BOOR EN SPADE X
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
MEDEDELINGEN VAN DE STICHTING VOOR BODEMKARTERING BOOR EN SPADE x VERSPREIDE BIJDRAGEN TOT DE KENNIS VAN DE BODEM VAN NEDERLAND AUGER AND SPADE X STICHTING VOOR BODEMKARTERING, WAGENINGEN DIRECTEUR: DR. IR. F. W. G. PIJLS Soil Survey Institute, Wageningen, Holland Director: Dr. Ir. F. W. G. Pijls 1959 H. VEENMAN & ZONEN N. V. - WAGENINGEN INHOUD Biz. Inleiding 1. OSSE, M. J. M., Professor Dr. Ir. C. H. Edelman 25 jaar Hoogleraar aan de Landbouwhogeschool (1933-1 oktober-1958) 1 2. SMET, L. A. H. DE, Het bouwplan op verschillende bodemtypen van de zeekleigronden 20 3. HEUVELN, B. VAN, Ouderdomsbepalingen van humus in een humus- podzol onder veen volgens de 14C-methode 27 4. ZONNEVELD, I. S., Het verband tussen bodem- en vegetatieonder- zoek 38 5. BURCK, P. DU, Over de opbouw en de vorming van het Laagterras en de oudere holocene afzettingen in de Kop van Noord-Holland . 58 6. EDELMAN, C. H. en A. W. EDELMAN-VLAM, Veluwe en Betuwe, in het bijzonder als veldnaam in het rivierengebied 74 7. KNAAP, W. VAN DER, Geschiedenis van de sedimentatie van de Oude Zeeklei in het gebied ten noorden van Nootdorp . 81 8. ZONNEVELD, I. S., Initiale bodemvorming („rijping") in zoetwater getijdenafzettingen 87 9. BOOY, A. H., Drentse dalgronden, uniforme gronden? 97 10. HEUVELN, B. VAN, Potklei en Gumbotil 105 11. ZONNEVELD, I. S., Opmerkingen naar aanleiding van een excursie naar Sleeswijk-Holstein, georganiseerd door de Internationale Ver eniging voor Vegetatiekunde (juli 1956) 116 12. HEUVELN, B. VAN en J. WIERINGA, Veldnamen in het Zuidenveld (Dr.) 128 13. SMET, L. A. H. DE, De bodemkundige verkenningskaart van de Veenkoloniën in zuidelijk Groningen, Drente en noordelijk Over ijssel 143 14. DOORN, Z. VAN, Enkele waarnemingen aan oorspronkelijke Indone sische veenmoerassen ter vergelijking met de Hollands-Utrechtse venen 156 15. PONS, L. J., Fossiele bodemprofielen in het dekzand in de tunnelput van Velsen 170 16. KROODSMA, H., De karteringsgebieden van de Stichting voor Bo- demkartering 210 Lijst van in de periode augustus 1955 tot januari 1958 in tijdschrif ten gepubliceerde artikelen, welke hier niet herdrukt zijn . 235 Lijst van publikaties van de Stichting voor Bodemkartering . 238 Organisatieschema en adreslijst van de Stichting voor Bodemkarte ring 241 v CONTENTS The numbers of the pages refer to the English summaries Page Preface 1. OSSE, M.J. M., Professor Dr. Ir. C. H. Edelman on his 25 Years Professorate on the State Agricultural University, Wageningen . 10 2. SMET, L. A. H. DE, The Crop Rotation Plan for different Marine Clay Soil Types 26 3. HEUVELN, B. VAN, Radiocarbon Dating of Humus from a Humus Podzol Profile underlying Peat 36 4. ZONNEVELD, I. S., The Relation between Soil Survey and Vegeta tion Survey 55 5. BURGK, P. DU, On the Constitution and Formation of the Lower Terrace and Older Holocenepeposits in the Northern Part of North- Holland 72 6. EDELMAN, C. H. and A. W. EDELMAN-VLAM, Veluwe and Betuwe, especially as Field Name in the River Area 80 7. KNAAP, W. VAN DER, History of the Sedimentation of the Old Sea Clay in the Area North of Nootdorp 87 8. ZONNEVELD, I. S., Initial Soil Formation ("Ripening") in Fresh water Sediments 96 9. BOOY, A. H., Reclaimed Peat Moor Soils of Drente. Uniform Soils? 104 10. HEUVELN, B. VAN, "Potklei" and Gumbotil 115 11. ZONNEVELD, I. S., Some Remarks on the Occasion of an Excursion to Schleswig-Holstein and Jutland, organized by the International Society for Plant Geography and Ecology (July 1956) 127 12. HEUVELN, B. VAN, and J. WIERINGA, Names of Fields in the Zuiden veld (Dr.) 142 13. SMET, L. A. H. DE, Pedological Reconnaissance Map of the Peat Reclamation Districts in Southern Groningen, Drente and Nor thern Overijssel 154 14. DOORN, Z. VAN, Some Observations on Original Peat Bogs in Indo nesia for Comparison with the Holland-Utrecht Peat Area . .168 15. PONS, L. J., Fossil Soil Profiles in the Cover Sand of the Velsen Excavation 206 VII Boor en Spade X ERRATUM In het artikel van Ir. I. S. Zonneveld „Het verband tussen bodem- en vegetatiekundig onderzoek" is, buiten de schuld van de auteur, een ernstige fout geslopen in het schema op blz. 39. Het verbeterde schema is hieronder afgedrukt. In the article „The Relation between Soil Survey and Vegetation Survey" by Ir. I. S. Zonneveld a serious mistake has slipped in, for which the author is not to blame, in the scheme on page 39. The corrected scheme is given here. Bodem „Moedermateriaal" Klimaat Relief Hydrologische factoren Biologische factoren Tijd (gevormd door geolo (fauna, mens, vege gische processen) tatie) Soil „Parent material" Climate Relief Hydrological factors Biological factors (fauna Time (formed by geological man, vegetation) processes) Vegetatie „Moedermateriaal" Klimaat Reliëf Bodem Hydrologische Concurrentie (en Tijd Groep van plan- voornamelijk factoren andere vormen van tentaxa beschik via verschil in beïnvloeding door baar in bepaald ge bodem en kli planten onderling, bied (als gevolg van maat bepaald fauna en mens) he t ontstaander soor door reliëf ten beïnvloed door historisch-geografi- sche factoren) Vegetation „Parent material" Climate Relief principally Soil Hydrological Competition (and Time Group of plant taxa acting by differen factors other forms of influence available in a certain ces in soil and cli exercised mutually by area (due to origin of mate, caused by plants, fauna and man) species, influenced by relief historico-geographic factors) TER INLEIDING De redactie heeft gemeend aan het 25-jarig hoogleraarschap van Professor Dr. Ir. C. H. Edelman een openingsartikel te moeten wijden, niet alleen wegens zijn eminente verdienste voor de ontwikkeling van de bodemkunde in Nederland en daarbuiten, maar ook wegens het feit, dat het ontstaan van de reeks Boor en Spade te danken is aan zijn initiatief. Het 10e deel van deze reeks wijkt naar inhoud en opzet niet af van hetgeen men gewend is van Boor en Spade. Moge het, evenals zijn voorgangers, een gunstig onthaal ten deel vallen. De Redacties die ons toestonden reeds eerder gepubliceerde artikels op te nemen en de daarbij behorende cliché's ter beschikking stelden, zijn wij zeer erkentelijk. IX Professor Edelman, Rector Magnificus van de Landbouwhogeschool (1946/47). Professor Edelman, Rector Magnificus of the Agricultural University (1946/47). PROFESSOR DR. IR. C. H. EDELMAN 25 JAAR HOOGLERAAR AAN DE LANDBOUWHOGESCHOOL (1933-1 oktober-1958) Professor Dr. Ir. C. H. Edelman on his 25 Tears Professorate on the State Agricultural University, Wageningen (1933-October-1958) door/by M. J. M. Osse Een beschouwing bij een zilveren professoraat in het orgaan van deze Stich ting zou wellicht als „niet ter juister plaatse gepubliceerd" kunnen worden opgevat, ware het niet, dat de beschouwing omtrent de hoogleraar, die deze tijdspanne overbrugde, Professor Edelman geldt, zonder wiens benoeming te Wageningen, nu 25 jaar geleden, er wellicht in het geheel geen Stichting voor Bodemkartering zou hebben bestaan. Bovendien zouden door een terug blik, die uitsluitend op het professoraat gericht zou zijn, velerlei activiteiten onberoerd worden gelaten, terwijl de persoon van Professor Edelman stellig al te flets zou worden getekend. Het waren immers bepaaldelijk niet alleen zijn wetenschappelijke verdiensten, noch louter zijn doceertalent, die hem zijn betekenis verleenden; evenzeer zijn werklust, zijn snelheid van inzicht en inventief vermogen vormden voorwaarden daartoe, terwijl zijn journalistieke begaafdheid en een scherp gevoel voor, wat tegenwoordig public relations ge noemd wordt, in niet mindere mate daartoe bijdroegen. Een enkele blik in de hierachter gevoegde lijst van publikaties toont wel duidelijk aan, dat Profes sor Edelman niet alleen de wetenschappelijke wereld met zijn publikaties wenste te bereiken, maar eveneens het meer algemene lezerspubliek. Deze wil en gave om de wetenschappelijke stof te populariseren bleek vooral van grote waarde in de begintijd van de Stichting voor Bodemkartering, toen deze haar plaats in de landbouwwereld nog diende te veroveren. Uit de lijst van promovendi, die eveneens aan dit artikel werd toegevoegd, blijkt ten slotte hoeveel werfkracht het werk en de persoon van de hoogleraar hebben gehad, want het is moeilijk denkbaar, dat een hoogleraar een kring van zovele enthousiaste medewerkers zou kunnen opbouwen zonder het scheppen van een sfeer van bezieling en inspiratie en zonder de onderzoeker de wetenschappelijke eer te laten, die hem door zijn zelfstandig verricht speurwerk toekomt. Het is derhalve dit surplus van de hoogleraar, het op geestelijke capacitei ten gebaseerde leiderschap, dat hem boven de pure docent en onderzoeker doet uitstijgen. Juist dit leiderschap bleek de voorwaarde te zijn tot oprich ting en uitbouw van de Stichting voor Bodemkartering. Van de andere kant echter is voor het volgen en begrijpen van de weten schappelijke interesse van Professor Edelman in de richting van de bodem kunde de voorgeschiedenis tot het hoogleraarschap en het hoogleraarswerk zelve onmisbaar. Edelman werd 29 januari 1903 te Rotterdam geboren. Zonder de eerste periode van het leven voor de verdere ontwikkeling gering te achten, ving de 1 wetenschappelijke zijde van deze ontwikkeling echter aan in 1924, nadat hij in zeer korte tijd (1919-1924) het diploma van mijnbouwkundig ingenieur aan de Technische Hogeschool te Delft had behaald. Een ernstige ziekte voorkwam daarop het verkrijgen van een betrekking in het buitenland. Niettemin was deze ziekte er de oorzaak van, dat Edelman zich „tot wanhoop van zijn omgeving" met volle energie wierp op de beoefe ning van het piano- en schaakspel. Daarnaast verzamelde hij een kubieke meter duinzand en ving aan, in het voetspoor van een tweetal vroegere Delft- se hoogleraren, deze hoeveelheid minutieus aan een mineralogisch onder zoek te onderwerpen. Alle voorkomende bijkomstige mineralen werden daar bij zorgvuldig afgescheiden en microscopisch bepaald. Kwam dit eerste mi neralogisch onderzoek jammer genoeg nimmer gereed, de daarbij gebruikte werkwijze werd evenwel toegepast op de grondmonsters uit boringen in olie velden. Door toedoen van zijn leermeester Professor Grutterink werd hem daartoe een opdracht verstrekt door de N.V.