het weinig. Het Italiaanse Fiorentina biedt hem 100.000 gulden, exclusief maand- salaris en premies! Dat zijn ongehoorde bedra- gen in 1950. Uiteindelijk besluit Abe toch maar in Heerenveen te blijven, want, legt mevrouw Lenstra uit: ‘Abe heeft een vaste betrekking. Er is pensioen aan verbonden. Dat gaat verloren als we weggaan. Abe is naar de burgemeester geweest om te vragen of hij na die twee jaar weer terug kon komen op de secretarie. Maar die garantie kon niet worden gegeven. Het is erg veel geld dat men ons aanbiedt, maar zoals we het nu hebben is het best naar onze zin…’ ‘Abe gaat niet!’ kopt de krant. ‘Opluchting in Heerenveen’. Na de invoering van het ‘Betaald Voetbal’ vertrekt Abe in 1955 voor 25.000 gulden naar Sportclub Enschede, waar hij nog een aantal goede jaren meemaakt. Boven • Faas Wilkes vertrekt naar Italië met zijn gezin. Faas Wilkes Links • Wim van Wieringen tekent in het blad Sportief Faas (Servaas) Wilkes debuteerde op 17-jarige in 1949. De Munck laat Lotsy zweten en Wilkes gaat leeftijd bij de Rotterdamse club Xerxes .