Verkiezingsprogramma 2018-2022

Gooise Meren voor iedereen

D66 krijgt het voor elkaar 2 D66 speerpunten 2018-2022

Open en toegankelijk bestuur D66 wil een gemeentebestuur dat nieuwsgierig en bekwaam is, uitnodigt tot het nemen van initiatieven en oog blijft houden voor de identiteit van de verschillende kernen van onze gemeente.

Goede voorzieningen in , , en D66 werkt aan versterking van de lokale voorzieningen met zo laag mogelijke lasten voor inwoners en ondernemers.

Aantrekkelijk ondernemen in D66 wil investeren in een nog beter ondernemersklimaat en werken aan compacte en vitale winkelcentra, waar detailhandel en horeca elkaar versterken.

Goede zorg en aandacht D66 blijft werken aan de vermenselijking van de zorg. We willen extra aandacht voor bestrijding van eenzaamheid, ondersteuning voor mantelzorgers en betere toegang tot jeugdzorg.

Gezonder klimaat D66 wil een betere luchtkwaliteit en minder geluidsoverlast voor inwoners. Ook wil D66 een versneld energieneutrale gemeente.

Beter onderwijs D66 investeert in het beste onderwijs en in gezonde duurzame scholen. Iedereen krijgt gelijke kansen om zich optimaal te ontwikkelen.

D66 krijgt het voor elkaar Inhoud 3

Voorwoord 4

D66 in Gooise Meren 5

1. Goed bestuur en democratie 6

2. Duurzaamheid 8

3. Goede zorg 10

4. Onderwijs 12

5. Sport en cultuur 15

6. Wonen 17

7. Mobiliteit en gezondheid 19

8. Economie en toerisme 21

-> Veilig Gooise Meren 22

9. Financien 23 Voorwoord lijsttrekker 4

D66 krijgt het voor elkaar. Wij zijn een partij die altijd oplossingen zoekt en verantwoordelijkheid neemt. Daarom zitten wij in het College en leveren wij een actieve bijdrage in de gemeenteraad. De afgelopen raadsperiode was een korte periode van net iets meer dan twee jaar waarin we flink wat hebben bereikt. De start van een nieuwe gemeente ging samen met de noodzakelijke harmonisaties en (re)organisatie van het bestuur. Daarnaast moest er zo snel mogelijk een sluitende begroting worden neergezet. Voor D66 ging het hierbij in eerste instantie om de goede voorzieningen in Bussum, Naarden, Muiden en Muiderberg in stand te houden. Daarnaast moesten de lasten voor onze inwoners zo laag mogelijk blijven. Dit is ons gelukt. Nu de gemeente Gooise Meren staat, kunnen we concluderen dat er in elke kern een bibliotheek blijft, beide zwembaden (Lunet en Zandzee) blijven bestaan, er worden nieuwe sportvelden aangelegd en ook de huisvesting van scholen wordt verbeterd. Daarbij zijn we in staat geweest om eerder dan verwacht de meerjaren begroting sluitend te krijgen.

D66 heeft in het College concreet gewerkt aan een aantal belangrijke projecten: - de Emmaschool in Bussum heeft na jaren eindelijk een nieuw schoolgebouw in het vizier. - er komt een Integraal Kindcentrum in Muiden. - de schadeclaim van de KNSF is van de baan nu het bestemmingsplan De Krijgsman onherroepelijk is geworden. - er kan weer gevoetbald worden in Muiden. - de bouw van het project Bensdorp is begonnen. - het project Keverdijk kan binnen afzienbare tijd starten.

Bovendien heeft D66 in de gemeenteraad hard gewerkt om de gemeente ook nog duurzamer te maken. D66-moties om woningen 'nul-op-de-meter' en/of 'gasloos' te bouwen zijn door de raad aangenomen. D66 heeft ook bereikt dat er meer sociale woningbouw gerealiseerd wordt. Ook voor de komende raadsperiode willen we weer positief bijdragen aan de gemeente Gooise Meren. Door samen te werken met de andere politieke partijen en constructief mee te denken. In dit verkiezingsprogramma laten we zien wat we willen doen en hoe we dit gaan bereiken. D66 in Gooise Meren: dichtbij, duurzaam en doelgericht

Dichtbij D66 Gooise Meren staat dicht bij haar inwoners en ondernemers. Zorg voor en ondersteuning van inwoners gaan ons aan het hart. Grote opgaven maken we klein door terug te gaan naar de schaal van gezinnen en individuele inwoners. Inwoners en ondernemers kunnen en willen verantwoordelijkheid dragen voor zichzelf en hun omgeving. D66 wil ieder zo veel mogelijk betrekken bij besluiten over hun woonplezier in de verschillende kernen. De ons omringende natuur en de aanwezige voorzieningen bepalen in belangrijke mate de kwaliteit en de waarde van onze leefomgeving.

Duurzaam D66 wil een schone, veilige en groene leefomgeving voor de huidige en toekomstige inwoners van Gooise Meren en daarbuiten. Wij zetten in op het versneld invoeren van de duurzaamheidsagenda en willen dat Gooise Meren op korte termijn een van de meest duurzame gemeenten van Nederland wordt.

Doelgericht D66 wil de democratie versterken en eist betrouwbare politiek. Wij verlangen integer handelen van College, raadsleden en ambtenaren. We hebben de afgelopen jaren deel uitgemaakt van het College en gedaan waar we voor staan. D66 Gooise Meren wil bestuurlijke verantwoordelijkheid dragen en een rol spelen bij de keuzes, die onvermijdelijk moeten worden gemaakt. Wij verwachten van een gemeente geen dikke beleidsnota's, maar een heldere visie. 6

1. Goed bestuur en democratie

D66 staat voor eerlijke, transparante politiek en integer en betrouwbaar gedrag van het College van B&W, raadsleden en ambtenaren in Gooise Meren. Het Gemeentebestuur moet open, servicegericht, slagvaardig en daadkrachtig zijn. De bewoners moeten trots kunnen zijn op het bestuur en zich vertegenwoordigd voelen. D66 wil dat een bestuur eenduidige regels hanteert, een goede werkgever is en een betrouwbare opdrachtgever. Een bestuur dat zijn oren niet laat hangen naar hogere overheden en samenwerking zoekt met natuurlijke partners. D66 wil ruimte bieden aan talent en ideeën van bewoners en ondernemers om hen kansen te geven, waarbij de gemeente ondersteunt en meedenkt.

D66 wil dat de politiek zo dicht mogelijk bij de inwoner staat. Het wijk- en kernen beleid is daarvoor een prima middel. D66 is voorstander van het versterken van de rol van wijk-, stads- en dorpsraden. 'Wijkwethouders' moeten volgens D66 zorgen voor een nog betere verbinding tussen het bestuur van Gooise Meren, inwoners en ondernemers.

D66 wil een democratischer en sterker -en De democratie in de regio moet en kan beter. De invloed van zowel gemeenteraad als inwoners en ondernemers moet toenemen bij gemeentelijke regelingen, zoals de regio Gooi-en Vecht en de Metropool Regio (MRA). D66 wil de uitvoering van de ambities ten aanzien van burgerparticipatie 7 verhogen. Burgerparticipatie is voor D66 niet meer weg te denken. D66 wil een Gemeente die voorop loopt op dit gebied. Dit vergt een verdere cultuuromslag bij de Gemeente én bij de inwoners en ondernemers.

Wijk-, dorps- of stadsraden moeten een eigen budget krijgen. D66 wil wijk-dorps en stadsraden een grotere rol geven. Een groter, eigen, budget hoort daarbij. De Gemeente ondersteunt en coördineert.

Kansen voor Gooise Meren met Gooise Meren en Weesp zijn als Gooi-en Vechtsreek landschappelijk, cultuurhistorisch en bestuurlijk met elkaar verbonden. D66 is dan ook voorstander van een fusie met Weesp.

Democratie Door maatschappelijke en politieke ontwikkelingen staan de bewoners van nu anders ten opzichte van de overheid en andere (publieke) instellingen dan vele jaren geleden. D66 wil de bewoners zo vroeg mogelijk betrekken bij het besluitvormingsproces. Veel bewoners zijn mondiger geworden en willen meer invloed dan eens in de vier jaar stemmen. Zij verwachten meer mogelijkheden om hun stem te laten horen door te participeren, bijvoorbeeld door de politieke besluitvorming te beïnvloeden. Wij zijn niet huiverig voor de standpunten van de bewoner. Wij zijn geïnteresseerd in de meningen van de bewoners en stellen hun inbreng op prijs. Betrokkenheid en participatie is en blijft de basis voor een vitale democratie! 2. Duurzaamheid 8

D66 streeft naar een duurzame en harmonieuze samenleving. Een schone, veilige en groene leefomgeving voor onze huidige en toekomstige inwoners, want het ingezette doel blijft: Gooise Meren maken tot een van de meest duurzame gemeenten van Nederland. Duurzaamheid gaat dan niet alleen om verbetering van leefomgeving en milieu, maar heeft ook een positieve uitwerking op de economie. D66 gaat er van uit dat de bewoners zelf verantwoordelijkheid kunnen en willen dragen voor hun omgeving. Dat geldt ook voor alle organisaties, waarin mensen zich ten bate van het belang van de inwoners en het grondgebied hebben georganiseerd, van sportvereniging tot werkgroep Biodiversiteit, van ondernemersvereniging tot Seniorenraad. De eigen kracht van onze inwoners benutten en hen ondersteunen vindt D66 belangrijk.

D66 Gooise Meren dringt aan het op het versneld realiseren van duurzame projecten. D66 wil dat de Gemeente en de regio versneld energieneutraal worden. Nieuwe woonwijken moeten energieneutraal worden gebouwd en in elk geval niet meer worden aangesloten op het aardgasnet. Energiebesparing in bestaande bouw is cruciaal om op te nemen in de prestatieafspraken die de Gemeente volgens de nieuwe Woningwet moet afsluiten.

D66 stimuleert het fietsgebruik. De komst van de elektrische fiets maakt het mogelijk om snel van Gooise Meren naar bijv. Amsterdam te fietsen. D66 wil daarom dat er versneld fietssnelwegen worden aangelegd. Bovendien moeten fietswegen in de regio, dus ook richting en , op elkaar afgestemd worden en aansluiten bij de OV-infrastructuur en P+R faciliteiten. De fietswegen dienen ook geschikt te zijn voor bakfietsen, scoot- mobielen, racefietsen en e-bikes.

D66 wil dat er meer laadpalen komen in Gooise Meren. D66 draagt bij aan de ambitie om de lucht in Gooise Meren gezonder te maken. Daarom wil D66 het mogelijk maken dat huishoudens laadpalen kunnen plaatsen in de openbare ruimte. Daarbij moet voorkomen worden dat openbare laadpalen gebruikt worden als ‘privéparkeerplaatsen, in het bijzonder in wijken met beperkte parkeermogelijkheden, zoals de vestingen Muiden en Naarden en het centrum van Bussum.

D66 wil een actieve inzet op biodiversiteit. D66 wil dat de gemeente inwoners ondersteunt om activiteiten t.a.v. biodiversiteit te ontplooien en verenigingen te benaderen voor bijvoorbeeld de aanleg van bijenroutes. D66 wil dat de gemeente bij haar inkoopbeleid maximale duurzaamheid nastreeft, zoals de inkoop van biologische bloembollen en zaden. Klimaatadaptatie 9 D66 wil meer zichtbaarheid in de gemeente van Operatie Steenbreek. Het vervangen van steen door groen is zowel belangrijk voor de biodiversiteit als ter voorkoming van wateroverlast bij hevige regenbuien.

Nieuwe natuur D66 omarmt het plan om in Gooise Meren meer snelgroeiende en speciaal ontwikkelde beplanting aan te leggen om o.a. fijnstof af te vangen en zo de luchtkwaliteit te verbeteren (Stelling 2.0)

Bewoners zijn de belangrijkste gebruikers van het groen in de openbare ruimte. Het moet daarom makkelijker worden voor bewoners om parken en groen in de buurt zelf mede in beheer te nemen (bijvoorbeeld in samenwerking met de werkgroep biodiversiteit) of hierin samen te werken met de Gemeente. Wij willen dat ook bedrijven dit ter hand kunnen nemen, altijd op basis van heldere afspraken over de kwaliteit en toegankelijkheid van het groen en de openbare ruimte. Groen in zelfbeheer zorgt voor meer betrokkenheid bij de buurt, draagt bij aan de kwaliteit van het groen én bespaart de Gemeente geld, dat daardoor op een andere manier kan worden ingezet.

D66 wil verbindingen tussen het groen in Gooise Meren Inzet op kwaliteit van de natuur door het verbinden van onze natuurgebieden, in samenwerking met het Natuur Reservaat (GNR) en Natuurmonumenten.

D66 zet vol in op energietransitie en klimaat. D66 wil dat de Gemeente en de regio versneld energie neutraal worden. Nieuwe woonwijken moeten energieneutraal worden gebouwd en in elk geval niet meer worden aangesloten op het aardgasnet. Energiebesparing in bestaande bouw is cruciaal om op te nemen in de prestatieafspraken die de Gemeente volgens de nieuwe Woningwet moet afsluiten. Dit alles kan je niet alleen. D66 wil daarom ook dat de Gemeente binnen de Metropool Regio Amsterdam en/of Regio Gooi en samenwerkt om ervoor te zorgen dat we als geheel kunnen verduurzamen. 3. Goede zorg 10

Vertrouw op de eigen kracht van mensen. D66 gaat ervan uit dat mensen zelf regie hebben en keuzes maken die passend zijn bij hun situatie. Inwoners die zorg en ondersteuning nodig hebben, moeten volgens D66 kunnen rekenen op de gemeente. Bijvoorbeeld inwoners die ouder worden, jongeren die veilig moeten opgroeien en de stap gaan zetten van onderwijs naar werk en inwoners die met beperkingen worden geconfronteerd. D66 staat voor die mensen, óók als dat meer kost dan we van het Rijk ontvangen.

Eenzaamheid Eenzaamheid is een maatschappelijke kwestie en leeft ook onder onze inwoners, jong én oud. D66 wil sociale netwerken stimuleren zodat er zo min mogelijk uitsluiting, isolement of eenzaamheid ontstaat. We zullen hierbij krachten gaan bundelen door met de GGD, Centrum voor Jeugd en Gezin, Versa Welzijn en buurtcoaches, samen op te trekken voor nu en de toekomst.

D66 wil een vangnet voor mantelzorgers De veranderingen in de zorg hebben gemaakt dat we meer afhankelijk zijn van mantelzorgers. D66 wil mantelzorg in de buurt stimuleren, bijvoorbeeld door inzet van 'buurt-apps' om voor invallers te zorgen. D66 wil concrete plannen maken in overleg met mantelzorgers. Een mantelzorgcafé is bijvoorbeeld een effectieve mogelijkheid zodat zij met elkaar in gesprek blijven. Ook wil D66 dat de Gemeente meer aandacht geeft aan particuliere initiatieven, zoals respijtzorg. Spoedeisende zorg altijd dichtbij. 11 Ook als Tergooi sluit moeten de aanrijtijden van 15 minuten voor ambulances en spoedeisende huisartsenpost-visites behouden blijven.

D66 wil dat de bereikbaarheid van het jeugdzorgloket verbeterd wordt Bij het signaleren van problemen bij kinderen is het van belang dat er makkelijk, snel en zo veel mogelijk vroegtijdig actie wordt ondernomen. Instellingen zoals scholen moeten zonder barrières misstanden kunnen melden bij de Gemeente.

D66 wil dat er actieve samenwerking plaatsvindt tussen school, jeugdzorginstanties en/of politie D66 pleit voor beter overleg tussen onderwijs, politie, hulpverlening en de uitvoeringsdienst.

D66 wil de rol van wijkverpleegkundigen versterken. Deze wijkverpleegkundigen dienen na te gaan of ouderen goede sociale en gezondheidsondersteuning ontvangen. Een goede samenwerking tussen wijk- verpleegkundigen, sociale teams en de gemeente is daarbij van groot belang.

D66 benadrukt de noodzaak om binnen het sociaal domein te blijven werken aan goede sociale infrastructuur. Er is sprake van een goede sociale infrastructuur als signalering en effectieve en efficiënte samenwerking met alle relevante partijen als thuiszorg, huisartsen, welzijnswerk en politie tot stand komt. Er is de laatste jaren intensief aan deze samenwerkingen gewerkt. D66 vindt dat de Gemeente een belangrijke rol heeft in het behouden van de regie en actief stimuleren van de samenwerking met alle zorg- en andere hulpverleners.

Van organisaties die subsidie ontvangen, moet worden gevraagd een tegenprestatie voor de samenleving te verrichten. Denk hierbij aan voorzieningen voor mindervaliden in de sport. Nieuwe vormen kunnen alternatieve dagbestedingsplaatsen zijn.

D66 steunt Stichting Samen Doen Gooise Meren In Muiden en Muiderberg verzorgt de Stichting Samen Doen op reguliere basis een maaltijd voor ouderen. D66 zet zich in om deze activiteiten in heel Gooise Meren mogelijk te maken. 12

4. Onderwijs

Kansen voor iedereen begint bij goed onderwijs. Om dat te bereiken verdient elke leerling het beste onderwijs van de beste docenten. Onderwijs waarin de leerling centraal staat, met voldoende tijd voor de leerkracht door les te geven in kleinere klassen. In het onderwijs moet niet je achtergrond leidend zijn, maar je mogelijkheden en motivatie om je doelen te behalen. In Gooise Meren mogen we trots zijn op de goede kwaliteit van onderwijs die geboden wordt en de toegankelijkheid van het onderwijs. D66 wil dat elk kind met een diploma van school gaat. Samenwerking tussen scholen, jeugdzorg en welzijnswerkers om voortijdig schoolverlaten te voorkomen is essentieel om kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.

D66 wil de samenwerking tussen gemeente en onderwijsinstellingen verbeteren. Deze samenwerking is van groot belang om de doelstelling dat iedereen met een diploma het onderwijs verlaat, te halen.

D66 wil dat de Gemeente zich actief inzet voor passend onderwijs, door met de verschillende samenwerkingsverbanden een ontwikkelingsagenda op te stellen. Dit moet een dekkend netwerk voor passend onderwijs in de regio waarborgen. D66 pleit voor gezonde schoolkantines en scholen waar geen ruimte is voor 13 roken en alcohol, conform de leeftijdsgrenzen. Ook willen we de consumptie van suikerhoudende frisdranken terugdringen.

D66 wil dat de gemeente samen met de regio en onderwijs-instellingen onderzoek doet naar de mogelijkheden van een leraren studie-beurs. Met deze studiebeurs kunnen leraren van het primair en voortgezet onderwijs zich blijven ontwikkelen en professionaliseren. De beurs kan voor leraren ook een extra prikkel zijn om in de regio Gooi en Vecht les te komen geven.

D66 wil gezonde, veilige en duurzame schoolgebouwen. Goed onderwijs vraagt een goede en veilige leeromgeving, die een gezonde en duurzame levensstijl van jongeren bevordert. De Gemeente staat voor de opgave om de komende jaren meerdere schoolgebouwen te renoveren, uit te breiden of nieuw te bouwen. Bijvoorbeeld moet bij de verplaatsing van de dependance van de Godelindeschool naar het Storkterrein en bij nieuwbouw van de Emmaschool in de nieuwe schoolgebouwen een optimaal binnenklimaat worden ontwikkeld. In het garanderen van een veilige en goede leeromgeving is een conciërge van groot belang. Wij vinden daarom dat elke school een conciërge verdient. Om dit te onderstrepen organiseert D66 elk jaar de Conciërge van het Jaar-verkiezing.

Kwetsbare jongeren D66 wil een vangnet voor jongeren die in aanraking komen met drugs, alcohol en criminaliteit, waar het onderwijs weinig mee kan. De gemeente moet hiervoor samenwerken met het Veiligheidshuis en wijkagenten.

Bibliotheek en onderwijs Bibliotheken zijn partner van de Gemeente in het bestrijden van laaggeletterdheid en ongelijkheid. De bibliotheek is niet alleen een plek om boeken te lenen; in de huidige bibliotheek kun je terecht om je te ontwikkelen, andere mensen te ontmoeten en te studeren. Daarmee dragen bibliotheken bij aan het tegengaan van laaggeletterdheid. De bibliotheek krijgt in de 21e eeuw meer en meer een sociale functie op lokaal niveau. Toegankelijkheid en bereikbaarheid van bibliotheken is daarom van groot belang. D66 wil een laagdrempelige en innovatieve bibliotheek(functie) in elke kern van de gemeente Gooise Meren. De subsidie voor de bibliotheek moet gelijk blijven. D66 wil een vast aanspreekpunt voor zorgverlenende instanties 14 Er moet een gemeenteconsulent aanwezig zijn bij Multi Disciplinair Overleg -trajecten of Zorg Advies Team-overleggen op scholen, om snel en efficiënt zorg te kunnen bieden.

D66 wil in elke kern keuzevrijheid van basisonderwijs. Daarvoor is het nodig om in Muiden én Muiderberg voortvarend een integraal kindcentrum te ontwikkelen, waardoor in beide kernen ten minste twee basisscholen aanwezig zijn. Oftewel, kindcentra waar alle voorzieningen van voorschoolse opvang en ontwikkeling, onderwijs, buitenschoolse opvang, sport en cultuur bij elkaar worden gebracht.

D66 wil dat alle kinderen een gelijke start maken vanaf de basisschool. D66 wil dat kinderen niet met een (taal-)achterstand beginnen. D66 vindt het daarom belangrijk dat alle kinderen met een (taal-)achterstand vanaf hun tweede jaar optimaal gebruik kunnen maken van voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Het uitgangspunt van VVE moet zijn dat de achterstand zo snel mogelijk wordt ingelopen.

Doorstroom in het onderwijs moet worden bevorderd omdat ieder kind zich in een eigen tempo ontwikkelt. We vertrouwen op de kundigheid van de scholen die in nauwe en constructieve samenwerking met ouders hun talenten en doelen realiseren

Taalles statushouders D66 wil dat alle 'nieuwe Nederlanders' in Gooise Meren zo snel mogelijk in onze Gemeente de Nederlandse taal kunnen leren. Als je de taal spreekt kun je beter meedoen in de buurt, praten met de leraar van je kind, zelf makkelijker onderwijs volgen en sneller een baan vinden. 5. Sport en cultuur 15

Gooise Meren heeft een hoog voorzieningenniveau als het gaat om sport en cultuur. Bewegen en levendig verenigingsleven zijn belangrijke doelstellingen van sport en recreatie. D66 vindt het belangrijk dat er genoeg sportvoorzieningen zijn van een hoogwaardige en duurzame kwaliteit, die evenwichtig over de kernen zijn verdeeld.

Sport draagt sterk bij aan gezond en gelukkig leven, voor alle leeftijden. Daarom vindt D66 het belangrijk om sport en bewegen te stimuleren en te ondersteunen. medische zorg voorkomen worden en de sociale integratie bevorderd worden.

Sportvoorzieningen moeten toegankelijk zijn voor ouderen en mindervaliden. D66 wil dat de gemeente dit stimuleert in samenwerking met sportservice Noord- Holland en met bewegingscoaches.

D66 wil beide zwembaden en de bijbehorende accommodatie (Zandzee en Lunet) behouden Zowel de Zandzee en de Lunet zijn belangrijke voorzieningen waar veel inwoners gebruik van maken. Buurtsportcoaches 16 D66 steunt de waardevolle inzet van de buurtsportcoaches en het Jeugdsportfonds.

D66 koestert onze kunstroutes, muziekfestivals zoals 'Gluren bij de buren' en andere culturele evenementen die Gooise Meren levendig houden. Het uitgangspunt is dat de evenementen zoveel mogelijk kostenneutraal zijn, waarbij de gemeente nieuwe initiatieven, zoals culturele broedplaatsen, steunt.

D66 zorgt dat de gemeente in overleg met het basisonderwijs actief bijdraagt aan bewegingsonderwijs De focus van schoolzwemmen moet zich richten op leerlingen die door omstandigheden geen diploma hebben. Ook pleit D66 voor meer aandacht voor het onderhouden van de zwemvaardigheden.

Sportvoorzieningen Er blijft een groeiende behoefte aan sportvoorzieningen in Gooise Meren. D66 bevordert creatieve oplossingen om wachtlijsten op te lossen en ruimtetekorten te voorkomen.

Erfgoed Cultureel erfgoed is in onze gemeente van onschatbare waarde. D66 wil een integrale visie die zorgt voor samenwerkingsverbanden, voor cultuureducatieprogramma's en voor stimuleringsmaatregelen die bovendien een positief effect hebben op de economie. D66 verwacht van de gemeente een actieve rol in het behoud van onze monumenten. Dit moet in overleg met het rijk en beheersstichtingen van de monumenten. De Vesting van Naarden, de Hollandse Waterlinie met de Muider forten en Werk IV in Bussum moeten een plaats krijgen op de Unesco Werelderfgoedlijst. Mariënburg moet eindelijk de status van gemeentelijk monument verkrijgen. De gemeente kent binnen zijn grenzen vele forten en kastelen. D66 wil hier actief op inzetten door ons Fortenland te promoten en te integreren in het toeristisch-recreatief beleid van de regio 17

6. Wonen

Gooise Meren ligt in een aantrekkelijk woongebied met waardevolle cultuurhistorie en een ecologisch en recreatief kostbaar natuurgebied. D66 vindt dat bij de vele ruimtelijke ontwikkelingen de kwaliteit van wonen en leven voorop moet staan. Er moeten duurzame woningen, inclusief noodzakelijke sociale (huur)woningen en woningen in het middensegment komen voor jong en oud. De bouw van nieuwe woningen moet zorgen voor een betere doorstroming. Om de beschikbaarheid van betaalbare woonruimte verder te bevorderen moet bestaand leegstaand vastgoed zo veel mogelijk worden herbestemd en getransformeerd tot woonruimte voor gezinnen en jongeren of geschikte woningen voor ouderen en inwoners met een beperking.

D66 wil dat alle nieuwbouw in de gemeente voldoet aan het label 'energie- neutraal'. Bovendien wil D66 dat de gemeente inzet op gasloos wonen. Nieuwe bouwprojecten moeten worden uitgevoerd volgens de aanpak van het 'circulaire bouwen'.

Energietransitie Gooise Meren D66 vindt dat ook bestaande woningen moeten verduurzamen. D66 wil het investeringsfonds voor duurzaamheidsleningen hiervoor uitbreiden. Ontwikkeling Crailo 18 D66 wil samen met omwonenden, toekomstige bewoners en ondernemers verder werken aan een groen, innovatief en sociaal Crailo. Het burgerparticipatieplan moet de omwonenden zo veel als mogelijk betrekken bij de ontwikkeling.

Woningbouwplannen in Naarden (Keverdijk-Centrum, BOR-gronden, Amersfoortsestraatweg). De plannen op het Storkterrein (o.a. voor de Godelindeschool) komen nu eindelijk tot uitvoering. D66 werkt eraan dat binnenkort ook de plannen voor Keverdijk Centrum een positieve wending krijgen. Verdere concrete plannen voor bebouwing van de Amersfoortsestraatweg zijn er nog niet, maar de bewonersparticipatie bij de plannen voor de Amersfoortsestraatweg laat zien dat een goede invulling mogelijk is. Voor de mogelijke bebouwing van de BOR gronden is al een bewonersparticipatietraject gestart.

Toekomst Scapinoterrein Bussum Het Scapino terrein is een locatie voor woningbouw en behoort volgens D66 niet tot het winkelcentrum van Bussum. Bij de noodzakelijke ontwikkeling dient rekening gehouden te worden met de behoefte aan sociale woningbouw en de verkeersdrukte.

Meer doorstroming in woningbouw Er moeten voldoende woningen in het middensegment beschikbaar komen voor mensen met middeninkomen-beroepen, zoals het onderwijs, de zorg of politie. Ook zijn er te weinig woningen beschikbaar voor gezinnen met een laag inkomen. Met de woningcorporaties wil D66 er voor zorgen dat in de gemeente Gooise Meren de beschikbaarheid van voldoende en betaalbare (huur)woningen in het sociale segment wordt gegarandeerd en ten minste op peil blijft, of liefst wordt uitgebreid. Verkochte woningen in het sociale segment moeten direct in gelijke aantallen worden gecompenseerd.

Wonen in Gooise Meren is wonen in het groen Het onderhoud van het vele groen in de openbare ruimte vergt een aanzienlijke inspanning. Groenvoorzieningen in onze gemeente dienen op het huidige peil te blijven. Wij willen ruimte geven aan initiatieven van inwoners en anderen om het groen in hun directe leefomgeving naar eigen inzicht te onderhouden (‘right to challenge’). 7. Mobiliteit en gezondheid 19

De bereikbaarheid van onze gemeente is van groot belang voor inwoners en ondernemers. Met gezellige kernen, havens en cultuurhistorisch erfgoed is onze gemeente geliefd bij toeristen. Een goede ontsluiting per boot, met het openbaar vervoer, de fiets en de auto vanuit onder andere de grote steden en Schiphol is daarom van groot belang. Ook moeten inwoners binnen de normen voldoende mogelijkheden houden om te kunnen parkeren. Dit alles mag natuurlijk niet ten koste gaan van het woongenot en de gezondheid van onze inwoners.

Betere luchtkwaliteit en minder geluidshinder in Gooise Meren. Geluidsoverlast en te veel fijnstof in de lucht zijn een groot risico voor de gezondheid en de leefbaarheid in Gooise Meren. De geluidsoverlast van de A1/A6 en vliegtuigen bij Muiderberg, Muiden, Naarderbos, Naarden Vesting en Bussum blijft een zorg. D66 pleit voor stringente maatregelen, zoals een groene wal of geluidsschermen met zonnepanelen op plaatsen waar geluidsoverlast of fijnstofproblematiek is, zoals bij de BOR gronden, Naarderbos en Muiderberg. D66 wil inzetten op openbaar vervoer en niet op meer asfalt. Ook (geur)overlast door bedrijvigheid blijft een belangrijk aandachtspunt, zoals Den Ouden in Muiderberg en Givaudan in Naarden.

D66 stimuleert elektrisch autorijden. De gemeente moet de aanleg van laadpunten verder stimuleren.

D66 stimuleert het fietsgebruik in de gemeente. D66 wil dat de gemeente inzet op veilige, en ook bredere fietspaden. In herinrichtingsplannen in de kernen moet ruimte komen voor fietsparkeerplekken. Het combineren van de fiets (en elektrische OV-fiets) met openbaar vervoer moet worden bevorderd en versterkt door samenwerking met de NS en grotere P+R faciliteiten. D66 is voor de aanleg van een ‘fietssnelweg’ naar Amsterdam, Utrecht en Amersfoort.

D66 wil dat het openbaar vervoer beter aansluit bij de behoeften van inwoners en toeristen. Woongebieden moeten goed bereikbaar zijn. Ook toeristische trekpleisters moeten beter bereikbaar worden voor bezoekers.

D66 wil verkeersluwe centra. In de centra van Gooise Meren hebben fietsers en wandelaars voorrang en is de auto te gast.

Spoorwegen ondergronds door Naarden & Bussum D66 streeft in regionaal en landelijke verband naar een structurele oplossing van onze 'spoorse doorsnijding' en spoorovergangen door ondertunneling. 8. Economie en toerisme 20

Gooise Meren maakt onderdeel uit van de Metropool Regio Amsterdam (MRA), de sterkste economische regio van het land en de grootste ‘banenmotor’. De sterke kenniseconomie en goede kwaliteit van leven zorgt voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat. D66 wil de lokale economie stimuleren op basis van duurzaamheid en met behoud van de eigen signatuur van de woonkernen. Duurzame economische groei moet altijd in het teken staan van kwaliteit van wonen/leven in de gemeente. Het toerisme in Amsterdam 'loopt over' en dat biedt kansen voor Gooise Meren. Gooise Meren heeft bezoekers veel te bieden. D66 wil duurzaam toerisme stimuleren waarbij vooral de belangen van inwoners niet vergeten mogen worden.

D66 zet in op verlevendiging van de detailhandel door het voortzetten van flexibele openingstijden (avond- en zondagsopeningen). Bevordering van de samenwerking tussen detailhandel en horeca draagt hieraan bij.

D66 wil meer bedrijfsverzamelgebouwen in Gooise Meren ZZP-ers, start ups moeten gebruik kunnen maken van informele werkplekken.

D66 pleit voor afschaffing van lokale vermakelijheden-retributie Ondernemingen met een cultureel of recreatief karakter, zoals het Filmhuis, 't Spant, Oud-Valkeveen en het Muiderslot moeten niet meer gehinderd worden door deze extra belasting. D66 wil vitalere en compacte centra 21 In Bussum blijft D66 streven naar het bijeen brengen van winkels in de belangrijkste winkelstraten om zo leegstand tegen te gaan en levendigheid te vergroten. In Muiden willen we een stads- of dorpsmanager die leegstand aanpakt en een spilfunctie heeft tussen eigenaren van lege panden en geïnteresseerde huurders/ kopers.

D66 wil innovatie stimuleren door bedrijven aan te trekken die zich bezighouden met de ontwikkeling van duurzame productiesystemen en creatieve producten en voorzieningen. Door gebruik te maken van provinciale subsidies helpt D66 met het creëren van een netwerk van innoverende ondernemers.

Voor de stimulering van het MKB is het belangrijk om bedrijfslocaties goed bereikbaar te maken voor zowel auto, fiets als openbaar vervoer. D66 gelooft dat hiermee leegstand wordt voorkomen.

D66 wil versterking van het toerisme door: Verbeterde bewegwijzering; promotie met folders; internet/sociale media; promotie van duurzaam toerisme, zoals fietstochten en wandelingen door en langs onze natuur- en cultuur-historische trekpleisters.

De haven van Muiden moet een A-locatie worden D66 wil dat Muiden weer dé starthaven wordt voor tochten naar het IJsselmeer en Waddenzee. Een nieuwe Binnen/Buitenhaven hoort daarbij.

D66 wil toerisme bevorderen Bezoeken vanuit Amsterdam worden georganiseerd naar Naarden-Vesting, het Muiderslot en het forteiland . D66 wil dit breder trekken naar de andere forten en attracties in Gooise Meren; al of niet met inzet van vervoer over water. De samenwerking met het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht moet verder worden versterkt. D66 wil vooral promotie van duurzaam toerisme. D66 onderschrijft het belang van ondernemingen met een cultureel of recreatief karakter, zoals het Filmhuis, 't Spant, Oud-Valkeveen en het Muiderslot. -> Veilig Gooise Meren

Veiligheid is essentieel om in vrijheid te kunnen leven. D66 wil alle kansen benutten om het veiligheidsgevoel van mensen te versterken en wil op alle fronten inwoners, sociale dienstverleners, ondernemers, gemeente en justitie met elkaar in contact brengen. Dit geldt ook voor risico’s voor de gezondheid.

D66 benadrukt de rol van de wijkagent. Door kerngericht werken in de gemeente kan ook de rol van de wijkagent versterkt worden. Wijkagent in samenwerking met buurtpreventie vereniging, wijk-, dorp- of stadsraad verhoogt de veiligheid. Ook het verder terugdringen van overlast door jongeren is een belangrijke verantwoordelijkheid van de wijkagent.

Verbetering samenwerking Centra voor Jeugd en Gezin met de veiligheidsketen. Dit zorgt ervoor dat we kunnen voorkomen dat jongeren en gezinnen verder ontsporen wat kan leiden tot criminaliteit.

Buurtparticipatie D66 wil digitale buurtparticipatie, zoals sommige buurtpreventieverenigingen de apps 'Nextdoor' of 'WhatsApp' gebruiken, verder stimuleren.

Veiligheidstoets Bij nieuwbouwprojecten dient een veiligheidstoets te worden gedaan.

Buurtschouwen Bij buurtschouwen dient het veiligheidsrisico een belangrijk onderdeel te zijn. 9. Financiën 23

D66 staat voor een verantwoord financieel beleid, met een sluitende meerjarenbegroting. Als coalitiepartner hebben wij er hard aan gewerkt om een goede balans tussen goede voorzieningen en een sluitende begroting te bewerkstelligen. Nu de harmonisaties zijn uitgevoerd kan er weer vooruit gekeken worden. Wij willen niet dat toekomstige generaties opgezadeld worden met een financiële last.

D66 zet in op een hoog voorzieningenniveau per kern en streeft naar een gematigd tarief voor onze gemeentelijke belastingen. Het uitgangspunt hierbij is een goed voorzieningenniveau en een sluitende meerjarenbegroting.

D66 wil een daling van de afvalstoffenheffing. In het kader van duurzaamheid wil D66 de scheiding van afvalstoffen door de GAD uitbreiden. Positieve bijdragen van inwoners en bedrijven belonen we door de afvalstoffenheffing trendmatig te laten dalen. Overschotten en tekorten worden verrekend met de tarieven voor inwoners.

Kosten sociaal domein D66 streeft naar vermindering van de financiële risico's voor de gemeente met betrekking tot de budgetontwikkeling binnen het Sociaal Domein. Tegelijkertijd zijn noodzakelijke kosten voor zorg en ondersteuning echter belangrijker dan de budgetten. D66 wil meer budget vrijmaken voor jeugdzorgconsulenten voor een betere afstemming tussen onderwijs en jeugdzorg.

D66 wil extra geld uittrekken voor het maken van energieneutraal gemeentelijk onroerend goed, zoals schoolgebouwen Immers de Gemeente zelf moet het goede voorbeeld geven op het gebied van energie, milieu en klimaat. Bovendien wordt dit op de lange termijn terugverdiend.

Grondexploitaties De gemeente Gooise Meren moet niet speculeren met grond. Grondexploitaties horen kostendekkend te zijn. Richtingwijzers D66 24

De uitgangspunten van D66 zijn vastgelegd in vijf ‘Richtingwijzers’. Deze geven richting aan het denken en de ideevorming binnen de partij, maar hebben niet de status van dogmatische waarheden.

Vertrouw op de eigen kracht van mensen Wij vertrouwen op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen. Daarom zien we de toekomst met optimisme tegemoet.

Streef naar een duurzame en harmonieuze samenleving Wij willen de wereld om ons heen tegemoet treden met respect en mededogen.

Denk en handel internationaal Samenlevingen zijn op steeds meer verschillende manieren met elkaar verbonden. Wij staan open voor de gehele wereld en sluiten niemand uit.

Beloon prestatie en deel de welvaart Mensen zijn niet gelijk, wél gelijkwaardig. Mensen zijn verschillend en wij willen dat de overheid ruimte laat voor die verschillen.

Koester de grondrechten en gedeelde waarden De fundamentele waarden van onze samenleving zijn vrijheid voor en gelijkwaardigheid van ieder mens, ongeacht opvattingen, geloof, seksuele geaardheid, gerichtheid of herkomst. Colofon 25

Op 16 januari 2017 besloten de leden van Gooise Meren (GM) dat D66 zal deelnemen aan de Gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018. Daar hoort natuurlijk een verkiezingsprogramma bij. Het bestuur van D66 GM ziet er op toe dat het verkiezingsprogramma wordt opgesteld en vastgesteld. Voor het opstellen daarvan heeft zij de programmacommissie (PC) ingesteld. De PC kreeg de opdracht mee om zoveel mogelijk mensen binnen en buiten D66 te betrekken.

Het bestuur wil alle betrokkenen bedanken voor hun waardevolle inbreng.

Tekst Loek Schmidt Maarten Balzar Nico Kooij Theo Fambach Niek Hermsen Johan Vos Laura van Harmelen Johan Cnossen Sawan Bruins Jacqueline Sweerts Jacqueline Constandse Phyllis Buyserd Arjan Hindriks Koos de Haan Hendrik Boland

Redactie Geert-Jan Hendriks, Isolde Roggeveen, Alexander Overdiep D66 Gooise Meren blijft in contact met de inwoners; daarom gaan we het hele jaar regelmatig in de verschillende kernen “in gesprek” met inwoners.

U bent ons in het afgelopen jaar misschien op straat tegengekomen tijdens onze ‘In gesprek met...’-acties. Al deze gesprekken vormen mede de basis van dit verkiezingsprogramma dat u nu in handen heeft. Bovendien hebben ook onze leden hun input geleverd. Wilt U in de toekomst input leveren, word dan lid van D66 (link naar website).

Aarzel niet contact op te nemen als u een plan of een idee hebt, waarvoor aandacht moet komen op de politieke agenda.

@D66gooisemeren /D66_Gooise Meren D66gooisemeren gooisemeren.d66.nl