Pagtubag Sa Ilegal Nga Pagpamaligya Sa Mga Wildlife Sa Pilipinas
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
PAGTUBAG SA ILEGAL NGA PAGPAMALIGYA SA MGA WILDLIFE SA PILIPINAS Ikaduha nga pinakadakong arkipelago (yuta nga gilibotan sa PHILIPPINES kadagatan) sa tibuok kalibutan nga gilangkoban ug 7,500 mga isla Ang iyang populasyong sa karon nga panahon mikabat sa Adunay 114 ka species usa ka gatos ka milyon (100M) ug gibanabana nga moabot sa mga mananap nga kini sa 125M sa tuig 2030. Ang kadaghanan ug kasagarang nabuhi sa katubigan, mga tawo, labi na ang mga pobre, nagasalig lang sa sama sa baki ug uban pa nagkadaiyang pagpangabuhi diha sa ilang palibot Adunay 240 ka mga gipanalipdang lugar. 342 ka klase sa reptiles ug Dili kini ginapasudlan ug mga tawo nga walay makita dinhi samtang 69% niini pag tugot gikan sa otoridad sa gobyerno diila nga kasagaran or endemic May 228 ka lugar nga adunay nagkalainlaing klase sa kinabuhi o biodiversity Ikaupat kini nga pinaka Usa sa 17 nga Mega-Nasud sa importanteng nasud sa nagkalain-laing kinabuhi ug pagkadaghan sa kasagarang nagapakupot sa mga klase sa langgam (bird endemism) wildlife nga dili jud makita bisan nga gilangkob sa asa nga lugar sa kalibutan 700 ka species Aduna’y sobra sa 52,000 ka species dinhi ug katunga niini gina ila nga natural o kasagaran lang Kini pinuy-anan sa lima gikan Ikalima sa sa pito ka inilang klase sa bao sa dagat sa tibuok kalibutan, tibuok kalibutan sa kinatibuk-ang sama sa hawksbill, olive mga klase sa species ridley, loggerhead, ug sa tanum, ug ang leatherback katunga niini mga endemic Ilegal Pagpamaligya ug mga Wildlife Ang balor sa ilegal nga pagpamaligya sa mga mananap sa kalasangan gibana-bana nga mokabat sa kantidad nga napulo ngadto sa kawhaan ug tulo (23) ka bilyon dolyares kada tuig ug naghimo niini nga negosyo nga mahimutang sa ika upat nga pinakataas nga ilegal nga negosyo sama sa ilegal nga druga, human trafficking ug pagpayuhot ug mga armas. Ang Pilipinas giila nga usa ka tig gamit, tighatag ug tinubdan sa mga ginapayuhot nga mga lasangnon nga mga mananap. Kini nakahulga sa pagkawala sa mga “endemic” nga mga mananap, ekonmikanhong panginabuhian ug nagkadaiyang kinabuhi sa katilingban. Ang nasud sa Pilipinas kabahin sa Convention on Biological Diversity sukad pa niadtong tuig 1992. Ang kantidad sa ilegal nga pagpamaligya sa mga wildlife dinhi sa Pilipinas mikabat na ug 50 ka bilyon ka pesos o usa ka bilyon dolyares matag tuig. Kini gilangkoban sa bili niini sa merkado (market value) ug kun asa gikuha ang mga wildlife, and ilang kamahinungdanon ug bili niini diha sa kinaiyahan, ang kadaut sa kinaiyahan samtang ginapangdakop sila ug ang posibleng pagkawala sa kontribusyon nila sa kita sa eco-turismo sa nasud. MGA DAGKONG PAGPANG-IMBARGO UG PAGPANGSAKMIT SA MGA WILDLIFE • 5 tons of elephant ivory tusks (1996–2009) • 2,870 pangolins (2013) • 1,522 mynas (2000–2006) • 354 marine turtles (2014) • 652 blue-naped parrots (2000–2006) • 4,300 freshwater turtles, 4,000 of which were • 95 kg of pangolin scales and 36 kg of pangolin Philippine forest turtles (2015) meat equivalent to approximately 200 • 58 pangolins (2017) individual pangolins (2012) • 70 hawksbill turtles (2017) • 58 Goffins cockatoos (2017) • nearly 1,000 endemic pitcher plants and lady slipper orchids (2017) • 106 sulfur-crested cockatoos (2018) • 462 Indonesian endemic parrots over at least 4 seizures (2013–2017) Note: kg = kilogram, ₱ = Philippine peso, $ = United States dollar. Source: Confiscation records from the Department of Natural Resources–Biodiversity Management Bureau (DENR–BMB) and the Palawan Council for Sustainable Development (PCSD) of the Philippines. Isip pag-ila sa hulga sa ilegal nga pagnegosyo sa mga wildlife sa nasudnong panaglahi sa kinabuhi ug economiya, ang gobyernon sa Pilipinas nagpasa ug balaod nga nagmugna ug inter-agency nga grupo aron magsumpo sa ilegal nga pagbaligya sa mga wildlife, mga parte sa lawas niini ug ang pagpalig-on sa kapasidad sa mga nagapatuman niini sa lain- laing ahensiya nga adunay otoridad pagpatuman sa balaod. Ang 10-ka tuig nga Nasudnong Wildlife Law Enforcement Action Plan (WILDLEAP) 2018-2028, nga nag alayon sa Philippine Biodiversity Strategy ug Action Plan nagsilbi nga nasudnong sumbanan nga motubag ug mosumpo sa crimin diha sa wildlife ug mosilbing giya aron paghatag sa dinaliang buluhaton sa pagpagpatuman, paggahin ug pundo ug ubang kahimoan ug pagsukod sa eperkto sa pagpatuman sa mga balaod mahitungod niini. Pinaagi sa pagtinabangay sa mga nag-unang ahensiya, sa nasyonal, rehiyonal, probinsiyal ug local nga pangagamhanan ug nga katilingbanong organisasyon, and WILDLEAF mag pukos sa mas lig-on nga polisiya, pagtinabangay, pagpalig- on sa katakus, pagpahibalo, pag edukar ug paghimo ug mga katilingbanong pagpakabana, pagtarong sa pagdala sa kagmhanan ug sumpoon ang korapsyon. PANG KALIBOTANG PROGRAMA SA WILDLIFE Pagsumpo sa Organisadong Krimen Batok sa Kinaiyahan sa Pilipinas Pag-atubang sa Krimen batok sa wildlife dinhi sa Pilipinas pinaagi sa legal ug institusyonal nga kabag- ohan, paglig-on sa kapasidad sa tibuok nga sistema sa pagpatuman ug makuhaan ang panginahanglan sa mga wildlife ug mga bahin sa lawas niini. KINATIBUK-ANG KAHIMTANG Pagpondo Mga Kaubang International • Global Environment Facility (GEF): US$1.8 million The International Consortium on Combating • Gobyerno sa Pilipinas (DENR): US$575,757 Wildlife Crime: CITES Secretariat, INTERPOL, the United Nations Office on Ang Tigpatuman nga Ahensiya Drugs and Crime, the World Bank, and the Asian Development Bank World Customs Organization. Tig-implementar nga Ahensiya Department of Environment and Natural Resources- Biodiversity Management Bureau (DENR-BMB) MGA NAHIMUTANGAN UG LUGAR SA PROYEKTO Caraga: Agusan del Norte and Surigao del Norte Metro Cebu Metro Manila MGA GILANGKOBAN SA PROYEKTO Resulta Timailhan/Ebidensiya Malig-on nga Gibag-o ug malangkobong polisiya ug mga instrumentong sumbanang legal 1 makagiya ug makapatuman Malungtarong Kapasidad sa pagsukod ug pagtubag sa mga kakulangon programa sa pagpalig- 2 sa tibuok pamaagi sa pagpatuman sa balaod on sa kapasidad Nagkataas nga higayon Pagbansay ug paghimo’g sistema sa pagmonitor ug sa pag-inambitay sa 3 pagsubay (CITES e-permitting system), Intelligence mga impormasyon ug gathering ug pagmugna sa mga kaso kahibalo Mga pagtuon mahitungod sa pang ekonomiyang bili, ug Sumbanan sa pamatasan sa mga tigpalit, aduna bay kabag ohan sa ilang pagpakunhod sa 4 batasan sa pagpakigestorya, aduna na’y malungtarong kagustuhan ipatuman kampanya ug pagpakabana sa katilingban ug madasigong opinyon lider, tigpasabot ug mga batan-on Cover Photo: “Last of the Dying Breed” from the book Haring Ibon: The Great Philippine Eagle by Alain Pascua. Special thanks to Alain Pascua, the Palawan Council for Sustainable Development, AA Yaptinchay, Miguel Lorenzo Mamon, Emerson Y. Sy, Erickson Tabayag, and Francesco Ricciardi for photos. Illustrations by Ross Locsin Laccay. References: • The Biodiversity Finance Initiative (BIOFIN) UNDP 2017. Compilation of Reports 2014-2017 Quezon City • C.P. Canlas, E.Y. Sy, and S. Ching 2017. Rapid Survey of online trade in live birds and reptiles in the Philippines. TRAFFIC Bulletin Vol.29. No.2 • Government of the Philippines. DENR-BMB 2016. Philippine Biodiversity Strategy and Action Plan 2015-2028. Manila • L. Gomez and E.Y. Sy 2018. Illegal Pangolin Trade in the Philippines. TRAFFIC Bulletin Vol.30. No.1 2018 • E.Y. Sy 2018. Trading Faces: Utilisation of Facebook to Trade Live Reptiles in the Philippines TRAFFIC, Selangor, Malaysia ILLEGALLY TRADED SPECIES IN THE PHILIPPINES Conservation status - DENR Administrative Order 2004-15 (DAO-2004-15) - Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora Appendices I and II (CITES) Critically endangered Endemic CR Facing an extremely high risk of extinction naturally occurring and in the wild in the immediate future found only in the country or within a specific area Endangered in the country EN Survival in the wild unlikely if the causal factors continue Indigenous Vulnerable natural population is VU Under threat from adverse factors established in, but not confined to, the country; throughout its range. Likely to be natural population is also endangered in the future found in other countries Other threatened species OTS Under threat from adverse factors such as Migratory overcollection throughout its range. Likely seasonal visitor to the country to move to vulnerable in near future NL Not Listed Mga Inilang Pinakadaghang Species nga Ginabaligya Philippine forest turtle Palawan pangolin (Manis culionensis) (Siebenrockiella leytensis) • Rehiyon sa mga tanum sa Palawan • Palawan • Kritical nga mawala pinaagi sa pagpagula ug • Mabuhi sa tubig ug sa kamad-an Issuance sa PCSD Resolution No, 15-521. Ginadili • Taas kayo ang pagkinahanglan ug balor ang pagpamaligya o pagpangaso sa mga gakawala • Gilat-an (giluto) aron makasuplay sa nga species, bisan pa ug mga lumad ang lumulupyo local ug internasyonal nga merkadong dinhi tigpayuhot sa mga pagkaon ug • Sa mga adunay taas nga panginahanglan sa karne alang sa mahalong binuhing hayop pagkaon ug mga himbis alang sa tradisyonal nga tambal labi na sa Metro Manila • Ang populasyon sa mga wildlife gituohan nga nagkaubos ug sobra sa singkwenta ka porsiyento sulod sa niaging biente uno ka tuig Hawksbill turtle (Eretmochelys imbricata) • Ang Pilipinas, Atlantica, Pacifico ug Blue-naped parrot Dagat Indian ug tibuok kalibutan (Tanygnathus lucionensis) • Ang nga kinhason gihimong nag- unang tinubdan sa panit sa bao nga • Hapit na mahurot ginagamit para sa pagdayan dayan ug • Makita kini sa mga isla sa Pilipinas