Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego

DZIENNIK URZ ĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMI ŃSKO-MAZURSKIEGO

Olsztyn, dnia 8 pa ździernika 2004 r. Nr 138

TRE ŚĆ : Poz.:

UCHWAŁA RADY POWIATU W K ĘTRZYNIE:

1719 - Nr XXII/175/04 z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie uchwalenia „Programu Ochrony Środowiska Powiatu Kętrzy ńskiego" oraz „Plan Gospodarki Odpadami Powiatu K ętrzy ńskiego"...... 7362

1719 UCHWAŁA Nr XXII/175/04 Rady Powiatu w K ętrzynie z dnia 25 sierpnia 2004 r.

w sprawie uchwalenia „Programu Ochrony Środowiska Powiatu K ętrzy ńskiego" oraz „Plan Gospodarki Odpadami Powiatu K ętrzy ńskiego".

Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca Wójta Gminy Srokowo - Rada Powiatu w K ętrzynie 1998 r. o samorz ądzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr uchwala, co nast ępuje: 142, poz. 1592, zm. Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, § 1. Uchwala si ę: poz. 1688, Nr 214, poz. 1806, Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568, Dz. U. z 2004 r. Nr 102, poz. 1055), art. 17 i 18 1. „Program Ochrony Środowiska Powiatu ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Kętrzy ńskiego na lata 2004-2007 z uwzgl ędnieniem Środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 558, zm. Dz. U. z 2001 r. perspektywy na lata 2008-2011" stanowi ący zał ącznik nr 1 Nr 142, poz. 1592, zm. Dz. U. z 2001 r. Nr 115, poz. 1229, do niniejszej uchwały. Dz. U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, M.P. Nr 49, poz. 715, Dz. U. Nr 233, poz. 2. „Plan Gospodarki Odpadami Powiatu K ętrzy ńskiego 1957, Dz. U. z 2003 r. Nr 46, poz. 392, Nr 80, poz. 721, Nr na lata 2004-2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 80, poz. 717, Nr 175, poz. 1693, Nr 162, poz. 1568, Nr 2008-2015" stanowi ący zał ącznik nr 2 do niniejszej 190, poz. 1865, M.P. Nr 50, poz. 782, poz. 783, Dz. U. uchwały. 2003 r. Nr 190, poz. 1865, Nr 217, poz. 2124, Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177, Nr 49, poz. 464, Nr. 70, poz. 631, § 2. Wykonanie uchwały powierza si ę Zarz ądowi Nr 92, poz. 880, Nr 96, poz. 959, Nr 121, poz. 1263, Nr Powiatu w K ętrzynie. 49, poz. 464) oraz art. 14 ust. 1, 2, 3, 5, 6 i 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. § 3. Uchwała wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od 628, zm. Dz. U. z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Dz. U. 113. dnia ogłoszenia w Dzienniku Urz ędowym Województwa 984, Dz. U. 199. 1671, Dz. U. z 2003 r. Nr 7, poz. 78, Dz. Warmi ńsko-Mazurskiego. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Dz. U. Nr 116, poz. 1208) oraz po zasi ęgni ęciu opinii Zarz ądu Województwa Przewodnicz ący Rady Powiatu Warmi ńsko-Mazurskiego, Burmistrza Miasta K ętrzyn, Jerzy Bogusław Szypulski Burmistrza Gminy Reszel, Burmistrza Gminy i Miasta Korsze, Wójta Gminy Barciany, Wójta Gminy K ętrzyn,

Dziennik Urz ędowy - 7363 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Zał ąć znik Nr 1 do uchwały Nr XXII/175/04 Rady Powiatu w K ętrzynie z dnia 25 sierpnia 2004 r.

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO

na lata 2004-2007

z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008-2011.

Kętrzyn, sierpie ń 2004 r. Spis tre ści.

1. Wst ęp. 1.1. Podstawa opracowania programu. 1.2. Cel i zakres programu. 1.3. Metoda opracowania programu.

2. Ogólna charakterystyka powiatu k ętrzy ńskiego. 2.1. Poło Ŝenie. 2.2. Demografia. 2.3. U Ŝytkowanie powierzchni. 2.4. Zagadnienia gospodarcze.

3. Uwarunkowania zewn ętrzne. 3.1. Dokumenty szczebla krajowego. 3.2. Dokumenty szczebla wojewódzkiego. 4. Cel nadrz ędny.

5. Cele i zadania programu.

5.1. Racjonalne u Ŝytkowanie zasobów naturalnych. 5.1.1. Racjonalne zu Ŝycie wody, materiałów i energii. 5.1.1.1. Stan aktualny. 5.1.1.2. Cele średniookresowe. 5.1.1.3. Zadania. 5.1.2. Ochrona gleb. 5.1.2.1. Stan aktualny. 5.1.2.2. Cele średniookresowe. 5.1.2.3. Zadania. 5.1.3. Racjonalna eksploatacja lasów. 5.1.3.1. Stan aktualny. 5.1.3.2. Cele średniookresowe. 5.1.3.3. Zadania. 5.1.4. Ochrona zasobów kopalin. 5.1.4.1. Stan aktualny. 5.1.4.2. Cele średniookresowe. 5.1.4.3. Zadania.

5.2. Poprawa jako ści środowiska. 5.2.1. Ochrona wód. 5.2.1.1. Stan aktualny. 5.2.1.2. Cele średniookresowe. 5.2.1.3. Zadania. 5.2.2. Ochrona powietrza. 5.2.2.1. Stan aktualny. 5.2.2.2. Cele średniookresowe. 5.2.2.3. Zadania. 5.2.3. Gospodarowanie odpadami. 5.2.3.1. Stan aktualny. 5.2.3.2. Cele średniookresowe. 5.2.3.3. Zadania. 5.2.4. Ochrona przyrody i bioró Ŝnorodno ści. 5.2.4.1. Stan aktualny. 5.2.4.2. Cele średniookresowe. 5.2.4.3. Zadania. 5.2.5. Hałas. 5.2.5.1. Stan aktualny. Dziennik Urz ędowy - 7364 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

5.2.5.2. Cele średniookresowe. 5.2.5.3. Zadania. 5.2.6. Promieniowanie jonizuj ące i niejonizuj ące. 5.2.6.1. Stan aktualny. 5.2.6.2. Cele średniookresowe. 5.2.6.3. Zadania. 5.2.7. Nadzwyczajne zagro Ŝenia środowiska.

5.3. Edukacja ekologiczna. 5.3.1.1. Stan aktualny. 5.3.1.2. Cele średniookresowe. 5.3.1.3. Zadania.

5.4. Zestawienie zada ń własnych powiatu. 5.5. Zestawienie zada ń koordynowanych.

6. Narz ędzia i instrumenty realizacji. 6.1. Zagadnienia instytucjonalne – stan aktualny. 6.2. Rola powiatu jako koordynatora działa ń w zakresie ochrony środowiska. 6.3. Ramy prawne. 6.4. Mechanizmy finansowania zada ń ochrony środowiska. 6.5. Dost ęp do informacji i udział społecze ństwa.

7. Współpraca przygraniczna.

8. Harmonogram i nakłady. 8.1. Harmonogram realizacji. 8.2. Nakłady. 8.3. Źródła finansowania.

9. Kontrola realizacji programu. 9.1. Procedury kontroli. 9.2. Wska źniki realizacji programu. 9.3. Procedury weryfikacji programu.

10. Wytyczne do sporz ądzenia Gminnych Programów Ochrony Środowiska.

1. Wst ęp

1.1. Podstawa opracowania programu.

Powiatowy program ochrony środowiska jest instrumentem słu Ŝą cym realizacji polityki ekologicznej pa ństwa poprzez wytyczenie i zaplanowanie działa ń w zakresie ochrony środowiska, które b ędą realizowane na terenie powiatu. Sporz ądzenie powiatowego programu ochrony środowiska jest obowi ązkiem powiatu w my śl art. 17 i 18 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z pó źn. zmianami). Powiatowy program ochrony środowiska jest przyjmowany do realizacji poprzez przyj ęcie przez rad ę powiatu stosownej uchwały. Realizacja programu jest monitorowana, a zarz ąd powiatu co dwa lata przedstawia samorz ądowi wojewódzkiemu sprawozdanie z jego realizacji. Przy konstruowaniu programu opierano si ę na „Wytycznych sporz ądzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym”, opracowanych przez Ministerstwo Środowiska w grudniu 2002 r.

1.2. Cel i zakres programu.

Celem niniejszego opracowania jest wytyczenie celów oraz szczegółowe zaplanowanie działa ń w zakresie ochrony środowiska, które b ędą realizowane w powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004-2007 (z perspektyw ą na lata 2008-2011). Realizacja wszystkich działa ń przyczyni si ę do osi ągni ęcia celów „Programu ochrony środowiska województwa warmi ńsko- mazurskiego na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010”, jak równieŜ „Polityki ekologicznej pa ństwa na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010”

W programie ochrony środowiska powiatu k ętrzy ńskiego zawarto: • charakterystyk ę obecnego stanu środowiska w powiecie, • opis uwarunkowa ń zewn ętrznych, które były brane pod uwag ę w procesie planowania, • cele programu ochrony środowiska, • wyszczególnienie zada ń wraz z harmonogramem realizacji i nakładami, • opis narz ędzi i instrumentów realizacji programu wraz z wytycznymi do sporz ądzenia gminnych programów ochrony środowiska, • opis metod kontroli wdra Ŝania programu.

Dziennik Urz ędowy - 7365 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

1.3. Metoda opracowania programu.

Program ochrony środowiska opracowywano w dwóch etapach:

I. W pierwszym etapie zgromadzono i przeanalizowano dane dotycz ące obecnego stanu środowiska oraz zagadnie ń ochrony środowiska w powiecie k ętrzy ńskim. Etap ten został zako ńczony sporz ądzeniem diagnozy stanu środowiska – „Analizy zagadnie ń ochrony środowiska w powiecie k ętrzy ńskim”, która pozwoliła na identyfikacj ę problemów, a nast ępnie wyznaczenie celów działa ń.

II. W drugim etapie zaplanowano zadania, których realizacja doprowadzi do osi ągni ęcia celu nadrz ędnego oraz celów strategicznych. Przy planowaniu zada ń uwzgl ędniono uwarunkowania zewn ętrzne (programy ochrony środowiska wy Ŝszego szczebla, strategie i inne dokumenty planistyczne). Sporz ądzono szczegółowy harmonogram realizacji, zaplanowano metody realizacji oraz sposoby kontroli wdra Ŝania programu.

We wszystkich etapach przygotowania programu, a szczególnie w gromadzeniu danych, identyfikacji problemów, a nast ępnie formułowaniu celów, aktywnie uczestniczyli przedstawiciele wszystkich gmin wchodz ących w skład powiatu kętrzy ńskiego.

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

2.1. Poło Ŝenie.

Powiat k ętrzy ński o powierzchni 1 213,00 km 2, le Ŝy w północnej cz ęś ci województwa warmi ńsko-mazurskiego (rys. 1). Od zachodu graniczy z powiatami bartoszyckim i olszty ńskim, od południa z powiatem mr ągowskim, od wschodu z powiatami gi Ŝyckim i w ęgorzewskim. Północna granica powiatu stanowi granic ę pa ństwow ą z Rosj ą (Obwód Kaliningradzki, Rejon Prawdinskij). W skład powiatu wchodzi 6 gmin: • gmina wiejska Barciany, • gmina miejska K ętrzyn, • gmina wiejska K ętrzyn, • gmina miejsko-wiejska Korsze, • gmina miejsko-wiejska Reszel, • gmina wiejska Srokowo.

Pod wzgl ędem fizjograficznym północna i środkowa cz ęść powiatu K ętrzy ńskiego (gminy Barciany i Korsze oraz północno-zachodnia cz ęść gminy Srokowo i północno-zachodnia cz ęść gminy K ętrzyn) le Ŝy w Pasie Pobrze Ŝy Bałtyckich, na obszarze Niziny S ępopolskiej. Pozostała cz ęść powiatu le Ŝy w Pasie Pojezierzy Bałtyckich na obszarze Pojezierza Mazurskiego: Dziennik Urz ędowy - 7366 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

• wschodnia (południowo-wschodnia cz ęść gminy Srokowo i północno-wschodnia cz ęść gminy K ętrzyn) – w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, • południowa (gmina Reszel, południowo-zachodnia cz ęść gminy K ętrzyn) – na Pojezierzu Mr ągowskim. Na północy powiatu przewa Ŝa krajobraz równinny, który urozmaicaj ą doliny rzeczne i niewielkie spadki terenu. W cz ęś ci środkowej zaczyna dominowa ć ukształtowanie faliste, pagórkowate, z nachyleniem w kierunku północno-zachodnim. Najbardziej urozmaicony jest krajobraz pojezierzy z licznymi pagórkami i dolinami oraz rozci ągni ętymi południkowo jeziorami.

2.2. Demografia.

Wg Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 r. w powiecie k ętrzy ńskim mieszka 67 800 osób. Powiat liczy 302 miejscowo ści. Najwi ększ ą miejscowo ści ą jest miasto K ętrzyn (zarazem gmina miejska) licz ące 28 700 mieszka ńców. Pozostałe miasta to: Reszel (5 200 mieszka ńców) i Korsze (4 900 mieszka ńców). W miastach mieszka 38 800 mieszka ńców (57% populacji powiatu). Inne wi ększe miejscowo ści to; Srokowo (1 500 mieszka ńców), Barciany (1 100 mieszka ńców). Zestawienie liczby mieszka ńców oraz liczby miejscowo ści w poszczególnych gminach przedstawia tabela 1.

Tabela 1 Dane demograficzne powiatu k ętrzy ńskiego. Gęsto ść zaludnienia (osoby/km 2) Gmina Liczba ludno ści Liczba miejscowo ści ogółem tereny wiejskie Barciany 6 800 72 23,2 23,2 Kętrzyn miejska 28 700 1 2775,6 - Kętrzyn wiejska 8 400 71 29,4 29,4 Korsze 11 100 64 44,4 22,0 Reszel 8 500 40 47,6 13,4 Srokowo 4 300 54 22,1 22,1 Powiat razem 67 800 302 55,9 25,8 źródło: dane z gmin i US, opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

Przeci ętna g ęsto ść zaludnienia wynosi 55,9 osób/km 2 i jest nieco ni Ŝsza ni Ŝ dla całego województwa warmi ńsko- mazurskiego (59 osób/km 2). W przypadku terenów wiejskich powiatu – g ęsto ść zaludnienia wynosi prawie 26 osób/km 2 i jest nieco wy Ŝsza ni Ŝ dla terenów wiejskich województwa (25 osób/km 2).

2.3. U Ŝytkowanie powierzchni.

Ogólna powierzchnia powiatu wynosi 1 213 km 2 (121 300 ha). Najwi ększ ą cz ęść terenów powiatu, ponad 70% stanowi ą uŜytki rolne. Lesisto ść powiatu jest najni Ŝsza spo śród wszystkich powiatów województwa warmi ńsko-mazurskiego i wynosi 16,6% (lesisto ść całego województwa – 29,5%). UŜytkowanie powierzchni w powiecie k ętrzy ńskim w rozbiciu na poszczególne gminy przedstawia tabela 2.

Tabela 2 Struktura u Ŝytkowania powierzchni w powiecie k ętrzy ńskim. Powierzchnia gruntów [ha] UŜytki rolne Gmina w tym: Lasy Wody Pozostałe Razem ogółem grunty orne sady łąki pastwiska pozostałe Barciany 24 024 17 751 19 3 022 3 232 2 361 326 2 651 29 362 Kętrzyn miejska 407 341 0 11 41 14 12 13 602 1 034 Kętrzyn wiejska 19 439 13 637 17 1 926 3 191 668 6 417 628 2 089 28 573 Korsze 19 703 14 567 17 1 504 3 112 503 3 730 198 1 363 24 994 Reszel 12 910 9 239 28 1 263 2 025 355 2 677 669 1 618 17 874 Srokowo 12 497 8 171 15 1 604 2 310 397 4 938 279 1 749 19 463 Powiat ogółem 88 980 63 706 96 9 330 13 911 1 937 20 135 2 113 10 072 121 300 Powierzchnia gruntów [%] UŜytki rolne Gmina w tym: Lasy Wody Pozostałe Razem ogółem grunty orne sady łąki pastwiska pozostałe Barciany 81,82 60,46 0,06 10,29 11,01 0,00 8,04 1,11 9,03 100 Kętrzyn miejska 39,36 32,98 0,00 1,06 3,97 1,35 1,16 1,26 58,22 100 Kętrzyn wiejska 68,03 47,73 0,06 6,74 11,17 2,34 22,46 2,20 7,31 100 Korsze 78,83 58,28 0,07 6,02 12,45 2,01 14,92 0,79 5,45 100 Reszel 72,23 51,69 0,16 7,07 11,33 1,99 14,98 3,74 9,05 100 Srokowo 64,21 41,98 0,08 8,24 11,87 2,04 25,37 1,43 8,99 100 Powiat ogółem 73,36 52,52 0,08 7,69 11,47 1,60 16,60 1,74 8,30 100 źródło: dane z gmin i US, opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

Dziennik Urz ędowy - 7367 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

2.4. Zagadnienia gospodarcze.

Ze wzgl ędu na wysoki wska źnik bonitacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej (78 pkt) podstaw ą gospodarki powiatu kętrzy ńskiego jest rolnictwo. W powiecie znajduje si ę 2 081 indywidualnych gospodarstw rolnych o powierzchni powy Ŝej 1 h i 1 409 działek rolnych. W grupie obszarowej powy Ŝej 2 ha, najwi ęcej gospodarstw rolnych (18,9%) ma powierzchni ę 10-15 ha, druga pod wzgl ędem liczby gospodarstw grupa obszarowa to 20-30 ha (14,9%). W powiecie znajduje si ę ponadto 57 gospodarstw o powierzchni powy Ŝej 100 ha. S ą one zlokalizowane głównie w północnej cz ęś ci powiatu (gminy Korsze i Barciany). 77,6% gospodarstw rolnych prowadzi produkcj ę roln ą.

W strukturze zasiewów dominuj ą ro śliny zbo Ŝowe (72% powierzchni zasiewów). W hodowli wa Ŝną rol ę odgrywa hodowla trzody chlewnej. Ogółem na terenie powiatu hoduje si ę blisko 17 600 szt. trzody chlewnej i 16 600 szt. bydła.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej w powiecie k ętrzy ńskim wynosi blisko 5 650, z czego a Ŝ 4 778 to podmioty nale Ŝą ce do osób fizycznych prowadz ących działalno ść gospodarcz ą. 279 podmiotów nale Ŝy do sfery publicznej. Najwi ększe zakłady produkcyjne to: • Philips Lightning Farel Mazury Sp. z o.o. z K ętrzyna (produkcja elektrotechniczna), • ZPO Warmia z K ętrzyna (produkcja odzie Ŝowa), • MTI Furninova Polska Sp. z o.o. z K ętrzyna (produkcja mebli), • Lesaffre-Bio-Corporation Sp. z o.o. z K ętrzyna (produkcja spo Ŝywcza, • „Majonezy” SPPH z K ętrzyna (produkcja spo Ŝywcza, • POL-MOT TUR SA z Biedaszek, gm. K ętrzyn (produkcja maszyn rolniczych), • Maspex Sp. z o.o. z Korsz (produkcja spo Ŝywcza), • Zakłady Sieci Rybackich SA z Korsz (produkcja sieci rybackich), • Rema SA z Reszla (produkcja maszyn dla przemysłu drzewnego), • Mebelplast SA z Reszla (produkcja mebli), • Ceramika Ł ęŜ any s.j. z Plenowa, gm. Reszel (produkcja materiałów budowlanych).

Na terenie powiatu wyst ępuj ą ponadto niewielkie podmioty przetwórstwa rolno-spoŜywczego, podmioty w sferze obsługi rolnictwa (wytwarzanie pasz, skup, zbó Ŝ, Ŝywca, itp.), zakłady usługowe (transport, remontowo-budowlane, handel). Poniewa Ŝ kompleksy leśne s ą znacznie rozproszone i charakteryzuj ą si ę niekorzystn ą struktur ą wiekow ą, le śnictwo nie odgrywa powa Ŝniejszej roli w gospodarce powiatu. Lasy nale Ŝą ce do Skarbu Pa ństwa (a takich jest wi ększo ść – 96,6%) s ą zarz ądzane przez Nadle śnictwo Srokowo oraz w południowej cz ęś ci gminy Reszel – Nadle śnictwo Mr ągowo. Niewielkie kompleksy le śne: we wschodniej cz ęś ci gminy Srokowo s ą zarz ądzane przez Nadle śnictwo Borki i w północno-zachodniej cz ęś ci gminy Korsze – przez Nadle śnictwo Bartoszyce. Własno ści ą gminn ą pozostaje 0,3% lasów, a własno ści ą prywatn ą 3,1%. Turystyka w powiecie k ętrzy ńskim nie odgrywa znacz ącej roli. Tereny sprzyjaj ące rozwojowi turystyki (lasy, jeziora) znajduj ą si ę przede wszystkim w południowo-wschodniej cz ęś ci powiatu (gmina K ętrzyn) oraz we wschodniej cz ęś ci gminy Reszel i północno-wschodniej cz ęś ci gminy Srokowo. Najwi ększe atrakcje turystyczne powiatu to: Sanktuarium Maryjne w Świ ętej Lipce (gmina Reszel) i „Wilczy Szaniec” w Gierło Ŝy (gmina K ętrzyn), licznie odwiedzane przez turystów polskich i zagranicznych. Baza turystyczna istnieje tak Ŝe w okolicach jezior Mój, Tuchel, Wersminia, Iławki, Dejnowa, Legi ńskie. Ogółem na terenie powiatu znajduje si ę 12 obiektów noclegowych (z czego a Ŝ 5 w samym K ętrzynie) z ł ączn ą liczb ą miejsc 1 126. Ponadto, w powiecie znajduje si ę 13 gospodarstw agroturystycznych o ł ącznej liczbie miejsc równej 93. W gminie Barciany brak jakichkolwiek obiektów noclegowych. Stopa bezrobocia w powiecie k ętrzy ńskim jest wysoka – wynosi a Ŝ 32 %.

3. UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE.

3.1. Dokumenty szczebla krajowego.

W celu osi ągni ęcia spójno ści niniejszego programu z polityk ą ekologiczn ą pa ństwa polskiego, przy wytyczaniu celów oraz planowaniu zada ń programu uwzgl ędniono nast ępuj ące dokumenty szczebla krajowego: • „II Polityka ekologiczna pa ństwa”, • „Program wykonawczy do II polityki ekologicznej pa ństwa na lata 2002-2010”, • „Polityka ekologiczna pa ństwa na lata 2003-2006, z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010”.

„II Polityka ekologiczna pa ństwa” zakłada trzy etapy osi ągania wytyczonych w niej celów. Niniejszy program obejmuje okres etapu drugiego, tzn.: „etap realizacji celów średniookresowych w pierwszym okresie członkostwa w Unii, zakładaj ącym okresy przej ściowe i realizacj ę programów dostosowawczych”. Podstawowym celem II Polityki ekologicznej pa ństwa jest: „zapewnienie bezpiecze ństwa ekologicznego kraju (mieszka ńców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych), przy zało Ŝeniu, Ŝe strategia zrównowa Ŝonego rozwoju Polski pozwoli na wdra Ŝanie takiego modelu tego rozwoju, który zapewni na tyle skuteczn ą regulacj ę i reglamentacj ę korzystania ze środowiska, aby rodzaj i skala tego korzystania realizowane przez wszystkich u Ŝytkowników nie stwarzały zagro Ŝenia dla jako ści i trwało ści przyrodniczych zasobów”. Cel ten został uwzgl ędniony przy konstruowaniu „Programu ochrony środowiska powiatu k ętrzy ńskiego”. Ponadto, przy planowaniu zada ń niniejszego programu kierowano si ę zasadami polityki ekologicznej przyj ętymi w II PEP, a w szczególno ści: • zasad ą zrównowa Ŝonego rozwoju, Dziennik Urz ędowy - 7368 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

• zasad ą przezorno ści (zasada ta mówi, Ŝe problemy nale Ŝy rozwi ązywa ć ju Ŝ w momencie wyst ąpienia uzasadnionego prawdopodobie ństwa, Ŝe problem wymaga rozwi ązania, a nie dopiero wtedy, gdy istnieje pełne potwierdzenie udokumentowane odpowiednimi danymi), • zasad ą prewencji, • zasad ą „zanieczyszczaj ący płaci”, • zasad ą skuteczno ści ekologicznej i efektywno ści ekonomicznej.

Podczas gdy II PEP wyznacza cele, „Program wykonawczy do II polityki ekologicznej pa ństwa na lata 2002-2010” precyzuje sposoby osi ągni ęcia tych celów. W dokumencie tym zdefiniowano zadania inwestycyjne i pozainwestycyjne w zakresie racjonalnego u Ŝytkowania zasobów naturalnych oraz poprawy jako ści środowiska. Przy wyznaczaniu zada ń „Programu wykonawczego ...” kierowano si ę nast ępuj ącymi priorytetami, które zostały uwzgl ędnione równie Ŝ w programie ochrony środowiska powiatu k ętrzy ńskiego: • konieczno ść likwidacji bezpo średnich zagro Ŝeń dla Ŝycia i zdrowia ludzi, zwi ązanych ze stanem środowiska, • konieczno ść przeciwdziałania degradacji środowiska przyrodniczego, zwłaszcza na obszarach o szczególnych walorach przyrodniczych, • konieczno ść uczestniczenia w przeciwdziałaniu zagro Ŝeniom środowiska o charakterze globalnym.

„Polityka ekologiczna pa ństwa na lata 2003-2006, z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010”, b ędąca średniookresowym programem działa ń na rzecz środowiska, stanowi aktualizacj ę i uszczegółowienie „II Polityki ekologicznej pa ństwa”. Dokument ten wytycza cele średniookresowe (do osi ągni ęcia do 2010 r.) oraz działania do realizacji w okresie 2003-2006, podzielone na pi ęć grup: • cele i zadania o charakterze systemowym, • ochrona dziedzictwa przyrodniczego, • zrównowa Ŝone wykorzystanie surowców, materiałów, wody i energii, • dalsza poprawa jako ści środowiska i bezpiecze ństwa ekologicznego, • przeciwdziałanie zmianom klimatu.

Ponadto opisuje metody oceny realizacji polityki ekologicznej oraz nakłady finansowe na realizacj ę zada ń.

Zgodnie z „Wytycznymi sporz ądzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym”, opracowanymi przez Ministerstwo Środowiska, niniejszy program wykorzystuje w trojaki sposób cele i zadania uj ęte w „Polityce ekologicznej pa ństwa na lata 2003-2006, z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010” oraz zadania wyszczególnione w „Programie wykonawczym do II Polityki ekologicznej pa ństwa”: 1) jako punkt wyj ścia do uszczegółowienia zada ń szczebla powiatowego, z uwzgl ędnieniem specyfiki i potrzeb powiatu, 2) jako analogi ę do sformułowania niektórych celów i wska źników, 3) jako inspiracj ę do sformułowania celów i zada ń w programie powiatowym.

3.2. Dokumenty szczebla wojewódzkiego.

W celu osi ągni ęcia spójno ści niniejszego programu z polityk ą wojewódzk ą, przy wytyczaniu celów oraz planowaniu zada ń programu ochrony środowiska powiatu k ętrzy ńskiego uwzgl ędniono nast ępuj ące dokumenty szczebla wojewódzkiego: • „Program ochrony środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010”, • „Wojewódzki program zwi ększania lesisto ści na lata 2001-2010”, • „Regionalny program rozwoju rolnictwa na lata 2002-2006”, • „Strategia rozwoju turystyki województwa warmi ńsko-mazurskiego”.

W „Programie ochrony środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010” zamieszczono szczegółowe wytyczne do sporz ądzenia programu ochrony środowiska powiatu k ętrzy ńskiego (do uwzgl ędnienia jako zadania koordynowane).

W obr ębie działu I: „Ochrona i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrodniczych”, celu 1: wysokie walory krajobrazowe, celu 2: skuteczna ochrona przyrody, celu 3: bogactwo florystyczne i faunistyczne regionu, celu 4: równowaga gatunkowa, wyszczególniono zadanie: 1. Utworzenie sieci NATURA 2000 • Specjalne Obszary Ochrony zgodnie z Dyrektyw ą Siedliskow ą, • Obszary Specjalnej Ochrony zgodnie z Dyrektyw ą Ptasi ą. W obr ębie działu II: „Poprawa jako ści środowiska”, celu 1: dobry stan wód, wyszczególniono nast ępuj ące zadania: 2. Zało Ŝenie monitoringu wpływu istniej ących mogilników i składowisk odpadów na jako ść wód podziemnych. 3. Sporz ądzenie planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza dla opracowania regionalnej dokumentacji hydrogeologicznej dla zbiornika wód podziemnych GZWP 208 Biskupiec.

4. CEL NADRZ ĘDNY.

Nadrz ędnym celem programu ochrony środowiska powiatu k ętrzy ńskiego jest:

Dziennik Urz ędowy - 7369 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Poprawa stanu środowiska w powiecie k ętrzy ńskim ze szczególnym uwzgl ędnieniem gospodarki ściekowej.

Priorytetowe cele strategiczne programu to: 1. Dobra jako ść wód w powiecie k ętrzy ńskim. 2. Poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym. 3. Poprawa gospodarki odpadami. 4. Przywrócenie równowagi ekologicznej w zlewni rzeki Guber i na obszarach źródliskowych rzeki Omet. 5. Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych.

5. CELE I ZADANIA PROGRAMU.

5.1. Racjonalne u Ŝytkowanie zasobów naturalnych.

Celem strategicznym niniejszego działu jest: racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych .

5.1.1. Racjonalne zu Ŝycie wody, materiałów i energii

5.1.1.1. Stan aktualny.

Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Do odnawialnych źródeł energii zalicza si ę energi ę wody (hydroenergetyka), wiatru, sło ńca, wód geotermalnych oraz biomasy (drewno, słoma, biogaz). Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii (poza biopaliwami) wpływa na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza substancjami gazowymi i pyłowymi, poniewa Ŝ energia nie jest uzyskiwana w wyniku spalania. Potencjalnie na terenie powiatu k ętrzy ńskiego mo Ŝna korzysta ć prawie ze wszystkich wy Ŝej wymienionych źródeł energii. Najlepsze potencjalne warunki rozwoju wyst ępuj ą w przypadku hydroenergetyki oraz biomasy – szczególnie w przypadku wykorzystania słomy i wierzby energetycznej jako biopaliwa. Dosy ć dobre warunki rozwoju wyst ępuj ą w przypadku energetyki wiatrowej ( średni potencjał energii wiatrowej na terenie prawie całego powiatu – poza południowymi kra ńcami) oraz energetyki słonecznej ( średni potencjał na terenie całego powiatu). Brak natomiast mo Ŝliwo ści wykorzystania energii geotermalnej, gdy Ŝ wody takie na gł ęboko ściach mo Ŝliwych do eksploatacji maj ą zbyt nisk ą temperatur ę. Obecnie jedynym odnawialnym źródłem energii (poza biopaliwami), które jest wykorzystywane w powiecie k ętrzy ńskim jest energetyka wodna. Ogółem w powiecie znajduje si ę 11 Małych Elektrowni Wodnych: 8 na rzece Dajnie, 2 na rzece Guber i 1 na rzece Reszel.

Zu Ŝycie wody.

W powiecie k ętrzy ńskim pobiera si ę ok. 3,7 mln m 3 wody rocznie z uj ęć wód gł ębinowych, z czego na potrzeby gospodarstw domowych ok. 2,1 mln m 3, a na cele produkcyjne 365 tys. m 3. Jednostkowe zu Ŝycie wody jest niewielkie – średnio w powiecie 86 litrów na mieszka ńca w ci ągu doby. Tak niska warto ść zu Ŝycia wody mo Ŝe by ć spowodowana tym, Ŝe sie ć wodoci ągowa jest w du Ŝej mierze olicznikowana. Wykorzystanie zasobów uj ęć wód wgł ębnych jest zró Ŝnicowane w poszczególnych gminach: od mniej ni Ŝ 10% wykorzystania w gminie Korsze (tereny wiejskie) do 96% wykorzystania w gminie wiejskiej K ętrzyn.

5.1.1.2. Cele średniookresowe.

Cele średniookresowe w zakresie racjonalnego zu Ŝycia wody, materiałów i energii s ą nast ępuj ące: 1) zwi ększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii; 2) zmniejszenie energochłonno ści, materiałochłonno ści i wodochłonno ści gospodarki komunalnej.

5.1.13 Zadania.

Zadania w obr ębie celów zwi ązanych z racjonalnym zu Ŝyciem wody, materiałów i energii przedstawia tabela 3.

Tabela 3 Zadania w zakresie racjonalnego zu Ŝycia wody, materiałów i energii.

CEL ZADANIE SPOSÓB WYKONANIA Cel strategiczny I: Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych WŁASNE Powiatowy plan wykorzystania OZE zostanie opracowany na zlecenie Starostwa Powiatowego przez firm ę zewn ętrzn ą, posiadaj ącą odpowiednie I.1. Zwi ększenie I.1.1. Opracowanie powiatowego planu przygotowanie merytoryczne. Plan musi zawiera ć wykorzystania wykorzystania odnawialnych źródeł energii szczegółowe rozpoznanie mo Ŝliwo ści wykorzystania odnawialnych źródeł OZE w powiecie, propozycj ę lokalizacji obiektów, energii analiz ę efektywno ści ekologicznej i ekonomicznej. Plan będzie współtworzony przy udziale gmin. KOORDYNOWANE I.1.2. Realizacja powiatowego planu Plan b ędzie realizowany przez poszczególne gminy wykorzystania OZE wchodz ące w skład powiatu k ętrzy ńskiego. Dziennik Urz ędowy - 7370 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

WŁASNE 1. Ogłoszenie przez Starostwo Powiatowe konkursu w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i średnich powiatu k ętrzy ńskiego, który b ędzie dotyczył opracowania zasad oszcz ędno ści wody, energii i I.2.1. Opracowanie i wdro Ŝenie zasad materiałów w szkołach i urz ędach (współpraca z oszcz ędno ści wody, energii i materiałów w nauczycielami). I.2. Zmniejszenie jednostkach podległych kompetencjom

energochłonno ści, Starostwa Powiatowego (urz ędach, 2. Rozstrzygni ęcie konkursu. materiałochłonno ści i szkołach).

wodochłonno ści 3. Przesłanie opracowanych zasad jednostkom gospodarki komunalnej. podległym i zobligowanie do ich upowszechnienia wśród pracowników (uczniów). KOORDYNOWANE I.2.2. Wdro Ŝenie zasad oszcz ędno ści wody, Przesłanie przez Urz ędy Gmin opracowanych zasad energii i materiałów w jednostkach jednostkom podległym gminom i zobligowanie do ich podległych kompetencjom Urz ędów upowszechnienia w śród pracowników (uczniów). Gmin (urz ędach, szkołach). opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA 5.1.2. Ochrona gleb.

5.1.2.1. Stan aktualny.

Na terenie powiatu k ętrzy ńskiego (szczególnie w jego północno-zachodniej cz ęś ci) przewa Ŝaj ą gleby brunatne przy du Ŝym udziale ziem czarnych. Ponadto, stosunkowo du Ŝą powierzchni ę zajmuj ą gleby hydrogeniczne (torfowe, murszowo- torfowe i murszowate). Kolejnym typem gleby wyst ępuj ącym na wi ększych połaciach (dolina rzeki Guber) s ą mady czarnoziemne. Wyst ępuj ą tak Ŝe gleby bielicowe. Pod wzgl ędem urodzajno ści gleb powiat k ętrzy ński plasuje si ę na pierwszym miejscu w województwie warmi ńsko- mazurskim. Wska źnik bonitacji jako ści i przydatno ści rolniczej gleb wynosi 61,5 pkt ( średnia wojewódzka wynosi 50,1 pkt). Najwi ęcej gleb nale Ŝy do klasy bonitacyjnej IIIb i IIIa. Badania prowadzone przez IUNG w Puławach w ramach monitoringu chemizmu gleb ornych (jeden z komponentów Pa ństwowego Monitoringu Środowiska) wykazały, Ŝe na terenie powiatu k ętrzy ńskiego, w punkcie pomiarowym w Dublinach (gmina Korsze) gleby wykazuj ą naturaln ą zawarto ść metali ci ęŜ kich. Ze wzgl ędu na podobne uwarunkowania nale Ŝy przypuszcza ć, Ŝe równie Ŝ pozostałych obszarach powiatu gleby nie s ą zanieczyszczone metalami ci ęŜ kimi. Podobna sytuacja wyst ępuje w przypadku zawarto ści siarki siarczanowej – gleba zawiera nisk ą, naturaln ą ilo ść tego zanieczyszczenia. Natomiast w przypadku w ęglowodorów aromatycznych (WWA) stwierdzono ich podwy Ŝszon ą zawarto ść (stopie ń zanieczyszczenia 1 w skali od 0 do 4). Pomimo tego, gleba taka nadaje si ę do uprawy wszystkich ro ślin bez obawy zanieczyszczenia płodów rolnych. Gleby bardzo kwa śne (pH do 4,5) i kwa śne (pH 4,6-5,5) stanowi ą odpowiednio 11 i 31% powierzchni u Ŝytków rolnych. Gleby te wymagaj ą wapnowania.

5.1.2.2. Cele średniookresowe.

Cel średniookresowy w zakresie ochrony gleb jest nast ępuj ący:

3. Utrzymanie jako ści gleb na poziomie co najmniej wymaganych standardów.

5.1.2.3. Zadania. Zadania w obr ębie celu zwi ązanego z ochron ą gleb przedstawia tabela 4. zadanie I.3.1. b ędzie realizowane po opublikowaniu przez Ministerstwo Środowiska (lub jednostk ę specjalistyczn ą, np. IUNG) instrukcji dotycz ącej zakresu i metodyki prowadzenia bada ń.

Tabela 4 Zadania w zakresie ochrony gleb. CEL ZADANIE SPOSÓB WYKONANIA Cel strategiczny I: Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych WŁASNE Zadanie b ędzie realizowane w 3 etapach: • zinwentaryzowanie dotychczasowych wyników bada ń gleb, I.3.1. Prowadzenie bada ń jako ści gleby i • wyznaczenie liczby i lokalizacji badanych ziemi oraz rejestru terenów o punktów i zakresu bada ń, przekroczonym standardzie jako ści • przeprowadzenie bada ń. I.3. Utrzymanie jako ści gleb na gleby lub ziemi. Badania b ędą prowadzone przez firm ę zewn ętrzn ą na poziomie co najmniej zlecenie starostwa. Rejestr b ędzie prowadzony przez wymaganych standardów urz ędników Starostwa. KOORDYNOWANE I.3.2. Zmniejszanie poziomu Gleby bardzo kwa śne i kwa śne b ędą wapnowane przez zakwaszenia gleb. wła ścicieli zgodnie z przyj ętym harmonogramem. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej b ędą upowszechniane I.3.3. Upowszechnianie zasad Kodeksu przez O środki Doradztwa Rolniczego oraz szkoły Dobrej Praktyki Rolniczej. rolnicze. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA Dziennik Urz ędowy - 7371 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

5.1.3. Racjonalna eksploatacja lasów.

5.1.3.1. Stan aktualny.

Kompleksy le śne w powiecie k ętrzy ńskim s ą skupione głównie we wschodniej oraz południowej częś ci. Lesisto ść powiatu jest najni Ŝsza spo śród wszystkich powiatów województwa warmi ńsko-mazurskiego i wynosi 16,6% (20 135 ha).

Wśród typów siedliskowych przewa Ŝaj ą: • las świe Ŝy- charakterystyczne gatunki to: brzoza z domieszk ą d ębu, sosny i olchy, • ols jesionowy – charakterystyczne gatunki to: olcha, d ąb oraz brzoza. • ols typowy – z dominuj ącą olch ą, • bór mieszany (sosnowo-dębowo-świerkowy).

Inne pospolite gatunki w lasach powiatu k ętrzy ńskiego to: lipa drobnolistna, wi ąz i grab. W poszyciu le śnym spotyka si ę jarz ębin ę czerwon ą, kruszyn ę, leszczyn ę, kalin ę, malin ę wła ściw ą. Prawie wszystkie lasy w powiecie k ętrzy ńskim (oprócz południowej cz ęś ci gminy Reszel) wchodz ą w skład mikroregionu matecznego dla lipy drobnolistnej (w takim regionie nie wolno wprowadza ć lipy drobnolistnej innego pochodzenia ni Ŝ z tego regionu). Ponadto, w powiecie k ętrzy ńskim ustanowiono kompleksy lasów ochronnych: • lasy masowego wypoczynku ludno ści – w kierunku na północ i północny-wschód od Kwiedziny, na północ od Po Ŝarek oraz w okolicach Gierło Ŝy (gmina K ętrzyn), • lasy glebochronne – na wschód od jeziora Mój oraz na południe od jeziora Siercze (gmina K ętrzyn), • lasy wodochronne – w okolicach jezior Dejnowa i Legi ńskie (gmina Reszel), • lasy wodochronne oraz lasy rezerwatowe w gminie Srokowo.

5.1.3.2. Cele średniookresowe.

Cel średniookresowy w zakresie racjonalnej eksploatacji lasów jest nast ępuj ący:

4. Zwi ększenie lesisto ści powiatu do 18%.

5.1.3.3. Zadania.

Zadania w obr ębie celu zwi ązanego z racjonaln ą eksploatacja lasów przedstawia tabela 5.

Tabela 5 Zadania w zakresie racjonalnej eksploatacji lasów. Cel Zadanie Sposób wykonania Cel strategiczny I: Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych WŁASNE I.4.1. Aktualizacja klasyfikacji Starostwo Powiatowe dokona aktualizacji klasyfikacji gruntów gruntów. rolnych w celu wyznaczenia gruntów mo Ŝliwych do zalesienia. KOORDYNOWANE I.4. Zwi ększenie lesisto ści I.4.2. Przeprowadzenie działa ń powiatu do 18% Samorz ądy gmin w planach zagospodarowania przestrzennego formalno-prawnych pod okre ślą, które grunty zostan ą przeznaczone do zalesie ń. potrzeby zalesie ń I.4.3. Zalesienie ok. 900 ha Zalesienia b ędą prowadzone przez Lasy Pa ństwowe oraz gruntów. prywatnych wła ścicieli gruntów. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA 5.1.4. Ochrona zasobów kopalin.

5.1.4.1. Stan aktualny. Powiat k ętrzy ński nie jest zasobny w kopaliny. Udokumentowane złoŜa kopalin to przede wszystkim: zło Ŝa torfu (gm. Barciany), piasku i Ŝwiru (gm. K ętrzyn i Reszel), iłów ceramiki budowlanej (gm. Reszel). Perspektywicznie zło Ŝa Ŝwiru i piasku wyst ępuj ą w: G ęsikach (gmina Barciany), okolicach Starej Ró Ŝanki i Sławkowa (gmina K ętrzyn), mi ędzy Leginami i Kociborzem (gmina Reszel) oraz w okolicach wsi Bajory Wielkie (gmina Srokowo). Potencjalne punkty eksploatacyjne surowców ilastych ceramiki budowlanej wyst ępuj ą w Modgarbach (gmina Barciany). Na terenie gminy Srokowo wst ępnie udokumentowano zło Ŝa torfu. Zasoby torfu s ą stosunkowo du Ŝe. Na terenie gminy wyst ępuje ponad 90 torfowisk o szacunkowych zasobach ok. 20 mln m 3. Wi ększe zło Ŝa s ą zlokalizowane w północnej cz ęś ci gminy.

5.1.4.2. Cele średniookresowe.

Cel średniookresowy w zakresie ochrony zasobów kopalin jest nast ępuj ący:

5. Eksploatacja kopalin nie zagra Ŝaj ąca środowisku.

5.1.4.3. Zadania.

Zadania w obr ębie celu zwi ązanego z ochron ą zasobów kopalin przedstawia tabela 6. Dziennik Urz ędowy - 7372 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Tabela 6 Zadania w zakresie ochrony zasobów kopalin.

CEL ZADANIE SPOSÓB WYKONANIA Cel strategiczny I: Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych KOORDYNOWANE I.5.1. Stosowanie technologii nie Za stosowanie takich technologii b ędą odpowiedzialni powoduj ących istotnej uŜytkownicy złó Ŝ. Monitorowanie nieprawidłowo ści w tym I.5. Eksploatacja kopalin nie zmiany poziomu wód. zakresie b ędzie dokonywane przez samorz ądy gminne. zagra Ŝaj ąca środowisku. Za rekultywacj ę terenów poeksploatacyjnych b ędą I.5.2. Sukcesywna rekultywacja odpowiedzialni u Ŝytkownicy złó Ŝ. Monitorowanie terenów poeksploatacyjnych nieprawidłowo ści w tym zakresie b ędzie dokonywane przez samorz ądy gminne. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

5.2. Poprawa jako ści środowiska.

5.2.1. Ochrona wód.

5.2.1.1. Stan aktualny.

Wody podziemne

Powiat k ętrzy ński jest stosunkowo zasobny w wody podziemne mo Ŝliwe do wykorzystania. Zró Ŝnicowana jest gł ęboko ść wyst ępowania warstw wodono śnych (od kilkunastu do ponad 200 m) i ich mi ąŜ szo ść (kilka – kilkana ście merów). Teren powiatu jest obj ęty zasi ęgiem trzech Głównych Zbiorników Wód Podziemnych, oznaczonych numerami 205 (subzbiornik, GZWP Warmia), 206 (GZWP K ętrzyn) i 208 (GZWP Biskupiec). Prawie na całym terenie powiatu wyst ępuj ą poziomy wodono śne czwartorz ędowe, w gminie Reszel tak Ŝe poziomy trzeciorz ędowe Regionalnym monitoringiem jako ści zwykłych wód podziemnych było obj ętych 5 uj ęć wody. Wszystkie uj ęcie zaklasyfikowano do II ( średnia jako ść ) lub I (wysoka jako ść ) klasy czysto ści. Wodom podziemnym na terenie powiatu k ętrzy ńskiego nie zagra Ŝa zanieczyszczenie, poniewa Ŝ poziomy wodono śne s ą dobrze izolowane warstwami nieprzepuszczalnymi. Jedynie lokalnie stwierdzono brak naturalnej izolacji poziomów wodono śnych w gminie Reszel (uj ęcia Stachowizna i Ł ęŜ any cegielnia). Poszczególne uj ęcia s ą chronione przed zanieczyszczeniem poprzez ustanowienie stref ochronnych. Zagro Ŝone zanieczyszczeniem mog ą by ć natomiast indywidualne uj ęcia wody (studnie wiercone i kopane), poprzez prowadzenie niewła ściwej gospodarki ściekowej. Niewła ściwa gospodarka ściekowa stanowi te Ŝ zagro Ŝenie dla wód gruntowych. W powiecie k ętrzy ńskim pobiera si ę ok. 3,7 mln m 3 wody rocznie z uj ęć wód gł ębinowych. Wykorzystanie zasobów uj ęć wód wgł ębnych jest zró Ŝnicowane w poszczególnych gminach: od mniej ni Ŝ 10% wykorzystania w gminie Korsze (tereny wiejskie) do 96% wykorzystania w gminie wiejskiej Kętrzyn.

Wodoci ągi.

Powiat k ętrzy ński jest w znacznym stopniu zwodoci ągowany. Sie ć wodoci ągowa ma długo ść 514,7 km, co daje g ęsto ść sieci 0,42 km/km 2. Zwodoci ągowanych jest 206 miejscowo ści, czyli 68,2% ogółu miejscowo ści. Z wodoci ągów korzysta blisko 66 400 mieszka ńców powiatu, czyli 95,2% mieszka ńców. Woda wodoci ągowa jest pobierana wył ącznie z uj ęć wgł ębnych.

W przypadku terenów wiejskich (z wył ączeniem K ętrzyna, Reszla i Korsz) odsetek mieszka ńców korzystaj ących z wodoci ągów jest tak Ŝe wysoki i wynosi 89,2%.

Zestawienie danych dotycz ących zwodoci ągowania poszczególnych gmin powiatu k ętrzy ńskiego przedstawia tabela 7.

Tabela 7 Zestawienie danych dotycz ących wodoci ągów.

Mieszka ńcy korzystaj ący z Zwodoci ągowane Długo ść sieci Gęsto ść sieci Gmina wodoci ągów miejscowo ści wodoci ągowej wodoci ągowej liczba odsetek liczba odsetek [km] [km/km 2] Barciany 6 942 93,1% 51 70,83% 123,0 0,42 Kętrzyn miejska 28 700 100,0% 1 100% 45,9 4,44 Kętrzyn wiejska 7 792 87,7% 49 69,01% 77,1 0,27 Korsze 10 916 95,9% 49 76,56% 110,8 0,44 Reszel 7 602 87,1% 21 52,50% 72,9 0,41 Srokowo 4 405 96,6% 35 64,81% 85,0 0,44

Powiat ogółem 66 357 95,2% 206 68,21% 514,7 0,42

opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

Dziennik Urz ędowy - 7373 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

W powiecie k ętrzy ńskim pobiera si ę ok. 3,7 mln m 3 wody rocznie, z czego na potrzeby gospodarstw domowych ok. 2,1 mln m 3, a na cele produkcyjne 365 tys. m 3. Jednostkowe zu Ŝycie wody jest niewielkie – średnio w powiecie 86 litrów na mieszka ńca w ci ągu doby. Tak niska warto ść zu Ŝycia wody mo Ŝe by ć spowodowana tym, Ŝe sie ć wodoci ągowa jest w du Ŝej mierze olicznikowana.

Wody powierzchniowe.

Przewa Ŝaj ąca cz ęść powiatu k ętrzy ńskiego le Ŝy w zlewni w dorzeczu Pregoły. Jedynie niewielkie skrawki (południowo- wschodni kraniec gminy K ętrzyn i południowy gminy Reszel) le Ŝą w dorzeczu Wisły.

DORZECZE: PREGOŁA 1) zlewnia pojezierna w dorzeczu W ęgorapy – obejmuje niewielk ą wschodni ą cz ęść gminy K ętrzyn; 2) zlewnia Łyny – obejmuje niewielkie zachodnie kra ńce gminy Korsze;

DORZECZE: ŁYNA-PREGOŁA 3) zlewnia rzeki Guber – obejmuje zdecydowanie najwi ększ ą cz ęść powiatu. Dzieli si ę na mniejsze zlewnie dopływów Gubra; 4) zlewnia rzeki Omet – obejmuje pas biegn ący przez środkow ą cz ęść gminy Srokowo i północno-wschodni ą cz ęść gminy Barciany; 5) zlewnia rzeki O świnki – obejmuje północno-wschodni ą cz ęść gminy Srokowo;

DORZECZE: PISA-NAREW-WIASŁA 6) zlewnia pojezierna Wielkich Jezior Mazurskich okolice jezior Wersminia i Iławki w południowo-wschodniej cz ęś ci gminy Kętrzyn; 7) zlewnia rzeki Krutyni – niewielki południowy skrawek gminy Reszel.

Sie ć hydrograficzna w powiecie jest dobrze rozwini ęta. Główn ą rzek ą, płyn ącą z południowo-wschodniego kra ńca powiatu na północny zachód jest III-rz ędowa rzeka Guber, b ędąca dopływem Łyny (Łyna wpada do Pregoły na terenie Obwodu Kaliningradzkiego). Guber ma długo ść 80,2 km, jego zlewnia zajmuje obszar 1 589,1 km 2. Źródła tej rzeki znajduj ą si ę na południowy zachód od jeziora Guber (poza granicami powiatu), a uj ście do Łyny w S ępopolu (równie Ŝ poza granicami powiatu). Lewobrze Ŝne dopływy Gubra to: Dajna, Sajna i liczne cieki bez nazwy, prawobrze Ŝne to: Struga Rawa, Runa (Runia), Liwna i liczne cieki bez nazwy. Ponadto, duŜym prawobrze Ŝnym dopływem Liwny jest Zolka (Sołka). Nad Gubrem le Ŝy stolica powiatu – K ętrzyn.

Na terenie powiatu k ętrzy ńskiego znajduje si ę kilkana ście jezior, które s ą poło Ŝone głównie w południowej i wschodniej cz ęś ci powiatu.

Badania jako ści wód powierzchniowych na terenie powiatu wykonywano na: rzekach Guber, Dajna, Sajna, Liwna (ogółem 14 przekrojów pomiarowych) i jeziorach: Mój i Iławki. Na podstawie bada ń przeprowadzonych przez WIO Ś w Olsztynie mo Ŝna stwierdzi ć, Ŝe jako ść wód powierzchniowych w powiecie k ętrzy ńskim jest niska, przewa Ŝaj ą wody nie odpowiadaj ące normom – 8 przekrojów pomiarowych i III klasy czysto ści – 4 przekroje pomiarowe. Jedynie wody Dajny w Smokowie miały lepsz ą jako ść w 2001 r. (II klasa) ni Ŝ 2 lata wcze śniej (III klasa).

W ci ągu ostatnich lat jako ść rzeki Guber w wielu punktach pogorszyła si ę (Salpik, Karolewo, Garbno, Pomnik). Nast ąpiło pogorszenie klasy czysto ści lub zwi ększenie liczby parametrów nie odpowiadaj ących normom. Jako ść wód Sajny powy Ŝej Reszla poprawiła si ę (chocia Ŝ wci ąŜ ma najni Ŝsz ą – III klas ę czysto ści), ale poni Ŝej Reszla nie uległa zmianie – rzeka nie odpowiada normom. Jako ść Liwny tylko w Ogródkach poprawiła si ę (z NON na III klas ę), natomiast w pozostałych punktach nie zmieniła si ę. Ostatnie badania w Krelikiejmach wykazały, Ŝe wi ęcej parametrów wykazuje cechy III klasy czysto ści ni Ŝ miało to miejsce w roku 1999.

Badania jezior wykonywano wg systemu oceny jako ści jezior (SOJJ). Jezioro Mój badano w 1998 r. Charakteryzowało si ę wówczas III klas ą czysto ści wód. Jezioro Iławki badano w 2001 r. Stwierdzono równie Ŝ III klas ę czysto ści.

Podstawowe źródła zanieczyszcze ń wód powierzchniowych w powiecie k ętrzy ńskim to: • źródła punktowe: przede wszystkim ścieki sanitarne, oczyszczone lub nie, odprowadzane do wód bezpo średnio kolektorami, • źródła rozproszone: ścieki sanitarne (np. z nieszczelnych zbiorników bezodpływowych) lub ścieki rolnicze (np. z hodowli zwierz ąt – z nieszczelnych płyt gnojowych, zbiorników na gnojowic ę) wprowadzane do wód z terenów nieskanalizowanych; zagro Ŝenie zanieczyszczeniem z takich źródeł jest wi ększe na tych terenach gminy K ętrzyn, gdzie uzbrojeniu w wodoci ąg nie towarzyszy uzbrojenie w kanalizacj ę; • źródła przestrzenne (obszarowe): ścieki sanitarne lub rolnicze (odchody zwierz ąt z pastwisk, nawo Ŝenie nawozami naturalnymi i sztucznymi) przedostaj ące si ę do wód w wyniku infiltracji, spływu powierzchniowego lub erozji.

Z tych źródeł do wód powierzchniowych przedostaj ą si ę substancje organiczne i biogeny, które przyczyniają si ę do eutrofizacji, a w efekcie pogorszenia jako ści wód. Rolnictwo mo Ŝe by ć tak Ŝe źródłem zanieczyszcze ń toksycznych pochodz ących ze środków ochrony ro ślin. Przedostanie si ę takich zanieczyszcze ń do wód mo Ŝe spowodowa ć całkowite wygini ęcie organizmów wodnych.

Zarówno ścieki sanitarne, jak i zanieczyszczenia rolnicze mog ą stanowi ć zagro Ŝenie równie Ŝ dla wód podziemnych (gruntowych oraz – po przedostaniu si ę przez izoluj ące warstwy nieprzepuszczalne – wgł ębnych). Dziennik Urz ędowy - 7374 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Ścieki sanitarne s ą odprowadzane do wód powierzchniowych poprzez: • wyloty z oczyszczalni ścieków, gdzie ścieki trafiaj ą za po średnictwem kolektorów kanalizacji sanitarnej lub transportu asenizacyjnego – droga zgodna z prawem, • przelewy ze zbiorników bezodpływowych (szamb), które s ą za po średnictwem rur doprowadzane bezpo średnio do wód powierzchniowych – droga niezgodna z prawem, • nieszczelne zbiorniki bezodpływowe (szamba) poprzez infiltracj ę do wód gruntowych, a nast ępnie powierzchniowych – droga niezgodna z prawem.

Zanieczyszczenia rolnicze przedostaj ą si ę do wód powierzchniowych w wyniku stosowania niewłaściwych praktyk rolniczych i przekształcenia naturalnego krajobrazu w wyniku intensyfikacji rolnictwa: • nieprzestrzegania terminów i dawek nawo Ŝenia, • niewła ściwego wykorzystania u Ŝytków rolnych poło Ŝonych w bezpo średnim s ąsiedztwie wód powierzchniowych (grunty orne), • uprawianie u Ŝytków rolnych do samej linii wody, bez stosowania barier ochronnych (np. pasa ro ślinno ści ochronnej). Wśród innych źródeł mo Ŝna wymieni ć: • opady atmosferyczne – s ą źródłem azotu i fosforu wypłukiwanego z zanieczyszczonego powietrza, jednak w przypadku powiatu k ętrzy ńskiego źródło to nie ma wi ększego znaczenia, roczny ładunek azotu wniesionego z opadów atmosferycznych nie przekracza 10 kg/ha, a fosforu jest ni Ŝszy ni Ŝ 0,5 kg/ha, • odcieki ze składowisk odpadów: spo śród 6 składowisk odpadów na terenie powiatu, tylko 1 – w Ma Ŝanach – prowadzi monitoring chemizmu wód gruntowych. W pozostałych przypadkach oszacowanie potencjalnych ilo ści zanieczyszcze ń z tego źródła jest niemo Ŝliwe z powodu braku piezometrów. Cztery składowiska maj ą naturalne uszczelnienie podło Ŝa, a 2 s ą uszczelnione geomembran ą.

Kanalizacja i oczyszczalnie ścieków.

Aby zminimalizowa ć ilo ści zanieczyszcze ń wprowadzane do wód, ścieki sanitarne s ą oczyszczane w oczyszczalniach ścieków. Ścieki do oczyszczalni trafiaj ą za po średnictwem kolektorów kanalizacji sanitarnej lub poprzez transport samochodami asenizacyjnymi ( ścieki z szamb.

Stopie ń skanalizowania powiatu k ętrzyńskiego jest znacznie ni Ŝszy ni Ŝ stopie ń zwodoci ągowania. W kanalizacj ę sanitarn ą jest uzbrojonych 35 miejscowo ści (11,6% ogółu miejscowo ści) – w tym 3 miasta. Długo ść kolektorów ogółem wynosi 150,6 km. Z kanalizacji korzysta ok. 44 000 osób, a wi ęc 63,1% mieszka ńców powiatu. Jednak, je Ŝeli pod uwag ę we źmie si ę jedynie tereny wiejskie – z kanalizacji korzysta zaledwie 27,9% mieszka ńców (ok. 8 600 osób).

Zestawienie danych dotycz ących kanalizacji przedstawia tabela 8.

Tabela 8 Zestawienie danych dotycz ących kanalizacji.

Mieszka ńcy korzystaj ący z kanalizacji Skanalizowane miejscowo ści Długo ść sieci Gmina liczba odsetek liczba odsetek kanalizacyjnej [km] Barciany 2 799 37,5% 7 9,72% 14,8 Kętrzyn miejska 28 413 99,0% 1 100% 61,5 Kętrzyn wiejska 3 248 36,5% 13 18,31% 24,1 Korsze 3 191 28,0% 6 9,38% 16,9 Reszel 5 624 64,4% 5 12,50% 29,5 Srokowo 712 15,6% 3 5,56% 3,8 Powiat ogółem 43 987 63,1% 35 11,59% 150,6 opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

Długo ść kanalizacji jest znacznie ni Ŝsza ni Ŝ długo ść wodoci ągów (rys. 2). Taka sytuacja jest niekorzystna z punktu widzenia ochrony środowiska. Dost ęp do bie Ŝą cej wody powoduje, Ŝe zu Ŝycie wody wzrasta. Rosn ącemu zu Ŝyciu wody towarzyszy rosn ąca produkcja ścieków. Brak systemu kanalizacyjnego i uci ąŜ liwo ści zwi ązane z wywozem ścieków za pomoc ą samochodów asenizacyjnych sprzyjaj ą rozwi ązywaniu problemu ścieków w sposób zagra Ŝaj ący środowisku (nieszczelne szamba, odprowadzanie ścieków wprost do wód powierzchniowych).

Dziennik Urz ędowy - 7375 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Na terenie powiatu znajduje si ę 19 oczyszczalni ścieków komunalnych, 1 oczyszczalnia ścieków przemysłowych (przy zakładzie REMA SA w Reszlu), 2 oczyszczalnie przy o środkach wypoczynkowych (w Martianach i Gierło Ŝy w gminie K ętrzyn) oraz 7 oczyszczalni przydomowych (2 w gminie K ętrzyn i 5 w gminie Reszel). Wszystkie oczyszczalnie komunalne to oczyszczalnie mechaniczno-biologiczne, przy czym oczyszczalnie w: Trzech Lipach, Korszach i Barcianach to oczyszczalnie z mo Ŝliwo ści ą usuwania fosforu na drodze chemicznej. Ł ącznie oczyszczalnie powiatu k ętrzy ńskiego oczyszczaj ą ok. 9 400 m3 ścieków w ci ągu doby, natomiast ich potencjalna zdolno ść oczyszczania to ok. 12 700 m 3/d. Ścieki oczyszczone ze wszystkich oczyszczalni trafiaj ą do 2 zlewni: rzeki Guber i rzeki Omet. Ładunek zatrzymany w wyniku oczyszczania ścieków wynosi: • 1510 t/rok BZT, 36,2 t/rok fosforu i 156,9 t/rok azotu w zlewni rzeki Guber, • 23,4 t/rok BZT, 1,74 t/rok fosforu i 3,51 t/rok azotu w zlewni rzeki Omet.

Ładunki zanieczyszcze ń.

W tabeli 9 przedstawiono wielko ść ładunku zanieczyszcze ń wytwarzanego przez mieszka ńców powiatu k ętrzy ńskiego.

Tabela 9 Ładunki zanieczyszcze ń wytwarzane przez mieszka ńców

Ładunek [t/rok] Rodzaj ładunku zanieczyszcze ń Liczba mieszka ńców BZT P N Zlewnia rzeki Guber 61 690 wytworzony 1388,66 92,58 277,73 zatrzymany w oczyszczalniach 832,77 50,79 161,51 odprowadzony do środowiska 555,89 41,78 116,23 stosunek odprowadzony/wytworzony 40,03% 45,13% 41,85% Zlewnia rzeki Omet 4 680 wytworzony 105,34 7,02 21,07 zatrzymany w oczyszczalniach 23,44 1,74 3,51 odprowadzony do środowiska 81,90 5,28 17,55 stosunek odprowadzony/wytworzony 77,74% 75,22% 83,32% Zlewnia rzeki W ęgorapy 780 wytworzony 17,72 1,18 3,54 Zlewnia rzeki O świnki 550 wytworzony 12,40 0,83 2,48 Zlewnia pojezierna WJM 120 wytworzony 2,78 0,19 0,56 POWIAT RAZEM 67 820 wytworzony 1 526,89 101,79 305,38 zatrzymany w oczyszczalniach 856,21 52,54 165,02 odprowadzony do środowiska 670,68 49,26 140,36 stosunek odprowadzony/wytworzony 43,92% 48,39% 45,96% opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA Dziennik Urz ędowy - 7376 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Blisko połowa wytworzonego ładunku zanieczyszcze ń (44% BZT, 48% fosforu i 46% azotu) trafia do środowiska. Je Ŝeli jednak odrzuci ć miasto K ętrzyn, w którym mieszka ponad 40% mieszka ńców powiatu i prawie wszyscy korzystaj ą z kanalizacji i oczyszczalni ścieków, zatrzymywane jest znacznie mniej ładunku zanieczyszcze ń 25% BZT, 18% fosforu i 22% azotu (rys. 3).

Takie dane sugeruj ą, Ŝe ścieki z tych gospodarstw domowych, które nie s ą skanalizowane, w wi ększo ści nie trafiaj ą do oczyszczalni ścieków. Mo Ŝna przypuszcza ć, Ŝe mieszka ńcy eksploatuj ą nieszczelne lub zaopatrzone w przelewy szamba. Nie mo Ŝna te Ŝ wykluczy ć, Ŝe cz ęść ścieków trafia bezpo średnio (bez oczyszczenia) do cieków wodnych (rowów melioracyjnych, rzek). Przypuszczenia te zdaj ą si ę potwierdza ć wyniki bada ń czysto ści wód powierzchniowych na terenie powiatu. Obliczenia dotycz ącego ładunku zanieczyszcze ń wytwarzanego przez zwierz ęta hodowlane wskazuj ą, Ŝe – bior ąc pod uwag ę powierzchni ę u Ŝytków rolnych w powiecie – zarówno obsada inwentarza (0,25 DJP/ha), jak i dawki azotu pochodz ącego z nawozu naturalnego (20,1 kg/ha/rok), s ą znacznie ni Ŝsze od dopuszczalnych (odpowiednio 2 DJP/ha i 170 kg N/ha/rok), które zostały okre ślone w ustawie z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawo Ŝeniu (Dz. U. Nr 89, poz. 991, z pó źn. zm.) oraz „Kodeksie dobrej praktyki rolniczej”. Zatem, przy prawidłowym zagospodarowaniu nawozu naturalnego w powiecie k ętrzy ńskim mo Ŝna całkowicie wyeliminowa ć zagro Ŝenie przedostania si ę do wód powierzchniowych zwi ązków biogennych z tego źródła. Warunkiem jest stosowanie sprawnych urz ądze ń do gromadzenia nawozu (płyt gnojowych, itp.) oraz przestrzeganie zasad nawo Ŝenia. Poniewa Ŝ nie jest mo Ŝliwe dokładne obliczenie ilo ści zanieczyszcze ń rolniczych pochodz ących ze stosowania nawozów sztucznych oraz środków ochrony ro ślin w powiecie k ętrzy ńskim (brak danych dotycz ących ich zu Ŝycia), podj ęto prób ę oszacowania tych ilo ści na podstawie średniego zu Ŝycia nawozów w województwie warmi ńsko-mazurskim w sezonie 2001/2002. Zu Ŝycie to wynosiło 43,8 kg N/ha w przeliczeniu na czysty składnik. Po zsumowaniu z ilo ściami azotu pochodz ącymi z nawozów naturalnych daje to warto ść 63,9 kg N/ha/rok, która tak Ŝe jest ni Ŝsza ni Ŝ warto ść dopuszczalna, co potwierdza wcze śniejsz ą tez ę o potencjalnym braku zagro Ŝenia dla wód z tego źródła.

5.2.1.2. Cele średniookresowe.

Celem strategicznym w dziale „ochrona wód” jest: dobra jako ść wód w powiecie k ętrzy ńskim . Cele operacyjne s ą nast ępuj ące: 1. Oczyszczanie 95% ścieków komunalnych w wysokosprawnych oczyszczalniach ścieków. 2. Obj ęcie 95% mieszka ńców miast i 41% mieszka ńców wsi systemem kanalizacji sanitarnej. 3. Prawidłowa, zgodna ze standardami UE, gospodarka ściekowa w 90% gospodarstw wiejskich. 4. Prawidłowa gospodarka rolna, nie zagra Ŝaj ąca jako ści wód powierzchniowych. 5. Dobra jako ść wód podziemnych.

5.2.1.3. Zadania.

Zadania w obr ębie celów zwi ązanych z ochron ą wód przedstawia tabela 10.

Tabela 10 Zadania w zakresie ochrony wód.

CEL ZADANIE SPOSÓB WYKONANIA Cel strategiczny II: Dobra jako ść wód w powiecie k ętrzy ńskim II.1. Oczyszczanie 95% ścieków KOORDYNOWANE komunalnych w II.1.1. Budowa 3 i modernizacja 1 Oczyszczalnie b ędą wybudowane w nast ępuj ących wysokosprawnych oczyszczalni ścieków w ramach miejscowo ściach: Winda (gm. Barciany), Łankiejmy (gm. oczyszczalniach ścieków. projektu „Ochrona zlewni rzeki Korsze), Leginy (gm. Reszel), a zmodernizowane w Guber przed zanieczyszczeniami Garbnie (gm. Korsze). Projekt b ędzie realizowany przez ze źródeł punktowych” gminy. Dziennik Urz ędowy - 7377 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

II.1.2. Budowa komunalnej oczyszczalni ścieków w Zadanie b ędzie realizowane przez gmin ę Srokowo. Srokowie. KOORDYNOWANE II.2. Obj ęcie 95% mieszka ńców II.2.1. Budowa systemów Systemy kanalizacyjne b ędą wybudowane w miast i 41% mieszka ńców kanalizacyjnych w ramach nast ępuj ących gminach: Barciany, K ętrzyn (wiejska) wsi systemem kanalizacji projektu „Ochrona zlewni rzeki Korsze, Reszel, Srokowo. Projekt b ędzie realizowany sanitarnej Guber przed zanieczyszczeniami przez gminy. ze źródeł punktowych” KOORDYNOWANE II.3.1. Opracowanie i wdro Ŝenie zasad 1. Opracowanie przez poszczególne gminy zasad kontroli. II.3. Prawidłowa, zgodna ze kontroli prawidłowo ści 2. Przeprowadzenie kontroli. Opracowanie raportów standardami UE, gospodarki ściekowej w pokontrolnych i procedur naprawczych. gospodarka ściekowa w gospodarstwach wiejskich. 3. Wdro Ŝenie procedur naprawczych. 90% gospodarstw wiejskich. II.3.2. Budowa urz ądze ń do Urz ądzenia (płyty gnojowe, zbiorniki na gnojowic ę, itp.) przechowywania odchodów będą budowane w gospodarstwa rolnych przez wła ścicieli. zwierz ęcych. KOORDYNOWANE II.4. Prawidłowa gospodarka II.4.1. (Analogiczne jak zadanie I.3.3.) rolna, nie zagra Ŝaj ąca Upowszechnianie zasad Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej b ędą upowszechniane jako ści wód Kodeksu Dobrej Praktyki przez O środki Doradztwa Rolniczego oraz szkoły rolnicze. powierzchniowych. Rolniczej. KOORDYNOWANE II.5.1. Zało Ŝenie monitoringu wpływu Zadanie b ędzie zrealizowane przez Ministerstwo istniej ących składowisk odpadów Środowiska i samorz ądy gminne (dotyczy składowisk: i mogilnika na jako ść wód Gęsiniec, Pudw ągi, Łankiejmy, Srokowo). podziemnych. II.5. Dobra jako ść wód II.5.2. Sporz ądzenie planu podziemnych. gospodarowania wodami na obszarze dorzecza dla Zadanie b ędzie zrealizowane przez Ministerstwo opracowania regionalnej Środowiska i RZGW Warszawa. dokumentacji hydrogeologicznej dla zbiornika wód podziemnych GZWP 208 Biskupiec. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

5.2.2. Ochrona powietrza.

5.2.2.1. Stan aktualny.

Jako ść powietrza atmosferycznego w powiecie k ętrzy ńskim jest zadowalaj ąca. Tak ą ocen ę mo Ŝna przedstawi ć na podstawie klasyfikacji terenów województwa ze wzgl ędu na stan czysto ści powietrza, która została opracowana przez WIO Ś.

W klasyfikacji ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia powiat k ętrzy ński zaliczono do klasy III (najkorzystniejszej) ze wzgl ędu na st ęŜ enia dwutlenku siarki i tlenku w ęgla. Pozostałe dwa zanieczyszczenia mie ściły si ę w klasie I (pył) i II (NO 2). Klasyfikacja powiatu jest zgodna ze średni ą dla całego województwa. W klasyfikacji ze wzgl ędu na ochron ę ro ślin, powiat k ętrzy ński plasuje si ę w kategorii III.

St ęŜ enia wi ększo ści zanieczyszcze ń nie przekraczaj ą poziomu dopuszczalnego (okre ślonego rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji - Dz. U. 87, poz. 796). Jedynie w przypadku pyłu drobnego PM 10 wyst ępuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu (warto ść dopuszczalna 24-godzinowa – 50 µg/m 3, maksymalna stwierdzona w powiecie - 116 µg/m 3).

St ęŜ enia średnie roczne w K ętrzynie w 2001 r. (badania prowadzone przez Wojewódzk ą Stacj ę Sanitarno- Epidemiologiczn ą) wynosiły: 3 • dla SO 2 – 2 µg/m , 3 • dla NO 2 – 22 µg/m , • dla pyłu zawieszonego – 22 µg/m 3 (metod ą reflektometryczn ą - niereferncyjn ą).

Główne źródło zanieczyszcze ń powietrza w powiecie k ętrzy ńskim to energetyczne spalanie paliw, w wyniku którego do powietrza przedostaj ą si ę: dwutlenek siarki, tlenki azotu, pył (w tym pył drobny), tlenek w ęgla. W powiecie k ętrzy ńskim znajduje si ę 140 kotłowni, z czego 118 to kotłownie grzewcze, 16 – kotłownie technologiczno-grzewcze i 6 – technologiczne.

W 110 kotłowniach jako paliwo stosuje si ę węgiel, w 19 – olej opałowy (w tym w jednej – olej opałowy ci ęŜ ki i tłuszcze utylizacyjne), w 4 – gaz, 3 – to kotłownie gazowo-olejowe, 4 – kotłownie wykorzystuj ące zr ębki lub odpady drzewne (rys. 4).

Dziennik Urz ędowy - 7378 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Paliwa bardziej korzystne dla środowiska to olej opałowy i gaz. W wyniku spalania lekkiego oleju opałowego oraz gazu powstaje znacznie mniej dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu. Poza tym, ci ągle jeszcze wiele kotłowni w ęglowych z terenu powiatu to obiekty przestarzałe, charakteryzuj ące si ę nisk ą sprawno ści ą, co jest powodem spalania wi ększych ni Ŝ to konieczne ilo ści w ęgla, a wi ęc wi ększej emisji zanieczyszcze ń. Jedynie w 4 kotłowniach (2 grzewczych i 2 technologiczno-grzewczych) s ą wykorzystywane zr ębki i odpady drzewne - paliwo odnawialne.

Znacz ącym źródłem emisji s ą na terenie powiatu indywidualne źródła ogrzewania (paleniska domowe). Paleniska indywidualne mog ą by ć lokalnie bardzo uci ąŜ liwe, szczególnie w niekorzystnych warunkach meteorologicznych oraz przy spalaniu niewła ściwego paliwa (np. odpadów, szczególnie z tworzyw sztucznych, opon, polakierowanego drewna). Taka uci ąŜ liwo ść jest odnotowywana na terenie powiatu.

Na terenie powiatu emitowane s ą tak Ŝe zanieczyszczenia technologiczne (gazowe i pyłowe) z zakładów produkcyjnych, jednak wielko ść emisji oraz rodzaj emitowanych zanieczyszcze ń nie ma wi ększego znaczenia dla stanu czysto ści powietrza w całym powiecie. To samo dotyczy 15 stacji paliw, które s ą źródłem emisji niezorganizowanej par w ęglowodorów oraz zanieczyszcze ń komunikacyjnych (ruch samochodowy w powiecie – poza miastem K ętrzyn – nie jest mocno nasilony).

Wielko ść emisji zanieczyszcze ń mo Ŝna szacowa ć na podstawie sprawozda ń statystycznych sporz ądzanych przez wi ększe zakłady. Wielko ść ta nie oddaje cało ści emisji, poniewa Ŝ sprawozdawczo ści ą statystyczn ą nie s ą obj ęte małe źródła zanieczyszcze ń. W tabeli 11 przedstawiono emisj ę głównych zanieczyszcze ń w latach 1999-2001.

Tabela 11 Emisja głównych zanieczyszcze ń w powiecie k ętrzy ńskim

Emisja [t/rok] Rodzaj 1999 2000 2001 dwutlenek siarki 156 175 131 tlenki azotu 134 113 67 tlenek w ęgla 353 262 247 pył 178 158 110 źródło: WIO Ś, opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

5.2.2.2. Cele średniookresowe.

Celem strategicznym w dziale „ochrona powietrza” jest: poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym .

Cele operacyjne s ą nast ępuj ące: 1) ograniczenie niskiej emisji z palenisk indywidualnych; 2) zaprzestanie wykorzystywania jako opału w gospodarstwach indywidualnych ró Ŝnego typu odpadów; 3) ograniczenie dominuj ącej pozycji w ęgla jako paliwa wykorzystywanego do celów grzewczych; 4) ograniczenie emisji metanu i amoniaku z du Ŝych gospodarstw hodowlanych.

5.2.2.3. Zadania.

Zadania w obr ębie celów zwi ązanych z ochron ą powietrza przedstawia tabela 12.

Dziennik Urz ędowy - 7379 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Tabela 12 Zadania w zakresie ochrony powietrza.

CEL ZADANIE SPOSÓB WYKONANIA Cel III: Poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym III.1. Ograniczenie niskiej emisji z WŁASNE palenisk indywidualnych. III.1.1. Opracowanie i zrealizowanie akcji Akcja informacyjna zostanie opracowana przez informacyjnej na temat ró Ŝnych Starostwo. Realizacja zostanie przeprowadzona z III.2. Zaprzestanie typów paliw. wykorzystaniem mediów lokalnych. wykorzystywania jako opału KOORDYNOWANE w gospodarstwach Zadanie b ędzie realizowane przez gminy K ętrzyn III.1.2. Rozbudowa sieci ciepłowniczej w indywidualnych ró Ŝnego (miejska), Korsze i Reszel oraz spółki ciepłownicze i miastach. typu odpadów. uŜytkowników systemu (wspólnoty mieszkaniowe).

III.3. Ograniczenie dominuj ącej III.1.3. Dostosowanie niektórych kotłowni pozycji w ęgla jako paliwa węglowych do spalania innego Zadanie b ędzie realizowane przez gminy. wykorzystywanego do typu paliwa. celów grzewczych. KOORDYNOWANE III.4.1. (Analogicznie jak II.3.2.) Budowa Urz ądzenia (płyty gnojowe, zbiorniki na gnojowic ę, itp.) III.4. Ograniczenie emisji urz ądze ń do przechowywania będą budowane w gospodarstwa rolnych przez amoniaku i metanu z odchodów zwierz ęcych. wła ścicieli. du Ŝych gospodarstw III.4.2. (Analogiczne jak zadanie I.3.3. i Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej b ędą hodowlanych. II.4.1.) Upowszechnia-nie zasad upowszechniane przez O środki Doradztwa Rolniczego Kodeksu Dobrej Praktyki oraz szkoły rolnicze. Rolniczej. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

5.2.3. Gospodarowanie odpadami.

5.2.3.1. Stan aktualny.

Odpady komunalne.

W 2001 r. w powiecie k ętrzy ńskim wytworzono 24 tys. Mg odpadów komunalnych, z czego odpady z gospodarstw domowych stanowiły 12,6 tys. Mg. Zorganizowan ą zbiórk ą odpadów jest obj ętych ok. 75% mieszka ńców powiatu. Oprócz gminy Barciany we wszystkich gminach funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów (zazwyczaj w najwi ększych miejscowo ściach). System selektywnej zbiórki działa we wszystkich miastach.

Odpady komunalne s ą unieszkodliwiane poprzez składowanie na składowiskach odpadów. Na terenie powiatu kętrzy ńskiego znajduje si ę 6 składowisk odpadów komunalnych: 1. Komunalne składowisko odpadów w G ęsi ńcu Wielkim (gm. Barciany) jest ju Ŝ obecnie zamkni ęte. Jego eksploatacj ę rozpocz ęto w 1976 r. a zako ńczono w 2001 r. Na składowisku zgromadzono ok. 5 000 ton odpadów. Powierzchnia składowiska wynosi 0,9 ha. Obiekt ten nie ma uszczelnionego podło Ŝa, ani Ŝadnych zabezpiecze ń przed ska Ŝeniem środowiska. Istnieje zatem zagro Ŝenie, Ŝe wody opadowe przes ączaj ące si ę przez zgromadzone odpady wymywaj ą zanieczyszczenia, które mog ą si ę przedostawa ć do wód podziemnych (gruntowych) i powierzchniowych (w niewielkim oddaleniu od składowiska płynie rzeka Liwna). Trudno jest oszacowa ć wpływ składowiska w G ęsi ńcu na środowisko. Brak piezometrów uniemo Ŝliwia ocen ę, jakie ilo ści zanieczyszcze ń s ą wymywane. 2. Składowisko w Ma Ŝanach (gm. K ętrzyn) jest najwi ększym składowiskiem w powiecie. Powierzchnia składowiska wynosi 14,7 ha, z czego na składowanie odpadów przeznaczone jest 13,3 ha podzielona na 5 kwater. Na pozostałej powierzchni znajduje si ę zaplecze techniczno-socjalne, zbiornik odcieków, drogi dojazdowe i pozostałe obiekty towarzysz ące. Składowisko ma uszczelnione podło Ŝe – pojedyncza warstwa folii PEHD (geomembrana) o grubo ści 2 mm została uło Ŝona na warstwie ubitego piasku. Foli ę przykryto nast ępnie 20-cm warstw ą piasku i 20-cm warstw ą gruntu mineralnego. Składowisko jest zaopatrzone w drena Ŝ wód odciekowych, które s ą gromadzone w zbiorniku i ponownie rozdeszczowywane na czasz ę składowiska lub – w przypadku nagromadzenia zbyt du Ŝej ilo ści – wywo Ŝone na oczyszczalni ę ścieków w Trzech Lipach. Kontrola szczelno ści składowiska odbywa si ę za po średnictwem 4 piezometrów. Na składowisku znajduj ą si ę tak Ŝe studnie odgazowuj ące. Budow ę pierwszej kwatery zako ńczono w 1996 r. i od 1997 r. roku na składowisku zacz ęto gromadzi ć odpady. Pomimo, Ŝe składowisko zostało wybudowane z my ślą o potrzebach gmin powiatu k ętrzy ńskiego, składowane s ą na nim tak Ŝe odpady z województwa mazowieckiego (w 1999 i 2000 r. odpady te stanowiły 95% masy wszystkich przyj ętych odpadów). Do ko ńca 2001 r. na składowisku w Ma Ŝanach nagromadzono ok. 385 tys. ton odpadów. 3. Składowisko w Łankiejmach (gm. Korsze) zostało wybudowane w 1990 r. Posiada naturalne uszczelnienie podło Ŝa (utwory gliniaste o mi ąŜ szo ści minimalnej 1 m). Powierzchnia składowiska wynosi 5,48 ha, a jego pojemno ść to ok. 180 tys. m 3 (przewidywana eksploatacja do 2009 r.). Składowisko ma uregulowany stan formalno-prawny. Nagromadzono w nim 20,33 tys. ton odpadów. Składowisko nie jest wyposa Ŝone w drena Ŝ i system zbierania odcieków. Nie posiada tak Ŝe wagi. 4. Składowisko w Worpławkach (gm. Reszel) powstało w 1979 r., zostało rozbudowane w 2000 r., a stara część składowiska – zmodernizowana. Składowisko ma uregulowany stan formalno-prawny. Posiada uszczelnienie podło Ŝa (folia PEHD – geomembrana). Powierzchnia składowiska wynosi 1,5 ha, pojemno ść 35 tys. m 3. Składowisko ma uregulowany stan formalno-prawny. Nagromadzono w nim ok. 4,8 tys. ton odpadów (po rozbudowie). Składowisko jest wyposa Ŝone w drena Ŝ i system zbierania odcieków oraz zbiorniki na odcieki, posiada równie Ŝ piezometry (3 szt.), które słu Ŝą do kontroli wpływu składowiska na wody podziemne. Dziennik Urz ędowy - 7380 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

5. Składowisko odpadów w Pudw ągach (gm. Reszel) zostało wybudowane w 1981 r. w wyrobisku po eksploatacji piasku i Ŝwiru. Składowisko ma uregulowany stan formalno-prawny. Posiada naturalne uszczelnienie podło Ŝa (utwory gliniaste). Powierzchnia składowiska wynosi 10,64 ha, obecnie wykorzystuje si ę 3,5 ha. Nagromadzono w nim ok. 157,5 tys. m 3 odpadów. Składowisko nie jest wyposa Ŝone w drena Ŝ i system zbierania odcieków, jak równie Ŝ studnie odgazowuj ące. 6. Składowisko w Srokowie (gm. Srokowo) zostało wybudowane w 1950 r., a zmodernizowane w 1998 r. Posiada naturalne uszczelnienie podło Ŝa (utwory gliniaste). Powierzchnia składowiska wynosi 1,5 ha (wykorzystana 0,8 ha). Pojemno ść składowiska to 124,8 tys. m 3, pojemno ść wykorzystana to 49 tys. m 3. Składowisko ma uregulowany stan formalno-prawny. Nagromadzono w nim ok. 2,79 tys. ton odpadów. Składowisko jest wyposa Ŝone w drena Ŝ i system zbierania odcieków oraz zbiornik na odcieki.

Na terenie powiatu mo Ŝna tak Ŝe spotka ć tzw. „dzikie” składowiska odpadów. S ą to najcz ęś ciej zagł ębienia terenu, które są wykorzystywane do składowania odpadów przez mieszka ńców. Takie składowiska mog ą równie Ŝ stanowi ć zagro Ŝenie dla środowiska, szczególnie dla wód gruntowych oraz powierzchniowych. „Dzikie” składowiska s ą likwidowane przez słu Ŝby gminne.

Odpady z sektora gospodarczego.

Odpady inne ni Ŝ komunalne s ą wytwarzane w powiecie k ętrzy ńskim w ilo ści ok. 13,8 tys. ton, z czego: • odpady nieorganiczne z procesów termicznych stanowi ą ok. 3 200 t, • odpady ró Ŝne z procesów produkcyjnych i działalno ści firm stanowi ą 8 400 t, • odpady z oczyszczalni ścieków stanowi ą ok. 2 600 t, • odpady niebezpieczne stanowi ą ok. 111 t.

Na rys. 5 przedstawiono udział poszczególnych grup odpadów w cało ści powstaj ących odpadów innych ni Ŝ niebezpieczne.

Najwi ęksi producenci odpadów na terenie powiatu k ętrzy ńskiego to: • Miejskie Wodoci ągi i Kanalizacja sp. z o.o. w K ętrzynie (odpady z oczyszczalni ścieków i stacji uzdatniania wody, w tym niebezpieczne), • MTI Furninova w K ętrzynie (odpady produkcyjne, w tym niebezpieczne), • „KOMEC” sp. z o.o. w K ętrzynie (odpady nieorganiczne z procesów termicznych), • REMA SA w Reszlu (odpady produkcyjne, w tym niebezpieczne), • PGK „Komunalnik” sp. z o.o. w K ętrzynie (odpady z działalno ści usługowej, w tym niebezpieczne), • Mebelplast SA w Reszlu (odpady produkcyjne, w tym niebezpieczne i odpady nieorganiczne z procesów termicznych), • „KORPEC” Energetyka Cieplna sp. z o.o. (odpady nieorganiczne z procesów termicznych), • Szpital Powiatowy w K ętrzynie.

Na terenie gminy Srokowo – w Si ńcu – znajduje si ę ponadto mogilnik środków ochrony ro ślin. Wła ścicielem mogilnika jest gmina Srokowo. Obiekt ma uregulowany stan formalno-prawny. Znajduje si ę w nim 11 podziemnych betonowych zbiorników z odpadowymi środkami ochrony ro ślin. W zbiornikach zgromadzono ok. 14,1 t odpadów. Ponadto, na terenie mogilnika znajduj ą si ę 1-2 zbiorniki najprawdopodobniej z odpadami polakierniczymi i pogalwanicznymi. Brak danych o ilo ści tych odpadów. Dziennik Urz ędowy - 7381 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Na terenie wszystkich gmin wyst ępuje problem z odpadami eternitu (odpady zawieraj ące azbest). Zdarzaj ą si ę przypadki porzucania takich odpadów na „dzikich” składowiskach.

Odpady niebezpieczne ze szpitali z terenu powiatu oraz placówek medycznych i weterynaryjnych s ą odbierane przez firm ę „Spal-Med” z Bartoszyc i unieszkodliwiane w spalarni odpadów medycznych w Bartoszycach.

5.2.3.2. Cele średniookresowe.

Cele średniookresowe w dziale: „gospodarowanie odpadami” s ą przedmiotem odr ębnego opracowania: „Planu gospodarki odpadami powiatu k ętrzy ńskiego”.

5.2.3.3. Zadania.

Szczegółowe zadania dotycz ące gospodarowania odpadami s ą przedmiotem odr ębnego opracowania: „Planu gospodarki odpadami powiatu k ętrzy ńskiego”.

5.2.4. Ochrona przyrody i bioró Ŝnorodno ści.

5.2.4.1. Stan aktualny.

Ro śliny i zwierz ęta. Wg podziału geobotaniczno-regionalnego, północna i środkowa cz ęść powiatu k ętrzy ńskiego le Ŝy w Dziale Pomorskim, który charakteryzuje si ę znacznym udziałem zbiorowisk o subatlantyckim typie zasi ęgu. Dla tego regionu charakterystyczne jest wyst ępowanie gr ądów, lasów li ściastych, acidofilnych lasów d ębowych, kontynentalnych borów sosnowych oraz ni Ŝowych buczyn. Cz ęść południowa powiatu (prawie cała gmina Reszel oraz południowa cz ęść gminy K ętrzyn) le Ŝy w Dziale Północnym Mazursko-Białoruskim, w którym nakładaj ą si ę na siebie zasi ęgi środkowoeuropejskiego graba i borealnego świerka, a jednocze śnie nie wyst ępuje suboceaniczny buk. W regionie tym spotyka si ę lasy li ściaste, bory szpilkowe, bory świerkowe.

Ze wzgl ędu na synantropizacj ę (cało ść przemian zachodz ących w szacie ro ślinnej pod wpływem działalno ści człowieka), powiat k ętrzy ński le Ŝy w regionie IV stopnia (skala od I do VII), gdzie przewa Ŝa ro ślinno ść antropogeniczna (wprowadzona przez człowieka), a ro ślinno ść naturalna zachowała si ę fragmentarycznie w siedliskach skrajnie ubogich lub niedost ępnych do wykorzystania przez człowieka.

Zgodnie z tym, najwi ększe bogactwo ro ślin w powiecie k ętrzy ńskim wyst ępuje na obszarach podmokłych, mało dost ępnych. Spotyka si ę tu wiele gatunków pospolitych, takich jak trzcina pospolita, pałka w ąskolistna i szerokolistna, rdestnica, moczarka kanadyjska, grzybie ń biały, gr ąŜ el Ŝółty. Ponadto, mo Ŝna te Ŝ spotka ć torfowiska niskie (eutroficzne) zasiedlone przez wiele gatunków (m.in. turzyce i kosa ćce).

W powiecie k ętrzy ńskim mo Ŝna spotka ć kilka gatunków du Ŝych ssaków, jak: jele ń, dzik, sarna, borsuk, rzadko ło ś i wilk (umieszczony w Zał ączniku IV Dyrektywy 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory z 1992 r. -jako gatunek wymagaj ący ścisłej ochrony oraz w Czerwonej Ksi ędze Zwierz ąt). Z mniejszych ssaków wyst ępuje: wiewiórka, kuna, wydra (równie Ŝ umieszczona w Zał ączniku IV Dyrektywy Siedliskowej), tchórz, norka ameryka ńska. Ponadto, spotyka si ę siedliska bobra (umieszczony w Zał ączniku IV Dyrektywy Siedliskowej).

Ptaki s ą najliczniejsz ą grup ą zwierz ąt wyst ępuj ącą w powiecie k ętrzy ńskim. Cz ęsto wyst ępuj ą miejsca gniazdowania bociana białego (umieszczonego w Zał ączniku I Dyrektywy 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków – jako gatunek objęty szczególn ą ochron ą) – najliczniej na północy powiatu. Ponadto, spotyka si ę takie gatunki ptaków gniazduj ących, jak: mewa, kormoran czarny, myszołów zwyczajny, perkoz, łab ędź niemy oraz Ŝuraw (ten ostatni równie Ŝ umieszczony w Zał ączniku I Dyrektywy Ptasiej).

Ponadto, licznie wyst ępuj ą inne gatunki pospolitych ptaków.

Z gadów w powiecie k ętrzy ńskim wyst ępuje: zaskroniec, jaszczurka, Ŝmija zygzakowata, z płazów: Ŝaba wodna, ropucha zwyczajna i zielona.

Formy ochrony. Zadania ochrony przyrody i ró Ŝnorodno ści biologicznej s ą realizowane przede wszystkim poprzez ustanawianie ró Ŝnych prawnych form ochrony: • rezerwatów, • parków krajobrazowych, • obszarów chronionego krajobrazu, • uŜytków ekologicznych, • zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, • pomników przyrody.

Spo śród tych form ochrony przyrody, na terenie powiatu k ętrzy ńskiego wyst ępuj ą rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu, u Ŝytki ekologiczne oraz pomniki przyrody. W tabeli 13 przedstawiono podstawowe dane o rezerwatach i u Ŝytkach ekologicznych. Dziennik Urz ędowy - 7382 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Tabela 13 Rezerwaty i u Ŝytki ekologiczne w powiecie k ętrzy ńskim.

Nazwa Gmina Powierzchnia [ha] Typ Rok ustanowienia Rezerwaty Bajory Srokowo 216,37 ornitologiczny 1988 Kałeckie Błota Srokowo 186,48 ornitologiczny 1988 10 006,80 ornitologiczny Siedem Wysp Srokowo (kilkadziesi ąt hektarów w (ranga mi ędzynarodowa, Spis 1956 (jezioro O świn) granicach gminy) Ramsarski) Razem 402,85 UŜytki ekologiczne ogółem 228,07 Jezioro Guber Kętrzyn ornitologiczny 1995 na terenie powiatu 45,00 Rozlewisko Wopławki Kętrzyn 65,91 ornitologiczny 1993 Razem 110,91 opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA Obszary chronionego krajobrazu wyznaczono przede wszystkim w dolinach głównych cieków wodnych powiatu oraz na obszarach pojeziernych: • Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber (powierzchnia ogółem 14 363,8 ha), obejmuj ący równie Ŝ dolin ę Liwny, dolin ę Dajny i dolin ę Sajny; • Obszar Chronionego Krajobrazu Bagien Ma Ŝańskich (północno-wschodnia cz ęść gminy K ętrzyn i południowa gminy Srokowo); • Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Legi ńsko-Mr ągowskich (otoczenie jezior Legi ńskiego, Widry ńskiego i Dejnowa w południowej cz ęś ci gminy Reszel); • Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora O świn (w północnej cz ęś ci gmin Srokowo i Barciany, obejmuje m.in. dolin ę rzeki Omet).

Powierzchnia obszarów chronionego krajobrazu ogółem wynosi 34 620 ha (28,5% powierzchni powiatu).

Na terenie powiatu k ętrzy ńskiego znajduje si ę ponad 200 pomników przyrody (o Ŝywionej i nieo Ŝywionej). Ochron ą obj ęto przede wszystkim wiekowe okazy d ębów, buków, lip.

Ponadto, na terenie powiatu k ętrzy ńskiego wyznaczono obszary proponowane do wł ączenia w europejsk ą sie ć obszarów chronionych NATURA 2000 (pełna nazwa sieci to: Europejska Sie ć Ekologiczna Natura 2000).

Przez teren powiatu k ętrzy ńskiego (gminy Srokowo, Barciany i północna cz ęść gminy Korsze) przebiegałby rozległy obszar specjalnej ochrony „Warmi ńskie bociany” (kod PLB280014, obejmuj ący ogółem powierzchni ę blisko 360 tys. ha). Natomiast na terenie gminy K ętrzyn znajduje si ę proponowany specjalny obszar ochrony „Gierło Ŝ” (kod PLH280002).

5.2.4.2. Cele średniookresowe.

Celami strategicznymi w zakresie ochrony przyrody i bioró Ŝnorodno ści s ą: 1. Przywrócenie równowagi ekologicznej w zlewni rzeki Guber i na obszarach źródliskowych rzeki Omet. 2. Wzmo Ŝona ochrona siedlisk przyrodniczych w ramach sieci NATURA 2000.

5.2.4.3. Zadania.

Zadania w obr ębie celów zwi ązanych z ochron ą przyrody i bioró Ŝnorodno ści przedstawia tabela 14.

Tabela 14 Zadania w zakresie ochrony przyrody i bioró Ŝnorodno ści. CEL ZADANIE SPOSÓB WYKONANIA Cel strategiczny IV: Przywrócenie równowagi ekologicznej w zlewni rzeki Guber i na obszarach źródliskowych rzeki Omet WŁASNE IV.1. Renaturyzacja rzeki Guber Zadanie zostanie zrealizowane we współpracy z wraz z dopływami. IV.1.1. Opracowanie planu renaturyzacji rzeki powiatem bartoszyckim oraz samorz ądami gminnymi. Guber wraz z dopływami. Opracowanie planu zostanie powierzone firmie zewn ętrznej. WŁASNE IV.2. Renaturyzacja obszarów IV.2.1. Opracowanie planu Zadanie zostanie zrealizowane we współpracy z źródliskowych rzeki Omet. renaturyzacji obszarów źródliskowych samorz ądami gmin Barciany i Srokowo. Opracowanie rzeki Omet. planu zostanie powierzone firmie zewn ętrznej. Cel strategiczny V: Wzmo Ŝona ochrona siedlisk przyrodniczych w ramach sieci NATURA 2000 KOORDYNOWANE V.1.1. Utworzenie obszaru specjalnej ochrony V.1. Wdro Ŝenie na obszarze Zadanie b ędzie realizowane przez Ministerstwo „Warmi ńskie bociany” (kod powiatu sieci NATURA Środowiska i Wojewod ę. PLB280014). 2000. V.1.2. Utworzenie specjalnego obszaru Zadanie b ędzie realizowane przez Ministerstwo ochrony „Gierło Ŝ” (kod PLH280002). Środowiska i Wojewod ę. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA Dziennik Urz ędowy - 7383 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

5.2.5. Hałas.

5.2.5.1. Stan aktualny.

Mo Ŝna wyró Ŝni ć dwa podstawowe źródła hałasu pochodzenia antropogenicznego: • hałas komunikacyjny, • hałas przemysłowy.

W województwie warmi ńsko-mazurskim nie prowadzono pomiarów hałasu na ci ągach komunikacyjnych, a tylko w 3 miastach województwa, zatem o poziomie hałasu komunikacyjnego mo Ŝna wnioskowa ć na podstawie nat ęŜ enia ruchu.

Ruch komunikacyjny poza miastami powiatu k ętrzy ńskiego jest średnio i mało nasilony, zatem hałas komunikacyjny nie stanowi du Ŝego zagro Ŝenia. Najbardziej obci ąŜ one jest drogi to: • Kętrzyn-Mr ągowo, • Kętrzyn-Bartoszyce, • Biskupiec-Barciany-Węgorzewo.

Jednak równie Ŝ w przypadku tych dróg nie ma zagro Ŝenia przekrocze ń dopuszczalnego poziomu hałasu. Mog ą wyst ępowa ć pojedyncze przypadki nadmiernego nat ęŜ enia hałasu (niesprawne pojazdy, itp.). Wpływ na poziom hałasu komunikacyjnego ma równie Ŝ zły stan dróg w powiecie.

W miastach sytuacja jest odmienna, przy czym najgorsza jest w stolicy powiatu. W latach osiemdziesi ątych poziom hałasu komunikacyjnego był badany przez WIO Ś (wówczas OBiK Ś). Stwierdzono wówczas przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w śródmie ściu. W chwili obecnej nat ęŜ enie ruchu jest znacznie wi ększe, a zatem nale Ŝy si ę spodziewa ć, Ŝe hałas komunikacyjny jest równie Ŝ wy Ŝszy. Natomiast przebiegaj ąca przez powiat linia kolejowa nie stanowi znacz ącego źródła hałasu.

Hałas przemysłowy w powiecie k ętrzy ńskim wyst ępuje w pobli Ŝu najwi ększych zakładów: • POL-MOT-TUR-u SA w Biedaszkach, • Maspex-u Sp. z o.o. w Korszach, • REMY SA w Reszlu, • MEBELPLASTU SA w Reszlu, • Lesaffre Bio-Corporation w K ętrzynie, • Zakładów Odzie Ŝowych „Warmia” w K ętrzynie.

Obecnie zakłady te nie przekraczaj ą dopuszczalnego poziomu hałasu.

5.2.5.2. Cele średniookresowe.

Cel średniookresowy w zakresie ochrony przed hałasem jest nast ępuj ący: ograniczenie uci ąŜ liwo ści hałasowej .

5.2.5.3. Zadania.

Zadania w obr ębie celu zwi ązanego z ochron ą przed hałasem przedstawia tabela 15.

Tabela 15 Zadania w zakresie ochrony przed hałasem.

CEL ZADANIE SPOSÓB WYKONANIA Cel strategiczny VI: Ograniczenie uci ąŜ liwo ści hałasowej KOORDYNOWANE Wprowadzane zmiany (budowa obwodnic, poprawa VI.1.1. Uwzgl ędnianie zagadnie ń stanu nawierzchni ulic i dróg, zapewnienie płynno ści ograniczenia hałasu przy tras powinny zawsze uwzgl ędnia ć ograniczenie wprowadzeniu zmian w in Ŝynierii poziomu hałasu. Zadanie b ędzie realizowane przez VI.1. Skuteczna ochrona ruchu drogowego. samorz ądy gmin: K ętrzyn (miejska), Korsze i Reszel przed hałasem w oraz Zarz ądy Dróg. aglomeracjach miejskich Zadanie b ędzie realizowane przez samorz ąd gminy VI.1.2. Budowa ście Ŝek rowerowych w Kętrzyn (miejska). Zakłada się budow ę ok. 5000 m miastach. ście Ŝek rowerowych. VI.1.3. Stosowanie przeciwhałasowych Zadanie b ędzie realizowane przez podmioty rozwi ąza ń w zakładach gospodarcze. produkcyjnych. VI.2. Zachowanie dobrego WŁASNE klimatu akustycznego w VI.2.1. Wprowadzanie ogranicze ń u Ŝywania Stosowne zakazy zostan ą uchwalone przez Rad ę miejscach masowego motorowych jednostek pływaj ących Powiatu. wypoczynku. na jeziorach:Mój i Dejnowa. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

Dziennik Urz ędowy - 7384 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

5.2.6. Promieniowanie jonizuj ące i niejonizuj ące.

5.2.6.1. Stan aktualny.

Na terenie powiatu k ętrzy ńskiego wyst ępuj ą nast ępuj ące źródła promieniowania jonizuj ącego: • cztery źródła rentgenowskie: dwa w Reszlu i dwa w K ętrzynie, • dwa źródła zamkni ęte.

Wszystkie źródła s ą odpowiednio zabezpieczone i monitorowane w celu wychwycenia ewentualnych nieprawidłowo ści. W przypadku awarii, źródła te nie stanowi ą zagro Ŝenia dla s ąsiednich terenów. Skutki awarii mog ą mie ć wył ącznie lokalny charakter.

Na terenie powiatu k ętrzy ńskiego wyst ępuj ą nast ępuj ące źródła promieniowania niejonizuj ącego (inaczej zwanego oddziaływaniem elektromagnetycznym): • linie wysokiego napi ęcia 110 kV (K ętrzyn-Biskupiec, K ętrzyn-Gi Ŝycko, K ętrzyn-Korsze, K ętrzyn-Reszel, K ętrzyn- Mr ągowo I, K ętrzyn Mr ągowo II, K ętrzyn-Wydminy), • stacje bazowe telefonii komórkowej.

Wyst ępuj ący w powiecie k ętrzy ńskim poziom promieniowania niejonizuj ącego nie stwarza zagro Ŝenia dla ludzi i środowiska.

5.2.6.2. Cele średniookresowe.

Cel średniookresowy w zakresie ochrony przed promieniowaniem jonizuj ącym i niejonizuj ącym jest nast ępuj ący: zapewnienie utrzymania dopuszczalnego poziomu pól elektromagnetycznych w miejscach przebywania ludzi .

5.2.6.3. Zadania.

Zadania w obr ębie celu zwi ązanego z ochron ą przed promieniowaniem przedstawia tabela 16.

Tabela 16 Zadania w zakresie ochrony przed promieniowaniem. CEL ZADANIE SPOSÓB WYKONANIA Cel strategiczny VII: zapewnienie utrzymania dopuszczalnego poziomu pól elektromagnetycznych w miejscach przebywania ludzi WŁASNE VII.1. Eliminacja zagro Ŝeń Urz ędnicy Starostwa we współpracy z urz ędnikami Urz ędów wyst ępowania nadmiernego VII.1.1. Kontrola legalno ści stacji Gmin dokonaj ą inwentaryzacji stacji bazowych telefonii poziomu pól bazowych telefonii komórkowej, a nast ępnie stwierdz ą czy wszystkie posiadaj ą elektromagnetycznych. komórkowej w powiecie. wymagan ą dokumentacj ę (OO Ś i pozwolenie na emitowanie pól elektromagnetycznych). opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA 5.2.7. Nadzwyczajne zagro Ŝenia środowiska.

Na terenie powiatu k ętrzy ńskiego nie ma Ŝadnych obiektów mog ących zagra Ŝać bezpiecze ństwu biologicznemu lub chemicznemu. Nie ma te Ŝ zakładów, które mog ą by ć sprawc ą nadzwyczajnego zagro Ŝenia środowiska w my śl przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627, z pó źn. zm.).

Nie ma zatem potrzeby wyznaczania celów i planowania zada ń z zakresu bezpiecze ństwa chemicznego lub biologicznego, a tak Ŝe powa Ŝnych awarii.

5.3. Edukacja ekologiczna.

5.3.1.1. Stan aktualny.

Na terenie powiatu k ętrzy ńskiego edukacja ekologiczna jest prowadzona przede wszystkim w placówkach o światowych (szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach średnich). Dzieci i młodzie Ŝ uczestnicz ą w rozmaitych formach i programach edukacji ekologicznej prowadzonych w szkołach, jak równie Ŝ w szerszych akcjach typu: Sprz ątanie Świata, Wiosenne Sprz ątanie Warmii i Mazur, Dzie ń Ziemi, itp. Nauczyciele prowadz ący programy edukacyjne, w ramach podnoszenia kwalifikacji zdobywaj ą odpowiednie przygotowanie poprzez uczestnictwo w szkoleniach organizowanych przez Centra Edukacji Ekologicznej i inne placówki. W powiecie brak oferty edukacji ekologicznej skierowanej do dorosłych. Doro śli mog ą zwi ększa ć sw ą świadomo ść ekologiczn ą jedynie za po średnictwem mediów (telewizji, prasy, radia, Internetu). Gminy: Srokowo, Reszel, miasto K ętrzyn maj ą oficjalne strony internetowe ( www.srokowo.iaw.pl , www.reszel.ug.gov.pl, www.ketrzyn.ids.pl), na których jednak brakuje informacji o stanie i ochronie środowiska w gminach.

5.3.1.2. Cele średniookresowe.

Cel średniookresowy w zakresie edukacji ekologicznej jest nast ępuj ący: podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu . Dziennik Urz ędowy - 7385 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

5.3.1.3. Zadania.

Zadania w obr ębie celu zwi ązanego z edukacj ą ekologiczn ą przedstawia tabela 17.

Tabela 17 Zadania w zakresie edukacji ekologicznej. Cel Zadanie Sposób wykonania Cel strategiczny VIII: Podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu WŁASNE VIII.1.1. Zamieszczenie na stronie Odpowiedni ą informacj ę przygotuj ą pracownicy internetowej powiatu informacji o Starostwa Powiatowego. Konieczno ść aktualizacji stanie środowiska, jego ochronie informacji b ędzie weryfikowana co kwartał. VIII.1. Upowszechnianie i planach w tym zakresie. informacji o środowisku KOORDYNOWANE powiatu VIII.1.2. Zamieszczenie na stronach internetowych poszczególnych Odpowiedni ą informacj ę przygotuj ą pracownicy gmin informacji o stanie Urz ędów Gmin i Urz ędów Miast. Konieczno ść środowiska, jego ochronie i aktualizacji informacji b ędzie weryfikowana co kwartał. planach w tym zakresie. KOORDYNOWANE VIII.2. Podnoszenie świadomo ści VIII.2.1. Organizowanie konkursów i zaj ęć ekologicznej dzieci i Działania b ędą podejmowane przez poszczególne o tematyce ekologicznej w młodzie Ŝy. szkoły, organizacje pozarz ądowe, itp. szkołach powiatu k ętrzy ńskiego. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA 5.4. Zestawienie zada ń własnych powiatu.

Tabela 18 przedstawia zestawienie zada ń własnych powiatu.

Tabela 18 Zadania własne powiatu. JEDNOSTKA L.P. CEL ZADANIE ODPOWIEDZIALNA Cel strategiczny I: Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych 1. I.1. Zwi ększenie wykorzystania I.1.1. Opracowanie powiatowego planu wykorzystania Starostwo Powiatowe w odnawialnych źródeł energii odnawialnych źródeł energii Kętrzynie 2. I.2.1. Opracowanie i wdro Ŝenie zasad oszcz ędno ści I.2. Zmniejszenie energochłonno ści, wody, energii i materiałów w jednostkach Starostwo Powiatowe w materiałochłonno ści i wodochłonno ści podległych kompetencjom Starostwa Kętrzynie gospodarki komunalnej. Powiatowego (urz ędach, szkołach). 3. I.3.1. Prowadzenie bada ń jako ści gleby i ziemi oraz I.3. Utrzymanie jako ści gleb na poziomie co Starostwo Powiatowe w rejestru terenów o przekroczonym standardzie najmniej wymaganych standardów Kętrzynie jako ści gleby lub ziemi. 4. Starostwo Powiatowe w I.4. Zwi ększenie lesisto ści powiatu do 18% I.4.1. Aktualizacja klasyfikacji gruntów. Kętrzynie Cel III: Poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym 5. III.1. Ograniczenie niskiej emisji z palenisk indywidualnych. III.2. Zaprzestanie wykorzystywania jako opału w gospodarstwach indywidualnych III.1.1. Opracowanie i zrealizowanie akcji Starostwo Powiatowe w ró Ŝnego typu odpadów. informacyjnej na temat ró Ŝnych typów paliw. Kętrzynie III.3. Ograniczenie dominuj ącej pozycji w ęgla jako paliwa wykorzystywanego do celów grzewczych. Cel strategiczny IV: Przywrócenie równowagi ekologicznej w zlewni rzeki Guber i na obszarach źródliskowych rzeki Omet 6. Starostwa Powiatowe w IV.1. Renaturyzacja rzeki Guber wraz z IV.1.1. Opracowanie planu renaturyzacji rzeki Guber Kętrzynie, Bartoszycach i dopływami. wraz z dopływami. Mr ągowie, samorz ądy gminne 7. IV.2. Renaturyzacja obszarów źródliskowych IV.2.1. Opracowanie planu renaturyzacji obszarów Starostwo Powiatowe w rzeki Omet. źródliskowych rzeki Omet. Kętrzynie, samorz ądy gminne Cel strategiczny VI: Ograniczenie uci ąŜ liwo ści hałasowej 8. VI.2. Zachowanie dobrego klimatu VI.2.1 Wprowadzanie ogranicze ń u Ŝywania akustycznego w miejscach masowego motorowych jednostek pływaj ących na Samorz ąd powiatowy wypoczynku. jeziorach: Mój i Dejnowa. Cel strategiczny VII: zapewnienie utrzymania dopuszczalnego poziomu pól elektromagnetycznych w miejscach przebywania ludzi 9. VII.1. Eliminacja zagro Ŝeń wyst ępowania VII.1.1. Kontrola legalno ści stacji bazowych telefonii Starostwo Powiatowe w nadmiernego poziomu pól komórkowej w powiecie. Kętrzynie elektromagnetycznych. Cel strategiczny VIII: Podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu 10. VIII.1.1. Zamieszczenie na stronie internetowej VIII.1. Upowszechnianie informacji o Starostwo Powiatowe w powiatu informacji o stanie środowiska, jego środowisku powiatu Kętrzynie ochronie i planach w tym zakresie. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

Dziennik Urz ędowy - 7386 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Ogółem powiat k ętrzy ński b ędzie realizował 10 zada ń własnych w obr ębie 6 celów strategicznych.

5.5. Zestawienie zada ń koordynowanych.

Tabela 19 przedstawia zestawienie zada ń koordynowanych przez powiat.

Tabela 19 Zadania koordynowane przez powiat.

JEDNOSTKA L.P. CEL ZADANIE ODPOWIEDZIALNA Cel strategiczny I: Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych 1. I.1. Zwi ększenie wykorzystania I.1.2. Realizacja powiatowego planu Samorz ądy gminne odnawialnych źródeł energii wykorzystania OZE 2. I.2.2. Wdro Ŝenie zasad oszcz ędno ści wody, I.2. Zmniejszenie energochłonno ści, energii i materiałów w jednostkach materiałochłonno ści i wodochłonno ści Urz ędy Gmin podległych kompetencjom Urz ędów Gmin gospodarki komunalnej. (urz ędach, szkołach). 3. I.3.2. Zmniejszanie poziomu zakwaszenia gleb. Wła ściciele gruntów I.3. Utrzymanie jako ści gleb na poziomie 4. co najmniej wymaganych standardów I.3.3. Upowszechnianie zasad Kodeksu Dobrej ODR-y i szkoły rolnicze Praktyki Rolniczej. 5. I.4.2. Przeprowadzenie działa ń formalno- Samorz ądy gminne prawnych pod potrzeby zalesie ń I.4. Zwi ększenie lesisto ści powiatu do 18% 6. Lasy Pa ństwowe oraz I.4.3. Zalesienie ok. 900 ha gruntów. wła ściciele gruntów. 7. I.5.1. Stosowanie technologii nie powoduj ących UŜytkownicy złó Ŝ, I.5. Eksploatacja kopalin nie zagra Ŝaj ąca istotnej zmiany poziomu wód. samorz ądy gminne. 8. środowisku. I.5.2. Sukcesywna rekultywacja terenów UŜytkownicy złó Ŝ. poeksploatacyjnych Cel strategiczny II: Dobra jako ść wód w powiecie k ętrzy ńskim 9. II.1.1. Budowa 3 i modernizacja 1 oczyszczalni ścieków w ramach projektu „Ochrona II.1. Oczyszczanie 95% ścieków zlewni rzeki Guber przed Samorz ądy gminne komunalnych w wysokosprawnych zanieczyszczeniami ze źródeł oczyszczalniach ścieków. punktowych” 10. II.1.2. Budowa komunalnej oczyszczalni ścieków Samorz ądy gminne w Srokowie. 11. II.2.1. Budowa systemów kanalizacyjnych w II.2. Obj ęcie 95% mieszka ńców miast i ramach projektu „Ochrona zlewni rzeki 41% mieszka ńców wsi systemem Samorz ądy gminne Guber przed zanieczyszczeniami ze źródeł kanalizacji sanitarnej punktowych” 12. II.3.1. Opracowanie i wdro Ŝenie zasad kontroli Urz ędy Gmin, samorz ądy prawidłowo ści gospodarki ściekowej w II.3. Prawidłowa, zgodna ze standardami gminne UE, gospodarka ściekowa w 90% gospodarstwach wiejskich. 13. gospodarstw wiejskich. II.3.2. Budowa urz ądze ń do przechowywania odchodów zwierz ęcych. Wła ściciele gospodarstw 14. II.4. Prawidłowa gospodarka rolna, nie II.4.1. (Analogiczne jak zadanie I.3.3.) zagra Ŝaj ąca jako ści wód Upowszechnianie zasad Kodeksu Dobrej ODR-y i szkoły rolnicze powierzchniowych. Praktyki Rolniczej. 15. II.5.1. Zało Ŝenie monitoringu wpływu istniej ących Ministerstwo Środowiska, składowisk odpadów i mogilnika na jako ść samorz ądy gminne wód podziemnych. 16. II.5.2. Sporz ądzenie planu gospodarowania II.5. Dobra jako ść wód podziemnych. wodami na obszarze dorzecza dla Ministerstwo Środowiska i opracowania regionalnej dokumentacji RZGW Warszawa. hydrogeologicznej dla zbiornika wód podziemnych GZWP 208 Biskupiec. Cel III: Poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym 17. III.1. Ograniczenie niskiej emisji z palenisk III.1.2. Rozbudowa sieci ciepłowniczej w Samorz ądy gminne, spółki indywidualnych. miastach. ciepłownicze, u Ŝytkownicy 18. III.2. Zaprzestanie wykorzystywania jako opału w gospodarstwach indywidualnych ró Ŝnego typu III.1.3. Dostosowanie niektórych kotłowni odpadów. węglowych do spalania innego typu Samorz ądy gminne III.3. Ograniczenie dominuj ącej pozycji paliwa. węgla jako paliwa wykorzystywanego do celów grzewczych. 19. III.4.1. (Analogicznie jak zadanie II.3.2) Budowa urz ądze ń do przechowywania odchodów Wła ściciele gospodarstw. III.4. Ograniczenie emisji amoniaku i zwierz ęcych. metanu z du Ŝych gospodarstw 20. III.4.2. (Analogiczne jak zadanie I.3.3. i II.4.1.) hodowlanych. Upowszechnianie zasad Kodeksu Dobrej ODR-y i szkoły rolnicze Praktyki Rolniczej. Dziennik Urz ędowy - 7387 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

JEDNOSTKA L.P. CEL ZADANIE ODPOWIEDZIALNA Cel strategiczny V: Wzmo Ŝona ochrona siedlisk przyrodniczych w ramach sieci NATURA 2000 21. V.1.1. Utworzenie obszaru specjalnej ochrony Ministerstwo Środowiska, V.1. Wdro Ŝenie na obszarze powiatu sieci „Warmi ńskie bociany” (kod PLB280014). Wojewoda. 22. NATURA 2000. V.1.2. Utworzenie specjalnego obszaru ochrony Ministerstwo Środowiska, „Gierło Ŝ” (kod PLH280002). Wojewoda. Cel strategiczny VI: Ograniczenie uci ąŜ liwo ści hałasowej 23. VI.1.1. Uwzgl ędnianie zagadnie ń ograniczenia hałasu przy wprowadzeniu zmian w Samorz ądy gminne in Ŝynierii ruchu drogowego. VI.1. Skuteczna ochrona przed hałasem w 24. Samorz ąd gminy K ętrzyn aglomeracjach miejskich VI.1.2. Budowa ście Ŝek rowerowych w miastach. (miejska). 25. VI.1.3. Stosowanie przeciwhałasowych Podmioty gospodarcze. rozwi ąza ń w zakładach produkcyjnych. Cel strategiczny VIII: Podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu 26. VIII.1.2. Zamieszczenie na stronach VIII.1. Upowszechnianie informacji o internetowych poszczególnych gmin Urz ędy Gmin, Miast środowisku powiatu informacji o stanie środowiska, jego ochronie i planach w tym zakresie. 27. VIII.2.1. Organizowanie konkursów i zaj ęć o VIII.2. Podnoszenie świadomo ści Szkoły, organizacje tematyce ekologicznej w szkołach ekologicznej dzieci i młodzie Ŝy. pozarz ądowe, itp. powiatu k ętrzy ńskiego. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

Ogółem powiat k ętrzy ński b ędzie koordynował realizacj ę 27 zada ń w obr ębie 7 celów strategicznych.

6. NARZ ĘDZIA I INSTRUMENTY REALIZACJI.

6.1. Zagadnienia instytucjonalne - stan aktualny.

W powiecie k ętrzy ńskim zagadnieniami ochrony środowiska zajmuje si ę Starostwo Powiatowe w K ętrzynie. W strukturze Starostwa wydzielono odr ębn ą jednostk ę do spraw ochrony środowiska: Wydział Rolnictwa, Le śnictwa i Ochrony Środowiska. Sprawami ochrony środowiska zajmuj ą si ę: • inspektor (gospodarka wodno-ściekowa), • podinspektor (gospodarka odpadami, inwestycje w ochronie środowiska), • młodszy referent (edukacja ekologiczna, ochrona powietrza, ochrona przed hałasem). Teren powiatu le Ŝy w kompetencjach nast ępuj ących instytucji, zajmuj ących si ę zagadnieniami ochrony środowiska: • Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie, • Regionalny Zarz ąd Gospodarki Wodnej w Warszawie, Inspektorat w Gi Ŝycku: gospodarka wodna, • Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w K ętrzynie: higiena środowiska, czynno ści kontrolne.

Jedyn ą organizacj ą pozarz ądow ą, której podstawowym celem statutowym jest ochrona środowiska jest Liga Ochrony Przyrody – Oddział w K ętrzynie. Ponadto, pewne elementy zwi ązane z ochron ą środowiska zawiera statut Forum Inicjatyw Lokalnych z K ętrzyna („Podejmowanie i prowadzenie wszelkich inicjatyw i wspieranie działa ń gospodarczych, społecznych, edukacyjnych i ekologicznych”).

6.2. Rola powiatu jako koordynatora działa ń w zakresie ochrony środowiska.

W ramach realizacji niniejszego programu, powiat b ędzie pełnił rol ę koordynatora przy realizacji 27 zaplanowanych działa ń. Wi ększo ść z tych działa ń b ędzie realizowana przez samorz ądy gminne b ądź Urz ędy Gmin (Miast). W celu umo Ŝliwienia powiatowi pełnienia funkcji koordynacyjnej, niezb ędne jest stworzenie odpowiedniej struktury organizacyjnej na potrzeby realizacji programu ochrony środowiska.

Struktura organizacyjna realizacji programu zostanie stworzona w oparciu o istniej ący Wydział Rolnictwa, Le śnictwa i Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w K ętrzynie. Spo śród pracowników Wydziału zostanie wyznaczona osoba, która b ędzie pełni ć funkcj ę koordynatora d/s realizacji programu ochrony środowiska (w ramach dotychczasowych obowi ązków). Analogiczni koordynatorzy zostan ą wyznaczeni w Urz ędach Gmin (Miast). Koordynator powiatowy i gminni będą tworzy ć zespół d/s realizacji programów ochrony środowiska.

Zespół b ędzie odbywa ć regularne spotkania (nie rzadziej, ni Ŝ co pół roku), na których b ędzie omawiana realizacja poszczególnych zada ń programu oraz b ędą sygnalizowane ewentualne problemy. Spotkania takie b ędą tak Ŝe słu Ŝyć wymianie do świadcze ń. W zale Ŝno ści od potrzeb, w zebraniach zespołu mog ą uczestniczy ć przedstawiciele instytucji odpowiedzialnych za realizacj ę pozostałych zada ń programu (ODR-ów, Lasów Pa ństwowych, szkół, przedsi ębiorców, rolników, itd.).

Koordynator powiatowy b ędzie odpowiedzialny za: • zwoływanie i prowadzenie spotka ń zespołu d/s realizacji programów, • informowanie koordynatorów gminnych o wszelkich inicjatywach zwi ązanych z realizacj ą programu, Dziennik Urz ędowy - 7388 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

• kontakty z osobami trzecimi, których współpraca b ędzie niezb ędna przy realizacji programu (np. nauczyciele, firmy zewn ętrzne realizuj ące prace zlecone przez powiat w ramach realizacji programu, itp.), • kontakty z instytucjami szczebla regionalnego i krajowego podczas realizacji zada ń koordynowanych przez te instytucje.

Koordynator powiatowy b ędzie ponadto czuwał nad prawidłow ą realizacj ą zada ń własnych powiatu oraz monitorował post ęp prac. Kompetencje koordynatora w zakresie kontroli realizacji programu rozwini ęto w punkcie 9.1. Brak organizacji pozarz ądowych, których działania byłyby zwi ązane ze sprawami środowiska jest niekorzystny z punktu widzenia przyci ągania środków na realizacj ę zada ń, szczególnie zwi ązanych z edukacj ą ekologiczn ą. Dlatego Starostwo Powiatowe b ędzie dokłada ć stara ń, aby grupy społeczne podejmuj ące inicjatywy w ochronie środowiska formalizowały swój status, zawi ązuj ąc stowarzyszenia lub inne organizacje o podobnym charakterze. Starostwo b ędzie otacza ć je szczególna opiek ą i słu Ŝyć wsparciem doradczym. B ędzie tak Ŝe – w razie potrzeby – partnerem w realizacji inicjatyw.

6. 3. Ramy prawne.

Najwa Ŝniejsze akty prawne, które b ędą regulowa ć realizacj ę programu ochrony środowiska to: 1) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z pó źn. zm.). 2) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z pó źn. zm.). 3) Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z pó źn. zm.). 4) Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085). 5) Ustawa z dnia 13 wrze śnia 1996 r. o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z pó źn. zm.).

Z punktu widzenia ochrony wód - a szczególnie osi ągnięcia celu strategicznego II.4.: „prawidłowa gospodarka rolna, nie zagra Ŝaj ąca jako ści wód powierzchniowych” - wa Ŝna jest tak Ŝe ustawa z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawo Ŝeniu (Dz. U. Nr 89, poz. 991).

Ustawy te, wraz z aktami wykonawczymi – rozporz ądzeniami, stanowi ą instrument prawny, który zostanie wykorzystany, szczególnie przy realizacji zada ń polegaj ących na egzekwowaniu stosowania prawa (zadania: II.3.1., VII.1.1.). W art. 379 prawa ochrony środowiska ustawodawca stwierdza, Ŝe organy ochrony środowiska (starosta, wójtowie, burmistrzowie) sprawuj ą kontrol ę nad przestrzeganiem i stosowaniem przepisów o ochronie środowiska. Do dokonywania kontroli s ą upowa Ŝnieni pracownicy urz ędów (Starostwa, Urz ędów Gmin, Miast) wyznaczeni przez starost ę, wójtów lub burmistrza. Maj ą oni prawo: • wst ępu na teren nieruchomo ści, • przeprowadzenia czynno ści kontrolnych, • Ŝą dania pisemnych lub ustnych informacji maj ących zwi ązek z przedmiotem kontroli, • Ŝą dania okazania dokumentów i udost ępnienia wszelkich danych maj ących związek z przedmiotem kontroli.

Takie narz ędzie umo Ŝliwia zrealizowanie działania II.3.1.: opracowanie i wdro Ŝenie zasad kontroli prawidłowo ści gospodarki ściekowej w gospodarstwach wiejskich. Kontrolerzy b ędą mogli w oparciu o ustaw ę przeprowadzi ć działania kontrolne. Dodatkowym wzmocnieniem prawnym mog ą si ę sta ć stosowne uchwały rad gmin, dotycz ące obowi ązków mieszka ńców w zakresie np. udokumentowania prawidłowo ści prowadzonej gospodarki ściekowej (w gminach, w których takich uchwał jeszcze nie podj ęto).

Ponadto, niektóre zadania niniejszego programu wynikaj ą z zapisów prawa. Dotyczy to w szczególno ści zadania: • I.3.1.: prowadzenie bada ń jako ści gleby i ziemi oraz rejestru terenów o przekroczonym standardzie jako ści gleby lub ziemi (obowi ązek nało Ŝony na starost ę na mocy art. 109, ust. 2 i art. 110 ustawy – Prawo ochrony środowiska) • II.3.1.: opracowanie i wdro Ŝenie zasad kontroli prawidłowo ści gospodarki ściekowej w gospodarstwach wiejskich, w trakcie którego b ędzie dokonana aktualizacja ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków (obowi ązek prowadzenia ewidencji tych urz ądze ń jest nało Ŝony na gminy na mocy art. 3, ust. 3 ustawy o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach).

Kontrola legalno ści działaj ących stacji bazowych telefonii komórkowej (zadanie VII.1.1.) powinna stwierdzi ć, czy stacje, których u Ŝytkowanie rozpocz ęto po 1 pa ździernika 2001 r. maj ą wa Ŝne pozwolenie na emitowanie pól elektromagnetycznych, zgodnie z ustaw ą - Prawo ochrony środowiska (art. 234) oraz ustaw ą o wprowadzeniu ustawy - prawo ochrony środowiska ... (art. 20). Stacje bazowe, których u Ŝytkowanie rozpocz ęto przed tym terminem, powinny uzyska ć takie pozwolenie do dnia 31 grudnia 2005 r.

6.4. Mechanizmy finansowania zada ń ochrony środowiska.

Finansowanie zada ń ochrony środowiska mo Ŝe by ć realizowane przy u Ŝyciu nast ępuj ących źródeł: • środki własne gmin i powiatów (w tym komercyjne kredyty z banków), • środki własne przedsi ębiorstw (w tym komercyjne kredyty z banków), • środki Narodowego, Wojewódzkiego, Powiatowego i Gminnych Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (po Ŝyczki i dotacje), • preferencyjne kredyty instytucji finansuj ących zadania ochrony środowiska (BO Ś), • środki funduszy Unii Europejskiej (ISPA, Sapard, Fundusz Spójno ści, Fundusze Strukturalne – Fundusz Rozwoju Regionalnego).

Dziennik Urz ędowy - 7389 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Najwa Ŝniejsze, z punktu widzenia powiatowego programu ochrony środowiska, s ą nast ępuj ące źródła zewn ętrzne: • Narodowy, Wojewódzki, Powiatowy i Gminne Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – w zale Ŝno ści od skali zadania, • Sapard (do 2006 r.): - w ramach schematu 3.2: „Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków komunalnych” pomoc finansowa mo Ŝe by ć przeznaczona na wspieranie inwestycji zwi ązanych z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków komunalnych, tj.: na budow ę i/lub rozbudow ę: oczyszczalni ścieków z sieci ą kanalizacyjn ą lub samej sieci kanalizacyjnej. Minimalny poziom pomocy finansowej nie mo Ŝe by ć ni Ŝszy ni Ŝ 40% kosztów inwestycji, a maksymalny nie mo Ŝe przekroczy ć 75% kosztów inwestycji. Maksymalna kwota pomocy finansowej dla gmin wynosi 1 700 000 PLN (dla zwi ązków gmin - kwota wynikaj ąca z przemno Ŝenia 1 700 000 PLN przez liczb ę gmin uczestnicz ących w inwestycji); - w ramach schematu 3.5.: „Zaopatrzenie w energi ę przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii” pomoc finansowa mo Ŝe by ć przeznaczona na wsparcie inwestycji zwi ązanych z zaopatrzeniem w energi ę z odnawialnych źródeł energii (wiatru, wody, sło ńca) albo przy wykorzystaniu biogazu lub biomasy, szczególnie słomy i odpadowego drewna. Minimalny poziom pomocy finansowej nie mo Ŝe by ć ni Ŝszy ni Ŝ 40% kosztów inwestycji, a maksymalny nie mo Ŝe przekroczy ć 75% kosztów inwestycji. Maksymalna kwota pomocy finansowej dla gmin wynosi 420 000 PLN (dla zwi ązków gmin - kwota wynikaj ąca z przemno Ŝenia 420 000 PLN przez liczb ę gmin uczestnicz ących w inwestycji); - w ramach działania 2: „Inwestycje w gospodarstwach rolnych” pomoc finansowa mo Ŝe by ć przeznaczona m.in. na budow ę i zakup urz ądze ń lub budowli do przechowywania lub zagospodarowania odchodów zwierz ęcych. Maksymalna kwota pomocy finansowej na ten cel dla jednego rolnika wynosi 170 000 PLN; • Fundusz Rozwoju Regionalnego – na podstawie Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR): - w ramach priorytetu I: „rozbudowa i modernizacja infrastruktury słu Ŝą cej wzmacnianiu konkurencyjno ści regionów”, działania I.2.: „Infrastruktura ochrony środowiska” finansowane b ędą zadania o warto ści co najmniej 2 mln EUR. Maksymalna kwota dofinansowania dla jednostek samorz ądu to 75-80%, dla przedsi ębiorców 35%. - w ramach priorytetu III: „rozwój lokalny”, działania III.1.: „Infrastruktura lokalna” finansowane b ędą działania j.w. • Fundusz Spójno ści dla projektów zgodnych z celami polityki ekologicznej UE: ochrona, zachowanie i poprawa jako ści środowiska oraz oszcz ędne i racjonalne wykorzystywanie zasobów naturalnych. Fundusz jest skierowany w pierwszej kolejno ści do samorz ądów terytorialnych i zwi ązków gmin. Minimalna warto ść projektu to 10 mln EUR.

W przypadku korzystania ze źródeł zewn ętrznych konieczne b ędzie staranne i szczegółowe zaplanowanie poszczególnych zada ń (projektów) i opracowanie wymaganej dokumentacji projektów.

6.5. Dost ęp do informacji i udział społecze ństwa.

Prawo ochrony środowiska gwarantuje dost ęp społecze ństwa do informacji o stanie środowiska. Szczegółowo spraw ę dost ępu do informacji reguluje rozporz ądzenie ministra środowiska z dnia 1 pa ździernika 2002 r. w sprawie sposobu udost ępniania informacji o środowisku (Dz. U. Nr 176, poz. 1453). Niniejszy program uwzgl ędnia realizacj ę zada ń zwi ązanych z dost ępem społecze ństwa do informacji o środowisku, i to w wi ększym zakresie ni Ŝ jest to wymagane prawem (starosta jest obowi ązany do udost ępnienia za po średnictwem elektronicznych środków przekazu informacji o badaniach jako ści gleby oraz rejestru terenów, na których nast ąpiło przekroczenie standardów jako ści gleby i ziemi). Zadania zwi ązane z realizacj ą celów edukacji ekologicznej (VIII.1.1. i VIII.1.2.) dotycz ą umieszczenia na stronach internetowych powiatu oraz poszczególnych gmin obszernej informacji o jako ści i stanie środowiska na terenie powiatu i gmin oraz o planach w zakresie przedsi ęwzi ęć ochrony środowiska. Informacja b ędzie aktualizowana nie rzadziej ni Ŝ co kwartał.

7. WSPÓŁPRACA PRZYGRANICZNA.

Powiat k ętrzy ński graniczy od północy z Rosj ą (Obwodem Kaliningradzkim, Rejonem Prawdinskim). Nawiązanie współpracy przygranicznej z Rejonem Prawdinskim (odpowiednik polskiego powiatu) w zakresie projektów ochrony środowiska mo Ŝe mie ć miejsce w oparciu o nast ępuj ące podstawy: • umowa o współpracy podpisana przez Starost ę K ętrzy ńskiego i władze Rejonu Prawdinskiego w dniu 12 lipca 2001 r., • Euroregion „Bałtyk”. Umowa o współpracy z Rejonem Prawdinskim obejmuje w zasadzie wszelkie formy współpracy, równie Ŝ w zakresie przedsi ęwzi ęć ochrony środowiska.

Euroregiony to obszary transgraniczne, w ramach których prowadzona jest współpraca mi ędzy jednostkami reprezentuj ącymi regiony dwóch lub wi ęcej pa ństw (jednostki samorz ądu terytorialnego). Ka Ŝdy z nich jest powoływany na podstawie prawa wewn ętrznego danego pa ństwa. Celem euroregionów jest rozwój współpracy gospodarczej, rozbudowa infrastruktury, ochrona środowiska, turystyka i działalno ść kulturalno-edukacyjna. Cały obszar powiatu k ętrzy ńskiego wchodzi w skład Euroregionu „Bałtyk”. Działa on na obszarze: Danii, Szwecji, Łotwy, Litwy, Rosji i Polski. Jednak członkiem Stowarzyszenia Gmin RP Euroregionu „Bałtyk” z terenu powiatu k ętrzy ńskiego jest jedynie gmina Barciany.

W ramach Euroregionu „Bałtyk” od 1998 r. s ą realizowane projekty, w których wspólnie uczestnicz ą członkowie z poszczególnych krajów nale Ŝą cych do euroregionu. Środki finansowe, którymi dotychczas zarz ądzało Stowarzyszenie Gmin RP Euroregionu „Bałtyk” pochodziły z Funduszu Małych Projektów PHARE.

Dziennik Urz ędowy - 7390 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

W 2001 r. opracowano „Strategi ę rozwoju Euroregionu ‘Bałtyk’ – polski komponent”. Czwartym priorytetem przyj ętej strategii jest ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego. Powiat k ętrzy ński planuje rozpocz ąć aktywne uczestnictwo w działaniach Euroregionu „Bałtyk”. O ile tak ą ch ęć wyka Ŝą władze Rejonu Prawdinskiego, mo Ŝliwe b ędzie realizowanie wspólnych projektów w zakresie ochrony środowiska. Ponadto, aktywnej współpracy z o ściennymi powiatami (szczególnie bartoszyckim i mr ągowskim) b ędzie wymaga ć zadanie IV.1.1. dotycz ące opracowania planu renaturyzacji zlewni rzeki Guber.

8. HARMONOGRAM I NAKŁADY.

8.1. Harmonogram realizacji.

W tabeli 20 przedstawiono harmonogram realizacji poszczególnych zada ń.

Dziennik Urz ędowy - 7391 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7392 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7393 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

8.2. nakłady.

Koszty realizacji programu ochrony środowiska powiatu k ętrzy ńskiego oszacowano w oparciu o poziom cen stałych netto z wrze śnia 2003 r.

W tabeli 21 przedstawiono koszty realizacji poszczególnych zada ń. Poniewa Ŝ cz ęść zada ń własnych powiatu oraz zada ń realizowanych przez gminy b ędzie wykonywana przez pracowników Starostwa i Urz ędów w ramach normalnych obowi ązków słu Ŝbowych, z kosztów wyodr ębniono nakłady finansowe, rozumiane jako faktyczne wydatki na realizacj ę programu.

Całkowite koszty realizacji programu w latach 2004-2006 (bez zada ń II.5.1., II.5.2., V1.1., V.1.2.) wynios ą 39 443,4 tys. PLN, z czego nakłady finansowe wynios ą 39 079,0 tys. PLN. Nakłady finansowe na realizacj ę zada ń własnych powiatu wynios ą 147 tys. PLN.

Ponad 78% kosztów stanowi ą koszty realizacji celu II: dobra jako ść wód w powiecie k ętrzy ńskim . Kolejne pod wzgl ędem wysokości kosztów realizacji s ą cele: I – racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych i III – poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym (rys. 6).

Dziennik Urz ędowy - 7394 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7395 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7396 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7397 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

8.3. Źródła finansowania.

Na rys. 7 przedstawiono nakłady na realizacj ę zada ń własnych powiatu w kolejnych latach realizacji programu.

Źródłem finansowania zada ń własnych powiatu b ędą środki własne oraz środki pozyskane z Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Podstawowe źródła finansowania zada ń koordynowanych (bior ąc pod uwag ę tylko nakłady finansowe) to: • ok. 61% (23,7 mln PLN) b ędą stanowi ć środki funduszy Unii Europejskiej (przede wszystkim Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójno ści), • ok. 6% (2,3 mln PLN) b ędą stanowi ć środki pozostałych funduszy (WFO ŚiGW, PFO ŚiGW, GFO ŚiGW, Sapard i inne), • ok. 33% (13,1 mln PLN) b ędą stanowi ć środki własne jednostek odpowiedzialnych za realizacj ę zada ń (w tym preferencyjne i komercyjne kredyty bankowe).

9. KONTROLA REALIZACJI PROGRAMU.

9.1. Procedury kontroli.

Zgodnie z wymogiem art. 18 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska, Zarz ąd Powiatu b ędzie co 2 lata dokonywa ć oceny realizacji programu i przygotowywa ć raporty z wykonania programu. Raporty te b ędą przedstawione Radzie Powiatu. Zatem pierwsza ocena realizacji niniejszego programu zostanie dokonana pod koniec 2005 r., a druga pod koniec 2007 r. Ocena realizacji programu b ędzie zawiera ć: • kontrol ę zgodno ści wykonania zada ń wyszczególnionych w niniejszym programie z harmonogramem realizacji programu na lata 2004-2007; • ocen ę realizacji celów i działa ń okre ślonych w programie opart ą na wska źnikach realizacji programu. Jednak, aby w pełni zabezpieczy ć zgodn ą z planem realizacj ę zada ń, powiatowy koordynator d/s realizacji programu będzie dokonywał okresowej kontroli realizacji. W trakcie spotka ń z gminnymi koordynatorami (nie rzadziej ni Ŝ co pół roku) będzie zbierał informacje dotycz ące stanu realizacji poszczególnych zada ń. Informacje zbierane od gminnych koordynatorów będą w szczególno ści dotyczy ć wydatkowanych środków i/lub efektów zrealizowanych działa ń. Ponadto, koordynator powiatowy b ędzie gromadził informacje od pozostałych instytucji, odpowiedzialnych za wdra Ŝanie zada ń programu (ODR-y, RZGW, Wojewoda, itd.) Uzyskane informacje b ędą przez powiatowego koordynatora zapisywane w formie krótkich raportów, które b ędą tak Ŝe zawiera ć dane na temat stanu realizacji zada ń własnych powiatu. Koordynator b ędzie porównywał zebrane informacje z zało Ŝeniami niniejszego programu oraz ze wska źnikami realizacji programu. W razie znacz ących opó źnie ń w realizacji programu, powiatowy koordynator b ędzie informował o tym fakcie oraz o przyczynach opó źnie ń Zarz ąd Powiatu, a ten – w miar ę mo Ŝliwo ści – podejmie stosowne działania. Pierwsza ocena realizacji programu zostanie sporz ądzona na podstawie informacji zgromadzonych przez koordynatora powiatowego.

9.2. Wska źniki realizacji programu.

W tabeli 22 przedstawiono wska źniki realizacji celów programu, wraz z terminami ich osi ągni ęcia.

Dziennik Urz ędowy - 7398 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Tabela 22 Wska źniki realizacji celów programu.

ŹRÓDŁO INFORMACJI CEL WSKA ŹNIK I TERMIN REALIZACJI O WSKA ŹNIKU Cel strategiczny I: Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych Do ko ńca 2006 r.: Powstanie na terenie powiatu co najmniej 5 I.1. Zwi ększenie wykorzystania instalacji wykorzystuj ących odnawialne źródła energii Dane Urz ędów Gmin i odnawialnych źródeł energii (zwi ększenie liczby instalacji z 15 w chwili obecnej do 20), Urz ędów Miast obsługuj ących obiekty inne ni Ŝ jednorodzinne domy mieszkalne. I.2. Zmniejszenie energochłonno ści, Do ko ńca 2007 r.: spadek zu Ŝycia wody i energii elektrycznej w Dane Starostwa materiałochłonno ści i wodochłonno ści budynkach Urz ędów Gmin, Miast, Starostwa oraz w szkołach na Powiatowego, Urz ędów gospodarki komunalnej. terenie powiatu. Gmin i Urz ędów Miast I.3. Utrzymanie jako ści gleb na poziomie Do ko ńca 2007 r.: Przeprowadzenie wapnowania 80% gleb Dane ODR i Starostwa co najmniej wymaganych standardów bardzo kwa śnych i kwa śnych (10 300 ha) Powiatowego Do ko ńca 2007 r.: Powierzchnia lasów w powiecie wzro śnie do Dane Lasów I.4. Zwi ększenie lesisto ści powiatu do 18% 21 800 ha. Pa ństwowych I.5. Eksploatacja kopalin nie zagra Ŝaj ąca W ci ągu całego okresu: Brak sygnałów o zmianach poziomu wód Dane Urz ędów Gmin środowisku. gruntowych spowodowanych eksploatacj ą kopalin. Cel strategiczny II: Dobra jako ść wód w powiecie k ętrzy ńskim II.1. Oczyszczanie 95% ścieków Do ko ńca 2007 r.: zatrzymywanie w oczyszczalniach Dane z oczyszczalni komunalnych w wysokosprawnych nast ępuj ących ilo ści zanieczyszcze ń: 1300 t/rok BZT, 70 t/rok P, ścieków. oczyszczalniach ścieków. 230 t/rok N. II.2. Obj ęcie 95% mieszka ńców miast i Do ko ńca 2007 r.: z systemu kanalizacji sanitarnej b ędzie Dane Urz ędów Gmin i 41% mieszka ńców wsi systemem korzysta ć 36 800 mieszka ńców miast i 12 800 mieszka ńców wsi. Miast. kanalizacji sanitarnej II.3. Prawidłowa, zgodna ze standardami Do ko ńca 2005 r.: 7 600 gospodarstw domowych na wsi b ędzie UE, gospodarka ściekowa w 90% korzysta ć z kanalizacji, przydomowych oczyszczalni lub Dane Urz ędów Gmin gospodarstw wiejskich. szczelnych, regularnie opró Ŝnianych zbiorników bezodpływowych II.4. Prawidłowa gospodarka rolna, nie Do ko ńca 2007 r.: 50% gospodarstw rolnych b ędzie zagra Ŝaj ąca jako ści wód wyposa Ŝonych w urz ądzenia do przechowywania nawozów Dane ODR powierzchniowych. (szczelne płyty, zbiorniki). W latach 2004-2007: Utrzymanie lub poprawa klasyfikacji uj ęć II.5. Dobra jako ść wód podziemnych. wody na terenie powiatu, badanych w ramach monitoringu jako ści Dane WIO Ś wód podziemnych. Cel III: Poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym III.1. Ograniczenie niskiej emisji z palenisk indywidualnych. III.2. Zaprzestanie wykorzystywania jako W 2007 r.: Średnie roczne st ęŜ enie zanieczyszcze ń powietrza w opału w gospodarstwach Kętrzynie Dane Wojewódzkiej Stacji 3 indywidualnych ró Ŝnego typu SO 2 – 2 µg/m Sanitarno- 3 odpadów. NO x – 19 µg/m Epidemiologicznej III.3. Ograniczenie dominuj ącej pozycji Pył – 19 µg/m 3 węgla jako paliwa wykorzystywanego do celów grzewczych. III.4. Ograniczenie emisji amoniaku i Do ko ńca 2007 r.: 50% gospodarstw rolnych b ędzie metanu z du Ŝych gospodarstw wyposa Ŝonych w urz ądzenia do przechowywania nawozów Dane ODR hodowlanych. (szczelne płyty, zbiorniki). Cel strategiczny IV: Przywrócenie równowagi ekologicznej w zlewni rzeki Guber i na obszarach źródliskowych rzeki Omet IV.1. Renaturyzacja rzeki Guber wraz z Dane Starostwa Do ko ńca 2007 r.: Gotowy plan renaturyzacji rzeki Guber. dopływami. Powiatowego IV.2. Renaturyzacja obszarów Do ko ńca 2007 r.: Gotowy plan renaturyzacji obszarów Dane Starostwa źródliskowych rzeki Omet. źródliskowych rzeki Omet. Powiatowego Cel strategiczny V: Wzmo Ŝona ochrona siedlisk przyrodniczych w ramach sieci NATURA 2000 V.1. Wdro Ŝenie na obszarze powiatu Do ko ńca 2007 r.: utworzenie OSO PLB280014, SOO Dane Starostwa sieci NATURA 2000. PLH280002 Powiatowego Cel strategiczny VI: Ograniczenie uci ąŜ liwo ści hałasowej VI.1. Skuteczna ochrona przed hałasem w W latach 2004-2007: nie wi ęcej ni Ŝ 1 przypadek przekroczenia Dane WIO Ś aglomeracjach miejskich norm hałasu przez zakłady produkcyjne. VI.2.Zachowanie dobrego klimatu Do ko ńca 2005 r.: Zwi ększenie liczby jezior obj ętych stref ą ciszy o Dane Starostwa akustycznego w miejscach 2 jeziora. Powiatowego masowego wypoczynku. Cel strategiczny VII: zapewnienie utrzymania dopuszczalnego poziomu pól elektromagnetycznych w miejscach przebywania ludzi VII.1. Eliminacja zagro Ŝeń wyst ępowania Do ko ńca 2004 r.: Wszystkie istniej ące stacje bazowe telefonii Dane Starostwa nadmiernego poziomu pól komórkowej b ędą posiada ć dokumentacj ę wymagan ą prawem. Powiatowego elektromagnetycznych. Cel strategiczny VIII: Podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu Dane Starostwa VIII.1. Upowszechnianie informacji o Do ko ńca 2004 r.: zamieszczenie informacji o środowisku na Powiatowego i Urz ędów środowisku powiatu stronach internetowych powiatu i gmin. Gmin (Miast) W latach 2004-2007: przeprowadzenie co najmniej 4 działa ń Dane Starostwa, szkół i VIII.2. Podnoszenie świadomo ści edukacyjnych o charakterze ekologicznym (konkursów, akcji organizacji ekologicznej dzieci i młodzie Ŝy. informacyjnych, itp.), w których b ędzie brało udział co najmniej 50 pozarz ądowych. uczniów (osób). opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

Dziennik Urz ędowy - 7399 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

9.3. Procedury weryfikacji programu.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 i art. 14 ust. 2 prawa ochrony środowiska powiatowe programy ochrony środowiska powinny by ć sporz ądzane na 4 lata z uwzgl ędnieniem perspektywy na kolejne 4 lata. Tak wi ęc najpó źniej w 2007 roku zostan ą podj ęte prace nad aktualizacj ą „Powiatowego programu ochrony środowiska powiatu k ętrzy ńskiego” na lata 2008-2011 z uwzgl ędnieniem perspektywy do 2014 r.

Aktualizacja b ędzie uwzgl ędnia ć wyniki ocen realizacji programu, zawarte w raporcie przygotowanym przez Zarz ąd Powiatu.

Niezale Ŝnie od obligatoryjnej aktualizacji, „Powiatowy program ochrony środowiska powiatu k ętrzy ńskiego” b ędzie mógł by ć weryfikowany w miar ę u ści ślania i zwi ększania zakresu dost ępnych danych. Weryfikacji w pierwszym rz ędzie mog ą zosta ć poddane aktualne wska źniki realizacji zada ń programu. Cz ęść wska źników została okre ślona w oparciu o niepełne dane.

Konieczno ść weryfikacji programu b ędzie zgłaszana Zarz ądowi Powiatu przez powiatowego koordynatora d/s realizacji programu. Zweryfikowana wersja programu b ędzie przygotowywana samodzielnie przez powiat lub – w przypadku zakresu zmian wymagaj ących specjalistycznej wiedzy – przez firm ę zewn ętrzn ą.

Zweryfikowana wersja programu zostanie poddana takiej samej procedurze uchwalania, jak wersja niniejsza.

10. Wytyczne do sporz ądzenia Gminnych Programów Ochrony Środowiska.

W tabeli 23 przedstawiono wytyczne do sporz ądzania gminnych programów ochrony środowiska dla gmin powiatu kętrzy ńskiego. Realizacja tych zada ń powinna zosta ć uwzgl ędniona w programach poszczególnych gmin.

Tabela 23 Wytyczne do sporz ądzania gminnych programów ochrony środowiska.

LATA L.P. CEL ZADANIE REALIZACJI

GMINA BARCIANY

Cel strategiczny I: Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych I.1. Zwi ększenie wykorzystania 1. I.1.2. Realizacja powiatowego planu wykorzystania OZE 2006-2007 odnawialnych źródeł energii I.2. Zmniejszenie energochłonno ści, I.2.2. Wdro Ŝenie zasad oszcz ędno ści wody, energii i 2. materiałochłonno ści i wodochłonno ści materiałów w jednostkach podległych kompetencjom 2004 gospodarki komunalnej. Urz ędu Gminy (urz ędach, szkołach). I.4.2. Przeprowadzenie działa ń formalno-prawnych pod 3. I.4. Zwi ększenie lesisto ści powiatu do 18% 2004-2007 potrzeby zalesie ń Cel strategiczny II: Dobra jako ść wód w powiecie k ętrzy ńskim II.1. Oczyszczanie 95% ścieków II.1.1. Budowa oczyszczalni ścieków w Windzie w ramach 4. komunalnych w wysokosprawnych projektu „Ochrona zlewni rzeki Guber przed 2005-2007 oczyszczalniach ścieków. zanieczyszczeniami ze źródeł punktowych” II.2. Obj ęcie 95% mieszka ńców miast i II.2.1. Budowa systemów kanalizacyjnych w ramach 5. 41% mieszka ńców wsi systemem projektu „Ochrona zlewni rzeki Guber przed 2005-2007 kanalizacji sanitarnej zanieczyszczeniami ze źródeł punktowych” II.3. Prawidłowa, zgodna ze standardami II.3.1. Opracowanie i wdro Ŝenie zasad kontroli 6. UE, gospodarka ściekowa w 90% prawidłowo ści gospodarki ściekowej w 2004-2005 gospodarstw wiejskich. gospodarstwach wiejskich. II.5.1. Zało Ŝenie monitoringu wpływu istniej ącego 7. II.5. Dobra jako ść wód podziemnych. 2004-2006 składowiska odpadów na jako ść wód podziemnych. Cel III: Poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym 8. III.1. Ograniczenie niskiej emisji z palenisk indywidualnych. III.2. Zaprzestanie wykorzystywania jako opału w gospodarstwach III.1.3. Dostosowanie niektórych kotłowni w ęglowych do indywidualnych ró Ŝnego typu 2004-2007 spalania innego typu paliwa. odpadów. III.3. Ograniczenie dominuj ącej pozycji węgla jako paliwa wykorzystywanego do celów grzewczych. Cel strategiczny VIII: Podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu VIII.1.2. Zamieszczenie na stronie internetowej gminy VIII.1. Upowszechnianie informacji o 9. informacji o stanie środowiska, jego ochronie i 2004-2007 środowisku powiatu planach w tym zakresie.

GMINA MIEJSKA K ĘTRZYN

LATA L.P. CEL ZADANIE REALIZACJI I.2. Zmniejszenie energochłonno ści, I.2.2. Wdro Ŝenie zasad oszcz ędno ści wody, energii i 2. materiałochłonno ści i wodochłonno ści materiałów w jednostkach podległych kompetencjom 2004 gospodarki komunalnej. Urz ędu Miasta (urz ędach, szkołach). Cel strategiczny II: Dobra jako ść wód w powiecie k ętrzy ńskim II.2. Obj ęcie 95% mieszka ńców miast i II.2.1. Budowa systemów kanalizacyjnych w ramach 3. 41% mieszka ńców wsi systemem projektu „Ochrona zlewni rzeki Guber przed 2005-2007 kanalizacji sanitarnej zanieczyszczeniami ze źródeł punktowych” Cel III: Poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym 4. III.1. Ograniczenie niskiej emisji z palenisk III.1.2. Rozbudowa sieci ciepłowniczej w miastach. 2004-2007 indywidualnych. III.2. Zaprzestanie wykorzystywania jako opału w gospodarstwach indywidualnych ró Ŝnego typu III.1.3. Dostosowanie niektórych kotłowni w ęglowych do 2004-2007 odpadów. spalania innego typu paliwa. III.3. Ograniczenie dominuj ącej pozycji węgla jako paliwa wykorzystywanego do celów grzewczych. Cel strategiczny VI: Ograniczenie uci ąŜ liwo ści hałasowej VI.1.1. Uwzgl ędnianie zagadnie ń ograniczenia hałasu przy 5. VI.1. Skuteczna ochrona przed hałasem w wprowadzeniu zmian w in Ŝynierii ruchu 2004-2007 aglomeracjach miejskich drogowego. 6. VI.1.2. Budowa ście Ŝek rowerowych w miastach. 2004-2007 Cel strategiczny VIII: Podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu VIII.1.2. Zamieszczenie na stronie internetowej miasta VIII.1. Upowszechnianie informacji o 7. informacji o stanie środowiska, jego ochronie i 2004-2007 środowisku powiatu planach w tym zakresie.

GMINA WIEJSKA K ĘTRZYN

Cel strategiczny I: Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych I.1. Zwi ększenie wykorzystania 1. I.1.2. Realizacja powiatowego planu wykorzystania OZE 2006-2007 odnawialnych źródeł energii I.2. Zmniejszenie energochłonno ści, I.2.2. Wdro Ŝenie zasad oszcz ędno ści wody, energii i materiałochłonno ści i 2. materiałów w jednostkach podległych kompetencjom 2004 wodochłonno ści gospodarki Urz ędu Gminy (urz ędach, szkołach). komunalnej. I.4. Zwi ększenie lesisto ści powiatu do I.4.2. Przeprowadzenie działa ń formalno-prawnych pod 3. 2004-2007 18% potrzeby zalesie ń Cel strategiczny II: Dobra jako ść wód w powiecie k ętrzy ńskim II.2. Obj ęcie 95% mieszka ńców miast i II.2.1. Budowa systemów kanalizacyjnych w ramach 4. 41% mieszka ńców wsi systemem projektu „Ochrona zlewni rzeki Guber przed 2005-2007 kanalizacji sanitarnej zanieczyszczeniami ze źródeł punktowych” II.3. Prawidłowa, zgodna ze standardami II.3.1. Opracowanie i wdro Ŝenie zasad kontroli 5. UE, gospodarka ściekowa w 90% prawidłowo ści gospodarki ściekowej w 2004-2005 gospodarstw wiejskich. gospodarstwach wiejskich. Cel III: Poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym 6. III.1. Ograniczenie niskiej emisji z palenisk indywidualnych. III.2. Zaprzestanie wykorzystywania jako opału w gospodarstwach III.1.3. Dostosowanie niektórych kotłowni w ęglowych do indywidualnych ró Ŝnego typu 2004-2007 spalania innego typu paliwa. odpadów. III.3. Ograniczenie dominuj ącej pozycji węgla jako paliwa wykorzystywanego do celów grzewczych. Cel strategiczny VIII: Podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu VIII.1.2. Zamieszczenie na stronie internetowej gminy VIII.1. Upowszechnianie informacji o 7. informacji o stanie środowiska, jego ochronie i 2004-2007 środowisku powiatu planach w tym zakresie.

GMINA KORSZE

LATA L.P. CEL ZADANIE REALIZACJI oczyszczalniach ścieków. „Ochrona zlewni rzeki Guber przed zanieczyszczeniami ze źródeł punktowych” II.2. Obj ęcie 95% mieszka ńców miast i 41% II.2.1. Budowa systemów kanalizacyjnych w ramach 5. mieszka ńców wsi systemem kanalizacji projektu „Ochrona zlewni rzeki Guber przed 2005-2007 sanitarnej zanieczyszczeniami ze źródeł punktowych” II.3. Prawidłowa, zgodna ze standardami II.3.1. Opracowanie i wdro Ŝenie zasad kontroli 6. UE, gospodarka ściekowa w 90% prawidłowo ści gospodarki ściekowej w 2004-2005 gospodarstw wiejskich. gospodarstwach wiejskich. II.5.1. Zało Ŝenie monitoringu wpływu istniej ącego 7. II.5. Dobra jako ść wód podziemnych. 2004-2006 składowiska odpadów na jako ść wód podziemnych. Cel III: Poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym 8. III.1. Ograniczenie niskiej emisji z palenisk indywidualnych. III.2. Zaprzestanie wykorzystywania jako opału w gospodarstwach III.1.3. Dostosowanie niektórych kotłowni w ęglowych do 2004-2007 indywidualnych ró Ŝnego typu odpadów. spalania innego typu paliwa. III.3. Ograniczenie dominuj ącej pozycji węgla jako paliwa wykorzystywanego do celów grzewczych. Cel strategiczny VIII: Podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu 9. VIII.1.2. Zamieszczenie na stronie internetowej gminy VIII.1. Upowszechnianie informacji o informacji o stanie środowiska, jego ochronie i 2004-2007 środowisku powiatu planach w tym zakresie.

GMINA RESZEL

Cel strategiczny I: Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych I.1. Zwi ększenie wykorzystania 1. I.1.2. Realizacja powiatowego planu wykorzystania OZE 2006-2007 odnawialnych źródeł energii I.2. Zmniejszenie energochłonno ści, I.2.2. Wdro Ŝenie zasad oszcz ędno ści wody, energii i materiałochłonno ści i 2. materiałów w jednostkach podległych kompetencjom 2004 wodochłonno ści gospodarki Urz ędu Gminy (urz ędach, szkołach). komunalnej. I.4. Zwi ększenie lesisto ści powiatu do I.4.2. Przeprowadzenie działa ń formalno-prawnych pod 3. 2004-2007 18% potrzeby zalesie ń Cel strategiczny II: Dobra jako ść wód w powiecie k ętrzy ńskim II.1. Oczyszczanie 95% ścieków II.1.1. Budowa oczyszczalni ścieków w Leginach w ramach 4. komunalnych w wysokosprawnych projektu „Ochrona zlewni rzeki Guber przed 2005-2007 oczyszczalniach ścieków. zanieczyszczeniami ze źródeł punktowych” II.2. Obj ęcie 95% mieszka ńców miast i II.2.1. Budowa systemów kanalizacyjnych w ramach 5. 41% mieszka ńców wsi systemem projektu „Ochrona zlewni rzeki Guber przed 2005-2007 kanalizacji sanitarnej zanieczyszczeniami ze źródeł punktowych” II.3. Prawidłowa, zgodna ze standardami II.3.1. Opracowanie i wdro Ŝenie zasad kontroli 6. UE, gospodarka ściekowa w 90% prawidłowo ści gospodarki ściekowej w 2004-2005 gospodarstw wiejskich. gospodarstwach wiejskich. Cel strategiczny VI: Ograniczenie uci ąŜ liwo ści hałasowej VI.1. Skuteczna ochrona przed hałasem w VI.1.1. Uwzgl ędnianie zagadnie ń ograniczenia hałasu przy 7. 2004-2007 aglomeracjach miejskich wprowadzeniu zmian w in Ŝynierii ruchu drogowego. Cel strategiczny VIII: Podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu VIII.1.2. Zamieszczenie na stronie internetowej gminy VIII.1. Upowszechnianie informacji o 8. informacji o stanie środowiska, jego ochronie i 2004-2007 środowisku powiatu planach w tym zakresie.

GMINA SROKOWO

LATA L.P. CEL ZADANIE REALIZACJI II.5.1. Zało Ŝenie monitoringu wpływu istniej ącego 7. II.5. Dobra jako ść wód podziemnych. 2004-2006 składowiska odpadów na jako ść wód podziemnych. Cel III: Poprawa stanu czysto ści powietrza, ze szczególnym uwzgl ędnieniem ograniczenia emisji w sezonie grzewczym 8. III.1. Ograniczenie niskiej emisji z palenisk indywidualnych. III.2. Zaprzestanie wykorzystywania jako opału w gospodarstwach III.1.3. Dostosowanie niektórych kotłowni w ęglowych do 2004-2007 indywidualnych ró Ŝnego typu odpadów. spalania innego typu paliwa. III.3. Ograniczenie dominuj ącej pozycji węgla jako paliwa wykorzystywanego do celów grzewczych. Cel strategiczny VIII: Podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców powiatu 9. VIII.1.2. Zamieszczenie na stronie internetowej gminy VIII.1. Upowszechnianie informacji o informacji o stanie środowiska, jego ochronie i 2004-2007 środowisku powiatu planach w tym zakresie. opracowanie: Biuro Doradcze EkoINFRA

Dziennik Urz ędowy - 7403 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Zał ąć znik Nr 2 do uchwały Nr XXII/175/04 Rady Powiatu w K ętrzynie z dnia 25 sierpnia 2004 r.

PLAN GOSPODARKI ODPADAMI POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO

na lata 2004-2007

z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008-2015

Kętrzyn, sierpie ń 2004 r. Spis tre ści:

1. WST ĘP. 1.1 PODSTAWA OPRACOWANIA. 1.2 CEL I ZAKRES OPRACOWANIA. 1.3 ANALIZA AKTUALNEGO STANU PRAWNEGO ODNO ŚNIE GOSPODARKI ODPADAMI. 1.4 GOSPODARKA ODPADAMI W ŚWIETLE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PA ŃSTWA NA LATA 2003 - 2006 Z UWZGL ĘDNIENIEM PERSPEKTYWY NA LATA 2007-2010. 1.5 POLITYKA, CELE I ZADANIA WEDŁUG PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI SZCZEBLA NADRZ ĘDNEGO. 1.5.1 OGÓLNA POLITYKA I STRATEGIA. 1.5.2 CELE W PLANOWANIU GOSPODARKI ODPADAMI. 1.5.3 WSPÓŁPRACA MI ĘDZYGMINNA. 1.5.4 POLITYKA ZAANGA śOWANIA SEKTORA PRYWATNEGO W GOSPODARK Ę ODPADAMI.

2. PODSTAWOWE INFORMACJE CHARAKTERYZUJ ĄCE OBSZAR POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO PODSTAWOWE INFORMACJE CHARAKTERYZUJ ĄCE OBSZAR POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO. 2.1 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO. 2.1.1 POŁO śENIE I OPIS OGÓLNY POWIATU. 2.1.2 PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO. 2.1.3 STRUKTURA U śYTKOWA GRUNTÓW POWIATU.

2.2 POŁO śENIE GEOGRAFICZNE OBSZARU POWIATU. 2.2.1 RZE ŹBA TERENU, GEOMORFOLOGIA OBSZARU POWIATU. 2.2.2 HYDROLOGIA I STOSUNKI WODNE NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO. 2.2.2.1 Wody podziemne. 2.2.2.2 Wody powierzchniowe. 2.2.3 WARUNKI GEOGRAFICZNE OBSZARU POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

2.3 SYTUACJA DEMOGRAFICZNA I GOSPODARCZA. 2.3.1 STRUKTURA OSADNICTWA DANE DEMOGRAFICZNE OBSZARU POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO. 2.3.2 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA NA OBSZARZE POWIATU. 2.3.2.1 Ogólna charakterystyka stanu infrastruktury na terenie powiatu. 2.3.2.2 Potrzeby w zakresie infrastruktury technicznej powiatu. 2.3.2.3 Stan dróg na terenie powiatu k ętrzy ńskiego.

2.4 DANE DOTYCZ ĄCE DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ. 2.4.1 CHARAKTERYSTYKA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH Z OBSZARU POWIATU.

3. ANALIZA STANU AKTUALNEGO GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO. 3.1 RODZAJ, ILO ŚĆ I ŹRÓDŁA POWSTAWANIA WSZYSTKICH ODPADÓW, W SZCZEGÓLNO ŚCI ODPADÓW INNYCH NI ś NIEBEZPIECZNE. 3.1.1 ODPADY POWSTAJ ĄCE W SEKTORZE KOMUNALNYM. 3.1.1.1 Odpady komunalne. 3.1.1.2 Komunalne osady ściekowe. 3.1.2 ODPADY POWSTAJ ĄCE W SEKTORZE GOSPODARCZYM. 3.1.2.1 Odpady powstaj ące w sektorze gospodarczym inne ni Ŝ niebezpieczne. 3.1.2.2 Odpady niebezpieczne powstaj ące w sektorze gospodarczym. 3.1.3 ZBIORCZE ZESTAWIENIE ODPADÓW POWSTAJ ĄCYCH NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

3.2 RODZAJ I ILO ŚĆ ODPADÓW PODDAWANYM POSZCZEGÓLNYM PROCESOM ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA. 3.2.1 ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE - ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO. 3.2.2 ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE - ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO. 3.2.3 ZBIORCZE ZESTAWIENIE ODPADÓW DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA POWSTAJ ĄCYCH NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

Dziennik Urz ędowy - 7404 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

3.3 ISTNIEJ ĄCE SYSTEMY ZBIERANIA WSZYSTKICH ODPADÓW, W SZCZEGÓLNO ŚCI ODPADÓW INNYCH NI ś NIEBEZPIECZNE. 3.3.1 SEKTOR KOMUNALNY. 3.3.2 SEKTOR GOSPODARCZY.

3.4 RODZAJ I, ROZMIESZCZENIE ORAZ MOC PRZEROBOWA INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW, W SZCZEGÓLNO ŚCI ODPADÓW INNYCH NI ś NIEBEZPIECZNE. 3.4.1 SEKTOR KOMUNALNY. Gmina 36 3.4.2 SEKTOR GOSPODARCZY

3.5. WYKAZ PODMIOTÓW PROWADZ ĄCYCH DZIAŁALNO ŚĆ W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW.

4. PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA LATA 2004 ÷÷÷ 2015. 4.1 OCENA OGÓLNA. 4.2 PROGNOZA ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH NA TERENIE POWIATU. 4.3 PROGNOZA ZMIAN - SEKTOR KOMUNALNY. 4.3.1 ODPADY KOMUNALNE. 4.3.2 KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE. 4.4 PROGNOZA ZMIAN W SEKTORZE GOSPODARCZYM.

5. DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI. 5.1 DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO ZAPOBIEGANIA POWSTAWANIU ODPADÓW. 5.1.1 DZIAŁANIA UJ ĘTE W USTAWIE O ODPADACH. 5.1.2 DZIAŁANIA UJ ĘTE W KPGO. 5.1.3 DZIAŁANIA W SEKTORZE GOSPODARCZYM. 5.1.4 DZIAŁANIA KSZTAŁTUJ ĄCE POSTAWY KONSUMENTÓW.

5.2 DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO OGRANICZENIA ILO ŚCI ODPADÓW I ICH NEGATYWNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO. 5.2.1 DZIAŁANIA KRÓTKOOKRESOWE 2004—2007. 5.2.2 DZIAŁANIA DŁUGOOKRESOWE 2008—2015.

5.3 DZIAŁANIA WSPOMAGAJ ĄCE PRAWIDŁOWE POST ĘPOWANIA Z ODPADAMI W ZAKRESIE ZBIÓRKI, TRANSPORTU ORAZ ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA, W SZCZEGÓLNO ŚCI ODPADÓW INNYCH NI ś NIEBEZPIECZNE. 5.3.1 ZBIÓRKA I TRANSPORT ODPADÓW KOMUNALNYCH. 5.3.1.1 Zbiórka selektywna odpadów. 5.3.1.2 Zbieranie odpadów biodegradowalnych. 5.3.1.3 Zbiórka odpadów wielkogabarytowych. 5.3.1.4 Zbiórka i transport odpadów budowlanych. 5.3.1.5 Zbiórka i transport odpadów niebezpiecznych. 5.3.1.6 Zbiórka i transport odpadów tekstylnych. 5.3.2 ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH. 5.3.2.1 Odpady ulegaj ące biodegradacji. 5.3.2.2 Odpady opakowaniowe i pou Ŝytkowe. 5.3.2.3 Odpady wielkogabarytowe. 5.3.2.4 Odpady budowlane. 5.3.2.5 Odpady niebezpieczne. 5.3.2.6 Odpady tekstylne.

5.3.3 STRATEGIE I INSTRUMENTY SŁU śĄ CE PROMOWANIU ZBIÓRKI SELEKTYWNEJ ODPADÓW KOMUNALNYCH.

5.4 PLAN REDUKCJI ILO ŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJ ĄCYCH BIODEGRADACJI, KIEROWANYCH NA SKŁADOWISKA ODPADÓW. 5.4.1 DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO REDUKCJI EMISJI ODPADÓW ULEGAJ ĄCYCH BIODEGRADACJI. 5.4.2 REDUKCJA ILO ŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJ ĄCYCH BIODEGRADACJI KIEROWANYCH NA SKŁADOWISKA ODPADÓW.

5.5 SPOSÓB REALIZACJI PLANU ZAMYKANIA INSTALACJI, W SZCZEGÓLNO ŚCI SKŁADOWISK I SPALRNI ODPADÓW WYNIKAJ ĄCEGO Z WOJEWÓDZKIEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI.

5.5.1 PLAN ZAMYKANIA SKŁADOWISK ODPADÓW KOMUNALNYCH.

6. ZAŁO śONE CELE I PRZYJ ĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO. 6.1 ZAŁO śONE CELE W GOSPODARCE ODPADAMI. Dziennik Urz ędowy - 7405 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

6.1.1 ZAŁO śONE CELE DLA SEKTORA KOMUNALNEGO. 6.1.1.1 Odpady komunalne. 6.1.1.2 Komunalne osady ściekowe. 6.1.2 ZAŁO śONE CELE DLA SEKTORA GOSPODARCZEGO.

6.2 PRZYJ ĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO. 6.2.1 PRZYJ ĘTE ZAŁO śENIA W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI. 6.2.2 SYSTEM ZBIÓRKI I TRANSPORT I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH. 6.2.2.1 Preferowany system gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych na terenie Powiatu kętrzy ńskiego. 6.2.2.2 Ogólny przyj ęty schemat gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych na terenie powiatu kętrzy ńskiego. 6.2.2.3 Przyj ęty system gromadzenia i zbiórka selektywnej odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji na terenie powiatu. 6.2.2.4 Przyj ęty system gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych wielkogabarytowych. 6.2.2.5 Przyj ęty system zbiórki odpadów komunalnych budowlanych. 6.2.2.6 Przyj ęty system zbiórki odpadów opakowaniowych i pou Ŝytkowych. 6.2.2.7 Przyj ęty system zbiórki odpadów komunalnych niebezpiecznych. 6.2.2.8 Przyj ęty system zbiórki odpadów tekstylnych. 6.2.2.9 Transport odpadów komunalnych na terenie Powiatu kętrzynskiego. 6.2.2.10 Unieszkodliwianie odpadów komunalnych na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego. 6.2.3 PLAN DZIAŁA Ń W ZAKRESIE ZAGOSPODAROWANIA KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH.

6.3. PLAN DZIAŁA Ń W SEKTORZE GOSPODARCZYM. 6.3.1 GROMADZENIE I ZBIÓRKA ODPADY Z ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH. 6.3.1.1 Odpady inne ni Ŝ niebezpieczne z zakładów przemysłowych. 6.3.1.2 Odpady niebezpieczne z zakładów przemysłowych. 6.3.2 PREFEROWANE METODY POST ĘPOWANIA Z ODPADAMI SEKTORA GOSPODARCZEGO. 6.3.2.1 Odpady z jednostek słu Ŝby zdrowia i placówek weterynaryjnych. 6.3.2.2 Wyeksploatowane pojazdy i opony. 6.3.2.3 Odpady elektroniczne. 6.3.2.4 Baterie i akumulatory. 6.3.2.5 Odpady zawieraj ące azbest. 6.3.2.6 Odpady zawieraj ące zwi ązki freonu (cfc, hcfc). 6.3.2.7 Odpady zawieraj ące PCB. 6.3.2.8 Odpady ropopochodne. 6.3.2.9 Odpady zawieraj ące pestycydy. 6.3.2.10 Odpady pochodzenia zwierz ęcego. 6.3.2.11 Gruz budowlany. 6.3.2.12 Popioły i ŜuŜle.

7. ZADANIA STRATEGICZNE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI DO 2015 r. 7.1 CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA. 7.2 ZADANIA STRATEGICZNE DO ROKU 2015.

8. HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSI ĘWZI ĘĆ DO 2007 r.

9. SZACUNKOWE KOSZTY PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU. 9.1 SZACUNKOWE KOSZTY EKSPLOATACYJNE PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI. 9.2 SZACUNKOWE KOSZTY INWESTYCYJNE PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI. 9.3 ZASADY FINANSOWANIA PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU KĘTRZY ŃSKIEGO. 9.3.1 ZASADY FINANSOWANIA INWESTYCJI W GOSPODARCE ODPADAMI. 9.3.2 ZASADY FINANSOWANIA KOSZTÓW EKSPLOATACYJNYCH PLANOWANEGO SYSTEMU. 9.3.3 INNE MO śLIWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI. 9.3.4 CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA. 9.3.4.1 Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 9.3.4.2 Ekofundusz. 9.3.4.3 Banki. 9.3.4.4 Fundusze inwestycyjne. 9.3.4.5 Programy pomocowe Unii Europejskiej.

10. WNIOSKI Z ODDZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO. 10.1 RODZAJ ZADA Ń I ROZWI ĄZA Ń TECHNOLOGICZNYCH ZAWARTYCH W PLANIE GOSPODARKI ODPADMI SŁU śĄ CYCH ZMNIEJSZENIU NEGATYWNEJ PRESJI NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE. Dziennik Urz ędowy - 7406 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

10.2 PROGNOZA I ANALIZA ZNACZ ĄCEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO WYNIKAJ ĄCA Z REALIZACYJI ZADA Ń NINIEJSZEGO PLANU. 10.2.1 WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO.

11. SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRA śANIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI. 11.1 SYSTEM MONITORINGU PLANU. 11.1.1 MONITORING ŚRODOWISKA. 11.1.2 MONITORING PLANU GOSPODARKI ODPADAMI. 11.1.2.1 Monitoring osi ągania celów ekologicznych. 11.1.2.2 Monitoring realizacji celów i zada ń. 11.1.2.3 Monitoring postaw realizatorów. 11.1.3 MONITORING, KONTROLA, EGZEKWOWANIE - GOSPODARKI ODPADAMI. 11.1.4 MONITORING SPOŁECZNY.

11.2 WDRA śANIE PLANU GOSPODARKI ODPADAMI. 11.2.1 PROCEDURA WDRA śANIA. 11.2.2 OCENA I PROCEDURY OCENIANIA. 11.2.3 SPRAWOZDAWCZO ŚĆ . 11.2.4 HARMONOGRAM WDRA śANIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI.

12. STRESZCZENIE W J ĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM.

SPIS TABEL. TABELA 1 Podział administracyjny Powiatu k ętrzy ńskiego. TABELA 2 Struktura u Ŝytkowania gruntów na terenie powiatu k ętrzy ńskiego. TABELA 3 Wa Ŝniejsze wody powierzchniowe powiatu k ętrzy ńskiego. TABELA 4 OCENA JAKO ŚCI WÓD NIEKTÓRYCH RZEK POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO BADANIA W LATACH 1999-2000. TABELA 5 Rodzaju zabudowy na terenie powiatu k ętrzy ńskiego. TABELA 6 Liczba ludno ści w gminach powiatu k ętrzy ńskiego– stan 2002 r. TABELA 7 Dane ogólne o ludno ści na terenie powiatu k ętrzy ńskiego – stan na dzie ń 31.12. 2001 r. TABELA 8 Rozmieszczenie ludno ści na terenie powiatu k ętrzy ńskiego z uwzgl ędnieniem rodzaju zabudowy. TABELA 9 Podmioty w Rejestrze REGON w roku 2001 w powiecie k ętrzy ńskim. TABELA 10 Podmioty Gospodarki Narodowej według Europejskiej Działalno ści Gospodarczej w roku 2001 (bez zakładów pracy osób fizycznych). TABELA 11 Emisja strumieni odpadów komunalnych na obszarze POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO- 2003 r. TABELA 12 Ilo ść odpadów komunalnych emitowanych na obszarze POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO dla 2003 r. – przy uwzgl ędnieniu klasyfikacji jako ściowej odpadów. TABELA 13 Ilo ść odpadów zebranych z terenu poszczególnych gmin powiatu k ętrzy ńskiego wg. danych źródłowych (dokumenty z lat 2001, 2002). TABELA 14 Ilo ść odpadów komunalnych wytworzonych (szacunkowo) i wywiezionych na składowiska w POWIECIE KĘTRZY ŃSKIM w roku 2002, w tys. [Mg]. TABELA 15 Ilo ść osadów ściekowych w przeliczeniu na such ą mas ę osadu [Mgs.m.o./rok] na terenie Powiatu w rozbiciu na poszczególne Gminy- stan - 2002 r. TABELA 16 Bilans odpadów z sektora gospodarczego (z podziałem na grupy wg. katalogu odpadów) powstaj ących na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego – 2002 r. TABELA 17 Bilans odpadów z sektora gospodarczego na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego 2002r w rozbiciu na poszczególne gminy (ł ącznie z osadami ściekowymi). TABELA 18 Bilans odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego ogółem na terenie powiatu k ętrzy ńskiego – 2002 r. TABELA 19 Ilo ść i rodzaj odpadów powstaj ących na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego. TABELA 20 Ilo ść odpadów komunalnych poddawanym poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania w Powiecie kętrzy ńskim - stan istniej ący 2003 r. TABELA 21 Ilo ść i rodzaj odpadów z sektora gospodarczego powstaj ących na terenie POWIATU- stan aktualny 2003 r – poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania. TABELA 22 Ilo ść i rodzaj odpadów powstaj ących na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego przeznaczanych do składowania stan aktualny 2003 r. TABELA 23 Ilo ść i rodzaj odpadów powstaj ących na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego przeznaczanych do odzysku i unieszkodliwiania poza składowaniem stan aktualny 2003 r. TABELA 24 Procent mieszka ńców obj ętych zorganizowan ą form ą wywozu odpadów komunalnych na terenie Powiatu kętrzy ńskiego w rozbiciu na poszczególne gminy. TABELA 25 Liczba mieszka ńców obj ętych zorganizowan ą form ą wywozu odpadów komunalnych na terenie Powiatu kętrzy ńskiego w rozbiciu na poszczególne gminy. TABELA 26 Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów z sektora komunalnego na terenie Powiatu kętrzy ńskiego w 2002 r. na podstawie ankiet wypełnionych w gminach i przegl ądów ekologicznych. TABELA 27 Rodzaje deponowanych odpadów i zabezpieczenie wód gruntowych przed odciekami na składowiskach w powiecie k ętrzy ńskim 2002 r. na podstawie ankiet wypełnionych w gminach i przegl ądów ekologicznych składowisk. TABELA 28 Monitoring i zagro Ŝenia dla środowiska składowisk w powiecie k ętrzy ńskim wg ankiet gmin oraz WPGO. TABELA 29 Wykaz składowisk przemysłowych i mogilników oraz stan nagromadzenia odpadów w Mg...... 7429 TABELA 30 Prognoza zmian demograficznych na obszarze powiatu k ętrzy ńskiego – 1995-2015 r. Dziennik Urz ędowy - 7407 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 31 Przewidywany rozwój usług odbioru odpadów w okresie planistycznym. TABELA 32 Prognozowana ilość odpadów komunalnych w powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 – 2015 [Mg]. TABELA 33 Szacunkowa ilo ść odpadów komunalnych do składowania i niezb ędna pojemno ść składowisk dla odpadów komunalnych z terenu Powiatu k ętrzy ńskiego w latach 2004 – 2015 r. TABELA 34 Szacunkowa ilo ść odpadów komunalnych do odzysku i recyklingu razem z terenu powiatu k ętrzy ńskiego w latach 2004 – 2015 r. TABELA 35 Szacunkowa ilo ść osadów ściekowych z terenu Powiatu k ętrzy ńskiego w latach 2004 – 2015. TABELA 36 Prognoza orientacyjna ilo ści odpadów z sektora gospodarczego razem na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego – 2004- 2015 r. TABELA 37 Plan zamykania składowisk odpadów komunalnych na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego. TABELA 38 Plan zamykania składowisk odpadów przemysłowych na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego. TABELA 39 Ilo ść odpadów komunalnych WIELKOGABARYTOWYCH do odzysku w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata. TABELA 40 Ilo ść odpadów komunalnych BUDOWLANYCH do odzysku w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata. TABELA 41 Ilo ść odpadów komunalnych OPAKOWANIOWYCH do odzysku w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata. TABELA 42 6Ilo ść odpadów komunalnych NIEBEZPIECZNYCH do odzysku w Powiecie k ętrzy ńskiego w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata. TABELA 43 Ilo ść odpadów komunalnych RESZTKOWYCH do składowania w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata planistyczne. TABELA 44 Niezb ędna zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych biodegradowalnych i segregacji odpadów opakowaniowych w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata planistyczne. TABELA 45 Niezb ędna zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata planistyczne. TABELA 46 Niezb ędna zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w Powiecie kętrzy ńskim w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata planistyczne. TABELA 47 Przykładowe działania na rzecz ograniczenia ilo ści odpadów oraz toksyczno ści wybranych odpadów niebezpiecznych. TABELA 48 Zadania strategiczne do 2015r dla Powiatu k ętrzy ńskiego. TABELA 49 Harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć na lata 2004-2007. TABELA 50 Szacunkowy koszt eksploatacyjny funkcjonowania planowanego dla POWIATU systemu gospodarki odpadami obejmuj ący okres 4 lat 2004-2007 r. i 2015 r. (w tys. zł). TABELA 51 Szacunkowy koszt funkcjonowania planowanego dla POWIATU systemu gospodarki odpadami 2004-2015 (w tys. zł). TABELA 52 Szacunkowe koszty inwestycyjne niektórych elementów systemów zagospodarowania poszczególnych strumieni odpadów komunalnych - POWIAT K ĘTRZY ŃSKI 2004 - 2015 r. (tys. zł). TABELA 53 Szacunkowy koszt inwestycyjny zada ń w gospodarce odpadami komunalnymi oraz koszt działa ń nieinwestycyjnych w sektorze komunalnym - POWIAT K ĘTRZY ŃSKI 2004 – 2015 r. TABELA 54 Zestawienie i koszt działa ń inwestycyjnych i nieinwestycyjnych w sektorze gospodarczym na lata 2004 – 2007 r. TABELA 55 Wska źniki monitorowania realizacji planu. TABELA 56 Etapy monitoringu gospodarki odpadami. TABELA 57 Wska źniki monitorowania społecznego planu. TABELA 58 Harmonogram wdra Ŝania Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu k ętrzy ńskiego.

SPIS RYSUNKÓW.

RYSUNEK 1 Potrzeby w zakresie infrastruktury poszczególnych gmin w Powiecie. RYSUNEK 2 Rodzaje odpadów (z wył ączeniem komunalnych) wytworzonych w 2002 roku w powiecie k ętrzy ńskim wg bazy SIGOP-W. RYSUNEK 3 Prognoza emisji odpadów na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego 2004-2015 r. RYSUNEK 4 Prognoza ilo ści odpadów komunalnych na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego 2004-2015 r do odzysku i składowania. RYSUNEK 5 Prognoza wymaganej pojemno ści składowisk odpadów komunalnych na terenie powiatu k ętrzy ńskiego 2004- 2015 r. RYSUNEK 6 Prognoza odzysku odpadów komunalnych budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego 2004-2015 r. RYSUNEK 7 Prognoza odzysku odpadów komunalnych opakowaniowych na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego 2004-2015 r. RYSUNEK 8 Prognoza odzysku odpadów komunalnych biodegradowalnych na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego 2004-2015 r. RYSUNEK 9 Planowany koszt eksploatacyjny systemu gospodarki odpadami komunalnymi w poszczególnych latach dla POWIATU 2004-2015 r. (w tys. zł).

Dziennik Urz ędowy - 7408 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

1. WST ĘP

1.1 PODSTAWA OPRACOWANIA.

Opracowanie niniejszego Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami wynika z art. 14 i 15 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 628) - nakładaj ącego na powiat obowi ązek opracowania w/w planu.

1.2 CEL I ZAKRES OPRACOWANIA.

Celem niniejszego opracowania jest stworzenie kompleksowego POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI dla POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO na podstawie obowi ązuj ącego ustawodawstwa. Zakres szczegółowy opracowania wynika bezpo średnio z warunków okre ślonych w ROZPORZ ĄDZENIU MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 9 kwietnia 2003 r (Dz. U. Nr 66, Poz. 620) w sprawie sporz ądzania planów gospodarki odpadami.

1.3 ANALIZA AKTUALNEGO STANU PRAWNEGO ODNO ŚNIE GOSPODARKI ODPADAMI.

Obowi ązuj ące prawo wprowadza zasady, które powinny by ć przestrzegane w gospodarce odpadami (spis aktów prawnych znajduje si ę w ZAŁ ĄCZNIKU NR 1 ).

W ustawie - Prawo Ochrony Środowiska wprowadzono nast ępuj ące zasady ogólne: • zasad ę zintegrowanego podej ścia do ochrony środowiska jako cało ści (ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna by ć realizowana z uwzgl ędnieniem ochrony pozostałych elementów), • zasad ę zapobiegania (ten, kto podejmuje działalno ść mog ącą negatywnie oddziaływa ć na środowisko, jest obowi ązany do zapobiegania temu oddziaływaniu), • zasad ę przezorno ści (ten, kto podejmuje działalno ść , której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowi ązany, kieruj ąc si ę przezorno ści ą, podj ąć wszelkie mo Ŝliwe środki zapobiegawcze), • zasad ę „zanieczyszczaj ący płaci” (ten, kto powoduje szkodę w środowisku, w szczególno ści przez jego zanieczyszczenie, ponosi koszty usuni ęcia skutków tego zanieczyszczenia oraz ten, kto mo Ŝe spowodowa ć szkod ę w środowisku, w szczególno ści przez jego zanieczyszczenie, ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu), • zasad ę dost ępu obywateli do informacji o środowisku i jego ochronie na warunkach okre ślonych w ustawie - Prawo ochrony środowiska, • zasad ę uwzgl ędniania wymaga ń ochrony środowiska i zrównowa Ŝonego rozwoju przy opracowywaniu polityk, strategii, planów i programów, • prawo obywateli do uczestniczenia w post ępowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska lub przyj ęcia projektu polityki, strategii, planu lub programu, w tym dotycz ących gospodarki odpadami, w przypadkach okre ślonych w ustawie - Prawo ochrony środowiska, • zasad ę, Ŝe decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotycz ących ochrony środowiska jest niewa Ŝna, • zasad ę, Ŝe podmioty korzystaj ące ze środowiska oraz organy ochrony środowiska s ą zobowi ązane do stosowania metodyk referencyjnych, je Ŝeli metodyki takie zostały okre ślone na podstawie ustaw, przy czym je Ŝeli na podstawie ustaw wprowadzono obowi ązek korzystania z metodyki referencyjnej, dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia pełnej równowa Ŝno ści uzyskiwanych wyników.

W ustawie o odpadach (rozdział 2) sformułowano nast ępuj ące zasady: • zasad ę przestrzegania wła ściwej hierarchii post ępowania z odpadami (najbardziej preferowanym działaniem jest zapobieganie powstawaniu odpadów, nast ępnie ograniczanie ilo ści i uci ąŜ liwo ści (szkodliwo ści) odpadów, odzysk (wykorzystanie odpadów), unieszkodliwianie odpadów, z wył ączeniem składowania, a najmniej preferowanym składowanie odpadów), • zasad ę blisko ści (odpady powinny by ć w pierwszej kolejno ści poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania; je Ŝeli nie jest to mo Ŝliwe, to uwzgl ędniaj ąc najlepsz ą dost ępn ą technik ę lub technologi ę, powinny by ć przekazywane do najbli Ŝej poło Ŝonych miejsc, w których mog ą zosta ć poddane odzyskowi lub unieszkodliwione), • zasadę rozszerzonej odpowiedzialno ści producenta (producent jest nie tylko odpowiedzialny za powstaj ące w procesie produkcyjnym odpady, ale równie Ŝ za odpady powstaj ące w trakcie u Ŝytkowania, jak i po zu Ŝyciu wytworzonych przez niego produktów, • odpowiednie projektowanie produktów).

W prawodawstwie zostały sformułowane szczegółowe zasady post ępowania z niektórymi rodzajami odpadów (rozdział 5 ustawy o odpadach, ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, „ustawa o opłacie produktowej”, ustawa o post ępowaniu z substancjami zubo Ŝaj ącymi warstw ę ozonow ą, ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawieraj ących azbest), tj. z: - PCB, - olejami odpadowymi, - odpadami z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów, - bateriami i akumulatorami, - odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, - komunalnymi osadami ściekowymi, - odpadami opakowaniowymi, - urz ądzeniami zawieraj ącymi substancje zubo Ŝaj ące warstw ę ozonow ą, - azbestem, Dziennik Urz ędowy - 7409 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

- lampami wyładowczymi, - oponami.

Szczegółowe wymagania zostały okre ślone w odniesieniu do budowy i eksploatacji instalacji do termicznego przekształcania odpadów oraz składowania odpadów (rozdział. 6 i 7 ustawy o odpadach - w powi ązaniu z ustaw ą o zagospodarowaniu przestrzennym i ustaw ą - Prawo budowlane). W ustawie o odpadach zawarto wymaganie, aby stworzy ć i utrzyma ć w kraju zintegrowan ą i wystarczaj ącą sie ć instalacji i urz ądze ń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów , spełniaj ących wymagania okre ślone w przepisach o ochronie Środowiska . Zasady obowi ązuj ące w zakresie mi ędzynarodowego obrotu odpadami s ą okre ślone w rozdziale 8 ustawy o odpadach - w szczególności w zakresie zezwole ń.

W prawodawstwie okre ślono system wymaganych decyzji administracyjnych w zakresie gospodarki odpadami. W zakresie wytwarzania odpadów (art. 17 ustawy o odpadach) wymagane jest posiadanie przez wytwórc ę odpadów jednej z nast ępuj ących decyzji administracyjnych: - pozwolenia zintegrowanego, - pozwolenia na wytwarzanie odpadów, - decyzji zatwierdzaj ącej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (zwanej dalej „decyzj ą zatwierdzaj ącą program”) lub zło Ŝenie informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami (zwanej dalej „informacj ą”), przy czym pozwolenia (art. 180 ustawy — Prawo ochrony środowiska) s ą wydawane wył ącznie w zwi ązku z eksploatacj ą instalacji.

Zgodnie z art. 25 ustawy o odpadach wytwórca odpadów mo Ŝe zleci ć wykonanie obowi ązku gospodarowania odpadami innemu posiadaczowi odpadów. Posiadacz odpadów mo Ŝe je przekazywa ć wył ącznie podmiotom, które uzyskały zezwolenia wła ściwego organu na prowadzenie działalno ści w zakresie gospodarki odpadami, chyba Ŝe działalno ść taka nie wymaga uzyskania zezwolenia. Je Ŝeli posiadacz odpadów, w tym wytwórca odpadów, przekazuje odpady nast ępnemu posiadaczowi odpadów, który ma zezwolenie wła ściwego organu na prowadzenie działalno ści w zakresie gospodarowania tymi odpadami, odpowiedzialno ść za działania obj ęte tym zezwoleniem przenosi si ę na tego nast ępnego posiadacza odpadów. Podstawowymi decyzjami w zakresie gospodarowania odpadami (poza odpadami komunalnymi) s ą: - pozwolenie zintegrowane, je śli odzysk lub unieszkodliwianie odpadów obywaj ą si ę w instalacji, na której prowadzenie jest wymagane to pozwolenie, - zezwolenie na prowadzenie działalno ści w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, - zezwolenie na prowadzenie działalno ści w zakresie zbierania lub transportu odpadów.

W ustawie o odpadach wprowadzono generaln ą zasad ę, Ŝe wydawana jest jedna decyzja obejmuj ąca wszystkie rodzaje działalno ści w zakresie gospodarki odpadami. W przypadku wi ęc, gdy wytwórca odpadów prowadzi jednocze śnie działalno ść w zakresie gospodarowania odpadami, jest on zwolniony z obowi ązku uzyskiwania odr ębnego zezwolenia na prowadzenie tej działalno ści, je śli posiada pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzj ę zatwierdzaj ącą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, z tym Ŝe we wniosku o wydanie tych decyzji, jak i w samych decyzjach musz ą by ć uwzgl ędnione wymagania stawiane zezwoleniom na prowadzenie działalno ści w zakresie gospodarowania odpadami (art. 31). Natomiast posiadacz odpadów, który ł ącznie prowadzi działalno ść w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów oraz zbierania lub transportu odpadów, jest zwolniony z obowi ązku uzyskania odr ębnego zezwolenia na prowadzenia działalno ści w zakresie zbierania lub transportu odpadów. W tym przypadku jednak zarówno wniosek, jak i zezwolenie na prowadzenie działalno ści w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, musi uwzgl ędnia ć wymagania stawiane zezwoleniu na prowadzenie działalno ści w zakresie zbierania lub transportu odpadów (art. 32). Posiadacze odpadów, w przypadkach okre ślonych w ustawie o odpadach, zostali zobowi ązani do prowadzenia ewidencji odpadów i przekazywania zbiorczych zestawie ń danych marszałkowi województwa. Wymagania w zakresie sprawozdawczo ści zawiera równie Ŝ ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych - w odniesieniu do producentów opakowa ń, importerów i eksporterów opakowa ń oraz „ustawa o opłacie produktowej” - w odniesieniu do pakuj ących produkty w opakowania oraz producentów i importerów niektórych wybranych produktów. Prawodawstwo wprowadza nast ępuj ące instrumenty finansowo-ekonomiczne: - opłat ę za korzystanie ze środowiska („zwykła” i podwy Ŝszona), - administracyjn ą kar ę pieni ęŜ ną, - zró Ŝnicowane stawki podatków i innych danin publicznych słu Ŝą ce celom ochrony środowiska, - opłat ę produktow ą, - opłat ę depozytow ą, - kaucj ę. Powy Ŝsze zasady i wymagania musz ą by ć uwzgl ędnione przy opracowywaniu PLANU GOSPODARKI ODPADAMI.

Plan ten powinien okre śla ć: - aktualny stan gospodarki odpadami obejmuj ący w szczególno ści rodzaj, ilo ść i źródło pochodzenia odpadów, które maj ą by ć poddane procesom odzysku i unieszkodliwiania, oraz rozmieszczenie istniej ących instalacji i urz ądze ń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadz ących działalno ść w tym zakresie, - prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, - działania zmierzaj ące do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami dotycz ące w szczególno ści zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilo ści odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego post ępowania z nimi, w tym ograniczenia ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska oraz przedstawienie projektowanego systemu gospodarowania odpadami, - instrumenty finansowe słu Ŝą ce realizacji zamierzonych celów, - system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.

Dziennik Urz ędowy - 7410 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Plan powinien obejmowa ć wszystkie rodzaje odpadów powstaj ących na danym terenie oraz przywo Ŝonych na dany teren, a w szczególno ści odpady komunalne, z uwzgl ędnieniem odpadów ulegaj ących biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. Zakres szczegółowy PLANU GOSPODARKI ODPADAMI na szczeblu POWIATU okre ślono w ROZPORZ ĄDZENIU MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 9 kwietnia 2003 r. (Dz. bU. Nr 66, poz. 620) w sprawie sporz ądzania planów gospodarki odpadami.

SZCZEGÓŁOWY WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH uwzgl ędnionych w niniejszym opracowaniu zamieszczono w zał ącznikach – ZAŁ ĄCZNIK NR 1 .

1.4 GOSPODARKA ODPADAMI W ŚWIETLE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PA ŃSTWA NA LATA 2003 – 2006 Z UWZGL ĘDNIENIEM PERSPEKTYWY NA LATA 2007-2010.

Gospodarka odpadowa traktowana jest jako odr ębna dziedzina ochrony środowiska. Działania w ochronie środowiska przed zagro Ŝeniami powodowanymi przez odpady rozpoczynaj ą si ę od zapobiegania powstawaniu odpadów, redukcji ich ilo ści oraz zamiany odpadów bardziej szkodliwych na mniej gro źne. Zagospodarowanie odpadów stanowi znacz ącą gał ąź przemysłu, obejmuj ącą szereg technologii odzysku i unieszkodliwiania. Pierwsz ą zasad ą gospodarki odpadowej pozostaje wci ąŜ zapobieganie ich powstawaniu. Wyra Ŝa si ę to dąŜ eniem do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniaj ących produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców. Odpady powstaj ące jako produkty uboczne s ą cech ą procesu technologicznego, ale wła ściwo ści ą najlepszych technologii jest mała ilo ść produktów ubocznych.

Podobnie jak w odniesieniu do innych dziedzin ochrony środowiska, w gospodarce odpadowej bardzo istotne jest zachowanie, w skali mi ędzynarodowej, warunku podobnych kosztów zagospodarowania odpadów, co ma eliminowa ć wykorzystywanie obci ąŜ ania środowiska w celach konkurencji przemysłowej. W wielu wa Ŝnych rodzajach przemysłu udział kosztów zagospodarowania odpadów w kosztach produkcji jest powa Ŝny i ró Ŝnice w tym zakresie mog ą przes ądza ć o konkurencyjno ści cenowej wyrobu. St ąd potrzeba akceptacji sposobów zagospodarowania odpadów przyjmowanych w skali mi ędzynarodowej, oparta na umowach i konwencjach mi ędzynarodowych, powszechnie obecnie stosowana w odniesieniu do odpadów zawieraj ących substancje zagra Ŝaj ące człowiekowi lub środowisku w szczególny sposób.

W Polsce odpady przemysłowe (w śród których 52% stanowi ą odpady z kopalnictwa w ęgla i metali nie Ŝelaznych), powstaj ące w ilo ści 126 mln ton rocznie (1999 r.), s ą w 73% wykorzystywane, głównie do niwelacji gruntów i robót ziemnych, a w 22% składowane na składowiskach. Tylko 2% odpadów przemysłowych jest unieszkodliwiane (zagospodarowywane) innymi metodami, a 3% - przej ściowo magazynowane. W latach 1980 - 2000 nast ąpił spadek ilo ści odpadów przemysłowych (z 165 mln ton/rok do 126 mln ton/rok), co jest wynikiem przede wszystkim zmniejszenia wydobycia w ęgla. Najwi ększe ilo ści odpadów powstaj ą w kopalnictwie w ęgla (30 % ogólnej ilo ści) oraz w procesie flotacyjnego wzbogacania rud metali nie Ŝelaznych (22%). W grupie odpadów przemysłowych specyficzn ą ich cz ęść stanowi ą odpady niebezpieczne, post ępowanie z którymi, ze wzgl ędu na charakter i poziom zagro Ŝenia dla człowieka i środowiska, wymaga stosowania sposobów, procedur i systemów nadzoru zapobiegaj ących przenikaniu wchodz ących w ich skład niebezpiecznych substancji do środowiska. Tak ą ochron ę człowieka i środowiska przed odpadami niebezpiecznymi wprowadzono m. in. ustaw ą z dnia 27 kwietnia 2001 roku, o odpadach.

W skali kraju obserwuje si ę stały wzrost ilo ści odpadów komunalnych. Powstaj ą one w ilo ści bliskiej 300 kg na mieszka ńca w ci ągu roku, co stanowi około połowy ilo ści przypadaj ącej na 1 mieszka ńca w najbogatszych krajach Unii Europejskiej. Ró Ŝnica ta wskazuje na konieczno ść podejmowania działa ń zapobiegawczych, redukuj ących ilo ść odpadów w gospodarstwach domowych. Pierwsze kroki w tym kierunku stanowi ą ustawy wprowadzaj ące obowi ązek odzysku (w tym recykling) odpadów opakowaniowych, a tak Ŝe pobieranie opłat produktowych, w przypadku niespełniania przez podmioty gospodarcze ustalonych wymaga ń w zakresie poziomów recyklingu niektórych odpadów.

Za priorytetowe cele w zakresie gospodarowania odpadami w latach 2003 - 2010 uznaje si ę: • pełne wprowadzenie w Ŝycie regulacji prawnych zawartych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach oraz rozporz ądzeniach wykonawczych, zgodnie z przyj ętym harmonogramem, • ratyfikacj ę konwencji mi ędzynarodowych dotycz ących gospodarki odpadowej oraz dostosowanie do wymaga ń tych konwencji prawodawstwa krajowego, • zwi ększenie poziomu odzysku (w tym recykling) odpadów przemysłowych poprzez odpowiedni ą polityk ę podatkow ą i system opłat za korzystanie ze środowiska, • stworzenie podstaw dla nowoczesnego gospodarowania odpadami komunalnymi, zapewniaj ącej wzrost odzysku zmniejszaj ącego ich mas ę unieszkodliwian ą przez składowanie co najmniej o 30% do 2006 roku i o 75% do roku 2010 (w stosunku do roku 2000), • zbudowanie w perspektywie 2010r krajowego systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

Najpilniejsze zadania o charakterze priorytetowym , które w ramach realizacji wy Ŝej wymienionych celów nale Ŝy wykona ć w latach 2003-2006, wyliczone s ą poni Ŝej; • zako ńczenie wdra Ŝania przepisów prawa w zakresie gospodarki odpadami, zmienionego w latach 2001 - 2002 w ramach harmonizacji z prawem Unii Europejskiej, poprzez uruchomienie systemów ewidencji i kontroli odpadów oraz opracowanie i podj ęcie realizacji krajowego i wojewódzkich planów gospodarki odpadami; • opracowanie i rozpocz ęcie realizacji programów unieszkodliwienia odpadów szczególnie niebezpiecznych, obj ętych przepisami Konwencji Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszcze ń organicznych (2004 r.); Dziennik Urz ędowy - 7411 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

• opracowanie i realizacj ę krajowego i regionalnych planów zintegrowanego gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, obejmuj ącego sie ć magazynów, w tym szczególnie magazynów odpadów powypadkowych, oraz sie ć instalacji do unieszkodliwiania (2006 r.); • utworzenie, lub powołanie w ramach ju Ŝ istniej ących instytucji, o środka informacji BAT/BREF o procesach technologicznych w zakresie przekształcania i unieszkodliwiania odpadów (2004 r.); • utworzenie systemu zakładów demonta Ŝu i przerobu (strz ępienia) pojazdów wycofanych z eksploatacji, zapewniaj ących zgodny z wymaganiami dyrektywy Unii Europejskiej 2000/53/WE poziom recyklingu odpadów oraz ponownego u Ŝycia wybranych cz ęś ci samochodowych.

1.5 POLITYKA, CELE I ZADANIA WEDŁUG PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI SZCZEBLA NADRZ ĘDNEGO.

1.5.1 OGÓLNA POLITYKA I STRATEGIA.

Zało Ŝone cele planu gospodarki odpadami powinny umo Ŝliwi ć: • Spełnienie obowi ązków wynikaj ących z prawodawstwa krajowego oraz z krajowego planu gospodarki odpadami, • Spełnienie prawnych wymaga ń, • Ustanowienie podstawy dla współpracy mi ędzygminnej w gospodarce odpadami.

Strategia gospodarki odpadami niebezpiecznymi b ędzie bazowa ć na krajowej strategii dla odpadów niebezpiecznych. Zakłada si ę, Ŝe ze wzgl ędów ekonomicznych, wskazana b ędzie współpraca pomi ędzy województwami w zakresie budowy zakładów utylizacji odpadów niebezpiecznych. Ogólna polityka planowania gospodarki odpadami opiera ć si ę b ędzie na pi ęciu zasadniczych regułach gospodarki odpadami, zawartych w ustawie o odpadach:

1. Hierarchia w gospodarce odpadami : Strategie gospodarki odpadami musz ą, w pierwszym rz ędzie, mie ć na celu zapobieganie powstawaniu odpadów oraz redukowanie ich szkodliwo ści. Tam, gdzie nie jest to mo Ŝliwe, surowce z odpadów powinny by ć u Ŝywane ponownie, odzyskiwane lub u Ŝywane jako źródło energii. W ostateczno ści odpady powinny by ć bezpiecznie usuwane (np. poprzez spalanie albo składowanie na składowiskach).

2. Samowystarczalno ść na poziomie unijnym i – w miar ę mo Ŝliwo ści - na poziomie pa ństw członkowskich: Pa ństwa członkowskie musz ą utworzy ć, we współpracy z innymi pa ństwami członkowskimi, zintegrowan ą i adekwatn ą sie ć zakładów utylizacji odpadów.

3. Najlepsza dost ępna technologia nie poci ągaj ąca za sob ą nadmiernych kosztów (ang. BAT): Emisja do środowiska z instalacji powinna by ć zredukowana tak, jak tylko to jest mo Ŝliwe, w najbardziej efektywny ekonomicznie sposób.

4. Blisko ść : Odpady powinny by ć usuwane mo Ŝliwie najbli Ŝej źródła ich powstawania.

5. Odpowiedzialno ść producenta: Podmioty gospodarcze, a zwłaszcza wytwórcy produktów, musz ą by ć zaanga Ŝowane w ide ę zamkni ęcia cyklu Ŝycia substancji, komponentów i produktów, pochodz ących z ich produkcji, w czasie ich u Ŝytkowania, do momentu, w którym stan ą si ę odpadem. Odpowiedzialno ść producentów jest mo Ŝliwa do regulacji głównie poprzez strategie oraz prawodawstwo na poziomie krajowym.

Cz ęś ci ą planu gospodarki odpadami b ędzie strategia stworzenia sieci nowych składowisk odpadów oraz zamkni ęcia składowisk nie spełniaj ących okre ślonych wymaga ń. Gospodarka okre ślonymi strumieniami odpadów reprezentuje kluczowy element strategii.

1.5.2 CELE W PLANOWANIU GOSPODARKI ODPADAMI.

Na podstawie KPGO stwierdza si ę, Ŝe wszyscy mieszka ńcy Polski powinni by ć obj ęci usługami odbioru odpadów (100% pokrycie do ko ńca 2006r.). Okre śla si ę równie Ŝ cele, dotycz ące maksymalnych ilo ści odpadów komunalnych podlegaj ącym poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania.

1.5.3 WSPÓŁPRACA MI ĘDZYGMINNA.

Przepisy polskie, w ostatnich latach, nało Ŝyły ostrzejsze wymagania w dziedzinie gospodarki odpadami. Nale Ŝy si ę spodziewa ć dalszych, jeszcze ostrzejszych wymaga ń. St ąd nale Ŝy oczekiwa ć wzrostu kosztów funkcjonowania gospodarki odpadami. Światowe do świadczenie wskazuje, Ŝe zaostrzone wymagania b ędą bardzo kosztowne dla pojedynczych gmin, które nie b ędą zaanga Ŝowane w szersz ą współprac ę. Ocenia si ę, Ŝe nie wszyscy mieszka ńcy regionu b ędą w stanie ponie ść koszty usług w tej dziedzinie na obecnym normalnym poziomie w krajach UE. Aby utrzyma ć koszty na poziomie, pozwalaj ącym na pokrycie kosztów inwestycji przez mieszka ńców, osi ągaj ących średnie i ni Ŝsze dochody, koszty eksploatacji powinny by ć utrzymywane na stosunkowo niskim poziomie. Współpraca mi ędzygminna w dziedzinie gospodarki odpadami jest sprawdzonym sposobem obni Ŝenia kosztów usług zwi ązanych z odpadami . Obowi ązki gmin w dziedzinie gospodarki odpadami, zgodnie z polskimi przepisami, s ą rozległe i zło Ŝone, a potrzeby inwestycyjne w zakresie nowoczesnych urz ądze ń gospodarowania odpadami, spełniaj ących wymagania UE, b ędą znacznie przewy Ŝszały typowy poziom inwestycji w gminach. Jedynie du Ŝe systemy, wymagaj ące współpracy mi ędzygminnej mog ą by ć skuteczne. Je Ŝeli systemy te b ędą małe i obejmowa ć b ędą jedynie cz ęść ludno ści, nie b ędą one uzasadniały znacznych inwestycji w nowoczesne zakłady utylizacji i systemy odbioru odpadów. Małe systemy są bardzo kosztowne , a koszty te ponosz ą podatnicy. Dziennik Urz ędowy - 7412 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

W celu optymalizacji rozmiarów urz ądze ń i utrzymania stosunkowo niskiej ceny przypadaj ącej na jednostk ę odpadów, urz ądzenia do przetwarzania odpadów powinny by ć odpowiednio du Ŝe. Ich rozmiary wymaga ć b ędą odbioru odpowiedniej ilo ści odpadów, a co za tym idzie obsługiwania kilku gmin. Optymalna liczba gmin korzystaj ących z danych urz ądze ń zale Ŝeć będzie od liczby ludno ści w poszczególnych gminach oraz rodzaju urz ądzenia. Z punktu widzenia efektywno ści kosztowej , wyra źnie wida ć, Ŝe spółki mi ędzygminne winny obsługiwa ć co najmniej 150.000-300.000 mieszka ńców. Odpowiada to minimalnym warto ściom dla składowiska odpadów, prowadzonego zgodnie z wymaganiami ustawodawczymi .

1.5.4 POLITYKA ZAANGA śOWANIA SEKTORA PRYWATNEGO W GOSPODARK Ę ODPADAMI.

W sektorze gospodarki odpadami istnieje kilka grup zada ń, które nale Ŝy podj ąć . S ą to: - planowanie, - regulacje administracyjno-prawne, - wdra Ŝanie zada ń uj ętych w opracowanych planach, - monitoring i kontrola.

Do listy zada ń nale Ŝy równie Ŝ doda ć zapobieganie powstawaniu odpadów oraz zmniejszenie szkodliwo ści wytworzonych odpadów. Planowanie, regulacje administracyjno-prawne i kontrola s ą zadaniami, którymi zajmuje si ę sektor publiczny. Zasadniczo, głównym zadaniem jest podejmowanie wła ściwych decyzji w imieniu społecze ństwa i dla korzy ści całej społeczno ści. Sektor prywatny mo Ŝe, w pewnym zakresie, uczestniczy ć w przygotowaniu niezb ędnych decyzji poprzez zebranie i przetworzenie informacji, etc. W zapobieganie powstawaniu odpadów oraz zmniejszeniu szkodliwo ści wytworzonych odpadów zaanga Ŝowany jest zarówno sektor prywatny, jak i publiczny oraz konsumenci; • Przemysł mo Ŝe produkowa ć i działa ć tak, aby wytwarza ć mniej odpadów i opakowa ń oraz stosowa ć surowce i technologie, których efektem s ą odpady o mniejszej szkodliwo ści, • Sektor sprzeda Ŝy mo Ŝe stosowa ć nacisk na producentów, aby działali w sposób opisany wy Ŝej; mo Ŝe równie Ŝ zbiera ć i sortowa ć odpady opakowaniowe oraz zapewni ć ich recykling, • Sektor publiczny mo Ŝe nabywa ć produkty „przyjazne dla środowiska”, jak te Ŝ zapewni ć, Ŝe odpady (np. papier) s ą zbierane i poddawane recyklingowi, • Konsumenci mog ą uczestniczy ć w selektywnej zbiórce odpadów, a ich zaanga Ŝowanie zale Ŝy od odpowiedniego informowania i motywowania.

Nie mo Ŝna pomin ąć odpadów wytwarzanych przez sektor publiczny. Gospodarka odpadami wytwarzanymi w urz ędach i instytucjach publicznych musi by ć prowadzona w sposób wzorcowy, który b ędzie przykładem dla sektora prywatnego. Istniej ą dwie główne grupy z sektora prywatnego , które powinny by ć wł ączone w gospodark ę odpadami, s ą to podmioty zajmuj ące si ę odpadami oraz wytwórcy odpadów.

1. Wytwórcy odpadów W społecze ństwie, wytwórcami odpadów s ą wszystkie firmy i wszystkie gospodarstwa domowe, administracja publiczna oraz instytucje publiczne. Przy tworzeniu polityki zaanga Ŝowania sektora prywatnego nale Ŝy uwzgl ędni ć wytwarzanie odpadów w przemy śle (wł ączaj ąc górnictwo i sektor energetyczny, rolniczy,) oraz w sektorze usług (banki, firmy ubezpieczeniowe, konsultanci, lekarze, denty ści, weterynarze).

2. Podmioty zajmuj ące si ę odpadami Gospodarowanie odpadami składa si ę z ró Ŝnych działa ń: zbieranie, transport, sortowanie, odzysk, przetwarzanie i unieszkodliwianie odpadów.

Wszystkie zadania mog ą by ć wykonywane przez sektor prywatny lub publiczny. Sposób zaanga Ŝowania sektora prywatnego w gospodark ę odpadami jest wa Ŝną cz ęś ci ą struktury organizacyjnej dla całego systemu gospodarki odpadami. Ró Ŝnice pomi ędzy gminami/powiatami w poziomie rozwoju, gospodarki i potencjału ludzkiego w lokalnym sektorze prywatnym oraz istniej ących systemów zbiórki i transportu wymagaj ą od gmin/powiatów zidentyfikowania lokalnych opcji oraz, na podstawie analizy mo Ŝliwo ści, dokonania niezb ędnych wyborów.

2. PODSTAWOWE INFORMACJE CHARAKTERYZUJ ĄCE OBSZAR POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

2.1 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

2.1. POŁO śENIE I OPIS OGÓLNY POWIATU.

Powiat k ętrzy ński poło Ŝony jest w północnej cz ęś ci województwa warmi ńsko-mazurskiego. Powiat k ętrzy ński od północy graniczy z Rosj ą, od wschodu z Powiatem gi Ŝyckim, od południa z Powiatem mr ągowskim i olszty ńskim, a od zachodu z Powiatem bartoszyckim. Powiat tworz ą gminy miejsko-wiejskie Reszel i Korsze, wiejskie Barciany, Srokowo i K ętrzyn oraz miasto K ętrzyn. Przez powiat k ętrzy ński przebiegaj ą droga krajowa nr 17. Ł ączy ona Gda ńsk - Warszaw ę - Lublin i mi ędzynarodowe przej ście graniczne Hrebenne - Rawa Ruska. Powiat K ętrzy ński zajmuje obszar 1213 km 2 co stanowi 5 % powierzchni województwa i plasuje go w grupie powiatów o najwi ększej powierzchni. Siedzib ą samorz ądu powiatowego jest miasto K ętrzyn, centrum Ŝycia społeczno-kulturalnego i gospodarczego. Usytuowanie Powiatu K ętrzyn na tle województwa oraz najbli Ŝszego s ąsiedztwa i przedstawiono w ZAŁ ĄCZNIKU NR 2 . Dziennik Urz ędowy - 7413 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

2.1.2 PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

Powiat k ętrzy ński poło Ŝony jest w województwie warmi ńsko-mazurskim, s ąsiaduje z pi ęcioma powiatami: bartoszyckim, olszty ńskim, mr ągowskim, gi Ŝyckim, w ęgorzewskim oraz graniczy od północy z Rosja. W skład powiatu wchodz ą 3 gminy wiejskie, 2 miejsko-wiejskie i jedna miejska. Wykaz poszczególnych gmin wchodz ących w skład administracyjny przedstawia TABELA 1 .

TABELA 1 Podział administracyjny Powiatu k ętrzy ńskiego. LP NAZWA GMINY RODZAJ 1 Barciany gmina wiejska 2 Miasto K ętrzyn gmina miejska 3 Kętrzyn gmina wiejska 4 Korsze gmina miejsko-wiejska 5 Reszel gmina miejsko-wiejska 6 Srokowo gmina wiejska Źródło: Dane Starostwa K ętrzyn

Podział administracyjny Powiatu k ętrzy ńskiego w formie graficznej przedstawiono w ZAŁ ĄCZNIKU 8 .

2.1.3 STRUKTURA U śYTKOWA GRUNTÓW POWIATU.

UŜytki rolne stanowi ą 72% powierzchni powiatu i znajduj ą si ę w przewa Ŝaj ącym procencie we władaniu sektora pa ństwowego – zbli Ŝonym do 60%. W ró Ŝnych gminach odsetki te s ą ró Ŝne. Przykładowo w gminie Korsze procent ten wynosi 63%, w gminie Reszel – 66%, w gminie Barciany – 67%. W u Ŝytkowaniu prywatnym znajduje si ę ca 30% powierzchni uŜytków rolnych w poszczególnych gminach.

TABELA 2 Struktura u Ŝytkowania gruntów na terenie powiatu k ętrzy ńskiego. W tym Pow. POWIAT / uŜytki rolne gruntów lasy i grunty grunty łąki pastwiska ogółem razem sady le śne GMINY orne trwałe trwałe w ha KĘTRZY ŃSKI 121297 87 007 63 586 120 9 359 13 942 18 742 Miasto K ętrzyn 1034 382 330 - 11 41 12 Korsze 403 163 125 3 - 35 2 Reszel 381 235 163 6 21 45 7 Wie ś Barciany 29 362 24 024 17 751 19 3 022 3 232 2 361 Kętrzyn 28 573 18 646 13 516 26 1 916 3 188 5 606 Korsze 24 591 19 045 14 419 22 1 521 3 083 3 448 Reszel 17 490 12 342 9 101 22 1 247 1 972 2 600 Srokowo 19 463 12 170 8 181 22 1 621 2 346 4 706 Źródło: Strategia rozwoju powiatu k ętrzy ńskiego

2.2 POŁO śENIE GEOGRAFICZNE OBSZARU POWIATU.

2.2.1 RZE ŹBA TERENU, GEOMORFOLOGIA OBSZARU POWIATU.

Powiat K ętrzy ński le Ŝy w cz ęś ci województwa nale Ŝą cej do regionu Pobrze Ŝy Bałtyku, zajmowanych przez mezoregion Niziny S ępopolskiej. Gmina Barciany pod wzgl ędem fizjograficznym nale Ŝy do Równiny Sepoli ńskiej. Gmina Srokowo - najbardziej wysuni ęta na wschód - wchodzi w obszar Zlewni Wielkich Jezior Mazurskich. Obszar powiatu jest zró Ŝnicowany pod wzgl ędem rze źby terenu. Wyst ępuje rze źba falista oraz obszary ci ągu moren czołowych charakteryzuj ący si ę znacznymi spadkami. Cz ęść terenów na charakter wododziałowy i źródliskowy. Pod wzgl ędem geomorfologicznym znaczn ą cz ęść obszaru stanowi wysoczyzna moreny dennej. Na całym obszarze województwa wyst ępuj ą od powierzchni utwory czwartorz ędowe, pokrywaj ąc ci ągł ą warstw ą podło Ŝa starsze. Przestrzennie dominuj ą osady ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Mi ąŜ szo ść czwartorz ędu jest przestrzennie zró Ŝnicowana, na ogół wynosi od kilkudziesi ęciu do ponad 200 m, przewa Ŝnie zawiera si ę pomi ędzy 100 a 200m. Znaczne powierzchnie zajmuj ą osady morenowe o charakterze zwałowym. W krajobrazie Powiatu K ętrzy ńskiego obok form erozyjnych wyró Ŝniaj ą si ę formy akumulacyjne (wypukłe). Nale Ŝą do nich faliste i pagórkowate powierzchnie wysoczyzn morenowych - moreny dennej. Cz ęsto wyst ępuj ą te Ŝ oczka - niedu Ŝe jeziorka wypełniaj ące zagł ębienia wytopiskowe. Średnie opady wynosz ą 550-600 mm rocznie, temperatura 6.6°C (dla porówna nia Warszawa 7.5°C), najcieplejszy jest lipiec ze średni ą temperatur ą17,4°C, a najzimniejszy luty - 4.8°C. Wynikiem zmie nno ści klimatu jest krótki okres wegetacyjny trwaj ący przeci ętnie 157 dni.

2.2.2 HYDROLOGIA I STOSUNKI WODNE NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

2.2.2.1 Wody podziemne.

Głównym u Ŝytkowym pi ętrem wodono śnym województwa jest pi ętro czwartorz ędowe, wyst ępuj ące do gł ęboko ści ok. 200 m; lokalnie nawet do 300 m.

Dziennik Urz ędowy - 7414 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Pi ętro wodono śne trzeciorz ędu mo Ŝe by ć u Ŝytkowane jako główne na obszarach zredukowanego czwartorz ędu lub tam, gdzie jest on wykształcony przewa Ŝnie w postaci utworów nie wodono śnych - glin zwałowych i iłów. Takie warunki wyst ępuj ą w powiecie k ętrzy ńskim w rejonie Reszla i K ętrzyna, gdzie do ść dobre parametry hydrogeologiczne pozwalaj ą na uzyskanie ze studni wydajno ści rz ędu 70-120 m 3 /h. Zgodnie z podziałem regionalnym Polski wg B. Paczy ńskiego(1995) na obszarze województwa wyró Ŝnia si ę cztery regiony hydrogeologiczne wyst ępowania zwykłych wód podziemnych: I- Mazowiecki; II- Mazursko-Podlaski; III- Mazurski; IV- Gda ński. Powiat K ętrzy ński przynale Ŝy do II – mazursko - podlaskiego – regionu, zajmuj ącego północno-wschodni ą cz ęść województwa, najsłabiej rozpoznanego pod wzgl ędem hydrogeologicznym. Pi ętro czwartorz ędowe jest bardzo zró Ŝnicowane pod wzgl ędem mi ąŜ szo ści i wodono śno ści. W regionie mazursko-podlaskim wyst ępuj ą przynajmniej 2 poziomy wodono śne: pierwszy do gł ęboko ści 60m, drugi – w sp ągu utworów czwartorz ędowych, których mi ąŜ szo ść wynosi od 150 do ponad 200m. Jednym z istotnych elementów rozpoznania warunków hydrogeologicznych jest wyznaczanie Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP), ich dokumentowanie i ustanowienie stref ochronnych. Dotychczas opracowano dokumentacje hydrogeologiczne 5 spo śród 14 zbiorników zlokalizowanych w województwie (w cało ści lub cz ęś ciowo, np. GZWP 205). Jeden z GZWP (nr 206) znajduje si ę na terenie Powiatu K ętrzy ńskiego i obecnie nosi nazw ę zbiornika Krainy Wielkich Jezior Mazurskich .Badania jako ści wód podziemnych prowadzone w SKM i SRM w 2001 r. wykazały, Ŝe na obszarze Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego reprezentowane s ą wszystkie klasy jako ści tych wód, tj.: Ia, Ib, II i III; w Powiecie K ętrzy ńskim – wody II klasy jako ści.

2.2.2.2 Wody powierzchniowe.

Wody powierzchniowe s ą istotnym elementem ró Ŝnorodno ści krajobrazowej Powiatu K ętrzy ńskiego, wpływaj ącym na funkcjonowanie i bogactwo lokalnych ekosystemów. Udział wód powierzchniowych w ogólnej powierzchni powiatu przedstawia si ę nast ępuj ąco: Gmina Reszel – 3,74 %. Gmina K ętrzyn – 2,17 %. Gmina Srokowo – 1,45 %. Gmina Korsze – 0,79 %. Gmina Barciany – 0,44 %. Najwi ększe zbiorniki wodne poło Ŝone na terenach poszczególnych gmin powiatu k ętrzy ńskiego przedstawiono w tabeli 3.

TABELA 3 Wa Ŝniejsze wody powierzchniowe powiatu k ętrzy ńskiego. Gmina Nazwa jeziora Powierzchnia jeziora, ha Rzeki/strugi Reszel Legi ńskie 230,0 Sajna Dejnowa 125,3 Cyna/struga Widry ńskie 123,9 Kławój 29,6 Kętrzyn Iławki 123,4 Guber,Dajna Mój 116,5 Struga Rawa Siercza 55,4 Tuchel 42,7 Kwiedzi ńskie 19,5 Martiany/Wersminia 18,0 Kętrzy ńskie 8,2 Silec b.d. Długie b.d. Srokowo Sileckie 106,0 Om ęt, Siniec Wielki 2,8 Kanał Mazurski Okr ągłe 1,4 Rydzewskie/Rydzówka na granicy z gm. W ęgorzewo Korsze Tolkowskie 35,0 Guber, Sajna Barciany Arklickie 58,2 Liwna,Guber; Młynówka,Runia, Sołka Źródło: Na podstawie danych ze Starostwa K ętrzyn.

TABELA 4 OCENA JAKO ŚCI WÓD NIEKTÓRYCH RZEK POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO BADANIA W LATACH 1999-2000: Rzeka Lokalizacja przekroju/gmina km Rok badania Ogólna ocena Dajna Pow.uj ścia do rz.Guber, w 1,6 1999 III m.Smokowo/gm.K ętrzyn Liwna *m.Ogródki/gm.Barciany 27,9 1999 III *m.Barciany 19,5 1999 NON *pow.uj ścia do rz.Guber,w m.Krelikiejmy 1,7 1999 III Guber Pow.uj ścia do Łyny,S ępopol 0,1 2000 NON Sajna *Pow.Reszla 35,3 2000 III *Pon.Reszla 37,6 2000 NON *Pow.uj ścia do rz.Guber 0,3 2000 NON Źródło: Raporty WIOS 2001,2002 Dziennik Urz ędowy - 7415 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

2.2.3 WARUNKI GEOGRAFICZNE OBSZARU POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

Ró Ŝnorodno ść przyrodnicza i krajobrazowa jest funkcj ą zró Ŝnicowania rze źby i pokrycia oraz zagospodarowania terenu. Powiat K ętrzy ński w skali województwa nale Ŝy do rejonów zasobnych w obiekty przyrody prawnie chronionej w postaci pomników przyrody, rezerwatów i obszarów chronionego krajobrazu, zajmuj ących prawie 29% powierzchni całego powiatu. Dominuj ącymi s ą gleby urodzajne bonitacji IIIa – IVb. Klimatycznie Powiat K ętrzy ński nale Ŝy do znacznego obszaru dzielnicy Mazurskiej, najchłodniejszej w Polsce. Obejmuje ona tak Ŝe Wielkie Jeziora i si ęga w rejony Bartoszyc, Jezioran, Biskupca, Ukty. Średnie opady wynosz ą 550-600 mm rocznie, temperatura 6.6°C (dla porówna nia Warszawa 7.5°C), najcieplejszy jest lipiec ze średni ą temperatur ą17.4 ° C najzimniejszy luty – 4.8°C. Wynikiem zmienno ści klimatu jest krótki okres wegetacyjny trwaj ący przeci ętnie 157 dni. Na obszarze przewa Ŝaj ą wiatry południowo-zachodnie i zachodnie.

2.3 SYTUACJA DEMOGRAFICZNA I GOSPODARCZA.

2.3.1 STRUKTURA OSADNICTWA DANE DEMOGRAFICZNE OBSZARU POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

Struktura osadnictwa powiatu k ętrzy ńskiego oparta jest na jednostkach osadniczych typu wiejskiego z zabudow ą zagrodow ą lub jednorodzinn ą. Zabudowa wielorodzinna spotykana jest głównie w miastach - K ętrzynie, Korszach i Reszlu. Budynki wielorodzinne wyst ępuj ą równie Ŝ w gminach typowo wiejskich - s ą to bloki pozostałe po upadłych PGR-ach. Funkcj ę o środka regionalnego pełni powiatowe miasto K ętrzyn, które spełnia równocze śnie rol ę najwi ększego w powiecie ośrodka obsługi ludno ści w zakresie funkcji administracyjnych, edukacyjnych, kulturalnych i usługowych, oraz z uwagi na centralne poło Ŝenie i dost ępno ść komunikacyjn ą. Funkcj ę pomocnicz ą pełni ą miasta o rozszerzonym zakresie usług - Korsze i Reszel oraz wsie b ędące siedzib ą władz gmin wiejskich - Barciany i Srokowo. W TABELI 5 przedstawiono dane ogólne na temat struktury zabudowy na obszarze powiatu k ętrzy ńskiego.

TABELA 5 Rodzaju zabudowy na terenie powiatu k ętrzy ńskiego.

LP MIASTO/GMINA RODZAJ ZABUDOWY – LICZBA BUDYNKÓW. - - WIELORODZINNA JEDNORODZINNA ZAGRODOWA 1 Gmina Barciany 204 891 2 Miasto K ętrzyn 550 1092 8 3 Gmina K ętrzyn 432 555 4 Miasto i Gmina Korsze 157 536 433 5 Miasto i Gmina Reszel 298 210 693 6 Gmina Srokowo 92 35 502

1733 4955 RAZEM:

25,9 74,1 100% Źródło: Na podstawie danych z GMIN.

Sytuacj ę demograficzn ą - stan na 2002 r prezentuje TABELA 6.

TABELA 6 Liczba ludno ści w gminach powiatu k ętrzy ńskiego– stan 2002 r.

LP MIAST/GMINA LICZBA LUDNO ŚCI 1 Gmina Barciany 7 421 2 Miasto K ętrzyn 29 852 3 Gmina K ętrzyn 8 727 4 Miasto i Gmina Korsze 11 554 5 Miasto i Gmina Reszel 8 967 6 Gmina Srokowo 4 559 RAZEM: 71 080 Źródło: Na podstawie danych z GMIN.

Przegl ąd populacji ludno ści zamieszkuj ącej obszar powiatu k ętrzy ńskiego zamieszczono w TABELI 7 . TABELA 7 Dane ogólne o ludno ści na terenie powiatu k ętrzy ńskiego – stan na dzie ń 31.12. 2001 r.

LP LUDNO ŚĆ ILO ŚĆ % 1 W wieku przedprodukcyjnym 17538 24,8 2 W wieku produkcyjnym 43538 61,5 3 W wieku poprodukcyjnym 9744 13,7

RAZEM: 70820 100 4 Gęsto ść zaludnienia 58osób/km 2 5 Kobiet na 100 m ęŜ czyzn 103 Źródło: Dane z Starostwa K ętrzyn.

Dziennik Urz ędowy - 7416 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

W TABELI 8 zaprezentowano rozmieszczenie ludno ści z uwzgl ędnieniem rodzaju zabudowy.

TABELA 8 Rozmieszczenie ludno ści na terenie powiatu k ętrzy ńskiego z uwzgl ędnieniem rodzaju zabudowy.

LP MIASTO/GMINA RODZAJ ZABUDOWY – ILO ŚĆ MIESZKA ŃCÓW - - WIELORODZINNA JEDNORODZINNA ZAGRODOWA 1 Gmina Barciany bd bd bd 2 Miasto K ętrzyn 23 345 6 755 35 3 Gmina K ętrzyn 5 779 3 110 4 Miasto i Gmina Korsze 5 032 4 472 2 050 5 Miasto i Gmina Reszel 5 314 882 2 771 6 Gmina Srokowo 2 413 140 2 008 Źródło: Na podstawie danych z GMIN

2.3.2 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA NA OBSZARZE POWIATU.

2.3.2.1 Ogólna charakterystyka stanu infrastruktury na terenie powiatu.

Powiat k ętrzy ński pod wzgl ędem zagospodarowania przestrzennego jest stosunkowo zró Ŝnicowany. Najwa Ŝniejsze ró Ŝnice obserwuje si ę pomi ędzy miastami a gminami typowo wiejskimi. Dysproporcje w zakresie wyposa Ŝenia gmin w infrastruktur ę techniczn ą: 1) stopie ń zwodoci ągowania od 72,6% w Gminie K ętrzyn do ok. 100% w Mie ście K ętrzyn i Gminie miejsko-wiejskiej Reszel; 2) stopie ń skanalizowania gmin: 8% Gmina Srokowo, do 99% Miasto K ętrzyn. Generalnie w miastach z sieci kanalizacyjnej korzysta ok. 90% mieszka ńców , na terenach wiejskich od kilku Procent do ok. 30% ludno ści. Stopie ń skanalizowania gmin powiatu, wyra Ŝany w km sieci kanalizacji sanitarnej/1000 mieszka ńców (M) wynosi < 3 km/1000 M(dla województwa: 1,56 km/1000 M), a g ęsto ść sieci - 0,1 km/km 2; 3) Na terenie powiatu jedynie miasta K ętrzyn i Reszel s ą zgazyfikowane (K ętrzyn w ponad 99%), Gaz sieciowy doprowadzony jest równie Ŝ do niektórych wsi Gminy Srokowo. Pozostałe gminy, w tym miasto Korsze nie posiadaj ą sieci gazowej; 4) System zaopatrzenia w energi ę ciepln ą opiera si ę głównie na indywidualnych źródłach ciepła, opalanych w ęglem (od 80% do 98%), jedynie w miastach wyst ępuj ą wi ększe kotłownie lokalne.

2.3.2.2 Potrzeby w zakresie infrastruktury technicznej powiatu.

Stopie ń zainwestowania w urz ądzenia infrastruktury technicznej na terenie gmin Powiatu k ętrzy ńskiego daje obraz standardu Ŝycia mieszka ńców gmin wskazuje, czy istniej ą w gminach tereny przygotowane pod budownictwo mieszkaniowe oraz tereny atrakcyjne, je Ŝeli chodzi o mo Ŝliwo ść inwestowania w gminie. Potrzeby w zakresie infrastruktury technicznej w rozbiciu na poszczególne gminy prezentuje RYSUNEK 1.

Dziennik Urz ędowy - 7417 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

2.3.2.3 Stan dróg na terenie powiatu k ętrzy ńskiego.

Kętrzyn le Ŝy przy drodze nr 591 z Michałkowa przez K ętrzyn, Mr ągowo do Ostroł ęki oraz Bezledy - Bartoszyce - K ętrzyn - Gi Ŝycko - Olecko. Oprócz funkcji transportowych drogi te pełni ą funkcje turystyczne, prowadz ąc do najcz ęś ciej odwiedzanych atrakcji turystycznych regionu: Wielkich Jezior Mazurskich i Kwatery Hitlera w Gierło Ŝy. W planach miasto K ętrzyn wskazywane jest jako w ęzeł mi ędzynarodowej turystyki rowerowej, le Ŝy przy trasie rowerowej Berlin- Pyrzyce - Czaplinek - Bytów - Grudzi ądz - Iława - Ostróda - Olsztyn - Dobre Miasto - Lidzbark Warm. - Reszel - K ętrzyn - Radzieje - Pozezdrze - Gi Ŝycko - i dalej w kierunku Litwy. Po podniesieniu rangi i budowie przej ścia w Michałkowie wzro śnie znaczenie powi ązania w kierunku Mr ągowa dla ruchu mi ędzynarodowego.

Powstanie mi ędzynarodowej trasy rowerowej przebiegaj ącej przez K ętrzyn spowoduje konieczno ść rozwi ązania problemu ruchu rowerowego w granicach administracyjnych miasta. Ci ąg dróg o równole Ŝnikowej relacji K ętrzyn - Św. Lipka - Reszel - Lidzbark Warm. - Orneta - Pieni ęŜ no - Braniewo - Frombork ł ączy miejscowo ści o najwy Ŝszych walorach zabytkowych. Zestawienie dróg znajduj ących si ę na terenie powiatu k ętrzy ńskiego: - drogi wojewódzkie - 178,082 km; - drogi powiatowe - 489,940 km.

2.4 DANE DOTYCZ ĄCE DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ.

2.4.1 CHARAKTERYSTYKA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH Z OBSZARU POWIATU.

W Krajowym Rejestrze Podmiotów Gospodarki Narodowej REGON na koniec 2001 roku na terenie Powiatu K ętrzy ńskiego zarejestrowanych było 5 645 podmiotów gospodarczych.

TABELA 9 Podmioty w Rejestrze REGON w roku 2001 w powiecie k ętrzy ńskim:

w tym: Wyszczególnienie Ogółem Przedsi ębiorstwa Spółki Spółdzielnie Osoby fizyczne pa ństwowe Powiat K ętrzy ński 5 645 5 280 30 4 778 w tym: m-to K ętrzyn 2 451 4 174 11 1 899 m-to Korsze 217 - 16 2 170 m-to Reszel 435 - 24 5 358 gmina Barciany 603 - 6 4 555 gmina K ętrzyn 625 - 25 4 579 gmina Korsze 400 - 11 - 366 gmina Reszel 444 - 8 1 419 gmina Srokowo 470 1 16 3 432 Źródło: Dane z Urz ędu Statystycznego w Olsztynie.

TABELA 10 Podmioty Gospodarki Narodowej według Europejskiej Działalno ści Gospodarczej w roku 2001 (bez zakładów pracy osób fizycznych).

ci i ść ś czno ą Wyszczególnienie Ogółem Przetwórstwo Przetwórstwo Budownictwo i naprawy Handel iHotele restauracje Transport, gospodarka i ł magazynowa Obsługa nieruchomo firm, nauka firm, nauka Powiat K ętrzy ński 867 51 21 112 18 14 314 w tym: m-to K ętrzyn 522 31 17 79 8 8 253 m-to Korsze 47 2 1 7 1 2 9 m-to Reszel 77 4 1 7 4 - 16 gmina Barciany 48 - - 1 - 1 18 gmina K ętrzyn 46 7 1 6 3 1 3 gmina Korsze 34 2 - 5 - 1 11 gmina Reszel 25 2 1 1 1 - 2 gmina Srokowo 38 3 - 6 1 1 2 Źródło: Dane z Urz ędu Statystycznego w Olsztynie.

Podmioty bez zakładów pracy osób fizycznych stanowiły tylko 15,3 % wszystkich podmiotów zarejestrowanych w systemie REGON w Powiecie K ętrzy ńskim. Znacz ący udział w gospodarce powiatu maj ą podmioty (bez zakładów pracy osób fizycznych) działaj ące w sekcjach: obsługa nieruchomo ści i firm - 36,2 %; handel i naprawy - 13,0 %.

Dziennik Urz ędowy - 7418 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Wi ększo ść podmiotów w tej grupie zlokalizowanych jest w mie ście K ętrzyn. Miernikiem obrazuj ącym poziom przedsi ębiorczo ści w powiecie jest wska źnik liczby podmiotów prowadzonych przez osoby fizyczne. W Powiecie K ętrzy ńskim ponad 84% podmiotów stanowi ą zakłady osób fizycznych. Zmiany zachodz ące w gospodarce kraju powoduj ą stosunkowo szybkie zmiany w liczbie podmiotów gospodarczych w ostatnich latach.

3. ANALIZA STANU AKTUALNEGO GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

3.1 RODZAJ, ILO ŚĆ I ŹRÓDŁA POWSTAWANIA WSZYSTKICH ODPADÓW, W SZCZEGÓLNO ŚCI ODPADÓW INNYCH NI ś NIEBEZPIECZNE.

Dla potrzeb konstrukcji planu zgodnie z konstrukcj ą krajowego planu gospodarki odpadami dokonano podziału odpadów na 2 zasadnicze grupy:

1 - odpady powstaj ące w sektorze komunalnym, - odpady komunalne wydzielone jako podgrupa, - komunalne osady ściekowe wydzielone jako podgrupa, odpady powstaj ące w sektorze gospodarczym, - odpady inne ni Ŝ niebezpieczne wydzielone jako podgrupa, - odpady o charakterze niebezpiecznym wydzielone jako podgrupa.

Szczegółow ą charakterystyk ę jako ściowo – ilo ściow ą odpadów komunalnych b ędącą podstaw ą konstrukcji planu zawiera ZAŁ ĄCZNIK Nr3.

3.1.1 ODPADY POWSTAJ ĄCE W SEKTORZE KOMUNALNYM.

3.1.1.1 Odpady komunalne.

W TABELI 11 przedstawiono bilans stanu istniej ącego (2003r) poszczególnych strumieni odpadów komunalnych. Bilans opracowano na podstawie wska źników przyj ętych w KPGO.

TABELA 11 Emisja strumieni odpadów komunalnych na obszarze POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO- 2003 r.

Rodzaj obszaru L.p. Strumie ń odpadów komunalnych MIASTO WIE Ś - - [Mg/rok] [Mg/rok] 1 Odpady organiczne, ogółem 3848,4 697,0 2 Odpady zielone 427,8 129,5 3 Papier i tektura (niopakowaniowe) 1224,5 344,9 4 Opakowania z papieru i tektury 2039,3 500,0 5 Opakowania wielomateriałowe 229,0 56,2 6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 2034,8 648,8 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 762,8 208,9 8 Tekstylia 517,7 146,0 9 Szkło (nieopakowaniowe) 88,3 31,2 10 Opakowania ze szkła 1305,1 612,4 11 Metale 531,4 140,5 12 Opakowania z blachy stalowej 206,0 50,4 13 Opakowania z aluminium 59,7 14,4 14 Odpady mineralne 593,9 404,7 15 Drobna frakcja popiołowa 1772,0 1158,0 16 Odpady wielkogabarytowe 1028,5 544,3 17 Odpady budowlane 2057,0 1558,4 18 Odpady niebezpieczne 121,0 77,9 Razem 18847,2 7323,5 RAZEM: 26 170,7 Źródło: Obliczenia własne.

Bilans odpadów komunalnych dla 2003r w rozbiciu na poszczególne grupy prezentuje TABELA 12 .

TABELA 12 Ilo ść odpadów komunalnych emitowanych na obszarze POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO dla 2003 r. – przy uwzgl ędnieniu klasyfikacji jako ściowej odpadów.

LP. RODZAJ ODPADÓW OBSZAR MIEJSKI OBSZAR WIEJSKI RAZEM - - [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] 1 Odpady biodegradowalne 7 540 1 671,4 9 211,4 2 Odpady opakowaniowe 2 562,6 942,3 3 504,9 3 Odpady wielkogabarytowe 1028,5 544,3 1 572,8 4 Odpady budowlane 2057,0 1558,4 3 615,4 5 Odpady niebezpieczne z grupy odpadów 121,0 77,9 198,9 Dziennik Urz ędowy - 7419 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

komunalnych 6 Pozostałe 5 538,1 2 529,2 8 067,3 7 RAZEM: 18 847,2 7 323,5 26 170,7

Źródło: Obliczenia własne.

Powy Ŝsze wyliczenia nale Ŝy zestawi ć z danymi na temat ilo ści zebranych w poszczególnych gminach odpadów uzyskanymi na podstawie: - ankiet w poszczególnych gminach (rok 2002), - ankiet do KPGO (rok 2001), - sprawozda ń przedsi ębiorstw zajmuj ących si ę odbiorem i zagospodarowaniem odpadów (2002 r.), - dokumentacji dotycz ącej gospodarki odpadami w gminach.

Zgromadzone dane pozwalaj ą oszacowa ć ilo ść udokumentowanych zebranych na terenie powiatu odpadów z sektora komunalnego – TABELA-13.

TABELA 13 Ilo ść odpadów zebranych z terenu poszczególnych gmin powiatu k ętrzy ńskiego wg. danych źródłowych (dokumenty z lat 2001, 2002).

Gmina Ilo ść zebranych odpadów Mg/rok Barciany 2230 Kętrzyn (Miasto) 8241 Kętrzyn (Gmina wiejska) 1225 Korsze 2729 Reszel 3880 Srokowo 753 Razem w powiecie 19 061 Źródła: dane z gmin, ankiety do KPGO, sprawozdania przedsi ębiorstw zajmuj ących si ę gospodark ą odpadami na terenie gmin.

Na podstawie wska źników obliczono, Ŝe w roku 2002 w analizowanym powiecie powstało ok. 26,2 tys. Mg odpadów komunalnych. Wynika st ąd, i Ŝ w analogicznym okresie udokumentowana ilo ść zbieranych odpadów (wg powy Ŝszego zestawienia ok. 19,1 tys. Mg/rok) jest znacznie ni Ŝsza, ni Ŝ szacunkowa ilo ść wytworzonych odpadów. Wynika to z wielu przyczyn, najwa Ŝniejsze z nich to: • brak rzeczywistych (wynikaj ących z bada ń ilo ściowych na danym terenie) danych na temat wska źników nagromadzenia odpadów na analizowanym terenie, do oblicze ń ilo ści wytwarzanych odpadów przyjmowane s ą wska źniki przeci ętne dla terenów miejskich i wiejskich w Polsce, • niepełna ewidencja odpadów - brak wagi na wi ększo ści składowisk w powiecie, • nie wszyscy mieszka ńcy obj ęci s ą systemem zorganizowanej zbiórki odpadów - dotyczy to szczególnie terenów wiejskich, • cz ęść odpadów zagospodarowywana jest w obr ębie gospodarstw domowych - kompostowanie na terenach zabudowy jednorodzinnej i zagrodowej, oraz w inny sposób (nie zawsze zgodnie z przeznaczeniem - spalanie w paleniskach domowych), • cz ęść odpadów wywo Ŝona i składowana jest niezgodnie z przepisami - w miejscach do tego nie przeznaczonych czyli trafia do środowiska w sposób niekontrolowany.

TABELA 14 Ilo ść odpadów komunalnych wytworzonych (szacunkowo) i wywiezionych na składowiska w POWIECIE KĘTRZY ŃSKIM w roku 2002, w tys. [Mg]. Masa odpadów komunalnych w tys. [Mg] % wytworzonych wywieziona na składowiska wytworzona (szacunkowo) 19,1 26,2 72,9 - dane wg materiałów źródłowych (patrz tabela 13) ; obliczenia wg wska źników z KPGO.

W kontek ście powy Ŝszych rozwa Ŝań, w niniejszym Planie do dalszych oblicze ń i opracowywanych działa ń planistycznych w gospodarce odpadami komunalnymi przyj ęto ilo ść wytwarzanych w powiecie odpadów oszacowany na podstawie wska źników wska źniki emisji odpadów wg KPGO (Mon. Pol. z 2003 r., Nr 11, poz. 159). Takie zało Ŝenie uwzgl ędnia i umo Ŝliwia dokonanie oblicze ń (wg KPGO i WPGO) w zakresie: odzysku i unieszkodliwiania odpadów ulegaj ących biodegradacji, odzysku substancji, materiałów i energii z odpadów, odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, wydzielenia odpadów wielkogabarytowych, budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych i ich zagospodarowania oraz wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych i ich unieszkodliwienia. Przyj ęte jako podstawa do dalszych cz ęś ci Planu zestawienie (tabela 11) daje obraz ilo ści aktualnie wytwarzanych (wg wska źników) ww. odpadów, dla których konieczne b ędzie podj ęcie odpowiednich (wyszczególnionych w dalszej cz ęś ci niniejszego opracowania) planistycznych działa ń, w celu spełnienia obowi ązuj ących i przewidywanych wymogów przepisów prawnych w gospodarce odpadami.

3.1.1.2 Komunalne osady ściekowe.

Szczegółow ą charakterystyk ę oczyszczalni ścieków w powiecie k ętrzy ńskim oraz charakterystyk ę ilo ściow ą komunalnych osadów ściekowych b ędącą podstaw ą konstrukcji planu zawiera ZAŁ ĄCZNIK Nr 3. Bilans komunalnych osadów ściekowych na terenie Powiatu stan –2003r przedstawia TABELA 15 . Dziennik Urz ędowy - 7420 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 15 Ilo ść osadów ściekowych w przeliczeniu na such ą mas ę osadu [Mgs. m. o./rok] na terenie Powiatu w rozbiciu na poszczególne Gminy- stan - 2002 r.

LP Gmina Ilo ść osadu razem - - [ Mg sm.o./rok] 1 Gmina Barciany 43,2 2 Miasto K ętrzyn 658,8 3 Gmina K ętrzyn 7,3 4 Miasto i Gmina Korsze 95 5 Miasto i Gmina Reszel 190,1 6 Gmina Srokowo 3

7 RAZEM w Powiecie : 997,4

Źródło: Dane z gmin, ankiety do KPGO, sprawozdania za rok 2002 (Zbiorcze zestawienia danych o wytworzonych osadach ściekowych.

3.1.2 ODPADY POWSTAJ ĄCE W SEKTORZE GOSPODARCZYM.

Wytwarzane na terenie powiatu k ętrzy ńskiego s ą to głównie odpady nieorganiczne z procesów termicznych - głównie z elektrociepłowni „Komec” Sp. z o.o. w K ętrzynie oraz „Korpec” Sp. z o.o. w Korszach, odpady z kształtowania i fizycznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych - Philips Lighting - Farel Mazury Sp. z o.o. w K ętrzynie. Jako podstaw ę do oceny ilo ści powstaj ących w sektorze gospodarczym odpadów przyj ęto dane zgromadzone przez WIO Ś w Olsztynie (baza SIGOP-W) oraz dane ze sprawozda ń składanych przez podmioty gospodarcze do Urz ędu Marszałkowskiego. Baza SIGOP- W w roku 2002 obj ęła badaniem ankietowym 11 zakładów w powiecie k ętrzy ńskim: Fabryka Plastików Kwidzyn Sp. z o.o. w K ętrzynie, Kombinat Rolny SKANDAWA Sp. z o.o., Komunalna Energetyka Cieplna „Komec” Sp. z o.o. w K ętrzynie, Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. Reszel, Miejskie Wodoci ągi i Kanalizacja Sp. z o.o. w K ętrzynie PHILIPS LIGHTING FAREL MAZURY Sp. z o.o. w K ętrzynie, Przedsi ębiorstwo PKS K ętrzyn, Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Reszel, REMA S.A. Reszel, ZOZ K ętrzyn, ZOZ Reszel. Dane uzyskane ze sprawozda ń dla Urz ędu Marszałkowskiego pochodz ą od podmiotów gospodarczych, z których cz ęść figuruje w bazie SIGOP-W oraz niektórych mniejszych przedsi ębiorstw (Szczegółowa lista i zestawienia ilo ściowe w Zał ączniku nr 3). Nale Ŝy mie ć świadomo ść Ŝe zarówno baza SIGOP-W, jak i zestawienia danych ze sprawozda ń nie s ą kompletne (dotycz ą ró Ŝnych podmiotów). Informacje o ilo ści i rodzajach odpadów wytwarzanych przez sektor małych i średnich przedsi ębiorstw maj ą charakter szacunkowy. Ta sfera powstawania odpadów nie była do tej pory przedmiotem szerszych bada ń i nie uwzgl ędniano jej w statystykach. Jako jedno ze źródeł informacji do bilansu przyj ęto dane z WIO Ś (baza SIGOP-W) stan na rok 2002. Zgodnie z danymi, uzyskanymi w WIO Ś, w 2002 roku w powiecie k ętrzy ńskim wytworzono 11.483,175tys. Mg odpadów pochodz ących z sektora gospodarczego. Sposób ich zagospodarowania przedstawiono w tabeli 16 .

TABELA 16 Bilans odpadów z sektora gospodarczego (z podziałem na grupy wg. katalogu odpadów) powstaj ących na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego – 2002 r.

Odpady Odpady Odpady unieszkodliwione poza Odpady Odpady magazynowane u grupa wytworzone odzyskane składowaniem składowane wytwórcy - [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] 02 2,050 - - - - 03 18,860 18,86 - - - 06 0,001 - - - 0,006 07 6,850 6,850 - - - 08 34,580 32,600 1,980 - - 09 0,620 0,620 - - - 10 3 031,100 2 959,400 - 39,000 32,700 12 1 362,300 1 357,500 2,600 - 2,200 13 8,533 9,423 - - 1,122 15 111,452 110,442 0,600 - 0,460 16 1 857,711 1 855,820 0,989 - 1,281 17 215,300 215,300 - - - 18 21,13 - 21,130 - - 19* 4 812,670 2 080,000 - 2771,670 -

11 483,157 8 646,815 27,299 2 771,670 37,769

Źródło: SIGOP-W *Ł ącznie z osadami ściekowymi (uwodnionymi). Dziennik Urz ędowy - 7421 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Najwi ększy udział w śród odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym (42%) maj ą odpady grupy 19 - odpady z instalacji i urz ądze ń słu Ŝą cych zagospodarowaniu odpadów, odpady z oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych. W przewa Ŝaj ącej ilo ści s ą to osady z oczyszczalni ścieków. Ten typ odpadu, według konstrukcji Planów Gospodarki Odpadami zaliczany jest obecnie do odpadów z sektora komunalnego, nale Ŝy jednak uwzgl ędnia ć fakt, i Ŝ w bazie SIGOP-W s ą one uwzgl ędnione jako odpady z sektora gospodarczego w grupie 19.

Kolejn ą co do ilo ści wytwarzanych odpadów grup ą s ą odpady z procesów termicznych (grupa 10) - czyli ŜuŜle i popioły powstaj ące w elektrociepłowniach i kotłowniach - 26%.

W powiecie k ętrzy ńskim najwi ęcej odpadów pochodz ących z sektora gospodarczego powstało w gminach: Kętrzyn (gmina wiejska) 8 198,012 Mg; Kętrzyn (miasto) 2 485 Mg.

TABELA 17 Bilans odpadów z sektora gospodarczego na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego 2002 r w rozbiciu na poszczególne gminy (ł ącznie z osadami ściekowymi).

Odpady Odpady Odpady unieszkodliwione Odpady Odpady magazynowane GMINA wytworzone odzyskane poza składowaniem składowane u wytwórcy - [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] Barciany 43,982 41,872 - - 1,96 Miasto K ętrzyn 2 485,000 2 485,000 - - - Gmina K ętrzyn 8 189,012 5 460,617 21,411 2 706,610 0,890 Reszel 40,00 - - 25,00 15,00 Reszel (miasto) 725,163 659,326 5,888 40,060 19,919 Źródło: Dane WIO Ś (baza SIGOP-W).

3.1.2.1 Odpady powstaj ące w sektorze gospodarczym inne ni Ŝ niebezpieczne.

Zestawienie odpadów innych ni Ŝ niebezpieczne wg. grup odpadów przedstawiono w załączniku nr 3. Źródłem s ą sprawozdania dla Urz ędu Marszałkowskiego za rok 2002. W zestawieniu nie uwzgl ędniono osadów ściekowych - bowiem zgodnie z konstrukcj ą PGO zostały one omówione i zbilansowane jako odpady z sektora komunalnego.

Najwi ęcej odpadów innych ni Ŝ niebezpieczne powstaje w procesach termicznych (grupa 10). Wg. bazy SIGOP-W jest to 3 031,1 Mg, jednak wg. sprawozda ń dla Urz ędu Marszałkowskiego ilo ść ta wynosi 5 066,44 Mg . Rozbie Ŝno ść ta wynika z faktu, i Ŝ w bazie SIGOP-W nie s ą uwzgl ędnione odpady powstaj ące w Energetyce Cieplnej w Korszach „Korpec” i mniejszych kotłowni zakładowych. Są to ŜuŜle i popioły z elektrociepłowni - głównie w miastach - K ętrzynie (3835 Mg) oraz w Korszach (700,337 Mg). Znaczne ilo ści odpadów powstaj ą te Ŝ w procesach kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych - grupa 12 (1360,1 Mg ). Najwi ększym wytwórc ą takich odpadów jest Philips Lighting Farel Mazury Sp. z o.o. w K ętrzynie (odpady z tłoczenia i piłowania Ŝelaza - 122,5 Mg). Znacz ący udział ma te Ŝ grupa 03 - odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury (514,5 Mg). Najwi ększa ilo ść powstaje w Mti-Furninova Sp. z o.o. w K ętrzynie – s ą to trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa (030105) 495,58 Mg.

Dziennik Urz ędowy - 7422 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

3.1.2.2 Odpady niebezpieczne powstaj ące w sektorze gospodarczym.

Sumaryczna ilo ść odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego w powiecie k ętrzy ńskim w 2002 r. przedstawiono w TABELI 18. Wykaz odpadów z sektora gospodarczego wg grup 1-19 zawarty w zał ączniku nr 3.

TABELA 18 Bilans odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego ogółem na terenie powiatu k ętrzy ńskiego – 2002 r.

Odpady Odpady unieszkodliwione Odpady Odpady magazynowane u LP Odpady odzyskane wytworzone poza składowaniem składowane wytwórcy - [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] 1 45,799 19,867 24,719 0 3,609

Źródło: Dane WIO Ś w Olsztynie (baza SIOP-W).

Szczegółowe zestawienie odpadów niebezpiecznych powstaj ących w sektorze gospodarczym w powiecie k ętrzy ńskim, z podziałem na grupy, na podstawie sprawozda ń do Urz ędu Marszałkowskiego przedstawiono w zał ącznikach. Na podstawie zebranych danych mo Ŝna stwierdzi ć, i Ŝ najwi ększymi wytwórcami odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego s ą: 1. Szpital Powiatowy w K ętrzynie - odpady medyczne z diagnozowania i leczenia, lampy fluorescencyjne, odpady zawieraj ące rt ęć , roztwory utrwalaczy. 2. Philips Lighting Farel Mazury Sp. z o.o. w K ętrzynie - odpady farb i lakierów zawieraj ących rozpuszczalniki organiczne, oleje zawieraj ące zwi ązki chlorowcopochodne, sorbenty, materiały filtracyjne zanieczyszczone.

W grupie odpadów niebezpiecznych dominowały odpady z nast ępuj ących grup: grupa 18 - odpady medyczne i weterynaryjne, grupa 13 - oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wył ączeniem olejów jadalnych i grupy 05 12 19), grupa 08 - odpady z produkcji, przygotowania, obrotu, stosowania powłok ochronnych (farb, emalii, lakierów) kitu, kleju, szczeliw, farb drukarskich, grupa 16 - odpady nie uj ęte w innych grupach.

Analizuj ąc informacje na temat odpadów z sektora gospodarczego wzi ęto pod uwag ę dane zgromadzone w bazie SIGOP-W oraz sprawozdania dla Urz ędu Marszałkowskiego. Oba źródła stanowi ą cz ęś ciowe informacje (nie obejmuj ą wszystkich podmiotów gospodarczych na terenie powiatu). Dodatkowo nale Ŝy mie ć na uwadze fakt, i Ŝ baza SIGOP-W obejmuje w bilansie odpadów osady ściekowe, które zgodnie z konstrukcj ą PGO nale Ŝy uwzgl ędni ć jako odpady z sektora komunalnego. Bior ąc pod uwag ę powy Ŝsze fakty, do dalszych rozwa Ŝań przyj ęto nast ępuj ące ilo ści odpadów z sektora gospodarczego:

Odpady inne ni Ŝ niebezpieczne 9579 Mg/rok. Odpady niebezpieczne 45,8 Mg/rok.

Ogólnie 9624,8 Mg/rok.

3.1.3 ZBIORCZE ZESTAWIENIE ODPADÓW POWSTAJ ĄCYCH NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

Zbiorcze zestawienie ilo ści odpadów powstaj ących na terenie powiatu k ętrzy ńskiego – STAN AKTUALNY prezentuje TABELA 19 .

TABELA 19 Ilo ść i rodzaj odpadów powstaj ących na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego. L.P. RODZAJ ODPADU ILO ŚĆ - - [Mg/rok] SEKTOR KOMUNALNY 1 Odpady komunalne 26 170,7 2 Komunalne osady ściekowe 997,4 RAZEM: 27 168,1 SEKTOR GOSPODARCZY 3 Odpady z sektora gospodarczego inne ni Ŝ niebezpieczne 9579

4 Odpady z sektora gospodarczego niebezpieczne 45,8 RAZEM: 9 624,8 SEKTOR KOMUNALNY I GOSPODARCZY RAZEM RAZEM : 36 792,9 Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych źródłowych.

3.2 RODZAJ I ILO ŚĆ ODPADÓW PODDAWANYM POSZCZEGÓLNYM PROCESOM ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA.

3.2.1 ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE - ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO.

TABELA 20 przestawia ilo ść odpadów komunalnych poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania. Dziennik Urz ędowy - 7423 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 20 Ilo ść odpadów komunalnych poddawanym poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania w Powiecie k ętrzy ńskim - stan istniej ący 2003 r.

ILO ŚĆ ODPADÓW RODZAJ ODPADÓW LP ILO ŚĆ ODPADÓW ILO ŚĆ ODPADÓW ILO ŚĆ ODPADÓW

WYTWORZONYCH (ODZYSK) (SKŁADOWANIE) - - [Mg] [Mg] [Mg] Odpady biodegradowalne 9211,3 0,0 9211,3 Odpady opakowaniowe 3504,9 99,2* 3405,7 Odpady wielkogabarytowe 1572,8 0,0 1572,8 Odpady budowlane 3615,4 0,0 3615,4 Odpady niebezpieczne 198,8 0,0 198,8 Odpady resztkowe do składowania 8067,3 0,0 8067,3 RAZEM: 26170,5 99,2 26071.3 * na podstawie ankiet w gminach, ankiet do KPGO oraz sprawozda ń firm wywozowych. Źródło: Obliczenia własne.

Głównym sposobem zagospodarowania odpadów komunalnych jest ich deponowanie na lokalnych gminnych wysypiskach śmieci. Nale Ŝy doda ć, Ŝe nie cała ilo ść emitowanych odpadów komunalnych na analizowanym terenie trafia w sposób kontrolowany do składowisk odpadów. Znacz ąca cz ęść zostaje rozproszona w sposób niekontrolowany. Odzysk odpadów komunalnych prowadzony jest na niewielk ą skal ę i dotyczy głównie surowców wtórnych - w zasadzie jedynie opakowa ń z tworzyw sztucznych (butelek PET) oraz w marginalnej ilo ści stłuczki szklanej, co obrazuje powy Ŝej zaprezentowana tabela.

3.2.2 ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE - ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO.

Rodzaj odpadów z sektora gospodarcze powstaj ących na terenie powiatu poddawanym poszczególnym procesom odzysku I unieszkodliwiania przedstawia TABELA 21 .

TABELA 21 Ilo ść i rodzaj odpadów z sektora gospodarczego powstaj ących na terenie POWIATU - stan aktualny 2003 r. - poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania.

Rodzaj odpadu ODPADY [Mg/rok] Unieszkodliwienie - Wytworzone Odzysk Składowanie Magazynowanie poza składowaniem Odpady z sektora

gospodarczego* 11 483,157 8 646,815 27,299 2 771,670 37,769 (ogółem) 100% 75,3% 0,2% 24,2% 0,3% W tym odpady 45,799 19,867 24,719 0 3,609 niebezpieczne 100% 43,4% 54% 0% 7,9% * ł ącznie z osadami ściekowymi. Źródło: Dane WIO Ś (baza SIGOP-W).

Wśród odpadów wykorzystanych dominowały: - odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli, wykorzystane w 100%, - popioły lotne ze spalania w ęgla kamiennego i ŜuŜle , wykorzystane w 98,3% w budownictwie - drogowym, do niwelacji terenu i produkcji materiałów budowlanych, - odpady z kształtowania i powierzchniowej obróbki metali i tworzyw sztucznych, - wykorzystywane w 99,6%, - odpady opakowaniowe, wykorzystane w 99,1%.

Cało ść odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego jest przekazywana ró Ŝnym podmiotom w celu odzysku i unieszkodliwiania. Głównymi odbiorcami odpadów niebezpiecznych s ą: Zakłady Górniczo-Hutnicze „Orzeł Biały” - baterie i akumulatory; Philips Lighting Poland S.A. w Pile – lampy fluorescencyjne zawieraj ące rt ęć ; PPHU „Abba-Ekomed” - lampy fluorescencyjne zawieraj ące rt ęć ; „Maya” Sp. z o.o. Warszawa - – lampy fluorescencyjne zawieraj ące rt ęć ; Rafineria Jedlicze S.A., Rafineria Nafty GLIMAR S.A. w Gorlicach - oleje odpadowe do wtórnego wykorzystania; „ABB Serwis” Elbl ąg, AWAS Polska Sp z o.o., „Cormal” Sp. zo.o. Gda ńsk - oleje odpadowe i szlamy zaolejone do unieszkodliwiania; Odpady medyczne w cało ści unieszkodliwiane s ą poprzez spalanie - spalarnia w Szpitalu Powiatowym w Bartoszycach, Zakład utylizacji Odpadów „Total Service” w Olsztynie.

Szczegółowe zestawienie podmiotów maj ących pozwolenie na zbiórk ę i transport odpadów niebezpiecznych, zarejestrowanych na terenie powiatu k ętrzy ńskiego przedstawiono w zał ączniku nr 3. Dziennik Urz ędowy - 7424 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

3.2.3 ZBIORCZE ZESTAWIENIE ODPADÓW DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA POWSTAJ ĄCYCH NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

Zbiorcze zestawienie ilo ści odpadów powstaj ących na terenie Powiatu K ĘTRZY ŃSKIEGO i przeznaczonych do składowania - STAN AKTUALNY prezentuje TABELA 22 .

TABELA 22 Ilo ść i rodzaj odpadów powstaj ących na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego przeznaczanych do składowania stan aktualny 2003 r.

L.P. Rodzaj odpadu Ilo ść Udział - - [Mg/rok] [%] 1 Odpady komunalne 26071.3 99,6 2 Komunalne osady ściekowe 638,4 (s.m.o.) 64,0 3 Odpady z sektora gospodarczego razem 39,0 0,4 RAZEM : 26 748,7 - Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych źródłowych.

Zbiorcze zestawienie ilo ści odpadów powstaj ących na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwiania poza składowaniem - STAN AKTUALNY prezentuje TABELA 23 .

TABELA 23 Ilo ść i rodzaj odpadów powstaj ących na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego przeznaczanych do odzysku i unieszkodliwiania poza składowaniem stan aktualny 2003 r.

L.P. Rodzaj odpadu Ilo ść Udział - - [Mg/rok] [%] 1 Odpady komunalne 99,2 0,6 2 Komunalne osady ściekowe 359 (s.m.o.) 36 3 Odpady z sektora gospodarczego razem 9585,8 99,6 RAZEM : 10 044 - Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych źródłowych.

3.3 ISTNIEJ ĄCE SYSTEMY ZBIERANIA WSZYSTKICH ODPADÓW, W SZCZEGÓLNO ŚCI ODPADÓW INNYCH NI ś NIEBEZPIECZNE.

3.3.1 SEKTOR KOMUNALNY

Organizacj ą i wykonaniem usług odbioru odpadów w gminach powiatu k ętrzy ńskiego zajmuj ą si ę: - Urz ąd gminy. Usługi s ą cz ęś ciowo dofinansowane z bud Ŝetu gminy; - Gminny zakład bud Ŝetowy posiadaj ący własne środki; - Spółki prawa handlowego (akcyjne lub z ograniczon ą odpowiedzialno ści ą), składaj ące si ę w cało ści z udziałów gminy; - Spółki prawa handlowego wył ącznie z kapitałem prywatnym; - Spółki z kapitałem mieszanym (prywatnym i komunalnym).

Sposób zbiórki odpadów niesegregowanych na terenie powiatu k ętrzy ńskiego jest typowy dla warunków polskich i nie odbiega pod wzgl ędem technicznym (stosowanych pojemników, samochodów) od standardów przyj ętych w tej materii. Na terenach wiejskich stosowane s ą do zbierania odpadów cz ęsto du Ŝe pojemno ściowe kontenery (KP-7) rozmieszczone w dogodnych do ich odbioru miejscach, ale nie zawsze najwygodniejszych dla mieszka ńców (konieczno ść donoszenia, dowo Ŝenia odpadów z wi ększych odległo ści). Natomiast na terenach miejskich stosowane s ą poza w/w, pojemniki zbiorcze o mniejszej pojemno ści, ale rozmieszczone przy posesjach. Na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji gmin obszaru powiatu k ętrzy ńskiego okre ślono sposób prowadzenia gospodarki odpadami komunalnymi. Dane te zawiera TABELA 24 .

TABELA 24 Procent mieszka ńców obj ętych zorganizowan ą form ą wywozu odpadów komunalnych na terenie Powiatu kętrzy ńskiego w rozbiciu na poszczególne gminy.

JEDNOSTKA RODZAJ ZABUDOWY LP ORGANIZACYJNA WIELORODZINNA JEDNORODZINNA ZAGRODOWA - - [%] [%] [%] 1 Gmina Barciany 90 40 2 Miasto K ętrzyn 100 56 3 Gmina K ętrzyn 90 20 4 Miasto i Gmina Korsze 70 60 35 5 Miasto i Gmina Reszel 72 72 30 6 Gmina Srokowo 100 80 73 Źródło: Dane z gmin.

Dziennik Urz ędowy - 7425 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 25 Liczba mieszka ńców obj ętych zorganizowan ą form ą wywozu odpadów komunalnych na terenie Powiatu kętrzy ńskiego w rozbiciu na poszczególne gminy.

JEDNOSTKA RODZAJ ZABUDOWY LP ORGANIZACYJNA WIELORODZINNA JEDNORODZINNA ZAGRODOWA - - [j.n] [j.n] [j.n] 1 Gmina Barciany 5 260 2 Miasto K ętrzyn 23 345 3775 3 Gmina K ętrzyn 5 200 622 4 Miasto i Gmina Korsze 3 532 2 683 717 5 Miasto i Gmina Reszel 3 824 638 832 6 Gmina Srokowo 2 412 112 1 476 RAZEM: 54 428 Źródło: Obliczenia własne.

Zbiórka selektywna odpadów prowadzona jest najcz ęś ciej systemem pojemnikowym („na donoszenie”). Do tego celu wykorzystywane s ą pojemniki o wszystkich dost ępnych pojemno ściach od 110 dm 3 do kilku m 3. Pojemniki ustawiane s ą w zestawach na ró Ŝne materiały, w stałych łatwo dost ępnych dla mieszka ńców punktach. Na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji gmin obszaru powiatu k ętrzy ńskiego okre ślono sposób prowadzenia selektywnego pozyskiwania odpadów komunalnych. Gmina Barciany - gromadzenie odpadów segregowanych – butelki PET gromadzone s ą w oddzielnych pojemnikach 1,1 m3. Kontenery s ą rozstawione w miejscach o najwi ększym zag ęszczeniu ludno ści. Kontenery 1,1m3 na osiedlach domów wielorodzinnych i jednorodzinnych w miejscach najdogodniejszych dla mieszka ńców. Na terenie gminy planuje si ę rozstawienie kontenerów typu 1,1 m 3 przy sklepach. W roku 2003 i 2004 zostan ą wystawione pojemniki na szkło i dodatkowe na tworzywa sztuczne (PET). Zbiórk ę szkła planuje si ę w sposób akcyjny – wyznaczenie np. jednego dnia w tygodniu w systemie workowym – Gmina Barciany nie dysponuje własnym sprz ętem do odbioru odpadów i z tego wzgl ędu planuje si ę cykliczny objazd gminy i zbieranie szkła. Makulatura zbierana jest w szkołach podczas roku szkolnego. Gmina K ętrzyn - w 10 wsiach obok sklepów lub szkół wystawiono kontenery na butelki PET. W przygotowaniu jest system zbiórki szkła. Makulatura zbierana jest w szkołach. Na terenach wiejskich złom jest zbierany akcyjnie przez firmy skupuj ące na zasadzie objazdów domostw. Miasto K ętrzyn - selektywna zbiórka odpadów prowadzona jest od 2001 r., systemem zbiorki butelek PET obj ętych jest ok. 60% mieszka ńców, selektywna zbiórka szkła obejmuje 40% mieszkańców. Selektywna zbiórka odpadów realizowana jest w kontenerach 1,1 m 3, które wystawione w obok pojemników na odpady zmieszane. Selektywn ą zbiórk ą obj ęta jest głównie zabudowa wielorodzinna. Na osiedlach jednorodzinnych selektywna zbiórka realizowana jest w znikomym stopniu. Kontenery ustawiane s ą w miejscach „strategicznych”. Zbiórka baterii realizowana jest w szkołach. Miasto i Gmina Korsze - gromadzenie odpadów segregowanych - surowce wtórne typu szkło, plastik, makulatura (głównie w szkołach) oraz złom gromadzone s ą w oddzielnych pojemnikach 1,1 m 3. Na terenie miasta i gminy znajduj ą si ę 42 pojemniki na tworzywa sztuczne, 4 pojemniki na tekstylia. Baterie alkaliczne i inne zbierane s ą do specjalnych pojemników - 5 sztuk, ustawione w 4 szkołach gminnych i w miejscowym Domu Towarowym GS w Korszach. Aktualnie rozszerzany jest zakres selektywnej zbiórki i ustawiane s ą pojemniki na szkło. Miasto i Gmina Reszel - gromadzenie odpadów segregowanych - surowce wtórne typu szkło, plastik, makulatura (głównie w szkołach) oraz złom gromadzone s ą w oddzielnych pojemnikach 1,1 m 3. Obecnie realizowana jest selektywna zbiórka - w 2002 roku zakupiono 40 szt. pojemników a Ŝurowych na butelki PET (20 wie ś i 20 miasto), 3 szt. pojemników na zu Ŝyte farmaceutyki (2 szt. w aptece i 1 w przychodni zdrowia). Aktualnie rozszerzany jest zakres selektywnej zbiórki i ustawiane s ą pojemniki na szkło - planowane w 2003 r. realizowany jest zakup 40 sztuk pojemników do zbiórki szkła oraz kruszarki do szkła. Selektywna zbiórka odpadów (w tym baterii - 7 szt. pojemników) realizowana jest we wszystkich szkołach w gminie. W bazie Zakładu Usług Komunalnych w Reszlu, zorganizowano Punkt Czasowego Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych. Gmina Srokowo - Selektywna zbiórka odpadów komunalnych w gminie prowadzona jest od 1 lipca 2001 r. w zakresie zbiórki opakowa ń plastikowych. 10 pojemników gmina Srokowo otrzymała z Powiatowego Fundusz Ochrony Środowiska. Pojemniki te ustawiono w Srokowie 5 szt., Jegławki 3 szt , Solanka 2 szt. Od pocz ątku zebrano 4.5 tony odpadów, które zmagazynowano w Zakładzie Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Srokowie. W maju 2002 r. rozpocz ęto zbiórk ę szkła i papieru. Ustawiono 14 szt pojemników 1100 litrowych po 7 dla ka Ŝdego rodzaju odpadów. Pojemniki te ustawiono przy szkołach w Srokowie po 3 szt. na szkło i papier ,w Jegławce po 2 szt. na szkło i papier oraz w Solance równie Ŝ po 2 szt. Zbiórka odpadów wielkogabarytowych w sposób zorganizowany odbywa si ę sporadycznie, systemem tzw. wystawki. Powszechne jest, tak jak w całym kraju wystawianie przez mieszka ńców zu Ŝytych urz ądze ń przy pojemnikach na odpady. Powoduje to, Ŝe tzw. zbieracze rozbieraj ą pozostawione urz ądzenia dla pozyskania materiałów u Ŝytecznych, a do środowiska przedostaj ą si ę substancje niebezpieczne (freony, oleje). Zbiórka tekstyliów prowadzona jest za pomoc ą specjalistycznych pojemników oraz akcyjnie metod ą „wystawki” po wcze śniejszym ogłoszeniu. Zbiórka odpadów niebezpiecznych prowadzona jest akcyjnie na niewielk ą skal ę. Zbiórka szkła - na obszarze powiatu - prowadzona jest bez podziału na szkło białe i kolorowe.

3.3.2 SEKTOR GOSPODARCZY. Powstaj ące w obiektach przemysłowych odpady s ą z reguły zbierane selektywnie, w zale Ŝno ści od dalszego post ępowania z nimi. Sposób zbiórki, wymagania stawiane pojemnikom oraz miejscom tymczasowego magazynowania odpadów regulowane s ą zapisami odpowiednich aktów prawnych. Transport odpadów powstaj ących w zakładach przemysłowych z ich miejsc wytwarzania do miejsc ich odzysku lub unieszkodliwiania realizowany jest z wykorzystaniem środków transportu, b ędących w gestii: - wytwórców odpadów, Dziennik Urz ędowy - 7426 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

- wła ścicieli instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania, - specjalistycznych firm transportowych. Sposób transportu odpadów jest ści śle uzale Ŝniony od rodzaju odpadów i regulowany jest przez odpowiednie przepisy, w tym ADR (Dz. U. Nr 30, poz. 287).

3.4 RODZAJ I, ROZMIESZCZENIE ORAZ MOC PRZEROBOWA INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW, W SZCZEGÓLNO ŚCI ODPADÓW INNYCH NI ś NIEBEZPIECZNE.

3.4.1 SEKTOR KOMUNALNY. Główn ą metod ą zagospodarowania odpadów komunalnych na terenie powiatu k ętrzy ńskiego jest ich deponowanie na składowiskach odpadów. TABELA 26 zawiera zestawienie i charakterystyk ę składowisk odpadów komunalnych na terenie powiatu k ętrzy ńskiego.

Dziennik Urz ędowy - 7427 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7428 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7429 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

3.4.2 SEKTOR GOSPODARCZY.

Na terenie Powiatu znajduj ą si ę dwa obiekty gromadzenia odpadów z sektora gospodarczego. Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego na terenie powiatu k ętrzy ńskiego prezentuje TABELA 29 .

TABELA 29 Wykaz składowisk przemysłowych i mogilników oraz stan nagromadzenia odpadów w Mg.

Ilo ść odpadów Stan Przyj ęto na składowisko zagospodarowanych Nagromadzenia Lokalizacja w 2001 r.

[Mg] [Mg] [kg]

Mogilnik w m. Siniec b.d. 0.0 28300 Gmina Srokowo Źródło: Dane z WPGO.

3.5 WYKAZ PODMIOTÓW PROWADZ ĄCYCH DZIAŁALNO ŚĆ W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW

Wykaz zawarty w ZAŁ ĄCZNIKU NR 3.

4. PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA LATA 2004 ÷÷÷ 2015.

4.1 OCENA OGÓLNA.

Prognoz ę zmian wska źników emisji odpadów wykonano w oparciu o dane zamieszczone w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami bez uwzgl ędnienia specyfiki województwa warmi ńsko-mazurskiego. Jest to zrozumiałe bior ąc pod uwag ę brak wiarygodnych informacji dotycz ących wytwarzanych i zbieranych odpadów w chwili obecnej w rozbiciu na poszczególne regiony kraju. Dane dotycz ące odpadów komunalnych s ą obarczone bardzo du Ŝym marginesem niepewno ści, o czym zreszt ą autorzy uczciwie pisz ą. Natomiast dane o odpadach z sektora gospodarczego s ą stosunkowo wyczerpuj ące i dokładne, mo Ŝna powiedzie ć, Ŝe wiarygodne. Najpowa Ŝniejszym skutkiem dla wypełnienia dobrze postawionego celu w PPGO jest du Ŝe prawdopodobie ństwo rozbie Ŝno ści zakładanych trendów w zmianach ilo ści i jako ści odpadów komunalnych - czyli grubych pomyłek w szacowaniu sytuacji nawet w krótkiej perspektywie (wa Ŝne dla PGO lata do 2007), nie mówi ąc ju Ŝ o perspektywie 2010 oraz 2015. Najmniejszym zaufaniem nale Ŝy obdarzy ć zapisany gwałtowny wzrost ilo ści (wska źników nagromadzenia) odpadów komunalnych w miastach prowadz ący do warto ści bardzo wysokich - prawie 500 kg/M rocznie. Jest to mało realne z nast ępuj ących powodów: - Tendencje i do świadczenia europejskie wskazuj ą na załamanie si ę wzrostu produkcji odpadów komunalnych w miastach po przekroczeniu warto ści 450 kg/M; - przyj ęcie takiego wska źnika w perspektywie roku 2015 oznaczałoby Ŝe nie powiod ą si ę Ŝadne planowane zabiegi zmierzaj ące do podniesienia świadomo ści odpadowej społecze ństwa - tote Ŝ zabiegi informacyjno-edukacyjne maja by ć skierowane przede wszystkim na redukcj ę powstawania odpadów a dopiero w drugim stopniu na działania zmierzaj ące do ich segregacji oraz odzyskiwania surowców. PPGO dokonuje ocen dotycz ących zmian struktury odpadów w wydzielonych grupach, które generalnie obrazuj ą rzeczywiste tendencje. Jest to jednak prognoza dyskusyjna i niepewna - generalnie zdecydowana wi ększo ść wydzielonych grup wykazuje liniowy wzrost wraz z upływem lat. Z kolei dane dotycz ące terenów wiejskich s ą prawdopodobnie zani Ŝone. Polska wie ś, zakładaj ąc jej umiarkowany awans społeczno-gospodarczy b ędzie wytwarzała około 2010 roku przeci ętnie 200 kg odpadów na mieszka ńca a nie jak zapisano w KPGO 130 kg. Brak danych i bardzo uproszczone okre ślenie trendów utrudnia ocen ę skutków ekologicznych Planu. Powy Ŝsze rozwa Ŝania wskazuj ą na konieczno ść uwa Ŝnej analizy i obserwacji trendów w pierwszych latach realizacji pierwszej edycji planu PPGO - co sugeruje, i Ŝ nale Ŝy przeprowadzi ć badania ilo ści odpadów wytwarzanych i zgodnie z wynikami zweryfikowa ć prognoz ę.

4.2 PROGNOZA ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH NA TERENIE POWIATU. Prognoz ę zmian demograficznych do roku 2015 przyj ętą do konstrukcji niniejszego Planu na obszarze Powiatu zaprezentowano w TABELI 30 .

TABELA 30 Prognoza zmian demograficznych na obszarze powiatu k ętrzy ńskiego - 1995-2015 r. RODZAJ LP. LUDNO ŚĆ W TY Ś. J.N. OBSZARU 2015 - - 1995 2002 2005 2010

Miejski 1 40 900 40 358 40 237 40 036 39 936

Wiejski 2 31 400 30 722 30 135 29 507 29 260

3 RAZEM: 71 080 70 372 69 543 69 196 Szczegółow ą prognoz ę zmian demograficznych na terenie powiatu k ętrzy ńskiego w poszczególnych latach i w rozbiciu na poszczególne gminy zawiera w ZAŁ ĄCZNIK NR 4 . Dziennik Urz ędowy - 7430 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

4.3 PROGNOZA ZMIAN - SEKTOR KOMUNALNY.

4.3.1 ODPADY KOMUNALNE. Na ilo ść odpadów komunalnych wpływa liczba mieszka ńców oraz zmiany jednostkowych wska źników emisji odpadów, których trendy zmian wynikaj ą głównie z przesłanek rozwoju gospodarczo – społecznego. Prognoz ę zmian wska źników emisji odpadów wykonano w oparciu o dane zamieszczone w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami. Przyj ęto w nim na najbli Ŝsze 12 lat „ optymistyczny ” wariant rozwoju sytuacji , który w przyszło ści b ędzie kształtował skład odpadów. Procentow ą zmian ę emisji poszczególnych strumieni odpadów na lata 2001-2015r przyj ęto zgodnie z danymi zawartymi w KPGO ( ZAŁ ĄCZNIK NR 4 ). Przewidywanie zmian składu opierało si ę m.in. na nast ępuj ących przesłankach: • rozwój gospodarki b ędzie post ępował bez wi ększych załama ń i struktura gospodarki b ędzie zbli Ŝała si ę do gospodarki krajów zachodnioeuropejskich, • rozwój gospodarczy, który powoli poci ągał b ędzie za sob ą wzrost zamo Ŝno ści społecze ństwa, spowoduje m.in. rozwój rynku prasowego, a to w konsekwencji wpłynie tak Ŝe na wzrost ilo ści papieru w odpadach, • powoli nast ępowa ć b ędzie rozwój sieci gastronomicznej, w tym rozwój punktów zbiorowego Ŝywienia w zakładach pracy, co spowoduje równocze śnie „przemieszczanie si ę” odpadów spo Ŝywczych z dzielnic mieszkalnych do centrów miast. Rozwojowi sieci gastronomii sprzyja ć te Ŝ b ędzie zmiana systemu pracy wzorowana na standardach zachodnich, czyli praca z przerw ą na lunch, • zakłada si ę, Ŝe przez najbli Ŝsze 5 lat, dominowa ć b ędą postawy konsumpcyjne, wysoce „odpadogenne”, nast ępnie za ś, stopniowo, coraz cz ęś ciej obserwowa ć b ędzie si ę postawy proekologiczne, w których zawarty b ędzie równie Ŝ świadomy stosunek do problematyki odpadów. Uwidoczni si ę to równie Ŝ m.in. spadkiem ilo ści tworzyw sztucznych przy równoczesnym zwi ększeniu ilo ści szkła i wyrobów z drewna czy innych materiałów, przede wszystkim materiałów podatnych na recyrkulacj ę (szkło) czy łatwo degradowalnych - jak papier czy drewno, • po pocz ątkowym okresie stagnacji nast ąpi rozwój budownictwa, w szczególno ści prac remontowo-budowlanych, co zaowocuje wzrostem ilo ści odpadów poremontowych. Przedstawiony scenariusz rozwijał b ędzie si ę wolno, wobec czego zało Ŝono te Ŝ niewielkie – w skali rocznej – zmiany „emisji” poszczególnych składników, zmiany nie wi ększe ni Ŝ 3% -ZAŁ ĄCZNIK NR 4 . Na podstawie KPGO zakłada si ę Ŝe do 2007r wszyscy mieszka ńcy zostan ą obj ęci zorganizowanym systemem zbiórki odpadów komunalnych. Przewidywany scenariusz wydarzeń zaprezentowano w TABELI 31 .

TABELA 31 Przewidywany rozwój usług odbioru odpadów w okresie planistycznym. Rok 2002 2003 2007

Obszary miejskie 95% 97% 100%

Obszary wiejskie 70% 80% 100% Źródło: Na podstawie: KPGO

W TABELI 31 zamieszczono dane dotycz ące prognozowanej masy odpadów komunalnych do roku 2015 r. Szczegółowe wyliczenia i bilanse w rozbiciu na grupy odpadów i lata zawiera ZAŁ ĄCZNIK 4 . Poni Ŝej przedstawiono jedynie efekty ko ńcowe procedur bilansowych.

TABELA 32 Prognozowana ilo ść odpadów komunalnych w powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 - 2015 [Mg]. ROK TERENY MIEJSKIE TERENY WIEJSKIE RAZEM - [Mg] [Mg] [Mg] 2004 19 490,4 7 511,4 27 001,8 2005 20 180,5 7 667,5 27 848,0 2006 20 645,6 7 731,1 28 376,7 2007 21 140,3 7 805,4 28 945,7 RAZEM: 81 456,8 30 715,4 112 172,2 2004-2007 2008 21 648,6 7 895,5 29 544,1 2009 22 226,6 7 995,1 30 221,7 2010 22 821,3 8 107,6 30 929,0 2011 23 382,9 8 219,4 31 602,3 2012 23 986,0 8 342,5 32 328,5 2013 24 636,0 8 475,9 33 112,0 2014 25 331,3 8 622,1 33 953,4 2015 25 318,6 8 607,7 33 926,3 RAZEM: 189 351,3 66 265,8 255 617,1 2008-2015 RAZEM: 270 808,1 96 981,2 367 789,3 Źródło: Obliczenia własne

Dziennik Urz ędowy - 7431 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 33 - Szacunkowa ilo ść odpadów komunalnych do składowania i niezb ędna pojemno ść składowisk dla odpadów komunalnych z terenu Powiatu k ętrzy ńskiego w latach 2004 - 2015 r. NIEZB ĘDNA POJEMNO ŚĆ SKŁADOWISK PRZY % WYKORZYSTANIU: RAZEM 3 ROK WYTWORZONYCH (TYS. m ) [Mg] SPYCHACZY KOMPAKTORÓW GĄSIENICOWYCH 2004 21 577,2 79,9 29,13 25,46 2005 21 321,5 76,6 28,78 25,16 2006 20 786,9 73,3 28,06 24,53 2007 20 256,6 70,0 27,35 23,9 RAZEM: 83 942,2 - 113,32 99,05 2004-2007 2008 19 891,6 67,3 26,85 23,47 2009 19 462,2 64,4 26,27 22,97 2010 19 087,8 61,7 25,77 22,52 2011 18 229,2 57,7 24,61 21,51 2012 17 350,8 53,7 23,42 20,47 2013 16 375,7 49,5 22,11 19,32 2014 15 826,7 46,6 21,37 18,68 2015 15 815,9 46,6 21,35 18,66 RAZEM - 142 039,9 191,75 167,61 2008-2015 - RAZEM 225 982,1 305,08 266,66

Źródło: Obliczenia własne

Dziennik Urz ędowy - 7432 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 34 - Szacunkowa ilo ść odpadów komunalnych do odzysku i recyklingu razem z terenu powiatu k ętrzy ńskiego w latach 2004 - 2015 r.

ILO ŚĆ % ROK [ Mg] WYTWORZONYCH 2004 5 424,7 20,1 2005 6 526,5 23,4 2006 7 589,7 26,7 2007 8 689,0 30,0 RAZEM: 28 229,9 - 2004-2007 Dziennik Urz ędowy - 7433 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

ILO ŚĆ % ROK [ Mg] WYTWORZONYCH 2008 9 652,5 32,7 2009 10 759,5 35,6 2010 11 841,1 38,3 2011 13 373,2 42,3 2012 14 977,7 46,3 2013 16 736,2 50,5 2014 18 126,7 53,4 2015 18 110,5 53,4 RAZEM 113 577,4 - 2008-2015 RAZEM: 141 807,4 - Źródło: Obliczenia własne.

Dziennik Urz ędowy - 7434 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7435 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Szczegółowe obliczenia poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych zawarte zostały w ZAŁ ĄCZNIKU 4.

4.3.2 KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE. Ze wzgl ędu na porz ądkowanie gospodarki ściekowej w analizowanym powiecie, produkcja osadów ściekowych b ędzie wzrasta ć, st ąd wynika konieczno ść intensyfikacji prac w kierunku tworzenia infrastruktury przetwarzania osadów ściekowych i tworzenia popytu na osady przetworzone. Zwi ązane to jest z tym, Ŝe obecnie w miastach z sieci kanalizacyjnej korzysta ok. 90% mieszka ńców , jednak na terenach wiejskich od 8%t do ok. 30% ludno ści.. Nale Ŝy spodziewa ć si ę Ŝe do 2010 r. procent skanalizowania wzro śnie do ok. 90%, co przeło Ŝy si ę bezpo średnio na wzrost wytwarzanych komunalnych osadów ściekowych w oczyszczalniach ścieków. Zgonie z WPGO przewiduje si ę, Ŝe w województwie warmi ńsko - mazurskim przybywa ć b ędzie ok. 2% osadów ściekowych w skali roku, co pozwala szacowa ć ilo ść masy osadów w kolejnych latach, co przedstawiono w tabeli 35.

TABELA 35 - Szacunkowa ilo ść osadów ściekowych z terenu Powiatu k ętrzy ńskiego w latach 2004 – 2015. Rok Masa osadów ( Mg s.m.o.) 2002 997,4 2007 1 100 2011 1 190 2015 1 290 - obliczenia wykonano uwzgl ędniaj ąc: dane wyj ściowe 2002r., zało Ŝenia dot. rozbudowy sieci kanalizacyjnej, budowy, modernizacji, rozbudowy oczyszczalni ścieków - wg Urz ędów Miast i Gmin z terenu powiatu, zało Ŝenia WPGO i analiza własna.

4.4 PROGNOZA ZMIAN W SEKTORZE GOSPODARCZYM.

Zmiany w ilo ści i rodzaju wytwarzanych w sektorze gospodarczym odpadów w perspektywie czasowej do roku 2015 zale Ŝeć b ędą przede wszystkim od rozwoju poszczególnych gał ęzi przemysłu, rzemiosła i usług. Zwa Ŝywszy na zmiany w polskiej gospodarce i trudny do przewidzenia scenariusz jej rozwoju, nie jest mo Ŝliwe precyzyjne oszacowanie trendów w zmianach ilo ści powstaj ących w sektorze gospodarczym odpadów. Z do świadcze ń światowych wynika, Ŝe na ka Ŝde 1% wzrostu PKB przypada 2% wzrostu ilo ści wytwarzanych odpadów (KPGO, 2002). Przyjmuj ąc wariant „optymistyczny” rozwoju sytuacji w Polsce, jako stał ą tendencj ę przewiduje si ę wyj ście z recesji i rozwój gospodarczy kraju w nast ępstwie restrukturyzacji przemysłu i handlu w okresie najbli Ŝszych 15 lat. Budowie nowoczesnej gospodarki towarzyszy ć b ędzie rozwój małych i średnich przedsi ębiorstw. Przewiduje si ę, Ŝe do roku 2015 dominowa ć b ędzie tendencja zni Ŝkowa w liczbie mieszka ńców. Wraz z popraw ą warunków Ŝycia wzrasta ć b ędzie średnia wieku ludno ści, co spowoduje wi ększe zapotrzebowanie na usługi medyczne. Skutkiem tego b ędzie wzrost ilo ści odpadów z jednostek słu Ŝby zdrowia. Upowszechniane b ędą, wzorem ocen oddziaływania na środowisko, oceny cyklu Ŝyciowego produktu. Dotyczy ć to b ędzie przede wszystkim grup produktów o wysokiej materiałochłonno ści i odpadowo ści oraz produktów zawieraj ących substancje niebezpieczne dla środowiska. Obecna polityka pa ństwa w zakresie ochrony środowiska promuje wdra Ŝanie nowych technologii mało - i bezodpadowych, metod Czystej Produkcji oraz budow ę własnych instalacji słu Ŝą cych odzyskowi i unieszkodliwianiu odpadów przez ich wytwórców. W perspektywie kilkunastu lat spowoduje to spadek ilo ści wytwarzanych odpadów w istniej ących zakładach oraz zwi ększenie stopnia odzysku odpadów przez wytwórców. Jednocze śnie dzi ęki wzmo Ŝonym kontrolom wzro śnie faktyczna (udokumentowana) ilo ść odpadów wytwarzanych przez przedsi ębiorstwa, które jak dot ąd nie wyst ąpiły o odpowiednie zezwolenia. Dotyczy ć to b ędzie głównie niewielkich zakładów oraz jednostek weterynaryjnych. Ocenia si ę, Ŝe udział tzw. „Szarej strefy odpadowej”, składaj ącej si ę głównie z małych zakładów produkcyjnych, rzemie ślniczych i usługowych wynosi 5 - 8% cało ści obecnego strumienia odpadów w Polsce. Restrukturyzacja rolnictwa poprzez przemiany własnościowe i przekształcanie struktury agrarnej (prywatyzacja gruntów po PGR-ach, stały wzrost powierzchni gospodarstw rolnych) spowoduje zmniejszenie zatrudnienia w rolnictwie, wzrost produkcji na najlepszych gruntach oraz stopniow ą eliminacj ę upraw na gruntach małoproduktywnych i przekazywanie ich pod zalesianie. Intensyfikacja rolnictwa spowoduje wzrost ilo ści opakowa ń po pestycydach. Zmniejsza ć si ę b ędzie jednak toksyczno ść stosowanych preparatów.

TABELA 36 - Prognoza orientacyjna ilo ści odpadów z sektora gospodarczego razem na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego - 2004-2015 r. MASA ODPADÓW ROK RAZEM - [Mg] 2004 10 835 2007 12 904 2008 13 678 2015 20 567 Źródło: Obliczenia własne orientacyjne - szacunkowy 3% wzrost PKB.

5. DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI.

5.1 DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO ZAPOBIEGANIA POWSTAWANIU ODPADÓW.

5.1.1 DZIAŁANIA UJ ĘTE W USTAWIE O ODPADACH.

Działania zmierzaj ące do zapobiegania powstawaniu odpadów zapisane s ą w Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o Odpadach.

Dziennik Urz ędowy - 7436 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

( ...)

Art. 5. Kto podejmuje działania powoduj ące lub mog ące powodowa ć powstawanie odpadów, powinien takie działania planowa ć, projektowa ć i prowadzi ć, tak aby: 1) zapobiega ć powstawaniu odpadów lub ogranicza ć ilo ść odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zako ńczeniu ich u Ŝytkowania, 2) zapewnia ć zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, je Ŝeli nie udało si ę zapobiec powstawaniu odpadów, 3) zapewnia ć zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało si ę zapobiec lub których nie udało si ę podda ć odzyskowi.

Art. 6. Wytwórca odpadów jest obowi ązany do stosowania takich sposobów produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, które zapobiegaj ą powstawaniu odpadów lub pozwalaj ą utrzyma ć na mo Ŝliwie najni Ŝszym poziomie ich ilo ść , a tak Ŝe ograniczaj ą negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagro Ŝenie Ŝycia lub;

Art. 7. 1. Posiadacz odpadów jest obowi ązany do post ępowania z odpadami w sposób zgodny z zasadami gospodarowania odpadami, wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami.

2. Posiadacz odpadów jest obowi ązany w pierwszej kolejno ści do poddania ich odzyskowi, a je Ŝeli z przyczyn technologicznych jest on niemo Ŝliwy lub nie jest uzasadniony z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych, to odpady te nale Ŝy unieszkodliwia ć w sposób zgodny z wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami.

3. Odpady, których nie udało si ę podda ć odzyskowi, powinny by ć tak unieszkodliwiane, aby składowane były wył ącznie te odpady, których unieszkodliwienie w inny sposób było niemo Ŝliwe z przyczyn technologicznych lub nieuzasadnione z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych.

4. Ministrowie wła ściwi do spraw gospodarki, zdrowia, rolnictwa, administracji publicznej, w zakresie swoich kompetencji, w porozumieniu z ministrem wła ściwym do spraw środowiska mog ą okre śli ć, w drodze rozporz ądze ń, szczegółowy sposób post ępowania z niektórymi rodzajami odpadów, kieruj ąc si ę potrzeb ą stworzenia schematów post ępowania z tymi odpadami przez ich posiadaczy.

Art. 9. 1. Odpady powinny by ć w pierwszej kolejno ści poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania.

2. Odpady, które nie mog ą by ć poddane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania, powinny by ć, uwzgl ędniaj ąc najlepsz ą dost ępn ą technik ę lub technologi ę, o której mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, przekazywane do najbli Ŝej poło Ŝonych miejsc, w których mog ą by ć poddane odzyskowi lub unieszkodliwione.

Art. 10. Odpady powinny by ć zbierane w sposób selektywny. ( ... ) 5.1.2 DZIAŁANIA UJ ĘTE W KPGO.

Przeciwdziałanie i minimalizacja produkcji odpadów jest priorytetem w hierarchii polityki odpadowej Unii Europejskiej jako najbardziej po Ŝą dana opcja post ępowania z odpadami. Wiele ró Ŝnych metod mo Ŝna zastosowa ć w celu zach ęty do redukowania ilo ści produkowanych odpadów. Działania obejmuj ą mi ędzy innymi: - edukacji społecznej prowadzon ą w celu zach ęcania społecze ństwa do ograniczania wytwarzanych odpadów, - kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji, - zastosowanie instrumentów finansowych celem zach ęcania wytwórców do ograniczania ilo ści odpadów.

5.1.3 DZIAŁANIA W SEKTORZE GOSPODARCZYM.

Do działa ń podejmowanych w sektorze gospodarczym maj ących za zadanie przyczyni ć si ę do ograniczenia wytwarzania odpadów b ędą nale Ŝały mi ędzy innymi takie poczynania: • wydawanie decyzji zezwalaj ących na wytwarzanie odpadów i kontrole tych decyzji, • propagowanie idei czystej produkcji i stosowania technologii zmniejszaj ących materiałochłonno ść , • pomoc w zdobywaniu certyfikatów ISO 14000 i EMAS, • zwi ększanie świadomo ści u wytwórców, premiowanie pozytywnych postaw producentów poprzez stosowanie zach ęt ekonomicznych.

5.1.4 DZIAŁANIA KSZTAŁTUJ ĄCE POSTAWY KONSUMENTÓW .

W celu zachęty konsumentów do redukowania ilo ści produkowanych odpadów stosowa ć nale Ŝy nast ępuj ące działania: 1. Edukacja społeczna: • w systemie nauczania, pocz ąwszy od zaj ęć w szkołach podstawowych, średnich i wy Ŝszych, • za pomoc ą środków masowego przekazu (lokalna prasa, radio i telewizja), • za pomoc ą ulotek, akcji plakatowej itp.

Dziennik Urz ędowy - 7437 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Działania powinny mie ć charakter informacyjno-edukacyjny. Poza przekazywaniem tre ści edukacyjnych (np. jak zmniejszy ć ilo ść odpadów) nale Ŝy informowa ć np. o ilo ści zebranych odpadów niebezpiecznych, miejscach i sposobach zbiórki selektywnej odpadów, terminów odbioru, oznakowa ń umieszczanych na opakowaniach. W ramach prowadzonej edukacji nale Ŝy np. zach ęca ć konsumentów do kupowania towarów w opakowaniach wielokrotnego u Ŝytku oraz w opakowaniach biodegradowalnych, rezygnacji z przedmiotów jednokrotnego u Ŝytki, wykorzystywania mniej toksycznych produktów (np. farb i lakierów).

2. Kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji na obszarach z zabudow ą jednorodzinn ą.

W ZAŁ ĄCZNIKU Nr 5 przedstawiono zało Ŝenia oraz plan działa ń informacyjno-edukacyjnych maj ących na celu wł ączenie społeczno ści lokalnych w przedsi ęwzi ęcia słu Ŝą ce zmniejszeniu ilo ści wytwarzanych odpadów oraz optymalizacji gospodarki odpadami.

5.2 DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO OGRANICZENIA ILO ŚCI ODPADÓW I ICH NEGATYWNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO.

5.2.1 DZIAŁANIA KRÓTKOOKRESOWE 2004-2007.

Dla osi ągni ęcia celów odno śnie ograniczenia ilo ści odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko, konieczne jest podj ęcie nast ępuj ących kierunków działa ń w zakresie gospodarki odpadami: - obj ęcie wszystkich mieszka ńców zorganizowan ą zbiórk ą odpadów; a co za tym idzie wyeliminowanie niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska, - podnoszenie świadomo ści społecznej obywateli, - podniesienie skuteczno ści selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji, - rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, - rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, - intensyfikacja działa ń w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych ; budowa składowisk regionalnych wg standardów UE.

Dla realizacji wy Ŝej wymienionych zada ń konieczne jest podj ęcie nast ępuj ących przedsi ęwzi ęć : - utworzenie w skali kraju co najmniej kilkudziesi ęciu ponadgminnych struktur gospodarki odpadami komunalnymi , dla realizacji wspólnych przedsięwzi ęć , (Monitor Polski Nr 11 Poz. 159), - planowanie i realizacja rozwi ąza ń kompleksowych, zintegrowanych , uwzgl ędniaj ących wszystkie wytwarzane odpady mo Ŝliwe do wspólnego zagospodarowania, niezale Ŝnie od źródła ich pochodzenia, - utrzymanie przez gminy lub powiaty kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów komunalnych, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami.

5.2.2 DZIAŁANIA DŁUGOOOKRESOWE 2008-2015.

Dla osi ągni ęcia celów odno śnie ograniczenia ilo ści odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko, konieczne jest podj ęcie nast ępuj ących kierunków działa ń w zakresie gospodarki odpadami: - dalsza organizacja i doskonalenie ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi, - dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, - kontynuacja i intensyfikacja akcji szkole ń i podnoszenia świadomo ści społecznej, - wdra Ŝanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznego przekształcania odpadów, - intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.

5.3 DZIAŁANIA WSPOMAGAJ ĄCE PRAWIDŁOWE POST ĘPOWANIA Z ODPADAMI W ZAKRESIE ZBIÓRKI, TRANSPORTU ORAZ ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA, W SZCZEGÓLNO ŚCI ODPADÓW INNYCH NI ś NIEBEZPIECZNE.

5.3.1 ZBIÓRKA I TRANSPORT ODPADÓW KOMUNALNYCH.

Gromadzenie odpadów w miejscu powstawania stanowi pierwsze ogniwo systemu ich usuwania i unieszkodliwiania. Usuwanie odpadów z mieszka ń oraz sposób ich przechowywania na terenie nieruchomo ści maj ą znacz ący wpływ na czysto ść i stan sanitarny w osiedlach, a tym samym na poziom Ŝycia mieszka ńców. Gromadzenie odpadów powinno stanowi ć etap krótkotrwały i przej ściowy.

Dla warunków klimatycznych Polski za optymaln ą cz ęstotliwo ść wywozu przyjmuje si ę: • dla centrów usługowo-handlowych - codziennie, • dla budownictwa zwartego i osiedlowego - 2 razy w tygodniu, • dla budownictwa jednorodzinnego - 1 raz w tygodniu, • dla budownictwa zagrodowego (rozproszonego) - 1 raz w miesi ącu.

Dziennik Urz ędowy - 7438 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Odpady gromadzi si ę w ró Ŝnego rodzaju i wielko ści zbiornikach przeno śnych, przetaczanych lub przesypowych oraz w workach foliowych. Korzystanie ze zbiorników stałych ze wzgl ędów sanitarnych oraz technicznych jest niedopuszczalne. W krajowym planie gospodarki odpadami stwierdza si ę, Ŝe wszyscy mieszka ńcy Polski powinni by ć obj ęci usługami odbioru odpadów (100% pokrycie do ko ńca 2006 r.).

5.3.1.1 Zbiórka selektywna odpadów.

Zbiórka selektywna odpadów powinna si ę odbywa ć jednym z ni Ŝej podanych systemów:

1. Zbiórka selektywna "u źródła": Jest to najskuteczniejsza, a zarazem najtrudniejsza forma selektywnej zbiórki odpadów tj. indywidualna zbiórka na ka Ŝdej posesji. Zalet ą tej formy jest otrzymanie czystych, jednorodnych odpadów, natomiast wad ą - du Ŝa liczba zbiorników lub worków foliowych i rozbudowany system transportu. Selekcja "u źródła" jest form ą elastyczn ą, umo Ŝliwiaj ącą stopniowe dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania. Stosowa ć mo Ŝna tu system dwupojemnikowy, trójpojemnikowy i wielopojemnikowy.

Poni Ŝej podano przykładowe kolory pojemników.

1. System dwupojemnikowy Jest to metoda najprostsza: • pojemnik np. zielony na warto ściowe odpady suche - zmieszane, • pojemnik np. szary na odpady mokre - pozostałe odpady z przewag ą składników organicznych.

Odpady mokre trafiaj ą do kompostowni lub na składowiska, natomiast odpady suche do zakładu segregacji mechanicznej, która jest znacznie prostsza i bardziej efektywna, gdy surowce nie s ą zmieszane i zabrudzone odpadami mokrymi.

2. System trójpojemnikowy; • pojemnik np. zielony - na surowce wtórne, • pojemnik np. br ązowy - na odpady organiczne, • pojemnik np. szary - na pozostałe odpady.

3. System wielopojemnikowy/ W systemie wielopojemnikowym wydzielane s ą dodatkowo poszczególne rodzaje surowców wtórnych: • pojemnik np. zielony - na szkło, • pojemnik np. niebieski - na papier, • pojemnik np. Ŝółty - na tworzywa sztuczne, • pojemnik np. br ązowy - na bioodpady, • pojemnik np. szary - na pozostałe odpady.

2. Kontenery ustawione w s ąsiedztwie (centra zbiórki): Jest to najprostszy system polegaj ący na ustawieniu w wybranych newralgicznych punktach miasta, osiedla, wsi specjalnych zbiorników odpowiednio oznakowanych na selektywn ą zbiórk ę odpadów u Ŝytkowych. System ten jest szczególnie przydatny w miastach do obsługi budownictwa wielorodzinnego, na parkingach, stacjach benzynowych, przy du Ŝych obiektach handlowych, ale równie Ŝ i na terenach wiejskich. Przyjmuje si ę, Ŝe ka Ŝdy punkt tego systemu powinien obsługiwa ć 500 - 1 000 mieszka ńców i mie ć zasi ęg nie wi ększy ni Ŝ 200 m. W punktach tych jest umieszczany zestaw kontenerów lub pojemników du Ŝych o specjalnej konstrukcji.

3. Zbiorcze punkty selektywnego gromadzenia (centra recyklingu): Są to miejsca ogrodzone, strze Ŝone, wyposa Ŝone w szereg kontenerów oraz pojemników i obsługuj ące znaczny teren (do 10 - 25 tys. gospodarstw domowych). Do punktów tych mieszka ńcy mog ą przynosi ć - dowozi ć, przewa Ŝnie bezpłatnie, ró Ŝnego rodzaju odpady z gospodarstw domowych. Takie punkty s ą wa Ŝnymi centrami odzysku surowców wtórnych, umo Ŝliwiaj ące odbiór znacznie wi ększej gamy surowców ni Ŝ system "kontener w s ąsiedztwie". Oprócz podstawowych odpadów u Ŝytkowych (makulatura, szkło, tworzywa, złom metalowy) odbierane s ą tu: • odpady niebezpieczne, • odpady wielkogabarytowe, • odpady budowlane, • odpady z ogrodów i terenów zielonych. Na terenach wiejskich, funkcj ę zbiorczych punków gromadzenia odpadów mog ą pełni ć Wiejskie Punkty Gromadzenia Odpadów.

5.3.1.2 Zbieranie odpadów biodegradowalnych.

Szczególnie istotne jest wła ściwe zbieranie odpadów biodegradowalnych. Aby umo Ŝliwi ć selektywn ą zbiórk ę odpadów biodegradowalnych, ju Ŝ w gospodarstwach domowych mieszka ńcy musz ą zbiera ć na bie Ŝą co odpady organiczne oddzielnie, w osobnym pojemniku. Stosowane mog ą by ć nast ępuj ące metody zbiórki odpadów biodegradowlanych:

1. Zbiórka selektywna odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji : - Bezpo średnio z domostw (zbiórka przy „kraw ęŜ niku”). - Z zastosowaniem pojemników ustawionych w s ąsiedztwie gospodarstw domowych (centra zbiórki). - Poprzez bezpo średni ą dostaw ę odpadów do obiektów odzysku (centra recyklingu). Dziennik Urz ędowy - 7439 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

2. Zbiórka zmieszanych odpadów komunalnych systemem dwupojemnikowym :

Odpady ulegaj ące biodegradacji zbierane razem z odpadami mineralnymi w jednym pojemniku. W drugim pojemniku zbierane s ą wszystkie suche surowce wtórne oraz odpady niebezpieczne do specjalistycznego unieszkodliwienia. Metoda 1 zbiórki gwarantuje uzyskanie surowca o wi ększej czysto ści, co ma szczególne znaczenie w przypadku stosowania kompostowania jako metody zagospodarowania odpadów biodegradowalnych. Pozyskany w ten sposób kompost mo Ŝe mie ć szerokie zastosowanie, równie Ŝ do nawo Ŝenia upraw. Metoda 2 zbiórki daje surowiec cz ęś ciowo zanieczyszczony. Mo Ŝe by ć on przerabiany m.in. w procesie fermentacji metanowej odpadów lub w pryzmach energetycznych. W przypadku skierowania pozyskanego t ą metod ą surowca do kompostowni uzyskuje si ę produkt gorszej jako ści, mog ący zawiera ć np. kawałki szkła, maj ący ograniczone zastosowanie, np. do rekultywacji terenów zanieczyszczonych.

5.3.1.3 Zbiórka odpadów wielkogabarytowych.

Do zbiórki odpadów wielkogabarytowych stosowane mo Ŝna nast ępuj ące systemy: 1. Okresowy odbiór bezpo średnio od wła ścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon”. 2. Dostarczanie sprz ętu do zakładu unieszkodliwiania odpadów lub centrum recyklingu przez wła ścicieli własnym transportem. 3. Bezpo średni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim zbiórki sprz ętu elektronicznego i sprz ętów gospodarstwa domowego). Ta forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie zasilaj ą ogólnego strumienia odpadów komunalnych. 4. System wymienny polegaj ący na przekazaniu dobrego, ale konstrukcyjnie przestarzałego sprz ętu w zamian za egzemplarz nowej generacji.

Zgodnie z KPGO zakłada si ę nast ępuj ące limity w stosunku do 2002 r. selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych : - w roku 2005 - 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych, - w roku 2006 - 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych, - w roku 2010 - 50% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych, - w roku 2014 - 70% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych.

5.3.1.4 Zbiórka i transport odpadów budowlanych.

Zbiórk ą i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmowa ć si ę mog ą: 1. Wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadz ące prace remontowe. 2. Specjalistyczne firmy zajmuj ące si ę zbiórk ą odpadów.

Zgodnie z KPGO zakłada si ę nast ępuj ące limity w stosunku do 2002 r. selektywnej zbiórki odpadów budowlanych : - w roku 2005 - 15% wytwarzanych odpadów budowlanych, - w roku 2006 - 15% wytwarzanych odpadów budowlanych, - w roku 2010 - 40% wytwarzanych odpadów budowlanych, - w roku 2014 - 60% wytwarzanych odpadów budowlanych.

5.3.1.5 Zbiórka i transport odpadów niebezpiecznych.

Przy zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zaleca si ę stosowanie nast ępuj ących systemów organizacyjnych: I stopie ń:

1. Gminne punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) przyjmuj ące bezpłatnie odpady niebezpieczne od mieszka ńców oraz odpłatnie od małych i średnich przedsi ębiorstw. Zakłada si ę, Ŝe w ka Ŝdej gminie docelowo zostanie zorganizowany co najmniej jeden punkt.

2. Regularny odbiór odpadów przez specjalny pojazd (Mobilny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych). Do tego celu stosowane b ędą specjalne samochody z pojemnikami obje ŜdŜaj ące w okre ślone dni wyznaczony obszar ( średnio cztery razy w roku). Docelowo, pojazd obsługiwa ć b ędzie obszar o wielko ści powiatu.

3. Zbiórka przez sie ć handlow ą np. apteki, sklepy fotograficzne, sklepy z farbami itp. Władze miejskie zawieraj ą umowy z placówkami handlowymi w zakresie przyjmowania i przechowywania ró Ŝnego rodzaju odpadów niebezpiecznych. Specjalny pojazd zabiera z tych placówek odpady niebezpieczne na Ŝą danie.

4. Zbiórka odpadów niebezpiecznych prowadzona b ędzie w ZZO i na odpowiednio wyposa Ŝonych składowiskach odpadów.

Dziennik Urz ędowy - 7440 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

II Stopie ń:

1. Stacje przeładunkowe odpadów niebezpiecznych zlokalizowane na terenie Zakładów Zagospodarowania Odpadów maj ące na celu magazynowanie odpadów zebranych w gminach (w GPZON) i przygotowanie ich do transportu do docelowej instalacji.

Zgodnie z KPGO zakłada si ę nast ępuj ące limity w stosunku do 2002r selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych w grupie odpadów komunalnych: - w roku 2005 - 15% odpadów b ędzie zbieranych selektywnie, - w roku 2006 - 15% odpadów b ędzie zbieranych selektywnie, - w roku 2010 - 50% odpadów b ędzie zbieranych selektywnie, - w roku 2014 - 80% odpadów b ędzie zbieranych selektywnie.

5.3.1.6 Zbiórka i transport odpadów tekstylnych.

Podstawow ą metod ą pozyskiwania odpadów tekstylnych jest zbiórka do specjalnych pojemników. Prowadzona jest ona z reguły odr ębnie od systemów selektywnej zbiórki odpadów organizowanych przez gminy lub przedsi ębiorstwa gospodarki komunalnej. Kolejnym źródłem pozyskania odpadów odzie Ŝowych jest skup pozostało ści ze sklepów z u Ŝywan ą odzie Ŝą .

5.3.2 ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH.

5.3.2.1 Odpady ulegaj ące biodegradacji.

W przypadku, gdy poszczególne rodzaje odpadów biodegradowalnych zbierane s ą oddzielnie, liczba opcji odzysku i unieszkodliwiania jest wi ększa: od najprostszych technologii kompostowania do bardziej zaawansowanych procesów takich jak piroliza czy zgazowanie. W przypadku zbieranych selektywnie odpadów organicznych do ich unieszkodliwiania zalecane są: • kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie (na terenach wiejskich oraz miejskich z zabudow ą jednorodzinn ą), • budowa centralnych zakładów kompostowania lub fermentacji beztlenowej, • budowa mechaniczno-biologicznych instalacji przerobu odpadów.

5.3.2.2 Odpady opakowaniowe i pou Ŝytkowe.

Poziom odzysku i recyklingu dla papieru i szkła, okre ślony został w II Polityce Ekologicznej Pa ństwa jako cel do osi ągni ęcia w okresie 2003-2010, wynosi on minimum 50% odzyskiwanych i recyrkulowanych surowców. Z kolei roczne ilo ści procentowe odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou Ŝytkowych okre ślone s ą w rozporz ądzeniu MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA z dnia 29 maja 2003 r., w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou Ŝytkowych.

5.3.2.3 Odpady wielkogabarytowe.

Zebrane odpady wielkogabarytowe b ędą demontowane na stanowiskach znajduj ących si ę na terenie ZUO. Wydzielone surowce wtórne (głównie metale) b ędą sprzedawane, natomiast odpady niebezpieczne (baterie, akumulatory małogabarytowe, kondensatory, instalacje zawieraj ące oleje i freony) b ędą kierowane do unieszkodliwiania. Zgodnie z zało Ŝeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, w Polsce planowane jest uruchomienie linii do przerobu urz ądze ń chłodniczych oraz linii do przerobu urz ądze ń elektronicznych.

5.3.2.4 Odpady budowlane.

Odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlanych zajmowa ć si ę b ędą specjalne zakłady usytuowane w pobli Ŝu lub na terenie składowisk odpadów komunalnych (w tym na terenie ZUO). Zakłady te wyposa Ŝone b ędą w linie do przekształcania gruzu budowlanego (kruszarki, przesiewacze wibracyjne) i doczyszczanie odpadów. Zakłady te b ędą zlokalizowane w pobli Ŝu silnie zurbanizowanych obszarów. Otrzymany materiał b ędzie wykorzystany do celów budowlanych oraz rekultywacji składowisk. Pozyskane selektywnie odpady kierowane b ędą na linie do segregacji b ędące elementem Zakładów Zagospodarowania Odpadów. Z do świadcze ń zagranicznych wynika, Ŝe systemy sortowania wielofrakcyjnej mieszaniny jaką stanowi ą odpady komunalne, w których zastosowano wył ącznie urz ądzenia mechaniczne nie zdaj ą w pełni egzaminu. S ą one kosztowne, a uzyskane efekty rozdziału nie s ą zadawalaj ące. Przez poł ączenie segregacji r ęcznej z mechaniczn ą uzyskuje si ę lepsze efekty odzysku surowców wtórnych. Obecnie w kraju funkcje wspomagaj ące selektywne gromadzenie odpadów spełniaj ą linie sortownicze. Takie rozwi ązania daj ą równie Ŝ najlepsze efekty w innych krajach. Ich celem jest: 1. Uszlachetnianie zebranych selektywnie surowców, które pozwoli na uzyskanie surowców jednorodnych, w rodzaju, klasie i czysto ści odpowiadaj ących wymaganiom okre ślonym przez bezpo średniego odbiorc ę. 2. Konfekcjonowanie - przygotowanie do transportu (prasowanie, belowanie, rozdrabnianie). 3. Załadunek odzyskanych surowców na środki transportu.

W KPGO zaleca si ę jako bardziej efektywne, linie do doczyszczania surowców zebranych w wyniku selektywnej zbiorki (odpady opakowaniowe lub surowce wtórne - papier, tworzywa sztuczne, metale, szkło). Zakłada si ę, Ŝe ostateczny wybór stosowanej technologii obróbki odpadów b ędzie w gestii lokalnych decydentów. Dziennik Urz ędowy - 7441 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

5.3.2.5 Odpady niebezpieczne.

Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych rozwo Ŝone b ędą z miejsc zbiórki i tymczasowego magazynowania do odbiorców zajmuj ących si ę ich unieszkodliwieniem. Aktualnie w Polsce istnieje wystarczaj ąca ilo ść zakładów unieszkodliwiaj ących wi ększo ść odpadów niebezpiecznych. Jedynie baterie i akumulatory małogabarytowe nie s ą przetwarzane ze wzgl ędu na brak w kraju odpowiedniej technologii. W zwi ązku z tym proponuje si ę, aby do czasu uruchomienia technologii odzysku i unieszkodliwienia tych odpadów składowa ć je selektywnie na składowiskach odpadów niebezpiecznych. Obecnie funkcjonuje na rynku krajowym organizacja odzysku, która posiada kompleksow ą ofert ę odbioru zu Ŝytych baterii od szkół, sklepów, przedsi ębiorstw oraz firm komunalnych.

5.3.2.6 Odpady tekstylne.

Pozyskane odpady tekstylne b ędą po doczyszczeniu w wyspecjalizowanych zakładach kierowane do sprzeda Ŝy (odzie Ŝ mało zu Ŝyta) lub przerabiane na czy ściwo, wykorzystywane (po rozwłóknieniu) do produkcji np. wyrobów włókienniczych, mas papierniczych, tektury, papy.

5.3.3 STRATEGIE I INSTRUMENTY SŁU śĄ CE PROMOWANIU ZBIÓRKI SELEKTYWNEJ ODPADÓW KOMUNALNYCH.

W celu zach ęcenia mieszka ńców do zbiórki selektywnej i zwi ększenia jej efektywno ści wykorzystywane b ędą nast ępuj ące działania: 1. Obowi ązki okre ślone prawem wynikaj ące z obowi ązku nało Ŝonego na gmin ę przez zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z pó źn. zm.) oraz ustawy z dnia 13 wrze śnia 1996 r. o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622 ). 2. Wykorzystywanie przepisów lokalnych. Prawo lokalne obliguj ące gospodarstwa domowe i innych wytwórców odpadów mo Ŝe by ć wykorzystane do efektywnego wprowadzania selektywnej zbiórki, poprzez zalecania dotycz ące sposobu zbiórki, typów pojemników oraz cz ęstotliwo ści ich wystawiania do zbiórki (zgodnie z w/w ustaw ą). Instrumenty finansowe, np. gospodarstwa odzyskuj ące cz ęść odpadów oszcz ędzaj ą na wydatkach zwi ązanych ze zbiórk ą odpadów niesegregowanych (mniejszy pojemnik lub rzadszy odbiór). Inn ą zach ętą finansow ą mo Ŝe by ć obni Ŝenie opłaty za usuwanie odpadów dla gospodarstw prowadz ących kompostowanie odpadów we własnym zakresie. 3. Edukacja społeczna. Prowadzenie kampanii edukacyjno-informacyjnych stanowi zasadnicz ą cz ęść wdra Ŝania strategii i planów gospodarki odpadami. Jej celem jest zach ęcanie „producentów” odpadów do ograniczania ilo ści wytwarzanych odpadów, a nast ępnie do ich segregacji „u źródła”.

5.4 PLAN REDUKCJI ILO ŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJ ĄCYCH BIODEGRADACJI, KIEROWANYCH NA SKŁADOWISKA ODPADÓW.

5.4.1 DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO REDUKCJI EMISJI ODPADÓW ULEGAJ ĄCYCH BIODEGRADACJI. Działania zmierzaj ące do redukcji emisji odpadów ulegaj ących biodegradacji polegaj ą głównie na: - ograniczaniu ilo ści powstaj ących odpadów - kampania informacyjna u świadamiaj ąca społecze ństwo; - promowaniu selektywnych metod zbiórki powstaj ących odpadów ulegaj ących biodegradacji; - zagospodarowaniu odpadów ulegaj ących biodegradacji we własnym zakresie - kompostowniki indywidualne.

5.4.2 REDUKCJA ILO ŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJ ĄCYCH BIODEGRADACJI KIEROWANYCH NA SKŁADOWISKA ODPADÓW.

Powstaj ące na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego odpady komunalne ulegaj ące biodegradacji b ędą w pierwszej kolejno ści poddawane zagospodarowaniu we własnym zakresie w miejscu emisji. Dotyczy to w szczególno ści domowych odpadów organicznych, które mog ą by ć w ten sposób unieszkodliwiane n obszarach o zabudowie jednorodzinnej, w szczególno ści zagrodowej. Pozostałe odpady bioderadowalne pochodz ące z obszarów o zabudowie wielorodzinnej, placów targowisk itp. winny by ć gromadzone i zbierane w sposób selektywny . Odpady gromadzone i zbierane w sposób selektywny winny by ć dostarczane do utylizacji w Zakładach Zagospodarowania Odpadów. Zalecan ą metod ą utylizacji odpadów jest ich kompostowanie z pó źniejszym przeznaczeniem kompostu do rolniczego wykorzystania. Powy Ŝsza metoda funkcjonowa ć mo Ŝe w poł ączeniu z kompostowaniem komunalnych osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków na terenie powiatu.

Zgodnie z KPGO i limitami okre ślonymi w WPGO zało Ŝono nast ępuj ące cele, dotycz ące maksymalnych ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji, trafiaj ących na składowiska: • 75% do 2010 w porównaniu do poziomu z 1995 r. • 50% do 2013 w porównaniu do poziomu z 1995 r. • 35% do 2020 w porównaniu do poziomu z 1995 r.

Sposoby zagospodarowania odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (poza składowaniem) wg (KPGO, Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159) przedstawiono w ZAŁ ĄCZNIKU Nr 5 . Realizacja zada ń w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów biodegradowalnych w pierwszym okresie, czyli w latach 2004 - 2007 polega ć b ędzie przede wszystkim na: Dziennik Urz ędowy - 7442 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

- Popularyzacji kompostowania odpadów organicznych przez mieszka ńców; - Budowie instalacji zapewniaj ących przyj ęcie odpadów organicznych z piel ęgnacji terenów zielonych i z gospodarstw domowych. B ędą to głównie instalacje budowane w ramach ZZO oraz w celu ograniczenia transportu odpadów organicznych (głównie z piel ęgnacji terenów zielonych) gminne kompostownie pryzmowe.

Zadaniem długofalowym w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów biodegradowalnych w okresie 2008 – 2015 będzie dalsze promowanie kompostowania odpadów we własnym zakresie, promowaniu selektywnej zbiórki i gromadzenia odpadów oraz rozbudowa instalacji do zagospodarowania odpadów biodegradowalnych w ramach ZZO. Wybór okre ślonych metod i technologii dokonywany b ędzie przez inwestorów na poziomie gmin (zwi ązków gminnych). Charakterystyk ę mo Ŝliwych do zastosowania technologii zaprezentowano w ZAŁ ĄCZNIKU NR 5 .

5.5 SPOSÓB REALIZACJI PLANU ZAMYKANIA INSTALACJI, W SZCZEGÓLNO ŚCI SKŁADOWISK I SPALARNI ODPADÓW WYNIKAJ ĄCEGO Z WOJEWÓDZKIEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI.

5.5.1 PLAN ZAMYKANIA SKŁADOWISK ODPADÓW KOMUNALNYCH.

Przy opracowywaniu planu zamykania powinno si ę kierowa ć wytycznymi zawartymi w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa warmi ńsko-mazurskiego. Poniewa Ŝ jednak WPGO nie zawiera planu zamykania składowisk, jedyn ą przesłank ą mog ą by ć zamierzenia Powiatu w tej materii. W pierwszej kolejno ści przewidziano rekultywacj ę składowisk ju Ŝ nieeksploatowanych lub składowisk których moce przerobowe s ą ju Ŝ na praktycznie wyczerpane, a ich stan prawny nie jest uregulowany. W harmonogramie realizacji przedsi ęwzi ęć na lata 2003-2006 w WPGO zało Ŝono zamykanie nieefektywnych i niespełniaj ących wymogów ochrony środowiska składowisk odpadów, jako jednostk ę realizuj ąca zadanie wskazano samorz ądy gmin oraz wła ścicieli terenu. Do zamkni ęcia przewidziano lokalne gminne składowiska, które nie spełniaj ą wymogów ochrony środowiska, a ich modernizacja i rozbudowa z punktu widzenia ekonomi nie jest racjonalna. Dotyczy to w szczególno ści składowisk nie posiadaj ących wystarczaj ących mocy przerobowych wymagaj ących znacznych nakładów finansowych na ich rozbudowę. Składowiska które spełniaj ą wymogi ochrony środowiska lub wymagaj ą niewielkich nakładów finansowych na dostosowanie ich do wymaga ń ochrony środowiska, posiadaj ących zapewnione w horyzoncie czasowym min. 12 lat moce przerobowe bez konieczno ści ponoszenia znacznych nakładów finansowych przewidziano do dalszej eksploatacji w okresie planistycznym 12 lat. UŜytkowanie składowisk przeznaczonych do eksploatacji b ędzie przebiega ć równolegle z tworz ącym si ę systemem selektywnej zbiórki odpadów komunalnych opartej na regionalnych Zakładach Zagospodarowania Odpadów okre ślonych w Planie Wojewódzkim Gospodarki Odpadami. Wypełnianie przestrzeni składowisk winno odbywa ć si ę w pierwszej kolejno ści odpadami resztkowymi z procesu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.

WPGO dla woj. warmi ńsko-mazurskiego zakłada istnienie w województwie 12 rejonów gospodarki odpadami (RGO). Powiat k ętrzy ński został wskazany jako jeden z tych rejonów. Jednak o ile w przypadku pozostałych rejonów została wskazana lokalizacja docelowo rozbudowywanego składowiska i Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych (ZUOK), o tyle sytuacja powiatu k ętrzy ńskiego jest w świetle WPGO niejednoznaczna - nie została wskazana lokalizacja centrum RGO. Powodem było istnienie na terenie powiatu dwóch potencjalnych lokalizacji: Ma Ŝany w Gminie K ętrzyn (obecnie składowisko b ędące własno ści ą inwestora prywatnego - spółka SATER). Aktualnie obiekt ma cofni ęte pozwolenie na budow ę. Nie s ą te Ŝ na dzie ń dzisiejszy znane dalsze plany inwestora prywatnego odno śnie tego obiektu. Pudw ągi w Gminie Reszel (obecnie składowisko dla Miasta K ętrzyn, b ędące własno ści ą „Komunalnik" Sp.z o.o w Kętrzynie) .

W świetle aktualnych ustale ń na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego przewiduje si ę: • sukcesywne zamkni ęcie składowisk nie spełniaj ących wymogów ochrony środowiska, których modernizacja nie jest mo Ŝliwa z przyczyn technicznych i jest nieopłacalna z przyczyn ekonomicznych - składowiska: Łankiejmy i Srokowo , • do modernizacji i dalszej eksploatacji - 1 składowisko D ębnik-Wopławki, • jako centralny obiekt RGO - do rozbudowy, modernizacji i budowy ZUOK - 1 składowisko: Pudw ągi.

Dziennik Urz ędowy - 7443 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7444 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

6. ZAŁO śONE CELE I PRZYJ ĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

6.1 ZAŁO śONE CELE W GOSPODARCE ODPADAMI.

6.1.1 ZAŁO śONE CELE DLA SEKTORA KOMUNALNEGO.

6.1.1.1 Odpady komunalne.

Cel ogólny do roku 2015:

ZMINIMALIZOWANIE ILO ŚCI WYTWARZANYCH ODPADÓW W SEKTORZE KOMUNALNYM ORAZ WDRO śENIE NOWOCZESNEGO SYSTEMU ICH ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA.

Ochrona środowiska przed odpadami powinna by ć traktowana jako priorytetowe zadanie , poniewa Ŝ odpady stanowi ą źródło zanieczyszcze ń wszystkich elementów środowiska. Podany powy Ŝej cel ekologiczny do 2015 roku jest zgodny z celem nadrz ędnym polityki ekologicznej pa ństwa w odniesieniu do gospodarki odpadami (zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne dla środowiska ko ńcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych).

Cele krótkookresowe na lata 2004 – 2007:

1. Objecie zorganizowan ą zbiórk ą odpadów wszystkich mieszka ńców powiatu. 2. Deponowanie na składowiskach nie wi ęcej ni Ŝ 70% wytworzonych odpadów komunalnych. 3. Skierowanie w roku 2007 na składowiska maksymalnie do 82% (wagowo) całkowitej ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 4. Osi ągni ęcie w roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów opakowaniowych: • opakowania z papieru i tektury: 48%, • opakowania ze szkła: 40%, • opakowania z tworzyw sztucznych: 25%, • opakowania z aluminium: 40%, • opakowania ze stali: 20%, • opakowania wielomateriałowe: 25%. 5. Osi ągni ęcie w roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: • odpady wielkogabarytowe: 32%, • odpady budowlane: 25%, • odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 29%.

Cele na lata 2008 – 2015:

1. Deponowanie na składowiskach w 2015r nie wi ęcej ni Ŝ 47% wszystkich odpadów komunalnych. 2. Skierowanie w roku 2010 na składowiska nie wi ęcej ni Ŝ 75% (wagowo) całkowitej ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 3. Skierowanie w roku 2013 na składowiska nie wi ęcej ni Ŝ 50% (wagowo) całkowitej ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 4. Osiągni ęcie w roku 2010 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów opakowaniowych: • opakowania z papieru i tektury: 48%, • opakowania ze szkła: 40%, • opakowania z tworzyw sztucznych: 25%, • opakowania z aluminium 40%, • opakowania stalowe: 22%, • opakowania wielomateriałowe: 25%. 5. Osi ągni ęcie w roku 2010 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: • odpady wielkogabarytowe: 50%, • odpady budowlane: 40%, • odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 50%. 6. Osi ągni ęcie w roku 2015 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: • odpady wielkogabarytowe: 70%, • odpady budowlane: 60%, • odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 80%.

Dla osi ągni ęcia zało Ŝonych celów, konieczne jest podj ęcie nast ępuj ących kierunków działa ń w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi: - wdra Ŝanie nowych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, ze szczególnym uwzgl ędnieniem technologii przerobu i wykorzystania osadów po ściekowych, - wprowadzenie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym, w tym budowa zakładów zagospodarowania odpadów (sortownie, kompostownie) z mo Ŝliwo ści ą wydzielenia kwatery na składowanie odpadów budowlanych zawieraj ących azbest, Dziennik Urz ędowy - 7445 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

- rozwijanie istniej ącego systemu selektywnej zbiórki odpadów o nast ępne kategorie odpadów: wielkogabarytowe, budowlane, niebezpieczne w oparciu m.in. o gminne punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych, - podnoszenie świadomo ści ekologicznej obywateli, w szczególno ści w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów, - utrzymanie przez gminy lub powiaty kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów komunalnych, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami, - redukcja w odpadach kierowanych na składowiska zawarto ści składników biodegradowalnych, - modernizacja składowisk odpadów komunalnych, które nie spełniaj ą wymogów ochrony środowiska, a b ędą u Ŝytkowane do czasu wprowadzenia rozwi ąza ń ponadlokalnych, - intensyfikacja działa ń w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych.

6.1.1.2 Komunalne osady ściekowe.

Podstawowe cele do osi ągni ęcia w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi wynikaj ą z celów ochrony środowiska: 1. Zwi ększenie stopnia kontroli obrotu komunalnymi osadami ściekowymi celem zapewnienia maksymalnego bezpiecze ństwa zdrowotnego i środowiskowego. 2. Zwi ększenie stopnia przetworzenia komunalnych osadów ściekowych. 3. Maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotycz ących bezpiecze ństwa sanitarnego i chemicznego.

6.1.2 ZAŁO śONE CELE DLA SEKTORA GOSPODARCZEGO.

Zgodnie z zapisami II PEP, udział odzyskiwanych i ponownie wykorzystywanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w 2010 roku, powinien wzrosn ąć dwukrotnie w odniesieniu do 1990 roku. St ąd konieczne jest zintensyfikowanie działa ń podmiotów gospodarczych wytwarzaj ących odpady przemysłowe, zmierzaj ących do maksymalizacji gospodarczego wykorzystania tych odpadów.

Cele na lata 2004 – 2014:

1. Zwi ększenie stopnia wykorzystania odpadów. 2. Ograniczenie negatywnego wpływu składowisk odpadów przemysłowych na środowisko. 3. Bezpieczne dla środowiska unieszkodliwienie odpadów azbestowych oraz odpadów i urz ądze ń zawieraj ących PCB. 4. Eliminacja zagro Ŝenia ze strony odpadów pochodzenia zwierz ęcego.

DLA OSI ĄGNI ĘCIA ZAŁO śONYCH CELÓW, KONIECZNE JEST PODJ ĘCIE NAST ĘPUJ ĄCYCH KIERUNKÓW DZIAŁA Ń:

1. Systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i mało odpadowych technologii produkcji 2. Stymulowanie podmiotów gospodarczych wytwarzaj ących odpady przemysłowe do zintensyfikowania działań zmierzaj ących do maksymalizacji gospodarczego wykorzystania odpadów. 3. Budowa i modernizacja oraz rekultywacja składowisk odpadów przemysłowych wył ączonych z eksploatacji. 4. Budowa składowisk odpadów azbestowych lub przystosowanie do tego celu kwater na składowiskach odpadów komunalnych. 5. Dekontaminacja i unieszkodliwienie urz ądze ń zawieraj ących PCB oraz likwidacja PCB. 6. Organizacja nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierz ęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz padłych zwierz ąt.

6.2 PRZYJ ĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

6.2.1 PRZYJ ĘTE ZAŁO śENIA W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI.

Proponowany model gospodarki odpadami oparty jest na zintegrowanym zastosowaniu efektywnych i proekologicznych metod recyklingu i unieszkodliwiania odpadów. Przy przebudowie istniej ącego systemu gospodarki odpadami zastosowano zasad ę regionalizacji. Oznacza ona m.in. rozwi ązywanie wi ększo ści problemów gospodarki odpadami wspólnie przez związki samorz ądów lokalnych lub zwi ązki powiatów. W wojewódzkim planie przewiduje si ę utworzenie na terenie województwa warmi ńsko-mazurskiego Rejonów Gospodarowania Odpadami (RGO). Rejon powinien realizowa ć polityk ę województwa na szczeblu lokalnym. Z analiz ekonomicznych, zamieszczonych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami wynika, Ŝe optymalnym terenem do prowadzenia zintegrowanej gospodarki odpadami jest obszar zamieszkały przez min. 150 - 300 tys. mieszka ńców (co daje 120-240 tys. Mg odpadów/rok). Analizuj ąc specyfik ę naszego województwa przyj ąć mo Ŝna zało Ŝenie, w województwie warmi ńsko - mazurskim powinno powsta ć docelowo do 14 rejonów obejmuj ących gminy z sąsiaduj ących powiatów. Dopuszcza si ę, aby Rejony Gospodarki Odpadami obejmowały swoim zasi ęgiem obszar nie mniejszy ni Ŝ 1 powiat.

RGO powinny obejmowa ć wszystkie zadania z zakresu gospodarki odpadami tj. • Organizacj ę gromadzenia i zbiórki odpadów z zapewnieniem osi ągni ęcia zało Ŝonych standardów, z uwzgl ędnieniem odpadów komunalnych zmieszanych, surowców wtórnych, odpadów ulegaj ących biodegradacji, odpadów wielkogabarytowych, odpadów budowlanych, odpadów niebezpiecznych, odpadów opakowaniowych; • Magazynowanie cz ęś ci odpadów przydatnych do wykorzystania lub unieszkodliwiania poza Rejonem oraz przygotowanie dla odbiorcy (segregacja wtórna) i do transportu; Dziennik Urz ędowy - 7446 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

• Unieszkodliwianie odpadów zielonych i innych ulegaj ących biodegradacji poprzez kompostowanie; • Unieszkodliwianie poprzez składowanie tych odpadów, których nie dało si ę wykorzysta ć lub unieszkodliwia ć w inny sposób; • Odbiór, transport, przetwarzanie do wykorzystania i wykorzystanie osadów ściekowych z oczyszczalni komunalnych; • Zamykanie i rekultywacja starych składowisk. Monitorowanie i administrowanie tymi terenami przez okres wymagany prawem (obecnie 30 lat); • Prowadzenie kampanii na rzecz zmniejszania ilo ści i szkodliwo ści wytwarzanych odpadów oraz mo Ŝliwo ści współpracy społecze ństwa w zakresie funkcjonowania gospodarki odpadami; • RGO powinien by ć partnerem dla firm wykorzystuj ących surowce wtórne lub unieszkodliwiaj ących odpady poza terytorium działania RGO. Powinien zapewni ć pozyskanie partnera, negocjowa ć warunki współpracy, zapewni ć tak ą organizacj ę na terenie RGO, aby wywi ąza ć si ę z tych warunków; • RGO powinien prowadzi ć monitorowanie gospodarki odpadami w zakresie: - aktualizacji i wzbogacania bazy danych o gospodark ę odpadami na obszarze działa ń RGO, - osi ągania zakładanych standardów technicznych, ekologicznych finansowych na terenie RGO. - realizacji ustalonych celów w WPGO i programach ni Ŝszego szczebla, - dostarczania informacji do wojewódzkiej bazy danych i do opracowa ń statystycznych, - kontroli prawidłowo ści post ępowania z odpadami przez ró Ŝne podmioty i wywi ązywania si ę ich z - obowi ązków wynikaj ących z prawa w gospodarce odpadami, w tym z monitorowania składowisk odpadów eksploatowanych i zamkni ętych.

RGO powinny współpracowa ć z organami administracji, inspekcji ochrony środowiska i sanitarno epidemiologicznej, z organami utrzymania porz ądku i prawa nad egzekwowaniem prawa w ochronie środowiska. Rozwój bazy RGO w okresie obj ętym planem powinien odbywa ć si ę poprzez modernizacj ę istniej ących obiektów G.O., adaptacj ę i wykorzystanie obiektów zamykanych i rekultywowanych. Dokonano wi ęc analizy istniej ących składowisk pod kątem mo Ŝliwo ści ich wykorzystania w przyszło ści pod składowiska regionalne, na które b ędą trafiały jedynie te odpady, które nie da si ę wykorzysta ć lub unieszkodliwi ć w inny sposób. W analizie brano pod uwag ę powierzchni ę, jak ą dysponowa ć mo Ŝe obiekt, dotychczasowe zainwestowanie, które mo Ŝe by ć wykorzystane w przyszło ści, lokalne konflikty społeczne itp.

Przy opracowywaniu planu działa ń w sferze gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego kierowano si ę nast ępuj ącymi przesłankami: 1. Docelowym rozwi ązaniem jest skupienie gmin wokół Zakładów Zagospodarowania Odpadów ZZO - wyposa Ŝonych w linie do segregacji odpadów lub tylko w urz ądzenia do doczyszczania surowców wtórnych ze zbiórki selektywnej, urz ądzenia do konfekcjonowania surowców, instalacj ę do zagospodarowania / unieszkodliwienia odpadów organicznych, tymczasowe pomieszczenia do magazynowania odpadów niebezpiecznych, składowisko odpadów resztkowych. O przyj ętej technologii decydowa ć b ędą inwestorzy. 2. Na obszarze gmin nale Ŝą cych do poszczególnych ZZO odbywa ć si ę b ędzie selektywna zbiórka odpadów komunalnych. Sposób zbiórki odpadów uzale Ŝniony b ędzie od przyj ętej w ZZO technologii. 3. Prowadzone b ędą bardzo intensywne działania informacyjno edukacyjne maj ące na celu zach ęcanie mieszka ńców do zagospodarowywania odpadów organicznych we własnym zakresie (kompostowanie przydomowe , itp.). Porównanie wska źników emisji odpadów na terenach wiejskich z ilo ści ą odbieranych odpadów wskazuje, Ŝe obecnie praktycznie cała ilo ść odpadów organicznych (w tym papier, drewno, resztki z przygotowania Ŝywno ści itp.) jest w gospodarstwach wykorzystana. 4. W przypadku konieczno ści dowozu odpadów (lub surowców) z wi ększej odległo ści, naleŜy rozwa Ŝyć budow ę stacji przeładunkowych lub Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów. 5. Utrzymanie przez gminy (zwi ązki gmin) kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami i daje mo Ŝliwo ść dofinansowania deficytowych działalno ści z zysków z działalno ści opłacalnej (np. dofinansowanie selektywnej zbiórki i kompostowania z zysków ze składowiska). 6. Zebrane selektywnie odpady komunalne (odpady organiczne, surowce wtórne) poddawane b ędą w pierwszej kolejno ści procesowi odzysku (materiałów lub energii). Pozostałe odpady oraz odpady z procesów przetwarzania odpadów zebranych selektywnie, deponowane b ędą na składowiskach. 7. Zarówno system zbiórki opakowaniowych surowców wtórnych jak i system odbioru odpadów niebezpiecznych od mieszka ńców b ędzie uzupełnieniem systemów post ępowania z odpadami opakowaniowymi i niebezpiecznymi wynikaj ących z: • Ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 r. (Dz. U. z 2001 Nr 63, poz. 638). • Ustawy o obowi ązkach przedsi ębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej z dnia 11 maja 2001 r. (Dz. U. z 2001 Nr 63, poz.639).

W gospodarce osadowej przyjmuje si ę nast ępuj ące kierunki działa ń:

1. Unieszkodliwianie osadów ściekowych w zale Ŝno ści od uwarunkowa ń lokalnych (termiczna przeróbka, kompostowanie, wykorzystanie w celach nawozowych i w rekultywacji, deponowanie osadów na składowiskach). 2. Likwidacja tymczasowego składowania osadów na oczyszczalniach ścieków. 3. Zwi ększenie kontroli nad osadami wykorzystywanymi do celów przyrodniczych.

Zgodnie z KPGO, preferowanym kierunkiem post ępowania z osadami ściekowymi b ędzie ich kompostowanie. Najbardziej po Ŝą dane jest ono w oczyszczalniach powi ązanych z zakładami kompostowania odpadów komunalnych i z zakładami posiadaj ącymi znaczne ilo ści odpadów organicznych (np. kora, trociny). Kolejnym preferowanym kierunkiem jest wykorzystanie osadów do nawo Ŝenia. Warunkiem wykorzystania osadów ściekowych do kompostowania oraz wykorzystania w rolnictwie b ędzie ich odpowiedni skład chemiczny i zawarto ść patogenów. Dziennik Urz ędowy - 7447 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Zakłada si ę równie Ŝ zwi ększenie ilo ści osadów unieszkodliwianych metodami termicznymi. Deponowanie osadów na składowiskach odpadów nie jest kierunkiem zalecanym, lecz mo Ŝliwym do wykorzystania.

6.2.2 SYSTEM ZBIÓRKI I TRANSPORT I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH.

6.2.2.1 Preferowany system gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego.

Na terenach o zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej preferowanym systemem jest zbiórka „u źródła” z wykorzystaniem pojemników do segregacji odpadów. Przyj ęty system zbiórki odpadów jest zgodny z modelem wskazanym w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa warmi ńsko-mazurskiego. Zagospodarowanie odpadów biodegradowalnych poprzez wyposa Ŝenie indywidualnych gospodarstw w kompostowniki lub zbiórka w oddzielny pojemniku z odpadami mineralnymi tzw. odpady mokre. Proponuje si ę system gromadzenia i zbiórki odpadów w specjalistycznych pojemników (lub worków), wyró Ŝniaj ących si ę kolorem, kształtem i opisem, przeznaczonych dla poszczególnych frakcji odpadów.

Mo Ŝliwe do zastosowania systemy gromadzenia i zbiórki opartej na pojemnikach: 1) System dwupojemnikowy Jest to metoda najprostsza: 2) System trójpojemnikowy; 3) System wielopojemnikowy.

Na terenach zabudowy wielorodzinnej preferowanym systemem jest system polegaj ący na ustawieniu w wybranych newralgicznych punktach miasta, osiedla, wsi specjalnych zbiorników odpowiednio oznakowanych na selektywn ą zbiórk ę odpadów u Ŝytkowych. System ten jest równie Ŝ przydatny, na parkingach, stacjach benzynowych, przy du Ŝych obiektach handlowych, ale równie Ŝ i na terenach wiejskich. Przyjmuje si ę, Ŝe ka Ŝdy punkt tego systemu powinien obsługiwa ć 500 - 1 000 mieszka ńców i mie ć zasi ęg nie wi ększy ni Ŝ 200 m. W punktach tych jest umieszczany zestaw kontenerów lub pojemników du Ŝych o specjalnej konstrukcji. Na terenach wiejskiej mo Ŝliwe jest równie Ŝ przyj ęcie metody opartej o zbiorcze punkty selektywnego gromadzenia (centra recyklingu) – Wiejskie Punkty Gromadzenia Odpadów. S ą to miejsca ogrodzone, strze Ŝone, wyposa Ŝone w szereg kontenerów oraz pojemników i obsługuj ące znaczny teren. Do punktów tych mieszka ńcy mog ą przynosi ć - dowozi ć, przewa Ŝnie bezpłatnie, ró Ŝnego rodzaju odpady z gospodarstw domowych. Takie punkty s ą wa Ŝnymi centrami odzysku surowców wtórnych, umo Ŝliwiaj ące odbiór znacznie wi ększej gamy surowców ni Ŝ system "kontener w s ąsiedztwie". Oprócz podstawowych odpadów u Ŝytkowych (makulatura, szkło, tworzywa, złom metalowy) odbierane s ą tu: • odpady niebezpieczne, • odpady wielkogabarytowe, • odpady budowlane, • odpady z ogrodów i terenów zielonych.

Władze Gmin zorganizuj ą regularny wywóz odpadów na podstawie kontraktu z firm ą publiczna lub prywatn ą. W ramach selektywnej zbiórki odpadów nale Ŝy zwraca ć szczególn ą uwag ę na świadomo ść mieszka ńców i w ramach tego na: • wi ększ ą dbało ść o czysto ść i porz ądek w miejscu gromadzenia odpadów, • zach ęcanie mieszka ńców do prowadzenia segregacji, • dokonanie rewizji wydanych zezwole ń na korzystanie ze wspólnych pojemników na odpady przez wła ścicieli placówek handlowych i innych podmiotów gospodarczych, • mobilizowanie i zach ęcanie wła ścicieli placówek handlowych do zbierania i przekazywania makulatury do stacji segregacji surowców wtórnych, np. przez nieodpłatne udost ępnianie pojemników "starego" typu zainteresowanym placówkom handlowym, • intensyfikacj ę edukacji społecze ństwa odno śnie prawidłowej segregacji "u źródła”, • stałe doposa Ŝenie nieruchomo ści w pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów, • wyposa Ŝanie domów jednorodzinnych w kompostowniki.

Działania realizowane w ramach systemu gospodarki odpadami, w tym m.in. zakup dodatkowych pojemników i kompostowników oraz urz ądze ń dla stacji segregacji surowców wtórnych winny by ć finansowane ze środków Gminnego /Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz innych funduszy pomocowych.

6.2.2.2 Ogólny przyj ęty schemat gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych na terenie powiatu k ętrzy ńskiego.

System selektywnej zbiórki odpadów winien składa ć si ę z: • odpowiednich pojemników, • pojazdów i sprz ętu, • stacji do sortowania surowców i ich przeładunku, • personelu, • informacji o zbiórce dla mieszka ńców.

Podczas wdra Ŝania systemu selektywnej zbiórki nale Ŝy zwróci ć szczególn ą uwag ę na: • stopie ń odzysku surowców, • komfort u Ŝytkowania systemu, • higien ę u Ŝytkowania systemu, • opłacalno ść , • koszty ponoszenia zbiórki - bilans - sprzeda Ŝ surowców - koszty. Dziennik Urz ędowy - 7448 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Udost ępnienie kontenerów zbiórki surowców wtórnych powinno by ć społecznie akceptowane, mieszka ńcy powinni mie ć ułatwiony dost ęp w korzystaniu z tych kontenerów, musz ą one znajdowa ć si ę zawsze "po drodze". Aby prowadzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych zostało stałym elementem Ŝycia mieszka ńców, musi by ć zapewniony zbyt zebranych surowców oraz trwały system przyj ętych zasad i sposobów segregacji kompleksowej. Aby odpowiednio si ę do tego przygotowa ć nale Ŝy: • prowadzi ć stał ą informacj ę mieszka ńców o segregacji surowców, wynikach tej segregacji, korzy ściach - nie tylko w wymiarze ekonomicznym, ale takŜe estetycznym i zapewniaj ącym komfort w miejscu zamieszkania wyra źnie i jednoznacznie oznakowa ć poszczególne kontenery z zachowaniem jednolitych kolorów np. zielone to szkło, czerwone to tworzywo, niebieski to papier, • zastosowa ć pojemniki o tak ukształtowanych otworach wrzutowych, aby mogły korzysta ć z nich dzieci, daltoni ści; uniemo Ŝliwi ć wrzucanie innych odpadów, co ułatwi gromadzenie wybranych surowców, • zapewni ć wtórne sortowanie, wła ściwe dosortowanie w specjalnie przystosowanej stacji selekcji, która powinna znajdowa ć si ę w wydzielonych miejscach. • ułatwi ć mieszka ńcom dost ęp do segregacji poprzez doposa Ŝenie w odpowiedni ą ilo ść pojemników wraz z przygotowaniem miejsc pod te pojemniki.

Najwa Ŝniejsze kwestie dotycz ące systemu zbiórki i wywozu odpadów s ą nast ępuj ące: • zbieranie odpadów komunalnych b ędzie odbywa ć si ę jak najbli Ŝej gospodarstw domowych, co zapewni pełen odbiór odpadów od mieszka ńców.

Segregacja odpadów do recyklingu b ędzie odbywa ć si ę przy pomocy pojemników, których wygl ąd pozwoli na łatw ą i logiczn ą identyfikacj ę: • Bezpieczne zebranie odpadów niebezpiecznych wymaga takiej ich segregacji, aby mieszka ńcy mogli łatwo si ę ich pozby ć, tzn. miejsca zbiórki ON powinny by ć mo Ŝliwie blisko, umo Ŝliwiaj ąc łatwe pozbycie si ę odpadów niebezpiecznych. • Punkty zbiórki odpadów do recyklingu powinny znajdowa ć si ę jak najbli Ŝej gospodarstw domowych, aby zdanie odpadów do recyklingu nie było utrudnione, a nawet łatwiejsze ni Ŝ odpady komunalne. • Pojemniki powinny wielko ści ą odpowiada ć potrzebom mieszka ńców. Zbyt mała obj ęto ść pojemnika stanowi ć b ędzie istotn ą przeszkod ę dla funkcjonowania systemu. • System zbiórki i wywozu powinien by ć elastyczny, pozwalaj ąc na jego rozbudow ę. • System zbiórki powinien by ć łatwy do zrozumienia i stosowania. Cel ten mo Ŝe by ć osi ągni ęty przez stosowanie odpowiednich kolorów i oznakowa ń i wła ściwie prowadzon ą kampani ę edukacyjn ą.

Na ka Ŝdym pojemniku dodatkowo powinien zosta ć umieszczony odpowiedni znak identyfikuj ący frakcje odpadów, dla których pojemnik jest przewidziany.

6.2.2.3 Przyj ęty system gromadzenia i zbiórka selektywnej odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji na terenie powiatu.

Aby umo Ŝliwi ć selektywn ą zbiórk ę odpadów biodegradowalnych, ju Ŝ w gospodarstwach domowych mieszka ńcy musz ą zbiera ć na bie Ŝą co odpady organiczne oddzielnie, w osobnym pojemniku. Zgodnie z zaleceniami zawartymi w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa, na obszarach zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej zaleca si ę promowa ć lokalizacj ę indywidualnych kompostowników w celu eliminacji odpadów biodegradowalnych „u źródła”. W przypadku braku mo Ŝliwo ści stosowania takiego rozwi ązania i na terenach o zabudowie wielorodzinnej zaleca si ę odpady ulegaj ące biodegradacji zbiera ć razem z odpadami mineralnymi w jednym pojemniku. W drugim lub innych pojemnikach zbierane b ędą wszystkie suche surowce wtórne oraz odpady niebezpieczne do specjalistycznego unieszkodliwienia. Ponadto mo Ŝliwe s ą sposoby zbiórki: 1. Bezpo średnio z domostw (zbiórka przy „kraw ęŜ niku”). 2. Z zastosowaniem pojemników ustawionych w s ąsiedztwie gospodarstw domowych (centra zbiórki). 3. Poprzez bezpo średni ą dostaw ę odpadów do obiektów odzysku (centra recyklingu).

6.2.2.4 Przyj ęty system gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych wielkogabarytowych.

Do zbiórki odpadów wielkogabarytowych stosowa ć mo Ŝna nast ępuj ące systemy: - Okresowy odbiór bezpo średnio od wła ścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon”. - Dostarczanie sprz ętu do zakładu unieszkodliwiania odpadów lub centrum recyklingu przez wła ścicieli własnym transportem. - Bezpo średni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim zbiórki sprz ętu elektronicznego i sprz ętów gospodarstwa domowego). Ta forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie zasilaj ą ogólnego strumienia odpadów komunalnych. - System wymienny polegaj ący na przekazaniu dobrego, ale konstrukcyjnie przestarzałego sprz ętu w zamian za egzemplarz nowej generacji.

Wybór jednej z wy Ŝej wymienionych metod zostanie przeprowadzony w oparciu o technologi ę zagospodarowania odpadów komunalnych wielkogabarytowych prowadzon ą przez Zakładu Zagospodarowania Odpadów. Planowane ilo ści odpadów komunalnych wielkogabarytowych do odzysku i zagospodarowania w poszczególnych latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego prezentuje TABELA 39.

Dziennik Urz ędowy - 7449 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 39 - Ilo ść odpadów komunalnych WIELKOGABARYTOWYCH do odzysku w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 - 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata.

RAZEM ROK POZYSKANYCH SELEKTYWNIE WYTWORZONYCH - [Mg] [Mg] 2004 1 686,0 236,0 2005 1 809,8 362,0 2006 1 805,3 469,4 2007 1 801,1 576,4 2008 1 797,6 683,1 2009 1 794,1 789,4 2010 1 791,2 895,6 2011 1 789,6 984,3 2012 1 788,0 1 72,8 2013 1 786,4 1 161,2 2014 1 784,9 1 249,4 2015 1 783,3 1 248,3 RAZEM 21 417,5 9 727,9 2004-2015: Źródło: Obliczenia własne.

6.2.2.5 Przyj ęty system zbiórki odpadów komunalnych budowlanych.

Zbiórk ą i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmowa ć si ę b ędą: - Wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadz ące prace remontowe. - Specjalistyczne firmy zajmuj ące si ę zbiórk ą odpadów.

Zaleca si ę, aby ju Ŝ na placu budowy składowa ć w oddzielnych miejscach (pojemnikach) posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywo Ŝenie ich do zakładu odzysku i unieszkodliwiania lub na składowisko. Planowane ilo ści odpadów komunalnych budowlanych do odzysku i zagospodarowania w poszczególnych latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego prezentuje TABELA 40 .

TABELA 40 - Ilo ść odpadów komunalnych BUDOWLANYCH do odzysku w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 - 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata.

ROK RAZEM WYTWORZONYCH POZYSKANYCH SELEKTYWNIE - [Mg] [Mg] 2004 3 908,3 390,8 2005 4 223,0 633,5 2006 4 459,8 892,0 2007 4 710,9 1 177,7 2008 4 979,1 1 493,7 2009 5 262,1 1 841,7 2010 5 563,4 2 225,4 2011 5 924,0 2 665,8 2012 6 307,4 3 153,7 2013 6 715,7 3 693,6 2014 7 150,2 4 290,1 2015 7 143,1 4 285,9 RAZEM 2004-2015: 66 347,0 26 743,9

Źródło: Obliczenia własne.

6.2.2.6 Przyj ęty system zbiórki odpadów opakowaniowych i pou Ŝytkowych.

Podstawowym obowi ązkiem przedsi ębiorców jest zapewnienie odzysku (zwłaszcza recyklingu) odpadów opakowaniowych i pou Ŝytkowych. Obowi ązek ten mo Ŝe by ć realizowany przez przedsi ębiorców samodzielnie albo za po średnictwem organizacji odzysku. Nale Ŝy zwróci ć uwag ę na korzy ści, jakie mog ą mie ć gminy z organizacji tych zada ń przez inne podmioty, wymagana jest w tym przypadku dobra orientacja w zagadnieniach organizacyjnych i ekonomicznych w zakresie opłat opakowaniowych i depozytowych. Przedsi ębiorca albo organizacja mo Ŝe zleci ć wykonanie poszczególnych czynno ści zwi ązanych z odzyskiem i recyklingiem osobom trzecim. Dziennik Urz ędowy - 7450 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

W zwi ązku z powy Ŝszym, nale Ŝy podj ąć niezb ędne działania, takie jak: • organizowanie gospodarki odpadami opakowaniowymi, w tym selektywnej zbiórki finansowanej z opłat produktowych i opłat pobieranych przez organizacje odzysku, • budowa wystarczaj ącego potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych: zapewnienie odpowiedniej ilo ści pojemników do selektywnego gromadzenia odpadów, budowa punktów gromadzenia odpadów opakowaniowych, • budowa wystarczaj ącego potencjału technicznego w zakresie zbiórki i transportu odpadów opakowaniowych: specjalistyczne i podstawowe środki zbiórki oraz transportu, • działania informacyjno-edukacyjne dla społeczno ści lokalnej, • zwi ększenie efektywno ści i rozszerzenie zakresu selektywnej zbiórki lub skupu (zwi ększenie ilo ści pojemników i obj ęcie zbiórk ą wi ększej liczby mieszka ńców, • przeprowadzenie kampanii informacyjnej propaguj ącej celowo segregacj ę makulatury opakowaniowej w gospodarstwach domowych, jednostkach gospodarczych i handlowych itd.), • przeprowadzanie wła ściwej segregacji odpadów na znormalizowane gatunki makulatury (poprawa bazy technicznej firm usług komunalnych w zakresie segregacji), • zwi ększenie zapotrzebowania na wyroby celulozowo-papiernicze z udziałem makulatury (propagowanie stosowania tych wyrobów). • zwi ększenie przetwórstwa stłuczki opakowaniowej, • poprawa efektywno ści i rozszerzenie zakresu selektywnej zbiórki/skupu (zwi ększenie ilo ści pojemników i obj ęcie zbiórk ą wi ększej liczby mieszka ńców, wprowadzanie pojemników na ró Ŝne kolory szkła (bezbarwne i kolorowe), • przeprowadzanie kampanii informacyjnej propaguj ącej celowo segregacj ę na poziomie gospodarstwa domowego, zakładu, jednostki handlowej itd.), • prowadzenie wła ściwej segregacji stłuczki przez przedsi ębiorstwa odbieraj ące odpady (brak zanieczyszcze ń obcego pochodzenia), • rozbudowa zaplecza technicznego do uzdatniania stłuczki, • rozbudowa recyklingu materiałowego, głównie dla odpadów jednorodnych polimerowo (PE, PP, PET), z których mo Ŝna uzyska ć surowce wtórne o odpowiednich standardach jako ściowych, znajduj ące zbyt na rynku, • skup i przetwórstwo puszek po napojach, • propagowanie recyklingu aluminium z innych ni Ŝ puszki napojowe opakowa ń, • budowa i zarz ądzanie baz ą danych w celu kontroli funkcjonowania systemu odzysku i recyklingu).

Planowane ilo ści odpadów komunalnych opakowaniowych do odzysku w poszczególnych latach planistycznych 2004- 2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego prezentuje TABELA 41 .

TABELA 41 - Ilo ść odpadów komunalnych OPAKOWANIOWYCH do odzysku w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata.

ROK RAZEM WYTWORZONYCH POZYSKANYCH SELEKTYWNIE - [Mg] [Mg] 2004 6 339,9 1 711,7 2005 6 647,0 2 095,4 2006 6 964,8 2 490,5 2007 7 302,9 2 882,9 2008 7 644,7 3 019,4 2009 8 046,0 3 179,9 2010 8 452,6 3 342,3 2011 8 872,9 3 510,5 2012 9 318,9 3 689,1 2013 9 793,8 3 879,3 2014 10 297,5 4 081,0 2015 10 290,5 4 078,3 RAZEM

2004-2015: 37 660,3 99 971,5

Źródło: Obliczenia własne.

6.2.2.7 Przyj ęty system zbiórki odpadów komunalnych niebezpiecznych.

Przewiduje si ę utworzenie Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych „GPZON” poprzez wydzielenie terenu i ustawienie kontenerów dla potrzeb gromadzenia i czasowego przetrzymywania wyselekcjonowanych odpadów niebezpiecznych lub toksycznych, takich jak: akumulatory, opakowania po farbach i lakierach, środki ochrony ro ślin, świetlówki, itp. Dziennik Urz ędowy - 7451 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Zgromadzone w kontenerach odpady niebezpieczne, pakowane w razie potrzeby w dodatkowe mniejsze pojemniki lub worki foliowe, wywo Ŝone b ędą do zakładów przetwórczych (akumulatory), składowisk odpadów niebezpiecznych lub zakładów utylizacji (spalarnie, itp.). Planowane ilo ści odpadów komunalnych niebezpiecznych do odzysku i zagospodarowania w poszczególnych latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego prezentuje TABELA 42 .

TABELA 42 - Ilo ść odpadów komunalnych NIEBEZPIECZNYCH do odzysku w Powiecie k ętrzy ńskiego w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata.

ROK RAZEM WYTWORZONYCH POZYSKANYCH SELEKTYWNIE - [Mg] [Mg] 2004 204,9 20,5 2005 207,8 31,2 2006 207,2 45,6 2007 206,7 59,9 2008 206,2 74,2 2009 205,8 88,5 2010 205,4 102,7 2011 205,2 118,0 2012 205,0 133,2 2013 204,8 148,5 2014 204,6 163,7 2015 204,4 163,5 RAZEM 2 467,8 1 149,4 2004-2015: Źródło: Obliczenia własne.

6.2.2.8 Przyj ęty system zbiórki odpadów tekstylnych.

6.2.2.9 Transport odpadów komunalnych na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego.

Proponuje si ę, aby transportem odpadów zajmowały si ę przedsi ębiorstwa wywozowe, działaj ące na terenie gminy lub powiatu, tak Ŝe stacje przeładunkowe i współpracuj ące z nimi struktury transportu I i II stopnia. Do transportu odpadów proponuje si ę u Ŝywanie samochodów bezpylnych ( śmieciarek) b ębnowych i komorowych oraz samochodów do przewozu kontenerów. Wywóz odpadów z pojemników prowadzony b ędzie np. przy wykorzystaniu pojazdów specjalnych i specjalistycznych lub innych zgodnie z potrzebami.

6.2.2.10 Unieszkodliwianie odpadów komunalnych na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego.

Unieszkodliwianie i utylizacja odpadów b ędą si ę odbywały poprzez wykorzystanie bardziej zaawansowanych ni Ŝ składowanie technologii unieszkodliwiania odpadów (kompostowanie), techniczne zaplecze obsługi programu segregacji (sortownia, urz ądzenia przetwarzaj ące). Zaw ęŜ onym do aspektów techniczno-technologicznych przykładem rozwi ąza ń systemowych jest system selektywnego gromadzenia ró Ŝnych grup odpadów (surowce wtórne, odpady problemowe, odpady organiczne), współpracuj ący z systemem selektywnej przeróbki i unieszkodliwiania odpadów (przetwórstwo surowców wtórnych, kompostowanie frakcji organicznej, przekazywanie do unieszkodliwiania odpadów problemowych). Ka Ŝdy ze składników gospodarki odpadami powinien spełnia ć okre ślone kryteria, Ŝeby mo Ŝna było na jego bazie utworzy ć w przyszło ści rozwi ązanie systemowe zapewniaj ące gromadzenie i usuwanie odpadów komunalnych w sposób zorganizowany, efektywne wykorzystanie surowców znajduj ących si ę w odpadach, powrót odpadów organicznych do środowiska poprzez kompostowanie, minimalizacj ę ilo ści odpadów deponowanych na składowisku. Nale Ŝy podj ąć działania maj ące na celu zagospodarowanie terenów pod k ątem estetyzacji i wykorzystania do celów rekreacyjnych i wypoczynkowych. W oparciu o przepisy, gminy powinny podj ąć i zatwierdzi ć pakiet uchwał, reguluj ących kwestie usuwania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na swoim terenie. Uchwały te powinny zapocz ątkowa ć proces wdra Ŝania Systemu Gospodarki Odpadami Komunalnymi. Powinny one okre śla ć mi ędzy innymi:

Dziennik Urz ędowy - 7452 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

• Obowi ązki wła ścicieli nieruchomo ści, • Obowi ązki wywo Ŝą cego odpady, • Opłaty i sposoby rozliczania, • Zasady selektywnej zbiórki odpadów, • Obowi ązki wła ścicieli zwierz ąt domowych, • Zasady utrzymywania zwierz ąt gospodarskich na terenach wył ączonych z produkcji rolniczej, • Zasady przeprowadzania deratyzacji, • Sposób egzekwowania przestrzegania regulaminu, • Utrzymania estetyki posesji.

Nadzór nad przestrzeganiem przepisów winny pełni ć słu Ŝby gminne, koordynuj ące takie instytucje porz ądkowe, jak Policja, Stra Ŝ Miejska, Słu Ŝby Sanitarne, Urz ąd Gminy, odpowiednie słu Ŝby zakładowe, administracje i wszystkie inne administruj ące danym terenem. System Gospodarki Odpadami Komunalnymi winien opiera ć si ę przede wszystkim na selektywnej zbiórce odpadów komunalnych , opakowa ń, a tak Ŝe bazowa ć na mi ędzygminnym składowisku przy ZZO odpadów wyposa Ŝonym w sortowni ę i kompostowni ę. Wa Ŝnym zagadnieniem jest konieczno ść szybkiego wdro Ŝenia systemu skutecznie oddzielaj ącego od odpadów, trafiaj ących do przeróbki lub finalnego składowania odpadów problemowych.

Dotyczy to mi ędzy innymi: • zu Ŝytych opon samochodowych, • zu Ŝytych akumulatorów, • zu Ŝytych olejów i smarów, • zu Ŝytych lamp-świetlówek, lamp rt ęciowych, lamp sodowych, • zuŜytych leków, • opakowa ń po chemikaliach, w tym po środkach ochrony ro ślin.

Gromadzenie takich odpadów powinno odbywa ć si ę w utworzonych wydzielonych centrach selektywnego okresowego gromadzenia ( GPZON – Gminnym Punkcie Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych) i przewo Ŝenie do wydzielonej cz ęś ci na składowisku odpadów. Popraw ę systemu gospodarowania odpadami mo Ŝna uzyska ć poprzez tworzenie firm mi ędzygminnych opartych na Zakładach Zagospodarowania Odpadów. Planowane ilo ści odpadów komunalnych niebezpiecznych do odzysku i zagospodarowania w poszczególnych latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego prezentuje TABELA 43 .

TABELA 43 - Ilo ść odpadów komunalnych RESZTKOWYCH do składowania w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 – 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata planistyczne.

NIEZB ĘDNA POJEMNO ŚĆ SKŁADOWISK PRZY RAZEM % WYKORZYSTANIU: ROK 3 [Mg] WYTWORZONYCH (TYS. m ) SPYCHACZY G ĄSIENICOWYCH KOMPAKTORÓW 2004 21 577,2 79,9 29,13 25,46 2005 21 321,5 76,6 28,78 25,16 2006 20 786,9 73,3 28,06 24,53 2007 20 256,6 70,0 27,35 23,9 2008 19 891,6 67,3 26,85 23,47 2009 19 462,2 64,4 26,27 22,97 2010 19 087,8 61,7 25,77 22,52 2011 18 229,2 57,7 24,61 21,51 2012 17 350,8 53,7 23,42 20,47 2013 16 375,7 49,5 22,11 19,32 2014 15 826,7 46,6 21,37 18,68 2015 15 815,9 46,6 21,35 18,66 RAZEM 225 982,1 - 305,08 266,66 2004-2015 Źródło: Obliczenia własne.

Planowana zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych biodegraowalnych i przerobu odpadów opakowaniowych w poszczególnych latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego prezentuje TABELA 44 .

Dziennik Urz ędowy - 7453 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 44 - Niezb ędna zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych biodegradowalnych i segregacji odpadów opakowaniowych w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 - 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata planistyczne.

Niezb ędna zdolno ść przerobowa instalacji do: segregacji zagospodarowania odpadów ulegaj ących biodegradacji Rok odpadów dodatkowy recykling RAZEM odpady zielone opakowania [Mg] [Mg] [Mg] [Mg] * * 2004 103,0 1 916,3 1747,0 2 019,4 1850,0 1 711,7 2005 151,5 2 062,4 1891,6 2 213,9 2043,1 2 095,4 2006 207,5 2 138,2 1967,1 2 345,7 2174,6 2 490,5 2007 235,5 2 239,5 2068,0 2 475,1 2303,6 2 882,9 2008 258,2 2 520,3 2348,2 2778,6 2606,4 3 019,4 2009 288,0 2 876,3 2703,3 3 164,2 2991,3 3 179,9 2010 318,8 3 162,4 2988,8 3 481,2 3307,6 3 342,3 2011 360,3 3 836,8 3663,3 4 197,1 4023,6 3 510,5 2012 402,5 4 518,3 4344,8 4 920,8 4747,4 3 689,1 2013 445,6 5 282,0 5108,7 5 727,7 5554,4 3 879,3 2014 489,4 5 601,1 5427,9 6 090,5 5917,4 4 081,0 2015 489,1 5 594,9 5422,0 6 084,0 5911,1 4 078,3

* Przy zało Ŝeniu ok. 10% wykorzystania odpadów biodegradowalnych we własnym zakresie w gospodarstwach domowych na terenach wiejskich.

Obliczenia wykonano uwzgl ędniaj ąc zało Ŝenia oraz limity odzysku i recyklingu wyznaczone w KPGO, WPGO, rozporz ądz. Ministra Środowiska z 29 maja 2003r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou Ŝytkowych (Dz. U. 2003 r., Nr 104, poz. 982). Planowana zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych budowlanych, niebezpiecznych i wielkogabarytowych w poszczególnych latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego prezentuje TABELA 45 .

TABELA 45 - Niezb ędna zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 - 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata planistyczne.

ODPADY KOMUNALNE ODPADY KOMUNALNE ROK ODPADY KOMUNALNE BUDOWLANE WIELKOGABARYTOWE NIEBEZPIECZNE - [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] 2004 390,8 236,0 20,5 2005 633,5 362,0 31,2 2006 892,0 469,4 45,6 2007 1 177,7 576,4 59,9 2008 1 493,7 683,1 74,2 2009 1 841,7 789,4 88,5 2010 2 225,4 895,6 102,7 2011 2 665,8 984,3 118,0 2012 3 153,7 1 72,8 133,2 2013 3 693,6 1 161,2 148,5 2014 4 290,1 1 249,4 163,7 2015 4 285,9 1 248,3 163,5 Źródło: Obliczenia własne.

6.2.3 PLAN DZIAŁA Ń W ZAKRESIE ZAGOSPODAROWANIA KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH.

Głównym kierunkiem działa ń w zakresie gospodarki komunalnymi osadami ściekowymi na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego jest ograniczenie składowanie osadów ściekowych . Dost ępne mo Ŝliwe sposoby unieszkodliwiania osadów ściekowych inne ni Ŝ składowanie przedstawiono w poprzednich rozdziałach. Na podstawie analizy WPGO wynika, Ŝe głównym sposobem zagospodarowania osadów ściekowych jest kompostowanie z przeznaczeniem finalnym do rolniczego wykorzystania. Kompostowanie jako metoda zagospodarowania osadów ściekowych jest tak Ŝe preferowanym kierunkiem opisanym w KPGO. Dziennik Urz ędowy - 7454 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Taki wi ęc kierunek działa ń nale Ŝy obra ć na trenie Powiatu, co nie oznacza, Ŝe nie istnieje mo Ŝliwo ść stosowania innych dopuszczonych metod w przypadkach uzasadnionych ekonomicznie i technologicznie. Uzale Ŝnione to jest od warunków lokalnych i mo Ŝliwo ści finansowania przez ewentualnych inwestorów. Planowana zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu prezentuje TABELA 46 .

TABELA 46 - Niezb ędna zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w Powiecie k ętrzy ńskim w latach 2004 - 2015 [Mg] w rozbiciu na poszczególne lata planistyczne.

ROK KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE - [Mg s.m.o./rok] 2004 1 037 2007 1 100 2011 1 190 2015 1 290 Źródło: Obliczenia własne

W przypadku kompostowania cz ęś ci osadów ściekowych wraz z odpadami biodegradowalnymi nale Ŝy doliczy ć obj ęto ść osadów (uwzgl ędniaj ąc stopie ń ich uwodnienia po wst ępnej obróbce) do zdolno ści przerobowych instalacji do kompostowania.

6.3 PLAN DZIAŁA Ń W SEKTORZE GOSPODARCZYM.

6.3.1 GROMADZENIE I ZBIÓRKA ODPADY Z ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH.

6.3.1.1 Odpady inne ni Ŝ niebezpieczne z zakładów przemysłowych.

Wytwórca odpadów zobowi ązany jest do opracowania programu gospodarki odpadami lub zło Ŝenia informacji o wytwarzanych odpadach i sposobie gospodarowania nimi (w zale Ŝno ści od ilo ści wytwarzanych odpadów). Zbiórka i wywóz odpadów z zakładów przemysłowych b ędzie prowadzona przez firmy działaj ące w danej dziedzinie. Sposób ten mo Ŝe funkcjonowa ć w poł ączeniu z systemem selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz odpadów komunalnych podlegaj ących biodegradacji w szczególno ści w małych i średnich przedsi ębiorstwach.

6.3.1.2 Odpady niebezpieczne z zakładów przemysłowych.

Wytwórca odpadów zobowi ązany jest do opracowania programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi lub zło Ŝenia informacji o wytwarzanych odpadach i sposobie gospodarowania nimi (w zale Ŝno ści od ilo ści wytwarzanych odpadów). Zbiórka i wywóz odpadów niebezpiecznych z zakładów przemysłowych b ędzie prowadzona przez wyznaczone firmy. Zgodnie z zało Ŝeniami Planu, odbiór odpadów niebezpiecznych b ędzie prowadzony przez wyznaczone firmy. Sposób ten będzie stosowany tak Ŝe w przyszło ści, w poł ączeniu z systemem zbiórki odpadów komunalnych oraz odpadów komunalnych podlegaj ących biodegradacji w małych przedsi ębiorstwach. System zbiórki odpadów powinien przyczyni ć si ę do zwi ększenia pozyskiwania odpadów do recyklingu, daj ąc małym i średnim przedsi ębiorstwom mo Ŝliwo ść segregowania i pozbywania si ę produkowanych odpadów (w tym odpadów do recyklingu, niebezpiecznych i pozostałych .

Zbiórka odpadów niebezpiecznych od małych i średnich przedsi ębiorstw mo Ŝe przebiega ć w systemie dwutorowym, z wykorzystaniem GPZON oraz sieci punktów zdawczych w sklepach sprzedaj ących produkty, które z definicji staj ą si ę odpadami niebezpiecznymi po ich wykorzystaniu. Wywóz odpadów niebezpiecznych ze sklepów powinien by ć organizowany przez gmin ę na zasadzie kontraktu z firm ą publiczn ą lub prywatn ą.

6.3.2 PREFEROWANE METODY POST ĘPOWANIA Z ODPADAMI SEKTORA GOSPODARCZEGO.

6.3.2.1 Odpady z jednostek słu Ŝby zdrowia i placówek weterynaryjnych.

Dla pełnego unieszkodliwienia niebezpiecznych odpadów medycznych i weterynaryjnych powinny zosta ć wzmocnione działania słu Ŝb inspekcyjnych oraz szkolenia z zakresu edukacji ekologicznej pracowników słu Ŝby zdrowia i słu Ŝb weterynaryjnych.

I. Działania organizacyjno-prawne.

1. Prowadzenie systematycznych bada ń dla wyznaczenia wska źników nagromadzenia poszczególnych rodzajów odpadów generowanych przez placówki słu Ŝby zdrowia, gabinety lekarskie i lecznice weterynaryjne. 2. Opracowanie wojewódzkiej bazy danych dotycz ącej ilo ści, sposobu gospodarowania i unieszkodliwiania odpadów pochodz ących z działalno ści słu Ŝb medycznych i weterynaryjnych. 3. Opracowanie powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami medycznymi i weterynaryjnymi. Dziennik Urz ędowy - 7455 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

4. Wzmo Ŝenie działalno ści kontrolnej w celu wyegzekwowania posiadania przez placówki medyczne i weterynaryjne wszystkich niezb ędnych zezwole ń z zakresu gospodarki odpadami oraz aktualnych umów ze specjalistycznymi firmami na transport i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych.

II. Działania inwestycyjne.

1. Optymalizacja wykorzystania istniej ących instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych oraz przystosowanie ich do unieszkodliwiania odpadów weterynaryjnych. 2. Zorganizowanie w wojewóztwie kompleksowego systemu gospodarki odpadami opakowaniowymi i surowcami wtórnymi. 3. Selektywna zbiórka odpadów weterynaryjnych i medycznych.

III. Działania edukacyjno-informacyjne.

1. Opracowanie i przeprowadzenie cyklu szkole ń dla pracowników słu Ŝby zdrowia z województwa na temat prowadzenia racjonalnej gospodarki odpadami, sposobów zmniejszenia ilo ści i toksyczno ści odpadów oraz opracowywania i wdra Ŝania planów gospodarki odpadami. 2. Opracowanie broszury i prowadzenie kampanii informacyjnej w śród lekarzy weterynarii na temat ustawowych obowi ązków wytwórców odpadów 3. Zapobieganie powstawaniu odpadów u źródła przez: • optymalizacje zu Ŝycia produktów jednorazowego u Ŝytku lub w uzasadnionych przypadkach zast ąpienie ich produktami wielokrotnego u Ŝytku; • oszcz ędne obchodzenie si ę z ka Ŝdym zu Ŝywaj ącym si ę materiałem i produktem; • wprowadzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych i odpadów niebezpiecznych; • dostaw ę towarów w opakowaniach wielokrotnego u Ŝytku; • zobowi ązanie umow ą dostawców do odbioru opakowa ń; • redukcj ę ilo ści materiałów opakowaniowych poprzez wprowadzenie urz ądze ń dozuj ących oraz zamawianie materiałów w du Ŝych pojemnikach zwrotnych; • zast ąpienie w uzasadnionych przypadkach materiałów jednorazowych odpowiednikami wielorazowego zastosowania. 4. Szkolenie personelu w zakresie wła ściwych praktyk post ępowania w odpadami niebezpiecznymi. 5. Opracowywanie, wdra Ŝenie i monitorowanie programów gospodarki odpadami. 6. Unowocze śnienie procedur post ępowania z poszczególnymi grupami odpadów. 7. Starania placówek medycznych o uzyskanie akredytacji.

Przykładowe sposoby ograniczenia ilo ści i toksyczno ści niektórych niebezpiecznych odpadów medycznych moŜliwe do przeprowadzenia w placówkach medycznych przedstawiono w TABELI 47 .

TABELA 47 - Przykładowe działania na rzecz ograniczenia ilo ści odpadów oraz toksyczno ści wybranych odpadów niebezpiecznych.

Rodzaj produktu odpadowego Metoda redukcji

Analiza rzeczywistego zapotrzebowania Centralizacja nabywania i rozdziału Optymalizacja zu Ŝycia środków dezynfekcyjnych Chemikalia i farmaceutyki Umowa z dostawc ą na odbiór przeterminowanych b ądź zu Ŝytych substancji Selektywne gromadzenie powstałych odpadów Recyckling Analiza rzeczywistego zapotrzebowania na etapie zakupu Nabywanie w mniejszych opakowaniach Centralizacja nabywania, przygotowania i rozdziału preparatów Cytostatyki Optymalizacjia stosowania materiałów towarzysz ących terapii (wata, odzie Ŝ, mini – spikes) Oddzielne gromadzenie odpadów Redukcja odpadów z czyszczenia aparatów do dializ, stosowanie odwróconej osmozy Formaldehyd Opracowanie procedur ponownego u Ŝycia formaldehydu na oddziałach patologii Selektywne gromadzenie Odzysk srebra Materiały z pracowni RTG Usprawnienie procesu wywoływania (redukcja straty odczynników) Selektywne gromadzenie Odzysk i u Ŝycie wcze śniej sporz ądzonych, kalibrowanych rozpuszczalników Stosowanie substytutów o mniejszej toksyczno ści (rozpuszczalniki niehalogenowe, Rozpuszczalniki biodegradowalne) Odzysk i selektywna zbiórka w zale Ŝno ści od charakterystyki chemicznej Neutralizacja rozpuszczalników nieorganicznych Polichlorek winylu Przej ście na produkty wykonane z mniej toksycznych materiałów Stosowanie produktów alternatywnych: termometrów i ci śnieniomierzy elektronicznych Rt ęć Recykling Stosowanie środków chemicznych o ni Ŝszej koncentracji rt ęci i jej zwi ązków

Dziennik Urz ędowy - 7456 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

6.3.2.2 Wyeksploatowane pojazdy i opony.

Zgodnie z wymogami dyrektywy dotycz ącej pojazdów samochodowych wycofanych z u Ŝycia w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami zakłada si ę: • do 2003 roku - eliminacj ę w konstruowanych samochodach zwi ązków ołowiu, kadmu, rt ęci i chromu sze ściowarto ściowego; • do 2006 roku - ponowne wykorzystanie cz ęś ci i odzysk surowców w ilo ści stanowi ącej 85% średniej masy pojazdu, z czego wykorzystanie cz ęś ci i recykling materiałowy stanowi ć ma odpowiednio: dla samochodów skonstruowanych po 1980 roku - do 80% średniej masy pojazdu, dla samochodów skonstruowanych przed 1980 rokiem - do 75% średniej masy pojazdu; • do 2015 roku - ponowne wykorzystanie cz ęś ci i odzysk surowców w ilo ści stanowi ącej 95% średniej masy pojazdu, z czego wykorzystanie cz ęś ci i recykling materiałowy stanowi ć powinny - do 85% średniej masy pojazdu.

Realizacja zada ń wynikaj ących z KPGO nast ępowa ć b ędzie poprzez zorganizowanie i stworzenie w regionie optymalnych metod zbiórki i recyklingu samochodów. Rozwój systemu przerobu odpadów z wyeksploatowanych pojazdów samochodowych powinien ponadto mie ć na uwadze eliminacj ę zagro Ŝeń jakie dla środowiska naturalnego stanowi ą odpady motoryzacyjne, z których cz ęść stanowi ą odpady niebezpieczne. Celem systemu jest wdro Ŝenie odzysku i ponownego u Ŝycia cz ęś ci i materiałów z SWE wymaganego przez Dyrektyw ę Unii Europejskiej 2000/53/EC poprzez: • eliminacj ę zagro Ŝeń ekologicznych spowodowanych niewła ściwym post ępowaniem z pojazdami wycofanymi z eksploatacji, • maksymalne wykorzystanie istniej ącej sieci auto-złomów, przedsi ębiorstw zajmuj ących si ę kasacj ą pojazdów, instalacji unieszkodliwiaj ących odpady motoryzacyjne, • wprowadzenie rozwi ąza ń organizacyjnych i ekonomicznych zapewniaj ących maksymaln ą efektywno ść recyklingu samochodów, • prowadzenie monitorowania procesu recyklingu.

Wszystkie pojazdy powinny by ć przekazywane w cało ści do punktów odbioru (auto-złomy) lub bezpo średnio do wyspecjalizowanych stacji demonta Ŝu, sk ąd przekazywane b ędą autoryzowanym przetwórcom. Obowi ązek przekazania samochodu do takiej placówki powinien spoczywa ć na ostatnim wła ścicielu samochodu , który uzyska „certyfikat zniszczenia ”, jedyny dokument, uprawniaj ący do wyrejestrowania samochodu.

Stacje demonta Ŝu powinny: • prowadzi ć ewidencj ę przyjmowanych SWE do demonta Ŝu. • prowadzi ć sprzeda Ŝ cz ęś ci zamiennych uzyskanych z demonta Ŝu. • gromadzi ć i przygotowywa ć do transportu do specjalistycznych przedsi ębiorstw zajmuj ących si ę recyklingiem: karoserii samochodowych, przepracowanych olejów, płynów hamulcowych i chłodniczych, akumulatorów, opon, itp.

Zakłada si ę, Ŝe roczna wydajno ść dobrze prosperuj ącej stacji powinna kształtowa ć si ę na poziomie około 1200 – 1500 szt/rok. Orientacyjny koszt netto podstawowego wyposa Ŝenia technicznego stacji kształtuje si ę na poziomie 1 000 000 zł (około 250 000 euro). Personel, jako Ŝe praca nie wymaga zbyt wysokich kwalifikacji, powinny stanowi ć głównie osoby pozostaj ące bez pracy, po odpowiednim przeszkoleniu. Obowi ązuj ące uregulowania prawne d ąŜą ce do zako ńczenia z dniem 1 stycznia 2003 r. składowania opon na składowiskach oraz obowi ązki producentów zwi ązane z opłat ą produktow ą wymuszaj ą zwi ększenie stopnia wykorzystania opon zu Ŝytych. Mog ą by ć one ponownie wykorzystywane poprzez bie Ŝnikowanie, zagospodarownie produktów z przeróbki mechanicznej i chemicznej oraz spalanie z wykorzystaniem energii. Pomimo istniej ących w kraju mo Ŝliwo ści technicznych do realizacji poszczególnych kierunków wykorzystania odpadowych opon, s ą du Ŝe trudno ści z pozyskaniem surowca, ze wzgl ędu na brak systemu zbiórki opon.

6.3.2.3 Odpady elektroniczne.

W odniesieniu do odpadów elektronicznych, pierwszym celem w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami jest, aby do roku 2006 zbierane były 4 kg odpadów elektrycznych i elektronicznych na mieszka ńca . Główn ą kwesti ą w gospodarce odpadami elektrycznymi i elektronicznymi jest organizacja zbiórki urz ądze ń elektrycznych i elektronicznych. Proponuje si ę przyj ęcie dwuwariantowego systemu zbiórki takich odpadów: • zbiórka od podmiotów gospodarczych - przez dystrybutorów urz ądze ń elektronicznych lub bezpo średnio od firm demonta Ŝowych ; oraz • zbiórka od u Ŝytkowników indywidualnych - przez sklepy lub GPZON.

6.3.2.4 Baterie i akumulatory.

Nale Ŝy podda ć usprawnieniu sposób zbiórki baterii i akumulatorów, szczególnie z rozproszonych miejsc ich powstawania. Nało Ŝony został obowi ązek odzysku z rynku tych odpadów został nało Ŝony na podmioty wprowadzaj ące je na rynek, a egzekwowany przy zastosowaniu opłaty produktowej i depozytowej. Akumulatory i baterie b ędą równie Ŝ przyjmowane z przedsi ębiorstw (odpłatnie) w Gminnych Punktach Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych , a nast ępnie transportowane do Zakładów Zagospodarowania Odpadów lub bezpo średnio do odbiorców. Proponuje si ę, aby zbierane baterie deponowa ć na składowiskach odpadów niebezpiecznych do czasu uruchomienia technologii ich przerobu zlokalizowanych w województwie.

Dziennik Urz ędowy - 7457 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

6.3.2.5 Odpady zawieraj ące azbest.

Odpady zawieraj ące azbest s ą unieszkodliwiane tylko poprzez składowanie. Taki sposób post ępowania jest zgodny z obecnymi wymaganiami prawnymi oraz środowiskowymi. Zgodnie z KPGO realizowane to mo Ŝe by ć na małych składowiskach (o powierzchni do 1 ha) przyjmuj ących odpady azbestowe. Mozliwe jest zlokalizowanie ich np. przy istniej ących składowiskach komunalnych na wydzielonych cz ęś ciach z mo Ŝliwo ścią rozbudowy pozwalaj ącej na składowanie odpadów w nast ępnych latach. Zakłada si ę, Ŝe azbest b ędzie usuwany sukcesywnie. W zwi ązku z okre śleniem trwało ści płyt azbestowo - cementowych na około 30 lat przyjmuje si ę, Ŝe okres usuwania wyrobów azbestowych b ędzie trwał do 2032 r. Proces usuwania azbestu, a szczególnie jego tempo uzale Ŝnione s ą od wybudowania potrzebnej ilo ści składowisk. W województwie warmi ńsko - mazurskim planuje si ę wybudowanie co najmniej 3 składowisk do składowania azbestu oraz kwater i miejsc do czasowego gromadzenia azbestu na funkcjonuj ących obiektach.

Na terenie powiatu k ętrzy ńskiego aktualnie powstaje baza danych na temat potencjalnej ilo ści odpadów zawieraj ących azbest, koniecznych do zagospodarowania do 2032r. Najwa Ŝniejszym celem w planowaniu działa ń odno śnie odpadów zawieraj ących azbest jest bezpieczne dla zdrowia ludzi usuni ęcie tych wyrobów i zdeponowanie ich na wyznaczonych składowiskach, w sposób eliminuj ący ich negatywne oddziaływanie.

Zadania organizacyjne: • Opracowanie na poziomie wojewódzkim baz informacyjnych zawieraj ących dane dotycz ące lokalizacji, ilo ści i stanu wyrobów zawieraj ących azbest, na podstawie informacji uzyskanych z przegl ądów realizowanych przez wła ścicieli lub zarz ądców obiektów i urz ądze ń budowlanych na mocy rozporz ądzenia Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 1998 r. w sprawie sposobów bezpiecznego u Ŝytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawieraj ących azbest (Dz. U. Nr 138, poz. 895); • wprowadzenie na listy przedsi ęwzi ęć priorytetowych Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z unieszkodliwianiem PCB i azbestu • monitoring usuwania oraz prawidłowego post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest; • opracowywanie programów usuwania wyrobów zawieraj ących azbest na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym; • ograniczenie uci ąŜ liwo ści wyrobów wykonanych z azbestu u Ŝytkowanych od dawana, • w pierwszej kolejno ści unieszkodliwienie wyrobów zawieraj ących azbest, których stan techniczny nie pozwala na dalsze u Ŝytkowanie, • Opracowywanie planów ochrony przed szkodliwo ści ą azbestu i programów usuwania wyrobów zawieraj ących azbest na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym. • Uwzgl ędnienie w planie zagospodarowania przestrzennego na szczeblu gminnym, powiatowym i wojewódzkim lokalizacji nowych składowiska odpadów azbestowych. • Oczyszczanie terenów i obiektów publicznych w gminach szczególnie zanieczyszczonych azbestem. • Monitoring usuwania oraz prawidłowego post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest. • Organizacja kampanii reklamowo-propagandowej w zakresie post ępowania z odpadami zawieraj ącymi azbest (zwi ększenie świadomo ści zarówno pracowników administracji publicznej, jak i mieszka ńców w zakresie oddziaływania azbestu na zdrowie ludzi oraz przepisów i procedur dotycz ących azbestu). • Nowelizacja przepisów prawnych zgodnie z “Programem usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski”.

6.3.2.6 Odpady zawieraj ące zwi ązki freonu (cfc, hcfc).

Zgodnie z wymaganiami ustawy o odpadach, nale Ŝy wprowadzi ć nowe systemy zbiórki i unieszkodliwiania dla okre ślonych rodzajów odpadów, takich jak klimatyzatory urz ądzenia chłodnicze i zamra Ŝaj ące zawieraj ące zwi ązki freonu (CFC i HCFC). Poniewa Ŝ na krajowym poziomie pojawiła si ę inicjatywa na rzecz stworzenia obiektów niezb ędnych do przetwarzania tego rodzaju odpadów, systemy zbiórki powinny zosta ć wł ączone do powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami.

Proponuje si ę przyj ęcie dwuwariantowego systemu zbiórki takich odpadów: • zbiórka od podmiotów gospodarczych - przez dystrybutorów urz ądze ń lub bezpo średnio od firm demonta Ŝowych; • zbiórka od u Ŝytkowników indywidualnych - przez sklepy lub GPZON.

Roczne poziomy odzysku i recyklingu w/w odpadów pouŜytkowych precyzuje ROZPORZ ĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z DNIA 29 MAJA 2003 r. (Dz. U. Nr. 104, poz. 982). I tak dla przykładu w 2007r powinno by ć poddane odzyskowi i recyklingowi: - urz ądzenia klimatyzacyjne zawieraj ące (CFC, HCFC) 50% - odzysku i recyklingu; - urz ądzenia chłodnicze i zamra Ŝaj ące typu domowego 50% - odzysku i recyklingu.

6.3.2.7 Odpady zawieraj ące PCB.

Nale Ŝy podj ąć działania dla eliminacji urz ądze ń zawieraj ących PCB i bezpiecznego usuwania olejów odpadowych o zawarto ści powy Ŝej 50 ppm PCB/PCT (np. oczyszczania transformatorów o zawarto ści powy Ŝej 0.005% wagowych PCB). W pierwszej kolejno ści zinwentaryzowane zostan ą urz ądzenia zawieraj ące powy Ŝej 5 litrów PCB. Do ko ńca 2010 r. oczyszczone zostan ą wszelkie urz ądzenia i instalacje zawieraj ących te substancje. Dziennik Urz ędowy - 7458 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Aktualnie w Polsce unieszkodliwianie ciekłych odpadów z PCB mo Ŝna zrealizowa ć jedynie w Zakładach ANWIL S.A. we Włocławku. które eksploatuj ą od 1998 r. instalacj ę odzysku chlorowodoru z odpadów chloroorganicznych oraz w Zakładach Chemicznych ROKITA S.A. w Brzegu Dolnym. W kraju brak jest instalacji niszczenia złomowanych kondensatorów z PCB. Mo Ŝliwe jest unieszkodliwienie kondensatorów z PCB poza granicami kraju. Zbiórk ą i nadzorem nad przewozem do spalarni w zakładach TREDI we Francji zajmuje si ę firma POFRABAT w Warszawie .

Opracowanie i wdro Ŝenie systemu usuwania odpadów z PCB wymaga nast ępuj ących rozwi ąza ń w obszarze technicznym: • Przeprowadzenie akcji edukacyjnej (informacyjno-szkoleniowej) w zakresie zagro Ŝenia środowiska naturalnego przez PCB i mo Ŝliwo ści przeciwdziałania tym ska Ŝeniom. • Opracowanie i wdro Ŝenie monitoringu PCB: - w systemie wojewódzkiego monitoringu gospodarki odpadami. - w systemie kontroli źródeł emisji i pomiaru imisji. • Zorganizowanie systemu selektywnej zbiórki PCB jako odpadu specjalnego. • Opracowanie i wdro Ŝenie systemu degradacji PCB (do 31 grudnia 2010 r.).

Cele krótkoterminowe do 2007 r. - likwidacja urz ądze ń zawieraj ących PCB:

- Weryfikacja danych ilo ściowych z inwentaryzacji urz ądze ń zawieraj ących PCB oraz opracowanie harmonogramu ich unieszkodliwiania i dekontaminacji – do ko ńca 2003 r. - Dostosowanie laboratoriów WIO Ś do bada ń na zawarto ść PCB - Utworzenia bazy danych o urz ądzeniach zawieraj ących PCB i weryfikacja ich na podstawie danych z kontroli WIO Ś - Likwidacja urz ądze ń zawieraj ących PCB - Projekt gromadzenia i unieszkodliwiania urz ądze ń zawieraj ących PCB nie podlegaj ących rejestracji - Kontrola prawidłowego oznakowania urz ądze ń zawieraj ących PCB oraz monitoring procesu likwidacji urz ądze ń zawieraj ących PCB - Kampania edukacyjno-propagandowa w zakresie prawidłowego post ępowania z odpadami zawieraj ącymi PCB.

Cele długoterminowe 2008-2015 r. - całkowita likwidacja urz ądze ń zawieraj ących PCB:

1. Monitoring procesu likwidacji urz ądze ń zawieraj ących PCB, 2. Prowadzenie prac likwidacyjnych - zako ńczenie 2010 r.

Zadania.

- Planowany harmonogram likwidacji PCB z terenu województwa warmi ńsko-mazurskiego w latach 2003-2010 zakłada unieszkodliwianie i dekontaminacj ę najwi ększych ilo ści PCB pod koniec 2010 roku. Uwa Ŝa si ę jednak, Ŝe taki harmonogram zagra Ŝa realizacji zamierzonego celu jakim jest likwidacja PCB do czerwca 2010 roku. Przyczyn ą takiego stanu jest prawdopodobnie fakt, ze wi ększo ść urz ądze ń z PCB jest ci ągle eksploatowana, a zakłady posiadaj ące wy Ŝej wymienione urz ądzenia nie posiadaj ą wystarczaj ących środków na pokrycie kosztów unieszkodliwiania b ądź dekontaminacji oraz zakup nowych urz ądze ń zast ępuj ących działaj ące urz ądzenia z PCB.

- Na podstawie analizy danych z inwentaryzacji oraz szacunkowych danych o kosztach unieszkodliwiania i dekontaminacji urz ądze ń z PCB stwierdza si ę, Ŝe istnieje pilna potrzeba opracowania planu dofinansowania kosztów unieszkodliwiania wy Ŝej wymienionych urz ądze ń poniesionych przez ich posiadaczy.

6.3.2.8 Odpady ropopochodne.

System zbiórki olejów przepracowanych powinien zawiera ć następuj ące elementy:

1. Gminne punkty zlewu olejów odpadowych-przepracowanych (w ramach GPZON) Gminy – zgodnie z zaleceniem Krajowego Planu Gospodarki Odpadami maj ą zorganizowa ć Gminne Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych , w tym olejów odpadowych –przepracowanych i podj ąć decyzj ę o ich lokalizacji . Je Ŝeli wyst ąpi problem z lokalizacj ą punktu zlewu to np. stacja paliwowa (przede wszystkim w wi ększych skupiskach ludzi), przez zawarcie porozumienia z gmina, mo Ŝe pełni ć rol ę gminnego punktu zlewu olejów odpadowych-przepracowanych (stacje paliwowe zwolnione s ą z obowi ązku uzyskania zezwolenia na zbiórk ę i transport tego odpadu – Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki z dn. 28 pa ździernika 2002 r. Dz. U. Nr. 188, poz. 1575), jeszcze innym rozwi ązaniem mogło by by ć zawarcie porozumienia gminy z warsztatem samochodowym na prowadzenie gminnego punktu zlewu.

2. Du Ŝe, średnie, małe zakłady przemysłowe i stacje obsługi samochodów posiadaj ące własne zbiorniki na oleje odpadowe-przepracowane i podpisane umowy z podmiotami mającymi zezwolenia na zbiórk ę olejów odpadowych- przepracowanych.

3. Bazy zbiórki - b ędące własno ści ą podmiotów trudni ących si ę zbiórk ą i transportem olejów odpadowych- przepracowanych na okre ślonym terenie. Dziennik Urz ędowy - 7459 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Samorz ąd wojewódzki powinien dokona ć wyboru firm zbieraj ących oleje odpadowe-przepracowane na terenie województwa, w oparciu o ustalone standardy techniczne i organizacyjne obowi ązuj ące na terenie całego kraju, zapewniaj ące bezpiecze ństwo zbiorki, sprawno ść odbioru, minimalizacj ę kosztów itp. Firmy prowadzące tak ą działalno ść powinny spełnia ć okre ślony standard techniczny i organizacyjny w celu zapewnienia bezpiecze ństwa w post ępowaniu z olejami przepracowanymi i daj ą gwarancj ę wykonania przyj ętych na siebie zobowi ąza ń: • Posiada ć personel przeszkolony w zakresie prawidłowego postępowania z olejami przepracowanymi i znajomo ści ą obowi ązuj ących przepisów ochrony środowiska w ramach prowadzonej działalno ści. • Zajmowa ć si ę wył ącznie zbiórk ą i transportem olejów odpadowych przepracowanych. • Posiada ć stosowne zezwolenie na prowadzon ą działalno ść . • Posiada ć sprz ęt do odbioru i transportu olejów przepracowanych spełniaj ący wymagania przepisów ochrony środowiska w tym Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19 grudnia 2002 w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych (Dz. U. z 2002 r. Nr 236, poz. 1986) i ADR (transport powy Ŝej 3,5 t odpadów). • Wielko ść tych firm powinna uwzgl ędnia ć rentowno ść zbiórki przy optymalnym koszcie, co wg szacunków oznacza mo Ŝliwo ść zbiórki minimum 1500 ton olejów przepracowanych w skali roku. • Zbiera ć oleje gromadzone w partiach od 400 do 600 l. • Posiada ć baz ę zbiórki z tytułem własno ści (lub długoletniej dzier Ŝawy) zapewniaj ącą mo Ŝliwo ść zmagazynowania 1 /12 ilo ści rocznej zbiórki oleju. • Posiadaj ą mo Ŝliwo ść przeprowadzenia podstawowych bada ń laboratoryjnych. • Mie ć mo Ŝliwo ść wst ępnego oczyszczenia olejów przepracowanych np. w przypadku ich zanieczyszczenia wod ą ponad okre ślony poziom. • Posiada ć mo Ŝliwo ść ekspedycji zebranego oleju transportem kolejowym i samochodowym. • Składa ć Marszałkowi Województwa roczn ą informacj ę o ilo ści zebranego oleju odpadowego i przepracowanego oraz informacj ę, którym recyklerom został przekazany, w jakich ilościach i jak ą metod ą został zagospodarowany. • Posiada ć podpisane umowy z podmiotami maj ącymi stosowne zezwolenia na wytwarzanie olejów odpadowych- przepracowanych, oraz ich zagospodarowanie.

• Podmioty prowadz ące odzysk (zagospodarowanie) olejów odpadowych-przepracowanych poprzez: - regeneracj ę (art.39 ust.1 ustawy o odpadach); - inne procesy odzysku (art. 39 ust. 2 ustawy o odpadach).

4. Podmioty zajmuj ące si ę unieszkodliwianiem olejów odpadowych-przepracowanych (art. 39 ust. 3 ustawy o odpadach). W celu organizacji systemu zbiórki odpadów olejowych nale Ŝy: • organizowa ć na terenie gminy zbiórk ę wraz z innymi odpadami niebezpiecznymi (np. akcyjnie), • zorganizowa ć gminne punkty gromadzenia tych odpadów, • wyłoni ć na zasadzie konkursu 2-3 firmy zbieraj ące oleje przepracowane w województwie.

Nast ępnie przedsi ębiorstwa specjalistyczne trudni ące si ę zbiórk ą olejów przepracowanych lub prowadz ące serwisy separatorów olejowych przekazywa ć je b ędą do wyspecjalizowanych zakładów (np. Przedsi ębiorstwa Usług Ekologicznych Sp. z o.o. z Gorzowa Wlkp., lub Rafinerii Nafty „Jedlicze” S.A. koło Krosna). Jednym ze sposobów wykorzystania energetycznego olejów odpadowych jest ich spalanie w specjalnie do tego celu dostosowanych instalacjach. Proces spalania olejów odpadowych jest realizowany na du Ŝą skal ę przez Lafarge Cement Polska S.A. Zakłady w Kujawach. Obecne moce przerobowe w zakresie zagospodarowania olejów przepracowanych s ą wystarczaj ące. tym bardziej, Ŝe planowane jest zwi ększenie zdolno ści przerobowych Rafinerii Nafty „Jedlicze”. Odpady o wysokich wła ściwo ściach energetycznych mog ą by ć równie Ŝ wykorzystane do podniesienia efektywno ści zakładu termicznego unieszkodliwiania odpadów.

6.3.2.9 Odpady zawieraj ące pestycydy.

Spo śród odpadów pestycydowych istotne znaczenie maj ą opakowania po środkach ochrony ro ślin. Trafiaj ą one głównie do strumienia odpadów komunalnych. W zwi ązku z zapisami ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych , producenci i importerzy s ą zobowi ązani do odebrania na własny koszt opakowa ń po sprzedanych środkach. Powinno to doprowadzi ć do przechwycenia tego rodzaju odpadów. System zbiórki oparty b ędzie o punkty sprzeda Ŝy. Obecnie produkowane środki ochrony ro ślin oraz opakowania po nich mog ą by ć unieszkodliwiane w klasycznych spalarniach niebezpiecznych odpadów przemysłowych. Na terenie województwa warmi ńsko-mazurskiego nie planuje si ę budowy Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów Niebezpiecznych tote Ŝ odpady takie b ędą przekazywane do wyspecjalizowanych obiektów na terenie kraju. Hurtownie pestycydów, zalecaj ą przeprowadzenie bada ń laboratoryjnych przeterminowanych środków pod k ątem ich dalszej przydatno ści. W przypadku nie uzyskania atestu na dalsze ich u Ŝytkowanie – przeterminowane pestycydy zwracane b ędą wytwórcy.

6.3.2.10 Odpady pochodzenia zwierz ęcego.

W ostatnim okresie Unia Europejska zaostrzyła istotnie przepisy dotycz ące unieszkodliwiania odpadów pochodzenia zwierz ęcego na produkcj ę m ączek i zakazała ich u Ŝytkowania w Ŝywieniu zwierz ąt. Zgodnie z krajowym planem gospodarki odpadami w województwie zbudowany b ędzie szczelny system nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierz ęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz padłych zwierz ąt (HRM), w tym zwłaszcza bydła, owiec i kóz oraz ich wył ączenia z ła ńcucha pokarmowego ludzi i zwierz ąt.

Dziennik Urz ędowy - 7460 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

6.3.2.11 Gruz budowlany.

Głównym kierunkiem wykorzystania gruzu powstaj ącego w trakcie prowadzenia prac rozbiórkowych b ędzie stosowanie go jako kruszywa budowlanego i w drogownictwie. Zgodnie z metodyk ą przyj ętą w krajowym planie gospodarki odpadami, problem gruzu budowlanego został rozpatrzony razem z problematyk ą odpadów komunalnych.

6.3.2.12 Popioły i ŜuŜle.

W celu zmniejszenia ilo ści popiołów i ŜuŜli stopniowo eliminowane b ędą niskosprawne kotłownie lokalne. Ponadto, wskazuje si ę nast ępuj ące mo Ŝliwo ści techniczne i technologiczne zagospodarowania i unieszkodliwiania odpadów z energetyki: 1. Wytwarzanie mieszanek na bazie ubocznych produktów spalania z przeznaczaniem dla budownictwa drogowego. 2. Wytwarzanie spoiw cementowo-popiołowych. 3. Wytwarzanie betonów samozag ęszczalnych. 4. Stabilizacja odpadów przy wykorzystaniu ubocznych produktów spalania. 5. Wykorzystanie do makroniwelacji i rekultywacji terenów. 6. Podsadzenie podziemnych wyrobisk górniczych. 7. Przetwarzanie produktu odsiarczania spalin metod ą półsuch ą. 8. Wytwarzanie kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i ŜuŜla. 9. Aktywacja popiołów konwencjonalnych dla uzyskania dodatku do betonów. 10. Produkcja spoiw ceramicznych na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego. 11. Magazynowanie popiołu lotnego w zbiornikach retencyjnych. 12. Produkcja ceramiki budowlanej z wykorzystaniem odpadowych ŜuŜli i popiołów.

7. ZADANIA STRATEGICZNE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI DO 2015 r.

7.1 CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA.

W oparciu o wyniki, wnioski i zalecenia zawarte w poprzednich rozdziałach opracowany został program strategiczny i plan działania w dziedzinie gospodarki odpadami na terenie Powiatu, którego celem jest poprawa sytuacji w zakresie gospodarki odpadami. Program strategiczny został podzielony na program dla odpadów komunalnych, gdzie główna odpowiedzialno ść spoczywa na lokalnych władzach samorz ądowych oraz na program /strategi ę dla odpadów innych ni Ŝ komunalne, gdzie wpływ i działania gmin s ą ograniczone. Okres planistyczny obejmuje lata 2004 - 2015.

Planowanie gospodarki odpadami zwi ązane jest z długoterminowym planowaniem infrastruktury, du Ŝymi inwestycjami oraz długimi horyzontami czasowymi procesu planowania. Plan Gospodarki Odpadami został przygotowany na podstawie dogł ębnej analizy stanu istniej ącego gospodarki odpadami i ujawnionych w toku prac problemów. Długoterminowy program działa ń strategicznych okre śla nast ępuj ące zagadnienia: • modyfikacj ę struktury organizacyjnej sektora gospodarki odpadami, • modyfikacj ę systemu zbierania odpadów, • propozycje budowy nowych instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, • sposoby finansowania nowych instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów, • mechanizmy zwrotu nakładów.

W Planie zaproponowane zostały: długoterminowy i krótkoterminowy program działa ń strategicznych. Pierwszy zawiera propozycje na okres 12 lat, za ś drugi na okres 4 lat. Podstawowym zadaniem długoterminowego programu strategicznego jest okre ślenie długofalowego rozwoju systemu gospodarki odpadami. Program odnosi si ę do rejonów geograficznych, okre ślonych w planie gospodarki odpadami, a tak Ŝe do polityki i celów wytyczonych przez władze polityczne. Z kolei zadaniem krótkoterminowego programu działa ń jest okre ślenie celów i zada ń, które Powiat winna podj ąć w ci ągu najbli Ŝszych czterech lat. Działania, zawarte w Planie pozwol ą osi ągn ąć cele i wykona ć zadania w ramach planowanego systemu gospodarki odpadami.

7.2 ZADANIA STRATEGICZNE DO ROKU 2015.

Zadania strategiczne do roku 2015 dla POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO opracowano na podstawie wytycznych zawartych w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Warmi ńsko - Mazurskiego oraz w KPGO. Zestawiono je w TABELI 48 uwzgl ędniaj ąc terminy realizacyjne oraz jednostki odpowiedzialne za wdra Ŝanie.

TABELA 48 - Zadania strategiczne do 2015 r. dla Powiatu k ętrzy ńskiego. OKRES JEDNOSTKA LP ZADANIE REALIZACJI ODPOWIEDZIALNA SEKTOR KOMUNALNY ZADANIA KRÓTKOOKRESOWE Opracowanie i Uchwalenie Planu Powiatowego i Gminnych Planów Gospodarki Zarz ąd Powiatu 1 2003 ÷ 2004 Odpadami Zarz ądy Gminy

2 2004 ÷ 2007 Kampanie na rzecz społecznej świadomo ści w zakresie gospodarki odpadami, Gminy, Powiat Dziennik Urz ędowy - 7461 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

działania informacyjne i edukacyjne dotycz ące odpadów opakowaniowych, działania UW, Zarz ąd informacyjne i edukacyjne dotycz ące wdro Ŝenia systemu zbierania i przetwarzania Województwa, danych, krajowa kampania informacyjna dla społecze ństwa i podmiotów gospodarczych oraz lokalne kampanie informacyjne dla społecze ństwa. 2004 ÷ 2007 Stworzenie powiatowego systemu informacji o komunalnych osadach ściekowych i Powiat 3 ich metodzie ich zagospodarowania Urz ąd Wojewódzki, Zamkni ęcie i rekultywacja i monitoring składowisk odpadów komunalnych na terenie 2004 ÷ 2007 Powiat 4 Powiatu wynikaj ących z opracowanego na podstawie decyzji Starostwa Gminy, Powiatowego Planu Zamykania Składowisk Odpadów Komunalnych 5 2004 ÷ 2007 Rekultywacja tzw. „dzikich” składowisk odpadów na terenach Gmin Gminy Organizowanie si ę Gmin w zwi ązki celem realizacji zada ń okre ślonych w planie w systemie ponadlokalnym (ewentualnie) Powiat 6 2004 ÷ 2007 Gminy, Zwi ązki Gmin Zorganizowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych dla 100% mieszka ńców Powiatu w oparciu o porozumienia i systemy ponadlokalne Zorganizowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych biodegradowalnych zapewniaj ącego realizacj ę celów i zada ń zało Ŝonych w Planie tj. Powiat 7 2004 ÷ 2007 unieszkodliwianie w 2007r maksymalnie 82% odpadów biodegradowalnych w Gminy, Związki Gmin stosunku do warto ści bazowej z 1995 r poprzez składowanie Kampania informacyjna propaguj ąca na terenach o zabudowie zagrodowej i jednorodzinnej kompostowania odpadów domowych organicznych we własnym Powiat 8 2004 ÷ 2007 zakresie poprzez indywidualne kompostowniki. Docelowo zagospodarowa ć t ą Gminy, Zwi ązki Gmin metoda przynajmniej 10% odpadów biodegradowalnych na terenach wiejskich. Organizowanie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych biodegradowalnych poprzez tworzenie regionalnych Zakładów Zagospodarowania Powiat 9 2004 ÷ 2007 Odpadów. Do zagospodarowania w 2007r 2300 Mg/rok odpadów w oparciu o Gminy, Zwi ązki Gmin instalacje ZZO Zorganizowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych budowlanych Powiat 10 2004 ÷ 2007 zapewniaj ącego realizacj ę celów i zada ń zało Ŝonych w Planie tj. selektywn ą zbiórk ę i Gminy, Zwi ązki Gmin odzysk w 2007r 25% odpadów komunalnych budowlanych Organizowanie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych budowlanych Powiat 11 2004 ÷ 2007 poprzez tworzenie regionalnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów Gminy, Zwi ązki Gmin Zagospodarowanie w 2007 r 1178 Mg/rok odpadów w oparciu o instalacj ę ZZO. Zorganizowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych wielkogabarytowych zapewniaj ącego realizacj ę celów i zada ń zało Ŝonych w Planie tj. Powiat 12 2004 ÷ 2007 selektywną zbiórk ę i odzysk w 2007r 32% odpadów komunalnych Gminy, Zwi ązki Gmin wielkogabarytowych Organizowanie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych wielkogabarytowych poprzez tworzenie regionalnych Zakładów Zagospodarowania Powiat 13 2004 ÷ 2007 Odpadów Gminy, Zwi ązki Gmin Zagospodarowanie w 2007 r 576 Mg/rok odpadów w oparciu o instalacj ę ZZO Zorganizowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych niebezpiecznych zapewniaj ącego realizacj ę celów i zada ń zało Ŝonych w Planie tj. Powiat 14 2004 ÷ 2007 selektywn ą zbiórk ę i odzysk w 2007r 29% odpadów komunalnych Gminy, Zwi ązki Gmin wielkogabarytowych Utworzenie na terenie Powiatu sieci Gminnych Punktów Zbiórki Odpadów Powiat 15 2004 ÷ 2007 Niebezpiecznych GPZON – po jednym na Gmin ę Gminy, Związki Gmin Organizowanie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych niebezpiecznych Powiat 16 2004 ÷ 2007 poprzez tworzenie regionalnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów Gminy, Zwi ązki Gmin Zagospodarowanie w 2007 r 59,9 Mg/rok odpadów w oparciu o instalacj ę ZZO Organizacja gospodarki odpadami opakowaniowymi obejmuj ąca selektywn ą zbiórk ę Powiat 17 2004 ÷ 2007 finansowan ą z opłat za produkty i za recykling. Zawarcie umów z organizacjami Gminy, Zwi ązki Gmin, odzysku. Organizacje Odzysku Organizowanie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych opakowaniowych Powiat 18 2004 ÷ 2007 poprzez tworzenie regionalnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów Gminy, Zwi ązki Gmin Zagospodarowanie w 2007 r 2883 Mg/rok odpadów w oparciu o instalacj ę ZZO Budowa nowych składowisk odpadów komunalnych w systemie REGIONALNYM w oparciu o Zakłady Zagospodarowania Odpadów, ostateczne zako ńczenie Powiat 19 2004 ÷ 2009 eksploatacji składowisk odpadów komunalnych nie spełniaj ących wymogów ochrony Gminy, Zwi ązki Gmin środowiska SEKTOR KOMUNALNY ZADANIA ŚREDNIOOKRESOWE Powiat 1 2008 ÷ 2015 Aktualizacja Powiatowego I Gminnych Planów Gospodarki Odpadami Gminy Kampanie na rzecz społecznej świadomo ści w zakresie gospodarki odpadami, Gminy, Powiaty działania informacyjne i edukacyjne dotycz ące odpadów opakowaniowych, działania UW, Zarz ąd 2 2008 ÷ 2015 informacyjne i edukacyjne dotycz ące wdro Ŝenia systemu zbierania i przetwarzania Województwa, danych, krajowa kampania informacyjna dla społecze ństwa i podmiotów

gospodarczych oraz lokalne kampanie informacyjne dla społecze ństwa. Dalsza organizacja systemów gospodarki odpadami w oparciu o systemy ponadlokalne i ZZO Powiat 3 2008 ÷ 2015 Wdra Ŝanie pełnego systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych Gminy, Zwi ązki Gmin Dalsza rozbudowa instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych w oparciu o ZZO Dalsze zamkni ęcie i rekultywacja i monitoring składowisk odpadów komunalnych na 2008 ÷ 2015 Powiat 4 terenie Powiatu wynikaj ących z przyj ętego Planu Zamykania Składowisk Odpadów Gminy, Komunalnych Dziennik Urz ędowy - 7462 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dalsze organizowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych biodegradowalnych zapewniaj ącego realizacj ę celów i zada ń zało Ŝonych w Planie tj. Powiat 5 2008 ÷ 2015 unieszkodliwianie w 2015 r maksymalnie 47% odpadów biodegradowalnych w Gminy, Zwi ązki Gmin stosunku do warto ści bazowej z 1995 r poprzez składowanie Dalsza kampania informacyjna propaguj ąca na terenach o zabudowie zagrodowej i jednorodzinnej kompostowania odpadów domowych organicznych we własnym Powiat 6 2008 ÷ 2015 zakresie poprzez indywidualne kompostowniki Docelowa w 2015r zagospodarowa ć Gminy, Zwi ązki Gmin tą metoda minimum 10% odpadów biodegradowalnych na terenach wiejskich. Dalsze organizowanie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych biodegradowalnych poprzez tworzenie regionalnych Zakładów Zagospodarowania Powiat 7 2008 ÷ 2015 Odpadów. Do zagospodarowania w 2015r 5911 Mg/rok odpadów w oparciu o Gminy, Zwi ązki Gmin instalacje ZZO Dalsze organizowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych Powiat 8 2008 ÷ 2015 budowlanych zapewniaj ącego realizacj ę celów i zada ń zało Ŝonych w Planie tj. Gminy, Zwi ązki Gmin selektywn ą zbiórk ę i odzysk w 2015r 60% odpadów komunalnych budowlanych Dalsze organizowanie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych budowlanych poprzez tworzenie regionalnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów Powiat 9 2008 ÷ 2015 Zagospodarowanie w 2015 r 4286 Mg/rok odpadów w oparciu o instalacj ę ZZO. Gminy, Zwi ązki Gmin Budowa wydzielonej cz ęś ci kwatery do składowania odpadów budowlanych zawieraj ących azbest na bazie ZZO. Dalsze organizowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych wielkogabarytowych zapewniaj ącego realizacj ę celów i zada ń zało Ŝonych w Planie tj. Powiat 10 2008 ÷ 2015 selektywn ą zbiórk ę i odzysk w 2015r 70% odpadów komunalnych Gminy, Zwi ązki Gmin wielkogabarytowych Dalsze organizowanie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych wielkogabarytowych poprzez tworzenie regionalnych Zakładów Zagospodarowania Powiat 11 2008 ÷ 2015 Odpadów Gminy, Zwi ązki Gmin Zagospodarowanie w 2015 r 1248 Mg/rok odpadów w oparciu o instalacj ę ZZO Dalsze organizowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych Powiat 12 2008 ÷ 2015 niebezpiecznych zapewniaj ącego realizacj ę celów i zada ń zało Ŝonych w Planie tj. Gminy, Zwi ązki Gmin selektywn ą zbiórk ę i odzysk w 2015r 80% odpadów komunalnych niebezpiecznych Dalsze organizowanie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych niebezpiecznych poprzez tworzenie regionalnych Zakładów Zagospodarowania Powiat 13 2008 ÷ 2015 Odpadów Gminy, Zwi ązki Gmin Zagospodarowanie w 2015 r 163,5 Mg/rok odpadów w oparciu o instalacj ę ZZO Powiat Dalsza organizacja gospodarki odpadami opakowaniowymi obejmuj ąca selektywn ą 14 2008 ÷ 2015 Gminy, Zwi ązki Gmin, zbiórk ę finansowan ą z opłat za produkty i za recykling. Organizacje Odzysku Dalsze organizowanie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych opakowaniowych poprzez tworzenie regionalnych Zakładów Zagospodarowania Powiat 15 2008 ÷ 2015 Odpadów Gminy, Zwi ązki Gmin Zagospodarowanie w 2015 r 4078 Mg/rok odpadów w oparciu o instalacj ę ZZO SEKTOR GOSPODARCZY ZADANIA KRÓTKO I ŚREDNIOOKRESOWE Przeprowadzenie kampanii informacyjno-edukacyjne dla społecze ństwa i Powiat 1 2004 ÷ 2015 przedsi ębiorców Gminy, Utworzenie na terenie Powiatu sieci Gminnych Punktów Zbiórki Odpadów Powiat 2 2004 ÷ 2007 Niebezpiecznych GPZON – po jednym na Gmin ę Gminy, Zwi ązki Gmin Opracowanie planów unieszkodliwiania i dekontaminacji zarejestrowanych urz ądze ń Urz ąd Wojewódzki 3 2004 ÷ 2005 oraz projektów gromadzenia i unieszkodliwiania urz ądze ń zawieraj ących PCB Starostwo Urz ąd Wojewódzki 4 2004 Inwentaryzacja urz ądze ń lub instalacji, w których były lub s ą wykorzystane PCB Starostwo Opracowanie wojewódzkiego, powiatowych i gminnych planów ochrony przed Urz ąd Wojewódzki 5 2004 ÷ 2005 szkodliwo ści ą azbestu i programu usuwania wyrobów zwieraj ących azbest Starostwo Utworzenie na poziomie wojewódzkim baz informacyjnych zawieraj ących dane Urz ąd Wojewódzki 6 2004 dotycz ące ilo ści i miejsc wyst ępowania azbestu oraz odpadów pochodzenia Starostwo zwierz ęcego SRM i padłych zwierz ąt HRM Gminy Urz ąd Wojewódzki Informacja w mediach nt. szkodliwo ści azbestu, post ępowania z materiałami 7 2004 ÷ 2007 Starostwo zawieraj ącymi azbest oraz sposobu ich usuwania Gminy Urz ąd Wojewódzki 8 2006 ÷ 2007 Monitoring realizacji programu usuwania azbestu Starostwo Gminy Zorganizowanie cyklu szkole ń dla uczestników procesu unieszkodliwiania odpadów Urz ąd Wojewódzki 9 2004 ÷ 2007 PCB i azbestu Starostwo

Zorganizowanie punktu konsultacyjnego dla posiadaczy odpadów zawieraj ących Urz ąd Wojewódzki 10 2004 PCB i azbestu Starostwo

Modernizacja niskosprawnych kotłowni lokalnych w celu redukcji emisji popiołów i 11 2004 ÷ 2015 ŜuŜli Gminy

Oznakowanie urz ądze ń zawieraj ących PCB w ilo ściach wi ększych ni Ŝ 5 dm 3 12 2004 ÷ 2005 Przedsi ębiorcy

Źródło: Na podstawie WPGO i KPGO.

Dziennik Urz ędowy - 7463 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

8. HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSI ĘWZI ĘĆ DO 2007 r.

Harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć na lata 2004–2007 dla Powiatu k ętrzy ńskiego zamieszczono w TABELI -49 . Harmonogramy szczegółowe realizacji przedsi ęwzi ęć w sektorze komunalnym i w sektorze gospodarczym dla Powiatu kętrzy ńskiego na lata 2004-2007 i 2008-2015 wraz z podaniem kosztów zada ń w poszczególnych latach, jednostek odpowiedzialnych za realizacj ę i źródeł finansowania zada ń - podano w rozdziale 9 niniejszego opracowania.

TABELA 49 - Harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć na lata 2004-2007.

Jednostka Rodzaj Zadanie Lata Źródła finansowania Odpowiedzialna zadania Selektywna zbiórka odpadów Powiat , Gminy, Środki pomocowe Opracowanie pakietów edukacyjnych 2004 Zarz ąd Wojewódz. WFO ŚiGW A - 2007 Organiz. Pozarz ąd. PFO ŚiGW, GFO ŚiGW Bud Ŝet gmin - Wyposa Ŝenie w pojemniki do selektywnej zbiórki Gminy, Powiat 2004 odpadów 100 % mieszka ńców; przedsi ębiorstwa, A - 2007 Środki pomocowe - Wyposa Ŝanie domów jednorodzin. w kompostowniki wła ściciele posesji PFO ŚiGW, GFO ŚiGW Organizowanie systemu zbiórki odpadów komunalnych: Bud Ŝet gmin Gminy, - wielkogabarytowych – poziom odzysku na 2007r. – 2004 Fundusze pomocowe Powiat A 32 %; - 2007 WFO ŚiGW

- budowlanych – poziom odzysku na 2007r. – 25%; PFO ŚiGW, GFO ŚiGW ilo ści ww. odpadów wytwarzanych Przedsi ębiorstwa 2004 Środki własne Wyposa Ŝenie w sprz ęt transportowy A komercyjne, zakłady - 2007 PFO ŚiGW Ustalenie lokalizacji, projekt / koncepcja Zakładu Zagospodarowania Odpadów - Ustalenie lokalizacji i załatwianie spraw Gminy, Powiat formalnych; 2004 Środki bud Ŝet. gmin Ewentualnie A - Opracowanie koncepcji / projektu i studium - 2006 PFO ŚiGW, GFO ŚiGW Inwestor prywatny wykonalno ści ZZO Utworzenie systemu zbiórki odpadów komunalnych niebezpiecznych Utworzenie 7 GPZON w gminach powiatu, a w ZZO – Środki pomocowe i magazynu okresowego przechowywania odpadów fundusze niebezpiecznych / SPON. Gminy 2004 WFO ŚiGW A Organizowanie zbiórki odpadów komunalnych Powiat - 2007 PFO ŚiGW, GFO ŚiGW niebezpiecznych – na poziomie w 2007 r.. – 29 % Środki bud Ŝetowe ilo ści odpadów powstaj ących. Budowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów i wdra Ŝanie systemu recyklingu odpadów w tym opakowa ń i odpadów biodegradowalnych Środki bud Ŝetowe Budowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów Firmy Komercyjne Środki pomocowe 2005 (wyposa Ŝonego m.in. w lini ę do segregacji odpadów i Gminy WFO ŚiGW, NFO ŚiGW A - 2008 instalacj ę do kompostowania) Powiat PFO ŚiGW, GFO ŚiGW

Organizowanie systemu zbiórki odpadów komunalnych: - opakowaniowych – odzysk i recykling Środki bud Ŝetowe poszczególnych strumieni tych odpadów w latach Gminy Środki pomocowe 2004-2007 wg poziomów z rozporz ądzenia M Ś* 2004 Powiat WFO ŚiGW, A - biodegradowalnych – odzysk i recykling – - 2007 Organizacje Odzysku PFO ŚiGW, GFO ŚiGW maksymalna ilo ść do składowania Firmy Komercyjne biodegradowalnych - w 2007r. –3697 Mg (82 % ilo ści wytworzonej w 1995r.), st ąd dodatkowy konieczny recykling w 2007r. – ok. 2300 Mg Modernizacja składowisk odpadów. Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów. Likwidacja „dzikich wysypisk”. - Modernizacja składowisk: D ębnik-Worpławki) Środki bud Ŝet. gmin - Rekultywacja składowiska G ęś liki (0,7 ha do Środki pomocowe 2004 rekultywacji) Gminy WFO ŚiGW, A - 2007 - Likwidacja i rekultywacja „dzikich wysypisk” – Powiat PFO ŚiGW, GFO ŚiGW zadanie ci ągłe (sukcesywnie) Opracowanie i aktualizacja Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami Opracowanie i aktualizacja, konsultacje, opiniowanie i do

uchwalenie Powiatowego Planu Gospodarki ko ńca środki własne, PFO ŚiGW A Powiat Odpadami na kolejny okres: 2008-2011 i 2012-2019 2007

* Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z 29 maja 2003r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou Ŝytkowych (Dz .U. 2003 r., Nr 104, poz. 982).

- Poziomy odzysku, recyklingu, unieszkodliwiania poszczególnych strumieni odpadów komunalnych w latach 2004-2015 wraz z obliczonymi ilo ściami (w Mg) tych strumieni do odzysku, recyklingu, unieszkodliwiania - zostały podane w ZAŁ ĄCZNIKU NR 4 do niniejszego opracowania. Dziennik Urz ędowy - 7464 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

- W celu wywi ązania si ę z wymaganych ww. poziomów nale Ŝy odpowiednio zagospodarowywa ć wyliczone ilo ści ww. strumieni odpadów. - Na ilo ści te wyliczono odpowiednio niezb ędn ą przepustowo ść poszczególnych instalacji zagospodarowania odpadów - ZAŁ ĄCZNIK NR 4.

PRZYPISY: A: Zadania własne: przedsi ęwzi ęcia, które b ędą finansowane w cało ści lub cz ęś ciowo ze środków bud Ŝetowych i pozabud Ŝetowych, b ędących w dyspozycji powiatu; B: Zadania koordynowane: pozostałe przedsi ęwzi ęcia zwi ązane z ochron ą środowiska i racjonalnym u Ŝytkowaniem zasobów naturalnych, które b ędą finansowane ze środków przedsi ębiorstw oraz ze środków zewn ętrznych, b ędących w dyspozycji organów i instytucji szczebla centralnego, b ądź instytucji działaj ących na terenie powiatu, ale podległych bezpo średnio organom centralnym; C: Zadania finansowane ze środków przedsi ębiorstw.

9. SZACUNKOWE KOSZTY PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU.

9.1 SZACUNKOWE KOSZTY EKSPLOATACYJNE PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI.

Wycen ę kosztów eksploatacji planowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi oparto na wska źnikach kosztorysowych zawartych w KPGO (Monitor Polski 2003 r., Nr 11, poz. 159). Wspomniane wska źniki odnosz ą si ę do jednostkowych mas powstaj ących odpadów [zł / Mg]. Koszt funkcjonowania planowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi dla analizowanego Powiatu na lata 2004-2007 i 2015 r. zamieszczono w TABELI 50 . Pełen zakres oblicze ń zawiera ZAŁ ĄCZNIK NR 6 .

TABELA 50 - Szacunkowy koszt eksploatacyjny funkcjonowania planowanego dla POWIATU systemu gospodarki odpadami obejmuj ący okres 4 lat 2004-2007r. i 2015r. (w tys. zł).

Wyszczególnienie 2004 2005 2006 2007 2015 lata:

Odpady zbiórka, wywóz, odzysk i 383,68 420,64 445,69 470,27 1155,96 biodegradowalne unieszkodliwianie

Odpady zbiórka, wywóz, odzysk i 56,65 86,87 112,65 138,33 299,59 wielkogabarytowe unieszkodliwianie

zbiórka, wywóz, odzysk i 66,44 107,69 151,63 200,21 728,60 Odpady budowlane unieszkodliwianie

Odpady zbiórka, wywóz, odzysk i 16,39 24,94 36,47 47,94 130,80 niebezpieczne unieszkodliwianie

2805,04 2771,79 2702,30 2633,36 2056,06 Składowanie zbiórka, wywóz i składowanie RAZEM (tys. zł) 3328,20 3411,93 3448,74 3490,10 4371,00 - obliczenia wg wska źników kosztorysowych zawartych w KPGO. przedstawione w tabeli koszty zbierania obejmuj ą: koszty zwi ązane z postawieniem pojemników (nabycie /dzier Ŝawa), konserwacj ą oraz ich regularnym opró Ŝnianiem koszty unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wyselekcjonowanych z komunalnych, zebranych od mieszka ńców i ze szkół powinny by ć pokrywane z funduszy gminnych.

Koszt funkcjonowania planowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi z uwzgl ędnieniem wska źników na jednego mieszka ńca i na Mg odpadów dla analizowanego Powiatu w poszczególnych latach okresu 2004-2015r. przedstawiono w TABELI 51 . Pełen zakres oblicze ń zawiera ZAŁ ĄCZNIK NR 6 .

TABELA 51 - Szacunkowy koszt funkcjonowania planowanego dla POWIATU systemu gospodarki odpadami 2004-2015 (w tys. zł).

Koszty ogółem na 1 mieszka ńca na 1 Mg odpadów Rok [tys. zł] [zł / M] [zł / Mg] 2004 3328,2 47,12 123,26 2005 3411,93 48,48 122,52 2006 3448,74 49,15 121,53 2007 3490,10 49,88 120,57 2008 3591,10 51,43 121,55 2009 3704,63 53,17 122,58 2010 3818,26 54,90 123,45 2011 3951,04 56,87 125,02 2012 4090,75 58,94 126,54 Dziennik Urz ędowy - 7465 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

2013 4242,47 61,19 128,13 2014 4374,78 63,16 128,85 2015 4371,00 63,17 128,84 obliczenia wg wska źników kosztorysowych zawartych w KPGO.

9.2 SZACUNKOWE KOSZTY INWESTYCYJNE PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI.

Wycen ę nakładów inwestycyjnych planowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi oparto na wska źnikach kosztorysowych (wska źniki jednostkowe na 1 Mg poszczególnych rodzajów odpadów) zawartych w KPGO (Monitor Polski 2003 r., Nr 11, poz. 159). Szacunkowe koszty inwestycyjne dla realizacji planowanego systemu zagospodarowania odpadów komunalnych z terenu analizowanego Powiatu do roku 2015 przedstawiono w TABELI 52 .

TABELA 52 - Szacunkowe koszty inwestycyjne niektórych elementów systemów zagospodarowania poszczególnych strumieni odpadów komunalnych - POWIAT K ĘTRZY ŃSKI 2004 - 2015r. (tys. zł).

Sumaryczny koszt Wyszczególnienie [tys. zł] Odpady biodegradowalne 4258,79 Odpady wielkogabarytowe 624,15 Odpady budowlane 3857,28 Odpady niebezpieczne z grupy komunalnych 572,23 obliczenia wg wska źników kosztorysowych zawartych w KPGO.

Szacunkowy koszt inwestycyjny zada ń w gospodarce odpadami komunalnymi oraz koszt działa ń nieinwestycyjnych w sektorze komunalnym dla Powiatu K ĘTRZY ŃSKIEGO w latach: 2004 – 2007 r. i 2008 - 2015 r. zawarto w TABELI 53 .

TABELA 53 - Szacunkowy koszt inwestycyjny zada ń w gospodarce odpadami komunalnymi oraz koszt działa ń nieinwestycyjnych w sektorze komunalnym - POWIAT K ĘTRZY ŃSKI 2004 - 2015 r.

ZADANIA INWESTYCYJNE W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI Szacunkowe koszty Potencjalne Jednostki Okres w tys. zł Rodzaj Lp. Opis przedsi ęwzi ęcia źródła realizuj ące realizacji 2008- zadania* 2004 2005 2006 2007 finansowania 2015 Linia do segregacji odpadów środki własne, Zwi ązki 2004- fundusze ochr. 1 Centrum Odzysku celowe, UM, 8 000 A 2015 środo., środ. UG pomoc. Instalacja do unieszkodliwiania odpadów ulegaj ących biodegradacji Dziennik Urz ędowy - 7466 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

ZADANIA INWESTYCYJNE W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI Szacunkowe koszty Potencjalne Jednostki Okres w tys. zł Rodzaj Lp. Opis przedsi ęwzi ęcia źródła realizuj ące realizacji 2008- zadania* 2004 2005 2006 2007 finansowania 2015 fundusze ochr. Zwi ązki 2004- środo., śro. 2 Instalacja do kompostowania celowe, UM, 1 500 3 500 A 2015 własne, środki UG pomocowe Pozostałe inwestycje Budowa gminnych zbiornic na 2011- 3 UM, UG - 500 A odpady biodegradowalne 2015 - Zakład / linia recyklingu odpadów budowlan. w ZZO, - stacja demonta Ŝu odp. wielkogabaryt. w ZZO, 2004- 4 UM, UG 2 100 3 500 A - pomieszczenie do magazyn. 2015 /stacja przeładunkowa odp. niebezp. w ZZO, sie ć - 7 środki własne, GPZON fundusze Wprowadzenie selektywnej ochrony 5 zbiórki odpadów na terenie UM, UG 2004-2015 700 700 środowiska, A gmin środki 5 000* (koszty inwestycji dla zało Ŝenia pomocowe budowy składowiska –pełna Modernizacja, rozbudowa 6 UM, UG 2004-2007 infrastruktura dla całego docelowego A składowisk obiektu i pierwsza kwatera do etapowej rozbudowy) UG, UM, 1) 7 Rekultywacja składowisk 2004-2015 380 4 000 A ZZO 8 Likwidacja „dzikich wysypisk” UG, UM 2004-2015 50 - A

RAZEM: 29 930 2) w latach 2004 – 2015 oprac. wg wskaźników kosztorysowych i zało Ŝeń wynikaj ących z KPGO i WPGO oraz rzeczywistych kosztów analogicznych przedsi ęwzi ęć ; 1) Precyzyjne oszacowanie kosztów (na podstawie powierzchni zamykanych składowisk) nale Ŝy wykona ć po opracowaniu kompletnego planu zamykania składowisk. 2) Są to koszty szacunkowe, ich uszczegółowienia i korekty nale Ŝy dokona ć po podj ęciu decyzji odno śnie lokalizacji ZZO i docelowego składowiska do rozbudowy i modernizacji dla RGO. * Podany szacunkowy koszt dotyczy całkowitych (maksymalnych) potrzeb inwestycyjnych przy zało Ŝeniu budowy składowiska o pełnym wyposa Ŝeniu w infrastruktur ę techniczn ą i jego I-ej kwatery.

- udział w budowie regionalnego ZROB lub budowa zakładu / linii recyklingu odpadów budowlanych w ZZO , - stacja demonta Ŝu odpadów wielkogabarytowych w ZZO - wyposa Ŝona w narz ędzia i urz ądzenia do rozbiórki ww. odpadów, (a docelowo mo Ŝna rozwa Ŝyć wyposa Ŝenie w urz ądzenia umo Ŝliwiaj ące odzysk substancji o charakterze niebezpiecznym z demontowanych ww. odpadów), - pomieszczenie do magazynowania / stacja przeładunkowa odpadów niebezpiecznych w ZZO wraz z sieci ą - 7 GPZON - pomieszczenie do magazynowania odpadów niebezpiecznych w ZZO lub udział w realizacji SPON na terenie ZZO analizowanego lub s ąsiedniego powiatu, - nakłady inwestycyjne na utworzenie jednego GPZON - Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych kształtuj ą si ę (wg KPGO) na poziomie 70,5 tys. zł , zgodnie z KPGO przewiduje si ę utworzenie ww. punktów z ka Ŝdej gminie - dla 10 gmin powiatu - nakłady na 7 GPZON wynios ą szacunkowo ł ącznie: 500 tys. zł , - nakłady inwestycyjne jednej SPON - Stacji Przeładunkowej Odpadów Niebezpiecznych kształtuj ą si ę (wg KPGO) na poziomie 1,6 mln zł , zgodnie z KPGO zakłada si ę, Ŝe jeden SPON obsługuje średnio 50 - 60 GPZON (w zale Ŝno ści od warunków lokalnych), - stacja przeładunkowa odpadów niebezpiecznych zlokalizowana na terenie Zakładu Zagospodarowania Odpadów (ZZO) - maj ąca na celu magazynowanie ww. odpadów zebranych w gminach z terenu powiatu (w GPZON - Gminnych Punktach Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych - zlokalizowanych we wszystkich gminach powiatu ) i przygotowanie ich do transportu do docelowej instalacji, - linia do segregacji odpadów - wskazane zainstalowanie urz ądze ń umo Ŝliwiaj ących ich sukcesywn ą rozbudow ę wraz z rozwojem zbiórki selektywnej w regionie obsługi ZZO, by zapewni ć efektywne wykorzystanie przepustowo ści, - instalacja do unieszkodliwiania odpadów ulegaj ących biodegradacji - wskazane zainstalowanie urz ądze ń umo Ŝliwiaj ących ich rozbudow ę wraz z rozwojem pozyskiwania odpadów biodegradowalnych w regionie obsługi ZZO, w celu zapewnienia efektywnego wykorzystania zainstalowanych mocy przerobowych, - w I etapie ( 2004-2007 ) - mo Ŝe by ć zrealizowana np. kompostownia płytowa , któr ą w II etapie ( 2008-2015 ) mo Ŝna byłoby wykorzysta ć do drugiej fazy kompostowania z kompostowni kontenerowej , - etapowanie ww. inwestycji, zakup urz ądze ń pozwalaj ących na ich stopniow ą rozbudow ę, - zwi ększenie mocy przerobowych, umo Ŝliwi wywi ązywanie si ę ze zwi ększanych stopniowo wymaganych limitów odzysku i unieszkodliwiania poszczególnych strumieni odpadów przy jednoczesnym efektywnym wykorzystaniu ich zdolno ści Dziennik Urz ędowy - 7467 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

przerobowych oraz pozwoli na unikni ęcie przeinwestowania (a w dalszej kolejno ści – optymalizacj ę kosztów eksploatacyjnych ww. urz ądze ń).

DZIAŁANIA NIEINWESTYCYJNE W SEKTORZE KOMUNALNYM Szacunkowe koszty Potencjalne Jednostki Okres w tys. PLN Rodz Opis przedsi ęwzi ęcia źródła realizuj ące realizacji 2008 – zadania* 2004 2005 2006 2007 finansowan. 2015 PFO ŚiGW Edukacja z zakresu Zadanie WFO ŚiGW, 5 5 5 5 5 A gospodarki odpadami starostwo ci ągłe programy pomocowe RAZEM w latach 2004 – 2015 20 5

Zestawienie i koszt działa ń inwestycyjnych i nieinwestycyjnych w sektorze gospodarczym - Powiat K ętrzy ński 2004– 2007 r. zawiera TABELA 54.

TABELA 54 - Zestawienie i koszt działa ń inwestycyjnych i nieinwestycyjnych w sektorze gospodarczym na lata 2004-2007 r.

Szacunkowe koszty Jednostki Okres Potencjalne źródła Rodzaj Lp. Opis przedsi ęwzi ęcia w tys. PLN realizuj ące realizacji finansowan. zadania* 2004 2005 2006 2007 Przedsi ęwzi ęcia poza inwestycyjne Bud Ŝet pa ństwa, Urz ąd Fundusze celowe, Szkolenia dla personelu 1 Wojewódzki 2004-2007 0,8 0,8 0,8 0,8 Programy B,C zajmuj ącego si ę eliminacj ą PCB Starostwo pomocowe, WFO ŚiGW Urz ąd Działania dotycz ące eliminacji Wojewódzki 2004-2007 azbestu Starostwo, Gminy Utworzenie na poziomie Urz ąd wojewódzkim baz Wojewódzki informacyjnych zawieraj ących 2004 4 Starostwo, dane dotycz. ilo ści i miejsc Gminy wyst ępowania azbestu Opracowanie powiatowego, gminnych planów ochrony przed Starostwo, szkodliwo ści ą azbestu i 2004-2005 10 Bud Ŝet pa ństwa, Gminy programu usuwania wyrobów Fundusze celowe, 2 zwier. azbest Programy B,C Urz ąd pomocowe, Szkolenia dla personelu Wojewódzki WFO ŚiGW zajmuj ącego si ę eliminacj ą 2004-2007 0,8 0,8 0,8 0,8 Starostwo, azbestu Gminy Informacja w mediach nt. Urz ąd szkodliwo ści azbestu, Wojewódzki post ępowania z materiałami 2004-2007 0,8 0,8 0,8 0,8 Starostwo, zawieraj ąc. azbest oraz sposobu Gminy ich usuwania Urz ąd Monitoring realizacji programu Wojewódzki 2005-2007 0,5 0,5 0,5 usuwania azbestu Starostwo, Gminy Razem 11,4 7,9 2,9 2,9 Przedsi ęwzi ęcia inwestycyjne

Środki własne, fundusze celowe, Urz ędy gmin Budowa kwatery do składowania fundusze 3 Starostwo 2004 – 2007 600 A,B,C odpadów azbestowych powiatowe, gminne, Powiatowe programy pomocowe

Budowa zbiorników do 4 rolnicy 2004-2007 brak danych Starostwa A,B,C gnojownicy wg norm Razem inwestycje 600 RAZEM przedsi ęwzi ęcia nieinwestycyjne i inwestycyjne: Razem: 625,1 - na podstawie wytycznych, zało Ŝeń wg WPGO, KPGO.

Dziennik Urz ędowy - 7468 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

PRZYPISY: A: Zadania własne: przedsi ęwzi ęcia, które b ędą finansowane w cało ści lub cz ęś ciowo ze środków bud Ŝetowych i pozabud Ŝetowych, b ędących w dyspozycji powiatu. B: Zadania koordynowane: pozostałe przedsi ęwzi ęcia zwi ązane z ochron ą środowiska i racjonalnym u Ŝytkowaniem zasobów naturalnych, które b ędą finansowane ze środków przedsi ębiorstw oraz ze środków zewn ętrznych, b ędących w dyspozycji organów i instytucji szczebla centralnego, b ądź instytucji działaj ących na terenie powiatu , ale podległych bezpo średnio organom centralnym. C: Zadania finansowane ze środków przedsi ębiorstw.

9.3 ZASADY FINANSOWANIA PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU KĘTRZY ŃSKIEGO.

9.3.1 ZASADY FINANSOWANIA INWESTYCJI W GOSPODARCE ODPADAMI.

Zakres przewidywanych inwestycji obejmuj ących nie tylko obiekty infrastruktury, ale tak Ŝe maszyny i urz ądzenia stanowi ące środki trwałe (samochody specjalistyczne, maszyny i urz ądzenia, pojemniki) powinien by ć przedmiotem studium wykonalno ści poszczególnych inwestycji. Celem tej analizy jest okre ślenie realno ści wykonania zamierzonych przedsi ęwzi ęć zarówno pod k ątem ich sfinansowania, jak i konsekwencji finansowych wdro Ŝenia, a wi ęc poziomu niezb ędnych do pokrycia kosztów eksploatacji cen usług.

Koszty inwestycji mog ą by ć pokrywane z nast ępuj ących źródeł: 1) opłaty odbiorców usług - stanowi ą do ść pewne źródło środków finansowych pod warunkiem, Ŝe ich poziom pozwala na pokrycie cało ści kosztów eksploatacyjnych i inwestycyjnych w skali roku; 2) środki własne bud Ŝetów gmin - jest to najta ńszy, bo bezzwrotny, dotacyjny środek finansowy. Konieczne jest uwzgl ędnienie tego typu wydatków w bud Ŝetach gmin, co powoduje, Ŝe wydatki takie musz ą by ć odpowiednio wcze śniej planowane (najpó źniej jesieni ą na kolejny rok); 3) dotacje ze źródeł zewn ętrznych - dotacje ze źródeł krajowych, głównie z narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska; dotacje ze źródeł zagranicznych maj ą znaczenie marginalne; 4) po Ŝyczki z funduszy celowych i kredyty preferencyjne - s ą podstawowym źródłem środków na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w warunkach polskich. Po Ŝyczek udziela Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz na zbli Ŝonych zasadach fundusze wojewódzkie. Przedsi ęwzi ęcia finansowane przez NFO ŚiGW musz ą spełnia ć nast ępuj ące kryteria: - o zgodno ść z polityk ą ekologiczn ą pa ństwa, - o efektywno ści ekologicznej, - o efektywno ści ekonomicznej, - o uwarunkowa ń technicznych i jako ściowych, - o zasi ęgu oddziaływania, - o wymogów formalnych. Samorz ądy terytorialne mog ą uzyskiwa ć po Ŝyczki na pokrycie 70% kosztów zadania. Znaczna cz ęść po Ŝyczki mo Ŝe zosta ć umorzona po zrealizowaniu inwestycji w planowanych terminie. Najni Ŝsze mo Ŝliwe do uzyskania oprocentowanie wynosi 0,2 kredytu refinansowego. Preferencyjne kredyty, bez mo Ŝliwo ści umorze ń, oferuje Bank Ochrony Środowiska. Dla gmin kredyty przyznawane s ą na poziomie 0,2 stopy kredytu refinansowego. Okres spłaty do 4 lat. W obu instytucjach finansowych odsetki s ą płatne od momentu uruchomienia kredytu. Po Ŝyczki i preferencyjne kredyty s ą zazwyczaj udzielane na krótkie okresy - do kilku lat. Powoduje to znaczne skumulowanie kosztów finansowych obsługi zadłu Ŝenia, skutkuj ące znaczn ą podwy Ŝką cen usług (je Ŝeli koszty finansowe s ą ich elementem) lub du Ŝymi wydatkami z bud Ŝetu gmin. 5) komercyjne kredyty bankowe - ze wzgl ędu na du Ŝe koszty finansowe zwi ązane z oprocentowaniem, kredyty komercyjne nie powinny by ć brane pod uwag ę jako podstawowe źródła finansowania inwestycji, lecz jako uzupełnienie środków z po Ŝyczek preferencyjnych. Samorz ądy s ą obecnie postrzegane przez banki jako interesuj ący i wiarygodni klienci, st ąd dost ęp do kredytów jest coraz łatwiejszy; 6) emisja obligacji komunalnych - emisja papierów warto ściowych jest jeszcze jednym sposobem zadłu Ŝania w celu pozyskania kapitału. Obligacje mog ą by ć emitowane w przypadku, je Ŝeli daj ą szans ę pozyskania środków taniej ni Ŝ kredyty bankowe, a po Ŝyczki preferencyjne nie s ą mo Ŝliwe do pozyskania; 7) udział kapitałowy lub akcyjny - polega na obj ęciu udziałów finansowych w przedsi ęwzi ęciu inwestycyjnym przez podmioty prywatne lub publicznych inwestorów instytucjonalnych (fundusze inwestycyjne).

9.3.2 ZASADY FINANSOWANIA KOSZTÓW EKSPLOATACYJNYCH PLANOWANEGO SYSTEMU.

Podstawowym źródłem przychodów przedsi ębiorstw gospodarki odpadami s ą opłaty za wywóz odpadów i opłaty za ich przyj ęcie do składowania b ądź unieszkodliwienia. Uzupełniaj ącymi źródłami przychodów s ą wpływy z tytułu sprzeda Ŝy materiałów: - materiałów z selektywnej zbiórki, - kompostu, - energii ze spalania odpadów, - biogazu ze składowiska.

Coraz cz ęś ciej za przychody uwa Ŝa si ę równie Ŝ unikni ęte koszty transportu, składowania lub przerobu odpadów w efekcie działa ń zwi ązanych z minimalizacj ą i unikaniem powstawania odpadów (akcje edukacyjne). Prawidłowo przyj ęta i stosowana cena usuwania i składowania odpadów powinna uwzgl ędnia ć: Dziennik Urz ędowy - 7469 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

- pokrycie cało ści kosztów zwi ązanych z bie Ŝą cą, technologiczn ą i organizacyjn ą eksploatacj ą elementów gospodarki odpadami, - pokrycie kosztów finansowych inwestycji jako zwrot zobowi ąza ń zaci ągni ętych przy realizacji inwestycji (spłata odsetek, rat kapitałowych, wykup obligacji), - rozs ądny zysk przedsi ębiorstw realizuj ących usługi.

Ponadto, zgodnie z ustaw ą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.2001.62.628 z pó źn. zm.), cena przyj ęcia odpadów na składowisko powinna uwzgl ędnia ć w szczególno ści koszty budowy, eksploatacji, zamkni ęcia, rekultywacji, monitorowania i nadzorowania składowiska odpadów (art. 61). Nale Ŝy równie Ŝ uwzgl ędni ć opłat ę za gospodarcze korzystanie ze środowiska - umieszczenie odpadów na składowisku. Koszty segregacji (odzysku) materiałów ze strumienia odpadów komunalnych mog ą by ć: - dofinansowane z bud Ŝetów gminnych, - dodatkowym elementem cenotwórczym opłaty za przyjęcie odpadów na składowisko lub ich odzysk /unieszkodliwienie - koszty w tym przypadku s ą ponoszone bezpo średnio przez wytwórców odpadów (mieszka ńców i jednostki.

9.3.3 INNE MO śLIWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI.

Wśród mo Ŝliwych do zastosowania innych źródeł finansowania działa ń mo Ŝna zasygnalizowa ć: - opłaty produktowe - opłaty nakładane na produkty obci ąŜ aj ące środowisko np. opakowania, baterie, świetlówki. Wpływy z tego tytułu b ędą przeznaczane na wspomaganie i dofinansowanie systemu recyklingu, - opłaty depozytowe - obci ąŜ enia nakładane na produkty (obecnie akumulatory), podlegaj ące zwrotowi w momencie przekazania tego produktu do recyklingu lub unieszkodliwienia (Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowi ązkach przedsi ębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej. (Dz. U. Nr 63, poz. 639 z pó źn. zm.).

Zgodnie z art. 29 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, wpływy z tytułu opłaty produktowej od sprzeda Ŝy produktów w opakowaniach wymienionych w Zał ączniku nr 1 do ustawy s ą gromadzone na odr ębnym rachunku bankowym Narodowego Funduszu. W terminie do dnia 30 kwietnia roku kalendarzowego nast ępuj ącego po roku, którego opłata dotyczy, Narodowy Fundusz przekazuje 70% zgromadzonych środków wojewódzkim funduszom. Z kolei Wojewódzkie fundusze, w terminie do dnia 31 maja, przekazuj ą gminom (zwi ązkom gmin) powy Ŝsze środki. Środki pochodz ące z opłat produktowych za opakowania, powi ększone o przychody z oprocentowania, przekazywane są wojewódzkim funduszom, a nast ępnie gminom (zwi ązkom gmin), proporcjonalnie do ilo ści odpadów opakowaniowych przekazanych do odzysku i recyklingu, wykazanych w sprawozdaniach, składanych przez gminy. Pozostałe środki zgromadzone na rachunku bankowym Narodowy Fundusz przeznacza na finansowanie działa ń w zakresie: 1) odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, 2) edukacji ekologicznej dotycz ącej selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych.

9.3.4 CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA.

9.3.4.1 Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Fundusze ekologiczne s ą najbardziej znanym i wykorzystywanym źródłem dotacji i preferencyjnych kredytów dla podmiotów podejmuj ących inwestycje ekologiczne. Wpływa to na: ilo ść środków finansowych jak ą dysponuj ą fundusze, warunki udost ępniania środków finansowych po Ŝyczkobiorc ą oraz procedury dochodzenia do uzyskania finansowego wsparcia funduszu.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej www.nfosigw.gov.pl

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFO ŚiGW) jest najwi ększ ą w Polsce instytucj ą finansuj ącą przedsi ęwzi ęcia z dziedziny ochrony środowiska. Zakres działania Funduszu obejmuje finansowe wspieranie przedsi ęwzi ęć proekologicznych o zasi ęgu ogólnokrajowym oraz ponadregionalnym. Podstawowymi formami finansowania zada ń proekologicznych przez NFO ŚiGW s ą preferencyjne po Ŝyczki i dotacje, ale uzupełniaj ą je inne formy finansowania, np. dopłaty do preferencyjnych kredytów bankowych, uruchamianie ze swych środków linii kredytowych w bankach czy zaanga Ŝowanie kapitałowe w spółkach prawa handlowego. NFO ŚiGW administruje równie Ŝ środkami zagranicznymi przeznaczonymi na ochron ę środowiska w Polsce, pochodz ącymi z pomocy zagranicznej. Dotacje udzielane s ą przede wszystkim na: edukacj ę ekologiczn ą, przedsi ęwzi ęcia pilotowe dotycz ące wdro Ŝenia post ępu technicznego i nowych technologii o du Ŝym stopniu ryzyka lub maj ących eksperymentalny charakter, monitoring, ochron ę przyrody, ochron ę i hodowl ę lasów na obszarach szczególnej ochrony środowiska oraz wchodz ących w skład le śnych kompleksów promocyjnych, ochron ę przed powodzi ą, ekspertyzy, badania naukowe, programy wdra Ŝania nowych technologii, prace projektowe i studialne, zapobieganie lub likwidacj ę nadzwyczajnych zagro Ŝeń, unieszkodliwianie i zagospodarowanie wód zasolonych oraz profilaktyk ę zdrowotn ą dzieci z obszarów zagro Ŝonych. Środki, którymi dysponuje NFO ŚiGW, pochodz ą głównie z opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieni ęŜ nych. Przychodami Narodowego Funduszu s ą tak Ŝe wpływy z opłat produktowych oraz wpływy z opłat i kar pieni ęŜ nych ustalanych na podstawie przepisów ustawy - Prawo geologiczne i górnicze. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Do roku 1993 wojewódzkie fundusze, nie posiadaj ąc osobowo ści prawnej, udzielały wył ącznie dotacji na dofinansowywanie przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z ochron ą środowiska na obszarze własnych województw. W 1993 roku fundusze te otrzymały osobowo ść prawn ą, co umo Ŝliwiło im udzielanie, obok dotacji, tak Ŝe po Ŝyczek preferencyjnych.

Podstawowym źródłem ich przychodów s ą wpływy z tytułu: Dziennik Urz ędowy - 7470 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

- opłat za składowanie odpadów i kar zwi ązanych z niezgodnym z przepisami prawa ich składowaniem (28,8% tych wpływów), - opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian oraz za szczególne korzystanie z wód i urz ądze ń wodnych, a tak Ŝe z wpływów z kar za naruszanie warunków korzystania ze środowiska (50,4% tych wpływów).

Powiatowe i Gminne Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Narz ędziem ekonomicznym gospodarowania odpadami w gminie s ą gminny oraz powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (GFO ŚiGA i PFO ŚiGW). Słu Ŝą one do finansowania przedsi ęwzi ęć z zakresu szeroko rozumianej ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w tym tak Ŝe nowoczesnemu gospodarowaniu odpadami komunalnymi. Powiatowe Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Powiatowe fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (PFO ŚIGW) utworzone zostały na pocz ątku roku 1999 wraz z utworzeniem powiatowego szczebla administracji pa ństwowej. Fundusze te nie maj ą osobowo ści prawnej. Dochody PFO ŚiGW przekazywane s ą na rachunek starostwa, w bud Ŝecie powiatu maj ą charakter działu celowego. Obecnie środki powiatowych funduszy (zgodnie z PO Ś, art.407) przeznacza si ę na wspomagania działalno ści w zakresie okre ślonym jak dla gminnych funduszy, a tak Ŝe na realizacj ę przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z ochron ą powierzchni ziemi i inne zadania ustalone przez rad ę powiatu, słu Ŝą ce ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikaj ące z zasady zrównowa Ŝonego rozwoju, w tym na plany gospodarki odpadami.

Gminne Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Dysponentem GFO ŚiGW jest zarz ąd gminy. Dochody te mog ą by ć wykorzystane na m.in.: - Dotowanie i kredytowanie zada ń modernizacyjnych i inwestycyjnych słu Ŝą cych ochronie środowiska; - Realizacje przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z gospodarczym wykorzystaniem odpadów; - Wspieranie działa ń zapobiegaj ących powstawanie odpadów.

Wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast s ą zobowi ązani do corocznego przedstawiania radzie gminy (miasta) oraz zatwierdzania zestawienia przychodów i wydatków tego funduszu. Gminne fundusze nie s ą prawnie wydzielone ze struktury organizacyjnej gminy, a wi ęc podobnie jak PFOŚiGW nie maj ą osobowo ści prawnej i nie mog ą udziela ć po Ŝyczek. Celem działania GFO ŚIGW jest dofinansowywanie przedsi ęwzi ęć proekologicznych na terenie własnej gminy. Zasady przyznawania środków ustalane s ą indywidualnie w gminach. Istnieje du Ŝe prawdopodobie ństwo, Ŝe fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej przestan ą funkcjonowa ć w najbli Ŝszych latach.

9.3.4.2 Ekofundusz.

Zgodnie ze statutem, środki Ekofunduszu (www.ekofundusz.org.pl) mog ą by ć wykorzystane przede wszystkim w czterech sektorach uznanych za priorytetowe. S ą nimi: - zmniejszenie emisji gazów powoduj ących zmiany klimatu Ziemi (tzw. gazów cieplarnianych), - ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku siarki i tlenków azotu z terytorium Polski, - zmniejszenie zanieczyszczenia Morza Bałtyckiego, - zachowanie bioró Ŝnorodno ści polskiej przyrody.

Od roku 1998 jednym z priorytetów w działaniach Ekofunduszu stała si ę równie Ŝ gospodarka odpadami. Fundacja wspiera najbardziej efektywne i nowatorskie przedsi ęwzi ęcia zwi ązane z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów oraz z rekultywacj ą gleb ska Ŝonych. Ekofundusz udziela wsparcia finansowego jedynie w formie bezzwrotnej dotacji. Z reguły wynosi ona 10-30% kosztów projektu. W wyj ątkowych przypadkach, gdy inwestorem jest instytucja bud Ŝetowa lub organ samorz ądowy, dotacja ta mo Ŝe si ęga ć 50%, a w ochronie przyrody, gdy partnerem Ekofunduszu jest społeczna organizacja pozarz ądowa - nawet 80%. W momencie wej ścia Polski w struktury Unii Europejskiej, Ekofundusz zako ńczy swoj ą działalno ść .

9.3.4.3 Banki.

Coraz wi ęcej banków wykazuje zainteresowanie inwestycjami w zakresie ochrony środowiska. Dzi ęki współpracy z funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej rozszerzaj ą one swoj ą ofert ę kredytow ą o kredyty preferencyjne przeznaczone na przedsi ęwzi ęcia proekologiczne oraz nawi ązuj ą współprac ę z podmiotami anga Ŝuj ącymi swoje środki finansowe w ochronie środowiska (fundacje, mi ędzynarodowe instytucje finansowe). Kredyty preferencyjne pochodz ą ze środków finansowych gromadzonych przez banki, za ś fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej udzielaj ą dopłat do wysoko ści oprocentowania. W ten sposób ulega obni Ŝeniu koszt kredytu dla podejmuj ącego inwestycje proekologiczne. Banki uruchamiaj ą te Ŝ linie kredytowe w cało ści ze środków funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej i innych instytucji.

Szczególn ą rol ę na rynku kredytów na inwestycje proekologiczne odgrywa Bank Ochrony Środowiska ( www.bosbank.pl) . Oferuje on najwi ęcej środków finansowych w formie preferencyjnych kredytów i dysponuje zró Ŝnicowan ą ofert ą dla prywatnych i samorz ądowych inwestorów, a tak Ŝe osób fizycznych. Wa Ŝne miejsce na rynku kredytów ekologicznych zajmuj ą tak Ŝe mi ędzynarodowe instytucje finansowe, a w szczególno ści Bank Światowy (www.worldbank.org) i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju ( www.polisci.com) .

9.3.4.4 Fundusze inwestycyjne.

Fundusze inwestycyjne stanowi ą nowy i potencjalnie wa Ŝny segment rynku finansowego ochrony środowiska. Oprócz dodatkowego kapitału s ą one w stanie wnie ść wiedz ę menad Ŝersk ą, do świadczenie i kontakty do wspieranej finansowo Dziennik Urz ędowy - 7471 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719 spółki. Szerokie wej ście ekologicznych funduszy inwestycyjnych (green equity funds) na rynek finansowy ochrony środowiska, mo Ŝe okaza ć si ę przełomowe dla usprawnienia podejmowania decyzji inwestycyjnych oraz integracji ochrony środowiska z przedsi ęwzi ęciami o charakterze gospodarczym. Do świadczenie z ł ączeniem wymaga ń ochrony środowiska i rozwoju produkcji mo Ŝe by ć przydatne do niedopuszczenia do zwi ększenia obci ąŜ eń środowiska w warunkach wzrostu gospodarczego. Fundusze inwestycyjne s ą nastawione na wykorzystywanie mo Ŝliwo ści jakie daj ą współczesne procesy technologiczne i wiedza menad Ŝerska. Ich zainteresowanie nowymi spółkami jest szczególnie cenne dla proekologicznego rozwoju gospodarki.

9.3.4.5 Programy pomocowe Unii Europejskiej.

Podstawowymi celami wszystkich programów pomocowych, zarówno ze środków unijnych, jak i współpracy bilateralnej, są: - ogólna poprawa stanu środowiska naturalnego, - dostosowanie polskiego ustawodawstwa oraz standardów ekologicznych do wymaga ń unijnych, - wprowadzenie nowoczesnych technologii ekologicznych oraz schematów organizacyjnych stosownie do standardów europejskich, - transfer know-how.

CRAFT/6 Program Ramowy Unii Europejskiej w zakresie Rozwoju Technologicznego (www.parp.gov.pl )

Głównym celem tego programu jest wspieranie rozwoju innowacyjnych technologii, m.in. w gospodarce odpadami. W programie tym mo Ŝe wzi ąć udział ka Ŝda osoba prawna, przedsi ębiorstwa (małe, średnie, du Ŝe, firmy rzemie ślnicze), zwi ązki firm z danej bran Ŝy itp. Aby uzyska ć grant w ramach tego programu nale Ŝy przede wszystkim mie ć ide ę innowacyjnego rozwi ązania, nast ępnie zało Ŝyć konsorcjum mi ędzynarodowe, w skład którego wejd ą tez firmy z krajów UE i zło Ŝyć wniosek według wymogów Komisji Europejskiej. Instytucje, tworz ące konsorcjum, musz ą zapewni ć wykonanie wszystkich działa ń niezb ędnych do uzyskania zamierzonego celu, od bada ń, poprzez prezentacj ę wyników, transfer technologii, wdro Ŝenie, promocj ę w mediach. Dofinansowanie projektów wdro Ŝeniowych ze środków 6 PR. kształtuje si ę na poziomie ok. 35 %. Szczegółowe informacje na temat tego programu mo Ŝna uzyska ć w Krajowym Punkcie Kontaktowym, ul. Świ ętokrzyska 21, Warszawa. Programy bilateralne.

Do niedawna jeszcze istniało szereg programów dwustronnych, w ramach których mo Ŝliwe było uzyskanie wsparcia zarówno na projekty inwestycyjne, jak i doradcze. Zało Ŝeniem wszystkich tych programów była intensywna pomoc w rozwi ązywaniu najwa Ŝniejszych problemów w zwi ązku z akcesj ą do Unii Europejskiej. Krajami udzielaj ącymi tej pomocy były m.in. Niemcy, Szwecja, Szwajcaria, Francja i in. Po wyga śni ęciu strategii pomocy obejmuj ącej najcz ęś ciej okres do 2000 r. wi ększo ść tych krajów podj ęła decyzj ę o całkowitym zaniechaniu lub stopniowym zmniejszaniu rozmiaru i zakresu tego rodzaju współpracy z Polsk ą. Np. Szwecja nie przewidziała w ogóle nowych projektów i wspierania dodatkowych sektorów. Mo Ŝliwe jest uruchamianie tylko małych projektów komplementarnych z działaniami w tych obszarach, które ju Ŝ wcze śniej były finansowane przez stron ę szwedzk ą. Na zasadzie indywidualnych porozumie ń mi ędzy Landami i województwami lub powiatami polskimi działa współpraca niemiecko-polska, np. Województwo Śląskie - rz ąd Płn. Nadrenii-Westfalii i.in. Współpraca t najcz ęś ciej przyjmuje form ę tworzenia spółek Joint-Venture do wspólnego realizowania okre ślonych przedsi ęwzi ęć . Utworzenie spółki JV. z do świadczonym i dysponuj ącym dobrym zapleczem technicznym i finansowym partnerem zagranicznym mogłoby te Ŝ by ć opcj ą wzmocnienia pozycji i szans ą rozwoju działalno ści dla firm z województwa małopolskiego, np. zajmuj ących si ę zbiórk ą i unieszkodliwianiem odpadów. W dalszym ci ągu mo Ŝna ubiega ć si ę jeszcze o wsparcie ze strony Du ńskiej Agencji Ochrony Środowiska (DEPA), wspieraj ącej gminy polskie np. we wdra Ŝaniu selektywnej zbiórki materiałów (dostawy kontenerów itp.), nie mniej program pomocy dla Polski ko ńczy si ę tak Ŝe w grudniu 2003 . Informacji na temat programów ISPA i bilateralnych udziela m.in. NFO ŚiGW, ul. Konstruktorska 3a, Warszawa lub Urz ąd Komitetu Integracji Europejskiej, ul. Bagatela 14, Warszawa.

Fundusze strukturalne i Fundusz spójno ści

Unia Europejska (UE) przewiduje udzielenie Polsce pomocy na rozwój systemów infrastruktury ochrony środowiska poprzez instrumenty takie jak fundusze strukturalne i Fundusz Spójno ści (FS). Na lata 2004 - 2006 UE przewiduje transfer środków finansowych na poziomie 13,8 mld EURO, z czego ponad 4,2 mld na realizacj ę projektów z Funduszu Spójno ści. Planowane działania strukturalne b ędą uj ęte w Narodowym Planie Rozwoju (NPR). Przewidziane środki inwestycyjne w ramach NPR wynosz ą 23 mld. EURO (13,8 mld z funduszy strukturalnych UE, ok. 6,2 mld EURO krajowe środki publiczne i ok. 3 mld. z sektora prywatnego, je Ŝeli b ędzie beneficjentem funduszy europejskich). Jednym z priorytetów NPR na lata 2004 - 2006 jest: ochrona środowiska i racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska. Priorytet ten b ędzie realizowany przez: o cz ęść środowiskow ą Funduszu Spójno ści - 2,6 - 3,1 mld EURO (2,1 mld EURO wkład UE), o inne programy operacyjne (szczególnie Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego - ZPORR). Cel strategii dla Funduszu Spójno ści to wsparcie podmiotów publicznych w realizacji działa ń na rzecz poprawy stanu środowiska b ędące realizacj ą zobowi ąza ń Polski wynikaj ących z wdra Ŝania prawa ochrony środowiska Unii Europejskiej, poprzez dofinansowanie: - realizacji indywidualnych projektów, - programów grupowych z zakresu ochrony środowiska, - programów ochrony środowiska rz ądowych i samorz ądowych.

Jednym z kryteriów uzyskania środków finansowych z Funduszu Spójno ści jest wielko ść projektu, a mianowicie ł ączna warto ść projektu powinna przekracza ć 10 mln EURO. Projekty o takiej warto ści s ą w stanie zorganizowa ć głównie średnie lub du Ŝe miasta b ądź np. zwi ązki miast czy gmin. Priorytetem 3 FS jest racjonalna gospodarka odpadami komunalnymi. Dziennik Urz ędowy - 7472 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Przewidziana kwota środków finansowych na ten priorytet z UE wynosi 390,2 mln EURO (przy zało Ŝeniu 19 % udziału środków krajowych). Fundusze te ukierunkowane b ędą na finansowanie konkretnych inwestycji, których wyniki s ą zgodne z zapisami Dyrektywy Rady 91/156/EEC.

10. WNIOSKI Z ODZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO.

10.1 RODZAJ ZADA Ń I ROZWI ĄZA Ń TECHNOLOGICZNYCH ZAWARTYCH W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI SŁU śĄ CYCH ZMNIEJSZENIU NEGATYWNEJ PRESJI NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE.

Wskazane w Planie zadania i rozwi ązania wpływa ć b ędą na zmniejszenie oddziaływania na środowisko obiektów gospodarki odpadami w wyniku: 1. Maksymalizacji odzysku (w tym zwłaszcza recyklingu) frakcji odpadów u Ŝytkowych (opakowaniowych, innych ni Ŝ opakowaniowe, gruzu budowlanego, wielkogabarytowych) oraz recyklingu organicznego odpadów ulegaj ących biodegradacji (odpadów kuchennych i ogrodowych) poprzez kompostowanie indywidualne oraz w kompostowniach o odpowiednim standardzie technicznym i zabezpieczenia środowiska. 2. Znacznego ograniczenia masy odpadów składowanych. 3.Wyeliminowania składowania odpadów nie przetworzonych oraz składowania wył ącznie frakcji odpadów wcze śniej sortowanych o zmniejszonej zawarto ści składników biologicznie rozkładalnych (a przez to zmniejszonej emisji gazów cieplarnianych i uci ąŜ liwo ści dla środowiska). 4. Modernizacji oraz budowy nowych składowisk zgodnie ze standardami prawa krajowego, co pozwoli na wyeliminowanie zagro Ŝeń zanieczyszczenia środowiska oraz ograniczy uci ąŜ liwo ść składowisk dla otoczenia.

Nowe obiekty gospodarki odpadami przewidywane jako długoterminowe obiekty o charakterze ponadlokalnym i regionalnym s ą zlokalizowane poza obszarami chronionymi, za które uznane s ą tu w szczególno ści: • tereny otulin parków narodowych i rezerwatów przyrody, • strefy zasilania głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP), • uj ęcia wód podziemnych i powierzchniowych.

Istniej ące składowiska zlokalizowane niezgodnie z przepisami zostan ą zamkni ęte i zrekultywowane zgodnie z zasadami wynikaj ącymi z przepisów ustawy o odpadach. Wyeliminowane zostanie w ten sposób ich dalsze niekorzystne oddziaływanie na środowisko. Zadania zwi ązane z likwidacj ą „dzikich” wysypisk, wył ączaniem z eksploatacji i rekultywacj ą składowisk nie odpowiadaj ących wymogom ochrony środowiska wi ąŜ e si ę wył ącznie z pozytywnym oddziaływaniem na środowisko, w tym na obszary chronione Zasady przyj ęte w projekcie planu gospodarki odpadami słu Ŝą poprawie stanu środowiska, a tym samym tak Ŝe zachowaniu krajobrazu kulturowego poprzez działania omówione powy Ŝej.

10.2 PROGNOZA I ANALIZA ZNACZ ĄCEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO WYNIKAJ ĄCA Z REALIZACJI ZADA Ń NINIEJSZEGO PLANU.

- Przewidywane, znacz ące oddziaływanie na środowisko zada ń i przedsi ęwzi ąć zawartych w projekcie planu gospodarki odpadami w przypadku gdy ich realizacja mogłaby si ę wi ąza ć z potencjalnym znacz ącym oddziaływaniem na środowiska podlega ć b ędą post ępowaniu w sprawie oceny ich oddziaływania na środowisko. Rodzaje tego typu przedsi ęwzi ęć okre ślone zostały w Rozporz ądzenie Rady Ministrów z dnia 24 wrze śnia 2002 r. w sprawie okre ślenia rodzajów przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko oraz szczegółowych kryteriów zwi ązanych z kwalifikowaniem przedsi ęwzi ęć do sporz ądzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 179, poz. 1490).

Dla instalacji, które mog ą powodowa ć znacz ące oddziaływania na środowisko w ustawie Prawo ochrony środowiska wprowadzono obowi ązek uzyskania pozwolenia zintegrowanego, uwzgl ędniaj ącego w jednym dokumencie warunki prowadzenia działalno ści zwi ązane z ochron ą środowiska. Lista instalacji, dla których uzyskanie pozwolenia zintegrowanego jest konieczne została określona w Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mog ących powodowa ć znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako cało ści (Dz. U. Nr 122, poz. 1055). Wymóg uzyskania pozwole ń zintegrowanych dla instalacji gospodarki odpadami jest dodatkowym instrumentem eliminacji małych, gminnych składowisk odpadów, które nie b ędą mogły sobie pozwoli ć na wymagane zabezpieczenia i system monitoringu.

10.2.1 WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO.

Najistotniejsze wnioski mo Ŝna okre śli ć jako:

1) Wprowadzenie i sukcesywne rozszerzanie do zało Ŝonych poziomów obsługi systemu zorganizowanego wywozu odpadów na terenie analizowanego Powiatu przyczyni si ę do zmniejszenia ilo ści odpadów kierowanych w sposób niekontrolowany do środowiska oraz na niezalegalizowane „dzikie” wysypiska odpadów, co przyczyni si ę do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska zwłaszcza gruntowo-wodnego oraz poprawy i przywrócenia walorów lokalnego środowiska.

2) Wdro Ŝenie systemu selektywnej zbiórki odpadów oraz spełnianie wymogów odno śnie dopuszczonych limitów przyczyni si ę do stopniowego obni Ŝania si ę udziału odpadów o cechach surowców wtórnych (zwłaszcza odpadów opakowaniowych,) w strumieniu odpadów kierowanych na składowiska. Dzi ęki temu zarówno nast ąpi oszcz ędno ść Dziennik Urz ędowy - 7473 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

pojemno ści i powierzchni składowisk, co wpłynie bezpo średnio na zmniejszenie zapotrzebowania na zajmowanie nowych powierzchni pod deponowanie odpadów.

3) Wdro Ŝenie systemu selektywnej zbiórki i limitów odzysku odpadów o charakterze niebezpiecznym z odpadów komunalnych przyczyni si ę niew ątpliwie do zmniejszenia niekorzystnej presji substancji niebezpiecznych na środowisko, szczególnie na wypiskach nie spełniaj ących wymaganych normatywów.

4) Sukcesywna likwidacja i rekultywacja „dzikich” i wiejskich wysypisk oraz zapobieganie powstawaniu tego typu obiektów, odci ąŜ y środowisko i stopniowo b ędzie zmierza ć do przywrócenia walorów miejsc uprzednio zdegradowanych wskutek składowania odpadów.

5) Składowanie odpadów na analizowanym obszarze zostanie „scentralizowane”; dokonywane b ędzie na obiekcie spełniaj ącym obowi ązuj ące i przewidywane wymogi ochrony środowiska. Deponowanie odpadów b ędzie sukcesywnie ograniczane do strumienia odpadów balastowych, a docelowo odpadów przetworzonych z innych procesów unieszkodliwiania. Zmniejszany b ędzie sukcesywnie w strumieniu odpadów kierowanych do składowania udział odpadów o cechach surowców wtórnych (selektywna zbiórka) oraz odpadów ulegaj ących biodegradacji (kompostowanie). Wyeliminowane zostanie docelowo zjawisko rozproszenia po całym analizowanym obszarze zalegalizowanych i nielegalnych obiektów składowania odpadów. Wszystkie opisane powy Ŝej zmiany b ędą słu Ŝyły poprawie jako ści środowiska na obszarze analizowanego terenu.

REASUMUJ ĄC:

W wyniku realizacji zada ń i działa ń zwi ązanych z wdra Ŝaniem niniejszego projektu planu gospodarki odpadami na terenie analizowanego obszaru NAST ĘPOWA Ć B ĘDZIE POPRAWA JAKO ŚCI ŚRODOWISKA I STOPNIOWE PRZYWRACANIE WALORÓW MIEJSC ZDEGRADOWANYCH (na skutek rekultywacji wysypisk odpadów i zapobiegania ich powstawaniu oraz uporz ądkowania gospodarki odpadami).

11. SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRA śANIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI.

11.1 SYSTEM MONITORINGU PLANU.

Przebieg realizacji Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami musi by ć systematycznie kontrolowany (monitorowany). Monitoring ten ma istotne znaczenie informacyjne. Jego głównym celem jest usprawnienie procesów zarz ądzania Planem. Zarz ądzanie to dotyczy zarówno działa ń bie Ŝą cych, jak i okresowo dokonywanych ocen i aktualizacji celów i priorytetów.

System monitoringu realizacji Planu składa si ę z trzech elementów: 1) monitoring środowiska, 2) monitoring Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami i gospodarki odpadami, 3) monitoring społeczny (odczucia i skutki).

11.1.1 MONITORING ŚRODOWISKA.

Monitoring ten na terenie województwa realizowany jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska przy współudziale jednostek organizacyjnych i naukowo – badawczych, takich jak, m.in. RZGW, RDLP. Monitoring ten realizowany jest pod nadzorem GIO Ś. • Mierniki efektów ekologicznych to wielko ści uzyskane podczas pomiarów lub szacunków. • Wyniki monitoringu porównywane s ą z normatywami jako ści środowiska. Normatywy te s ą ju Ŝ podstaw ą odniesienia oceny, ale przede wszystkim okre ślaj ą cele ekologiczne (jako ść środowiska nie mo Ŝe by ć gorsza od warto ści normatywnej). W takim uj ęciu monitoring środowiska jest tak Ŝe narz ędziem monitoringu efektów realizacji. • Kryteria normatywne stanu środowiska oraz systemy ocen i pomiarów ulegaj ą obecnie ewolucji w zwi ązku z unifikowaniem systemu krajowego z systemem monitoringu Unii Europejskiej. • Planowane zmiany systemu monitoringu środowiska b ędą wymagały istotnego wzmocnienia osobowego oraz technicznego. • Planowane zmiany systemu wska źników i normatywów b ędą wymagały aktualizacji oceny stanu środowiska w województwie (w świetle nowych warto ści normatywnych oraz zwi ększenia ilo ści punktów pomiarowych) i rozszerzenia zasi ęgu merytorycznego pomiarów.

11.1.2 MONITORING PLANU GOSPODARKI ODPADAMI.

Realizacja tej cz ęś ci zada ń składa si ę z oceny: • osi ągni ęcia celów ekologicznych, • stopnia realizacji zada ń, • oceny podstaw poszczególnych realizatorów.

Wyniki oceny s ą podstaw ą zarz ądzania Planem Gospodarki Odpadami w aspekcie weryfikacji (aktualizacji) celów, modyfikacji mechanizmów niezb ędnych do realizacji poszczególnych zada ń oraz do egzekwowania zakresu realizacji od wykonawców (od urz ędów, instytucji i podmiotów gospodarczych).

Dziennik Urz ędowy - 7474 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

11.1.2.1 Monitoring osi ągania celów ekologicznych.

Wykorzystuje si ę tu wyniki monitoringu środowiska, a tak Ŝe oceny poznawcze skali osi ągni ęć z osi ągni ęciami planowanymi. W zwi ązku z tym głównymi miernikami realizacji celów Planu s ą: • odsetek (%) redukcji zagro Ŝeń lub skali korzystania ze środowiska (np. emisji zanieczyszcze ń lub % redukcji zu Ŝycia zasobów naturalnych), a tak Ŝe % wzrostu korzy ści (np. wzrostu odzysku, wzrostu zasobów, wzrostu stopnia oczyszczenia, wzrost powierzchni zrekultywowanych). Warto ści te porównywane s ą z planowanymi odsetkami redukcji zagro Ŝeń lub wzrostu korzy ści, • wska źniki jednostkowe (np. ilo ść odpadów wytwarzanych przez 1 mieszka ńca, ilo ść składowisk ogółem i posiadaj ących stosowne zezwolenia i zabezpieczenia), • liczba jednostek organizacyjnych przeprowadzaj ących działania lub liczba działa ń (np. liczba jednostek, które wykonały obowi ązuj ące plany, programy lub przegl ądy.

11.1.2.2 Monitoring realizacji celów i zada ń.

Monitoring realizacji celów i zada ń prowadzony jest przez Zarz ąd Powiatu. Dotyczy oceny realizacji corocznego planu działa ń w aspekcie: • ilo ści i jako ści zakresu i kosztów zada ń zrealizowanych, • przyczyn cz ąstkowego wykonania zada ń zaplanowanych lub przyczyn, • zaniechania realizacji zadania, • ustalenia narz ędzi optymalizuj ących realizacj ę zada ń na rok nast ępny, • okre ślenia zakresu merytorycznego zada ń na rok nast ępny wraz z ocen ą ich przygotowania organizacyjnego i finansowego.

Poni Ŝej w tabeli 55 zaproponowano istotne wska źniki, przyjmuj ąc Ŝe lista ta nie jest wyczerpuj ąca i b ędzie sukcesywnie modyfikowana.

Okre ślenie powy Ŝszych wska źników wymaga posiadania odpowiednich informacji pochodz ących z monitoringu środowiska. Informacje te powinny by ć opracowane przez odpowiednie słu Ŝby. W oparciu o analiz ę wska źników grupy b ędzie mo Ŝliwa ocena efektywno ści realizacji Planu gospodarki odpadam a w oparciu o t ą ocen ę – aktualizowa ć plan. Stopie ń realizacji zada ń jest w pewnej cz ęś ci równie Ŝ ocen ą (samoocen ą) władz samorz ądowych w zakresie zarz ądzania Planem Gospodarki Odpadami. Dziennik Urz ędowy - 7475 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

11.1.2.3 Monitoring postaw realizatorów.

Efekty realizacji Planu w ogromnej, je śli nie najwi ększej, mierze zale Ŝą od stopnia zaanga Ŝowania i dotycz ą jego wykonawców, czyli władz Powiatu oraz kierownictwa podmiotów gospodarczych. Ocen ę postaw realizatorów wykonuje Zarz ąd Powiatu równolegle z coroczn ą realizacj ą planu działa ń.

11.1.3 MONITORING, KONTROLA, EGZEKWOWANIE - GOSPODARKI ODPADAMI.

Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz. U z .2001 r. Nr 152, poz. 1740) w sprawie niezb ędnego zakresu informacji obj ętych obowi ązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotycz ącej wytwarzania i gospodarowania odpadami Marszałek Województwa jest odpowiedzialny za tworzenie bazy. W zał ącznikach nr 1 i 2 rozporz ądzenie powy Ŝsze wprowadza układy informacji obj ętych obowi ązkiem zbierania i przetwarzania przez Ministra Środowiska i Marszałków Wojewódzkich w celu prowadzenia baz. W dziale Nr 6 zał ączników 1 i 2 okre ślone zostały układy informacji dotycz ące planów gospodarki odpadami. Informacje te b ędą przekazywane ze szczebla wojewódzkiego do szczebla centralnego i pozwol ą na dokonywanie raz na 2 lata oceny wdra Ŝania uchwalonych planów gospodarki odpadami. Wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami spraw ą pierwszorz ędnej wagi jest opracowanie i wdro Ŝenie wojewódzkich baz, które zawiera ć b ędą kompleksow ą informacj ę o odpadach ł ącznie z informacj ą o przedsi ębiorstwach i instalacjach odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Układ informacji w wojewódzkiej bazie danych zawiera zał ącznik nr 2 do Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie niezb ędnego zakresu informacji obj ętych obowi ązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotycz ącej wytwarzania i gospodarowania odpadami (Dz. U. z 2001 r. Nr 152, poz. 1740).

Przetwarzanie danych nast ępuje poprzez wybór jednego lub kilku wg. nast ępuj ących kryteriów: 1) kod i rodzaj odpadów, 2) posiadacz odpadów, 3) rodzaj instalacji, 4) projektowana moc przerobowa instalacji, 5) spełnianie przez instalacje poszczególnych wymogów ustawowych, 6) rodzaj decyzji i wpisu do rejestrów, 7) powiat, gmina, 8) przedział czasowy, a w szczególno ści rok, data, termin obowi ązywania decyzji.

W I Etapie realizacji monitoringu gospodarki odpadami prowadzone b ędą nast ępuj ące działania:

TABELA 56 - Etapy monitoringu gospodarki odpadami.

Zadanie Termin Tworzenie i wdra Ŝanie wojewódzkiej bazy danych dotycz ącej wytwarzania i gospodarowania odpadami Wg KPGO - 2003 r. Raporty kierowane do Ministra Środowiska Czerwiec 2003 Raport wojewódzki o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami w roku 2003 Czerwiec 2004 Raport wojewódzki o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami w roku 2004 Czerwiec 2005 Konsultacje i opiniowanie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami przed uchwaleniem przez Rad ę III kwartał 2006 Ministrów Źródło: KPGO.

W zwi ązku z powy Ŝszym nale Ŝy stworzy ć bazy danych, w których b ędzie mo Ŝna zbiera ć dane, niezb ędne do opracowania raportu dla województwa. Sprawozdanie z realizacji Planu powinno obejmowa ć: - sprawozdanie z wykonanych zada ń organizacyjnych i techniczno- technologicznych, - zgodno ść wykonanych zada ń z harmonogramem prac, - sprawozdanie z realizacji harmonogramu finansowania zało Ŝonych przedsi ęwzi ęć .

II Etap w okresie 2007-2011 - nast ąpi aktualizacja planu wojewódzkiego oraz powiatowych i gminnych. Na bie Ŝą co b ędzie prowadzona sprawozdawczo ść gminnej bazy danych o odpadach, w oparciu o któr ą prowadzona b ędzie powiatowa i wojewódzka baza danych, a dalej centralna baza danych, dotycz ąca wytwarzania i gospodarowania odpadami. Niezale Ŝnie od przedstawionych wy Ŝej działa ń - równolegle przebiega ć powinno tworzenie systemu monitoringu zgodnie z ustaw ą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Krajowy system monitoringu opakowa ń i odpadów opakowaniowych, wprowadzony nowym ustawodawstwem obowi ązuj ącym od 2002 r., powinien zapewni ć od roku 2003 dost ęp:

- Ministrowi Środowiska do danych, które umo Ŝliwi ą sporz ądzenie krajowego raportu w uj ęciu formularzy Decyzji 97/138/WE oraz prowadzenie kontroli realizacji zadań i wprowadzanie działa ń koryguj ących w przypadku (np. instrumentów finansowych lub organizacyjno-prawnych), - Marszałkom województw do danych, które umo Ŝliwi ą sporz ądzenie wojewódzkich planów gospodarki odpadami opakowaniowymi oraz raportu wojewódzkiego i sprawozdania rocznego, - społecze ństwu i zainteresowanym jednostkom do informacji o krajowych poziomach odzysku, recyklingu itp.

Obowi ązki sprawozdawcze dotycz ą producentów, importerów i eksporterów opakowa ń oraz wyrobów, a tak Ŝe organów administracji publicznej i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Zasobów Wodnych.

Dziennik Urz ędowy - 7476 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

11.1.4 MONITORING SPOŁECZNY.

Podstaw ą wła ściwego systemu oceny realizacji Planu jest dobry system sprawozdawczo ści, oparty na wska źnikach (miernikach - odczucia i skutki) stanu środowiska i zmiany presji na środowisko, a tak Ŝe na wska źnikach świadomo ści społecznej. Poni Ŝej w ( TABELA 57 ) zaproponowano istotne wska źniki, przyjmuj ąc Ŝe lista ta nie jest wyczerpuj ąca i b ędzie sukcesywnie modyfikowana.

TABELA 57 - Wska źniki monitorowania społecznego planu.

- WSKA ŹNIK STAN WYJ ŚCIOWY 1 Udział społecze ństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki odpadami wg oceny jako ściowej % 2 Ilo ść i jako ść interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszka ńców (np. dzikie wysypiska) liczba / opis 3 Liczba, jako ść i skuteczno ść kampanii edukacyjno-informacyjnych, liczba / opis Źródło: KPGO

Okre ślenie powy Ŝszych wska źników wymaga posiadania odpowiednich informacji pochodz ących z bada ń społecznych np. raz na 4 lata, które powinny by ć prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki. Mierniki społecznych efektów programu s ą wielko ściami wolnozmiennymi, wynikaj ącymi z bada ń opinii społecznej i specjalistycznych opracowa ń słu Ŝą cych jako ściowej ocenie udziału społecze ństwa w działaniach na rzecz poprawy stanu środowiska. W oparciu o analiz ę wska źników b ędzie mo Ŝliwa ocena efektywno ści realizacji Planu gospodarki odpadami a w oparciu o t ą ocen ę - aktualizowa ć plan.

11.2 WDRA śANIE PLANU GOSPODARKI ODPADAMI.

11.2.1 PROCEDURA WDRA śANIA.

Wdra Ŝanie Planu b ędzie prowadzone przez nast ępuj ące podmioty: • Zarz ąd Województwa, /zadania na szczeblu ponadgminnym/, • Starostwo Powiatowe, /zadania na szczeblu ponadgminnym/, • Gminy, Zwi ązki Gmin, /zadania na szczeblu gminnym/, • Mi ędzygminne Przedsi ębiorstwa Gospodarki Odpadami, • Przedsi ębiorstwa komercyjne.

Wdra Ŝanie b ędzie si ę odbywało przy udziale nast ępuj ących instytucji: • Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, • Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, • Organizacje pozarz ądowe.

Narz ędziem ekonomicznym gospodarowania odpadami w gminie s ą Gminny oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (GFO ŚiGA i WFO ŚiGW). Słu Ŝą one do finansowania przedsi ęwzi ęć z zakresu szeroko rozumianej ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w tym tak Ŝe nowoczesnemu gospodarowaniu odpadami komunalnymi. Zanim poszczególne elementy systemu zbiórki zostan ą wdro Ŝone, rozpisane b ędą przetargi na zakup sprz ętu oraz usługi odbioru i wywozu odpadów. Przeprowadzona zostanie równie Ŝ kampania informacyjna. Niezb ędne jest równie Ŝ sporz ądzenie bud Ŝetów przyszłych inwestycji i systemu zbiórki, uwzględniaj ąc wyniki przetargów i inne koszty.

11.2.2 OCENA I PROCEDURY OCENIANIA.

Zgodnie z ustaw ą o odpadach projekty planów podlegaj ą zaopiniowaniu: 1) projekt planu krajowego - przez zarz ądy województw; 2) projekt planu wojewódzkiego - przez ministra wła ściwego do spraw środowiska oraz organy wykonawcze powiatów i gmin z terenu województwa; 3) projekt planu powiatowego - przez zarz ąd województwa oraz przez organy wykonawcze gmin z terenu powiatu; 4) projekt planu gminnego - przez zarz ąd województwa oraz zarz ąd powiatu. Mechanizm ten powoduje, Ŝe ka Ŝdy plan b ędzie mie ć charakter ponadlokalny. Plan Gospodarki Odpadami wymaga ć b ędzie aktualizacji w cyklu czteroletnim. Aktualizacja PGO powinna obejmowa ć ocen ę istniej ących systemów zbiórki odpadów i ilo ści produkowanych odpadów, wzgl ędem zało Ŝonych celów i wymogów prawnych. Wyniki oceny stanowi ć b ędą podstaw ę do opracowania nowych celów i podj ęcia działa ń z nich wynikaj ących.

11.2.3 SPRAWOZDAWCZO ŚĆ .

Sprawozdawczo ść z realizacji Planu powinna obejmowa ć: - wykonanie zada ń organizacyjnych i techniczno- technologicznych, - zgodno ść wykonanych zada ń z harmonogramem prac, - realizacj ę harmonogramu finansowania zało Ŝonych przedsi ęwzi ęć . Aktualizacja planu gospodarki odpadami powinna by ć dokonana nie pó źniej ni Ŝ po czterech latach, ze szczególnym uwzgl ędnieniem nast ępuj ących elementów: • Czy systemy zbiórki odpadów s ą skuteczne i wła ściwie wdra Ŝane, np. czy sortowanie odpadów przebiega prawidłowo i jak zmienia si ę produkcja odpadów ? • Czy istniej ą odpady sprawiaj ące trudno ści, które powinny podlega ć osobnemu systemowi zbiórki ? • Czy taryfikator jest przejrzysty i odpowiedni do kosztów i czy realizuje zasad ę “producent odpadów płaci”? Dziennik Urz ędowy - 7477 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

• Czy cele Strategii Gospodarki Odpadami s ą osi ągane ? Ustawa o Odpadach wymaga, aby co dwa lata sporz ądzany był raport o post ępach we wdra Ŝaniu Planu przez Zarz ąd Powiatu i przedkładany Radzie Powiatu. Raport powinien skupia ć si ę na analizie dochodzenia do celów, ze szczególnym uwzgl ędnieniem elementów planu krótkoterminowego. Raport powinien omawia ć aktualne i/lub prognozowane zmiany w zało Ŝeniach i pozycjach bud Ŝetowych, a tak Ŝe mo Ŝliwo ści podj ęcia nowych inicjatyw na rzecz poprawy planu.

11.2.4 HARMONOGRAM WDRA śANIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI.

W tabeli 58 przedstawiono harmonogram wdra Ŝania Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu kętrzy ńskiego.

Dziennik Urz ędowy - 7478 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

12. STRESZCZENIE W J ĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM.

Niniejszy Plan Gospodarki Odpadami sporz ądzono dla Powiatu k ętrzy ńskiego. Celem Planu jest wybór i wskazanie optymalnej drogi post ępowania w zakresie gospodarki odpadami, w szczególno ści odpadami komunalnymi powstaj ącymi na terenie Powiatu. Przedstawione cele i działania s ą zgodne z obowi ązującym ustawodawstwem z analizowanej dziedziny oraz kierunkiem działa ń okre ślonym w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami i Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa warmi ńsko-mazurskiego. Zasadniczo w uproszczeniu mo Ŝemy wyró Ŝni ć nast ępuj ące elementy składowe b ędące podstaw ą konstrukcji niniejszego Planu, a mianowicie: 1) wst ępu i danych charakteryzuj ących analizowany obszar, 2) analizy stanu istniej ącego w zakresie gospodarki odpadami z wskazaniem prognozy zmian, 3) przedstawieniu konkretnych działa ń w celu osi ągni ęcia zakładanych celów, 4) okre śleniu kosztów wdra Ŝania Planu i systemu kontroli realizacji zada ń obj ętych Planem. We wst ępie dokonano w szczególno ści analizy stanu prawnego z zakresu gospodarki odpadami, z wykazem obowi ązuj ących aktów prawnych. Charakterystyka obszaru analizowanego Powiatu ma na celu wskazanie stanu istniej ącego pod wzgl ędem demograficznym, gospodarczym, społecznym oraz przyrodniczym maj ącego wpływ na rodzaj planowanego systemu gospodarki odpadami. Dane demograficzne i gospodarcze były niezb ędne do przeprowadzenia analizy prognozy zmian strumienia emisji poszczególnych rodzajów odpadów. Dane społeczne miały na celu wskazanie mo Ŝliwo ści przeprowadzania procedur z zakresu edukacji ekologicznej maj ącej istotne znaczenie w sposobie praktycznego wdra Ŝania w Ŝycie systemu zbiórki zorganizowanej odpadów komunalnych. Przeprowadzenie analizy stanu istniej ącego miało na celu dokonanie tzw. bilansu „otwarcia” w zakresie ilo ściowym i jako ściowym odpadów powstaj ący na terenie Powiatu. W wyniku przeprowadzonego procesu rozpoznania stanu istniej ącego, mo Ŝna równie Ŝ było przeprowadzi ć analiz ę i prognoz ę zmian w horyzoncie czasowym krótko i długookresowym. Nast ępnym elementem składowym Planu jest przedstawienie w sposób szczegółowy pod wzgl ędem ilo ściowym i jako ściowym konkretnych celów i zada ń krótko i długookresowych czyli okre ślenia tzw. Planu Gospodarki Odpadami. Plan taki zawiera procedury realizacyjne w postaci harmonogramów realizacyjnych zada ń, na podstawie których prowadzona będzie polityka finansowo-organizacyjna z zakresu omawianej dziedziny dla obszaru Powiatu. Ostatnim elementem jest wskazanie niezb ędnych środków do realizacji zada ń przyj ętych w Planie oraz mo Ŝliwo ści i źródeł ich pozyskiwania. Zaprezentowano równie Ŝ niezb ędny system tzw. monitoringu i wdra Ŝania planu. Ma to niew ątpliwe znaczenia dla organów odpowiedzialnych za wprowadzenie „w Ŝycie” zapisów niniejszego Planu. W oparciu o wyniki analiz stanu istniej ącego i prognozowanych zmian opracowano plan działa ń i wytyczono zadania strategiczne. Realizacja tych działa ń i zada ń umo Ŝliwi spełnienie obowi ązuj ących wymogów prawnych, uporz ądkowanie i scentralizowanie gospodarki odpadami, zmniejszenie ilo ści odpadów kierowanych do deponowania, zwi ększenie odzysku surowców wtórnych oraz popraw ę jako ści środowiska na analizowanym terenie.

ZAŁ ĄCZNIKI DO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

SPIS TRE ŚCI.

1. ZAŁ ĄCZNIK NR 1 - WYKAZ OBOWI ĄZUJ ĄCYCH AKTÓW PRAWNYCH I LITERATURY Z ZAKRESU GOSPODARKI ODPADAMI. 1.1 WYKAZ OBOWI ĄZUJ ĄCYCH AKTÓW PRAWNYCH. 1.2 WYKAZ LITERATURY Z ZAKRESU GOSPODARKI ODPADAMI.

2. ZAŁ ĄCZNIK NR 2 - DANE CHARAKTERYZUJ ĄCE OBSZAR POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO. 2.1 POŁO śENIE ADMINISTRACYJNE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO. 2.2 PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

3. ZAŁ ĄCZNIK NR 3 - CHARAKTERYSTYKA ILO ŚCIOWA I JAKO ŚCIOWA ODPADÓW NA TERENIE POWIATU KĘTRZY ŃSKIEGO. 3.1. CHARAKTERYSTYKA ILO ŚCIOWA I JAKO ŚCIOWA ODPADÓW POWSTAJ ĄCYCH W SEKTORZE KOMUNALNYCH. 3.1.1 ODPADY KOMUNALNE. 3.1.1.1 Odpady ulegaj ące biodegradacji. 3.1.1.2 Odpady opakowaniowe. 3.1.1.3 Odpady wielkogabarytowe. 3.1.1.4 Odpady budowlane. 3.1.1.5 Odpady niebezpieczne w grupie odpadów komunalnych. 3.1.2 KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE.

3.2 ODPADY POWSTAJ ĄCE W SEKTORZE GOSPODARCZYM. 3.2.1 BILANS ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO INNYCH NI ś NIEBEZPIECZNE. 3.2.2 BILANS ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH Z SEKTORA GOSPODARCZEGO.

3.3 ROZMIESZCZENIE INSTALACJI DO ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW NA TERENIE POWIATU KĘTRZY ŃSKIEGO.

3.4 WYKAZ PODMIOTÓW PROWADZ ĄCYCH DZIAŁALNO ŚĆ W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW. Data wydania Dziennik Urz ędowy - 7479 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

4. ZAŁ ĄCZNIK NR 4 - PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU. 4.1 PROGNOZA ZMIAN WSKA ŹNIKÓW EMISJI ODPADÓW. 4.2 PROGNOZA ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH. 4.3 PROGNOZA ZMIAN EMISJI ILO ŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH NA TERENIE POWIATU.

5. ZAŁ ĄCZNIK NR 5 - DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI. 5.1 DZIAŁANIA EDUKACYJNO - INFORMACYJNE. 5.1.1 STRATEGIA PROWADZENIA KAMPANII. Elementy kampanii. Rodzaje kampanii. 5.1.2 TEMATY SZKOLE Ń. 5.1.3 WYBÓR FORMY PRZEKAZU. 5.1.4 KOSZTY PRZEKAZU. 5.1.5 PARTNERZY W PROGRAMACH INFORMACYJNYCH. Współpraca ze szkołami. Współpraca z organizacjami pozarz ądowymi. 5.1.6 ZESTAWIENIE PRZYKŁADOWYCH DZIAŁA Ń W ZAKRESIE EDUKACJI. 5.1.7 PRZYKŁADOWE TRE ŚCI MATERIAŁÓW INFORMACYJNYCH. 5.1.8 PRZYKŁADOWE TRE ŚCI ULOTEK.

5.2 SPOSOBY ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJ ĄCYCH BIODEGRADACJI. 5.2.1 OPCJE ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH POZA SKŁADOWANIEM. 5.2.2 PRZYKŁADOWY SPOSÓB ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH POZA SKŁADOWANIEM - KOMPOSTOWANIE.

6. ZAŁ ĄCZNIK Nr 6 - KOSZTY INWESTYCYJNE I EKSPLOATACYJNE PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI. 6.1 PRZYKŁADOWE WSKA ŹNIKI CENOTWÓRCZE. 6.2 SZACUNKOWA WYCENA POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW SYSTEMU.

7. ZAŁ ĄCZNIK Nr 7 - SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRA śANIA PLANU. 7.1 RODZAJ DANYCH PRZEKAZYWANYCH W RAMACH KRAJOWEGO MONITORINGU OPAKOWA Ń I ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH.

8. ZAŁ ĄCZNIK Nr 8 - ROZMIESZCZENIE INSTALACJI DO UNIESZKODLIWIANIA I ODZYSKU ODPADÓW NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO - W FORMIE GRAFICZNEJ.

SPIS TABEL TABELA 1 Wska źniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich dla 2000 r. TABELA 2 Wska źniki udziału poszczególnych składników w odpadach wielkogabarytowych (KPGO, Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159). TABELA 3 Wska źniki udziału poszczególnych składników w odpadach budowlanych (KPGO, Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159). TABELA 4 Wska źniki jednostkowe generowania strumieni odpadów niebezpiecznych w grupie odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich. TABELA 5 Wykaz oczyszczalni ścieków na terenie POWIATU – stan istniej ący /2002 r./. TABELA 6 Ilo ść osadów ściekowych w przeliczeniu na such ą mas ę osadu [Mg s.m.o./rok] na terenie Powiatu w rozbiciu na poszczególne Gminy- stan - 2002 r. TABELA 7 Ilo ść i rodzaj odpadów z sektora gospodarczego innych niŜ niebezpieczne powstaj ących na terenie Powiatu- rok sprawozdawczy 2002. TABELA 8 Ilo ść i rodzaj odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego powstaj ących na terenie Powiatu- stan na rok sprawozdawczy 2002 r. TABELA 9 Rozmieszczenie składowisk odpadów komunalnych na terenie Powiatu do rekultywacji i eksploatacji w perspektywie planistycznej 2004-2015. TABELA 10 Lokalizacja mogilników wraz z ilo ściow ą inwentaryzacj ą zawarto ści. TABELA 11 Wykaz podmiotów prowadz ących działalno ść w zakresie zbiórki i transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego. TABELA 12 Prognoza demograficzna na lata 2004 – 2015 na terenie powiatu k ętrzy ńskiego. TABELA 13 Prognoza zmian wska źników emisji odpadów komunalnych w latach 2005, 2010, 2014 w Polsce w podziale na miasto/wie ś. TABELA 14 Prognoza zmian demograficznych w latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego w rozbiciu na poszczególne gminy. TABELA 15 Prognoza zmian emisji strumieni odpadów komunalnych na obszarze miejskim w latach planistycznych 2004- 2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego [Mg]. TABELA 16 Prognoza zmian emisji strumieni odpadów komunalnych na obszarze wiejskim w latach planistycznych 2004- 2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego [Mg]. TABELA 17 Prognoza zmian emisji strumieni odpadów komunalnych na obszarze miejskim i wiejskim razem w latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego [Mg]. TABELA 18 Planowy odzysk odpadów komunalnych budowlanych w latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu kętrzy ńskiego [Mg]. Dziennik Urz ędowy - 7480 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 19 Planowy odzysk odpadów komunalnych wielkogabarytowych w latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego [Mg]. TABELA 20 Planowy odzysk odpadów komunalnych niebezpiecznych w latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego [Mg]. TABELA 21 Planowy odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych biodegradowalnych w latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego [Mg]. TABELA 22 Planowy odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych opakowaniowych w latach planistycznych 2004- 2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego [Mg]. TABELA 23 Planowy odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych razem w latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego [Mg]. TABELA 24 Planowa ilo ść odpadów komunalnych razem do składowania w latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego [Mg]. TABELA 25 Planowa pojemno ść składowisk do zagospodarowania odpadów komunalnych w latach planistycznych 2004- 3 2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego [tys. m /rok]. TABELA 26 Planowa zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych biodegradowalnych w latach planistycznych 2004-2015 na terenie Powiatu k ętrzy ńskiego[Mg/rok]. TABELA 27 Planowana niezb ędna zdolno ść przerobowa instalacji do segregacji odpadów - na terenie Powiatu kętrzy ńskiego [Mg/rok]. TABELA 28 Tematy szkole ń dobrane wg grup. TABELA 29 Opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji poza składowaniem. TABELA 30 Szacunkowe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne dla odzysku i unieszkodliwiania komunalnych odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych. TABELA 31 Szacunkowe koszty eksploatacyjne odzysku i unieszkodliwiania komunalnych odpadów dla ró Ŝnych technologii. TABELA 32 Koszty eksploatacyjne planowanego systemu gospodarki odpadami - POWIAT K ĘTRZY ŃSKI - w latach planistycznych 2004 – 2015 r. [tys. zł]. TABELA 33 Koszty inwestycyjne wybranych elementów planowanego systemu gospodarki odpadami - POWIAT KĘTRZY ŃSKI - w latach planistycznych 2004 – 2015 r. [tys. zł]. TABELA 34 Rodzaj danych przekazywanych w ramach krajowego systemu monitoringu opakowa ń i odpadów opakowaniowych ( źródło: KPGO). SPIS RYSUNKÓW.

RYSUNEK 1 Poło Ŝenie administracyjne POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO na tle Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego. RYSUNEK 2 Strumienie odpadów organicznych kierowane do kompostowni. RYSUNEK 3 Przykładowy schemat pracy nowoczesnej kompostowni.

1. ZAŁ ĄCZNIK NR 1 - WYKAZ OBOWI ĄZUJ ĄCYCH AKTÓW PRAWNYCH I LITERATURY Z ZAKRESU GOSPODARKI ODPADAMI.

1.1 WYKAZ OBOWI ĄZUJ ĄCYCH AKTÓW PRAWNYCH.

1. Ustawa z 8.03.1990 r. o samorz ądzie terytorialnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95 ze zmianami). 2. Ustawa o gospodarce komunalnej z 20.12.1996 r. (Dz. U. Nr 9, poz. 43) 3. Ustawa o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach z 13.09.1996 r. (Dz. U. Nr 132, poz. 622 ze zmianami) 4. Ustawa z 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627) 5. Ustawa z 27.04.2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628). 6. Ustawa z 11.05.2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U z 2001 r. Nr 63, poz. 638). 7. Ustawa z 11.05.2001 r. o obowi ązkach przedsi ębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U z 2001 r. Nr 63, poz. 639). 8. Ustawa z 27.07.2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 z pó źn. zm.) 9. Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki z 14.08.1998 r. w sprawie sposobów bezpiecznego u Ŝytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawieraj ących azbest (Dz. U. Nr 138, poz. 895) wydane na podstawie ustawy z 19.06.1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 101, poz. 628). 10. Rozporz ądzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki śywno ściowej z 23.12.1998 r. w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych przy zbieraniu, przetwarzaniu, grzebaniu lub spalaniu zwłok zwierz ęcych i ich cz ęś ci oraz odpadów poubojowych (Dz. U. Nr 3, poz. 23). 11. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 27 wrze śnia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). 12. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji podawanych przy rejestracji przez posiadaczy odpadów zwolnionych z obowi ązku uzyskiwania zezwole ń oraz sposobu rejestracji. (Dz. U. Nr 152, poz. 1734). 13. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i zakresu dost ępu do wojewódzkiej bazy danych dotycz ącej wytwarzania i gospodarowania odpadami. (Dz. U. Nr 152, poz. 1738) 14. Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów innych ni Ŝ niebezpieczne oraz rodzajów instalacji i urz ądze ń, w których dopuszcza si ę ich termiczne przekształcanie. (Dz. U. Nr 18, poz. 176). 15. Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymaga ń dotycz ących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów. (Dz. U. Nr 37, poz. 339). Dziennik Urz ędowy - 7481 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

16. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów mo Ŝe przekazywa ć osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, nieb ędącym przedsi ębiorcami, do wykorzystania ich na własne potrzeby. (Dz. U. Nr 74, poz. 686). 17. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. Nr 134, poz. 1140). 18. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 8 pa ździernika 2002 r. w sprawie składowisk odpadów oraz miejsc magazynowania odpadów pochodz ących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz przetwarzania tych odpadów. (Dz. U. Nr 176, poz. 1456). 19. Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 pa ździernika 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mog ą by ć składowane w sposób nieselektywny. (Dz. U. Nr 191, poz. 1594 i 1595). 20. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów. (Dz. U. Nr 220, poz. 1858).] 21. Rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane. (Dz. U. Nr 8, poz. 103). 22. Rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz. U. Nr 8, poz. 104). 23. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymaga ń dotycz ących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamkni ęcia, jakim powinny odpowiada ć poszczególne typy składowisk odpadów. (Dz. U. Nr 61, poz. 548 i 549. 24. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou Ŝytkowych (Dz. U. Nr 104, poz. 981 i 982. 25. Uchwała Rady Ministrów w sprawie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami Monitor Polski Nr 11, poz. 159. 26. Uchwała w sprawie Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego.

1.2 WYKAZ LITERATURY Z ZAKRESU GOSPODARKI ODPADAMI. 1. J ędrczak A. (1999); Skład morfologiczny odpadów zbieranych selektywnie. Mat. III Mi ędzynarodowego Forum Gospodarki Odpadami, Pozna ń. 2. Maksymowicz B., Stasi ński J. (1999); Programowanie, wdra Ŝanie i zarz ądzanie gospodark ą odpadami komunalnymi po wprowadzeniu reformy administracyjnej kraju, w aspekcie integracji z Uni ą Europejsk ą cz ęść I i II UMiRM, OBREM, Warszawa 1999. 3. Opłchowski S.; Monitorowanie wdra Ŝania planów gminnych, powiatowych i wojewódzkich gospodarki odpadami komunalnymi w aspekcie realizacji planu krajowego. Łód ź 2001. 4. Piotrowska H., Wojciechowski A., Litwin B. (1993) Gospodarka stałymi odpadami komunalnymi w miastach. Poradnik dla samorz ądów lokalnych. Warszawa 1993. 5. Piotrowska H, Litwin B. (2000); Charakterystyka ilo ściowa i morfologiczna odpadów w aspekcie ich mo Ŝliwo ści przetwórczych w dostosowaniu do wymaga ń Unii Europejskiej. Warszawa IGPiK 2000. 6. Skalmowski K. (1999); Poradnik gospodarowania odpadami. Warszawa 1999. 7. Wojciechowski A.(1999); Aktualny stan gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast, Szczecin. 8. Zambrzycki B (2000); Ustawa o odpadach — aktualny stan zmian legislacyjnych, zbie Ŝno ść z prawem Unii Europejskiej. III Mi ędzynarodowa. 9. śygadło M. (2001); Strategia gospodarki odpadami komunalnymi. Pozna ń 2001 r. 10. Encyklopedia Popularna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.; Warszawa 1999.

2. ZAŁ ĄCZNIK NR 2 – DANE CHARAKTERYZUJ ĄCE OBSZAR POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

2.1 POŁO śENIE ADMINISTRACYJNE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

RYSUNEK 1 Poło Ŝenie administracyjne Powiatu K ętrzy ńskiego na tle Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego.

Dziennik Urz ędowy - 7482 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

2.2 PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

Podział administracyjny powiatu przedstawiono na mapie w Zał ączniku 8.

3. ZAŁ ĄCZNIK NR 3 – CHARAKTERYSTYKA ILO ŚCIOWA I JAKO ŚCIOWA ODPADÓW NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO.

3.1 CHARAKTERYSTYKA ILO ŚCIOWA I JAKO ŚCIOWA ODPADÓW POWSTAJ ĄCYCH W SEKTORZE KOMUNALNYCH.

3.1.1 ODPADY KOMUNALNE.

Zgodnie z ustaw ą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z zm.) - odpady komunalne s ą definiowane jako: „odpady powstaj ące w gospodarstwach domowych, a tak Ŝe odpady niezawieraj ące odpadów niebezpiecznych pochodz ących od innych wytwórców odpadów, które ze wzgl ądu na swój charakter lub skład s ą podobne do odpadów powstaj ących w gospodarstwach domowych”.

Tak wi ęc źródłami wytwarzania odpadów komunalnych s ą: - gospodarstwa domowe, - obiekty infrastruktury takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne, targowiska.

Bior ąc pod uwag ę wy Ŝej przedstawiony podział odpadów komunalnych oraz zgodnie z podziałem dokonanym w KPGO, konieczno ść wyró Ŝnienia odpadów opakowa ń oraz bli Ŝsz ą charakterystyk ę odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji, na potrzeby konstrukcji planu zostało wydzielonych 20 strumieni odpadów ze wzgl ędu na źródło powstawania : 1) odpady organiczne ro ślinne - domowe odpady organiczne pochodzenia ro ślinnego, 2) odpady organiczne zwierz ęce - domowe odpady organiczne pochodzenia zwierz ęcego ulegaj ące biodegradacji, 3) odpady organiczne inne - odpady z piel ęgnacji ogródków przydomowych, kwiatów domowych, balkonowych - ulegaj ące biodegradacji, 4) odpady zielone - odpady z ogrodów i parków, targowisk, z piel ęgnacji ziele ńców miejskich, z piel ęgnacji cmentarzy - ulegaj ące biodegradacji, 5) opakowania z papieru i tektury, 6) opakowania wielomateriałowe na bazie papieru, 7) papier i tektura (nieopakowaniowe), 8) opakowania z tworzyw sztucznych, 9) tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe), 10) tekstylia, 11) opakowania ze szkła, 12) szkło (nieopakowaniowe), 13) opakowania z blachy stalowej, 14) opakowania z aluminium, 15) pozostałe odpady metalowe, 16) odpady mineralne - odpady z czyszczenia ulic i placów: gleba, ziemia, kamienie itp., 17) drobna frakcja popiołowa - odpady ze spalania paliw stałych w piecach domowych (głównie w ęgla), z uwagi na udział w składzie odpadów komunalnych popiołu wyodr ębniono t ą frakcj ę jako nieprzydatn ą do odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem), 18) odpady wielkogabarytowe, 19) odpady budowlane - odpady z budowy, remontów i demonta Ŝu obiektów budowlanych - wchodz ące w strumie ń odpadów komunalnych, 20) odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych.

Dla wy Ŝej wymienionych strumieni dla potrzeb planu zgodnie z KPGO ustalono wska źniki charakterystyki jako ściowej i emisji odpadów komunalnych z uwzgl ędnieniem ró Ŝnic mi ędzy odpadami powstałymi na terenach zabudowy miejskiej i wiejskiej, które znajduj ą si ę w TABELI 1 .

TABELA 1 - Wska źniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich dla 2000 r.

STRUMIE Ń MIASTO WIE Ś L.P. ODPADÓW KOMUNALNYCH Kg % kg % 1 Domowe odpady organiczne, w tym: 90,20 21,3 22,11 9,9 1a odpady organiczne ro ślinne 81,40 - 18,80 - 1b odpady organiczne zwierz ęce 4,40 - 1,10 - 1c odpady organiczne inne 4,40 - 2,21 - 2 Odpady zielone 10,00 4,16 2,4 1,9 3 Papier i tektura (niopakowaniowe) 28,62 10,64 6,8 4,8 4 Opakowania z papieru i tektury 41,52 15,43 9,8 6,9 5 Opakowania wielomateriałowe 4,66 1,73 1,1 0,8 Dziennik Urz ędowy - 7483 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

STRUMIE Ń MIASTO WIE Ś L.P. ODPADÓW KOMUNALNYCH Kg % kg % 6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 48,27 21,03 11,4 9,4 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 15,53 6,77 3,7 3,0 8 Tekstylia 12,10 4,65 2,9 2,1 9 Szkło (nieopakowaniowe) 2,00 1,00 0,5 0,4 10 Opakowania ze szkła 28,12 18,89 6,6 8,4 11 Metale 12,79 4,55 3,0 2,0 12 Opakowania z blachy stalowej 4,57 1,63 1,1 0,7 13 Opakowania z aluminium 1,33 0,47 0,3 0,2 14 Odpady mineralne 14,30 13,25 3,4 5,9 15 Drobna frakcja popiołowa 46,70 40,28 11,0 18,0 16 Odpady wielkogabarytowe 20,00 15,00 4,7 6,7 17 Odpady budowlane 40,00 40,00 9,4 17,9 18 Odpady niebezpieczne 3,00 2,00 0,7 0,9 RAZEM 423,71 100 223,59 100 Źródło: KPGO (Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159).

Dla potrzeb konstrukcji niniejszego Planu zgodnie z KPGO, poni Ŝej dokonano dalszej klasyfikacji odpadów komunalnych według technologii odzysku i unieszkodliwiana.

3.1.1.1 Odpady ulegaj ące biodegradacji.

Do odpadów ulegaj ący biodegradacji zaliczono: 1) domowe odpady organiczne, w tym, - odpady organiczne pochodzenia ro ślinnego, - odpady organiczne pochodzenia zwierz ęcego, - odpady organiczne inne, 2) odpady zielone, 3) papier i tektura (nieopakowaniowe), 4) opakowania z papieru i tektury.

3.1.1.2 Odpady opakowaniowe.

Do odpadów opakowaniowych zaliczono: 1) opakowania z tworzyw sztucznych, 2) opakowania z aluminium, 3) opakowania z stali, w tym blachy stalowej, 4) opakowania z papieru i tektury, 5) opakowania ze szkła gospodarczego, poza ampułkami, 6) opakowania wielomateriałowe.

3.1.1.3 Odpady wielkogabarytowe.

Skład odpadów wielkogabarytowych prezentuje - TABELA 2 :

TABELA 2 - Wska źniki udziału poszczególnych składników w odpadach wielkogabarytowych (KPGO, Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159).

LP. SKŁAD UDZIAŁ - [%] 1 Drewno 60,0 2 Metale 30,0 3 Inne ( balastowe, materace, plastiki, itp.) 10,0 Źródło: KPGO (Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159).

3.1.1.4 Odpady budowlane.

Do odpadów budowlanych zaliczono nast ępuj ące poszczególne składniki - TABELA 3 :

Dziennik Urz ędowy - 7484 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 3 - Wska źniki udziału poszczególnych składników w odpadach budowlanych (KPGO, Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159).

LP. SKŁAD UDZIAŁ - [%] 1 Cegła 40,0 2 Beton 20,0 3 Tworzywa sztuczne 1,0 4 Bitumiczna powierzchnia dróg 9,0 5 Drewno 7,0 6 Metale 5,0 7 Piasek 15,0 8 Inne 4,0 Razem: 100,0 Źródło: KPGO (Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159).

3.1.1.5 Odpady niebezpieczne w grupie odpadów komunalnych.

Brak bada ń szczegółowych dotycz ących morfologii tej grupy odpadów; skład podano według obowi ązuj ącej klasyfikacji w grupie 20: - rozpuszczalniki, - kwasy, - alkalia, - odczynniki fotograficzne, - środki ochrony ro ślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy), - lampy fluorescencyjne i inne odpady zawieraj ące rt ęć , - urz ądzenia zawieraj ące freony, - oleje i tłuszcze inne niejadalne, - farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i Ŝywice zawieraj ące substancje niebezpieczne, - detergenty zawieraj ące substancje niebezpieczne, - leki cytotoksyczne i cytostatyczne, - baterie i akumulatory ł ącznie z bateriami i akumulatorami ołowiowymi, niklowo-kadmowymi lub bateriami zawieraj ącymi rt ęć oraz niesortowane baterie i akumulatory zawieraj ące te baterie, - zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne i elektroniczne (inne ni Ŝ: lampy fluorescencyjne i inne odpady zawieraj ące rt ęć oraz urz ądzenia zawieraj ące freony) zawieraj ące niebezpieczne składniki, - drewno zawieraj ące substancje niebezpieczne.

Podział na grupy i procentowy stosunek emisji, wartości bazowe sumarycznej emisji z uwzgl ędnieniem podziału środowiskowego miasto-wie ś prezentuje TABELA 4 . TABELA 4 - Wska źniki jednostkowe generowania strumieni odpadów niebezpiecznych w grupie odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich.

LP. STRUMIE Ń ODPADÓW OBSZAR MIEJSKI OBSZAR WIEJSKI - - [%] [kg/M*a] [%] [kg/M*a]

1 Baterie i akumulatory ołowiowe 12,0 0,36 12,0 0,24 2 Detergenty zawieraj ące substancje 5,00 0,15 5,00 0,10 niebezpieczne 3 Odczynniki fotograficzne 2,00 0,06 2,00 0,04 4 Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, 35,00 1,05 35,00 0,70 lepiszcza i Ŝywice zawieraj ące substancje niebezpieczne 5 Kwasy i alkalia 1,00 0,03 1,00 0,02 6 Lampy fluorescencyjne i inne odpady 5,00 0,15 5,00 0,10 zawieraj ące rt ęć 7 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 4,00 0,12 4,00 0,08 8 Oleje i tłuszcze 10,00 0,30 10,00 0,20 9 Środki ochrony ro ślin /pestycydy, herbicydy i 5,00 0,15 5,00 0,10 insekcydy/ 10 Zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne i elektroniczne 10,00 0,30 10,00 0,20 inne ni Ŝ wymienione 11 Drewno zawieraj ące substancje 5,00 0,15 5,00 0,10 niebezpieczne 12 Urz ądzenia zawieraj ące freony 3,00 0,09 3,00 0,06 13 Rozpuszczalniki 3,00 0,09 3,00 0,06 RAZEM: 100 3,00 100 2,00 Źródło: KPGO (Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159).

Dziennik Urz ędowy - 7485 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

3.1.2 KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE.

Komunalne osady ściekowe – odpady powstaj ące w wyniku procesu oczyszczania ścieków, jako produkt uboczny. Parametr ilo ściowy komunalnych osadów ściekowych okre śla si ę w przeliczeniu na such ą mas ę osadu (Mg s.m.o./rok). Na potrzeby konstrukcji Planu osady ściekowe sklasyfikowano nast ępuj ąco: - osady ściekowe z komunalnych oczyszczalni ścieków, - osady ściekowe z przydomowych oczyszczalni ścieków, - osady ściekowe z przemysłowych oczyszczalni ścieków.

Przy okre śleniu ilo ści osadów powstaj ących na analizowanym terenie punktem wyj ścia powinny by ć dane dotycz ące produkcji odpadów z poszczególnych grup oczyszczalni ścieków. Przy prognozowaniu zmian w ilo ści osadów ściekowych trzeba wzi ąć pod uwag ę nast ępuj ące źródła ewentualnych emisji osadów: - poprawa wydajno ści procesu oczyszczania ścieków, - przyrost liczby ludno ści w ramach istniej ącego systemu kanalizacyjnego, - podł ączenie nowych obszarów do systemu kanalizacyjnego, - podł ączenie zakładów przemysłowych do systemu kanalizacyjnego komunalnego.

Wykaz oczyszczalni ścieków zlokalizowanych na terenie Powiatu zaprezentowano w TABELI -5.

TABELA 5 - Wykaz oczyszczalni ścieków na terenie POWIATU - stan istniej ący /2002 r./.

Liczba PRZEPUSTOWO ŚĆ LP Gmina oczyszczalni Lokalizacja i typ oczyszczalni OCZYSZCZALNI WG Gospodarka osadowa ścieków POZWOLE Ń - - - [m 3/d] 1 Gmina 7 Bioblok: Bd Barciany Gęsie Góry, Podławk, Drogosze, Arklity, 542 Aptynty, Fr ączkowo, Mołtajny)

Bioblok Ela 7: Barciany 2 Miasto K ętrzyn 1 Mechaniczno-biologiczna - K ętrzyn Brak rozwi ązanej gospodarki 12 000 osadowej. Osad składowany na składowisku w Ma Ŝanach i na terenie oczyszczalni. Cz ęś ciowo wykorzystywany rolniczo. 3 Gmina K ętrzyn 4 Bioblok: b.d. bd Karolewo, Kruszewiec, Nakomiady, Wopławki, 4 Miasto i Gmina 4 Korsze – (mech-biol.) przepustowo ść Osady ściekowe powstaj ące w Korsze 1327 m 3/d 1 817 oczyszczalni ścieków w m. Garbno – (WS-400) przepustowo ść 400 Korsze poddawane s ą m3/d stabilizacji tlenowej, Prosna – (typu Ekomiks) przepustowo ść odwadniane na prasie a 40 m 3/d nast ępnie trafiaj ą na poletka Wandajny (CBR-FOS) przepustowo ść osadowe. Po wysuszeniu osad 50m 3/d transportowany jest na składowisko odpadów komunalnych w Łankiejmach. Osady z pozostałych oczyszczalni s ą stabilizowane tlenowo i suszone na poletkach osadowych. Cz ęść osadów wykorzystywana jako przekładki na składowisku. 5 Miasto i Gmina 3 Mechniczno-biologiczne: Składowanie osadów t na Reszel Reszel (ul. Rataja) – przepustowo ść 1 774 składowisku komunalnym w 1500m3/d Worpławkach. Reszel (ul. Chrobrego – zakładowa Rema) przepustowo ść 180m3/d

Biologiczna: ŁęŜ any – przepustowo ść 94m3/d 6 Gmina 2 Mechaniczno-biologiczne: Osady wywo Ŝone do Srokowo Jegławki – przepustowo ść 60m3/d 120 (proj.) oczyszczalni ścieków w Srokowo 60 m3/d 57 (wykorzystana) Kętrzynie. Źródło: Dane z gmin.

Ilo ść komunalnych osadów ściekowych w przeliczeniu na such ą mas ę osadu (Mg s.m.o./rok) przedstawiono w TABELI -6.

Dziennik Urz ędowy - 7486 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

TABELA 6 - Ilo ść osadów ściekowych w przeliczeniu na such ą mas ę osadu [Mg s.m.o./rok] na terenie Powiatu w rozbiciu na poszczególne Gminy- stan - 2002 r.

LP GMINA ILO ŚĆ OSADU RAZEM - - [ Mg sm.o./rok] 1 Barciany 43,2 2 Miasto K ętrzyn 658,8 3 Gmina K ętrzyn 7,3 4 Korsze 95 5 Reszel 190,1 6 Srokowo 3 7 RAZEM W POWIECIE : 997,4 Źródło: Dane z gmin, ankiety do KPGO, sprawozdania za rok 2002 (Zbiorcze zestawienia danych o wytworzonych osadach ściekowych.

3.2 ODPADY POWSTAJ ĄCE W SEKTORZE GOSPODARCZYM.

Przegl ąd odpadów powstaj ących w sektorze gospodarczym na terenie Powiatu dokonano korzystaj ąc z grup odpadów okre ślonych w ROZPORZ ĄDZENIU MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 27 wrze śnia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, Poz. 1206) na podstawie sprawozda ń do Urz ędu Marszałkowskiego (rok sprawozdawczy 2002). Sprawozdania zło Ŝyły nast ępuj ące podmioty: - Komec Sp. zo.o. Energetyka Cieplna, K ętrzyn, - Pol-Mot Mr ągowo S.A., K ętrzyn, - Wyrób opakowa ń z tektury A. Kami ńska, K ętrzyn, - Philips-Lighting Farel Mazury Sp. Z o.o., K ętrzyn,, - Miejskie Wodoci ągi i Kanalizacja Sp. z o.o., K ętrzyn, - Maspex Sp. z o.o., K ętrzyn, - Energetyka Cieplna w Korszach „Korpec”, - Pa ństwowe Przedsi ębiorstwo Komunikacji Samochodowej w K ętrzynie, - Apteka „Remedium”, K ętrzyn, - „REMA”, Reszel, - Mti – Furninowa, K ętrzyn, - Agro-Fundusz Mazury Sp. z o.o., Korsze, - Szpital Powiatowy w K ętrzynie.

3.2.1 BILANS ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO INNYCH NI ś NIEBEZPIECZNE.

TABELA 7 - Ilo ść i rodzaj odpadów z sektora gospodarczego innych niŜ niebezpieczne powstaj ących na terenie Powiatu- rok sprawozdawczy 2002. LP. GRUPA RODZAJ – ŹRÓDŁO POWSTAWANIA ILO ŚĆ Ogółem - - - [Mg/rok] 1 01 Odpady powstaj ące przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i b.d. chemiczne przeróbce rud i innych kopalin 2 02 Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, b.d. le śnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa Ŝywno ści. 3 03 Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli, masy 514,5 celulozowej, papieru i tektury. 4 04 Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego. b.d. 5 05 Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz b.d. pirolitycznej przeróbki w ęgla. 6 06 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów b.d. przemysłu chemii nieorganiczne 7 07 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów 6,9 przemysłu chemii organiczne 8 08 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok 26,98 ochronnych (farb, emalii, lakierów) kitu, kleju, szczeliw i farb drukarskich. 9 09 Odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych. b.d. 10 10 Odpady z procesów termicznych. 5 066,44 11 11 Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz b.d. innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nie Ŝelaznych 12 12 Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki 1 360,1 powierzchni metali i tworzyw sztucznych 13 13 Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wł ączeniem olejów jadalnych i 0,05 grup 05 12 19) 14 14 Odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelenów (z b.d. wył ączeniem grupy 07 08) 15 15 Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały 123,21 filtracyjne i ubrania ochronne nie uj ęte w innych grupach 16 16 Odpady nie uj ęte w innych grupach. 213,7 17 17 Odpady z budowy, remontów i demonta Ŝu obiektów budowlanych oraz 144,24 infrastruktury drogowej (wył ączaj ąc gleb ę i ziemi ę z terenów zanieczyszczonych) 18 18 Odpady medyczne i weterynaryjne 0,01 Dziennik Urz ędowy - 7487 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

19 19 Odpady z instalacji i urz ądze ń słu Ŝą cych zagospodarowaniu odpadów, 12,3 odpady z oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych – z wył ączenie komunalnych osadów 395,4 skratki i piasek ściekowych – scharakteryzowano jako wydzielon ą grup ę. z piaskownika 20 20 Odpady komunalne ł ącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie – 360,5 SCHARAKTERYZOWANO JAKO WYDZIELON Ą GRUP Ę SUMA 8 224.33 Źródło: Dane na podstawie sprawozda ń do Urz ędu Marszałkowskiego.

3.2.2 BILANS ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH Z SEKTORA GOSPODARCZEGO.

Zestawienie udokumentowanych odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego w powiecie k ętrzy ńskim w 2002 r. przedstawiono w TABELI -8.

TABELA 8 - Ilo ść i rodzaj odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego powstaj ących na terenie Powiatu- stan na rok sprawozdawczy 2002 r. LP. GRUPA RODZAJ – ŹRÓDŁO POWSTAWANIA ILO ŚĆ Ogółem - - - [Mg/rok] 1 01 Odpady powstaj ące przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemiczne b.d. przeróbce rud i innych kopalin 2 02 Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, b.d. le śnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa Ŝywno ści. 3 03 Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli, masy b.d. celulozowej, papieru i tektury. 4 04 Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego. b.d. 5 05 Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz b.d. pirolitycznej przeróbki w ęgla. 6 06 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów 0,001 przemysłu chemii nieorganiczne 7 07 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów b.d. przemysłu chemii organiczne 8 08 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych 7,748 (farb, emalii, lakierów) kitu, kleju, szczeliw i farb drukarskich. 9 09 Odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych. 0,38 10 10 Odpady z procesów termicznych. b.d. 11 11 Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych b.d. materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nie Ŝelaznych 12 12 Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni b.d. metali i tworzyw sztucznych 13 13 Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wł ączeniem olejów jadalnych i 8,32 grup 05 12 19) 14 14 Odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelenów (z b.d. wył ączeniem grupy 07 08) 15 15 Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne 0,006 i ubrania ochronne nie uj ęte w innych grupach 16 16 Odpady nie uj ęte w innych grupach. 2,82 17 17 Odpady z budowy, remontów i demonta Ŝu obiektów budowlanych oraz b.d. infrastruktury drogowej (wył ączaj ąc gleb ę i ziemi ę z terenów zanieczyszczonych) 18 18 Odpady medyczne i weterynaryjne. 19,9 19 19 Odpady z instalacji i urz ądze ń słu Ŝą cych zagospodarowaniu odpadów, b.d. odpady z oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych – z wył ączenie komunalnych osadów ściekowych – scharakteryzowano jako wydzielon ą grup ę. 20 20 Odpady komunalne ł ącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie – 0,123 SCHARAKTERYZOWANO JAKO WYDZIELON Ą GRUP Ę 300 szt. Lamp fluorescencyjnych SUMA Ok. 40 Źródło: Dane na podstawie sprawozda ń do Urz ędu Marszałkowskiego.

3.3 ROZMIESZCZENIE INSTALACJI DO ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW NA TERENIE POWIATU KĘTRZY ŃSKIEGO.

Rodzaj i rozmieszczenie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów z sektora komunalnego przedstawiono poni Ŝej w formie graficznej.

TABELA 9 - Rozmieszczenie składowisk odpadów komunalnych na terenie Powiatu do rekultywacji i eksploatacji w perspektywie planistycznej 2004-2015. LP LOKALIZACJA SKŁADOWISKA PRZEZNACZENIE 1 Gęś liki - Gmina Barciany Zamkni ęte, przeznaczone do rekultywacji 2 Pudw ągi -Gmina Reszel Alternatywnie do rozbudowy i modernizacji. 3 Ma Ŝany - Gmina K ętrzyn Zgodnie z decyzj ą wła ściciela SATER K ętrzyn Sp. Z o.o. 4 Eksploatacja do 2009 r., Łankiejmy - Gmina Korsze Od 2009 r. zamkni ęcie i rekultywacja. Dziennik Urz ędowy - 7488 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

5 Dębnik-Worpławki - Gmina Reszel Do modernizacji i rozbudowy. Eksploatacja. 6 Eksploatacja do 2009 r., Srokowo - Gmina Srokowo Od 2009 r. zamkni ęcie i rekultywacja. Źródło: Na podstawie informacji Starostwa.

TABELA 10 - Lokalizacja mogilników wraz z ilo ściow ą inwentaryzacj ą zawarto ści. Miejscowo ść Gmina Powiat Ilo ść nagromadzonych odpadów (kg) Siniec Srokowo Kętrzyn 20 000 Źródło: Dane wg WPGO.

Rozmieszczenie obiektów gospodarki odpadowej na terenie powiatu k ętrzy ńskiego w formie graficznej przedstawiono na mapie w Zał ączniku 8.

Dziennik Urz ędowy - 7489 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7490 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7491 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7492 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7493 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7494 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7495 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7496 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7497 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7498 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7499 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7500 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

4. ZAŁ ĄCZNIK NR 4 - PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU.

4.1 PROGNOZA ZMIAN WSKA ŹNIKÓW EMISJI ODPADÓW.

Zgodnie z KPGO w latach 2001 - 2014 nast ępowa ć b ędzie zmiana emisji poszczególnych strumieni odpadów wg TABELI - 13 .

4.2 PROGNOZA ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH.

Prognozowana zmiana liczby ludno ści przyj ęta dla potrzeb konstrukcji niniejszego Planu na lata 2004 - 2015 prezentuje TABELA - 12.

TABELA 12 - Prognoza demograficzna na lata 2004 - 2015 na terenie powiatu k ętrzy ńskiego.

LP. ROK OBSZAR MIEJSKI OBSZAR WIEJSKI RAZEM - - [ty ś. j.n.] [ty ś. j.n.] [ty ś. j.n.] 1 2004 40 277 30 359 70 636 2 2005 40 237 30 135 70 372 3 2006 40 197 29 970 70 167 4 2007 40 157 29 820 69 977 5 2008 40 116 29 707 69 823 6 2009 40 076 29 593 69 669 7 2010 40 036 29 507 69 543 8 2011 40 016 29 457 69 473 9 2012 39 996 29 408 69 404 10 2013 39 976 29 358 69 334 11 2014 39 956 29 309 69 265 12 2014 39 936 29 260 69 196 ŹRÓDŁO: Na podstawie danych GUS oraz danych z gmin.

Jako podstaw ę prognozy przyj ęto liczb ę ludno ści w gminach - stan na koniec 2002 r (Rocznik Statystyczny Woj. warmi ńsko-mazurskiego) oraz tendencje przyj ęte w prognozie do WPGO.

Dziennik Urz ędowy - 7501 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7502 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7503 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7504 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7505 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7506 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7507 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7508 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7509 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

5. ZAŁ ĄCZNIK NR 5 - DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI.

5.1 DZIAŁANIA EDUKACYJNO -INFORMACYJNE.

Jednym z wa Ŝniejszych warunków realizacji Programu jest wysoka świadomo ść społecze ństwa, które powinno bra ć aktywny udział w strategii zagospodarowania odpadów. Dlatego te Ŝ nale Ŝy prowadzi ć odpowiednie działania, których celem jest zmiana dotychczasowego post ępowania mieszka ńców w post ępowaniu z odpadami.

5.1.1 STRATEGIA PROWADZENIA KAMPANII.

Do głównych zada ń kampanii nale Ŝą : • przegl ąd istniej ących na terenie gminy materiałów, których celem jest podnoszenie świadomo ści społecze ństwa, • przygotowanie kampanii na rzecz podniesienia świadomo ści społecze ństwa, • identyfikacja problemów, których nie omawiaj ą dost ępne materiały informacyjne, • opracowanie dodatkowych materiałów informacyjnych, • wprowadzenie w Ŝycie powy Ŝszej kampanii.

Elementy kampanii.

Strategia prowadzenia kampanii składa si ę z nast ępuj ących elementów: • krótka kampania (6 miesi ęcy) opracowana w celu osi ągni ęcia najwi ększych i najwcze śniej dostrzegalnych efektów, • program podstawowy (2 lata), • program długoterminowy (10 lat i wi ęcej).

Rodzaje kampanii

Istniej ą ró Ŝne rodzaje kampanii podnoszenia świadomo ści społecznej, w śród których mo Ŝna wyró Ŝni ć: kampani ę „fali no śnej”, kampanie tematyczne, akcje podejmowane w ramach kampanii. Kampania „fali no śnej” dotyczy problemu środowiska jako cało ści, nie za ś tylko jednego jego aspektu. Jest przewidziana do popierania „przyjaznych środowisku” warto ści i wymogów w śród społecze ństwa. Mo Ŝna j ą stosowa ć dla szerokiej opinii publicznej. Kampanie tematyczne mog ą przekazywa ć wiedz ę dotycz ącą pewnych problemów środowiskowych lub zach ęcania do bardziej świadomych zachowa ń. Kampania mo Ŝe by ć podstaw ą podejmowania akcji np. selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych pochodz ących z gospodarstw domowych.

5.1.2 TEMATY SZKOLE Ń.

Kampanie powinny by ć kierowane do poszczególnych grup wiekowych i społecznych: • dzieci, • dorosłych: • osób odpowiedzialnych za decyzje polityczne dotyczące gospodarki odpadami, • kadry technicznej bior ącej udział w realizacji programu gospodarki odpadami.

Tematy szkole ń powinny by ć dobrane do ww. grup przy uwzgl ędnieniu ich specyfiki, np.: TABELA 28.

TABELA 28 - Tematy szkole ń dobrane wg grup.

Temat Grupa Ochrona środowiska naturalnego dzieci i doro śli Wspólna odpowiedzialno ść za stan środowiska dzieci i doro śli Trucizny w śmieciach domowych dzieci i doro śli Nadmierne opakowania dzieci, doro śli i producenci Zapobieganie powstawaniu odpadów dzieci i doro śli Recykling doro śli i dzieci Czysta produkcja – eliminowanie toksycznych odpadów, technologii i produktów doro śli Idea czystego regionu dzieci i doro śli Kompostowanie odpadów w przydomowym ogródku dzieci i doro śli Problematyka dzikich składowisk dzieci i doro śli Konieczno ść zachowania surowców i paliw naturalnych dzieci i doro śli Źródło: KPGO.

5.1.3 WYBÓR FORMY PRZEKAZU.

Formy przekazu dziel ą si ę na: materiały drukowane, materiały audiowizualne i imprezy promocyjne.

1. Materiały drukowane nie wymagaj ące du Ŝych nakładów: • krótkie materiały drukowane, takie jak ulotki (takŜe typu „pytania i odpowiedzi”), zestawienia faktograficzne, wkładki i broszury, zwykłe obwieszczenia i powiadomienia słu Ŝb komunalnych; Dziennik Urz ędowy - 7510 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

• publikacje w prasie i wydawnictwach periodycznych, takie jak: artykuły, komentarze, stałe rubryki, wywiady, listy do redakcji; • materiały dla prasy: komunikaty, powiadomienia i obwieszczenia słu Ŝb komunalnych; • plakaty; • obszerne, starannie wydrukowane broszury, biuletyny, opracowania, raporty i monografie; • opracowane graficznie obwieszczenia słu Ŝb komunalnych; • materiały kształceniowe: programy nauczania, materiały samokształceniowe, materiały dla nauczycieli; • okoliczno ściowe pami ątki (znaczki, długopisy, teczki z nadrukami itp.).

2. Materiały audiowizualne: • wywiady dla radia i telewizji; • pokazy przezroczy; • ogłoszenia słu Ŝb komunalnych w radiu i telewizji; • filmy; • wystawy.

3. Imprezy promocyjne: • konferencje prasowe; • wizyty oficjalne; • zebrania mieszka ńców; • imprezy specjalne (festiwale, akcje); • warsztaty, seminaria, konferencje.

Ka Ŝda z proponowanych form posiada swoj ą specyfik ę, swoje zalety i wady. Cz ęsto, wybór formy przekazu jest wyborem pomi ędzy jej przydatno ści ą, a mo Ŝliwo ściami finansowymi.

5.1.4 KOSZTY PRZEKAZU.

Przed wyborem formy przekazu nale Ŝy wst ępnie oszacowa ć koszty. Koszty te mo Ŝemy podzieli ć na: • koszty osobowe, • koszty materiałów i usług, • koszty ogólne i administracyjne.

Na koszty osobowe składaj ą si ę wynagrodzenia wypłacane własnym pracownikom oraz osobom zatrudnionym na umow ę zlecenie. Du Ŝe koszty osobowe wynikaj ą z faktu, Ŝe zaanga Ŝowanie pracowników do przygotowania programu informacyjnego cz ęsto wymaga od nich pracy po godzinach (szczególnie przy realizacji du Ŝych imprez).

Na koszty usług składaj ą si ę: • kopiowanie materiałów, • drukowanie, • napisanie tekstów, • formatowanie tekstu i przygotowanie do druku, • projekt grafiki, • usługi pocztowe, • usługi transportowe, • usługi wideo, • konsultacje w sprawach technicznych, w sprawach informowania społecznego, • usługi telekomunikacyjne, • sporz ądzenie listy adresowej (ewentualne korzystanie z bazy danych), • usługi turystyczne, • nagło śnienie i o świetlenie imprezy, • reklama w mediach komercyjnych, • usługi gastronomiczne, • usługi hotelarskie, • wynaj ęcie obiektów, • wynaj ęcie sprz ętu (komputerów, rzutnika, tablic do prezentacji, rzutnika przezroczy).

Na koszty materiałowe składaj ą si ę: • papier, • filmy, • materiały potrzebne do dekoracji, • drobne upominki dla uczestników, • Ŝywno ść i napoje.

Dziennik Urz ędowy - 7511 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

5.1.5 PARTNERZY W PROGRAMACH INFORMACYJNYCH.

Współpraca ze szkołami. Szkoły s ą dobrymi partnerami w programach informacyjnych, poniewa Ŝ nastawione s ą na szerzenie o światy, a poza tym skupiaj ą społeczno ść lokaln ą. Dyrektorzy szkół i nauczyciele cz ęsto pełni ą rol ę liderów lokalnej społeczno ści i ich autorytet mo Ŝe by ć bardzo wa Ŝny. Szkoły s ą ponadto dobrymi partnerami w programach informacyjnych z uwagi na: • mog ą by ć miejscem rozpowszechniania materiałów informacyjnych, • wyposa Ŝone s ą w sprz ęt, który mo Ŝe by ć pomocny w przygotowaniu materiałów informacyjnych (komputery, kserokopiarki), • są miejscem funkcjonowania ró Ŝnych kół zainteresowa ń, które mog ą czynnie uczestniczy ć w przygotowaniu materiałów informacyjnych, • są źródłem ekspertów w dziedzinie edukacji, • uczniowie mog ą pomaga ć przy realizacji programów, ankiet itp.

Współpraca z organizacjami pozarz ądowymi.

Władze samorz ądowe powinny mie ć dokładn ą list ę instytucji pozarz ądowych działaj ących na terenie gminy. Gdy zamierzenia gminy b ędą zbie Ŝne z interesami tych organizacji, mog ą one aktywnie pomóc w kształtowaniu i realizacji programu informacyjnego. Poni Ŝej podano mo Ŝliwe formy współpracy z instytucjami pozarz ądowymi: • doradztwo w sprawach merytorycznych i w sprawach przekazu informacji - organizacje pozarz ądowe współpracuj ą ze znanymi ekspertami, dysponuj ą bazami danych na temat specjalistów, maj ą do świadczenie w docieraniu do odbiorców; • wsparcie finansowe lub współpraca w finansowaniu projektu - niektóre organizacje posiadaj ą fundusze przeznaczone na informowanie i mog ą uczestniczy ć w kosztach projektu; • ocena przekazu - w chwili gdy materiał został przygotowany mo Ŝe by ć przetestowany na członkach organizacji pozarz ądowej; • udost ępnianie kanałów informacyjnych - dysponuj ą listami adresowymi, s ą dystrybutorami ró Ŝnego typu materiałów i biuletynów, mog ą pomaga ć w roznoszeniu materiałów informacyjnych; • działania równoległe - niektóre informacje mog ą by ć publikowane w biuletynach organizacji pozarz ądowych.

5.1.6 ZESTAWIENIE PRZYKŁADOWYCH DZIAŁA Ń W ZAKRESIE EDUKACJI.

Poni Ŝej zestawiono przykładowe działania w zakresie edukacji materiałów informacji społecznej: 1. Druk materiałów informacyjnych. 2. Produkcja filmów reklamowych i szkoleniowych. 3. Szkolenia dla: • przedstawicieli gmin, • przedstawicieli rad osiedli, • nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych. 4. Odczyty i wystawy po świ ęcone problematyce odpadów niebezpiecznych. 5. Konkursy dla przedszkolaków na „rysunek ekologiczny”. 6. Konkursy dla szkół i turystów: 7. Sympozjum: np. odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych.

5.1.7 PRZYKŁADOWE TRE ŚCI MATERIAŁÓW INFORMACYJNYCH.

Trucizny w śmieciach domowych. Nasze śmieci domowe s ą coraz bardziej niebezpieczne dla środowiska. Zawieraj ą one, poza resztkami pokarmu, papieru, tworzyw sztucznych, tak Ŝe zu Ŝyte oleje silnikowe i smarowe, zepsute świetlówki, baterie, termometry rt ęciowe, przeterminowane lekarstwa, resztki farb, lakierów, i rozpuszczalników, oraz przeterminowane środki ochrony ro ślin i opakowania po nich. Cho ć nie wszystkie te substancje, w świetle obowi ązuj ącej ustawy o odpadach, nale Ŝą do grupy odpadów niebezpiecznych, to s ą one powszechnie uwa Ŝane za niezwykle szkodliwe. Uwalniane w trakcie rozkładu zwi ązki mog ą dosta ć si ę do gleby, wód powierzchniowych, podziemnych powoduj ąc ogromne szkody. Zdarza si ę, Ŝe zwi ązki te trafiaj ą do produktów spo Ŝywczych. Jakie zagro Ŝenia powstaj ą przy niewła ściwym obchodzeniu si ę z niektórymi odpadami ? Zu Ŝyte akumulatory s ą bardzo gro źnym źródłem ska Ŝeń środowiska z powodu zawartego w nich ołowiu i jego zwi ązków oraz kwasu siarkowego. Ołów jest pierwiastkiem trującym i praktycznie niezniszczalnym. Zwi ązki ołowiu maj ą negatywny wpływ na stan zdrowia organizmów Ŝywych, na rozwój ro ślin i procesy zachodz ące w środowisku wodnym. U ludzi ołów uszkadza praktycznie wszystkie komórki i narz ądy. Jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci i młodzie Ŝy. Wi ększo ść farb i lakierów, rozpuszczalników, klejów, lepiszczy itp. zawiera szkodliwe dla zdrowia substancje, takie jak np. formaldehyd, fenole, węglowodory aromatyczne i alifatyczne, a tak Ŝe metale ci ęŜ kie (m.in. cynk, ołów, mied ź, tytan). Mog ą mie ć one działanie mutagenne, rakotwórcze i niszcz ące układ nerwowy. Baterie maja bardzo krótki Ŝywot i szybko trafiaj ą do kosza. Niemal wszystkie one zawieraj ą szkodliwe dla środowiska metale ci ęŜ kie, takie jak rt ęć , ołów, nikiel, cynk, kadm. Przepracowany olej jest prawdziw ą beczk ą trucizn, poniewa Ŝ zawiera m.in. wielopier ścieniowe w ęglowodory aromatyczne, chlorowcopochodne i metale ci ęŜ kie (cynk, ołów, kadm, mied ź). Ustalono, Ŝe:1 litr przepracowanego oleju mo Ŝe zanieczy ści ć do 5 milionów litrów czystej wody pitnej; 1 litr oleju mo Ŝe pokry ć cienk ą warstw ą 1 ha powierzchni wody, utrudniaj ąc dost ęp tlenu i powoduj ąc śmier ć wielu organizmów Ŝywych; Dziennik Urz ędowy - 7512 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Spalenie w niewła ściwych warunkach 1 tony oleju powoduje wydzielanie si ę do atmosfery ok. 10 kg substancji truj ących. Jedna świetlówka zawieraj ą średnio ok. 40 mg rt ęci, co przy 25 mln zu Ŝywanych w Polsce lamp tego typu daje ok. 1000 kg rt ęci. W przypadku niewła ściwego post ępowania ze zu Ŝytym świetlówkami, zawarta w nich rt ęć mo Ŝe bardzo powa Ŝnie zanieczy ści ć wszystkie elementy środowiska. Zatrucie rt ęci ą powoduje u ludzi bardzo powa Ŝne zmiany w układzie nerwowym, co w najci ęŜ szych przypadkach mo Ŝe si ę zako ńczy ć nawet śmierci ą. Poza wy Ŝej wymienionymi odpadami, bardzo gro źne dla środowiska s ą trucizny, które mog ą powstawa ć przy niewła ściwym post ępowaniu z: • termometrami i przeterminowanymi lekarstwami, • zu Ŝytymi odczynnikami fotograficznymi, • kosmetykami typu “spray”, • uŜywanymi w ogródkach przydomowych środkami ochrony ro ślin i opakowaniami po nich.

5.1.8 PRZYKŁADOWE TRE ŚCI ULOTEK.

Odpady surowcowe segreguj w domu, osobno zbieraj makulatur ę, szkło, tworzywa sztuczne i metale. Wypełnione worki odbierze firma wywozowa w wyznaczonym terminie. Z odpadów organicznych ro ślinnych (li ście, trawa, drobne gał ęzie, obierki) mo Ŝesz we własnym zakresie wytworzy ć kompost, który wykorzystasz jako nawóz w swoim ogrodzie. Je śli nie chcesz lub nie mo Ŝesz kompostowa ć we własnym zakresie, zgromad ź te odpady w specjalnym worku. Zostan ą one wówczas odebrane i przetworzone w powiatowej kompostowni. Odpady budowlane, powstaj ące przy remontach lub budowie domu, usuwaj wył ącznie do wcze śniej zamówionych kontenerów, które na twoje zlecenie podstawi i odbierze firma wywozowa. Pozostałe odpady w ramach usług komunalnych odbierze firma wywozowa i przewiezie na składowisko. Odpady niebezpieczne (akumulatory, baterie, farby, przeterminowane lekarstwa, świetlówki) mo Ŝesz odda ć w wyznaczonym terminie do specjalnego samochodu, który b ędzie czekał w okre ślonym punkcie. Odpady wielkogabarytowe , takie jak stare meble, sprz ęt AGD, RTV, odbierane b ędą w wyznaczonych terminach, w ramach tzw. wiosennych i jesiennych „wystawek”. PAMI ĘTAJ! Ka Ŝdy z nas mo Ŝe przyczyni ć si ę do zmniejszenia obj ęto ści wywo Ŝonych na składowisko śmieci. Wystarczy tylko ju Ŝ w domu zgnie ść przed wyrzuceniem do śmietnika kartonik po napojach, plastikow ą butelk ę lub puszk ę po napojach. Spalanie śmieci w domowych piecach mo Ŝe by ć źródłem bardzo silnego zanieczyszczenia środowiska. Dotyczy to szczególnie ró Ŝnego rodzaju wyrobów z tworzyw sztucznych, których spalanie jest źródłem truj ących gazów.

DO WORKA NA MAKULATUR Ę: • wrzucaj – stare gazety, ksi ąŜ ki, zeszyty, prospekty, katalogi, papierowe torby i worki, pudełka kartonowe i tekturowe; • nie wrzucaj – kalek, papierów przebitkowych, papieru i tektury pokrytych foli ą, kartoników po napojach i mleku, zabrudzonego i zatłuszczonego papieru, np. z opakowa ń po ma śle, margarynie i mi ęsie.

DO WORKA NA SZKŁO: • wrzucaj – butelki i słoiki bez nakr ętek, inne pojemniki szklane, stłuczk ę szklan ą bez dodatków metalowych i plastikowych; • nie wrzucaj - szkła okiennego i zbrojonego, luster, pobitych naczy ń z fajansu i porcelany, szkła kryształowego, zu Ŝytych Ŝarówek i świetlówek, nakr ętek, kapsli i korków.

DO WORKA NA PLASTIK: • wrzucaj - czyste, bez nakr ętek butelki po napojach oraz opakowania po środkach chemii gospodarczej i kosmetykach; • nie wrzucaj - folii gospodarczej, ogrodniczej i budowlanej, plastikowych siatek i toreb (tzw. reklamówek), woreczków foliowych, butelek po oleju silnikowym, tworzyw piankowych.

DO WORKA NA METALE: • wrzucamy - puszki po konserwach, folie metalowe, tubki metalowe, naczynia do gotowania, narz ędzia, druty, puszki po napojach, rury, metalowe zakr ętki. • nie wrzucaj - puszek po lakierach i aerozolach, puszek po farbach i olejach.

Co mo Ŝesz zrobi ć, aby zmniejszy ć ilo ść odpadów? • unikaj przedmiotów jednorazowego u Ŝytku! • napoje kupuj tylko w butelkach zwrotnych! • unikaj opakowa ń z materiałów problemowych, takich jak np. z PCV, ze zmi ękczonych tworzyw piankowych. Lepiej jest kupowa ć towary nie opakowane! • w trakcie zakupów korzystaj z toreb tekstylnych i siatek! • odpady niebezpieczne, takie jak zu Ŝyte akumulatory, baterie, świetlówki odstawiaj do miejsc specjalnie do tego celu wyznaczonych! Unikajmy produktów zawieraj ących agresywne substancje szkodliwe dla środowiska: • zamiast agresywnych środków czyszcz ących u Ŝywaj środków delikatnych, szarego mydła, octu, • zamiast aerozoli z gazem kupuj kosmetyki w sztyfcie, • zamiast nawozów sztucznych stosuj w ogrodzie kompost.

Dziennik Urz ędowy - 7513 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Jak wykorzysta ć kompost z odpadów domowych?

Kompostu nale Ŝy u Ŝywa ć tylko na powierzchni gleby - nie przekopuj go. Rozsadzanie młodych ro ślin - 20 - 30% kompostu zmiesza ć z 70 - 80% ziemi; Kwiaty doniczkowe - 20 - 30% kompostu zmiesza ć z 70 - 80% ziemi; Grz ądki warzywne - płytko rozprowadzi ć na powierzchni grz ądki warstw ą o grubo ści 1 - 2 cm lub te Ŝ 1 - 3 kg/1 m 2 jesieni ą lub wiosn ą. Dokarmianie mo Ŝna prowadzi ć tez w sezonie wegetacyjnym; Trawnik - na wiosn ę rozprowadzi ć ok. 1 kg na 1 m 2 trawnika i przysypa ć lekko zwi ędł ą traw ą; Grz ądki z kwiatami - płytko rozprowadzi ć jesieni ą lub wiosn ą ok. 1 kg na 1 m 2 grz ądki.

Ty te Ŝ mo Ŝesz chroni ć środowisko ! Recykling 1 tony papieru pozwala na zaoszcz ędzenie: • 7 m 3 miejsca na składowisku; • 26 500 litrów wody; • 1 476 litrów ropy; • 4 200 kWh energii - wystarczaj ącej do ogrzania przeci ętnego mieszkania przez okres pół roku.

Wyprodukowanie papieru z makulatury zamiast z pulpy drzewnej ogranicza ilo ść : • zu Ŝycia energii o 75%; • zanieczyszcze ń powietrza o 74%; • ścieków przemysłowych o 35%.

Dziennik Urz ędowy - 7514 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7515 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7516 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7517 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

6. ZAŁ ĄCZNIK Nr 6 - KOSZTY INWESTYCYJNE I EKSPLOATACYJNE PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI.

6.1 PRZYKŁADOWE WSKA ŹNIKI CENOTWÓRCZE.

Przykładowe wskaźniki cenotwórcze przyj ęte w niniejszej analizie zamieszczono poni Ŝej. Szczegółowy wykaz wska źników cenotwórczych zawarty w KPGO.

TABELA 30 - Szacunkowe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne dla odzysku i unieszkodliwiania komunalnych odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych.

WSKA ŹNIK WSKA ŹNIK KOSZTÓW SUMARYCZNY JEDNOSTKOWY JEDNOSTKOWY ODZYSKU I JEDNOSTKOWY RODZAJ PROCESU KOSZT ZBIÓRKI I NAKŁADÓW UNIESZKODLIWIANIA KOSZT ODZYSKU I WYWOZU INWESTYCYJNYCH NA OBIEKCIE UNIESZKODLIWIANIA [zł/Mg [zł/Mg] [zł/Mg] [zł/Mg] -PRZEPUSTOWO ŚCI] ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE 900 120 50 170 ODPADÓW BUDOWLANYCH ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE 500 160 80 240 WIELKOGABARYTOWYCH ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE 3 500 600 200 800 NIEBEZPIECZNYCH ŹRÓDŁO: NA PODSTAWIE KPGO.

TABELA 31 - Szacunkowe koszty eksploatacyjne odzysku i unieszkodliwiania komunalnych odpadów dla ró Ŝnych technologii.

KOSZT JEDNOSTKOWY RODZAJ TECHNOLOGII [zł/Mg]

SORTOWANIE FRAKCJI „SUCHEJ” 60-90

KOMPOSTOWANIE FRAKCJI BIODEGRADOWALNEJ 100-130

FERMENTACJA BEZTLENOWA 120-150

SKŁADOWANIE 30-60

TERMICZNE PRZEKSZTAŁCANIE ODPADÓW 250-350 ŹRÓDŁO: NA PODSTAWIE KPGO.

6.2 SZACUNKOWA WYCENA POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW SYSTEMU.

W poni Ŝszych tabelach zaprezentowano szacunkow ą symulacj ę kosztów eksploatacyjnych planowanego systemu gospodarki odpadami, obejmuj ących zbiórk ę, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów.

Dziennik Urz ędowy - 7518 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

Dziennik Urz ędowy - 7519 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

7. ZAŁ ĄCZNIK Nr 7 - SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRA śANIA PLANU.

7.1 RODZAJ DANYCH PRZEKAZYWANYCH W RAMACH KRAJOWEGO MONITORINGU OPAKOWA Ń I ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH .

TABELA 34 - Rodzaj danych przekazywanych w ramach krajowego systemu monitoringu opakowa ń i odpadów opakowaniowych ( źródło: KPGO).

Producenci opakowa ń Roczne sprawozdanie zawieraj ące: mas ę wytworzonych opakowa ń(wg Sprawozdanie OPAK-1* rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowa ń wielokrotnego u Ŝytku W terminie do 31.03 roku (Art.7) oraz dane o przestrzeganiu ogranicze ń w zakresie metali ci ęŜ kich nast ępnego za poprzedni rok Importerzy opakowa ń Roczne sprawozdanie zawieraj ące: mas ę opakowa ń przywiezionych z kalendarzowy (przechowywanie Sprawozdanie OPAK-2* zagranicy (wg rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowa ń dokumentów przez 5 lat). (Art.7) wielokrotnego u Ŝytku oraz dane o przestrzeganiu ogranicze ń w zakresie Marszałek województwa mo Ŝe w metali ci ęŜ kich drodze decyzji zobowi ąza ć do Eksporterzy opakowa ń Roczne sprawozdanie zawieraj ące: mas ę opakowa ń wywiezionych za przedło Ŝenia dokumentów. Kara Sprawozdanie OPAK-3* zagranic ę (wg rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowa ń grzywny za nieskładanie (Art.7) wielokrotnego u Ŝytku sprawozda ń niezgodnie z Eksporterzy produktów Roczne sprawozdanie o masie opakowa ń wywiezionych za zagranic ę (wg dokumentami , składanie w opakowaniach rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowa ń wielokrotnego u Ŝytku sprawozda ń niekompletnych , Sprawozdanie OPAK-3* zastosowanych do opakowania eksportowanych produktów składanie sprawozda ń (Art.9) nieterminowo. Marszałek Woj. Roczny raport wojewódzki zawieraj ący: Raport wojewódzki - imi ę i nazwisko , adres zamieszkania lub nazw ę i adres W terminie do 15.05 roku Rap. Woj. ** siedziby producenta, importera i eksportera opakowa ń oraz nast ępnego za poprzedni rok (Art.19) eksportera produktów w opakowaniach, kalendarzowy. - mas ę wytworzonych ,przywiezionych z zagranicy lub wywiezionych za granic ę opakowa ń, wg rodzaju materiału z jakiego zostały wykonane z wyszczególnieniem opakowa ń wielokrotnego u Ŝytku, - informacje o realizacji przez producentów i importerów obowi ązku zapewnienia maks. sumy zawarto ści czterech metali ci ęŜ kich.

Dziennik Urz ędowy - 7520 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719

8. ZAŁ ĄCZNIK Nr 8 - ROZMIESZCZENIE INSTALACJI DO UNIESZKODLIWIANIA I ODZYSKU ODPADÓW NA TERENIE POWIATU K ĘTRZY ŃSKIEGO - W FORMIE GRAFICZNEJ.

Dziennik Urz ędowy - 7521 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 138 Poz. 1719