TÜRKLER VE YUNANLILAR Çatışan Komşular VAMIK D
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
TÜRKLER VE YUNANLILAR Çatışan Komşular VAMIK D. VOLKAN / NORMAN ITZKOVVITZ ARAŞTIRMAım r \ DlzisıDİZİSİ İ J I BAĞLAM e > TÜRKLER VE YUNANLILAR Çatışan Komşular VAMIK D. VOLKAN / NORMAN ITZKOVVITZ Çeviren: Banu Büyükkal BAĞLAM Bağlam Yayınları 177 İnceleme-Araştırma 116 ISBN 975-6947-65-9 Vamık D. Volkan- Norman Itzkowitz Özgün Adı: Tıtrks & Greeks: Neighbours in conflict Eothen Press, İngiltere, 1994 Türkler ve Yunanlılar. Çatışan Komşular O Vamık D. Volkan- Norman Itzkovvitz O Bağlam Yayıncılık Birinci Basım: Mart 2002 Kapak ve Sayfa Düzeni: Canan Suner Baskı: Kardeşler Matbaası Web: www.baglam.com e-mail: [email protected] BAĞLAM YAYINCILIK Ankara Cad. 13/1 34410 Cağaloğlu-İstanbul Tel: (0212) 513 59 68 Tel-fax: (0212) 243 17 27 İÇİNDEKİLER TÜRKÇE BASKIYA GİRİŞ VE TEŞEKKÜR------------------------------------- 7 I. BÖLÜM TARİHE PSİKOLOJİK BİR MERCEKTEN BAKIŞ ---------------------------13 Büyük Grup Komşuların Psikolojisi---------------------------------------------- 13 Etnisite---------------------------------------------------------------------------------------16 Seçilmiş Travmalar ve Seçilmiş Zaferler---------------------------------------20 Etnik Çadırda Sallantı ---------------------------------------------------------------25 II. BÖLÜM TÜRKLERDEN ÖNCE ANADOLU ------------------------------------------------27 Yunan Göçleri---------------------------------------------------------------------------- 28 Pers Savaşları---------------------------------------------------------------------------- 32 İskender ve Helenizm ------------------------- -------------------------------------33 Romalılar ve Hıristiyanlık ----------------------------------------------------------- 35 Konstantinopolis ve Bizans İmparatorluğu----------------------------------- 35 III. BÖLÜM MALAZGİRT’TEN KONSTANTİNOPOLİS’E --------------------------------- 43 İlk Karşılaşmalar-------------------------------------------------------------------------43 Haçlı Seferleri---------------------------------------------------------------------------- 47 OsmanlIların Başlangıcı ----------------------------------------------------------- 49 IV. BÖLÜM YUNANLILAR KONSTANTİNOPOÜS’İN YASINI TUTAMADILAR ------ 53 'Megalo' İdeanın Tohumları-------------------------------------------------------55 Bağlanma ve Kopma------------------------------------------------------------------56 Fatih Sultan Mehmet ve Ödipal Temalar-------------------------------------- 57 Karşılıklı Merak --------------------------------------------------------------------- - 63 Karşıt-Özdeşim ------------------------------------------------------------------— 65 V. BÖLÜM TÜRKLERİN YAS SÜRECİ ---------------------------------------------------------- 67 Aya Sofya---------------------------------------------------------------------------------- 67 Koca Sinan Devri ---------------------------------------------------------------------69 VI. BÖLÜM OSMANLI İMPARATORLUĞU------------------------------------------------------ 73 Kurumsal Düzenlemeler -----------------------------------------------------------75 Meslekler--------------------------------------------------------------------------------------------- 79 Osmanlılık -------------------------------------------------------------------------------80 'Millet' Sistemi------------------------------------------------------------- — ---------- 80 On Dokuzuncu Yüzyıl-----------------------------------------------— -------------85 Osmanlı İmparatorluğunun Sona Ermesi --------------------------------- 86 'Türk'İmgesi --------------------------------------------------------------------- — 89 VII. BÖLÜM 'BİRLİKTELİK’ --------------------------------------------------------------------------- — 91 Türkokrasi --------------------------------------------------------- --------------------92 Osmanlı Devrinde Türklerin Yaşantısı---------------------------------------- 97 VIII. BÖLÜM 'AYRI-LIK’ ----------------------------------------------------------------------------------- 99 Kleftler (Klephts), Armatollar (Armatoles), Fenerlililer ve Tacirler--------------------------------------------------------------101 Bir Ulusun Kurulması ve 'Megalo ’ İdea --------------------------------- 104 Yunan Milliyetçiliği ----------------------------------------------------------------108 Kitlesel Grup Yansıtmaları ------------------------------------------- — --------11 o IX. BÖLÜM OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN SON YÜZYILI--------------------- 115 Sultan II. Mahmut ile Mehmet Ali Paşa Karşı Karşıya-----------------115 Tanzimat ------------------------------------------------------------------— ------- 118 Sefih-Şehvet Düşkünü Tiplemesi--------------------------------------------120 Girit ----------------------------------------------------------------------123 Kapitülasyonlar ------------------------------------------------------------------- -124 II. Abdülhamit ve Jön Türkler---------------------------------------- 125 'Bandırma’ Yolculuğu------------------------------------------------------------■ 128 X. BÖLÜM TÜRKLERİN KURTULUŞ SAVAŞI---------------------------------------------- 129 Yunanlılarla Yüzleşme--------------------------------------------------------— 131 XI. BÖLÜM ATATÜRK VE MODERN TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİ-------------------------135 İlk Çocukluk Yılları ---------------------------------------------------------------- 137 Mustafa Kemal'den Atatürk'e---------------------------------------------------141 Atatürk’ün Kişilik Örgütlenmesi ve Batılılaşma Çabaları------------- 144 Kemalizm------------------------------------------------------------------------------148 Atatürk’ün ardından----------------------------------------------------------------151 XII. BÖLÜM BARIŞ SONA ERİYOR ------------------------------------------------------------ 153 1930’lar sonrası ------------------------------------------------------------------- 156 Kıbrıs------------------------------------------------------------------------------------ 159 Ege Denizi -------------------------------------------------------------------------- 161 XIII. BÖLÜM SON KARŞILAŞMA— --------------------------------------------------------------163 Osmanlı Fethinden Önce Kıbrıs Tarihi-------------------------------------164 Osmanlı Dönem i----------------------------------------------------------------- — 165 İngiliz Egemenliği -----------------------------------------------------------— 168 III. Makarios ve Albay Grivas-----------------------------------------170 EOKA ve Volkan ------------------------------------------------------------------- 172 Kıbrıs Cumhuriyeti ------------------------------------------------------------— 173 Kıbrıs Cumhuriyetinin 'Sonu'---------------------------------------------------175 Kıbrıs ’ın Kuşlan -------------------------------------------------------------------177 Sampson ----------------------------------------------------------------------------- 180 1974 Yazı ------------------------------------------------------------------------------181 XIV. BÖLÜM 1974’TEN SONRA KIBRIS —------------------------------------------------------183 Denktaş-Makarios Kılavuz İlkeleri--------------------------------------------185 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ----------------------------------------------- 187 Hukuki Görüşler, 'Gerçek Dünya ’ Siyaseti ve Bölünmüş Bir Adada Yaşam---------------------------------------------------188 Çözüm Bulunabilir mi? --------------------------------------------------------- 191 XV. BÖLÜM DAVOS VE ÖTESİ ------------------------------------------------------------------- 197 Körfez Savaşı -----------------------------------------------------------------------201 Türki Cumhuriyetler---------------------------------------------------------------- 201 1994 Yılında Yaşanmakta Olan Sorunlar----------------------------------202 XVI. BÖLÜM SAPLANTI (OBSESYON) BELİRTİLERİ ----------------------------------- 205 Medya --------------------------------------------------------------------------------- 207 Diplomatik Temaslar -------------------------------------------------------------212 Vatandaşlar Arasındaki Temaslar--------------------------------------------213 ' Öteki-yönelimli’ Kültürler ----------------------------------------------------- 215 XVII. BÖLÜM 'KONSTANTİNOPOLİS’ DEĞİL, 'İSTANBUL’ — ----------------------- 219 Yunan Kimliği -----------------------------------------------------------------------220 Türk Kimliği -------------------------------------------------------------------------- 230 Karşılaştırmalı Bir Özet --------------------------------------------------------- 237 Sorumluluk Üstlenmek --------------------------------------------------------- 240 XVIII. BÖLÜM TÜRKÇE BASKI İÇİN SON B Ö L Ü M ------------------------------------------ 243 Harita 1: Balkanlar ve OrtaDoğu TÜRKÇE BASKIYA GİRİŞ VE TEŞEKKÜR onfüçyus’a insanların başkalarıyla birlikte en iyi şekilde yaşa masının hangi ilkeye dayandığını sormuşlar. Yanıtı, 'Aradığı nızK sözcük "karşılıklılık", değil mi?’ olmuş. İşte bu kitap da karşılıklı lık üzerinedir -bir komşunun diğerine nasıl davrandığı ve karşılığın da ondan nasıl bir davranış gördüğünü anlatır. Özelde komşular ola rak da Türkleri ve Yunanlıları inceleyeceğiz. Türk-Yunan sorunları bölgesel çatışmalar kategorisine girer. Bunlar zaten yıllardır bir çözüm bekleyen, uzun süreli tarihsel so runlardır. İki ülkenin izlediği politikaların temelinde yatan psikolo jik yapıları derinlemesine inceleyeceğiz. Konunun psikolojik yönüne odaklanıyoruz, çünkü Ulusal Güvenlik Konseyi’nin bir üyesi olarak beş ABD başkanma hizmet vermiş olan emekli kariyer