MK 189 Z Archiwum Głównego Akt Dawnych

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

MK 189 Z Archiwum Głównego Akt Dawnych Sumariusz Metryki Koronnej Księga MK 189 z Archiwum Głównego Akt Dawnych Opracował Janusz S. Dąbrowski Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2014 - 2018 Wykaz skrótów AGAD – Archiwum Główne Akt Dawnych Boniecki – A. Boniecki, Herbarz polski, T. I-XVI, Warszawa 1899-1913 Kułakows’kyj – Petro Kułakows’kyj, Czernihowo–siwerszczyna u składi Reczi Pospolitoj, (1618-1648), Kijów 2006 LWlkKuj1659 – Lustracja Województw Wielkopolskich i Kujawskich 1659- 1665, Cz. I, wyd. C. Ohryzko-Włodarska, Wrocław 1978, cz. II, wyd. Z. Górski, J. Pakulski, A. Tomczak, Toruń 1996 LWRusk – Lustracja województwa ruskiego, 1661-1665, cz. 1-3, ed. K. Arłamowski, E. Arłamowska, W. Kaput, Wrocław 1970-1976 MK – Metryka Koronna Niesiecki – K. Niesiecki, Herbarz polski, T. I-X, wyd. J. N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1846 PSB – Polski Słownik Biograficzny, tom I i nast., Kraków od 1935 SGKP – Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I – XV, Warszawa 1880-1914, pod red. F. Sulimirskiego, F. Chlebowskiego, W. Walewskiego et. al. SMK – Sumariusz Metryki Koronnej, T. I i nast., ed. W. Krawczuk, K. Chłapowski, Kraków 199 i nast. U – Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, T. I i następne, Wrocław-Kórnik od 1985, pod red. A. Gąsiorowskiego VC – Volumina Constitutionum, t. I I nast., wyd. W. Uruszczak, S. Grodziski, I. Dwornicka et al., Warszawa od 1996 VL –Volumina Legum, t. I-X, wyd. J. Ohryzko, Z. Kaczmarczyk, St. Petersburg 1859 Uwagi: Strony 1–6 puste, nie numerowane. Tom pisany kilkoma rękami. Na okładce wytłoczono złocony napis, uszkodzony, informujący, że jest to rejestr przywilejów kancelarii Jerzego Ossolińskiego z lat 1643-1648. Numer pierwszy odnosi się do księgi, natomiast drugi, po ukośniku, do całego zbioru dokumentów Władysława IV zapisanych w Metryce Koronnej Regesty 1/3966 1 k. 1 – 2v Warszawa, 30 lipca 1643 Król zezwala Ludwikowi Krasińskiemu a Krasne kasztelanowi ciechanowskiemu na cesję starostwa płockiego jego synowi Wojciechowi Krasińskiemu. Po jej dokonaniu w aktach publicznych będzie dzierżył starostwo dożywotnio, mając jurysdykcję grodzką, miasta Płock, miasteczka Płońsko (Płońsk), Bielsk, wsie Drogoń (Drogan) z folwarkiem, Chełpowo z folwarkiem, Cekanowo (Czekanów) z folwarkiem, Troszyn (Troszin), Wyków (Wykowo), Kępa (Kempa), Powsino, Dziarnowo, Winiary (Winary). Wyjątkiem wieś Dzierzązno (Dzierzazna) z folwarkiem należącą tytułem dożywocia do małżonki kasztelana ciechanowskiego1 – wraz z cłem wodnym na Wiśle przynależnym do starostwa płockiego. Ze starostwa płacić ma do skarbu kwartę. Dokument podpisany przez Władysława IV i Jakuba Maksymiliana Fredrę regenta kancelarii. j. łac. 1 Kryska Agnieszka kasztelanka raciążska, córka Stanisława, Boniecki, XII, s. 199. 2/3967 k. 2v – 3v Warszawa, 5 sierpnia 1643 Król zezwala Mieczysławowi Mleczce staroście mielnickiemu na cesję starostwa mielnickiego na rzecz jego syna Wojciecha Emeryka. Po jej dokonaniu w aktach publicznych, Wojciech Emeryk Mleczko będzie dzierżył starostwo dożywotnio, mając miasteczko Mielnik z jurysdykcję grodzką, wszystkimi przynależnościami i dochodami, płacąc duplę kwarty do skarbu. Dokument podpisany przez Władysława IV i Jakuba Maksymiliana Fredrę regenta kancelarii. j. łac. 3/3968 k. 3v – 4v Warszawa, 4 sierpnia 1643 Feria quarta ante festum Sancti Laurentÿ Martiris Król zezwala na wniesienie do akt kancelarii większej przez Salomona Raczyńskiego burmistrza Nowego Miasta Warszawy poniższego dokumentu. Król podczas swej koronacji potwierdził i zaprzysiągł prawa i przywileje stanów i miast, teraz łaskawie przyjmuje prośbę władz i mieszkańców Nowego Miasta Warszawy i potwierdza wszystkie prawa i przywileje, zwyczaje, zapisy, zakupy otrzymane nadane niegdyś od książąt mazowieckich i królów polskich. Potwierdza także przywileje nadane podczas koronacji zwalniające wieczyście od ciężarów gospód ratusz tegoż miasta podczas wszelkich zjazdów publicznych Korony i Litwy, przywileje udzielone poszczególnym mieszczanom i nadane przez konstytucje i uwalnia od płacenia cła wodnego na Wiśle. Zwalnia rzemieślników od wszelkich robót na rzecz starosty i przyszłych starostów, wyjąwszy słuszne, służące dobru publicznemu wzorem Starej Warszawy. Elekcję burmistrzów, rajców i ławników przeprowadzać mają wedle tego wzoru. Zgodnie z dawnym obyczajem od przywożonej beczki piwa potwierdza opłatę jednego grosza, czy to w czasie pobytu czy nieobecności króla w Warszawie, podobnie jeden grosz od wszelkich skór wołowych i krowich, wozu z mąką. Na utrzymanie akweduktu, naprawę dróg i fortyfikowanie miasta z łaski swej król udziela połowę dochodu z kaduków. Król potwierdza prawa i przywileje opisane w konstytucji 1589 roku. Warszawa 10 VIII 1637. Relacja kanclerza koronnego Jerzego Ossolińskiego. 2 j. łac. 4/3969 k. 5 – 5v Warszawa, 3 sierpnia 1643 Król na prośbę magistratu i całego pospólstwa pozwala na założenie na ratuszu w mieście Skwirzynie (Schuerin)1 apteki aromatycznej, wyrób i sprzedaż w niej towarów bez żadnych przeszkód. Dokument podpisany przez Władysława IV i Jakuba Aleksandra Paprockiego. j. łac. 1 Skwirzyna, obecnie Skwierzyna, niem. Schwerin an der Warthe, miasto 19 km (drogą) na płn. od Międzyrzecza, SGKP X, s. 748–751. 5/3970 k. 5v – 6 Warszawa, 26 czerwca 1643 Król udziela Janowi Jeżewskiemu1 serwitorowi i kapitanowi piechoty JKM zasłużonemu w licznych ekspedycjach, by dożywotnie posiadanie przezeń młyna we wsi Jeziora2 w starostwie warszawskim na rzece Jeziorna (Jeziora)3 objęło małżonkę Jeżewskiego, Annę Zawadzką, która będzie posiadać dożywotnio trzecią miarę z młyna, wszystkie pola i przynależności, las, od miejsca zwanego Mola, do granicy Skolimowskie. Po śmierci małżonków dobra będą podlegały wykupowi. Dokument podpisany przez Władysława IV i Tomaszowa Ujejskiego. j. łac. 1Jeżewski (Jeżowski) Jan h. Lis, Boniecki, IX, s. 63. 2 Ob. Jeziorka, lewy dopływ Wisły. 3 Ob. Jeziorna, 20 km na płd. od centrum Warszawy. 6//3971 k. 6 – 7v Warszawa, 8 sierpnia 1643 Sabbatho in Vigilia Festi Sancti Laurentÿ Martyris Król zezwala na wniesienie do akt kancelarii większej przez Annę Daniłowską dwóch atestacji, które uznaje i pozwala na wydanie z nich wypisu. Mieszkańcy starostwa newelskiego zaświadczają, że do niewielu wypełniających obowiązek obrony zgodnie ze swymi przywilejami broniąc zamku w oblężeniu moskiewskim w 1632 roku należał Jan Daniłowski dawny żołnierz, obywatel starostwa newelskiego, który dochował wierności do wzięcia zamku przez nieprzyjaciela, kiedy to nie mając na okup, z żoną i dziećmi poszedł do niewoli. Dzięki odzyskaniu tych zamków przez króla Władysława IV i wypuszczeniu jeńców, Daniłowski z żoną i dziećmi wyszedł z niewoli, a mimo to nie chcą go dopuścić do dóbr „zadając mu mu jakąsz podeyrzałość.” Newel, 3 VIII 1634, podpisani Jan Sey, Stanisław Borzymowski, Stefan Eysymont (Eysmond), Jan Godlewski, Dymitr Grzybowski, Jan Białowocki (niepiśmienny), Jan Michałowski, Mikołaj Pobiatyński. Na zjeździe 31 X 1637 odbytym w celu rozgraniczenia państw JKM i donatariuszy mających nadania królewskie, Jan Daniłowski wykazał, że nie był żadnym zdrajcą, jak go oskarżano. Inkwizycja potwierdziła, że zachował wierność podczas oblężenia. Gdy nieprzyjaciel zajmował zamek, Daniłowski chodził do Moskwy dla odzyskania żony i dzieci. Podpisani Hieronim Ciechanowicz sędzia ziemski smoleński, Józef Klonowski stolnik połocki, Piotr Mrowiński podstarości smoleński, Andrzej Komiski. Relacja Jerzego Ossolińskiego kanclerza wielkiego koronnego. 3 j. łac. i pol. 7/3972 k. 7v – 9 Warszawa, 9 sierpnia 1643 Król potwierdza kontrakt dotyczący gruntów bagnistych w powiecie Kiszpork (Christburg)1 zwanych Dolstenach, Wiese, Welsum2 przez Zofię Radziwiłłową, wdowę po wojewodzie pomorskim Achacym Czemie3, zawarty z Marcinem Adlerem mieszczaninem gdańskim i jego spadkobiercami na 60 lat wraz z kanonem i innymi warunkami w roku 1584, zatwierdzanego następnie przez Stefana Batorego i Zygmunta III, zaś przez Władysława IV dnia 9 V 1633. Król proszony o potwierdzenie tegoż, wobec szybko przypadającego terminu zakończenia układu dla dziedziców zmarłego Adlera, Piotra Deutschlendera i innych współdziedziców, którzy podczas wojny szwedzkiej w Prusach nie tylko stracili czynsze, ale całkowicie dochody od roku 1626 do 1636, nie płacono kanonu z kontraktu emfiteutycznego należnego wojewodzie malborskiemu staroście kiszporskiemu, także od proboszcza Bągart (Bomgarten) 4 i od tamtejszych chłopów. Uwzględniając dekrety i mandaty król, by wyrównać brakujący czynsz i roczny dochód, za wstawiennictwem pewnych doradców i na prośby Deutschlendera i współdziedziców grunty zwane Dolchtisch5 i Bomgartisch Dam albo Brodzende (Brodzsende)6 przed wojną w Prusach meliorowane, zasiedlone i profitujące, podczas wojny spustoszone, zostały podczas rozejmu odbudowane do poprzedniego stanu, i te wraz z wszystkimi dochodami i pożytkami, poddanymi, jurysdykcją cywilną i kryminalną nadane Peterowi Deutschlenderowi i spadkobiercom w roku 1629 przez Zygmunta III, co potwierdził Król w 1633, dodając 10 lat po ekspiracji wspomnianych lat 60 w kontrakcie emfiteutycznym, podczas których Deutschlender. Po upływie tychże lat dobra wrócą do dyspozycji królewskiej. Dokument podpisany przez Władysława IV i Jakuba Aleksandra Paprockiego. j. łac. 1 W województwie malborskim. 2 Nie zidentyfikowane. 3 Chodzi o Achacego Czemę zm. w 1576, PSB, IV, s. 324. 4 Bągart, Baumgart, Bomgarten, wieś 6 km (drogą) na północ od Dzierzgonia, SGKP, I, s. 122. 5 Lekcja niepewna, może być Dolsletisch. 6 W 1664 r. Żuławka
Recommended publications
  • Sprawa Zakonu Maltańskiego W Początkach Sejmu Czteroletniego
    Richard Butterwick Sprawa Zakonu Maltańskiego w początkach Sejmu Czteroletniego Przegląd Nauk Historycznych 5/1, 277-29 2006 PRZEGLĄD NAUK HISTORYCZNYCH 2006, R. V, nr 1(9) RICHARD BUTfERWICK School of Slavonic and East European Studies University College London Sprawa Zakonu Maltańskiego w początkach Sejmu Czteroletniego Dzieje zakonu Maltańskiego w Polsce stały się lepiej znane dzięki wydanemu w 2000 r. zbiorowemu opracowaniu pod redakcją Stefa- na K. Kuczyńskiegol. Według Andrzeja Rottermunda, autora ob- szernego i przejrzystego rozdziału o losach zakonu w XVIII i XIX w., "podkreślić jednak należy, że w czasie obrad Sejmu Czteroletniego nie atakowano bezpośrednio organizacji maltańskiej w Polsce,,2. Niniejszy artykuł jest próbą weryfIkacji tej konkluzji na podstawie rękopiśmiennego diariusza sejmowego oraz ówczesnej koresponden- cji dyplomatycznej i politycznej. Okazuje się bowiem, że Zakon Maltański odegrał niebagatelną rolę w politycznych konfliktach lat 1788-1789 zarówno w Warszawie, jak i w Lubelskiem. Zanim przystąpię do omówienia dyskusji i decyzji sejmowych dotyczących zakonu, przypomnę, jaka była jego sytuacja w Rzeczy- pospolitej. Kawalerów zakonu Szpitalnego Św. Jana z Jerozolimy, najsłynniejszego obok templariuszy zakonu krzyżowego, po przenie- sieniu ich siedzieby w XVI w. z Cypru na Maltę, zaczęto powszechnie nazywać kawalerami maltańskimi. zakon ten nigdy nie cieszył się jednak specjalnym powodzeniem w Polsce. Przynajmniej od połowy XV w. w kulturze szlacheckiej przeważał bowiem etos ziemiański nad rycerskim, zaś krucjaty kojarzyły się zwykle nad Wisłą z Za- konem Teutońskim (Krzyżakami). Mając możliwość dziedziczenia własności do ośmego stopnia pokrewieństwa włącznie, polska szlach- ta niechętnie patrzyła również na obowi.ązujący członków zakonu wymóg bezżenności. Ponadto, wymagane od kawalerów maltańskich l zakon Maltański w Polsce, red. S.
    [Show full text]
  • The Social and Cultural Impact of the Great
    Anna Caban State Archive in Opole Archive traces of the drama of war. Sources for investigation into the daily life of the inhabitants of cities in the Opole District in the archival fonds of the State Archive in Opole Abstract: The collection of archival materials serves as a silent witness of the history of the Opole region from the point of general mobilization to the signing of the armistice� It provides information on the wartime economy, the organization of life on areas not covered by warfare, espionage and support for East Prussia, as well as a range of other topics� The storm which started in summer 1914 reversed the earlier arrangement of po- litical powers, and destroyed the economy and transformed the social structures of both sides of the ensuing global conflict� The Great War opened the door to the formation of nation states and new political systems� The centenary of this breakthrough event served as a pretext to begin extensive research into the ar- chival fonds of the State Archive in Opole to identify new, unknown and hitherto unstudied materials� The identified materials complement existing records and enrich the image of the Opole District, known from historical studies as a direct military supply base, with a panorama of the everyday life of citizens in the face of war� The archival materials presenting this event cover the period from the outbreak of war in August 1914 to the signing of the armistice in November 1918� On the outbreak of war, the Opole District covered an area of 13 thousand square kilometers and
    [Show full text]
  • Małopolska Region Demographic Transition: Working for the Future 2 | Disclaimer
    MAŁOPOLSKA REGION DEMOGRAPHIC TRANSITION: WORKING FOR THE FUTURE 2 | DISCLAIMER DISCLAIMER This work is published on the responsibility of the Secretary-General of the OECD. The opinions expressed and arguments employed herein do not necessarily reflect the official views of the Organisation or of the governments of its member countries. This document and any map included herein are without prejudice to the status of or sovereignty over any territory, to the delimitation of international frontiers and boundaries and to the name of any territory, city or area. Małopolska Region Demographic Transition: Working for the Future © OECD 2013 ABOUT THE OECD | 3 ABOUT THE OECD The Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) is a unique forum where the governments of 34 market democracies work together to address the economic, social and governance challenges of globalisation as well as to exploit its opportunities. The OECD’s way of working consists of a highly effective process that begins with data collection and analysis and moves on to collective discussion of policy, then decision making and implementation. Mutual examination by governments, multi-lateral surveillance and peer pressure to conform or reform are at the heart of the OECD’s effectiveness. Much of the material collected and analysed at the OECD is published on paper or online: from press releases and regular compilations of data and projections to one-off publications or monographs on particular issues; from economic surveys of each member country to regular reviews of education systems, science and technology policies or environmental performance. For more information on the OECD, please visit www.oecd.org/about.
    [Show full text]
  • Country Compendium
    Country Compendium A companion to the English Style Guide July 2021 Translation © European Union, 2011, 2021. The reproduction and reuse of this document is authorised, provided the sources and authors are acknowledged and the original meaning or message of the texts are not distorted. The right holders and authors shall not be liable for any consequences stemming from the reuse. CONTENTS Introduction ...............................................................................1 Austria ......................................................................................3 Geography ................................................................................................................... 3 Judicial bodies ............................................................................................................ 4 Legal instruments ........................................................................................................ 5 Government bodies and administrative divisions ....................................................... 6 Law gazettes, official gazettes and official journals ................................................... 6 Belgium .....................................................................................9 Geography ................................................................................................................... 9 Judicial bodies .......................................................................................................... 10 Legal instruments .....................................................................................................
    [Show full text]
  • The Role of Communities in the Transmission of Political Values: Evidence from Forced Population Transfers
    The Role of Communities in the Transmission of Political Values: Evidence from Forced Population Transfers Volha Charnysh ∗ and Leonid Peisakhin† This article evaluates the role of community bonds in the long-term transmission of political values. At the end of World War II, Poland’s borders shifted westward, and the population from the historical region of Galicia (now partly in Ukraine) was displaced to the territory that Poland acquired from Germany. In a quasi-random process, some migrants settled in their new villages as a majority group, preserving communal ties, while others ended up in the minority. The study leverages this natural experiment of history by surveying the descendants of these Galician migrants. The research design provides an important empirical test of the theorized effect of communities on long-term value transmission, which separates the influence of family and community as two competing and complementary mechanisms. The study finds that respondents in Galicia-majority settlements are now more likely to embrace values associated with Austrian imperial rule and are more similar to respondents whose families avoided displacement. Keywords: legacies, persistence, community, cultural values, forced migration, Poland, Habsburg Empire ∗Assistant Professor of Political Science, Massachusetts Institute of Technology, [email protected] †Assistant Professor of Political Science, New York University-Abu Dhabi, [email protected] We are indebted for excellent comments to Avital Livny, Edmund Malesky, Didac Queralt, Arturas Rozenas, Peter van der Windt, Tomasz Zarycki, Christina Zuber, and to seminar participants at George Washington University, Juan March Institute, NYU-Abu Dhabi, University of Illinois Urbana-Champaign, University of Wisconsin-Madison, and Washington University in St.
    [Show full text]
  • The Role of Communities in the Transmission of Political Values: Evidence from Forced Population Transfers Volha Charnysh Leonid Peisakhin
    The Role of Communities in the Transmission of Political Values: Evidence from Forced Population Transfers Volha Charnysh Leonid Peisakhin [email protected] [email protected] Online Appendix/Supplementary Information Table of Contents Additional figures 1 Sources used for historical data at the village and municipality level 4 Differences between partitions in contemporary Poland 5 Establishing historical composition of villages 12 Survey 14 Pre-treatment balance with weights 18 Post-treatment balance 19 Robustness checks and additional regression analyses 20 References 26 APPENDIX 1 Additional figures Figure A.1: Main railway routes used for population transfers from the USSR to the formerly German territories, 1945. 2 APPENDIX Figure A.2: Historical divisions of Poland. APPENDIX 3 Figure A.3: Map of villages populated by Galician migrants (majority and minority) in western Poland and non-resettled villages west of the Curzon line. 4 APPENDIX Sources used for historical data at the village and municipality level We digitized data on the pre-WWII population at the settlement level from following volumes of the Index of Polish Localities (Skorowidz Miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej) published by the Main Statistical Office of Poland (Glówny Urz˛adStatystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, GUS) in Warsaw in 1923-24: • Województwo Lwowskie: Volume XIII; • Województwo Stanisławowskie: Volume XIV; • Województwo Tarnopolskie: Volume XV; • Województwo Poleskie: Volume VIII; • Województwo Wołyńskie: Volume IX; • Województwo Lubelskie: Volume IV; The data on interwar elections was compiled from the following publications: • GUS. 1926. Statystyka Wyborow do Sejmu i Senaty odbytych w dniu 5 i 12 listopada 1922 roku. Tom VIII. Glówny Urz˛adStatystyczny Rzeczypospolitej Polskiej: Warszawa. • GUS. 1930.
    [Show full text]
  • Działalność Dyplomacji Brandenburskiej W Okresie Bezkrólewia W Rzeczypospolitej W 1648 R
    BARBARA SZYMCZAK Działalność dyplomacji brandenburskiej w okresie bezkrólewia w Rzeczypospolitej w 1648 r. Działalność dyplomacji brandenburskiej podczas elekcji 1648 r. nie doczekała się dotychczas szczegółowego opracowania. Temat ten pojawia się na marginesie licznych omówień poświęconych całokształtowi polityki Fryderyka Wilhelma lub stosunkom polsko-brandenburskim w tym okresie1. Sądzę, że warto bliżej przyjrzeć się temu epizodowi, i to z kilku powodów. Przede wszystkim doszło wówczas do pierwszych oficjalnych kontaktów elektora brandenburskiego z zabiegającym o koronę Janem Kazimierzem, które były pierw­ szą próbą sił pomiędzy nimi i niewątpliwie wywarły wpływ na późniejsze wzajem- 1 Zob. liczne biografie Fryderyka Wilhelma, zwłaszcza najpełniejsze opracowanie E. Opge- n o o r t h, Friedrich Wilhelm. Der Große Kurfürst von Brandenburg, Göttingen 1978, a także M. Ph i 1 i p p s o n, Der Große Kurfürst Friedrich Wilhelm von Brandenburg, Berlin 1897-1903; M. Spahn, Der Große Kurfürst, Mainz 1902; H. Kania, Der Große Kurfürst, Leipzig 1930; H. von Peter sdorff, Der Große Kurfürst, Leipzig 1939; G. Ostreich, Friedrich Wilhelm, der Große Kurfürst von Brandenburg, Göttingen-Zürich-Frankfurt 1971; L. H ü 111, Der Große Kurfürst Friedrich Wilhelm von Brandenburg. Eine politische Biographie, München 1984. Ogólnie obraz polityki brandenburskiej w tym okresie m.in. J.G. D r o y s e n, Geschichte der preußischen Politik, Leipzig 1870; jeszcze bardziej tendencyjnie O. H i n t z e, Die Hohenzollern und ihr Werk, Berlin 1915; R. К o s e r, Geschichte der brandenburgisch-preußischen Politik, Stuttgart 1913; z nowszych prac В. Schumacher, Geschichte Ost- und Westpreußens, Würz­ burg 1959. Na temat kandydatury Fryderyka Wilhelma w 1648 r.
    [Show full text]
  • Starostwo Powiatowe W Dzierżoniowie Powiat Dzierżoniowski Woj
    LISTA STAROSTW POWIATOWYCH ORAZ URZĘDÓW MIAST I GMIN NA TERENIE POLSKI DOLNOŚLĄSKIE.................................................................................................................... 2 STAROSTWA POWIATOWE.............................................................................................. 2 URZĘDY MIAST I GMIN .................................................................................................... 3 KUJAWSKO-POMORSKIE .................................................................................................. 9 STAROSTWA POWIATOWE.............................................................................................. 9 URZĘDY MIAST I GMIN .................................................................................................. 10 LUBELSKIE........................................................................................................................... 16 STAROSTWA POWIATOWE............................................................................................ 16 URZĘDY MIAST I GMIN .................................................................................................. 17 LUBUSKIE ............................................................................................................................. 25 STAROSTWA POWIATOWE............................................................................................ 25 URZĘDY MIAST I GMIN .................................................................................................. 25 ŁÓDZKIE ..............................................................................................................................
    [Show full text]
  • Udział Wojskowych W Sejmie Elekcyjnym 1648 Roku
    „Wieki Stare i Nowe” 2017, t. 12 (17), s. 9—23 ISSN 1899­‍1556 (wersja drukowana) ISSN 2353­‍9739 (wersja elektroniczna) Mirosław Nagielski Uniwersytet Warszawski Udział wojskowych w sejmie elekcyjnym 1648 roku Obrady sejmu elekcyjnego rozpoczęte 6 października 1648 roku zdomino- wane były nie tylko przez kwestię wyboru nowego władcy, lecz także — szczegól- nie w pierwszym okresie obrad — przez rozliczenie autorów klęski piławieckiej (zarówno regimentarzy, komisarzy, pułkowników, jak i rotmistrzów chorągwi powiatowych)1. Armia zresztą nie była rozbita, a jedynie rozproszona, a masy ucie- kinierów spod Piławiec ruszyły na Lwów i pod Warszawę, gdzie miała się rozpocząć elekcja. Obecny we Lwowie jeden z regimentarzy — Mikołaj Ostroróg — został zmuszony do zrzeczenia się komendy nad wojskiem na rzecz Jeremiego Wiśnio- wieckiego, który przystąpił do formowania nowych oddziałów z rozbitków spod Piławiec. Jak podaje Jan Wimmer, poza swoimi siłami, które książę wyprowadził z Ukrainy, zaciągnięto w sumie 3364 ludzi i koni (5 rot husarii, 30 kozackich, 2 cho- rągwie dragonów oraz 2 kompanie piechoty polsko-węgierskiej)2. Jednak siły te opuściły Lwów z J. Wiśniowieckim 5 października, kierując się pod Zamość. Decyzję tę krytykowano, a na polu elekcyjnym pod Warszawą wielu widziało u jej podstaw motywację polityczną: dążenie, by wojewoda ruski popierający do korony Karola Ferdynanda był bliżej pola elekcyjnego i mógł wesprzeć swojego kandydata. We Lwowie zebrano duże fundusze od mieszczan na rzescz wojska, które miało bronić miasta przed nadciągającymi siłami B. Chmielnickiego i Tuhaj Beja. Lud- 1 Głównymi źródłami dla prezentacji obecności wojska i asystencji pańskich na elekcji 1648 roku są diariusze tego sejmu w: J. Michałowski: Księga pamiętnicza z dawnego rękopisma będą- cego własnością Ludwika hr.
    [Show full text]
  • Local Self Governments' Cross Border Cooperation in North Eastern Voivodships in Poland with Kaliningrad Oblast of the Russian Federation
    Local Self Governments' Cross Border Cooperation in North Eastern Voivodships in Poland with Kaliningrad Oblast of the Russian Federation Tadeusz Palmowski and Maciej Tarkowski Authors present a general outline of local self governments' cross border cooperation of north eastern Voivodships in Poland with the Kaliningrad Oblast of the Russian Federation. They analysed the impact of European Union enlargement eastwards on the scope and form of the cooperation, identifying in detail barriers hampering development of mutual relations. Development of good cross border relations with the Kaliningrad exclave is an important factor in Baltic Europe integration. The beginning of the nineties of XX century saw the development of a new international system of Baltic cooperation. Within more than a decade, countries around the Baltic developed a net- work of contacts, institutions and governmental programmes, self governmental and non gov- ernmental relations. These new international structures, organisations, unions though still at an early stage of development will in future consolidate relations between entities forming Baltic Europe. The over 50 year long political dilemma, starting from the times World War II, resulted in poor cooperation in the area. By the decision of ruling powers approved in Potsdam, eastern Prussia was split into two at the Teheran conference: into the Polish part covering former Eastern Prussia and the northern Rus- sian part, which after the war was named Kaliningrad Oblast. The Oblast is a Baltic exclave belonging to Russia, bordering only with Poland and Lithuania. Both parts introduced new ad- ministration divisions. The territory that fell to Poland became Olsztyńskie Viovodship, and part of the Eastern Prussia territory was assigned to Białostockie Voivodship and Gdańsk Voivod- ship.
    [Show full text]
  • Zarządzenie Nr 9 Z 16 Marca 1968 R
    Zarządzenie nr 9 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 16 marca 1968 r. w sprawie zasad formułowania tytułów zespołów (zbiorów itp.) archiwalnych, których twórcy nosili nazwy obcojęzyczne1. Na podstawie § 1 statutu organizacyjnego Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych stanowiącego załącznik do zarządzenia Nr 99 Ministra Kultury i Sztuki z dnia 17 maja 1957 r. zarządzam co następuje: § 1. Sposób postępowania przy formułowaniu tytułów zespołów (zbiorów) archiwalnych2, których twórcy nosili nazwy obcojęzyczne, ustalają zasady stanowiące załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia. § 2. Archiwa państwowe obowiązane są stosować zasady, o których mowa w § 1, dla potrzeb ewidencyjnych zasobu archiwalnego (kartoteka zespołów, spisy zespołów, inwentarze, kartoteki tematyczne itp.). W korespondencji zagranicznej należy stosować wyłącznie polskie tytuły zespołów (zbiorów) archiwalnych. W publikacjach należy pierwszeństwo dawać polskim tytułom zespołów, natomiast nazwę obcojęzyczną podawać w nawiasie lub w przypisie. O sposobie cytowania należy informować osoby korzystające z archiwaliów. § 3. Ujednoliceniu polskich tytułów zespołów noszących nazwy obcojęzyczne, służą wykazy przykładowych, najczęściej występujących w zasobie archiwalnym zespołów akt, stanowiące załączniki nr 2-5 do niniejszego zarządzenia a mianowicie: nr 2 - Wykaz nazw zespołów akt pozostałych po działalności austriackich urzędów, instytucji i ich nazwa polska. nr 3 - Wykaz nazw zespołów akt pozostałych po działalności rosyjskich urzędów, instytucji i ich nazwa polska. nr 4 - Wykaz nazw zespołów akt pozostałych po działalności pruskich urzędów, instytucji i ich nazwa polska. 1 Źródło: Reg. NDAP (radca praw.), Zarządzenia 1966-1970, k. 159-184. Zachowuje moc obowiązującą 2 Termin równoznaczny z określeniem: „nazwa zespołu (zbioru)”. nr 5 - Wykaz nazw zespołów akt pozostałych po niemieckich urzędach, instytucjach działających na terenie Generalnego Gubernatorstwa i ich nazwa polska. § 4.
    [Show full text]
  • The Great War: Insights and Perspectives
    Geschichte - Erinnerung - Politik 13 13 Geschichte - Erinnerung - Politik 13 Elz˙bieta Katarzyna Dzikowska / Elz˙bieta Katarzyna Dzikowska / Agata Handley / Piotr Zawilski (eds.) Agata Handley / Piotr Zawilski (eds.) Piotr Zawilski (eds.) (eds.) Piotr Zawilski The Great War / This publication is a collection of articles The Editors The Great War which summarise results of investigations Elz˙bieta Katarzyna Dzikowska works at into archival materials concerning war- the University of Łódz´, the Department of time stories of various nations involved in Literature and Culture of Germany, Aus- Insights and Perspectives the Great War. The objective of the authors tria and Switzerland. The main areas of was to analyse the wartime experience of her academic research include German Agata Handley individuals and local communities as well 20th century literature, Polish-German / as whole nations. They further tried to comparative literature and gender issues. present a closer, more personal overview Agata Handley works as a lecturer and a of wartime drama. As a result the book researcher at the University of Łódz´, the portrays the impact of the Great War on Department of Literature and Culture of the lives of multicultural communities, Germany, Austria and Switzerland. The re-constructs individual war narratives main areas of her academic interest are and studies consequences of the conflict. literature translation, British culture and The use of various types of historical contemporary British poetry. materials from state archives and from Piotr Zawilski is the director of the State other sources enabled the authors to create Archive in Łódz´. He is the Vice-President a multifaceted portrayal of the war seen of the Association of Polish Archivists and from local and international perspectives.
    [Show full text]