el zz 10 pu na st gi er pa Nieuws/5 K Ruis/20 23 december 2004 / jaargang 47

/3 Verlofdagen /4 Informeel netwerken voor bèta-vrouwen /5 Hoogopgeleide starter moet op houtje bijten /9 English page

Informatie- en opinieblad van de Technische Universiteit Eindhoven. Redactie telefoon 040-2472961 fax 040-2456033 e-mail [email protected] Vier Vici- subsidies voor TU/e’ers Van de 28 Vici-subsidies “Het is een mooie finan- gaan er dit jaar vier naar ciële injectie die je vrijheid onderzoekers van de geeft binnen je groep. Je TU/e. Daarmee scoort de kunt alerter zijn op nieuwe TU/e, samen met de ontwikkelingen zonder je Universiteit Utrecht, het zorgen te hoeven maken beste van alle instellin- over geld en dat is goed gen. In totaal is er een voor de spirit.” bedrag van vijf miljoen euro gemoeid met de Combinatie subsidies, waarmee NWO Florack wil proberen com- excellente onderzoekers puters hetzelfde inzicht te in staat stelt een eigen geven in diagnostische onderzoeksgroep op te beelden als clinici hebben. bouwen. Elke onderzoeker Ook voor Florack komt het krijgt in totaal maximaal Vici-geld onverwacht. “Ik 1,25 miljoen euro. was aanvankelijk pessi- mistisch over mijn kansen, De Vici-winnaars van de er komt immers weinig TU/e zijn dr. Paul Koen- geld binnen voor exacte raad (Technische Natuur- wetenschappen. Ik moet Kerstsoiree nieuwe stijl kunde), prof.dr. Bert Koop- de bevestiging met de voor- De TU/e zou nog meer energie moeten steken in activiteiten gaven anderen aan het te druk te hebben met hun werk. mans (Technische Natuur- waarden nog afwachten, die buitenlanders aan de universiteit helpen zich hier thuis “Bovendien waren veel mensen geveld door griep; dat kunde), prof.dr. Gerhard maar het belangrijkste is te voelen. “Het gaat om méér dan alleen het zorgen voor heeft ons ook bezoekers gekost.” Woeginger (Wiskunde en dat ik goede kandidaten een huis, een werkplek en spulletjes.” Die raad geeft drs. Het nieuwe concept voor de kerstsoiree, met jaarlijks Informatica) en dr. Luc heb.” Florack wil twee Joost van den Brekel, secretaris van de Faculty Club, na de aandacht voor een andere buitenlandse regio, wordt in Florack (Biomedische Tech- AIO’s en drie postdocs kerstsoiree die op woensdag 15 december werd gehouden. januari geëvalueerd, benadrukt Van den Brekel, “maar nologie). Zij kwamen als aannemen. “Deels heb ik Het traditionele kerstdiner van de Faculty Club kreeg dit volgens mij was het voor alle aanwezigen een zeer geslaag- besten uit de bus na een de mensen al op het oog, jaar een nieuw jasje in de vorm van een internationaal de avond. Het Gaslab was, in al zijn bescheidenheid, een selectie van in totaal 136 maar of ik ze kan aan- thema: Midden- en Oost-Europa. Voor de avond werden prachtige locatie; de inrichting was sober, maar daarmee vooraanvragen. nemen, hangt af van hun TU/e’ers uit deze regio’s uitgenodigd, waarvan een aantal juist heel sterk”. De Vici-subsidie is bedoeld promoties en afstuderen.” tevens hielp met de invulling. Dat resulteerde onder meer Bovendien, zo zegt hij: “Voor een universiteit met inter- om zeer ervaren onder- Floracks onderzoek bevindt in Servische, Roemeense en Poolse voorgerechtjes, een nationale ambities is zo’n avond weer een mooi teken dat zoekers, die zich hebben zich in het niemandsland optreden van een Poolse zang- en dansgroep en een het belangrijk is onze buitenlandse gasten meer bij de bewezen als begeleider van tussen fundamenteel en voordracht van Roxanne Frunza -AIO bij Wiskunde en gemeenschap te betrekken. Wij kunnen daar als Faculty jonge onderzoekers en een toegepast onderzoek. “Het Informatica- die Roemeense kerstliederen zong. Club een rol in spelen, bijvoorbeeld met de jaarlijkse kerst- eigen onderzoekslijn heb- is voorbij de grens van de Zo’n tachtig gasten schoven voor de feestmaaltijd aan in soiree, maar meer nog is het een zaak van de universiteit in ben ontwikkeld, de gele- conventionele wiskunde, het Gaslab, dat voor het eerst diende als decor voor het het algemeen en daarmee van het College van Bestuur. genheid te bieden een maar het is te wiskundig jaarlijkse diner. Het gehalte Midden- en Oost-Europeanen Misschien moet er een speciale dag komen voor onze inter- eigen onderzoeksgroep op voor een clinicus. Het is viel met een aantal van veertien wat tegen. Volgens nationale gasten”. te zetten. NWO betaalt zo’n ergens tussen die twee in, geluiden die Van den Brekel opving, zouden veel buiten- zeventig procent van de maar te ver van beiden.” landers al naar huis zijn gegaan om daar kerst te vieren en Foto: Bart van Overbeeke subsidiegelden. De univer- Dr. Paul Koenraad verkrijgt siteit of het instituut zijn Vici-geld voor onder- waaraan de onderzoeker zoek naar halfgeleider- verbonden is, draagt de materialen. Microscopisch Werkgroep: vrouwelijk talent actief gaan spotten resterende dertig procent onderzoek aan afzonder- bij. lijke magnetische atomen De TU/e zou talent-spot- in kaart en voerde Technische Natuurkunde op de agenda blijft staan. Koopmans onderzoekt de en minuscule magnetische groepen moeten instel- gesprekken met vrouwen en Scheikundige Techno- Bossers: “Het wordt tijd mogelijkheden om spin- nanoclusters die moeten len, die zowel in eigen in hogere functies hier. Eén logie blijven achter als het om als werkgever een daad tronics, die nu al worden leiden tot zeer snelle geïnte- huis als daarbuiten op van de conclusies in het gaat om vrouwen in de te stellen”. toegepast in computer- greerde schakelingen voor zoek gaan naar getalen- rapport is dat wel degelijk voornamere wetenschap- Lees verder op de pagina’s geheugens en sensoren, te het verwerken, verzenden teerde vrouwen die in vrouwelijk talent aanwezig pelijke posities. Eén van de 12 tot en met 15 gebruiken in moleculaire en opslaan van informatie. aanmerking komen voor is, maar dat het nog wel manieren om het tij te schakelingen als displays Prof.dr. Gerhard Woegin- een hogere, vooral eens over het hoofd wordt keren die in het rapport (Advertentie) en plastic elektronica. ger doet onderzoek naar wetenschappelijke gezien. “Laat bijvoorbeeld worden genoemd, en Voor Koopmans kwam het het omzeilen van de beper- positie. Dat is één van de hoogleraren met een uit- waarmee de TU/e in 2005 HAAL JE RIJBEWIJS Vici-telefoontje als een ver- kingen van computers. aanbevelingen uit het gebreid netwerk eens aan de slag gaat, is het aan- vóór februari 2005! rassing. “Ik wilde het eerst rapport ‘Vrouwen in/naar bewust meekijken”, zo stellen en begeleiden van zwart op wit zien. Ik wist De Vici-subsidie is een van hogere functies’ dat een oppert ir. Ad Bossers, lid vrouwelijke wetenschap- wel dat ik een reële kans de drie subsidievormen werkgroep binnen de van de werkgroep. pers volgens het zoge- Nu: vanaf had, maar ik had niet van de Vernieuwings- TU/e onlangs presen- Bovendien liggen de noemde tenure-track- € verwacht dat er twee impuls. De andere twee teerde. hogere functies díe al door model. 5,- p/w mensen binnen dezelfde subsidies zijn de Veni- vrouwen worden bekleed Belangrijk is dat de TU/e Lespakketten vanaf € 605,- faculteit zouden winnen.” subsidie (voor pas gepro- De werkgroep bracht af- vaker op management- zichzelf niet laat zien als incl. examen met garantie. Met de 1,25 miljoen euro moveerden) en Vidi- gelopen jaar onder meer de gebied dan op wetenschap- een mannenbolwerk, aldus R.S.N. 0900 20 20 778 kan Koopmans twee AIO’s subsidie (voor ervaren stand van zaken aan de pelijk vlak. Met name de de werkgroep, en dat het (€ 0,22 p/min.) en een postdoc aanstellen. postdocs)./. Eindhovense universiteit hardere faculteiten zoals onderwerp ‘vrouwen’ hoog www.rijbewijsservice.nl 23 december 2004 Cursor 2/ Mensen

Hans de Backer “Vrije tijd? Wat is dat?” Wies van Kats liberale opvattingen. Daar geloof kun je natuurlijk altijd goed niets uit. Ik zou nooit afhanke- nog een bijbaantje bij Co- Foto: Bart van Overbeeke ik in. Ik heb heel veel vertrou- gebruiken. Zo’n organisatie is te lijk willen zijn in een politieke makers (matchmakers in de Technisch Bedrijfskunde- wen in wat mensen kunnen en vergelijken met de organisatie baan. Sommige mensen zitten maakindustrie). Op de vraag wat student Hans de Backer is wat mensen zélf willen.” Vanuit van een bedrijf.” in de politiek zonder dat zij echt hij in zijn vrije tijd graag doet, sinds 20 november landelijk de lokale JOVD organiseerde De De Backers keuze voor de studie in de gaten hebben wat er antwoordt hij lachend: “Vrije voorzitter van de Jongeren Backer een debat met diverse Technische Bedrijfskunde was gebeurt. Zij zijn veel te veel tijd? Wat is dat? Ik vind alles Organisatie Vrijheid en politieke jongerenorganisaties. niet zozeer een passievolle, maar gericht op het behouden van leuk om te doen, dus wat mij Democratie (JOVD), de “Dat was een groot succes, zo’n een praktische. “Ik kon niet hun baantje. Het is heel ver- betreft is het allemaal vrije tijd. jongerenorganisatie van de succes dat ik werd gevraagd op kiezen. In Technische Bedrijfs- velend als je zo bezig moet zijn Ik heb wel een redelijk vast VVD. Doordeweeks maar ook in landelijk niveau discussies te kunde vind ik al mijn interesses met je carrière en ook heel dom. programma. Neem bijvoorbeeld het weekend is hij van leiden en de media te woord te een beetje terug. Behalve econo- Dan ben je niet eerlijk en niet de aankomende kerstvakantie, ’s ochtends vroeg tot ’s avonds staan. Na deze bestuursfunctie mie, maar aan de andere kant onafhankelijk.” dan heb ik elke avond wel een laat aan het werk. Aan de TU/e ‘Politiek en Voorlichting’ werd ik kom ik dat in de praktijk genoeg Over de recente gebeurtenissen kerstdiner: van het huis, het is hij alleen op vrijdag te als landelijk voorzitter voor- tegen. Ik heb ook nog mijn omtrent Ayaan Hirsi Ali en hoofdbestuur en de jonge vinden, zijn studiedag. gedragen.” Het is een functie die propedeuse voor geschiedenis Geert Wilders heeft De Backer democraten. Dan reis ik dus het hij graag vervult, al komt zijn gehaald. Geschiedenis boeit me geen uitgesproken mening. “Het hele land door. Dat is soms wel studie daardoor even op een enorm, maar om nu de rest van is heel erg dat ze zo bedreigd vermoeiend, het zou echt fijn lager pitje te staan. Dat is geen de studie in de bibliotheek te worden dat ze hun werk in de zijn als Eindhoven op het nacht- Politiek werd De Backer niet met ramp volgens De Backer. “De zitten, daar had ik niet zo’n zin Tweede Kamer niet meer net aangesloten kon worden, de paplepel ingegoten. Door zijn ervaring die ik bij de JOVD in”, zegt De Backer. kunnen uitvoeren.” Volgens De dan kan ik tenminste gewoon nieuwsgierigheid naar wat er in opdoe, is waardevol. Ik leer met Op dit moment heeft hij nog Backer is er nog een lange weg te naar huis”, aldus De Backer./. de wereld gebeurt, groeide zijn veel mensen van andere achter- geen heldere plannen voor de gaan. “Het is echt een probleem, belangstelling voor de politiek. gronden samen te werken. De toekomst. “Waarschijnlijk ga ik het is heel vreemd dat de hele Hij ging in Eindhoven studeren JOVD bestaat uit maar liefst het bedrijfsleven in, ik heb nog moslimwereld wordt aangespro- en sloot hij zich aan bij de twintig afdelingen en veertien- geen groter plan. Zolang ik ken op iets dat één moslim JOVD. Samen met drie anderen honderd leden. Je moet dus vooruitga en er uitdaging is, doet.” zette hij in Eindhoven een lokale vanaf een hoger niveau overzicht vind ik het prima. Ik denk niet Geen grote toekomstplannen afdeling van de JOVD op. “De houden, analytisch vermogen is dat ik echt iets met de politiek dus, maar wel een heel volle JOVD is een organisatie met heel belangrijk. Die ervaring zou gaan doen, maar ik sluit agenda. Hij heeft namelijk ook Cursor/Colofon De week van/Jeroen © 2004. Auteursrechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gerepro- Jeroen Bosch is student Elektrotechniek de dagvoorzitter het woord heb gegeven, druk en de aan- duceerd zonder voorafgaande toestemming en voorzitter van de symposium- blijkt dat ik niets anders te doen heb dan wezige sponsor van de hoofdredacteur. commissie van Thor. in de pauzes handen te schudden en gooit er nog De redactie behoudt zich het recht voor om praatjes te maken. De dag verloopt perfect. twee extra aangeboden artikelen te wijzigen. Maandag: Om 11.00 uur mogen we nog Het programma zoals we dat bijna een jaar fustjes tegen- Redactie Han Konings (hoofdredacteur), Brigit wat dingen testen voor het symposium geleden bedacht hebben, komt met de aan. Na afloop Span (eindredacteur), Chantal Louwers, ‘Defense Engineering’ van morgen. gekozen sprekers goed tot zijn recht. De gaat men Monique van de Ven, Lennart Wesel Aan dit Vandaag wordt hard gewerkt aan de laatste dag wordt afgesloten met een borrel en de vrolijk verder nummer werkten verder mee Wies van Kats, loodjes, kort onderbroken door de uit- sprekers worden bedankt met een af- op Stratums- Ruben Libgott, Benjamin Ruijsenaars, Paul Weehuizen Foto’s Bart van Overbeeke, Bram reiking van het nieuwe jaarboek en de sluitend diner. Daarna gaan we nog naar eind. Saeys Lay-out Esther Valk Redactieraad drs. opening van de viering van de 47ste dies café Thomas om ons goed te bezatten. Joost van den Brekel, prof.dr.ir. Hans van natalis van studievereniging Thor. Er is Vrijdag: Lekker bijgekomen met een kater- Duijn (voorzitter), Agnes van Hemert (secreta- sprake van lichte paniek als blijkt dat de Woensdag: Eindelijk een beetje uitge- ontbijt in het Walhalla. Daarna nog even ris), prof.dr.ir. Han Meijer Basisvormgeving badges nog niet binnen zijn. TPG heeft ze slapen. ‘s Middags is er een excursie naar bijslapen om rond half vijf weer naar de Koos Staal bno Druk Drukkerij E.M. de Jong B.V. Baarle-Nassau Advertenties Bureau Van afgeleverd en na een speurtocht over het Philips Lighting en ’s avonds een uiterst kelder te gaan voor de Oude Bokken- Vliet BV, Passage 13-21, 2024 Zandvoort, tel. TU/e-terrein hebben we ze alsnog gezellige cantus. borrel. Veel oudgedienden laten hun 023 - 5714745 Redactie-adres TU/e, W-hal gevonden. gezicht zien en een groot aantal gaat mee 1.25, postbus 513, 5600 MB Eindhoven, tel. Donderdag: Weer vroeg op. Op bezoek bij naar het afsluitende diesdiner. Zoals 040 - 2472961/2474020, fax 040 - 2456033, e-mail: [email protected], www.tue.nl/cursor. Dinsdag: 06.00 uur: snel wassen, aan- likeurstokerij Bols. Als rasalcoholisten gebruikelijk belanden de meesten in kleden en naar de campus. Mijn commis- hebben wij de verschillende likeuren in De Vooruitgang. Ik ben pas tegen vijf uur Cursor is aangesloten bij het Hoger Onderwijs siegenoten zijn al druk bezig met het no-time goed gesorteerd. Het leukste op mijn kamer. Persbureau (HOP) klaarzetten van alle spullen voor het interactieve gedeelte blijft natuurlijk het symposium. Alles loopt gesmeerd en we ‘proeven’. ’s Avonds is er een diesfeest in Zaterdag en zondag: Slapen… Studeren? kunnen beginnen zoals gepland. Nadat ik het Walhalla. De hele avond is het gezellig Nu even niet. Cursor 23 december 2004 Nieuws /3

‘Paragraaf over medezeggen- In ‘t kort Voorlopig geen Laatste Cursor Dit is de laatste Cursor schap is zaak van CvB’s’ verkoop verlofdagen van dit jaar. Op donderdag 13 januari 2005 komt De gemeenschappelijke helderziende te zijn om te punten meegeven waar wij Medewerkers van de werknemersorganisaties Cursor 16 uit. De redactie regeling van de drie TU’s zien dat medezeggenschap van vinden dat die in zo’n TU/e kunnen in 2005 een andere koers te willen wenst iedereen fijne -zeg maar de spelregels in de gekozen constructie paragraaf moeten terug- voorlopig geen ver- gaan varen. De kosten voor feestdagen en een gezond die moeten leiden tot een wel een erge academische komen.” Welke punten dat lofdagen ruilen voor de door medewerkers en gelukkig 2005! federatief verband in kwestie wordt’. precies zijn, kan Kastelein geld. Reden is dat het verkochte verlofdagen 2010- verschaft nog Vorige week hebben verte- op dit moment nog niet College van Bestuur en horen tot de normale steeds geen duidelijk- genwoordigers van de zeggen. de bonden het niet eens bedrijfsvoering en de TU/e-alumnus heid over hoe de mede- U-raden van Eindhoven en Voor wat betreft de juri- kunnen worden over hoe daarin mee te nemen loon- wint prijs zeggenschap is geregeld. Twente en van de Onder- dische houdbaarheid van deze keuzemogelijkheid, kosten, zo vinden ze. De De Schreudersstudieprijs Het opstellen van een nemingsraad van Delft met de regeling plaatst De onderdeel van het arbeids- bonden willen deze kosten 2004 gaat naar TU/e- paragraaf daarover is een elkaar gesproken over een Groot in zijn advies ook voorwaardenpakket van dus niet langer helemaal alumnus Petra van de zaak van de drie Colleges aangepaste versie van de links en rechts vraag- de TU/e, moet worden uit het genoemde budget Ven. Van de Ven, vorig van Bestuur, aldus gemeenschappelijke rege- tekens. Kastelein: “Ook de bekostigd. Het overleg decentrale arbeidsvoor- jaar afgestudeerd in zowel U-raadslid dr. Allard ling. Volgens Allard U-raad heeft sterk de hierover is deze maand waarden halen, zoals het constructief ontwerpen Kastelein. Kastelein, fractielid van indruk dat de regeling opgeschort. College van Bestuur wil. als architectuur, won de PUR/TU-één, willen de juridisch niet helemaal Dit heeft vooral te maken vijfduizend euro die aan In het advies dat de Eind- CvB’s daar begin januari goed doordacht is. Maar Steeds meer TU/e’ers met de bekostiging van de de prijs is verbonden met hovense universiteitsraad een reactie op. “Ook in de het is dan ook allemaal kiezen ervoor verlofdagen aankomende levensloop- haar ‘Concrete Poetry’. half oktober inwon bij het aangepaste versie ont- nieuwe materie, iets wat -jaarlijks maximaal vijf per regeling, waarvoor volgens Dit is een uitgaans- advocatenkantoor Laoût breekt echter een duide- nog nooit eerder gedaan is, werknemer- te verkopen, hen in het genoemde gelegenheid onder de Advocaten staat het duide- lijke paragraaf over hoe noch door ons noch door oftewel om deze in te budget flink wat geld moet grond, boven het Amster- lijk omschreven: ‘Ook in de de medezeggenschap de CvB’s. Ik beschouw het leveren in ruil voor geld. worden gereserveerd. Met damse metrostation voor u liggende nadere geregeld is”, zegt als een ontdekkingstocht Volgens de bonden komt deze nieuwe regeling Vijzelgracht, dat onder- uitwerking (zijnde de Kastelein. “De CvB’s voor beide partijen, maar dit mede door de geringe kunnen werknemers deel is van de Noord- Zuidlijn. Van de Vens gemeenschappelijke rege- hebben ons uitgenodigd hoop dat er uiteindelijk wel salarisverhoging van de perioden van onbetaald ontwerp is geïnspireerd ling -red.) vind ik het zo’n paragraaf gezamen- een goed doortimmerd laatste jaren, terwijl mede- verlof -zoals een sabbatical op een kathedraal ‘voor gebrek aan aandacht voor lijk op te stellen, maar dat stuk van gemaakt werkers wel genoeg of langdurig ouderschaps- het vieren van het leven’. de medezeggenschap op- gaan we niet doen. We wordt”./. verlofdagen hebben. verlof- of een vroeg- De Schreudersstudieprijs vallend’. Volgens de willen niet op de stoel van Afgelopen jaar leverde pensioen nieuwe stijl wordt sinds 2002 ieder advocaat die het advies de bestuurders plaats- deze keuzemogelijkheid financieren. Zoals het er jaar uitgereikt door de opstelde, mr. Erik de Groot, nemen. Wel gaan we de de universiteit een kosten- nu voor staat, zou de rege- stichting A.M. Schreuders, ‘hoeft men geen groot CvB’s in januari bepaalde post van zes euroton op. ling op 1 januari 2006 die het gebruik van onder- Dit geld werd gehaald uit moeten ingaan. grondse bouwruimte het ‘budget decentrale Voordat het overleg tussen stimuleert. Winnares Van arbeidsvoorwaarden- de bonden en de TU/e de Ven, die bij een gelden’, bedoeld voor de wordt hervat, buigen beide Londens ontwerpbureau Actual Proof financiering van lokale partijen zich afzonderlijk werkt, is ook genomi- arbeidsvoorwaarden. De over mogelijke alterna- neerd voor de Archiprix bonden, die inspraak tieven. Volgens vakbonds- International 2005, een hebben in de besteding van woordvoerder ing. Martin prijs voor de beste afstu- dit budget, stemden hier- van Gessel is het nog te deerprojecten op het mee in vanwege de slechte vroeg om te zeggen aan gebied van (landschaps) financiële positie van de welke alternatieven wordt architectuur en stedelijk TU/e. gedacht en welke kant het ontwerpen. Nu de universiteit haar zou kunnen opgaan./. financiën weer zo’n beetje op orde heeft, zeggen de

Ach en Wee

Tijdens het laatste concert van het jaar genomen en we zijn erg trots op het presenteerde Bigband Studentproof onder resultaat”, aldus bandsecretaris Thomas leiding van muzikaal leider Charles Green Hermans. ‘Actual Proof!’ bevat twaalf (links op de foto) afgelopen zondag zijn nummers uit het jazzrepertoire van de nieuwe cd ‘Actual Proof!’ in het Gaslab. Na twintigste eeuw. De nummers variëren van ‘Fresh-outa-School!’ de tweede cd van de gezongen ballads tot up-tempo nummers band. “We hebben de plaat na wat repetitie- van onder anderen Sammy Nestico, Duke weekenden begin juni opgenomen in een Ellington, John Coltrane en Herbie Hancock. studio in Heeze. De opnames met de gehele band hebben twee dagen in beslag Foto: Bart van Overbeeke Kleinkunst bij nieuwjaarsbijeenkomst De dag is nog steeds tradi- Het is niet zoals de grappen- gegeven, is dat zij alles wat tioneel de eerste maandag maker die we tijdens de recht is, krom maken. van het nieuwe jaar, maar de opening van het academisch De bijeenkomst begint op invulling wordt dit jaar jaar hadden”, zo belooft 3 januari om 16.00 uur in de anders dan anders. Het Annelies Verschuren van het Blauwe Zaal met een korte Bureau voor Promoties en bureau P&P. Het duo heeft speech van collegevoorzitter Plechtigheden heeft het van tevoren een gesprek ing. Amandus Lundqvist, kleinkunstduo Peer de Graaf gehad met onder anderen gevolgd door De Graaf en en Michaël Breukers uitge- universiteitssecretaris ir. Breukers. Hierna is de borrel, nodigd om de bijeenkomst Harry Roumen, om een goed met deze keer niet de wat meer sjeu te geven. “Ze beeld van de TU/e te krijgen. bekende kaasvlinders en zullen inspringen op de Verschuren had nog gepro- pinda’s, maar met tapas. actuele situatie aan de TU/e, beerd echt grote namen uit “Iedereen zegt dat het altijd zowel op wetenschappelijk de cabaretierwereld te strik- hetzelfde is, nu proberen we als op maatschappelijk ken, maar dat lukte op korte het eens anders”, zegt gebied. Zij beschouwen de termijn niet. De garantie die Verschuren. TU/e op een serieuze manier. het duo alvast heeft af- 23 december 2004 Cursor 4/ Nieuws/Opinie

Informeel netwerken voor Uitslag studenten weten- bètavrouwen in NIMF schapsquiz nog geheim Tot en met de televisie- live finale”, erkent Witkamp, Het verbeteren van de con- uitzending van de Nationale “maar het was eigenlijk gewoon tacten tussen bètavrouwen. Wetenschapsquiz op kerst- een capaciteitsprobleem. Ik had Dat is het voornaamste doel avond blijft het geheimzinnig- ook tentamens.” van NIMF, het landelijk heid troef rond de studenten- Een paar weken later is nog altijd netwerk voor vrouwen in de variant van deze quiz. De finale geen winnaar uitgeroepen van de informatica, wiskunde, hiervan was op 26 november, studentenquiz. “NWO wil niet natuurkunde en aanverwante maar de organisatie mag in dat, om welke reden dan ook, het richtingen. Bij velen is NIMF opdracht van NWO -initiator bestaansrecht van de tv-uitzen- nog onbekend; tijd dus voor van de grote televisievariant- ding wordt ondermijnd”, ver- een bescheiden pr-offensief, nog altijd niks zeggen over de klaart Witkamp. “Als de ant- zegt bestuurslid dr.ir. Edda uitslag daarvan. De vragen woorden al verspreid raken Neuteboom. waarover de studenten hun voordat de uitzending is geweest, hoofd hebben mogen breken, wat niet ondenkbaar is met een NIMF is een laagdrempelig en komen namelijk terug in de stelletje enthousiaste studenten, informeel netwerk voor vrouwen televisiequiz die op 24 decem- is die uitzending natuurlijk veel met een bèta-achtergrond, ber wordt uitgezonden. minder spannend. Waarom een variërend van studentes tot ge- Foto: Bart van Overbeeke show geven als het einde al op pensioneerden. NIMF staat voor In totaal 28 teams, waaronder elf straat ligt?” Witkamp laat alleen Netwerk voor Informaticae, een beetje.” Op internet trof ze excursies gehouden en is binnen van de TU/e, plaatsten zich in weten dat de deelnemende teams Mathematicae en Fysicae. Eén een aankondiging van een NIMF- NIMF een aantal intervisie- november voor de finale van de in de finale het redelijk goed van de leden, tevens lid van het avond over mentoring. “Ik vond groepen actief. Deze kleinere Nationale Wetenschapsquiz voor gedaan hebben. “Ik weet zelf nog bestuur, is Edda Neuteboom (zie het leuk om zo met andere bèta- groepjes leden komen een paar studenten. 25 daarvan deden uit- niet alle antwoorden, maar van foto), instituutssecretaris van het vrouwen in contact te komen. De keer per jaar bij elkaar om eindelijk mee aan de eindstrijd de eerste elf vragen hebben de FOM-instituut voor Atoom- en insteek is voor iedereen -volgens een bepaalde gespreks- op 26 november. Volgens orga- teams er gemiddeld maar iets Molecuulfysica in Amsterdam. overigens anders; sommigen methode- ervaringen uit te nisator en TU/e-student Marten meer dan twee fout.” Eerder studeerde ze Chemische zoeken rolmodellen of meer wisselen over steeds een ander Witkamp haakten twee teams af De Nationale Wetenschapsquiz Technologie aan de Universiteit informatie over het werken bij onderwerp. omdat het tijdstip niet schikte en is morgenavond, vrijdag 24 de- Twente en begin dit jaar promo- een bepaald bedrijf, anderen NIMF speelt overigens geen rol liet één team weten het jammer cember, van 22.10 tot 23.50 uur te veerde ze aan de TU/e binnen de zoeken vooral gezelligheid. Weer in bijvoorbeeld landelijke dis- te vinden dat de finale volledig via zien op Nederland 3. Hierin groep van prof.dr. Bert Meijer en anderen streven naar meer cussies over onderwerpen als internet werd gespeeld. Tussen wordt ook ingegaan op de prof.dr.ir. René Janssen. vrouwen binnen hun eigen uni- emancipatie en vrouwen aan uni- negen en tien uur ’s avonds eventuele verschillende pres- Neuteboom kwam zo’n drie jaar versiteit en hopen daar via NIMF versiteiten. “Ik zou dat wel konden de deelnemers op een taties van inzenders vanuit het geleden in aanraking met NIMF. verder mee te komen.” willen”, zegt Neuteboom, “maar bepaalde site kijken voor de land en die van de studenten./. De TU/e-faculteit Scheikundige dat geldt waarschijnlijk niet voor vragen en deze beantwoorden. Technologie telde maar weinig Intervisie iedereen bij NIMF. Wel zijn we “Minder leuk natuurlijk dan een vrouwen in -hogere- wetenschap- NIMF houdt jaarlijks verschil- aan het kijken of we aansluiting pelijke functies, zo constateerde lende -vrijblijvende- activiteiten kunnen vinden bij een ander, wat ze. “Het leek me leuk erachter te zoals netwerkavonden. Deze groter netwerk, om zo de erva- komen welke richtingen hebben elke keer een thema, ringen van onze leden beter te vrouwen kiezen; welke keuzes ze vertelt Neuteboom, bijvoorbeeld kunnen overbrengen”./. in hun loopbaan maken en het combineren van werk en waarom. Dergelijke contacten privé, werken in het buitenland Meer informatie: miste ik binnen de universiteit of onderhandelen. Ook worden www.science.uva.nl/misc/nimf. En ik vind... STW deelt startsubsidies uit Effe doorzeuren niet oninteressant. Helaas Technologiestichting STW In het vervolgtraject kunnen benutting van de kennis aan de reageren veel bèta’s nogal heeft 21 startsubsidies van onderzoekers tweehonderd- instelling. In Cursor 14 stelt narrig: iedereen weet toch 25.000 euro uitgedeeld in de duizend euro krijgen om een Overigens had STW graag meer columnist Fred Steutel de dat er een ernstig tekort aan eerste ronde van de Valorisa- bedrijfsplan op te zetten. subsidies uitgedeeld. Van de voor hem existentiële bèta’s bestaat? Nou dan? tion Grant. Het project moet Vervolgens moet een marktpartij ruim tachtig aanvragen waren er vraag wat een wiskundige Jammer dat ook Fred onderzoekers van universi- brood zien in de plannen - die vijfendertig honoreerbaar. Het is en hoe zo iemand zich Steutel niet verder komt teiten in staat stellen om variëren van softwareapplicaties budget dat aan het initiatief is van anderen onder- dan een paar smalende op- ideeën te vermarkten. tot nieuwe medicijnen. Zo’n idee gekoppeld, is echter te beperkt. scheidt. Vreemd, want één week eerder merkingen over de wetenschappelijk- blijft wel eigendom van de uni- Van de veertien ideeën die buiten had hij die vraag al goeddeels beant- heid van de economie, of beter het ont- Dat geld wordt gebruikt om na te versiteit waar het is geboren. De de boot vielen, liggen er dertien woord. In Cursor 13 schreef hij immers breken daarvan. Hij voegt zich in het gaan of de ideeën haalbaar zijn. marktpartij vergoedt dan ook de ‘in de koelkast’. (HOP)/. dat als je aan tien wiskundigen een ‘goed gezelschap van die groep geborneerde gestelde vraag’ voorlegt, er tien dezelfde bèta’s, die in ernst menen dat alleen conclusies komen. ‘Juiste conclusies’, natuurwetenschappelijk onderzoek het CDA eist opheldering van Rutte zelfs. Alle tien goed? Alle tien goed! predikaat wetenschappelijk verdient. Intellectueel gesproken is de wiskundige Wat zou er trouwens gebeurd zijn als god zelf, in Steutels wereldbeeld. Het is wiskundigen zich over de gestelde vraag over verlaten meerwaarde-eis dan ook niet verwonderlijk dat zo’n hadden gebogen? Ik vermoed dat men al Dit voorjaar bepaalde de niets van terugzien.” derheid van PvdA, VVD en LPF. wetenschapper, vanuit de tiende ver- snel had ontdekt dat er geen sprake was Tweede Kamer dat alleen De onderwijswoordvoerder van Maar regeringspartijen D66 en dieping van zijn ivoren torentje aan- van een ‘goed gestelde vraag’. Dat men opleidingen met een duidelijke het CDA is overigens best CDA wilden daar niet zonder palende domeinen van wetenschap over- vervolgens een aantal vooronderstel- meerwaarde zouden mogen tevreden met het werk van de meer van weten: de eisen ziende, niet anders kan dan meewarig lingen (lees: vereenvoudigingen) had experimenteren met selectie commissie-Korthals. “Ze zijn waaraan een opleiding moest reageren op de prestaties van zijn geïntroduceerd, en een (vooruit dan aan de poort. Hoewel die meer- zorgvuldig en kritisch te werk voldoen om te mogen selecteren collega’s. Zoals wel vaker bij colum- maar: correct) antwoord had gegeven op waarde nog nergens is aan- gegaan. Dat er in het rapport en een hoog collegegeld te nisten van bèta-signatuur, moeten vooral de verkeerde vraag. Leuke collegestof, getoond en alleen veronder- opmerkingen terug te vinden mogen rekenen, moesten eerst de economen het ontgelden. Ditmaal maar van weinig praktisch nut. steld wordt, kregen de aan- zijn over aanvragen voor oplei- maar eens duidelijk worden vast- hadden een paar van deze lieden het De auteur meent dat een van de dingen vragers toch subsidie van dingen die maar net het stan- gelegd. Pas daarna zou er een gewaagd de bekende theorie dat in die de wiskundige van anderen onder- staatssecretaris drs. Mark daardniveau halen met de voor- definitief ‘ja’ kunnen klinken. bepaalde markten toenemende schaarste scheidt het feit is dat hij ‘minder in het Rutte van Onderwijs. Tot gestelde plusprogramma’s, geeft De term die de twee regerings- tot hogere prijzen leidt, op de arbeids- nieuws (komt) dan juristen en verbazing van het CDA. voor mij aan dat we terecht op partijen daarbij gebruikten, was markt los te laten. Voor bèta’s, wel te economen’. Dat je daarom een column terughoudendheid hebben ‘erkende, evidente meerwaarde’. verstaan. Hun conclusie was dat hun schrijft is begrijpelijk. Maar op deze Tweede-Kamerlid Cisca Joldersma gehamerd in deze discussie. Het En laat dat nu juist de term zijn salarissen niet sterker zijn gegroeid dan manier kun je beter niet in het nieuws (CDA) vindt het vreemd dat de geeft ook aan dat Nederland snel waarmee de commissie- die van anderen en dat het met die komen. commissie-Korthals, die de aan- werk moet maken van topoplei- Korthals, die de aanvragen tegen schaarste dus wel meevalt. De vraag of vragen beoordeelde, de harde eis dingen, want die zijn er eigenlijk het licht hield, niet uit de voeten de gebruikte methode toelaatbaar is, lijkt Bob van Winkel (wsk. i.) van een kamermeerderheid heeft nog nauwelijks.” kon. Commissielid Rob laten varen. “Ik zal niet meteen Het was Joldersma die dit Reneman gaf onlangs in een zeggen dat de staatssecretaris voorjaar Ruttes voorloper interview aan dat de opleidingen een probleem met het CDA heeft, Annette Nijs het vuur aan de op hun potentiële meerwaarde Reacties of commentaar? maar ik ga wel om toelichting schenen legde in het debat over beoordeeld zijn. (HOP)/. vragen. Het is natuurlijk wel een de toekomst van het hoger onder- beetje raar dat we ergens nadruk- wijs. Nijs wilde selectie invoeren, Mail naar [email protected] kelijk om vragen en er vervolgens en met haar een kamermeer- Cursor 23 december 2004 Nieuws /5

Jungle-borrel In ‘t kort Hoogopgeleide starter moet Nationaal ICT Event start site tijdelijk op een houtje bijten Met de lancering van de website www.nationaal Intermediair presenteert van veertien procent is geloven. Die voorziet juist ictevent.nl is deze week deze week zorgwekkende ongekend voor hoger opge- een grote schaarste aan het Nationaal ICT Event cijfers over de arbeids- leiden. En starters die wel hoogopgeleiden. In 2006 2005 officieel van start markt van hoogopgeleide aan de bak komen, moeten begint de grote uitstroom gegaan. Het initiatief, starters. Veertien het vaak doen met functies van de babyboomers, die opgezet door onder andere het ministerie van procent van twintig- waarvoor ze overgekwali- op veel plaatsen in de Economische Zaken, wil duizend ondervraagde ficeerd zijn. Ook het salaris arbeidsmarkt flinke gaten het gebruik van ict-toepas- hbo’ers en academici zit van de beginnende hoger zal slaan. Met name in de singen stimuleren en een na bijna een jaar nog opgeleide nam af: hbo’ers zorg, het onderwijs en de positieve bijdrage leveren altijd zonder werk. Lang in hun eerste arbeidsjaar chemie zullen personeels- aan het klimaat rond ict hoeft dat niet te duren. verdienden gemiddeld tekorten ontstaan. Volgens en e-business in Neder- De Raad voor Werk en 23.795 euro. Dat is 2,6 de Raad wordt het daarom land. Tijdens het evene- Inkomen ziet op korte procent minder dan de zaak de half miljoen thuis- ment, dat plaatsvindt in termijn een gebrek aan lichting die vorig jaar werd zittende hbo’ers en aca- Utrecht op 17 mei 2005, hoger opgeleiden onderzocht. Academici demici tot werken te ver- worden tevens de belang- ontstaan. pakten met een gemiddeld leiden. Een meting van het rijkste prijzen op dit salaris van 27.430 euro 1,3 adviesorgaan van het mi- gebied uitgereikt zoals de Volgens Intermediair is procent minder salaris dan nisterie van Sociale Zaken ICT Award Grootbedrijf. het op dit moment zeer hun voorgangers. zou uitwijzen dat honderd- Collegevoorzitter van de moeilijk om een baan op Lang zal de malaise niet dertigduizend mensen uit TU/e, ing. Amandus niveau te vinden. Een duren als we de Raad voor die groep wel voor een baan Lundqvist, is voorzitter werkloosheidspercentage Werk en Inkomen mogen te porren zijn. (HOP)/ van de jury van deze . award. Kleisterlee krijgt eredoctoraat Nationale Carrièrebeurs Het grootste carrière- van Universiteit Leuven evenement van Neder- Philips-topman ir. Gerard onder meer gelauwerd geprezen om zijn in- land, zo zeggen ze ten- Kleisterlee, voorzitter voor zijn inzet voor een vloedrijke werk en boeken Groen is de huiskleur van in het assortiment van de minste zelf, staat volgend jaar gepland voor vrijdag van de Raad van Toezicht optimale relatie tussen op het raakvlak van het Van der Waalsdispuut donderdagmiddagborrel bij 11 en zaterdag 12 maart. van de TU/e, krijgt het universiteiten of onder- wiskunde, kosmologie en Chaos, de link met het Van der Waals. Ook waren De Nationale Carrière- thema jungle was dan ook er bananen te koop, waar eredoctoraat van de zoeksinstellingen en het fysica. John Sexton, in beurs wordt gehouden in Katholieke Universiteit bedrijfsleven. Ook zijn 2001 benoemd tot rector snel gelegd. Vorige week sommige mensen nog lang Amsterdam RAI. Leuven. De universiteit inspanningen voor de van New York University, is donderdag hield het buikpijn van hadden, aldus Meer informatie vind je reikt het doctoraat ontwikkeling van de as vooral bekend als de fysisch dispuut een jungle- Chaos-lid Frank Jehoel. op www.carrierebeurs.nl. honoris causa uit tijdens Eindhoven-Leuven worden geestelijk vader van de borrel ter ere van het eerste Maar er was meer in de haar zogeheten Patroons- genoemd als reden voor Global Law School. Deze lustrum. Er was een jungle- lustrumweek: een Terug- feest op 2 februari 2005. het eredoctoraat. wil op een nieuwe manier drank-assortiment samen- blik-feest van de nineties, Student van Behalve Kleisterlee ont- het concept ‘recht’ en gesteld met tropisch aan- een klimexcursie naar het het jaar De Katholieke Universiteit vangen ook twee anderen ‘rechtsstaat’ invullen, doende namen: Mongozo Neoliet klimcentrum en, Liselotte Heederik van de Leuven kent jaarlijks ere- begin 2005 het eredocto- rekening houdend met de banaan, Mongozo palmnut, als afsluiting, een lang Wageningen Universiteit doctoraten toe aan raat van de Leuvense uni- sterk toenemende globali- Bush en Leeuw Pilsner en weekeinde naar Londen. is deze week door onder- personen met bijzondere versiteit, te weten de Britse sering./. Bosbier. De laatste twee wijssite Scienceguide en verdiensten op weten- wiskundige Roger Penrose zitten overigens standaard Foto: Bart van Overbeeke studentenbonden ISO en schappelijk of maatschap- en de Amerikaanse jurist LSVb uitgeroepen tot pelijk gebied. TU/e- John Sexton. Penrose, student van het jaar. alumnus Kleisterlee wordt professor in Oxford, wordt Heederik begeleidde dit Kabinet gaat door met jaar Oekraïense studen- tenleiders, die via geweld- bevorderen bèta- en loos verzet nieuwe verkie- TU/e-alumnus Van Dam tweede in zingen in de voormalige techniekonderwijs Sovjetrepubliek hebben verkiezing Politiek Talent 2004 afgedwongen. Het kabinet trekt zich Daarmee reageert het Staatssecretaris drs. Mark De titel ‘Politiek talent veiligheid, justitie en inte- te komen groot; zij weet dat niets aan van de kritiek kabinet op conclusies uit Rutte van Onderwijs van het Jaar’ is net voor- gratie domineren de laatste goed te weerstaan. Als je dat het opleiden van een vorige maand sprak namens het kabinet bijgegaan aan Tweede- tijd het nieuws. Gevolg is van iemand moet verlie- meer bèta- en techniek- verschenen rapport van het zijn waardering uit voor het werk van Heederik. Kamerlid Martijn van dat je op tv vooral de woord- zen, is zij een dankbare studenten geen zin Centraal Planbureau. Dat Die stapte op 22 decem- Dam, alumnus van de voerders op die gebieden opponent”. heeft. De regering wijst stelde eind november dat ber in het vliegtuig naar TU/e-opleiding Tech- ziet. Dat zijn ook de Het stempel ‘fris en op de grote vraag naar van een bètatekort in Kiev, om daar als waar- nische Bedrijfskunde. personen met wie journa- fruitig’, daar is Van Dam bèta’s en technici in Nederland eigenlijk geen nemer de nieuwe presi- Van Dam was één van de listen, die voor deze verkie- nog niet helemaal uit. “Dat 2010. Projecten van het sprake is, en dat de lange dentsverkiezingen te genomineerden voor zingen mensen hebben ‘fris’ vind ik wel mooi, er Platform Bèta/Techniek termijn vraag opgevangen volgen. (HOP) deze verkiezing, die werd voorgedragen, momenteel vanuit gaande dat het niet gaan daarom onvermin- zou kunnen worden via gehouden door de parle- het meest te maken alleen betrekking heeft op derd door. werving in het buitenland. mentaire redactie van het hebben.” de presentatie maar ook op Vertegenwoordigers van Minister Radio 1 Journaal. Hij werd de inhoud. Maar ik ben nog De ministers Maria van der innovatieverenigingen en schrapt helft tweede na Laetitia Fris en fruitig steeds aan het bedenken Hoeven (Onderwijs) en werkgeversorganisatie Griffith van de VVD. Toch hebben de pers- wat ik me moet voorstellen Laurens Jan Brinkhorst VNO-NCW lieten zich regelingen mensen Van Dam hoog bij ‘fruitig’.” (Economische Zaken) kritisch uit over de CPB- Onderwijsminister Maria Radio 1 had alle parlemen- zitten. Ze omschrijven schrijven de Tweede conclusies. (HOP)/ van der Hoeven schrapt . per 1 januari 612 van de tair journalisten gevraagd hem als ‘fris en fruitig’ en Radio 1 riep deze week ook Kamer deze week dat door ruim elfhonderd minis- een kandidaat te nomi- een duidelijke spreker, die de Politicus van het Jaar vergrijzing, economische teriële regelingen. De neren. “Je kunt het een in korte tijd gezag verwor- uit; deze titel ging naar groei en grote innovatieve operatie ‘Kappen dor beetje vergelijken met het ven heeft. Laetitia Griffith, André Rouvoet van de ambities in 2010 vijftien hout’ is de eerste stap in schrijversvak, waarin Kamerlid voor de VVD, ChristenUnie. Tweede en procent meer afgestu- het project ‘OCW ont- recensenten uitmaken streek na de stemming derde werden PvdA’er deerde bèta’s nodig zijn. regelt’ om de onderwijs- welke schrijver de beste is. echter met de hoogste eer. Wouter Bos en VVD- Om dit te bereiken, trekt regels toegankelijker te Dat is leuk, maar belang- Actief, kundig en ‘op kamerlid Ayaan Hirsi het kabinet in het komend maken. Zo is bekeken of rijker is toch dat mensen je termijn het belangrijkste Ali./. jaar 32 miljoen euro uit regelingen nog een juri- boeken lezen”, vindt VVD-kamerlid’, zo bestem- voor fondsen en pro- dische grondslag hebben PvdA’er Van Dam. pelt de parlementaire pers jecten voor bèta- en en nog relevant zijn. In Het jongste Kamerlid (26), haar. Van Dam: “Laetitia is techniekonderwijs, 2005 wordt verder flink dat sinds kort de een fantastisch Kamerlid. in 2007 loopt die in- gesnoeid in verschillende belangrijke portefeuille Aan de rechterkant van het vestering op naar een wetten en algemene maat- mediabeleid bestiert, was politieke spectrum is de jaarlijkse 60 miljoen regelen van bestuur. verrast over zijn nomi- druk om zoveel mogelijk euro voor dergelijke natie. “Onderwerpen als ongenuanceerd uit de hoek initiatieven. 23 december 2004 Cursor 6/ Cultuur

Op pad met kerst /Zoom in De Beeldbank In De Beeldbank in het Hoofd- (als je begrijpt wat ik bedoel) gebouw zijn van 4 januari tot 4 februari filmpjes te zien van drie Geen trek in de zoveelste De Effenaar op kerstavond is ’s werelds grootste filmmakers. ‘Zoom - three film- replay van Mary Poppins of helaas al uitverkocht, maar de talentenjacht; een wereld makers focus on pictures’ is de titel Ollie B. Bommels ‘Als je spelcomputerminnende TU/e’er met veel glitter en van de vertoonde videoverzameling. begrijpt wat ik bedoel’, in is twee avonden later misschien glamour en achter de Martijn Veldhoen neemt de kijker eindeloos bankhangen met beter af. Wie niet kijkt op een schermen vooral veel vals in ‘Momentum’ in één lange lang- worstenbrood en chocolade- decennium vroeger of later, kan gekonkel. De voorstelling zame beweging mee door een melk, of in de traditionele in hetzelfde popcentrum op 26 is van 7 tot en met 16 reeks ruimtes zoals gangen, kerkdienst in het dorp van je december namelijk terecht voor januari verschillende kamers, deuren, de straat op, enzo- ouders? Geen nood, want ook de 80’s Elektroclash; the Retro- keren te zien. Voor meer voorts. ‘Prime Time Paradise’ van rond de feestdagen is er Videogames edition. Vanaf informatie zie de eerder- Persijn Broersen en Margrit Lukács genoeg te beluisteren, zien en 22.00 uur draait dj U-man in genoemde site van de is een reis door het landschap van doen. Op deze pagina een De Effenaar oude en nieuwere schouwburg. de hedendaagse televisie. ‘Ein kleine greep uit de mogelijk- wave-, elektropop en elektro- Tag/one day’ van Anja Masling heden. clash-hits. In het café Select Oud en nieuw bestaat uit drie korte filmpjes Game vindt intussen een video- ’t Is natuurlijk een idee gebaseerd op foto’s die zijn games-special plaats met aan- om oudejaarsavond en gevonden op straat. De Beeldbank dacht voor de games van toen, -nacht knus thuis door te is open van dinsdag tot en met vooral de Philips G7000 en de brengen met een boel vrijdag van 11.00 tot 18.00 uur. Atari 2600, en levensgrote vrienden die allemaal schermen waarop kan worden een hapje en drankje gespeeld. De entree is gratis. meebrengen. Wie zijn /Write Now! Wie behoefte heeft aan heel heil echter liever buiten Studium Generale en Passionate ander jeugdsentiment, kan de deur zoekt, kan op zijn weer op zoek naar knappe vanaf eerste kerstdag terecht bij verschillende plekken in staaltjes schrijfwerk voor de het Internationaal Kerstwinter- de stad terecht. Let wel: voor acts. De deuren gaan om 22.00 schrijfwedstrijd ‘Write Now! circus in de Stadsschouwburg. vrijwel alle feesten wordt entree uur open en de volgende Eindhoven’. Een verhaal, gedicht, Van pinguïns en breakdancers gevraagd en vaak zijn aan de ochtend pas rond vijven weer rap, filmscène of toneeltekst; alle tot boksende clowns en tijgers; deur geen kaarten meer verkrijg- dicht (www.tac.nu). De Effenaar soorten teksten dingen mee, mits van 25 december tot en met 2 baar; enig voorwerk is dus duikt het nieuwe jaar in met de niet langer dan tweeduizend januari zijn ze vrijwel dagelijks vereist. In het zogenoemde Welcome to the 2005 Sublime woorden en geschreven door te zien. Voor informatie over de Klokgebouw van Philips op Clash. In het popcentrum aan de mensen tussen de 15 en 25 jaar. voorstellingen, kaarten en reser- Strijp-S begint op oudejaars- Dommelstraat kan vanaf 0.30 Bijdragen (inclusief naam, adres, veringen zie www.schouwburg avond om half tien Extrema NYE uur worden geswingd op telefoonnummer, e-mailadres en Wie de kerstdagen stemmig en eindhoven.nl. 2005, een danceparty met dj’s muziek uit de sixties en seven- geboortedatum) kunnen tot zinvol wil starten, kan meedoen Hetzelfde theater vormt vanaf 7 uit binnen- en buitenland die tot ties, deep funk, raw soul, jazzy maandag 17 januari 2005 worden aan de fakkeloptocht voor januari het decor voor ‘Klater- de vroege uurtjes duurt grooves en funky beats gestuurd naar eindhoven@ verdraagzaamheid, die op vrij- goud’, de nieuwste productie (www.extrema.nl). Ook club De (www.effenaar.nl). Dj Wilbert writenow.nl of naar Passionate dagavond 24 december vertrekt van de Stichting Theaterplan. De Rechter op Stratumseind viert draait intussen, vanaf 01.00 uur, o.v.v. Write Now! Eindhoven, vanaf het Wilhelminaplein. De stichting biedt jongeren de oudejaarsavond met veel dance- in El Palacio de la Rosa aan de Postbus 25264, 3001 HG Rotter- tocht start om 19.00 uur, maar mogelijkheid onder professio- muziek; het feestje begint om Mauritsstraat dam. Inzenders dingen mee naar vanaf 18.15 uur -en ook na de nele begeleiding hun talenten op 22.00 uur. De energieke feest- (www.elpalacio.nl)./. diverse prijzen, waaronder de tocht- zijn er al diverse muzikale het gebied van de podium- gangers van het eerdergenoem- hoofdprijs van 250 euro aan acts. Fakkels zijn ter plekke te kunsten te ontwikkelen en uit- de Extrema-feest kunnen vanaf boekenbonnen. koop (zie www.fakkeltocht.org). eindelijk aan het publiek te zes uur ’s ochtends in De N.B. De redactie van Cursor is niet aan- Hapjes, glühwein en muziek laten zien. Eerder Rechter terecht voor de sprakelijk voor eventuele verkeerde van dj Herb staan op de agenda leidde dit onder meer Official Extrema After- keuzes van lezers op basis van de /Metal in in El Palacio de la Rosa aan de tot de musicals ‘West party (www.derechter.com). bovenstaande informatie waardoor deze Mauritsstraat. Het kerstavond- Side Story’, ‘Pippin’, Ook in TAC aan de lezers mogelijk leukere feestgelegen- De Effenaar feest hier begint om 21.30 uur; ‘Fame’ en ‘Candide’. Vonderweg wordt de heden mislopen. Over het verloop en de ‘Op dezer onheijlspellenden de entree bedraagt vijf euro Bezoekers van jaarwisseling gevierd afloop van ieders kerstperiode en jaar- Inckswaertenacht, vlack vóór ‘t (www.elpalacio.nl). ‘Klatergoud’ zijn met verschillende wisseling kan dan ook niet worden festeijn der geloovigen, nodigen Het seventies-disco-kerstbal in getuige van muziekstijlen en live gecorrespondeerd. wij uwer allen, ongelovigen uit om dezer nacht uwer trommelvellen te laaten streelen door oerdonk’re, swaerte metaelpartijen en opzwee- De culturele top vijf van Henk van de Ven penden folk & pagan klancken, uyt den tijt dat Eindhoven nog Eynde- Portier/receptionist brillen. Wie een bril over heeft, dieerde en professionele toneel er toch een boek in mijn cul- hofen was!’ Zo begint de uitnodi- kan mailen naar en is het toneel dat amateur- turele top vijf. Het boek heet ging voor de Incktswaertenacht in van de faculteit [email protected]. verenigingen spelen voor een ‘Wentersel vruuger’. Het is een De Effenaar; vanavond, donderdag Elektrotechniek veel breder publiek toegankelijk. boek over Wintelre met foto’s en 23 december, vanaf 19.30 uur. De Op twee staat het amateurtoneel bijbehorende verhaaltjes over metalmuziek staat deze avond Op nummer één in mijn in het algemeen. Ik ga vaak Op drie staat toneelschrijver Ton het leven in dit dorp van 1895 tot centraal, met bijdragen van de culturele top vijf staat toneel- kijken naar toneeluitvoeringen Davids. Hij schrijft moderne 1960. Ik ben, net als mijn vader bands Walpurgisnacht, Wapen- vereniging De Vriendenkring uit van zusterverenigingen in de stukken waar het publiek om en moeder, in Wintelre geboren spraak & Drinkgelag, Grimm, Wintelre, waarvan ik voorzitter Kempen en in de omgeving van kan lachen, ondanks de vaak en getogen. Dan is het mooi om Fluisterwoud en Heidevolk. De en speler ben. Ons streven is om Eindhoven. De voorstellingen serieuze onderwerpen. Beslist te lezen en te zien hoe mijn entree bedraagt zeven euro. De ieder jaar een grote productie, zijn over het algemeen van hoog geen onderbroekenlol dus, ouders en grootouders leefden Effenaar ligt aan de Dommelstraat een kinderproductie en een niveau, zeker gekeken naar de maar, zoals hij het zelf om- en zijn opgegroeid, en hoe het 2 in Eindhoven. wagenspel te brengen. Onze relatief beperkte financiële schrijft: “Toneel zonder pre- dorp in de loop van de jaren grote producties zijn behoorlijk middelen waarmee veel vereni- tenties, maar anders dan u veranderd is. divers van aard; we spelen mees- gingen werken. Naar mijn gewend bent. De underdog die /The Apartment tal blijspelen of kluchten, maar mening doet het amateurtoneel overwint, de ziekte als lach- Op vijf staat Hongarije, een hebben ook serieuze stukken weinig onder voor het gesubsi- spiegel voor zij die zich gezond prachtig land met water, bergen, in Plaza Futura gespeeld van bijvoorbeeld Carlo wanen, de gek die anderen tot vriendelijke mensen, lekker eten In theater Plaza Futura is de klas- Goldoni en Rene de Obaldia. In waanzin brengt en misschien en mooie steden en dorpjes. De sieker ‘The Apartment’ van regis- de zomer spelen we ieder jaar wel de blinde die het voor gezien hoofdstad Boedapest is de seur Billy Wilder te zien. Deze tragi- een wagenspel. Deze wagen- houdt. Eigentijds toneel met mooiste stad die ik ooit bezocht komedie uit 1960, met Shirley spelen kunnen modern zijn, hier en daar een boodschap heb met veel oude gebouwen en MacLaine en Jack Lemmon, gaat maar vaak zijn het oude volks- verpakt in mooie dialogen”. natuurlijk de Donau die dwars over de eenzame kantoorklerk Bud verhalen of -Brabantse- legendes. Onderwerpen die bijvoorbeeld door Boeda en Pest loopt. Een Baxter, die moeite heeft het hoofd Ook worden we steeds meer in zijn stukken voorkomen, zijn boottocht over deze rivier is een boven water te houden en een gevraagd om tijdens feesten de dementie, daklozen, oorlog en nooit te vergeten ervaring en wil manier verzint om hogerop te meest uiteenlopende types neer plastische chirurgie. Ton Davids je genieten van de natuur, dan is komen: zijn appartement verhuren te zetten. Verder zijn we op dit is een meester in het verwoor- een tocht in een klein bootje aan de hoge bazen die hier hun moment druk bezig met de voor- den van de absurditeit in veel over rivier de Tisza een aanrader. vriendinnetjes mee naartoe kunnen bereidingen voor ons zestigjarig Een foto van ‘Jan Klaasen en de van deze onderwerpen. Ook kleinere stadjes als Eger en nemen. ‘The Apartment’ draait tot jubileum in 2005. Hompiestrompies’, de laatste familie- Vesprem zijn prachtig./. en met 5 januari in Plaza. Kijk op Voor de toneelvereniging voorstelling van toneelvereniging Hoewel ik behalve toneelboekjes www.plazafutura.nl voor meer info. verzamel ik overigens oude De Vriendenkring. eigenlijk geen boeken lees, staat Cursor 23 december 2004 Studentenleven /7

Stilte bij start Van Lint Studenten Sportweek Maandag 20 december se Studenten Sport om 17.00 uur was het Federatie (ESSF). De Studenten Sportcentrum waterpoloërs begonnen een minuutlang in stilte pas om 18.00 uur en gehuld ter nagedachtenis misten de minuut stilte. aan de op 28 september Annelies Opsteegh, stu- overleden Jack van Lint. dent Bouwkunde en secre- Hij was hoogleraar taris van waterpolo- en wiskunde aan de TU/e, zwemvereniging Nayade, oud-rector magnificus en was er al wat eerder. “Ik een fervent voorvechter vond het heel netjes dat er van de studentensport in iets gedaan werd. Wij Zes procent Eindhoven. De sportweek hebben het spel dus helaas is al jaren naar Van Lint niet een minuut stil Zes procent kans dat vernoemd. Na deze kunnen leggen. Anders deze kerst een witte minuut stilte ging de was de impact groter kerst gaat worden, aldus week van start als geweest.” Daar sluit Joost het KNMI. Bij een witte vanouds. van Montfort, student kerst stel ik me een dik Technische Bedrijfskunde, pak sneeuw voor, niet “We hebben er wel aan zich bij aan: “De meeste zo’n armetierig laagje gedacht om de heer Van mensen hebben de minuut sneeuw dat terstond het Lint op een andere manier stilte gemist, ze hadden dat plaveisel in smelt. Nee, te herdenken, maar het beter wat later op de avond een witte kerst betekent blijft toch een feestweek. kunnen doen. Ik vind het Ook knotsballen stond dit jaar weer op het programma. op zijn minst een pak We hebben gekozen voor wel goed dat er aandacht Foto: Bart van Overbeeke sneeuw waar je een gat een minuut stilte aan het voor was, Van Lint heeft in kunt pissen, een begin van de week. Het tenslotte veel betekend week sporten?”, zegt gelukkig was de belang- van de ESSF was deze week steeds dieper gat maar heeft weinig zin om op voor het Studenten Sport- Informaticastudent Rolf rijkste regel: ‘De scheids- zelf wat minder actief aan nooit zo diep dat het de donderdagavond zoiets te centrum”. Verder houden van Strien enthousiast. rechter heeft te allen tijde het sporten als voorgaande ondergrond verraadt. organiseren, daar is ieder- Van Montfort en zijn Wat de mysterygame was, gelijk ook al snapt hij er zelf jaren; de helft liep dan ook Honderd procent kans een dan te dronken voor”, ‘mysterygame’-teamgeno- bleef tot vlak voor het spel geen zak van’. met volleybalblessures dat Bing Crosby ook dit zegt Joost Tonnaer, student ten de sportspirit er goed in. geheim. In de zaal werd het Maar liefst 270 teams, rond./. jaar van een witte kerst Technische Bedrijfskunde mysterie onthuld: kegel- twintig meer dan vorig jaar, droomt. Maar hij heeft en vice-voorzitter van de Mysterygame trefbal. De spelregels namen deel aan de makkelijk dromen, als organiserende Eindhoven- “Wat is er beter als de hele waren wat ingewikkeld, sportweek. Het bestuur hij zingt “just like the ones I used to know”. Volgens het KNMI ben Meer opleidingen met studentenstop ik te jong om een witte Amsterdamse studenten- kerst te hebben mee- Het aantal universitaire Amsterdam hadden vorig nationale organisatie & gemaakt. Dat zal dan boot legionellavrij opleidingen met een jaar al een studentenstop. internationale betrek- wel zo zijn. De laatste Bewoners van de Amsterdamse studentenboot Rochdale numerus fixus is met de Groningen, Utrecht, Nij- kingen in Groningen. witte kerst in Nederland One mogen weer douchen in hun eigen hut. Krap drie weken helft toegenomen ten megen, Tilburg en de Leiden stelt als enige ook was in 1981. na ontdekking van de legionellabacterie is het sein veilig opzichte van vorig jaar. Universiteit van Amster- voor rechten een studen- Hoewel mijn weer- gegeven. Geen van de studenten is ziek geworden. De Deze toename is vooral dam sluiten zich hier nu bij tenstop in. Voor genees- barstige karakter mij gevaarlijke bacterie is waarschijnlijk ontstaan in de tank toe te schrijven aan de aan om de overloop naar kunde, tandheelkunde en gebiedt de volkse met 85.000 liter water aan boord van het schip. grote populariteit van de hun opleidingen te diergeneeskunde blijven flauwekul van Kerstmis Legionellabacteriën kunnen via inademing van kleine water- studie psychologie. Het beteugelen. de aankomende eerste- te laten voor wat het is, druppeltjes in de longen terechtkomen. Vandaar dat de komende studiejaar moet Ook criminologie gaat jaars loten, net als in voor- geef ik mijzelf toch douchecabines van de boot tot verboden terrein werden bij in totaal 36 opleidin- loten. Die studie is te gaande jaren. (HOP)/. ieder jaar weer over aan verklaard en de studenten alleen gebruik mochten maken gen geloot worden. Aan volgen in Leiden, Rotter- het ‘kerstgevoel’. Wat van nooddouches op de kade. Een gespecialiseerd bedrijf de TU/e is hier geen dam en aan de VU Amster- dat kerstgevoel precies maakte de waterleidingen van het schip de afgelopen weken sprake van. dam. Andere nieuw- inhoudt, is moeilijk te grondig schoon. Om te voorkomen dat de legionellabacterie komers in de lijst zijn zeggen. Het is in ieder terugkeert, worden voortaan kleine hoeveelheden zilver en De opleidingen psycho- biomedische wetenschap- geval niet de allergische koper aan de watervoorraad toegevoegd. (HOP) logie in Leiden, Rotterdam pen in Utrecht, bestuurs- reactie die ik krijg van en aan de Vrije Universiteit kunde in Tilburg en inter- dennennaalden, de kok- halsneigingen die ik krijg van ganzenlever en vooral van de wijze En hoe is het in München? waarop het gemaakt Bayern, de stad van bier groot aantal voedings- niet alleen door de drukte land went snel. Na twee wordt, of de stuiptrek- en glühwein, Oktoberfest middelen, zoals Milka, van het project, maar ook maanden genieten van kingen die ik krijg van en biergarten, lederhosen Toblerone, Miracoli, Cote door veel interessante een Paulaner in een van Wham. Misschien is en Weinachtsmarkten, d’or, Philadelphia, Hag workshops en meetings de vele biergarten, mijn kerstgevoel het BMW en Siemens, Frans en Jacobs Kroenung, zal waarbij we betrokken moeten we nu langzaam melancholische gevoel Beckenbauer en Roy waarschijnlijk wel een worden. de omschakeling maken dat de dromen die we Studenten van de TU/e gaan Makaay en sinds kort ook lichtje gaan branden. In Binnen Kraft zijn we met naar glühwein en jäger- hebben zo onmogelijk steeds vaker voor hun van mij: München. het R&D-centrum van twaalf studenten. Deze tee want het stads- lijken, maar aan de studie naar het buitenland. Sinds begin oktober loop München werken onge- groep heeft naast een centrum wordt langzaam andere kant nooit hele- Voor stage of voor het ik rond in deze sfeervolle veer driehonderd hoog internationaal omgebouwd tot een grote maal onmogelijk zijn; verrichten van onderzoek, stad, met haar prachtige mensen aan de ontwik- gehalte ook een bijzonder Christkindlmarkt. zoals vrede op aarde, omdat het verplicht is of gebouwen en typische keling of verbetering van hoog vrouwelijk gehalte, Uitgaan kun je hier ook gezondheid en vreugde omdat ze het leuk vinden. cultuur. Rond mijn deze voedingsproducten. een verademing na vijf prima: naast de traditio- voor iedereen en een Cursorlezers kunnen iedere aankomst beleefde En het werken bij zo’n jaar TU/e. Vanuit Kraft nele Bayerse Hofbrau- dikke laag sneeuw om week over de schouder van München het hoogtepunt voedingsmiddelenbedrijf wordt het sociale leven hausen en Biergarten, in te pissen. Want wie een TU/e-student in het van het jaarlijks terug- heeft zo zijn voordelen. binnen deze groep erg heb je hier ook veel cock- durft te dromen, weet buitenland meekijken. kerend Oktoberfest, De secundaire arbeids- gestimuleerd: zo woon ik tailbars en goede disco- dat zes procent nog hetgeen een perfecte voorwaarden zijn werke- samen met een Indiër, theken. Daarnaast ben je altijd meer dan niets is. Viva Bavaria! In Eind- gelegenheid was om lijk fantastisch: gratis een Ier en twee Fran- zo in Praag, Wenen, Ulm, Rest mij niets dan hoven en omstreken volledig in de Bayerse koffie/thee/frisdrank en sozen in de companyflat Nurnberg, Salzburg, wat mijzelf van het gemak roept deze kreet waar- cultuur te integreren. De iedere week producten midden in de stad, van ideaal is voor de week- van het columnistenvak schijnlijk enige associatie grootste cultuurshock die je kunt meenemen. Ik waaruit ook alle gezellig- enden. Uiteraard zal een te voorzien: gelukkig op met een bierprodu- was de inhoud van de werk bij de afdeling heid georganiseerd weekendje skiën niet kerstfeest voor iedereen! cent uit Lieshout. Het is bierpullen, maar dat Chemistry Research aan wordt. In onze flat ontbreken. echter ook de naam van went behoorlijk snel, de extractie van aroma- worden feesten georga- Kortom: München? Teun van Veggel is student de streek waar ik moet ik erbij vertellen. bepalende stoffen uit niseerd, maar het is ook Wunderbar! Bouwkunde gedurende een half jaar Ik loop stage bij Kraft koffiebonen om zo de het verzamelpunt voor stage mag lopen: Bavaria, Foods R&D. Deze naam kwaliteit van oploskoffie een avondje stappen, een Bayern, Beieren. En dan roept waarschijnlijk niet te verbeteren. Ik ben nu tochtje sightseeing, niet zomaar in een of veel herkenning op, maar ongeveer twee maanden schaatsen, squash en Joost Hennen, ander afgelegen dorpje, als ik erbij vertel dat het aan het werk en de tijd zwemmen. student Scheikundige maar in de parel van de producent is van een vliegt voorbij. Dit komt Het leven in het Bayerse Technologie 23 december 2004 Cursor 8/ Universiteitsberichten

Algemeen Ir. P.J.W. Vakan verdedigt op maandag 10 de semester) prof.dr. Maarten is een initiatief voor en door studenten Vacatures januari zijn proefschrift en stellingen Verkerk van de TU/e, Fontys en de Design Postextra tegen de bedenkingen van een commis- Plaats: Auditorium (zaal 11), tijd: woens- Academy. GESP wil informatie-uitwisse- Medewerker studentenwerkplaats Sluiting vanwege kerstvakantie sie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uur in zaal 4 dagmiddag van 16.45-18.30 uur, aanvang: ling en samenwerking bevorderen en (V38.489), faculteit Bouwkunde (0,5 fte). Op vrijdag 24 december zijn diverse van het Auditorium. De titel van het 2 februari 2005. opkomen voor de belangen van alle Tijdelijk dienstverband, salaris maximaal postbedrijven om 13.00 uur gesloten. proefschrift luidt ‘Molecules and Atoms Onderwerp: 0F710 Wetenschapsfilosofie: Eindhovense studenten. Daarbij hebben schaal 7 CAO Nederlandse universiteiten Postextra zal op deze dag een keer de in a Hydrogen Plasma Expansion’. Vakan Geloof, wetenschap en techniek. we jouw hulp nodig! bijlage 1 (1.813 t/m 2.459 euro). post brengen en ophalen. Zelf kunt u promoveert aan de faculteit Technische De relatie tussen geloof, wetenschap en Lees mee... post aanleveren tot 10.30 uur bij Natuurkunde. De promotoren zijn techniek is bijzonder fascinerend. Aan Abonneer je via www.gesp.org op de digi- PhD position on Contactless Energy Postextra. prof.dr.ir. D.C. Schram en prof.dr.ir. de ene kant zien we dat het christelijk tale nieuwsbrief en blijf op de hoogte van Transfer in Domestic and Office M.C.M. van de Sanden. geloof een positieve invloed heeft (gehad) de activiteiten van GESP en belangrijk Applications (V36.274), the group DIZ op de ontwikkeling van wetenschap en nieuws voor Eindhovense studenten. Electrical Power Systems, department of Beperkte opening kantines Dipl.Ing. S. Zimmermann verdedigt op techniek. Aan de andere kant zien we Doe mee... Electrical Engineering (1,0 fte). Tijdelijk Omdat de TU/e van 27 tot en met 31 dinsdag 11 januari zijn proefschrift en ook dat wetenschap en techniek een Kom naar de activiteiten van GESP. dienstverband, salaris maximaal schaal december gesloten is, zijn de kantines stellingen tegen de bedenkingen van een bedreiging (lijken te) vormen voor het Praat mee bij een discussiebijeenkomst 27 CAO Nederlandse universiteiten bijla- eveneens dicht. Van 3 tot en met 7 janu- commissie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uur christelijk geloof. In deze colleges zal als of help mee met een actie. ge 1 promovendus (1.813 t/m 2.283 euro). ari 2005 zijn niet alle kantines geopend. in zaal 4 van het Auditorium. De titel eerste aandacht gegeven worden aan Werk mee... Alleen de kantines in het Auditorium, van het proefschrift luidt ‘Nonlinear christendenkers over geloof, wetenschap Kom een van de werkgroepen van GESP Post Doctoral position on Ultrafast All- Helix, Laplace, Paviljoen, Traverse en Homogenization of Concrete-Like en techniek. Met name zullen de denk- versterken en hou je bezig met onder- optical Signal Processing (V 36.256), the W-hoog zijn open en wel van 11.00 uur Material Structures’. Zimmermann beelden van Dooyeweerd, Wolterstorff, wijs, huisvesting, arbo & milieu, politiek, group Electro-Optical Communication tot 14.00 uur. promoveert aan de faculteit Bouwkunde. Klapwijk en Schuurman besproken wor- evenementen of communicatie & pr. Systems, department of Electrical De promotoren zijn prof.ir. C. S. den. Vervolgens zal ingegaan worden op Beslis mee... Engineering (1,0 fte). Tijdelijk dienstver- Bureau Promoties en Kleinman en prof.dr.ir. D.A. Hordijk. de moderne discussies over de aard en GESP zoekt nieuwe bestuursleden. Een band, salaris maximaal schaal 10 CAO Plechtigheden het karakter van wetenschap en techniek. mooie kans om bestuurservaring op te Nederlandse universiteiten bijlage 1 Nieuwjaarsbijeenkomst Drs. Y.J. Meijer verdedigt op woensdag Actuele vragen rond het bestaan van god, doen en jezelf te ontwikkelen. Ook als je (2.179 t/m 3.453 euro). maandag 3 januari 2005 12 januari zijn proefschrift en stellingen natuur en openbaring, evolutionisme, en niet heel veel tijd hebt, kun je hier veel De traditionele nieuwjaarsbijeenkomst tegen de bedenkingen van een commis- big-bangtheorie zullen bediscussieerd voor GESP betekenen. Medewerker Onderwijsontwikkeling vindt dit jaar plaats in de Blauwe Zaal. sie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uur in zaal 4 worden. Reageer... (V35.324), opleidingsinstituut faculteit Maandagmiddag 3 januari om 16.00 uur van het Auditorium. De titel van het Het college is een keuzecollege en geldt Mail naar [email protected] of kijk voor Werktuigbouwkunde (1,0 fte). Tijdelijk zal bestuursvoorzitter Amandus proefschrift luidt ‘Characterization of voor 3 studiepunten. meer informatie op www.gesp.org. dienstverband, salaris maximaal schaal Lundqvist in een korte speech terugblik- ozone profiles retrieved from satellite Literatuur: E. Schuurman, Geloven in 10 CAO Nederlandse universiteiten bijla- ken op het afgelopen jaar en vooruitkij- measurements’. Meijer promoveert aan wetenschap en techniek (Buijten & ge 1 (2.179 t/m 3.453 euro). ken naar 2005. Vervolgens is het podium de faculteit Technische Natuurkunde. De Schipperheijn, 1998). A.E. McGrath, Diversen voor het muzikale kleinkunstduo Peer de promotoren zijn prof.dr. H.M. Kelder en Science and Religion. An Introduction PhD-Student ‘Ion beam induced nano- Graaf en Michael Breukers, die op geheel prof.dr.ir. N.D. van Egmond. (Blackwell, 1999). Vredescentrum structure formation?’ (V35.325), Micro- eigen wijze het jaar zullen inluiden. De NB. Belangstellenden zijn van harte wel- Dick Leurdijk: ‘Terrorisme: and Nano-Scale Engineering, department korte bijeenkomst wordt afgesloten met Bedankt kom! fantoom of reële bedreiging?’ of Mechanical Engineering (1,0 fte). een nieuwjaarsborrel. De afscheidsbijeenkomst in gebouw Vanmiddag, donderdag 23 december, van Tijdelijk dienstverband, salaris maximaal Alle medewerkers en studenten zijn van Athene van de collega’s van de CTT English courses 2005 13.30 tot 15.15 uur, in zaal 2 Auditorium, schaal 27 CAO Nederlandse universitei- harte welkom. Stralingsbeschermingdienst en de recep- Do you wish to improve your English? geeft defensie-specialist drs. Dick ten bijlage 1 promovendus (1.813 t/m tie in het PVOC-gebouw van de TU/e- Registration is still possible for the follo- Leurdijk van Instituut Clingendael in 2.283 euro). medewerkers, alsmede van de medewer- wing courses of English: English Level I, Den Haag een gastcollege over terroris- Mensen kers en directie van G.E. Healthcare Level II (general refresher courses) and me. Wat houdt dit eigenlijk in? Zien we Voor meer informatie ga naar: Medical Diagnostics, hebben mij en mijn Pronunciation for Asian Speakers of misschien spoken die er niet zijn? Als er http://vacatures.tue.nl. Promoties familie zeer goed gedaan. Bedankt voor English. sprake is van terrorisme, moeten we dit Drs. J.G. de Weger verdedigt op donder- de prachtige waardevolle cadeaus. Ik kijk For more information, please contact G. dan met groot geweld bestrijden? Dit zou dag 6 januari zijn proefschrift en stellin- met veel plezier terug naar deze dag. Burke, e-mail [email protected], ext. 8302 nieuw geweld kunnen uitlokken. Moeten gen tegen de bedenkingen van een com- Bedankt voor uw komst. A. Keizer, e-mail [email protected] , ext. we misschien ook meer begrip tonen missie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uur in Wim Kok 5086. voor de oorzaken hiervan? Hoe nemen Universiteitsberichten mogen zaal 5 van het Auditorium. De titel van we de oorzaken van terrorisme voor een maximaal 150 woorden lang zijn en het proefschrift luidt ‘The grazing bifur- deel weg? In de laatste helft van het col- moeten op de woensdag één week cation and chaos control’. De Weger Faculteiten Studentenleven lege treedt de gastdocent graag in discus- voor plaatsing binnen zijn. Ze promoveert aan de faculteit Technische sie. Het college maakt deel uit van de kunnen worden gemaild naar Natuurkunde. De promotoren zijn Technologie Management GESP serie Techniek, Vrede en Veiligheid. [email protected]. prof.dr.ir. W. van de Water en prof.dr.ir. (TIW) GESP zoekt studenten Meer info: [email protected] of G.J.F. van Heijst. Colleges Reformatorische De stichting Gemeenschappelijk www.tue.nl/vredescentrum. Wijsbegeerte 2004/2005 (twee- Eindhovens Studenten Platform (GESP)

(Advertenties) Cursor 23 december 2004 English page /9

In short Things to do! Last Cursor This is the last Cursor for Christmas holidays! Are New Year’s dive this year. On Thursday 13 you jumping to your feet You will not easily find January the first issue of Cursor is due. yet at the thought of something more tradi- The editors would like to Christmas and New Year’s tional; every year on New send everybody season’s Eve? Or would you rather Year’s Day there are greetings. have done with the hundreds of brave and bold festive season? Some divers ready to dive into the foreign and Dutch TU/e freezing cold seawater with New Year’s employees feel sick even great enthusiasm. It is a reception at the idea of Christmas. different way of com- The day is still the usual To cap it all, nearly every mencing the New Year. In first Monday of the New other paving stone oozes Scheveningen this is a real Year, but this time it will the festive holidays event, which is particularly be shaped differently. ahead of us. For anyone nice to watch. Then again, The Office of Doctoral who has had enough of you may decide on the Presentations and Christmas films and sauna at Thermen 2000 Academic Ceremonies has shopping people in the (located invited the cabaret duo city centre we present along the Peer de Graaf and Michaël some alternative ways to boulevard Breukers to animate and relax with or without of Scheve- enliven the TU/e New festive thoughts. ningen); a Year’s gathering, on relaxed (but Monday 3 January. Skating especially Beforehand the duo will Not really close by, but still warmer) Watching a film in your Amsterdam. Sunday 9 be talking to university worth mentioning: skating beginning Sailing swimsuit January: The Sound of secretary ir. Harry on the first floor of the of the New in a A new option for watching Music, De Meervaart, Roumen, among other Eiffel Tower. It is possible Year. boat a film is the swim-in. For Amsterdam. Start 19.30 people, to get a clear until 23 January. Via the lift Additional Crisscross security reasons there are hours. Price: fourteen impression of TU/e. The centre a return ticket to benefit; on through the divers in the water and euros. Info: www.meezing reception on 3 January will begin at 16.00 hours in de Paris is not expensive. 1 January it is very quiet. centre of there are mats on which the bioscoop.nl. Blauwe Zaal with a short www.hitchhikers.org. Dutchmen prefer to dive ’s-Hertogenbosch in a boat spectators can float while speech by chairman of the into the sea on New Year’s on the lantern-lit Binnen- watching the film. Flea market Executive Board ing. Of course, the skating rink Day… dieze. This option is open Showing: the cartoon The For those who must: Amandus Lundqvist, on the Eindhoven Market until 9 January. Winter- Incredibles (by the makers shopping low-budget may followed by De Graaf and will also do fine for some Slightly less spectacular, arrangement De Groote of Finding Nemo). Date: be done at the flea market. Breukers. Next there will skating. Beers or hot cho- but nearby is the New Stroom, Nachtegaals- Sunday 29 December. Beursgebouw Eindhoven be drinks, not with the colate may be obtained in Year’s dive at the IJzeren laantje 1, ’s-Hertogen- Location: swimming pool on 26 December, 8 and 9 all-too familiar cheese the surrounding pubs. The Man in Eindhoven (Java- bosch, tel.: 073-6147217. Drieburcht, Wagnerplein January. Price: three euros. crackers and peanuts, but skating rink is open until 9 laan). A fully catered Price: fifteen euros. 1, Tilburg. Info: 013- with tapas. January, and you can rent entourage; a heated tent 4557479 of skates on site. and pea soup make this a You would rather explore www.sportintilburg.nl. bit less fierce. Of course, nature? Choose a boat tour Price: 7.50 euros. Stickers at A taste of snow real diehards do not need through nature reserve de work stations Snowworld Landgraaf has this. Registration at 13.00 Biesbosch. Bezoekers- Sing-along cinema Red and green stickers an indoor ski track with a hours, start at 14.00 hours. centrum De Hollandse Have you always wanted will from early next year length of no less than 520 Participation is free. Biesbosch, Dordrecht, tel. to sing in a musical? point out to students and metres. See www.snow 078-6305353. Price: 10.50 Use your talent staff members how long it world.nl for more infor- Dutch art euros. and sing at the top of is permitted to work at a mation. An exhibition of Dutch your voice during the certain work station. Apart Nearer by is the snowy works of art: paintings, Free jazz sing-along from the stickers a general slope of Montana in photos, installations, Every Thursday night from cinema in poster will be put up as Westerhoven. This some- sculptures and video art in 21.00 hours jazz lovers can Amsterdam. well, which tells people to what smaller run (one the Eindhoven Van Abbe- enjoy a night of free music. Saturday 8 examine their work hundred and forty metres) museum. Admission fee: Muziekcentrum Vreden- January: The stations carefully. The red is a good place to practise 8.50 euros, students pay burg, Utrecht (kleine zaal). Fiddler on the stickers will be put up for beginning skiers. See four euros. Info: Info: 030-2314544 of Roof in before long by the Departments at work www.montana-snow www.vanabbemuseum.nl. www.vredenburg.nl. Filmmuseum stations where the center.nl. Calypso, maximum working time per day is two hours. In addition, a laptop holder Easy access to and a separate keyboard and a separate mouse Library’s retrieval must be used. The latest two generations of Cursor Christmas freshers have received the systems outside TU/e holder along with their To improve its service to firms where they are at laptops. They may also be puzzle online staff members and work employ firewalls and borrowed temporarily. A students who wish to do not permit them to green sticker is intended For the second time Cursor Internet, albeit consult retrieval systems install software. for work stations where it is presenting the Cursor slightly adapted. and full-text journals from However, access becomes is permitted to work six Christmas puzzle in the last It may be found on outside the TU/e, the TU/e easy by linking a user at an hours per day. Six hours is issue before the Christmas the Cursor site Library has introduced a IP address outside the actually the maximum holidays. You will find it (www.tue.nl/cursor). Proxy Server. TU/e IP range (131.155.*.*) period anyone should inside on pages 10 and 11. The trio Sander In order to access the to the Proxy Server . You spend before a keyboard For non-native speakers of Vollebregt (sixth-year of each category conceals Library’s retrieval systems, may log into the proxy per day. Dutch this puzzle has for the student of Mathematics), what is being asked of you. full-text journals etc, a server with your normal first time been translated Mark de Haas (sixth-year TU/e IP address is NT user name and and been student of Computer The deadline for submission required. Otherwise the password, and then pass placed on the Science) and Wouter van of the answers is Sunday 13 user is not recognized as through to the Library der Horst also known February 2005. This must be belonging to the TU/e and website. Only the occur- as Linders (sixth- done via [email protected]. The will have no access. ence of ‘janus.libr. tue.nl’ year student of answers and the winners This problem can be solved in the url in the browser’s Mathematics) have will be published in the by making a VPN con- address bar indicates that again composed this Cursor of 24 February (issue nection, but this proves to access is taking place via year’s puzzle to 21). For the best three TU/e be difficult in many cases. the proxy server. You may keep your brains contestants there will be Iris Making a VPN connection now access the retrieval agile during the cheques for 50, 25 and 15 requires specific settings, systems and journals as The English Page is holidays. The euros. People from outside and students and ap- you are accustomed./. written by Wies van Kats. system is TU/e do not qualify for these prentices at work outside Look at She can be reached at identical to last prizes. the TU/e often cannot http://w3.tue.nl/en/services/ [email protected]. year: the title make use of VPN as the library/news/. 23 december 2004 Cursor 10/ Kerstpuzzel

Buitenbeentje Cursor kerstp 1. Nicholas Cage, Emilio Estevez, 9. Vanille Vla, Melk, Rode wijn, Ashton Kutcher, Freddy Moore Mayonaise Illustraties/Je 2. Het Sprekende Testament, De 10. More Songs About Buildings Kaartendans, De Kleuren- and Food, Heroes, Us, How To Voor de tweede keer brengt Curs kladder, Het Vliegende Bed Dismantle An Atomic Bomb kerstvakantie de Cursor kers 3. Mark, Hank, Eric, Bobby 11. Thanksgiving, Halloween, Yes... that... is... nice, 4. Erato, Thaleia, Arachne, Kleio Dag van de arbeid, (zesdejaars Wiskunde), Mark de H 5. Lipa, Aurar, Stotin, Riel Bevrijdingsdag nice, nice man! Wouter van der Horst bijgenaamd 6. Columbus, Bismark, Olympia, 12. Adalardo, Akela, Arthur, Helena Edalene 1. Vinden har skiftet retning, det er for sent. hebben weer een nieuwe puzze 7. Wilhelm Friedemann, Johann 13. Amanda, Dawn, Kennedy, Vi 2. Você pode fazer e determinar suas próprias réguas. Você está mee door te komen. De syste Cristoph Friedrich, Carl Philipp 14. Galaxy quest, Hero’s quest, livre escolher. Emanel, Johan Gottfried Bernard Space quest, King’s quest 3. Pagaidi mani, viena pati es neesmu nekas categorie ligt verscholen wa 8. WAG, WAX, WAN, WAL 15. Larry 2, Larry 3, Larry 4, Larry 5 4. Now, not in an instant, not in a sec, not fast, not soon, but now. De deadline voor het inleveren va 5. Est-ce que vous ne étiez pas le gosse qui s’est juste élevé sur un manège? 13 februari 2005. Dit moet geb 6. Chomh méid sin ama is chomh méid sin fuinnimh Cursor van 24 februari (numm 7. Ik wit wa ge het gezeet, ik snap ut olling, da ge bedankt zet da Succes witte. afgedrukt en de winnaars beke 8. Pero el jefe dijo: “si, no tengo ningún plátano” TU/e-inzenders liggen Iris-chequ 9. Elefanti dentellare e limonata 10. ût lukt mich nèèt om de pijn te loâten stoppen en vijftien euro. Mensen van 11. Kom snel naar me toe, beweeg zachtjes. aanmerking vo 12. Mr jones ja mina 13. Und warte für den Schlag Op www.tue.nl/cursor staat een 14. online voor niet-N 15.

Vrijdag Rode lantaarn 1. Batman Begins 9. Escape from New 2. Aluminium 10. A Long Decembe 3. Utah 11. Hayden McFarlan 4. Anurio de deus 12. Tommy Robredo 1. 9 zetels, 9 zetels, 5 zetels, 2 8. paars, geel, groen, oranje, ... Rodriques Tonas 13. 6227020800 zetels, ... 9. 1, 355, 213, 1, ... 5. Catherine Hardwicke 14. Tretton 2. Uytdehaage, Parra, Romme, 10. Grove den, Japanse lariks, 6. Almere 15. Duivelsdozijn Sjepel, ... Douglas, Fijnspar, ... 7. Kassa! 3. Margriet, Den Bosch, 11. Mackenzie, Sint Lawrence, 8. Glen Verbauwhede Heerenveen, PSV, ... Yukon, Columbia, ... 4. 233, 333, 500, 750, ... 12. Adam Sandler, John Travolta, 5. Camu Camu, Rozenbottel, Tom Green, Roberto Benigni, ... Jujube, Baobab, ... 13. Mauritius, Phocus I, 6. Bouake, Bouna, Oddienne, Heraclius I, Constantijn III, ... Woorde Fertessedougou, ... 14. 22, 24, 25, 26, ... 7. m, mu, n, p, ... 15. @, (, |, ), ... 1. bkdnsvrbd 2. llstrtrn 3. chtrgrndrs 4. vrstndhdng 5. jrnlstn Speelheuvel 6. kntnvrw 7. rtrml 1. Sssssttttt!!!! 9. Zeer brandbare drank! 8. lnnwd 2. De Schotse wederhelft in het 10. Heb vertrouwen in het 1. Igor Flores 9. Veldhoen Grieks hogere! 2. Daniel - Der Zauberer 10. Ob-La-Di, Ob-La-Da 3. Maar je krijgt Croky! 11. Jerry’s maatje op vakantie 3. Oberon 11. Hawaii 4. Een ruiker uit Florida 12. Troje in het kort 4. Lothar de Maiziere 12. James Fenimore Cooper That’s the 5. De bes, onze god! 13. Wit begint en wint! 5. Zymurgie 13. Evert Mooijer 6. Absorberend Kledingstuk 14. Met die handarbeider wil ik 6. Marcel Matanin 14. Aardige jongens 7. Saaie Clinton wel een beschuitje eten 7. Abe Lenstra 15. Eric Moussambani 8. Washington heeft geen 15. Zijn orde kent Harry wel 8. All good things dubbelganger

En ze leefden nog lang en gelukkig... 1. Gods plan met de mensheid ging op één table, and therefore I here entreat those who A4’tje. have any tincture of this absurd vice, that 2. Es war das erste und einzige Mal dass ich they will not presume to appear in my sight. an ihrem Grab stand. 10. As you from crimes would pardoned be, 3. I lingered round them, under that benign Let your indulgence set me free. sky: watched the moths fluttering among the 11. Ze tastte naar zijn linkerhand, Maria’s heath and harebells; listened to the soft wind hand. “Ach vader,” zei ze, “het is niet het breathing through the grass; and wondered einde van de wereld. Dat is het nooit.” how anyone could ever imagine unquiet 12. Slechts zeer weinig schipbreukelingen slumbers for the sleepers in the quiet earth kunnen er prat op gaan zo lang op zee te 4. He loved Big Brother hebben overleefd als dhr. Patel, laat staan in 5. And Carlson said: ‘Now what the hell ya het gezelschap van een volwassen Bengaalse suppose is eatin’ them two guys’ tijger. 1. H.. h...... a. .h..n..z ....n...... ? .a..-.a.x-..a.. 6. I’m a poor lonesome cowboy a long long 13. Where we’re standing right now, in the 2. .e.. ..e. ..ee..e. .a...e.., ....ai.e e. Ei...ei.? way from home. ruins in the dark, what we build could be ...aa...e. 7. I’ll close the porthole! No. Just come back. anything. 3...... s .. .oo.st...... oo... st.. t...... ? .otos. 8. “Your farm?” I said. “I’ve always thought 14. ... de lente die op het punt staat te 4. ... .aak ... .a... A...t.... d. T... d. ..a...? ... k... of it as our farm.” beginnen... 5. ... s...... r.. ...r .. ..r...... r? .r.... Sch..rz...... r 9. I dwell the longer upon this subject from 15. Ten slotte begon ik langzaam, diep 6. ...k. Ru. .or...... ou...... k..p.r oo..? ...... the desire I have to make the society of an bedroefd, aan de laatste necrologie. 7. W.. s.aa. .. b..... a.s “....a...... S...”? .a..s B..w. English Yahoo by any means no insuppor- 8...... de ...... e ke.k .e. .e.e.d? de ...... e.e..ke.k 9. ... .s .. ..s...... s.... u...... u.? Sus...... s.. Cursor 23 december 2004 Kerstpuzzel /11

puzzel 2004 Rebus eannette Bos or in het laatste nummer voor de stpuzzel. Sander Vollebregt Haas (zesdejaars Informatica) en d Linders (zesdejaars Wiskunde) lin elkaar gezetom de vakantie Play that funky music... ematiek: in de titel van iedere at er van je gevraagd wordt. an de antwoorden ligt op zondag euren via [email protected]. In de mer 21) worden de antwoorden ndgemaakt. Voor de beste drie ues klaar van vijftig, vijfentwintig buiten de TU/e komen niet in oor de prijzen. n Engelse versie van deze puzzel ederlandstaligen.

1. F F C F A# C F 8. gg#gegg#gegg#gegg#ge 2. D#E F#G D#E F#G CB EG 9. E G E E A E D E b E E c b G E b BA# AGEDE e E D B G E 3. E F# G D D F# G D 10. E F# G A B G A# F# A G E 4. A A C D A A G G# F# G A B E D# w York 5. E E B b E G# F# G# E B E c# 11. e a e b e ga e c e d e bc er b G# a b 12. G A B C A B C# D nd 6. A A# C f G A A# C d e a# d 13. E E F# E G E A G# o e f g a 14. G# G# G# E A G# E A G# 7. A AA A AA A AA A AA D F# A 15. F#F# FF EE FF F#F# FF EE FF AA A AA A AA A AAA B C# D

Vlekken ensoep

9. ltrvlt 10. mdfrm 11. kndrcrnt 12. stdhsbd 13. pnngsdtm 14. blltnbrd 15. pvnghzn

question!

10. ..e ..h.ee. .e. .oe.e..ee..e..he...... ? .ho... .o.e..oo. 11. Wi. i. .. p.p...i.... .i..w...... m.m...? P.i.ip F...i.. 12. W.. .r.uw...... h...... 53 k..r? K...ru...... h..... 13. W.. w...... v...w.l.jk...... ? ...g. Kl..p. 14. .a. .. d. ....d..ad .a. U.a.da? .a..a.a 15...... d. ..b.l..ij. ... wi..u.d. b.... b....d? .i.ld ..d.l 23 december 2004 Cursor 12/ Vrouwen-special Van vrouwenstrijd naar vanzelfsprekendheid

Vrouwen/Monique van de Ven de opdracht mee te geven een geschikte diensten; daarom zouden we het moeten Illustratie/Paul Weehuizen vrouw te benoemen in een vacante belonen als een faculteit of dienst iets functie, zo tekende de werkgroep op. doet en iets bereikt.” ‘Van vrouwenstrijd naar vanzelfsprekendheid’, zo heet de Al is het maar omdat ‘de beste kandidaat’ Andere aanbevelingen van de werkgroep meerjarennota emancipatiebeleid van het ministerie van vaak een subjectief begrip is, aldus Van zijn het streven naar een voor vrouwen Nugteren. aansprekender imago van de TU/e - Sociale Zaken en Werkgelegenheid uit 2001. In ruim tachtig Een andere constatering is dat het aantal bijvoorbeeld door het benadrukken van pagina’s maakt de overheid de balans op van de vrouwen- vrouwen, ook in de hogere functies, per de maatschappelijke relevantie van de faculteit of dienst nogal varieert. universiteit-, het ontwikkelen van een strijd tot nu toe en ontvouwt ze haar gedachten over hoe het Bijvoorbeeld bij Bouwkunde, Technologie gestructureerd loopbaanbeleid voor verder moet. Aan de TU/e deed een werkgroep afgelopen jaar Management, Industrial Design en vrouwen en het instellen van stimule- Biomedische Technologie neemt het ringsregelingen voor faculteiten en in grote lijnen hetzelfde. ‘Vrouwen in/naar hogere functies - aantal vrouwen flink toe, merkt werk- diensten die zich inzetten om het aantal geen beleid of toch?’ is de titel van het rapport dat daaruit groeplid Ad Bossers (DPO) op. “Zowel vrouwen binnen hun gelederen, vooral in onder studenten als promovendi, hogere functies, te vergroten. Ook moet voortkwam. De belangrijkste aanbeveling: het onderwerp postdocs, enzovoorts.” Bij de ‘hardere’ de universiteit goed kijken naar hoe de hoog op de agenda houden. Want zo simpel en vanzelf- faculteiten zoals Scheikundige Techno- zaken elders zijn aangepakt. Eén manier logie, Technische Natuurkunde en die de TU/e al heeft omarmd, is het sprekend als dat klinkt, is het zeker nog niet, aldus de Werktuigbouwkunde ligt dat moeilijker. tenure-trackmodel waarmee in 2005 vijf werkgroep. Potentie is er volgens Bossers zeker: vrouwelijke wetenschappers worden aan- “Scheikunde telt dertig vrouwelijke gesteld als universitair docent voor een promovendi en maar één vrouwelijke periode van vijf jaar. Daarna is het ‘up or universitair docent. Hoe kan dat? Er zijn out’; als iemands prestaties bevallen, ‘Niet tot het dag’lijksch, huislijk leven kader ‘She Figures’ op de volgende altijd mensen die zeggen dat het aanbod stroomt ze door in de functie van UHD Voeldet g’U geroepen of verplicht, pagina’s), bekeek het beleid op dit gebied bij sommige faculteiten gewoon zwak is, met uitzicht op een hoogleraarpost; zo Uw geest was op een hooger streven, en voerde gesprekken met enkele maar ik geloof dat niet”. niet, dan is het exit. De bonden zien Uw oog op edeler doel gericht.’ vrouwen in hogere functies aan de TU/e Van Alphen erkent: “We zijn natuurlijk overigens niks in dit principe, dat volgens Zo begint het gedicht dat Abraham Jacobs om hun ervaringen te horen. De analyse een téchnische universiteit; aan algemene hen indruist tegen cao-afspraken. in april 1878 gaf zijn dochter Aletta nadat werd afgelopen oktober aangeboden aan universiteiten zitten nu eenmaal wat Een ander idee is de oprichting van talent- ze haar Staatsexamen als arts had af- het College van Bestuur. meer vrouwen. Om hier meer vrouwen spotgroepen. “Je zou hiervoor met een gelegd. Aletta Jacobs was een van de binnen te krijgen, is het allereerst belang- aantal mensen een procedure moeten op- eerste vrouwen in Nederland die een hbs Balans rijk goede voorlichting te geven aan zetten. We hebben hier verschillende bezocht en universitair onderwijs volgde, Een balans tussen mannen en vrouwen vwo’ers die tegen het eindexamen zitten. hoogleraren met een uitgebreid netwerk, de eerste vrouw die arts werd en de eerste aan de TU/e wordt belangrijk gevonden, We moeten de TU/e niet laten zien als die op allerlei symposia en dergelijke vrouw die promoveerde. Hoopgevend, is één van de constateringen van de een mannenbolwerk”. komen. Laat die nou eens bewust mee- maar vele decennia en emancipatie- werkgroep. “Als wordt samengewerkt met kijken, zowel intern als op de nationale bewegingen later zijn het anno 2004 nog vrouwen zijn de sfeer en inbreng toch Daad en internationale markt”, zegt Bossers. altijd duidelijk de mannen die aan Neder- anders dan met alleen mannen”, stelt Belangrijkste aanbeveling van de werk- Want, zo zegt hij: talent is er genoeg, landse universiteiten de dienst uitmaken. Jonna van Alphen, die -evenals collega groep is dat het onderwerp hoog op de maar wordt nogal eens over het hoofd De TU/e is er volgens de ranglijsten zelfs Marjo van der Valk-Kuijpers- namens de agenda moet komen en blijven. Niet dat gezien. Hij wijst op de faculteit Techno- het slechtst aan toe: de bezetting van werknemersorganisaties in de werkgroep het onderwerp eerder niet op de agenda logie Management, die twaalf vrouwelijke vrouwen in hogere functies is lager dan zit. “Mannen vinden het bovendien stond, zo benadrukt Bossers, “maar het universitair docenten en één universitair aan welke andere universiteit ook. prettig om met vrouwen samen te wordt tijd om als werkgever een dáád te hoofddocent telt: “Het lijkt mij dat er Een werkgroep ontstaan vanuit het werken.” stellen. Ga brainstormen, voer een vanuit die UD’s best een paar kunnen Instellingsgebonden Overleg -het overleg Kwaliteit staat binnen alle faculteiten en dialoog, wissel ideeën uit”. “De univer- doorstromen. We moeten daar bewuster tussen vakbonden en het College van diensten echter bovenaan; positieve siteit moet keuzes maken en voor- naar gaan kijken”./. Bestuur- besloot een jaar geleden het discriminatie is uit den boze, zo blijkt. waarden scheppen”, vult vakbondsvrouw onderwerp te lijf te gaan. De groep bracht Toch is er volgens het hoofd van de Dienst Van Alphen aan. “Natuurlijk ben je voor onder meer de bezetting vrouwen aan de Personeel en Organisatie (DPO), drs. Olaf het succes nog altijd afhankelijk van de TU/e van 1996 tot 2003 in kaart (zie het van Nugteren MLD, niks op tegen iemand wil en inzet van de diverse faculteiten en Cursor 23 december 2004 Vrouwen-special /13

Lundqvist:“Meer vrouwen zijn Dr. Carlijn Bouten (37) … is universitair hoofddocent bij een verrijking voor de TU/e” Biomedische Technologie. Indruk? “Ik heb nooit ‘last’ gehad van mijn Dat technische universiteiten het slecht doen als het gaat vrouwzijn; sterker nog; het heeft voordelen. om vrouwen in hogere, vooral wetenschappelijke functies is Als enige of één van de weinige vrouwen val je meer op en heb je ruimte om je mening te geen nieuws. Dat de TU/e er zelfs het allerberoerdst voor geven en misschien wel meer te laten zien staat, is ook bekend. Historische verklaringen en excuses wat je kan. Hoewel het percentage vrouwen bij BMT toeneemt, val ik bij veel studenten zijn er meestal genoeg, maar daarmee moet het maar eens wel op als enige vrouwelijke docent die ze afgelopen zijn, vindt CvB-voorzitter ing. Amandus voor zich zien; voor de vrouwelijke studenten is dat motiverend, merk ik.” Lundqvist. M/V? “Mannen zijn directer in de communi- catie. Vrouwen kunnen meer nuance aan- brengen, maar brengen hun boodschap Het tekort aan vrouwen aan de universi- en doorstroom van vrouwen aan de TU/e daardoor niet altijd helemaal duidelijk over. teit begint volgens Lundqvist simpelweg te bevorderen, “daarvan hoeft niemand In het onderzoek zie ik dat vrouwen meer oog al bij de lage instroom van vrouwelijke mij of het College van Bestuur te over- hebben voor de details en nauwkeuriger en studenten. “We hébben wel vrouwelijke tuigen”, zegt Lundqvist. “Je wilt als systematischer zijn.” studenten, maar die zitten overwegend in universiteit toch een zekere afspiegeling Stimulans? Ik heb zelf een Aspasia-subsidie de aanpalende vakken zoals technologie van de maatschappij zijn. Een fifty-fifty ontvangen en merkte dat daar in mijn onder- management. Daar is niks mis mee, verhouding tussen mannen en vrouwen zoeksomgeving niet door iedereen positief maar in onze ‘mainstream’, zeg maar de lukt je niet, maar we moeten in elk geval op werd gereageerd. Het werd toch gezien als hardere bèta- en natuurwetenschappen, de grootst mogelijke moeite doen om een positieve discriminatie. Men vond het te is dat aantal duidelijk minder.” Dat geldt redelijke representatie te krijgen. Het is gemakkelijk, hoewel ik mezelf echt wel lezingen en dergelijke kunnen hierin mede ook voor de vrouwen in hogere weten- belangrijk, ook bij technologie, om te bewezen had. Aan de andere kant schudt het verandering brengen.” schappelijke functies, constateert weten hoe vijftig procent van onze totale de gemeenschap wel wakker, zeker de Tips? “Appelleer aan de kundigheid van Lundqvist. Hij zou graag zien dat de maatschappij hier nou tegenaan kijkt. vrouwen. Ten opzichte van mannen zijn vrouwen. En: een aantal rolmodellen neer- TU/e meer vrouwelijke toptalenten krijgt Meer vrouwen zijn in mijn ogen een vrouwen minder bezig met carrièrevoortgang, zetten mág, maar zet vrouwen niet steeds als in de harde technische gebieden, liefst in verrijking voor de totale universiteit”. met de volgende stap, terwijl ze kundig en boegbeeld neer. Dan krijg je op een gegeven de vorm van UD’s, UHD’s en hoog- En dat betekent niet dat je potentiële gemotiveerd genoeg zijn. moment de reactie ‘daar heb je haar ook leraren. “Dat heeft weer een grote uit- vrouwelijke toppers bij wijze van spreken Stimuleringsprogramma’s, rolmodellen, weer’ en gaat het niet meer om de inhoud.” straling op vrouwen elders.” aan de haren richting de campus moet Aan die uitstraling ontbreekt het nu vaak, slepen, benadrukt Lundqvist. Hij rea- constateert Lundqvist op basis van geert bijvoorbeeld terughoudend op het Prof.dr. Christel Rutte (47) gesprekken die hij met vrouwelijke idee van een interne werkgroep om te studenten en medewerkers heeft gehad. komen tot talent-spotgroepen. “Ik zie er nogal bot van aard, maar probeerde hij zich “Ook blijkt er een heel onduidelijk beeld meer in dat mensen zichzélf melden. bij mij krampachtig in te houden omdat hij te zijn van technische studies, op de Natuurlijk kun je ze een beetje proberen bang was dat ik bij het minste of geringste in middelbare school al. Veel voorlichtings- te verleiden, maar uiteindelijk gaat het er huilen zou uitbarsten. Kennelijk overkwam projecten zijn toch een beetje toegespitst toch om dat iemand er zelf positief en hem dat nogal eens bij zijn zusters, vrouw en op mannen. Vaak komen dingen over als bewust voor kiest.” dochters. Gelukkig was hij er open over en echte mannenonderwerpen die vrouwen Hij vervolgt: “Ik kom uit de ict. Daar kon ik er wat aan doen; ik heb tegen hem niet aanspreken. Veel vrouwen willen speelde hetzelfde probleem en daarvoor gezegd dat hij mij mocht beschouwen als een bovendien graag iets doen wat met hadden we allerlei excuses. Belangrijk is man en gaf hem toestemming mij ook als mensen te maken heeft; hoe ga je om dat we er nu daadwerkelijk naar gaan zodanig te behandelen. Sindsdien was er met techniek, wat betekent techniek voor kijken”. Het meest feitelijk, zo zegt geen vuiltje meer aan de lucht.” de maatschappij en voor de medische Lundqvist, is dat de TU/e in 2005 vijf M/V? “Ik heb overwegend vrouwelijke promo- wetenschap?” vrouwelijke universitair docenten wil vendi die ik in de vaart der volkeren verder Daarnaast kampen veel vrouwen, zo gaan aantrekken via het zogenoemde probeer te helpen. Twee van de universitair merkte Lundqvist, met een bepaalde tenure track-systeem; een optie die in het docenten in mijn groep zijn vrouwen. Ik heb onderzekerheid. “Een man heeft toch wat interne rapport ‘Vrouwen in/naar hogere het idee dat het voor deze vrouwen ook meer de branie om te zeggen: ‘dat doe ik functies’ ook wordt genoemd. Hoe dat prettig is om met een vrouwelijke hoogleraar wel even’. Vrouwen willen eerst absoluut precies vorm gaat krijgen, houdt hij te werken, omdat ze bij mij meer zichzelf zeker weten dat ze iets kunnen, voordat liever nog even geheim. Belangrijk is in durven te zijn en hun onzekerheden durven te ze eraan beginnen.” De omgeving werkt elk geval dat de TU/e niet alleen binnen laten zien. Mannen begrijpen dat vaak niet en in dat opzicht vaak ook niet echt mee, Nederland werft, maar vooral ook inter- denken dan dat vrouwen het werk niet aan- merkte de CvB-voorzitter. “Het komt nationaal, aldus de CvB-voorzitter. “Dat kunnen. Mannen bijten liever hun tong af dan nogal eens voor dat vrouwen te horen vergroot je kansen op getalenteerde toe te geven dat ze iets niet kunnen of ergens krijgen: ‘een technische universiteit? Dat vrouwen aanzienlijk, simpelweg omdat zenuwachtig voor zijn.” is toch niks voor jou!’. Terwijl het goed je je markt veel groter maakt. In het … is hoogleraar bij Technische Tips? “Stimuleringsprogramma’s houden zou zijn als bijvoorbeeld vwo-leraren buitenland studeren bovendien veel Bedrijfskunde. meer vrouwen binnenboord aan de universi- tegen een meisje met aanleg eens meer vrouwen in de bèta- en natuur- teiten, waardoor talent niet verloren gaat. nadrukkelijk zouden zeggen: ‘dat is echt wetenschappen dan in Nederland.” Indruk? “Ik heb nooit last gehad van de man- Bovendien: als hier meer vrouwen komen iets voor jou, daarin zou je het goed Over het feit dat de bonden het model nenwereld hier. In het algemeen reageert werken, brengt dat een positieve spiraal op doen’. Maar wat dat betreft zijn we in niet zien zitten, omdat dit volgens hen in iedereen alsof ik ‘one of the boys’ ben. Ik gang. En als goede vrouwen in Nederland niet Nederland nog vaak erg conservatief en strijd is met cao-afspraken, maakt herinner me wel dat ik de eerste vrouwelijke te vinden zijn, haal ze dan uit het buitenland. hebben velen toch nog het beeld dat Lundqvist zich vooralsnog weinig promovendus was in mijn vakgroep aan de Je hebt een bepaalde massa vrouwen in je vrouwen vooral zorgzaam moeten zijn.” zorgen: “Dat hóeft toch ook niet? Die Rijksuniversiteit Groningen. Mijn promotor organisatie nodig om het schip te keren. Een Dat er iets gedaan moet worden om de in- discussie komt nog wel een keer”. had het daar moeilijk mee. Hij wilde geen andere tip: zoek over een aantal jaren naar roddels, dus hielden wij al onze besprekin- een vrouwelijke voorzitter van het College gen met de deur open. Bovendien was hij van Bestuur.” Prof.dr. Annelies van Bronswijk (57) … is hoogleraar en universitair hoofddocent keer zo goed moest zijn als mannelijke jongens krentenbrood-verschijnselen beter aan de faculteit Bouwkunde. collegae om dezelfde carrière te maken, moeten herkennen. Wellicht kan de maar dat mocht je nooit laten zien. Daar ben volgende slogan ingevoerd worden: Indruk? “Het is in één zin samen te vatten: ik jaren mee weggekomen door bijvoorbeeld ‘Op ambitieuze vrouwen kan de TU/e gaan een man die iets wil is ambitieus, een vrouw binnen Nederland een ander deel van het bouwen’. Daarbij zouden bijvoorbeeld die iets wil is lastig. Een voordeel van het onderzoek te presenteren dan in het buiten- faculteitsbesturen getraind moeten worden vrouwzijn in dit werk is dat onderwijs en land. Op het moment dat ik hoogleraar in het herkennen van haantjesgedrag en het leiding geven gemakkelijker en effectiever werd, bleek het helaas niet meer mogelijk afleren daarvan wanneer het gelijke blijken te zijn dan bij de meeste mannelijke mijn competenties te verstoppen. Zo kon carrièrekansen belemmert. Wat volgens mij collega’s, omdat ik als vrouw minder het gebeuren dat ik op mijn eerste werkdag in elk geval weinig zoden aan de dijk zet, is behoefte heb aan haantjesgedrag. Daardoor aan de TU/e in 1991 door de toenmalige vak- het blijven bediscussiëren van de verschil- kan ik zeer intelligente, anders geaarde of groepvoorzitter apart genomen werd, en dat len tussen mannen en vrouwen. Iedereen revolutionaire studenten, promovendi en hij me meedeelde dat hij vond dat ik nooit moet gewoon zijn werk doen, dan kunnen overige medewerkers veel gemakkelijker aangesteld had mogen worden en dat hij ook andere maatschappelijke groeperingen tegemoet treden. Een nadeel is dat ik als zich ging inspannen voor mijn vertrek.” stuk voor stuk emanciperen.” vrouw in bijvoorbeeld het onderzoek drie Tips? “Het centrale niveau zou de ouwe 23 december 2004 Cursor 14/ Vrouwen-special

Dr.ir. Maartje Kemmere (32) waardeer. Tegelijkertijd brengt dit wel een schraal sociaal klimaat met zich mee. Een tijdje geleden stelde een collega een nieuwe medewerker voor aan de groep. Hij kwam het secretariaat binnen en zei: ‘This is the fax machine en this is the secretary’ en liep direct weg zonder de secretaresse de gelegenheid te geven een hand te geven. Hij kon niet goed begrijpen waarom de secreta- Geen ‘massale resse niet zo gecharmeerd was van die priori- teitsvolgorde. Verder krijgen vrouwen in een mannenwereld al snel de praatpaalfunctie grappenmakerij’ toebedeeld en dit is wel eens belastend.” Issue? “Ik zie gelukkig steeds meer vrouwe- lijke promovendi opduiken in onze faculteit, Hoe kunnen we een wetenschappelijke carrière voor vrouwen ook bij de technologengroepen. Hopelijk zet aantrekkelijker maken? Wat houdt hen mogelijk tegen? Met deze trend zich door naar de wetenschappe- lijke staf. Wanneer de man/vrouw-verhouding die vragen in het achterhoofd begon Technische Natuurkunde niet meer door een enkel individu bepaald een paar jaar geleden met het ‘rugzakproject’. Met vier wordt, is het vanzelf geen issue meer.” Steuntje? “Stimuleringsprogramma’s zijn in ambitieuze, talentvolle studentes werd een soort contract principe een prettige steun in de rug, maar afgesloten, waarin de faculteit toezegde ze te steunen op het helaas kan er ook een negatieve werking vanuit gaan. Ik heb wel eens iemand de op- pad naar een wetenschappelijke loopbaan. merking horen maken: ‘Toch wel handig als deze voordeeltjes in de aanbieding zijn … is universitair docent bij Scheikundige samen met een pak waspoeder’. Als dit een Veel vrouwen hebben geen goed beeld derde of vierde jaar zaten. We zijn gaan Technologie. weerspiegeling is van de perceptie die onder van promoveren of een wetenschappe- kijken: kunnen we iets voor hen beteke- mannelijke collega’s leeft over bijvoorbeeld lijke carrière, ontdekte de Natuurkunde- nen? We hebben hen gevraagd of ze wat Indruk? “Doordat de TU/e een echt mannen- Aspasia en het Rosalind-Franklinprogramma, faculteit. “Het overheersende beeld was voelden voor een wetenschappelijke bolwerk is, heerst er een ‘straightforward’ en dan kan ik alleen maar concluderen dat het dat je dag en nacht doorbrengt in het lab, carrière en of ze het ons zouden toestaan no-nonsense mentaliteit die ik, in termen van beter is om géén speciale programma’s voor altijd maar over je onderzoek moet praten hen daarbij te helpen. Bij het zoeken van efficiëntie op de werkvloer, zonder meer vrouwen op te tuigen.” en dat er geen ruimte meer is voor andere een passende afstudeer- of promotie- bezigheden. Parttime werken of, als de plaats bijvoorbeeld, liefst buiten de facul- situatie zich zou voordoen, zwanger- teit of zelfs in het buitenland”. Drs. Anja Klomps (38) schapsverlof zou er al helemaal niet bij Met vier studentes werd een traject uitge- zijn. Onzin natuurlijk”, zegt decaan stippeld en een intentieverklaring op- … is directeur bedrijfsvoering bij Werktuig- prof.dr.ir. Wim de Jonge. gesteld. De steun van de faculteit, zo staat bouwkunde. De faculteit wilde bekijken hoe ze een daarin, is bedoeld om eventuele maat- wetenschappelijke carrière voor vrouwen, schappelijke en persoonsgebonden bar- Indruk? “In het algemeen heb ik moeite met onder meer met betere voorlichting, rières uit de weg te ruimen die opduiken het bestempelen van vrouwen als ‘bedreigde aantrekkelijker kon maken. De Jonge: in het traject van afstuderen, promoveren diersoort’. Ik merk niet dat je als vrouw “Toevallig hadden we hier rond die tijd en het verwerven van een wetenschappe- benadeeld wordt, zelfs niet tussen voorname- een aantal buitengewoon briljante lijke functie. De hulp bestaat zowel uit lijk mannen. Wel moet je het in een functie als meisjes rondlopen, die toen allen in het materiële steun, bijvoorbeeld tegemoet- deze, indien je een gezin hebt, thuis goed geregeld hebben. Maar dat geldt evengoed voor mannen. De TU/e is een werkgever die het combineren van werk en privé goed ondersteunt met onder meer flexibele werk- tijden en goed geregelde secundaire arbeids- voorwaarden, zoals kinderopvang, ouder- schapsverlof en verlofdagen.” She Tips? “Om vrouwelijke wetenschappers in hogere functies te krijgen, moet je ten eerste Wist je dat… … de Eindhovense universiteit ook flink veel energie steken in het werven van … gemiddeld slechts 7,3 procent van alle achterloopt met haar aantal vrouwelijke vrouwelijke studenten. Dat vraagt voorname- hoogleraarposten aan Nederlandse uni- universitair hoofddocenten? Van de lijk de juiste profilering van je opleiding. versiteiten wordt bekleed door vrouwen? UHD’s aan de TU/e is 2,8 procent vrouw Verder is er volgens mij maar één groot (3,4 fte vrouwen tegenover 119 fte man- dilemma: de gezinsvorming. Dat speelt uit- … de TU/e hierop sterk achterblijft met nelijke UHD’s). Het landelijk gemiddel- gerekend in de periode dat de goede weten- een percentage van 1,4 procent vrouwen de ligt op 14,4 procent. schappers, tussen de 25 en 35 jaar, gaan groep te zetten die ervoor zorgen dat het onder de hoogleraren hier? (uitgedrukt in ‘vlammen’. Vrouwen gaan er normaliter bij werk gewoon doorgaat, is cruciaal. Als die fte: 125,6 mannelijke hoogleraren tegen- … het aandeel vrouwelijke universitair elk kind een aantal maanden volledig uit. dip voorkomen kan worden, hebben vrouwen over 1,8 fte vrouwen) docenten aan de TU/e tussen 1996 en Voor vrouwelijke wetenschappers betekent mijns inziens gelijke kansen en is elke voor- 2004 is toegenomen van 2,4 naar 10,6 dit dat in die periode haar output achterblijft keursbehandeling uiteindelijk alleen maar … slechts één van deze vrouwelijke hoog- procent van het totale aantal UD’s? bij haar mannelijke collega. Het opvangen negatief, omdat de vrouwen het stempel leraren fulltime werkt? (laatste cijfers: 28,5 fte vrouwelijke UD’s van deze dip, bijvoorbeeld door mensen in de krijgen van ‘met voorkeur aangenomen’.” tegenover 239,3 mannelijke).

… het aantal vrouwelijke promovendi, in Prof.dr. Ute Ebert (43) fte bekeken, in dezelfde periode is gestegen van 6,2 naar 28,5? … is hoogleraar aan de faculteit moet je rekening houden met een Technische Natuurkunde. zekere hersteltijd en die kan lang … het aantal vrouwelijke postdocs is duren. Dat maakt eenzaam als er geen gegroeid van 14 naar 30,1 fte? Voordeel? “Ik heb het vrouwzijn nooit vrouwelijke collega’s zijn.” als een voordeel ervaren, maar eigen- M/V? “Of je kinderen hebt of niet; als … de faculteiten Scheikundige Techno- lijk altijd als een belemmering. Je voelt vrouw sta je toch anders in de maat- logie, Biomedische Technologie en toch vaak dat je tegen een verwach- schappij en in het leven dan je manne- Technologie Management de meeste tingspatroon moet aanwerken. Met lijke collega’s. Het levert een zekere vrouwelijke promovendi tellen? name als je van onderwerp verandert en afstand op. En dat begint in het dage- nieuwe netwerken moet zien binnen te lijks leven waarin hoogleraren en huis- … de bezetting vrouwen op wetenschap- komen, moet je je als vrouw meer be- eigenaren zo vaak met ‘meneer’ aange- pelijke topposities en het percentage wijzen. Daarbij kan de zoektocht van je schreven worden.” vrouwelijke studenten het laagst zijn bij mannelijke collega’s naar een partner, Tips? “Stimuleringsprogramma’s Scheikundige Technologie, Werktuig- zeker in de jonge jaren, tot ernstige irri- kunnen nuttig zijn, maar mogen niet tot bouwkunde, Natuurkunde en Elektro- taties leiden. Tijdens een conferentie een isolatie van de vrouw op lange techniek? loop je bijvoorbeeld mee naar de kroeg termijn leiden ‘omdat ze de baan dan om meer te horen over een experiment, toch alleen aan haar vrouwzijn te … vrouwen juist in de meerderheid zijn en in plaats van natuurkundige uitleg danken heeft’. Verder lijken onder- bij de Dienst Personeel en Organisatie, krijg je de hele man aangeboden. Als de handse benoemingen en doorgroeien het Studenten Service Centrum en het hersenen van een mannelijke collega naar hogere functies vooral mannen te Communicatie Service Centrum? eenmaal een keer fout geschakeld zijn, bevoordelen.” Cursor 23 december 2004 Vrouwen-special /15

Dr. Karen Ali (48) … is hoofd van het Studenten Service Centrum en het International Relations Office.

Indruk? “In de Nederlandse samenleving is de keuze voor techniek nog niet altijd van- zelfsprekend en meer voorbehouden aan mannen dan aan vrouwen. Dit keuzegedrag masculiene uit zich ook in de samenstelling aan onze faculteiten. Bij een aantal diensten treft men eerder het omgekeerde aan, hetgeen weer bij Natuurkunde kan worden herleid tot de specialisaties van de diensten in kwestie, zoals de communica- tiewetenschappen en onderwijskunde.” koming in reis- of verblijfskosten, als De Jonge. Het is volgens hem nog te Lastig? “Ik heb niet de indruk dat het voor immateriële steun zoals goede begelei- vroeg om te zeggen of het project een een vrouw echt moeilijker is om in een ding en advisering tijdens het opleidings- succes is. “Als we één vrouw kunnen aan- mannenwereld te werken. Vrouwen die er traject. stellen in een wetenschappelijke positie, eenmaal zitten, nemen op gelijkwaardige De ondersteuning zit ‘m soms in schijn- ben ik al blij. Vrouwen brengen toch een wijze deel aan de werkprocessen. Wel is het baar kleine dingen, zegt De Jonge. “Veel zekere harmonie en sfeer en dat dringt moeilijker om als vrouw in bepaalde posities meisjes vinden het bijvoorbeeld heel ook door in de wetenschap die hier te kómen. Dat heeft te maken met zaken moeilijk om drie maanden naar het bedreven wordt.” Hij benadrukt dat het zoals de combinatie van werk en thuis, maar buitenland te gaan en hun vriend lange project niet slechts is bedoeld om ‘meer ook met het lef van een organisatie om niet tijd niet te zien. Op zo’n moment kun je vrouwelijke lichamen’ binnen te halen. altijd voor het prototype sollicitant te kiezen. als faculteit een beetje tegemoetkomen “Daarvan hebben we er, bijvoorbeeld in Want bij keuze en selectie spelen niet alleen door bijvoorbeeld één bezoekje van die de vorm van secretaresses, genoeg. Het objectieve zaken een rol, maar ook beeld- eerste plaats word gezien als een mens met vriend te vergoeden. Klinkt misschien als gaat erom dat we meisjes interesséren vorming.” bepaalde kwaliteiten, en niet als vrouw. Als ik een lullig iets, maar dat soort ogenschijn- voor het vak en laten zien hoe mooi de M/V? “Natuurlijk zijn er verschillen tussen toch een verschil zou moeten noemen, dan lijk kleine dingen zijn voor veel vrouwen wetenschap is. Als ze die overtuiging mannen en vrouwen, maar of die groter zijn zou dat de competitiedrang van mannen zijn, gewoon heel belangrijk.” hebben, kunnen ze dat ook overbrengen dan verschillen in persoonskenmerken of daar waar vrouwen eerder geneigd zullen zijn op anderen.” daarmee samenhangen, is nog maar de om samen te werken. Organisaties kunnen Lange adem De decaan benadrukt dat ‘niet al te vraag. Voor mij is het van belang dat ik in de daar hun voordeel mee doen.” De eerste vier vrouwelijke studenten spastisch’ gedaan moet worden over het waarmee het traject werd ingezet, zitten feit dat Nederland, en meer specifiek de nu allen zo’n beetje aan het einde van TU/e, qua vrouwengehalte aan de laatste hun promotie. De decaan wil straks met mem hangt, zoals hij omschrijft, “maar Ing. Mirjam Jahnke (37) ieder van hen om de tafel gaan zitten om maatregelen zijn wel degelijk nodig. Het te praten over het vervolg. De bedoeling is moet hier geen massale masculiene grap- … is hoofd van de BedrijfsHulpVerlening. om de jonge onderzoeksters een soort penmakerij worden. Ons project is maar tenure track aan te bieden, dat begint met een klein signaaltje, maar vele kleinig- Indruk? “Je merkt dat een technische univer- een postdocschap en van daaruit over- heidjes samen maken misschien wel siteit veel mannen aantrekt. Dat is een loopt in de functie van universitair docent weer iets groots”./. gegeven. Binnen andere organisaties zijn col- en later UHD en hoogleraar. “In feite is lega’s in een soortgelijke functie ook veelal het dezelfde constructie als die volgend mannen; vrouwelijke collega’s kom ik zelden jaar TU/e-breed wordt toegepast”, zegt tegen. Ik denk dat het in mijn geval nog wel vaak als iets bijzonders wordt gezien, maar dit wordt niet meer uitgesproken. Zelf ben ik er echter niet echt mee bezig; ik sta er nooit bij stil. Dat komt vermoedelijk ook omdat ik niet anders gewend ben. Over voor- en nadelen van het vrouwzijn hier praat ik niet graag. Het draait er met name om hoe je zelf Figures in deze functie staat en hoe je jezelf een plaats geeft in deze organisatie.” … het Communicatie Service Centrum honderd studenten die er in oktober M/V? “Wat mij altijd het sterkst opvalt, is dat van alle diensten aan de TU/e procen- 2004 stonden ingeschreven, waren er mannen onderling veel minder over emoties tueel de meeste vrouwen telt die in 459 vrouw. en gevoelens praten dan vrouwen. Dat is niet salarisschaal 10 of hoger zitten? typisch voor de TU/e, maar dat is over het … de masteropleiding Medical algemeen zo.” … GPI staat voor ‘glazen plafond index’? Engineering van de TU/e procentueel de Tips? “Dat vind ik een moeilijke vraag. Op het meeste vrouwelijke studenten telt? In moment dat een organisatie hierin actief wil … de GPI-score de factor aangeeft waar- oktober stonden voor deze opleiding 21 zijn, zul je gerichter moeten werven. Maar mee het percentage vrouwen in de hogere studenten ingeschreven van wie veertien uiteindelijk zal een organisatie toch moeten functies (ten opzichte van de lagere) vrouwen. kiezen voor de beste kandidaat en als dat een kleiner wordt? man blijkt te zijn; het zij zo.”

… bij de berekening hiervan het percen- tage vrouwen op een bepaald functie- Dr. Ingeborg Janssen Reinen (38) niveau (x) wordt vergeleken met het percentage vrouwen in functies daar- … is opleidingsdirecteur van de Mariëtte Barnhoorn, Zakenvrouw van onder (x-1)? faculteit Industrial Design. het Jaar 2004, erg frappant: ‘Mannen zoeken een goede baan, vrouwen … een GPI van 1 betekent dat er geen Afspiegeling? “Mijn ervaring, zowel in zoeken een baan waar ze goed in zijn’. doorstroomverschillen zijn tussen Twente als in Eindhoven, leert dat het Mijn ambitie is altijd geweest een mannen en vrouwen? streven om een afspiegeling te zijn van functie te vervullen waarin uitdagingen de maatschappij goedbedoeld, maar liggen, waarin je iets kunt neerzetten, … de TU/e van alle Nederlandse universi- niet reëel is. Het technisch universitair maar waar je ook energie van krijgt teiten het slechtst scoort met een GPI van onderwijs blijft iets voor een relatief omdat het een leuke baan is. Ik heb er 10,13? (ter vergelijking: lijstaanvoerder kleine groep mensen. Ik vind wel dat je nooit over nagedacht of het voor- en UvA heeft een GPI van 2,36) zoveel mogelijk moet doen om duidelijk nadelen heeft om een vrouw te zijn in te maken dat verschillende groepen mijn functie. Ik probeer door middel (De hierboven genoemde cijfers en studenten -waaronder vrouwen, maar van mijn eigen persoonlijkheid, percentages hebben betrekking op de ook allochtonen en gehandicapten waarden en normen mijn functie zo periode 1996 t/m 2003. Bron: rapport bijvoorbeeld- welkom zijn. En dat je ze, goed mogelijk in te vullen. Belangrijk ‘Vrouwen in/naar hogere functies - geen waar nodig, moet stimuleren en moti- daarbij vind ik betrokkenheid bij beleid of toch?’, oktober 2004.) veren een studie aan de TU succesvol te mensen en openstaan voor dingen die doorlopen. Daarbij kan het misschien in een omgeving gebeuren. Daarbij wil … in oktober jongstleden 7.275 studenten helpen dat ik als vrouw de functie van ik mezelf ook kwetsbaar opstellen. Als stonden ingeschreven aan de TU/e onder opleidingsdirecteur vervul, als een dat een typisch vrouwelijke manier van wie slechts 1.164 vrouwen? soort van rolmodel.” leidinggeven is, met empathie als Voordeel? “Ik heb nooit expliciet als kernwoord, dan vind ik dat een … Bouwkunde in absolute aantallen de doel gehad de top te behalen. In die zin voordeel van het vrouwzijn.” meeste vrouwen telt? Van de negentien- vond ik een recente uitspraak van 23 december 2004 Cursor 16/ Beleid

TU/e en Fontys ritsen in lerarenopleiding

Lerarenopleiding/Lennart Wesel speelde hetzelfde; ook zij hadden een terwijl bij de TU/e de vakinhoud meer Illustratie/David Ernst groter collectief nodig.” Samenwerking aan bod komt. Voor de nieuwe master- lag dus voor de hand, maar het verbond opleiding kunnen de kwaliteiten van De contracten zijn getekend: de TU/e gaat samenwerken met tussen Fontys en de TU/e is meer, aldus beide instellingen worden aangespro- Fontys Hogescholen om een nieuwe masteropleiding aan te Groenendaal. “Wat wij met Fontys doen, ken.” is verregaand. Het is niet alleen samen- De nieuwe opleiding wordt een track van bieden voor eerstegraads docenten in de exacte vakken. In werking, maar integratie.” Haar collega de beoogde landelijke masteropleiding september moeten de eerste pilots van start gaan. Verwacht Fons Dehing, beleidsmedewerker van Science Education and Communication Fontys, trekt een vergelijking met het van de 3TU Graduate School. In het wordt dat jaarlijks zo’n zeventig tot tachtig nieuwe studenten verkeer: “Er is geen sprake van over- contract heet het ‘een aantrekkelijke voor het vak van leraar wiskunde, natuurkunde, scheikunde nemen maar van ritsen”. Groenendaal: eerstegraads lerarenopleiding’. Dat “De scholen in de regio willen zich heel contract voorziet ook in de opheffing van en informatica zullen instromen. graag profileren en onder andere met het de bestaande eerstegraads opleidingen. oog op stageplaatsen is samenwerking in Groenendaal: “Het is de bedoeling dat er de regio logischer dan studenten van de een nieuwe, lichte organisatie komt, met ene TU naar de andere te laten reizen”. één directeur”. Over de verdeling van de Terwijl onderwerpen als het University opleiding, en heeft zich er ook hard voor kosten en de baten over de instituten College en technologische topinstituten gemaakt.” Optelsom moeten de juristen zich nog buigen. altijd voor op de tong liggen van universi- Bij de laatste visitatie bleek dat de kwali- Het hbo en het wo hebben elkaar wat te De nieuwe opleiding gaat ook een onder- teitsbestuurders, is de universitaire teit van de eerstegraads lerarenopleiding bieden, vindt Groenendaal. “Op beide zoekspoot opzetten. Beleidsmedewerker lerarenopleiding veel minder een status- die de drie TU’s aanboden niet slecht niveaus worden eerstegraads leraren- Dehing van Fontys: “Je kunt denken aan symbool. “De lerarenopleiding is onder was. Wel waarschuwde de visitatie- opleidingen aangeboden. Beide zijn een onderzoek naar de ontwikkeling van de de Colleges van Bestuur veelal een minor commissie in 2002 voor de geringe optelsom van vakinhoudelijke en didac- beroepsidentiteit, vakdidactisch onder- item geweest. Het is een opleiding die onderzoekscapaciteit voor vakdidactici en tische kennis. De eerstegraads opleiding zoek, en het ‘leren van leerlingen’”. financieel niet rendabel is”, zegt drs. de beperkte stafomvang. van Fontys heeft qua vakinhoud een lager In april 2005 moet het projectplan klaar Wilma Groenendaal van het Onderwijs Visitatiecommissies zaten de opleidingen niveau dan onze masteropleiding. Bij zijn, opgesteld door de directeuren van Service Centrum (OSC). “Universiteiten al langer achter de broek; meer samen- onze opleiding is het net andersom; hier Fontys Lerarenopleiding Tilburg en de houden zich op de eerste plaats bezig met werking was het devies. “Je kunt zo’n op- worden mensen in eerste instantie op- Technische Universitaire Leraren- onderzoek. Je kunt je dan ook afvragen of leiding niet straffeloos met een te beperkt geleid tot ingenieur en daarna pas tot opleiding en de beleidsadviseurs. In dat je als TU een lerarenopleiding wilt aantal mensen trekken”, zegt Groenen- leraar, dus is het pedagogische en onder- plan wordt de inhoud van de notitie behouden. Die discussie komt om de paar daal. “Er was te weinig kritieke massa, we wijskundige niveau lager. Over het alge- ‘Master of Science in Science Education jaar terug. Rector Van Santen is echter hadden te weinig studenten en te weinig meen zou je kunnen zeggen dat Fontys TU/e en Fontys’ nader uitgewerkt./. een voorstander van het behouden van de vernieuwend vermogen. Bij Fontys beter is in het opleiden van docenten, Cursor 23 december 2004 Beleid /17 “Lundqvist hier, Lundqvist daar, Lundqvist overal; dat is niet mijn stijl” Interview Lundqvist/Monique van de Ven Foto/Bart van Overbeeke De flexibele masters, de overgang van Toen hij in september 2002 begon als voorzitter van het tacten met alle studentenverenigingen. trimesters naar semesters, discussies Als die contacten goed verlopen, waarom over studierendementen, collegegeld en College van Bestuur van de TU/e, dacht hij een relatief rustige zou ik me daar dan opdringen? We doen selectie: alleen al op het gebied van onder- periode in te gaan. “De grote slagen, bijvoorbeeld qua huis- het met elkáár en dat functioneert heel wijs heeft de universiteit bepaald niet stil- goed. Dat vind ik veel belangrijker dan dat gezeten. Voeg daaraan -onder meer- toe vesting en de verwetenschappelijking van de universiteit, je steeds leest: ‘Lundqvist hier, Lundqvist de samenwerking tussen de drie tech- waren gemaakt. Het was tijd voor wat stabiliteit”, zo daar, Lundqvist overal’. Dat is niet mijn nische universiteiten, de ontwikkelingen stijl.” Het combineren van het voorzitter- in de ‘technologiedriehoek’ Eindhoven- beschrijft ing. Amandus Lundqvist. Maar dat pakte anders uit: en rectorschap, zoals zijn inmiddels Aken-Leuven, de profileringsdrang op “Er is een enorme schwung gekomen op allerlei gebieden, vertrokken Twentse collega prof.dr. Frans onderzoeksgebied en diverse ambitieuze van Vught vier jaar deed, “daar ben ik het projecten met het bedrijfsleven, en voor met veel dynamiek en nieuwe ontwikkelingen. Eerlijk gezegd dan ook volstrekt mee oneens”. je het beseft, kom je als universiteits- zoek ik dat ook wel een beetje op; stabiliteit past niet bij me”. Ook het contact met andere partijen bestuurder nauwelijks nog thuis. “Ik zeg binnen de universitaire gemeenschap, eerlijk dat ik me vreselijk verkeken heb op zoals met de decanen en de universiteits- de tijd, of liever gezegd vrije tijd raad, verloopt volgens Lundqvist die deze functie kost”, aldus uitstekend. Weerwoord en Lundqvist. “Dat hadden ze er tegen-spel, waarop hij in zijn vooraf niet bijgezegd, dat ik ook eerste Cursor-interview zei te zowat alle avonden en bij voor- hopen, krijgt hij naar eigen keur ook nog alle weekenden zeggen genoeg “en ik vind het eraan zou moeten besteden.” steeds leuker worden”. Over de Hij haast zich te zeggen dat hij U-raad: “De eerste keer was best het ontzettend naar zijn zin een verrassing. Er zijn aspecten heeft als CvB-voorzitter: “Het is waarvan ik denk: dat kan intellectueel uitdagend, organi- anders. Bijvoorbeeld de letter- satorisch complex, je zit hier in lijke verslaglegging; het gaat er het centrum van wat belangrijk af en toe toch heel procedureel is en dat ook nog eens tussen aan toe. Terwijl ik denk dat het veelal jonge mensen en in een niet zoveel uitmaakt of je als dynamische regio. Wat wil je U-raad bijvoorbeeld instem- nog meer?”. mings- of adviesrecht hebt; uit- eindelijk komt het er toch op Samenwerking neer dat je het gewoon met Nog meer samenwerken, mis- elkaar ééns moet worden”. schien. Want in zijn dagelijkse Ook aan het feit dat doorgaans bezigheden is samenwerking, in het voltallige CvB de U-raad te welk verband dan ook, toch wel woord staat, moest Lundqvist hét thema, zegt Lundqvist. Hij wennen. “Maar eigenlijk is het verwijst naar de samenwerking ook best handig; ieder van ons is met de National University of toch weer bedreven op andere Singapore, onder meer binnen gebieden. Bovendien ben je nu het Design Technology Institute niet de enige waarop geschoten dat op het TU/e-terrein geves- wordt, hoewel mensen gerust tigd is. Ook wijst hij op de band op mij mogen schieten als ze met de Universiteit Maastricht daar reden toe zien.” op het gebied van (bio)medische techno- Kleisterlee ook voor het eerst de driehoek Hoe hard de Eindhovense collegevoor- logie en molecular imaging, en op het Eindhoven-Leuven-Aken. De drie steden zitter zich in de onderhandelingen wil Drang nog op te richten Holstcentrum. Dit willen gaan samenwerken met als doel opstellen? “Zo realistisch mogelijk”, zegt Het strategische karakter -zoals hij het nieuwe centrum moet in de lijn liggen één van Europa’s top-technologieregio’s hij. Of hij in het meest extreme geval, als omschrijft- van zijn baan bevalt Lundqvist van het Interuniversitair Micro- te worden. het een in zijn ogen ongewenste kant erg goed. “Ik was er misschien ook wel Elektronica Centrum (IMEC) in Leuven Mooie bijkomstigheid is dat Eindhoven opgaat, zelfs zou aftreden als CvB-voor- een beetje aan toe. In het bedrijfsleven is en gaat zich richten op autonome precies op het snijvlak ligt van deze en zitter? “Ja”, zegt Lundqvist na enig na- er toch een constante drang om per draadloze systemen, “eigenlijk min of een andere befaamde driehoek: Eind- denken. “Stel dat we faculteiten groot- kwartaal te presteren. Een dergelijke meer de technologie achter ambient intel- hoven-Delft-Twente. Want één van de schalig zouden gaan hergroeperen, en drang is er hier niet. Dit is meer een ligence. Het is aardig als we daar met de belangrijkste samenwerkingsverbanden bijvoorbeeld alles op een bepaald gebied maatschappelijke onderneming met een drie TU’s, die ik in dit verband vertegen- is toch wel dat tussen de drie TU’s in in één stad zouden parkeren; ik vind dat heel ander belang. De lijnen zijn ook woordig, bij kunnen aanhaken”. Nederland. De bestuurders staken de niet verstandig. Ik ben oud genoeg om op langer; als je iets wilt neerzetten, is dat De CvB-voorzitter noemt verder het TU/e koppen bijeen om te komen tot een zo’n moment te zeggen: tot hier en niet niet even voor een jaar. Die snelle presta- Innovation Lab -waaruit inmiddels ook federatieve TU Nederland en “een paar verder. Maar ik ga er niet vanuit dat het tiedrive van vroeger, daar had ik het wel een 3TU-variant is ontsproten-, ontstaan tandjes verder te reiken dan alleen zover komt.” mee gehad.” uit het Horizonproject Incubator 3+. Het samenwerking te zoeken op het gebied Wat steeds belangrijker wordt voor de Een antwoord op de vraag wat zijn Innovation Lab houdt zich onder meer van onderwijs. Met elkaar kun je meer TU/e, ook in het kader van de diverse grootste drive aan de TU/e is en welk bezig met het stimuleren en begeleiden dan alleen, is mijn ervaring”, zo om- samenwerkingsverbanden, is ‘waar staan stempel hij als voorzitter vooral wil van technostarters. Sinds medio 2003 schrijft Lundqvist. Hij benadrukt: “Je we voor, wie zijn wij?’, zo vervolgt drukken, “daarvoor is het nog te vroeg. zijn van hieruit zo’n honderd bedrijven moet dat natuurlijk wel met enige Lundqvist. “Wij zijn natuurlijk een echte Het heeft veel te maken met inbedding en gestart, zegt Lundqvist, waarvan ongeveer wijsheid doen en zoiets langzaam op- onderzoeksuniversiteit, die willen we ook profilering van de universiteit in de regio, eenderde vanuit de TU/e. Het genetwerk bouwen. Als je decennialang concur- zijn. Maar het gaat erom dat de mensen in elk geval. Het gaat niet alleen om wat je met het bedrijfsleven past helemaal in het renten bent geweest, kun je elkaar niet hier dat ook als zodanig ervaren en uit- opschrijft in de zoveelste notitie, maar straatje van de voormalig IBM-topman: opeens op alle terreinen optimaal stralen. We zijn bezig met plannen voor om dat er uiteindelijk daadwerkelijk iets “Ik heb toch een heel andere binding met vinden”. een dergelijke ‘brand’-ontwikkeling. stáát. Veel zaken zitten nu echter nog in starters en met het bedrijfsleven dan je Daarbij zul je ook je alumni moeten zo’n pril stadium dat er nog niet eens normaal gesproken van iemand in deze Spanning betrekken en moeten proberen daarmee handtekeningen onder staan”. functie mag verwachten. Dat is zeker een De weg naar een federatie zal gepaard geldstromen op gang te brengen.” Genoeg te doen dus in een eventuele voordeel”. gaan met moeilijke beslissingen, is Waar Amandus Lundqvist persóónlijk vervolgtermijn, lijkt het. Of hij hiervoor te Vooral de gebeurtenissen in de regio Lundqvists overtuiging. “Er komt toch voor staat, is ‘eigenlijk niet zo relevant’, porren is? “Vraag me dat over een jaar Eindhoven zijn volgens Lundqvist een zekere spanning in het systeem te zegt hij. Liever bekijkt de voorzitter de nog maar een keer. Je moet jezelf goed belangrijk: “Dit is hét industriële hart van zitten, zowel intern als in 3TU-verband. zaken vanuit het team waartoe hij afvragen wat je in die vier nieuwe jaar wilt Nederland”. Een omvangrijke techno- Wij zitten hier in Eindhoven toch in het behoort; het College van Bestuur. “Ik vind realiseren en wat haalbaar is. Bovendien missie naar het Amerikaanse Silicon centrum van allerlei industriële activi- dat we elkaar goed aanvullen. Ik ben de is het niet alleen aan mij om over een Valley eerder dit jaar, samen met meer teiten; Twente bij wijze van spreken niet. bestuurder, Rutger (van Santen, de rector, vervolg te beslissen.”/. dan negentig Nederlandse bedrijven, Terwijl bijvoorbeeld bedrijven die betrok- -red.) is de wetenschapper en Hans heeft dat besef in eigen regio versterkt, ken zijn bij het opzetten van bepaalde (Amman, CvB-lid, -red.) doet het interne zegt Lundqvist. Bij die gelegenheid instituten deze toch graag dichtbij proces. Daarbij heeft Harry (Roumen, benoemde Philips-topman Gerard zichzelf willen hebben.” universiteitssecretaris, -red.) goede con- 23 december 2004 Cursor 18/ Onderzoek “Je leert begrijpen wat anderen niet

Boderc-project/Chantal Louwers Foto/Denaam Communicatie Acht partijen, waaronder de TU/e, onderzoeken in het zogeheten Boderc-project hoe in de ontwikkelingsfase van producten zodanig samen- gewerkt kan worden dat betere ontwerpen ontstaan. Een complex kopieerapparaat van Océ vormt de aan- leiding van het project. “De samenkomst van twee werelden -het bedrijfsleven en de academische wereld- maakt het project complex, maar ook een grote uitdaging”, vertelt Jan-Mathijs Wijnands. Hij is als projectmanager vanuit het Embedded Systems Institute (ESI) verbonden aan het Boderc-project. Wijnands: “Als we ons doel weten te bereiken, kunnen we unieke dingen voor elkaar krijgen”.

Boderc staat voor Beyond the Ordinary: veel kosten besparen en was voor Océ project loopt nu twee jaar en na een techniek, Bukkems aan de faculteit Design of Embedded Real-time Control reden deel te nemen aan het project. In periode waarin de deelnemende partijen Werktuigbouwkunde. Bukkems: “Ik ben en heeft wel degelijk een link met foto- een laboratorium in W-hoog staat een moeite hadden elkaar te begrijpen, afgestudeerd bij de groep Control model en actrice Bo Derek. “Het idee van kopieerapparaat dat nu als experimentele beginnen ze nu te zien dat beslissingen Systems Technology van Maarten het project is gebaseerd op het ontwerp opstelling voor Boderc gebruikt wordt (zie die ze nemen binnen hun domein ook Steinbuch en tijdens mijn afstuderen heb van embedded systemen”, zegt project- foto). “We bekijken wat de klant wil, van invloed zijn op andere gebieden. Op ik me georiënteerd op wat ik daarna zou manager Wijnands. “We denken dat we onderzoeken hoe we aan die eisen dat gebied zijn de deelnemers enorm willen doen. Promoveren leek me leuk, dit kunnen versnellen door meer gebruik kunnen voldoen en bepalen hoe het gegroeid.” Niet onderzoek doen om het maar het bedrijfsleven trok me ook aan te maken van modellen. Iemand riep ooit ontwerp dan gemaakt kan worden. We doen van onderzoek, maar het oplossen omdat dat me dynamischer leek. Maarten voor de grap dat het enige model waarin hopen modellen te genereren voor multi- van problemen in de industrie is volgens vertelde me toen over het Boderc-project hij geïnteresseerd is, Bo Derek heet. Op disciplinaire ontwerpen waarop snel Wijnands typisch iets waarop het ESI waarbij ik zou kunnen promoveren én haar naam is toen een acroniem wijzigingen gedaan kunnen worden als zich richt: “We willen met ons onderzoek kon samenwerken met het bedrijfsleven. bedacht.” Multidisciplinair is volgens de dat nodig is. De markt is snel en we het liefst de industriële wereld verbeteren Dat was precies wat ik zocht: diepgaand projectmanager het kernwoord bij dit moeten rekening houden met klanten die en zijn blij dat we in dit project ook een onderzoek doen dat praktisch toepasbaar project. “Door de samenwerking hopen hun eisen bijstellen.” bedrijf als proeftuin mogen gebruiken. is”. Voor Sandee geldt ongeveer hetzelfde we allemaal een abstractieniveau hoger te De onderzoekers bouwen geen kopieer- Océ levert ons inspiratie op en we werken verhaal: “Na mijn afstuderen heb ik drie gaan denken. Softwaredeskundigen, apparaat om eventuele problemen te ont- de theorieën die we bedacht hebben daar maanden aan de universiteit gewerkt elektrotechnici, werktuigbouwkundigen: dekken, maar maken simulaties hiervan. uit. Het is mooi om te zien dat zaken die omdat ik twijfelde tussen het bedrijfs- ze gaan allemaal vanuit een bepaalde Wijnands: “Complexe apparatuur heeft wij daar gepresenteerd hebben, nu al echt leven of promoveren. Ik zou me in ieder optiek te werk. De keuzes die ze maken een lange doorlooptijd waardoor het een gebruikt worden. Dat is voor ons een geval niet in een kantoortje willen vast- bij het ontwerpen hebben impact op hun tijd duurt voor een eerste prototype teken dat we op de goede weg zijn.” bijten op één onderzoeksonderwerp. Ik eigen gebied, maar -wat vaak vergeten gebouwd is. Als je dan op problemen wil ook met de praktijk bezig zijn” wordt- ook op andere terreinen. Door van- stuit, verlies je veel tijd omdat alles weer Combinatie Bukkems’ onderzoek richt zich op het af het beginstadium met elkaar samen te opnieuw moet. Het werken met modellen Ir. Heico Sandee en ir. Björn Bukkems papierpad in het kopieerapparaat. “In het werken, hopen we de juiste afwegingen te verkort het totale traject aanzienlijk”. zijn twee van de zes promovendi die aan papierpad bevinden zich knepen die het maken om problemen met gebouwde “Alle disciplines hebben hun eigen taal en het Boderc-project werken. Sandee is papier door het pad transporteren. Elke prototypes te voorkomen.” Dit laatste kan manier van praten”, zegt Wijnands. “Het promovendus aan de faculteit Elektro- kneep is gekoppeld aan een motor en die

De demystificatie van de diffusietheorie

Het herzien van een theorie die de dat men die in ons vak als het slotresul- één coëfficiënt moeten geven, maar zij bij elkaar op te tellen, kun je het geheel afgelopen vijftig jaar niet wezenlijk is taat beschouwde.” kreeg er twee. Van lieverlee ben ik op uitrekenen, maar daarvoor heb je ver- veranderd, is niet bepaald dagelijkse Kerkhof noemt de studie naar molecu- zoek gegaan naar modellen die een betere schillende individuele vergelijkingen kost voor een wetenschapper. Prof.dr.ir. laire transportverschijnselen een ‘huwe- verklaring konden geven dan de bestaan- nodig. Daarnaast moet je er in de balans Piet Kerkhof (ST) beet zich zonder lijk tussen natuurkunde en chemische de theorie.” van krachten rekening mee houden dat subsidiepotjes vast in de gangbare technologie’. “In 1960 schreven Bob zuurstofmoleculen niet alleen wrijving theorie over multicomponent diffusie Bird, Warren Stewart en Ed Lightfoot het Langdurige literatuurstudie ondervinden van stikstof en kooldioxide, en ontdekte elementaire tekortkomin- fantastische standaardwerk ‘transport Daarvoor dook Kerkhof de boeken in. “Je maar ook van andere zuurstofmoleculen gen. De nieuwe theorie is er niet een- phenomena’. Daarna dacht men: we moet je kennis van de natuurkunde flink die trager bewegen. Iedere component voudiger op geworden, maar de vergelij- zijn klaar, we begrijpen de basis. In veel bijspijkeren om de achtergronden van de heeft zijn eigen snelheid en dat gegeven kingen kloppen nu wel. situaties werkt de theorie ook, maar op theorie te begrijpen. Het gaat dan om heb ik mathematisch uitgewerkt. kleinere schalen, bijvoorbeeld in de vakken als statistische mechanica en Uiteindelijk ben ik gekomen tot een Kerkhof is gespecialiseerd in scheidings- poriën van een membraan, doen zich irreversibele thermodynamica. Ook voor oplossing die de klassieke theorie als processen en transportverschijnselen. problemen voor. Voor een deel heeft men een fysische technoloog als ik zijn dat speciaal geval in zich heeft. De theorie is “Of het nu gaat om het indikken van melk dat opgelost door -soms zeer geavanceer- moeilijke vakgebieden.” Kerkhof schreef nu ook toepasbaar voor andere processen, met membraantechnologie, het reinigen de- ad hoc-oplossingen te zoeken. Voor diverse experts aan, maar die lieten het zoals het doorrekenen van membranen van gas met actieve koolstof of de bloed- het transport in poreuze systemen allemaal afweten. “Een expert in Leiden en katalysatoren, de werking van micro- gaswisseling in het menselijk lichaam, hebben gebruikers in de industrie zich zei: ‘ik ben er te oud voor’. Toen ben ik reactoren en kan ook bijdragen aan het het gaat om diffusie. Deze moleculaire nooit in de basistheorie verdiept. Het is zelf maar begonnen met een langdurige modelleren van de ontlading van plasma- beweging is te beschrijven met wis- ook moeilijk om na te gaan of het klopt. literatuurstudie. Uiteindelijk ben ik met lampen.” kundige modellen”, zegt Kerkhof. “De Voor ingenieurs is het natuurlijk be- een basisidee gekomen. In stromingen in basistheorie van Maxwell en Stefan uit de langrijk om een werkbare theorie te gas en vloeistof blijkt er geen sprake te Weg met mystiek tweede helft van de negentiende eeuw hebben, maar wetenschappelijk gezien zijn van één hoofdstroom met daarnaast Kerkhof toonde aan dat de irreversibele bestaat uit geniale gedachten, maar de was de gangbare theorie niet zuiver.” wat kleinere, gevarieerde stromingen van thermodynamica nog niet goed werkt en wiskundige uitwerking klopte niet Zelf werd Kerkhof aan het denken gezet de afzonderlijke componenten. Het vanuit de statistische mechanica werkte precies. De Boltzman-vergelijking uit toen hij tien jaar geleden een promo- model dat ik heb ontwikkeld is veel demo- hij de mathematische onderbouwing 1872 beschrijft moleculaire botsingen in venda begeleidde. “Ze kwam met een cratischer; iedere molecuulsoort heeft verder uit. “Makkelijker is het er niet op algemene vorm, maar biedt geen houvast probleem. Als water door een gaatje zijn eigen beweging en onderling botsen geworden”, erkent hij. “Wel logischer. Ik voor alledaagse situaties. De vergelijkin- stroomt, zou bij een verdubbeling van de ze. Je kunt het vergelijken met groepen heb laten zien dat de bestaande vergelij- gen van Chapman en Enskog uit 1917 zijn waterdruk, het water tweemaal zo hard voetbalsupporters die elkaar raken. Door kingen niet kloppen, terwijl er wel veel als klassieke basis zo succesvol geweest uit het gaatje moeten stromen. Dat zou de wrijving van de verschillende soorten aan werd opgehangen, zonder het Cursor 23 december 2004 Onderzoek /19

Indrukwekkend, ondoorgrondelijk; begrijpen” de TU/e-laboratoria staan vol met allerlei apparatuur. Waarvoor dient het en wie gebruikt het waarvoor? Cursor neemt iedere week onderzoeksapparatuur Achter Boderc ‘Onder de Loep’. Het Boderc-project is in oktober de TU/e. Vanuit de TU/e zijn zowel 2002 formeel gestart. Jan-Mathijs Werktuigbouwkunde als Elektro- Wijnands heeft het werk van project- techniek bij het project betrokken. manager in juni 2004 overgenomen Ongeveer 25 mensen zijn bij Boderc van Frans Beenker, beiden zijn betrokken, als onderzoeker of verbonden aan het Embedded begeleider daarvan. Zes van deze Systems Institute (ESI). Het project mensen zijn promovendi: vier van is een samenwerking tussen de de TU/e (twee bij Elektrotechniek en industrie en de academische wereld. twee bij Werktuigbouwkunde), één Acht partijen zijn erbij betrokken: van de Radboud Universiteit Océ, ESI, Philips, Imtech ICT, Nijmegen en één van de Universiteit Chess, Radboud Universiteit Twente. Nijmegen, Universiteit Twente en

motoren moeten zo aangestuurd worden worden als de afwijking te groot wordt, in dat de positie en de snelheid van het plaats van bijvoorbeeld iedere milli- papier als functie van de tijd steeds goed seconde.” is. Daarom wordt van tevoren precies Het samenwerken met de verschillende berekend wanneer papier waar moet zijn partijen en mensen vanuit verschillende in het papierpad. Door de regeltechniek disciplines binnen het project leek beide op een hoger niveau toe te passen, hopen AIO’s een uitdaging. “In het begin bleek we uiteindelijk ook tijdens het printen te bijvoorbeeld in gesprekken dat mensen kunnen berekenen wat er eventueel met een verschillende achtergrond tijdens het traject veranderd moet dezelfde woorden gebruikten, maar dat Met een druk op de knop vult de ruimte zich tussen ruimtes kan voorspellen. Het model worden. Hierdoor hopen we het systeem ze er iets anders mee bedoelden”, vertelt met de zoete Cubaanse klanken van de Buena voldoet goed voor zware wanden als beton en bestendiger te maken tegen verstorin- Bukkems. “De modellen vanuit de disci- Vista Social Club. Promovendus Dipl.-Ing. baksteen. Voor lichtere constructies zoals gen.” Sandee noemt zijn onderzoek wat plines kunnen heel anders zijn, al valt dat (FH) Stefan Schoenwald heeft zojuist de tril- gipswandjes moet het model aangepast algemener van aard. “Ik onderzoek hoe je verschil tussen ons wel mee. Wel is het zo lingsgenerator in zijn proefopstelling aange- worden, maar daar is nog weinig data voor een controller het beste in een software- dat hoe meer de oorspronkelijke disci- sloten op zijn laptop, waardoor een ordinaire beschikbaar. En dat is waar ik nu aan werk.” omgeving kunt implementeren. pline naar de kant van de computer gipswand wordt omgetoverd tot een luid- De kamergrote gipswand wordt op één punt Momenteel is het zo dat controllers vaak science neigt, hoe groter het verschil is spreker van vier bij drie meter. in trilling gebracht door een staafje, verbon- geïmplementeerd worden zonder dat er met onze oorspronkelijke discipline.” Schoenwald houdt zich bij de vakgroep den met een elektromagnetische spoel. Door rekening gehouden wordt met de Bukkems is ervan overtuigd dat er een Fysische Aspecten van de Gebouwde nu één voor één op een raster van punten de werking van de software. In mijn onder- groot verschil is tussen wat hij nu weet en Omgeving (FAGO) van de faculteit Bouw- versnelling loodrecht op de wand te meten, zoek bekijk ik hoe de controller- wat hij wist toen hij bijna twee jaar kunde bezig met bouwakoestiek. Hij vertelt: wordt in kaart gebracht hoe transversale algoritmes het beste ontworpen kunnen geleden aan het project begon. “We “Binnen deze richting specialiseer ik me in de geluidsgolven zich voortplanten door de worden terwijl er wel rekening gehouden hebben meer inzicht gekregen in hoe alle geluidsoverdracht tussen ruimtes in een gipswand. Schoenwald: “Als ik aan de enkele wordt met de softwarewerking.” Sandee betrokkenen denken. Je begrijpt elkaar gebouw. Je kunt daarbij onderscheid maken gipswand voldoende metingen heb gedaan, verduidelijkt het met behulp van een beter en leert vooral ook wat anderen niet tussen directe en flankerende geluidsover- ga ik er een gipswand loodrecht op zetten om voorbeeld. “Een thermostaat meet hoe begrijpen”, vult Sandee aan./. dracht. Ik richt me op de laatste, waarbij het de praktijksituatie van twee aangrenzende warm het is en weet hoe warm het zou geluid zich via een zijwand of de vloer naar de ruimtes beter na te bootsen”. moeten zijn. Als hier verschil tussen andere ruimte verplaatst”. bestaat, bedenkt de thermostaat of hij “Binnen onze vakgroep is een model op- Tekst: Jim Heirbaut actie moet ondernemen. Deze bereke- gesteld dat de flankerende geluidsoverdracht Foto: Bram Saeys ningen worden continu gedaan, wat voor de software veel tijd kost. Het zou beter zijn als de berekeningen pas gedaan

Los zand dertig fouten per duizend regels normaal toren, zoals micro-organismen en Wegzakken in de grond kan niet alleen wordt geacht. Voor commerciële soft- enzymen. B-BASIC staat voor BioBAsed waarom te begrijpen. Daardoor krijgt het in een moeras; ook droog zand kan ware zou dat een foutenaantal van Sustainable Industrial Chemistry, ofwel iets van een religie, iets magisch. Die objecten opslokken. Dat ontdekte de 114.000 tot 171.000 zijn voor een ver- de bio-gebaseerde, duurzame, indu- mystiek heb ik weg willen nemen.” Van Twentse professor Detlef Lohnse van de gelijkbaar aantal programmaregels. Van striële chemie van de toekomst. Het fysici krijgt Kerkhof positieve reacties vakgroep vloeistoffysica. De groep van de fouten in de Linuxcode zaten 627 in onderzoek richt zich op de productie van terwijl chemisch technologen soms wat Lohnse vulde een bak met fijn zand en kritieke onderdelen van de kernel, 569 bulkchemicaliën, fijnchemicaliën, farma- minder enthousiast zijn. Kerkhof: “In het blies lucht door gaatjes in de bodem. veroorzaakten een systeemcrash, ceutische producten en volledig nieuwe informele circuit kan ik op sympathie Door het langzaam afsluiten van de honderd waren veiligheidslekken en 33 materialen. De industriële biotechno- rekenen. Ze vinden het knap, maar in- luchtstroom zakt het zand tot een losse waren bugs die zorgden voor subopti- logie gebruikt hernieuwbare grond- gewikkeld.” pakking samen. Een met bronzen male prestaties. stoffen, zoals landbouwproducten en Geld voor Kerkhofs onderzoek was er kogeltjes gevulde pingpongbal zakt ver- hun residu. Hierbij worden micro- niet. “Ik heb bij verschillende instantie volgens zonder weerstand door het zand organismen en enzymen als katalysator aanvragen ingediend, maar het is nu heen. Het relatief simpele experiment Start onderzoek gebruikt in productie-processen. (HOP) eenmaal geen modieus thema. Mijn pro- was goed voor een publicatie in Nature movendus Marcel Geboers was de laatste en kreeg veel publiciteit in de media. industriële die betaald werd uit de eerste geldstroom. Achtergronden en informatie zijn te Darwin Centrum Bij kleine groepen denkt men meteen dat vinden op: http://stilton.tnw.utwente. biotechnologie de kwaliteit niet deugt. Kwaliteit wordt nl/dryquicksand/. Onderzoeksfinancier NWO mag het voor biogeologie helaas gelijkgesteld aan kwantiteit.” onderzoeksprogramma B-BASIC uit- ‘Hoe ziet de wereld eruit over 145 jaar: de Kerkhof zou graag zien dat zijn theorie voeren. Begin 2004 gaf de Nederlandse aarde in het jaar AD 2149’ is het thema (gepubliceerd in AIChE Journal, 51(1), Weinig fouten overheid onder voorbehoud 25 miljoen van de lancering van het virtueel onder- 79-121 (2005)) gemeengoed zou worden. euro uit de aardgasbaten. De Europese zoeksinstituut Darwin Centrum. Deze is “Ik werk nu aan een tool waarmee de in Linux Commissie moest nog goedkeuring opgericht door NWO en instellingen die industrie mijn model kan gebruiken als Analyse van de broncode van Linux en verlenen in verband met regels rond werkzaam zijn in de biogeologie. Het Onderzoek in het kort gereedschap voor chemische processen. heeft uitgewezen dat het besturings- staatssteun. Dat is nu gebeurd. In totaal centrum beschikt over acht jaar over 32 Maar ik zou pas echt tevreden zijn als systeem relatief weinig fouten bevat. is vijftig miljoen euro beschikbaar voor miljoen euro. Het centrum richt zich op mijn theorie over vier jaar zou worden Onderzoekers van de Stanford University het onderzoek naar de verdere ontwik- de vraag hoe levende en niet-levende gebruikt, in plaats van de oude theorie analyseerden vier jaar lang de 5,7 keling van biotechnologie in de delen van het systeem aarde in elkaar die misschien wel werkbaar is, maar niet miljoen regels Linuxcode (kernel 2.6) en chemische industrie. Het programma zal grijpen om onze planeet te laten func- deugt.”/. ontdekten 985 fouten. Dat is veel minder duurzame producten en productie- tioneren. De nadruk ligt daarbij op bio- dan de foutenmarge in commercieel methoden ontwikkelen. Centraal staan geochemische cycli, zoals de koolstof- verkrijgbare software, waarbij twintig tot hernieuwbare grondstoffen en biokatalysa- en stikstofcyclus. 23 december 2004 Cursor 20/ Ruis

IJssculpturenfestival En opeens, plotsklaps, staat er een spreekwoordelijk puntje aan bouwwerk. Waar gisteren nog kan zuigen. En zo gaat het door. tweehonderd auto’s geparkeerd Er staan sneeuwpoppen, nog stonden, is nu een groot wit dak de meer kerken, nog meer engelen, glimmende buurman van het maar dan weer hele andere. Eindhovense station. Twee dagen Deze keer vast naar het beeld later is het hele gebouw klaar. van Rembrandt of een andere Laten we het, in navolging van publiekstrekker gepolijst. We Discovery-Channelkrachttermen, willen niet de kundigheid van de ‘powerbuilding’ noemen. Het makers teniet doen. Het ijs is onder-komen van het Nederlands prachtig doorzichtig en de IJssculpturenfestival is niet erg sneeuw heel mooi bewerkt. charmant, maar wel praktisch. Maar er huist geen enkele ziel in Hoewel dit pas de tweede keer is de hal. Het begeleidende boekje voor het festival, voelt het al een spreekt boekdelen. De kitschy beetje als traditie. Ongeveer sculpturen worden in klefheid zestig sculptuurders uit heel veel nog voorbijgestreefd door het landen werken een paar weken bijgeleverde verhaaltje. Is er lang met man en macht aan de echt geen reden om het te grote blokken met ijs. Waarna het bezoeken? Jawel, drie redenen. in december en januari voor het publiek is en zelfs snackbar De Hoek heeft meer sfeer Ten eerste hebben de sculptuurders Jozef en opengesteld. dan het ‘lieflijke’ cafeetje op het eind. Ach, Maria gemaakt met kettingzagen, gasbranders, En laat er nu dit jaar voor zijn gekozen het misschien is het een leuke afwisseling voor zagen, beitels en raspen. Ten tweede is er een kerstverhaal uit te beelden. Volgens de organi- mensen die normaal hun zondag in de woon- ijsglijbaan waar je als student nog nét inpast. satoren staat in Eindhoven de grootste boulevard slijten. En tot slot is dit een geweldige kans om je bluf- kerststal ter wereld die is opgetrokken uit ijs en Bovendien is de expositie zelf naar zoveel tactiek te testen. De gevraagde entreeprijs van sneeuw. We zijn er niet erg van onder de indruk. beroemde namen en kerken gemodelleerd dat 7,50 euro is ongeoorloofd hoog. Maar als je belt Het zou beter zijn geweest als er de mooiste het een kakofonie van verschillende stijlen is. naar persvoorlichter Martin Hoekstra en zegt kerststal van de wereld zou staan. De expositie De engeltjes van Rubens spelen tegenover een dat je schrijft, zet hij je gratis op de gastenlijst. lijdt aan een tegenstelling. Het gevoel dat de kerkmuur met vervaarlijke waterspuwers. Iets Noem wel een obscuur krantje, zodat je niet organisatie bij de mensen wil oproepen, spoort verder zit de onbevlekt ontvangen Maria met door de mand valt. Vergeet niet: namens Cursor niet met het gevoel dat ze er zelf bij hebben. een poeierd van een buik op haar ezel. Terzijde zijn wíj al geweest. De gezellige kerstsfeer gaat ten onder in het te worden gestaan door een paar negentiende- exploitatieve karakter van de uitbaters. eeuwse kerkgangers. Waarvan er één overigens Tekst: Wouter Schilpzand en Marten Witkamp Werknemers zijn kauwgomknauwende pubers een tietmaat heeft waar ons Georgina een Foto: Bart van Overbeeke Effe zeuren EEeenn bbeeeettjjee mmaann zzoorrggtt /Fred Steutel ddaatt iiee eeeenn kkeerrssttbboooomm “It’s not that easy being green”, zong Kermit de Kikker; het is niet zo makkelijk om groen te zijn, want je raakt een beetje bboouuwweenn kkaann verloren tussen een heleboel andere dingen die ook groen zijn, zoals gras en Met acht volle vrachtwagens reed bierbrouwer Brand begin bladeren. deze week zo’n vijftienhonderd lege kratten naar Delft. Van Being grey is not that easy either; het is die kratten bouwden veertig studenten civiele techniek een ook niet zo makkelijk om grijs te zijn, enorme kerstboom van veertien meter hoog. De kratten want als je niet zelf verloren raakt, dan waren groen, maar met kleine gouden kratjes hadden de raken toch met regelmaat grijze mensen studenten twee slingers en een piek gemaakt. ’s Avonds om je heen verloren, niet zozeer tussen was de boom verlicht. andere mensen, dieren of dingen die grijs Het was een actie van de studievereniging van civiele zijn, maar gewoon voorgoed verloren, techniek. De vereniging heeft in Delft ook kratjes Brand-pils weg, althans voor onze aardse ogen. verkocht waarvan de opbrengst naar een waterproject in Groen staat voor jong en vergroening Ethiopië ging. staat voor verjonging, en zelfs na ont- Het bouwen ging niet helemaal zoals groening blijft iemand nog jarenlang fris. gepland. De Markt, waarop de boom Grijs staat voor oud, en ‘vergrijzing’ wordt kwam te staan, loopt een beetje beschouwd als één van de gesels van deze bol. Daardoor kwam er een tijd. Wat na ontgrijzing rest, is ‘silence’. scheur in de constructie. Dat Op vloer 9 van het Hoofdgebouw is een werd ter plekke opgelost door zaaltje ingericht voor uitgeprocedeerde in het midden een gat te maken wiskundigen. Dit zaaltje staat bekend dat kerstboomvormig was. onder namen die een weifelend respect (HOP) uitdrukken: Kantoortuin (er groeit geen spriet), Walhalla, Avondrood, Verenigde Emeritaten, Centre of Excellence. Alle Foto: Hans Stakelbeek bewoners zijn bejaarden, die in meer of mindere mate nog actief betrokken zijn bij de wiskundige wereld; sommigen schrijven boeken of artikelen, anderen geven wiskundige adviezen, doen redactie- of organisatiewerk, weten alles van mathematica of helpen studenten door tentamens heen; ieder werkt voor zichzelf. De jongsten zijn begin 60, de oudste is 86, en iedereen die nog haar heeft, is grijs. Avondrood telt twintig plaatsen, allemaal een bureau met stoel, een pc, twee kasten en per blok van vier een telefoon; bijna iedereen is bijna altijd tevreden. Maar ook dit bejaardenoord ontkomt niet aan de wet van de ontgrijzing: af en toe verdwijnt er iemand, af en toe komt er een iets minder oudere bij, maar van vergroening is geen sprake. In de loop van de ruim zes jaar dat Avondrood bestaat, hebben zes van ons plaatsgemaakt voor minder ouderen. Met name de afgelopen paar maanden heeft de ontgrijzing ons zwaar getroffen. It’s not that easy being grey.