Één Streefbeeld En Actieplan
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Natuurinclusief Platteland in de Friese Kleiweide Aansluiten daar waar energie zit Streefbeeld 2030 en actieplan 2021-2023 Januari 2021 Greidhoeke Plus, voor een natuurinclusieve regio Inhoudsopgave Aanleiding Aanleiding 3 Proces 4 Grote opgave in het landelijk gebied Het gebied tussen Leeuwarden, Sneek, Workum en Streefbeeld 2030 9 In het landelijk gebied zijn de komende jaren enorm grote Harlingen bestaat uit een grondsoort die voornamelijk opgaven, ook in Fryslân. Veel van die opgaven hebben bestaat uit jonge zeeklei op veen. Hierdoor is het gebied Actieplan 2021-2023 11 te maken met een combinatie van ontwikkelingen in de vooral geschikt voor melkveehouderij. In het noordelijk landbouw en andere grote maatschappelijke transities. deel, langs de Wadden, liggen de zwaardere kalkarme De uitdaging is om maatschappelijke kernwaarden kleigronden, het gebied de Noordelijke Kleischil, dat Vervolgproces 13 (mooi landschap, rijke natuur, een gezond milieu, klimaat doorloopt in Groningen. Hier wordt voornamelijk Bijlage 1 Plannen van de vier deelgebieden 15 adaptieve leefomgeving, veerkrachtige ondernemers akkerbouw bedreven. Langs de zuidrand van het en samenleving) te verbinden en in samenhang te Friese kleiweidegebied is er sprake van een geleidelijke Bijlage 2 Actielijnen gekoppeld aan de plannen 86 beschouwen. Er gebeurt al heel veel op dat terrein, overgang naar het Friese veenweidelandschap. Anders want zowel boeren, burgers, bedrijven als beleidsmakers dan in het kleiweidelandschap zorgt bodemdaling in het Colofon uit de vier deelgebieden zijn zich volop bewust van de uitdagingen en opgaven. veengebied voor een noodzaak tot peilaanpassing om Vanuit verschillende kanten worden landelijk en regionaal landbouw gebruik te kunnen voortzetten. De Friese Teksten Bijlage 3 Deskstudie Kleiweide 96 initiatieven ontplooid. kleiweide wordt aan de westkant begrensd door water. Jan Theun Visser, Compass 4U Met noordelijk van de Afsluitdijk, de Wadden met de Kees de Vries, Wim van Gorkum, Natuurinclusieve landbouw UNESCO Werelderfgoedstatus en zuidelijk van de Hielke Hijlkema en Anita van der Werf, Veel van de activiteiten vinden plaats onder het motto Afsluitdijk het IJsselmeer, een internationaal belangrijk Greidhoeke Plus van het streven naar natuurinclusieve landbouw. Die zoetwatergebied. opgave raakt sterk aan de bedrijfsvoering van individuele Vormgeving boeren, maar kan eigenlijk alleen succesvol zijn als er in Hiske Hartmans, MiddelPuntMedia de hele keten goed wordt samengewerkt en er een min of meer gemeenschappelijk beeld is van de toekomst. Om Illustraties drieluik daar vorm aan te geven heeft Noord-Nederland een Regio Elisabeth van der Spek, Atelier Spek Deal Natuurinclusieve Landbouw gesloten met het Rijk. Het doel van de Regio Deal is om de transitie naar een Foto’s meer natuurinclusieve landbouw te versnellen. Greidhoeke Plus, Er zijn in de drie noordelijke provincies acht Marcel van Kammen, Kening gebieden gekozen waar ruimte is om te Eindredactie experimenteren om tot de gewenste Kees de Vries, Wim van Gorkum en ontwikkeling te komen. Het Friese Anita van der Werf, Greidhoeke Plus kleiweidegebied is één van die acht gebieden. Met speciale dank aan Symen Bouma en Bert Vollema, ANV Greidhoeke Wigle Sinnema en Jetty de Vries, Collectief Súdwestkust Roos van der Veen en Jan Galema, Stichting Gouden Land Marcia de Graaff, Kening Skelte Brouwers en Johannes Wassenaar, Natuerkoöperaasje Baarderadiel Jaap Jepma en Ilse Luijken, Noordtij Mogelijk gemaakt door Copyright © 2021 Greidhoeke Plus Natuurinclusief Platteland in de Friese Kleiweide | 3 De Agro agenda Noord-Nederland, vertrekpunt voor Aan de bijeenkomsten deden mensen mee uit heel veel Proces de gebiedsprocessen verschillende invalshoeken, zoals landbouw, toerisme, Omdat er zoveel verschillende partijen aan de slag zijn landschap, natuur, ondernemerschap, mienskip, om op de één of andere manier invulling te geven aan advies, onderwijs, cultuur en overheid. De uiterst divers het begrip natuurinclusieve landbouw, bestaat er eigenlijk samengestelde gezelschappen bogen zich over het geen eenduidige definitie die door iedereen op dezelfde gewenste toekomstbeeld voor hun deelgebied en manier wordt gebruikt. Natuurinclusieve landbouw is een organiseerden actieve ideeënuitwisselingen. Het resultaat Binnen de aanpak Regio Deal Natuurinclusieve landbouw De vier gebiedsprocessen zijn opgestart in Corona tijd containerbegrip, dat vaak geladen wordt vanuit de focus van die bijeenkomsten is per gebied op een creatieve is de interbestuurlijke samenwerking Greidhoeke Plus waardoor we te maken kregen met beperkingen in de van de partij die er mee aan de slag gaat. Voor het wijze verbeeld, waarmee de transitieopgave ook visueel door de organisatie van de Regio Deal gevraagd om voor groepsgrootte van fysieke bijeenkomsten. Dit was een stimuleren van het denken over belangrijke ingrediënten en voelbaar werd gemaakt. het Friese kleiweidegebied een streefbeeld en actieplan extra handicap. Dat het toch gelukt is om in de gebieden voor plannen en activiteiten in de Friese kleiweide, te maken. De gemeenten Leeuwarden, Súdwest-Fryslân een proces op te starten en te doorlopen met vele hebben wij aansluiting gevonden bij de Agro agenda In vervolgsessies is in kleinere groepen nagedacht over en De Fryske Marren, de provincie Fryslân en Wetterskip deelnemers, zien wij als een teken van veel positieve Noord-Nederland met thema’s als schone en vruchtbare actielijnen die passen bij de gemaakte streefbeelden, die Fryslân, werken samen onder de naam Greidhoeke Plus. energie in de gebieden. In de gebieden voelt men het leefomgeving, rijk cultuurlandschap, verbondenheid met de basis kunnen zijn voor actieprogramma’s en concrete Er wordt samengewerkt aan een natuurinclusief platteland, belang en de urgentie. Het enthousiasme komt uit de omgeving en een diverse en vitale agrarische sector. projecten. Belangrijk was dat steeds het lokale initiatief met o.a. processen rond de landbouwtransitie en de meerdere onderdelen van de gemeenschap. Vanuit centraal stond, géén druk of vergezicht van bovenaf, zodat natuurinclusieve kringloopaanpak. Het kleiweidegebied Greidhoeke Plus hebben wij onze uiterste best gedaan Met de Agro agenda in de achterzak hebben wij de het kon borrelen in de samenleving. ligt deels in de Gemeente Waadhoeke. Deze gemeente om de gebiedsprocessen de afgelopen maanden te vier gebieden benaderd. Er zijn werkbijeenkomsten is ambtelijk al aangesloten bij Greidhoeke Plus. De ondersteunen en te faciliteren. Om extra inhoudelijke georganiseerd om ‘van onderop’ droombeelden, gemeente overweegt ook bestuurlijk aan te haken. Hier- voeding te geven aan de diverse gebiedsprocessen in het wensen en concrete ideeën op te halen. Hoe zou het er over wordt begin 2021 een besluit vanuit de gemeente kleiweidegebied is voorafgaand aan de gebiedsprocessen hier in 2030 uit kunnen zien en wat betekent dit voor Waadhoeke verwacht. een deskstudie uitgevoerd. ontwikkelingen in landbouw, natuur en samenleving langs de denklijn in de vier pijlers? Greidhoeke Plus heeft de opdracht vanuit de Regio Deal Deskstudie Natuurinclusieve landbouw opgepakt op een Er is veel nationaal en regionaal beleid geformuleerd rond experimentele wijze door gebruik te maken van energie de (natuurinclusieve) landbouw en daaraan gerelateer- in het gebied zelf. Waar zit binnen de Friese kleiweide de onderwerpen. Het Rijk, de provincies, gemeenten, energie bij direct betrokkenen om met natuurinclusief waterschappen, landbouw- en natuurorganisaties hebben, platteland aan de slag te gaan? Dit gaat verder dan alleen ook in onderlinge samenwerking, al uitvoerig nagedacht natuurinclusieve landbouw. over de toekomst en de noodzakelijke transitie van de landbouw. Daarom is gestart met een deskstudie naar In het kleiweidegebied heeft Greidhoeke Plus vier een breed scala van deze (beleids)documenten. De notitie initiatieven/energiebronnen getraceerd: ANV Greidhoeke, ‘Deskstudie Natuurinclusief Landbouwbeleid’ is het Collectief Súdwestkust, Stichting Gouden Land en een resultaat en gaat hierbij als bijlage 3. samenwerking in Baarderadiel tussen Kening en Natuerkoöperaasje Baarderadiel. 4 | Natuurinclusief Platteland in de Friese Kleiweide Natuurinclusief Platteland in de Friese Kleiweide | 5 Het resultaat is dat er nu streefbeelden ontwikkeld zijn actieprogramma’s staan centraal bij de uitwerking en In de door Greidhoeke Plus georganiseerde live vraag. Veel mensen zijn doeners, willen graag aan de slag met een eerste verkenning van bijbehorende uitvoering van projecten in het gebied. Prachtige basis om televisie-uitzending ‘Veerkrachtige landbouw in een en eigenlijk is het voor iedereen best lastig om zonder actieplannen, voor de Natuerkoöperaasje Baarderadiel, in de gebieden voortvarend de uitvoering op te pakken. natuurinclusieve regio’ op 7 december 2020 hebben de ijkpunt van het heden naar een onbekende toekomst te ANV Greidhoeke, Collectief Súdwestkust en Stichting Hieronder een preview van een aantal inspirerende lokale initiatiefnemers hun streefbeelden en ideeën aan kijken. Gouden Land (zie bijlage 1). De vier streefbeelden en voorbeelden. de buitenwereld gepresenteerd in de vorm van films, presentaties en gesprekken. Vanuit de studio werd door Tijdens deze droombijeenkomsten is daardoor soms ook vertegenwoordigers van verschillende maatschappelijke heel praktische oogst op het kleed gekomen: wat willen organisaties en bestuurders van overheden hierop we graag en hoe verhoudt zich dat tot nu. En in hoeverre gereflecteerd en nadere verdieping en