TENTOONSTELLING Petra Blaisse / Inside Outside Radial Views
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
TENTOONSTELLING 13.03 - 25.05.2008 PETRA BLAISSE / INSIDE OUTSIDE RADIAL VIEWS Tentoonstelling / Exposition / Exhibition PETRA BLAISSE / INSIDE OUTSIDE opening tentoonstelling donderdag 13 maart 2008 . 20 uur . Blauwe Zaal introductie Moritz Küng, curator lezing door Bart Verschaffel, filosoof en hoogleraar aan de VakgroepA rchitectuur en Stedenbouw van de Universiteit Gent openingsuren van do 13 maart tot en met zo 25 mei 2008 open van woensdag tot en met zondag van 14 tot 18 uur en bij voorstellingen van 19 tot 23 uur gesloten op ma en di en op feestdagen toegang gratis rondleidingen za 12 april, door Moritz Küng za 26 april, door Roeland Dudal telkens om 15 uur . € 3 rondleiding voor groepen van maximaal 20 personen op aanvraag . € 60 publicatie ‘Inside Outside Petra Blaisse’ 504 p., Eng., NAi Publishers, Rotterdam, 2006 ISBN 978-3-7643-7630-7, € 35 te koop tijdens de tentoonstelling productie deSingel internationale kunstcampus, Antwerpen TENTooNSTELLING Het is een feit dat de internationale architectuurscène vooral door mannen beheerst wordt. Vrouwen spelen nog al te vaak en onterecht een marginale rol. Toch wisten in het verleden sterke vrouwelijke persoonlijkheden hun stempel op deze discipline te drukken. Denken we maar aan de Ierse meubelmaakster en architecte Eileen Grey (1878-1976), pionier van de International Style, de als eerste in Oostenrijk afgestudeerde architecte Margarete Schütte-Lihozky (1897-2000), ontwerpster van de ‘Frankfurter Küche’ oftewel het prototype van de huidige inbouwkeuken, de Française Charlotte Perriand (1903-1999), die huishoudmachines in het interieur integreerde, en de Braziliaanse Lina Bo Bardi (1914-1992), die het Italiaanse rationalisme op een expressionistische manier wist toe te passen. Ook vandaag verrijken vrouwen het debat over en de productie van architectuur op internationaal niveau. Vaak werken zij in teamverband, zoals Liz Diller voor Diller & Scofidio (New York),A nne Lacaton voor Lacaton & Vassal (Parijs), Annette Gigon voor Gigon & Guyer (Zürich) en Caroline Bos voor UN Studio (Amsterdam). Ze creëren ook onder eigen naam, zoals de Iraanse Zaha Hadid (Londen), de Italiaanse Gae Aulenti (Milaan), de Japanse Kazuyo Sejima (Tokio) en - om een voorbeeld uit onze contreien te noemen - de Belgische Martine de Maeseneer (Brussel). Feit blijft, dat vrouwelijke architecten in de minderheid zijn. Spijtig, want juist vrouwen bezitten het vermogen om aan het rationele van de architectuur een meerwaarde te geven die deze complexe discipline met uitgesproken taktiele, haptische, sfeerbepalende en poëtische elementen vervolmaakt. Petra Blaisse / Inside Outside De projecten van de Nederlandse interieur- en landschapontwerpster Petra Blaisse en haar atelier ‘Inside Outside’ zijn hiervoor zo goed als exemplarisch. Haar parcours - geboren in Londen en opgegroeid in Lissabon, Wenen, Stockholm en Den Haag - heeft een uitgesproken interdisciplinair karakter. Na haar studies aan kunstacademies in Londen en Groningen werkte ze van 1978 tot 1987 als collectiebeheerder en assistent-curator toegepaste kunst in het Stedelijk Mu- seum Amsterdam. Vervolgens was zij freelance ontwerpster, waarbij ze zich toelegde op het ontwerpen van tentoonstellingen over toegepaste kunsten, wat uitmondde in textieltoepassingen en tuin- en landschapsarchitectuur. In 1991 richtte zij haar eigen studio op, Inside Outside, en specialiseerde zij zich in de bijzondere combinatie van zowel interieur- als exterieurontwerp waarbij de architectuur en het landschap zich met elkaar verweven. Inside Outside is vooral bekend van de ontwikkeling van monumentale doeken, niet alleen uniek vanwege hun vorm en afmetingen, maar vooral doordat ze aan de complexe technische eisen voldoen met betrekking tot licht, akoestiek en klimaat. 1. Green Proscenium (in progress) Opvallend in haar werk is de letterlijke zachtheid (het niet-doctrinaire), het vloeibare (het anti-statische), en - zo men wil - de vrouwelijkheid (de fluwelen kracht) waarmee zij licht en geluid, fauna en textiel, beton en glas laat harmoniëren. Het leggen van associatieve verbanden binnen gegeven contexten is een van haar grote kwaliteiten. Dit komt bijzonder goed tot uitdrukking in haar eerste grote monografie (2006), door Irma Boom vormgegeven. Een doorlopende tekst – die de obligate opbouw van een boek in vraag stelt - verbindt de cover naadloos met de plooibare (!) felgroene titelpagina, gevolgd door een reeks sfeerbeelden van bloemen, mos, kwallen en een fontein, om uiteindelijk bij de eerste ‘harde’ feiten te komen: een klimatologische wereldkaart met daarop de plaatsen van al haar projecten. Petra Blaisse leverde bijdrages aan belangrijke projecten in Europa, Azië en de Verenigde Staten, zowel zelfstandig als in samenwerking met stedenbouwkundigen en architecten als Michael Maltzan (Los Angeles), Macken & Macken (Brussel), Tim Ronalds (Londen), SANAA (Tokio) en UN-Studio (Amsterdam). Haar carrière kreeg een belangrijke impuls door de ontmoeting met Rem Koolhaas, architect en oprichter van O.M.A. (Office for MetropolitanA rchitecture). Samen met O.M.A. werkte Inside Outside aan meer dan twintig projecten wereldwijd, waaronder het Nederlands Danstheater in Den Haag (1988), de Villa dall’Ava in Parijs (1992), het Lille Grand Palais in Rijsel (1994), de Villa Floirac in Bordeaux (1998), het Prada Epicentre in New York (2001), het McCormick Tribune Campus Centre in Chicago (2004), de Seattle Central Library (2004), de Nederlandse Ambassade in Berlijn (2004), het Casa da Música in Porto (2005) en de Università Bocconi in Milaan. Momenteel werkt Inside Outside aan diverse projecten, waaronder gordijnen voor de Università Bocconi in Milaan, het masterplan en de herinrichting van de Giardini di Porta Nuova in Milaan, het landschapsplan voor het Central Business District in Dubai, de inrichting van tuinen voor Shenzhen Stock Exchange en de permanente tentoonstelling van oude meesters in het Centraal Museum Utrecht. Radial Views Sinds enkele jaren heeft deSingel zijn architectuurtentoonstellingen voor een deel geherdefinieerd tot tijdelijke ingrepen aan het gebouw zelf. Zo wordt niet alleen een antwoord gegeven op de vraag hoe architectuur an sich tentoongesteld kan worden. Ook wordt het ruimtelijk denken van een bepaalde architect op een zeer directe, aanschouwelijke en fysieke wijze voelbaar en inzichtelijk gemaakt. Na de architecten PAUHOF uit Wenen, SANAA uit Tokio en R&Sie(n) uit Parijs, reageert nu ook de Nederlandse Petra Blaisse op haar manier op de ambivalente ruimtelijke tentoonstelingsvoorwaarden van deze site. De titel ‘Radial Views’ (oftewel straalsgewijze / stervormige zichten) verwijst niet naar een overkoepelend thema. Het is eerder een standpunt, of juister: meerdere standpunten, die de ontwerpster ten opzichte van het gebouw deSingel inneemt. 2. Cascade Zij presenteert geen werkoverzicht, maar schrijft een scenario voor het gebouw en zijn omgeving, waarin binnen en buiten steeds opnieuw aan elkaar gerelateerd worden. Samen met haar bureau Inside Outside doet zij op de noord-zuidas van de site van deSingel een achttal subtiele architectonische ingrepen die nieuwe aandachtsmomenten voor het gebouw van architect Léon Steynen creëren. Over Steynens gebouw schreef de Belgische architectuurcriticus Geert Bekaert in 1990: “Het gebouw omvat geen ruimte, maar biedt een podium vol perspectieven. De natuur is er niet om in te verdwijnen, maar om er van op afstand van te genieten”. Een nota die Petra Blaisse als inspiratie gebruikte. Haar interventies doorbreken begrenzingen, zij brengen de omringende natuur naar binnen of halen architecturale details naar de tuin. De verschillende ingrepen van Inside Outside vormen tezamen een traject dat - soms heel duidelijk en soms indirect - de bezoeker van ruimte naar ruimte begeleidt. ‘Radial Views’ is pas de tweede solotentoonstelling van Petra Blaisse, na ‘Movements’ in het New Yorkse Storefront for Art and Architecture (2000). Daarnaast maakte zij al heel wat opdrachtgebonden tentoonstellingen, zoals recent in Haus der Kunst in München (2007) en het Vlaams-Nederlands Huis deBuren in Brussel (2006). Zij nam deel aan groepstentoonstellingen in onder meer de Daegu International Textile Art Exhibition, Korea (2007), Villa Manin Centro d’Arte Contemporanea, Codroipo (I, 2005), de University of California, Los Angeles (USA, 2004), het Deutsches Architektur Museum, Frankfurt a.M. (D, 2002) en ‘Skin’ in het Cooper- Hewitt Museum for Modern Art, New York (2002). Op dit moment is Inside Outside te zien in de tentoonstelling ‘process’ in Riga, Letland (2008). 3. Boundary dismissed WERKEN IN DE TENTooNSTELLING Haar tentoonstelling presenteert geen werkoverzicht. Met een achttal ingrepen op schaal 1:1 reflecteert zij op de site van deSingel en analyseert zij de wisselwerking tussen binnen en buiten, tussen gebouw en omgeving. 1. Green proscenium (in progress) twee plantsoenen bij de hoofdingang elk 1710 x 1110 x 80 cm (l x b x h) 1.300 stuks Lonicera ‘Elegant’, 2 stuks bamboe, dolomiet grint Het traject door het gebouw begint met een ‘groen voortoneel’ bij het parkeerterrein en de hoofdingang. De twee ietwat verwilderde en onverzorgde plantsoenen werden opnieuw aangelegd als strakke geometrische blokken. Ze werden voorzien van een krommend pad en ronde gaten, waardoor de keuze zich aandient om de hoofdingang (het in de titel vermelde ‘voortoneel’) op een tragere manier te bereiken. De uitsneden in de struikenblokken zorgen voor onverwachte doorkijkpunten. 2. Cascade spiegels ingelegd op de treden van de grote trap van de inkomhal PVC