Fietsroute Diksmuide West
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
K le in W a l g e l e e d ER IJZ START: 1 75 74 49 96 71 Stuivekenskerke De eerste stop op onze route is het pittoreske Sint-Jacobskapelle (3,5 km). Pervijze 35 36 30 Keiem Het dorpje Sint-Jacobskapelle ligt tijdens de oorlog pal op de frontlijn en verdwijnt vanaf 1915 onder de constante DuitseAvekapelle beschietingen. Na de oorlog wordt de Veurnse architect 39 FIETSROUTE DIKSMUIDE Camille Van Elslande als gemeentearchitect aangesteld 38 door de overheid. Hij zal de kerk, de pastorie en de 61 gemeenteschool met onderwijzerswoning ontwerpen. 5 Beerst Zoutenaaie 85 Eggewaartskapelle Oostkerke 3 4 53 93 82 70 40 52 78 Hand Kaaskerke zameva 6 69 art 23 74 46 75 1 Lampernisse 47 49 96 Esen Wat rest van het dorpsplein van Sint-Jacobskapelle na WOI. (Stadsarchief Diksmuide) DIKSMUIDE Deze tocht volgt het netwerk van fietsknooppunten in de Westhoek, 54 waarvan de kaart te koop is St.-Jacobs-Kapelle 39 bij Toerisme Diksmuide. Oudekapelle 71 R E km Z WEST Het startpunt is knooppunt 1 IJ Toerisme Diksmuide . 51 Deze Feniks fietstocht brengt je langs enkele pittoreske dorpen ten westen van Diksmuide. Woumen IJzerbroeken Onderweg ontdek je hoe deze kleine Nieuwkapelle gemeenschappen na de Eerste Wereldoorlog terug opstaan. Hoe enkele woonkernen zelfs 64 op een andere plek heropgebouwd werden. In ieder dorp of iedere frontsite die we Schapen zijn belangrijk bij het opnieuw vruchtbaar maken van het Blankaart slagveld. (Stadsarchief Brugge: Brusselle-Traen) Spaarbekken aandoen bevinden zich enkele infopanelen Blankaart die de lokale geschiedenis in woord en MédardLo Duchatelez wil zijn dorp zo snel mogelijk herbouwen. Omwille van de tijdrovende opruimingswerken en de hoge Natuurgebied beeld weergeven. De route loopt via het Om de verwoeste landbouwgrond te herstellen wordt in de De Blankaart IJzerstreek vaak beroep gedaan op schapen. De kuddes saneringskosten wordt beslist om de dorpskern iets naar het fietsknooppuntennetwerk. begrazen de met distels en onkruid bezaaide slagvelden. noorden terug op te bouwen. Oostkerke verrijst langs de Terzelfdertijd bemestten ze de landbouwgrond. Aangetrok- spoorweg Lichtervelde-Veurne, waardoor het dorp ook beter ken door het vele werk, komen herders uit het binnenland ontsloten wordt. VERTREKPLAATS hun geluk beproeven aan de IJzer. Stadhuis Diksmuide: dienst toerisme en expo Feniks, Grote Markt 6, 8600 Diksmuide. 71 51 64 54 47 53 PARKEREN Via de oude middeleeuwse zeedijk fietst je langsheen Maximaal 2 uur met de parkeerschijf in de centrumstraten, Oudekapelle en door Nieuwkapelle. maar helemaal gratis op de centrumparkings We bereiken Oostkerke via rustige polderwegen (14 km). (Station, Fabrieksstraat, Beerstblotestraat en IJzertoren) Net voor we Oostkerke binnenrijden, zien we de oude TIP begraafplaats op onze rechterzijde. Hier lag het dorps- centrum van Oostkerke tot aan de Eerste Wereldoorlog. Een wandelroute in het stadscentrum van Diksmuide leidt je Ter hoogte van de vroegere kerk is een grafkapel gebouwd. langs alle mooiste wederopbouwplaatsen van de stad. Sint-Veerlekerk op het nieuwe dorpsplein Meer Feniks-tips op www.bezoekdiksmuide.be/feniks2020 Door de nabijheid van het front is de verwoesting in Oostker- Burgemeester en herenboer, Médard Duchatelez. van Oostkerke, 1923. en www.feniks2020.be ke totaal. De destructie biedt echter kansen. Burgemeester (Stadsarchief Brugge: Brusselle-Traen) (Stadsarchief Diksmuide) Behoudsgezindheid, maar ook de vrees bij politici voor groot- steunberen van de toren (te zien op de tekening uit 1873) scheepse onteigeningen, zorgen ervoor dat ingrijpende aan- laat hij achterwege. Net als in Diksmuide en in Nieuw- 36 30 legplannen in de frontstreek aan de kant worden geschoven. poort kiest Viérin voor een historiserende wederopbouw in Naast de hoeve wordt vanaf 1920 klei gedolven om bak- Met uitzondering van enkele kleine ingrepen blijft alles bij het Neo-Vlaamse renaissancestijl. Een stilistisch geheel van stenen te bakken. Om de klei naar binnenschepen te oude. Zo ontstaan er in de Westhoek geen geplande bakstenen woningen met trapgevels. transporteren, legt men een smalspoorlijn op de IJzerdijk aan. ‘nieuwe kernen’. Drie dorpen vormen hier enigszins een Bij een restant van dit spoor heb je een mooi zicht op de uitzondering op. Oostkerke, Kaaskerke en Sint-Joris, allen ondergelopen Viconia kleiputten, nu een natuurreservaat en gelegen aan de IJzer, worden anders georiënteerd of op 23 46 70 93 61 35 een rustplaats voor water- en weidevogels. een andere plek aangelegd. We vervolgen onze reis door het open landschap naar Pervijze (24 km). 30 85 5 53 40 78 23 Wanneer we Pervijze binnenkomen worden we gecon- Van de IJzerdijk draaien we af naar Oud-Stuivekenskerke. Via de Lampernissestraat gaat onze tocht richting fronteerd met een restant van de Eerste Wereldoorlog. De voormalige dorpskern was een tijdens de oorlog een Lampernisse, aan de middeleeuwse zeedijk (16,5 km). De observatiepost aan het Kastanjeplein wordt door het belangrijke vooruitgeschoven Belgische post. Vandaag is het Belgische leger gebouwd om de Duitse linies te bespieden. een vredevolle bezinningsplaats. Naast de restanten van de Tijdens de Tweede Wereldoorlog bouwt het Duitse leger een De winnaar van een wielerwedstrijd wordt in de bloemetjes gezet 16e-eeuwse kerktoren is een bedevaartkapel opgericht. bakstenen mitrailleursnest bovenop de toren. aan Café du Front, 1919. (Stadsarchief Diksmuide) Pervijze ligt in 1914-1918 aan de Belgische eerste linie, langs de spoorwegbedding Diksmuide-Nieuwpoort. De schade na 5 4 3 52 de wapenstilstand is groot. Barakken verrijzen tussen de Via de Viconiastraat en de Frontzate, de voormalige puinen van het dorp. Op het Kastanjeplein wordt de 35 38 39 36 Belgische frontlijn, bereiken we Kaaskerke (37 km). voorlopige lagere school opgetrokken. We verlaten Pervijze langs de Frontzate op de voormalige spoorwegbedding en trekken naar Stuivekenskerke en de Ook het compleet vernielde Kaaskerke wordt op een Viconiahoeve (28 km). andere plaats terug opgebouwd. Net als in Oostkerke duidt de oude begraafplaats aan, waar het oude dorpscentrum Kerk en dorp van Stuivekenskerke worden rond 1870 was. Met de Wederopbouw wordt geopteerd om de dorps- verplaatst naar het noorden, dichter bij de molen en de hoe- kern met kerk, pastorie en school dichter bij de steenweg ve ‘Vicogne’. De voormalige dorpskom een tweetal kilome- Diksmuide-Nieuwpoort en de spoorlijn Veurne-Diksmuide ter naar het zuiden vormt nu het gehucht, weer op te bouwen. De ruïnes van de Heilige Kruisverheffingskerk. Oud-Stuivekenskerke. (Stadsarchief Diksmuide) Na de complete verwoesting van WOI ontwerpt Camille Van Elslande een groot deel van het dorp. Ook het landgoed Vicogne wordt naar de plannen van de Veurnse architect heropgebouwd. De kasteelhoeve is dan het luxueuze buiten- verblijf van Paul Vernier, een industrieel uit Roubaix. Vandaag is de Vicogne of de Viconiahoeve een hotel. Voorlopige school te Pervijze tijdens de Wederopbouw. (Stadsarchief Diksmuide) Nog een opmerkelijke barak in Pervijze is Café du Front, op de hoek met de Veurnestraat. Hier kunnen arbeiders, werk- zaam in de Wederopbouw, even ontspannen na een lange werkdag. De barak is een ontmoetingsplek midden de woes- Zicht op Kaaskerke na WOI. (Stadsarchief Diksmuide) tenij. Zo worden aan het café al in 1919 wielerwedstrijden georganiseerd. 52 48 49 74 75 1 We rijden rond de IJzertoren richting Diksmuide (39,5 km). Toren van de Heilige Kruisverheffingskerk, 1873. (Stad Kortrijk Beeldbank) Tijdens de oorlog is in Lampernisse de toren van de Heilige Kruisverheffingskerk een richtpunt voor de Duitse artillerie. Het Camille Van Elslande; voorgevel van de Vicogne hoeve. platgeschoten dorp wordt begin jaren 1920 hertekend door (Provinciaal Archief, Brugge) architect Jos Viérin. De gerenommeerde bouwmeester zet zijn schouders ook onder de heropbouw van Nieuwpoort en Diksmuide. De Bruggeling ontwerpt onder meer de kerk, de pastorie, de gemeenteschool, het gemeentehuis en de huizen van het weldadigheidsbureel. De Heilige Kruisverheffingskerk is Arbeiders aan Café du Front. een vrij getrouwe historische reconstructie. Enkel de zware (Stadsarchief Diksmuide).