Krajobraz Dziedzictwa - Dziedzictwo Krajobrazu Informator
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Europejskie Dni Dziedzictwa 8-24.09.2017 Krajobraz dziedzictwa - dziedzictwo krajobrazu INFORMATOR województwo świętokrzyskie Narodowy Instytut Dziedzictwa Oddział Terenowy w Opolu 45-023 Opole, ul. Krawiecka 13, tel. 504162824 e-mail: [email protected] www.nid.pl www.edd.nid.pl współpraca: Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Departament Promocji, Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki 25-502 Kielce, ul. Paderewskiego 34A, tel. 41 3416211 e-mail: [email protected] Opracowanie: Joanna Banik, Wiesława Jagodzka-Hadamik Fotografie: Organizatorzy, Wiesława Jagodzka-Hadamik Na okładce: Wielki Piec – Muzeum Przyrody i Techniki „Ekomuzeum” im. Jana Pazdura w Starachowicach, fot. z archiwum Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego Projekt okładki: Grażyna Kasprzak Opracowanie graficzne, skład, łamanie: Grażyna Kasprzak Patronat honorowy: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Minister Środowiska Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Świętokrzyska Izba Adwokacka - Okręgowa Rada Adwokacka w Kielcach ISBN: 978-83-63260-77-4 Publikacja sfinansowana ze środków Narodowego Instytutu Dziedzictwa Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmian w programach! Szanowni Państwo, „Tam żywopłoty akacji stoją po bokach i otwierają się prześliczne panoramy na okoliczne lasy i góry. Kępy drzew i sine tło nie- bieskich lasów, dalekie wsie, wzgórza owiewa niebieski mrok, wychylające się z załomów gór ruiny zamku w Chęcinach - urocza rozpoczynające się Europejskie Dni Dziedzictwa to wyda- wspaniała ziemia…”. rzenie niezwykłe. Dotyka ono tak ważnej i żywotnej sprawy jak wspólne korzenie europejskiej cywilizacji, wskazując nie Stefan Żeromski „Dzienniki” tylko na duchową i materialną spuściznę pokoleń, ale także Szanowni Państwo, na odwieczne współistnienie człowieka z przyrodą. krajobraz od wieków jest natchnieniem twórców, piewców urody ukochanych rodzin- Tegoroczne dni, odbywające się pod hasłem „Krajobraz nych stron, Małych Ojczyzn. O urokach Gór Świętokrzyskich pisał m.in. Stefan Żeromski dziedzictwa - dziedzictwo krajobrazu” kierują naszą uwagę w „Dziennikach”, „Popiołach” czy „Puszczy Jodłowej”. ku ścisłej zależności pomiędzy dziedzictwem kulturowym Czym zachwycił artystę nasz region? i przyrodniczym. A przyrodnicze dziedzictwo Polski to uni- Bogactwem Gór Świętokrzyskich były niegdyś bujne puszcze jodłowe i bukowe, pora- kat w skali europejskiej. To tutaj bowiem przywróciliśmy stające cały ten obszar, z których dziś możemy podziwiać jedynie fragmenty chronione Europie zagrożony wyginięciem gatunek – żubra, będący przez Świętokrzyski Park Narodowy. Znajdują się tu okazałe pomniki przyrody, gołobo- dzisiaj symbolem polskiej działalności w zakresie ochrony przyrody. Tutaj też, dzięki pra- rza, strome stoki i głęboko wcięte doliny. cy pokoleń przyrodników i leśników zachowaliśmy bogactwo gatunkowe naszych wspa- niałych lasów. I tutaj podziwiamy krajobraz pól uprawnych, układających się w szachow- Ziemia Świętokrzyska kryje wiele malowniczo położonych obiektów architektury, bę- nicę przedzieloną wiekowymi miedzami, tak istotnymi dla różnorodności biologicznej. dących świadkami dziejów regionu: ruiny zamków, dworki szlacheckie, dawne budow- nictwo wiejskie oraz obiekty sakralne, przydrożne kapliczki i krzyże. Na szlakach tury- Potrafimy dziś mądrze zarządzać zasobami i rozsądnie z nich korzystać kierując się stycznych, w miastach, uroczych małych miasteczkach i wsiach spotkać można obiekty zasadą zrównoważonego rozwoju. Dzięki temu zachowujemy i przekazujemy ten skarb, upamiętniające wydarzenia ważne dla kultury i historii narodu polskiego, miejsca chwa- jakim jest krajobraz ziemi ojczystej, przyszłym pokoleniom. ły, zwycięstw i klęsk bitewnych. Na widnokręgu świętokrzyskiego dziedzictwa kulturo- Życzę, aby uczestnictwo w wydarzeniach zorganizowanych w ramach Europejskich wego widnieją także liczne zabytki przemysłowe Zagłębia Staropolskiego o wielowieko- Dni Dziedzictwa dostarczyło Państwu niezwykłych wrażeń, stało się radosnym, wspól- wych tradycjach. nym świętowaniem i skłoniło do refleksji nad miejscem człowieka w przyrodzie i jego roli Zapraszamy Państwa na Ziemię Świętokrzyską podczas Europejskich Dni Dziedzictwa, w kształtowaniu krajobrazu. by lepiej poznać jej krajobraz kulturowy. Zobaczyć, jak pięknie w naturalne środowisko wkomponowane zostały zabytki, dzieło człowieka. I zapamiętać tę „uroczą wspaniałą Andrzej Konieczny ziemię”, którą tak upodobał sobie pisarz. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Adam Jarubas Arkadiusz Bąk Marszałek Przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Województwa Świętokrzyskiego 2 3 Europejskie Dni Dziedzictwa 2017 Końskie Maleniec Bliżyn Wąchock Suchedniów Starachowice Ostrowiec Bodzentyn Huta Świętokrzyski Szklana Włoszczowa Opatów KIELCE Święty Dąbie Krzyż świętokrzyskie województwo Tokarnia Ossolin Secemin Raków Sandomierz Staszów Jędrzejów Chmielnik Pińczów Stopnica Piasek Wielki Pacanów Strożyska Solec-Zdrój Skalbmierz Nowy Korczyn Kazimierza Wielka Świętokrzyskie www.edd.nid.pl zaprasza 4 5 9.09.2017 16.09.2017 Bliżyn Bodzentyn W sobotę 16 września w godz. 10.00-15.00 zapraszamy do bezpłatnego zwiedzania Za- grody Czernikiewiczów w Bodzentynie. W sobotę 9 września o godz. 15.00 Mu- Zagroda ta jest jedyną tak kompleksowo zeum Dawnej Wsi „Domek Tkaczki” zaprasza zachowaną zagrodą, która stanowi znakomi- na dni otwarte. W programie m.in.: prezentacja ty przykład architektury małych miasteczek dawnych przedmiotów codziennego użytku, o charakterze rolniczym, licznie występują- niezbędnych w wiejskiej izbie do przygotowy- cych niegdyś na Kielecczyźnie. Na ekspozycji wania posiłków, warsztaty i pokazy oraz zwie- odtworzono wnętrza zamieszkałe przez śred- dzanie stałej wystawy Jak to ze lnem. niozamożną, wielopokoleniową rodzinę ma- Wstęp wolny. łomiasteczkowego rolnika. W skład zagrody Serdecznie zapraszamy! wchodzą: budynek mieszkalny, budynki go- gontem. Najstarsze elementy zagrody tj.: część „Domek Tkaczki” to prywatne muzeum tkac- domu mieszkalnego oraz budynki gospodar- twa, które organizuje warsztaty tkackie dla spodarcze oraz wozownia, które wraz z zamy- cze, wozowni i ogrodzenie pochodzą z 1809 r. dzieci i dorosłych, a także gromadzi i udostęp- kającym podwórze drewnianym ogrodzeniem nia eksponaty związane z tkactwem i obróbką tworzą zwarty zespół w kształcie czworoboku. Pozostałe trzy izby mieszkalne zostały dobudo- włókna oraz dawnym gospodarstwem. Organi- Ściany wszystkich budynków zostały zbudo- wane do domu w roku 1870 i 1920. zuje imprezy cykliczne w ramach Europejskich wane z drewna jodłowego, a dachy pokryto Wstęp wolny. Serdecznie zapraszamy! Dni Dziedzictwa i Dnia Tkaczki. Organizatorzy: Zagroda Czernikiewiczów Organizator: 26-010 Bodzentyn, ul. 3 Maja 13 Muzeum Dawnej Wsi „Domek Tkaczki” Muzeum Wsi Kieleckiej 26-120 Bliżyn, ul. Zafabryczna 35, tel. 604 750 288 25-025 Kielce, ul. Jana Pawła II 6, e-mail: [email protected], www.domektkaczki.pl e-mail: [email protected], www.mwk.com.pl 6 7 16.09.2017 9-10.09.2017 Dąbie Chmielnik Sobota 9 września godz. 15.00 – otwarcie wystawy Wehikuł czasu, która obejmuje ekspozycje stałe oraz W sobotę 16 września w godz. 9.00-17.00 i minikoncertów), a także cykl imprez z zakresu prezentacje czasowe: zapraszamy do udziału w wydarzeniu edukacyj- kultury i historii Żydów w dawnym wojewódz- Od ziarna do ziarna – wystawa połączona nym pod hasłem Europejskie Dni Dziedzictwa twie kieleckim – to oferta dla turystów przyby- z pokazem obróbki zboża i ziarna -Sztetl zaprasza. wających do Chmielnika. Życie społeczne w dawnej wsi – zwyczaje godz. 15.00 – spotkanie z Mają Wolny – pi- Wyjątkowość obiektu wynika także z pionier- i tradycje sarką pochodzącą z Kielc, autorką m.in. skich działań w regionie – chodzi o skupienie Wiara, obrzędy, kult pod strzechą – wysta- powieści ,,Czarne liście’’ wiedzy o sztetlach, dawnych miasteczkach ży- wa sakralnej sztuki ludowej. godz. 16.00 – otwarcie wystawy z Instytutu dowskich Kielecczyzny – w jednym miejscu wła- Ponadto w programie dodatkowo prezen- Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. śnie w Chmielniku. Turysta znajdzie tutaj wiedzę tacja poezji regionalnej J. Banajskiego oraz Jadła i kawy nie zabraknie! Ośrodek Edukacyjno-Muzealny Świętokrzyski o co najmniej stu miejscowościach dawnego prelekcje tematyczne – Historia kowalstwa Park Etnograficznym „Pod Kogutem” znajduje Sztetl w Chmielniku to wyjątkowe nowoczesne województwa kieleckiego, zamieszkałych przez w gminie Zawichost, Koń i człowiek – razem się w starym sadzie jabłoniowym we wsi Dąbie muzeum w dawnej synagodze, przypominają- Żydów. przez wieki. Organizator przewiduje także w gminie Zawichost. Obiekt powstawał przez ce o tym, jak przez kilkaset lat Żydzi i Polacy żyli atrakcje dla dzieci (konkursy i zawody), ogni- kilka lat i nadal się rozwija. Można tu obejrzeć obok siebie w małych miasteczkach, na prowin- sko integracyjne oraz zabawę taneczną. Regio- kuźnię z 1907 r., drewniane i żelazne maszy- cji – właśnie w sztetlach. nalne dania i słodkości umilą gościom pobyt ny rolnicze, sprzęty i narzędzia codziennego Obiekt, powstały w efekcie realizacji projektu w Parku Etnograficznym „Pod Kogutem”. użytku, rekonstrukcje izby chłopskiej, zabytko- Nizio Design International z Warszawy jest adre- wą pasiekę, wystawę starych fotografii z życia sowany do wszystkich zainteresowanych kulturą Niedziela 10 września mieszkańców okolicznych wsi, koński świat – i tradycją żydowską na Kielecczyźnie. godz. 10.00-16.00 – zapraszamy wszystkich części końskiej uprzęży, kolekcję studni oraz Multimedialne atrakcje wystawy