Barent Lampe. Het Achtiende Deel of 'T Vervolgh Van Het Historisch Verhael, 1629
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Barent Lampe. Het achtiende deel of 'T vervolgh van het Historisch Verhael, 1629. f. 94 r. Na dat de E .E. Heeren Bewint hebbers van de Geoctroyeerde West-Indische Mart ius 163 0 . Compagnie, inde Vereenighde Nederlande, alles wat tot defensie va Nieu-Neder landt versorght, ende op alles goede ordre gestelt hadden, so hebben sy, con siderende de gelegentheyt der voorsz plaets, de goede temperature des Luchts, ende der Aerde, ende dat aldaer groote negotien ende Goederen, ende vele Coop manschappen van daen soude connen ghevoert werden, eenighe vrywillighe personen derwaerts met alderley Vee, ende ghereedtschappen tot de Land-bouwerije noodt sakelijck gesonden, gelijck dan in het Jaer 1628. op het Eylandt vande Man hattes al reede twee hondert ende tseventich zielen, soo Mannen als Vrouwen ende kinderen, onder den Gouverneur Minut, Successeur van Verhulst, haer resi dentie hielden, ende leefden in goede vrede met I nwoonders aldaer: Doch also het landt groot ende op vele plaetsen vol onkruyt ende wild ghewas zijnde, door de kleyne menighte des volcks, niet en conde ghecultiveert werden na be hooren: Soo hebben de gemelde Heeren B ewinthebbers der West-Indische Compagnie, om hare Landen te beter te vermenighvuldighen, ende het Landt tot meerder Vruchtbaerheydt te brenghen, goet gevonden verscheyden Privilegien, Vryheden, ende exemptien aen alle Patronen, Meesters ofte particuliere, die op Nieu Nederlandt eenighe Colonien ende Vee souden p lanten, te gheven, ghelijck sy dan dese volgende e x emptien, om aen een yeder die ghenegen soude zijn, op Nieu- Nederlandt te woonen, ende sijn Colonien te planten, beter lust te maken ende grooter uver te geven, hebben gheconstitueert ende in openbaren Druck uytghe gheven. 2 Vryheden ende Exemptien voor de P atronen, Meesters ofte Particulieren, die op Nieu-N ederlandt eenighe Colonien ende Vee sullen planten, gheconsidereert ten dienst van de generale West-Indische Compag nie in Nieu-Nederlandt, ende het voordeel van de Patronen, Meesters ende Particulieren. I. Dat de Participanten in de ghemelde Compagnie, die geneghen sullen zijn in Nieu-Nederlandt eenighe Colonien te planten, vermoghen met de Schepen van dese Compagnie derwaerts gaende, drie ofte vier personen te senden, om de gheleghent f. 94 v. heyt aldaer te besichtighen, midts datse neffens de Of-/ficieren ende Boots volck den Articul-Brief sullen be-eedigen, voor so veel die haer aengaet. Ende "betalende voor mondt-cost, Passagie van gaen ende comen, ses stuyvers daeghs: Ende die in de Cajuyte soude versoecken te eten, twaelf stuyvers, ende hun onderwerpen in cas van offensie ende defensie haer ter weere te stellen, ghe lijck als d ’andere; Ende eenighe Schepen van den Vyandt veroverende, sullen oock haers portie ghenieten Pro Rata, neffens de Bootsghesellen, yeder na sijn qualiteyt, te weten, dat de Coloniers buyten de Cajuyt etende, gherekent sullen worden neffens de Matrosen, ende die in de Cajuyte eten teghens den ghenen die aldaer van 's Compagnies Volck de Tafel, ende de cleynste gagie heeft. 2. D och sullen in desen gheprefereert zijn soodanighe personen, die haer eerst sullen hebben geopenbaert, ende aen de Compagnie versocht. 3. Ende sullen voor Patronen van Nieu-Nederlandt erkent worden, alle soo danighe die binnen den tijdt van vier Jaren, na dat sy haer aen eenighe Camer van de Compagnie alhier, ofte aen den Commandeur ofte Raden aldaer, sullen ver- 3 claren, datse een Colonie van vijftigh zielen boven de vijfthien Jaren oudt zijnde aldaer aennemen te planten, een vierde part binnen 'sJaers, ende in drie Jaren na de sendinghe van d'eerste, makende t'samen vier Jaren de rest erende tot het voile ghetal van vijftigh personen van hier te schepe, op pene van by notoir versuym te verliesen de vercreghene Vryheden; doch sullen g e waerschout zijn, dat de Compagnie 'tEylandt van de Manhattes aen sich behoudt. 4. Ende vander eerster uyre af, dat sy de plaetsen, alwaer sy haer Colonien willen planten, hebben aenghewesen, voor alle andere gheprefereert zijn tot den vryen eyghendom van soodanighe Landen alsse aldaer sullen hebben vercoren; doch deselve plaetse haer naderhandt niet ghevallende, ofte in 't kiesen van den grondt bedroghen zijnde, sullen deselve na voorgaende remonstrantie aen den Commandeur ende R aedt aldaer, een ander gheleghentheydt moghen uytkiesen. f. 95 r. 5. Ende sullen de Patronen door hare Volmachtigheden, / ter plaetse daer sy haer Colonien willen planten, haer Limiten mogen extenderen vier mijlen langhs de Cust, ofte een zijde van een Navigable R eviere, ofte twee mijlen langhs beyde de zijden van een R eviere, ende so diep Landtwaerdts in als de geleghentheydt van de Occupateurs toelaten sal. Welverstaende dat de Compagnie den eyghendom aen haer behoudt van de Landen, die tusschen de Limiten van de Colonien blijven legghen, om daer van in tijt ende wijle te disponeren n a haer welghevallen, sonder dat yemandt anders op seven oft acht mijlen haer sal moghen naerderen teghens haren danck: Ten ware de gheleghentheydt van het Landt daer ontrent sulcks waer, dat den Commandeur ende daedt op goede redenen anders ordonneerden; Altoos acht nemende, dat d'eerste Occupateurs in haers vercreghen Recht niet gheprejudiceert en worden, dan voor soo veel als den dienst van de Compagnie soude moghen vereyschen, het zy om aldaer Fortificatien te bouwen, ofte yets dierghelijcke, blijvende (buyten dat) het commandement op 4 eleke Baeye, R eviere ofte Eylandt, aen de eerstcomende Colonie, onder de Hooghe Jurisdictie van de H.H. Staten Generael en Compagnie: Midts dat de naestcomende Colonien op deselve R evier ofte Eylandt, sullen vermoghen een ofte meer R aden, neffens den selven te stellen, om met ghemeen advijs dam oir-baer van de Colonien op die R ivier ofte Eylandt te versorgen. 6 . Ende alle het Landt binnen de voorsz Limiten ghelegen, midtsgaders de Vruchten, Supersitien, Mineralen, R evieren ende Fonteynen van dien voor altoos in Eighendom te besitten: Ende de hooghe, middele ende laghe Jurisdictie, Visscherijen, Voghelrijen ende Malerijen, met exclusie van alle andere, te houden van de Compagnie tot een onversterflijck Erf-Leen, te verheer-gewaden alst versterkt met twintigh guldens par Colonie aen dese Compagnie binnen een Jaer ende ses weken, aen de Cameren alhier, ofte den Commandeur aldaer, een yeder ter Camere daer hy oorspronckelijck van daen is ghevaren. Des nochtans dat de V isscherije ende Voghelrije by niemandt anders dan de Patronen, ende die syluyden dat sullen toestaen, sullen werden ghepleeght: Ende soo f. 95 v. yemandt metter / tijdt in sijn Colonie soo veel quame te prospereren, dat hy een oft meer Steden soude moghen fonderen, sal den selven d'authoriteyt hebben, om aldaer Officien ende Magistraten te stellen, ende Tijtel van sijn Colonie moghen ghebruycken, na believen ende qualiteyt der Personen. 7. Sal mede aen alle Patronen, die sulcks versoecken, vergunt worden Venia Testandi, ofte Octroy, om van de voorsz Leen-goederen by Testament te moghen disponeren. 8 . D e Patronen sullen mede alle na gheleghene Landen, R evieren ende Bos schagien tot haren oirbaer mogen gebruycken, ter tijdt ende wijle deselve by dese Compagnie, andere Patronen ofte Particulieren warden aengheveert. 5 9. Die dese Colonien sullen oversenden, sullen deselve voorsien met behoor lijcke Instructie, om conform de maniere van R egieringhe, soo in Politie, als Justitie, by de Vergaderinghe van de Neghenthiende beraemt ofte noch te beramen, geregeert ende ghestiert te worden, welcke sy al vooren de Bewint hebberen van de respective Cameren sullen verthoonen. 10. De Patronen ende Coloniers sullen vermoghen alle haer Volck ende goed eren derwaerts te senden in de Schepen van de Compagnie, mits den E edt doende, ende betalende aen de Compagnie voor 't overbrenghen van 't Volck, als in 't eerste Articule; ende voor Vracht van de goederen vijf par Cento contant, van tt ghene deselve goederen hier gecost hebben: Sonder nochtans hier onder te begrijpen het Bestiael ende andere gereetschappen tot de Landtbouwinge dien ende, die de Compagnie voor niet sal overvoeren, als sy plaets in hare Schepen heeft, mits dat de Patronen de plaetse daer toe approprieren op haer eyghen cos ten, endd alles provideren, dat tot onderhoudt van 't Bestiael noodigh is. 11. Maer in ghevalle het de Compagnie niet gheleghen en quame eenighe Schepen te senden, ofte dat inde gaende Schepen gheen plaets en ware, soo sullen in sulcken gevalle de Patroonen vermoghen, na voorgaende communicatie van hare intentie, ende schriftelijck consent daer over vercreghen van de Compagnie, selver Schepen of Jachten derwaerts te senden,/ mits datse in't gaen of keeren niet en sullen vermoghen te loopen buyten haer ordinaire Vaer water, ende de Compagnie daer voren caveren, en een Adsistent opnemen tot mondt costen van de Patroonen, ende Maendtgelden van de Compagnie. Op pene datse ter contrarie doende, alle haer vercreghen R echt ende Eyghenschap tot de Colonie sullen verliesen 6 12. Ende alsoo d'intentie van de Compagnie is het Eylandt van de Man hattes voor eerst te populeren, sal aldaer provisionelijck oock zijn de stapel van alle Vruchten ende Waren, die op de Noordt-Rivier ende Landen daer ontrent vallen, eerse vorder versonden sullen moghen worden: Wtghenomen die uyt der natuyren, seifs daer niet nut zjjnde, ofte niet als met grooten ondienst van de Eyghenaers daer ghebracht souden moeten worden. In welcken ghevalle de Eyghenaers van dien ghehouden sullen zijn soodanighe ongheleghent heyt aen de Compagnie alhier, ofte den Commandeur ende R aden aldaer, tijdelijck by gheschrifte te remonstreren, om daer in voorsien te werden, als na ghele gentheyt van saken bevonden sal wer den te behooren. 13. A.lle Patroonen van de Colonien in Nieu-Nederlandt, midtsgaders Qolonien op het Eylandt van de Manhattes woonende, sullen vermogen te bevaren ende te behandelen die gantsche Kust van Florida tot Terra-Neuf toe, midts met alle hare gehandelde Goederen voor eerst wederom op 't Eylandt Manhattes keerende, ende betalende vijf ten hondert voor recognitie aen de Compagnie, om, soo 't moghelijck is, van daer, na behoorlijcke Inventarisatie van alle ingeladen Goederen, na dese Landen ghesonden te worden.