Ada Lovelace e as pioneiras en informática
Amelia Verdejo Rodríguez
Santiago, 10 febreiro 2020 2 Ada lovelace e as pioneiras informáticas Amelia Verdejo 1852) F. - (1815 Mary Somerville Lovelace Augustus De Morgan De Byron Byron Milbanke Lady
Annabella
Byron Ada, 4 anosAda,
Lord Augusta Ada Augusta Ada Ada
Ada e o seu “cabalo voador” lovelace En 1828 Ada escribe a súa nai: Hoxe estiven voando particular- mente ben e creo que podo dicir que
mellorei moito ese exercicio. as e pioneiras Noutra carta Ada pide a súa nai que compre para ela algún libro sobre anato- Construía alas mía dos paxaros. Cóntalle que disfrutou con papel, seda
moito estudando a ala dun corvo morto e plumas. informáticas
Tiña ideas para unha máquina voadora propulsada pola tecnoloxía de vangarda da época: o vapor. Escribe a súa nai
Tan pronto como consiga perfeccionar o voo, teño os planos para . . . unha máquina de vapor que, se algunha vez a levo a cabo, será máis marabillosa que os barcos ou os carros de vapor, consistirá en construír Verdejo Amelia unha cousa con forma de cabalo cun motor a vapor no seu interior concibido para mover un inmenso par de alas, fixadas ao exterior do cabalo, de tal maneira que se eleve no aire mentres unha persoa vai sentada sobre o seu lombo. 3 Ada Ada As máquinas diferencial
e analítica de Babbage. lovelace
Babbage só construíu unha pequena parte dun prototipo da
máquina diferencial, cunha as e
subvención do goberno británico. pioneiras
Nunca conseguiron financiación para a construción da máquina Máquina diferencial nº 2, conservada no Museo de Ciencias de Londres analítica. Intentaron conseguir informáticas os cartos có xogo, mediante un Henry P. Babbage, fillo de programa estatístico. Charles, construíu en 1910 unha parte da Máquina Analítica, que Só conseguiron arruinarse. aínda que carecía de memoria e non era programable, foi capaz
de calcular unha lista cos Verdejo Amelia Nestes momentos está en marcha un múltiplos de PI. proxecto para construír a Máquina A lista contiña algúns erros, pero Analítica según os planos de Babbage. O equipo do proxecto Plan 28 intenta des- demostraba de forma práctica cifrar as instrucións para construír o aparato. que os deseños de Babbage eran correctos. 4 Ada Ada
Edith Clarke lovelace (1883-1959)
Obtivo a graduación no ano 1908 e as e
Vasaar College, en Poughkeepsie, Nova pioneiras York, estudando matemáticas e as- tronomía. Chegou a ser unha Phi Beta
Kappa -philosophia biou kubernetes- informáticas (a filosofía como motor de vida).
Na ATT investigou sobre as liñas de transmisión e os circuítos eléctricos. En 1921 presentou e
Primeira muller en obter o grao en obtivo unha patente dun Verdejo Amelia Enxeñería Eléctrica en 1918, e a calculador gráfico para usalo na solución Mestría en 1919 no MIT. dos problemas de liñas
de transmisión. 5 Ada Ada
Xa no século XX lovelace
Inglaterra Estados Unidos as e
pioneiras
informáticas informáticas Amelia Verdejo Amelia
Alan Turing/John V. Neumann Howard Aiken Joan Clarke Grace Murray Hopper 6 Ada lovelace e as pioneiras informáticas Amelia Verdejo 7 Park Clarke Joan enigma e Bletchley en en 1938, , Rock Turing Batey Hughes, Hughes, Alan colossus (GC&CS) en en (GC&CS) Ruth Briggs. Joan Murray, Joan Murray, Jane Mavis Margaret , Government and CodeCypher School final para unhas polos sinais ao alemá , mulleres Segunda as Park dispositivo de a bombe traballar % usado a un 75 . máquina británicos
Bletchley cun era descifrar
), durante pola chegaron a
Mundial
persoas,
(GC&CS bombe guerra
10000
da
No
Guerra
Enigma
cifradas
axudar criptógrafos
electromecánico
O máquinas Ada Ada
Joan Clarke lovelace (1917 - 1996)
Criptoanalista inglesa coñe- e as e En 1936 gañou unha bolsa cida polo seu traballo co- pioneiras para asistir ao Newnham mo descifradora de códi- College, Cambridge, onde gos en Bletchley Park durante obtivo un primeiro grao
en matemáticas e informáticas a Segunda Guerra Mundial. foi Wrangler (honores de Participou no proxecto primeira clase). Enigma que descifrou as Negóuselle o título completo de matemática por ser
comunicacións secretas da muller. Ata 1948 Cambridge Amelia Verdejo Amelia otorgou estes só a homes. Alemania nazi, polo que foi Clarke convertiuse en subdirectora nomeada membro da Orde do Hut 8 en 1944. Impediúselle progresar, polo seu xénero, e se lle do Imperio Británico en 1946. pagou menos que a os homes. 8 Ada Ada
As “Computers” e o proxecto eNIAc lovelace
Aproximadamente 80 mulleres
traballaron no Moore School of as e pioneiras Engineering nun proxecto financiado polo exército de EE.UU. calculando as
traxectorias balísticas. Foron informáticas chamadas as "computers”.
En 1945, o exército de EE.UU. financiou un proxecto experimental: a Verdejo Amelia primeira computadora dixital totalmente electrónica, o ENIAC. 9 Ada lovelace e as pioneiras informáticas Amelia Verdejo 10 Bartik Spence ) 2011 2012) - - Bilas 1924 ( (1922 Jennings Jean Jean Frances ) ) 1986 2006 - Mauchly - 1924 1921 ( ” do eNIAc ( McNulty Lichterman Antonelli Ruth Teitelbaum Kathleen computer Meltzer ) ) Holberton 2001
- 2008 As “ -
1917 ( 1923 ( Wescoff Snyder
Betty Marlyn Ada Ada Betty S. Holberton (1917-2001) lovelace No seu primeiro día de clases na U. Penn- sylvania, o profesor de matemática díxo- lle que debería quedarse na súa casa criando nenos en vez de perder o tempo as e tratando de obter un título en matemá- pioneiras ticas. Pasouse a Periodismo 1997 Premio Ada Lovelace
Durante a II Guerra Mundial “computer” informáticas no cálculo de traxectorias balísticas no Moore School of Engineering. Pronto pasou a traballar no ENIAC.
1959, xefe de investigación en pro- Amelia Verdejo Amelia gramación, no laboratorio de matemáti- ca aplicada do David Taylor Model Basin.
Contribucións ao UNIVAC e ás linguaxes
C-10 para BINAC, COBOL e Fortram. 11 Ada lovelace e as pioneiras informáticas Amelia Verdejo 12 . - ) de do Lab Fran Aber para 2 0 0 6 - e Moore ao . primeiro I software posteriores, 1921 . na Research ( do de ENIAC cálculo Lichterman coa Ballistics UNIVAC parte e Engineering balísticas no deseño empleada programadoras Ruth computadoras Ground no of , forma de . BINAC trasládase con , o , outras Proving 1942 . Antonelli xunto Bilas Traballou para como En School traballar traxectorias 1945 equipo ENIAC 1947 deen M a u c h l y M c N u l t y . y , de en Hill . 1942 Dublín . McNult U en
edificio
honra a
,
seu Chestnut
súa
na
computación ao
nomeou
2017
Kathleen
College
no
matemáticas Graduouse Ada Ada
Frances Bilas Spence (1922 -2012) lovelace Graduouse en Matemáticas con orientación en física no ano 1942
1942, empleada na Moore School of e as e
Engineering para traballar no pioneiras cálculo de traxectorias balísticas
1946, forma parte do primeiro equi-
po de programadoras do ENIAC. informáticas
1947, casa con Homer Spence, enxeñeiro electrónico da armada que comezou a traballar tamén no
proxecto ENIAC. Pouco tempo Amelia Verdejo Amelia despois Bilas Spence renunciou a seu posto para dedicarse á familia.
1997, incluída no Women in
Technology International Hall of Fame 13 Ada lovelace e as pioneiras informáticas Amelia Verdejo 14 . " . 2008) – balísticas Computers " climáticos ( 1 9 2 2 cálculos Female . para The traxectorias : e casarse . Rosies Engineering cálculos para Meltzer of ENIAC Secret 1947 School do realizar Mundial Top no Moore para Wescoff 2010 pola Guerra equipo de ao
contratada programadora contratada
Segunda
, , , la
de
Documental
Renunciou
1945
1943
1942 Marlyn Ada lovelace e as pioneiras informáticas Amelia Verdejo 15 a da para das ) xunto . College Aberdeen . para 1986 - Lab Technology unha . ao Bilas Engineering 1924 in ( Hunter of programadoras . no como Fran Research ENIAC e balísticas School Fame . Women colegas of coa no Moore Ballistics súas Hall Antonelli matemáticas programadoras ENIAC polo as seleccionada en incluída traxectorias Ground foi foi trasládase xunto
, , , Kathleen contratada Teitelbaum
ENIAC, International 1947 Proving con 1997 computar 1945 primeiras máquina Graduouse Foi • • • • • L i c h t e r m a n Ruth
Ada Ada lovelace Jean Jennings Bartik (1924-1986) Graduouse en matemáticas e doutorouse as e en ciencias pioneiras na Northwest Missouri State University. informáticas 1945, contratada pola U. Pensilvania para traballar baixo as ordes do exército. Cos inicios do traballo na máquina ENIAC para o cálculo de traxectorias balísticas, foi seleccionada como unha
das súas primeiras programadoras. Verdejo Amelia
Continuou traballando con BINAC e UNIVAC I.
Na Northwest Missouri State University, hai un museo na súa honra.
2008, premio do Computer History Museum. 16 Ada Ada
Grace M. Hopper (1906-1992) lovelace Matemática de formación, con carreira na Armada. O seu traballo foi considerado estratéxico.
Traballou como programadora no desen- as e
volvemento do Mark I, BINAC e UNIVAC I. pioneiras No 1952, creou o 1º compilador da historia, o A-0, precursor do COBOL. En 1957 o 1º compilador que
usaba ordes en inglés, o B-0 (FLOW-MATIC), informáticas
Ó longo da súa vida recibiu numerosos recoñecementos, como: • En 1969 recibiu o título • Máis de 40 doutorados honoris causa. de “Home do ano”. • “Naval Ordenance Development Award", polo • 1ª muller “Distinguis-
seu traballo nas series Mark, en 1946. hed Fellow of the Bri- Amelia Verdejo Amelia • Medalla Wilbur Lucius Cross de Yale. tish Computer Socie- • Rango de capitán en 1973, de comodoro en ty“, en 1973. 1983 e de contralmirante en 1985. • Medalla nacional
• Única muller con grado de almirante do seu país. de tecnoloxía, 1991. 17 Ada lovelace e as pioneiras informáticas Amelia Verdejo 18 . de . ser todo de torpedos . teléfonos podían . inarámica enxeñeira os base 2000) a dende non protocolos , cal inimigo foi Internet radio polo ata da primeira versión primeira da en F l o r i d a polo - por aplicacións , inventora e tecnoloxía de espectro ensanchado espectro 1914 Esta tipo móbiles seguridade Actriz Inventora do Sistema guiados interferidos Lamarr • • • • n o v e m b r o Hedy ( V i e n a , 9 Ada Ada
Ann Zeilinger Caracristi lovelace (1921-2016)
• Traballou na Axencia Nacional de e as e
Seguridade (NSA) dos EE. UU. por pioneiras corenta anos, dende a Segunda Guerra mundial e durante unha
grande parte da Guerra Fría. informáticas • Axudou a implantar os primeiros criptoanalista ordenadores para o criptoanálise e fundou un laboratorio para estudar
novos fenómenos de comunicación. Verdejo Amelia
• Foi a primeira muller en ser nomeada Directora Adxunta da NSA (1980).
19 Ada Ada
(1925 - 2018)
Evelyn Berezin lovelace Desenvolveu o primeiro sistema de reservas de billetes de liñas aéreas
para United Airlines e as e
En 1951 entrou a trallar na Electronic Computer pioneiras Corporation (Elecom) en Brooklyn como deseñadora de ordenadores, converténdose na xefa do departamento de deseño de lóxica.
En 1953, creou o primeiro informáticas ordenador de oficina.
En 1968 Creou o 1º Amelia Verdejo Amelia procesador de texto
20 Ada Ada
Dorothy J. Vaughan (1910 – 2008) lovelace
• Foi a primeira supervisora e
mánager afroamericana da NASA. e as e
• Encabezou o grupo West Computing pioneiras por case unha década.
• En 1958 uniuse, xunto a membros do informáticas seu grupo, á nova División de Análise e Computación do Centro de Investigación de Langley, cando a
NACA fixo a transición a NASA. Amelia Verdejo Amelia • Especializouse durante o resto da súa carreira en computación e en programación en FORTRAN.
21 Ada Ada
Margaret Hamilton (1936, -) lovelace Foi a encargada de deseñar,
xunto a seu equipo, parte do e as e
software que facía funcionar o pioneiras módulo de mando e o módulo
lunar do Apolo XI. informáticas
1ª enxeñeira de software O software de Margaret estaba deseñado para priorizar funcións imprescindibles, mediante detec-
ción precoz de erros, o que evitou Verdejo Amelia a sobrecarga do sistema e a nave alunizou sen maiores problemas. Nareta N. West (1915-1998) 22 Ada lovelace e as pioneiras informáticas Amelia Verdejo 23 - - - . de da super mode de sónico, e vos aeronáutica Darden analista avións en simulación ) . - estoupido de de enxeñeira ( 1 9 4 2 e Investigou sónicos, deseños los explosivos Matemática, tos • • Christine . do para etapa enerxéticos desenvolveu ) computación . que na software temas Easley 2011 en - J. equipo Centauro o
científica de científica
software ( 1 9 3 3
investigacións Implementou foguete o Dirixiu como Traballou na NACA e na NASA NASA na e na NACA Traballou
•
•
• Annie Ada Ada
Evelyn Boyd Granville lovelace (Washington DC, 1924- )
Nace no seo dunha familia humilde e as e de raza negra, polo que sufre unha triple discriminación: pioneiras económica, racial e de xénero.
O que máis recorda da súa infancia informáticas é a segregación racial. “Como nena criada nos anos 30 en Washington DC dinme conta de que a segregación supuña moitas limitacións ós negros. . . , sen embargo, unha estaba en contacto diariamente con negros que se En 1952 entra en IBM. fixeran un sitio por si mesmos na sociedade. . . Aceptabamos a Forma parte do equipo matemático de IBM
educación como forma de mellorar as limitacións que unha Verdejo Amelia sociedade con prexuízos empeñábase en impoñernos”. que traballa para a NASA, cara a elaborar os “Vía a mulleres negras -atractivas e ben vestidas- programas informáticos ensinando na escola, e eu quería ser tamén mestra. que trazarán as pegadas Non era consciente de ningunha outra profesión”. dos vehículos espaciais. 24 Ada Ada
Marjorie Lee Browne lovelace (Tenesse, 1914-1979)
Durante toda a súa carreira, Browne axudou a as e estudantes especialmente dotados para as pioneiras Matemáticas, ofrecéndolles soporte finan-
ceiro para seguir na educación superior. informáticas Pioneira na introdución da informática no ensino.
En 1960, obtivo unha subvención de 60000 dólares, de IBM, para ter un ordenador NCCU -un dos primeiros
ordenadores en informática académica, e probablemente Verdejo Amelia o primeiro nunha escola historicamente negra-.
Estableceu institutos de verano para proporcionar educación continua en Matemáticas ó profesorado de instituto. 25 Ada Ada
Frances Elizabeth Allen lovelace (1932 - )
• Pioneira na optimización de e as e
compiladores. pioneiras
• Os seus logros inclúen traballo en:
• compiladores, informáticas • optimización de código,
• computación paralela. 1ª muller • Tivo un rol importante na creación de
linguaxes de programación e códigos Premio Turing Amelia Verdejo Amelia de seguridade para a Axencia de da ACM 2006 Seguridade Nacional Americana.
26 Ada Ada
stephANIe “steve” lovelace Shirley (1933 - )
Empresaria informática as e e filántropa británica pioneiras En 1962 fundou a empresa de
software F. I. Group PLC. informáticas
Programación do rexistrador de vó da caixa negra do Concorde. Na súa empresa, Xubilouse en 1993, dedicouse a Shirley so contrata- ba mulleres, ata actividades filantrópicas a través da que en 1975 a lei Verdejo Amelia Shirley Foundation. Vendeu a súa británica contra empresa por 150 millóns de libras. a discriminación sexual o prohibiu. En 2013 tiña doados uns 67 millóns de libras. 27 Ada lovelace e as pioneiras informáticas Amelia Verdejo 28 . , - - ) . de - St evo . en operati ( 1 9 3 7 ata 2. LINC operativos - , múltiple Laboratorio proxecto TX modulares para LAP , traballou cas traballou , ao e no Computacionais sistema de MIT Washington módulo sistemas , unirse 6 de nome IBM 709 IBM macro LAP ensamblador participou para macro co , diversos ao un Sistemas MIT onde o LINC linguaxe e Universidade istema recoñecemento de de voz. S da Louis, sistemas deseñou De 1959 a 1963, no 1963, 1959 a De computadoras Deseñou para lucionar vo Deixa de • • • • a a o de súa que dun foi tiña
1024 a traballar bits de e
Allen . 12 dende
crear Mary Allen Wilkes gravar capacidade Mary aproximado computadora en computadora
A palabras
. 1965 permitía
2048
lle
memoria,
refrixerador,
tamaño
casa
privada
cunha
primeira En Ada lovelace e as pioneiras informáticas Amelia Verdejo 29 " a o no . - ) book libro - e Hacking fusión " O : s. XX, XX, s. , activa dirixido rede Pillow web : iniciarse na /resistencia desmitificar libro titulado Girls , querían un húmida de moza punk Rede Nerd hacker dereitos civís, ata o ata civís, dereitos que e cypherpunk e da da programadora programadora The desobediencia civil. desobediencia rede : á publicou tratando cifrar termo / mulleres 2 0 0 3 ) en pro dos en pro o , - 1994 Wetware cabeceira ( 1 9 3 9 cipher Na súa adolescencia participou adolescenciasúa Na mente diversas en encarcerada ser de punto por ocasións Hackeo A finais da década dos 90 do dos década da finais A deseñadora como traballou Internet. de consultora como h A c k e r s ” aquelas hacking funcionamento the ( de En Acuñou de a no alí E . conflito dems! como o comeza ó actividade , Milhon a
.
desexoso
corpo necesitan m - remata entra eu hacking
“sANtA protectorA de
As mozas
liberación
mente
onde dun
sexo, No Jude Ada Ada O primeiro xogo deseñado por
Carol Shaw (1955 - ) Carol Shaw que saíu á venta lovelace foi 3D tic tac toe, un catro en raia en 3D. Logo Video Checkers, un xogo de damas. Seguiulle a adaptación do as e
xogo Super Breakout á consola pioneiras Atari 2600 e tamén creou unha calculadora para Atari 800.
Pioneira do deseño de videoxogos Traballar programando informáticas En 1990, con 35 anos, e xogando a videoxogos decidiu retirarse. parecíalle algo divertido. En 1982, foi rexeitada pola empresa Imagic por non
ter experiencia nos xogos de acción. Fichou entón Verdejo Amelia por Activision onde creou o seu maior éxito: o len-
dario xogo de acción River Raid para Atari 2600.
30 Ada Ada
Radia Perlman lovelace (Portsmouth, Virxinia, 1951 - )
Conseguiu máis as e pioneiras de 47 patentes
Creadora do STP, informáticas spanning-tree protocol; protocolo fundamental para permitir a redundancia de camiños nas redes de área Verdejo Amelia local (LAN). Coñecida como a Nai de Internet 31
Ada Ada
lovelace
e as as e
pioneiras
informáticas informáticas Amelia Verdejo Amelia Porcentaxe de mulleres matriculadas en estudos universitarios por rama de coñecemento.
NATIONAL CENTER FOR EDUCATION STATISTICS 32 Ada Ada
Que razóns poden ter levado a isto? lovelace
Cambio de nome da titulación? Pasando de chamarse Informática, momento no que a porcentaxe de mulleres matriculadas
roldaba o 40%, a denominarse Enxeñería informática. as e pioneiras A aparición dos PCs nos fogares, enfocados cara o
xogo e o público masculino. informáticas informáticas Estereotipo de informático: varón, individualista, asocial . . ., tanto en películas como en series de tv.
Ca aparición de internet deuse por sentado que este era un mundo de homes, no que non tiñan cabida as mulleres.
Nun inicio, a rede de ordenadores, que agora coñecemos como Verdejo Amelia Internet, era propiedade de dous grupos de grandes dimensións: os militares de Estados Unidos, e un reducido número de universidades e institutos de investigación. Máis tarde a rede estendeuse a Europa para incluír o University College de Londres e estableceuse un radar real en Noruega. 33 Ada Ada
Accións propostas para diminuír a lovelace brecha de xénero nas TICs.
• Facer máis visibles ás mulleres que fixeron aportacións e as as e
importantes nos grandes avances científicos-tecnolóxicos. pioneiras
• Nas aulas, textos, series de tv, videoxogos, películas . . .
• Poñer de manifesto a conexión entre os grandes avances
tecnolóxicos e os sociais. Reivindicar as oportunidades que a informáticas tecnoloxía ofrece, tanto a homes como a mulleres.
• A tecnoloxía non debe ser un terreo exclusivamente masculino!
• A tecnoloxía do século XXI tamén precisa de enxeñeiras, que poidan aportar o seu talento, sensibilidade e creatividade. Verdejo Amelia
• A sociedade resultante será máis igualitaria, pero tamén máis rica tecnoloxicamente. 34 Grazas pola atención
Amelia Verdejo