sıemens, sultan ve devlet — iletişim 062 telgraf İlk Kontratta Charles William İmzası

6.490 km iken, 1904’te 36.640 km’ye ulaştı.18 1914 civarında, İmparatorluk hatlarından yılda beş milyon telgraf mesajının iletildiği kaydedilmektedir.

Şimdi Siemens kablolarının İmparatorluk karaları ve denizleri boyunca katettiği inanılmaz mesafenin hikâyesine göz atalım.

İlk kontratta Charles William Siemens imzası

Charles William Siemens, 1858'de Basra Telgraf Hattı’nda kullanılmak üzere Osmanlılara 50.000 izolatör sattı.

İmparatorluk çapında telgraflaşma hamlesini gerçekleştirirken, Devlet-i Aliyye’nin sıklıkla tercih ettiği isim Siemens oldu. Sadece Şirket merkezi Berlin değil, Londra’daki Siemens de İmparatorluğun telgraflaşma projelerinde aktif rol oynadı. ’in icatlarını pazarlaması için 1850’de İngiltere’ye göndererek, orada Siemens & Halske & Co’yu kurdurduğu mühendis kardeşi Carl Wilhelm (Charles Charles William Siemens ile Londra Büyükelçisi Musurus Paşa’nın 1858 yılında William) Siemens, Devlet-i Aliyye ile uzun yıllar boyunca imzalanan kontratla ilgili yazışmalarından Charles William Siemens ve Musurus imzalı çalıştı. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nden bu yakın ilişkiyi birer örnek – Başbakanlık Osmanlı Arşivi, H. SFR. 3, 36/1

belgeleyen dokümanlara ulaşmak mümkün. Charles William Document signed by Musurus, as an example of the correspondences between Charles William

Siemens ile Türkiye arasındaki ilişkiyi gösteren en erken kayıt Siemens and London Ambassador Musurus Pasha on the contract signed in 1858 – Ottoman 19 1 Ocak 1858 tarihine ait. Hariciye Nezareti, Londra Sefareti Archives of the Prime Ministry, H. SFR. 3, 36/1 tasnifi içerisinde yer alan 23 adet belgeden oluşan ilgili dosya HR.SFR.3, 36/1 kodunu taşıyor. Kayıt, Konstantiniye’den bilgisi yer almaktadır. Söz konusu kaynaklar isim değişikliği (İstanbul) Basra’ya çekilecek telgraf hattı için Charles William için evlendiği tarihi gösterseler de, Başbakanlık Osmanlı Siemens ile imzalanan 1 Ocak 1858 tarihli kontratı ve aynı Arşivi’nde muhafaza edilen kontrattaki imza, 1858 yılı hat için gerekli malzeme listesini, Siemens’in tedarik ettiği başında dahi Siemens’in Charles William adını kullandığını ürünlerin ödeme emirlerini, makbuzlarını, yükleme ve ispatlar.21 sevkiyata dair ayrıntıları ihtiva ediyor.20

18 Devlet-i Aliyye’nin, Charles Roderic H. Davison, “The Advent of the Electric Telegraph İstanbul-Basra Telgraf Hattı için Türk in the Ottoman Empire”, Essays in Ottoman and Turkish History, William Siemens ile Basra Telgraf 1774-1923, Texas, 1990. hükümeti adına Siemens ile çalışan Hattı için çalışması kuşkusuz 19 yetkili şahsın ismi John Staniforth’tu. BOA, HR. SFR. 3, 36/1, 1/1/1856. tesadüfen gerçekleşmemişti. Bu

1857’de John Staniforth ile iletişim 20 hat, Siemens’in içinde yer aldığı, BOA, HR. SFR. 3, 36/1, 1/1/1856. kuran Carl Wilhelm Siemens, o 1850’lerden sonra inşasına başlanan, 21 tarihte işlerini John Sokağı, Adelphi, BOA, HR. SFR. 3, 36/1, 1/1/1856. Bununla beraber belirtmek gerekir 1870’te tamamlandığında 11.000 ki Charles William Siemens, icatları vesilesiyle bilim dünyasına Middlesex, Londra adresinden sağladığı katkılarla, ulusları aşan bir kimliğe sahip olacaktır. İngiltere kilometre ile dünyanın en uzun Kraliçesi Victoria’dan, bilime yaptığı bu hizmetler sebebiyle 1883’te yürütmekteydi. İlgili kaynaklarda, “Sir” unvanı alacaktır. William Pole, The Life of Sir William Siemens, telgraf ağı unvanına erişen Hint- Londra, 1986. İngiltere’de yaşayan Carl Wilhelm’in Avrupa Telgraf Hattı’nın önemli 22 22 1859’da evlenip vatandaşlık aldığı, , Siemens 1918-1945, Ohio State, ABD, 1999. ayaklarından biriydi. Görüşmelerin Ayrıca 1856’da ilan edilen Islahat Fermanı ile yenilenme misyonu ardından ismini İngiliz usulüyle Charles edinen İmparatorluğun, mucitlik karakteristiğine sahip inovatif bir ve yazışmaların ardından kontrat üretici olan Siemens ile çalışması yeni vizyonlarına da uygunluk William Siemens olarak değiştirdiği göstermekteydi. Charles William Siemens ile Türk

imparatorluk’tan cumhuriyet’e sıemens tarihi