Gmina Czarna Mapa 2 Turystyc
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Czarna Górna to miejscowość położona nad poto- Polana to miejscowość położona przy małej obwod- e-mail: [email protected] e-mail: GMINA CZARNA TURYSTYKA KONNA kiem Czarnym, od którego pochodzi jej nazwa. Ob- nicy bieszczadzkiej, nad potokiem Głuchym i Czar- tel. 505 503 315 503 505 tel. ISBN: 978-83-957243-2-9 ISBN: Gmina Czarna położona jest w południowo-wschodniej części województwa podkarpackie- szar, na którym leży miejscowość stanowił własność nym. Najwcześniejsze informacje o Polanie pochodzą go w powiecie bieszczadzkim, u podnóży pasm Żukowa, Ostrego, i Otrytu. Powierzchnia ziemską rodziny Kmitów herbu Szreniawa. 18 listo- z 1486 r. Znajduje się tu cerkiew 1790 r. pw. św. Miko- gminy wynosi 185 km2. Mieszka tutaj 2450 osób. Od wschodu graniczy z Ukrainą od południa pada 1505 r. Andrzej Wyderka otrzymał przywilej łaja. Od 1969 r. mieścił się tu kościół rzymskokatolicki z gminą Lutowiska, od zachodu z gminą Cisna oraz Solina, a od północy z gminą Ustrzyki lokacyjny z rąk Stanisława Kmity, starosty przemy- pw. Przemienienia Pańskiego. Cenne zabytki z tej cer- Dolne. skiego. Największą atrakcją turystyczną wsi jest nie- kwi znajdują się w muzeach w Krakowie, Sanoku oraz Miejscowości należące do gminy to: Czarna Górna (siedziba gminy), Czarna Dolna, Rabe, wątpliwie dawna greckokatolicka cerkiew pw. św. Dymitra Męczennika, wybudowana Lwowie. Niektóre źródła podają, że dawna cerkiew Żłobek, Lipie, Michniowiec, Bystre, Polana, Chrewt, Olchowiec, Serednie Małe, Paniszczów w 1834 roku. Od 1951 roku cerkiew funkcjonuje jako rzymskokatolicki kościół parafial- miała pierwotnie pełnić funkcje rzymskokatolickiej przydwornej kaplicy oddanej Rusinom oraz miejscowości niezamieszkałe: Rosochate, Rosolin, Sokołowa Wola i Tworylne. ny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Jest to kla- pod koniec XVIII wieku w zamian za pomoc przy wzniesieniu kościoła. Obok znajduje Tereny te zostały zasiedlone w XV i XVI wieku na tzw. prawie wołoskim. Do roku 1772 więk- syczna cerkiew trójdzielna, otoczona cmentarzem, się drewniana dzwonnica o konstrukcji słupowej. Nowy kościół rzymskokatolicki jest pw. szość wsi była własnością prywatną, oprócz Lipia, Bystrego i Michniowca, które należały do na którym znajdują się zabytkowe nagrobki. W środ- Przemienienia Pańskiego. dóbr królewskich położonych w Krainie Lipeckiej, w Ekonomii Samborskiej. ku dawnej cerkwi zachował się piękny ikonostas Po II wojnie światowej, aż do 1951 r. obszar gminy (oprócz Tworylnego) znalazł się w grani- Rabe to wieś położona na północ od Czarnej Górnej. z 1882 roku, obecnie cofnięty na wschodnią ścianę cach Związku Sowieckiego. Tereny gminy Czarna doskonale nadają się do uprawiania górskiej turystyki jeździeckiej. Nazwa Rabe pochodzi od słowa riabyj, co oznacza prezbiterium. W ostatnich latach ikony zostały od- Jesienią 1951 r. nastąpiła tzw. korekta granic między Polską, a ZSRR. Miejscową ludność Bogata sieć szlaków konnych poprowadzonych w gminie łączy Ośrodki Górskiej Turystyki rudy, pstry. Taki kolor miała woda w potoku, w które- restaurowane. Znajdują się w niej relikwie św. Jana bojkowską wysiedlono przymusowo na wschód obecnej Ukrainy. Na ich miejsce przyjechali Jeździeckiej, afiliowane przy PTTK. W OGTJ pracują Przodownicy Górskiej Turystyki Jeź- go dolinie powstała wieś. We wsi znajduje się dawna Pawła II i św. Rity. przesiedleńcy ze wschodniej części powiatów Hrubieszów i Tomaszów Lubelski m.in. z Kry- dzieckiej PTTK, prowadzą oni naukę jazdy dla początkujących, a także przejażdżki w terenie. cerkiew grekokatolicka pw. św. Mikołaja z 1861 r. Od stynopola, Bełza, Sokala i Uhnowa. Dlatego później nazwano to przesiedlenie ,,Akcją H-T’’. Organizowane również są kilkudniowe rajdy konne na szlakach, które łączą stadniny konne Lipie to wieś położona na południowy wschód od Czarnej Górnej. Była ona wianem roku 1971 użytkowana jako kościół rzymskokatolicki Obszar gminy jest bardzo atrakcyjny pod względem krajobrazowym, turystycznym i przyrod- w całych Bieszczadach. W ośrodkach można zdobywać i otrzymać turystyczne odznaki Gór- królowej Bony, która otrzymała królewską ekonomię samborską. W 1567 r. król Zygmunt pw. św. Rodziny. Zachował się tutaj prawie kompletny niczym. To magiczny rejon wśród lasów i gór, które oferuje czyste powietrze, niepowtarzalny skiej Turystyki Jeździeckiej PTTK. August ufundował tam cerkiew. Po 1868 r. Lipie i kilka innych wsi zostało sprzedane ikonostas (carskie wrota i dwie ikony namiestne znaj- klimat, a także źródło wód mineralnych. Spokojny wypoczynek dają tutejsze lasy, w których Stadniny koni w gminie Czarna znajdują się w: Rabem – ,,Chata MOMO’’, ,,Lipiu – Babski spółce czesko-niemieckiej, mającej siedzibę w Wiedniu. Do naszych czasów zachowały dują się w prezbiterium), dodatkowo w Rabem można podziwiać ikony z dawnej cerkwi można obcować z naturą oraz spotkać charakterystyczne dla Bieszczad zwierzęta i roślin- Szwadron’’, ,,HardDucha”, Polanie - ,,Tabun’’ oraz w Serednim Małym - ,,Stadnina Koni Hu- się tam ruiny dzwonnicy, która stała przy cerkwi greckokatolickiej Soboru Bogurodzicy w Lutowiskach. ność. Lasy głównie bukowo-jodłowe stanowią 62% ogólnej powierzchni. Nieskażone środo- culskich’’. z 1900 r. Świątynia spłonęła w 1981 r. Zachował się dawny cmentarz z kilkunastoma Serednie Małe położone na północnym stoku Otrytu. Znajduje się tu prywatne gospo- wisko sprzyja rozwojowi rolnictwa ekologicznego oraz produkcji zdrowej żywności. Cechą nagrobkami. We wsi znajduje się nowy, murowany kościół rzymskokatolicki pw. Matki MIEJSCOWOŚCI darstwo i stadnina koni huculskich, które żyją w systemie tabunowym. charakterystyczną gminy jest rzeźba terenu, co przy dużej lesistości i dostępie do Zalewu Bożej Częstochowskiej. Solińskiego stanowi bazę dla rozwoju turystyki i rekreacji. Pasma górskie i ścieżki spacerowe Bystre to miejscowość położona we wschod- Wydrne położone na zachód od Polany. Przed II wojną światową istniał tutaj dwór. Obec- Michniowiec to wieś położona przy granicy z Ukra- prowadzące przez malownicze zakątki gminy stwarzają znakomite warunki do uprawiania niej części gminy, tuż przy granicy z Ukrainą. nie znajduje się tutaj kilka gospodarstw rolnych. iną, nad potokiem Mszaniec. Nazwa wsi pochodzi turystyki pieszej, konnej, rowerowej; zimą narciarskiej. Wieś wzięła swoją nazwę od potoku Bystry (By- od imienia Michno, które nosił osadźca miejscowości. Żłobek to niewielka wieś na północ od Czarnej. Na- Przez teren gminy przebiega dział wodny, który rozgranicza zlewiska Morza Bałtyckiego strzański), przepływającego przez wieś. Słowo Najstarsza wzmianka o wsi jest z 1527 r. Wiązała się zwa wywodzi się od słowa żolib (żłób). Związana była i Czarnego. Do zlewiska Morza Czarnego swoje wody odprowadza potok Mszaniec przepły- to oznacza szybki bieg wody. W miejscowości ona z wydanym przez króla Zygmunta I przywilejem z rzeźbą terenu i nawiązywała do tego, iż wieś poło- wający przez Michniowiec oraz Pastewnik płynący przez Rabe. znajduje się cerkiew pw. Michała Archanioła, lokacyjnym. We wsi znajduje się dawna cerkiew grec- żona jest w dolinie pomiędzy dwiema górami. Cer- powstała w latach 1901-1902. Od czasu wysie- kokatolicka pw. Narodzenia Bogurodzicy, wzniesiona kiew pw. Narodzenia Matki Bożej w Żłobku powstała dlenia ludności bojkowskiej cerkiew ta pozostaje w 1863 roku. Swoja architekturą nawiązuje do stylu w 1830 roku. Na przestrzeni ostatnich stu lat remon- pusta. Część jej wyposażenia, w tym ikony, przewieziono do składu ikon w Łańcucie. bojkowskiego. Wewnątrz znajduje się niemal kompletny ikonostas częściowo rozmonto- towano ją dwukrotnie. Po 1951 roku mieścił się w niej W chwili obecnej opiekę nad obiektem sprawuje Oddział Bieszczadzki Towarzystwo wany poprzez cofnięcie carskich wrót za ołtarz. Obecnie jest to filialny kościół rzymsko- skład szyszek. Od 1977 roku użytkowania jako kościół rzymskokatolicki pw. Matki Bożej Opieki nad Zabytkami. Mieści się tu zbiór krzyży i przedmiotów kultu religijnego z cerkwi katolicki pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela. Obok zabytkowa dzwonnica 1905 r., a za Nieustającej Pomocy. Co ciekawe pierwotna cerkiew została wzniesiona z funduszy au- i cmentarzy z terenu całych Bieszczadów. www.czarna.pl nią stary cmentarz. striackich. W Żłobku znajduje się oryginalny ołtarz z dawnej świątyni w Lutowiskach. Chrewt to wieś położona nad Jeziorem Solińskim. Do 1956 r. istniała tu cerkiew grec- Olchowiec – pierwotna zabudowa wsi rozciągała się Rosochate, Rosolin Sokołowa Wola i Tworylne to miejscowości niezamieszkałe. kokatolicka pw. św Paraskewii. Miejsce, w którym stała świątynia, jak i większość po- e-mail: [email protected] e-mail: w kierunku pasma Otrytu. Obecny teren Olchowca się- wierzchni historycznej wsi, pokrywają dziś wody Jeziora Solińskiego. Rosolin – istniała tutaj cerkiew greckokatolicka, przeniesiona do Muzeum Budownictwa tel.: 13 46 19 009, fax: 13 4619233 13 fax: 009, 19 46 13 tel.: ga do Zalewu Solińskiego i jest zabudowany w więk- Ludowego w Sanoku. Czarna Dolna powstała w wyniku podziału ad- szości domkami letniskowymi. Istnieje tu także hotel, Sokołowa Wola – w tej niezamieszkałej miejscowości znajduje się niewielkie cerkwisko Czarna Górna 74, 38-710 Czarna 38-710 74, Górna Czarna ministracyjnego Czarnej na Górną i Dolną po restauracja i niewielka przystań. wraz z przylegającym cmentarzem. Zachował się tu drewniany krzyż z 1938 r. postawio- Gmina Czarna Gmina 1951 r. We wsi istniała cerkiew greckokatolicka ny dla uczczenia 950-lecia Chrztu Rusi. pw. św Dymitra. Obecnie znajduje się tu rzym- Paniszczów to wieś leżąca wśród lasów, w dolinie potoku Paniszczówka. Brak pierwot- skokatolicki kościół filialny