Te Runanganui O Ngati Porou RIPOATA a TAU 2019
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Te Runanganui o Ngati Porou RIPOATA A TAU 2019 Nga Rarangi Korero Contents 4 Nga Kaitiaki o Te Runanganui o Ngati Porou Te Runanganui o Ngati Porou Elected Representatives 6 Mana Whakahaere Organisational Structure 8 Te Kaupapa Rautaki Strategic Plan 10 Te Whakatoputanga o Nga Piuta Group Financial Performance at a Glance 12 Nga Korero a te Tiamana Chairman’s Report 16 Te Ripoata a te Kaihautu Chief Executive’s Report 18 Whanau Oranga 19 Toitu Ngati Porou 22 Ngati Porou Hauora 24 Ngati Porou Holding Company 32 Te Ngako o Nga Korero mo Nga Piuta Financial highlights and commentary 42 Kaimahi TRONPnui staff Cover: Ko Meri Tapu te Whare Karakia He mihi ki te Komiti whakahaere mo te whakaahua Te Runanganui o Ngati Porou Ripoata a Tau 2019 || 3 Nga Kaitiaki o Te Runanganui o Ngati Porou Te Runanganui o Ngati Porou Elected Representatives Rohenga Representatives Marae Wharenui Potikirua ki Rei Kohere Ani Pahuru-Huriwai 1. Potaka Te Pae o nga Pakanga Whangaokena Te Whanau a Tarahauiti, Te Whanau-a- 2. Hinemaurea Tuwhakairiora 1 Te Whanau a Hunaara, Tuwhakairiora, Te Aotaki, 3. Punaruku Te Pikitanga o Kauwhakatuakina Te Whanau a Hinerupe, Te Aopare, Hinerupe. 4. Paerauta (Tutua) Tamakoro Te Whanau a Rerewa. 5. Hinerupe Hinerupe 6. Matahi o te Tau Matahi o te Tau 7. Awatere Te Aotaihi 8. Te Kahika (Hurae) Hurae Whangaokena ki Patrick Tangaere Matanuku Mahuika 9. Putaanga Putaanga Waiapu Ngai Tane. Rakaimataura, Hinerupe 10. Kaiwaka Te Kapenga 2 (Ki Waiapu). 11. Rahui Rongomaianiwaniwa 12. Taumata o Tapuhi Te Aokairau 13. Hinepare Tairawhiti 14. Ohinewaiapu Ohinewaiapu 15. Karuai Te Rehu o Karuai Pohautea ki Lilian Tangaere-Baldwin Derek (Tini) Fox 16. Tikapa Pokai Te Onepoto Ngati Horowai, Te Aitanga Ngati Horowai. 17. Te Horo Rakaitemania 3 a Mate, Ngai Tane, 18. Waiomatatini Porourangi Te Whanau a Umuariki. 19. Kakariki Rakaihoea 20. Tinatoka Tinatoka Te Onepoto ki Mei Reedy-Taare Tui Warmenhoven 21. Reporua Tu Auau Rahuimanuka Te Aitanga a Mate, Ngati Rangi, Whanau a 22. Umuariki Umuariki 4 Te Whanau a Rakairoa. Umuariki, Ngati Uepohatu, 23. Ruataupare Ruataupare Ngati Horowai, Whanau 24. Mangahanea Hinetapora a Karuai, Te Whanau a 25. Uepohatu Uepohatu Ruataupare, Te Whanau a 26. Rauru (Taumata o Mihi) Rauru Nui a Toi Te Aotawarirangi, 27. Te Heapera (Mangarua) Te Heapera Te Whanau a Apanui. Rahuimanuka ki Selwyn Parata Te Rau Kupenga 28. Kariaka Ngati Porou Mataahu Te Aitanga a Mate, Te Aowera, Te Aitanga 29. Hiruharama Kapohanga a Rangi 5 Te Aowera, Te Whanau a a Mate. 30. Te Aowera Te Poho o Te Aowera Rakairoa, Ngati Horowai, 31. Whareponga Te Poho o Materoa Whanau a Ruataupare, 32. Rongohaere (Pahou) Rongohaere Ngati Uepohatu. 33. Rongoitekai (Penu) Rongo i te kai Mataahu ki Koroumatai Kody Na Raihania 34. Te Ariuru Te Poho o Te Aotawarirangi Pewhairangi Kokoronui Te Whanau a Ruataupare, 35. Waiparapara Te Poho o Te Tikanga 6 Te Whanau a Ruataupare, Te Whanau a 36. Pakirikiri Te Hono ki Rarotonga Te Whanau a Iritekura, Te Aotawarirangi 37. Tuatini Huiwhenua Ngati Ira, Te Whanau a 38. Iritekura Iritekura Apanui. 39. Taharora Mihi-Koinga 40. Te Kiekie Hau Kokoronui ki Maui Tangohau Kelly Blackman 41. Anaura Hinetamatea Te Toka a Taiau Nga hapu o Hauiti. Te Whanau a 42. Hinemaurea ki Mangatuna Hinemaurea 7 Te Rangipureora, 43. Okuri Okuri Ngati Kuranui, Ngati Ira. 44. Puketawai Te Amowhiu 45. Hauiti Ruakapanga 46. Te Poho o Rawheoro Te Whare Wananga o Te Rawheoro 47. Whangara Waho te Rangi me Whitireia 48. Te Poho o Rawiri Te Poho o Rawiri 4 || Te Runanganui o Ngati Porou Ripoata a Tau 2019 Potikirua Wharekahika 1 2 Te Araroa 3 4 5 6 Rohenga Representatives Marae Wharenui 7 Whangaokeno Potikirua ki Rei Kohere Ani Pahuru-Huriwai 1. Potaka Te Pae o nga Pakanga 8 Te Whanau a Tarahauiti, Te Whanau-a- 2. Hinemaurea Tuwhakairiora Whangaokena 15 1 Te Whanau a Hunaara, Tuwhakairiora, Te Aotaki, 3. Punaruku Te Pikitanga o Kauwhakatuakina 14 13 4. Paerauta (Tutua) Tamakoro Ngutu Awa Te Whanau a Hinerupe, Te Aopare, Hinerupe. 9 5. Hinerupe Hinerupe 10 12 Te Whanau a Rerewa. 11 6. Matahi o te Tau Matahi o te Tau Tikitiki 16 7. Awatere Te Aotaihi 17 8. Te Kahika (Hurae) Hurae 18 20 19 Whangaokena ki Patrick Tangaere Matanuku Mahuika 9. Putaanga Putaanga Ngai Tane. Rakaimataura, Hinerupe 10. Kaiwaka Te Kapenga 27 21 Waiapu 26 25 24 2 (Ki Waiapu). 11. Rahui Rongomaianiwaniwa Ruatoria 12. Taumata o Tapuhi Te Aokairau 28 22 13. Hinepare Tairawhiti 30 14. Ohinewaiapu Ohinewaiapu 23 Hikurangi 29 15. Karuai Te Rehu o Karuai 33 31 32 40 39 Pohautea ki Lilian Tangaere-Baldwin Derek (Tini) Fox 16. Tikapa Pokai 38 Te Onepoto Ngati Horowai, Te Aitanga Ngati Horowai. 17. Te Horo Rakaitemania 3 a Mate, Ngai Tane, 18. Waiomatatini Porourangi Te Puia Te Whanau a Umuariki. 19. Kakariki Rakaihoea 20. Tinatoka Tinatoka 34 35 Tokomaru Bay Te Onepoto ki Mei Reedy-Taare Tui Warmenhoven 21. Reporua Tu Auau Rahuimanuka Te Aitanga a Mate, Ngati Rangi, Whanau a 22. Umuariki Umuariki 36 4 Te Whanau a Rakairoa. Umuariki, Ngati Uepohatu, 23. Ruataupare Ruataupare 37 Ngati Horowai, Whanau 24. Mangahanea Hinetapora a Karuai, Te Whanau a 25. Uepohatu Uepohatu Ruataupare, Te Whanau a 26. Rauru (Taumata o Mihi) Rauru Nui a Toi 41 Te Aotawarirangi, 27. Te Heapera (Mangarua) Te Heapera Te Whanau a Apanui. Rahuimanuka ki Selwyn Parata Te Rau Kupenga 28. Kariaka Ngati Porou Mataahu Te Aitanga a Mate, Te Aowera, Te Aitanga 29. Hiruharama Kapohanga a Rangi 5 Te Aowera, Te Whanau a a Mate. 30. Te Aowera Te Poho o Te Aowera 31. Whareponga Te Poho o Materoa 43 Rakairoa, Ngati Horowai, 42 44 Whanau a Ruataupare, 32. Rongohaere (Pahou) Rongohaere 46 Ngati Uepohatu. 33. Rongoitekai (Penu) Rongo i te kai Tolaga Bay 45 Mataahu ki Koroumatai Kody Na Raihania 34. Te Ariuru Te Poho o Te Aotawarirangi Pewhairangi Kokoronui Te Whanau a Ruataupare, 35. Waiparapara Te Poho o Te Tikanga 6 Te Whanau a Ruataupare, Te Whanau a 36. Pakirikiri Te Hono ki Rarotonga Te Whanau a Iritekura, Te Aotawarirangi 37. Tuatini Huiwhenua Ngati Ira, Te Whanau a 38. Iritekura Iritekura Apanui. 39. Taharora Mihi-Koinga 40. Te Kiekie Hau 47 Kokoronui ki Maui Tangohau Kelly Blackman 41. Anaura Hinetamatea Whangara Te Toka a Taiau Nga hapu o Hauiti. Te Whanau a 42. Hinemaurea ki Mangatuna Hinemaurea 7 Te Rangipureora, 43. Okuri Okuri Ngati Kuranui, Ngati Ira. 44. Puketawai Te Amowhiu 45. Hauiti Ruakapanga 46. Te Poho o Rawheoro Te Whare Wananga o Te Rawheoro 47. Whangara Waho te Rangi me Whitireia 48. Te Poho o Rawiri Te Poho o Rawiri Te Toka a Taiau 48 Gisborne Te Runanganui o Ngati Porou Ripoata a Tau 2019 || 5 Mana Whakahaere Organisational Structure Ngati Porou Te Runanganui o Ngati Porou Trustee Limited Left to right: Kelly Blackman, Heni Tawhiwhirangi, Maui Tangohau, Mei Reedy-Taare, Matanuku Mahuika, Kody Pewhairangi, Rei Kohere (Deputy Chair), Selwyn Parata (Chairman), Tui Warmenhoven, Patrick Tangaere, Ani Pahuru-Huriwai, Te Rau Kupenga, Lilian Tangaere-Baldwin and Na Raihania. Inset: Derek (Tini) Fox. Toitu Ngati Porou Charitable Trust Te Runanganui o Ngati Porou Ngati Porou Holding Group Corporate Services Company Ltd Ngati Porou Hauora Charitable Trust Ngati Porou Pakihiroa Seafoods Group Farms Ltd Whanau Oranga Matauranga 6 || Te Runanganui o Ngati Porou Ripoata a Tau 2019 Te Runanganui o Ngati Porou Trustee Limited Te Runanganui o Ngati Porou Trustee Limited represents the collective interests of Ngati Porou iwi members, and is made up of 14 directors. The board exercises strategic governance over its subsidiaries – Toitu Ngati Porou, Ngati Porou Holding Company Ltd and Ngati Porou Hauora. Toitu Ngati Porou board The Chief Executive Officer is responsible for Left to right: Lilian Tangaere-Baldwin (Chairperson – appointed operational activities on behalf of Te Runanganui April 2017), Amos Forrester, Rei Kohere, Wiki Gilvray and Amohaere o Ngati Porou. Houkamau. Ngati Porou Holding Company Limited Ngati Porou Holding Company Ltd is the economic and wealth generation arm of Te Runanganui o Ngati Porou. Its five board members were appointed by Te Runanganui o Ngati Porou. Ngati Porou Holding Company Ltd looks after Ngati Porou Seafoods Group and Pakihiroa Farms Limited. It also manages the investment and forestry assets on behalf of Te Runanganui o Ngati Porou. Toitu Ngati Porou Charitable Trust Toitu Ngati Porou is the cultural development and charitable distribution arm of Te Runanganui o Ngati Porou. It has five board members who were appointed by the Te Runanganui o Ngati Porou board. Ngati Porou Hauora board Left to right: Kylee Potae, Lois McCarthy Robinson, Teepa Wawatai (Chairperson) Ngati Porou Hauora Charitable Trust and Rose Kahaki (NPH CEO). Insert: Huti Ngati Porou Hauora provides health services Puketapu-Watson, Dr Julia Carr. to Ngati Porou/East Coast communities. It has five board members who were appointed by the Te Runanganui o Ngati Porou board. Ngati Porou Seafoods Group and Pakihiroa Farms Limited Ngati Porou Seafoods Group and Pakihiroa Farms Limited are commercial subsidiaries of Ngati Porou Holding Company Ltd. They are each governed by their own boards who are appointed by Ngati Porou Holding Company Ltd. Te Runanganui o Ngati Porou Group Corporate Services Te Runanganui o Ngati Porou Group Corporate Services provides operational support to Te Runanganui o Ngati Porou and its subsidiaries. Whanau Oranga and Matauranga Ngati Porou Holding Company board Whanau Oranga and Matauranga deliver Left to right: Tiwana Tibble, Kristen Kohere, Diana Puketapu, Matanuku social service and education services to Ngati Mahuika (Chairperson) and Whaimutu Dewes. Porou/East Coast communities on behalf of Te Runanganui o Ngati Porou. Te Runanganui o Ngati Porou Ripoata a Tau 2019 || 7 A TATAU POU / OUR GOALS Whanau Rangatira Matauranga Whairawa Kaitiaki TE REO O NGATI POROU ME ONA TIKANGA A TATAU KAUPAPA Our Vision Te Whakapumau i te Mana Motuhake o Ngati Porou mo nga Uri Whakatipu.