Jaargang 3 » Nummer 2 » 9 Mei 2018

Veilige politieke Ervaring om Meld u aan voor het taak 6 te delen 8 Voorjaarscongres op 25 mei! Colofon WELKOM BIJ DE VVD Liberaal Bestuur is een uitgave van de VVD en verschijnt in principe 4 keer per jaar. BESTUURDERSVERENIGING! Kopij volgende editie vóór 24 september 2018. Bij de raadsverkiezingen is de VVD op werden gekozen. We gaan tijdens het

Realisatie: veel plaatsen in het land de grootste Voorjaarscongres ook van start met een VVD Algemeen Secretariaat in partij geworden of gebleven. Dankzij nieuw netwerk in onze vereniging: het samenwerking met Meere Reclamestudio een klinkend programma, sterke kandi- netwerk Buitengewone Leden dat zich en een netwerk van VVD-correspondenten. daten en een geweldige campagne. Er richt op het behoud van de kennis en de zijn zittende raadsleden herkozen, maar ervaring van voormalige VVD-bestuur- Bladmanagement: ook veel kandidaten maken voor het ders. Ik heb het al eens eerder gezegd: Debbie van de Wijngaard eerst hun entree in de gemeenteraad er is niemand die niet nodig is. Ook de- van hun woonplaats. Dat is een harte- genen die niet zijn herkozen of degenen Met dank aan: lijke gelukwens waard! die na een aantal jaren een stapje terug Pieter Heiliegers, , Ruud Verkuijlen, doen uit de actieve politiek willen we Esther van der Werf Bij het raadslidmaatschap hoort ook het graag bij de Bestuurdersvereniging be- lidmaatschap van de VVD Bestuurders- trokken houden. Daarvoor is dit nieuwe Grafische vormgeving en pre-press: vereniging. Ik feliciteer deze nieuwe netwerk. Meere Reclamestudio - OK2Press, Den Haag raadsleden dan ook niet alleen, ik heet ze ook graag van harte welkom in onze Er wordt hard gewerkt aan een mooi en Fotografie: vereniging. Samen met andere lokale, aansprekend congresprogramma, met McKlin fotografie, Shutterstock regionale en landelijke VVD-bestuur- thema’s variërend van gezondheids- ders vormen we een professioneel net- zorg tot veiligheid dat is toegespitst op Druk: werk waarin ontmoeting, ontwikkeling de praktijk waarin we lokaal, regionaal Pro Image Group en verdieping centraal staan zodat over- en landelijk aan de slag zijn. Graag tot al in het land VVD-bestuurders aan de ziens op 25 mei in Papendal! Verspreiding: slag kunnen. Voor de gemeente waar- Sandd van ze raadslid zijn. Voor de provincie Arjen Gerritsen die ze meebesturen. Werken aan een Voorzitter VVD-Bestuurdersvereniging Advertenties: nog mooier Nederland! en burgemeester van Almelo [email protected] ISSN: 1872-0862 Voor de nieuwe raadsfracties zijn het dan ook drukke tijden. Kennismaken Correspondentieadres: met collega’s in de raad en met de grif- Algemeen Secretariaat VVD fie, inlezen op allerlei lopende dossiers, Postbus 30836, 2500 GV Den Haag de eerste optredens voorbereiden en je Telefoon: (070) 361 30 61 raadswerk om je privéleven en je ‘ge- E-mail: [email protected] wone’ baan heen vlechten. Ga er maar aanstaan! Bovendien is de VVD in heel Bezoekadres: veel gemeenten betrokken bij coalitie- Mauritskade 21-23, Den Haag onderhandelingen en dat is al een klus Website: www.vvd.nl op zich. Vanuit de Bestuurdersvereni- ging hebben we in de afgelopen weken veel fracties daarbij kunnen helpen met COPYRIGHTS advies of begeleiding. HET AUTEURSRECHT OP DE IN DEZE KRANT VERSCHENEN ARTIKELEN WORDT DOOR Uiteraard hopen we elkaar ook te gaan DE VVD VOORBEHOUDEN. zien. En dat kan al snel: op vrijdag 25 DE VVD HEEFT ALLE ZORG GEGEVEN AAN HET mei verwelkomen we iedereen heel NAKOMEN VAN WETTELIJKE REPRORECHTEN. graag op het Voorjaarscongres van de IS HET DESONDANKS ZO, DAT ER RECHTHEBBENDEN Bestuurdersvereniging in Hotel- en Con- ZIJN, DIE NIET GETRACEERD KONDEN WORDEN OF VAN WIE DE CLAIM OP GEBRUIKT MATERIAAL NIET grescentrum Papendal in Arnhem. Een BEKEND WAS, DAN WORDEN ZIJ VERZOCHT ZICH bijzonder welkom organiseren we dan SCHRIFTELIJK MET DE VVD IN VERBINDING TE STELLEN, natuurlijk voor onze kersverse leden, MET OPGAVE VAN HUN CLAIM EN DE UITGAVE WAAR- de nieuwe raadsleden die op 21 maart OP DEZE CLAIM GEBASEERD IS.

Pagina 2 VVD Liberaal Bestuur • 2018 • Nr. 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2018 4 Overheid als marktpartij 9

De vraagbaak 5 Liberale Loopbanen 10

Veilige politieke taak 6 Training coalitieonderhandelingen 10

Ervaring om te delen 8 Het Voorjaarscongres 11

MEEPRATEN IN DE VVD COMMUNITY? Pieter Heiliegers is per 1 maart 2018 benoemd tot waarnemend burgemeester Ga naar de Zoek op 'VVD Community' GOOGLE PLAY STORE of 1 2 van Uithoorn. Sinds 2013 is hij tevens naar de APP STORE op uw burgemeester van Haarlemmerliede tablet of mobiele telefoon. en Spaarnwoude.

De gemeenteraad van Hengelo heeft Download de App Log in met uw MIJNVVD 3 gebruikersgegevens en 4 Sander Schelberg voorgedragen voor praat mee. herbenoeming tot burgemeester.

Laila Driessen-Jansen is herbenoemd als burgemeester van Leiderdorp. DORIEN VERBREE Penningmeester CONTACT [email protected] HEEFT U EEN VRAAG OF EEN OPMERKING VOOR HET Harald Bergmann is herbenoemd als ANOUK VAN EEKELEN BESTUUR VAN DE VVD-BESTUURDERSVERENIGING? Algemeen Bestuurslid Coaching en burgemeester van Middelburg. ARJEN GERRITSEN Talentmanagement Voorzitter [email protected] [email protected] BOAZ ADANK Milo Schoenmaker is herbenoemd als PIETER HEILIEGERS Algemeen Bestuurslid Functionele Vicevoorzitter bestuurdersnetwerken en Jong Bestuurders burgemeester van Gouda. [email protected] [email protected]

WILLEMIEN MEEUWISSEN Secretaris Algemeen Bestuurslid [email protected] [email protected]

VVD Liberaal Bestuur • 2018 • Nr. 2 Pagina 3 Na maanden van hard werken zijn de gemeenteraadsverkiezingen voorbij. In het hele land hebben we de mouwen opgestroopt, de schouders eronder gezet en zijn we de strijd aangegaan. Het resultaat mag er zijn! In veel gemeenten zijn de coalitieonderhandeling bijna afgerond. Maar voor we echt aan de slag gaan kijken we terug op een aantal prachtige resultaten die zijn behaald.

VVD is de grote winnaar in Breda, de lokale par- VVD zich vanaf nu namelijk de tweede partij van De uitslag was voor de VVD Gilze en Rijen histo- tijen zijn compleet weggevaagd. De VVD is met af- Rotterdam noemen. risch goed. Zij kregen de steun van maar liefst stand de grootste partij van Breda geworden met 1878 inwoners. Dat waren 756 inwoners meer dan 11 zetels! Een bijzondere prestatie van de VVD Bodegra- vier jaar geleden, een enorme stijging! Hierdoor ven-Reeuwijk. De VVD kreeg 6 zetels. De grootste kregen zij een extra zetel, waardoor er voortaan Winst was er ook voor de Haagse VVD. In 2014 lokale partij aldaar verloor drie zetels aan de VVD. drie VVD’ers in de gemeenteraad zitten. zag de Haagse VVD drie zetels verlies tijdens de Na vier jaar oppositie is de VVD in Bodegraven- gemeenteraadsverkiezingen. Het was tijd om het Reeuwijk nu de grootste partij. De Drontense kiezer heeft de VVD naar een fan- tij te keren. En niet zonder succes: 7 zetels! tastisch resultaat geholpen. De VVD stijgt van 4 krijgt de jongste wethouder ooit. naar 7 zetels en mag zich sinds 20 jaar weer de De Rotterdamse VVD is een van de grote win- VVD’er is pas 25 jaar en sinds 2016 grootste partij van Dronten noemen! naars van de gemeenteraadsverkiezingen aldaar. fractievoorzitter van de VVD. Met ruim tien procent van de stemmen, mag de

Aan iedereen die zich de afgelopen maanden heeft ingezet voor de campagne, heel veel dank! Zonder jullie inzet was het niet gelukt deze mooie prestatie neer te zetten.

Bent u raadslid geworden en nieuw bij de Bestuurdersvereniging? Kom dan naar het congres van de VVD-Bestuurdersvereniging op 25 mei in Papendal. Aanmelden kan via MijnVVD.nl

Pagina 4 VVD Liberaal Bestuur • 2018 • Nr. 2 Het cluster Verenigingszaken van het landelijk partijbureau voorziet onder andere in de juridische en bestuurlijke ondersteuning van de VVD. Wij zijn de juridische vraagbaak voor de besturen van lokale netwerken en regio’s, voor leden en voor de VVD-Bestuurdersvereniging.

Voor u ziet u de rubriek van het cluster Verenigingszaken. In iedere editie van Liberaal Bestuur zullen wij een voorbeeld van een vraagstuk uitlichten waar wij ons de afgelopen tijd mee bezig hebben gehouden en van waarde kan zijn voor anderen.

Beste Joost, Wie? Wij zijn van start gegaan met een fractie met allemaal frisse gezichten. Dat geeft veel nieuwe energie, Naam: Joost Dijkshoorn maar het is soms ook een beetje zoeken naar hoe dingen werken. Leeftijd: 26 jaar Hoe worden commissieleden of burgerraadsleden bijvoorbeeld benoemd? Mag de fractie dit zelf be- palen, of zijn er regels vanuit de gemeente of de partij? En hoe zit het met deelname en stemrecht in Komt uit: Rotterdam fractievergaderingen? Wat is er eigenlijk geregeld over de werkwijze van een fractie? Werkt als: Adviseur Bestuurszaken

Met vriendelijke groet, Waar: VVD Algemeen Een nieuwe fractievoorzitter Secretariaat in Den Haag

Hartelijk dank voor uw vraag! ten waarde aan een fractiereglement. Daarom is Alkmaar) kunnen ook personen als commissielid in de handreiking ook een format voor zo’n regle- worden benoemd die niet op de kandidatenlijst De eigen fractie is de club waar een raadslid vier ment opgenomen. zijn geplaatst. jaar lang zeer intensief mee optrekt. De sfeer en de wijze van samenwerking bepalen voor een be- In de handreiking wordt ook stil gestaan bij de Wist u trouwens dat commissieleden en burger- langrijk deel het plezier dat iemand heeft in het vragen over de benoeming en rol van commissie- raadsleden ook (buitengewoon) lid kunnen wor- raadslidmaatschap. Daarom is het goed dat u leden en burgerraadsleden. den van de bestuurdersvereniging? Ze zijn van over de werkwijze van de fractie nadenkt en daar harte welkom om mee te doen met de vereniging. vroeg in het proces afspraken over maakt met de Formeel worden commissieleden of burgerraads- Ook voor hen is de bestuurdersvereniging een fractieleden. leden door de raad benoemd en dienen zij te waardevol netwerk! voldoen aan de vereisten voor het lidmaatschap De fractie is een informele entiteit en als vereni- van de gemeenteraad conform artikel 10 lid 1 Ge- Ik hoop dat ik u hiermee van dienst heb kunnen ging hebben wij daarom niets geregeld over de meentewet. zijn! werkwijze van de fractie. Daar zijn de fractieleden vrij in. Maar we willen u wel graag op weg helpen. De raad kan zelf bepalen wie als commissielid Met vriendelijke groet, kan worden voorgedragen. Vaak is dit opgeno- Joost Dijkshoorn Daarom hebben wij de Handreiking nieuwe frac- men in het Reglement van Orde. Wie mag wor- ties opgesteld. U vindt deze handreiking op Mijn- den voorgedragen, kan zodoende verschillen per Hebt u een VVD. Hierin zijn tips en suggesties opgenomen gemeente. Sommige gemeenten (bijv. Rotterdam vraag voor ons? om over na te denken en om werkafspraken over en ) hebben afgesproken dat een com- Stuur dan uw mail naar: te maken met elkaar. De manier waarop u dat wil missielid iemand moet zijn die op de kandida- [email protected]. doen, staat helemaal vrij. Sommige fracties hech- tenlijst staat vermeld. Bij andere gemeenten (bijv.

VVD Liberaal Bestuur • 2018 • Nr. 2 Pagina 5 Met de verkiezingen achter de rug worden in het kader van de opvang van asielzoekers in de verder. Om die reden zijn ook landelijke afspra- de gemeenteraden de raadsleden en wethou- gemeente of die een persoonlijk geschil heeft met ken in het kader van de veilige pu- ders benoemd. Veel gemeenten verzorgen een de gemeente, vielen uitdrukkelijk buiten het on- blieke taak tot stand gekomen. introductie waarin bij verschillende aspecten derzoek. Wat opvalt, is dat bijna een kwart van de Die afspraken, waaronder van het werk in het lokaal bestuur wordt stil ge- burgemeesters zelf aangeeft crimineel bedreigd ook politieke ambtsdragers staan. Steeds vaker ook bij agressie tegen poli- te zijn. vallen, richten zich op een tieke ambtsdrager. Ondermijning van politieke versnelde afhandeling door ambtsdragers krijgt regelmatig aandacht in de Aangifte politie en OM en een hogere media. Onderbelicht blijft echter wat u zelf kunt Uit het overzicht valt op te maken dat de door strafeis. doen wanneer het u overkomt . de respondenten gepercipieerde bedreiging met crimineel oogmerk slecht in een beperkt aantal Onbevredigend In 2015 zei de minister van Veiligheid en Justitie gevallen tot aangifte leidt. Als argumenten om De volgende passage uit het voornoem- de Tweede Kamer een fenomeenonderzoek toe geen aangifte te doen werd door de respondenten de fenomeenonderzoek maakt het ongewenste over de wijze waarop criminelen lokale besluit- in het fenomeenonderzoek genoemd: neveneffect van het frame 'bedreigd' bestuur in vorming proberen te beïnvloeden. Dit onderzoek de praktijk nog eens duidelijk. "Wat door meer- dat in opdracht van het Wetenschappelijk Onder- • de bedreiging was volgens de respon- dere bedreigde respondenten is genoemd, is dat zoeks- en Documentatiecentrum (WODC) is uitge- dent niet ernstig of concreet genoeg geen aangifte kan worden gedaan omdat de po- voerd werd recent opgeleverd en behandelt drie • de bedreiging was strafrechtelijk litie en/ of het openbaar Ministerie er 'niets mee varianten van invloed: bedreiging, omkoping en moeilijk te bewijzen en te vervolgen gaat doen'. In dit onderzoek is verschillende ma- infiltratie. Een goede aanleiding om stil te staan • er hebben gesprekken met de len naar voren gekomen dat respondenten die be- bij de kwetsbaarheid van het lokaal bestuur, wat bedreigers plaats gevonden en dat dreigd zijn wel hebben overlegd met de politie en/ politieke ambtsdragers daar zelf aan kunnen was voor de betrokkene afdoende of het Openbaar Ministerie, maar dat er niet vol- doen en de wijze waarop politie en justitie daar • door aangifte te doen zou (naar mening doende informatie en bewijs beschikbaar was om mee omgaan. In dit artikel wordt voornamelijk bij van de respondent) de situatie aangifte te doen en vervolging te starten. Door de de beïnvloedingsvariant bedreiging stilgestaan. (mogelijk) escaleren betreffende respondenten werd deze ontmoedi- ging als onbevredigend ervaren. " Deze anekdote is om meerdere reden illustratief. Op zich geen onbekende argumenten hoewel een Niet alleen omdat er mogelijk iets uit af te lei- afdoend gesprek met een bedreiger met een cri- Zo gesteld lijkt het alsof politieke ambtsdragers den valt over de aangiftebereidheid van politie- mineel en ondermijnend oogmerk op zijn minst vogelvrij zijn. Dit is echter geenszins het geval. ke ambtsdragers maar ook vanwege de titel van opmerkelijk te noemen is. Essentieel is om daarbij het frame 'bedreigd' be- het rondetafelgesprek ‘Bedreiging van publieke stuur te verrijken en tevens te spreken over 'be- ambtsdragers’. Het frame ‘bedreigd bestuur’ is Het doen van aangifte blijft echter van belang laagd' bestuur. Het strafrechtartikel belaging, in weliswaar pakkend en duidt de kwetsbaarbaar- om een heldere norm te stellen. Tot hier en niet normaal taalgebruik beter bekend als 'stalking', heid van de democratische besluitvorming maar leidt in de dag dagelijkse praktijk niet zelden tot Op 15 mei 2016 vond in de Aletta Jacobszaal in het gebouw van de Tweede Kamer een ronde- een onbevredigende ervaring. tafelgesprek over 'Bedreiging van publieke ambtsdragers' plaats tussen Tweede Kamerleden en vertegenwoordigers van politie, OM, de rechterlijke macht en de wetenschap. In het tweede blok Aard en omvang van het rondetafelgesprek vroeg de heer Huberts, Hoogleraar Integriteit en bestuur aan de VU, In het onderzoek worden de percentages vermeld of voordat de Kamerleden daartoe overgingen hij hen eens een vraag zou mogen stellen. Dat van het aantal respondenten dat heeft aangege- novum viel ik goede aard en Huberts vroeg aan de Kamerleden of degene van hen die wel eens ven in hun huidige functie bedreigd te zijn. Zij bedreigd was de hand wilde opsteken. Alle vijf de Kamerleden staken hun hand op. Vervolgens moesten zelf aangeven of een crimineel oogmerk verzocht Huberts de Kamerleden om de hand op steken indien ze daarvan aangifte hadden ge- aanleiding was voor de beïnvloeding. Bedreigin- daan. Geen van de Kamerleden stak zijn of haar hand op. gen zonder crimineel oogmerk, bijvoorbeeld in

Tabel 1 Bron Pro Facto fenomeen onderzoek naar Criminele beïnvloeding van het lokale openbaar bestuur

Bedreiging met Netto populatie Respons absoluut Bedreigd absoluut Aangifte crimineel oogmerk Burgemeesters 376 225 54 (24%) 26 Wethouders 1307 658 61 (11%) 16 Raadsleden 8207 2445 195 (8%) 34 TOTAAL 9881 3328 310 (11%) 76

Pagina 6 VVD Liberaal Bestuur • 2018 • Nr. 2 meester legt verantwoording af aan de gemeente- raad. Toch was dit een belangrijke stap om meer- dere redenen.

Door met instemming van het raadslid in alle ge- vallen de gemeente aangifte te laten doen werd het ten eerste mogelijk om eenduidig de norm vast te stellen en uit te dragen. Ten tweede ging er een beschermende werking vanuit naar de be- trokken politieke ambtsdrager.

Hygiëne factoren Om tot een dergelijke eenduidige werkwijze te komen was het wel nodig om de nadruk te verleg- gen van partijpolitieke verschillen in de gemeen- teraad naar collectieve collegialiteit. Ook werd afgesproken om alle incidenten van onrechtma- tige beïnvloeding altijd te melden. Die meldingen Afbeelding 1: Facebook bericht raadslid in Hilversum worden dan telkens door de burgemeester in de heeft alle elementen in zich om met succes over "Natuurlijk word ik ook wel eens bedreigd, het lokale driehoek met politie en het OM besproken. te gaan tot aangifte en vervolging wanneer er doet me niks. We trekken de lijn door, je moet Dat maakt het mogelijk om al in een vroegtijdig sprake is van onrechtmatige beïnvloeding van het niet wijken. Het is soms lastig voor je privésitu- stadium te beschouwen wanneer er sprake is lokale openbaar bestuur. Voorwaarde is dat een atie. Je gaat om half twaalf naar bed, knipt het van een vervolgbaar strafbaar feit en overgegaan stelselmatige stapeling van intimidatie en peste- licht uit, krijg je vijf minuten later een sms'je. kan worden tot het doen van aangifte. Door het rijen, die op zich nog geen strafbare bedreiging 'Welterusten', staat er. ..." bespreken van de meldingen in de driehoek ont- opleveren, wordt aangetoond. staat bovendien goed zicht op de criminele beïn- In het geval van het Hilversumse raadslid bleef het vloeding en ondermijning van het lokale open- Belaagd raadslid niet bij één intimiderend bericht op Facebook, er baar bestuur. In de gemeenteraad van Hilversum werd in 2014 volgden vileine sms'jes na bijdragen in de raads- een raadslid 'bedreigd' toen de opvang van vluch- vergadering en uitwerpselen op de stoep voor het Op voordracht van de VNG vinden steeds vaker telingen prominent op de lokale politieke agenda huis van het raadslid. Uiteindelijk zag het Open- informatieavonden voor griffiers en raadsleden stond. Op Facebook werden met regelmaat berich- baar Ministerie voldoende grond in die stapeling over een agressie protocol plaats. In een groei- ten aan het raadslid gestuurd die niets aan de ver- van intimidaties voor vervolging en werd door het end aantal gemeenten bestaan daar goede voor- beelding over lieten (afbeelding 1). raadslid aangifte van belaging gedaan. beelden van. Steeds meer politieke ambtsdragers raken bewust van wat zij zelf kunnen doen en Het raadslid dat naar aanleiding van dit bericht Protocol afspreken om criminele beïnvloeding aan te pak- op Facebook aangifte van bedreiging wilde doen, Het voorval vormde voor burgemeester Broertjes ken. Een breed bewustzijn van het onderscheid kreeg in eerste aanleg net als in het Pro Facto rap- aanleiding om het agressie protocol in Hilversum tussen bedreiging en belaging zal daar zeker aan port te horen dat, hoe intimiderend het bericht onder de loep te nemen. Hij signaleerde onder bijdragen. ook, het niet als strafbare bedreiging aangemerkt meer dat het melden van incidenten van beïn- kon worden. vloeding nog te wensen overliet terwijl politici Ruud Verkuijlen MA naar buiten toe wel meldden bedreigd te zijn. Programmanager Staf Korpsleiding Een ander voorbeeld dat recent nog ¨Zondag met Broertjes nam het voortouw door als gemeente de Nationale Politie Lubach¨ haalde staat in het boek "De achterkant fictieve rol van werkgever voor politieke ambts- (onder meer in portefeuille Veilige Publieke Taak) van Nederland" . Dit boek werd ter bewustwor- dragers in zijn gemeente te vervullen. In het ka- Gemeenteraadslid voor de VVD in Hilversum ding door burgemeester Broertjes van Hilversum der van de veilige publieke taak doen veel werk- Voorzitter thematisch VVD netwerk Justitie en aan alle raadsleden aangeboden. Het voorbeeld gevers namens hun werknemers aangifte. Strikt Veiligheid betrof een citaat van de burgemeester van Heus- formeel is de burgemeester noch de gemeente de den: werkgever van raadsleden. Sterker nog, de burge-

GASTCOLLEGE MET JAN TROMP EN PIETER TOPS OP HET VOORJAARSCONGRES HET CONGRES WORDT AFGESLOTEN DOOR JOURNALIST JAN TROMP EN HOOGLERAAR PIETER TOPS. IN 2016 VERSCHEEN HUN BOEK “DE ACHTER- KANT VAN NEDERLAND. HOE ONDER- EN BOVENWERELD VERSTRENGELD RAKEN”. HEEFT DE OVERHEID HET NOG VOOR HET ZEGGEN OF WORDT ZIJ INGEHAALD DOOR DE GEORGANISEERDE MISDAAD? WAT ZIJN DE MAATSCHAPPELIJKE OORZAKEN ÉN GEVOLGEN VAN EEN TOENAME VAN ONDER- MIJNENDE CRIMINALITEIT? WAT BETEKENT ONDERMIJNING VOOR DE ROL EN HET GEZAG VAN DE OVERHEID? HOE KUNNEN LOKALE, PROVINCIALE EN LANDELIJKE BESTUURDERS ONDERMIJNING TEGEMOET TREDEN?

VVD Liberaal Bestuur • 2018 • Nr. 2 Pagina 7 VAN LINKS NAAR RECHTS: MARJAN VAN DER AART, THIJN DE RUIJTER, RUUD LUCHTENVELD, CORINE SLUITER EN PIETER HEILIEGERS ERVARING OM TE DELEN EEN NIEUW NETWERK: BUITENGEWONE LEDEN Op dit moment zijn oud-bestuurders vaak wel niet verloren te laten gaan. Maar ook andersom. Zo worden er verschillende databases gebruikt lid van onze bestuurdersvereniging, maar zij Behoorlijk wat leden willen ook nog wel actief door de regionale scoutingscommissies en regio- hebben zich niet gegroepeerd. Deze leden kun- in besturen zijn. Velen hebben al laten weten om besturen. Dat geldt ook voor het netwerk Liberaal nen vanwege hun bestuurlijke ervaring zeer zich binnen het nieuwe netwerk te positioneren. Maatschappelijk Middenveld en op landelijk ni- belangrijk zijn voor de VVD. Ze staan binnen de Dit bleek uit de in februari uitgezette enquête veau door de Permanente Scouting Commissie. vereniging geregistreerd als ‘Buitengewoon Lid’. onder de buitengewone leden. Van de in totaal De VVD-Bestuurdersvereniging biedt haar dien- Op initiatief van onze vicevoorzitter Pieter Hei- 170 ontvangen reacties heeft een overweldigende sten aan om via deze netwerken de mogelijkhe- liegers en toenmalig bestuurslid meerderheid van 90% aangegeven bereid te zijn den breder bekend te maken. is een groep oud-bestuurders gestart met de op- om zijn of haar kennis te delen met zittende be- richting van een netwerk voor hen. stuurders en volksvertegenwoordigers.” Als laatste wordt genoemd Netwerkbijeenkom- sten. Dit is van belang om vindbaar te zijn en om WIE ZIJN DE BUITENGEWONE LEDEN WAT GAAT ER ZOAL GEORGANISEERD een cultuur te laten ontstaan waarin mensen we- VAN DE VERENIGING? WORDEN DOOR HET NETWERK? ten dat er een aanspreekpunt is om geheel vrijblij- “Als je ooit bestuurder ‘namens de VVD’ bent “Vier enthousiaste leden -Marjan van der Aart, vend en vertrouwelijk te kunnen sparren.” geweest is er een mogelijkheid om automatisch Corine Sluiter, Ruud Luchtenveld en Thijn de lid van onze vereniging te blijven. Dat geldt voor Ruijter- hebben zich opgeworpen als vormgevers WIE HEBBEN ER ALLEMAAL PROFIJT raadsleden, waterschapsbestuurders, wethou- van dit netwerk. Zij worden ondersteund door VAN HET NETWERK? ders, statenleden, burgemeesters en commissaris- vicevoorzitter Pieter Heiliegers. Inmiddels zijn er “Alle huidige en toekomstige bestuurders hebben sen alsook Tweede Kamer- en Eerst Kamerleden een aantal plannen uitgewerkt. De deelnemers baat bij dit netwerk. Maar ook de oud-bestuurders en leden van het kabinet. kunnen bijvoorbeeld een klankbordfunctie of zelf. De Bestuurdersvereniging kan met dit net- een rol als sparringpartner vervullen voor nieuw werk dan ook volop bijdragen aan kennisbevorde- Op dit moment zijn 726 leden lid en geregistreerd aantredende bestuurders en volksvertegenwoor- ring, professionalisering en versterking van libe- als ‘Buitengewoon Lid’.” digers. Met name na de laatste gemeenteraadsver- rale bestuurders binnen de partij. Daarnaast kan kiezingen zal dit van waarde zijn voor onervaren door middel van het uitwisselen van ‘best practi- DE BESTUURDERSVERENIGING BESTAAT bestuurders die de behoefte hebben om met ie- ces’ of cases uit de praktijk het platform positief NU AL MEER DAN 70 JAAR. DE VERENIGING mand te sparren over bepaalde kwesties. Hetzelf- bijdragen aan een open- en aantrekkelijke cultuur KENT VEEL LEDEN, WELKE NIET ALLEEN de kan gelden voor gedeputeerden, Provinciale binnen de partij.” MEER ACTIEF ZIJN IN HET OPBAAR Statenleden en Hoogheemraden plus AB-leden na BESTUUR. HOE HOUDEN WE DEZE MENSEN hun verkiezingen in 2019. WIE KAN ZICH AANMELDEN EN WAAR KUN BETROKKEN BIJ DE VERENIGING? JE JE AANMELDEN VOOR HET NETWERK? “Binding met de vereniging gebeurt door een Verbinding leggen met oud-bestuurders die op “Zowel huidige bestuurders al de Buitengewone aantrekkelijk aanbod te hebben. Een aanbod van zoek zijn naar een nieuwe uitdaging is ook één leden kunnen zich aanmelden. Aanmelden kan geven en nemen. Veel oud-bestuurders hebben van de functies. De VVD heeft een aantal moge- bij de voorzitter van dit netwerk; Marjan van der aangegeven zich te willen in zetten ten goede lijkheden tot haar beschikking voor oud-bestuur- Aart via [email protected].” van de partij, om daarmee bestuurlijke ervaring ders die interesse hebben in een andere functie.

Pagina 8 VVD Liberaal Bestuur • 2018 • Nr. 2 relevante derde partij (wiens belangen moesten worden afgewogen) was bevraagd of bezocht.

De bovenstaande uitspraken zijn in lijn met eer- dere rechtspraak: decentrale overheden moeten een algemeen belang besluit heel zorgvuldig mo- tiveren en alle relevante belangen (na ook daad- werkelijk verricht onderzoek) afwegen.

OVERHEID ALS AANPASSING WET MARKT EN OVERHEID Naar aanleiding van de evaluatie van de Wet Markt en Overheid, gehouden over de perio- de 2012-2016, is besloten de wet te herzien. De MARKTPARTIJ: uitkomst van de evaluatie is dat de wet heeft bijgedragen aan het creëren van gelijkere con- currentieverhoudingen, maar dat er vanuit de optiek van de markt nog veel problemen blijven AANSCHERPING WET bestaan. Een van de kritiekpunten is het gebruik van een algemeen belang besluit door overheden. Minister Kamp van Economische Zaken heeft in MARKT EN OVERHEID een Kamerbrief van 3 juni 2016 naar aanleiding Decentrale overheden kunnen economische ac- betreffende gemeente. Voordat het algemeen be- van de evaluatie het voornemen geuit om in een tiviteiten verrichten die concurreren met onder- lang besluit wordt genomen moet een afweging wetsvoorstel de voorwaarden voor het algemeen nemers. Denk bijvoorbeeld aan afvalverwerking, worden gemaakt tussen het belang dat wordt na- belang besluit aan te scherpen. exploitatie van sportcomplexen en verkoop van gestreefd door een activiteit niet over te laten aan snippergroen. In de Mededingingswet zijn daar- de markt, en de belangen van eventuele derden. Staatssecretaris van Economische om onder meer gedragsregels Markt en Overheid Deze afweging raakt vaak de ondernemers die al Zaken en Klimaat moet nog haar standpunt be- (M&O) opgenomen om bij dergelijke economische op de markt actief zijn en betreffende activiteiten treffende het wetsvoorstel bepalen. Zij gaf al eer- activiteiten van overheden concurrentieverval- dus zelf zouden kunnen of willen verrichten. der aan op Kamervragen omtrent de Wet M&O op sing te voorkomen. Momenteel wordt deze Wet dat moment nog geen antwoord te kunnen geven. M&O herzien. VASTSTELLING TARIEVEN De reacties over het aanscherpen van deze wet Ook komt in de uitspraken een aantal keren zijn uiteenlopend te noemen. De Vereniging van ALGEMEEN BELANG BESLUITEN terug dat de noodzaak voor het niet (volledig) Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft het stand- In een aantal gevallen kan het zo zijn dat de re- doorberekenen van de integrale kosten niet goed punt ingenomen dat de gehele Wet M&O zou gels van de Wet M&O niet van toepassing zijn. Het onderbouwd is, zo bleek onder andere uit een al- moeten komen vervallen. In een nieuwsbericht gaat dan om de uitoefening van diensten die een gemeen belang besluit van de gemeente Emmen van Gemeente.nu gaf een woordvoerder van het publiek belang dienen, zoals onrendabele open- over de exploitatie van parkeergarages. In dat be- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat baarvervoersdiensten, sociale verzekeringsdien- sluit werd beargumenteerd dat het aannemelijk aan dat er bij de verdere voorbereiding van het sten en publieke omroepdiensten. Onder bepaal- zou zijn dat gebruikers van parkeergarages zou- wetsvoorstel ook overlegd wordt met de Tweede de voorwaarden kunnen decentrale overheden den uitwijken naar andere parkeervoorzieningen Kamer. Daarbij wordt ook een eerdere initiatief- voor deze activiteiten een zogenaamd ‘algemeen wanneer de gemeente de integrale kosten zou nota uit 2015 van twee Tweede Kamerleden aan- belang besluit’ nemen. Hierdoor zullen de regels doorberekenen in de parkeertarieven. De recht- gehaald, die juist pleitten voor een nog verder- van de Wet M&O niet van toepassing zijn op de bank oordeelde dat deze onderbouwing van het gaande aanscherping van de wet. De verwachting uitoefening van deze activiteiten. Momenteel algemeen belang besluit van de gemeente niet is dat de wijziging van het wetsvoorstel dit jaar wordt de Wet M&O herzien. Met name op het voldoende was en vernietigde daarom het besluit. wordt ingediend. punt van de algemeen belang besluiten wordt een aanpassing voorzien die in de dagelijkse praktijk AFWEGING BELANGEN EUROPA DECENTRAAL gevolgen kan gaan hebben voor zowel decentrale Ook een algemeen belang besluit van de gemeen- Alle medewerkers van decentrale overheden met overheden als ondernemers. te Stadskanaal voor de verhuur en exploitatie van Europeesrechtelijke vraagstukken kunnen met ligplaatsen en camperstandplaatsen werd vernie- hun vragen terecht bij Europa decentraal. Hierbij ZORGVULDIGE MOTIVATIE tigd. De gemeente baseerde de onderbouwing van kunt u naast bovengenoemd beleidsinitiatief bij- Een aantal recente zaken van de rechtbank Rot- haar besluit op een rapport van een private partij. voorbeeld ook denken aan vragen over Europese terdam laat zien dat het belangrijk is dat (decen- De rechtbank oordeelde echter dat er geen spra- mededingingsregels, staatssteun, aanbesteden en trale) overheden hun algemeen belang besluiten ke was van een gedegen onderbouwing, omdat privacy. U kunt contact opnemen met de helpdesk goed onderbouwen. Onlangs zijn namelijk een het rapport gebreken vertoonde. Het was bijvoor- van Europa decentraal. Op onze website (www.eu- aantal van deze besluiten vernietigd. In deze uit- beeld niet duidelijk of sommige stellingen waren ropadecentraal.nl) kunt u veel informatie vinden. spraken kwam steeds naar boven dat de belan- gebaseerd op een representatieve steekproef. Het Daarnaast kunt u zich op de website inschrijven genafweging niet goed was uitgevoerd door de rapport was daarnaast opgemaakt zonder dat de voor onze nieuwsbrief de Europese Ster.

VVD Liberaal Bestuur • 2018 • Nr. 2 Pagina 9 INTERESSE IN LIBERALE LOOPBANEN 2018?

Geen loopbaan is gelijk; niet in het bedrijfsleven, maar zeker niet in de politiek. Daarbij is het zeker niet eenvoudig om keuzes te maken tussen en/of binnen een politieke of maatschappelijke loopbaan. De één heeft ambities om volksvertegenwoordiger te worden, de ander heeft bestuurlijke ambities. Sommigen staan voor de keuze: of hun politieke loopbaan vervolgen of hun energie op een maatschappelijke carrière richten. Anderen worstelen met de vraag hoe een politieke en maatschappelijke carrière eigenlijk te combineren zijn.

In deze workshop wordt, door middel van een intensief programma, inzicht geboden in de eigen drijfveren en ambities. Daarnaast wordt er dieper ingegaan op kansen en mogelijkheden. Als afsluiting wordt er met de kennis van de workshop een actieplan voor de eigen politieke of bestuurlijke carrière opgesteld. Tijdens de workshop kunt u in een 1-op-1 gesprek met alle inleiders uw ambities en twijfels bespreken. Aan deze workshop, die door Talentmanagement wordt georganiseerd, verlenen Hans van den Broek, Bruno Bruins, Frans Gosses en Mark Harbers hun medewerking.

VOOR WIE IS LIBERALE LOOPBANEN? De workshop Liberale Loopbanen is bestemd voor VVD’ers die al geruime tijd politiek of bestuurlijk actief zijn en toe zijn aan de volgende stap. Het aantal plaatsen is beperkt en de groep wordt zo optimaal mogelijk samengesteld. Kandidaten worden geselecteerd op basis van hun werkzaamheden voor de VVD, CV en politiek bestuurlijke ervaring.

DATA Vrijdag 8 en zaterdag 9 juni 2018

KOSTEN De deelnemersbijdrage is €160 per persoon; dit is inclusief maaltijden en overnachting (consumpties zijn voor eigen rekening).

INTERESSE? Indien u interesse heeft om deel te nemen, mail dan uw cv, foto en een korte motivatiebrief (met daarin o.a. eventuele ambities die u wilt verkennen) voor 10 mei 2018 naar [email protected].

Training coalitieonderhandelingen te Nyenrode Op zaterdag 26 maart 2018 heeft Tweede Kamerlid Anne Mulder een training gegeven te Nyenrode over coalitieonderhandelingen. Met z’n allen streven we namelijk naar zoveel mogelijk VVD-bestuur in zoveel moge- lijk gemeenten. Hoe je dit aanpakt en welke onderhandelingstechnieken je inzet, of juist niet, zijn maar een paar van de onderwerpen die hier werden aangesneden.

Wat is dé tip die u de onderhande- alleen pretoogjes, maar ook een beetje zorgelijk Als je als VVD-fractie niet in de laars deze bijeenkomst hebt mee- kijken bij het presenteren van het akkoord”. coalitie zit maar in de oppositie, gegeven? wat wilt u deze raadsleden “In veel steden zijn de onderhandeling bijna ten Wat moet je echt nooit doen in meegeven? einde. Als je veel hebt binnengehaald, straal dat onderhandelingen? “Ga als oppositiepartij niet mokken. Dat is zonde niet al te zeer uit naar je coalitiegenoten. Want “Laat je tijdens de onderhandelingen niet onder van de energie, leidt tot verzuring en het leidt al- als ze het gevoel hebben dat ze zijn uitgekleed druk zetten. Soms moet je stilzitten tot de ander leen maar af van het doel: slim oppositie voeren. tijdens de onderhandelingen, zullen ze vier jaar beweegt. Doe ook nooit twee concessies achter el- Gebruik liever humor, blijf vriendelijke en toon lang proberen de balans te herstellen. Dus niet kaar: verlang steeds eerst iets terug om-en-om.” leiderschap.”

Pagina 10 VVD Liberaal Bestuur • 2018 • Nr. 2 VRIJDAG 25 MEI | VOORJAARSCONGRES 2018

U bent van harte uitgenodigd voor het Voorjaars- Maar de bestuurdersvereniging is er niet alleen congres van de VVD-Bestuurdersvereniging in Pa- voor nieuwe leden en zittende bestuurders. Ook pendal (Arnhem) op vrijdag 25 mei! voor voormalig bestuurders bieden wij een pro- gramma aan. Deze gemeenteraadsverkiezingen hebben we in veel gemeenten een mooi resultaat behaald. Door Bij de sessies die georganiseerd worden door de Aanmelden voor het Voorjaarscongres kan via het hele land zijn de nieuwe VVD-fracties van start. bestuurdersnetwerken kunt u terecht voor tips en MijnVVD (WWW.MIJNVVD.NL). We kijken er daarom naar uit om dit congres dan tricks en de ontwikkeling van vaardigheden om u Op MijnVVD vindt u ook alle beschikbare arran- ook veel nieuwe leden te verwelkomen. te versterken in uw functie. gementen. Later in de middag vinden er diverse workshops Speciaal voor deze nieuwe leden heb- plaats, onder andere over actuele politieke onder- DEELNEMERSLIJSTEN ben we een lunch georganiseerd om de ver- werpen of permanente campagne. Wat we precies Het congres staat voor veel bestuurders in het teken eniging te leren kennen en kennis te ma- gaan doen, leest u op de website van de Bestuur- van netwerken. Op veler verzoek zullen wij daar- ken met collega-raadsleden of –wethouders. dersvereniging (BESTUURDERSVERENIGING.VVD.NL) om kort voor het congres de deelnemerslijst – met Ook kunt u direct in gesprek met onze Tweede Ka- daarop de naam en politieke functie – verspreiden merleden. Daarnaast zijn er altijd ervaren bestuur- Wilt u nog iets weten over het congres of heeft u onder de aanwezigen. Zo weet u van te voren wie ders die u graag wegwijs maken op het congres. een onderwerp dat je graag aan bod ziet komen? u kan treffen op het congres. Mocht u dit niet op Wilt u hier gebruik van maken? Meld u dan aan Laat het ons dan weten. U kunt ons bereiken op prijs stellen, dan kunt u dit aan ons doorgeven via voor het buddysysteem. 070 – 361 30 61 of via [email protected]. [email protected].

punten. Zo kunnen we als VVD de juiste dingen van huis. Hoe combineert u werk en privé? Grote doen, lokaal én landelijk. én kleine vragen waar u als beginnend wethouder ongetwijfeld een keer tegenaan loopt. Door: Frits Barneveld Binkhuysen en Ineke Alsem (Thematisch Netwerk Gezondheid en Zorg), de Het wethouderschap is een vak apart en leert u pas > DE VVD: MIJN LOKALE PARTIJ Tweede Kamerleden (Jeugd) en Sop- gaande weg, maar vier ervaren wethouders helpen Na de installatie in de gemeenteraad komt er veel hie Hermans (Zorg en Wmo) en wethouder Bernd je wel naar een succesvolle start! op u af. Voor u het weet bent u ondergedompeld Roks (Sociaal Domein en Jeugd, Hilvarenbeek). in de raadsdossiers en zit u vooral achter uw bu- Door: Nanning Mol, Anouk van Eekelen, Loes Training coalitieonderhandelingen te Nyenrode reau dan dat u op straat bent. Maar het raadswerk > LOKALE DEMOCRATIE 2.0 Meeuwisse en Boaz Adank als VVD’er is meer dan dat! In samenwerking met de Tweede Kamerfractie en het thematisch netwerk Binnenlandse Zaken > BURGEMEESTERSVACATURE IN Net zo belangrijk is zichtbaar blijven voor alle men- MIJN GEMEENTE sen die op u gestemd hebben. Dat vergt een ander Kabinet Rutte III zet de weg open voor een her- Voor fractievoorzitters soort inspanning. U moet communiceren wat u nieuwde inrichting van de lokale democratie. Aan- doet en waarom u het doet. Het liefst rechtstreeks, leiding hiervoor is het voorstel om de burgemees- Er wordt gezocht naar een nieuwe burgemeester aan de deur. Maar bijvoorbeeld ook via sociale me- tersbenoeming te deconstitutionaliseren. Maar dit in uw gemeente. Wat kan de lokale VVD hier voor dia en regionale media. Alleen als je vier jaar lang is slechts een onderdeel van de discussie over het doen? Hoe verloopt het sollicitatieproces? Wat zijn met je dorps- of stadsgenoten in gesprek bent, lokaal bestel in de samenleving van de toekomst. valkuilen, waar moet je als fractievoorzitter reke- bent u voor hen dé lokale partij die voor hen knokt. Het gaat over de taak, rol en toekomst van het ning mee houden? Tweede Kamerlid Roald van der lokale bestuur als geheel: raad, college én burge- Linde, en contactpersoon voor burgemeestersva- Het landelijke campagneteam en een aantal suc- meester. Digitalisering is hierbij een kans: zowel catures, maakt u in deze workshop wegwijs in dit cesvolle netwerken delen graag hun tips. voor lokale inspraak als bij de collegeonderhande- belangrijke proces. lingen die nu gaande zijn. Hoe formuleer je bijvoor- > DE DRIE DECENTRALISATIES | beeld een digitaliseringsstrategie om met inwoners > VAN WETHOUDER NAAR BESTUUR TRANSFORMEREN IN DRIE STAPPEN: in de gemeente in gesprek te gaan? Geen van deze IN HET MAATSCHAPPELIJK MIDDENVELD onderdelen kan afzonderlijk worden bezien. WILLEN, KUNNEN, DOEN! In samenwerking met het netwerk Liberaal Maat- schappelijk Middenveld In samenwerking met thematische netwerk Dit thema raakt ons allemaal en daarom gaan Gezondheid en Zorg en de Tweede Kamerfractie Tweede Kamerleden en graag de discussie aan met de leden Na de decentralisatie van de Jeugdwet, de Wmo van de bestuurdersvereniging. Hoe ziet de lokale en de Participatiewet zijn we - na de transitie - nu democratie er in de toekomst volgens u uit? toe aan de echte omslag: de transformatie. De be- doeling is dat mensen de benodigde ondersteuning > DE EERSTE WEKEN ALS WETHOUDERS krijgen, vanuit eigen kracht en regie, en zonder Voor nieuwe wethouders – georganiseerd in hokjes of schotten. Dat vereist flexibiliteit en maat- samenwerking met de Schepenbank werk. Welke stappen zijn er nodig om dit proces te laten slagen? Welke spelers in het zorgnetwerk zijn U bent benoemd als wethouder en gaat vol ener- aan zet? Welke hobbels en kansen zijn er? gie aan de slag! Maar wat komt er allemaal kijken bij het wethouderschap? Hoe zit u in het college, In gesprek met deelnemers horen we graag de hoe is de verhouding met de VVD-fractie? Wat zijn goede voorbeelden en inventariseren we de knel- de do’s en don’ts? Als wethouder bent u ook vaak VVD Liberaal Bestuur • 2018 • Nr. 2 Pagina 11