Kanjon Cijevne“
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
CRNA GORA AGENCIJA ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE STUDIJA ZAŠTITE ZA SPOMENIK PRIRODE „KANJON CIJEVNE“ - Nacrt - Podgorica, novembar 2015. godine 1 OBRAĐIVAČ: Agencija za zaštitu životne sredine Crne Gore NARUČILAC: Gradska opština Tuzi Odgovorno lice: Ervin Spahić, direktor Rukovodilac projekta: Lidija Šćepanović, pomoćnica direktora Koordinator projekta: Mr Jelena Koprivica, samostalni savjetnik I Stručni tim za izradu Studije Dr Zlatko Bulić (Vegetacija) Dr Gordana Kasom (Mikologija) Dr Milka Rajković (Ihtiofauna) Dr Sead Hadžiablahović (Flora) Dr Dragan Roganović (Entomofauna) Dr Ruža Ćirović (Herpetofauna) Mr Vasilije Bušković (Održivi razvoj i upravljanje zaštićenim područjima) Mr Biljana Telebak (Mollusca) Mr Nataša Stanišić (Ekologija područja, antropogeni uticaji) Mr Željka Čurović (Pejzažne i predione vrijednosti) Mr Radovan Kandić (Geodezija) Mr Luka Ćalić (Geodezija) Mr Jelena Koprivica (Mammalia) Darko Saveljić (Ornitologija) Prf. dr Gojko Nikolić (Geonasljeđe) Duško Mrdak (Geografske, pedološke, geološke i klimatske karakteristike) Adnan Đečević (GIS) 2 Kao rezultat profesionalnog, timskog i stručnog rada saradnika na ovom projektu, napisana je Studija zaštite kanjona rijeke Cijevne. Na ovaj način se zahvaljujemo svima koji su dali svoj doprinos da bi se ova Studija kvalitetno i profesionalno uradila. Zahvaljujemo se stručnim saradnicima na svojim iscrpnim izvještajima o stanju biodiverziteta na području kanjona rijeke Cijevne, saradniku iz oblasti pejzažne arhitekture, kao i geodetama koji su uložili svoj maksimalan napor da se utvrde granice ovog područja. Posebnu zahvalnost dugujemo predsjedniku Gradske opštine Tuzi dr Abedinu Adžoviću i njegovim saradnicima, Eminu Adžoviću i Belmi Kajošević, kao i NVO CZIP, koja je u ranijem periodu prepoznala ovo područje bogatog biodiverziteta i napisala Prilog Studiji zaštite kanjona rijeke Cijevne. Takođe se zahvaljujemo direktoru Kulturno-informacionog centra Malesija Ajrudinu Adžoviću na profesionalnoj i svesrdnoj pomoći. 3 SADRŽAJ I UVOD I. 1 Osnovne informacije o području koje je predmet Studije ......................................................... 7 I. 2 Zakonski okvir novog zaštićenog prirodnog dobra „Kanjon Cijevne“ ...................................... 9 I. 3 Kategorija Spomenik prirode ................................................................................................. 11 I. 4 Osvrt na ranije inicijative za proglašenje Kanona Cijevne zaštićenim prirodnim dobrom .... 13 II. OPŠTI DIO II. 1. Geografski položaj i topografija terena ............................................................................... 15 II. 2. Geološke i geomorfološke karakteristike ............................................................................ 16 II. 3. Hidrološke karakteristike ...................................................................................................... 19 II. 4. Klimatske i vremenske karakteristike ................................................................................... 20 II. 5. Pedološke karakteristike ...................................................................................................... 21 II. 6. Osnovni teritorijalni i demografski podaci ............................................................................ 22 II. 6.1 Migracije ............................................................................................................................. 23 III. OPIS PRIRODNIH I STVORENIH ODLIKA ZAŠTIĆENOG PRIRODNOG DOBRA – OPIS ISTRAŽIVANOG PODRUČJA III. 1. Privredni razvoj i potencijali ................................................................................................ 24 III. 1.1 Turizam ............................................................................................................................25 III.1.1.1 Turistički potencijali ........................................................................................................25 III.1.1.2 Turistička infrastruktura ..................................................................................................29 III.1.2 Poljoprivreda .....................................................................................................................29 III.1.3 Šume..................................................................................................................................30 III.1.4 Mineralni resursi ................................................................................................................31 III.2 Infrastrukturna opremljenost ................................................................................................. 31 III.2.1 Saobraćajna infrastruktura ................................................................................................. 31 III.2.2 Energetska infrastruktura, vodosnabdijevanje i telekomunikacije ..................................... 32 III.2.3 Komunalna infrastruktura ..................................................................................................33 III. 3. Kulturno nasleđe ................................................................................................................. 35 III. 4. Flora .................................................................................................................................... 39 III. 4. 1 Flora i vegetacija Kanjona Cijevne ................................................................................... 40 III. 4. 2 Endemičnost .................................................................................................................... 40 III. 4. 2. 1 Endemične vrste biljaka Kanjona Cijevne .................................................................... 41 III. 4. 3.Biljne vrste Kanjona Cijevne zaštićene nacionalnim i međunarodnim zakonodavstvom.42 III. 4. 4 Reliktne vrste biljaka Kanjona Cijevne ............................................................................. 44 III. 4.5. Vegetacija Kanjona Cijevne ............................................................................................. 44 III. 4. 5. 1 Sintaksonomski preled vegetacije ................................................................................ 47 III. 4. 5. 2 Karakteristične biljne zajednice .................................................................................... 51 III. 4. 5. 3 Biljne zajednice od posebnog značaja ......................................................................... 66 III. 4. 6 Gljive – Makromicete........................................................................................................ 69 III. 5 Fauna .................................................................................................................................. 73 III. 5. 1 Sisari ................................................................................................................................ 73 III. 5. 2 Ptice – Ornitofauna .......................................................................................................... 76 III. 5. 3 Vodozemci i gmizavci – Herpetofauna............................................................................. 78 III. 5. 3. 1 Vrste zaštićene nacionalnom legislativom ................................................................... 79 III. 5. 3. 2 Vrste od međunarodnog značaja ................................................................................. 80 III. 5. 4 Ihtiofauna i fauna dna (Bentos) ........................................................................................ 80 III. 5. 5 Puževi – Gastropoda........................................................................................................ 83 III. 5. 5. 1 Pregled registrovanih vrsta Kanjona Cijevne...............................................................84 III. 5. 5. 2 Vrste značajne na nacionalnom i međunarodnom nivou ............................................. 85 III. 5. 6. Insekti – Entomofauna .................................................................................................... 86 4 III. 5. 6. 1 Tvrdokrilci - Coleoptera ................................................................................. 86 III. 5. 6. 2 Vrste od međunarodnog i nacionalnog značaja ................................................. 87 III. 5. 6. 3 Leptiri – lepidoptera ....................................................................................................88 III. 5. 6. 4 Vrste od međunarodnog i nacionalnog značaja .........................................................89 III. 6 Geonasleđe budućeg zaštićenog prirodnog dobra .............................................................92 III. 7. Pejzaž i predione karakteristike .......................................................................................... 96 III. 7. 1 Metodologija ................................................................................................................... 96 III. 7.2 Predione karakteristike .................................................................................................... 96 III. 7.3 Prirodni predio ..................................................................................................................99 III. 7.4 Kulturni predio .................................................................................................................100 III. 7.5 Smjernice iz Prostorno-urbanističkog plana opštine Podgorica do 2020 ........................100 III. 7.6 Tipovi karaktera predjela / predioni elementi ...................................................................102