DZIENNIK URZ ĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMI ŃSKO-MAZURSKIEGO

Olsztyn, dnia 22 lutego 2005 r. Nr 19

TRE ŚĆ : Poz.:

UCHWAŁY RADY GMINY OSTRÓDA:

316 - Nr XXVII/129/04 z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie uchwalenia programu ochrony środowiska oraz planu gospodarki odpadami...... 1004

317 - Nr XXVII/130/04 z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu Cmentarzy Komunalnych na terenie Gminy Ostróda...... 1140

316 UCHWAŁA Nr XXVII/129/04 Rady Gminy Ostróda z dnia 8 listopada 2004 r.

w sprawie uchwalenia programu ochrony środowiska oraz planu gospodarki odpadami.

Na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorz ądzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. § 1. Uchwala si ę: Nr 142, poz. 1591; Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220; Nr 62, poz. 558; Nr 113, poz. 984; Nr 153, poz. 1271, Nr 214, 1) “Program ochrony środowiska dla gminy Ostróda na poz. 1806; Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717; Nr 162, poz. lata 2004-2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy lat 1568), art. 18 ust. 1, art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 27 2008-2011”, stanowi ący zał ącznik Nr 1 do niniejszej kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. uchwały; Nr 62, poz. 627; Nr 115, poz. 1229; Dz. U. z 2002 r. Nr 74, 2) “Plan gospodarki odpadami dla gminy Ostróda na lata poz. 676; Nr 113, poz. 984; Nr 153, poz. 1271; Nr 233, 2004-2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy lat poz. 1957; M.P. z 2002 r. Nr 49, poz. 715; Dz. U. z 2003 r. 2008-2011”, stanowi ący zał ącznik Nr 2 do niniejszej Nr 46, poz. 392; Nr 80, poz. 717; Nr 80, poz. 721; Nr 162, uchwały. poz. 1568; Nr 175, poz. 1693; Nr 190, poz. 1865; Nr 217, poz. 2124; M.P. z 2003 r. Nr 50, poz. 782; Nr 50, poz. § 2. Wykonanie uchwały powierza si ę Wójtowi Gminy 783; Dz. U. z 2004 r Nr 19, poz. 177; Nr 49, poz. 464, Nr Ostróda. 70, poz. 631, Nr 92, poz. 880, Nr 96, poz. 959, Nr 121, poz. 1263) art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. § 3. Uchwała wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628; Dz. U. z 2002 r. dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urz ędowym Województwa Nr 41, poz. 365; Nr 113, poz. 984; Nr 199, poz. 1671; Dz. Warmi ńsko-Mazurskiego. U. z 2003 r. Nr 7, poz. 78, z 2004 r Nr 96, poz. 959, Nr 116, poz. 1208) Rada Gminy Ostróda uchwala, co Przewodnicz ący Rady Gminy nast ępuje: Roman Nowakowski

Dziennik Urz ędowy - 1005 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Zał ącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXVII/129/04 Rady Gminy Ostróda z dnia 8 listopada 2004 r.

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY OSTRÓDA

Wrzesie ń, 2004 rok

Spis tre ści:

1. Wst ęp 1.1. Przedmiot i podstawa opracowania 1.2. Uwarunkowania i cele programu 1.3. Koncepcja i metoda opracowania programu 1.4. Obszar obj ęty zakresem obowi ązywania programu 2. Ogólna charakterystyka gminy 2.1. Dane statystyczne dotycz ące gminy 2.2. Struktura funkcjonalno – przestrzenna gminy 2.3. Zewn ętrzne powi ązania funkcjonalno – przestrzenne gminy 2.4. Główne kierunki rozwoju gospodarczego gminy 2.5. Podmioty mog ące znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, zarejestrowane i działaj ące na terenie gminy 2.6. Współpraca ponadlokalna gminy 3. Uwarunkowania zewn ętrzne do gminnego programu, wynikaj ące z dokumentów wy Ŝszego szczebla 3.1. Polityka Ekologiczna Pa ństwa 3.2. Polityka ochrony środowiska zawarta w dokumentach wojewódzkich 3.3. Powiatowy program ochrony środowiska 4. Uwarunkowania wewn ętrzne do programu 4.1. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy 4.2. Programy i strategie gminy 5. Ocena zasobów i aktualnego stanu środowiska, zagro Ŝenia dla środowiska i im przeciwdziałanie 5.1. Informacje ogólne 5.1.1. Geomorfologia i budowa geologiczna 5.1.2. Warunki klimatyczne 5.1.3. Katastrofy i zagro Ŝenia ekologiczne 5.2. Powietrze atmosferyczne 5.2.1. Emisja gazów i pyłów do powietrza 5.2.2. Ocena stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego - emisja oraz tendencje zmian 5.3. Hałas. Okre ślenie terenów o podwy Ŝszonym hałasie 5.3.1. Hałas komunikacyjny 5.3.2. Hałas przemysłowy 5.4. Zasoby wód powierzchniowych 5.4.1. Ogólna charakterystyka hydrograficzna 5.4.2. Zasoby i jako ść wód powierzchniowych płyn ących 5.4.3. Zasoby i jako ść wód powierzchniowych stoj ących 5.4.4. Tendencje zmian czysto ści wód powierzchniowych 5.4.5. Zagro Ŝenia powodziowe i podtopieniowe oraz budowle pi ętrz ące 5.4.6. Melioracje wodne i mała retencja 5.5. Zasoby wód podziemnych 5.5.1. Ogólne warunki hydrogeologiczne 5.5.2. Zasoby i jako ść wód podziemnych 5.5.3. Tendencje zmian czysto ści wód podziemnych 5.6. Gospodarka wodna i ściekowa 5.6.1. Pobór wody 5.6.2. Uzdatnianie wody i jej dystrybucja 5.6.3. Zu Ŝycie wody aktualne i perspektywiczne 5.6.4. System kanalizacji sanitarnej w gminie 5.6.5. Oczyszczalnie ścieków 5.6.6. Kanalizacja deszczowa 5.6.7. Ocena stanu gospodarki ściekowej 5.7. Gospodarka odpadami 5.7.1. Analiza aktualnej sytuacji w sektorze odpadów komunalnych 5.7.2. Analiza aktualnej sytuacji w sektorze odpadów gospodarczych 5.7.3. Analiza aktualnej sytuacji w sektorze odpadów niebezpiecznych 5.7.4. Planowana organizacja gospodarki odpadami 5.8. Pozostałe zasoby naturalne i ich eksploatacja 5.8.1. Kopaliny, wyrobiska eksploatacyjne i poeksploatacyjne 5.8.2. Zasoby energii odnawialnej Dziennik Urz ędowy - 1006 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

5.8.3. Racjonalizacja zu Ŝycia materiałów, wody i energii 5.9. Ochrona gleby 5.9.1. Charakterystyka gleb i ich u Ŝytkowanie 5.9.2. Przeobra Ŝenia gleb 5.10. Ochrona przyrody 5.10.1. Szata ro ślinna, lasy 5.10.2. Świat zwierz ęcy 5.10.3. Tereny prawnie chronione 5.10.4. Zasady gospodarowania na terenach chronionych 5.10.5. Zagro Ŝenia dla walorów przyrodniczych 5.10.6. Priorytety w ochronie przyrody oraz obszary i obiekty środowiska przyrodniczego wskazane do ochrony 5.11. Niektóre specyficzne źródła wpływu techniki na środowisko przyrodnicze i człowieka 5.11.1. Źródła wibracji 5.11.2. Źródła promieniowania jonizuj ącego 5.11.3. Źródła promieniowania elektromagnetycznego 6. Dotychczasowa w ostatnim okresie realizacja zadań w zakresie ochrony i kształtowania środowiska 7. Zadania Gminy w zakresie ochrony środowiska i zrównowa Ŝonego rozwoju w perspektywie krótko- i średnioterminowej 7.1. Zadania strategiczne – wynikaj ące z programu, w celu ochrony środowiska 7.1.1. Zadania w celu ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych 7.1.2. Zadania w celu poprawy stanu czysto ści powietrza atmosferycznego i klimatu akustycznego 7.1.3. Zadania w celu ochrony powierzchni ziemi i gleby 7.1.4. Zadania w celu ochrony przyrody i krajobrazu oraz zasobów le śnych 7.1.5. Pozostałe zadania 7.2. Orientacyjne nakłady finansowe na realizacj ę programu w latach 2004 – 2007 7.3. Zadania priorytetowe – wynikaj ące z programu 7.4. Edukacja ekologiczna 7.5. Współpraca i akceptacja społeczna 7.6. Harmonogram rzeczowo – finansowy zaplanowanych działa ń, niezale Ŝnie od programu 8. Narz ędzia i instrumenty realizacji programem i zarz ądzanie nim 8.1. Wzmocnienie instytucjonalne i zmiany w zakresie prawa lokalnego 8.2. Współpraca ponadlokalna 8.3. Monitoring środowiska 8.4. Dost ęp do informacji o środowisku, udział społecze ństwa 8.5. Kontrola i ocena realizacji programu 9. Potencjalne do wykorzystania źródła do sfinansowania programu 10. Streszczenie programu i ogólne wnioski z prognozy oddziaływania programu na środowisko 10.1. Streszczenie programu 10.2. Ogólne wnioski z prognozy oddziaływania programu na środowisko 11. Spis publikacji i materiałów źródłowych 12. Aktualny spis ustaw i rozporz ądze ń dotycz ących ochrony środowiska 13. Zał ącznik graficzny opracowania

1. WST ĘP

1.1. Przedmiot i podstawa prawna opracowania

Przedmiotem opracowania jest „Program ochrony środowiska Gminy Ostróda”. Obowi ązek opracowania programu ochrony środowiska jest wymogiem ustawowym wynikaj ącym z ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Zgodnie z art. 17 i 18 tej ustawy oraz art. 91 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpo średnim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. z 2002 r. Nr 113, poz. 984) program sporządza organ wykonawczy gminy, a nast ępnie uchwala go Rada Gminy. Program winien uwzgl ędnia ć wymagania, o których mowa jest w art. 14 powy Ŝszej ustawy.

1.2. Uwarunkowania i cele programu

„Program ochrony środowiska Gminy Ostróda” zredagowano uwzgl ędniaj ąc analogiczne opracowania wy Ŝszego szczebla, tj. programy: krajowy, województwa warmi ńsko–mazurskiego i powiatu ostródzkiego. Celem opracowania dla Gminy Ostróda programu ochrony środowiska jest nie tylko spełnienie ustawowego obowi ązku. Cało ściowe uj ęcie problematyki środowiska powinno umo Ŝliwia ć wykorzystanie tego programu do: – podejmowania wspólnych działa ń przez administracj ę wszystkich szczebli tj. wojewódzk ą, powiatow ą i gminn ą do rozwi ązywania wa Ŝnych problemów i eliminowania zagro Ŝeń środowiska na terenie gminy, a jako pewien element składowy programu powiatowego i wojewódzkiego, tak Ŝe w powiecie i województwie, – podejmowania decyzji w zakresie przedsi ęwzi ęć inwestycyjnych w dziedzinie ochrony środowiska, – kreowania lokalnej i regionalnej polityki ochrony i racjonalnego wykorzystania walorów przyrodniczo-krajobrazowych, – wykorzystania zapisów zawartych w programie w planowaniu przestrzennym, – koordynowania i intensyfikowania działa ń na rzecz ochrony środowiska realizowanych przez administracj ę na szczeblu gminy jak i jednostki gospodarcze, instytucje, organizacje społeczne.

Dziennik Urz ędowy - 1007 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

1.3. Koncepcja i metoda opracowania programu

Opracowanie programu rozpocz ęto od inwentaryzacji i ustalenia stanu środowiska na terenie Gminy Ostróda. Została przygotowana analiza i ocena stanu aktualnego środowiska oraz postawiona diagnoza poszczególnych elementów środowiska (krajobraz, przyroda, powietrze, powierzchnia ziemi, wody podziemne i powierzchniowe). Okre ślone zostały zagro Ŝenia b ędące nast ępstwem korzystania człowieka ze środowiska (hałas, zaopatrzenie w energi ę, gospodark ę odpadami, gospodark ę wodno - ściekow ą, promieniowanie jonizuj ące i niejonizuj ące, nadzwyczajne zagro Ŝenia). Ocenie poddano tak Ŝe infrastruktur ę techniczn ą słu Ŝą cą ochronie środowiska. Przy opracowywaniu analiz wykorzystano informacje i wnioski otrzymane z Urz ędu Gminy w Ostródzie, firm i instytucji funkcjonuj ących w sektorze - szeroko rozumianej - ochrony środowiska, dane statystyczne, raporty o stanie środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego opracowane przez Inspekcj ę Ochrony Środowiska, programy: wojewódzki i powiatowy dotycz ące środowiska. W opracowanym „Programie...” uwzgl ędniono zarówno uwarunkowania zewn ętrzne (wynikaj ące z dokumentów wy Ŝszego szczebla), jak i uwarunkowania wewn ętrzne wypływaj ące z zagospodarowania przestrzennego gminy oraz programów i strategii gminy. Przy opracowywaniu „Programu...” korzystano z: – dokumentów rz ądowych, okre ślaj ących polityk ę ekologiczn ą państwa, – opracowa ń szczebla wojewódzkiego i powiatowego, okre ślaj ących realizacj ę polityki ekologicznej pa ństwa na szczeblu regionalnym, – opracowa ń dotycz ących rozwoju lokalnego (na szczeblu gminy), z uwzględnieniem uwarunkowa ń ochrony środowiska, – ustaw i rozporz ądze ń, zawieraj ących regulacje prawne w zakresie ochrony środowiska.

Materiały źródłowe, którymi posłu Ŝono si ę przy opracowywaniu „Programu...”, wymieniono na ko ńcu niniejszego opracowania. W „Programie ochrony środowiska Gminy Ostróda”, poza analiz ą i ocen ą aktualnego stanu środowiska, okre ślono zadania gminy w zakresie ochrony środowiska wypływaj ące zarówno ze stanu aktualnego jak i z planowanego zagospodarowania przestrzennego. Zadania w zakresie ochrony środowiska i zrównowa Ŝonego rozwoju okre ślono w perspektywie krótko- i średnioterminowej. W kontek ście postawionych zada ń przedstawiono zarz ądzanie programem środowiska (kontrol ę i ocen ę realizacji programu) oraz sprecyzowano wnioski z oddziaływania programu na środowisko. Obowi ązywanie „Programu...” rozpocznie si ę jeszcze w roku 2004, dlatego te Ŝ wszelkie zało Ŝenia b ędą dotyczyły lat 2004- 2007, z perspektyw ą do roku 2011. Jest rzecz ą oczywist ą, Ŝe przy tak długim okresie istnieje konieczno ść etapowania. Zmieniaj ą si ę bowiem poszczególne priorytety, osi ągane s ą niektóre cele, potrzebna jest tak Ŝe ich weryfikacja. W „Programie...” przyj ęto, zatem dwa podstawowe terminy realizacyjne zapisów przedsi ęwzi ęć : – średnioterminowy program strategiczny, obejmuj ący okres 8 lat (lata 2004-2011), – krótkoterminowy plan działa ń, obejmuj ący okres 4 lat (lata 2004-2007).

Redagowany „Program...” w wersji roboczej na bie Ŝą co konsultowany był ze stron ą zamawiaj ącą przedmiotowe opracowanie, prezentowany był na zebraniu otwartym wszystkim zainteresowanym (jednostkom samorz ądowym, przedsi ębiorcom, organizacjom ekologicznym, społeczno ści), a w wersji finalnej przedstawiony został do zaakceptowania przez Rad ę Gminy Ostróda.

1.4. Obszar obj ęty zakresem obowi ązywania programu

Teren, dla którego sporz ądzono program ochrony środowiska stanowi Gmin ę Ostróda, poło Ŝon ą w powiecie ostródzkim, w województwie warmi ńsko-mazurskim.

Gmina Ostróda poło Ŝona na Pojezierzu Mazurskim jest jedn ą z najwi ększych gmin województwa warmi ńsko–mazurskiego. Ostróda ma charakter turystyczno-rolniczy obejmuje obszar o powierzchni 401,64 km 2, który zamieszkuje 15 734 osób. Jest to obszar o du Ŝych walorach krajobrazowych, turystycznych i rekreacyjnych. Na jej obszarze znajduj ą si ę 4 rezerwaty przyrody: – rezerwat wodny rzeki Drw ęcy dla ochrony środowiska pstr ąga, troci i certy, – rezerwat „Jezioro Francuskie" poło Ŝony na wysoko ści prawie 250 m n.p.m., jezioro otoczone jest torfowiskami i pi ękn ą ponad 120-letni ą buczyn ą pomorsk ą, – rezerwat „Jezioro Czarne", – rezerwat „Dylewo", obejmuj ący znaczny kompleks ponad 100-letniej buczyny pomorskiej. Prawie cała gmina le Ŝy w dorzeczu Drw ęcy i jej dopływów. Na terenie gminy znajduje si ę wiele jezior (Drw ęckie, Szel ąg Wielki, Pauze ńskie, Omowskie, Gugowo, , Lichtajny). Lasy stanowi ą 29% powierzchni gminy. W północnej i wschodniej częś ci gminy znajduje si ę najwi ększy i najstarszy kompleks le śny - Puszcza Taborska. Południow ą cze ść gminy stanowi Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich, gdzie znajduje si ę najwy Ŝsze na Mazurach wzniesienie - Góra Dylewska (312 m n.p.m.). Poza walorami przyrodniczo-krajobrazowymi gmina charakteryzuje si ę dobrze rozwini ętym sektorem gospodarczym. Na jej terenie znajduj ą si ę najwi ększe w powiecie ostródzkim Zakłady Mi ęsne „”.

Dziennik Urz ędowy - 1008 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY

2.1. Dane statystyczne dotycz ące gminy

Ogólna powierzchnia terenu gminy wynosi 40164 ha. Charakterystyk ę u Ŝytkowania gruntów przedstawiono w tabeli 2.1.

Tab. 2.1. Struktura u Ŝytkowania gruntów na terenie gmina Ostróda (dane aktualne).

UŜytkowanie gruntów Skala u Ŝytkowania gruntów Powierzchnia (ha) % ogólnej powierzchni Grunty orne 15 782 39,29 Łąki 2 074 5,16 Pastwiska 3 846 9,58 Nieu Ŝytki 1 283 3,19 Sady 51 0,13 Grunty rolne niebudowlane 708 1,76 Lasy 12 220 30,43 Grunty zadrzewione i zakrzewione 526 1,31 Wody 1 993 4,96 Grunty pod rowami 160 0,40 Tereny mieszkalne 114 0,28 Tereny przemysłowe 116 0,29 Inne tereny zabudowane 10 0,02 Zurbanizowane tereny niezabudowane 21 0,05 Tereny wypoczynkowe 31 0,08 Tereny komunikacyjne 1 002 2,49 Urz ądzenia kopalne 7 0,02 Tereny inne, ró Ŝne 290 0,72 dane źródłowe z gminy

Teren gminy zamieszkuje 15734 ludno ści. Wykaz miejscowo ści wchodz ących w skład gminy wraz z liczb ą mieszka ńców przedstawiono w tabeli 2.2.

Tab. 2.2. Wykaz miejscowo ści wchodzących w skład gminy wraz liczb ą ludno ści (stan 31 grudnia 2002 r.).

Lp. Miejscowo ść Liczba mieszka ńców pobyt stały pobyt czasowy OGÓŁEM 1 2 3 4 5 1 BRZYDOWO 502 3 505 2 RY ŃSKIE 91 91 3 DUR ĄG 340 1 341 4 80 80 5 14 14 6 313 2 315 7 23 23 8 GIERŁO ś 95 95 9 NOWA GIERŁO ś 9 9 10 PODLESIE 11 GI ĘTLEWO 50 3 53 12 JANOWO 32 32 13 147 147 14 GÓRKA 166 166 15 59 59 16 GRABIN 191 3 194 17 GRABINEK 232 6 238 18 506 1 507 19 MŁYN IDZBARSKI 9 9 20 CIBORY 10 10 21 925 11 936 22 LESIAK OSTRÓDZKI 20 20 23 PRZYL ĄDEK 1 1 24 SZAFRANKI 109 2 111 25 KĄTNO 133 133 26 SZKLARNIA 3 3 27 LICHTAJNY 235 4 239 28 LIPOWIEC 18 18 29 WÓLKA LICHTAJ ŃSKA 32 32 30 BAŁCYNY 303 3 306 31 LIPOWO 407 2 409 32 LESIAK LIPOWSKI 33 MARYNOWO 26 26 34 568 4 572 35 347 1 348 36 145 1 146 37 MORLINY 243 4 247 38 ORNOWO 323 4 327 39 OSTROWIN 354 7 361 40 63 63 41 MIEJSKA WOLA 41 41 42 NOWY FOLWARK 11 11 Dziennik Urz ędowy - 1009 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

43 PIETRZWAŁD 476 1 477 44 RYN 116 1 117 45 ZAJ ĄCZKI 204 5 209 46 CIEMNIAK 47 GRUDA 22 22 48 RESZKI 232 2 234 49 SMYKÓWKO 491 2 493 50 55 55 51 POBÓRZE 13 13 52 RUDNO 77 77 53 187 3 190 54 CZARNY RÓG 11 11 55 CZERWONA KARCZMA 22 22 56 WAŁDOWO 385 3 388 57 CZY śÓWKA 3 3 58 1 376 4 1 380 59 SAMBORÓWKO 43 43 60 ZABŁOCIE 57 57 61 BU ŃKI 17 17 62 GĄSKI 3 3 63 JABŁONKA 15 15 64 STARE JABŁONKI 664 12 676 65 ZAWADY MAŁE 38 38 66 śUREJNY 20 2 22 67 803 8 811 68 WY śNICE 56 56 69 TURZNICA 360 1 361 70 925 3 928 71 146 146 72 182 1 183 73 KLONOWO 216 4 220 74 WÓLKA KLONOWSKA 9 9 75 WYGODA 98 98 76 WYSOKA WIE Ś 103 103 77 MI ĘDZYLESIE 374 3 377 78 RU Ś MAŁA 51 1 52 79 196 196 80 394 1 395 OGÓŁEM: 15 616 118 15 734 dane źródłowe z gminy

Średnia g ęsto ść zaludnienia wynosi około 39 mieszka ńców/ km 2. Jako główne o środki rozwoju osadnictwa i o środki koncentruj ące urz ądzenia obsługi ludno ści okre śla si ę miejscowo ści o wiod ącej funkcji osadnictwa podmiejskiego poło Ŝone w bezpo średnim s ąsiedztwie miasta Ostródy: Kajkowo, Lubajny, Wałdowo, Szafranki oraz miejscowo ści wielofunkcyjne poło Ŝone w północnej cz ęś ci gminy: Samborowo, Stare Jabłonki, Zwierzewo, Kątno, Mi ędzylesie, Tyrowo.

2.2. Struktura funkcjonalno-przestrzenna gminy

Na struktur ę funkcjonalno-przestrzenn ą gminy maj ą decyduj ący wpływ uwarunkowania przyrodnicze. Istniej ące uwarunkowania przyrodnicze na terenie gminy wyodr ębniaj ą siedem jednostek fizjograficznych o zró Ŝnicowanych mo Ŝliwo ściach i ograniczeniach rozwoju. Cz ęść południowa gminy „S” - rejon Wzgórz Dylewskich obszar najwy Ŝszej rangi w sieci ekologicznej ECONET-POLSKA, obj ęty statusem Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich. Nadrz ędnym celem jest tu zachowanie warto ści przyrodniczych, historycznych, kulturowych, krajobrazowych, naukowo-poznawczych i dydaktycznych. Z terenu wzgórz spływaj ą wody powierzchniowe i bior ą pocz ątek liczne rzeki-jest to obszar tzw. w ęzła hydrograficznego. Obok funkcji naukowo-poznawczych i dydaktycznych, obszar ten predysponowany jest do rozwoju turystyki krajoznawczej, a tak Ŝe rekreacji zwi ązanej głównie z uprawnieniem sportów zimowych. Jest to obszar nieodpowiedni ze wzgl ędu na uwarunkowania przyrodnicze do rozwoju przemysłu, osadnictwa i rolnictwa intensywnego. Cz ęść północna i wschodnia gminy „NE” - o du Ŝym udziale powierzchni le śnej, znacznej ilo ści jezior (w tym najwi ększych na obszarze gminy) jest równie Ŝ biocentrum zachodniomazurskiego obszaru węzłowego o znaczeniu mi ędzynarodowym ECONET-POLSKA. Prawie całkowicie obj ęty stref ą chronionego krajobrazu. Obszar ten jest wra Ŝliwy na zanieczyszczenia u Ŝytkowego poziomu wód podziemnych Drw ęcko-Taborskiego zbiornika wód podziemnych bez izolacji, a w cz ęści wschodniej z izolacj ą niepełn ą. Jest to obszar preferowany do rozwoju funkcji turystycznej i rekreacyjnej. Ze wzgl ędu na du Ŝą wra Ŝliwo ść obszaru na zanieczyszczenia nie nale Ŝy tu rozwija ć form uci ąŜ liwych dla środowiska i otoczenia, głównie przemysłu. Cz ęść zachodnia gminy „W” - rejon doliny Drw ęcy, to głównie trwałe u Ŝytki zielone i kompleks lasów Gierło Ŝ. Jest on równie Ŝ obszarem o najwy Ŝszej randze w hierarchii krajowej sieci chologicznej ECONET – POLSKA. W cało ści obj ęty stref ą chronionego krajobrazu. Rzeka Drw ęca - rezerwat przyrody i źródło wody pitnej dla Torunia. Obszar predysponowany jest do ekstensywnego rozwoju rolnictwa i gospodarki le śnej. Nie jest wskazany do rozwoju osadnictwa i przemysłu. Cz ęść środkowa i środkowo-wschodnia gminy „ME” - odznacza si ę wyst ępowaniem wysoko urodzajnych gleb niewielkiej lesisto ści i dolinami rynnowymi z jeziorami, które stanowi ą korytarze ekologiczne. Jest to obszar o drugiej w Dziennik Urz ędowy - 1010 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. kolejno ści randze w sieci ekologicznej ECONET-POLSKA. Obszar poło Ŝony jest w zlewni jezior - akwenów wra Ŝliwych na zanieczyszczenie. Warunki przyrodnicze predysponuj ą ten obszar do rozwoju funkcji rolnej jako podstawowej, oraz inne formy gospodarowania - nieuci ąŜ liwe dla środowiska. Cz ęść tego terenu poło Ŝona jest w otulinie Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich „ME” - na którym zagospodarowanie nie mo Ŝe wywiera ć negatywnego wpływu na obszar Parku i podlega ć rygorom Planu Ochrony Parku. Cz ęść środkowo-zachodnia gminy „MW” - to obszar wysokourodzajnych gleb kompleksów pszennych III klasy bonitacyjnej, poło Ŝony poza zlewni ą pojeziern ą, o niskich walorach przyrodniczo-krajobrazowych i najbardziej odporny na antropopresj ę, pozwala rozwija ć intensywnie funkcj ę roln ą i przemysł, w tym wodochłonny z uwagi na blisko ść chłonnego odbiornika oczyszczonych ścieków - rzeki Drw ęcy (pod warunkiem wysokiego stopnia redukcji zanieczyszczenia w tym substancji biogennych). Cz ęść tego obszaru - „MW ´” poło Ŝona jest w otulinie Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich. Zagospodarowanie na tym obszarze podlega rygorom Planu Ochrony Parku.

Pod wzgl ędem uwarunkowa ń przyrodniczych najkorzystniejsze tereny dla rozwoju funkcji rekreacyjnej znajduj ą si ę w północnej, wschodniej i południowej cz ęś ci gminy, dla rozwoju rolnictwa w środkowo zachodniej, zachodniej i środkowo- wschodniej, dla przemysłu w środkowej i środkowo-zachodniej (wył ączaj ąc dolin ę rzeki Drw ęcy). Ograniczeniami dla rozwoju funkcji gospodarczych s ą tereny wra Ŝliwe na antropopresj ę: • Drw ęcko-Taborski zbiornik wód podziemnych bez izolacji, • zlewnia pojezierna, • węzeł hydrograficzny Wzgórz Dylewskich, • dolina rzeki Drw ęcy, • Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich.

2.3. Zewn ętrzne powi ązania funkcjonalno-przestrzenne gminy

Gmina Ostróda podobnie jak wi ększa cz ęść województwa warmi ńsko–mazurskiego le Ŝy w najcenniejszej partii obszaru funkcjonalnego Zielonych Płuc Polski. Walory przyrodnicze, krajobrazowe, naturalno ść , bioró Ŝnorodno ść i unikatowo ść gatunków i siedlisk spowodowały, Ŝe prawie cały obszar gminy zakwalifikowany został w sieci ECONET jako obszar w ęzłowy o znaczeniu mi ędzynarodowym. Południowa cz ęść gminy wchodzi w skład Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich z najatrakcyjniejsz ą cz ęś ci ą w Gminie Ostróda (teren o dynamicznej rze źbie i najwy Ŝszym wzniesieniu na Pojezierzu Mazurskim – Gór ą Dylewsk ą 312 m n.p.m.). Rozległy kompleks le śny zwany Puszcz ą Taborsk ą (atrakcyjny dla rekreacji i stanowi ący baz ę genetyczn ą ekotypu wysoko cenionej w gospodarce sosny Taborskiej) wchodzi na północn ą i wschodni ą cz ęść gminy. Liczne jeziora, oraz szlak Ŝeglugi pasa Ŝerskiej Kanał Ostródzko-Elbl ąski, zabytkowy obiekt in Ŝynierii o znaczeniu mi ędzynarodowym, podnosz ą atrakcyjno ść gminy. Obszar gminy le Ŝy prawie całkowicie w dorzeczu rzeki Drw ęcy - dopływu Wisły. Jest ona rezerwatem i stanowi źródło wody pitnej dla Torunia. Wymienione wy Ŝej walory przyrodnicze stwarzaj ą szerokie mo Ŝliwo ści rozwoju wielu proekologicznych form gospodarki, a szczególnie turystyki.

Przez gmin ę przebiegaj ą wa Ŝne szlaki drogowe i kolejowe: • droga ekspresowa Nr 7 Gda ńsk - Warszawa - Budapeszt jest wa Ŝnym poł ączeniem mi ędzynarodowym mi ędzy portami nadbałtyckimi, a południem kraju i południow ą cz ęś ci ą Europy, • droga krajowa Nr 16 postulowana do drogi ekspresowej (z wariantowym uj ęciem od Ostródy do zachodniej granicy województwa: po śladzie drogi Nr 16 lub Nr 52) - jest wa Ŝna dla tranzytu z Europy zachodniej do krajów nadbałtyckich (Rosji, Łotwy, Litwy, Estonii). Docelowo droga ta powi ąŜ e autostrad ę A1 (północ - południe Europy) z Via Baltic ą (Polska - kraje Europy nadbałtyckiej), • linia kolejowa o znaczeniu pierwszorz ędnym zelektryfikowana (w wi ększo ści) relacji Berlin-Pozna ń-Ostróda-- Korsze-Skandawa (granica z Rosj ą). Aktualny system powi ąza ń komunikacyjnych i ich ranga stanowi ą potencjały rozwoju gminy (ograniczeniem i utrudnieniem w rozwoju jest brak obej ść miejscowo ści poło Ŝonych przy trasach dróg krajowych Nr 7, Nr 16, Nr 52, oraz wymaganych warunków technicznych dla tych klas dróg). Aktualny stan infrastruktury technicznej w du Ŝej mierze posiada charakter ponadgminny (stwarza szanse rozwoju i aktywizacji obszaru gminy). Istniej ący gazoci ąg wysokiego ci śnienia z Olsztynka do Iławy przebiega przez teren gminy z odgał ęzieniem do miasta Ostródy (w rej. Szyldaka). Linia elektroenergetyczna wysokiego napi ęcia 110 kV przebiega przez gmin ę Ostróda ze stacji M ątki (w ęzłowej 400/100 kV) do stacji Iława (110/15 kV) poprzez stacj ę w Ostródzie (110/15 kV). Telekomunikacyjna Centrala Okr ęgowa Ostróda poł ączona jest z automatyczn ą mi ędzymiastow ą central ą cyfrow ą w Olsztynie lini ą optoelektryczn ą o du Ŝej pojemno ści.

2.4. Główne kierunki rozwoju gospodarczego gminy

Gmina Ostróda poło Ŝona jest w strefie o korzystnych warunkach rozwojowych. W „Strategii i kierunkach rozwoju gminy Ostróda” został sformułowany nast ępuj ący cel strategiczny (misja) rozwoju gospodarczego gminy: „poprawa warunków Ŝycia i kondycji finansowej mieszka ńców gminy poprzez rozwój ró Ŝnorodnej działalno ści gospodarczej głównie w zakresie rolnictwa, turystyki i czystego przemysłu z uwzgl ędnieniem uwarunkowa ń wynikaj ących z zasad rozwoju zrównowa Ŝonego”. Do osi ągni ęcia celu strategicznego okre ślono nast ępuj ące cele generalne: • Unowocze śnienie rolnictwa. • Rozwój działalno ści produkcyjnej małych i średnich przedsi ębiorstw. Rozwój przemysłu w zgodzie z ekologi ą. Dziennik Urz ędowy - 1011 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

• Rozwój gospodarki turystycznej przy zachowaniu zasad ekorozwoju. • Poprawa estetyki i stanu sanitarnego gminy. • Poprawa kondycji społecznej ludno ści. • Działanie na rzecz ekorozwoju.

Ograniczeniami rozwoju w sferze uwarunkowa ń przyrodniczych s ą obszary o znacznej wra Ŝliwo ści na zanieczyszczenia: o Drw ęcko-Taborski zbiornik wód podziemnych bez izolacji obejmuj ący cz ęść północn ą i fragmenty zachodniej i wschodniej cz ęś ci gminy, o zlewnia pojezierna obejmuj ąca znaczn ą cz ęść gminy Ostróda i s ąsiednie gminy od strony północnej i wschodniej, o Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich (obszar w ęzła hydrograficznego), o dolina rzeki Drw ęcy.

Przemysł mo Ŝe rozwija ć si ę w oparciu o surowce lokalne: • płody rolne, • drewno, • surowce mineralne (iły „Górczyn” w rejonie Lubajn), • woda mineralna (wydajny zbiornik plejstoce ński szczególnie w rej. Samborowa). Istniej ą warunki do utworzenia uzdrowiska na bazie wyst ępuj ącego na terenie gminy surowca leczniczego - solanki na gł ęboko ści 1200-1500 m (profil leczniczy: choroby układu krąŜ enia, narz ądu ruchu i reumatyczne).

2.5. Podmioty mog ące znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, zarejestrowane i działaj ące na terenie gminy

Gospodarka gminy Ostróda zwi ązana jest przede wszystkim z rolnictwem, produkcj ą drobiu i przetwórstwem. Na terenie gminy funkcjonuje około 430 indywidualnych gospodarstw rolnych. ponadto istniej ą tak Ŝe gospodarstwa wielkoobszarowe (dawne PGR-y). Do podmiotów gospodarczych, zlokalizowanych na terenie gminy, a mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, nale Ŝą : o Zakłady Mi ęsne „Morliny”, o Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Tyrowie, o Fermy drobiu zlokalizowane w miejscowo ściach Samborowo i Mi ędzylesie, o Ubojnie drobiu w miejscowo ściach Samborowo, Lubajny, Mi ędzylesie.

2.6. Współpraca ponadlokalna gminy

Współpraca Gminy Ostróda z innymi samorz ądami terytorialnymi przejawia si ę mi ędzy innymi w członkostwie z innymi gminami w kilku zwi ązkach ponadlokalnych, w celu realizacji wspólnej polityki promocyjno – rozwojowej i osi ągni ęcia wspólnych celów. Gmina Ostróda jest członkiem nast ępuj ących zwi ązków i stowarzysze ń: • Zwi ązek Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” (podstawa przynale Ŝno ści: uchwała Rady Gminy w Ostródzie Nr XVIII/91/95 z dnia 26 wrze śnia 1995 r. główny cel Zwi ązku: rozwi ązanie gospodarki odpadami komunalnymi na obszarze funkcjonowania Zwi ązku, budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Rudnie); • Zwi ązek Gmin Kanału Ostródzko-Elbl ąskiego i Pojezierza Iławskiego (podstawa przynale Ŝno ści: uchwała Rady Gminy w Ostródzie Nr XXXII/225/97 z dnia 22 kwietnia 1997 r. główny cel Zwi ązku: promocja Kanału Ostródzko-Iławskiego, Pojezierza Iławskiego i Gmin - członków Zwi ązku, tworzenie warunków do zagospodarowania Kanału i terenów zwi ązanych z Kanałem, tworzenie warunków do rozwoju turystyki); • Stowarzyszenie Gmin RP „Euroregion Bałtyk” (podstawa przynale Ŝno ści: uchwała Rady Gminy w Ostródzie Nr XI/114/99 z dnia 27 maja 1999 r. główny cel Stowarzyszenia: działanie na rzecz poprawy warunków Ŝycia ludno ści zamieszkuj ących teren działania Stowarzyszenia ze szczególnym uwzgl ędnieniem terenów przygranicznych, realizacja celów statutowych w ramach Euroregionu poprzez współudział w opracowywaniu wspólnych programów z pokrewnymi instytucjami i organizacjami działaj ącymi na terenie Euroregionu); • Stowarzyszenie Miast, Gmin i Powiatów Dorzecza Drw ęcy (podstawa przynale Ŝno ści: uchwała Rady Gminy w Ostródzie Nr X/49/03 z dnia 24 czerwca 2003 r. główny cel Stowarzyszenia: wspieranie i inicjowanie działa ń gmin, miast i powiatów le Ŝą cych w dorzeczu Drw ęcy na rzecz rozwoju kulturalnego i gospodarczego tego obszaru, podejmowanie działa ń na rzecz rozwoju demokracji lokalnej, pobudzania aktywno ści społecznej i dalszego upodmiotowania społecze ństwa, działania na rzecz zmniejszenia ilo ści wytwarzanych zanieczyszcze ń i odpadów na obszarze dorzecza rzeki Drw ęcy oraz proekologicznego ich zagospodarowania, podejmowanie działa ń na rzecz ochrony środowiska lokalnego, wspieranie i prowadzenie wspólnych inicjatyw gospodarczych maj ących wpływ na rozwój i bogacenie si ę gmin, miast i powiatów naddrw ęckich, inspirowanie i podejmowanie wspólnych inicjatyw słu Ŝą cych kulturalnemu rozwojowi gmin, miast i powiatów naddrw ęckich, nawi ązywaniu przez nie korzystnych kontaktów zagranicznych oraz wymian ę naukow ą i kulturaln ą).

3. UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE DO GMINNEGO PROGRAMU, WYNIKAJ ĄCE Z DOKUMENTÓW WY śSZEGO SZCZEBLA

3.1. Polityka Ekologiczna Pa ństwa

Przyj ęta w 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza, Ŝe Rzeczypospolita Polska zapewnia ochron ę środowiska, kieruj ąc si ę zasad ą zrównowa Ŝonego rozwoju (art. 5), ustala tak Ŝe, i Ŝ ochrona środowiska jest obowi ązkiem, m.in. Dziennik Urz ędowy - 1012 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. władz publicznych, które poprzez sw ą polityk ę powinny zapewni ć bezpiecze ństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom (art. 74). Polityka ekologiczna Pa ństwa została okre ślona w nast ępuj ących dokumentach rz ądowych: – II Polityce Ekologicznej Pa ństwa przyj ętej przez Sejm 23 sierpnia 2001 r. – „Programie wykonawczym do II Polityki ekologicznej pa ństwa" - przyj ętym przez Rad ę Ministrów 10 grudnia 2002 r. – „Polityce ekologicznej pa ństwa na lata 2003 – 2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010" przyj ętej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w maju 2003 r.

II Polityka Ekologiczna Pa ństwa II Polityka Ekologiczna Pa ństwa, jako główny cel okre śla zapewnienie bezpiecze ństwa ekologicznego kraju (mieszka ńców, infrastruktury, zasobów przyrodniczych), przy zało Ŝeniu, Ŝe strategia zrównowa Ŝonego rozwoju Polski pozwoli na wdro Ŝenie takiego modelu rozwoju, który nie stworzy zagro Ŝenia dla jako ści i trwało ści zasobów przyrodniczych. Okre ślone w tym dokumencie cele krótko i średniookresowe o charakterze ogólnym, to: istotna poprawa stanu środowiska oraz praktyczne wdro Ŝenie przepisów i standardów ekologicznych Unii Europejskiej, umów i konwencji mi ędzynarodowych, a tak Ŝe wzmocnienie instytucjonalne, umo Ŝliwiaj ące realizacj ę strategii zrównowa Ŝonego rozwoju kraju. Cele długookresowe, wi ąŜą ce si ę z perspektywiczn ą wizj ą zrównowa Ŝonego rozwoju społeczno - gospodarczego to: – doprowadzenie do ugruntowania zasad zrównowa Ŝonego rozwoju, jako trwałej podstawy dla polityki gospodarczej i społecznej pa ństwa, organów samorz ądowych, instytucji społecznych i obywateli; – utrwalenie skutecznej kontroli pa ństwa nad strategicznymi zasobami przyrodniczymi (wody, lasy, surowce mineralne); – pełna integracja polityki ekologicznej z politykami sektorów gospodarczych, z polityk ą przestrzenn ą i regionaln ą oraz polityk ą konsumenck ą; – gruntowna przebudowa modelu produkcji i konsumpcji dla poprawy efektywno ści energetycznej i surowcowej; – maksymalnie mo Ŝliwa odbudowa zniszcze ń w środowisku i stworzenie systemów zabezpieczaj ących przed ich ponownym powstaniem; – utrzymanie i ochrona istniej ących ekosystemów (w tym naturalnych siedlisk ro ślin i zwierz ąt) cennych przyrodniczo, a tak Ŝe obszarów o du Ŝym znaczeniu ekologicznym; – zachowanie obszarów o wysokich walorach turystyczno-rekreacyjnych, jako bazy dla wypoczynku ludno ści; – renaturyzacja obszarów cennych przyrodniczo; – wzrost produkcji w rolnictwie i le śnictwie poprzez lepsze wykorzystanie biologicznego potencjału rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej przy jednoczesnym przeciwdziałaniu nadmiernej intensywno ści procesów produkcji oraz metod upraw i hodowli; – rezygnacja z niektórych osi ągni ęć nauki i techniki, które mogłyby negatywnie wpływa ć na środowisko.

Cele szczegółowe polityki ekologicznej pa ństwa uj ęto w dwóch grupach: cele w sferze racjonalnego u Ŝytkowania zasobów naturalnych oraz cele w zakresie jako ści środowiska. W omawianym dokumencie przedstawione zostały zasady polityki ekologicznej, odnosz ące si ę zarówno do sposobów osi ągania celów, jak i instrumentów oraz zakresu ich stosowania. Nadrz ędn ą zasad ą jest, przyj ęta w Konstytucji RP zasada zrównowa Ŝonego rozwoju. Dla jej wdro Ŝenia okre ślono nast ępuj ące zasady pomocnicze: – zasada przezorno ści, – zasada prewencji, – zasada wysokiego poziomu ochrony środowiska, – zasada integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi, – zasada równego dost ępu do środowiska przyrodniczego, – zasada regionalizacji, – zasada uspołecznienia polityki ekologicznej, – zasada „zanieczyszczaj ący płaci”.

Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Pa ństwa na lata 2002-2010 Program wykonawczy opracowany przez Ministerstwo Środowiska zgodnie z zaleceniem tezy 185 „II Polityki Ekologicznej Pa ństwa" i przyj ęty przez Rad ę Ministrów w grudniu 2002 r. jest dokumentem o charakterze operacyjnym. W programie tym zostały okre ślone sposoby osi ągania celów polityki ekologicznej w formie zada ń inwestycyjnych i pozainwestycyjnych (działa ń w sferze prawa, programowania, instrumentów ekonomicznych, planowania przestrzennego, kontroli i innych) na lata 2002-2010. Struktura programu wykonawczego generalnie odpowiada strukturze „II Polityki Ekologicznej Pa ństwa". Przedstawia zadania ukierunkowane na racjonalne u Ŝytkowanie zasobów naturalnych, na popraw ę jako ści środowiska, zawiera narz ędzia realizacji oraz szacunkowe nakłady na realizacj ę polityki ekologicznej pa ństwa.

Polityka ekologiczna pa ństwa na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010 „Polityka Ekologiczna Pa ństwa...." została sporz ądzona przez Ministerstwo Środowiska, stosownie do wymogu ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627), która w art. 13-16 wprowadziła obowi ązek przygotowania i aktualizowania, co 4 lata polityki ekologicznej pa ństwa. Opracowanie tego dokumentu odpowiada, stosowanej od wielu lat w Unii Europejskiej, praktyce tworzenia średniookresowych programów działa ń na rzecz środowiska (aktualny, szósty ju Ŝ program, obowi ązuje do 2010 r.). Układ tego dokumentu generalnie zbli Ŝony jest do struktury II Polityki Ekologicznej Pa ństwa oraz „Programu wykonawczego do II Polityki Ekologicznej Pa ństwa na lata 2002-2010". Omawiany dokument zawiera cele średniookresowe do 2010 r. oraz priorytetowe działania do wykonania w latach 2003-2006, pogrupowane w pi ęciu rozdziałach: cele i zadania o charakterze systemowym, ochrony dziedzictwa przyrodniczego, zrównowa Ŝone wykorzystanie surowców, materiałów, wody i energii, dalsza poprawa jako ści środowiska i bezpiecze ństwa ekologicznego, przeciwdziałanie zmianom klimatu oraz rozdziały, zawieraj ące ocen ę realizacji polityki ekologicznej i nakłady finansowe.

Dziennik Urz ędowy - 1013 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

3.2. Polityka ochrony środowiska zawarta w dokumentach wojewódzkich

Do najwa Ŝniejszych dokumentów wojewódzkich uchwalonych przez Sejmik Województwa, odnosz ących si ę do środowiska nale Ŝą : – Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmi ńsko-mazurskiego, – Plan zagospodarowania przestrzennego województwa warmi ńsko-mazurskiego, – Inne programy wojewódzkie.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmi ńsko-mazurskiego W Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmi ńsko-mazurskiego uchwalonej przez Sejmik Województwa w lipcu 2000 r., środowisko przyrodnicze jest jednym z o śmiu priorytetowych obszarów rozwoju. Jako cel strategiczny w tym obszarze przyj ęto: „Województwo warmi ńsko-mazurskie krajowym liderem czysto ści środowiska". Według zało Ŝeń Strategii, cel generalny realizowany b ędzie poprzez nast ępuj ące cele operacyjne: - wykorzystanie współpracy mi ędzynarodowej dla ochrony środowiska, - dobry stan i jako ść wody, - poprawa jako ści i ochrony powierzchni ziemi, - poprawa jako ści i ochrona powietrza, - hałas w normie, - zachowane walory krajobrazowe, - monitoring środowiska, - wysoka świadomo ść ekologiczna społecze ństwa – wła ściwa edukacja ekologiczna.

Zadania z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego b ędą realizowane we wszystkich, okre ślonych w Strategii, obszarach rozwoju.

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa warmi ńsko-mazurskiego Plan zagospodarowania przestrzennego województwa warmi ńsko-mazurskiego uchwalony został przez Sejmik Województwa Uchwał ą Nr XXXIII/505/02 z dnia 12 lutego 2002 roku. W planie ustalono, Ŝe nadrz ędnym celem, do którego nale Ŝy d ąŜ yć jest: „ukształtowanie rozwoju przestrzennego województwa tak, by było to atrakcyjne, przyjazne i wyj ątkowe miejsce zamieszkania, wypoczynku oraz rozwoju społeczno-gospodarczego w kraju i Europie”. Osi ągni ęcie tego celu nadrz ędnego /misji/ mo Ŝliwe b ędzie poprzez realizacj ę celów generalnych, a w ich ramach, okre ślonych celów strategicznych. W dziedzinie ochrony i racjonalnego kształtowania środowiska przyrodniczego, w tym dziedzictwa kulturowego cele te zostały sformułowane w nast ępuj ący sposób: – zachowanie równowagi w środowisku przyrodniczym; – ochrona walorów i warunków funkcjonowania, w tym ci ągło ści przestrzennej systemów ekologicznych; – ochrona jako ści i zasobów wód powierzchniowych i podziemnych dla celów rozwoju społeczno-gospodarczego oraz zabezpieczenia zasobów wód w niezmienionym stanie dla przyszłych pokole ń; – powi ększanie świadomo ści ekologicznej społecze ństwa, mi ędzy innymi poprzez stwarzanie warunków do bezpo średniego kontaktu ze środowiskiem na terenach o wysokich walorach przyrodniczych; – zwi ększenie lesisto ści regionu w celu utrzymania ci ągło ści systemów ekologicznych oraz zagospodarowania gruntów mało przydatnych dla rolnictwa; – ochrona walorów krajobrazowych obszarów wiejskich, z uwzgl ędnieniem zachowania ich wysokiego stopnia naturalno ści; – utrzymanie to Ŝsamo ści kulturowej regionu przez zachowanie istniej ących warto ści kulturowych; – kształtowanie ładu przestrzennego w systemach osadniczych, w celu tworzenia harmonijnego krajobrazu współczesnego; – ochrona przestrzeni nie zurbanizowanej przed chaotyczn ą zabudow ą niszcz ącą walory krajobrazowe.

Plan ustalił nast ępuj ące zasady ochrony i utrzymania w równowadze środowiska przyrodniczego: – na terenach prawnie chronionych funkcje gospodarcze winny by ć podporz ądkowane zasadom ochrony, wynikaj ącym z przepisów prawnych; – na obszarze w ęzłów hydrograficznych, zmniejszenie nieregularno ści odpływu wód realizowane b ędzie przez zwi ększenie zalesie ń oraz popraw ę małej retencji (dotyczy mi ędzy innymi Garbu Lubawskiego); – na obszarze zbiorników wód u Ŝytkowych bez izolacji od powierzchni terenu, ochrona i poprawa jako ści wód podziemnych realizowana b ędzie przez zwi ększenie re Ŝimów w gospodarce wodno – ściekowej oraz dolesianie; – na obszarze zlewni pojeziernej, ochron ę czysto ści wód powierzchniowych, głównie jezior, realizowa ć si ę b ędzie przez zwi ększenie re Ŝimów w gospodarce ściekowej (budow ę i rozbudow ę systemów kanalizacyjnych, oczyszczalni ścieków), wprowadzenie form gospodarowania mało uci ąŜ liwych dla środowiska, tworzenie wokół jezior i rzek stref ochronnych, zagospodarowywanych trwał ą zieleni ą i nie zabudowywanych, przywracanie dopływom do jezior, co najmniej II klasy czysto ści; – na obszarach, gdzie nast ąpiły du Ŝe przekształcenia środowiska przyrodniczego i ich skutkiem s ą znaczne negatywne zmiany, polityka przestrzenna polega ć powinna na odtworzeniu stanu równowagi przyrodniczej, a tak Ŝe rekultywacji zdegradowanych jezior; – na obszarze całego województwa, w celu ochrony powietrza atmosferycznego oraz powierzchni ziemi, konieczne jest respektowanie nast ępuj ących zasad: - ograniczenie emisji zanieczyszcze ń poprzez preferowanie źródeł energii mniej uci ąŜ liwych dla środowiska, w tym źródeł odnawialnych oraz stosowanie urz ądze ń redukuj ących emisj ę zanieczyszcze ń; Dziennik Urz ędowy - 1014 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

- zorganizowanie systemów segregacji i utylizacji odpadów stałych (w tym utylizacji padłych zwierz ąt) ł ącznie z rekultywacj ą terenów składowisk odpadów, co obok ochrony powietrza powinno sprzyja ć ochronie wód i powierzchni ziemi; - ograniczenie do minimum składowania i utylizacji odpadów przywo Ŝonych spoza województwa; - monitorowanie istniej ących mogilników środków ochrony ro ślin i likwidacja obiektów stwarzaj ących istotne zagro Ŝenie dla środowiska; – lokalizowanie elektrowni wiatrowych na obszarach, gdzie nie stworz ą one kolizji z ochron ą krajobrazu i ochron ą przyrody; – na obszarach szczególnie cennych krajobrazowe unikanie lokalizacji masztów telefonii komórkowej dla pojedynczych operatorów, a preferowanie wykorzystania masztów dla kilku operatorów; – wzdłu Ŝ dróg ekspresowych i głównych przyspieszonych, szczególnie dwujezdniowych, wprowadzanie stref ekologicznych utworzonych ze zwartych pasów zieleni, przewidywanie przej ść dla zwierzyny na odcinkach dróg przecinaj ących wa Ŝne struktury przyrodnicze (wi ększe kompleksy le śne i doliny rzek), spełniaj ących funkcje korytarzy ekologicznych; – minimalizowanie skutków eksploatacji kopalin poprzez ochron ę przed t ą działalno ści ą terenów szczególnie cennych przyrodniczo, stosowanie technologii nie powoduj ących istotnej zmiany poziomu wód, sukcesywn ą rekultywacj ę terenów poeksploatacyjnych; – przez tereny szczególnie cenne przyrodniczo (rezerwaty, parki krajobrazowe, ostoje przyrody w sieci NATURA 2000 i inne) powinno si ę unika ć prowadzenia magistralnych przesyłowych ci ągów infrastrukturalnych, nie obsługuj ących bezpo średnio tych terenów.

Na obszarze województwa szczególnie cennym, a jednocze śnie wra Ŝliwym elementem środowiska przyrodniczego s ą jeziora. Dlatego wymagane jest obj ęcie ich szczególn ą ochron ą. Ochrona ta powinna polega ć głównie na porz ądkowaniu gospodarki ściekowej w ich zlewniach, zmniejszaniu zanieczyszcze ń obszarowych, pochodz ących z rolnictwa i ograniczaniu osadnictwa w ich s ąsiedztwie. Działania ochronne dotycz ą w mniejszym lub wi ększym stopniu obszarów le Ŝą cych we wszystkich powiatach województwa. Ze wzgl ędu na wododziałowy charakter obszaru województwa, wa Ŝnym problemem jest stabilizacja odpływu wód, realizowana głównie poprzez rozwijanie małej retencji i zwi ększanie lesisto ści. W zakresie ochrony środowiska w planie postuluje si ę wykonanie zada ń, które wynikaj ą równie Ŝ z przyj ętej Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmi ńsko–mazurskiego, a mianowicie mi ędzy innymi: – wdro Ŝenie programu ochrony Europejskiej Sieci Obszarów Chronionych NATURA 2000; – utrzymanie w sprawno ści systemów przeciwpowodziowych; – realizacja i wspieranie programów małej retencji i zalesie ń na obszarach w ęzłów hydrograficznych (np. Garb Lubawski) i zachwianej równowagi przyrodniczej w stosunkach wodnych; – obj ęcie ochron ą wód podziemnych na obszarach bez izolacji (porz ądkowanie gospodarki ściekowej, preferencje dla rolnictwa ekologicznego, zwi ększenie lesisto ści); – utrzymanie w sprawno ści systemów melioracyjnych; – ujednolicenie zasad ochrony i zagospodarowania obszarów chronionego krajobrazu.

Ponadto, zgodnie z „Programem zwi ększenia lesisto ści województwa warmi ńsko–mazurskiego na lata 2001-2010" przyj ęto zwi ększenie lesisto ści obszaru województwa (z 29,3% w 2000 r do 30,75% w 2010 r.).

Inne programy wojewódzkie Z problematyk ą środowiska wi ąŜą si ę uchwalone przez Sejmik Województwa ni Ŝej wymienione programy wojewódzkie: – „Strategia rozwoju turystyki województwa warmi ńsko–mazurskiego" - przyj ęta Uchwał ą Nr XXX/445/01 z 9 pa ździernika 2001 r.; – „Wojewódzki program zwi ększenia lesisto ści na lata 2001-2010" - przyj ęty Uchwał ą Nr XXXI/470/01 z 4 grudnia 2001 r.; – „Regionalny program rozwoju rolnictwa na lata 2002-2006" - przyj ęty Uchwał ą Nr XXXIV/512/02 z 12 marca 2002 r.

3.3. Powiatowy program ochrony środowiska

Uwarunkowania zewn ętrzne, pochodz ące ze źródeł wy Ŝszego szczebla (krajowe i wojewódzkie opracowania), wymienione wy Ŝej, bardziej konkretyzuje „Program ochrony środowiska powiatu ostródzkiego”. Program ten został opracowany w oparciu o analogiczne programy wy Ŝszego szczebla (krajowy i wojewódzki program), z uwzgl ędnieniem powiatowych źródeł strategicznych, w śród których nale Ŝy wymieni ć takie opracowania jak: – „Strategia Rozwoju Powiatu Ostródzkiego” (2000 r.), – „Program Zwi ększania Lesisto ści Pojezierza Iławsko – Ostródzkiego na lata 2001-2010, – „Program Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko - Iławskiego - Czyste Środowisko”.

„Program ochrony środowiska powiatu Ostródzkiego” stanowi jedno z podstawowych źródeł dla opracowania programu gminnego. W powiatowym programie opisano zasoby i stan środowiska przyrodniczego, stan i zagro Ŝenia środowiska na terenie powiatu ostródzkiego, okre ślono racjonalne u Ŝytkowanie zasobami naturalnymi, przedstawiono ochron ę zasobów środowiska i przeciwdziałanie zanieczyszczeniom, opisano narz ędzia i instrumenty realizacji programu i kontroli jego realizacji, okre ślono harmonogram realizacji programu ze wskazaniem źródeł finansowania. Wszystkie zawarte w powiatowym programie elementy programowe, które dotycz ą gminy, uznano w programie gminnym jako wi ąŜą ce.

Dziennik Urz ędowy - 1015 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

4. UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE DO PROGRAMU

4.1. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy

Podstawowym dokumentem warunkuj ącym prawnie rozwój gminy jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Ostróda. Gmina Ostróda w okresie opracowywania „Programu ochrony środowiska” posiadała tylko dla niektórych wybranych terenów uchwalone miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Tereny, które posiadały wa Ŝne plany zagospodarowania przestrzennego, stanowiły cz ęś ci obr ębów: o Zwierzewo, o Lubajny, o Mała Ru ś – trzy plany w miejscowo ści Wałdowo, o Tyrowo (plan pod zabudow ę mieszkaniow ą), o Samborowo (plan pod zabudow ę mieszkaniow ą, usługi sportowe i usługi rzemie ślnicze), o Górka (plan w miejscowo ści Górka pod przemysł, bazy, składy), o Kątno (plan pod zabudow ę mieszkaniow ą), o Stare Jabłonki (dwa plany pod zabudowę letniskow ą i zabudow ę mieszkaniow ą z rozbudow ą hotelu „Anders”), o Kajkowo (Szafranki – zabudowa mieszkaniowa). W trakcie opracowywania s ą miejscowe plany: pod zabudow ę mieszkaniow ą - Stare Jabłonki, Ostrowin i pod usługi hotelowe - Stare Jabłonki. Podj ęto przygotowania do wykonania planu cz ęś ci obr ębu Kajkowo (300 ha) i cz ęś ci obr ębu Górka pod zabudow ę mieszkaniow ą i usługi turystyczne.

Drugim dokumentem o charakterze planistycznym, istotnym dla opracowywanego „Programu ochrony środowiska...”, jest „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Ostróda”, okre ślaj ące uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego i podstawowe problemy rozwoju oraz strategiczne cele rozwoju i kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy.

4.2. Programy i strategie gminy

Oprócz wymienionych wy Ŝej dokumentów, s ą opracowane nast ępuj ące programy (opracowania strategiczne): o „Strategia i kierunki rozwoju Gminy Ostróda” (1997 r.), o „Wieloletni plan inwestycyjny”, o „Program gospodarki wodno-ściekowej gm. Ostróda na lata 2003-2020” (2003 r.), o „Program rozwoju regionalnego”, o „Program gospodarowania odpadami komunalnymi dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego «Czyste Środowisko»” (2000 r), o „Plan gospodarki odpadami komunalnymi dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego «Czyste Środowisko»” (2004 r.).

5. OCENA ZASOBÓW I AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA, ZAGRO śENIA DLA ŚRODOWISKA I IM PRZECIWDZIAŁANIE

5.1. Informacje ogólne

5.1.1. Geomorfologia i budowa geologiczna

Gmina Ostróda poło Ŝona jest w zasi ęgu zlodowacenia bałtyckiego. Nale Ŝy do podprowincji Pojezierze Południowobałtyckie i makroregionu Pojezierze Wschodniopomorskie i Pojezierze Chełmi ńsko – Dobrzy ńskie. Gmina Ostróda usytuowana jest głównie w mezoregionie Pojezierza Iławskiego oraz Garbu Lubawskiego, jedynie wschodnia cz ęść gminy le Ŝy na Pojezierzu Olszty ńskim.

Rze źba terenu Pojezierza Ostródzko-lławskiego została ukształtowana głównie w plejstocenie, a dokładnie w czasie ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Dalsze zmiany w krajobrazie nast ąpiły po ust ąpieniu l ądolodu w holocenie. Pojezierze Ostródzko-lławskie ma charakterystyczn ą lekko falist ą rze źbę terenu, posiada trójstrefow ą rze źbą terenu, to jest dwa pasy nizin a mi ędzy nimi wzniesienia moreny czołowej, obfito ść jezior, bagien piasków i głazów narzutowych. Deniwelacje mieszcz ą si ę w granicach 5-10 m, za ś nachylenie stoków wynosi około 4°. Tworzy wschodni e skrzydło lobu Wisły. Pojezierze Iławskie charakteryzuje si ę świe Ŝości ą krajobrazu polodowcowego, poniewa Ŝ lodowiec najpó źniej st ąd ust ąpił. Pojezierze nale Ŝy do jednych z najbardziej lesistych obszarów Polski. Gmina Ostróda (wspólnie z gminami Lubawa, D ąbrówno i Grunwald) le Ŝy w mezoregionie zwanym Garbem Lubawskim. Garb Lubawski charakteryzuje si ę bardzo urozmaicon ą rze źbą terenu ukształtowan ą w tym samym okresie, co Pojezierze Iławskie. Jego powierzchnia to wyst ępuj ące na przemian pagórki, doliny bezodpływowe i bruzdy erozyjne. Deniwelacje si ęgaj ą 20 m (w niektórych miejscach do 40m). Takie ukształtowanie terenu w sposób naturalny stwarza moŜliwo ści erozji wodnej. I rzeczywi ście na tym terenie do ść wyra źnie widzimy jej skutki w postaci Ŝłobin, których gł ęboko ść dochodzi do 2-3 m. Dominuj ącą form ą terenu wyró Ŝniaj ącą si ę w krajobrazie, ze wzgl ędu na sposób jej powstawania jest forma akumulacyjna (wypukła). Jest ona szczególnie charakterystyczna dla tego mezoregionu. Najwy Ŝsze wzniesienie Garbu Lubawskiego Góra Dylewska osiadaj ące 312 m.n.p.m. jest jednocze śnie najwy Ŝszym na Pojezierzu Mazurskim. W obr ębie Wzgórz Dylewskich utworzono trzy rezerwaty przyrody: Jezioro Francuskie, Dylewo, rzeka Drw ęca wraz z dopływami oraz Park Krajobrazowy. Ponadto planuje si ę utworzenie dodatkowo innych rezerwatów („Uroczysko Dylewo" i „Uroczysko Klonowo"). Obszar ten zbudowany jest z glin zwałowych z du Ŝą ilo ści ą głazów narzutowych, piasków i Ŝwirów. Zagł ębienia powstały w wi ększo ści w wyniku nierównej Dziennik Urz ędowy - 1016 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. akumulacji lodowca i procesów wytopiskowych lub mają charakter rynien pojeziernych. Zbocza wzniesie ń s ą krótkie, poprzecinane dolinami erozyjnymi i opadaj ą przewa Ŝnie ku zagł ębieniom terenu. Garb Lubawski jest miejscem licznych źródeł rzek i strumyków, z których najwi ększymi s ą: rzeka Gizela, Dylewka, Poburzanka, Świniarc, Pr ątniczka, Sandela, Mała Wkra i Struga Rumian.

Pojezierze Olszty ńskie (Nizina Staropruska), na którym jest poło Ŝona wschodnia cz ęść gminy Ostróda, tworzy rozległ ą nieck ę o urozmaiconej powierzchni. Wyst ępuje tu przewa Ŝnie pagórkowaty krajobraz pojezierny, o deniwelacjach dochodz ących do kilkudziesi ęciu metrów, z gliniastymi lub piaszczysto - gliniastymi pagórkami oraz bezodpływowymi zagł ębieniami wypełnionymi wodami jezior lub torfowiskami. W krajobrazie wyst ępuj ą ró Ŝne typy morfologiczne uroczysk: misy jeziorne, dna rynien, wzgórza morenowe, kemy i ozy. To charakterystyczny przykład formy erozyjnej (wkl ęsłej) tworzenia krajobrazu.

5.1.2. Warunki klimatyczne

Według podziału Polski na dzielnice klimatyczne, tereny gminy Ostróda le Ŝą w dzielnicy mazurskiej. Nale Ŝy ona do najchłodniejszych obszarów w Polsce. Średnia temperatura roku wynosi około 6,6 °C - dla M ikołajek (dla porównania w Warszawie 7,5 °C). W porównaniu do innych obszarów dzielnicy mazurskiej klimat rejonu Ostródy jest stosunkowo łagodniejszy, głównie dzi ęki wpływom morza. Średnia z wielolecia temperatura wynosi 7,1 °C. Najc hłodniejszymi miesi ącami s ą stycze ń i luty, których średnie temperatury wynosz ą odpowiednio: -3,5 °C i -3,6 °C. Najcieplejszym mie si ącem jest lipiec (17,9 °C). Średnia długo ść okresu wegetacji wynosi około 204 dni w roku. W układzie rocznym dominuj ą wiatry z kierunku południowo-zachodniego i zachodniego Do ść du Ŝy te Ŝ jest udział wiatrów z kierunku południowo-wschodniego. Zdecydowanie najrzadziej wiej ą wiatry z kierunku północnego, północno-wschodniego, a tak Ŝe i wschodniego. Układ wiatrów w poszczególnych porach roku nie odbiega zasadniczo od układu rocznego. W lecie stosunkowo mniej jest wiatrów południowo-wschodnich, a najwi ęcej (ponad 25 %) – wiatrów zachodnich. Ró Ŝnice mi ędzy cz ęstotliwo ściami wiania wiatrów z kierunku północnego i północno-wschodniego, a z sektora zachodniego i południowo- zachodniego w ci ągu roku s ą znaczne - około pi ęciokrotne. Pokrywa śnie Ŝna utrzymuje si ę średnio 81 dni w roku. Przeci ętnie formowanie si ę pokrywy śnie Ŝnej nast ępuje w drugiej dekadzie grudnia, jej zanik na pocz ątku marca. Średni opad roczny wynosi około 600 mm. Na przestrzeni roku opady letnie zdecydowanie przewa Ŝaj ą nad zimowymi. Maksymalne miesi ęczne sumy opadów wyst ępuj ą w lipcu - średnio 90 mm, najmniejsze w okresach stycze ń - marzec - około 22 - 40 mm miesi ęcznie. Liczba dni z opadami wynosi średnio około 160 dni. Liczba dni pochmurnych wynosi około 135 w roku i w stosunku do znacznego zachmurzenia średniego jest stosunkowo niedu Ŝa. Poło Ŝenie w zasi ęgu wpływów Bałtyku i znaczna powierzchnia jezior i bagien przyczynia si ę do stosunkowo wysokiej wilgotno ści powietrza i niskich niedosytów. Najwy Ŝsze wysycenie powietrza par ą wodn ą obserwowano w listopadzie i grudniu, a najni Ŝsze w maju i czerwcu. Przedstawiona powy Ŝej charakterystyka warunków termicznych jest modyfikowana lokalnymi warunkami fizjograficznymi, przede wszystkim rze źbą terenu, zaleganiem wód gruntowych, szat ą ro ślinn ą itp. Generalnie mo Ŝna wyró Ŝni ć dwa obszary o wyra źnie zró Ŝnicowanych warunkach klimatycznych tj. wysoczyzna polodowcowa i obszary dolin i rynien podmokłych. Na znacznie obni Ŝonych - w stosunku do wysoczyzny - terenach rynien i dolin wyst ępuj ą tendencje do stagnacji chłodnego powietrza. Zjawisko nasila si ę szczególnie przy bezwietrznej pogodzie w porze nocnej. Szczególnie silnie zaznacza si ę ono na terenach bagiennych i w ich pobli Ŝu. W takich warunkach pogodowych tereny te odznaczaj ą si ę wi ększ ą wilgotno ści ą i wi ększ ą cz ęsto ści ą wyst ępowania mgieł.

5.1.3. Katastrofy i zagro Ŝenia ekologiczne

Na terenie gminy Ostróda brak jest du Ŝych zakładów przemysłowych, które stwarzałyby nadzwyczajne zagro Ŝenia dla środowiska, albo te Ŝ zakładów, których awaria w pracy byłaby powodem katastrofy ekologicznej. Zagro Ŝenie dla środowiska, rozumiane jako uci ąŜ liwo ść lub oddziaływanie w skali mniejszej (lokalnej), wywieraj ące wpływ na środowisko, stanowi ą: o Zakłady Mi ęsne „Morliny” (emisja do powietrza, powstawanie odpadów), o Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Tyrowie (oczyszczalnia ścieków i pobór wód podziemnych), o Fermy drobiu zlokalizowane głównie w miejscowo ściach: Samborowo, Mi ędzylesie, o Ubojnie drobiu w miejscowo ściach: Samborowo, Lubajny, Mi ędzylesie, o Ferma trzody chlewnej w Zaj ączkach.

Istniej ące u Ŝytkowane obiekty, w których dalsza dotychczasowa działalno ść winna by ć ograniczona b ądź zmieniona na inn ą to:  fermy drobiu w Mi ędzylesiu - wymagaj ą opracowania kompleksowej oceny oddziaływania na środowisko przez niezale Ŝnych ekspertów z uwagi na degradacj ę środowiska i kolizj ę z przewidywanym rozwojem funkcji mieszkaniowej i rekreacyjnej,  fermy drobiu w Samborowie stanowi ące potencjalne zagro Ŝenie czysto ści wód zbiornika wód podziemnych bez izolacji (o znaczeniu krajowym) nie powinny by ć dalej rozwijane,  ferma trzody chlewnej w Zaj ączkach wymaga zmiany obecnej technologii gnojowicowej lub likwidacji tuczu trzody chlewnej z powodu braku terenów do gnojowicowania. 5.2. Powietrze atmosferyczne

5.2.1. Emisja gazów i pyłów do powietrza

W wyniku procesów naturalnych i działalno ści człowieka do atmosfery przedostaj ą si ę rozmaite zanieczyszczenia. Zjawisko to nazywa si ę emisj ą zanieczyszcze ń, a miejsce, w którym ono wyst ępuje, okre śla si ę mianem źródła emisji. Dziennik Urz ędowy - 1017 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Powietrze atmosferyczne jest zanieczyszczane ró Ŝnymi substancjami, zmieniaj ącymi w otoczeniu źródeł emisji jego naturalny skład lub proporcje składników. Miar ą emisji zwykle jest masa wprowadzonych do atmosfery substancji stałych (pyły wszelkiego rodzaju) i gazowych, w jednostce czasu, np. na rok. Emisja mo Ŝe pochodzi ć: - ze źródeł punktowych, tj. wszelkiego rodzaju emitorów i wyrzutni wentylatorowych; - ze źródeł liniowych, przede wszystkim ci ągów komunikacyjnych, - ze źródeł powierzchniowych, tj. hałd popiołów, wysypisk śmieci itp. Według innych kryteriów emisj ę mo Ŝna podzieli ć na: - nisk ą (w tym komunikacyjn ą) - zanieczyszczenia emitowane s ą z wielu lokalnych małych źródeł, o niskich emitorach (do 40 m n.p.m.). Z reguły emisja ta nie jest w Ŝaden sposób ograniczana, tzn. emitory nie posiadaj ą Ŝadnych filtrów. Niska emisja mo Ŝe tworzy ć w niekorzystnych warunkach meteorologicznych lokalne uci ąŜ liwo ści w pobli Ŝu jej źródeł. - wysok ą - z kominów wy Ŝszych ni Ŝ 60 m n.p.m. (takich źródeł jest w całym woj. warmi ńsko-mazurskim zaledwie kilkana ście). Emisja ta z reguły jest przed skierowaniem do emitora zmniejszana – co najmniej o zawarty w gazach odlotowych pył. Oddziaływanie tej emisji jest znacznie szersze i z reguły nie wpływa na stan czysto ści powietrza w bezpo średnim s ąsiedztwie emitorów.

Emisja zanieczyszcze ń pochodz ąca z du Ŝych powierzchni, okresowo prowadzonych procesów na otwartym terenie, jest klasyfikowana jako emisja niezorganizowana. Trudno jest oszacowa ć jej parametry ilo ściowe. Z emisj ą niezorganizowan ą mamy do czynienia w przypadku awarii z wydzieleniem do powietrza produktów gazowych. Zgłaszane jako uci ąŜ liwe wra Ŝenia zapachowe, pochodz ą najcz ęś ciej z emisji powierzchniowej. Na terenie gminy Ostróda głównymi źródłami zorganizowanej emisji s ą procesy energetycznego spalania paliw z ci ągle niewielkim udziałem paliw ze źródeł odnawialnych. Spo śród źródeł zorganizowanej emisji zanieczyszcze ń do powietrza atmosferycznego, pochodz ącej z procesów energetycznego spalania paliw, czołowe miejsce zajmuje ciepłownictwo. Ciepło, uzyskane ze spalania paliw, wykorzystywane jest nie tylko do celów komunalnych (mieszkaniowych), ale tak Ŝe do celów przemysłowych-technologicznych. Na terenie gminy ciepło jest pozyskiwane w wyniku spalania paliw stałych (w ęgla, koksu, drzewa) oraz paliw ciekłych (olej opałowy). Gaz na terenie gminy u Ŝywany jest do celów energetycznych w ilo ściach śladowych. Tylko nieliczne miejscowo ści gminne są zaopatrzone w gaz ziemny. Do nich nale Ŝą głównie miejscowo ści poło Ŝone w pobli Ŝu miasta Ostróda-Wałdowo, Mi ędzylesie, Górka, Kajkowo. Aktualnie jest realizowany gazoci ąg do Tyrowa, a nast ępnie b ędzie realizowany gazoci ąg do Samborowa. Gospodarka gazowa na terenie gminy b ędzie realizowana zgodnie z „Koncepcj ą gazyfikacji gminy Ostróda”. Pozwoli to na sukcesywn ą likwidacj ę uci ąŜ liwych dla środowiska źródeł ciepła (opartych na paliwie stałym). Stacje redukcyjne I stopnia przewiduje si ę w rejonie miejscowo ści Szyldak i Samborowo. W przemy śle głównie spalane s ą paliwa stałe. Zrealizowane w ostatnich latach małe, lokalne kotłownie, dostarczaj ące ciepło do celów bytowych mieszka ńców, opalane s ą (poza opałem stałym) olejem opałowym. W budownictwie jednorodzinnym źródłem ciepła s ą instalacje z lokalnymi paleniskami, w których spalany jest ró Ŝnorodny opał, równie Ŝ ten wysokoemisyjny. W tabeli 5.1., zamieszczonej poni Ŝej, przedstawiono wykaz lokalnych kotłowni funkcjonuj ących na terenie gminy, dostarczaj ących ciepło do budynków mieszkalnych i u Ŝyteczno ści publicznej (oprócz nich istnieje szereg palenisk w gospodarstwach indywidualnych).

Tab. 5.1. Wykaz lokalnych kotłowni na terenie gminy Ostróda (stan 31.12.2002 r.).

Lp. Lokalizacja kotłowni Własno ść Paliwo 1. Szyldak wspólnota mieszkaniowa olej opałowy 2. Lipowo RZD Bałcyny węgiel 3. Warlity Wielkie ANR węgiel 4. Smykówko ANR olej opałowy 5. Stare Jabłonki wspólnota mieszkaniowa drzewo 6. Lipowo – szkoła gminy olej opałowy 7. Wygoda – szkoła gminy olej opałowy 8. Samborowo – szkoła gminy olej opałowy 9. Pietrzwałd – szkoła gminy olej opałowy 10. Dur ąg – szkoła gminy olej opałowy 11. Szyldak – szkoła gminy olej opałowy 12. Brzydowo – szkoła gminy olej opałowy 13. Wałdowo Nr 6 gminy węgiel 14. Tyrowo RSP Tyrowo węgiel dane źródłowe z gminy

Emisja komunikacyjna oddziałuje szczególnie na głównych drogach - krajowych Nr 7, Nr 16, Nr 52 i jest zwi ększona przede wszystkich w miesi ącach letnich. Niestety stały wzrost intensywno ści ruchu drogowego (spowodowany mi ędzy innymi likwidacj ą niektórych poł ącze ń kolejowych) przyczynia si ę do zwi ększania tej emisji. Na podstawie danych pochodz ących ze sprawozdawczo ści GUS, przytaczanych w raportach WIO Ś o stanie środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego, emisja zanieczyszcze ń, zarówno pyłowych jak i gazowych, do powietrza w ostatnich latach (1998-2002) generalnie uległa obni Ŝeniu. Zwi ązane to mo Ŝe by ć przede wszystkim z ograniczeniem spalania paliw wysokoemisyjnych w kotłowniach rejonowych i osiedlowych oraz łagodnego przebiegu ostatnich zim. Zmalała te Ŝ emisja praktycznie wszystkich innych rodzajów zanieczyszcze ń. Wynika to prawdopodobnie z ograniczania emisji ze źródeł przemysłowych. Do głównych zakładów na terenie gminy Ostróda, emituj ących zanieczyszczenia do powietrza atmosferycznego nale Ŝą : – Zakłady Mi ęsne „Morliny”; – PBDMiRI BUDROMOST Sp. z o.o. - Wytwórnia Mas Bitumicznych w Górce; – Fermy hodowlane drobiu zlokalizowane licznie w okolicach Samborowa, Mi ędzylesia.

Dziennik Urz ędowy - 1018 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

W latach 2002-2003 zostały przeprowadzone przez WIOŚ badania wielko ści emisji zanieczyszcze ń z zakładów przemysłowych poło Ŝonych na terenie gminy. Kontrolowane były dwa zakłady. Okazało si ę, Ŝe w Ŝadnym badanym przypadku nie wyst ąpiło przekroczenie dopuszczalnych norm - Tab. 5.2.

Tab. 5.2. Zestawienie zakładów z terenu gminy Ostróda i kontrolowanych przez WIO Ś w Olsztynie pod k ątem emisji zanieczyszcze ń do powietrza (2002 i 2003 r.).

Data kontroli i mierzone Lp . Nazwa zakładu Przekroczenia zanieczyszczenie 06.2003 r. 1. Zakłady Mi ęsne MORLINY S.A. w Morlinach k/Ostródy Nie stwierdzono SO 2, CO, NO x PBDMiRI BUDROMOST Sp. z o.o. – Wytwórnia Mas Bitumicznych 06.2002 r i 07.2002 r. 2. Nie stwierdzono w Górce k/Ostródy SO 2, CO, NO x źródło: Informacje o stanie środowiska oraz działalno ści inspekcyjnej WIO Ś w obszarze powiatu ostródzkiego

Fermy hodowlane drobiu s ą źródłem emisji przede wszystkim amoniaku. Z powodu emisji substancji zapachowych s ą powodem skarg ludno ści, którzy w pobli Ŝu ferm zamieszkuj ą. Niestety brak jest danych dotycz ących wielko ści emisji zanieczyszcze ń z ferm drobiu, jak te Ŝ i innych ferm hodowlanych. Poza wymienionymi wy Ŝej zakładami emituj ącymi zanieczyszczenia istnieje jeszcze szereg innych emitorów na terenie gminy Ostróda (emisji niskiej, z małych zakładów produkcyjnych i rzemie ślniczych), wywieraj ących rozproszony, mniejszy wpływ na stan powietrza atmosferycznego. Źródła te nie poddaj ą si ę analitycznej ocenie, poniewa Ŝ nie ma dla nich najcz ęś ciej materiałów sprawozdawczych. Istotne znaczenie dla poziomu zanieczyszczenia powietrza ma niekontrolowana emisja z samochodów; głównie NO X i metali ci ęŜ kich. Badania prowadzone w 1996 r. wykazały, Ŝe nasze pojazdy rzadko mieszcz ą si ę w obowi ązuj ących normach emisji (3,5% CO). Udział zanieczyszcze ń komunikacyjnych to ok. 25% tlenków azotu i w ęgla oraz metali toksycznych. Zanieczyszczenia transgraniczne (pyły przenoszone na du Ŝe odległo ści z wysokich emitorów) równie Ŝ maj ą tu swój udział. Znacz ący na terenach zabudowanych jest udział emisji wtórnej z powierzchni dróg, utwardzonych placów itp. Bardzo istotnym elementem, wpływaj ących na wielko ść tej emisji s ą warunki meteorologiczne (najwi ększa w okresach długotrwałej suszy).

5.2.2. Ocena stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego - imisja oraz tendencje zmian

Zanieczyszczenie powietrza, a szerzej atmosfery uznawane jest powszechnie za główn ą przyczyn ę globalnych zmian środowiska. Zanieczyszczeniem jest ka Ŝda substancja i ka Ŝde działanie, które powoduje zaburzenia stanu naturalnego atmosfery. Poprzez atmosfer ę zanieczyszczenia przedostaj ą si ę do innych elementów środowiska oraz do organizmów ludzi i zwierz ąt. Napływ zanieczyszcze ń z powietrza do receptorów (np. do układu oddechowego człowieka) nosi nazw ę imisji, a wielko ść st ęŜ eń zanieczyszcze ń przenoszonych do receptora okre ślana jest jako wielko ść lub poziom imisji. Inspekcja Sanitarna działaj ąc na zasadach okre ślonych przez Głównego Inspektora Sanitarnego okre śla stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego prowadz ąc badania w sieci nadzoru ogólnego. Dane z tej sieci stanowi ą podstawowe źródło informacji o nara Ŝeniu ludno ści na zanieczyszczenia powietrza w systemie Monitoringu Oczekiwanych Efektów i Korzy ści Zdrowotnych, wynikaj ących z realizacji Narodowego Programu Zdrowia. Obejmuj ą one pomiary st ęŜ eń średnodobowych dwutlenku azotu, dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego w Olsztynie i Elbl ągu oraz we wszystkich miastach licz ących powy Ŝej 20 tys. mieszka ńców, to jest w: Ełku, Bartoszycach, Działdowie, Gi Ŝycku, Iławie, K ętrzynie, Mr ągowie, Ostródzie i Szczytnie. Na terenie gminy Ostróda brak jest stanowisk pomiarowych. Natomiast na terenie miasta Ostróda funkcjonuje jedno z 14 stanowisk pomiarowych, wyznaczonych na terenie województwa warmi ńsko–mazurskiego. Stanowisko to znajduje si ę w Ostródzie na ul. Czarneckiego 45. Tak wi ęc tylko wyniki pomiarowe z tego stanowiska mog ą posłu Ŝyć do okre ślenia imisji zanieczyszcze ń i tendencji jej zmian. W tabeli 5.3. okre ślono wyniki monitoringu czysto ści powietrza, prowadzonego na stanowisku w Ostródzie. Z du Ŝą pewno ści ą prawdopodobie ństwa moŜna stwierdzi ć, Ŝe wielko ść imisji zanieczyszcze ń w powietrzu na terenie gminy nie b ędzie wi ększa ni Ŝ stwierdzona na tym stanowisku. Poni Ŝej omówiono stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego stwierdzony na stanowisku pomiarowym w Ostródzie. Badania czysto ści powietrza atmosferycznego były prowadzone, jak to wcze śniej wspomniano, w oznaczeniach trzech wska źników: dwutlenku azotu, dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego. W przyrodzie tlenki azotu powstaj ą w łuku elektrycznym w czasie wyładowa ń atmosferycznych (burze), naturalnym ich źródłem s ą te Ŝ po Ŝary i erupcje wulkanów. Tlenki azotu tworz ą si ę w wyniku reakcji mi ędzy azotem i tlenem we wszystkich procesach spalania, wł ącznie ze spalaniem w komorach silników samochodowych. Na terenie miasta Ostróda (jak równie Ŝ na terenie gminy Ostróda) brak jest zakładów przemysłu chemicznego b ędących źródłami emisji tlenków azotu, tak wi ęc głównym źródłem emisji dwutlenku azotu na terenie miasta (i gminy) jest komunikacja samochodowa i energetyka. Naturalnym źródłem tlenków siarki s ą po Ŝary i erupcje wulkanów. Na terenie miasta Ostróda (a tak Ŝe na terenie gminy Ostróda) głównym źródłem dwutlenku siarki s ą paleniska przemysłowe i domowe, spalaj ące paliwa stałe, zwłaszcza w ęgiel kamienny (zawieraj ący siark ę), w celach energetycznych. Naturalnym źródłem pyłu s ą po Ŝary, erupcje wulkanów, ro śliny (pyłki traw i drzew, zarodniki grzybów) oraz tzw. pylenie wtórne powodowane przez wiatry unosz ące pył z powierzchni ziemi w okresach suchych. Podobnie jak w przypadku dwutlenku siarki na terenie miasta Ostróda (a tak Ŝe na terenie gminy Ostróda) głównym źródłem pyłu s ą paleniska przemysłowe i domowe, spalaj ące paliwa stałe, a zwłaszcza emisja z małych, lokalnych kotłowni, palenisk w gospodarstwach indywidualnych, które nie posiadaj ą Ŝadnych filtrów przed kominami. Źródłem pyłu (sadzy) jest równie Ŝ niecałkowite spalanie w źle wyregulowanych silnikach samochodowych. Z analizy rozkładu średniodobowych st ęŜ eń dwutlenku azotu na stanowisku w Ostródzie w ci ągu roku wynika, Ŝe ró Ŝnice mi ędzy stwierdzonymi st ęŜ eniami w sezonach grzewczym i letnim s ą niewielkie, znacznie mniejsze ni Ŝ w przypadku pyłu zawieszonego i dwutlenku siarki. Zwi ązane jest to ze znacznym udziałem źródeł mobilnych w emisji NO 2. Wyniki bada ń st ęŜ eń średniodobowych dwutlenku siarki potwierdzaj ą, Ŝe głównym źródłem dwutlenku siarki na terenie miasta Ostróda (gminy Ostróda) jest spalanie paliw stałych w celach energetycznych. Średnie st ęŜ enie dwutlenku siarki w okresie grzewczym jest kilka razy, a nawet kilkunastokrotnie, wi ększa ni Ŝ w okresie letnim. Najwy Ŝsze st ęŜ enia wyst ępuj ą w miesi ącach o najni Ŝszych temperaturach powietrza atmosferycznego (głównie miesi ąc stycze ń). Wyniki bada ń stanu powietrza atmosferycznego na stanowisku przy ul. Czarneckiego 45 w Ostródzie wykazały, Ŝe w ostatnich latach st ęŜ enia dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i pyłu zawieszonego nie przekraczały dopuszczalnych warto ści Dziennik Urz ędowy - 1019 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. okre ślonych w rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesu tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz.U. Nr 87, poz. 796). W 2002 r. i 2003 r. nie stwierdzono przekrocze ń dopuszczalnego poziomu st ęŜ enia 24-godzinnego pyłu zawieszonego, niemniej jednak z oblicze ń rozkładu st ęŜ eń w 2003 r. wynika, Ŝe taka sytuacja w mie ście Ostróda mo Ŝe wyst ąpi ć. Stan czysto ści powietrza atmosferycznego na terenie gminy jest niew ątpliwie korzystniejszy ni Ŝ na terenie miasta Ostróda. Niemniej jednak stan czysto ści powietrza lokalnie na terenie gminy mo Ŝe pogarsza ć niska emisja z kotłowni i palenisk (spalanie wysokoemisyjnego paliwa stałego) oraz z komunikacji samochodowej (zwłaszcza w obszarach zabudowanych na ci ągach dróg krajowych Nr 7, Nr 16, Nr 52). Wieloletnie badania prowadzone zarówno w Ostródzie jak i innych miastach województwa warmi ńsko-mazurskiego, o podobnej infrastrukturze ciepłownictwa i komunikacji, pozwalaj ą na sformułowanie potrzeb w celu poprawy i zapewnienia czysto ści powietrza na terenie miasta Ostróda (a tak Ŝe na terenie gminy Ostróda). W miar ę mo Ŝliwo ści i posiadanych środków nale Ŝy: – eliminowa ć lokalne paleniska i kotłownie spalaj ące nieefektywnie paliwa stałe, – modernizowa ć centralne ciepłownie, – modernizowa ć komunikacj ę na obszarach miasta, zwłaszcza przez eliminacj ę ruchu tranzytowego samochodów z terenu zabudowy mieszkaniowej.

Tab. 5.3. Wyniki pomiarów st ęŜ eń zanieczyszcze ń powietrza atmosferycznego na stanowisku w Ostródzie, ul. Czarneckiego 45 w latach 1999-2003.

Dopuszczalne warto ści st ęŜ eń z Wska źniki zanieczyszcze ń powietrza 1999 rok 2000 rok 2001 rok 2002 rok 2003 rok marginesem tolerancji (µg/m 3)* 2002 rok 2003 rok

St ęŜ enie średnie roczne ** ** 35 31 29 38 32 40 +16 40 +14

Najwy Ŝsze oznaczone st ęŜ enie Dwutlenek azotu 47 54 49 3 24-godzinne w µgm St ęŜ enie nie przekraczane przez 98% czasu 54 51 47 53 58 letnim 33 27 25 36 Średnie st ęŜ enie w sezonie grzewczym 38 35 33 40

St ęŜ enie średnie roczne ** ** 9 7 5 6 3 40 20

Najwy Ŝsze oznaczone st ęŜ enie Dwutlenek siarki 39 29 31 *** *** 3 24-godzinne 150 125 w µgm St ęŜ enie nie przekraczane przez 98% czasu 56 28 31 53 26 letnim 2 2 2 1 Średnie st ęŜ enie w sezonie grzewczym 16 12 8 11

St ęŜ enie średnie roczne ** ** 20 13 14 12 11 40 +4,8 40 +3,2

Najwy Ŝsze oznaczone st ęŜ enie Pył zawieszony 44 66 47 3 24-godzinne *** *** w µgm 50 +15 50 +10 St ęŜ enie nie przekraczane przez 98% czasu 89 46 104 58 71 letnim 10 9 3 8 Średnie st ęŜ enie w sezonie grzewczym 31 17 24 16 *) według rozporz ądzenia Ministra Środowiska z 6 czerwca 2002 r w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796) **) liczone jako st ęŜ enie średnie w roku kalendarzowym ***) liczone jako średnie st ęŜ enie 24-godzinne

Na podstawie wyników bada ń monitoringowych, otrzymywanych ze stanowiska pomiarowego przy ul. Czarneckiego 45 w Ostródzie, mo Ŝna powiedzie ć, Ŝe w ostatnich latach (1994-2001 r) miał miejsce powolny, ale systematyczny spadek ilo ści substancji zanieczyszczaj ących atmosfer ę. Wielko ść emisji zanieczyszcze ń pyłowych i gazowych, z wyj ątkiem tlenków azotu, uległa w ostatnich latach obni Ŝeniu o średnio 25%.

W ocenie stanu czysto ści powietrza atmosferycznego, zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami, nale Ŝy bra ć pod uwag ę dwa kryteria: – ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia ludzi, – ze wzgl ędu na ochron ę ro ślin. Artykuł 87 ustawy Prawo ochrony środowiska mówi, Ŝe ocen ę czysto ści powietrza dokonuje si ę w strefach, a stref ę stanowi aglomeracja wi ększa ni Ŝ 250 tys. mieszka ńców albo powiat. Poniewa Ŝ w województwie warmi ńsko–mazurskim nie ma tak du Ŝych aglomeracji, ocena czysto ści powietrza na tym terenie dotyczy powiatów. Na podstawie „Informacji o stanie środowiska oraz działalno ści inspekcyjnej WIO Ś w obszarze powiatu ostródzkiego” (2003 r) w tabeli 5.4. okre ślono dla powiatu ostródzkiego wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszcze ń oraz klas ę ł ączn ą uzyskan ą w ocenie rocznej jako ści powietrza w roku 2002, dokonanej przez WIO Ś, z uwzgl ędnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia i w celu ochrony ro ślin.

Tab. 5.4. Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszcze ń oraz klasa ł ączna dla strefy powiatu ostródzkiego według oceny rocznej jako ści powietrza (2002 r), sporz ądzonej przez WIO Ś w Olsztynie.

Klasa, wska źnik zanieczyszcze ń, Kryterium ochrony zdrowia Kryterium ochrony ro ślin dane dotycz ące strefy – powiatu ostródzkiego

Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszcze ń dla obszaru całej strefy SO 2 A A NO 2 (NO x) A A PM 10 B Dziennik Urz ędowy - 1020 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Pb A C6H6 A CO A O3 A/C A Klasa ł ączna strefy B A Kod powiatu (strefy) 4.28.35.15 Liczba mieszka ńców 108 810 Powierzchnia powiatu (strefy) 1765 km 2

Z powy Ŝej przedstawionej klasyfikacji wynikaj ą działania, jakie powinny by ć podj ęte w celu poprawy stanu powietrza atmosferycznego. Działania te, jakkolwiek s ą przypisywane do strefy (wynikaj ą z klasy strefy), dotycz ą jednak okre ślonych obszarów i zanieczyszcze ń. Wymagane działania dla uzyskanej klasy B (według kryterium ochrony zdrowia) obejmuj ą okre ślenie obszarów przekrocze ń warto ści dopuszczalnych st ęŜ eń, d ąŜ enie do osi ągni ęcia st ęŜ eń poni Ŝej poziomów dopuszczalnych. Podstawowym działaniem w tym zakresie jest przede wszystkim ograniczanie emisji pyłów do powietrza atmosferycznego ze źródeł spalania paliw. Jak wcze śniej sygnalizowano, nale Ŝy w miar ę mo Ŝliwo ści i środków eliminowa ć lokalne paleniska i kotłownie spalaj ące nieefektywnie paliwa, modernizowa ć centralne ciepłownie i komunikacj ę na obszarach miasta - zwłaszcza przez eliminacj ę ruchu tranzytowego samochodów z terenu zabudowy mieszkalnej. Wymagane działania dla klasy A (według kryterium ochrony ro ślin) obejmuj ą utrzymanie jako ści powietrza w strefie na tym samym lub lepszym poziomie.

5.3. Hałas. Okre ślenie terenów o podwy Ŝszonym hałasie

Jednym z najistotniejszych obecnie czynników determinuj ących jako ść środowiska stanowi hałas (du Ŝa liczba interwencji świadczy, Ŝe hałas jest jedn ą z istotnych uci ąŜ liwo ści środowiskowych i uznawany jest za jeden z wa Ŝnych powodów pogarszania si ę standardu Ŝycia). Hałasem przyj ęto okre śla ć d źwi ęki o cz ęstotliwo ściach i nat ęŜ eniach stwarzaj ących uci ąŜ liwo ść dla ludzi i środowiska. Hałas pochodzenia antropogenicznego, wyst ępuj ący w środowisku, mo Ŝna podzieli ć na dwie podstawowe kategorie: hałas komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy) i hałas przemysłowy. Obie te kategorie hałasu wyst ępuj ą w wi ększym b ądź mniejszym stopniu na terenie gminy Ostróda.

5.3.1. Hałas komunikacyjny

Na terenie gminy Ostróda komunikacja, a zwłaszcza komunikacja drogowa, stanowi podstawowe źródło hałasu. Uci ąŜ liwo ść hałasu, pochodz ącego z komunikacji drogowej, zwi ązana jest z powszechno ści ą wyst ępowania jego oraz długim czasem oddziaływania. Jedn ą z głównych przyczyn zwi ększaj ącego si ę w ostatnich latach zagro Ŝenia hałasem jest intensyfikacja ruchu drogowego. Uci ąŜ liwo ść tras komunikacyjnych zale Ŝy głównie od nat ęŜ enia ruchu, struktury strumienia pojazdów, pr ędko ści pojazdów, rodzaju i stanu technicznego nawierzchni, stanu technicznego pojazdów oraz odległo ści zabudowy od drogi. Przez gmin ę Ostróda przebiegaj ą trzy wa Ŝne, mocno obci ąŜ one ci ągi komunikacyjne - drogi krajowe Nr 7, Nr 16 i Nr 52. Skala problemu hałasu drogowego na terenie gminy Ostróda nie jest mo Ŝliwa do oceny z powodu braku wystarczaj ących bada ń monitoringowych. Pomiary hałasu wykonane w 1996 i 2001 r. w kilku miastach dla wybranych ulic, dowodz ą Ŝe głównym czynnikiem wyst ępowania uci ąŜ liwo ści hałasu jest ruch tranzytowy. W obr ębie gminy Ostróda oraz w pobli Ŝu jej granic wykonano w ostatnich latach jedynie pomiar hałasu w maju 2003 roku na drogach krajowych Nr 7 i Nr 16. Brak jest jakichkolwiek pomiarów hałasu na drogach innych ni Ŝ krajowe. W tabeli 5.5. przedstawiono wyniki bada ń hałasu na drogach krajowych Nr 7 i Nr 16 oraz podano warto ści progowe powy Ŝej których przekroczenie powoduje zaliczenie obszaru, na którym poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, do kategorii terenu zagro Ŝonego hałasem.

Tab. 5.5. Hałas komunikacyjny na drogach krajowych Nr 7 i Nr 16 w gminie Ostróda i jej okolicach (według bada ń WIO Ś w maju 2003 r..

Dopuszczalna warto ść progowa hałasu dla dróg (dB) Pora Lokalizacja punktu Nat ęŜ enie Pora Odcinek dnia pomiarowego dźwi ęku(dB) Przeznaczenie terenu nocy (t = 16 (t = 8 h) h) Droga krajowa Nr 7 Olsztynek – Tereny wypoczynkowo – rekreacyjne poza miastem 60 50 Sudwa 21 69,8 Ostróda Olsztynek – Rychnowo 11 75,8 Ostróda Tereny zabudowy zwi ązanej ze stałym lub wielogodzin- nym Olsztynek – Grabinek 5 74,9 pobytem dzieci 65 60 Ostróda Ostróda Szosa Elbl ąska 16 72,4 Małdyty – Wodziany 1 67,9 Miłomłyn Tereny zabudowy mieszkaniowej Droga krajowa Nr 16 75 67 Rapaty – Ostróda Dłu Ŝki 18 66,7 źródło: dane z raportów WIO Ś

Brak bada ń monitoringowych uniemo Ŝliwia przeprowadzenie oceny klimatu akustycznego na ci ągach komunikacyjnych, stanowi ących drogi inne ni Ŝ krajowe (wymienione w tabeli 5.5.) na terenie gminy Ostróda. Na uci ąŜ liwo ść hałasu na ci ągach drogowych wpływa głównie nieodpowiedni stan nawierzchni dróg, wzrastaj ący udział samochodów ci ęŜ arowych w ruchu, niezadowalaj ący stan techniczny pojazdów, brak ekranów d źwi ękochłonnych izoluj ących otoczenie dróg tranzytowych, przekraczanie dopuszczalnej ładowno ści.

Dziennik Urz ędowy - 1021 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

5.3.2. Hałas przemysłowy

Hałas emitowany przez zakłady przemysłowe i usługowe, a tak Ŝe przez o środki rozrywkowe (np. typu dyskoteki), stanowi głównie uci ąŜ liwo ść dla osób zamieszkuj ących w pobli Ŝu tych źródeł. Zagro Ŝenie hałasem przemysłowym zwi ązane jest przede wszystkim z niewła ściw ą lokalizacj ą zabudowy mieszkaniowej wzgl ędem zakładów przemysłowych i usługowych (lub z niewła ściw ą lokalizacj ą zakładów przemysłowych i usługowych wzgl ędem zabudowy mieszkaniowej). Kształtowanie si ę klimatu akustycznego wokół zakładów przemysłowych i usługowych zale Ŝy od wielu czynników, w tym przede wszystkim od rodzaju, liczby i sposobu rozmieszczania źródeł hałasu, skuteczno ści zabezpiecze ń akustycznych oraz ukształtowania i zagospodarowania pobliskiego terenu. Niektóre źródła, nawet wtedy, gdy nie powoduj ą przekrocze ń dopuszczalnych norm, s ą odczuwane przez mieszka ńców jako bardzo dokuczliwe, zwłaszcza w porze nocnej. Obowi ązuj ące w Polsce procedury lokalizacyjne pozwalaj ą na skuteczne egzekwowanie wymogów ochrony środowiska przed hałasem w odniesieniu do nowo powstaj ących obiektów przemysłowych. Dotycz to równie Ŝ obiektów modernizowanych, przebudowywanych i rozbudowywanych, a tak Ŝe tych, w których nast ępuje zmiana działalno ści. Kontrole hałasu przemysłowego s ą prowadzone w ramach planowanych działa ń oraz na skutek zgłoszonych interwencji. Według raportów o stanie środowiska, przygotowywanych przez Inspekcj ę Ochrony Środowiska WIO Ś w Olsztynie, latach 2000-2002 na terenie gminy Ostróda przeprowadzono kontrole emitowanego hałasu w niektórych (uci ąŜ liwych pod tym wzgl ędem) zakładach przemysłowych, tj. „Alpina” Sp. z o.o. w Starych Jabłonkach i Tartak w Mi ędzylesiu. Skal ę przekrocze ń dopuszczalnego poziomu hałasu przedstawiono w tabeli 5.6.

Tab. 5.6. Przekroczenia dopuszczalnego poziomu emisji hałasu przemysłowego na terenie gminy Ostróda (lata 2000-2002).

Wielko ści przekrocze ń (dB) Nazwa zakładu Rok kontroli pora dnia pora nocna „ALPINA” Sp. z o.o. Stare Jabłonki 2000 r - 26,3 „ALPINA” Sp. z o.o. Stare Jabłonki 2001 r 0,3 nie kontrolowano „ALPINA” Sp. z o.o. Stare Jabłonki 2002 r 1,0 nie kontrolowano Tartak w Mi ędzylesiu 2001 r 6,9 nie pracuje źródło: dane z raportów WIO Ś

Reasumuj ąc nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe najbardziej uci ąŜ liwy na terenie gminy Ostróda jest hałas komunikacyjny - drogowy. Najbardziej odczuwalny jest na drogach krajowych Nr 7 i Nr 16, które przebiegaj ą przez teren gminy. Z uwagi jednak na brak wystarczaj ących bada ń monitoringowych trudno jest ocenia ć wpływ ruchu drogowego na miejscowy klimat akustyczny. Ograniczenie jednak hałasu komunikacyjnego le Ŝy nie tylko w mo Ŝliwo ściach gminy Ostróda.

5.4. Zasoby wód powierzchniowych

5.4.1. Ogólna charakterystyka hydrograficzna

Prawie cała gmina le Ŝy w dorzeczu Drw ęcy i jej dopływów t.j. Grabiczka z Dylewk ą kanału Ornowo, Poburzanki i Gizeli oraz Tabórzanki i Kanału Ostródzko-Elbl ąskiego. Wzgórza Dylewskie s ą w ęzłowym obszarem hydrograficznym, z którego rzeki odpływaj ą we wszystkich kierunkach. Na trasach ich biegu wyst ępuj ą liczne jeziora. Wi ększa cz ęść gminy le Ŝy w zlewni pojeziernej. Na wschodnim skraju gminy wyst ępuj ą jeziora bezodpływowe. Najwi ększym ciekiem na terenie gminy Ostróda jest rzeka Drw ęca (długo ść całkowita 207,2 km, powierzchnia zlewni całkowitej 5343,5 km 2). Jest to prawobrze Ŝny dopływ Wisły. Drw ęca bierze swój pocz ątek na Pojezierzu Olszty ńskim powy Ŝej jeziora Drw ęckiego w rejonie Wzgórz Dylewskich. W górnym biegu przepływa przez niewielkie jezioro Ostrowin i typowo rynnowe jezioro Drw ęckie (poł ączone jest kanałem Elbl ąskim przez jezioro: Ili ńsk, Bart ęŜ ek, Ruda Woda, Sambród, Piniewo i jezioro Dru Ŝno z rzek ą Elbl ąg). Krajobraz zlewni rzeki Drw ęca jest bardzo urozmaicony i malowniczy. Jest to obszar licznych pagórków i wzgórz w postaci moren czołowych o deniwelacjach dochodz ących do 100 m. Wyst ępuj ą tu równie Ŝ liczne jeziora polodowcowe. W obni Ŝeniach terenu zalegaj ą torfy. Zlewnia Drw ęcy zbudowana jest głównie z glin zwałowych oraz piasków i Ŝwirów wodnolodowcowych. Spo śród dopływów rzeki Drw ęcy jakie przepływaj ą przez obszar gminy Ostróda nale Ŝy wymieni ć jej lewobrze Ŝny dopływ - Gizel ę. Jej długo ść to 21,5 km i 70,4 km 2 powierzchni zlewni. Le Ŝy w cało ści w gminie Ostróda, źródła jej s ą w okolicach Wzgórz Dylewskich, a ści ślej u podnó Ŝy Góry Czubatka, ciek o niewielkiej zlewni, ale z górskim charakterem, szczególnie w górnym biegu. System wodny Pojezierza Iławskiego i gminy Ostróda nale Ŝy do jednych z najpi ękniejszych terenów pod wzgl ędem krajoznawczym i technicznym w Europie. System ten charakteryzuje si ę bogactwem jezior, rzek, strumyków i kanałów, z których pierwsze miejsce zajmuje Kanał Ostródzko-Elbl ąski z jego urz ądzeniami i budowlami. Unikalne w skali światowej urz ądzenia techniczne kanału, jakimi s ą pochylnie, śluzy oraz pi ękno krajobrazu stanowi ą wizytówk ę Pojezierza. Kanał Ostródzko-Elbl ąski ł ączy jezioro Dru Ŝno z Drw ęckim i dwie odnogi do jeziora Szel ąg Wielki i Jeziorak, posiada całkowit ą długo ść 83,3 km, w tym 43,82 km przypada na kanał sztuczny, a pozostał ą cz ęść 39,48 km stanowi ą jeziora. Wraz z odgał ęzieniami do Iławy, Zalewa i jeziora Bart ęŜ ek jego długo ść wynosi 144,3 km (według danych Regionalnej Dyrekcji Gospodarki Wodnej w Gda ńsku). Pojezierze Ostródzko-lławskie posiada w swoich granicach Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego, liczne rezerwaty przyrody oraz obszary krajobrazu chronionego. Na obszarze Pojezierza Iławskiego wyst ępuj ą liczne szlaki turystyczne piesze i rowerowe.

5.4.2. Zasoby i jako ść wód powierzchniowych płyn ących

Cały obszar gminy znajduje si ę w dorzeczu rzeki Drw ęcy, prawobrze Ŝnego dopływu Wisły, jednak 60% gminy jest odwadniana przez Drw ęcę po średnio, poprzez jej dopływy. Dziennik Urz ędowy - 1022 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Drw ęca na terenie miasta Ostróda wpływa do jez. Drw ęckiego. Przepływy Drw ęcy ( średnie z wielolecia: 1962-1985), przy uj ściu do jez. Drw ęckiego wynosiły: średni - 6,6 m 3/sek, średni niski - 2,08 m 3/sek. Z miasta i okolic poprzez oczyszczalni ę odprowadzane jest około 0,1 m 3/sek ścieków do Drw ęcy poni Ŝej jez. Samborowo. Stanowi to około 5 % procent średniego niskiego przepływu odbiornika. Poni Ŝej zamieszczono zestawienie rzek i strumieni płyn ących przez teren gminy Ostróda (tabela 5.7.).

Tab. 5.7. Zestawienie rzek i strumieni w gminie Ostróda.

Długo ść Lp. Nazwa rzeki Charakterystyka (km) 1. Kanał „A” 0,5 Kanał odprowadzaj ący wody ze stacji pomp (odwodnienie u Ŝytków zielonych wsi Tyrowo i Samborowo) do jez. Drwęckiego. Kanał „B” – Kanał ulgi dla rzeki Poburzanka we wsi Samborowo, słu Ŝą cy jako zabezpieczenie przeciwpowodziowe. Ł ączy Poburzank ę z 2. ciek 1,8 Drw ęcą, długo ść cieku na terenie gminy 1,8 km. Samborowo Rzeka prawy dopływ Wisły, źródła w okolicach Drw ęcka w Czarcim Jarze na wysoko ści około 192 m n.p.m. (w rejonie Wzgórz 3. Drw ęca Dylewskich). Główna rzeka Pojezierza Iławskiego, jej całkowita długo ść w obr ębie pojezierza wynosi 45 km, długo ść cieku na terenie gminy 34,1 km. Rzeka stanowi rezerwat. Lewy dopływ rzeki Grabiczek, źródła we wsi Dylewo, przepływa przez grunty wsi Szczepankowo, Gl ądy Ryn i Dur ąg, długo ść 4. Dylewka 8,4 cieku na terenie gminy 8,4 km. Rzeka wchodzi w skład rezerwatu „Rzeka Drw ęca”. Jest to rzeka typu górskiego, sprzyjaj ąca tarłu ryb łososiowatych Lewy dopływ rzeki Drw ęca, źródła we wsi Glaznoty, dalej przepływa przez grunty wsi. Długo ść cieku na terenie gminy wynosi 5. Gizela 21,5 12,4 km. Rzeka wchodzi w skład rezerwatu „Rzeka Drwęca”. Jest to rzeka typu górskiego, sprzyjaj ąca tarłu ryb łososiowatych. Lewy dopływ rzeki Drw ęca, źródła we wsi Frygnowo, dalej przepływa przez grunty wsi Gierzwałd, Domkowo, Szyldak, Pancerzyn, 6. Grabiczek 11,9 Dur ąg, Idzbark. Długo ść cieku na terenie gminy wynosi 11,1 km. Rzeka wchodzi w skład rezerwatu „Rze- ka Drw ęca”. Jest to rzeka typu górskiego, sprzyjaj ąca tarłu ryb łososiowatych. Ornowo – Dopływ jeziora Drw ęckiego dalej do rzeki Drw ęca. Źródła we wsi Kajkowo dalej płynie przez grunty wsi Lesiak Ostródzki, 7. Struga 2,8 Ornowo, Morliny i miasto Ostróda. Długo ść cieku na terenie gminy wynosi 7,1 km. Ornowska Lewy dopływ rzeki Drw ęca, źródła we wsi Poborze dalej płynie przez grunty wsi Rudno, Smykowo, Nastajki, Wirwajdy Samborowo. Długo ść cieku na terenie gminy wynosi 19,3 km. Na rzece pobudowano 4 jazy (budowle pi ętrz ące) jako zabezpieczenie przeciwpowodziowe wsi Samborowo. Jaz wybudowany we wsi Samborowo słu Ŝy do skierowania nadmiaru wód 8. Poburzanka 19,3 rzeki do kanału „B". Jaz usytuowany we wsi Wirwajdy w pobli Ŝu Starego młyna wodnego słu Ŝy obecnie do redukcji spadku. Jaz i jazomost budowle usytuowane na gruntach wsi Nastajki słu Ŝą jako zbiorniki retencyjne i zmniejszaj ą spadek podłu Ŝny rzeki. Rzeka wchodzi w skład rezerwatu rzeki Drw ęca. Jest to rzeka typu górskiego sprzyjaj ąca tarłu ryb łososiowatych.

Stan zanieczyszczenia powierzchniowych wód płyn ących na obszarze gminy Ostróda nie jest dobry (tabela 5.8.). Źródła zanieczyszcze ń cieków z reguły maj ą charakter punktowy. Najcz ęś ciej źródłem tych zanieczyszcze ń s ą przestarzałe technologicznie oczyszczalnie ścieków, nieszczelne zbiorniki bezodpływowe ścieków komunalnych b ądź kompletny brak infrastruktury komunalnej. Drugim źródłem zanieczyszcze ń jest rolnictwo – jeszcze do niedawna uznawane za głównego truciciela środowiska.

Tab. 5.8. Ogólna charakterystyka stanu czysto ści wód płyn ących na terenie gminy Ostróda.

Nazwa rzeki Lokalizacja przekroju pomiarowego, km biegu rzeki Rok ostatnich bada ń Klasa czysto ści poni Ŝej jez. Ostrowin – wodowskaz Idzbark 187,7 1999 III powy Ŝej jez. Drw ęckiego – Ostróda 179,7 1999 III Drw ęca poni Ŝej jez. Drw ęckiego – wodowskaz Samborowo 164,7 1999 III na wysoko ści wsi Franciszkowo 159,4 1999 NON powy Ŝej wsi Zaj ączki 14,0 2002 II Gizela poni Ŝej wsi Zaj ączki, powy Ŝej Lipowa 10,2 2002 III powy Ŝej uj ścia do Drw ęcy – Gierło Ŝ 2,0 2002 III Grabiczek powy Ŝej uj ścia do Drw ęcy – Idzbark 0,1 1999 III Kanał Ostródzko - Elbl ąski powy Ŝej jez. Drw ęckiego 5,8 1994 III źródło: dane z raportów WIO Ś

Stan czysto ści wód rzeki Drw ęcy jest bardzo istotny dla zachowania najciekawszych elementów środowiska i biologicznej ró Ŝnorodno ści, stanowi ącej o atrakcyjno ści obszaru zlewni. Niestety wyniki bada ń wody w rzece nie napawaj ą optymizmem w tym zakresie. Rzeka Drw ęca (wraz z trzema najwi ększymi na terenie powiatu dopływami Grabiczkiem, Poburzank ą i Gizel ą) niemal w cało ści jest rezerwatem. W górnym biegu rzeki płyn ą wody odpowiadaj ące III klasie czysto ści, natomiast poni Ŝej jeziora Drw ęckiego na wysoko ści miejscowo ści Franciszkowo s ą to ju Ŝ wody pozaklasowe. Podobnie jest z dopływami Drw ęcy-Grabiczek, Gizela oraz Poburzanka wprowadzaj ą do Drw ęcy wody III klasy czysto ści. Głównym źródłem zanieczyszcze ń wód w dorzeczu Drw ęcy s ą spływy powierzchniowe pochodz ące z pól - ok. 60% (badania na przestrzeni ostatnich 30-40 lat). W dalszej kolejno ści nale Ŝałoby wymieni ć spływy z nieskanalizowanych miejscowo ści, odpływy z przestarzałych oczyszczalni oraz z nie zinwentaryzowanych źródeł punktowych ścieków bytowo - gospodarczych i komunalnych. Systematyzuj ąc źródła zanieczyszcze ń nale Ŝałoby wymieni ć je w nast ępuj ącej kolejno ści: – źle prowadzone nawo Ŝenie i chemizacja w rolnictwie, – brak stref ochronnych w pobli Ŝu wód, – źle przeprowadzona w latach 60 i 70 melioracja, – gospodarka turystyczna i zwi ązana z tym gospodarka odpadami, – niski standard sanitarny miejscowo ści wiejskich, – niski lub całkowity brak świadomo ści i kultury ekologicznej konsumentów dóbr przyrody.

Do najwi ększych punktowych źródeł zanieczyszcze ń Drw ęcy na terenie powiatu ostródzkiego nale Ŝą ścieki bytowo – gospodarcze i przemysłowe pochodz ące z oczyszczalni mechaniczno – biologicznej w Tyrowie, która zrzuca dobowo ok. 8000 m3 ścieków z miasta Ostróda rowem melioracyjnym i ciekiem Samborowo. Dodatkowo sytuacj ę zanieczyszczenia wód rzeki pogarsza post ępuj ący proces wodoci ągowania terenów wiejskich i nie nad ąŜ aj ący za tym równocze śnie proces kanalizowania zwodoci ągowanych obszarów.

Dziennik Urz ędowy - 1023 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Ostatnie badania stanu czysto ści górnego biegu rzeki Drw ęca były przeprowadzone w 1999 roku, wcze śniej badania były prowadzone w 1994 roku. Stan czysto ści rzeki na tym odcinku, zarówno w roku 1994 jak i w 1999 roku, był podobny. W punkcie poni Ŝej jez. Ostrowin w 1994 r woda posiadała jeszcze II klas ę czysto ści. W obu tych okresach badana woda z rzeki w punktach pomiarowych: w Ostródzie - powy Ŝej uj ścia do jez. Drw ęckiego (179,7 km) oraz w Samborowie - poni Ŝej jez. Drw ęckiego (164,7 km) stanowiła III klas ę czysto ści (głównie za przyczyn ą zawarto ści tlenu rozpuszczonego oraz zawarto ści fosforanów i fosforu ogólnego). W punkcie pomiarowym na wysoko ści wsi Franciszkowo (159,4 km) i powy Ŝej uj ścia rzeki Iławki (145,7 km) w obu tych okresach woda nie odpowiadała normatywom (głównie za przyczyn ą przekrocze ń zawarto ści zwi ązków fosforu).

5.4.3. Zasoby i jako ść wód powierzchniowych stoj ących

Jeziora gminy Ostróda s ą typu polodowcowego w wi ększo ści rynnowe o kierunku północ – południe. Wi ększo ść jezior w gminie otoczona jest lasami. Dane charakteryzuj ące zasoby wód stojących na terenie gminy Ostróda przedstawiono w tabeli 5.9.

Tab. 5.9. Charakterystyka zasobów wód stoj ących (jeziora i stawy) na terenie gminy Ostróda.

Lp. Nazwa zbiornika Charakterystyka jez. Bu ńki Średnie zarastaj ące jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na południowy wschód od wsi o powierzchni 11,60 ha, gł ęboko ści średniej 1. (G ąsiory II) 6,0 m, pojemno ści 696,0 tys. m 3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. jez. Cibory jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda mi ędzy wsi ą Lichtajny a Lesiak Ostródzki o powierzchni 7,62 ha, gł ęboko ści średniej / 2. (S ędzowskie) maksymalnej 2,0 / 11,0 m, pojemno ści 152,4 tys. m 3. Poł ączone kanałem Ornowskim z jeziorami Morliny, Jakuba i Drw ęckim. śródle śne zarastaj ące jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na północny zachód od miasta Ostródy pomi ędzy kanałem Ostródzko - jez. Czarne 3. Elbl ąskim a lini ą kolejow ą do Miłomłyna o powierzchni 9,45 ha, gł ęboko ści średniej 2,5 m, pojemno ści 236,3 tys. m 3. Rezerwat dla Południowe zachowania śródle śnego jeziora dystroficznego. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda o powierzchni 915,34 ha, gł ęboko ści średniej / maksymalnej 5,7 / 22,3 i obj ęto ści 50 140 tys. m 3. 4. jez. Drw ęckie Poł ączone rzek ą Drw ęcą z rzek ą Wisł ą. Jezioro wchodzi w skład Systematu jeziora Drw ęckiego. 5. Dur ąg stawy rybne „hodowla pstr ąga" poło Ŝone w gminie Ostróda na wschód od wsi Dur ąg w dolnym biegu rzeki Dylewka. jez. Dur ąg jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na południowy wschód od wsi Dur ąg oraz na północ od miejscowo ści Pancerzyn o powierzchni 6. (Pancerzyn) 4,67 ha, gł ęboko ści średniej 2,0 m, pojemno ści 93,4 tys. m 3. Poł ączone rzek ą Grabiczek z rzek ą Drw ęcą oraz jez. Świetlin. śródle śne jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na wschód od miejscowo ści letniskowej Piławki w pobli Ŝu trasy E-77 o powierzchni 7. jez. Faltyjanki 26,05 ha, gł ęboko ści średniej 0,5 m i obj ęto ści 130,3 tys. m 3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. jez. Francuskie (Sałk, śródle śne jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda w obr ębie Wzgórz Dylewskich na północny wschód od Wysokiej Wsi o powierzchni 2,52 8. śałk) ha, gł ęboko ści średniej 3,0 m, pojemno ści 75,6 tys. m 3. zarastaj ące jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na południowy wschód od wsi Staszkowo o powierzchni 7,82 ha, gł ęboko ści średniej 9. jez. G ąsiory I 6,0 m, pojemno ści 469,2 tys. m 3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. jez. Gł ębokie śródle śne jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na wschód od wsi Idzbark o powierzchni 5,07 ha, gł ęboko ści średniej 6,0 m, pojemno ści 10. (Gł ęboczek) 304,2 tys. m 3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. stawy rybne „hodowla ryb karpiowatych" poło Ŝone w gminie Ostróda na zachód od wsi Grabin oraz na południe od jeziora Świetlin w 11. Grabin środkowym biegu rzeki Grabiczek. stawy rybne „hodowla pstr ąga" poło Ŝone w gminie Ostróda na zachód od wsi Grabin przy drodze Grabin - Lichtajny w środkowym 12. Grabinek biegu rzeki Grabiczek. śródle śne jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na południowy wschód od wsi Ostrowin o powierzchni 66,94 ha, gł ęboko ści średniej 6,0 13. jez. Gugowo m, pojemno ści 4016,4 tys. m 3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na południowy zachód od miasta Ostróda przy szosie Ostróda – Lubawa o powierzchni 20,84 ha, 14. jez. Jakuba (Smordy) gł ęboko ści średniej / maksymalnej 2,7 / 6,1 i obj ęto ści 611 tys. m 3. Poł ączone kanałem Ornowskim z jeziorami: Drw ęckie, Ornowskie, Sędzowskie. jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda przy wsi Kroplewo o powierzchni 34,77 ha, gł ęboko ści średniej 1,3 m, pojemno ści 452,0 tys. m 3. jez. Kroplewskie Historia jeziora jest bardzo ciekawa, najpierw osuszono je za pomoc ą stacji pomp i zagospodarowano jako ł ąki o podło Ŝu gytiowym, 15. (Kroplewko) obecnie powrócono do pierwotnego charakteru tj. jako jezioro. Wody tego jeziora kryj ą w sobie fundamenty byłej stacji pomp. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Dylewka. 16. Lesiak stawy rybne „hodowla pstr ąga" poło Ŝone w gminie Ostróda przy osadzie Lesiak w górnym biegu kanału Ornowo. jez. Morliny jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na północ od wsi Ornowo o powierzchni 63,98 ha, gł ęboko ści średniej / maksymalnej 9,1 / 19,0 i 17. (Ornowskie) obj ęto ści 6 029 tys. m 3. Poł ączone kanałem Ornowo z jeziorami: Cibora, Jakuba i Drw ęckie. jez. Motylek śródle śne jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na wschód od wsi Idzbark o powierzchni 3,18 ha, gł ęboko ści średniej 1,5 m, pojemno ści 18. (Piaskowa Woda) 47,7 tys. m 3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. 19. jez. Obst jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda, w obr ębie Stare Jabłonki, o powierzchni 19,42 ha, gł ęboko ści średniej 1,5 m, pojemno ści 290,4 tys. m 3. jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda mi ędzy wsi ą Ostrowin a Idzbarkiem o powierzchni 55,9 ha, gł ęboko ści średniej / maksymalnej 6,0 / 20. jez. Ostrowin 8,4 m i obj ęto ści 1 628,2 tys. m 3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda, na wschód od Wałdowa, wzdłu Ŝ trasy E 77, poł ączone kanałami z jeziorami: Drw ęckim i Szel ąg 21. jez. Pauze ńskie Wielki. Powierzchnia jeziora wynosi 235,6 ha, gł ęboko ść średnia / maksymalna 0,7 /2,0 i obj ęto ść 1 649 tys. m 3. jez. Perskie jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na południowy wschód od miasta Ostródy o powierzchni 15,27 ha, gł ęboko ści średniej / 22. (Paskierz) maksymalnej 2,6 / 10,6 i obj ęto ści 364 tys. m 3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. jez. Rodat zarastaj ące jezioro poło Ŝone na wschód od miasta Ostróda o powierzchni 9,58 ha, gł ęboko ści średniej 0,5 i obj ęto ści 48 tys. m 3. 23. (Rudat, Raudyty) Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. jezioro poło Ŝone przy mie ście Ostróda na południowy wschód o powierzchni 29,45 ha, gł ęboko ści średniej / maksymalnej 3,8 /7,8 i jez. Sajmino obj ęto ści 1 115 tys. m 3. W zwi ązku z obni Ŝaniem si ę powierzchni lustra wody w jeziorze, spowodowanego wykonaniem uj ęć wodnych 24. (Kajkowskie, Sement dla miasta Ostróda w jego zlewni. Dzi ęki zabiegom Urz ędu Miejskiego i Urz ędu Gminy wybudowano przepusto-zastawk ę na wypływie Du Ŝy) z jeziora Górczy ńskiego. Wykonanie tej budowli przyczyniło si ę do ustabilizowania wody jeziora Sajmino i Górczy ńskiego. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Grabiczek. jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda przy wsi Górki w zachodniej jej cz ęś ci o powierzchni 22,60 ha, gł ęboko ści średniej / maksymalnej jez. Sement Mały 2,0 / 3,6 i obj ęto ści 418,6 tys. m 3. W zwi ązku z obni Ŝaniem si ę powierzchni lustra wody w jeziorze Sajmino, spowodowanego 25. (Górczy ńskie, Nakro ń, wykonaniem uj ęć wodnych dla miasta Ostróda w jego zlewni, dzi ęki zabiegom Urz ędu Miejskiego i Urz ędu Gminy wybudowano Mokro ń) przepusto-zastawk ę na wypływie z jeziora Górczy ńskiego. Wykonanie tej budowli przyczyniło si ę do ustabilizowania wody jeziora Sajmino i Górczy ńskiego. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Grabiczek. zarastaj ące jeziorko poło Ŝone w gminie Ostróda na południowy zachód od wsi Lubajny o powierzchni 0,3 ha, gł ęboko ści średniej 1,0 m, 26. jez. Symsy (Lubajny) pojemno ści 3,0 tys. m 3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na południe od wsi Stare Jabłonki o powierzchni 85,82 ha, gł ęboko ści średnie / maksymalnej 6,0 / 27. jez. Szel ąg Mały 15,2 m i obj ęto ści 4 780,9 tys. m 3. Jezioro wchodzi w skład Systematu Jeziora Drw ęckiego. jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda pomi ędzy wsiami Stare Jabłonki, K ątno, Szel ąg, Warlity i Zwierzewo o powierzchni 667,95 ha, 28. jez. Szel ąg Wielki gł ęboko ści średnie / maksymalnej 13,5 / 35,5 m i obj ęto ści 81 111,2 tys. m 3. Jezioro wchodzi w skład Systematu Jeziora Drw ęckiego. jez. Świetlin jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda pomi ędzy wsiami Lichtajny i Grabin o powierzchni 52,85 ha, gł ęboko ści średniej 3,0 m, pojemno ści 29. (Lichtajny, Grabinek) 1585,5 tys. m 3. Jezioro poł ączone rzek ą Grabiczek z jeziorem Dur ąg oraz rzek ą Drw ęca. 30. jez. Teselak jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na północ od wsi Idzbark o powierzchni 9,67 ha, gł ęboko ści średniej 1,8 m, pojemno ści 174,0 tys. Dziennik Urz ędowy - 1024 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

(Idzbarskie) m3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. 31. Warlity stawy rybne „hodowla ryb karpiowatych" połoŜone w gminie Ostróda na wschód od wsi Warlity przy jeziorze Szel ąg Wielki. jez. Wy Ŝnickie jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na południe od wsi Szyldak przy skrzy Ŝowaniu trasy E-77 z drog ą do Wy Ŝnie o powierzchni 5,76 ha, 32. (Rychnowskie Bagno) gł ęboko ści średniej 1,0 m, pojemno ści 57,6 tys. m 3. Jezioro poło Ŝone w zlewni rzeki Drw ęca. śródle śne jezioro poło Ŝone w gminie Ostróda na południowy wschód od wsi Idzbark o powierzchni 2,27 ha, gł ęboko ści średniej 1,5 m, 33. jez. śabie pojemno ści 34,0 tys. m 3.

Stan czysto ści wód stoj ących został okre ślony w oparciu o badania prowadzone przez WIO Ś w latach 1985 – 2003. Badania były prowadzone w okresie pełnej cyrkulacji wiosennej i letniej stagnacji, a dobór wska źników i ich normatywy zostały dostosowane do specyfiki wód jeziorowych. W tabeli 5.10. poni Ŝej przedstawiono stan czysto ści wód jezior, które były badane, poło Ŝonych na terenie gmina Ostróda oraz podano ich kategori ę podatno ści na degradacj ę.

Tab. 5.10. Stan czysto ści wód jeziornych poło Ŝonych na terenie gminy Ostróda według bada ń przeprowadzonych w latach 1985-2003 przez WIO Ś.

Nazwa jeziora Rok bada ń Klasa czysto ści Kategoria podatno ści na degradacj ę – jezioro Cibory 1988 NON brak danych 1993 III III * i ** – jezioro Drw ęckie 2000 NON II ** – jezioro Jakuba 1987 NON poza kategori ą* – jezioro Kajkowskie 1987 II III – jezioro Ostrowin 1987 III poza kategori ą – jezioro Pauze ńskie 1985-86 NON poza kategori ą* – jezioro Perskie 1988 NON III – jezioro Sement Mały 1988 III poza kategori ą – jezioro Szel ąg Mały 1990 III II * – jezioro Szel ąg Wielki 1990 II I *) ścieki odprowadzane bezpo średnio do jeziora **) ścieki odprowadzane do dopływów jezior

Klasa czysto ści: II – woda nadaje si ę do bytowania w warunkach naturalnych innych ryb niŜ łososiowate, chowu i hodowli zwierz ąt gospodarskich, celów rekreacyjnych, uprawiania sportów wodnych oraz do urz ądzania zorganizowanych k ąpielisk; III – woda nadaje si ę do zaopatrzenia zakładów innych ni Ŝ zakłady wymagaj ące wody o jako ści wody do picia, nawadniania terenów rolniczych, wykorzystywanych do upraw ogrodniczych oraz upraw pod szkłem i pod osłonami z innych materiałów; NON – woda nie odpowiadaj ąca normatywom. Kategoria podatno ści na degradacj ę: II – jeziora przeci ętnie podatne na degradacj ę; III – jeziora wyra źnie podatne na degradacj ę; poza kategori ą – jeziora najbardziej podatne na degradacj ę.

Spo śród wy Ŝej wymienionych, przebadanych w ostatnich latach jezior, najczy ściejsze s ą jeziora: Kajkowskie i Szel ąg Wielki. Jeziora: Ostrowin, Sement Mały i Szel ąg Mały posiadały wody III klasy czysto ści. Natomiast wody jezior: Cibory, Drw ęckiego, Pauze ńskiego, Jakuba i Perskiego nie odpowiadały normatywom (były pozaklasowe). Nale Ŝy podkre śli ć, Ŝe ocen ę stanu czysto ści wi ększo ści jezior oparto na starych wynikach bada ń, pochodz ących z lat 1985 – 1988. Tylko badania wód jez. Drw ęckiego, jako jeziora najwi ększego spo śród omawianych jezior, były wykonywane stosunkowo niedawno (2000 r). A zatem tylko jedynie te wyniki odzwierciedlaj ą aktualny stan czysto ści jednego jeziora (spo śród dziesi ęciu przebadanych) – jeziora Drw ęckiego. Poni Ŝej opisano szczegółowiej i omówiono wyniki bada ń wód jezior, których wyniki monitoringu s ą naj świe Ŝsze (jeziora badane w 2000 r i 1990 r). Jednocze śnie jeziora te odgrywaj ą najwa Ŝniejsz ą rol ę, zarówno w systemie hydrograficznym, jak i rol ę turystyczno - rekreacyjn ą na terenie gminy Ostróda. Stanowi ą je jeziora: Drw ęckie, Szel ąg Wielki i Szel ąg Mały.

Jezioro Drwęckie Poło Ŝenie jeziora: • dorzecze: Drw ęca – Wisła, • region fizyczno-geograficzny: Pojezierze Iławskie, • wysoko ść 95,3 m n.p.m. Podstawowe dane morfometryczne: • powierzchnia zwierciadła wody 870,0 ha, • gł ęboko ść maksymalna 22,3 m, • gł ęboko ść średnia 5,7 m, • obj ęto ść jeziora 50 140,1 tys. m 3, • powierzchnia zlewni całkowitej 1015,2 km 2. Jezioro Drw ęckie rozci ąga si ę na północny-zachód od Ostródy (cz ęść południowo-wschodnia le Ŝy w granicach miasta). Jest to wydłu Ŝony zbiornik o urozmaiconej linii brzegowej. Składa si ę z dwóch rynien - ostródzkiej i samborowskiej, rozdzielonych nasypem kolejowym. Najwi ększe przegł ębienie (22,3 m) znajduje si ę w połowie długo ści rynny ostródzkiej. Brzegi rynny zachodniej s ą niskie i podmokłe, za ś rynny północnej - wysokie i strome. Przez jezioro przepływa rzeka Drw ęca. Ponadto zbiornik zasilany jest wodami jezior: Pauze ńskiego, Piławki, Jakuba, Iłgi oraz Kanału Elbl ąskiego. Jezioro Drw ęckie wchodzi w skład rezerwatu wodnego „Rzeka Drw ęca”, na zachód od uj ścia Kanału Elbl ąskiego obowi ązuje strefa ciszy. Zlewnia całkowita jeziora zajmuje 1015,2 km 2. Na jej terenie znajduje si ę kilkana ście miejscowo ści, najwa Ŝniejsze z nich to miasta: Ostróda, Miłomłyn, Mor ąg oraz wsie Małdyty i Stare Jabłonki. W zlewni bezpośredniej, o powierzchni 847,1 ha, przewa Ŝaj ą lasy (67,7%). Pozostał ą cz ęść stanowi ą nieu Ŝytki, grunty orne i zabudowania. Na północ od Ostródy, koło Wałdowa, znajduj ą si ę kwatery filtracyjne starej oczyszczalni ścieków oraz pola uprawne, które nawo Ŝono osadami ściekowymi. Od jeziora oddziela je pas szuwaru trzcinowego szeroko ści około 200 - 300 m. Zbiornik posiada du Ŝe znaczenie rekreacyjne. Le Ŝy on na pocz ątku atrakcyjnego szlaku Ŝeglugowego Kanału Elbl ąskiego. W Ostródzie znajduj ą si ę 3 hotele na około 170 miejsc noclegowych, przysta ń KS „Sokół" i o środek LOK z polem namiotowym. Ponadto przy brzegach jeziora zlokalizowano 3 o środki wypoczynkowe. Dziennik Urz ędowy - 1025 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Jezioro nie jest bezpo średnim odbiornikiem ścieków ze źródeł punktowych, jednak do Kanału Elbl ąskiego, w odległo ści około 9 km od jeziora, odprowadzane s ą ścieki z oczyszczalni w Miłomłynie (blisko 180 m 3/d). W ubiegłych latach Jezioro Drw ęckie przyjmowało oczyszczone ścieki komunalne z Ostródy. Od 1990 roku (po rozbudowie oczyszczalni Zakładów Mi ęsnych „Morliny" w Tyrowie) ścieki miejskie s ą odprowadzane ł ącznie ze ściekami z „Morlin" do dopływu Drw ęcy, poni Ŝej Jeziora Drw ęckiego. Do połowy 1997 roku do jeziora kierowane były równie Ŝ ścieki z o środka wypoczynkowego PTTK w Piławkach. Jezioro Drw ęckie wykazuje przeci ętn ą odporno ść na wpływy zewn ętrzne, zaliczono je do II kategorii podatno ści na degradacj ę. Niekorzystnymi wska źnikami s ą: iloraz obj ęto ści jeziora i długo ści linii brzegowej, stratyfikacja wód oraz wymiana wody w roku; korzystna jest natomiast przewaga lasów w zlewni bezpo średniej. Badania jako ści wód prowadzono na czterech stanowiskach pomiarowych, usytuowanych w ró Ŝnych cz ęś ciach zbiornika: w środkowej cz ęś ci rynny północnej, (gł ęb. maks. - 22,3 m), w południowym kra ńcu rynny północnej (gł ęb. maks. - 12,9 m), we wschodniej cz ęś ci rynny zachodniej - samborowskiej (gł ęb. maks. - 6,4 m) i w zachodnim ko ńcu jeziora (gł ęb. maks. - 13,2 m). W czasie bada ń wiosennych wody jeziora były wymieszane do dna i dobrze natlenione, w rynnie zachodniej nasycenie tlenem wynosiło nawet 130-150%. Okres stagnacji letniej charakteryzował si ę silnymi ubytkami tlenowymi ju Ŝ w metalimnionie. Stosunkowo łagodnej stratyfikacji termicznej towarzyszyła ostra oksyklina. Na stanowisku usytuowanym w centralnej cz ęś ci rynny północnej i cz ęś ci zachodniej rynny samborowskiej tlen całkowicie zanikał od 5-6 m gł ęboko ści. Natomiast płytkie partie zbiornika natlenione były do dna. Przewodno ść elektrolityczna wła ściwa, wynosz ąca wiosn ą około 400 µS/cm, wskazuje na wysok ą zawarto ść podstawowych składników mineralnych. Zawarto ść substancji organicznych w warstwie powierzchniowej latem była podwy Ŝszona – warto ści ChZT-Cr i BZT 5 odpowiadały na ogół III klasie czysto ści lub nawet j ą przekraczały (BZT 5). St ęŜ enie fosforu ogólnego w wodach rynny ostródzkiej było umiarkowane - warto ść średnia (0,08 mg P/l) mie ściła si ę w granicach klasy II, natomiast wody rynny samborowskiej były znacznie bogatsze w fosfor – 0,13-0,15 mg P/l, a w zachodniej cz ęś ci stwierdzono latem nawet 0,46 mg P/l. Zawarto ść azotu ogólnego w obu okresach na ogół nie przekraczała 1,5 mg N/l. Latem odtlenione wody naddenne wykazywały podwy Ŝszon ą zawarto ść zwi ązków fosforu i jonów amonowych. Zawarto ść chlorofilu „a" wiosn ą w rynnie północnej była niska lub umiarkowana (6,4-13,6 mg/m 3), w cz ęś ci zachodniej zbiornika – podwy Ŝszona (16,5-23,4 mg/m 3). Latem przyjmowała znacznie wy Ŝsze warto ści - od 42 mg/m 3 (ploso północne) do 87 mg/m 3 (cz ęść zachodnia rynny samborowskiej). Podobnie kształtowała si ę widzialno ść kr ąŜ ka Secchiego - najkorzystniejsza była w cz ęś ci zachodniej (2,7-2,8 m wiosn ą i około 2 m latem), najni Ŝsza – w zachodnim plosie (nawet 0,7 m latem). Stan sanitarny wód jeziora spełniał na ogół normy l klasy czysto ści, tylko wiosn ą we wschodniej cz ęś ci rynny samborowskiej odpowiadał II klasie. Ocena ogólna wykazała pozaklasow ą jako ść wód Jeziora Drw ęckiego. Sumaryczny wynik punktacji (3,29) jest jednak zbli Ŝony do warto ści granicznej mi ędzy klas ą III i wodami pozaklasowymi. Wska źnikami najbardziej niekorzystnymi były: warunki tlenowe hypolimnionu latem, st ęŜ enie zwi ązków fosforu nad dnem stanowisk stratyfikowanych, zawarto ść chlorofilu „a", st ęŜ enie azotu mineralnego wiosn ą, a tak Ŝe przewodno ść elektrolityczna wła ściwa. Oceniaj ąc oddzielnie poszczególne cz ęś ci jeziora, wykazano nieco lepsz ą, odpowiadaj ącą III klasie czysto ści, jako ść wód rynny północnej. Ró Ŝnice te najbardziej zaznaczały si ę wiosn ą. Wcze śniejsze badania Jeziora Drw ęckiego prowadził OBiK Ś w Olsztynie zim ą i latem 1977 roku. Zakwalifikowano je wtedy do III klasy czysto ści ze wzgl ędu na st ęŜ enia zwi ązków azotu i fosforu oraz warunki tlenowe hypolimnionu. Kolejne badania, przeprowadzone przez WIO Ś w Olsztynie w 1993 roku, równie Ŝ wskazywały na III klas ę czysto ści zbiornika.

Jezioro Szel ąg Wielki Poło Ŝenie jeziora: - dorzecze: Drw ęca – Wisła, - region fizyczno-geograficzny - Pojezierze Iławskie – Wschodniopomorskie, - wysoko ść n.p.m. 98,3 m. Podstawowe dane morfometryczne: • powierzchnia zwierciadła wody 599,0 ha, • obj ęto ść jeziora 81 111,2 ty ś. m 3, • gł ęboko ść maksymalna 35,5 m, • gł ęboko ść średnia 13,5 m, • powierzchnia zlewni całkowitej 126,1 km 2.

Szel ąg Wielki jest typowym jeziorem rynnowym - w ąskim i długim (o maksymalnej długo ści 12,5 km). Jezioro to przyjmuje trzy niewielkie cieki, z których dwa wnosz ą wody z s ąsiednich jezior Szel ąg Mały i Tabórz. Odpływ ze zbiornika nast ępuje ku południowemu zachodowi do Jeziora Pauze ńskiego i Jeziora Drw ęckiego. W bezpo średniej zlewni jeziora Szel ąg Wielki przewa Ŝaj ą tereny zalesione. Nad jeziorem znajduj ą si ę trzy wsie: Warlity Wielkie, Zwierzewo i K ątno. W odległo ści ok. 4 km na południowy zachód od zbiornika jest poło Ŝone miasto Ostróda. Do jeziora Szel ąg Wielki nie odprowadza si ę ścieków z punktowych źródeł zanieczyszcze ń. Zagospodarowanie rekreacyjne obrze Ŝy zbiornika jest niewielkie. Na południowo-wschodnim brzegu jeziora znajduje si ę o środek wypoczynkowy (wyposa Ŝony w zbiornik bezodpływowy na ścieki) oraz kemping. Na północnym brzegu jeziora co roku lokalizowane s ą obozy harcerskie. Badania stanu czysto ści wód jeziora Szel ąg Wielki przeprowadził OBiK Ś w Olsztynie w 1990 r., podczas cyrkulacji wiosennej i stagnacji letniej. Gł ębokie i du Ŝe jezioro Szel ąg Wielki nale Ŝy do zbiorników stratyfikowanych. W czasie bada ń wiosennych obserwowano w profilu pionowym jeziora do ść wyrównan ą temperatur ę, nieznacznie tylko obni Ŝon ą przy dnie. Świadczy to o pełnej cyrkulacji wód zbiornika potwierdzonej równie Ŝ wynikami bada ń zawarto ści tlenu. Woda jeziora była wiosn ą wysycona tlenem od powierzchni do dna. W okresie stagnacji letniej na obu stanowiskach badawczych epilimnion si ęgał do gł ęboko ści 8 m i charakteryzowały go dobre warunki tlenowe. W warstwie metalimnionu nast ępowało wyra źne zmniejszenie zawarto ści tlenu, Dziennik Urz ędowy - 1026 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. pogł ębiaj ące si ę stopniowo w warstwie hypolimnionu. Do wyczerpania tlenu przy dnie jednak Ŝe nie dochodziło, a średnie natlenienie hypolimnionu jeziora wynosiło ponad 25%, co odpowiada II klasie według SOJJ. Zawarto ść materii organicznej w jeziorze była niewielka, czego dowodem s ą wyniki bada ń ChZT i BZT 5. St ęŜ enie zwi ązków biogenicznych kształtuje si ę w jeziorze na średnim poziomie. Wprawdzie koncentracja fosforanów, szczególnie na jednym stanowisku, była du Ŝa zarówno na powierzchni, jak i nad dnem, to jednak średnia zawarto ść fosforu całkowitego w jeziorze okre ślona na podstawie bada ń wiosennych i letnich odpowiadała normatywowi dla II klasy. Podobnie wygl ądała sytuacja, je śli chodzi o st ęŜ enie azotu całkowitego, którego średnia warto ść w jeziorze była umiarkowana, jakkolwiek wiosn ą zanotowano w warstwie powierzchniowej znaczn ą koncentracj ę mineralnych form azotu. Pomiar przewodności elektrolitycznej wła ściwej świadczy o niezbyt du Ŝej zawarto ści zwi ązków mineralnych w jeziorze. Wska źniki produkcji pierwotnej w jeziorze, takie jak koncentracja chlorofilu i sucha masa sestonu oraz przezroczysto ść wody wskazuj ą na jego umiarkowan ą trofi ę. Stan ten potwierdzaj ą równie Ŝ wyniki analizy hydrobiologicznej. W okresie wiosny zasadniczymi komponentami fitoplanktonu były okrzemki, w śród których dominowały Asterionella formosa i Stephanodiscus sp. Latem pojawiło si ę wi ęcej gatunków charakterystycznych dla wód Ŝyznych, a najliczniejsz ą grup ę stanowiły bruzdnice z gatunku Ceratium hirundinella , zaobserwowano równie Ŝ obecno ść sinic z rodzaju Microcystis . Cech ą badanego zbiornika jest jednak Ŝe niska liczebno ść osobników w obr ębie poszczególnych gatunków, co jest charakterystyczne dla środowisk mało zanieczyszczonych. Badania bakteriologiczne jeziora wskazuj ą na jego bardzo dobry stan sanitarny. Równie Ŝ st ęŜ enia w wodzie badanych pestycydów mieszcz ą si ę w obowi ązuj ących normatywach, przy czym najcz ęś ciej s ą to ilo ści śladowe. Sumaryczna ocena stanu czysto ści jeziora według SOJJ wskazuje na II klas ę i potwierdza umiarkowany stopie ń eutrofizacji zbiornika. Wody trzech niewielkich dopływów jeziora były w okresie prowadzonych bada ń stosunkowo dobrej jako ści. Warto ści wska źników przekraczaj ących normatywy wskazywały na II klas ę czysto ści. Porównanie ostatnich wyników bada ń jeziora z poprzednimi wykonanymi przez OBiK Ś w Olsztynie w 1978 r., nie wskazuje na pogorszenie stanu jeziora. Jezioro zaliczone wówczas do II klasy [Cydzik, Kudelska, Soszka 1982] t ę klas ę utrzymało w roku 1990. Utrzymanie si ę dobrej jako ści wody w jeziorze Szel ąg Wielki wi ąŜ e si ę z jego bardzo dobrymi warunkami naturalnymi i co za tym idzie du Ŝą odporno ści ą na degradacj ę (l kategoria). Prawie wszystkie wska źniki decyduj ące o podatno ści jeziora na degradacj ę odpowiadaj ą normatywom dla l kategorii. Na uwag ę zasługuje zwłaszcza mała wymiana wody w roku, co - jak wykazały badania [Kudelska 1989] - zapobiega wnoszeniu do jeziora zanieczyszcze ń z terenu zlewni. Dobrej jako ści wód jeziora sprzyja równie Ŝ przewaga lasów w jego zlewni bezpo średniej oraz stosunkowo niewielka presja rekreacyjna. Racjonalna gospodarka w zlewni jeziora i jego najbli Ŝszym otoczeniu powinna pozwoli ć na dalsze utrzymanie dobrego stanu wód.

Jezioro Szel ąg Mały Poło Ŝenie jeziora: • dorzecze: Drw ęca – Wisła, • region fizyczno-geograficzny: Pojezierze Iławskie – Wschodniopomorskie, • wysoko ść n.p.m. 98,4 m. Podstawowe dane morfometryczne: • powierzchnia zwierciadła wody 83,8 ha, • objęto ść jeziora 4 780,9 ty ś. m 3, • gł ęboko ść maksymalna 15,2 m, • gł ęboko ść średnia 5,7 m, • powierzchnia zlewni całkowitej 26,0 km 2.

Szel ąg Mały to jezioro o dwóch wyra źnie wyodr ębnionych plosach. Przyjmuje jeden mały dopływ uchodzący do wschodniego plosa. Odpływ to ciek wypływaj ący z plosa zachodniego i prowadz ący wody do jeziora Szel ąg Wielki, z którego z kolei nast ępuje odpływ do Jeziora Pauze ńskiego i Jeziora Drw ęckiego. W bezpo średniej zlewni jeziora Szel ąg Mały zdecydowanie przewa Ŝaj ą lasy. Na północno-wschodnim brzegu zbiornika jest poło Ŝona wie ś Staszkowo oraz tartak w Starych Jabłonkach. Na północnym brzegu jeziora znajduj ą si ę liczne o środki wypoczynkowe, w wi ększo ści odprowadzaj ące ścieki do zbiorników bezodpływowych lub do ziemi. Tylko z jednego o środka odprowadza si ę do jeziora ścieki po mechaniczno-biologicznym oczyszczaniu. Ładunek tych ścieków wyra Ŝony w B wynosi 0,01 kg O 2/d. Badania stanu czysto ści wód jeziora Szel ąg Mały przeprowadził OBiK Ś w Olsztynie w 1990 r., podczas cyrkulacji wiosennej i stagnacji letniej. Warunki tlenowe jeziora w plosach o ró Ŝnej gł ęboko ści ró Ŝniły si ę do ść znacznie, szczególnie w okresie letnim. Wiosn ą w obu cz ęś ciach jeziora obserwowano przesycenie tlenem powierzchniowej warstwy wody oraz zmniejszenie zawarto ści tlenu przy dnie, bardziej wyra źne w płytszym jego plosie. Latem gł ębsza, podlegaj ąca stratyfikacji cz ęść jeziora wykazywała wyra źny deficyt tlenowy ju Ŝ w połowie warstwy epilimnionu si ęgaj ącej do 5 m. Metalimnion w górnej swej cz ęś ci zawierał zaledwie śladow ą ilość tlenu, a całkowite odtlenienie wyst ąpiło od gł ęboko ści 7 m do dna. Nieco lepsze warunki tlenowe panowały latem w płytszej cz ęś ci jeziora, gdzie epilimnion o mi ąŜ szo ści 4 m przesycony był tlenem do gł ęboko ści 2 m. Poni Ŝej wyst ępował spadek natlenienia pogł ębiaj ący si ę w si ęgaj ącym dna metalimnionie. W wodzie przydennej wykryto śladowe ilo ści tlenu. Zawarto ść materii organicznej w jeziorze jest du Ŝa, czego dowodz ą du Ŝe warto ści ChZT i BZT 5. O nadmiernej trofii jeziora świadcz ą równie Ŝ du Ŝe st ęŜ enia substancji biogenicznych, a zwłaszcza zwi ązków fosforowych, w przydennej warstwie wody. Mineralne formy fosforu i azotu wyst ępowały wiosn ą w powierzchniowej warstwie wody w niewielkich st ęŜ eniach ze wzgl ędu na intensywn ą ich asymilacj ę w procesie wzmo Ŝonej produkcji pierwotnej. Rezultatem prze Ŝyźnienia wody jeziora jest obfita ilo ść fitoplanktonu, obrazowana du Ŝym st ęŜ eniem chlorofilu oraz znaczn ą zawarto ści ą sestonu. Bujny rozwój planktonu ro ślinnego ograniczał przezroczysto ść wody do średnio 0,8 m. Latem na jednym stanowisku przezroczysto ść wody wynosiła zaledwie 60 cm. Jako ściowy skład fitoplanktonu charakterystyczny był dla zbiorników eutroficznych, co uwidoczniło si ę szczególnie podczas bada ń letnich. Najliczniejsz ą grup ę stanowiły wówczas sinice, wśród których dominowały rodzaje Aphanizomenon i Anabaena . W warstwie nad-dennej jeziora zaobserwowano równie Ŝ Dziennik Urz ędowy - 1027 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. znaczne ilo ści bakterii siarkowych z rodzaju Macromonas i Thiopedia , świadcz ących o obecno ści siarkowodoru przy dnie. Stan sanitarny jeziora w okresie prowadzonych bada ń nie budził zastrze Ŝeń. Sumaryczna ocena stanu czysto ści wód jeziora według SOJJ wskazuje na III klas ę. Poprzednie badania jeziora przeprowadzone przez OBiK Ś w Olsztynie w 1978 r wykazały ju Ŝ wówczas znaczn ą degradacj ę jeziora. Niepełne dane pozwoliły zakwalifikowa ć jezioro do III klasy [Cydzik, Kudelska, Soszka 1982]. O pogorszeniu si ę stanu jeziora na przestrzeni 12 lat świadczy zwi ększenie zawarto ści w wodzie azotu amonowego oraz znaczne zmniejszenie przezroczysto ści wody. Jezioro Szel ąg Mały ma jeden do ść zanieczyszczony dopływ, który mo Ŝe stanowi ć źródło kumuluj ących si ę w zbiorniku zwi ązków biogenicznych. Zasadniczym jednak Ŝe powodem degradacji jeziora wydaj ą si ę by ć liczne o środki wypoczynkowe zlokalizowane na jego brzegach. Szel ąg Mały jest średnio podatny na degradacj ę i został zaliczony do II kategorii podatno ści. Mimo niektórych bardzo korzystnych cech naturalnych, takich jak np. le śne otoczenie zbiornika, intensywne u Ŝytkowanie rekreacyjne zadecydowało o złej jako ści jego wód.

Poza wymienionym wy Ŝej jeziorem Drw ęckim (badanym w 2000 r) oraz jeziorami Szel ąg Wielki i Szel ąg Mały (badanymi w 1990 r), pozostałe jeziora badane były ostatnio w latach osiemdziesi ątych. Poni Ŝej bardzo krótko scharakteryzowano stan czysto ści pozostałych jezior w oparciu o przeprowadzone ostatnie badania z lat osiemdziesi ątych.

Jezioro Pauze ńskie Zbiornik był badany przez ObiK Ś w Olsztynie w latach 1985- 86. Stwierdzono, Ŝe jest on silnie podatny na degradacj ę (z powodu urozmaiconej linii brzegowej i silnego wypłycenia). Stan sanitarny wód był zadawalaj ący. Według klasyfikacji systemu oceny jako ści jezior (SOJJ) woda pozostawała poza klas ą czysto ści, głównie ze wzgl ędu na wysok ą Ŝyzno ść akwenu.

Jezioro Kajkowskie Badania akwenu OBiK Ś Olsztyn przeprowadził w 1987 roku. Zbiornik okre ślono jako bardzo podatny na degradacj ę. Pomimo tego ogólna ocena biologiczna wskazywała na niezbyt zaawansowany stan troficzny. Wod ę jeziora zaliczono do II klasy czysto ści (wg klasyfikacji SOJJ). Stan sanitarny był bardzo dobry. Obecne badania prowadzone przez TSSE Ostróda na k ąpielisku kwalifikuj ą jego wody do I, wzgl ędnie okresowo do II klasy czysto ści. Z jeziorem Kajkowskim wi ąŜ e si ę zagro Ŝenie jego zaniku. W latach osiemdziesi ątych systematycznie obni Ŝało si ę jego zwierciadło wody (od 102,4 m n.p.m. w 1979 do 99,6 m n.p.m. na koniec 1991 r., tj. o 2,4 m). Z wykonanej ekspertyzy hydrologicznej jeziora (przez BPWM Olsztyn) wynika, Ŝe główn ą przyczyn ą tego procesu jest wpływ miejskiego uj ęcia wody zlokalizowanego w rynnie Kajkowskiej. W roku 1993 w cz ęś ci zahamowano ten proces przez dodatkowe zasilenie jeziora wodami ze zlewni jez. Nakro ń (Sement Mały). Pierwotnie sytuacja była odwrotna - jez. Nakro ń było zasilane z jez. Kajkowskiego. Obni Ŝanie lustra wody w jez. Kajkowskim nast ępowało przy eksploatacji uj ęcia miejskiego w ilo ści ledwie połowy wydajno ści zasobów wykazanych w dokumentacji hydrogeologicznej i zatwierdzonych zasobach.

Jezioro Sement Mały Badania akwenu OBiK Ś Olsztyn przeprowadził w 1988 roku. Zbiornik okre ślono jako bardzo podatny na degradacj ę. Ogólna ocena biologiczna wskazywała na zaawansowany stan troficzny. Wod ę jeziora zaliczono do III klasy czysto ści (wg klasyfikacji SOJJ). W zwi ązku z obni Ŝaniem si ę powierzchni lustra wody w jeziorze Kajkowskim, spowodowanego wykonaniem uj ęć wodnych dla miasta Ostróda w jego zlewni, dzi ęki zabiegom Urz ędu Miejskiego i Urz ędu Gminy wybudowano przepusto-zastawk ę na wypływie z jeziora Górczy ńskiego. Wykonanie tej budowli przyczyniło si ę do ustabilizowania wody obu jezior.

Jezioro Jakuba Badania jako ści wód zbiornika OBiK Ś Olsztyn wykonał w 1987 roku. Okre ślono, Ŝe akwen wykazuje bardzo du Ŝą podatno ść na degradacj ę. Badania biologiczne wykazały znaczny stopie ń zeutrofizowania zbiornika. Jako ść wody oceniona została jako zdecydowanie pozaklasowa (wg klasyfikacji SOJJ). Przyczyn ą tego była głównie du Ŝa zawarto ść substancji biogennych (azot i fosfor) oraz złe parametry tlenowe. Stan bakteriologiczny wód był w granicach II i III klasy czysto ści. Dopływ do jeziora nios ący wod ę z je Ŝ. Morliny był zim ą w I klasie czysto ści, a latem - w klasie III (ze wzgl ędu na bakteriologi ę). Prawdopodobnie główn ą przyczyn ą degradacji zbiornika był długoletni zrzut ścieków miejskich i z mleczarni.

Jezioro Perskie Badania jako ści wód jeziora OBiK Ś Olsztyn przeprowadził w 1988 roku. Ze wzgl ędu na niekorzystne cechy morfometryczne zaliczono go do wysokiej - III kategorii podatno ści na degradacj ę - jako zbiornik silnie reaguj ący na wpływy zewn ętrzne. Akwen jest prze Ŝyźnionym zbiornikiem wodnym o wysokiej produkcji pierwotnej. Według SOJJ wody jeziora kwalifikowały si ę zdecydowanie do pozaklasowych. Prawie wszystkie parametry fizyczno - chemiczne były pozaklasowe. Pod wzgl ędem bakteriologicznym wody mie ściły si ę w II klasie czysto ści.

Jezioro Ostrowin Na stan czysto ści jeziora posiada wpływ rzeka Drw ęca, która przepływa przez jezioro. Jezioro badane przez OBiK Ś w 1987 roku. Według SOJJ wody jeziora kwalifikowały si ę do III klasy czysto ści wód, pomimo nawet braku dopływu zanieczyszcze ń ze źródeł punktowych. Jezioro zostało ocenione jako bardzo podatne na degradacj ę.

Jezioro Cibory Najmniejsze jezioro z badanych wszystkich jezior (7,62 ha). Jest poł ączone kanałem Ornowskim z jeziorami Morliny, Jakuba i Drw ęckim. Według SOJJ wody jeziora kwalifikowały si ę do pozaklasowych. Jezioro mało rozpoznane w zakresie podatno ści na degradacj ę (brak danych).

Dziennik Urz ędowy - 1028 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

5.4.4. Tendencje zmian czysto ści wód powierzchniowych

Jak to wy Ŝej wykazano stan czysto ści wód powierzchniowych na terenie gminy Ostróda generalnie nie jest dobry. Wody płyn ące, badane w ostatnich latach stanowiły głównie III klas ę czysto ści, a rzeka Drw ęca w dalszym swym biegu (na wysoko ści wsi Franciszkowo) prowadziła wody pozaklasowe. Badane jeziora w zdecydowanej wi ększo ści posiadały wody III klasy czysto ści i pozaklasowe. Tendencje przyszłych zmian czysto ści wód s ą uzale Ŝnione od człowieka, od podj ęcia b ądź nie realizacji programu poprawy czysto ści wód. Bez podj ęcia takiego programu stan czysto ści wód powierzchniowych b ędzie si ę pogarszał. Szczególnie podatne na eutrofizacj ę - do niekorzystnych zmian czysto ści wód s ą jeziora. Jeziora badane w gminie Ostróda, poza jeziorami: Drw ęckie, Szel ąg Mały i Szel ąg Wielki (II i I kategoria podatno ści na degradacj ę), nale Ŝą do jezior wyra źnie i najbardziej podatnych na degradacj ę. Nie podj ęcie programu ochronnego nieuchronnie i nieodwracalnie doprowadzi do ich dalszej degradacji. Jeziora te w wi ększo ści pozostaj ą we wzajemnym powi ązaniu w systemie hydrograficznym. Tak wi ęc przyszły program ochronny powinien nie ogranicza ć si ę do jednego jeziora, ale całego systemu zlewniowego. Powinien obejmowa ć zarówno przedsi ęwzi ęcia ograniczaj ące dopływ ładunków zanieczyszcze ń z punktowych źródeł, jak i ingerowa ć w gospodark ę w zlewni, proponuj ąc przedsi ęwzi ęcia ograniczaj ące dopływ zanieczyszcze ń obszarowych. W ślad za programem powinny i ść , zgodnie z opracowanym wcze śniej harmonogramem rzeczowo - finansowym, cz ąstkowe i szczegółowe projekty (projekty techniczne, budowlane). Zahamowanie post ępuj ącego procesu pogarszania si ę wód, poza nadrzędnymi celami wynikaj ącymi z ochrony środowiska, jest konieczne i nieodzowne ze wzgl ędu na strategi ę rozwoju, nie tylko gminy Ostróda, ale tak Ŝe innych okolicznych gmin. Dlatego te Ŝ przyszłe porozumienie mi ędzy gminami w sprawie „czystych wód” wydaje si ę by ć słuszne i nieodzowne zarówno z technicznego, hydrologicznego i przestrzennego punktu widzenia, jak i punktu ekonomicznego - racjonalizacji wydatków oraz pozyskania z zewn ątrz środków na realizacj ę programu.

5.4.5. Zagro Ŝenia powodziowe i podtopieniowe oraz budowle pi ętrz ące

Na terenie gminy Ostróda zagro Ŝenia powodziowe i podtopieniowe nie s ą du Ŝe. Na ten stan rzeczy składaj ą si ę przede wszystkim du Ŝe mo Ŝliwo ści retencjonowania wody w jeziorach oraz budowle hydrotechniczne, pozwalaj ące regulowa ć wielkości ą przepływu w ciekach i poziomem lustra wody w jeziorach. Wzdłu Ŝ brzegów wód brak jest wałów na terenie gminy. Najwi ększe zagro Ŝenie powodziowe i podtopieniowe na terenie gminy mog ą sprawi ć rzeki: Drw ęca i Poburzanka. Na rzece Drw ęca bardzo wa Ŝną rol ę rol ę odgrywa jaz w Samborowie, którym regulowany jest poziom wody w jeziorze Drw ęckim oraz przepływ w rzece, którego wielko ść odgrywa istotn ą rol ę dla terenów poło Ŝonych poni Ŝej Samborowa (zwłaszcza dla terenów Nowego Miasta Lubawskiego). Na rzece Poburzanka w Samborowie wa Ŝną rol ę odgrywa jaz (zastawka) reguluj ący przepływ wody w rzece oraz Kanał „B” - ulgi (przejmuj ący nadmiar wody), zwany ciekiem Samborowo. Poza wymienionymi wy Ŝej głównymi urz ądzeniami istnieje szereg innych urz ądze ń typu jazu, zastawek. W okolicach Tyrowa istnieje stacja pomp wraz z systemem rowów otwartych, słu Ŝą ca do odwadniania u Ŝytków zielonych przy jeziorze Drw ęckim. W tabeli poni Ŝej przedstawiono wykaz istniej ących na terenie gminy (a tak Ŝe na terenie miasta Ostróda) budowli pi ętrz ących. Urz ądzenia te pozostaj ą w administrowaniu w cz ęś ci Wojewódzkiego Zarz ądu Melioracji i Urz ądze ń Wodnych w Olsztynie oraz w cz ęś ci (rzeka Drw ęca) Regionalnego Zarz ądu Gospodarki Wodnej w Gda ńsku.

Tab. 5.11. Wykaz budowli pi ętrz ących na terenie miasta i gminy Ostróda.

Lokalizacja Parametry techniczne Przeznaczenie budowli Rodzaj administra- hydrologiczna Wysoko ść Światło Inne (energetyka, rekreacja, (nazwa) cyjna (km cieku) pi ętrzenia (m) (m) nawodnienia) budowli Zastawka Samborowo rz. Poburzanka km 1 + 800 1,0 2 x 1,5 zamkni ęcie rozrz ąd wody szandorowe Jaz Wirwajdy rz. Poburzanka km 4 + 450 1,2 – próg 1,2 2 x 1,5 szandory redukcja spadku Jazomost Nastajki rz. Poburzanka km 9 + 100 próg 2,4 3,0 zamkni ęcie zbiornik wodny, redukcja mechaniczne spadku Jaz Nastajki rz. Poburzanka km 10 + 200 1,4 – próg 2,1 3,0 zamkni ęcie zbiornik wodny, redukcja mechaniczne spadku Zastawka Lesiak Kanał Ornowo km 1 + 450 0,9 – próg 0,7 2,0 szandory zbiornik wodny, pobór wody – stawy rybne Jaz Kołodziejki rz. Gizela 4,0 2 x 1,5 szandory mała elektrownia km 9 + 070 Jaz Idzbark rz. Drw ęca 1,1 1,0 + 1,2 szandory mała elektrownia, redukcja km 189 + 700 spadku Jaz Samborowo rz. Drw ęca 0,7 7+7,1+3,49 + retencja km 165 + 200 2x1,65 = 20,89 Śluza Mała Mi ędzylesie szlak Miłomłyn-Ostróda-Szel ąg 1,34÷1,64 3,22 wrota retencja, redukcja spadku Ru ś Śluza Ostróda szlak Miłomłyn-Ostróda-Szel ąg 1,54÷2,04 3,26 wrota retencja, redukcja spadku Ostróda km 15 + 110 Przelew Ostróda szlak Miłomłyn-Ostróda-Szel ąg 1,54÷2,04 5,10 retencja, redukcja spadku mły ński km 15 + 110 Przepust- Ostróda rów melioracyjny (rz. Drw ęca) 1,0 Ø 1,0 wyci ąg mechaniczny pi ętrzenie zastawka Zastawka Ostróda rów melioracyjny (rz. Drw ęca) 1,0 1,0 wyci ąg mechaniczny pi ętrzenie Źródło: „Program małej retencji”

Stan techniczny wymienionych wy Ŝej urz ądze ń jest dostateczny i nie ma na razie potrzeby ich odbudowy lub modernizacji.

Dziennik Urz ędowy - 1029 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

5.4.6. Melioracje wodne i mała retencja

Na terenie gminy funkcjonuj ą systemy melioracyjne obejmuj ące swym zasi ęgiem powierzchni ę 9 758 ha, tj. około 40% powierzchni u Ŝytków rolnych. Istniej ąca sie ć melioracyjna jest uzbrojona w 16 szt. zastawek, przepusto-zastawek, umo Ŝliwiaj ących magazynowanie ca 1 875 000 m 3 wody. Obiekty nawadniane obejmuj ą: • uŜytki o powierzchni 268 ha w Tyrowie - rodzaj nawodnie ń: podsi ąkowy, • uŜytki o powierzchni 84 ha Gierło Ŝ-Ciemniak - rodzaj nawodnie ń: podsi ąkowy. Obiekty odwadniane stacj ą pomp - to u Ŝytki zielone 375 ha w Tyrowie (wydajno ść 1200l/s). Potrzeby melioracyjne gminy, według szacunków WZMiUW, wynosz ą 7 166 ha, tj. około 30% powierzchni u Ŝytków rolnych. Ró Ŝnorodno ść rze źby terenowej na obszarze gminy, du Ŝa deniwelacja terenowa, wielko ść opadów atmosferycznych - wszystko to ma istotny wpływ na wyst ępowanie niedoborów wodnych, co z kolei warunkuje poziom produkcji rolniczej. Istniej ące systemy wodne w postaci licznych kanałów, du Ŝa ilo ść cieków zakwalifikowanych do rezerwatów przyrody oraz tereny obj ęte Parkiem Krajobrazowym Wzgórz Dylewskich - w znaczący sposób ograniczaj ą mo Ŝliwo ść retencjonowania wód. Teren gminy jest bogaty w naturalne i sztuczne zbiorniki wodne. Retencja jako zdolno ść gromadzenia wody i przetrzymywanie jej przez okre ślony czas celem wykorzystania w okresach najwi ększego niedoboru ma tu szczególne znaczenie. Realizacja retencjonowania wody mo Ŝe przebiega ć poprzez: • budow ę obiektów in Ŝynieryjnych i zbiorników; • wykorzystanie istniej ących warunków hydrologicznych, gruntowo-wodnych, szaty ro ślinnej, tzw. retencja naturalna w formie, - retencji le śnej, - retencji glebowo-gruntowej, - retencji koryt i dolin rzecznych, - retencji naturalnych zbiorników wodnych. Teren gminy Ostróda jest bogaty w naturalne zbiorniki wodne licz ące od kilku do kilkuset hektarów powierzchni zalewu oraz tereny le śne, zajmuj ące 30 % powierzchni gminy. Wi ększo ść jezior, zwłaszcza tych o du Ŝej powierzchni została sztucznie poł ączona kanałami. Ustalone rz ędne pi ętrze ń zwierciadła wody tych jezior nie stwarzaj ą mo Ŝliwo ści uzyskiwania dodatkowej retencji wodnej. Dodatkowe ograniczenia retencjonowania wód stanowi ą: - cieki wodne (Drw ęca wraz z dopływami) b ędące rezerwatami przyrody; - tereny obj ęte Parkiem Krajobrazowym Wzgórz Dylewskich.

Wi ększo ść potencjalnych prostych mo Ŝliwo ści retencjonowania wody została wykorzystana. Na terenie gminy, zgodnie z „Programem małej retencji”, wytypowano jeden obiekt - „Nastajki" - do wykorzystania w przyszło ści dla celów retencji. Polega on na wykorzystaniu pi ętrzenia istniej ącego jazu na rzece Poburzance w km 10+200, co pozwoli na zmagazynowanie V=4,9 tys. m 3 wody. Spi ętrzenie to charakteryzowałoby si ę nast ępuj ącymi parametrami: • rz ędna progu jazu - 121,60 m n.p.m. • rz ędna spi ętrzenia - 123,00 m n.p.m. • powierzchnia zalewu - 0,70 ha. Proponowane przeznaczenie obiektu - staw rybny. Grunt zaj ęty pod zbiornik znajduje si ę we władaniu AWRSP - Oddział Terenowy w Olsztynie. Przewidywany koszt realizacji ca 5.000 zł.

Poza wymienionym w „Programie małej retencji” obiektem do realizacji dla celów retencji wody wskazane jest pobudowanie zbiornika retencyjnego na obszarze Garbu Lubawskiego, stanowi ącego lokalny w ęzeł hydrograficzny.

5.5. Zasoby wód podziemnych

5.5.1. Ogólne warunki hydrogeologiczne

Zasoby wód zwykłych, podziemnych, wykorzystywanych do celów bytowo - produkcyjnych, le Ŝą w głównej mierze w utworach czwartorz ędowych. Stanowi ą je wody typu wodorow ęglanowo - wapniowego oraz wodorow ęglanowo - wapniowo - magnezowego. Zasoby wód mineralnych i wód geotermalnych zalegaj ą na wi ększych gł ęboko ściach (wody mineralne - 1200 ÷ 1500 m, a wody geotermalne - 2000 ÷ 2500 m). Warunki hydrogeologiczne, zwi ązane z wyst ępowaniem wód zwykłych podziemnych w obszarze gminy Ostróda, s ą zró Ŝnicowane. Na terenach północnych gminy wody podziemne nie s ą izolowane od powierzchni terenu warstwami utworów trudno przepuszczalnymi (glinami). Pod powierzchni ą tych terenów wyst ępuje Drw ęcko-Taborski zbiornik wód podziemnych (bez izolacji). Wschodnie i zachodnie skraje terenu gminy stanowi ą obszary o nieci ągłej izolacji u Ŝytkowych warstw wodono śnych od powierzchni terenu. Na pozostałych obszarach u Ŝytkowe warstwy wodono śne s ą izolowane od powierzchni terenu trudno przepuszczalnymi utworami, stanowi ącymi ró Ŝnego rodzaju gliny, mułki, gliny z domieszk ą piasków. Zagro Ŝenia zwi ązane z zanieczyszczeniem wód podziemnych wyst ępuj ą głównie w północnej cz ęś ci gminy, na terenach Drw ęcko-Taborskiego zbiornika wód podziemnych bez izolacji. Na terenach tych istniej ą zwi ązki hydrauliczne pomi ędzy wodami powierzchniowymi i podziemnymi. Kontakt warstw wodono śnych z wodami powierzchniowymi zachodzi te Ŝ w rynnach jeziornych. Istotnym problemem jest ilo ściowe okre ślenie udziału wód powierzchniowych w zasilaniu warstwy wodono śnej wód podziemnych. Z uwagi na opisane warunki tereny północne gminy wraz z okolicami Samborowa oraz wyst ępuj ące na nich wody powierzchniowe powinny by ć priorytetem w ochronie.

Dziennik Urz ędowy - 1030 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

5.5.2. Zasoby i jako ść wód podziemnych

Wody zwykłe

Według Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Ostróda oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy Ostróda około 2/3 obszaru gminy le Ŝy w granicach głównego zbiornika wód podziemnych. Na wi ększo ści obszaru gminy warunki zaopatrzenia w wod ę podziemn ą mo Ŝna oceni ć jako przeci ętne. Wydajno ść pojedynczych uj ęć wahaj ą si ę z reguły w granicach 15-70 m 3/godz. W rejonie Góry Dylewskiej wyst ępuje duŜa zmienno ść warunków hydrogeologicznych na niewielkich przestrzeniach. Szczególnie korzystne warunki hydrogeologiczne wyst ępuj ą w rejonie Samborowa, gdzie wydajno ści pojedynczych studni si ęgaj ą 100 m 3/godz. i wi ęcej. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne wód podziemnych na terenie miasta i gminy Ostróda wynosz ą 67,6 tys. m 3/dob ę, a szacunkowy ich pobór wynosi 23,6 tys. m3/dob ę, tj. 35 % zasobów. TSSE w Ostródzie ocenia, Ŝe około 70-80 % studni kopanych, korzystaj ących z wód gruntowych ma wod ę niezdatn ą do picia. Brak jest informacji co do tendencji zmian jako ści tych wód w czasie. Obserwuje si ę pogarszanie jako ści wód podziemnych, ujmowanych w studniach kopanych, coraz wi ęcej uj ęć ma przekroczenia w wodzie ilo ści amoniaku, azotynów i azotanów. Brak kanalizacji sanitarnej, nieprawidłowe składowanie obornika i gnojownicy oraz nieumiej ętne stosowanie nawozów na terenach wiejskich mo Ŝe powodowa ć lokalne zanieczyszczenie płytkich wód ujmowanych w studniach kopanych. W takich sytuacjach stwierdza si ę zwykle ska Ŝenie bakteriologiczne oraz podwy Ŝszone st ęŜ enia substancji organicznych i azotanów. W ramach krajowego monitoringu jako ści zwykłych wód podziemnych (ujmowanych w studniach wierconych), prowadzonego od 1991 roku badaniami obj ęto wody w Samborowie. Klasyfikowane s ą one do wód średniej jako ści, które przewa Ŝaj ą na terenie województwa olszty ńskiego. W studniach wierconych na terenie gminy przewa Ŝaj ą wody zawieraj ące ponad normatywn ą ilo ść zwi ązków Ŝelaza i manganu, wymagaj ące nieskomplikowanego uzdatniania. Szczególnie podatne na zanieczyszczenie z powierzchni terenu s ą wody Drw ęcko-Taborskiego zbiornika wód podziemnych bez izolacji, gdzie istniej ą bezpo średnie powi ązania u Ŝytkowego poziomu wodono śnego z wodami powierzchniowymi rzek i jezior.

Wody mineralne

Na obszarze województwa warmi ńsko–mazurskiego wyst ępuj ą wody chlorkowo-sodowe. Południowo-zachodnia cz ęść województwa, w której le Ŝy gmina Ostróda, okre ślana jest jako stosunkowo perspektywiczna w wyst ępowanie wód mineralnych o znaczeniu leczniczym. Zalegania solanek o znaczeniu leczniczym i mineralizacji ogólnej rz ędu 30-50 g/l mo Ŝna si ę spodziewa ć w piaskowcach dolnej jury na gł ęboko ściach około 1200-1500 m. Ich spodziewana temperatura mo Ŝe wynosi ć około 30-35 °C.

Wody geotermalne

Wody geotermalne, tj. wody podziemne o temperaturze powy Ŝej 20°C zalegaj ą w osadach mezozoiku i paleozoiku. Najpłytsze z nich wyst ępuj ą w utworach kredy, na gł ęboko ści około 700 m. Ich temperatura jest rz ędu 20°C. Najgł ębiej zalega zbiornik wód geotermalnych w utworach kambru środkowego, na gł ęboko ści około 2000-2500 m. Temperatura w stropie kambru środkowego wynosi od około 45-50°C. S ą to solanki znacznie zmineralizowane - rz ędu 150-200 g/dm 3. Bardzo słabo rozpoznana jest wydajno ść poziomu kambryjskiego. Ponadto w warstwach płytszych wyst ępuje energia niskotemperaturowa, zawarta w gruntach i wodach.

5.5.3. Tendencje zmian czysto ści wód podziemnych

Uwarunkowania hydrogeologiczne w istniej ących odwiertach studziennych wskazuj ą, Ŝe istniej ą zwi ązki hydrauliczne pomi ędzy wodami powierzchniowymi i podziemnymi na terenach w północnej cz ęś ci gminy. Kontakt warstw wodono śnych z wodami powierzchniowymi zachodzi te Ŝ w rynnach jeziornych (np. jezioro Kajkowskie). Tak wi ęc przyszło ściowy stan czysto ści uŜytkowych poziomów wód podziemnych w tej cz ęś ci gminy b ędzie w du Ŝej mierze zale Ŝał od eksploatacji uj ęć studziennych oraz od stanu czysto ści lokalnych wód powierzchniowych i ich zlewni. Warstwy wodono śne s ą nara Ŝone na zanieczyszczenie z dwóch powodów: – z powodu braku izolacji z utworów trudno przepuszczalnych od powierzchni ziemi, – z uwagi na istniej ące powi ązania hydrologiczne wód powierzchniowych z wodami podziemnymi.

Zagro Ŝenie zanieczyszczenia dotyczy głównie warstw wodonośnych w północnej cz ęś ci gminy - wchodz ących w skład Drw ęcko-Taborskiego zbiornika wód podziemnych bez izolacji oraz wschodnich i zachodnich skrajów gminy (obszary o nieci ągłej izolacji). Odmienna sytuacja przedstawia si ę w środkowej i południowej cz ęś ci gminy. Wody podziemne w tych cz ęś ciach gminy s ą izolowane od powierzchni terenu utworami trudno przepuszczalnymi i nie ma, jak w pierwszym przypadku, takiego niebezpiecze ństwa zmiany chemizmu wód.

5.6. Gospodarka wodno - ściekowa

Woda do celów bytowo – gospodarczych i przemysłowych jest pobierana z uj ęć podziemnych, które stanowi ą przede wszystkim studnie wiercone. Na terenie gminy jest ł ącznie osiemdziesi ąt studni wierconych (w tym osiem nieczynnych). Pozostałe uj ęcia wody stanowi ą indywidualne gospodarskie, w postaci studni kopanych. System kanalizacji zbieraj ący ścieki w gminie jest rozdzielczy. Istniej ąca kanalizacja sanitarna jest szcz ątkowa i ma charakter grawitacyjno – ci śnieniowy. Odprowadza ona ścieki do lokalnych oczyszczalni na terenie gminy oraz do komunalnej oczyszczalni ścieków miasta Ostróda, która znajduje si ę w Tyrowie (na terenie gminy Ostróda). Dziennik Urz ędowy - 1031 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Kanalizacja deszczowa na terenie gminy wyst ępuje w małym zakresie. Tylko trzy miejscowo ści na terenie gminy posiadaj ą krótkie odcinki sieci kanalizacji deszczowej: Kajkowo (1,9 km), Wałdowo (0,9 km) i Lubajny (0,1 km).

5.6.1. Pobór wody

Podstawowym typem uj ęcia wody w gminie s ą studnie wiercone, zaopatrywuj ące w wod ę ludno ść oraz sektor gospodarczy (przemysłowy). Studnie kopane odgrywaj ą mało znacz ącą rol ę w systemie zaopatrzenia w wod ę. W tabeli 5.12. zestawiono ogólne dane o studziennych otworach wiertniczych. Wszystkie wymienione studnie zasilaj ą stacje wodoci ągowe i wodoci ągi na terenie gminy. Jednostk ą eksploatuj ącą studniami gminnymi jest Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych w Ostródzie (PUK).

Tab. 5.12. Wykaz uj ęć wody w postaci studni wiertniczych w gminie Ostróda (stan 2000 r.).

Rz ędna terenu Gł ęboko ść otworu Wydajno ść eksploata- Depresja eksploata- Rok wykonania Lp. Miejscowo ść - u Ŝytkownik (m n.p.m.) (m) cyjna (m 3/h) cyjna (m) 1 2 3 4 5 6 7 1. 1969 Bałcyny – Rol. Z-d Do świadczalny 141.0 36 36,1 5,2 2. 1964 Bednarka – Gospodarstwo Rolne 210 43 18,1 4,3 3. 1965 Dur ąg – PUK 148,8 62 18,3 22,8 4. 19X9 Dur ąg – PUK 146,4 85 22 25 5. 1961 Gl ądy – PUK 169,0 48,5 8 17 6. 1972 Gl ądy – PUK 170,5 52 19 20 7. 1977 Gl ądy – PUK 175,5 52,5 24 31 8. 1959 Gierło Ŝ (studnia nieczynna) 100 31,5 6 6 9. 1982 Gierło Ŝ – PUK 101,8 47 18 8 10. 1964 Grabin – PUK 115 78 11 7,5 11. 1996 Grabin – PUK 117,9 90 30 8,6 12. 1981 Idzbark – PUK 124,3 84,5 30 5 13. 1981 Idzbark – PUK 125,8 70 40 8 14. 1966 Lichtajny (studnia nieczynna) 120,2 71 42 5,3 15. 1987 Lichtajny (studnia nieczynna) 120,2 75 53 6 16. 1969 Lipowo – Rol. Z-d Do świadczalny 140 36,5 36,9 1,8 17. 1975 Lubajny – PUK 116 71 58 58 18. 1982 Lubajny – PUK. 116,6 73,5 54 5 19. 1972 Lubajny – Gospodarstwo 108.5 27.5 14,5 5 20. 1976 Lubajny – Gospodarstwo 109 36 35 3 21. 1966 Kajkowo uj ęcie miejskie st.1.2 106,6. 72 138.8 18,4 22. 1964 Kajkowo uj ęcie miejskie st.1 104,6 100 211 9,0 23. 1968 Kajkowo ujecie miejskie st.3 103,2 95 200.4 13,8 24. 1994 Kajkowo (otwór badawczy) 104,9 38 7 1.7 25. 1963 Klonowo – gorzelnia 231,7 44 36 3.8 26. 1979 Klonowo – PUK 231,2 46 33 11 27. 1960 Kraplewo – SHR Szyldak 158,6 51 37 4.8 28. 1971 Kraplewo – SHR Szyldak 160 52 24 14 29. 1973 Morliny – PUK 143,5 48 18 10 30. 1999 Morliny – PUK 143,5 47 12 11,6 31. 1973 Morliny – Zakłady Mi ęsne 107,1 59 78,3 13,6 32. 1973; 1979 Morliny – Zakłady Mi ęsne 108,8 160 47,8 12,7 33. 1973; 1979 Morliny – Zakłady Mi ęsne 109,9 78 60 14,7 34. 1962 Naprom – PUK 160 33,5 10 3,7 35. 1973 Naprom – PUK 160 36 20 10 36. 1981 Ornowo – PUK. 144,9 103 57 23 37. 1981 Ornowo – PUK 142,7 114,1 57 26,5 38. 1963 Ostrowin – PUK 150 58,5 16,5 6 39. 1975 Ostrowin – PUK 150 71 49 8 40. 1986 Ostrowin – PUK (kolonia) 160 59.5 5 4.5 41. 1961 Ostróda – uj ęcie Pausen 99,7 23 123 3,6 42. 1959 Ostróda – uj ęcie Pausen 96,9 58.5 62,8 3.4 43. 1972 Ostróda – uj ęcie Pausen 99,7 32 22.7 0.5 44. 1963 Pancerzyn (studnia nieczynna) 170 57 16 14,4 45. 1980 Pancerzyn – PUK 162 112 46 40 46. 1972 Pietrzwałd – PUK 210 67 32 21 47. 1970 Pietrzwałd – PUK 210 64 27 28 48. 1982 Pietrzwałd – PUK 210,1 79 20 12 49. 1966 Reszki – PUK 14.3 58 36 9,5 50. 1974 Reszki – PUK 14.3 60 40 11 51. 1985 Rudno – PUK (otwór Monit. Kraj.) 160 42,5 6 4 52. 1971 Ryn – Gosp. Rolne 180 59 24,2 28,5 53. 1994 Samborowo PUK (otwór monit. woj.) 97 30 73 1,85 54. 1984 Samborowo PUK (otwór monit. woj.) 97 30 73 1,85 55. 1975 Samborowo – Tartak 96.7 37 74,3 0,7 56. 1964 Samborowo – Tartak 97,7 300 42,6 1,0 57. 1967 Smykowo – PUK 132,7 39,5 21 8 58. 1982 Smykowo (nie podł ączona) 133,5 42 20 6 59. 1969 Smykowo (studnia nieczynna) 150,5 50 11 12 60. 1982 Smykówko – PUK 149,6 66,6 21 10.8 61. 1982 Smykówko – PUK 149,5 56,5 51 8 62. 1975 Stare Jabłonki – O środek Wypoczyn. 121.1 40 9,2 3.7 63. 1976 Stary Las – PUK 120 44.4 24 11 64. 1971 Szyldak – Gospodarstwo Rolne 137 76,5 . 82 16 65. 1980 Szyldak – PUK 133,8 76 110 14 66. 1998 Szyldak – PUK 132,9 77 35 8,5 67. 1962 Turznica – PUK 132,5 48 13 6 Dziennik Urz ędowy - 1032 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

68. 1980 Tyrowo (studnia nieczynna) 131,9 6.3 31 8 69. 1972 Tyrowo (studnia nieczynna) 101 43 75 6 70. 1978 Tyrowo – PUK 100 45 73 9,2 71. 1976 Wałdowo – Gospodarstwo Rolne 98 23 27 2 72. 1975 Warlity Wielkie – PUK 100 54 56 3,4 73. 1972 Worniny – PUK 110 50 41 10 74. 1972 Worniny – PUK 110 50 42 10 75. 1988 Wygoda – PUK 236,7 74 20 5,5 76. 1986 Wysoka Wie ś – PUK 270 66 30 7 77. 1993 Wysoka Wie ś – PUK 270 67 24 3 78. 1967 Wy Ŝnice (studnia nieczynna) 140 72 13 14,5 79. 1989 Zawady Małe – PUK 119.5 44 34 5,5 80. 1989 Zawady Małe – PUK 119,5 44 38 5,5

W planie jest likwidacja małych uj ęć wody zwi ązana z ł ączeniem istniej ących wodoci ągów.

5.6.2. Uzdatnianie wody i jej dystrybucja

W ci ągu ostatnich kilkunastu lat w gminie Ostróda nast ąpiła radykalna poprawa w zakresie zaopatrzenia w wod ę. Gmina Ostróda w 94 procentach jest obj ęta zborowym zaopatrzeniem w wod ę. Wodoci ągi wiejskie w 100% korzystaj ą z zasobów wód podziemnych poprzez uj ęcia gł ębinowe. „Produkcja” wody odbywa si ę w 26 stacjach wodoci ągowych. W 22 stacjach woda poddawana jest procesom uzdatniania, a w pozostałych dostarczana jest do wodoci ągów bezpo średnio z uj ęć podziemnych. Procesy uzdatniania wody polegaj ą głównie na od Ŝelazianiu i odmanganianiu wody na filtrach ci śnieniowych. Najwi ększe stacje uzdatniania wody mieszcz ą si ę w miejscowo ści Lubajny, Ornowo i Samborowo. Dwie wsie: Tyrowo i Wałdowo s ą zaopatrywane w wod ę z wodoci ągu miejskiego. Du Ŝa ilo ść stacji wodoci ągowych (w tym uj ęć i stacji uzdatniania wody), w śród których s ą stacje wymagaj ące modernizacji i kapitalnego remontu, oraz wysokie koszty jednostkowe produkcji wody dla odbiorców stawiaj ą konieczno ść podj ęcia zadania przebudowy całego systemu wodoci ągowego w gminie. Przewiduje si ę pozostawienie 17 stacji wodoci ągowych zaopatrywuj ących w wod ę wodoci ągi grupowe do dalszej rozbudowy. Miejscowo ści, w których b ędą zlikwidowane uj ęcia i stacje uzdatniania wody, zasilane b ędą ruroci ągami tranzytowymi z wodoci ągów grupowych. W tabeli 5.13. przedstawiono zestawienie wodoci ągów w gminie wraz z ich danymi charakterystycznymi oraz planowane wykorzystanie stacji wodoci ągowych w przyszło ści.

Tab. 5.13. Zestawienie wodoci ągów na terenie gminy Ostróda (stan 2003 r.).

Liczba Długo ść Wydaj- Długo ść przył ą- Pobór przył ą- no ść Lp. Nazwa miejscowo ści (wodoci ągu) sieci wod. czy do wody Planowane wykorzystanie uj ęcia czy wod. S.U.W. 3 (km) budyn- (m /rok) (km) (m 3/h) ków 1 2 3 4 5 6 7 8 1. Dur ąg, Pancerzyn 6,7 2,1 53 15 18309 Pozostaje stacja do modernizacji 2. Gierło Ŝ 2,6 0,3 11 10 2161 Pozostaje stacja po modernizacji 3. Gl ądy, Tyn, Bednarki 1,1 0,3 4 10 2286 Pozostaje stacja po modernizacji 4. Grabin, Grabinek, Warnowo, Górka 12,2 2,7 136 20 32686 Pozostaje stacja do modernizacji 5. Idzbark 8,7 5,2 101 10 14617 Pozostaje stacja do modernizacji 6. Klonowo 2,0 0,6 10 30 9924 Likwidacja uj ęcia wody Rol. Zakł. 7. Lipowo 1,8 0,5 32 0 Likwidacja uj ęcia wody Doświad. 8. Lubajny, Zwierzewo, Nowe Siedlisko 18,7 3,9 212 25 99049 Pozostaje stacja po modernizacji 9. Morliny 1,4 0,3 13 10 7857 Likwidacja uj ęcia wody 10. Naprom, Rudno 6,3 0,9 50 15 8486 Likwidacja uj ęcia wody 11. Lichtajny 1,6 0,8 16 Pozostaje stacja do modernizacji 12. Ornowo, Brzydowo 15,7 3,9 151 45 90315

13. Kajkowo, Szafranki 8,3 2,6 185 14. Ostrowin, Ostrowin kolonia 3,5 1,4 35 20 10905 Pozostaje stacja po modernizacji 15. Pietrzwałd 4,7 2,2 88 15 18426 Pozostaje stacja do modernizacji 16. Reszki 2,5 1,1 39 10 8527 Likwidacja uj ęcia wody 17. Ryskie 2,0 0,2 6 10 2375 Likwidacja uj ęcia wody 18. Samborowo 12,7 5,7 190 20 33834 Pozostaje stacja do modernizacji 11373 19. Turznica .Wirwajdy, Nastawki, Stary Las 10,0 2,7 3,3 94 20 Pozostaje stacja po modernizacji 5050 20. Smykowo 3,8 0,8 14 15 6660 Likwidacja uj ęcia wody 21. Smykówko 3,5 0,9 27 50 17728 Pozostaje stacja do modernizacji 22. Zawady Małe, Stare Jabłonki, K ątno 10,2 2,9 209 40 46901 Pozostaje stacja po modernizacji 23. Szyldak 3,9 1,4 62 15 36626 Pozostaje stacja po modernizacji 24. Tyrowo 6,3 2,2 105 25 26922 Pozostaje stacja do modernizacji 25. Wałdowo 1,6 1,2 64 z PWiK 0 Zasilanie z miasta 26. Wartity Wielkie 1,8 0,6 10 20 6086 Pozostaje stacja po modernizacji Wysoka Wie ś, Wygoda, Gi ętlewo, 27. 23,1 5,0 110 25 16479 Pozostaje stacja do modernizacji Glaznoty 28. Wy Ŝnice 1,8 0,2 12 5 1711 Likwidacja uj ęcia wody 29. Bednarki 1,2 0,2 5 0 Likwidacja uj ęcia wody 30. Ryn 1,0 0,6 8 0 Likwidacja uj ęcia wody źródło: „Program gospodarki wodno – ściekowej gmina Ostróda na lata 2003 – 2020”

5.6.3. Zu Ŝycie wody aktualne i perspektywiczne

Sprzeda Ŝ wody, w porównaniu z okresem wcze śniejszym, generalnie wzrosła. Jest to spowodowane popraw ą w ostatnich latach zaopatrzenia na terenie gminy w wod ę. Mimo to, zu Ŝycie wody na mieszka ńca gminy pozostaje na poziomie wyra źnie Dziennik Urz ędowy - 1033 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. ni Ŝszym ni Ŝ w wi ększych o środkach miejskich regionu i dwukrotnie ni Ŝszym ni Ŝ w głównych aglomeracjach miejskich kraju. Na jednostkow ą sprzeda Ŝ wody na pewno istotny wpływ ma obecno ść zakładów przetwórczych przemysłowych, w tym przede wszystkim Z.M. Morfiny oraz ubojni. Ilo ść wody kupowanej przez te zakłady stanowi około 24 % całkowitej sprzeda Ŝy i odpowiada ilo ści zu Ŝywanej przez ponad 2100 statystycznych mieszka ńców gminy. Na przestrzeni lat 2001-2003 ilo ść zu Ŝywanej wody spadała. W tabeli 5.14. określono wielko ść „produkcji” wody w gminie oraz orientacyjne jednostkowe zu Ŝycie wody.

Tab. 5.14. Wielko ść „produkcji” wody w gminie.

Produkcja wody Sprzeda Ŝ wody Jednostkowe Rok m3/rok m3/m-c m3/d m3/rok % produkcji zu Ŝycie l/M,d 2001 (wg. programu gosp. wodno-śc.) 597 500 49 792 1 637 104 2002 (wg. danych z gminy) 586 555 48 880 1 607 436 540 74,4 102 2003 (wg. programu gosp. wodno-ść .) 535 293 44 608 1 467 388 530 72,6 93 źródło: „Program gospodarki wodno – ściekowej gmina Ostróda na lata 2003 – 2020”

Przewiduje si ę, Ŝe ilo ść zu Ŝywanej wody w najbli Ŝszej przyszło ści mo Ŝe o około 3% by ć ni Ŝsza w stosunku do roku 2003, a nast ępnie b ędzie utrzymywa ć si ę na stałym poziomie.

5.6.4. System kanalizacji sanitarnej w gminie

Tylko cz ęść miejscowo ści gminnych (zwodoci ągowanych) posiada kanalizacj ę sanitarn ą. Do systemu kanalizacji sanitarnej miasta Ostróda, a nast ępnie do miejskiej oczyszczalni komunalnej w Tyrowie, kierowane s ą ścieki z nast ępuj ących miejscowo ści gminnych: Kajkowo, Szafranki, Stare Jabłonki, Zawady Małe, K ątno, Idzbark, Tyrowo i Wałdowo. Odr ębne systemy kanalizacyjne posiadaj ą w gminie wsie: Samborowo, Smykówko, Szyldak, Lipowo (szkoła), Pietrzwałd (dom kultury) oraz Zaj ączki, Bałcyny, Klonowo. Systemy kanalizacyjne w ostatnich trzech miejscowo ściach nie s ą gminne, lecz nale Ŝą do UW-M w Olsztynie i AWRSP. Liczba mieszka ńców korzystaj ących z systemu kanalizacji sanitarnej wynosi 5 040 osób, co stanowi około 32% ogólnej liczby mieszka ńców w gminie. Ogólna długo ść sieci kanalizacji sanitarnej (bez przykanalików) na terenie gminy wynosiła w 2002 r około 74 km. W tabeli 5.15. przedstawiono zakres zrealizowanej kanalizacji sanitarnej na terenie gminy.

Tab. 5.15. Kanalizacja sanitarna na terenie gminy Ostróda (stan 2002 r).

Długo ść kanalizacji (bez przykanalików) Lp. Miejscowo ść Liczba podł ączonych budynków w km 1. Kajkowo 11,2 131 2. Lipowo 0,4 3 3. Pietrzwałd 0,1 1 4. Samborowo 11,2 146 5. Smykówko 1,5 25 6. Stare Jabłonki, K ątno 30,5 146 7. Szyldak 2,1 45 8. Tyrowo 6,1 101 9. Wałdowo 2,4 51 10. Idzbark 8,6 132 11. Ogółem: 74,1 781 źródło: dane z gminy

Ilo ść odprowadzanych ścieków z gminy do kanalizacji sanitarnej wyniosła w 2002 r około: • w okresach bezopadowych, - średnio 700 m 3/d, - maksymalnie 765 m 3/d, • w okresach opadów, - średnio 1 110 m 3/d, - maksymalnie 1 870 m 3/d.

5.6.5. Oczyszczalnie ścieków

Na terenie gminy Ostróda w Tyrowie jest zlokalizowana komunalna oczyszczalnia ścieków dla miasta Ostróda (cz ęść ścieków z terenu gminy - z miejscowo ści: Kajkowo, Szafranki, Stare Jabłonki, Zawady Małe, K ątno, Idzbark Wałdowo i Tyrowo oczyszczana jest w tej oczyszczalni). Oczyszczalnie gminne posiadaj ą nast ępuj ące miejscowo ści: Szyldak, Samborowo. Poza tymi oczyszczalniami na terenie gminy znajduje si ę kilka bardzo małych, lokalnych oczyszczalni, do których nale Ŝą oczyszczalnie w: Lipowie, Grabinie, Ostrowinie, Pietrzwałdzie (oczyszczalnia nieczynna - ścieki dowo Ŝone s ą do oczyszczalni komunalnej w Tyrowie). Według źródeł ze Starostwa Powiatowego w Ostródzie na terenie gminy istniej ą tak Ŝe dwie oczyszczalnie indywidualne - przydomowe w Idzbarku i Grabinku. Poni Ŝej w tabeli 5.16. przedstawiono wykaz oczyszczalni znajduj ących si ę na terenie gminy Ostróda.

Dziennik Urz ędowy - 1034 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Tab. 5.16. Wykaz oczyszczalni ścieków na terenie gminy Ostróda.

Lp. Lokalizacja Wła ściciel (u Ŝytkownik) Typ oczyszczalni Przepustowo ść (m 3/d) Odbiornik ścieków oczyszczalni 1. Tyrowo – komunalna PWiK w Tyrowie m – b – c 12 000 ciek Samborowo – Drw ęca 2. Szyldak gmina (PUK) m – b 100 rów melior. – rzeka Drw ęca 3. Samborowo gmina (PUK) m – b – c 218 Kanał „B” – rzeka Drw ęca 4. Smykówko gmina (PUK) m – b 100 rów melior. – Poburzanka 5. Pietrzwałd gmina (PUK) nieczynna 6. Lipowo gmina (PUK) m – b 8 rów melior. – rzeka Gizela 7. Grabin ANR m – b 6 rów melior. – rzeka Drw ęca 8. Ostrowin MSWiA W-wa m – b 10 rów melior. – jez. Ostrowin 9. Idzbark – 2 szt. 1 10. Grabinek 1,5 11. Wysoka Wie ś oczyszczalnie indywidualne (przyzagrodowe) b. d. 12. Klonowo b. d. 13. Ostrowin b. d. dane źródłowe gminy i Starostwa Powiatowego w Ostródzie

Poni Ŝej krótko scharakteryzowano komunaln ą oczyszczalni ę ścieków w Tyrowie oraz trzy najwi ększe gminne oczyszczalnie w Szyldaku, Samborowie i Smykówku.

Komunalna oczyszczalnia ścieków w Tyrowie Obecnie w oczyszczalni ścieków w Tyrowie oczyszczane s ą: • ścieki sanitarne i przemysłowe z miasta Ostródy, • ścieki sanitarne z miejscowo ści gminnych Ostróda, • ścieki przemysłowe i sanitarne z Zakładów Mi ęsnych „Morliny" w Morlinach, • ścieki sanitarne dowo Ŝone z miasta i gminy Ostróda beczkowozami.

Aktualnie z oczyszczalni ścieków w Tyrowie korzysta 38 497 mieszka ńców, w tym 35 001 mieszka ńców Ostródy oraz 3 496 mieszka ńców z innych miejscowo ści gminy Ostróda. Liczba gospodarstw domowych/budynków obsługiwanych przez oczyszczalni ę ścieków w Tyrowie wynosi: 11 980 gospodarstw, w tym: - w mie ście Ostróda: 10 892 gospodarstwa, - w innych miejscowo ściach gminy Ostróda: 1 088 gospodarstw.

Tab. 5.17. Roczna ilo ść ścieków oczyszczanych w oczyszczalni w Tyrowie (2003 r.).

Wody Ścieki własne Ścieki z gospodarstw Ścieki z podmiotów Ścieki z obiektów u Ŝyteczno ści infiltracyjne PWiK domowych gospodarczych publicznej i opadowe 3 Miejscowo ść 3 3 (m /rok) m /rok) (m /rok) 3 3 (m /rok) (m /rok) Ostróda 1 261 741,68 261 032,34 107 234,78 16 246,70 Stare Jabłonki, K ątno, 82 258,70 Idzbark 288 303,00 Kajkowo 42 876,80 Wałdowo 8 586,00 Tyrowo 22 687,00 ZM Morliny 658 268,00 Ścieki dowo Ŝone 7 957,00 Razem: 1 426 107,18 919 300,34 107 234,78 288 303,00 16 246,70 Ogółem: 2 757 192,00

Wykorzystywana moc przerobowa oczyszczalni jest znacznie mniejsza od przepustowo ści (12 000 m 3/d). W 2003 roku średni dobowy dopływ ścieków do oczyszczalni wynosił około 7 550 m 3/d (tj. ok. 63% przepustowo ści). A zatem oczyszczalnia mo Ŝe przyj ąć ścieki z dodatkowych miejscowo ści. Poni Ŝej w tabeli 5.18. przedstawiono charakterystyk ę ścieków dopływaj ących do oczyszczalni (st ęŜ enia wska źników zanieczyszcze ń w próbkach średniodobowych ścieków surowych mieszanych dopływaj ących i dowo Ŝonych do oczyszczalni), ścieków oczyszczonych odprowadzanych z oczyszczalni do odbiornika naturalnego (st ęŜ enia wska źników zanieczyszcze ń w próbkach średniodobowych ścieków oczyszczonych), efekt oczyszczania ścieków (procent redukcji zanieczyszcze ń) oraz warto ści dopuszczalne (maksymalne) wska źników zanieczyszcze ń, jakimi powinny charakteryzowa ć si ę ścieki oczyszczone odpływaj ące z oczyszczalni.

Tab. 5.18. Efekt oczyszczania ścieków w oczyszczalni w Tyrowie (2003 r.).

Warunki według obowi ązuj ących Efekt oczyszczania ścieków przepisów – rozporz ądzenia Najwy Ŝsze Ministra Środowiska dopuszczalne wielko ści Wska źniki Wielko ści Wielko ści wg. pozwolenia wodno – Najwy Ŝsze Minimalna zanieczyszcze ń wska źników wska źników Procent redukcji prawnego dopuszczalne redukcja zanieczyszcze ń w zanieczyszcze ń w zanieczyszcze ń (mg/l) wielko ści wielko ści ściekach ściekach (%) (mg/l) (%) dopływaj ących (mg/l) oczyszczonych (mg/l)

BZT 5 455 10,0 97,8 15,0 15 90 ChZT 1080 45,0 95,8 100,0 125 75 Zawiesina ogólna 514 14,0 97,3 40,0 35 90 Azot ogólny 88 17,0 80,7 30,0 15 80 Dziennik Urz ędowy - 1035 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Azot amonowy 70 0,8 98,9 6,0 nie okre śla si ę Fosfor ogólny 20 1,0 95,0 1,5 2 85 dane źródłowe PWiK w Tyrowie

Obecnie oczyszczalnia ścieków w Tyrowie jest oczyszczalni ą trzeciego stopnia, to jest oczyszczalni ą mechaniczno- biologiczno-chemiczną, z usuwaniem biogenów. W cz ęś ci mechanicznej ścieki poddawane s ą oczyszczaniu podstawowemu dla usuwania ciał stałych, w procesach cedzenia i sedymentacji. W cz ęś ci biologicznej ścieki oczyszczane s ą w procesie niskoobci ąŜ onego osadu czynnego z usuwaniem azotu i fosforu, które jest oparte na technologii wielofunkcyjnego bioreaktora typu SAP (State-of-the Art). Biologiczne usuwanie fosforu jest wspomagane przez symultaniczne - chemicznie str ącanie. Osady poprocesowe s ą stabilizowane w procesie fermentacji beztlenowej. Oczyszczanie ścieków odbywa si ę w dwóch ci ągach technologicznych pracuj ących równolegle. Ścieki w oczyszczalni przepływaj ą kolejno przez nast ępuj ące urz ądzenia: • komora wlotowa, • komory pomiarowe, • punkt zlewny ścieków dowo Ŝonych taborem asenizacyjnym, • budynek krat, • piaskowniki przedmuchiwane wirowe, • komor ę rozdziału, • zbiornik wyrównawczy, • zbiornik awaryjny, • osadnik wst ępny wraz ze studni ą cz ęś ci pływaj ących i pompowni ą osadu wst ępnego, • komora defosfatacji wraz z komor ą predenitryrfikacji osadu recyrkulowanego, • komora rozdziału, • komory denitryfikacji, • komory nitryfikacji, • komora rozdziału wraz ze stacj ą dozowania koagulantu PIX, • osadniki wtórne wraz z komor ą zbieraj ącą osad wtórny i pompowni ą osadu recyrkulowanego i osadu nadmiernego, • komora pomiarowa wylotowa, • pompownia ścieków oczyszczonych. Urz ądzenia w zakresie gospodarki osadowej, poza wymienionymi wy Ŝej, stanowi ą: • zag ęszczacze grawitacyjne osadu, • pompownia osadu zag ęszczonego, • zbiornik osadu nadmiernego, zbiornik osadu mieszanego, zbiornik ścieków oczyszczonych (jako wody płucz ącej), • zamkni ęta komora fermentacyjna, • pompownia osadu fermentacyjnego z wymiennikami, • otwarte komory fermentacyjne, • pompownia osadu przefermentowanego, • stacja zag ęszczania i odwadniania osadów, • plac magazynowania osadów, • poletka osadowe. Pozostałe obiekty oczyszczalni stanowi ą: • budynek energetyczny, • stacja odsiarczania biogazu, • zbiornik biogazu, • budynek kotłowni, • centralna dyspozytornia, • stacja transformatorowa, • budynek socjalno - techniczny.

Skratki zatrzymane na kratach g ęstych w oczyszczalni ścieków (i w przepompowniach) s ą na bie Ŝą co przesypywane wapnem dla ich higienizacji. Skratki s ą unieszkodliwiane przez składowanie na składowisku odpadów. Ilo ść pozyskiwanych skratek si ęga do ok. 28,3 Mg/rok. Piasek usuwany ze ścieków w piaskownikach, w ilo ści ok. 54 Mg/rok, jest kierowany do unieszkodliwienia przez składowanie na składowisku odpadów. Osady wst ępny i nadmierny usuwane z osadników s ą poddawane na oczyszczalni procesom zag ęszczania, fermentacji, odwadniania i higienizacji wapnem. Osady z oczyszczalni ścieków w Tyrowie od 2004 roku s ą zagospodarowywane rolniczo przez odbiorców osadu. W poprzednich latach osady były unieszkodliwiane przez składowanie na składowisku odpadów oraz zagospodarowywane przez kierowanie do kompostowni. Roczna ilo ść osadu w 2003 roku wyniosła 5 873 Mg/rok.

Oczyszczalnie ścieków w Szyldaku, Samborowie i Smykówku

Tab. 5.19. Charakterystyka oczyszczalni w Szyldaku, Samborowie i Smykówku - gmina Ostróda (stan 2002 r) Oczyszczalnia Oczyszczalnia Oczyszczalnia Lp. Dane charakterystyczne w Szyldaku w Samborowie w Smykówku 1. Rok przekazania do eksploatacji 1983 1994 1985 2. Rok ostatniej modernizacji - 2003 (plan.) 1998 3. Liczba ludno ści obsługiwanych przez oczyszczalni ę 480 920 416 4. Teren obsługiwany przez oczyszczalni ę m. Szyldak m. Samborowo m. Smykówko 5. Przepustowo ść oczyszczalni (m 3/d) 100 218 100 Ilo ść ścieków dopływaj ących w okresie bez deszczu: 6. - średnio (m 3/d) 60 300 25 Dziennik Urz ędowy - 1036 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

- maksymalnie (m 3/d) 80 450 35 Ilo ść ścieków dopływaj ących w okresie deszczowym: 7. - średnio (m 3/d) 100 400 60 - maksymalnie (m 3/d) 150 550 100 8. Ilo ść dopływaj ących ścieków przemysłowych (m 3/d) - 200 – 300 - 9. Ładunek w ściekach dopływaj ących w RLM 480 3100 416 10. Sposób zagospodarowania osadów ściekowych wywóz do oczyszczalni w Tyrowie składowanie St ęŜ enie zanieczyszcze ń w ściekach dopływaj ących: 3 - BZT 5 (g O 2/m ) 345 827 230 3 - ChZT (g O 2/m ) 766 1023 576 11. 3 - zawiesina ogólna (g/m ) 302 487 440 - azot ogólny (g N/m 3) 63 75 58 - fosfor ogólny (g P/m 3) 18 31 12 St ęŜ enie zanieczyszcze ń w ściekach oczyszczonych: 3 - BZT 5 (g O 2/m ) 2,7 13,3 22 3 - ChZT (g O 2/m ) 58,4 107 39,4 12. 3 - zawiesina ogólna (g/m ) 6,3 27,3 6,3 - azot ogólny (g N/m 3) 20,9 71,4 19,4 - fosfor ogólny (g P/m 3) 4,0 9,6 1,9 Stopie ń redukcji zanieczyszcze ń w oczyszczalni (%): - BZT 5 99,2 98,4 90,4 - ChZT 92,4 89,5 93,2 13. - zawiesina ogólna 97,9 94,4 98,6 - azot ogólny 66,8 4,8 66,6 - fosfor ogólny 77.8 69,0 84,2 - osadniki gnilne - osadnik gnilny OGM-8, 3 szt. 100 m 3, - zbiornik zlewczy, u średn., - filtry grunt. 1º - staw fakultaty- - pompownia, 2x242 m 2, wny 1200 m 2 - „Bioblok” - filtry grunt. 2º 2x194 m 2, 14. Urz ądzenia oczyszczalni, wymienione w kolejno ści przepływu ścieków: 1080 m 3, MU-100 szt. 2, - staw ro ślin. 1º 1300 m 2, - staw stabiliza- - osadniki - staw ro ślin. 2º 2820 m 2, cyjny 20000 m 2 wtórne szt. 2, - staw ro ślin. 3º 2880 m 2, 16000 m 3, - odpływ. - filtr o przepł. poziomym 450 m 2, - odpływ. - odpływ. dane źródłowe gminy

5.6.6. Kanalizacja deszczowa

Kanalizacja deszczowa na terenie gminy wyst ępuje w małym zakresie. Tylko trzy miejscowo ści na terenie gminy posiadaj ą krótkie odcinki sieci kanalizacji deszczowej: Kajkowo (1,9 km), Wałdowo (0,9 km) i Lubajny (0,1 km). W tabeli 5.20. przedstawiono ogólne dane dotycz ące kanalizacji deszczowej.

Tab. 5.20. Kanalizacja deszczowa na terenie gminy Ostróda (stan 2003 r.).

Długo ść Powierzchnia Maksymalny Miejscowo ść kanalizacji zlewni powsta- przepływ Urz ądzenia oczyszczaj ące ścieki Odbiornik ścieków deszczowej wania ścieków (ha) ścieków (l/sek) (km) Kajkowo 1,9 24,6 600 separator UNICOM typ 60/600 jez. Kajkowskie Wałdowo 0,9 0,35 226 SYSTEM typ 40/400 rów meliorac. Lubajny 0,1 b. d. b. d. brak b. d. dane źródłowe gminy

5.6.7. Ocena stanu gospodarki ściekowej

Na terenie gminy ścieki zbierane s ą kanalizacj ą sanitarn ą od 32% mieszka ńców gminy. Zebrane kanalizacj ą sanitarn ą ścieki są z ró Ŝnym skutkiem oczyszczane w miejskiej oczyszczalni w Tyrowie oraz w lokalnych mniejszych oczyszczalniach gminnych. Blisko 70% ścieków bytowo - gospodarczych, pochodz ących od ludno ści gminy, nie jest zbierana kanalizacj ą sanitarn ą. Cz ęść z tych ścieków, gromadzona w zbiornikach bezodpływowych, wywo Ŝona jest taborem asenizacyjnym do oczyszczalni ścieków. Jednak wi ększa cz ęść odprowadzana jest z gospodarstw bezpo średnio do środowiska (ziemi, rowów melioracyjnych, wód powierzchniowych) bez oczyszczenia. Stan gospodarki ściekowej ma bezpo średni wpływ na stan czysto ści wód powierzchniowych i wód gruntowych zalegaj ących płytko od powierzchni ziemi. Stan wód opisany został wcze śniej. Aby stan czysto ści wód poprawi ć bezwzgl ędnie nale Ŝy zrealizowa ć na terenie gminy brakuj ące systemy kanalizacji sanitarnej (obowi ązkowo we wszystkich miejscowo ściach zwodoci ągowanych), zako ńczone wysokosprawnymi oczyszczalniami. Według opracowanego przez gmin ę „Programu gospodarki wodno - ściekowej” gospodarka ściekowa na terenie gminy powinna by ć rozwi ązana w nast ępuj ących zlewniach: • zlewnia miejska - odprowadzenie ścieków do oczyszczalni komunalnej w Tyrowie, • zlewnia Stare Jabłonki - odprowadzenie ścieków do oczyszczalni komunalnej w Tyrowie, • zlewnia Samborowo - odprowadzenie ścieków do istniej ącej oczyszczalni w Samborowie, • zlewnia Klonowo - odprowadzenie ścieków do nowej oczyszczalni w Klonowie, • zlewnia Smykowo - odprowadzenie ścieków do oczyszczalni komunalnej w Tyrowie, • zlewnia Szyldak - odprowadzenie ścieków do zmodernizowanej oczyszczalni w Szyldaku. O ile w wy Ŝej wymienionych pierwszych trzech zlewniach gospodarka ściekowa jest w miar ę dobrze rozwi ązana (wymagane są jedynie przedsi ęwzi ęcia rozbudowuj ące i poszerzaj ące istniej ący system o kolejne miejscowo ści), o tyle w pozostałych trzech zlewniach system kanalizacji sanitarnej, zako ńczony wysokosprawn ą oczyszczalni ą, powinien by ć budowany lub przebudowywany.

Poniewa Ŝ ogólny zły stan czysto ści wód powierzchniowych nie jest spowodowany tylko przez jedn ą gmin ę (gmin ę Ostróda), przyszłe rozwi ązania gospodarki ściekowej powinny by ć zbie Ŝne z opracowanym wcze śniej programem ochrony wód powierzchniowych w układzie zlewniowym tych wód i powinny mie ć charakter ponadlokalny.

Dziennik Urz ędowy - 1037 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

5.7. Gospodarka odpadami

Gmina Ostróda nale Ŝy do Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko - Iławskiego „Czyste Środowisko”. Gospodark ę odpadami na terenie gminy Ostróda szerzej omówiono w „Planie gospodarki odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko - Iławskiego «Czyste Środowisko» na lata 2004-2007, z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008-2011”. Wykorzystuj ąc wy Ŝej wymienione opracowanie, poni Ŝej ogólnie scharakteryzowano aktualny stan gospodarki odpadami w sektorze komunalnym, w sektorze gospodarczym, z omówieniem odpadów niebezpiecznych, oraz przedstawiono ogólnie planowan ą organizacj ę gospodarki odpadami na terenie gminy Ostróda.

5.7.1. Analiza aktualnej sytuacji w sektorze odpadów komunalnych

Na terenie gminy wytworzono w 2002 roku 3 479,3 Mg stałych odpadów komunalnych (jest to masa szacunkowa, obliczona na podstawie jednostkowych wagowych wska źników). Na terenie gminy gromadzenie odpadów odbywa si ę w metalowych pojemnikach głównie SM 110 (szt. 2510) i SM 1100 (szt. 120), a tak Ŝe kontenerach KP-7 (szt. 5). Zbiórk ą odpadów komunalnych jest obj ętych około 70% ludno ści. Ogólna masa odpadów zebranych wyniosła: 4 469 Mg w roku 2002 i 4 338 Mg w roku 2003. Podstawowym sposobem post ępowania z zebranymi odpadami jest ich unieszkodliwianie poprzez składowanie. Odpady komunalne powstaj ące na terenie gminy gromadzone s ą na składowisku w Rudnie (gmina Ostróda). Składowisko w Rudnie stanowi te Ŝ miejsce przyszłej bazy, na której oparta zostanie gospodarka odpadami na terenie Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko - Iławskiego „Czyste Środowisko”. Wiele odpadów, jest „zagospodarowywana” w sposób niedozwolony i trafia do środowiska w sposób niekontrolowany (np. jest deponowana na „dzikich wysypiskach”, jest spalana w lokalnych kotłowniach). Na terenie gminy w ostatnim okresie została podj ęta selektywna zbiórka odpadów (szkło, tworzywa sztuczne, papier), w wyniku której ł ącznie zgromadzono w 2002 roku 16,35 i w 2003 roku 48,91 Mg wyselekcjonowanych odpadów. Do selektywnej zbiórki u Ŝyto ł ącznie około 148 szt. pojemników (dane za rok 2003 i 2004).

5.7.2. Analiza aktualnej sytuacji w sektorze odpadów gospodarczych

W latach 1999-2004 Starostwo Powiatowe w Ostródzie oraz Warmi ńsko-Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie wydały pozwolenie podmiotom gospodarczym, funkcjonuj ącym na terenie gminy Ostróda, na ł ączn ą ilo ść odpadów wytwarzanych równ ą 58 841,58 Mg/rok. Rzeczywisty jednak stan ilo ści i rodzajów wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym nie jest dokładnie poznany z nast ępuj ących wzgl ędów: – istniej ą podmioty gospodarcze nie posiadaj ące wymaganych uzgodnie ń dotycz ących gospodarki odpadami, nie dopełniaj ące formalnych obowi ązków w zakresie informowania, powiadamiania o wytwarzanych odpadach; – wpisywane we wnioskach i decyzjach urz ędowych ilo ści poszczególnych rodzajów odpadów stanowi ą warto ści maksymalne (dopuszczalne), które s ą zawy Ŝone i cz ęsto nie odzwierciedlaj ą stanu aktualnego; – istnieje szereg podmiotów gospodarczych ukrywaj ących z ró Ŝnych wzgl ędów dane o ilo ściach wytwarzanych odpadów, dane w wielu przypadkach s ą zani Ŝane, a nawet ukrywany jest sam fakt wytwarzania odpadów.

Zgodnie z opracowanym wykazem statystycznym, informuj ącym o ilo ści odpadów w poszczególnych grupach i podgrupach wytwarzanych przez podmioty gospodarcze, które zło Ŝyły informacj ę do Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko– mazurskiego w Olsztynie, najwi ększ ą ilo ść wytwarzanych odpadów na terenie gminy Ostróda w kolejno ści stanowi ą odpady z grupy: – 02, tj. odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, le śnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa Ŝywno ści (12 993,9 Mg w roku 2002 i 10 839,9 Mg w roku 2003), w tym odpady: z podgrupy 02 02 - odpady z przygotowania i przetwórstwa produktów spo Ŝywczych pochodzenia zwierz ęcego (11 459,5 Mg w roku 2002 i 9 551,4 Mg w roku 2003) oraz z podgrupy 02 01 - odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, le śnictwa, łowiectwa i rybołówstwa (1 534,4 Mg w roku 2002 i 1 288,5 Mg w roku 2003); – 15, tj. odpady opakowaniowe, sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nie uj ęte w innych grupach (418,3 Mg w roku 2002 i 197,1 Mg w roku 2003), a w śród nich odpady z podgrupy 15 01, tj. odpady opakowaniowe (wł ącznie z selektywnie gromadzonymi komunalnymi odpadami opakowaniowymi - 418,3 Mg w roku 2002 i 195,5 Mg w roku 2003). – 16, tj. odpady nie uj ęte w innych grupach, a w śród nich odpady z podgrupy 16 01, tj. zu Ŝyte lub nie nadaj ące si ę do uŜytkowania pojazdy (wł ączaj ąc maszyny pozadrogowe), odpady z demonta Ŝu, przegl ądu i konserwacji pojazdów (269,2 Mg w roku 2002);

Zgodnie z przesłanymi informacjami do Urz ędu Marszałkowskiego w Olsztynie ogólna ilo ść odpadów wytworzonych wyniosła: – w roku 2002 - 28 997,7 Mg – w roku 2003 - 18 827,7 Mg.

Odpady z przemysłu, które nie s ą zagospodarowywane, składowane s ą głównie na składowisku komunalnym. Gospodarczo w zdecydowanej wi ększo ści wykorzystywane s ą odpady głównie z rolnictwa i przetwórstwa Ŝywno ści, przetwórstwa drewna i produkcji mebli.

Najwi ększym wytwórc ą odpadów w sektorze gospodarczym s ą Zakłady Mi ęsne w Morlinach.

Dziennik Urz ędowy - 1038 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

5.7.3. Analiza aktualnej sytuacji w sektorze odpadów niebezpiecznych.

Na podstawie informacji zło Ŝonych do Urz ędu Marszałkowskiego Olsztynie w 2003 roku na terenie gminy Ostróda wytworzono ł ącznie ponad 26,2 Mg odpadów niebezpiecz- nych. Dane obejmuj ą wytwórców odpadów niebezpiecznych, którzy posiadaj ą uregulowan ą prawnie gospodark ę tymi odpadami. Cz ęść tych odpadów wykorzystano gospodarczo, cz ęść unieszkodliwiono w inny sposób ni Ŝ składowanie, cz ęść przekazano do składowania, spora cz ęść była tymczasowo gromadzona na terenie zakładów w celu pó źniejszego przekazania do wykorzystania lub unieszkodliwienia. Zgodnie z opracowanym wykazem informującym o ilo ści odpadów w poszczególnych grupach i podgrupach wytwarzanych przez podmioty gospodarcze, które zło Ŝyły informacj ę do Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko–mazurskiego w Olsztynie, najwi ększ ą ilo ść w kolejno ści stanowi ą odpady z grupy: – 16, tj. odpady nie uj ęte w innych grupach (11,08 Mg w roku 2002 i 9,06 Mg w roku 2003), a w śród nich przede wszystkim odpady z podgrupy 16 06, tj. baterie i akumulatory (10,68 Mg w roku 2002 i 8,41 Mg w roku 2003); – 13, tj. oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw, z wył ączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19 (6,12 Mg w roku 2002 i 17,01 Mg w roku 2003), a w śród nich przede wszystkim odpady z podgrupy 13 02, tj. odpadowe oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe (2 12 Mg w roku 2002 i 3,66 Mg w roku 2003), odpady z podgrupy 13 05, tj. odpady z odwadniania olejów w separatorach (10,45 Mg w roku 2003), odpady z podgrupy 13 01, tj. odpadowe oleje hydrauliczne (4,0 Mg w roku 2002 i 2,9 Mg w roku 2003); Do grupy najwi ększych wytwórców wymienionych wy Ŝej odpadów niebezpiecznych na terenie gminy nale Ŝą : – Zakłady Mi ęsne w Morlinach, – PUH Transport - Morliny Sp. z o.o. w Morlinach, – Przedsi ębiorstwo Handlowo - Usługowe „STALZŁOM” w Kajkowie.

Na terenie gminy, w Warlitach Wielkich zlokalizowany jest mogilnik z odpadami niebezpiecznymi (przeterminowane środki ochrony ro ślin, opakowania po nich). W mogilniku zgromadzonych jest około 20 Mg odpadów. Na terenie gminy Ostróda brak jest podmiotów uprawnionych do utylizacji odpadów niebezpiecznych. Wszystkie instalacje, które unieszkodliwiaj ą odpady, znajduj ą si ę poza terenem gminy. Do odpadów niebezpiecznych, wymagaj ących szczególnych zasad post ępowania, mi ędzy innymi nale Ŝą : odpady zawieraj ące PCB, odpady olejowe, baterie i akumulatory, odpady zawieraj ące azbest, pestycydy, zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne i elektroniczne, wycofane z eksploatacji pojazdy, odpady medyczne.

5.7.4. Planowana organizacja gospodarki odpadami

Głównym i podstawowym celem do uzyskania w gospodarce odpadami i uj ętym w „Planie gospodarki odpadami...” jest stworzenie nowoczesnego, sprawnego organizacyjnie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych, odpadów podobnych do komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych i problemowych znajduj ących si ę w strumieniu odpadów komunalnych. Stworzenie takiego systemu nale Ŝy do obowi ązku samorz ądu terytorialnego. Planowany system gospodarki odpadami powinien zapewni ć odbiór i unieszkodliwienie, zgodnie z obowi ązuj ącym prawodawstwem, odpadów komunalnych, zarówno z sektora komunalnego jak i gospodarczego, oraz odpadów niebezpiecznych i innych ni Ŝ niebezpieczne, pochodz ących przede wszystkim z małych jednostek gospodarczych, które z punktu prawnego nie s ą zobowi ązane do posiadania decyzji administracyjnej, zezwalaj ącej na wytwarzanie odpadów. Planowana organizacja gospodarki odpadami na terenie miasta Ostróda powi ązana b ędzie z tworzonym systemem gospodarki odpadowej w obszarze Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”.

Przy tworzeniu systemowych rozwi ąza ń gospodarki odpadami nale Ŝy wzi ąć pod uwag ę nast ępuj ące problemy, które powinny by ć rozwi ązane przez now ą organizacj ę gospodarki odpadami. 1) Nale Ŝy stworzy ć systemowo-prawne mo Ŝliwo ści zbiórki odpadów od wszystkich wytwarzaj ących odpady. 2) Ze wzgl ędów racjonalnych, ekonomicznych, a takŜe formalno-prawnych konieczne jest zmniejszenie strumienia odpadów komunalnych deponowanych na składowisku poprzez wprowadzenie segregacji i rozwini ęcie selektywnej zbiórki odpadów, która aktualnie prowadzona jest w ograniczonym zakresie. 3) Pilne jest wyodr ębnienie strumienia odpadów niebezpiecznych z ogólnego strumienia odpadów komunalnych zmieszanych i odpadów z sektora gospodarczego oraz stosowne zagospodarowanie tych odpadów. 4) W ramach zmniejszenia strumienia odpadów deponowanych na składowisku celowe jest zagospodarowanie wydzielonej frakcji organicznej odpadów, a tak Ŝe odpadów zielonych. 5) Powinna by ć podj ęta „minimalizacja zagro Ŝeń środowiska powodowanych przez odpady”. Celami strategicznymi w tym zakresie powinny by ć: - likwidacja i rekultywacja nieczynnych miejsc składowania odpadów oraz tzw. „dzikich wysypisk”; - przeciwdziałanie powstawaniu nowych, nielegalnych składowisk oraz minimalizacja stopnia wyst ępowania odpadów rozproszonych (za śmiecania środowiska); - minimalizacja ilo ści powstaj ących odpadów i zmniejszenie ich toksyczno ści; - zakaz dowozu odpadów spoza województwa za wyj ątkiem powstałych w powiatach o ściennych i przeznaczonych do recyklingu; - działania prawno-administracyjne w zakresie „minimalizacji zagro Ŝeń środowiska powodowanych przez odpady”; - optymalne zagospodarowanie odpadów. 6) Oprócz wzgl ędów zwi ązanych z ochron ą środowiska, wła ściwa b ędzie optymalizacja lokalizacyjna obiektów gospodarki odpadami (zakładu utylizacji odpadów komunalnych) w celu minimalizacji kosztów transportu odpadów. 7) W przyszłej organizacji gospodarki odpadami powinny znale źć si ę rozwi ązania post ępowania z odpadami problemowymi i niebezpiecznymi (np. padlina, osady ściekowe, odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych zmieszanych). 8) Do programu organizacji gospodarki odpadami powinny by ć wł ączone programy edukacji ekologicznej społeczno ści, selektywnej zbiórki odpadów oraz finansowy - tworzenia środków własnych.

Dziennik Urz ędowy - 1039 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Planowana jest realizacja przedsi ęwzi ęcia polegaj ąca na porz ądkowaniu gospodarki odpadami na terenie dziesi ęciu Gmin Zwi ązku poprzez wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów u źródła, budow ę Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych wraz z lini ą segregacji oraz nowoczesnymi kwaterami składowiska, przy jednoczesnym prowadzeniu działa ń w zakresie edukacji ekologicznej dotycz ącej gospodarowania odpadami. Planowany Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych powstanie w Rudnie – w rejonie i na bazie terenu istniej ącego składowiska. Obsługiwał on b ędzie dziesi ęć Gmin Zwi ązku „Czyste Środowisko”. Na terenie istniej ącego składowiska w Rudnie powstanie sortownia, kompostownia oraz miejsca składowania odpadów. Nowe składowisko b ędzie uszczelnione, a odcieki zbierane b ędą do szczelnego zbiornika.

W stosunku do niektórych rodzajów odpadów, znajduj ących si ę w strumieniu odpadów komunalnych, w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami zostały okre ślone procentowe poziomy odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów poza składowiskiem, które zało Ŝono równie Ŝ w „Planie gospodarki odpadami...”. Nale Ŝą do nich: odpady ulegaj ące biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane, odpady niebezpieczne (wytwarzane w grupie odpadów komunalnych).

W Planie Gospodarki Odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”, poza okre ślonym wy Ŝej, przedstawiono: – cele do osi ągni ęcia w gospodarce odpadami - zadania strategiczne obejmuj ące okres co najmniej 8 lat, – harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć na okres czterech lat i ich finansowanie, – sposób monitoringu i oceny wdra Ŝania planu, – oddziaływanie planu na środowisko wraz z ocen ą oddziaływania składowiska w Rudnie na środowisko (aktualnie i po realizacji planu), – źródła finansowania przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z gospodark ą odpadami.

5.8. Pozostałe zasoby naturalne i ich eksploatacja

5.8.1. Kopaliny, wyrobiska eksploatacyjne i poeksploatacyjne

Na obszarze gminy Ostróda wyst ępuj ą głównie zło Ŝa kopalin pospolitych, które maj ą zastosowanie w budownictwie. Wśród kopalin budowlanych wyst ępuj ą zło Ŝa kruszywa naturalnego i niewielkie pokłady surowców ilastych ceramiki budowlanej. Ich powstanie wi ąŜ e si ę z działalno ści ą lądolodu skandynawskiego. Najwi ększe s ą zasoby złó Ŝ kruszywa naturalnego zlokalizowane w 3 zło Ŝach (według stanu na koniec 2001 roku). Zasoby złó Ŝ surowców ilastych ceramiki budowlanej s ą niewielkie - wynosz ą 713 tys. ton i zalegaj ą w zło Ŝu Górczyn gm. Ostróda. Brak jest na terenie gminy udokumentowanych złó Ŝ kopalin rolniczych - głównie kredy i torfów. Zapewne na terenie gminy istniej ą zasoby tych kopalin, lecz brak jest bada ń ich zasobno ści. Podstawowe zmiany w środowisku zwi ązane z eksploatacj ą kopalin pospolitych, to zmiana rze źby terenu i degradacja pokrywy glebowej. W gminie skala tych zmian jest niewielka.

Tab. 5.21. Kopaliny na terenie gminy Ostróda (stan koniec roku 2001).

Zasoby geologiczne Wydobycie roczne Nazwa kopaliny Nazwa zło Ŝa bilansowe (tys. ton) (tys. ton) Idzbark 251 Kruszywo naturalne Ornowo 132 16 Przejazd 233 Surowce ilaste ceramiki budowlanej Górczyn 713 dane źródłowe: „Program Ochrony Środowiska powiatu Ostródzkiego”

Eksploatacja kopalin nastr ęcza pewnych problemów, z których najwa Ŝniejsze to: • brak pełnego udokumentowania zasobów kopalin, • niekorzystne, trwałe przekształcanie krajobrazu, • nielegalne pozyskiwanie kopalin; bez posiadania koncesji, a wi ęc w sposób nie odpowiadaj ący sztuce wydobycia, psuj ący zło Ŝe, naruszaj ący zasady ochrony środowiska, pozostawiaj ąc wyrobisko bez rekultywacji, • lokalizacja złó Ŝ, szczególnie torfu i kredy na terenach o du Ŝej wartości przyrodniczej, a wi ęc konfliktogennych (organizacje ekologiczne - podmioty eksploatuj ące).

5.8.2. Zasoby energii odnawialnej

Jednym z zało Ŝeń zasady zrównowa Ŝonego rozwoju jest ograniczanie ilo ści energii pozyskiwanej ze źródeł konwencjonalnych, głównie spalania kopalin, za ś zwi ększanie udziału energii odnawialnej. Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo - energetycznym powinien przyczyni ć si ę do poprawy efektywno ści wykorzystywania i oszcz ędzania zasobów energetycznych oraz do poprawy stanu środowiska. Do odnawialnych źródeł energii (OZE) zaliczamy energi ę wiatru, spadku wody, promieniowania słonecznego, geotermalną, biogazu oraz biomasy. Wykorzystanie tych źródeł w skali lokalnej w du Ŝym stopniu uzale Ŝnione jest od polityki pa ństwa w tym zakresie, dost ępno ści technologii i urz ądze ń oraz od warunków lokalnych. Obecnie udział OZE w strukturze zu Ŝycia energii pierwotnej w Polsce wynosi ok. 5%. Planuje si ę systematyczne zwi ększanie tej warto ści (do 2012 roku powinien osi ągn ąć wielkość 7%, a w 2020 r. - 12%). Obecnie w Polsce w śród źródeł odnawialnych dominuje biomasa, której udział w śród OZE przekracza 98%. Energetyka wodna dostarcza niespełna 2% energii odnawialnej. Pozostałe źródła maj ą w bilansie ilo ści produkowanej energii jak dot ąd znaczenie marginalne. W polskich realiach rola biomasy będzie dalej rosła. Mo Ŝliwe jest zwi ększanie energii wiatrowej. Dziennik Urz ędowy - 1040 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

W rejonie gminy Ostróda wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii ma charakter jedynie lokalny. Do nich nale Ŝy wykorzystywanie materiału drzewnego oraz biogazu na cele ciepłownicze. Wykorzystywanie drewna na cele grzewcze ma miejsce głównie w budownictwie jednorodzinnym, w gospodarstwach, w których do ść powszechne staje si ę ogrzewanie z wykorzystaniem kominków oraz instalacji z piecami na drewno. Brak jest jednak pełnej informacji na temat ilo ści i mocy zainstalowanych urz ądze ń grzewczych. To pozytywne zjawisko, szczególnie w kontek ście spalania przez wła ścicieli domów ró Ŝnego typu odpadów powoduj ących znaczne zanieczyszczenie powietrza w okresie zimowym. Biogaz to drugie ze źródeł odnawialnej energii. Modernizuj ąc komunaln ą oczyszczalni ę ścieków w Tyrowie wyposa Ŝono j ą w instalacj ę do odzyskiwania biogazu. Dzisiaj produkuje ona ponad 1900 kW energii elektrycznej, co w zupełno ści zaspakaja potrzeby PWiK.

W energetyce wodnej obserwujemy stagnacj ę. Powodem jest brak stabilnej polityki odbioru energii, przy du Ŝych kosztach uruchamiania i eksploatacji elektrowni oraz znacznych rozmiarach oddziaływania na środowisko. Tam gdzie siłownie mogłyby funkcjonowa ć nakłada si ę obowi ązek budowy urz ądze ń umo Ŝliwiaj ących migracj ę ryb, co pogarsza rentowno ść i powoduje brak zainteresowania ze strony potencjalnych inwestorów. Wykorzystywanie energii wodnej ma zwolenników i przeciwników. W śród podnoszonych zarzutów przez ekologów jest zbyt powaŜna ingerencja w środowisko, która powoduje: • stwarzanie barier ekologicznych (redukcja poprzez budow ę przepławek wydaje si ę niewystarczaj ąca), • zmiana charakteru cieku wi ąŜą ca si ę z drastycznym spadkiem warto ści przyrodniczej i bioró Ŝnorodno ści na obszarze cofki, szczególnie w odniesieniu do biocenoz reofilnych, • obni Ŝenie estetyki krajobrazu, • niekorzystne zmiany poziomu wód gruntowych na obszarze wyst ąpienia drenacji, • pogarszanie parametrów fizyko-chemicznych wody (cho ć nale Ŝy zaznaczy ć, Ŝe w tym temacie istniej ą te Ŝ pogl ądy przeciwne), • powa Ŝne zagro Ŝenie w przypadku wyst ąpienia awarii lub katastrofy budowlanej.

Zupełnie nie istnieje w gminie energetyka wiatrowa. Potencjalne mo Ŝliwo ści s ą, szczególnie na terenach skonfigurowanych jak np. rejon Wzgórz Dylewskich. Tam jednak istnienie Parku Krajobrazowego ogranicza lokalizacj ę wiatraków. Z lokalizacj ą siłowni wiatrowych wi ąŜą si ę nast ępuj ące zagro Ŝenia: • nowoczesne wiatraki o mocy rz ędu 2 MW i średnicy ok. 20 m s ą budowlami du Ŝymi, w dodatku stawianymi najcz ęś ciej w skupieniach, tzw. fermach, wi ęc mog ą w znacz ącym stopniu oddziaływa ć na krajobraz, za ś tereny gdzie ich lokalizacja jest planowana s ą najcz ęś ciej chronione jako parki krajobrazowe albo obszary chronionego krajobrazu; • poziom hałasu wytwarzany przez obracaj ący si ę wirnik jest znaczny i mo Ŝe przekracza ć 100 dB (poziom silnika samolotu odrzutowego), co w pobli Ŝu terenów zabudowanych powodowa ć du Ŝą uci ąŜ liwo ść , a w konsekwencji liczne konflikty społeczne; • siłownie te wytwarzaj ą silne pole elektromagnetyczne co powoduje wpadanie w turbiny w ędruj ących ptaków; • drgania gruntu powodowane przez wiatraki mog ą by ć odczuwalne nawet w znacznym oddaleniu. Bior ąc pod uwag ę realia ogólnokrajowe oraz warunki lokalne gminy Ostróda w perspektywie mog ą mie ć zastosowanie na terenie gminy (równie Ŝ lokalnie, głównie na terenach budownictwa jednorodzinnego) kolektory słoneczne (wykorzystuj ące do podgrzewania wody promienie słoneczne), pompy cieplne (wykorzystuj ące energi ę niskotemperaturow ą skumulowan ą w środowisku naturalnym - w ziemi, wodzie do celów grzewczych) oraz powinno wzrasta ć wykorzystywanie drewna do celów energetycznych. Aby zwi ększy ć dotychczasowy udział OZE w ogólnej strukturze zu Ŝycia energii pierwotnej niezb ędne jest stworzenie korzystnego dla przyszłych inwestorów systemu promocyjno - finansowego, który zwi ększyłby zainteresowanie zakupu urz ądze ń wykorzystuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych. Obecnie koszt zakupu urz ądze ń wykorzystuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych (kolektory słoneczne, pompy cieplne itp.) jest nadal wysoki, a mo Ŝliwo ści finansowe, o przeci ętnych dochodach ludzi, s ą małe.

5.8.3. Racjonalizacja zu Ŝycia materiałów, wody i energii

Zmniejszanie si ę ogólnej ilo ści zasobów naturalnych: kopalin, czystej, pitnej wody itp., staje si ę faktem. Jest to tylko jeden z istotnych czynników gospodarki zasobami naturalnymi, drugim nie mniej wa Ŝnym jest problem zanieczyszczenia środowiska. Aby ograniczy ć tempo uszczuplania zasobów i nie dopu ści ć do drastycznego pogarszania si ę obecnego standardu Ŝycia ludno ści oraz dost ępno ści do zasobów naturalnych, konieczna staje si ę racjonalizacja ich zu Ŝycia. Jest to jeden z zasadniczych wymogów nowoczesnej polityki ekologicznej. Osi ągni ęcie tego zało Ŝenia jest mo Ŝliwe poprzez realizacj ę nast ępuj ących przedsi ęwzi ęć : • poprawa jako ści wód powierzchniowych, • radykalne zmniejszenie zu Ŝycia wody, szczególnie w przemy śle, • ograniczenie materiałochłonno ści, • racjonalizacj ę zu Ŝycia energii. Działania które powinny by ć podj ęte, aby mo Ŝliwe było osi ągni ęcie zało Ŝonych celów to: • rozszerzenie monitoringu wód powierzchniowych (cz ęstotliwo ści, zakresu bada ń), • nakładanie obowi ązku rejestracji zu Ŝycia wody w pozwoleniach wodno - prawnych na pobór wód do celów przemysłowych, • eliminowanie przypadków marnotrawstwa wody, • wykorzystanie, w miar ę mo Ŝliwo ści np. w przemy śle, wody gorszej jako ści, zamiast wody pitnej, • wprowadzenie administracyjnych ogranicze ń w wykorzystywaniu wody pitnej (np. zakaz u Ŝywania wody pitnej do nawodnie ń w rolnictwie, w uprawach ogrodniczych), • szeroko poj ętą ochron ę zasobów wodnych, • wspieranie stosowania zamkni ętych obiegów wody oraz wtórnego wykorzystania ścieków mniej zanieczyszczonych, • znacz ący wzrost odzysku surowców wtórnych, • popularyzacja technologii energooszcz ędnych, • stosowanie nowoczesnych technologii i surowców przyjaznych środowisku, • zmniejszanie strat energii podczas przesyłu, • wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym miasta, • promowanie transportu publicznego, Dziennik Urz ędowy - 1041 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

• termoizolacja budynków, • stosowanie instalacji wysokosprawnych.

5.9. Ochrona gleby

5.9.1. Charakterystyka gleb i ich u Ŝytkowanie

Gleba, to wierzchnia warstwa ziemi przekształcona w wyniku ró Ŝnorodnych zabiegów agrotechnicznych, przydatna rolniczo. W gminie Ostróda skałami glebotwórczymi s ą osady czwartorz ędowe zlodowacenia bałtyckiego (stadium pomorskie). Dominuj ą utwory lodowcowe tj. gliny, piaski i głazowiska oraz wodno - lodowcowe: piaski, Ŝwiry, pyły i iły. Najwi ększ ą powierzchni ę zajmuj ą gleby wytworzone z glin. S ą to przewa Ŝnie gliny zwałowe, słabo przemyte i płytko spiaszczone. Z wi ększo ści z nich powstały gleby brunatne charakteryzuj ące si ę du Ŝą Ŝyzno ści ą. Gleby te wyst ępuj ą w okolicach Smykówka, Reszek, Turznicy, Kajkowa, Morlin, Szafranek, Ornowa. Wśród utworów piaszczystych dominuj ą piaski zwałowe i przesortowane piaski akumulacji wodno-lodowcowej. W tej ostatniej frakcji przewa Ŝaj ą piaski lu źne i słabo gliniaste. Ten typ gleb jest najsłabszy z uwagi na ubogi skład mineralogiczny. Na terenie gminy Ostróda mo Ŝna je spotka ć w okolicach Tyrowa, Samborowa, K ątna i Góry Czubatka i Czy Ŝówka. Pewien fragment stanowi ą osady holoce ńskie tj, torfy, gytie i deluwia. Najwi ększ ą powierzchni ę zajmuj ą torfy, które wyst ępuj ą w rozproszonych kompleksach. Na terenie gminy Ostróda wyst ępuj ą one w okolicach Ostrowina, Smykówka, Dziadyka i Glaznot. Pyły w gminie Ostróda wyst ępuj ą sporadycznie. Iłów na terenie gminy nie stwierdzono. W gminie Ostróda grunty rolne zajmuj ą ogółem 23 744 ha (dane aktualne), w tym: • grunty orne - 15 782 ha, • łąki - 2 074 ha, • pastwiska - 3 846 ha, • sady - 51 ha, • nieu Ŝytki - 1 283 ha, • inne grunty rolne, niebudowlane - 708 ha.

Ogółem powierzchnia u Ŝytków rolnych wynosi 22 461 ha. Cało ść tych gruntów znajduje si ę w granicach glebowo-rolniczego regionu Wzgórz Dylewskich. Region ten mo Ŝna podzieli ć na dwie cz ęś ci, centraln ą, poło Ŝon ą w południowej cz ęś ci gminy, o warunkach niekorzystnych dla rolnictwa oraz pozostał ą obejmuj ącą reszt ę obszaru gminy o korzystniejszych warunkach. W południowej cz ęś ci gminy przewa Ŝaj ą zdecydowanie gleby brunatne wyługowane o du Ŝej kamienisto ści, zaliczaj ące si ę w około 75 % do kompleksów Ŝytnich. Rze źba terenu jest wysoko falista i wysokopagórkowata, a w cz ęś ci południowej gminy wzgórzowa z bardzo du Ŝymi deniwelacjami. Z tego powodu na całym terenie wyst ępuje znaczna erozja gleb. Poziom orno - próchniczy jest średnio wykształcony o mi ąŜ szo ści około 20 - 25 cm i słabej zawarto ści próchnicy oraz silnym zakwaszeniem. W pozostałej cz ęś ci gminy, warunki s ą znaczne korzystniejsze dla produkcji rolnej. Udział u Ŝytków zielonych w stosunku do ogólnej powierzchni u Ŝytków rolnych jest znacznie wy Ŝszy ni Ŝ w cz ęś ci południowej. W produkcji ro ślinnej przewa Ŝaj ą zbo Ŝa i okopowe, w tym głównie Ŝyto i ziemniaki, szczególnie w południowej cz ęś ci gminy. Rzepak i buraki cukrowe uprawia si ę sporadycznie. W centralnej cz ęś ci Wzgórz Dylewskich uprawia si ę głównie owies i gryk ę oraz ziemniaki. Wydajno ść czterech podstawowych zbó Ŝ na terenie całej gminy jest niska, a w cz ęś ci południowej bardzo niska. W produkcji zwierz ęcej dominuje chów trzody chlewnej i bydła mlecznego, ale ostatnio zaczyna wzrasta ć chów bydła ras mi ęsnych. W znacz ącym stopniu wyst ępuje chów i hodowla drobiu, w tym szczególnie indyków. Sporadycznie wyst ępuje chów owiec (pomimo dobrych warunków przyrodniczych dla ich chowu, szczególnie w południowej cz ęś ci gminy). Grunty rolne s ą u Ŝytkowane przez gospodarstwa ró Ŝnej wielko ści. W rejonie miejscowo ści Kraplewo na areał około 1000 ha działa Jednoosobowa Spółka Skarbu Pa ństwa „Hodowla Ro ślin”. Spółka ta prowadzi działalno ść w zakresie do świadczalnictwa rolniczego. Agencja Własno ści Rolnej Skarbu Pa ństwa - Oddział w Olsztynie, posiada na terenie gminy areał prawie 10 000 ha. W bezpo średnim zarz ądzie Agencji znajduje si ę około 2.500 ha z obiektami w Morlinach, Bednarce i Szyldaku. Pozostały areał i obiekty s ą w dzier Ŝawie osób prywatnych lub spółek. Poszczególni dzier Ŝawcy dysponuj ą gospodarstwami o wielko ści od 100 do 1000 ha. Obiekty pozostaj ące w bezpo średnim zarz ądzie Agencji s ą niezagospodarowane, a areały u Ŝytków rolnych s ą odłogowane. Indywidualne gospodarstwa rolne na terenie gminy gospodaruj ą na areale około 9 800 ha. Na tym terenie działa 890 gospodarstw o średniej wielko ści 11 ha ( średnia wojewódzka wynosi około 14 ha).

Tab. 5.22. Klasyfikacja u Ŝytków rolnych na terenie gminy Ostróda (stan na dzie ń 1.01.2000 r.).

UŜytki rolne w klasach Klasa u Ŝytków rolnych Powierzchnia (ha) % od ogólnej powierzchni u Ŝytków rolnych III 6 040 26,89 IV 11 546 51,40 V 3 057 13,61 VI 1 155 5,14 grunty nie obj ęte klasyfikacj ą 663 2,95 Ogółem: 22 461 100 źródło: dane z ewidencji gruntów

5.9.2. Przeobra Ŝenia gleb

Gleba, jak ka Ŝde inne środowisko, jest podatna na procesy degradacji. Degradacja gleb, to proces pogarszania jej wła ściwo ści, powoduj ący m.in. zmniejszenie plonowania ro ślin uprawnych, warto ści u Ŝytkowej płodów rolnych, a przede wszystkim rangi ekologicznego funkcjonowania pokrywy glebowo - ro ślinnej w krajobrazie. W ostatnich latach obserwujemy znaczne nasilenie wielu procesów degradacji gleby z udziałem człowieka. Główne zagro Ŝenia gleb to: Dziennik Urz ędowy - 1042 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

• degradacja chemiczna (niewła ściwe stosowanie nawozów mineralnych i pestycydów) oraz zakwaszenie gleb, • degradacja fizyczna (zwi ązana z działalno ści ą górnicz ą, mechanizacj ą rolnictwa, erozj ą, pracami budowlanymi), • degradacja przez niewła ściw ą melioracj ę: jednostronne osuszanie oczek śródpolnych, odwadnianie gruntów, brak mo Ŝliwo ści retencjonowania wody (szczególnie jest to dotkliwe w odniesieniu do wa Ŝnych przyrodniczo kompleksów gleb hydrogenicznych; skrajnie niekorzystne zabiegi to próby osuszania torfowisk), • intensyfikacja u Ŝytkowania rolniczego i zagospodarowania turystycznego.

Szczególnie istotne w aspekcie bada ń środowiskowych jest chemiczne zanieczyszczenie gleby metalami ci ęŜ kimi. W odniesieniu jednak do terenu gminy Ostróda nie jest to istotny problem. Zawarto ść metali ci ęŜ kich w glebie nie przekracza zawarto ści naturalnej, a ilo ść siarki pozostaje w granicach normy. Bardzo istotnym czynnikiem jest zakwaszenie gleb. Jest to o tyle wa Ŝne, Ŝe decyduje o jej rolniczej przydatno ści. I jakkolwiek podło Ŝe tego zjawiska jest naturalne (dawne pokrycie ro ślinno ści ą le śną), to brak wapnowania, niewła ściwy dobór nawo Ŝenia mineralnego, nawo Ŝenie jednostronne, niemal całkowite odej ście od nawo Ŝenia organicznego, monokultura bardzo pogł ębiaj ą niekorzystne zjawisko. Nadmiernie wysoka kwasowo ść powoduje szybk ą migracj ę składników gleby do wód powierzchniowych i podziemnych. Do podwy Ŝszania kwasowo ści przyczyniaj ą si ę zanieczyszczenia przemysłowe i komunikacyjne. Zakwaszenie gleb jest bardzo istotnym problemem w odniesieniu do terenu gmina Ostróda - co wynika z danych zebranych przez Stacj ę Chemiczno - Rolnicz ą. Istnieje zatem du Ŝa potrzeba wapnowania gleb. Nieco lepiej wygl ąda zasobno ść w magnez, a najlepiej wygl ąda sytuacja w przypadku potasu i fosforu. Z uwagi na konfiguracj ę terenu na obszarze gminy wyst ępuje erozja wodna. Z takimi przykładami mamy do czynienia w okolicy Góry Dylewskiej. Trzeba niestety podkre śli ć, Ŝe degradacja gleb ma z reguły charakter trwały lub wolno ust ępuj ący. Szczególnie trwałe jest zanieczyszczenie substancjami ropopochodnymi lub innymi niebezpiecznymi. Degradacj ę pokrywy glebowej powoduje tak Ŝe odkrywkowa eksploatacja kopalin pospolitych.

5.10. Ochrona przyrody

Obszar gminy Ostróda jest bogaty pod wzgl ędem przyrodniczym. Czynnikami, które determinuj ą owe bogactwo, s ą: • wielorako ść form w jakich wyst ępuj ą wody powierzchniowe; jeziora, rzeki, stawy, cieki wodne, bagienka śródpolne i śródle śne, • du Ŝe kompleksy le śne, liczne zadrzewienia śródpolne, • niski poziom uprzemysłowienia, • niski poziom zaludnienia, • sąsiedztwo morza bałtyckiego, • niski poziom urbanizacji, rozproszona zabudowa.

5.10.1. Szata ro ślinna, lasy

Podstawowym skupiskiem s ą lasy b ędące naturaln ą formacj ę ro ślinn ą. Lasy jako dobro ogólnospołeczne w naszej strefie klimatyczno - geograficznej s ą najbardziej naturaln ą formacj ą przyrodnicz ą kształtuj ącą jako ść Ŝycia człowieka, a jednocze śnie zachowuj ącą funkcje ekologiczne, produkcyjne i społeczne. Funkcje ekologiczne to: kształtowanie klimatu, skład atmosfery, regulacja obiegu wody w przyrodzie, przeciwdziałanie powodziom, lawinom i osuwiskom, ochrona gleb przed erozj ą i stepowieniem, zachowanie potencjału biologicznego wielu gatunków i ekosystemów, a tak Ŝe ró Ŝnorodno ść krajobrazu i lepsze warunki produkcji rolniczej. Funkcje produkcyjne zwi ązane są przede wszystkim z gospodarczym wykorzystywaniem drewna i innych surowców pozyskiwanych z lasu. Jest to tak Ŝe rynek pracy i to wcale nie mały. Lasy poprzez tworzenie korzystnych warunków zdrowotnych i rekreacyjnych, pozwalaj ą na rozwój kultury, nauki i edukacji ekologicznej, a tym samym na realizacj ę funkcji społecznej. Dlatego wła ściwa gospodarka le śna jest tak wa Ŝna. Na terenie gminy istnieje kilka kompleksów le śnych, z których najwi ększym jest Puszcza Taborska zwana Kniej ą Ostródzk ą. Le Ŝy ona na północ od Ostródy, a swym zasi ęgiem wykracza poza terytorium powiatu ostródzkiego. Drzewostany Puszczy s ą rozlokowane w czterech gminach powiatu, tj: Ostródzie (cz ęść północna gminy), Miłomłynie, Mor ągu i Łukcie. To wła śnie ten kompleks, o powierzchni 650 km 2 decyduje w znacznej mierze o lesisto ści powiatu ostródzkiego, która wynosi 28,9% i jest niewiele ni Ŝsza ni Ŝ średnia w województwie (29,3%). Nieco mniejsze kompleksy le Ŝą we wschodniej, w zachodniej oraz południowej cz ęści gminy Ostróda. Wska źnik lesisto ści gminy - 30,4% (co stanowi 12 220 ha) nie odzwierciedla w pełni faktycznego stanu pokrycia lasami gminy Ostróda. Jest jedynie odzwierciedleniem tego co oficjalnie znajdujemy w ewidencji gruntów. Jednak Ŝe w ostatnim dziesi ęcioleciu nast ąpiło naturalne zalesienie du Ŝych areałów gruntów odłogowanych, które nie figurują oficjalnie w statystyce ewidencyjnej jako grunty le śne. Podobnie ma si ę kwestia przekwalifikowywania gruntów rolnych zalesianych przez rolników, którzy z ró Ŝnych wzgl ędów nie dopełnili formalno ści przeklasowania tych nasadze ń. Głównym gatunkiem drzewostanu jest sosna stanowi ąca ponad 80 % z domieszk ą buka (2,7%), d ębu (2,4) na lepszych gruntach i brzozy (5,8%) oraz olchy (5,5%) na glebach podmokłych (dane odnosz ą si ę do całego powiatu ostródzkiego). Kraj podzielony jest na osiem krain przyrodniczole śnych. Gmina Ostróda, jak i cały powiat ostródzki leŜy w Krainie Bałtyckiej (I), w dzielnicy Pojezierza Iławsko - Brodnickiego, charakteryzuj ącej si ę wpływem klimatu morskiego - z łagodnymi zimami i chłodnymi latami. W dzielnicy tej dominuj ą siedliska borów mieszanych świe Ŝych (27,8%) i lasów świe Ŝych (24%). Udział w powierzchni siedlisk le śnych lasów mieszanych świe Ŝych wynosi - 20,8%, borów świe Ŝych -15,9%. Bory wilgotne stanowi ą 1,6%, a bory suche 0,6% powierzchni. Mały udział w strukturze maj ą siedliska wilgotne i bagienne (ł ącznie 10,9%) Alokacja lasów jest bardzo nierównomierna. W strukturze własno ściowej dominuj ą lasy pa ństwowe, lasy prywatne stanowi ą niewielki odsetek. Trudno jest skategoryzowa ć walory poszczególnych środowisk le śnych na terenie gminy, ze wzgl ędu na brak opracowa ń profesjonalnych. Poszczególne nadle śnictwa maj ą bardzo dokładnie zlokalizowane tereny najbardziej warto ściowe i najcenniejsze. Posiadaj ą te Ŝ programy ochrony przyrody dla zarz ądzanych przez siebie obszarów. Za najcenniejsze na terenie gminy, ze wzgl ędów na bioró Ŝnorodno ść oraz walory krajobrazowe, nale Ŝałoby uzna ć tereny le Ŝą ce wzdłu Ŝ Kanału Ostródzko - Elbl ąskiego i Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich. Mo Ŝna tam spotka ć wiele gatunków ro ślin b ędących reliktami przeszło ści i pozostaj ących pod ścisł ą ochron ą gatunkow ą. Do nich nale Ŝy zaliczy ć m.in.: malin ę moroszk ę (relikt glacjalny), barwinek pospolity, Dziennik Urz ędowy - 1043 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. cis pospolity, rosiczk ę okr ągłolistn ą, grup ę storczyków: krwisty, plamisty i szerokolistny, pióropusznik strusi i wiele innych. Przedstawicielami gatunków ro ślin obj ętych ochron ą cz ęś ciow ą s ą: bagno zwyczajne, centuria pospolita, kalina koralowa, kopytnik pospolity, kruszyna pospolita, pierwiosnka lekarska, turówka le śna. Oprócz ro ślin naczyniowych w środowisku le śnym mo Ŝna znale źć wiele gatunków porostów i mchów spełniaj ących ogromnie istotn ą funkcj ę. Tak ą ciekawostk ą jest porost brodaczka zwyczajna i k ępkowa uwa Ŝane przez biologów za wska źnik czysto ści powietrza.

5.10.2. Świat zwierz ęcy

Świat zwierz ąt jest reprezentowany przez ponad 62% gatunków Ŝyj ących na terenie kraju. Do najpowszechniej wyst ępuj ących przedstawicieli, b ędących zwierz ętami łownymi, nale Ŝą takie gatunki jak: ło ś, jele ń europejski, jele ń sika, daniel, muflon, sarna, dzik. Liczebno ść populacji tych zwierz ąt decyduje o bogactwie lasów i atrakcyjno ści terenów. Oprócz zwierzyny płowej i grubej bardzo licznie wyst ępuj ą drapie Ŝniki z najliczniejszym ich przedstawicielem lisem. Z innych reprezentantów drapie Ŝników licznie wyst ępuj ą: borsuk, kuna domowa i le śna, tchórz. Od dłu Ŝszego czasu powi ększa si ę populacja jenota, który nie jest rodzimym gatunkiem, ale znalazł bardzo dobre warunki bytowania, a poniewa Ŝ nie posiada naturalnych wrogów świetnie si ę rozmna Ŝa. Podobnie jak w przypadku jenota zaobserwowano bardzo du Ŝy wzrost populacji norki ameryka ńskiej oraz wydry. Wydawałoby si ę, Ŝe mamy doczynienia ze zjawiskiem powi ększania bioró Ŝnorodno ści środowiska, bo przybywa gatunków, niestety wielko ść tych populacji staje si ę gro źna gospodarczo, m.in. dla producentów ryb i nie tylko. Według danych szacunkowych pochodz ących z Zarz ądu Okr ęgowego PZŁ w Olsztynie („Program ochrony środowiska powiatu ostródzkiego” pogłowie poszczególnych gatunków zwierz ąt dzikich przedstawiało si ę nast ępuj ąco - tabela 5.23.

Tab. 5.23. Pogłowie zwierz ąt dzikich na terenie powiatu ostródzkiego i gminy Ostróda.

Liczebno ść zwierz ąt (szt.) Grupa zwierz ąt Gatunki zwierz ąt w powiecie w gminie * ło ś pojedyncze - jele ń szlachetny 1570 375 daniel 220 53 Zwierzyna płowa i gruba sarna 4930 1178 dzik 1280 306 jele ń sika pojedyncze - muflon 80 19 kuna 550 131 borsuk 470 112 lis 1150 275 jenot 330 79 Zwierzyna drapie Ŝna i drobna norka ameryka ńska 660 158 wydra 303 72 zaj ąc 3050 729 bobry 14 rodzin pojedyncza rodzina *) Liczebno ść przyj ęto proporcjonalnie do zalesie ń

Nale Ŝy zaznaczy ć, i Ŝ du Ŝy wzrost liczebno ści ssaków drapie Ŝnych zagra Ŝa równowadze biologicznej, a w skrajnych przypadkach takŜe mieszka ńcom (choroby: wścieklizna, świerzbowiec). W ostatnich latach dwukrotnie dokonano masowych szczepie ń lisów przeciw w ściekli źnie. Dzi ęki temu radykalnie zmalała ilo ść ognisk wyst ępowania tej gro źnej choroby. Jest jednak negatywna strona takiego post ępowania, bowiem znacz ąco wzrosła liczebno ść populacji, ze wszelkimi tego negatywnym skutkami. Zmalały dzi ęki temu populacje drobnej zwierzyny. Według informacji uzyskanych z nadle śnictw, ostatniego wilka w powiecie ostródzkim odstrzelono w 1966 roku w nadle śnictwie Stare Jabłonki. Na przestrzeni ostatnich lat, okazjonalnie w lasach powiatu ponownie pojawiaj ą si ę pojedyncze osobniki tego charakterystycznego drapie Ŝnika. Do ść licznie wyst ępuje w naszym środowisku gatunek, który do niedawna był sporadycznym elementem naszego środowiska - bóbr. Coraz bardziej rozszerza swoje terytorium bytowania, nie zawsze pozytywnie przyjmowany przez ludno ść ze wzgl ędu na wyrz ądzane szkody. Bardzo wa Ŝnym elementem fauny gminy Ostróda s ą ptaki. Stanowi ą one liczn ą i stale powi ększaj ącą si ę grup ę. Brak jest pełnej informacji dotycz ącej ilo ści ptaków gniazduj ących, czy będących na przelotach przez teren gminy. Istniej ą rozproszone informacje w nadle śnictwach dotycz ące ptaków chronionych, głównie drapie Ŝnych dla których naturalnym środowiskiem bytowania jest las. Nie jest wi ęc wydarzeniem fakt wyst ępowania orlików krzykliwych, kani rudej i czarnej, orła bielika, rybołowa, błotniaka stawowego, bociana białego i czarnego, jastrz ębia, czapli siwej, Ŝurawia, kormorana. Na polach i łąkach pojawiły si ę kuropatwy, a nawet i ba Ŝanty. Liczni s ą równie Ŝ przedstawiciele ptaków nocnych z kilkoma gatunkami sów z sow ą puchaczem i uszat ą oraz puszczykiem na czele. Płazy i gady w Polsce wyst ępuj ą do ść licznie, chocia Ŝ ilo ść gatunków tych zwierz ąt jest niewielka. Pojawiły si ę w połowie ery paleozoicznej, a gatunki podobne do Ŝyj ących obecnie w trzeciorz ędzie. Płazy s ą zmiennocieplne i Ŝyj ą w środowisku ziemno - wodnym W śród przedstawicieli płazów na obszarze gminy wyst ępuj ą m.in., ropucha szara, zielona i płaskówka, kumak nizinny, traszka zwyczajna, rzekotka drzewna, Ŝaba trawna, moczarowa, jeziorna i wodna. Gady pojawiły si ę u schyłku ery paleozoicznej. Do czasów współczesnych dotrwały jedynie niewielkie gatunki. Podobnie jak płazy s ą zwierz ętami zmiennocieplnymi przystosowanymi do Ŝycia na l ądzie lub wtórnie w wodzie. Najpopularniejszymi przedstawicielami tej grupy s ą: jaszczurka zwinka, jaszczurka Ŝyworodna, padalec zwyczajny, zaskroniec zwyczajny, Ŝmija zygzakowata, Ŝółw błotny. Szczególnie liczni s ą przedstawiciele ichtiofauny. Du Ŝa powierzchnia wód powierzchniowych i liczba ró Ŝnego typu form wyst ępowania, sprzyja bytowaniu ryb. Oprócz uwa Ŝanych za gatunki powszechne, takich jak: sieja, sielawa, szczupak, oko ń, leszcz, sandacz, jazgarz, kr ąp, karp, kara ś, w ęgorz, kle ń, jaz, mi ętus, pło ć ukleja, ciernik itp., szczególnie cenne s ą gatunki wędrowne; czyli ryby łososiowate (tro ć, pstr ąg potokowy, łoso ś). Sprzyjaj ą temu czyste wody w rzekach oraz szybki nurt tych cieków wodnych. Warunki bytowania i rozmna Ŝania na terenie gminy zapewniła rzeka Drw ęca, stanowi ąca rezerwat, dodatkowo otoczony obszarami chronionego krajobrazu. Dziennik Urz ędowy - 1044 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

5.10.3. Tereny prawnie chronione

Teren gminy Ostróda jest obszarem o du Ŝym bogactwie przyrodniczo-kulturowo-krajobrazowym. Stanowi on zarówno krajobraz pojezierny, z du Ŝym udziałem w nim lasów, jak i krajobraz górski na Garbie Lubawskim (okolice Góry Dylewskiej). W Koncepcji krajowej sieci ekologicznej ECONET-POLSKA, wpisuj ącej si ę w europejski zintegrowany system ochrony dziedzictwa przyrodniczego, du Ŝa cz ęść gminy le Ŝy w zasi ęgu najbardziej cennego pod wzgl ędem • ró Ŝnorodno ści biologicznej, • naturalno ści, • cz ęsto ści wyst ępowania (rzadko ść gatunków i siedlisk oraz unikatowo ść ), • stopnia zagro Ŝenia „ obszaru w ęzłowego o znaczeniu mi ędzynarodowym”. Według koncepcji sieci ekologicznej ECONET-POLSKA, cały obszar obj ęty opracowaniem poło Ŝony jest w obr ębie Zachodniomazurskiego obszaru w ęzłowego o znaczeniu mi ędzynarodowym. Tereny gminy stanowi ą mi ędzy innymi w wi ększo ści biocentra obszaru w ęzłowego - to jest obszary o najwy Ŝszej randze w hierarchii krajowej sieci ekologicznej oraz obszary strefy buforowej biocentrów obszaru w ęzłowego-o drugiej w kolejno ści randze w sieci ekologicznej ECONET-POLSKA. Węzłowy obszar Zachodniomazurski obejmuje zróŜnicowane krajobrazy młodoglacjalne, zawieraj ące wszystkie typy rze źby i utworów geologicznych, wła ściwych w tej strefie oraz górne odcinki rzek Pasł ęki, Drw ęcy, Łyny i Omulwi spływaj ących w czterech ró Ŝnych kierunkach (w ęzeł hydrograficzny). Obejmuje zbiorowiska o szczególnie szerokiej zmienno ści typów. Na obszarze tym stwierdzono wyst ępowanie wielu gatunków flory i fauny gin ących, zagro Ŝonych wygini ęciem i rzadkich w skali kraju i Europy.

Bogactwo przyrodnicze determinuje równie Ŝ bogactwo form jego ochrony. I jakkolwiek trudno kategoryzowa ć te formy, to najwa Ŝniejsz ą z nich s ą parki narodowe, dalej parki krajobrazowe, rezerwaty, pomniki przyrody, parki wiejskie (zało Ŝenia parkowe) i dalej ochrona gatunkowa zwierz ąt i ro ślin. Ustawa o ochronie przyrody z 1991 roku rozszerzyła zakres ochrony o nowe formy takie jak zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, stanowiska dokumentacyjne czy u Ŝytki ekologiczne. Do form ochrony przyrody na terenie gminy nale Ŝą : obszary chronionego krajobrazu wraz z parkiem krajobrazowym, rezerwaty, pomniki przyrody, stanowiska archeologiczne.

Parki krajobrazowe

Na terenie gminy Ostróda funkcjonuje od 1994 roku Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich, stanowi ący cz ęść składow ą Zespołu Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich, ustanowiony rozporz ądzeniem Wojewody Olszty ńskiego Nr 4/94 z dnia 4.01.1994r (Dz.U.Woj.Olszt. Nr 3/94, poz. 34 i Nr 14/96, poz. 137). Park utworzony został w celu ochrony niezmiernie urozmaiconej rze źby terenu, unikatowych walorów krajobrazowo-widokowych, bogatej ilo ściowo i zró Ŝnicowanej gatunkowo flory i fauny, du Ŝych warto ści historyczno-kulturowych. Ogólna powierzchnia Parku obejmuje obszar 7 151,2 ha. Park le Ŝy w mezoregionie zwanym Garbem Lubawskim, na terenie gmin Ostróda, Lubawa, D ąbrówno i Grunwald. Zmiany ustawowe spowodowały, Ŝe dotychczasowa otulina Parku stała si ę obszarem chronionego krajobrazu. Jego obszar wynosi 14 882,60 ha. Siedziba Parku mie ści si ę w Jerzwałdzie na terenie powiatu iławskiego. W strukturze u Ŝytkowania gruntów w Parku dominuj ą lasy zajmuj ące 55,8% i grunty orne 26,16%. W otulinie najwi ększy odsetek zajmuj ą grunty orne (68,46%), a nast ępnie uŜytki zielone (14,83%). Osobliwo ści ą tego obszaru jest rze źba terenu z najwy Ŝsz ą w województwie warmi ńsko-mazurskim Gór ą Dylewsk ą (312,2 m n.p.m.). Niewiele mniejsze s ą s ąsiednie wzniesienia ulokowane nieopodal to jest Góra Francuska (286,4 m n.p.m.) oraz Góra Bukowa z dwoma wierzchołkami (298,5 i 297,2 m n.p.m.). Wzniesienia powstały po przej ściu l ądolodu skandynawskiego. W wyniku tego nast ąpiło wypi ętrzenie podło Ŝa trzeciorz ędowego, przykrytego fragmentami starszych zlodowace ń. Te specyficzne warunki i panuj ący tam klimat spowodowały, Ŝe pojawiły si ę gatunki ro ślin i zwierz ąt charakterystyczne dla terenów górskich i podgórskich.

Zinwentaryzowane s ą 24 gatunki ro ślin obj ętych ochron ą ścisł ą. W śród unikatowych przedstawicieli świata ro ślinnego, które mo Ŝna spotka ć na terenie Parku nale Ŝy wierzba borówkolistna oraz zbiorowisko ro ślinne buczyny pomorskiej. Szczególnie wierzba jest cennym okazem z uwagi na rzadko ść wyst ępowania na obszarze naszego kraju. Do niedawna lokalizowano j ą w 90 stanowiskach obecnie jest jej znacznie mniej, dlatego te Ŝ wpisana została do Polskiej Czerwonej Ksi ęgi Ro ślin jako gatunek zagro Ŝony. Tutaj mo Ŝna spotka ć suchodrzew zwyczajny oraz wawrzynek wilcze łyko. Pozostałe gatunki to: cis pospolity, bluszcz pospolity, barwinek pospolity, zimosioł północny, pióropusznik strusi, widłak go ździsty, jałowcowaty, torfowy, wroniec, orlik pospolity, grzybienie białe, gr ąŜ el Ŝółty, rosiczka okr ągłolistna, lilia złotogłów, listera jajowata, kruszczyk szerokolistny, podkolan biały i zielonkawy, storczyki - krwisty, plamisty, szerokolistny i strorczyk Fuksa oraz gnie źnik le śny.

Na terenie Parku doliczono si ę 169 gatunków zwierząt chronionych m.in. gniazduje tu orlik krzykliwy, trzmielojad, goł ąb siniak, dzi ęcioł średni, muchołówka mała. Przedstawicielem fauny Ŝyj ącym w granicach Parku, charakterystycznym dla terenów górskich i podgórskich jest niew ątpliwie muflon. Introdukowany w 1986 roku znalazł tu znakomite warunki bytowania i rozwoju. Jest wielk ą atrakcj ą nie tylko dla my śliwych, ale zwi ększa bioró Ŝnorodno ść gatunkow ą. Do ść licznie wyst ępuj ą tu chronione i rzadkie gatunki chrz ąszczy (6 gatunków) oraz motyle (43 gatunki). Na terenie Parku Krajobrazowego stwierdzono tak Ŝe wyst ępowanie 9 gatunków nietoperzy. Kolejnym wa Ŝnym elementem środowiska przyrodniczego Parku s ą wody powierzchniowe oraz tereny podmokłe. Tu bowiem znajduje doskonałe warunki bytowania du Ŝa liczba gatunków; owadów wodnych, płazów i ptaków. Na terenie Parku mo Ŝemy spotka ć m.in. zimorodka, czy wydr ę. Swoist ą atrakcj ą turystyczn ą Parku Krajobrazowego o zupełnie innym charakterze jest wyci ąg narciarski. To efekt koegzystencji gospodarczego wykorzystania istniej ących warunków przyrodniczych w prawnie chronionym środowisku.

Dziennik Urz ędowy - 1045 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Obszary chronionego krajobrazu

Na terenie gminy Ostróda zlokalizowanych jest 5 obszarów chronionego krajobrazu. Wykaz tych obszarów przedstawiono w tabeli 5.24.

Tab. 5.24. Wykaz obszarów chronionego krajobrazu na terenie gminy Ostróda.

Łączna Poło Ŝenie administracyjne Lp. Nazwa obszaru chronionego krajobrazu pow. (ha) powiaty gminy powiatu ostródzkiego Ostróda (m. gm.), Mor ąg, Małdyty, 1. Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Elbl ąskiego 30 149,8 Ostróda, Iława, Elbl ąg Miłomłyn, 2. Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Drw ęcy 17 474,4 Ostróda, Iława, Nowe Miasto Ostróda 3. Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Górnej Drw ęcy 8 039,5 Ostróda, Olsztyn Ostróda, Grunwald 4. Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórz Dylewskich 9 892,4 Ostróda, Iława, Nowe Miasto Ostróda, Grunwald, D ąbrówno 5. Obszar Chronionego Krajobrazu Lasów Taborskich 29 941,7 Ostróda, Olsztyn Ostróda, Łukta, Mor ąg, Miłomłyn źródło: Rozporz ądzenie Nr 21 Wojewody Warmi ńsko–mazurskiego z dnia 14.04.2003 r.

Rezerwaty przyrody

Na terenie gminy Ostróda znajduj ą si ę cztery rezerwaty przyrody. Wykaz tych rezerwatów przedstawiono w tabeli 5.25.

Tab. 5.25. Wykaz rezerwatów przyrody na terenie gminy Ostróda.

Powierzchnia Typ Lp. Nazwa rezerwatu przyrody Przedmiot ochrony (ha) rezerwatu Rezerwat „Jezioro stanowisko reliktowej wierzby borówkolistnej i dobrze zachowany fragment buczyny 1. 14,76 florystyczny Francuskie” pomorskiej 2. Rezerwat „Dylewo” 9,54 le śny las li ściasty reprezentuj ący zespół buczyny pomorskiej Rezerwat „Jezioro Czarne 3. 9,28 florystyczny w Jeziorze Czarnym - rzadki poryblin jeziorny Płd.” ochrona środowiska pstr ąga, łososia, troci i certy (poło Ŝony równie Ŝ na terenie gminy 4. Rezerwat „Rzeka Drw ęca” wodny Miłomłyn) źródło: Rozporz ądzenie Nr 21 Wojewody Warmi ńsko–mazurskiego z dnia 14.04.2003 r.

Spo śród czterech wymienionych wy Ŝej rezerwatów przyrody znacz ące miejsce obszarowo zajmuje rezerwat „Rzeka Drw ęca”. Jest on wyj ątkowy nie tylko ze wzgl ędu na swoj ą wielko ść , ale tak Ŝe ze wzgl ędu na znaczenie dla krajowego i europejskiego systemu ochrony środowiska.

Rezerwat cz ęś ciowy „Rzeka Drw ęca”

Rezerwat cz ęś ciowy „Rzeka Drw ęca" został utworzony 27 lipca 1961 roku w celu ochrony środowiska wodnego i ryb w nim bytuj ących (populacji ryb w ędrownych). Jest to jedyny w województwie warmi ńsko-mazurskim rezerwat o charakterze ichtiologicznym. Rzeka Drw ęca wchodzi w „Krajowy system restytucji ryb w ędrownych", stanowi ąc praktyczn ą realizacj ę postanowie ń ratyfikowanej przez Polsk ę Konwencji Helkom. Tereny rezerwatu to miejsce występowania siedlisk i gatunków dzikiej fauny i flory uj ętych w zał ącznikach Nr I i II Dyrektywy Rady UE Nr 92/43/EWG z 21 maja 1992r. oraz rozporz ądzenia Ministra Środowiska z 26 wrze śnia 2001 r w sprawie okre ślenia listy gatunków zwierz ąt rodzimych dziko wyst ępuj ących obj ętych ochron ą ścisł ą i cz ęś ciow ą oraz zakazów dla danych gatunków i odst ępstw dla tych zakazów. Zasady funkcjonowania tego rezerwatu reguluje tak Ŝe rozporz ądzenie Ministra Środowiska z 14 sierpnia 2001 r w sprawie okre ślenia rodzaju siedlisk przyrodniczych podlegaj ących ochronie. Wyrazem uznania warto ści przyrodniczych Drw ęcy jest propozycja obj ęcia rzeki i przyległych do niej terenów europejsk ą sieci ą „Natura 2000", pod numerem PLH 28001, zgodnie z zaleceniami Dyrektywy 92/43/EWG. Poło Ŝenie, układ przestrzenny i proponowany zasi ęg planowanego obszaru daje szans ę pełnienia funkcji kluczowego korytarza ekologicznego zapewniaj ącego ci ągło ść bytowania gatunków od centrum regionu w kierunku zachodnim. Na terenie rezerwatu wprowadzone zostały m.in. nast ępuj ące zakazy: nadmiernego zanieczyszczania wody; przegradzania rzek uniemo Ŝliwiaj ące rybom swobodny przepływ; niszczenia, usuwania i eksploatacji ro ślinno ści wodnej; wycinania drzew i krzewów z wyj ątkiem niezb ędnych zabiegów piel ęgnacyjnych; ograniczenia w połowie ryb.

Rezerwat „Jezioro Francuskie”

Rezerwat „Jezioro Francuskie ” utworzony został w 1963 roku. Jest to rezerwat florystyczny, powołany do Ŝycia mi ędzy innymi dla ochrony wierzby borówkolistnej. Rezerwat jest malowniczo poło Ŝony na wschodnim skłonie Góry Dylewskiej, obejmuje swoim zasi ęgiem polodowcowe o charakterze wytopiskowym niedu Ŝe jez. Francuskie o powierzchni 2,93 ha oraz przylegaj ący do ń las o powierzchni 10,71 ha. Zbocze południowo – wschodniej cz ęś ci jeziora porasta drzewostan buczyny pomorskiej w wieku około 160 lat. Najliczniejszym gatunkiem z drzew w rezerwacie jest buk (poza nim wyst ępuje świerk, grab, brzoza, d ąb i osika). Z ciekawszych ro ślin w rezerwacie wyst ępuje równie Ŝ wawrzynek wilcze łyko i widłak. Spotka ć te Ŝ mo Ŝna rosn ące mi ędzy innymi ró Ŝne gatunki turzyc, wełnianki: pochwowa i w ąskolistna, czermie ń błotna, bobrek trójlistkowy, rosiczka okr ągłolistna, mech płonnik i torfowce. W runie le śnym rosn ą mi ędzy innymi: wiechlina gajowa, marzanka wiosenna, perłówka kwiatowa i zwisła, zawilec gajowy i miodunka ćma. Wiosn ą tafl ę jez. Francuskiego ubarwiaj ą kwiaty i li ście gr ąŜ ela Ŝółtego. Świat zwierz ąt Ŝyj ących na tle szaty ro ślinnej jest równie Ŝ bogaty. Na terenie rezerwatu spotka ć mo Ŝna jelenie, sarny, dziki, lisy, borsuki, kuny, tchórze, łasice, wiewiórki. W drzewostanach okalaj ących jezioro Ŝyj ą dzi ęcioły, drozdy, liczne gatunki sikor, kowaliki, pełzacze i wiele innych. Z gadów mo Ŝna spotka ć Ŝmij ę zygzakowat ą zasiedlaj ącą torfowiska, zaskro ńca i padalca, a w miejscach nasłonecznionych mo Ŝna zauwa Ŝyć jaszczurk ę zwink ę. Płazy w rezerwacie s ą reprezentowane prze kilka gatunków Ŝab. Wody jeziora zamieszkuj ą ryby: pło ć, szczupak, leszcz, oko ń i inne. śyj ą tu tak Ŝe róŜne gatunki ślimaków, mał Ŝy i pijawek.

Dziennik Urz ędowy - 1046 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Rezerwat „Dylewo”

Rezerwat „Dylewo” typu le śnego obejmuje zespół Ŝyznej buczyny pomorskiej, wyst ępuj ący w całym zakresie zmienno ści w postaci podzespołów: buczyny kokoryczowej, buczyny typowej oraz buczyny z kostrzew ą le śną. Ponadto obserwuje si ę zachowanie w rezerwacie jedynego na terenie Wzgórz Dylewskich stanowiska bardzo rzadkiego na tych terenach pióropusznika strusiego.

Rezerwat Jezioro Czarne”

Rezerwat „Jezioro Czarne ” utworzony został dla ochrony poryblina jeziornego i szeregu innych rzadkich ro ślin. Stanowiska poryblina znajduj ą si ę w północnej, płytszej cz ęś ci jeziora, prawie cała pozostała cz ęść dna pokryta jest ko Ŝuchem mchu torfowca.

Pomniki przyrody

Zgodnie z ustaw ą o ochronie przyrody „pomnikami s ą pojedyncze twory przyrody Ŝywej i nieo Ŝywionej lub ich skupiska o szczególnej warto ści naukowej, kulturowej, historyczno-pami ątkowej i krajobrazowej oraz odznaczaj ące si ę indywidualnymi cechami, wyró Ŝniaj ącymi si ę wśród innych tworów, w szczególno ści sędziwe i okazałych rozmiarów drzewa i krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe, jaskinie”. Na terenie gminy znajduje si ę 32 pomniki przyrody. Okre ślono je w tabeli poni Ŝej.

Tab. 5.26. Pomniki przyrody na terenie gminy Ostróda (stan 2003 r.).

Lp. Rok Poło Ŝenie geograficzne i administracyjne Opis obiektu utworzenia 1. 1952 Gmina Ostróda, stok nad rzek ą Dylewk ą przy szosie Ostrowin - Głaz - granit szary obwód 1300 cm, wys. 2,85 m Kroplewo 2. 1952 Gmina Ostróda, miejscowo ść Ostrowin przy b. pałacu Lipa, obwód 560 cm, wys. 20 m 3. 1952, Gmina Ostróda, le śnictwo Borsuki oddz. 3004 Buk obwód 395 cm, wys. 35 m Głaz obwód 350 m, wys. 0,5 m 1991 4. 1952 Gmina Ostróda, le śnictwo Borsuki oddz. 302d Głaz granit grubokrystaliczny obwód 330 m, wys. 0,8 m

5. 1961 Gmina Ostróda, pastwisko b. PGR Pancerzyn, na zboczu nad rz. Głaz - szary granit grubokrysta- liczny obwód 1710 cm, wys. Grabiczek 2,25 m 6. 1961 Gmina Ostróda, w lesie 300 m NW od Wysokiej Wsi „Kamie ń ofiarny" - granit rapakivi obwód 910 cm, wvs. 0.9 m

7. 1961 Gmina Ostróda, miejscowo ść Wysoka Wie ś, 300 m NW od wie Ŝy TV Głaz - ciemnoszary granit grubokrysta- liczny obwód 11OO cm, wys. 1,25 m 8. 1963 Gmina Ostróda, le śnictwo Dylewo oddz. 82f600m, na N od jez. Głaz - ró Ŝowy granit z napisem Francuskiego „GR Rose 1918" 9. 1968 Gmina Ostróda, le śnictwo Dylewo oddz. 84 k Głaz obwód 800 cm, wys. l,0 m 10. 1970 Gmina Ostróda, le śnictwo G ąsiory oddz. 91i Sosna, obwód 340 cm, wys. 36 m 11. 1978 Gmina Ostróda, 1,9 km N od mostu na kanale w Ostródzie, po W Dąb, obwód 510 cm, wys. 25 m stronie od szosy Nr 7 12. 1989 Gmina Ostróda, Lipowo, N cz ęść parku 3 orzechy mand Ŝurskie, klon srebrzy- sty ob.130-280 ; 285 cm, wys. 20 ; 20 m 13. 1989 Gmina Ostróda, Smykowo NE cz ęść parku 2 d ęby, klon, d ąb o dwóch pniach ob. 360-390; 300; 680 cm, wys. 27; 22; 30 m 14. 1989 Gmina Ostróda, Bałcyny, N skraj parku Wi ąz górski o 2 pniach ob. 460 cm, wys. 23 m

15. 1989 Gmina Ostróda, Szyldak, przy lasku z cmentarzem rodowym 3 d ęby ob. 400 cm, wys. 26 m

16. 1989 Gmina Ostróda Dur ąg, E skraj parku 10 d ębów ob.300-500 cm, wys. 22-24 m 17. 1992 Gmina Ostróda, le ś. Fiug ąjny, przy szosie Ostróda -Miłomłyn 2 d ęby ob. 400; 490 cm, wys. 25 m

18. 1992 Gmina Ostróda, Klonowo, przy pałacu Jodła ob. 355 cm, wys. 30 m 19. 1992 Gmina Ostróda, le ś. Fiugajny, przy drodze wjazdowej do „Czerwonej 3 d ęby ob.385-440 cm, wys. 26 m Karczmy" 20. 1992 Gmina Ostróda, Klonowo przy pastwisku przed pałacem 5 d ębów, grab ob.360-380; 200 cm, wys. 28; 20 m

21. 1992 Gmina Ostróda, Lichtajny, park Jesion ob. 320 cm, wys.25 m 22. 1992 Gmina Ostróda, Gl ądy, park Tulipanowiec o dwóch pniach ob. 130; 200 cm, wys. 17 m

23. 1992 Gmina Ostróda, Grabin, park przypałacowy 2 lipy ob. 520; 720 cm, wys. 24 m 24. 1992 Gmina Ostróda, le ś. Gierło Ŝ oddz. 69 le ś. Roje Sosna ob. 310 cm wys. 31 m 25. 1992 Gmina Ostróda, skrzy Ŝowanie ulic 21 Stycznia i Pieni ęŜ nego Dąb- forma sto Ŝkowa ob. 385 cm, wys. 30 m

26. 1992 Gmina Ostróda, skrzy Ŝowanie ulic Grunwaldzkiej i Czarnieckiego Dąb, ob. 410 cm wys. 28 m

27. 1992 Gmina Ostróda, skrzy Ŝowanie ulic Grunwaldzkiej i Czarnieckiego Dąb, ob.390 cm, wys. 28 m

28. 1992 Gmina Ostróda, skraj lasu przy drodze z Turznicy do Starego Lasu Lipa, ob. 410 cm, wys. 20 m

29. 1995 Gmina Ostród ą, Szyldak, działka prac. Dąb, o dwóch pniach ob. 330; 350 cm wys. 30 m

30. 1995 Gmina Ostróda Szyldak przy drodze na stary cmentarz 3 d ęby ob.370; 370; 400 cm, wys. 25 m 31. 2001 Nadle śnictwo Olsztynek, Le śnictwo Napromek oddz. 1791, m. Grupa głazów narzutowych szt. 150 obw. 490 - 276 cm, wys. Napromek Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich 1,18-0,55 m.

32. 2001 Nadle śnictwo Olsztynek, Le śnictwo Dylewo oddz. 106, 115, 116 Park Grupa głazów narzutowych szt. 1100 obw. 62 - 230 cm, wys. Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich 1,00 - 0,10 m źródło: „Program ochrony środowiska powiatu ostródzkiego”

Dziennik Urz ędowy - 1047 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Stanowiska archeologiczne

Obszar gminy jest miejscem licznych stanowisk archeologicznych, które maj ą szczególne znaczenie kulturowe i wpisane s ą w krajobraz. Według danych zawartych w opracowaniu „ Średniowieczne zało Ŝenia obronne ziemi ostródzkiej" (za „Programem ochrony środowiska powiatu ostródzkiego”) dotychczas zlokalizowanych jest na terenie gminy Ostróda sze ść takich obiektów. Tabela 5.27. przedstawia wykaz tych obiektów na terenie gminy.

Tab. 5.27. Wykaz stanowisk archeologicznych obiektów obronnych z terenu gminy Ostróda.

Poło Ŝenie Rodzaj obiektu Dur ąg Krzy Ŝackie zało Ŝenie obronne („Zamkowa Góra”) Grabinek Zało Ŝenie obronne („Polski Szaniec") Kajkowo Grodzisko pruskie Ornowo Grodzisko pruskie Swietlin Grodzisko pruskie („Szwedzki Szaniec") Zaj ączki Grodzisko pruskie źródło: „Program ochrony środowiska powiatu ostródzkiego”

Pozostałe obszary obj ęte ochron ą prawn ą Spo śród pozostałych obszarów obj ętych ochron ą prawn ą nale Ŝy wyró Ŝni ć: • Zło Ŝa piasków „Ornowo” - nale Ŝy chroni ć przed trwałym zainwestowaniem. • Lasy ochronne - zakaz jakiejkolwiek zabudowy, a wszelka działalno ść gospodarcza winna by ć prowadzona zgodnie z ustaw ą o lasach ochronnych. W cz ęś ci kompleksów le śnych, poło Ŝonych nad jeziorami (np. Drw ęckim, Pauze ńskim, Czarnym), wyznaczone zostały lasy wodochronne – w planie urz ądzenia gospodarstwa le śnego Nadle śnictwa Miłomłyn (wg stanu na 1.1.1994 r.). Obowi ązuje na ich terenie gospodarka le śna specjalnie prowadzona, inaczej ni Ŝ w lasach pozostałych – gospodarczych. • Gleby pochodzenia organicznego - bez prawa wszelkiej zabudowy i zalesienia, do wykorzystania intensywnego jako uŜytki zielone. • kompleksy gleb pochodzenia mineralnego z przewag ą III klasy bonitacyjnej - przeznaczone do intensywnego rozwoju rolnictwa z dopuszczeniem inwestycji nieterenochłonnych.

5.10.4. Zasady gospodarowania na terenach chronionych

Na obszarach chronionych w my śl ustawy o ochronie przyrody istnieje obowi ązek stosowania si ę do zakazów, nakazów i zalece ń okre ślonych przez sam ą ustaw ę, a tak Ŝe przez akty prawna miejscowego. Na poziomie regionalnym regulacje z tego zakresu s ą zawarte w rozporz ądzeniu Nr 87 Wojewody Warmi ńsko–mazurskiego z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie wprowadzenia zakazów dotycz ących obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa warmi ńsko - mazurskiego. Ponadto szczegółowe regulacje dotycz ące poszczególnych parków czy rezerwatów s ą okre ślone m.in. w rozporz ądzeniu 4/94 z dnia 4 stycznia1994 r. w sprawie utworzenia Zespołu Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich, Zarz ądzenia Ministra Le śnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 27 lipca 1961 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody rzeki Drw ęcy itp. Aktami, które doprecyzowuj ą ostateczny kształt s ą plany przestrzennego zagospodarowania uchwalane przez rad ę gmin. Na obszarach obj ętych ochron ą intensywn ą - rezerwatow ą stosowane s ą zasady okre ślone w dokumentach o utworzeniu rezerwatów oraz w planach ochrony tych obiektów. Niezale Ŝnie od tego ka Ŝdy z nich dysponuje regulaminem opartym o ustaw ę o ochronie przyrody.

5.10.5. Zagro Ŝenia dla walorów przyrodniczych

Istniej ą potencjalne zagro Ŝenia dla przedstawionych wy Ŝej walorów przyrodniczych. Zaburzenia powstaj ące w krajobrazie wynikaj ą z niewła ściwej i nieumiej ętnej gospodarki krajobrazem. Przestrze ń jest niewła ściwie dzielona i degradowana, jak Ŝe cz ęsto zabudowywana przypadkowo, tak pod wzgl ędem lokalizacji jak i architektury. Problemy finansowe wła ścicieli wymuszaj ą instrumentalne traktowanie poszczególnych elementów krajobrazu. Zmiany ustawowe doprowadziły, Ŝe powstało wiele, ró Ŝnego typu „centrów" rekreacji w miejscach zupełnie do tego celu nieodpowiednich i nieprzygotowanych. Brak infrastruktury komunalnej dodatkowo pogarsza ten stan rzeczy. Podstawowym problemem wła ściwego utrzymania wszystkich walorów przyrodniczych jest niedobór środków finansowych, który w sposób wyra źny wida ć np. w gospodarce le śnej (w tym na zalesienia). Aktualnie na prowadzenie nadzoru nad lasami jest wydatkowanych niecałe 60% środków jakie powinny by ć wydatkowane. Gospodarka le śna powinna by ć prowadzona w oparciu o nast ępuj ące zasady: powszechnej ochrony lasów, trwało ści utrzymania lasów, ci ągło ści i zrównowa Ŝonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów, powi ększania zasobów le śnych. Aby zapewni ć powszechn ą ochron ę lasów ich wła ściciele s ą obowi ązani do kształtowania równowagi w ekosystemach le śnych, podnoszenia naturalnej odporno ści drzewostanów poprzez: wykonywanie zabiegów profilaktycznych i ochronnych zapobiegaj ących powstawaniu i rozprzestrzenianiu po Ŝarów, zapobieganie, wykrywanie i zwalczanie nadmiernie pojawiaj ących i rozprzestrzeniaj ących si ę organizmów szkodliwych, ochron ę gleby i wód le śnych. Generalnie stan lasów prywatnych jest gorszy od stanu lasów pa ństwowych. Przyczyny tego stanu rzeczy s ą zło Ŝone, poczynaj ąc od tego, Ŝe istnieje du Ŝa ró Ŝnica przeci ętnego wieku drzewostanów i zapasów, poprzez brak fachowego przygotowania wła ścicieli do prawidłowego prowadzenia lasu, trudno ści finansowe, słabsze siedliska, du Ŝe rozdrobnienie powierzchni, stosowanie innych sposobów i priorytetów zagospodarowania. Do zjawisk niekorzystnych nale Ŝy zaliczy ć rozdrobnienie lasów, widoczne w lasach prywatnych. Dlatego te Ŝ nale Ŝy d ąŜ yć do tworzenia struktur wielkoprzestrzennych, tj. powi ększa ć istniej ące kompleksy le śne oraz ł ączy ć mniejsze. Pewien wyj ątek stanowi obszar Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich, w którym nie przewiduje si ę tworzenia wielkich kompleksów le śnych. Natomiast bardzo istotnym kryterium powi ększania obszarów zalesionych jest tworzenie tzw. ciągów ekologicznych dla migruj ącej Dziennik Urz ędowy - 1048 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. zwierzyny. Przy realizacji tego zagadnienia nale Ŝy pami ęta ć o konieczno ści ochrony zasobów wód podziemnych. Dotyczy to szczególnie terenów o bardzo słabej izolacji. Podstawowym instrumentem prowadzenia gospodarki le śnej w lasach niepa ństwowych są uproszczone plany urz ądzenia lasu. Są to jednak cz ęsto materiały niepełne b ądź nieaktualne, dla niektóry obr ębów za ś brak ich zupełnie. Utrudnia to znacznie wła ściw ą gospodark ę le śną. Wykonanie planów, jest zadaniem administracji rz ądowej, niestety nie realizowanym.

5.10.6. Priorytety w ochronie przyrody oraz obszary i obiekty środowiska przyrodniczego wskazane do ochrony

Nadrz ędnym priorytetem w zakresie ochrony przyrody powinna by ć poprawa stanu czysto ści środowiska wodnego rezerwatu „Rzeka Drw ęca”. Zadanie to powinno by ć priorytetowe nie tylko dla samorz ądu gminy Ostróda, ale tak Ŝe dla samorz ądów wszystkich gmin poło Ŝonych w zlewni Drw ęcy. W porozumieniu wszystkich zainteresowanych gmin powinien by ć opracowany program ochrony rzeki Drw ęca oraz jej zlewni, a nast ępnie podj ęta jego realizacja. Nie podj ęcie programu ochronnego doprowadzi nieuchronnie do dalszego pogorszenia stanu czysto ści środowiska wodnego rezerwatu. Przedmiotowy program ochronny powinien obejmowa ć swoim zakresem wszystkie wody (płyn ące i stoj ące) zwi ązane bezpo średnio lub po średnio z rzek ą Drw ęcą oraz ich zlewnie. Powinien obejmowa ć zarówno przedsi ęwzi ęcia ograniczaj ące dopływ ładunków zanieczyszcze ń z punktowych źródeł, jak i ingerowa ć w gospodark ę w zlewni, proponuj ąc przedsi ęwzi ęcia ograniczaj ące dopływ zanieczyszcze ń obszarowych. W ślad za programem powinny i ść , zgodnie z opracowanym wcze śniej harmonogramem rzeczowo - finansowym, cz ąstkowe i szczegółowe projekty (projekty techniczne, budowlane). Zahamowanie post ępuj ącego procesu pogarszania si ę wód ( środowiska rezerwatu „Rzeka Drw ęca”), poza nadrz ędnymi celami wynikaj ącymi z ochrony środowiska, jest konieczne i nieodzowne ze wzgl ędu na strategi ę rozwoju, nie tylko gminy Ostróda, ale tak Ŝe innych okolicznych gmin. Dlatego te Ŝ przyszłe porozumienie mi ędzy gminami w sprawie „czystych wód” wydaje si ę by ć słuszne i nieodzowne zarówno z technicznego, hydrologicznego i przestrzennego punktu widzenia jak i punktu ekonomicznego - racjonalizacji wydatków oraz pozyskania z zewn ątrz środków na realizacj ę programu. Zachowanie warto ści przyrodniczych w gminie powinno by ć priorytetem. Dalszy post ęp w tym zakresie wymaga nast ępuj ących działa ń: • przeprowadzenie inwentaryzacji walorów szaty ro ślinnej, • prowadzenie stałego monitoringu stanowisk gatunków zagro Ŝonych (identyfikacja przyczyn zagro Ŝenia rzadkich gatunków, eliminacja źródeł zagro Ŝenia), • minimalizowanie skutków antropopresji poprzez uwzgl ędnianie ochrony walorów szaty ro ślinnej i świata zwierz ąt w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach lokalizacyjnych, • stosowanie czynnych metod ochrony rzadkich gatunków ro ślin (np. koszenie ł ąk, usuwanie gatunków drzewiastych), • powi ększenie liczby zwierz ąt obj ętych ochron ą na terenie województwa, • prawne uporz ądkowanie i bardziej rygorystyczne traktowanie ochrony brzegów zbiorników wodnych i samych jezior; utrzymanie obligatoryjnego zakazu poruszania si ę łodzi motorowych i skuterów wodnych na wybranych jeziorach, cennych pod wzgl ędem faunistycznym, • wykorzystanie programów rolno-środowiskowych, jako instrumentu ochrony cennych gatunków na terenach rolniczych, • kontynuacja i rozszerzanie ochrony czynnej, obejmuj ącej mi ędzy innymi: - budow ę miejsc l ęgowych (orły, bocian biały, du Ŝe dziuplaki), - odtworzenie i utrzymywanie siedlisk (ptaki wodno-błotne), - wprowadzanie bardziej przyjaznych dla ptaków konstrukcji energetycznych - ich lepsze oznakowanie, - stała redukcja niektórych drapie Ŝników (lis, norka ameryka ńska) szczególnie w cennych ostojach, • wzmocnienie pa ństwowej stra Ŝy rybackiej i utworzenie stra Ŝy łowieckiej, • tworzenie i odtworzenie korytarzy ekologicznych.

Niezwykle wa Ŝnym priorytetem, nie tylko w ochronie przyrody i środowiska przyrodniczego, ale równie Ŝ i w gospodarce, jest wła ściwa gospodarka le śna i zwi ększanie lesisto ści. Dla gospodarki zalesianie jest jednym z wa Ŝniejszych przedsi ęwzi ęć przyrodniczo - gospodarczych. Oznacza ono inicjowanie procesu lasotwórczego i odtwarzanie le śnego ekosystemu w miejscu, gdzie uŜytki rolne nie przynosz ą wła ściwego efektu ekonomicznego. Coraz liczniej wyst ępuj ące zagro Ŝenie środowiska przyrodniczego i konieczno ść jego ochrony uzmysławia nam, Ŝe zalesianie nie tylko zwi ększa istniej ące zasoby le śne, lecz tak Ŝe staje si ę narz ędziem ochrony przyrody i krajobrazu, wzmacnia i poszerza ochronn ą funkcj ę lasu w stosunku do wody i gleby, ogranicza skutki „efektu cieplarnianego" i przeciwdziała globalnym zmianom klimatu, podnosi walory estetyczne i rekreacyjne środowiska, rekultywuje obszary ska Ŝone i zdegradowane. Zwi ększanie obszaru lasów odbywa si ę obecnie w ramach „Programu Zwi ękwszenia Lesisto ści". W śród lasów nowo nasadzonych, w dalszym ci ągu przewa Ŝać b ędą lasy sektora pa ństwowego. Zmieniaj ą si ę jednak proporcje, obecnie zalesianie przez osoby prywatne i LP zaczyna si ę równowa Ŝyć. Jest to wynik wspomagania finansowego lasów prywatnych (z dwóch źródeł Fundusz Le śny, ARiMR), W praktyce realizacja tych planów zale Ŝna jest od wielko ści środków przyznawanych na ten cel przez Bud Ŝet Pa ństwa. Ide ą przewodni ą zwi ększenia lesisto ści jest w pierwszym rz ędzie zalesianie gruntów marginalnych: u Ŝytki rolne klas V i VI, grunty o znacznym nachyleniu (>15%) oraz grunty zdegradowane. Prowadz ąc zalesienia nale Ŝy pami ęta ć o podstawowych celach, zasadach i zadaniach zwi ązanych z ochron ą i prowadzeniem gospodarki le śnej, w których dominuj ącą rol ę odgrywaj ą: • zwi ększenie lesisto ści obszaru gminy do minimum 31% do roku 2010, • powi ększenie powierzchni lasów ochronnych zwłaszcza na obszarach zbiorników wód podziemnych bez izolacji oraz na terenach wokół jezior i cieków wodnych, • ochrona i powi ększanie biologicznej ró Ŝnorodno ści lasów, w tym genetycznej i gatunkowej, • zachowanie naturalnych ekosystemów le śnych, • poprawa kondycji lasów prywatnych i innych nie b ędących w Zarz ądzie Lasów Pa ństwowych, • intensyfikacja działa ń na rzecz wykorzystania lasów do rozwoju edukacji ekologicznej społecze ństwa, • wykorzystanie lasów do rozwoju ekoturystyki przy zachowaniu zasad ich ochrony.

Dziennik Urz ędowy - 1049 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Zadania, które nale Ŝy wykona ć, aby mo Ŝna było wyznaczone cele osi ągn ąć : • przeprowadzenie działa ń formalno - prawnych pod potrzeby zalesie ń, tj. weryfikacji klasyfikacji gruntów, wyznaczenie granic polno - le śnych w planach zagospodarowania przestrzennego, opracowanie dokumentacji glebowo - siedliskowej i urz ądzeniowej; • opracowanie planów urz ądzeniowo - le śnych dla lasów prywatnych i innych nie będących w Zarz ądzie Lasów Pa ństwowych; • przebudowa drzewostanów tam gdzie zało Ŝono je niezgodnie z wymogami siedliskowymi; • wdra Ŝanie na szerok ą skal ę odnowie ń naturalnych; • typowanie obszarów o wysokich walorach poznawczych oraz budowa i utrzymanie infrastruktury słu Ŝą cej celom poznawczo- dydaktycznym i turystycznym; • rozbudowa infrastruktury le śnej.

Obszarami postulowanymi do obj ęcia ochron ą prawn ą s ą: Strefa ochronna uj ęcia wody „Kajakowo” - wyklucza si ę inwestowanie zagra Ŝaj ące uj ęciu wody. Zbiornik wód podziemnych bez izolacji i o zró Ŝnicowanej izolacji - na tych obszarach obowi ązuj ą warunki jak na obszarze chronionego krajobrazu: zakaz wprowadzania zabudowy rozproszonej poza zwart ą zabudow ą wsi i terenami wyzna- czonymi pod jej rozwój; zakaz lokalizacji ferm w technologii gnojowicowej oraz rolniczego zagospodarowania gnojowicy; dopuszcza si ę lokalizacj ę obiektów produkcji zwierz ęcej w technologii ściołowej w obsadzie maksymalnej 2 DJP/ha uŜytków rolnych a koncentracja zwierz ąt w jednym kompleksie produkcyjnym nie mo Ŝe przekroczy ć 200 DJP; zakaz lokalizacji ferm zwierz ąt futerkowych; zakaz lokalizacji przemysłu poza rzemiosłem usługowym i drobn ą wytwórczo ści ą o charakterze nieuci ąŜ liwym; zakaz lokalizacji szklarni ogrodniczych oraz dodatkowe warunki: zakaz wprowadzania ścieków nawet oczyszczonych w grunt i do wód powierzchniowych; zakaz lokalizacji wysypisk, wylewisk, grzebowisk, mogilników; nakaz prawidłowego rozwi ązania gospodarki wodno-ściekowej w istniej ącej i projektowanej zabudowie mieszkaniowej i rekreacyjnej. Obszar zlewni pojeziernej, na którym nale Ŝy: ogranicza ć intensywne formy rolnictwa oparte na du Ŝych monokulturach, hodowl ę w systemie bez ściołowym prowadzi ć tylko na terenach wysoczyznowych ze szczególnymi środkami ostro Ŝno ści, przestrzega ć obni Ŝania ilo ści substancji biogennych i innych zanieczyszcze ń wprowadzonych do wód m.in. z pól nawo Ŝonych gnojowic ą poprzez odpowiedni ą pojemność zbiorników na gnojowic ę, kształtowania krajobrazu rolniczego, stosowanie zabiegów agrotechnicznych, przy wszelkiej działalno ści inwestycyjnej stosowa ć wysoki stopie ń oczyszczania ścieków wzgl ędnie ich przetłoczenia do wód płyn ących poza zlewni ą. Zło Ŝa iłów do produkcji ceramiki budowlanej „Górczyn” - zakaz trwałego inwestowania.

5.11. Niektóre specyficzne źródła wpływu techniki na środowisko przyrodnicze i człowieka

5.11.1. Źródła wibracji

Na terenie obszaru obj ętego niniejszym opracowaniem brak jest stałych źródeł wibracji, tj. elementów - urz ądze ń mechanicznych, elektromechanicznych, elektroakustycznych i innych, wykonuj ących drgania mechaniczne. Urz ądzenia takie mog ą okresowo funkcjonowa ć, np. na czas budowy obiektów in Ŝynierskich (ubijanie, utrz ąsanie za pomoc ą wibratorów betonu, gruntu).

5.11.2. Źródła promieniowania jonizuj ącego

Wyst ępuj ące w obszarze obj ętym opracowaniem promieniowanie jonizuj ące oparte jest przede wszystkim na poziomie radiacji ze źródeł naturalnych, zwi ązanych z rozpadem pierwiastków promieniotwórczych naturalnie wyst ępuj ących w przyrodzie. Zagro Ŝenia w dziedzinie promieniowania jonizuj ącego mog ą na obszarze gminy stwarza ć wył ącznie źródła promieniowania pochodz ące z zewn ątrz. Poza naturalnymi źródłami promieniowania, znajdującymi si ę w glebie, wodzie i powietrzu, wyst ępuj ą tak Ŝe sztuczne źródła promieniowania, które mo Ŝemy podzieli ć na trzy grupy: • zamkni ęte źródła promieniowania o małej aktywno ści w szczelnej obudowie u Ŝywane w pracach diagnostycznych; • aparatura rentgenowska; • otwarte źródła promieniowania, które znajduj ą si ę w zakładach posiadaj ących materiały izotopowe u Ŝywane do prac naukowych, w pracowniach medycznych. Na terenie gminy brak jest wy Ŝej wymienionych źródeł.

5.11.3. Źródła promieniowania elektromagnetycznego

Promieniowanie niejonizuj ące zwi ązane jest z wyst ępowaniem pól elektromagnetycz- nych. Do głównych źródeł powstawania pól elektromagnetycznych nale Ŝą : • linie elektroenergetyczne i stacje transformatorowe, • obiekty radiokomunikacyjne w tym: stacje nadawcze radiowe i telewizyjne, stacje bazowe telefonii komórkowej, • stacje radiolokacyjne.

Istotny wpływ na środowisko maj ą linie i stacje elektroenergetyczne o napi ęciach znamionowych równych co najmniej 110 kV i wy Ŝszych. W celu zabezpieczenia ludzi przed szkodliwym promieniowaniem elektromagnetycznym wyznaczane s ą strefy ochronne od linii wysokich napi ęć : • strefa ochronna pierwszego stopnia; jest to obszar, gdzie przebywanie ludzi jest zabronione, z wyj ątkiem osób zatrudnionych przy eksploatacji urz ądze ń; • strefa ochronna drugiego stopnia, gdzie dopuszczalne jest okresowe przebywanie ludno ści, lecz zabronione lokalizowanie budynków mieszkalnych. Dziennik Urz ędowy - 1050 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Obecnie przez teren gminy przebiega linia energetyczna wysokich napi ęć 110 kV Grudzi ądz – Olsztyn wraz ze stacj ą transformatorow ą GPZ 110/15 kV (na terenie miasta Ostróda). Na obszarze gminy obiektami radiokomunikacyjnymi, które mog ą mie ć wpływ na środowisko, s ą stacje bazowe telefonii komórkowej. Pole elektromagnetyczne wyst ępuj ące przy antenach telefonii komórkowej mocowanych na kratownicowych masztach wyst ępuje na przestrzeni kilkunastu metrów na poziomie zawieszenia anteny. Normy techniczne i przepisy aktualnie stosowane w Polsce, dotycz ące umieszczania anten stacji, zabezpieczaj ą wymagane odległo ści od miejsc przebywania ludzi. Jednym ze źródeł promieniowania niejonizuj ącego s ą stacje nadawcze radiowe i telewizyjne. Na terenie gminy Ostróda istnieje stacja przeka źnikowa na Górze Dylewskiej. Jej oddziaływanie jako źródło promieniowania ma podobny wymiar jak w przypadku pola elektromagnetycznego emitowanego przez stacje bazowe telefonii komórkowej.

6. DOTYCHCZASOWA W OSTATNIM OKRESIE REALIZACJA ZADA Ń W ZAKRESIE OCHRONY I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA

W latach 1993 - 2002 na terenie gminy Ostróda zostało wybudowanych ogółem 61 km kanalizacji sanitarnej za sum ę około 21 mln. zł. Kanalizacja była finansowana w 70% z bud Ŝetu gminy, a w 30% ze środków pomocowych. W latach 2001 - 2002 została przeprowadzona inwestycja polegaj ąca na modernizacji komunalnej oczyszczalni ścieków w Tyrowie. Ostródzka oczyszczalnia ścieków została wybudowana w latach osiemdziesi ątych. Przez blisko dwadzie ścia lat z dobrym powodzeniem słu Ŝyła społeczno ści miasta i gminy Ostróda, oczyszczaj ąc ścieki. Jednak wysoki stopie ń zu Ŝycia urz ądze ń oraz nowe - ostrzejsze wymogi, w zakresie warunków wprowadzania ścieków oczyszczonych do naturalnych wód powierzchniowych, sprawiły powstanie konieczno ści podj ęcia inwestycji modernizacji i rozbudowy oczyszczalni. Inwestycja była realizowana z wykorzystaniem środków z Fundacji „Ekofundusz” (dotacja), Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (po Ŝyczka) oraz środków własnych Przedsi ębiorstw Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Tyrowie. W roku 2003 została zmodernizowana oczyszczalnia ścieków w Samborowie. Oczyszczane s ą w niej ścieki z gospodarstw domowych i lokalnego przemysłu mi ęsnego. po modernizacji przepustowo ść oczyszczalni wynosi 500 m 3/d i jest wystarczaj ąca dla okresu minimum 19 lat („Program gospodarki wodno - ściekowej gminy Ostróda na lata 2003 - 2020”).

W celu wdro Ŝenia projektu organizacji gospodarki odpadami do chwili obecnej przeprowadzono: 1) opracowanie programu gospodarki odpadami dla całego Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Ilawskiego (2000 r.), 2) wykonanie bada ń geologicznych i opracowanie dokumentacji geologiczno - in Ŝynierskiej, okre ślaj ącej warunki gruntowo-wodne dla potrzeb rozbudowy i modernizacji składowiska odpadów komunalnych w Rudnie k/Ostródy (2001 r.), 3) opracowanie koncepcji programowo-przestrzennej ZUOK wraz z raportem oddziaływania na środowisko (2001 r., 4) uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego (2002 r.), 5) wykonanie projektu budowlanego ZUOK i budowy kwater składowiska (2002 r.), 6) wykonanie programu selektywnej zbiórki odpadów (2001 r.), 7) wykonanie programu edukacji ekologicznej (2002 r.), 8) opracowanie raportu oddziaływania na środowisko naturalne dla potrzeb wydania pozwolenia na budow ę (2002 r), 9) uzyskanie pozwolenia na budow ę ZUOK (2002 r.), 10) przetarg na realizacj ę zadania (2004 r.).

Niezale Ŝnie od tego zacz ęto wprowadza ć selektywn ą zbiórk ę odpadów, której zakres rozszerzono ni Ŝ planowano w fazie 1 w „Programie selektywnej zbiórki odpadów”.

7. ZADANIA GMINY W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA I ZRÓWNOWA śONEGO ROZWOJU W PERSPEKTYWIE KRÓTKO- I ŚREDNIOTERMINOWEJ

Podstawowym warunkiem wła ściwej ochrony zasobów środowiska jest ustalenie standardów jako ści środowiska i sposobów ich osi ągania. Te standardy zostały okre ślone w ró Ŝnych aktach prawnych stanowi ących podstaw ę działania organów i instytucji administracyjno - kontrolnych. Przepisy te nakładaj ą obowi ązki na emitentów, a w przypadku odst ępstw daj ą instrumenty pozwalaj ące egzekwowa ć przestrzeganie norm. Działaniom ukierunkowanym na ochron ę zasobów środowiska musi towarzyszy ć wła ściwy monitoring tego środowiska i stosowne post ępowanie na wypadek zagro Ŝeń i awarii.

7.1. Zadania strategiczne - wynikaj ące z programu, w celu ochrony środowiska

W punkcie tym niniejszego opracowania przedstawiono zadania strategiczne, jakie powinny by ć podj ęte (zdaniem wynikaj ące z niniejszego programu), w celu poprawy stanu czysto ści środowiska przyrodniczego na terenie gminy. Proponowane ni Ŝej zadania wynikaj ą z opisanego wcze śniej stanu środowiska naturalnego. Do głównych, strategicznych zada ń skierowanych w celu ochrony i kształtowania środowiska na terenie gminy, a wynikaj ących z niniejszego programu, nale Ŝą : - zadania maj ące na celu popraw ę stanu czysto ści zasobów wód powierzchniowych i podziemnych, w tym stanu rzeki Drw ęca - rezerwatu przyrody, - zadania maj ące na celu popraw ę stanu czysto ści powietrza atmosferycznego i klimatu akustycznego, - zadania zwi ązane z wła ściw ą organizacj ą gospodarki odpadami, pozwalaj ącą skutecznie chroni ć powierzchni ę ziemi i zasoby wód powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniem oraz zadania zwi ązane z ochron ą gleby - wymywaniem z gleby składników od Ŝywczych, ochron ą przed erozj ą - zwłaszcza stromych zboczy w rejonie rynien jeziornych, - zadania zwi ązane z ochron ą przyrody o Ŝywionej i nieo Ŝywionej o szczególnej warto ści naukowej, kulturowej, historyczno- pami ątkowej i krajobrazowej, - zadania pozostałe wynikaj ące z programu.

Dziennik Urz ędowy - 1051 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

7.1.1. Zadania w celu ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych

Głównymi kierunkami ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych powinno by ć: - poprawa jako ści wód powierzchniowych do stanu wymaganego przez ich funkcje ekologiczne i u Ŝytkowe; - poprawa stosunków wodnych wód powierzchniowych i podziemnych, głównie poprzez zwi ększenie regularno ści ich przepływów.

Jak to wcze śniej wykazano w rozdz. 5, generalnie stan czysto ści wód powierzchniowych (wód płyn ących i stoj ących) na terenie gminy Ostróda nie jest dobry. Rzeka Drw ęca, jako rzeka rezerwatowa, w punkcie poni Ŝej jez. Ostrowin posiada jeszcze II klas ę czysto ści, powy Ŝej uj ścia do jez. Drw ęckiego (179,7 km) oraz w Samborowie - poni Ŝej jez. Drw ęckiego (164,7 km) stanowi III klas ę czysto ści, w punkcie pomiarowym na wysoko ści wsi Franciszkowo (159,4 km) nie odpowiadała ju Ŝ normatywom. Wiele jezior posiada wody III klasy czysto ści i pozanormatywne oraz w przewa Ŝaj ącej mierze nale Ŝy do grupy wyra źnie i najbardziej podatnych na eutrofizacj ę. A zatem dla ratowania statusu rezerwatu „Rzeka Drwęca” i w celu zahamowania post ępuj ącego procesu eutrofizacji jezior konieczne jest podj ęcie stosownego programu w celu poprawy stanu ich czysto ści. Program taki, jak to ju Ŝ wcze śniej omawiano, powinien by ć podj ęty przez wszystkie zainteresowane gminy i opracowywany byłby w warunkach porozumienia gmin w tym zakresie. Drugim aspektem ochrony wód powierzchniowych jest ochrona wód podziemnych, powi ązanych hydrogeologicznie i hydrograficznie z wodami powierzchniowymi.

Podstawowymi celami ochrony wód podziemnych s ą: - przeciwdziałanie zagro Ŝeniom wpływaj ącym na obni Ŝenie jako ści wód podziemnych, - wła ściwe zagospodarowanie obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych i stref ochronnych uj ęć , a szczególnie uj ęć na terenach wyst ępowania zbiorników wód podziemnych bez izolacji.

Dla osi ągni ęcia dwóch, wy Ŝej wymienionych celów strategicznych i racjonalizacji gospodarki wodnej nale Ŝy przedsi ęwzi ąć nast ępuj ące, ni Ŝej wymienione, działania.

Tab. 7.1. Zadania w celu ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych.

Krótkoterminowy plan działa ń Średnioterminowy program strategiczny (lata 2004 – 2007) (lata 2004 – 2011) Realizacja zada ń okre ślonych w programie poprawy stanu czysto ści rzeki Drw ęca i jej dopływów: opracowanie stosownych projektów jednostkowych i Opracowanie programu poprawy stanu czysto ści rzeki Drw ęca i jej dopływów w celu: dokumentów niezb ędnych do pozyskania środków na ich rozpoznania i zewidencjonowania punktowych źródeł zanieczyszcze ń rzeki, realizacj ę, okre ślenia rozmiarów obszarowych źródeł zanieczyszcze ń rzeki, realizacja projektów zgodnie z przygotowanym wcze śniej okre ślenia hierarchii i etapów likwidacji (ograni- czenia wpływu) poszczególnych źródeł harmonogramem, zanie- czyszcze ń ( źródeł punktowych i obszarowych), monitorowanie efektów realizacji projektów. przedstawienia programu inwestycyjnego – zakresu i harmonogramu rzeczowo – Zakładane minimalne efekty poprawy: finansowego likwida- cji (ograniczenia wpływu) źródeł zanieczyszcze ń, zmniejszenie ładunku zanieczyszcze ń odprowadzanych do przedstawienia przedsi ęwzi ęć bezinwestycyjnych, zmierzaj ących do poprawy stanu wód powierzchniowych w stosunku do stanu z roku 1990: z czysto ści rzeki, przemysłu o 50%, gospodarki komunalnej (na terenie okre ślenia prognozy poprawy stanu czysto ści rzeki po likwidacji (ograniczeniu wpływu) miasta, osiedli wiejskich) o 30%, ze spływu źródeł zanieczyszcze ń. powierzchniowego o 30%, pełna likwidacja zrzutu ścieków surowych, utworzenie wzdłu Ŝ brzegów rzeki strefy ochronnej. Realizacja zada ń okre ślonych w programie poprawy stanu czysto ści jezior: - opracowanie stosownych projektów jednostkowych i dokumentów niezb ędnych do pozyskania środków na ich Opracowanie programów poprawy stanu czysto ści jezior (planów ochrony jezior) w celu: realizacj ę, rozpoznania i zewidencjonowania punktowych źródeł zanieczyszcze ń jezior, - realizacja projektów zgodnie z przygotowanym wcześniej okre ślenia rozmiarów obszarowych źródeł zanieczyszcze ń jezior, harmonogramem, okre ślenia chłonno ści – dopuszczalnej antropopresji i u Ŝytkowania jezior, - monitorowanie efektów realizacji projektów. wyznaczenia strefy ochronnej jezior i okre ślenie sposobu jej zagospodarowania, Zakładane minimalne efekty poprawy: sprecyzowania zasad u Ŝytkowania terenów w zlewniach bezpo średnich jezior, - zmniejszenie ładunku zanieczyszcze ń odprowadzanych do okre ślenia hierarchii i etapów likwidacji (ograni- czenia wpływu) poszczególnych źródeł wód powierzchniowych w stosunku do stanu z roku 1990: z zanie- czyszcze ń ( źródeł punktowych i obszarowych), przemysłu o 50%, gospodarki komunalnej (na terenie przedstawienia programu inwestycyjnego – zakresu i harmonogramu rzeczowo – miasta, osiedli wiejskich) o 30%, ze spływu finansowego likwida- cji (ograniczenia wpływu) źródeł zanieczyszcze ń, powierzchniowego o 30%, przedstawienia przedsi ęwzi ęć bezinwestycyjnych, zmierzaj ących do poprawy stanu - pełna likwidacja zrzutu ścieków surowych, czysto ści jezior, - utworzenie wokół jezior stref ochronnych. okre ślenia prognozy poprawy stanu czysto ści jezior po likwidacji (ograniczeniu wpływu) źródeł zanieczyszcze ń. Uruchomienie procedur formalno – prawnych prowadz ących do ustanowienia stref ochronnych wokół jezior, zgodnie z opracowanym wcze śniej planem ochrony jezior wyznaczaj ącym stref ę i okre ślaj ącym sposób jej zagospodarowania. Realizacja brakuj ących systemów kanalizacji sanitarnej (obowi ązkowo we wszystkich Zako ńczenie realizacji zadania i oczyszczanie 100% miejscowo ściach zwodoci ągowanych, w pierwszym rz ędzie na terenach wód powstaj ących ścieków bytowo – gospodarczych w podziemnych bez izolacji, na obszarach pojeziernych, w zlewniach jezior i rzek wysokosprawnych oczyszczalniach (pełna likwidacja zrzutu rezerwatowych), zako ńczonych wysokosprawnymi oczyszczalniami oraz budowa ścieków surowych). oczyszczalni przyzagrodowych w zabudowie kolonijnej. Rozbudowa małej retencji (zwłaszcza na obszarze Garbu Lubawskiego), poł ączona z zalesianiem oraz poprawa

zdolno ści retencyjnych poprzez odpowiednie rozwijanie retencji naturalnej. Utrzymywanie i odtwarzanie urz ądze ń melioracyjnych. Wdra Ŝanie nowych, niskowodochłonnych technologii oraz Wdra Ŝanie nowych, niskowodochłonnych technologii oraz racjonalizacja zu Ŝycia wody. racjonalizacja zu Ŝycia wody. Dziennik Urz ędowy - 1052 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Uruchomienie procedur formalno – prawnych prowadz ących do ustanowienia obszarów ochrony zbiorników wód podziemnych bez izolacji i stref ochrony uj ęć wód podziemnych (w tym uj ęcia „Kajkowo” w Ostródzie). Zalesienia gruntów nad zbiornikami wód podziemnych bez Opracowanie programu zalesie ń gruntów nad zbiornikami wód podziemnych bez izolacji izolacji. Likwidacja nieczynnych uj ęć wody (poł ączona z realizacj ą programu gospodarki wodoci ągowej w gminie). Zwi ększenie lesisto ści oraz rozbudowa systemu małej retencji na obszarze w ęzła Kontynuacja zwi ększania lesisto ści. hydrograficznego Garbu Lubawskiego.

Jednym z zasadniczych zada ń w celu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniem jest zako ńczenie realizacji systemu kanalizacji sanitarnej na terenie gminy, umo Ŝliwiaj ącej zebranie i oczyszczenie wszystkich ścieków w wysokosprawnych oczyszczalniach. Przy realizacji systemu kanalizacji sanitarnej, specyfika terenu, rodzaj zagospodarowania przestrzennego, oraz wysokie wymogi w zakresie ochrony środow iska wymagaj ą uwzgl ędnienia w gospodarce ściekowej poni Ŝszych zasad: • Zaleca si ę rozwi ązanie w 1-szym etapie gospodarki ściekowej w miejscowo ściach poło Ŝonych na terenach bez izolacji od u Ŝytkowych warstw wodono śnych b ądź izolacji nieci ągłej. Rozwi ązanie to powinno zosta ć potraktowane priorytetowo ze wzgl ędu na zagro Ŝenie zanieczyszczeniem u Ŝytkowych warstw wodono śnych. • Na terenach jak wy Ŝej nale Ŝy bezwzgl ędnie realizowa ć sie ć wodoci ągow ą równolegle z budow ą kanalizacji sanitarnej. • Z uwagi na poło Ŝenie du Ŝego obszaru gminy na terenie zlewni pojeziernej winna by ć wykonana kanalizacja sanitarna zbiorcza. • Na terenie zlewni pojeziernej, w miejscowo ściach pozbawionych infrastruktury zbiorczej, zaleca si ę realizacj ę sieci wodoci ągowej równolegle z budow ą sieci kanalizacji sanitarnej zbiorczej. • Na terenie Parku Krajobrazowego, oraz jego otuliny skanalizowane powinny by ć miejscowo ści. • Nale Ŝy przyj ąć zasad ę skanalizowania docelowo wszystkich miejscowo ści gminy wraz realizacj ą wysokosprawnych oczyszczalni ścieków według podziału zlewniowego oraz realizacj ę systemów przesyłowych zbiorczych do istniej ących oczyszczalni. • Wszystkie nowopowstaj ące obiekty utylizacji ścieków powinny mie ć punkt zlewny dla ścieków dowo Ŝonych z miejscowo ści mniejszych i zabudowy kolonijnej. • Z uwagi na atrakcyjno ść terenu i jego poło Ŝenie nie powinno si ę dopuszcza ć do powstawania lokalnych wylewisk ścieków. Wszystkie produkowane na terenie gminy ścieki bytowo-gospodarcze winny by ć oczyszczane w oczyszczalniach o odpowiednim stopniu redukcji zanieczyszcze ń. • Na terenach pozbawionych izolacji od u Ŝytkowych warstw wodono śnych oraz izolacji nieci ągłej nie dopuszcza si ę gromadzenia ścieków w zbiornikach bezodpływowych lub innych rozwi ąza ń gospodarki ściekowej zagra Ŝaj ących uŜytkowym warstwom wodono śnym.

7.1.2. Zadania w celu poprawy stanu czysto ści powietrza atmosferycznego i klimatu akustycznego

Wymagane działania dla uzyskanej klasy B (według kryterium ochrony zdrowia) obejmuj ą okre ślenie obszarów przekrocze ń warto ści dopuszczalnych st ęŜ eń i d ąŜ enie do osi ągni ęcia st ęŜ eń poni Ŝej poziomów dopuszczalnych. Podstawowym działaniem w tym zakresie jest przede wszystkim ograniczanie emisji pyłów do powietrza atmosferycznego ze źródeł spalania paliw. Jak wcze śniej sygnalizowano, nale Ŝy w miar ę mo Ŝliwo ści i środków eliminowa ć lokalne paleniska i kotłownie spalaj ące nieefektywnie paliwa, modernizowa ć kotłownie i komunikacj ę na obszarach zabudowanych - zwłaszcza przez eliminacj ę ruchu tranzytowego samochodów z terenu zabudowy mieszkalnej. Wymagane działania dla klasy A (według kryterium ochrony ro ślin) obejmuj ą utrzymanie jako ści powietrza w strefie na tym samym lub lepszym poziomie. Instrumentem pozwalaj ącym kształtowa ć jako ść atmosfery s ą w głównej mierze pozwolenia administracyjne na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. Pozwolenia nie s ą wymagane jedynie w przypadku emisji niezorganizowanej i z niewielkich instalacji. Przy ustalaniu wielko ści emisji w pozwoleniu uwzgl ędnia si ę standardy emisyjne z instalacji oraz dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu. Najbardziej uci ąŜ liwy na terenie gminy Ostróda jest hałas komunikacyjny - drogowy. Hałas najbardziej odczuwalny jest na drogach krajowych E 77 i Nr 16, które przebiegaj ą przez teren gminy. Wśród wielu celów jakie stoj ą przed korzystaj ącymi ze środowiska, dla zadbania o dobry stan powietrza atmosferycznego na terenie miasta, nale Ŝy ogólnie wymieni ć: • stopniowa likwidacja miejscowych zagro Ŝeń czysto ści powietrza, a przez co zmniejszanie poziomu kwasowo ści opadów atmosferycznych, • utrzymanie poziomu hałasu poni Ŝej warto ści dopuszczalnych lub na poziomie dopuszczalnym.

Dla osi ągni ęcia tych dwóch, wy Ŝej wymienionych, celów strategicznych nale Ŝy przedsi ęwzi ąć nast ępuj ące, ni Ŝej wymienione, działania.

Tab. 7.2. Zadania w celu poprawy stanu czysto ści powietrza atmosferycznego i klimatu akustycznego.

Krótkoterminowy plan działa ń Średnioterminowy program strategiczny (lata 2004 – 2007) (lata 2004 – 2011) Zmniejszenie „emisji niskiej” zanieczyszcze ń do powietrza - popieranie, promowanie i wspieranie nast ępuj ących działa ń: - ograniczanie liczebno ści lokalnych kotłowni, Kontynuacja działa ń na rzecz zmniejszania „emisji niskiej” - modernizacja istniej ących oraz budowy małych nowych źródeł ciepła z zastosowaniem zanieczyszcze ń do powietrza. nowoczesnych kotłów, urz ądze ń do oczyszczania spalin, wprowadzeniem automatyki, a

przede wszystkim do zmiany paliwa ze stałego na olej lub gaz, Szersze normowanie emisji w przemy śle, energetyce i - stosowanie wysokiej jako ści no śników energii oraz paliw niskoemisyjnych (gaz, olej transporcie oraz wprowadzanie norm produktowych. opałowy, drzewo), - gazyfikacja gminy (zgodnie z istniej ącą koncepcj ą gazyfikacji), - stosowanie instalacji wysokosprawnych, Dziennik Urz ędowy - 1053 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

- termoizolacja budynków, - instalowanie urz ądze ń ograniczaj ących emisj ę, - wprowadzanie nowych, przyjaznych dla środowiska technologii, - wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii. Dbało ść o czysto ść terenów zabudowanych (ograniczenie Dbało ść o czysto ść terenów zabudowanych (ograniczenie wtórnej emisji wtórnej emisji niezorganizowanej z zakurzonych ulic, niezorganizowanej z zakurzonych ulic, pot ęgowanej przez ruch pojazdów). pot ęgowanej przez ruch pojazdów). Działania przyczyniaj ące si ę do poprawy klimatu akustycznego: - modernizacja ruchu komunikacji, dróg, - budowa ekranów i instalacji ograniczaj ących hałas wzdłu Ŝ uci ąŜ liwych szlaków komunikacyjnych i wokół punktowych emitorów hałasu, - stosowanie uregulowa ń prawnych (np. decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu Kontynuacja działa ń przyczyniaj ących si ę do poprawy emitowanego do środowiska) i egzekwowanie dotrzymywania ustalonych norm, klimatu akustycznego. - odpowiednie lokalizowanie nowych obiektów uci ąŜ liwych, - stosowanie podczas planowania przestrzennego odpowiednich relacji pomi ędzy powierzchni ą terenów o intensywnej zabudowie i terenów otwartych, - ustanawianie stref ciszy w miejscach rekreacji i wypoczynku oraz egzekwowanie wymaga ń w tym zakresie. Prowadzenie działa ń monitoruj ących Prowadzenie działa ń monitoruj ących

7.1.3. Zadania w celu ochrony powierzchni ziemi i gleby

Ochrona powierzchni ziemi obejmuje przede wszystkim uporz ądkowanie gospodarki odpadami. Jak to wcze śniej zaznaczono, aktualnie budowana jest organizacja systemu gospodarki odpadami wspólnie z innymi gminami - na szczeblu Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”. Organizacja gospodarki odpadami jest opisana w „Programie gospodarki odpadami komunalnymi...” (2000 r.), a nast ępnie w „Planie gospodarki odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego «Czyste Środowisko»”. Strategiczne cele budowania organizacji systemu gospodarki odpadami powinny by ć oparte na nast ępuj ących zasadach post ępowania z odpadami: • zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, • powtórne wykorzystanie odpadów, których powstawania w danych warunkach techniczno - ekonomicznych nie da si ę unikn ąć , • unieszkodliwianie odpadów poza składowiskiem, o ile jest to uzasadnione technicznie i ekonomicznie, • składowanie odpadów, których nie da si ę, z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne, odzyska ć b ądź unieszkodliwi ć, w sposób bezpieczny dla zdrowia ludzkiego i środowiska.

W gospodarce odpadami podstaw ą powinno by ć zapobieganie powstawaniu odpadów. Poniewa Ŝ zapobieganie powstawaniu wielu rodzajów odpadów jest cz ęsto niemo Ŝliwe, dlatego konieczne jest minimalizowanie ich ilo ści i ograniczanie szkodliwo ści dla środowiska. Dla powstałych odpadów zaleca si ę maksymalny odzysk surowców i materiałów. Odpady, których nie da si ę wykorzysta ć z ró Ŝnych wzgl ędów, przewidziane s ą do unieszkodliwienia wszelkimi metodami, poza składowaniem. Składowane powinny by ć tylko te odpady, których nie mo Ŝna wykorzysta ć lub w inny sposób unieszkodliwia ć.

Cele programu ochrony gleb to: • poprawa wykorzystania gleb o najwy Ŝszych klasach bonitacyjnych zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej, • poprawa standardów jako ściowych gleb w gminie, • podniesienie poziomu wiedzy u Ŝytkowników w zakresie u Ŝytkowania gleb.

Dla osi ągnięcia opisanych wy Ŝej celów strategicznych nale Ŝy przedsi ęwzi ąć nast ępuj ące, ni Ŝej wymienione, podstawowe działania własne i realizowane wspólnie z innymi gminami nale Ŝą cymi do Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”.

Tab. 7.3. Zadania w gospodarce odpadami w celu ochrony powierzchni ziemi i w zakresie ochrony gleby.

Krótkoterminowy plan działa ń Średnioterminowy program strategiczny (lata 2004 – 2007) (lata 2004 – 2011) Wprowadzanie selektywnej zbiórki odpadów: zakup pojemników do zbiórki selektywnej, Wprowadzanie selektywnej zbiórki odpadów – kontynuacja. zakup samochodów do obsługi selektywnej zbiórki, edukacja ekologiczna. Budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Rudnie k/Ostródy – I etap: - I kwatera składowiska, - Zbiorniki odcieków i wód drena Ŝowych, - Linia segregacji odpadów komunalnych, - Budynek zaplecza socjalnego wraz z magazynem i pomieszczeniem agregatu, Wdra Ŝanie technologii unieszkodliwiania odpadów w zrealizowanym - Śluza dezynfekcyjna, ZUOK w Rudnie (optymalizacja pracy zakładu) oraz planowanej - Wiata na sprz ęt mechaniczny, organizacji gospodarki odpadami (w tym odpadami - Plac na kontenery odpadów problemowych, niebezpiecznymi). - Kompostownia pryzmowa, - Stanowisko demonta Ŝu odpadów wielkogabaryt., - Uzbrojenie terenu i ziele ń izolacyjna, - Środki transportu zakładowego, - Pozostałe wyposa Ŝenie technologiczne Pozostałe przedsi ęwzi ęcia inwestycyjne w zakresie gospodarki odpadami, między innymi: - Zamkni ęcie i rekultywacja aktualnie eksploatowanej kwatery składowiska w Rudnie, - Organizacja zbiornicy odpadów niebezpiecznych, - Zorganizowanie zbiórki poeksploatacyjnych opon, Wdra Ŝanie wprowadzonych elementów organizacji gospodarki - Wprowadzenie recyklingu odpadów budowlanych, odpadami. - Ograniczenie zanieczyszcze ń azotowych pochodz ą-cych z rolnictwa poprzez budowę nowoczesnych składowisk obornika, zbiorników na gnojówk ę w gospodarstwach rolnych, - Likwidacja mogilnika w Warlitach Wielkich. Dziennik Urz ędowy - 1054 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Przedsi ęwzi ęcia bezinwestycyjne w zakresie gospodarki odpadami: - Likwidacja „dzikich wysypisk” i przeciwdziałanie powstawaniu nowych, nielegalnych wysypisk, minimalizacja wyst ępowania odpadów rozproszo- nych (za śmiecania środowiska), organizacja kampanii na rzecz czysto ści środowiska, - Działania na rzecz minimalizacji ilo ści powstaj ących odpadów i zmniejszania ich toksyczno ści, - Wdra Ŝanie technologii unieszkodliwiania odpadów w zrealizowanym ZUOK w Rudnie (optymalizacja pracy zakładu) oraz planowanej organizacji gospodarki odpadami (w tym odpadami niebezpiecznymi), - Prowadzenie monitoringu wpływu składowiska w Rudnie na wody podziemne, - Wprowadzenie zakazu dowozu odpadów spoza województwa za wyj ątkiem odpadów przeznaczonych do recyklingu, - Wprowadzenie obowi ązku usuwania odpadów komunalnych ze wszystkich nieruchomo ści, - Organizacja gospodarki odpadami na terenach rekreacyjnych Kontynuacja obok wymienionych działa ń – na bie Ŝą co. - Wzmocnienie finansowe i kadrowe organów ochrony środowiska, stworzenie systemu opłat środowiskowych (które zasil ą gminne fundusze ochrony środowiska), zorganizowanie systemu stra Ŝy środowiskowej (pocz ątkowo na zasadzie dobrowolnego obywatelskiego wolontariatu), - Organizowanie kampanii propagandowych na rzecz prawidłowego post ępowania z odpadami niebezpiecznymi (oleje odpadowe, azbest), - Unieszkodliwianie wyrobów zawieraj ących azbest – w pierwszej kolejno ści tych, których stan techniczny nie pozwala na dalsze u Ŝytkowanie, - Eliminowanie na bie Ŝą co powstaj ących opakowa ń po środkach ochrony ro ślin ze strumienia odpadów komunalnych poprzez ich odbiór przez producentów i importerów, - Promocja systemu ściołowego w budynkach inwentarskich, - Zakaz lokalizacji nowych ferm bze ściołowych i modernizacji starych w kierunku bez ściołowym na obszarach wra Ŝliwych i o wysokich walorach przyrodniczych, - Dostosowywanie wielko ści ferm do wielko ści areału posiadanych gruntów (realizacja Dyrektywy azotanowej i ustawy o nawo Ŝeniu). Zadania dla realizacji celów w zakresie ochrony gleb, mi ędzy innymi: rekultywacja gruntów zdegradowanych, ograniczenie degradacji gleb przez eksploatacj ę kopalin, inwestycje budowlane, popularyzacja zasad dobrej praktyki rolniczej, wła ściwe u Ŝytkowanie rolnicze gleb, w tym odpowiednie nawo Ŝenie (zgodne z ustaw ą o nawo Ŝeniu i Dyrektyw ą azotanow ą) i stosowanie środków ochrony ro ślin, podj ęcie działa ń zmierzaj ących do odkwaszenie gleb, poprawa stanu melioracji wodnych z zachowaniem zró Ŝnicowanych bicenoz polnych i łąkowych, Kontynuacja obok wymienionych działa ń – na bie Ŝą co. systematyczny monitoring w zakresie jako ści gleb, ograniczanie opadu pyłów i kwa śnych deszczów (instalacje odpylaj ące, cyklony itp.), stosowanie fitomelioracji, zalesie ń i zadrzewie ń gruntów nieprzydatnych rolniczo, zapobieganie przed nielegalnym składowaniem odpadów na gruntach do tego nie przeznaczonych, ograniczanie zanieczyszcze ń przemysłowych, ochrona gleb przed erozj ą,. w tym ochrona gleb stromych zboczy w rejonie rynien jeziornych w formie gospodarki le śnej, wyznaczaj ącej lasy (porastaj ące strome zbocza rynien jeziornych) jako narz ędzie glebochronne, poddane ochronie.

7.1.4. Zadania w celu ochrony przyrody i krajobrazu oraz zasobów le śnych

Na terenach cennych przyrodniczo - krajobrazowych mo Ŝliwe jest tylko takie gospodarowanie, przy którym tworzenie miejsc pracy i poprawa warunków Ŝycia ludno ści nie b ędzie powodowa ć pogorszenia warunków przyrodniczych. Musi to jednak akceptowa ć społecze ństwo b ędące podmiotem tego działania. Mo Ŝna wi ęc przyj ąć , Ŝe jest to prospołeczna koncepcja ochrony ró Ŝnorodno ści przyrodniczej. System prawnej ochrony przestrzennej jest najwa Ŝniejszym instrumentem ochrony ró Ŝnorodno ści biologicznej i krajobrazowej. Celami realizacyjnymi s ą: - utrzymanie wysokich walorów krajobrazowych, - zachowanie i odtworzenie zasobów przyrody w tym ró Ŝnorodno ści biologicznej, - ochrona najbardziej zagro Ŝonych ekosystemów oraz gatunków flory i fauny i ich siedlisk, - ochrona i powi ększanie zalesie ń, w tym zadrzewie ń śródpolnych.

Podstawowe cele ochrony zasobów le śnych stanowi ą: • zwi ększenie lesisto ści (do minimum 31% do roku 2010 na terenie gminy), w tym powi ększanie głównie powierzchni lasów ochronnych zwłaszcza na obszarach zbiorników wód podziemnych bez izolacji oraz na terenach wokół jezior i cieków wodnych, • ochrona i powi ększanie biologicznej ró Ŝnorodno ści lasów, w tym genetycznej i gatunkowej, • zachowanie naturalnych ekosystemów le śnych, • poprawa kondycji lasów (w tym lasów prywatnych), • intensyfikacja działa ń na rzecz wykorzystania lasów do rozwoju edukacji ekologicznej społecze ństwa, • wykorzystanie lasów do rozwoju ekoturystyki przy zachowaniu zasad ich ochrony.

Tab. 7.4. Zadania w celu ochrony przyrody i krajobrazu oraz zasobów le śnych.

Krótkoterminowy plan działa ń Średnioterminowy program strategiczny (lata 2004 – 2007) (lata 2004 – 2011) Ochrona Przyrody: o przeprowadzenie inwentaryzacji walorów szaty ro ślinnej, o prowadzenie stałego monitoringu stanowisk gatunków zagro Ŝonych (identyfikacja przyczyn zagro Ŝenia rzadkich gatunków, eliminacja źródeł zagro Ŝenia), o minimalizowanie skutków antropopresji poprzez uwzgl ędnianie ochrony walorów szaty ro ślinnej i świata zwierz ąt w miejscowych planach Dziennik Urz ędowy - 1055 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

zagospodarowania przestrzennego i decyzjach lokalizacyjnych, o stosowanie czynnych metod ochrony rzadkich gatunków ro ślin (np. koszenie ł ąk, usuwanie gatunków drzewiastych), o powi ększenie liczby zwierz ąt obj ętych ochron ą na terenie województwa, o prawne uporz ądkowanie i bardziej rygorystyczne traktowanie ochrony brzegów zbiorników wodnych i samych jezior; utrzymanie obligatoryjnego zakazu poruszania si ę łodzi motorowych i skuterów wodnych na wybranych jeziorach, cennych pod wzgl ędem faunistycznym, o wykorzystanie programów rolno-środowiskowych, jako instrumentu ochrony cennych gatunków na terenach rolniczych, o kontynuacja i rozszerzanie ochrony czynnej, obejmuj ącej mi ędzy innymi: - budow ę miejsc l ęgowych (orły, bocian biały, du Ŝe dziuplaki), - odtworzenie i utrzymywanie siedlisk (ptaki wodno-błotne), - wprowadzanie bardziej przyjaznych dla ptaków konstrukcji energetycznych – ich lepsze oznakowanie, - stała redukcja niektórych drapie Ŝników (lis, norka amerykańska) szczególnie w cennych ostojach, o wzmocnienie pa ństwowej stra Ŝy rybackiej i utworzenie stra Ŝy łowieckiej, tworzenie i odtworzenie korytarzy ekologicznych. Ochrona krajobrazu, zagospodarowanie przestrzenne: o uwzgl ędnianie w zagospodarowaniu przestrzennym zasad ochrony krajobrazu i ró Ŝnorodno ści biologicznej, o wdra Ŝanie na obszarach cennych przyrodniczo proekologicznych form gospodarowania: - wspieranie form rolnictwa stosuj ącego metody produkcji nie naruszaj ące równowagi przyrodniczej, w tym rolnictwa ekologicznego i zintegrowanego, - rozwój eko- i agroturystyki, o podj ęcie działa ń przygotowawczych zwi ązanych z wdro Ŝeniem polityki rolno-środowiskowej w tym opracowanie kryteriów i zasad gospodarowania na obszarach cennych przyrodniczo, o tworzenie korytarzy ekologicznych ł ącz ących du Ŝe kompleksy le śne poprzez odpowiednie zalesianie i zadrzewianie, o opracowanie programu tworzenia obszarów zieleni i zadrzewie ń, o w gospodarce le śnej przestrzeganie zasad zachowania ró Ŝnorodno ści biologicznej, bogactwa genetycznego poprzez mi ędzy innymi uwzgl ędnienie w planach urz ądzenia lasów wytycznych z planów ochrony przyrody w nadle śnictwach, o wł ączenie na obszarze gminy sieci NATURA 2000, o renaturyzacja zniszczonych cennych ekosystemów i siedlisk przyrodniczych, szczególnie wodno-błotnych, o ochrona dolin rzecznych oraz wa Ŝnych korytarzy ekologicznych, o wprowadzenie monitoringu ró Ŝnorodno ści biologicznej w tym rzadkich gatunków flory i fauny, o powołanie w gminie słu Ŝb odpowiedzialnych za ochron ę przyrody, w tym za ochron ę ró Ŝnorodno ści biologicznej o minimalizowanie skutków antropopresji poprzez uwzgl ędnianie ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach lokalizacyjnych. Ochrona zasobów le śnych: o przeprowadzenie działa ń formalno – prawnych pod potrzeby zalesie ń, tj. weryfikacji klasyfikacji gruntów, wyznaczenie granic polno – le śnych w planach zagospodarowania przestrzennego, opracowanie dokumentacji glebowo – siedliskowej i urz ądzeniowej; o opracowanie planów urz ądzeniowo – le śnych dla lasów prywatnych i innych nie będących w Zarz ądzie Lasów Pa ństwowych; o przebudowa drzewostanów tam gdzie zało Ŝono je niezgodnie z wymogami siedliskowymi; o zachowywanie naturalnego charakteru ekosystemów leśnych oraz wdra Ŝanie na szerok ą skal ę odnowie ń naturalnych; o typowanie obszarów o wysokich walorach poznawczych oraz budowa i utrzymanie infrastruktury słu Ŝą cej celom poznawczo – dydaktycznym i turystycznym; o rozbudowa infrastruktury le śnej, o mo Ŝliwe zwi ększanie zadrzewie ń zwłaszcza na terenach wyst ępowania wód podziemnych bez izolacji oraz na terenach wokół jezior i cieków wodnych.

7.1.5. Pozostałe zadania

Tab. 7.5. Zadania pozostałe w zakresie programu ochrony środowiska.

Krótkoterminowy plan działa ń Średnioterminowy program strategiczny (lata 2004 – 2007) (lata 2004 – 2011) Kopaliny – cele: o eksploatacja kopalin zgodnie z zasadami zrównowa Ŝonego rozwoju, o poszerzenie rozpoznania i udokumentowania zasobów kopalin. Zadania: ochrona terenów szczególnie cennych przyrodniczo przed eksploatacj ą kopalin, eksploatacja złó Ŝ kopalin bez negatywnego wpływu na środowisko otaczaj ące wyrobisko (w tym bez nadmiernych zmian stosunków wodnych), konsekwentna rekultywacja terenów poeksploatacyjnych, likwidacja i rekultywacja „dzikich wyrobisk” i przeciwdziałanie z nielegaln ą eksploatacj ą kopalin, prace zwi ązane z rozpoznawaniem zasobów kopalin oraz zasobów wód geotermalnych, mineralnych i leczniczych. Zło Ŝa iłów do produkcji ceramiki budowlanej „Górczyn” - Stosowanie zakazu na bie Ŝą co wprowadzenie zakazu trwałego inwestowania. Oddziaływanie na środowisko istniej ących zakładów produkcyjnych: Opracowanie kompleksowej oceny oddziaływania na środowisko ferm Post ępowanie administracyjne stosownie do wyników oceny drobiu w Mi ędzylesiu przez niezale Ŝnych ekspertów. oddziaływania na środowisko. Uwzgl ędnienie wyników w planach zagospodarowania przestrzennego. Opracowanie oceny oddziaływania na środowisko ferm drobiu w Post ępowanie administracyjne stosownie do wyników oceny Samborowie, mog ących stanowi ć potencjalne zagro Ŝenie czysto ści wód oddziaływania na środowisko. Uwzgl ędnienie wyników w planach zbiornika wód podziemnych bez izolacji. zagospodarowania przestrzennego. Opracowanie oceny oddziaływania na środowisko fermy trzody chlewnej Post ępowanie administracyjne stosownie do wyników oceny w Zaj ączkach, z powodu braku terenów do gnojowicowania. oddziaływania na środowisko. Uwzgl ędnienie wyników w planach zagospodarowania przestrzennego. Racjonalne zu Ŝycie wody, materiałów i energii – cele: zmniejszenie zu Ŝycia wody, szczególnie w przemy śle, ograniczenie materiałochłonno ści, racjonalizacj ę zu Ŝycia energii. Zadania: o ograniczenie zu Ŝycia wody z uj ęć podziemnych do celów przemysłowych (poza przemysłem spo Ŝywczym, farmaceutycznym i niektórymi specjalnymi działami produkcji), o stosowanie zamkni ętych obiegów wody oraz wtórnego wykorzystania mniej zanieczyszczonych ścieków, o zmniejszenie materiałochłonno ści gospodarki poprzez wprowadzenie technologii nisko odpadowych, o zmniejszenie energochłonno ści gospodarki poprzez stosowanie energooszcz ędnych technologii (równie Ŝ z zastosowaniem kryteriów BAT), o zmniejszenie strat energii w systemach przesyłowych (energetycznych, cieplnych), o termoizolacja budynków. Zwi ększenie wykorzystania energii z odnawialnych zasobów energetycznych – cel: o ochrona nieodnawialnych źródeł energii Zadania: o wprowadzenie problematyki energii odnawialnej do planów zagospodarowania przestrzennego, o podj ęcie działa ń promocyjnych i doradztwa zwi ązanych z wdra Ŝaniem pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł, o budowa instalacji umo Ŝliwiaj ących wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Dziennik Urz ędowy - 1056 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Zadania w zakresie edukacji ekologicznej: • prowadzenie szkole ń w zakresie edukacji ekologicznej: - kształcenie i doskonalenie kadr samorz ądowych w zakresie wdra Ŝania zasady zrównowa Ŝonego rozwoju, - szkolenie słu Ŝb informacyjnych samorz ądowych w zakresie wykorzystania informacji o środowisku, - szkolenie społecznych stra Ŝników przyrody w zakresie metod i form przekazu treści słu Ŝą cych podnoszeniu świadomo ści ekologicznej społecze ństwa, - szkolenie przedstawicieli kadr samorz ądowych w zakresie planowania przedsi ęwzi ęć ochrony środowiska zgodnie z procedurami stosowanymi w Unii Europejskiej, - szkolenia zwi ązane z nowymi inicjatywami edukacji ekologicznej, nowym ustawodawstwem, zagro Ŝeniami środowiska, działania okazjonalne, • realizacja programów edukacji ekologicznej od przedszkola poprzez wszystkie poziomy nauczania: - wspieranie wyjazdów dzieci i młodzie Ŝy do wyspecjalizowanych o środków prowadz ących zaj ęcia zgodnie z programem nauczania „zielone szkoły”, - wspieranie szkolnych kół zainteresowa ń o tematyce ekologicznej, - wspieranie organizacji szkolnych i mi ędzyszkolnych konkursów o tematyce ekologicznej, tworzenie sieci „zielonych szkół”, tworzenie systemu infrastruktury słu Ŝą cej poznawaniu przyrody ( ście Ŝki dydaktyczne, trasy rowerowe, muzea przyrodnicze, punkty widokowe, tablice informacyjne), poruszanie spraw ochrony środowiska w mediach, organizacja imprez i festynów ekologicznych, działania wydawniczo – popularyzatorskie.

7.2. Orientacyjne nakłady finansowe na realizacj ę programu w latach 2004 - 2007

Tab. 7.5. Orientacyjne nakłady finansowe na realizacj ę programu w latach 2004 - 2007.

Zadanie Szacunko- Jednostka odpowiedzialna za we nakłady realizacj ę i uwagi (tys. zł) Zadania w celu ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych: Opracowanie programu poprawy stanu czysto ści rzeki Drw ęca 30 w) Opracowanie programu poprawy stanu czysto ści czterech jezior: Drw ęckiego, 130 w) zainteresowane gminy Pauze ńskiego, Szel ąg Mały i Ostrowin (w latach nast ępnych inne jeziora). Realizacja cz ęś ci (minimum 35%) brakuj ącego systemu kanalizacji sanitarnej w gminie 10 100 w) (zako ńczonego wysokosprawn ą oczyszczalni ą) – w pierwszej kolejno ści na terenach wyst ępowania wód podziemnych bez izolacji, w zlewniach jezior, na obszarach zlewni Urz ąd Gminy w Ostródzie pojeziornej, na obszarach cennych przyrodniczo – krajobrazowych (w latach nast ępnych zako ńczenie zadania). Ustanowienia obszarów ochrony zbiorników wód podziemnych (zwłaszcza wód bez Ministerstwo Środowiska, RZGW izolacji) i uruchomienie procedur formalno – prawnych prowadz ących do ustanowienia w) i k) Gda ńsk, wła ściciele uj ęć , U. G. w stref ochrony uj ęć wód podziemnych (w tym uj ęcia „Kajkowo” w Ostródzie). Ostródzie

Opracowanie programu zalesie ń gruntów nad zbiornikami wód podziemnych bez izolacji oraz wzdłu Ŝ brzegów wód powierzchniowych (jezior i cieków) – szczególnie na stromych 10 w) Urz ąd Gminy w Ostródzie zboczach rynien jeziornych. Likwidacja nieczynnych uj ęć wody, poł ączona z realizacj ą programu gospodarki Urz ąd Gminy w Ostródzie, PUK, wodoci ągowej w gminie (stosownie do realizacji programu wodoci ągowego). 100 w) Wła ściciele uj ęć Marszałek Województwa, Starostwo, Zwi ększenie lesisto ści oraz rozbudowa systemu małej retencji na obszarze w ęzła 1000 k) Lasy Pa ństwowe, wła ściciele gruntów, hydrograficznego Garbu Lubawskiego. U.G. w Ostródzie Prowadzenie działa ń monitoruj ących WIO Ś, PSSE i WSSE Zadania w celu poprawy stanu czysto ści powietrza atmosferycznego i klimatu akustycznego: Zmniejszenie „emisji niskiej” zanieczyszcze ń do powietrza – popieranie, promowanie i Urz ąd Gminy w Ostródzie wspieranie działa ń w tym kierunku. Zamiana kotłowni w ęglowych na mniej obci ąŜ aj ących atmosfer ę 400 w) i k) UŜytkownicy, U.G. Ostróda Gazyfikacja terenu gminy (zgodnie z istniej ącą koncepcj ą gazyfikacji) k) PGNiG Dbało ść o czysto ść terenów zabudowanych (ograniczenie wtórnej emisji Urz ąd Gminy w Ostródzie, niezorganizowanej z zakurzonych ulic, pot ęgowanej przez ruch pojazdów)- w) i k) Wła ściciele posesji i dróg dyscyplinowanie działa ń dotychczas prowadzonych. Działania przyczyniaj ące si ę do poprawy klimatu akustycznego Urz ąd Gminy w Ostródzie, Podmioty (działania instytucjonalne oraz w oparciu o inne programy sektorowe) k) gospodarcze, Wła ściciele źródeł hałasu Prowadzenie działa ń monitoruj ących WIO Ś, PSSE i WSSE Zadania w celu ochrony powierzchni ziemi i w zakresie ochrony gleby: Wprowadzanie selektywnej zbiórki odpadów 2 961,2 w) koszty wszystkich Gmin Zwi ązku Regionu Budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Rudnie 18 500 w) koszty wszystkich Gmin Zwi ązku Regionu Zamkni ęcie i rekultywacja aktualnie eksploatowanej kwatery składowiska w Rudnie, Organizacja zbiornicy odpadów niebezpiecznych, Zorganizowanie zbiórki poeksploatacyjnych opon, 2 000 w) i k) P.U.K. i Gminy Zwi ązku Wprowadzenie recyklingu odpadów budowlanych. Budowa szczelnych składowisk obornika, pomiotu drobiowego i zbiorników na gnojowic ę w gospodarstwach rolnych (ograniczenie migracji azotu) – w pierwszym rz ędzie na 1 000 k) Gospodarstwa Rolne, terenach wyst ępowania wód podziemnych bez izolacji. Urz ąd Gminy w Ostródzie Likwidacja mogilnika w Warlitach Wielkich 150 k) Urz ąd Marszałkowski, U.G. Ostróda podmioty gospodarcze i działania Przedsi ęwzi ęcia bezinwestycyjne wymienione w tab. 7.3. k) głównie instytu- cjonalne U.G. w Ostródzie Gospodarstwa Rolne, podmioty Zadania wymienione w tabeli 7.3. w zakresie ochrony gleb 140 k) gospodarcze, wła ściciele gruntów, Urz ąd Marszałkowski, Wojewoda, U.G. Ostróda Prowadzenie działa ń monitoruj ących WIO Ś, PSSE, WSSE, SChR Dziennik Urz ędowy - 1057 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Zadania w celu ochrony przyrody i krajobrazu oraz zasobów le śnych: Udział gminy w charakterze konsultacji w wdra Ŝaniu sieci NATURA 2000. 46 k) Ministerstwo Środowiska, Wojewoda Uwzgl ędnienie w zagospodarowaniu przestrzennym zasad ochrony krajobrazu i ró Ŝnorodno ści biologicznej, w tym szaty ro ślinnej i świata zwierz ąt. 1,4 w) Urz ąd Gminy w Ostródzie U.G.Ostróda, ODR, W-MIR Wdra Ŝanie na obszarach cennych przyrodniczo proekologicznych form gospodarowania 99,6 k) Urz ąd Marszałkowski, Wojewoda, (rolnictwo ekologiczne, eko- i agroturystyka) Wła ściciele gruntów Podj ęcie działa ń przygotowawczych zwi ązanych z wdro Ŝeniem polityki rolno-środowiskowej w U.G. Ostróda, ODR, Urz ąd tym opracowanie kryteriów i zasad gospodarowania na obszarach cennych przyrodniczo. 6,6 k) Marszałkowski, Wojewoda, Wła ściciele gruntów, Zarz ąd Parku Krajobrazowego U.G.Ostróda, Urz ąd Marszał- kowski, Renaturyzacja zniszczonych cennych ekosystemów i siedlisk przyrodniczych, szczególnie Wojewoda, Wła ści- ciele gruntów, wodno-błotnych. 53 k) Zarz ąd Parku Krajobrazowego, RZGW, Lasy Pa ństwowe, ZMiUW Wyznaczenie korytarzy ekologicznych i wła ściwe ich zagospodarowanie (np. ł ączenie U.G.Ostróda, Urz ąd Marszał- kowski, du Ŝych kompleksów le śnych, ł ączenie jezior poprzez ekosystemy bagienne i zbiorniki 201 k) Wojewoda, Wła ści- ciele gruntów, wodne, budowa przej ść dla zwierz ąt na drogach, przepławek na rzece). Zarz ąd Parku Krajobrazowego, Lasy Pa ństwowe Wojewoda, Uniwersytet WM w Przeprowadzenie inwentaryzacji walorów szaty ro ślinnej. 3,3 k) Olsztynie, organizacje ekologiczne, szkoły Prowadzenie stałego monitoringu stanowisk gatunków zagro Ŝonych (identyfikacja Wojewoda, Uniwersytet WM w przyczyn zagro Ŝenia rzadkich gatunków, eliminacja źródeł zagro Ŝenia). 1 k) Olsztynie, organizacje ekologiczne, szkoły U.G. Ostróda, Wojewoda, Wła ściciele Stosowanie czynnych metod ochrony rzadkich gatunków ro ślin (np. koszenie ł ąk, 27 k) gruntów, Zarz ąd Parku usuwanie gatunków drzewiastych). Krajobrazowego, Lasy Pa ństwowe, organizacje ekologiczne U.G. Ostróda, Wojewoda, Wła ściciele Stosowanie ochrony czynnej rzadkich oraz zagro Ŝonych gatunków zwierz ąt (budowa 33 k) gruntów, Zarz ąd Parku miejsc l ęgowych, odtwarzanie i utrzymywanie siedlisk, redukcja drapie Ŝników itp.) Krajobrazowego, Lasy Pa ństwowe, organizacje ekologiczne Wprowadzenie zakazu poruszania si ę łodzi motorowych i skuterów wodnych na wybranych jeziorach, cennych pod wzgl ędem faunistycznym i florystycznym 1 k) Starostwo, Wojewoda Uwzgl ędnianie walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz ochrony jezior i rzek wraz z ich obrze Ŝami w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach 2 w) Urz ąd Gminy w Ostródzie lokalizacyjnych. Opracowanie uproszczonych planów urz ądzenia lasów nie stanowi ących własno ści 18 k) Wojewoda Skarbu Pa ństwa oraz lasów AWRSP. Przeprowadzenie działa ń formalno – prawnych pod potrzeby zalesie ń, tj. weryfikacji U.G. Ostróda, Wojewoda, Starostwo, klasyfikacji gruntów, wyznaczenie granic polno – leśnych w planach zagospodarowania 60 k) Wła ściciele gruntów, Lasy Pa ństwowe przestrzennego, opracowanie dokumentacji glebowo – siedliskowej i urz ądzeniowej. Mo Ŝliwe zwi ększanie zadrzewie ń, zwłaszcza na terenach wyst ępowania wód U.G. Ostróda, Wojewoda, Starostwo, podziemnych bez izolacji, na terenach wokół jezior i cieków wodnych – szczególnie na 700 k) Wła ściciele gruntów, Lasy Pa ństwowe stromych zboczach w rejonie rynien jeziornych (jako narz ędzie glebochronne, poddane ochronie). Rozbudowa bazy szkółkarskiej oraz infrastruktury leśnej U.G. Ostróda, Starostwo, Wła ściciele 25 k) gruntów, Lasy Pa ństwowe Przebudowa drzewostanów (tam gdzie zało Ŝono je niezgodnie z wymogami 20 k) Lasy Pa ństwowe, Wła ścicie- le i siedliskowymi) administratorzy lasów Wdra Ŝanie odnowie ń naturalnych 230 k) Lasy Pa ństwowe, Wła ścicie- le i administratorzy lasów Wytypowanie obszarów o wysokich walorach poznawczych oraz budowa i utrzymanie U.G. Ostróda, Wojewoda, Wła ściciele infrastruktury słu Ŝą cej celom poznawczo – dydaktycznym i turystycznym 16 k) lasów, Zarz ąd Parku Krajobrazowego, Lasy Pa ństwowe Pozostałe zadania: Eksploatacja kopalin zgodnie z zasadami rozwoju zrównowa Ŝonego – zadania Minister Środowiska, Wojewoda, wymienione w tabeli 7.5. 100 k) Starostwo, U.G. Ostróda, u Ŝytkownicy złó Ŝ Racjonalne zu Ŝycie wody, materiałów i energii – zadania wymienione w tabeli 7.5. Przedsi ębiorstwa produkcyjne i 200 k) energetyczne, RZGW Gda ńsk, Wła ściciele budynków Zwi ększenie wykorzystania energii z odnawialnych zasobów energetycznych – zadania Minister Środowiska, Minister wymienione w tabeli 7.5. 200 k) Gospodarki, Zarz ąd Województwa, Starostwo, U.G. Ostróda, inwestorzy Opracowanie kompleksowej oceny oddziaływania na środowisko ferm drobiu w 20 k) fermy, WIO Ś, Starostwo, Mi ędzylesiu przez niezale Ŝnych ekspertów. U.G. Ostróda Opracowanie oceny oddziaływania na środowisko ferm drobiu w Samborowie, mog ących fermy, WIO Ś, Starostwo, stanowi ć potencjalne zagro Ŝenie czysto ści wód zbiornika wód podziemnych bez izolacji. 12 k) U.G. Ostróda Opracowanie oceny oddziaływania na środowisko fermy trzody chlewnej w Zaj ączkach, z ferma, WIO Ś, Starostwo, powodu braku terenów do gnojowicowania. 10 k) U.G. Ostróda Eliminacja stwierdzonych zagro Ŝeń spowodowanych przekrocze- niem dopuszczalnych k) Wła ściciele urz ądze ń i instalacji poziomów pól elektromagnetycznych U.G. Ostróda, Starostwo, Zarz ąd Województwa, centra edukacji Zadania w zakresie edukacji ekologicznej wymienione w tabeli 7.5. 50 w) i k) ekologicznej, szkoły Wojewoda, Zarz ąd Parku Krajobrazowego, Nadle śni- ctwa, Inwestorzy prywatni w) - zadania własne (przedsi ęwzi ęcia finansowane w cało ści lub cz ęś ciowo ze środków b ędących w dyspozycji gminy); k) - zadania koordynowane (pozostałe zadania, które są finansowane ze środków przedsi ębiorstw oraz ze środków zewn ętrznych, b ędących w dyspozycji organów i instytucji szczebla powiatowego, wojewódzkiego i centralnego).

Dziennik Urz ędowy - 1058 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

7.3. Zadania priorytetowe - wynikaj ące z programu

Do zada ń priorytetowych, wynikaj ących z programu, nale Ŝy ogólnie zaliczy ć: • opracowanie programu poprawy stanu czysto ści rzeki Drw ęca oraz realizacja projektów tego programu, • opracowanie programu poprawy stanu czysto ści jezior oraz realizacja projektów tego programu, • realizacja brakuj ących systemów kanalizacji sanitarnej (obowi ązkowo we wszystkich miejscowo ściach zwodoci ągowanych, w pierwszym rz ędzie na terenach wód podziemnych bez izolacji, na terenach pojeziernych, w zlewniach jezior i rzek rezerwatowych), zako ńczonych wysokosprawnymi oczyszczalniami oraz budowa oczyszczalni przyzagrodowych w zabudowie kolonijnej, • uruchomienie procedur formalno - prawnych prowadz ących do ustanowienia obszarów ochrony zbiorników wód podziemnych bez izolacji i stref ochrony uj ęć wód podziemnych (w tym uj ęcia „Kajkowo” w Ostródzie), • wprowadzanie selektywnej zbiórki odpadów, • wdro Ŝenie organizacji systemu gospodarki odpadami, budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Rudnie, • budowa szczelnych składowisk obornika, pomiotu drobiowego i zbiorników na gnojowic ę w gospodarstwach rolnych (ograniczenie migracji azotu), zlokalizowanych w pierwszym rz ędzie na terenach wyst ępowania wód podziemnych bez izolacji, • likwidacja mogilnika w Warlitach Wielkich, • ochrona gleb stromych zboczy w rejonie rynien jeziornych przed erozj ą w formie gospodarki le śnej oraz zalesianie gruntów słabo urodzajnych na obszarze wyst ępowania wód podziemnych bez izolacji oraz na terenach wokół jezior i cieków wodnych.

7.4. Edukacja ekologiczna

Edukacja ekologiczna uznawana jest za priorytetowe działanie wspomagaj ące ochron ę środowiska, stanowi integraln ą cz ęść polityki ekologicznej pa ństwa na lata 2000 - 2006. Najwa Ŝniejszym ogniwem w realizacji „Programu...” b ędzie świadomo ść społeczna, a ści ślej ujmuj ąc świadomo ść ekologiczna. Kwestie zwi ązane z post ępowaniem administracyjnym w tym zakresie mo Ŝna skontrolowa ć, oceni ć i wyegzekwowa ć. Tryb post ępowania jest ści śle okre ślony. Niestety nie da si ę skodyfikowa ć sposobu my ślenia, wyrobienia nawyków, rozumienia pewnych procesów społecznych. Te cechy trzeba wypracowa ć, nauczy ć. Na terenie powiatu ostródzkiego istnieje Centrum Edukacji Ekologicznej w Faltyjankach. Jest to placówka dydaktyczna, która wspólnie z Nadle śnictwami, kadr ą Zespołu Parków Krajobrazowych w Jerzwałdzie stanowić powinna baz ę, w oparciu o któr ą nale Ŝy prowadzi ć edukacj ę ekologiczn ą. Wiele zada ń zapisanych w „Programie...” b ędzie realizowanych przez samorz ąd gminny. Obecnie, współdziałanie poszczególnych gmin ma miejsce przy tworzeniu i funkcjonowaniu Centrum. Stworzona strategia rozwoju CEE na lata 2002 - 2007, za główny cel przyjmuje wła śnie popraw ę świadomo ści ekologicznej. Rola, a w zasadzie misja jak ą ma do spełniania ta placówka dydaktyczna w procesie przebudowy świadomo ści społecznej jest nie do przecenienia. Musi si ę sta ć autentycznym centrum koordynuj ącym wszelkie działania zwi ązane z edukacj ą ekologiczn ą na terenie powiatu ostródzkiego. Równie wa Ŝna jak koordynacja jest inspiracja działa ń. Dotychczasowe działania CEE w tym zakresie s ą niestety niewystarczaj ące. Wynika to głównie z faktu małych nakładów finansowych z bud Ŝetu powiatu oraz śladowych kwot środków pozyskiwanych ze źródeł pozabud Ŝetowych, ale tak Ŝe słabo ści kadrowej. Istnieje wiele źródeł finansuj ących tego rodzaju działalno ść , jednak Ŝe przez okres dwóch lat udało si ę pozyska ć niewiele środków. Budowanie świadomo ści ekologicznej nie mo Ŝe odbywa ć si ę tylko w oparciu o CEE. W znacznie wi ększym stopniu trzeba wykorzysta ć do tego celu szkoły oraz inne placówki dydaktyczne. Głównym celem do osi ągni ęcia w ramach edukacji ekologicznej jest rozwój świadomo ści ekologicznej społeczno ści. Działania zmierzaj ące do osi ągni ęcia tego celu polegaj ą na: identyfikowaniu adresatów programów ekologicznych, działaniach poznawczo - edukacyjnych, współtworzeniu lokalnych programów edukacyjnych, promocji walorów ekologicznych (internet, media, wydawnictwa własne), promocji i tworzeniu nowych obszarów słu Ŝą cych rozwojowi ekoturystyki - aktywna edukacja ekologiczna ( ście Ŝki rowerowe, dydaktyczne, piesze, ogrody dzikich zwierz ąt itp.), o współpracy z o środkami naukowymi (UWM, UMK) - obozy naukowe, administracj ą Lasów Pa ństwowych ( ście Ŝki dydaktyczne, obszary chronione, ciekawe zbiorowiska), o współpracy z organizacjami pozarz ądowymi (Zielone Szkoły, obozy edukacyjne), o szkoleniu i pomocy w zakresie certyfikacji produkcji rolniczej, o przygotowaniu wniosków pozwalaj ących na pozyskanie środków finansowych na inwestycje proekologiczne.

7.5. Współpraca i akceptacja społeczna

Wszelkie działania zmierzaj ące do poprawy stanu środowiska musz ą by ć akceptowane przez lokaln ą społeczno ść . To jest warunkiem powodzenia ka Ŝdego przedsi ęwzi ęcia, a w przypadku środowiska szczególnie. Dlatego te Ŝ zało Ŝenia ideowe towarzysz ące procesowi tworzenia sieci NATURA 2000 kład ą tak du Ŝy nacisk na zaanga Ŝowanie społeczno ści lokalnych w realizacj ę tego programu. Na terenach ostoi przyrodniczych moŜliwe jest tylko takie gospodarowanie, przy którym tworzenie miejsc pracy i poprawa warunków Ŝycia ludno ści nie b ędzie powodowa ć pogorszenia warunków przyrodniczych. Musi to jednak akceptowa ć społecze ństwo b ędące podmiotem tego działania. Mo Ŝna wi ęc przyj ąć , Ŝe jest to pro społeczna koncepcja ochrony ró Ŝnorodno ści przyrodniczej. Tak Ŝe wszelkie przedsi ęwzi ęcia inwestycyjne, zarówno te które dotycz ą sfery gospodarczej jak i te słu Ŝą ce ochronie środowiska, powinny mie ć akceptacj ę społeczn ą. Okre ślone post ępowanie zwi ązane z konsultacjami i uzgodnieniami społecznymi wyznacza procedura inwestycyjna zwi ązana z prawem budowlanym. Konsultacje społeczne w tym zakresie s ą doskonałą okazj ą do prowadzenia równie Ŝ edukacji ekologicznej społeczno ści i podnoszenia w śród niej świadomo ści ekologicznej. Dziennik Urz ędowy - 1059 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Współpraca oraz konsultacje społeczne w celu uzyskania akceptacji społecznej dla realizacji ka Ŝdego planowanego programu lub projektu powinny by ć zawsze okazj ą do prowadzenia edukacji ekologicznej. Edukacja ekologiczna powinna i ść zawsze w parze z współprac ą i konsultacjami społecznymi. Szczególnie istotna jest współpraca z organizacjami pozarz ądowymi. Dobrze uło Ŝona współpraca z nimi pozyskuje dodatkowego partnera wspieraj ącego planowane przedsi ęwzi ęcia, którego wsparcie mo Ŝe z po Ŝytkiem by ć wykorzystane do promowania przedsi ęwzi ęć i do edukacji ekologicznej.

7.6. Harmonogram rzeczowo - finansowy zaplanowanych działa ń, niezale Ŝnie od programu

Poni Ŝej w tabeli 7.6. przedstawiono przedsi ęwzi ęcia inwestycyjne na lata 2004 - 2006, które zostały zaplanowane przez gmin ę wcze śniej ni Ŝ powstał niniejszy program - w „Planie rozwoju lokalnego”.

Tabela 7.7. stanowi zał ącznik Nr 4 do Uchwały Rady Gminy Nr XXV/119/04 z dnia 04 sierpnia 2004r. okre ślaj ący wydatki zwi ązane z wieloletnimi programami inwestycyjnymi z wyodr ębnieniem wydatków na finansowanie poszczególnych programów.

W tabeli 7.8. przedstawiono analogicznie, jak w tabeli 7.6., zaplanowane przedsi ęwzi ęcia na lata 2007 - 2013, które zostały zawarte w „Planie rozwoju lokalnego”.

Tab. 7.6. Przedsi ęwzi ęcia planowane do realizacji w latach 2004 - 2006 (według „Planu rozwoju lokalnego”).

lp Nazwa zadania Nakłady do poniesienia Źródło finanso-wania ogółem gmina Środki zewn ętrzne 1. Kanalizacja sanitarna w Mi ędzylesiu etap II i III 2 200 000 550 000 1 650 000 Bud Ŝet gminy Fundusze strukturalne UE 2. Kanalizacja sanitarna w Szyldaku– etap IV i V 600 000 150 000 450 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 3. Kanalizacja sanitarna w Lubajnach 3 500 000 875 000 2 625 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 4. Oczyszczalnia ścieków z kanalizacj ą w Klonowie 2.000 000 500 000 1.500 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE

5. Kanalizacja sanitarna i deszczowa w Idzbarku – 1 500 000 325 000 1.125 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE ochrona Drw ęcy i jeziora Drw ęckiego 6. Sie ć wodoci ągowa w Mi ędzylesiu etap II i III 800 000 200 000 600 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 7. Sie ć wodoci ągowa w Szyldaku – etap IV i V 100 000 25 000 75 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 8. Rozbudowa sieci wodoci ągowej w Idzbarku, 600 000 150 000 450 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE Ornowie, Brzydowie, Morlinach 9. Modernizacja drogi w Wałdowie 80 000 20 000 60 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 10. Modernizacja drogi Samborowo - Gierło Ŝ 750 000 187 500 562 500 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 11. Modernizacja kotłowni szkoły w Tyrowie 200 000 50 000 150 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 12. Budowa zakładu unieszkodliwiania odpadów 18 000 000 Zgodnie z umow ą 13 500 000 Bud Ŝety gmin zrzeszonych, komunal-nych w Rudnie k/Ostródy przez Zw, Gmin (udział gmin 25%) fundusze UE Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” 13. Remont sali gimnastycznej w Tyrowie 300 000 75 000 225 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 14. Remont przedszkola w Samborowie 50 000 12 500 37 500 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 15. Modernizacja sali gimnastycznej w Zwierzewie 200 000 50 000 150 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 16. Modernizacja dróg osiedlowych 1.300.000 325.000 975.000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 17. Adaptacja budynk u koszarowego 4.500.000 1.125.000 3.375.000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 18. Rewitalizacja poligonu w Kajkowie 2.000.000 500.000 1.500.000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE Razem 38 680 000 9 670 000 29 010 000

Tab. 7.7. Wyci ąg z zał ącznika Nr 4 do Uchwały Rady Gminy Nr XXV/119/04 z dnia 04.08.2004 r. okre ślaj ący wydatki zwi ązane z wieloletnimi programami inwestycyjnymi z wyodr ębnieniem wydatków na finansowanie poszczególnych programów. Jednostka organizacyjna realizuj ąca zadanie: Urz ąd Gminy Ostróda.

Planowane nakłady Nazwa zadania inwestycyjnego / dział Ogółem limit 2004 r w tym źródła finansowania 2005 r 2006 r wydatków Dotacje z Udział gmin Udział gmin Własne Bud Ŝetu Po Ŝyczka Środki Środki Środki Pa ństwa i kredyt pomocowe pomocowe pomocowe inne środki SAPARD 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Budowa kanalizacji sanitarnej w 177 791 177 791 177 791 - - - - - Mi ędzylesiu etap I / 010 Budowa sieci wodoci ągowej w 210 963 210 963 210 963 - - - - - Mi ędzylesiu etap I / 010 Budowa kanalizacji sanitarnej w 1 877 419 1 157 122 - - 607 952 549 170 378 444 - Mi ędzylesiu etap II, III / 010 341 853 Budowa sieci wodoci ągowej w 944 062 483 624 291 576 - 192 048 - 460 438 - Mi ędzylesiu etap II, III / 010 - Budowa kanalizacji sanitarnej w Szyldaku 534 706 534 706 271 898 - - 262 808 - - etap IV, V / 010 Budowa sieci wodoci ągowej w Szyldaku 79 000 79 000 79 000 - - - - - etap IV, V / 010 Modernizacja wodoci ągu w m. Pietrzwałd 50 000 50 000 50 000 - - - - - i Naprom / 010 Budowa kanalizacji sanitarnej Lubajny 1 561 194 - - - - - 814 007 - etap I / 010 747 187 Budowa kanalizacji sanitarnej Lubajny 5 000 000 - - - - - 500 000 2 250 000 etap II i Zwierzewie / 010 - 2 250 000 Budowa oczyszczalni ścieków wraz z 2 000 000 - - - - - 1 000 000 - kanalizacj ą w Klonowie / 010 1 000 000 Budowa chodnika w Kajkowie ul. 190 200 190 200 190 200 - - - - - Dziennik Urz ędowy - 1060 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Świetli ńska / 600 Budowa nawierzchni ulicy i sieci burzowej 64 500 64 500 64 500 - - - - - ul. Kajki w Kajkowie / 600 Budowa nawierzchni drogi Samborowo – 760 000 - - - - - 400 000 - Gierło Ŝ etap I / 600 360 000 Budowa bezpiecznego przej ścia dla 20 000 20 000 20 000 - - - - - pieszych w Smykówku / 600 Modernizacja budynku na potrzeby 1 323 100 123 100 123 100 - - - 1 200 000 - Urz ędu Gminy i GOPS / 750 - Budowa sali gimnastycznej w 422 100 422 100 72 100 350 000 - - - - Samborowie / 801 Ochrona zlewni rz. Drw ęca oraz jez. 1 500 000 - - - - - 750 000 - Drw ęckiego poprzez budow ę kanalizacji 750 000 sanit. i deszczowej w m. Idzbark / 900 Zakup działki w Samborowie i Wysokiej 7 000 7 000 7 000 - - - - - Wsi / 700 Zakup komputera i oprogramowania / 11 535 11 535 - 11 535 - - - - 852 „Program rozwoju społecze ń- stwa 1 554 950 26 840 6 710 - - 20 130 279 836 102 192 informacyjnego w Gminie Ostroda etap I 839 507 306 575 w latach 2005 – 2006” / 720 5 782 725 2 352 192 RAZEM: 18 288 520 3 558 481 1 564 838 361 535 800 000 832 108 4 038 547 2 556 575

Tab. 7.8. Przedsi ęwzi ęcia planowane do realizacji w latach 2007 – 2013 (według „Planu rozwoju lokalnego”).

lp Nazwa zadania Nakłady do poniesienia Źródło ogółem gmina Środki zewn ętrzne finansowania 1 Kanalizacja sanitarna Morliny, Ornowo, Lichtajny,Górka, 4 300 000 1 075 000 3 225 000 Bud Ŝet gminy Worniny – (opaska, poligon) Fundusze UE 2 Kanalizacja sanitarna Samborowo(kurniki)-Samborówko 1 000 000 250 000 750 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 3 Kanalizacja sanitarna w Zwierzewie 4 000 000 1 000 000 3 000 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 4 Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni w Szyldaku 2 500 000 625 000 1 875 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 5 Kanalizacja sanitarna Wirwajdy-Turznica-Reszki 3 000 000 750 000 2 225 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 6 Kanalizacja sanitarna Bałcyny – Lipowo 1 500 000 375 000 1 125 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 7. Kanalizacja sanitarna Ostrowin 1 800 000 450 000 1 350 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 8 Kanalizacja sanitarna Naprom, Pietrzwałd 2 000 000 500 000 1 500 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 9 Przebudowa sieci wodoci ągowej azbestowej w 1 000 000 250 000 750 000 Bud Ŝet gminy Napromie, Pietrzwałdzie Fundusze UE 10 Rozbudowa sieci wodoci ągowej Smykówko- Bałcyny- 800 000 200 000 600 000 Bud Ŝet gminy Lipowo Fundusze UE 11 Przebudowa wodoci ągu Stare Jabłonki 300 000 75 000 225 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 12 Rozbudowa wodoci ągu Reszki- Stary Las 100 000 25 000 75 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 13 Rozbudowa wodoci ągu Ostrowin – Ostrowin Kolonia 100 000 25 000 75 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 14 Rozbudowa wodoci ągu w Zwierzewie (działki) 500 000 125 000 375 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 15 Modernizacja stacji uzdatniania wody w Szyldaku 200 000 50 000 150 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 16 Modernizacja drogi Samborowo- Gierło Ŝ 2 450 000 612 500 1 837 500 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 17 Modernizacja dróg osiedlowych 5.000.000 1.250.000 3.750.000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 18 Remont szkoły w Samborowie 300 000 75 000 225 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 19 Budowa sali gimnastycznej w Dur ągu 2 300 000 575 000 1 725 000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 20. Rewitalizacja poligonu w Kajkowie 3.000.000 750.000 2.250.000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 21. Ośrodek Ekologiczny w K ątnie 150.000 37.500 112.500 Bud Ŝet gminy Fundusze UE 22. Schronisko młodzie Ŝowe w Wygodzie 200.000 50.000 150.000 Bud Ŝet gminy Fundusze UE Razem: 35 500 000 8.875.000 26.625.000

8. NARZ ĘDZIA I INSTRUMENTY REALIZACJI PROGRAMU I ZARZ ĄDZANIE NIM

Działania warunkuj ące realizacj ę programu ochrony środowiska w gminie polega ć b ędą na: wzmocnieniu instytucji działaj ących w sferze ochrony środowiska, wprowadzeniu koniecznych uregulowa ń w zakresie prawa lokalnego, współpracy ponadlokalnej gmin, wzmocnieniu monitoringu środowiska, zwi ększeniu udziału społecze ństwa w realizacji celów ekologicznych oraz udost ępnieniu informacji o środowisku. W zarz ądzaniu programem istotn ą rol ę odgrywa kontrola i ocena realizacji programu.

Dziennik Urz ędowy - 1061 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

8.1. Wzmocnienie instytucjonalne i zmiany w zakresie prawa lokalnego

Samorz ąd terytorialny podstawowego szczebla jest główn ą struktur ą instytucjonaln ą i zarazem płaszczyzn ą działa ń na rzecz lokalnego środowiska naturalnego. Pozostałe, odgrywaj ące wa Ŝną rol ę, jednostki instytucjonalne, w tym jednostki o charakterze inspekcyjnym, działaj ące w sferze ochrony środowiska, maj ą charakter ponadlokalny – powiatowy, wojewódzki, regionalny. Jedn ą z podstawowych dróg wzmocnienia gmin w ich poczynaniach na rzecz ochrony środowiska jest stworzenie dobrego prawa lokalnego. Dlatego te Ŝ niezb ędne s ą działania zwi ązane z przygotowaniem instrumentów w zakresie prawa lokalnego. Zmiany w systemie planowania przestrzennego powinny uwzgl ędnia ć wprowadzenie w szerszym zakresie problematyki ochrony środowiska do planów zagospodarowania przestrzennego. Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym powinna by ć spójna z innymi ustawami środowiskowymi. Kolejnym wzmocnieniem skuteczno ści działa ń b ędzie uproszczenie i przyspieszenie procedur tworzenia planów zagospodarowania przestrzennego i ustalenia lokalizacji inwestycji. Zmiany ustawowe oraz rozporz ądzenia wykonawcze powinny doprowadzi ć do tego, aby samorz ądy otrzymały instrumenty sprawnie działaj ące i skuteczne. Powinny doprowadzi ć do takiego konstruowania nowych planów zagospodarowania przestrzennego, które w swej tre ści uwzgl ędniałyby takie zagadnienia jak: - lokalizacj ę obiektów niebezpiecznych, strefy ograniczonego u Ŝytkowania wokół tych obiektów oraz zewn ętrzne plany ratownicze dla obszarów wokół tych obiektów na wypadek awarii, - obszary nara Ŝone na niebezpiecze ństwo powodzi, - obszary i obiekty obj ęte lub przewidywane do obj ęcia ochron ą przyrody, - obszary o przekroczonych dopuszczalnych st ęŜ eniach zanieczyszcze ń środowiska, - tereny zdegradowane i zdewastowane wymagaj ące przekształce ń, - wykorzystanie energii odnawialnej, - kształtowanie granicy polno-le śnej i granic miasta, - ochrona przed hałasem, - ochrona zieleni miejskiej oraz terenów otwartych na obszarach zurbanizowanych. Koniecznym działaniem, dostosowuj ącym planowanie przestrzenne na poziomie lokalnym do nowych przepisów prawa zwi ązanego z ochron ą środowiska b ędzie weryfikacja obowi ązuj ących planów zagospodarowania przestrzennego. Wa Ŝnym celem jest odpowiednie stosowanie i egzekwowanie obowi ązuj ących przepisów prawnych. Realizacji tego celu słu Ŝyć będą nast ępuj ące działania: o Wymierzanie przez S ądy, Starostów, Burmistrzów i Wójtów oraz WIO Ś kar za naruszenie przepisów ochrony środowiska, stosownych do wielko ści szkód, spowodowanych tym naruszeniem, maj ących działanie prewencyjne. o Wzmocnienie kadrowe i finansowe jednostek kontroluj ących. o Szkolenia na temat przepisów prawa i ich egzekwowania. o Podj ęcie inicjatyw (lobbingu lokalnego) na rzecz zmiany prawa w kierunku: - ustalenia jasnych i przejrzystych kompetencji organów ochrony środowiska, - uproszczenia systemu karania za naruszenia przepisów ochrony środowiska.

8.2. Współpraca ponadlokalna

Ochrona środowiska powinna mie ć charakter ponadlokalny. Środowisko naturalne, ekosystemy nie zale Ŝą od granic gminnych, a granice pomi ędzy gminami nie zostały utworzone w oparciu o układ środowiskowy i walory przyrodnicze. Dlatego te Ŝ, aby skutecznie chroni ć środowisko, konieczna jest współpraca pomi ędzy gminami (współpraca ponadlokalna). Skuteczna ochrona wód (jezior, rzek, wód podziemnych), powierzchni ziemi, powietrza atmosferycznego i przyrody oŜywionej b ędzie dopiero wtedy, gdy w ich sprawie zostanie zawarte porozumienie ponadlokalne wszystkich bezpo średnio zainteresowanych samorz ądów. Porozumienie pomi ędzy gminami mo Ŝe mie ć charakter stały lub zadaniowy. Współpraca ponadlokalna w celu ochrony środowiska jest konieczna i racjonalna z nast ępuj ących wzgl ędów: o zespół środowiskowo – przyrodniczy ma charakter ponadlokalny, a wi ęc ochrona jego powinna mie ć podobny charakter, o współpraca pozwala ustali ć i okre śli ć zbie Ŝno ść celów, kierunków działa ń oraz metod działa ń, o współpraca pozwala dopracowa ć si ę rozwi ąza ń optymalnych, rozwi ązuj ących interesy wszystkich zainteresowanych gmin, o współpraca jest konieczna z uwagi na racjonalizm działa ń, rozwi ąza ń i racjonalne wydatkowanie i pozyskiwanie środków.

Porozumienie gmin ponadlokalne doprowadziło do powstania Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko - Iławskiego „Czyste Środowisko”. Celem tego porozumienia stało si ę budowanie wspólne gospodarki odpadami. Podobne porozumienie powinno by ć zawarte w celu realizacji programu w zakresie ochrony wód. Czystej wody rezerwatu „Rzeka Drw ęca” i jezior nie jest w stanie przywróci ć jedna gmina, albo ka Ŝda gmina działaj ąca osobno. Dopiero wspólne, spójne, jednoczesne i racjonalne działanie jest w stanie przywróci ć dawne walory rzeki i zahamowa ć post ępuj ący proces eutrofizacji jezior.

8.3. Monitoring środowiska

Podstawowym źródłem informacji o środowisku jest pa ństwowy monitoring środowiska, który stanowi system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o środowisku. Działalno ść pa ństwowego monitoringu środowiska koordynuj ą organy Inspekcji Ochrony Środowiska: Główny Inspektor Ochrony Środowiska oraz Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska (zasady funkcjonowania pa ństwowego monitoringu środowiska oraz zadania Inspekcji Ochrony Środowiska okre ślaj ą przepisy ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska). Pa ństwowy monitoring środowiska, realizowany w sieciach krajowej i regionalnych (wojewódzkich i mi ędzy wojewódzkich), obejmuje uzyskiwane na podstawie bada ń monitoringowych, informacje w zakresie: - stanu czysto ści powietrza, - jako ści wód powierzchniowych i podziemnych, - jako ści gleby i ziemi, - hałasu, Dziennik Urz ędowy - 1062 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

- promieniowania jonizuj ącego i pól elektromagnetycznych, - stanu zasobów środowiska, w tym lasów, - rodzajów i ilo ści substancji wprowadzanych do środowiska: emitowanych do powietrza; wprowadzanych do wód, gleby i ziemi; wytworzonych odpadów oraz sposobów gospodarowania odpadami.

Oprócz cyklicznie przeprowadzanych bada ń monitoringowych, pa ństwowy monitoring zbiera dane o środowisku na podstawie, mi ędzy innymi: - pomiarów dokonywanych przez organy administracji, ustawowo zobowi ązanych do wykonywania bada ń monitoringowych, - danych zbieranych w ramach statystyki publicznej, - pomiarów stanu środowiska, wielko ści i rodzajów emisji i ich ewidencji, do przeprowadzenia których s ą zobowi ązane podmioty korzystaj ące ze środowiska (prowadz ący instalacj ę i uŜytkownicy urz ądze ń).

W zapisach ustawy Prawo ochrony środowiska i Prawo wodne wprowadzono i kompetencyjnie okre ślono ustawowe obowi ązki w zakresie bada ń monitoringowych.

8.4. Dost ęp do informacji o środowisku, udział społecze ństwa

Oddziaływanie społecze ństwa na realizacj ę polityki ekologicznej jest uwarunkowane zwi ększeniem dost ępno ści do informacji o środowisku. Ustawa Prawo ochrony środowiska wprowadza obligatoryjny obowi ązek udost ępnienia ka Ŝdemu obywatelowi przez organa administracji informacji o środowisku i jego ochronie. Realizacja zapisów ustawy w zakresie zwi ększenia dost ępno ści do informacji o środowisku wymaga ć b ędzie podj ęcia nast ępuj ących działa ń w okresie do 2006 r: o utworzenia w urz ędach administracji publicznej (wojewódzkiej, powiatowych i gminnych) systemu udost ępniania informacji o środowisku, w tym zało Ŝenia i prowadzenia publicznie dost ępnych wykazów danych o dokumentach, zawieraj ących informacje o środowisku i jego ochronie, zgodnie z wymogami art. 19 ustawy Prawo ochrony środowiska. o opracowania i wdro Ŝenia elektronicznych baz danych o środowisku, dost ępnych za po średnictwem Internetu, a tak Ŝe w inny sposób ( środki masowego przekazu, wydawnictwa specjalistyczne) przez Wojewod ę i Starostów, stosownie do wymogów art. 30 ustawy Prawo ochrony środowiska oraz rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia l pa ździernika 2002 r. w sprawie sposobu udost ępniania informacji o środowisku (Dz. U. Nr 176, poz. 1453). Bazy danych o środowisku powinny zawiera ć informacje dotycz ące: jako ści powietrza, jako ści gleby lub ziemi, ochrony przed hałasem, ochrony przed polami elektromagnetycznymi, wyniki pomiarów jako ści wód powierzchniowych i podziemnych. Najskuteczniejszym sposobem podniesienia świadomo ści ekologicznej mieszka ńców będzie zaanga Ŝowanie mo Ŝliwie du Ŝej ich liczby w procesy decyzyjne, maj ące wpływ na stan środowiska. Mo Ŝliwo ści w tym zakresie stwarza ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, która kodyfikuje udział społecze ństwa w post ępowaniu, w sprawach ochrony środowiska. Ustawa umo Ŝliwia obywatelom udział przed wydaniem decyzji wymagaj ących udziału społecze ństwa (zamieszczonych w publicznie dost ępnym wykazie danych o decyzjach wymagaj ących udziału społecze ństwa) oraz w post ępowaniu w sprawach ocen oddziaływania na środowisko skutków realizacji planów i programów. Ka Ŝdy zainteresowany ma prawo składania uwag i wniosków w post ępowaniu prowadzonym z udziałem społecze ństwa. Podstawowym działaniem w tym zakresie b ędzie wdro Ŝenie przez organy administracji, wła ściwe do wydawania decyzji, publicznie dost ępnych wykazów danych o wnioskach i decyzjach, wymagaj ących udziału społecze ństwa.

8.5. Kontrola i ocena realizacji programu

Program w zało Ŝeniu ma kreowa ć polityk ę w zakresie ochrony środowiska na szczeblu gminy Ostróda. Ma by ć główn ą wykładni ą dla kierunków działa ń, obieranych przez jednostki, które w swoje działania maj ą wpisan ą ochron ę środowiska. Realizacja programu gminnego (spójnego z tre ści ą programów wy Ŝszego szczebla: powiatowego i wojewódzkiego) nast ępowa ć będzie poprzez: o uwzgl ędnienie zapisów programu w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, o ustawienie organizacji organów ochrony środowiska ści śle pod k ątem realizacji programu, o uzale Ŝnienie wydania decyzji administracyjnej tylko do przypadku nie kolidowania z programem, o konsekwentn ą i skuteczn ą egzekucj ę przepisów prawa, równie Ŝ w zakresie obj ętym programem, o przekonanie społeczno ści lokalnej do wspólnych działa ń w interesie środowiska. Mo Ŝliwo ść skutecznego wykonywania ustale ń programu wi ąza ć si ę b ędzie ści śle z mo Ŝliwo ściami finansowymi jednostek odpowiedzialnych za poszczególne zadania. Program jest jednocze śnie elementem niezb ędnym do pozyskania tych środków. Po średnio warunkiem sprawnej realizacji jest te Ŝ posiadanie odpowiednich zasobów kadrowych tj. niezb ędnej liczby etatów oraz kompetentnych pracowników. Realizacja programu wymaga ć b ędzie skoordynowanych wysiłków wielu jednostek (Urz ędu Gminy, jednostek bud Ŝetowych gminy, podmiotów gospodarczych, organizacji pozarz ądowych oraz osób fizycznych), b ędzie tak Ŝe uzale Ŝniona od współpracy z innymi gminami. Zarz ądzanie realizacj ą programu powinno zawiera ć: o kontrol ę wykonania zada ń przewidzianych w programie, o ocen ę realizacji celów i działa ń okre ślonych w programie, opart ą przede wszystkim na wska źnikach charakteryzuj ących stan środowiska. Głównym koordynatorem realizacji programu b ędzie samorz ąd Gminy Ostróda. Ocena wykonania programu odbywa ć si ę b ędzie poprzez kontrol ę osi ągni ęcia wyznaczonych mierników celów szczegółowych. Zgodnie z art. 18 ust. 2 Prawa ochrony środowiska co dwa lata Zarz ąd Gminy zobowi ązany jest do sporz ądzania w tym zakresie stosowanego raportu i przedstawiania go Radzie Gminy. Najbli Ŝsza tego typu kontrola realizacji zało Ŝeń programu b ędzie miała miejsce w 2006 roku. Dziennik Urz ędowy - 1063 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Wyniki przeprowadzonych ocen realizacji niniejszego programu oraz nowe uwarunkowania wewn ętrzne i zewn ętrzne powinny posłu Ŝyć do dokonania jego aktualizacji. Nie mo Ŝna wykluczy ć równie Ŝ sytuacji, Ŝe konieczna b ędzie weryfikacja zało Ŝeń programu przed upływem okresu 2 lat, wynikaj ąca np. z radykalnych zmian w polityce pa ństwa dotycz ącej ochrony środowiska, obowi ązuj ących przepisach prawnych czy innych nieprzewidzianych wydarze ń. Polityka ochrony środowiska, realizowana przez gmin ę i zawarta w niniejszym programie, b ędzie wymagała aktualizacji co 4 lata. Zgodnie z zapisem art. 17 ust. 1 i art. 14 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska, programy ochrony środowiska powinny by ć sporz ądzane na 4 lata, z uwzgl ędnieniem działa ń w perspektywie na kolejne 4 lata. Tak wi ęc, w roku 2006 powinny by ć podj ęte prace nad nowelizacj ą gminnego programu ochrony środowiska na lata 2007 - 2010, z uwzgl ędnieniem perspektywy do roku 2014. Przy nowelizacji programu powinny by ć wykorzystane wyniki przeprowadzonych ocen realizacji niniejszego programu oraz uwzgl ędnione nowe uwarunkowania zarówno wewn ętrzne, jak i zewn ętrzne.

9. POTENCJALNE DO WYKORZYSTANIA ŹRÓDŁA DO SFINANSOWANIA PROGRAMU

Podstaw ę finansowania ochrony środowiska stanowi ą przede wszystkim fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej funkcjonuj ące na czterech poziomach administracji. Zebrane środki i fundusze przeznaczane b ędą na dofinansowanie, głównie w formie preferencyjnych po Ŝyczek i dotacji proekologicznych przedsi ęwzi ęć , podejmowanych przede wszystkim przez samorz ądy lokalne i podmioty gospodarcze. System ten uzupełniaj ą banki komercyjne, w tym Bank Ochrony Środowiska, realizowana w ró Ŝnych formach pomoc zagraniczna, bud Ŝet centralny i bud Ŝety lokalne.

Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (narodowy, wojewódzki, powiatowe i gminne) Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsi ęwzi ęć podejmowanych dla poprawy jako ści środowiska w Polsce. Rol ą Wojewódzkiego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsi ęwzi ęć proekologicznych o zasi ęgu regionalnym. Zakres wydatkowania środków z powiatowych funduszy jest szeroki i obejmuje m.in. dofinansowanie przedsi ęwzi ęć z zakresu ochrony powierzchni ziemi oraz programów ochrony środowiska. Celem działania gminnych funduszy jest dofinansowanie przedsi ęwzi ęć ekologicznych na terenie własnej gminy.

Banki Polski sektor bankowy tworzy kilkadziesi ąt banków zorganizowanych w formie spółek akcyjnych lub b ędących bankami pa ństwowymi. Ponadto w sektorze tym działa około 1,5 tysi ąca banków spółdzielczych. Szczególn ą rol ę na rynku kredytów na inwestycje proekologiczne odgrywa Bank Ochrony Środowiska. Oferuje on najwi ęcej środków finansowych w formie preferencyjnych kredytów i dysponuje zró Ŝnicowan ą ofert ą dla prywatnych i samorz ądowych inwestorów, a tak Ŝe osób fizycznych.

EkoFundusz Fundacja EkoFundusz wydatkuje środki pochodz ące z tzw. ekokonwersji, czyli zamiany zagranicznego długu na krajowe wydatki proekologiczne. EkoFundusz zarz ądza środkami finansowymi pochodz ącymi z ekokonwersji ł ącznie ponad 571 mln USD do wydatkowania w latach 1992 - 2010. EkoFundusz udziela wsparcia finansowego w formie bezzwrotnych dotacji a tak Ŝe preferencyjnych po Ŝyczek. Je Ŝeli wniosek o dofinansowanie składa jednostka gospodarcza dotacja z reguły nie przekracza 20% kosztów projektu, a jedynie w uzasadnionych przypadkach mo Ŝe dochodzi ć o 30%. Gdy inwestorem s ą władze samorz ądowe, dotacja mo Ŝe pokry ć do 30% kosztów (w przypadkach szczególnych do 50%). EkoFundusz mo Ŝe wspiera ć zarówno projekty dopiero rozpoczynane, jak i będące w fazie realizacji, je Ŝeli ich rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60%.

Programy pomocowe UE Po wej ściu Polski do UE z dniem 1 maja 2004 r przyszłe działania samorz ądów lokalnych w zakresie ochrony środowiska będą mogły by ć prowadzone w ścisłym powi ązaniu z programami i instrumentami finansowanymi, zwłaszcza z Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójno ści. Podstawy Wsparcia Wspólnoty dla Polski w latach 2004 - 2006 b ędą wdra Ŝane za pomoc ą: – Sektorowych Programów Operacyjnych (SPO), – Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR) - zarz ądzany na poziomie krajowym, ale wdra Ŝany na poziomie zdecentralizowanym, na poziomie wojewódzkim, – Strategii Wykorzystania Funduszu Spójno ści, który nie nale Ŝy do funduszy strukturalnych, ale realizuje zało Ŝenia polityki strukturalnej UE. W najbli Ŝszym czasie otwierają si ę zatem przed samorz ądami lokalnymi szerokie mo Ŝliwo ści pozyskiwania środków finansowych na realizacj ę mi ędzy innymi przedsi ęwzi ęć przewidzianych w wojewódzkich, powiatowych i gminnych programach ochrony środowiska. Inwestycje w zakresie ochrony środowiska b ędą mogły uzyska ć wsparcie w ramach priorytetu pierwszego - „Rozbudowa i modernizacja infrastruktury słu Ŝą cej wzmacnianiu konkurencyjno ści regionów” oraz priorytetu trzeciego - „Rozwój lokalny”.

Priorytet 1 - działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska Projekty infrastrukturalne b ędą musiały mie ć warto ść co najmniej 2 mln euro. Rodzaje beneficjentów: 1) jednostki samorz ądu terytorialnego: gminy, powiaty, województwa lub działaj ące w ich imieniu jednostki organizacyjne, 2) zwi ązki, porozumienia i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego stowarzyszenia i zwi ązki jednostek samorz ądu terytorialnego, 3) inne jednostki publiczne. Dofinansowanie z UE: – max 75-80% kwalifikuj ących si ę kosztów - gdy beneficjent nie jest przedsi ębiorc ą, – max 35% kwalifikuj ących si ę kosztów - gdy beneficjent jest przedsi ębiorc ą. Dziennik Urz ędowy - 1064 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Priorytet 3 - Rozwój lokalny - działanie 3.1 Infrastruktura lokalna Projekty te b ędą obejmowa ć obszary miast, dzielnic miast, obszary wiejskie lub inne wyodr ębnione obszary o wspólnych cechach społeczno-gospodarczych. Maksymalna warto ść projektu dotycz ącego poddziałania „infrastruktura techniczna” wynosi 2 mln euro. Rodzaje beneficjentów to: gminy miejskie, gminy wiejskie, gminy miejsko-wiejskie (z wył ączeniem miast powy Ŝej 15 tys. mieszka ńców).

Dofinansowanie z ERDF - max 75-80% kwalifikuj ących si ę kosztów. Dotyczy zada ń realizowanych przez jednostki samorz ądu terytorialnego oraz ich jednostki organizacyjne, nie prowadz ące działalno ści gospodarczej. W działaniu nie przewiduje si ę podmiotów prowadz ących działalno ść gospodarcz ą.

Projekty przygotowane do finansowania w ramach ZPORR b ędą musiały by ć przygotowane przez beneficjentów w formie standardowego wniosku aplikacyjnego ERDF i zło Ŝone do znajduj ącego si ę w Urz ędzie Marszałkowskim Sekretariatu Regionalnego Komitetu Steruj ącego. Nast ępnie panel ekspertów, powołany przez RKS ocenia kwalifikowalno ść zgłoszonych projektów oraz spełnienie kryteriów okre ślonych dla danego typu projektu i przekazuje wyniki komitetowi steruj ącemu. Ostatecznie RKS rekomenduje Zarz ądowi Województwa projekty do zatwierdzenia. Na podstawie rekomendacji Zarz ąd Województwa podejmuje decyzj ę o wyborze projektów z okre ślon ą kwot ą dofinansowania. Wybrane projekty s ą przekazywane do Urz ędu Wojewódzkiego, który podpisuje umowy finansowe z beneficjentami ko ńcowymi. Z ogólnej sumy środków funduszy strukturalnych w latach 2004 - 2006 w ramach ZPORR, równej 2 669,9 mln. euro, przypada na woj. warmi ńsko-mazurskie 176,1 mln. euro (6,6%; 173,5 euro/mieszka ńca).

Równolegle z realizacją ZPORR realizowane b ędą w Polsce du Ŝe projekty współfinansowane z Funduszu Spójno ści. W ramach tego funduszu b ędzie mo Ŝliwe wsparcie projektów dot. gospodarki odpadami komunalnymi, maj ących na celu stworzenie systemów zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwienia odpadów komunalnych. Główne priorytety Funduszu Spójno ści w ochronie środowiska w latach 2004 - 2006 to racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi poprzez: – budow ę, rozbudow ę lub modernizacj ę składowisk odpadów komunalnych oraz tworzenie systemów recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (sortownie, kompostownie itp.) - działania te umo Ŝliwi ą stopniowe wdro Ŝenie wymogów dyrektyw: 75/440/EWG/ramowej/, 1999/31/WE w sprawie składowisk komunalnych, 94/62/WE w sprawie opakowa ń i odpadów opakowaniowych, – tworzenie systemów zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (w tym spalarnie), co umo Ŝliwi spełnienie wymogów dyrektywy 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych, – tworzenie systemów zagospodarowania osadów ściekowych (w tym spalarnie), co umo Ŝliwi spełnienie wymogów dyrektywy 86/278/WE w sprawie osadów ściekowych, – rekultywacj ę terenów zdegradowanych przez przemysł i inne szkodliwe oddziaływania. Na ogóln ą ilo ść środków Funduszu Spójno ści dla lat 2004 - 2006, równ ą 2 674,08 mln. euro, na województwo warmi ńsko- mazurskie przypada 86,5 mln. euro. Korzystanie ze środków Funduszu Spójno ści w Polsce oparte b ędzie na Strategii Wdra Ŝania Funduszu Spójno ści. Zgodnie z obowi ązuj ącymi w zakresie polityki strukturalnej zasadami współfinansowania, pomoc z funduszu na okre ślony projekt nie mo Ŝe przekroczy ć 85% jego całkowitych kosztów. Pozostałe 15% pochodzi z bud Ŝetu pa ństwa lub z innego niezale Ŝnego źródła. Beneficjenci zainteresowani skorzystaniem z pomocy finansowej składaj ą wst ępny wniosek do WFO ŚiGW w postaci tzw. karty potencjalnego przedsi ęwzi ęcia współfinansowania z Funduszu Spójno ści na dany rok. Aplikacje do Funduszu Spójno ści b ędą przygotowywane przez beneficjentów przy współpracy z NFO ŚiGW oraz Ministerstwem Środowiska. Gotowe aplikacje zawieraj ące niezb ędne dokumenty m.in. studia wykonalno ści, oceny oddziaływania inwestycji na środowisko, analizy ekonomiczne i finansowe i inne zostan ą wysłane do Komisji Europejskiej, która akceptuje projekty do dofinansowania i podejmuje decyzj ę o przyznaniu pomocy finansowej na dane przedsi ęwzi ęcie.

Ze wzgl ędów na uwarunkowania województwa warmi ńsko-mazurskiego, nale Ŝne jest uwzgl ędnienie znacznego udziału w strukturze finansowania środków przeznaczonych z bud Ŝetu centralnego na: - ochron ę obszarów le śnych (równie Ŝ zwi ększanie lesisto ści województwa), realizowan ą przez Regionaln ą Dyrekcj ę Lasów Pa ństwowych, - zadania gospodarki wodno - ściekowej realizowane w zlewniach rzek (ponadwojewódzkie zadania Zarz ądów Gospodarki Wodnej), - wdra Ŝanie zasad dobrej praktyki rolniczej (realizowane przez wyspecjalizowane agencje pa ństwowe), co przyczyni si ę do zmniejszenia wpływu rolnictwa na stan środowiska.

10. STRESZCZENIE PROGRAMU I OGÓLNE WNIOSKI Z PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA PROGRAMU NA ŚRODOWISKO

10.1. Streszczenie programu

Tre ść zawart ą w opracowanym programie mo Ŝna zebra ć i przedstawi ć w trzech ogólnych cz ęś ciach: I. cz ęść zawiera informacje ogólne dotycz ące przedmiotu, podstawy, celu, zakresu, metodyki opracowania oraz opisuje i charakteryzuje obszar obj ęty programem i uwarunkowania do programu; II. cz ęść stanowi ocen ę aktualnego stanu środowiska na terenie gminy Ostróda (powietrze atmosferyczne, wody powierzchniowe i podziemne, powierzchnia ziemi, gleby oraz przyroda o Ŝywiona), opisuje zagro Ŝenia dla środowiska i im przeciwdziałanie, opisuje tak Ŝe realizacj ę dotychczasowych działa ń w zakresie ochrony i kształtowania środowiska; Dziennik Urz ędowy - 1065 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

III. cz ęść precyzuje najpilniejsze zadania w zakresie ochrony środowiska i zrównowa Ŝo- nego rozwoju w perspektywie krótko- i średnioterminowej, okre śla narz ędzia i instrumenty realizacji zada ń okre ślonych w programie wraz zarz ądzanie programem oraz przedstawia istniej ące potencjalne do wykorzystania źródła do sfinansowania programu.

Ocena aktualnego stanu środowiska

Powietrze atmosferyczne Na terenie gminy Ostróda głównymi źródłami zorganizowanej emisji s ą procesy energetycznego spalania paliw (głównie tlenki siarki, tlenki azotu, tlenek w ęgla, pyły), z ci ągle niewielkim udziałem paliw ze źródeł odnawialnych. Spo śród źródeł zorganizowanej emisji zanieczyszcze ń do powietrza atmosferycznego, pochodz ącej z procesów energetycznego spalania paliw, czołowe miejsce zajmuje ciepłownictwo. Ciepło, uzyskane ze spalania paliw, wykorzystywane jest nie tylko do celów komunalnych (mieszkaniowych), ale tak Ŝe do celów przemysłowych - technologicznych. Na terenie gminy ciepło jest pozyskiwane głównie w wyniku spalania paliw stałych (w ęgla, koksu, drzewa) oraz z niewielkim udziałem paliw ciekłych (olej opałowy). Gaz na terenie gminy u Ŝywany jest do celów energetycznych w ilo ściach śladowych. Do głównych zakładów na terenie gminy Ostróda, emituj ących zanieczyszczenia do powietrza atmosferycznego nale Ŝą : – Zakłady Mi ęsne „Morliny”; – PBDMiRI BUDROMOST Sp. z o.o. - Wytwórnia Mas Bitumicznych w Górce; – Fermy hodowlane drobiu zlokalizowane licznie w okolicach Samborowa, Mi ędzylesia; Fermy hodowlane drobiu s ą źródłem emisji przede wszystkim amoniaku. Z powodu emisji substancji zapachowych s ą powodem skarg ludno ści, którzy w pobli Ŝu ferm zamieszkuj ą. Emisja komunikacyjna (głównie tlenki azotu, tlenek węgla, metale ci ęŜ kie) oddziałuje szczególnie na głównych drogach - krajowych Nr 7, Nr 16, Nr 52 i jest zwi ększona przede wszystkich w miesi ącach letnich.

Wyniki bada ń stanu powietrza atmosferycznego na jedynym badanym stanowisku na terenie miasta i gminy Ostróda - przy ul. Czarneckiego 45 w Ostródzie - wykazały, Ŝe w ostatnich latach st ęŜ enia dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i pyłu zawieszonego nie przekraczały dopuszczalnych warto ści. W 2002 r. i 2003 r. nie stwierdzono przekrocze ń dopuszczalnego poziomu st ęŜ enia pyłu zawieszonego, niemniej jednak z oblicze ń rozkładu st ęŜ eń w 2003 r. wynika, Ŝe taka sytuacja mo Ŝe wyst ąpi ć. Stan czysto ści powietrza atmosferycznego na terenie gminy jest niew ątpliwie korzystniejszy ni Ŝ na terenie miasta Ostróda. Niemniej jednak stan czysto ści powietrza lokalnie na terenie gminy mo Ŝe pogarsza ć niska emisja z kotłowni i palenisk (spalanie wysokoemisyjnego paliwa stałego) oraz z komunikacji samochodowej (zwłaszcza w obszarach zabudowanych na ci ągach dróg krajowych Nr 7, Nr 16, Nr 52). Według oceny rocznej (2002 r.) czysto ści powietrza powy Ŝszy teren sklasyfikowano do klasy B (według kryterium ochrony zdrowia) i klasy A (według kryterium ochrony ro ślin). Z klasyfikacji tej wynikaj ą działania, jakie powinny by ć podj ęte w celu poprawy stanu powietrza atmosferycznego. Wymagane działania dla uzyskanej klasy B (według kryterium ochrony zdrowia) obejmuj ą okre ślenie obszarów przekrocze ń warto ści dopuszczalnych st ęŜ eń, dąŜ enie do osi ągni ęcia st ęŜ eń poni Ŝej poziomów dopuszczalnych. Podstawowym działaniem w tym zakresie jest przede wszystkim ograniczanie emisji pyłów do powietrza atmosferycznego ze źródeł spalania paliw. Nale Ŝy w miar ę mo Ŝliwo ści i środków eliminowa ć lokalne paleniska i kotłownie spalaj ące nieefektywnie paliwa, modernizowa ć komunikacj ę na obszarach zabudowanych - zwłaszcza przez eliminacj ę ruchu tranzytowego samochodów z terenu zabudowy mieszkalnej. Wymagane działania dla klasy A (według kryterium ochrony ro ślin) obejmuj ą utrzymanie jako ści powietrza w strefie na tym samym lub lepszym poziomie.

Na terenie gminy Ostróda komunikacja, a zwłaszcza komunikacja drogowa, stanowi podstawowe źródło hałasu. Uci ąŜ liwo ść hałasu, pochodz ącego z komunikacji drogowej, związana jest z powszechno ści ą wyst ępowania jego oraz długim czasem oddziaływania. Hałas najbardziej odczuwalny jest na drogach krajowych E 77, Nr 16 i Nr 52, które przebiegaj ą przez teren gminy.

Wody powierzchniowe Prawie cała gmina le Ŝy w dorzeczu Drw ęcy i jej dopływów t.j. Grabiczka z Dylewk ą kanału Ornowo, Poburzanki i Gizeli oraz Tabórzanki i Kanału Ostródzko-Elbl ąskiego. Wzgórza Dylewskie s ą w ęzłowym obszarem hydrograficznym, z którego rzeki odpływaj ą we wszystkich kierunkach. Na trasach ich biegu występuj ą liczne jeziora. Wi ększa cz ęść gminy le Ŝy w zlewni pojeziernej. Na wschodnim skraju gminy wyst ępuj ą jeziora bezodpływowe. Rzeka Drw ęca (wraz z trzema najwi ększymi na terenie powiatu dopływami Grabiczkiem, Poburzank ą i Gizel ą) niemal w cało ści jest rezerwatem. W górnym biegu rzeki płyn ą wody odpowiadaj ące III klasie czysto ści, natomiast poni Ŝej jeziora Drw ęckiego na wysoko ści miejscowo ści Franciszkowo s ą to ju Ŝ wody pozaklasowe. Podobnie jest z dopływami Drw ęcy – Grabiczek, Gizela oraz Poburzanka wprowadzaj ą do Drw ęcy wody III klasy czysto ści. Głównym źródłem zanieczyszcze ń wód w dorzeczu Drw ęcy s ą spływy powierzchniowe pochodz ące z pól - ok. 60% (badania na przestrzeni ostatnich 30-40 lat). W dalszej kolejno ści nale Ŝałoby wymieni ć spływy z nieskanalizowanych miejscowo ści, odpływy z przestarzałych oczyszczalni oraz z nie zinwentaryzowanych źródeł punktowych ścieków bytowo - gospodarczych. Do najwi ększych punktowych źródeł zanieczyszcze ń Drw ęcy na terenie powiatu ostródzkiego nale Ŝą ścieki bytowo - gospodarcze i przemysłowe pochodz ące z oczyszczalni mechaniczno - biologicznej w Tyrowie, która zrzuca dobowo ok. 8000 m3 ścieków z miasta Ostróda rowem melioracyjnym i ciekiem Samborowo. Oczyszczalnia ścieków w Tyrowie jest jednym - podstawowym źródłem zanieczyszcze ń rzeki Drw ęca z terenu miasta Ostróda (oczyszczalnia ostatnio została zmodernizowana i wykazuje dobre efekty redukcji zanieczyszcze ń: BZT 5 - 97,8%, ChZT - 95,8%, zawiesina og. - 97,3%, azot og. - 80,7%, azot amonowy - 98,9%, fosfo og. - 95,0%). Dodatkowo sytuacj ę zanieczyszczenia wód rzeki pogarsza post ępuj ący proces wodoci ągowania terenów wiejskich i nie nad ąŜ aj ący za tym równocze śnie proces kanalizowania zwodoci ągowanych obszarów. Spo śród przebadanych w ostatnich latach jezior, najczy ściejsze s ą jeziora: Kajkowskie i Szel ąg Wielki. Jeziora: Ostrowin, Sement Mały i Szel ąg Mały posiadały wody III klasy czysto ści. Natomiast wody jezior: Cibory, Drw ęckiego, Pauze ńskiego, Dziennik Urz ędowy - 1066 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Jakuba i Perskiego nie odpowiadały normatywom (były pozaklasowe). Nale Ŝy podkre śli ć, Ŝe ocen ę stanu czysto ści wi ększo ści jezior oparto na starych wynikach bada ń, pochodz ących z lat 1985 - 1988. Tylko badania wód jez. Drw ęckiego, jako jeziora najwi ększego spo śród omawianych jezior, były wykonywane stosunkowo niedawno (2000 r.).

Tendencje przyszłych zmian czysto ści wód s ą uzale Ŝnione od człowieka, od podj ęcia b ądź nie realizacji programu poprawy czysto ści wód. Bez podj ęcia takiego programu stan czysto ści wód powierzchniowych b ędzie si ę pogarszał. Szczególnie podatne na eutrofizacj ę - do niekorzystnych zmian czysto ści wód s ą jeziora. Jeziora badane w gminie Ostróda, poza jeziorami: Drw ęckie, Szel ąg Mały i Szel ąg Wielki (II i I kategoria podatno ści na degradacj ę), nale Ŝą do jezior wyra źnie i najbardziej podatnych na degradacj ę. Nie podj ęcie programu ochronnego nieuchronnie i nieodwracalnie doprowadzi do ich dalszej degradacji. Jeziora te w wi ększo ści pozostaj ą we wzajemnym powi ązaniu w systemie hydrograficznym. Tak wi ęc przyszły program ochronny powinien nie ogranicza ć si ę do jednego jeziora, ale całego systemu zlewniowego.

Wody podziemne Warunki hydrogeologiczne, zwi ązane z wyst ępowaniem wód zwykłych podziemnych w obszarze gminy Ostróda, s ą zró Ŝnicowane. Na terenach północnych gminy wody podziemne nie s ą izolowane od powierzchni terenu warstwami utworów trudno przepuszczalnymi (glinami). Pod powierzchni ą tych terenów wyst ępuje Drw ęcko-Taborski zbiornik wód podziemnych (bez izolacji). Wschodnie i zachodnie skraje terenu gminy stanowi ą obszary o nieci ągłej izolacji u Ŝytkowych warstw wodono śnych od powierzchni terenu. Na pozostałych obszarach u Ŝytkowe warstwy wodono śne s ą izolowane od powierzchni terenu trudno przepuszczalnymi utworami, stanowi ącymi ró Ŝnego rodzaju gliny, mułki, gliny z domieszk ą piasków. Zagro Ŝenia zwi ązane z zanieczyszczeniem wód podziemnych wyst ępuj ą głównie w północnej cz ęś ci gminy, na terenach Drw ęcko-Taborskiego zbiornika wód podziemnych bez izolacji. Na terenach tych istniej ą zwi ązki hydrauliczne pomi ędzy wodami powierzchniowymi i podziemnymi. Kontakt warstw wodono śnych z wodami powierzchniowymi zachodzi te Ŝ w rynnach jeziornych. Z uwagi na te warunki tereny północne gminy wraz z okolicami Samborowa oraz wyst ępuj ące na nich wody powierzchniowe powinny by ć priorytetem w ochronie. TSSE w Ostródzie ocenia, Ŝe około 70 - 80 % studni kopanych, korzystaj ących z wód gruntowych ma wod ę niezdatn ą do picia. Brak jest informacji co do tendencji zmian jako ści tych wód w czasie. Obserwuje si ę pogarszanie jako ści wód podziemnych, ujmowanych w studniach kopanych, coraz wi ęcej uj ęć ma przekroczenia w wodzie ilo ści amoniaku, azotynów i azotanów. Brak kanalizacji sanitarnej, nieprawidłowe składowanie obornika i gnojownicy oraz nieumiej ętne stosowanie nawozów na terenach wiejskich mo Ŝe powodowa ć lokalne zanieczyszczenie płytkich wód ujmowanych w studniach kopanych. W takich sytuacjach stwierdza si ę zwykle ska Ŝenie bakteriologiczne oraz podwy Ŝszone st ęŜ enia substancji organicznych i azotanów. W ramach krajowego monitoringu jako ści zwykłych wód podziemnych (ujmowanych w studniach wierconych), prowadzonego od 1991 roku badaniami obj ęto wody w Samborowie. Klasyfikowane s ą one do wód średniej jako ści, które przewa Ŝaj ą na terenie województwa olszty ńskiego. W studniach wierconych na terenie gminy przewa Ŝaj ą wody zawieraj ące ponad normatywn ą ilo ść zwi ązków Ŝelaza i manganu, wymagaj ące nieskomplikowanego uzdatniania. Z uwagi na wyst ępowanie wód podziemnych bez izolacji oraz wykazane zwi ązki wód podziemnych z wodami powierzchniowymi i ich zlewniami, w celu ochrony zasobów wód podziemnych, wskazane jest obj ęcie ochron ą terenów wra Ŝliwych i ustanowienie na nich stref ochrony po średniej uj ęć wody podziemnej.

Powierzchnia ziemi Gospodarka odpadami ma bezpo średni wpływ na powierzchni ę ziemi. Gospodark ę odpadami na terenie gminy Ostróda szerzej omówiono w „Planie gospodarki odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego « Czyste Środowisko » na lata 2004 - 2007, z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008 - 2011”. Na terenie gminy wytworzono w 2002 roku 3 479,3 Mg stałych odpadów komunalnych (jest to masa szacunkowa, obliczona na podstawie jednostkowych wagowych wska źników). Gromadzenie odpadów odbywa si ę w metalowych pojemnikach głównie SM 110 (szt. 2510) i SM 1100 (szt. 120), a tak Ŝe kontenerach KP-7 (szt. 5). Zbiórk ą odpadów komunalnych jest obj ętych około 70% ludno ści. Ogólna masa odpadów zebranych wyniosła: 4 469 Mg w roku 2002 i 4 338 Mg w roku 2003. Na terenie gminy w ostatnim okresie została podj ęta selektywna zbiórka odpadów (szkło, tworzywa sztuczne, papier), w wyniku której ł ącznie zgromadzono w 2002 roku 16,35 i w 2003 roku 48,91 Mg wyselekcjonowanych odpadów. Do selektywnej zbiórki u Ŝyto ł ącznie około 148 szt. pojemników (dane za rok 2003 i 2004). Podstawowym sposobem post ępowania z zebranymi odpadami jest ich unieszkodliwianie poprzez składowanie. Odpady komunalne powstaj ące na terenie miasta gromadzone s ą na składowisku w Rudnie (gmina Ostróda). Składowisko w Rudnie stanowi te Ŝ miejsce przyszłej bazy, na której oparta zostanie gospodarka odpadami na terenie Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”. Organizacja nowoczesnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi jest aktualnie w realizacji. W roku 2004 zostanie rozpocz ęta budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Rudnie.

Gleby Ogółem powierzchnia u Ŝytków rolnych wynosi 22 461 ha. Cało ść tych gruntów znajduje si ę w granicach glebowo – rolniczego regionu Wzgórz Dylewskich. Region ten mo Ŝna podzieli ć na dwie cz ęś ci, centraln ą, poło Ŝon ą w południowej cz ęś ci gminy, o warunkach niekorzystnych dla rolnictwa oraz pozostał ą obejmuj ącą reszt ę obszaru gminy o korzystniejszych warunkach. W południowej cz ęś ci gminy przewa Ŝaj ą zdecydowanie gleby brunatne wyługowane o du Ŝej kamienisto ści, zaliczaj ące si ę w około 75 % do kompleksów Ŝytnich. Rze źba terenu jest wysoko falista i wysokopagórkowata, a w cz ęś ci południowej gminy wzgórzowa z bardzo du Ŝymi deniwelacjami. Z tego powodu na całym terenie wyst ępuje znaczna erozja gleb. Poziom orno - próchniczy jest średnio wykształcony o mi ąŜ szo ści około 20 - 25 cm i słabej zawarto ści próchnicy oraz silnym zakwaszeniem. W pozostałej cz ęś ci gminy, warunki s ą znaczne korzystniejsze dla produkcji rolnej. Udział u Ŝytków zielonych w stosunku do ogólnej powierzchni u Ŝytków rolnych jest znacznie wy Ŝszy ni Ŝ w cz ęś ci południowej. W produkcji ro ślinnej przewa Ŝaj ą zbo Ŝa i okopowe, w tym głównie Ŝyto i ziemniaki, szczególnie w południowej cz ęś ci gminy. Rzepak i buraki cukrowe uprawia si ę sporadycznie. W centralnej cz ęś ci Wzgórz Dylewskich uprawia si ę głównie owies i gryk ę oraz ziemniaki. Wydajno ść czterech podstawowych zbó Ŝ na terenie całej gminy jest niska, a w cz ęś ci południowej bardzo niska. Na terenie gminy dominuj ą grunty klasy IV (51,4% u Ŝytków rolnych) i klasy III (26,9% u Ŝytków rolnych). Pozostałe gleby posiadaj ą V i VI klas ę (s ą tak Ŝe grunty nie obj ęte klasyfikacj ą). Dziennik Urz ędowy - 1067 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Główne zagro Ŝenia gleb to: o degradacja chemiczna (niewła ściwe stosowanie nawozów mineralnych i pestycydów) oraz zakwaszenie gleb, o degradacja fizyczna (zwi ązana z działalno ści ą górnicz ą, mechanizacj ą rolnictwa, erozj ą, pracami budowlanymi), o degradacja przez niewła ściw ą melioracj ę: jednostronne osuszanie oczek śródpolnych, odwadnianie gruntów, brak mo Ŝliwo ści retencjonowania wody (szczególnie jest to dotkliwe w odniesieniu do wa Ŝnych przyrodniczo kompleksów gleb hydrogenicznych; skrajnie niekorzystne zabiegi to próby osuszania torfowisk), o intensyfikacja u Ŝytkowania rolniczego i zagospodarowania turystycznego.

Przyroda o Ŝywiona Obszar gminy Ostróda jest bogaty pod wzgl ędem przyrodniczym. Czynnikami, które determinuj ą owe bogactwo, s ą: o wielorako ść form w jakich wyst ępuj ą wody powierzchniowe; jeziora, rzeki, stawy, cieki wodne, bagienka śródpolne i śródle śne, o du Ŝe kompleksy le śne, liczne zadrzewienia śródpolne, o niski poziom uprzemysłowienia, o niski poziom zaludnienia, o sąsiedztwo morza bałtyckiego, o niski poziom urbanizacji, rozproszona zabudowa.

Na bogactwo przyrodnicze gminy składaj ą si ę: lasy oraz (w tym) obszary obj ęte ochron ą prawn ą. Na terenie gminy istnieje kilka kompleksów le śnych, z których najwi ększym jest Puszcza Taborska zwana Kniej ą Ostródzk ą. Le Ŝy ona na północ od Ostródy, a swym zasi ęgiem wykracza poza terytorium powiatu ostródzkiego. Drzewostany Puszczy s ą rozlokowane w czterech gminach powiatu, tj: Ostródzie (cz ęść północna gminy), Miłomłynie, Mor ągu i Łukcie. To wła śnie ten kompleks, o powierzchni 650 km 2 decyduje w znacznej mierze o lesisto ści powiatu ostródzkiego (28,9%) oraz gminy Ostróda (30,4%). Nieco mniejsze kompleksy le Ŝą we wschodniej, w zachodniej oraz południowej cz ęś ci gminy Ostróda. Bogactwo przyrodnicze determinuje równie Ŝ bogactwo form jego ochrony, do których nale Ŝy zaliczy ć: o Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich, o obszary chronionego krajobrazu: - Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Elbl ąskiego, - Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Drw ęcy, - Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Górnej Drw ęcy, - Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórz Dylewskich, - Obszar Chronionego Krajobrazu Lasów Taborskich; o rezerwaty przyrody: - Rezerwat „Jezioro Francuskie”, - Rezerwat „Dylewo”, - Rezerwat „Jezioro Czarne Płd.”, - Rezerwat „Rzeka Drw ęca”; o pomniki przyrody (32 szt.), o Stanowiska archeologiczne: - Dur ąg – Krzy Ŝackie zało Ŝenie obronne („Zamkowa Góra”), - Grabinek – Zało Ŝenie obronne („Polski Szaniec"), - Kajkowo – Grodzisko pruskie, - Ornowo – Grodzisko pruskie, - Swietlin – Grodzisko pruskie („Szwedzki Szaniec"), - Zaj ączki – Grodzisko pruskie; o pozostałe obszary obj ęte ochron ą: - zło Ŝa piasków „Ornowo”, - lasy ochronne (cz ęść kompleksów le śnych nad jeziorami Drw ęckim, Pauze ńskim, Czarnym), - gleby pochodzenia organicznego, - kompleksy gleb pochodzenia mineralnego z przewag ą III klasy bonitacyjnej.

Główne zadania w zakresie ochrony środowiska wynikaj ące z programu

Do głównych, strategicznych zada ń skierowanych w celu ochrony i kształtowania środowiska na terenie miasta, a wynikaj ących z programu, nale Ŝą : o zadania maj ące na celu popraw ę stanu czysto ści zasobów wód powierzchniowych i podziemnych, w tym stanu rzeki Drw ęca - rezerwatu przyrody oraz licznych jezior; o zadania maj ące na celu popraw ę stanu czysto ści powietrza atmosferycznego i klimatu akustycznego; o zadania zwi ązane z wła ściw ą organizacj ą gospodarki odpadami, pozwalaj ącą skutecznie chroni ć powierzchni ę ziemi i zasoby wód powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniem oraz zadania zwi ązane z ochron ą gleby; o zadania zwi ązane z ochron ą przyrody i krajobrazu oraz zasobów le śnych; o pozostałe zadania wynikaj ące z programu.

Do zada ń priorytetowych, wynikaj ących z programu, nale Ŝy ogólnie zaliczy ć: o opracowanie programu poprawy stanu czysto ści rzeki Drw ęca oraz realizacja projektów tego programu, o opracowanie programu poprawy stanu czysto ści jezior oraz realizacja projektów tego programu, o realizacja brakuj ących systemów kanalizacji sanitarnej (obowi ązkowo we wszystkich miejscowo ściach zwodoci ągowanych, w pierwszym rz ędzie na terenach wód podziemnych bez izolacji, na terenach pojeziernych, w zlewniach jezior i rzek rezerwatowych), zako ńczonych wysokosprawnymi oczyszczalniami oraz budowa oczyszczalni przyzagrodowych w zabudowie kolonijnej, Dziennik Urz ędowy - 1068 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

o uruchomienie procedur formalno - prawnych prowadz ących do ustanowienia obszarów ochrony zbiorników wód podziemnych bez izolacji i stref ochrony uj ęć wód podziemnych (w tym uj ęcia „Kajkowo” w Ostródzie), o wprowadzanie selektywnej zbiórki odpadów, o wdro Ŝenie organizacji systemu gospodarki odpadami, budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Rudnie, o budowa szczelnych składowisk obornika, pomiotu drobiowego i zbiorników na gnojowic ę w gospodarstwach rolnych (ograniczenie migracji azotu), zlokalizowanych w pierwszym rzędzie na terenach wyst ępowania wód podziemnych bez izolacji, o likwidacja mogilnika w Warlitach Wielkich, o ochrona gleb stromych zboczy w rejonie rynien jeziornych przed erozj ą w formie gospodarki le śnej oraz zalesianie gruntów słabo urodzajnych na obszarze wyst ępowania wód podziemnych bez izolacji oraz na terenach wokół jezior i cieków wodnych.

10.2. Ogólne wnioski z prognozy oddziaływania programu na środowisko

Celem opracowania programu jest realizacja polityki ekologicznej pa ństwa, poprawa stanu środowiska naturalnego (powietrza atmosferycznego, zasobów wód powierzchniowych i podziemnych, powierzchni ziemi, gleb) oraz przyrody o Ŝywionej na terenie gminy Ostróda. Program okre śla zakres zada ń, jakie powinny by ć podj ęte w celu poprawy stanu środowiska, z uwzgl ędnieniem obecnych i przyszłych mo Ŝliwo ści technicznych, organizacyjnych oraz uwarunkowa ń ekonomicznych, jak równie Ŝ z uwzgl ędnieniem poziomu technicznego istniej ącej infrastruktury.

Nasuwaj ą si ę nast ępuj ące ogólne wnioski z prognozy oddziaływania programu na środowisko:

1. Postulowane opracowanie programów poprawy stanu czysto ści wód powierzchniowych (rzeki Drw ęcy i jezior) ma charakter ponadlokalny - zlewniowy i ma na celu doprowadzi ć do inwentaryzacji wszystkich źródeł zanieczyszcze ń wód oraz w efekcie ko ńcowym do ich likwidacji (niezb ędnego ograniczenia ich wpływu). Działania te maj ą kapitalne znaczenie dla zachowania rezerwatu „Rzeka Drw ęca” oraz zahamowania degradacji jezior.

2. Wykonanie postulowanych zada ń w zakresie ochrony wód podziemnych ma na celu zachowanie w nale Ŝytym stanie czysto ści zasobów wód podziemnych, a przede wszystkim pełne zabezpieczenie tych zasobów, które nie posiadaj ą izolacji w postaci utworów trudno przepuszczalnych od powierzchni terenu lub posiadaj ą tak ą izolacj ę, ale niepełn ą.

3. Realizacj ę postulowanych przedsi ęwzi ęć w zakresie ochrony powietrza atmosferyczne- go (zmniejszanie „emisji niskiej” zanieczyszcze ń i ograniczanie uci ąŜ liwo ści z tytułu emisji z systemu komunikacyjnego w gminie) uwzgl ędniono w okresie dłu Ŝszym ni Ŝ obejmuje program. W pierwszym okresie tempo realizacji zada ń w tym zakresie powinno by ć takie, aby nie dopu ści ć do pogorszenia aktualnego stanu czysto ści powietrza w gminie.

4. Pełne wdro Ŝenie planowanego, nowoczesnego systemu gospodarki odpadami b ędzie miało pozytywny wpływ nie tylko w odniesieniu do poprawy jako ści stanu powierzchni ziemi, ale równie Ŝ przywróci wła ściwe funkcje terenów cennych przyrodniczo. Pełne wdro Ŝenie selektywnej zbiórki odpadów b ędzie krokiem na drodze do racjonalizacji zuŜycia materiałów.

5. Ści śle zwi ązana z ochron ą wód powierzchniowych jeziornych jest ochrona gleb stromych zboczy w rejonie rynien jeziornych przed obsuni ęciem si ę i erozj ą. Postulowane zabiegi glebochronne przyczyni ą si ę do zachowania, a nawet podniesienia walorów krajobrazowych terenów stanowi ących strome zbocza jezior.

6. Zalesianie przede wszystkim obszarów wyst ępowania wód podziemnych bez izolacji, terenów wokół jezior i wzdłu Ŝ cieków, a w śród nich zwłaszcza gleb stromych zboczy w rejonie rynien jeziornych, przyczyni si ę nie tylko do ubogacenia krajobrazu i podniesienia walorów przyrodniczych, ale tak Ŝe b ędzie stanowiło zabiegi ochronne czysto ści wód podziemnych i powierzchniowych.

7. Oczekiwana poprawa stanu środowiska naturalnego na terenie gminy w wyniku wykonania wymienionego wy Ŝej zakresu zada ń oraz realizacja zada ń w zakresie ochrony przyrody, krajobrazu i zasobów le śnych przyczyni si ę do utrzymania wysokich (a nawet podwy Ŝszenia) walorów przyrodniczo – kulturowo – krajobrazowych, zachowania i odtworzenia zasobów przyrody w tym ró Ŝnorodno ści biologicznej, ochrony najbardziej zagro Ŝonych ekosystemów oraz gatunków flory i fauny i ich siedlisk, ochrony i powi ększenia zalesie ń, w tym zadrzewie ń śródpolnych.

Reasumuj ąc, dobrze wykonane zadania okre ślone w programie ochrony środowiska przyczyni ą si ę do znacz ącej poprawy wszystkich komponentów środowiska na terenie gminy Ostróda.

11. SPIS PUBLIKACJI I MATERIAŁÓW ŹRÓDŁOWYCH

Dokumenty źródłowe regionalne, szczebla wojewódzkiego, powiatowego i gminnego:

– Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego terenu gminy Ostróda, – Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Ostróda (1997/1998), – Strategia i kierunki rozwoju Gminy Ostróda (1997 r.), – Wieloletni plan inwestycyjny Gminy Ostróda, – Program rozwoju regionalnego, Dziennik Urz ędowy - 1069 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

– Program gospodarki wodno - ściekowej Gminy Ostróda na lata 2003 - 2020 (2003 r.), – Program małej retencji (1997 r.), – Informacje uzyskane w urz ędach, instytucjach i przedsi ębiorstwach (w tym informacje ankietowe), – Projekt strefy ochronnej uj ęcia wody Kajkowo w Ostródzie (1993 r.), – Program ochrony środowiska powiatu ostródzkiego (2003 r.), – Strategia rozwoju powiatu ostródzkiego (2000 r.), – Program zwi ększania lesisto ści Pojezierza Iławsko – Ostródzkiego na lata 2001 - 2010, – Program gospodarki odpadami komunalnymi dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego - „Czyste Środowisko” (2000 r.), – Plan gospodarki odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” (2004 r.), – Program selektywnej zbiórki odpadów dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” (2001 r.), – Program edukacji ekologicznej dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” (2002 r.), – Informacje o stanie środowiska oraz działalno ści inspekcyjnej WIO Ś w obszarze powiatu ostródzkiego (2003 r.), – Strategia rozwoju obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski (1999 r.), – Wojewódzki program ochrony środowiska (2003 r.), – Raport o stanie środowiska województwa olszty ńskiego w roku 1993, – Raport o stanie środowiska województwa olszty ńskiego w roku 1994, – Raport o stanie środowiska województwa olszty ńskiego w latach 1995 - 1996, – Raport o stanie środowiska na obszarze województwa warmi ńsko-mazurskiego w latach 1997 - 1998, – Raport o stanie środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego w latach 1999 - 2000, – Raport o stanie środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego w roku 2001, – Raport o stanie środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego w roku 2002, – Komunikaty do raportu o stanie środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego w roku 2003, – Strategia rozwoju społeczno - gospodarczego województwa warmi ńsko-mazurskiego, – Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmi ńsko-mazurskiego (1999 r.).

Dokumenty pomocnicze zwi ązane z polityk ą ekologiczn ą pa ństwa:

– II Polityka Ekologiczna Pa ństwa przyj ętej przez Sejm 23 sierpnia 2001 r., – Program wykonawczy do II Polityki ekologicznej pa ństwa - przyj ęty przez Rad ę Ministrów 10 grudnia 2002 r., – Polityka ekologiczna pa ństwa na lata 2003 - 2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007 - 2010 przyj ęta przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w maju 2003 r., – Narodowa strategia ochrony środowiska na lata 2000 - 2006 (Ministerstwo Środowiska, 2000 r.), – Strategia rozwoju energetyki odnawialnej (Ministerstwo Środowiska, 2000 r.), – Polityka le śna pa ństwa i dokumenty uzupełniaj ące (Ministerstwo Środowiska, 1996 r.), – Krajowa strategia ograniczenia emisji metali ci ęŜ kich i trwałych zanieczyszcze ń organicznych (Ministerstwo Środowiska, 1999 r.), – Narodowa strategia edukacji ekologicznej (Ministerstwo Środowiska, 1998 r.), – Długookresowa strategia trwałego i zrównowa Ŝonego rozwoju - Polska 2025 (Rz ądowe Centrum Studiów Strategicznych, 2001 r.), – Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (Rz ądowe Centrum Studiów Strategicznych, 2000 r.), – Narodowa strategia rozwoju regionalnego (Ministerstwo Gospodarki, 2000 r.), – Program usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski (Rada Ministrów, 2002 r.), – Średniookresowa strategia rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 1998 r.), – Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 1999 r.).

12. AKTUALNY SPIS USTAW I ROZPORZ ĄDZE Ń DOTYCZ ĄCYCH OCHRONY ŚRODOWISKA

Akty prawne

1) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627 ze zm.) i akty wykonawcze: – rozporz ądzenie Rady Ministrów z dnia 9 pa ździernika 2001 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 20 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia; – rozporz ądzenie Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wysoko ści jednostkowych stawek kar za przekroczenie warunków wprowadzenia ścieków do wód lub do ziemi; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 r. w sprawie wartości progowych poziomów hałasu; – rozporz ądzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilo ści substancji niebezpiecznych, których znajdowanie si ę w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwi ększonym ryzyku albo zakładu o du Ŝym ryzyku wyst ąpienia powa Ŝnej awarii przemysłowej; – rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wzoru publicznie dost ępnego wykazu informacji o środowisku i jego ochronie; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie stawek opłat za udost ępnianie informacji o środowisku i jego ochronie; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie sposobu udost ępniania za po średnictwem publicznych sieci telekomunikacyjnych informacji o środowisku; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiada ć prognoza oddziaływania na środowisko dotycz ąca projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; – rozporz ądzenie Rady Ministrów w sprawie rodzajów przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziała ć na środowisko, wymagaj ących sporz ądzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko oraz szczegółowych kryteriów zwi ązanych z kwalifikowaniem przedsi ęwzi ęcia do sporz ądzenia raportu; Dziennik Urz ędowy - 1070 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

– rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymaga ń, jakie powinien spełnia ć raport o oddziaływaniu przedsi ęwzi ęcia na środowisko oraz ustalenia wpływu na zasoby środowiska i dobra kultury; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów i zakresu opracowa ń ekofizjograficznych; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnego poziomu substancji zanieczyszczaj ących w powietrzu; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć programy ochrony powietrza; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie okre ślenia standardów jako ści gleby; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymaga ń, jakim powinien odpowiada ć program ochrony środowiska przed hałasem; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie wymaga ń w zakresie prowadzenia pomiarów wielko ści emisji z eksploatowanych instalacji i urz ądze ń; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w zwi ązku z eksploatacj ą instalacji lub urz ądzenia, które powinny by ć przekazywane wła ściwym organom ochrony środowiska, oraz terminów i sposobów ich prezentacji; – rozporz ądzenie Ministra Gospodarki w sprawie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzaj ących szczególne zagro Ŝenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urz ądze ń, w których były lub s ą wykorzystywane substancje stwarzaj ące szczególne zagro Ŝenie dla środowiska; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów instalacji mog ących powodowa ć znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako cało ści; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie warto ści odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu; – rozporz ądzenie Ministra Gospodarki w sprawie wymaga ń, jakim powinien odpowiada ć raport o bezpiecze ństwie zakładu o du Ŝym ryzyku; – rozporz ądzenie Ministra Gospodarki w sprawie wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć wewn ętrzne i zewn ętrzne plany operacyjno-ratownicze; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie wzorów wykazów zawieraj ących informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska i sposobów ich przedstawiania; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowego sposobu funkcjonowania Krajowej Komisji oraz wojewódzkich komisji do spraw ocen oddziaływania na środowisko.

2) ustawa z dnia 16 pa ździernika 1991 r. o ochronie przyrody (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 41, poz. 364 ze zm.) i akty wykonawcze: – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001 r. w sprawie określenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegaj ących ochronie; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 11 wrze śnia 2001 r. w sprawie listy gatunków ro ślin rodzimych dziko wyst ępuj ących obj ętych ochron ą gatunkow ą ścisł ą, cz ęś ciow ą oraz zakazów wła ściwych dla tych gatunków i odst ępstw od tych zakazów; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 26 wrze śnia 2001 r. w sprawie okre ślenia listy gatunków zwierz ąt rodzimych dziko wyst ępuj ących obj ętych ochron ą gatunkow ą ścisł ą i cz ęś ciow ą oraz zakazów dla danych gatunków i odst ępstw od tych zakazów; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska 16 stycznia 2002 r. w sprawie wzoru tablic obwieszczaj ących o obowi ązuj ących ograniczeniach i zakazach z zakresu ochrony przyrody; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 27 lutego 2002 r. w sprawie zezwole ń na przewo Ŝenie przez granic ę pa ństwa okre ślonych ro ślin i zwierz ąt; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 15 kwietnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad sporz ądzania projektu planu ochrony dla rezerwatu przyrody; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 15 kwietnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad sporz ądzania projektu planu ochrony dla parku krajobrazowego; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie ustanawiania stref ochronnych zwierz ąt łownych oraz szczegółowych zasad utrzymania wła ściwej liczebno ści i struktury populacji poszczególnych gatunków zwierz ąt łownych.

3) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 628 ze zm.) i akty wykonawcze: – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 27 wrze śnia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2001 r. w sprawie stwierdzania kwalifikacji w zakresie gospodarowania odpadami; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji podawanych przy rejestracji przez posiadaczy odpadów zwolnionych z obowi ązku uzyskiwania zezwole ń oraz sposobu rejestracji; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilo ści, dla których nie ma obowi ązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich przedsi ębiorstw, które mog ą prowadzi ć uproszczon ą ewidencj ę odpadów; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i zakresu dost ępu do wojewódzkiej bazy danych dotycz ącej wytwarzania i gospodarowania odpadami; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów niebezpiecznych dopuszczonych do przywozu z zagranicy; – rozporz ądzenie Ministra Gospodarki z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów innych ni Ŝ niebezpieczne oraz rodzajów instalacji i urz ądze ń, w których dopuszcza si ę ich termiczne przekształcenie; Dziennik Urz ędowy - 1071 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

– rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 5 marca 2002 r. w sprawie listy odpadów innych ni Ŝ niebezpieczne, których przywóz z zagranicy nie wymaga zezwolenia; – rozporz ądzenie Ministra Transportu w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o transporcie materiałów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów mo Ŝe przekazywa ć osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym do wykorzystania na ich własne potrzeby; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie zakresu, obowi ązkowych i dodatkowych bada ń wpływu odpadów na jako ść wód, sposobów, metod referencyjnych bada ń i warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów; – rozporz ądzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane; – rozporz ądzenie Ministra Zdrowia w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie musz ą by ć spełnione przy wykorzystywaniu komunalnych osadów ściekowych; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie warunków lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamkni ęcia, jakim powinny odpowiada ć poszczególne typy składowisk odpadów; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie zakresu, czasu, sposobów oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów.

4) ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 638)

5) ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowi ązkach przedsi ębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 639)

6) ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wod ę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747 ze zm.) i akty wykonawcze: – rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie okre ślenia przeci ętnych norm zu Ŝycia wody; – rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2002 r. w sprawie okre ślenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozlicze ń za zbiorowe zaopatrzenie w wod ę i zbiorowe odprowadzanie ścieków; – rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 lipca 2002 r. w sprawie sposobu realizacji obowi ązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urz ądze ń kanalizacyjnych; – rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury w sprawie sposobów realizacji obowi ązków dostawców ścieków przemysłowych, warunków wprowadzania ścieków do urz ądze ń kanalizacyjnych oraz sposobu sprawowania kontroli nad ilo ści ą i jako ści ą ścieków; o rozporz ądzenie Ministra Zdrowia w sprawie jako ści wody przeznaczonej do picia i jej monitoringu.

7) ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2001 r. Nr 115, poz. 1229 ze zm.) i akty wykonawcze: – rozporz ądzenie Rady Ministrów w sprawie śródl ądowych wód powierzchniowych, stanowi ących własno ść publiczn ą; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, powoduj ących zanieczyszczenie wód; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie kryteriów wyznaczania wód wra Ŝliwych na zanieczyszczenie zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych oraz szczegółowych wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć programy działa ń maj ących na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie klasyfikacji wód powierzchniowych i wód podziemnych oraz sposobu prowadzenia monitoringu stanu tych wód; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludno ści w wod ę przeznaczon ą do spo Ŝycia oraz cz ęstotliwo ści pobierania próbek wody, metodyk referencyjnych analiz i sposób oceny, czy wody odpowiadaj ą wymaganym warunkom – rozporz ądzenie Ministra Zdrowia w sprawie wymaga ń, jakim powinna odpowiada ć woda w k ąpieliskach, cz ęstotliwo ści pobierania próbek wody, metodyk referencyjnych analiz i sposób oceny, czy wody odpowiadaj ą wymaganym warunkom, oraz sposób informowania ludno ści o jako ści wody w k ąpieliskach; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie wzorów tablic informacyjnych na terenie o ustanowieniu strefy po średniej uj ęć wód podziemnych oraz powierzchniowych; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowego zakresu i trybu opracowywania planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy oraz warunków korzystania z wód regionu wodnego, metodyk dokonania analizy stanu dorzecza, trybu opracowywania dokumentacji, metodyk ustalania celów środowiskowych i przygotowywania programów ochrony wód, oraz cz ęstotliwo ści weryfikacji pozyskiwanych informacji i sporz ądzanych dokumentów; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska w sprawie zakresu instrukcji gospodarowania wod ą i instrukcji utrzymania systemów melioracyjnych.

8) ustawa z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródl ądowym (Lj. Dz. U. z 1999 r. Nr 66, poz. 750 ze zm.) i akty wykonawcze: – rozporz ądzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie operatu rybackiego; – rozporz ądzenie Ministra Rolnictwa w sprawie wzorów dokumentacji i zasad jej prowadzenia przez uprawnionego do rybactwa oraz zasad i zakresu dokonywanej oceny wypełniania przez uprawnionego do rybactwa obowi ązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej.

9) ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Pa ństwowej Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 1991 r. Nr 77 poz. 335 ze zm.)

Dziennik Urz ędowy - 1072 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

10) ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawieraj ących azbest (Dz. U. 1997 r. Nr 101, poz. 628 ze zm.) i akty wykonawcze: – rozporz ądzenie Ministra Gospodarki w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego usuwania wyrobów zawieraj ących azbest.

11 ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96 ze zm.) – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie projektów prac geologicznych; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć dokumentacje geologiczne złó Ŝ kopalin; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 19 grudnia 2001 r w sprawie szczegółowych wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć dokumentacje hydrogeologiczne i geologiczno-in Ŝynierskie; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 18 grudnia 2001 r w sprawie szczegółowych wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć operaty ewidencyjne zasobów złó Ŝ kopalin; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 10 grudnia 2001 r w sprawie rejestru obszarów górniczych; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 28 grudnia 2001 r w sprawie szczegółowych wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć projekty zagospodarowania złó Ŝ; – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 19 grudnia 2001 r w sprawie sposobu i zakresu wykonywania obowi ązku udost ępniania i przekazywania informacji oraz próbek organom administracji geologicznej przez wykonawc ę prac geologicznych.

Zał ącznik Nr 2 do Uchwały Nr XXVII/129/04 Rady Gminy Ostróda z dnia 8 listopada 2004 r.

PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA ZWI ĄZKU GMIN REGIONU OSTRÓDZKO - IŁAWSKIEGO „CZYSTE ŚRODOWISKO” na lata 2004 - 2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008 - 2011

Olsztyn, czerwiec 2004 rok

STRESZCZENIE

Plan Gospodarki Odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” powstaje jako realizacja ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628), która w rozdziale 3, art. 14 ÷ 16 wprowadza obowi ązek opracowywania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. gospodarki odpadami opracowuj ą zarz ądy gmin. Zgodnie z art. 14 ust. 11 tej ustawy Zarz ądy gmin, b ędących członkami zwi ązku mi ędzygminnego, mog ą opracowa ć jeden projekt wspólnego planu gospodarki odpadami, obejmuj ący zadania gminnego planu gospodarki odpadami. W Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” s ą zrzeszone nast ępuj ące gminy, dla których niniejszy „Plan...” opracowano: - Miasto Ostróda, - Miasto Lubawa, - Miasto i Gmina Olsztynek, - Miasto i Gmina Miłomłyn, - Gmina D ąbrówno, - Gmina Grunwald, - Gmina Łukta, - Gmina Ostróda, - Gmina Małdyty, - Gmina Jonkowo.

Dokumentami nadrz ędnymi wobec niniejszego opracowania s ą Powiatowe Plany gospodarki Odpadami (powiatów ostródzkiego, iławskiego i olszty ńskiego), Wojewódzki i Krajowy Plan Gospodarki Odpadami (M.P. z 2003 r. Nr 11, poz. 159).

Na potrzeby niniejszego dokumentu dokonano podziału odpadów na zasadnicze grupy: – odpady powstaj ące w sektorze komunalnym, – odpady powstaj ące w sektorze gospodarczym, – odpady niebezpieczne. Analiza aktualnej sytuacji w sektorze odpadów komunalnych

Na terenie Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego zamieszkuje 106 534 osób. Struktura ludno ści jest zrównowa Ŝona, tzn. niemal w połowie jest to ludno ść miejska i w połowie wiejska. Na obszarze Zwi ązku Gmin wytworzono w 2002 roku 34 796,5 Mg stałych odpadów komunalnych (jest to masa szacunkowa, obliczona na podstawie jednostkowych wagowych wska źników). Na terenie Zwi ązku Gmin gromadzenie odpadów odbywa si ę w metalowych pojemnikach głównie SM 110 (szt. 11 588) i SM 1100 (szt. 852), a tak Ŝe kontenerach KP-7 (szt. 212). Dziennik Urz ędowy - 1073 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Zbiórk ą odpadów komunalnych jest obj ętych około 80% ludno ści. Ogólna masa odpadów zebranych wyniosła: 28 391 Mg w roku 2002 i 26 890 Mg w roku 2003. Podstawowym sposobem post ępowania z zebranymi odpadami jest ich unieszkodliwianie poprzez składowanie. Odpady komunalne powstaj ące na terenie Zwi ązku Gmin „Czyste Środowisko" gromadzone s ą obecnie na pi ęciu składowiskach znajduj ących si ę w miejscowo ściach: - Rudno (gmina Ostróda), - Wilkowo (gmina Olsztynek), - Sampława (gmina Lubawa), - Złotna (gmina Mor ąg), - Łęgajny (gmina Barczewo). Spo śród pi ęciu wymienionych składowisk dwa z nich znajduj ą si ę na terenie Zwi ązku Gmin (Rudno i Wilkowo). Składowisko w Wilkowie b ędzie eksploatowane do ko ńca roku 2005, po tym okresie zostanie zrekultywowane. Składowisko w Rudnie stanowi miejsce przyszłej bazy, na której oparta zostanie gospodarka odpadami na terenie Zwi ązku Gmin. Na składowisku tym zło Ŝono 16 952,60 Mg odpadów w roku 2002 i 16 607,16 Mg odpadów w roku 2003. Wiele odpadów, tj. co najmniej 20% ogólnej masy wytwarzanych odpadów, jest „zagospodarowywana” w sposób niedozwolony i trafia do środowiska w sposób niekontrolo- wany (np. jest deponowana na „dzikich wysypiskach”, jest spalana w lokalnych kotłowniach). Na terenie sze ściu Gmin Zwi ązku w ostatnim okresie została podj ęta selektywna zbiórka odpadów (szkło, tworzywa sztuczne, papier), w wyniku której ł ącznie zgromadzono w 2002 roku 81,78 i w 2003 roku 264,06 Mg wyselekcjonowanych odpadów. Do selektywnej zbiórki u Ŝyto ł ącznie około 611 szt. pojemników (dane za rok 2003 i 2004). Na terenie czterech Gmin Zwi ązku do tej pory nie podj ęto selektywnej zbiórki odpadów.

Analiza aktualnej sytuacji w sektorze odpadów gospodarczych

W latach 1999 - 2004 Starostwa Powiatowe w Ostródzie, Iławie i Olsztynie oraz Warmi ńsko-Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie wydały pozwolenie podmiotom gospodarczym na ł ączn ą ilo ść odpadów wytwarzanych 203 433 Mg/rok. Rzeczywisty jednak stan ilo ści i rodzajów wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym nie jest dokładnie poznany z nast ępuj ących wzgl ędów: – istniej ą podmioty gospodarcze nie posiadaj ące wymaganych uzgodnie ń dotycz ących gospodarki odpadami, nie dopełniaj ące formalnych obowi ązków w zakresie informowania, powiadamiania o wytwarzanych odpadach; – wpisywane we wnioskach i decyzjach urz ędowych ilo ści poszczególnych rodzajów odpadów stanowi ą warto ści maksymalne (dopuszczalne), które s ą zawy Ŝone i cz ęsto nie odzwierciedlaj ą stanu aktualnego; – istnieje szereg podmiotów gospodarczych ukrywaj ących z ró Ŝnych wzgl ędów dane o ilo ściach wytwarzanych odpadów, dane w wielu przypadkach s ą zani Ŝane, a nawet ukrywany jest sam fakt wytwarzania odpadów.

Zgodnie z opracowanym wykazem statystycznym, informuj ącym o ilo ści odpadów w poszczególnych grupach i podgrupach wytwarzanych przez podmioty gospodarcze, które zło Ŝyły informacj ę do Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko- azurskiego w Olsztynie, najwi ększ ą ilo ść w kolejno ści stanowi ą odpady z grupy: – 02, tj. z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, le śnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa Ŝywno ści (16 072,3 Mg w roku 2002 i 15 093,5 Mg w roku 2003), a w śród nich odpady z podgrupy 02 02, tj. odpady z przygotowania i przetwórstwa produktów spo Ŝywczych pochodzenia zwierz ęcego (14 535,0 Mg w roku 2002 i 9 678,9 Mg w roku 2003); – 03, tj. z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury - z podgrupy 03 01, tj. odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli (13 652,9 Mg w roku 2002 i 17 369,6 Mg w roku 2003); – 17, tj. z budowy, remontów i demonta Ŝu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, a w śród nich przede wszystkim odpady z podgrupy 17 04, tj. odpady oraz złomy metaliczne oraz stopów metali (15 928,3 Mg w roku 2002 i 2 327,4 Mg w roku 2003); – 10, tj. odpady z procesów termicznych - z podgrupy 10 01, tj. odpady z energetyczne- go spalania paliw (4 499,8 Mg w roku 2002 i 5 423,4 Mg w roku 2003). Zgodnie z przesłanymi informacjami do Urz ędu Marszałkowskiego w Olsztynie ogólna ilo ść odpadów wytworzonych wyniosła: – w roku 2002 - 54 229,0 Mg – w roku 2003 - 50 618,6 Mg.

Około 90% ilo ści wykazanych w „Planie...” odpadów jest wykorzystywanych gospodarczo. Odpady z przemysłu, które nie s ą zagospodarowywane, składowane s ą głównie na składowiskach komunalnych. Gospodarczo w zdecydowanej wi ększo ści wykorzystywane s ą odpady głównie z rolnictwa i przetwórstwa Ŝywno ści, przetwórstwa drewna i produkcji mebli.

Najwi ększymi wytwórcami odpadów w sektorze gospodarczym są: Zakłady Mi ęsne MORLINY, które wytworzyły odpady w ilo ści 13 126,16 Mg w roku 2002 i 11 205,44 Mg w roku 2003, oraz Swedwood S.A. w Lubawie, które wytworzyły odpady w ilo ści 11 259,72 Mg w roku 2002 i 15 279,79 Mg w roku 2003.

Analiza aktualnej sytuacji w sektorze odpadów niebezpiecznych.

Na podstawie informacji zło Ŝonych do Urz ędu Marszałkowskiego Olsztynie w 2003 roku na terenie Zwi ązku Gmin wytworzono ł ącznie ponad 143,8 Mg odpadów niebezpiecz- nych. Dane obejmuj ą wytwórców odpadów niebezpiecznych, którzy posiadaj ą uregulowan ą prawnie gospodark ę tymi odpadami. Cz ęść tych odpadów wykorzystano gospodarczo, cz ęść unieszkodliwiono w inny sposób ni Ŝ składowanie, cz ęść przekazano do składowania, spora cz ęść była tymczasowo gromadzona na terenie zakładów w celu pó źniejszego przekazania do wykorzystania lub unieszkodliwienia. Zgodnie z opracowanym wykazem informuj ącym o ilo ści odpadów w poszczególnych grupach i podgrupach wytwarzanych przez podmioty Dziennik Urz ędowy - 1074 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. gospodarcze, które zło Ŝyły informacj ę do Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego w Olsztynie, najwi ększ ą ilo ść w kolejno ści stanowi ą odpady z grupy: – 13, tj. oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw, z wył ączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19 (20,31 Mg w roku 2002 i 84,35 Mg w roku 2003), a w śród nich przede wszystkim odpady z podgrupy 13 02, tj. odpadowe oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe (14,71 Mg w roku 2002 i 29,99 Mg w roku 2003), odpady z podgrupy 13 05, tj. odpady z odwadniania olejów w separatorach (40,66 Mg w roku 2003), odpady z podgrupy 13 08, tj. odpady olejowe nie uj ęte w innych podgrupach (10,4 Mg w roku 2003), odpady z podgrupy 13 01, tj. odpadowe oleje hydrauliczne (4,8 Mg w roku 2002 i 3,3 Mg w roku 2003); – 16, tj. odpady nie uj ęte w innych grupach (15,75 Mg w roku 2002 i 20,03 Mg w roku 2003), a w śród nich przede wszystkim odpady z podgrupy 16 06, tj. baterie i akumulatory (11,75 Mg w roku 2002 i 10,83 Mg w roku 2003) oraz odpady z podgrupy 16 07, tj. odpady z oczyszczania zbiorników magazynowych, cystern transportowych i beczek (5,81 Mg w roku 2003) i odpady z podgrupy 16 01, tj. zu Ŝyte lub nie nadaj ące si ę do u Ŝytkowania pojazdy, odpady z demonta Ŝu, przegl ądu i konserwacji pojazdów (3,68 Mg w roku 2002 i 2,51 Mg w roku 2003); – 12 i podgrupy 12 01, tj. odpady z kształtowania oraz z fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych (1,8 Mg w roku 2002 i 17,4 Mg w roku 2003); – 18, tj. odpady medyczne i weterynaryjne, podgrupy 18 01, tj. odpady z diagnozowa- nia, leczenia i profilaktyki medycznej (13,67 Mg w roku 2003). Do grupy najwi ększych wytwórców wymienionych wy Ŝej odpadów niebezpiecznych nale Ŝą : – Jednostka Wojskowa Nr 1954 w Ostródzie - 39,59 Mg (2003 r), – Dyrekcja Eksploatacji Cystern w Warszawie, Zakład Naprawy Taboru Kolejowego w Ostródzie - 30,24 Mg (2003 r), – Powiatowy Zespół Opieki Zdrowotnej w Ostródzie - 14,68 Mg (2003 r), – Zakłady Mi ęsne Morliny - 14,16 Mg (2002 r) i 11,35 Mg (2003 r), – Zakłady Naprawcze Mechanizacji Rolnictwa w Ostródzie - 4,8 Mg (2002 r) i 8,77 Mg (2003 r), – Przedsi ębiorstwo Pa ństwowe Komunikacji Samochodowej w Ostródzie - 6,16 Mg (2002 r) i 4,88 Mg (2003 r), – Swedwood Poland S.A. Oddz. w Lubawie - 10,82 Mg (2002 r) i 1,09 Mg (2003 r), – Transport Morliny Sp. z o.o. - 2,0 Mg (2002 r) i 2,9 Mg (2003 r), – ERKO Sp. z o.o. w Jonkowie - 2,78 Mg (2002 r).

Na terenie Zwi ązku Gmin brak jest podmiotów uprawnionych do utylizacji odpadów niebezpiecznych. Wszystkie instalacje, które unieszkodliwiaj ą odpady, znajduj ą si ę poza terenem Zwi ązku Gmin.

Do odpadów niebezpiecznych, wymagaj ących szczególnych zasad post ępowania, mi ędzy innymi nale Ŝą : odpady zawieraj ące PCB, odpady olejowe, baterie i akumulatory, odpady zawieraj ące azbest, pestycydy, zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne i elektroniczne, wycofane z eksploatacji pojazdy, odpady medyczne.

Planowana organizacja gospodarki odpadami

Głównym i podstawowym celem do uzyskania w gospodarce odpadami i uj ętym w „Planie...” jest stworzenie nowoczesnego, sprawnego organizacyjnie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych, odpadów podobnych do komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych i problemowych znajduj ących si ę w strumieniu odpadów komunalnych. Stworzenie takiego systemu nale Ŝy do obowi ązku samorz ądu terytorialnego. Planowany system gospodarki odpadami powinien zapewni ć odbiór i unieszkodliwienie, zgodnie z obowi ązuj ącym prawodawstwem, odpadów komunalnych, zarówno z sektora komunalnego jak i gospodarczego, oraz odpadów niebezpiecznych i innych ni Ŝ niebezpieczne, pochodz ących przede wszystkim z małych jednostek gospodarczych, które z punktu prawnego nie s ą zobowi ązane do posiadania decyzji administracyjnej, zezwalaj ącej na wytwarzanie odpadów. Przy tworzeniu systemowych rozwi ąza ń gospodarki odpadami nale Ŝy wzi ąć pod uwag ę nast ępuj ące problemy, które powinny by ć rozwi ązane przez now ą organizacj ę gospodarki odpadami. 1) Aktualnie odpady komunalne s ą zbierane od 80% ludno ści z terenu Gmin Zwi ązku. Nale Ŝy stworzy ć systemowo-prawne mo Ŝliwo ści zbiórki odpadów od pozostałych wytwarzaj ących. 2) Ze wzgl ędów racjonalnych, ekonomicznych, a tak Ŝe formalno-prawnych konieczne jest zmniejszenie strumienia odpadów komunalnych deponowanych na składowisku poprzez wprowadzenie segregacji i rozwini ęcie selektywnej zbiórki odpadów, która aktualnie prowadzona jest na terenie gmin w zakresie niedostatecznym. 3) Pilne jest wyodr ębnienie strumienia odpadów niebezpiecznych z ogólnego strumienia odpadów komunalnych zmieszanych i odpadów z sektora gospodarczego oraz stosowne zagospodarowanie tych odpadów. 4) W ramach zmniejszenia strumienia odpadów deponowanych na składowisku celowe jest zagospodarowanie wydzielonej frakcji organicznej odpadów, a tak Ŝe odpadów zielonych. 5) Powinna by ć podj ęta „minimalizacja zagro Ŝeń środowiska powodowanych przez odpady”. Celami strategicznymi w tym zakresie powinny by ć: - likwidacja i rekultywacja nieczynnych miejsc składowania odpadów; - przeciwdziałanie powstawaniu nowych, nielegalnych składowisk oraz minimalizacja stopnia wyst ępowania odpadów rozproszonych (za śmiecania środowiska); - minimalizacja ilo ści powstaj ących odpadów i zmniejszenie ich toksyczno ści; - zakaz dowozu odpadów spoza województwa za wyj ątkiem powstałych w powiatach o ściennych i przeznaczonych do recyklingu; - działania prawno-administracyjne w zakresie „minimalizacji zagro Ŝeń środowiska powodowanych przez odpady”; - optymalne zagospodarowanie odpadów. 6) Oprócz wzgl ędów zwi ązanych z ochron ą środowiska, wła ściwa b ędzie optymalizacja lokalizacyjna obiektów gospodarki odpadami (zakładu utylizacji odpadów komunalnych) w celu minimalizacji kosztów transportu odpadów. Dziennik Urz ędowy - 1075 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

7) W przyszłej organizacji gospodarki odpadami powinny znale źć si ę rozwi ązania post ępowania z odpadami problemowymi i niebezpiecznymi (np. padlina, osady ściekowe, odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych zmieszanych). 8) Do programu organizacji gospodarki odpadami powinny by ć wł ączone programy edukacji ekologicznej społeczno ści, selektywnej zbiórki odpadów oraz finansowy - tworzenia środków własnych.

Planowana jest realizacja przedsi ęwzi ęcia polegaj ąca na porz ądkowaniu gospodarki odpadami na terenie dziesi ęciu Gmin Zwi ązku poprzez wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów u źródła, budow ę Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych wraz z lini ą segregacji oraz nowoczesnymi kwaterami składowiska, przy jednoczesnym prowadzeniu działa ń w zakresie edukacji ekologicznej dotycz ącej gospodarowania odpadami. Planowany Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych powstanie w Rudnie - w rejonie i na bazie terenu istniej ącego składowiska. Obsługiwał on b ędzie dziesi ęć Gmin Zwi ązku „Czyste Środowisko”. Na terenie istniej ącego składowiska w Rudnie powstanie sortownia, kompostownia oraz miejsca składowania odpadów. Nowe składowisko b ędzie uszczelnione, a odcieki zbierane b ędą do szczelnego zbiornika.

W stosunku do niektórych rodzajów odpadów, znajduj ących si ę w strumieniu odpadów komunalnych, w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami zostały okre ślone procentowe poziomy odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów poza składowiskiem, które zało Ŝono równie Ŝ w niniejszym „Planie...”. Nale Ŝą do nich: odpady ulegaj ące biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane, odpady niebezpieczne (wytwarzane w grupie odpadów komunalnych).

W Planie Gospodarki Odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”, poza okre ślonym wy Ŝej, przedstawiono: – cele do osi ągni ęcia w gospodarce odpadami - zadania strategiczne obejmuj ące okres co najmniej 8 lat, – harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć na okres czterech lat i ich finansowanie, – sposób monitoringu i oceny wdra Ŝania planu, – oddziaływanie planu na środowisko wraz z ocen ą oddziaływania składowiska w Rudnie na środowisko (aktualnie i po realizacji planu), – źródła finansowania przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z gospodark ą odpadami.

SPIS TRE ŚCI:

Streszczenie I. Wprowadzenie 1. Przedmiot i podstawa opracowania 2. Cel i zakres opracowania planu 3. Metoda opracowania planu II. Ogólna charakterystyka obszaru Zwi ązku Gmin 1. Poło Ŝenie geograficzne i administracyjne, historia 1.1. Miasto Ostróda 1.2. Miasto Lubawa 1.3. Miasto i Gmina Olsztynek 1.4. Miasto i Gmina Miłomłyn 1.5. Gmina D ąbrówno 1.6. Gmina Grunwald 1.7. Gmina Łukta 1.8. Gmina Ostróda 1.9. Gmina Małdyty 1.10. Gmina Jonkowo 2. Ludno ść 2.1. Stan zaludnienia oraz dane demograficzne 2.2. Ogólne uwarunkowania społeczno - ekonomiczne i gospodarcze istotne przy sporz ądzaniu „Planu...” 3. Uwarunkowania hydrogeologiczne 4. Struktura u Ŝytkowania gruntów 5. Charakter zabudowy III. Aktualny stan gospodarki odpadami na terenie Gmin Zwi ązku 1. Odpady powstaj ące w sektorze komunalnym 1.1. Analiza stanu aktualnego 1.1.1. Opis ogólny gospodarki odpadami 1.1.2. Obsługa gospodarki odpadami 1.1.3. Ilo ść i rodzaje wytwarzanych odpadów 1.1.4. Gromadzenie odpadów komunalnych 1.1.5. Zbiórka i transport odpadów komunalnych 1.1.6. Składowanie odpadów komunalnych 1.1.7. Odzysk surowców wtórnych 1.2. Prognoza zmian ilo ści odpadów w sektorze komunalnym 2. Odpady powstaj ące w sektorze gospodarczym 2.1. Analiza stanu aktualnego 2.2. Podstawowe rodzaje odpadów, odzysk i unieszkodliwianie 2.2.1. Odpady z rolnictwa i przetwórstwa Ŝywno ści Dziennik Urz ędowy - 1076 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

2.2.2. Odpady z przetwórstwa drewna i z produkcji mebli 2.2.3. Odpady pozostałe 2.3. Prognoza powstawania odpadów 3. Odpady niebezpieczne 3.1. Analiza stanu aktualnego 3.2. Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych 3.2.1. Odpady zawieraj ące PCB 3.2.2. Oleje odpadowe 3.2.3. Zu Ŝyte baterie i akumulatory 3.2.4. Odpady azbestowe 3.2.5. Pestycydy i odpady niebezpieczne zgromadzone w mogilnikach 3.2.6. Zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne, elektroniczne i urz ądzenia zubo Ŝaj ące warstw ę ozonow ą 3.2.7. Wycofane pojazdy z eksploatacji 3.2.8. Odpady medyczne 3.2.9. Odpady weterynaryjne IV. Planowana organizacja gospodarki odpadami 1. Identyfikacja celów 2. Planowane systemowe rozwi ązania zagospodarowania odpadów 3. Ogólna charakterystyka projektu gospodarki odpadami 3.1. Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych 3.2. Technologia segregacji odpadów 3.2.1. Opis technologii segregacji odpadów zmieszanych 3.2.2. Opis technologii segregacji odpadów zbieranych selektywnie 4. Stan zaawansowania wdra Ŝania projektu 5. Zakładany odzysk i unieszkodliwianie poza składowaniem 5.1. Odpady ulegaj ące biodegradacji 5.2. Odpady opakowaniowe 5.3. Odpady wielkogabarytowe 5.4. Odpady budowlane 5.5. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 6. Edukacja ekologiczna V. Cele do osi ągni ęcia w gospodarce odpadami - zadania strategiczne obejmuj ące okres co najmniej 8 lat VI. Harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć na okres czterech lat i ich finansowanie VII. Sposób monitoringu i oceny wdra Ŝania planu VIII. Oddziaływanie planu na środowisko Ocena oddziaływania składowiska w Rudnie na środowisko 1. Powietrze atmosferyczne 2. Środowisko akustyczne 3. Środowisko gruntowo - wodne 4. Wody powierzchniowe 5. Flora i fauna 6. Mieszka ńcy 7. Krajobraz 8. Wnioski IX. Źródła finansowania przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z gospodark ą odpadami

I. Wprowadzenie

1. Przedmiot i podstawa opracowania

Przedmiotem opracowania jest Plan Gospodarki Odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”. Podstaw ą opracowania jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62/2001, poz. 628 z pó źn. zm.). Zgodnie z art. 14 ust. 5 tej ustawy oraz art. 92 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r o bezpo średnim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, projekty gminnych planów gospodarki odpadami opracowuj ą organy wykonawcze gmin. Organy wykonawcze gmin, b ędących członkami zwi ązku mi ędzygminnego, mog ą opracowa ć jeden projekt wspólnego planu gospodarki odpadami, obejmuj ący zadania gminnego planu gospodarki odpadami - art. 14 ust. 11 ustawy. Samorz ądy: Miasta Ostróda, Miasta Lubawy, Miasta Olsztynek, Miasta i Gminy Miłomłyn, Gminy D ąbrówno, Gminy Grunwald, Gminy Łukta, Gminy Ostróda, Gminy Małdyty i Gminy Jonkowo utworzyły Zwi ązek Gmin Regionu Ostródzko- Iławskiego „Czyste Środowisko”. Głównym zadaniem Zwi ązku jest organizacja i realizacja wspólnej gospodarki odpadami w oparciu o infrastruktur ę istniej ącą i projektowan ą, a tak Ŝe w oparciu o działania bezinwestycyjne. Niniejszy plan gospodarki odpadami został opracowany pod potrzeby Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko- Iławskiego „Czyste Środowisko”.

2. Cel i zakres opracowania planu

Plan Gospodarki Odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” jest opracowaniem stanowi ącym analiz ę gospodarki odpadami i średniookresowy program działa ń w tym zakresie. „Plan Gospodarki Odpadami...” został opracowany w zakresie okre ślonym przez rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporz ądzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. Nr 66/2003, poz. 620) i obejmuje: Dziennik Urz ędowy - 1077 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

o aktualny stan gospodarki odpadami na terenie gmin Zwi ązku..., o prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, o działania zmierzaj ące do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, o projektowany system gospodarki odpadami (w szczególno ści gospodarki odpadami komunalnymi), o rodzaj i harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć, o sposoby finansowania przedsi ęwzi ęć , o system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów (wdra Ŝania planu).

Opracowanie „Planu Gospodarki Odpadami...” ma na celu postawienie zada ń uporz ądkowania gospodarki odpadami na terenie gmin Zwi ązku... oraz przedstawienie harmonogramu rzeczowo - finansowego uporz ądkowania gospodarki odpadami wraz z kontrol ą realizacji. Zakresem terytorialnym „Planu Gospodarki Odpadami...” jest teren wszystkich gmin zrzeszonych w Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”. Sporz ądzenie „Planu ..." pozwoli na usystematyzowanie działa ń zmierzaj ących do stworzenia w Gminach Zwi ązku kompleksowego systemu, instalacji i urz ądze ń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, zapewniaj ących prawidłowe post ępowanie z odpadami z punktu widzenia ekologicznego, w okre ślonych warunkach ekonomicznych. Pozwoli tak Ŝe zewidencjonowa ć skutki i zagro Ŝenia, wynikaj ące z nieprawidłowo ści gospodarowania odpadami w przeszło ści, oraz ich likwidacj ę.

3. Metoda opracowania planu

Tworzenie „Planu Gospodarki Odpadami..." poprzedzone zostało dokładn ą inwentaryzacj ą stanu posiadania. Dokonano tego w oparciu o dane ankietowe sporz ądzone przez poszczególne gminy oraz o informacje uzyskane w urz ędach, instytucjach i przedsi ębiorstwach zwi ązanych z gospodark ą odpadow ą (wytwarzaj ących, zbieraj ących, transportuj ących, przerabiaj ących i składuj ących odpady), a tak Ŝe poprzez obserwacje terenowe. W opracowywaniu „Planu Gospodarki Odpadami...” posiłkowano si ę źródłami, stanowi ącymi opracowania analogiczne wy Ŝszego szczebla (krajowy, wojewódzki i powiatowe plany gospodarki odpadami), literatur ę i publikacje, materiały niepublikowane (prace projektowe, prace naukowe, przegl ądy ekologiczne składowisk, programy gospodarki odpadami) oraz przepisy prawne obowi ązuj ące w przedmiotowym zakresie. Niniejszy dokument uwzgl ędnia zapisy zawarte w „II Polityce ekologicznej pa ństwa", w „Programie wykonawczym do II Polityki Ekologicznej Pa ństwa na lata 2002 - 2010”, w „Polityce ekologicznej pa ństwa na lata 2003 - 2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007 - 2010", w „Narodowej Strategii Ochrony Środowiska na lata 2000 - 2006" oraz uwzgl ędnia Dyrektywy Unii Europejskiej dotycz ące problematyki gospodarki odpadowej. Zapisy zawarte w przedmiocie opracowania s ą tak Ŝe zgodne ze strategiami rozwoju społeczno-gospodarczego i planami zagospodarowania przestrzennego poszczególnych gmin. Przy opracowaniu „Planu...” korzystano z informacji dost ępnej w bazie danych GUS, WIO Ś w Olsztynie, Urz ędu Marszałkowskiego i Urz ędu Wojewódzkiego w Olsztynie, Starostw Powiatowych w Ostródzie, Olsztynie i Iławie. Redagowany „Plan...” w wersji roboczej na bie Ŝą co konsultowany był ze stron ą zamawiaj ącą przedmiotowe opracowanie, prezentowany był na zebraniu otwartym wszystkim zainteresowanym (jednostkom samorz ądowym, przedsi ębiorcom, organizacjom ekologicznym, społeczno ści), a w wersji finalnej przedstawiony został do zaakceptowania przez Zarz ąd i Zgromadzenie Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”. Strategia post ępowania z odpadami przyj ęta w „Planie...” zakłada nast ępuj ące zasady post ępowania z odpadami: 1. zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, 2. powtórne wykorzystanie odpadów, których powstawania w danych warunkach nie da si ę unikn ąć , 3. unieszkodliwianie odpadów poza składowiskiem, o ile jest to uzasadnione technicznie i ekonomicznie, 4. składowanie jedynie tych odpadów, których nie da si ę odzyska ć b ądź unieszkodliwi ć, w inny bezpieczny dla zdrowia ludzkiego i środowiska sposób. W oparciu o powy Ŝsze zasady zbudowano model gospodarki odpadowej dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko – Iławskiego „Czyste Środowisko”. Stworzony model gospodarki odpadami w oparciu o powy Ŝsze zasady ma na celu zmniejszenie ilo ści odpadów, które podlegaj ą ostatecznemu składowaniu. Jest to korzystne przede wszystkim dla środowiska, ale tak Ŝe jest uzasadnione ekonomicznie i społecznie. Dowodem na poprawno ść tej tezy jest mo Ŝliwo ść odzyskiwania energii oraz surowców, tworzenie nowych miejsc pracy, oszcz ędno ść terenów zajmowanych pod składowiska, ograniczanie konfliktów społecznych. Proponowany model gospodarki odpadami oparty jest na zintegrowanym zastosowaniu efektywnych i proekologicznych metod recyklingu i unieszkodliwiania odpadów. Przy zmianie istniej ącego systemu gospodarki odpadami zastosowano zasad ę regionalizacji. Oznacza ona m.in. rozwi ązywanie wi ększo ści problemów gospodarki odpadami wspólnie – w ramach Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko – Iławskiego „Czyste Środowisko”. Opracowuj ąc ten dokument dokonano podziału wszystkich odpadów na dwie zasadnicze grupy: o odpady powstaj ące w sektorze komunalnym (obejmuj ące odpady komunalne, opakowaniowe, komunalne osady ściekowe, biomas ę z terenów zielonych), o odpady sektora gospodarczego (odpady przemysłowe, odpady z jednostek słu Ŝby zdrowia i weterynaryjnych). Poniewa Ŝ jednak w ka Ŝdej z wymienionej grup znajduj ą si ę odpady niebezpieczne, dlatego te Ŝ grupa ta potraktowana została oddzielnie, odr ębnie te Ŝ został omówiony sposób post ępowania z nimi. Obowi ązywanie „Planu...” rozpocznie si ę jeszcze w roku 2004, dlatego te Ŝ wszelkie zało Ŝenia b ędą dotyczyły lat 2004 - 2007, z perspektyw ą do roku 2011. Jest rzecz ą oczywist ą, Ŝe przy tak długim okresie istnieje konieczno ść etapowania. Zmieniaj ą si ę bowiem poszczególne priorytety, osi ągane s ą niektóre cele, potrzebna jest tak Ŝe ich weryfikacja. W „Planie...” przyj ęto zatem dwa terminy realizacyjne zapisów przedsi ęwzi ęć : o długoterminowy program strategiczny, obejmuj ący okres 8 lat (lata 2004 - 2011), o krótkoterminowy plan działa ń, obejmuj ący okres 4 lat (lata 2004 - 2007).

Dziennik Urz ędowy - 1078 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

II. Ogólna charakterystyka obszaru Zwi ązku Gmin

1. Poło Ŝenie geograficzne i administracyjne, historia

Gminy wchodz ące w skład Zwi ązku Gmin "Czyste Środowisko" nale Ŝą do krainy historyczno - geograficzno - przyrodniczej zwanej Warmia i Mazury, makroregionu ze stolic ą w Olsztynie. Wszystkie gminy le Ŝą w obr ębie województwa warmi ńsko- mazurskiego. Wi ększa cz ęść gmin zwi ązkowych poło Ŝona jest w granicach Powiatu Ostródzkiego (Miasto Ostróda, Miasto i Gmina Miłomłyn, Gmina D ąbrówno, Gmina Grunwald, Gmina Łukta, Gmina Ostróda, Gmina Małdyty. Poza jego granicami le Ŝą : Miasto i Gmina Olsztynek, Gmina Jonkowo nale Ŝą ce do Powiatu Olszty ńskiego oraz Miasto Lubawa poło Ŝone w granicach Powiatu Iławskiego. Łączny obszar gmin, wchodz ących w skład Zwi ązku wynosi ok. 1852 km 2. Szacunkowa ilo ść mieszka ńców przedmiotowego obszaru wynosi ok. 106 500 osób. Z uwagi na ró Ŝnorodno ść miast i gmin wchodz ących w skład Zwi ązku, poni Ŝej przedstawiono ogóln ą charakterystykę poszczególnych podmiotów.

1.1. Miasto Ostróda

Ostróda to 35 - tysi ęczne miasto poło Ŝone na pograniczu Garbu Lubawskiego i Pojezierza Iławskiego nad Jez. Drw ęckim. Stanowi jeden z wi ększych o środków turystycznych na Warmii i Mazurach. Miasto poło Ŝone jest na skrzy Ŝowaniu wa Ŝnych tras komunikacyjnych Warszawa - Gda ńsk oraz Pozna ń - Toru ń - Olsztyn. Wokół Ostródy rozci ągaj ą si ę malownicze tereny i okazałe lasy, które s ą miejscem wypoczynku wielu turystów i urlopowiczów. Miasto posiada dobrze rozbudowan ą baz ę turystyczno - rekreacyjn ą (hotele, pensjonaty, campingi, wypo Ŝyczalnie sprz ętu wodnego i sportowego, restauracje, bary, szlaki turystyczne i spacerowe, zabytki). Opływaj ąca Ostród ę rzeka Drw ęca, o ł ącznej długo ści 250 km jest rezerwatem przyrody. W bezpo średniej blisko ści miasta znajduje si ę 15 jezior, w tym a Ŝ sze ść w obr ębie samego miasta. Dodatkowym elementem atrakcji turystycznej jest Kanał Ostródzko-Elbl ąski, unikatowy w skali europejskiej szlak wodny, na którym znajduje si ę równie Ŝ przysta ń Ŝeglugi śródl ądowej. Miasto zajmuje powierzchni ę 14,09 km 2.

1.2. Miasto Lubawa

Lubawa poło Ŝona jest w południowo - zachodniej cz ęś ci obszaru obj ętego planem i województwa warmi ńsko–mazurskiego, niedaleko Ostródy i Iławy. Administracyjnie nale Ŝy do powiatu iławskiego. Miasto zajmuje obszar 16,84 km 2, który zamieszkuje 9312 mieszka ńców. W wi ększo ści obszar miasta stanowi ą u Ŝytki rolne (przeszło 80% ogólnej powierzchni). Lubawa stanowi do ść wa Ŝny w ęzeł komunikacji drogowej Olsztyn - Toru ń. W Lubawie najlepiej rozwini ęty jest przemysł drzewny i meblarski. Przez miasto, poło Ŝone malowniczo na wysoko ści 145 m n.p.m., przepływa rzeka Jesionka, Sandela, która wraz z okalaj ącą miasto Elszk ą wchodzi w skład dorzecza Drw ęcy. Teren miasta charakteryzuje si ę znaczn ą deniwelacj ą, si ęgaj ącą 59 m. Prawa miejskie miasto uzyskało w drugiej połowie XIII wieku.

1.3. Miasto i Gmina Olsztynek

Olsztynek poło Ŝony jest na obrze Ŝu Pojezierza Olszty ńskiego w odległo ści 28 km od Olsztyna przy wa Ŝnym szlaku komunikacyjnym. Krzy Ŝuj ą si ę tu drogi: Nr 7 (Gda ńsk - Olsztynek - Warszawa) oraz droga Nr 51 (przej ście graniczne w Bezledach - Olsztyn). Historia tego miasta si ęga roku 1351, z którego zachowała si ę pierwsza wzmianka o buduj ącym si ę wówczas zamku. Prawa miejskie Olsztynek uzyskał w 1359 r. Cennym skarbem i osobliwo ści ą Olsztynka jest przeniesiony z Królewca w 1940 roku Park Etnograficzny, obecnie Muzeum Budownictwa L ądowego. Teren gminy jest bogato rze źbiony, pagórkowato-falisty, poprzecinany licznymi dolinami. Szczególnie du Ŝe ró Ŝnice wzniesie ń wyst ępuj ą w jarach Ŝłobionych przez rzeki (np.w Czarcim Jarze - górny bieg Drw ęcy ró Ŝnice poziomu wzniesie ń i dna jaru dochodz ą do 70 m). O naturalnym i nieska Ŝonym charakterze środowiska przyrodniczego gminy Olsztynek świadczy fakt gniazdowania gatunków zagro Ŝonych w skali światowej: orła bielika i derkacza. Ze wzgl ędu na walory przyrodnicze i krajobrazowe ponad 70% powierzchni gminy obj ętych jest ekologicznym systemem obszarów chronionych. Na terenie gminy, w miejscowo ści Nadrowo znajduje si ę rezerwat przyrody „Bagno Nadrowskie” (z Ŝółwiem błotnym), a na granicy gminy: rezerwat faunistyczny „Rzeka Drw ęca” oraz „Ostoja bobrów na rzece Pasł ęce”. Gmina Olsztynek ma charakter rolniczo - turystyczny, z dynamicznie rozwijaj ącym si ę przemysłem spo Ŝywczym. Teren gminy charakteryzuje si ę słabymi warunkami rolniczymi i rozdrobnion ą struktur ą agrarn ą. Powierzchnia Gminy wynosi prawie 372,03 km 2, w tym u Ŝytki rolne stanowi ą 37%, lasy 51% a jeziora 3,7% całkowitej powierzchni gminy. Gmin ę zamieszkuje 13 848 mieszka ńców.

1.4. Miasto i Gmina Miłomłyn

Miłomłyn to siedziba gminy poło Ŝonej na trasie drogowej E-7 w odległo ści 12 km od Ostródy i 62 km od Elbl ąga. Historia miasta si ęga XIV wieku. W 1335 r. Miłomłyn otrzymał prawa miejskie od komtura Krzy Ŝackiego Hartwiga. Miejscowo ść miała burzliw ą histori ę, była niszczona przez wojny, rozwijała si ę dzi ęki przemysłowi drzewnemu. Znacz ące o Ŝywienie gospodarcze miasta i gminy zwi ązane było z budow ą Kanału Ostródzko - Elbl ąskiego i jego odnogi w kierunku Iławy. Podczas II wojny światowej miasto zostało doszcz ętnie zniszczone, co w 1945 r. skutkowało utrat ą praw miejskich, które Miłomłyn odzyskał niedawno, bo w 1998 r. Teren gminy charakteryzuje si ę du Ŝym zró Ŝnicowaniem zasobów środowiska przyrodniczego o zachowanych naturalnych krajobrazach. Znajduj ące si ę na terenie gminy formy ochrony przyrody i krajobrazu to: Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Elbl ąskiego, Obszar Chronionego Krajobrazu Lasów Taborskich oraz rezerwaty Jezioro Iłgi - typ faunistyczny, przedmiot ochrony - miejsca l ęgowe ptactwa wodno-błotnego i Rzeka Drw ęca - typ wodny, charakter ichtiologiczny, przedmiot - ochrona środowiska pstr ąga, łososia, troci i certy. Gmina Miłomtyn posiada charakter rolniczo-turystyczny. Charakteryzuje j ą te Ŝ szybko rozwijaj ący si ę przemysłem drzewny. Powierzchnia gminy wynosi ok. 162 km 2. U Ŝytki rolne zajmuj ą 50%, lasy 38% a wody 10% powierzchni gminy. Gmin ę zamieszkuje 5175 mieszka ńców. Dziennik Urz ędowy - 1079 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

1.5. Gmina D ąbrówno

Dąbrówno jest gmin ą o charakterze rolniczo-turystycznym o powierzchni ok. 165,4 km 2. Jest to gmina niedu Ŝych rozmiarów, licz ąca 4647 mieszka ńców. Poło Ŝona jest w w ąskim przesmyku pomi ędzy jeziorami D ąbrowa Wielka i D ąbrowa Mała, na terenie Garbu Lubawskiego. Od 1326 roku D ąbrówno posiadało prawa miejskie, które otrzymało z r ąk kontura krzy Ŝackiego Lutra z Brunszwiku. Prawa te utraciło po II wojnie światowej, po zniszczeniach jakie zostały spowodowane przej ściem Armii Czerwonej. Na przestrzeni wieków w wyniku wielu wojen, przemarszów wojsk, kataklizmów, budowle miejskie wielokrotnie ulegały zniszczeniu, zacieraj ąc dawn ą świetno ść Dąbrówna. Gmina D ąbrówno ma charakter rolniczo-turystyczny, z dobrymi warunkami do rozwoju przemysłu rolno-spo Ŝywczego. Atutem gminy s ą pi ękne jeziora, zajmuj ące 6% całej powierzchni, z najwi ększym z nich D ąbrowa Wielka (615 ha).

1.6. Gmina Grunwald

Gmina ta poło Ŝona jest w południowej cz ęś ci terenu Zwi ązku Gmin „Czyste Środowisko". Powierzchni ę 179,8 km 2 zamieszkuje 5 985 mieszka ńców. Sie ć osadnicza gminy jest skoncentrowana głównie w siedmiu miejscowo ściach (Gierzwałd, Zybułtowo, Dylewo, Grunwald, St ębark, Mielno, Frygnowo i Rychnowo), w których mieszka 60% ogólnej liczby ludno ści gminy. Teren gminy ma urozmaicon ą rze źbę, pagórkowato-falist ą, z malowniczymi dolinami (doliny rzek Drw ęca, Grabiczek) i jeziorami (Mielno, Tymawskie, Lubie ń, Wielki i Mały Omin). Gmina Grunwald posiada charakter rolniczo - turystyczny. W rolnictwie dominuje gospodarka wielokierunkowa, z przewag ą produkcji ro ślinnej. U Ŝytki rolne stanowi ą 71%, lasy 21,1%, a jeziora 2% całkowitej powierzchni Gminy. Siedziba władz gminy znajduje si ę w miejscowo ści Gierzwałd, której powstanie datuje si ę na XIV wiek. W południowej cz ęś ci gminy zlokalizowane s ą Pola Grunwaldzkie z Muzeum Bitwy Grunwaldzkiej i Pomnikiem Zwyci ęstwa Grunwaldzkiego, które w ci ągu roku odwiedzane są przez tysi ące turystów. Znaczenie tego obiektu jest ponadregionalne. Corocznie około 15 lipca, w rocznic ę zwyci ęskiej bitwy, świ ętowane s ą Dni Grunwaldu. Wielk ą atrakcj ą jest inscenizacja bitwy Grunwaldzkiej w wykonaniu około 1000 rycerzy z całej Polski.

1.7. Gmina Łukta

Gmina poło Ŝona na styku Pojezierza Olszty ńskiego i Ostródzko – Iławskiego w morenowym pagórkowatym krajobrazie, wśród licznych jezior, śródpolnych oczek wodnych i du Ŝych kompleksów le śnych. Gmina wiejska o charakterze rolniczo – turystycznym. Powierzchnia gminy wynosi ok. 184,71 km 2. Obecnie gmina liczy 4 479 mieszka ńców. Bogactwem gminy jest środowisko przyrodnicze i krajobraz, 90% obszaru gminy obj ęte jest stref ą krajobrazu chronionego. W obr ębie gminy znajduj ą si ę 3 rezerwaty przyrody. Rolnictwo, le śnictwo i turystyka to historycznie wykształcone funkcje gospodarcze gminy. U Ŝytki rolne stanowi ą 34% obszaru gminy, lasy 53 %, a wody 10%. Brak jest uci ąŜ liwego przemysłu, a dominuj ąca jest produkcja rolno- spo Ŝywcza.

1.8. Gmina Ostróda

Gmina Ostróda poło Ŝona na Pojezierzu Mazurskim jest jedn ą z najwi ększych gmin województwa Warmi ńsko-Mazurskiego. Jest to obszar o du Ŝych walorach krajobrazowych, turystycznych i rekreacyjnych. Na jej obszarze znajduj ą si ę 4 rezerwaty przyrody: – rezerwat wodny rzeki Drw ęcy dla ochrony środowiska pstr ąga, troci i certy, – rezerwat „Jezioro Francuskie" poło Ŝony na wysoko ści prawie 250 m n.p.m., jezioro otoczone jest torfowiskami i pi ękn ą ponad 120-letni ą buczyn ą pomorsk ą, – rezerwat „Jezioro Czarne", – rezerwat „Dylewo", obejmuj ący znaczny kompleks ponad 100-letniej buczyny pomorskiej. Prawie cała gmina le Ŝy w dorzeczu Drw ęcy i jej dopływów. Ponadto na terenie gminy znajduj ą si ę nast ępuj ące jeziora: Drw ęckie, Szel ąg Wielki, Pauze ńskie, Omowskie, Gugowo, Ostrowin, Lichtajny. Lasy stanowi ą 29% powierzchni gminy. W północnej i wschodniej cze ść ; gminy znajduje si ę najwi ększy i najstarszy kompleks le śny - Puszcza Taborska, gdzie ro śnie sosna taborska. Południow ą cze ść gminy stanowi Park Krajobrazowy Wzgórz Dyiewskich, gdzie znajduje si ę najwy Ŝsze na Mazurach wzniesienie – Góra Dylewska (312 m n.p.m.). Gmina o charakterze turystyczno - rolniczym obejmuje obszar o powierzchni 401 km 2, który zamieszkuje 15 561 osób.

1.9.Gmina Małdyty

Gmina Małdyty poło Ŝona jest w północno - zachodniej cz ęś ci województwa warmi ńsko-mazurskiego. Przez gmin ę przebiega droga E-7 Warszawa - Gda ńsk oraz zelektryfikowana linia kolejowa Olsztyn - Gda ńsk. Najatrakcyjniejsze tereny znajduj ą si ę w cz ęś ci północno - wschodniej gminy, przez któr ą przebiega Kanał Ostródzko - Elbl ąski. Małdyty zostały zało Ŝone około 1300 roku i były osad ą ziemianina pruskiego. Około 1400 roku Małdyty były folwarkiem zakonnym. Gmina Małdyty powstała w 1945 roku. Gmina posiada powierzchni ę około 188,9 km 2 i jest zamieszkiwana przez 6 424 mieszka ńców. Gmina Małdyty poło Ŝona jest w obr ębie Pojezierza Iławskiego. Jej krajobraz został w głównej mierze ukształtowany przez lodowiec i posiada widoczne cechy charakterystyczne dla obszaru polodowcowego. Na terenie gminy mo Ŝna wyró Ŝni ć trzy jednostki geomorfologiczne: – wysoczyzn ę moreny dennej - dominuj ącą na całym obszarze – obszary sandrowe - wyst ępuj ące w rejonie jezior: Ruda Woda i Sambród – doliny rzeczne i jeziora. Powierzchnia terenów wyniesionych poło Ŝona jest na wysoko ści 130-150 m n.p.m.

Dziennik Urz ędowy - 1080 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

1.10. Gmina Jonkowo

Gmina Jonkowo jest poło Ŝona w kierunku północno - wschodnim od Olsztyna, zajmuje powierzchni ę około 168 km 2, z tego 38% zajmuj ą lasy i grunty le śne. Liczy 5 489 mieszka ńców. Krajobraz gminy tworz ą charakterystyczne dla Warmii i Mazur tereny polodowcowe, pofałdowane, z wieloma oczkami wodnymi i kompleksami le śnymi. Historia wsi Jonkowo liczy ponad 650 lat. Z przywilejem lokacyjnym wystawionym przez biskupa warmi ńskiego Hermanna z Pragi w dniu 12.11.1345 roku datuje si ę jej pocz ątek. Gmina Jonkowo przylega do miasta Olsztyn. Przez gminę przebiega linia kolejowa prowadz ąca do Mor ąga, Braniewa i Elbl ąga. Gmina ma charakter rolniczo-turystyczny, z rozwijaj ącym si ę drobnym przemysłem drzewnym i metalowym.

2. Ludno ść

2.1. Stan zaludnienia oraz dane demograficzne

Poni Ŝej w tabeli II.1. zestawiono liczb ę mieszka ńców, powierzchni ę ka Ŝdej gminy nale Ŝą cej do Zwi ązku oraz przedstawiono współczynnik g ęsto ści zaludnienia.

Tab. II. 1. Stan zaludnienia w gminach.

Powierzchnia Liczba mieszka ńców Gęsto ść zaludnienia Teren gminy 2 w gminie (il. osób/km ) (km 2) Miasto Ostróda 35 600 14,09 2 527 Miasto Lubawa 9 312 16,84 553 Miasto i Gmina Olsztynek 13 848 372,03 37 Miasto i Gmina Miłomłyn 5 175 160,91 32 Gmina D ąbrówno 4 647 165,40 28 Gmina Grunwald 5 985 179,80 33 Gmina Łukta 4 479 184,71 24 Gmina Ostróda 15 561 401 39 Gmina Małdyty 6 424 188,90 34 Gmina Jonkowo 5 489 168,19 33 Razem: 106 520 1 851,87 źródło: dane z gmin

Na podstawie szacunkowej prognozy demograficznej dla Powiatu Ostródzkiego, zawartej w "Strategii Rozwoju Starostwa Ostródzkiego" przyj ęto, i Ŝ w ci ągu najbli Ŝszych 20 lat region ten odnotuje nieznaczny spadek ogólnej liczby mieszka ńców na poziomie 1,6 %. Tak nieznaczna zmiana jest skutkiem niwelowania efektu zmniejszania si ę liczby ludno ści w wyniku migracji, przez dodatnie saldo przyrostu naturalnego. W zwi ązku z powy Ŝszym przyj ęto dla obszaru Zwi ązku Gmin nieznaczny, bo równy 0,1%, roczny spadek ogólnej liczby ludno ści do roku 2011. Prognoz ę zmian liczby ludno ści przedstawiono w tabeli II.2.

Tab. II.2. Prognoza zmian liczby ludno ści.

Teren 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. Miasto Ostróda 35 600 35 564 35 529 35 493 35 457 35 422 35 386 35 351 MiastoLubawa 9 326 9 316 9 307 9 297 9 288 9 278 9 269 9 259 Miasto i Gmina Olsztynek 13 848 13 834 13 820 13 807 13 793 13 779 13 766 13 752 Miasto i Gmina Miłomłyn 5 175 5 170 5 165 5 160 5 155 5 150 5 145 5 140 Gmina D ąbrówno 4 647 4 642 4 638 4 633 4 629 4 624 4 620 4 615 Gmina Grunwald 5 985 5 979 5 973 5 967 5 961 5 955 5 949 5 943 Gmina Łukta 4 479 4 475 4 470 4 466 4 461 4 457 4 452 4 448 Gmina Ostróda 15 561 15 545 15 530 15 514 15 499 15 483 15 468 15 452 Gmina Małdyty 6 424 6 418 6 411 6 405 6 398 6 392 6 385 6 379 Gmina Jonkowo 5 489 5 484 5 478 5 473 5 467 5 462 5 456 5 451 Łącznie: 106534 106427 106321 106214 106108 106002 105896 105790

2.2. Ogólne uwarunkowania społeczno - ekonomiczne i gospodarcze istotne przy sporz ądzaniu „Planu...”

Charakterystyk ę społeczno - ekonomiczn ą i gospodarcz ą na obszarze Zwi ązku Gmin kształtuj ą warunki i tendencje ogólnokrajowe, s ą nimi przede wszystkim: • ubóstwo społeczne, • wysoki poziom bezrobocia, • nie zadawalaj ący poziom rozwoju gospodarczego, • niedoinwestowanie gospodarki, • trudno ści finansowe samorz ądów gminnych, • niewystarczaj ący poziom uzbrojenia terenu w infrastruktur ę techniczn ą, • niewystarczaj ący poziom uzbrojenia w urz ądzenia ochronne środowiska naturalnego, • braki w ustawodawstwie prawnym i niewystarczaj ąca egzekucja prawa, • niska świadomo ść ekologiczna społecze ństwa. Prognoz ą powy Ŝej zidentyfikowanych problemów jest ich poprawa, która nast ępowa ć b ędzie stopniowo, w dłu Ŝszym okresie czasu.

Dziennik Urz ędowy - 1081 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

3. Warunki hydrogeologiczne

Przestrzennie na obszarze Zwi ązku Gmin przewa Ŝaj ą tereny, gdzie zagro Ŝenie wód wgł ębnych, dolnych u Ŝytkowych poziomów wodono śnych zanieczyszczeniami z powierzchni ziemi okre śla si ę jako niskie i średnie. Generalnie zabezpieczeniem uŜytkowych warstw wodono śnych wgł ębnych uj ęć wody (studni wierconych) przed migracj ą zanieczyszcze ń jest wyst ępowanie stropu z utworów trudno przepuszczalnych, w postaci glin zwałowych. Zanieczyszczeniu mog ą by ć nara Ŝone jednak lokalne, górne warstwy wodono śne, wyst ępuj ące nad stropem utworów trudno przepuszczalnych, których woda mo Ŝe by ć ujmowana poprzez gospodarskie studnie kopane.

4. Struktura u Ŝytkowania gruntów

Obszar Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko - Iławskiego „Czyste Środowisko” jest terenem urozmaiconym, na którym znajduj ą si ę grunty o ró Ŝnym przeznaczeniu. W obr ębie tego terenu s ą gminy typowo rolnicze, ukierunkowane na produkcj ę rolnicz ą, oraz gminy o wysokich walorach przyrodniczo - krajobrazowych, z du Ŝym udziałem lasów i wód powierzchniowych (głównie jezior), ukierunkowanych przede wszystkim na rozwój turystyki i rekreacji z rolnictwem drugoplanowym. Generalnie stopie ń uprzemysłowienia tego terenu jest niski, za wyj ątkiem wyst ępowania kilku zakładów produkcyjnych o znaczeniu wojewódzkim i krajowym. W tabeli II.3., zamieszczonej poni Ŝej, przedstawiono ogóln ą charakterystyk ę u Ŝytkow ą gruntów w postaci procentowego udziału w ogólnej powierzchni gruntów.

Tab. II.3. Charakterystyka u Ŝytkowa gruntów.

Procentowy udział w ogólnej powierzchni gruntów (%)

Tereny zielone, lasy, parki Wody UŜytki rolne Tereny zabudowane Tereny inne 1 2 3 4 5 6 Miasto Ostróda 7,9 18,7 24,1 26,4 22,9 Miasto Lubawa 0,9 0,4 83,8 10,5 4,4 1 2 3 4 5 i 6 Miasto i Gmina Olsztynek 51 3,7 37 8,3 Miasto i Gmina Miłomłyn 38 10 50 2 Gmina D ąbrówno 12,5 6 71 10,5 Gmina Grunwald 21,1 2 71 5,9 Gmina Łukta 53 10 34 3 Gmina Ostróda 29 6 54,8 10,2 Gmina Małdyty 23 6 58 13 Gmina Jonkowo 38,5 1,5 50,2 9,8 źródło: dane z gmin

5. Charakter zabudowy

Charakter zabudowy mieszkalnej w ka Ŝdej gminie przedstawiono w tabeli II.4. w nast ępuj ących kategoriach: I. zabudowa jednorodzinna (ogrzewanie miejscowe), II. zabudowa wielorodzinna (ogrzewanie zdalaczynne), III. zabudowa mieszana – pozostała (ogrzewanie mieszane). W tabeli II.4. okre ślono liczb ę mieszka ńców w ka Ŝdej, wymienionej wy Ŝej, kategorii.

Tab. II.4. Podział mieszka ńców na środowiska zabudowy.

Środowisko (kategoria) zabudowy Ogólna liczba mieszka ńców I II III Miasto Ostróda 6 305 * ) 15 605 * ) 13 315 * ) 35 600 Miasto Lubawa 9 027 * ) 0 * ) 251 * ) 9 326 Miasto i Gmina Olsztynek 9 072 * ) 3 652 * ) 1 212 * ) 13 848 Miasto i Gmina Miłomłyn 4 042 55 1 048 5 175 Gmina D ąbrówno 2 649 879 * ) 1 119 4 647 Gmina Grunwald 2 600 2 300 1 085 5 985 Gmina Łukta 2 450 1 670 359 4 479 Gmina Ostróda 12 153 * ) 2 322 * ) 1 006 * ) 15 561 Gmina Małdyty 2 600 1 785 2 039 6 424 Gmina Jonkowo 2 958 408 2 123 5 489 *) Dane przyj ęte z Programu Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko - Iławskiego „Czyste Środowisko”, opracowanego w 2000 roku

III. Aktualny stan gospodarki odpadami na terenie Gmin Zwi ązku

1. Odpady powstaj ące w sektorze komunalnym

Zgodnie z tre ści ą art. 3 ustawy o odpadach, odpady komunalne s ą to odpady powstaj ące w gospodarstwach domowych, a tak Ŝe odpady nie zawieraj ące odpadów niebezpiecznych pochodz ące od innych wytwórców odpadów, które ze wzgl ędu na swój charakter lub skład s ą podobne do odpadów powstaj ących w gospodarstwach domowych. Tak wi ęc odpady komunalne powstaj ą w: - gospodarstwach domowych - obiektach infrastruktury takich jak: handel, usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalno ści gospodarczej i wytwórczej. Dziennik Urz ędowy - 1082 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

1.1. Analiza stanu aktualnego

1.1.1. Opis ogólny gospodarki odpadami W skład odpadów komunalnych wchodz ą odpady: gromadzone w zbiornikach (np. pojemnikach, kontenerach, workach), zmieszane, o cechach surowców wtórnych np. papier i tektura, szkło opakowaniowe, tworzywa sztuczne, puszki metalowe itp., niebezpieczne „typu komunalnego”, z targowisk i cmentarzy, wielkogabarytowe, ro ślinne z piel ęgnacji ogrodów, parków i innych terenów zieleni gminnej, uliczne (zmiotki i z koszy ulicznych), porzucone wraki pojazdów mechanicznych, inne porzucone na terenach gminnych (np. w lasach, parkach itp.), osady z oczyszczalni ścieków i nieczysto ści gromadzone w zbiornikach bezodpływowych. Do odpadów komunalnych trafiaj ą tak Ŝe inne odpady (głównie w zakresie dotycz ącym działa ń powstrzymuj ących ich przenikanie do strumienia odpadów komunalnych i wynikaj ących z powiatowych planów gospodarki odpadami), np: odpady z działalno ści słu Ŝb medycznych i weterynaryjnych, odpady „masowe” w rodzaju ziemia, gruz itp. (nazywane cz ęsto odpadami budowlanymi), odpady produkcyjne z drobnego przemysłu i usług. Wytworzone odpady w wyniku: bytowania ludzi, prac porz ądkowych i piel ęgnacyjnych w miejscach publicznych, eksploatacji sprz ętu, urz ądze ń i pojazdów, prowadzonych usług i handlu s ą gromadzone jako odpady zmieszane b ądź selektywnie. Zgromadzone selektywnie odpady jako surowce wtórne (makulatura, złom, tworzywa sztuczne, złom) s ą przekazywane dla przemysłu i wykorzystywane powtórnie do produkcji. Cz ęś ciowo (w niewielkim zakresie) niektóre odpady, jako surowce wtórne, s ą pozyskiwane tak Ŝe na drodze segregacji ze strumienia odpadów komunalnych zmieszanych. Pozostałe odpady, jako zmieszane, s ą wywo Ŝone i deponowane na składowisku komunalnym odpadów. Na terenie Zwi ązku Gmin nie prowadzi si ę innego, poza składowaniem na składowiskach, unieszkodliwiania odpadów. Odbiór i wywóz odpadów od wytwórców (z miejsc ich powstawania) jest prowadzony przez specjalistyczne firmy obsługuj ące gospodark ę odpadami na podstawie zawartych stosownych umów.

1.1.2. Obsługa gospodarki odpadami Obsług ą gospodarki odpadami komunalnymi (załadunek i wywóz z posesji odpadów) zajmuj ą si ę na terenie Zwi ązku Gmin nast ępuj ące podmioty gospodarcze: a) Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Ostródzie, ul. 3-go Maja 8, b) Lubawska Spółka Komunalna Sp. z o.o. w Lubawie, ul. Kopernika (oraz Wielobran Ŝowy Zakład Usługowo - Produkcyjno - Handlowy „SPOMER” i Przedsi ębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe „MUSA”) c) Zakład Gospodarki Komunalnej w Olsztynku, ul. Górna, d) Przedsi ębiorstwo Gospodarki Miejskiej w Olsztynie, ul. Kasprzaka 1/3, e) Przedsi ębiorstwo Oczyszczania w Mor ągu, ul. Wenecka 1, f) Zakład Usług Transportowych i Drogowych - Wł. Modrzewski w Ostródzie, ul. Grabowa 4, g) Karol Konczanin, ul. Lipowa 5 Mi ędzylesie gm. Ostróda, h) Jankowski, ul. Mrongowiusza 46 Ostróda, i) Transport Usługowy Edward Górtowski Wołowno 39, j) Krzysztof Mikołajski Liwa 14-140 Miłomłyn, k) Przedsi ębiorstwo Remontowo - Budowlane w Ostródzie, ul. Paderewskiego 5. Terenowy zakres obsługi wymienionych wy Ŝej podmiotów przedstawiono w tabeli III.1.

Tab. III.1. Zasi ęg obsługi wymienionych wy Ŝej podmiotów gospodarki odpadami.

Podmioty gospodarki odpadami Teren obsługi a) x b) x c) x d) x e) x f) x g) y h) z i) y j) y k) y Miasto Ostróda + + + + + + Miasto Lubawa + Miasto i Gmina Olsztynek + + Miasto i Gmina Miłomłyn + + + Gmina D ąbrówno + Gmina Grunwald + Gmina Łukta + + + Gmina Ostróda + + + + Gmina Małdyty + + Gmina Jonkowo + + źródło: dane z gmin x wywóz nieczysto ści płynnych i stałych; y wywóz nieczysto ści stałych; z wywóz nieczysto ści płynnych

Jak z tabeli III.1. wynika najwi ększy udział w obsłudze gospodarki odpadami na terenie Zwi ązku Gmin ma Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych w Ostródzie. Poza Lubawsk ą Spółk ą Komunaln ą Sp. z o.o. w Lubawie (obsługuj ącą Miasto Lubaw ę), Zakładem Gospodarki Komunalnej w Olsztynku (obsługującym Miasto i Gmin ę Olsztynek) oraz Przedsi ębiorstwem Gospodarki Miejskiej w Olsztynie (obsługuj ącym Gmin ę Jonkowo), udział pozostałych wymienionych podmiotów w obsłudze gospodarki odpadami na terenie Zwi ązku Gmin jest nieznaczny.

1.1.3. Ilo ść i rodzaje wytwarzanych odpadów

Ilo ść wytwarzanych wszystkich odpadów komunalnych jest trudna do okre ślenia z powodu ograniczonego zakresu usług prowadzonych przez jednostki wykonuj ące zbiórk ę i wywóz odpadów (nie wszyscy wytwórcy odpadów zawarli umowy z firmami przewozowymi). W zwi ązku z tym cz ęść wytwarzanych odpadów jest w tzw. „szarej strefie” i nie jest obj ęta statystyk ą. W celu zatem okre ślenia ilo ści wytwarzanych odpadów komunalnych posłu Ŝono si ę wska źnikami teoretycznymi. Przyj ęto wska źniki ilo ści wytwarzanych odpadów w zale Ŝno ści od miejsca zamieszkania według Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (KPGO). Analizuj ąc źródła wytwarzania odpadów komunalnych oraz ich skład z punktu widzenia mo Ŝliwo ści odzysku i unieszkodliwiania - dla potrzeb tworzenia niniejszego planu, zgodnie z KPGO, wyodr ębniono nast ępuj ące strumienie odpadów: Dziennik Urz ędowy - 1083 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

1. odpady organiczne (domowe odpady organiczne pochodzenia ro ślinnego i pochodzenia zwierz ęcego ulegaj ące biodegradacji oraz odpady pochodz ące z piel ęgnacji ogródków przydomowych, kwiatów domowych, balkonowych - ulegaj ące biodegradacji), 2. odpady zielone (odpady z ogrodów i parków, targowisk, z piel ęgnacji ziele ńców miejskich, z piel ęgnacji cmentarzy - ulegaj ące biodegradacji), 3. papier i karton (opakowania z papieru i tektury, opakowania wielomateriałowe na bazie papieru, papier i tektura - nieopakowaniowe), 4. tworzywa sztuczne (opakowania z tworzyw sztucznych, tworzywa sztuczne nieopakowaniowe), 5. tekstylia, 6. szkło (opakowania ze szkła, szkło - nieopakowaniowe), 7. metale (opakowania z blachy stalowej, opakowania z aluminium, pozostałe odpady metalowe), 8. odpady mineralne - odpady z czyszczenia ulic i placów: gleba, ziemia, kamienie itp., 9. drobna frakcja popiołowa -odpady ze spalania paliw stałych w piecach domowych (głównie w ęgla), z uwagi na udział w składzie odpadów komunalnych popiołu wyodr ębniono t ę frakcj ę jako nieprzydatn ą do odzysku i unieszkodliwiania innymi metodami poza składowaniem, 10. odpady wielkogabarytowe, 11. odpady budowlane - odpady z budowy, remontów i demonta Ŝu obiektów budowlanych - w cz ęś ci wchodz ącej w strumie ń odpadów komunalnych, 12. odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie domowych odpadów komunalnych.

Wielko ści wska źników poszczególnych asortymentów odpadów przedstawiono w tabeli III.2. Zawarte w tabeli III.2. jednostkowe wagowe wska źniki ilo ści wytwarzanych odpadów (według KPGO) uwzgl ędniaj ą lokalne uwarunkowania, tj. powstawanie odpadów w warunkach wiejskich i w warunkach miejskich. Na podstawie wska źników okre ślonych w tabeli III.2. obliczono ogóln ą ilo ść odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie Zwi ązku Gmin -tabela III.3.

Tab. III.2. Wska źniki ilo ści wytwarzanych odpadów w zale Ŝno ści od miejsca zamieszkania.

Lp. Strumienie odpadów komunalnych Miasto Wie ś (kg/M/rok) (kg/M/rok) 1. Odpady kuchenne ulegaj ące biodegradacji 90,2 22,11 2. Odpady zielone 10,00 4,16 3. Papier i tektura (nieopakowaniowe) 28,02 10,64 4. Opakowania z papieru i tektury 41,52 15,43 5. Opakowania wielomateriałowe 4,66 1,73 6. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 48,27 21,03 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 15,53 6,77 8. Tekstylia 12,10 4,65 9. Szkło (nieopakowaniowe) 2,00 1,00 10. Opakowania ze szkła 28,12 18,89 11. Metale 12,79 4,55 12. Opakowania z blachy stalowej 4,57 1,63 13. Opakowania z aluminium 1,33 0,47 14. Odpady mineralne 14,30 13,25 15. Drobna frakcja popiołowa 46,7 40,28 16. Odpady wielkogabarytowe 20,00 15,00 17. Odpady budowlane 40,00 40,00 18. Odpady niebezpieczne 3,00 2,00 RAZEM: 423,71 223,59

Tab. III.3. Szacunkowa ogólna masa wytwarzanych odpadów komunalnych obliczona na podstawie jednostkowych wagowych wska źników okre ślonych w tabeli III.2.

Miejsce wytwarzania odpadów Liczba mieszka ńców Ogólna masa odpadów (Mg/rok) Miasto Ostróda miasto 35 600 15 084,1 Miasto Lubawa miasto 9 326 3 951,5 Miasto i Gmina Olsztynek miasto 7 624 3 230,4 wie ś 6 224 1 391,6 Miasto i Gmina Miłomłyn miasto 2 300 974,5 wie ś 2 875 642,8 Gmina D ąbrówno wie ś 4 647 1 039,0 Gmina Grunwald wie ś 5 985 1 338,2 Gmina Łukta wie ś 4 479 1 001,5 Gmina Ostróda wie ś 15 561 3 479,3 Gmina Małdyty wie ś 6 424 1 436,3 Gmina Jonkowo wie ś 5 489 1 227,3 OGÓŁEM: 106 534 34 796,5 Masa odpadów wytwarzanych w poszczególnych strumieniach (Mg/rok)

Strumienie odpadów komunalnych brówno Gmina Gmina Gmina Gmina Gmina Miasto Miasto ą Małdyty Lubawa Ostróda Ostróda M. i i M. Gm. i M. Gm. Jonkowo Miłomłyn Grunwald Olsztynek D GminaŁukta RAZEM:

Odpady kuchenne ulegaj ące biodegradacji 3211 841 825 271 103 132 99 344 142 121 6089 Odpady zielone 356 93 102 35 19 25 19 65 27 23 764 Dziennik Urz ędowy - 1084 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Papier i tektura (nieopakowaniowe) 997 261 280 95 49 64 48 166 68 58 2086 Opakowania z papieru i tektury 1478 387 413 140 72 92 69 240 99 85 3075 Opakowania wielomateriałowe 166 43 46 16 8 10 8 27 11 9 344 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 1718 450 499 171 98 126 94 327 135 115 3733 Opakowania z tworzyw sztucznych 553 145 161 55 31 41 30 105 43 37 1201 Tekstylia 431 113 121 41 22 28 21 72 30 26 905 Szkło (nieopakowaniowe) 71 17 21 7 5 6 4 16 6 5 158 Opakowania ze szkła 1001 262 332 119 88 113 85 294 121 104 2519 Metale 455 119 126 43 21 27 20 71 29 25 936 Opakowania z blachy stalowej 163 43 45 15 8 10 7 25 10 9 335 Opakowania z aluminium 47 12 13 4 2 3 2 7 3 3 96 Odpady mineralne 509 133 191 71 62 79 59 206 85 73 1468 Drobna frakcja popiołowa 1663 436 607 223 187 241 180 627 259 221 4644 Odpady wielkogabarytowe 712 187 246 89 70 90 67 233 96 82 1872 Odpady budowlane 1424 373 554 206 186 239 179 622 257 220 4260 Odpady niebezpieczne 107 28 35 13 9 12 9 31 13 11 268

W wykazanych wy Ŝej ilo ści wytwarzanych odpadów komunalnych nie s ą uj ęte odpady pojawiaj ące si ę okresowo (sezonowo) -odpady z turystyki oraz odpady z komunalnych oczyszczalni ścieków (osady, skratki).

Odpady z turystyki

Gminy nale Ŝą ce do Zwi ązku Gmin „Czyste Środowisko” cechuje du Ŝa atrakcyjno ść turystyczna. Turystyka, oprócz rolnictwa, jest najwa Ŝniejsz ą gał ęzi ą gospodarki tego regionu. Z tym faktem ł ączy si ę wytwarzanie odpadów zwi ązanych z sezonowym (okresowym) napływem i bytowaniem ludzi nie zwi ązanych ze stałym pobytem. Cech ą charakterystyczn ą wytwarzania tego rodzaju odpadów jest miejsce ich powstawania oraz nierównomierno ść na przestrzeni całego roku. Bran Ŝa turystyczna i wypoczynkowa generuje odpady zwi ązane z: – turystyk ą pobytow ą w stałych obiektach turystycznych i wypoczynkowych, – turystyk ą wodn ą ( Ŝeglarstwo, motorowodniactwo, w ędkarstwo), – wypoczynkiem na polach biwakowych i namiotowych. Uchwycenie dokładne ilo ści powstaj ących odpadów z tego źródła jest trudne (brak jest rzetelnej informacji od wła ścicieli infrastruktury turystycznej o ilo ści przekazywanych na składowiska odpadów, a dokładne okre ślenie warto ści osobodni na tym polu i przyj ęcie wiarygodnych, miarodajnych wska źników jednostkowych jest kłopotliwe). Według Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Ostródzkiego ilo ść odpadów z turystyki w powiecie ostródzkim szacuje si ę na około od 135,3 do 403,9 Mg/rok. Odpady pochodz ące z bran Ŝy turystycznej na terenie Zwi ązku Gmin zostały uwzgl ędnione dalej, ł ącznie w całym strumieniu odpadów zbieranych, transportowanych i składowanych.

Odpady z oczyszczalni ścieków

Odpady z oczyszczalni ścieków stanowi ą: skratki (zsitki), odpady z opró Ŝniania piaskowników, osady z mechaniczno- biologicznego oczyszczania ścieków. Skratki (zsitki) oraz odpady z opró Ŝniania piaskowników s ą okresowo wywo Ŝone z oczyszczalni na składowisko odpadów. Osady z mechaniczno-biologicznego oczyszczania ścieków (najistotniejsza masa odpadów) s ą wywo Ŝone na składowisko odpadów stałych lub s ą zagospodarowywane przyrodniczo (tabela III.4.). Z małych oczyszczalni osady s ą dowo Ŝone do wi ększych oczyszczalni lub bezpo średnio s ą wywo Ŝone na u Ŝytki rolne lub na składowisko odpadów. Cz ęść osadów z małych oczyszczalni (jak ka Ŝdych innych odpadów) lokowana jest nielegalnie w sposób „dziki” w środowisku. Osady z małych oczyszczalni, przewo Ŝone do wi ększych oczyszczalni, s ą zbilansowane w ogólnej masie osadów wykazanych w tabeli III.4.

Tab. III.4. Osady ściekowe z oczyszczalni komunalnych -ilo ści i sposób post ępowania (stan rok 2004) Ilo ść ścieków Ilo ść powstaj ących Sposób post ępowania Lokalizacja oczyszczalni oczyszczanych śr osadów z osadami m3/d Mg/rok m3/rok Lubawa 2 000 70 (s.m.) 180 wywóz na składowisko w Sampławie Olsztynek 4 500 234 9 705 zagospodarowanie rolnicze Gmina Miłomłyn Miłomłyn 400

Karnity 100 składowane na terenie oczyszczalni 36,3 Tarda 400 (max) i zagospodarowywane przyrodniczo Dąbrówno 342 80 60 wywóz na składowisko w Rudnie Gmina Grunwald Gierzwałd 220

Mielno 70 156 kompostowanie składowane na terenie oczyszczalni Łukta 650 9 125 i zagospodarowywane przyrodniczo Gmina Ostróda rekultywacja, u Ŝytkowanie przyrodni- cze, Tyrowo (dla m. Ostróda) 9 128 4 380 wywóz na składowisko w Rudnie Samborowo 227 Smykówko 25

Szyldak 66

Pietrzwałd -

Lipowo 4 3 zagospodarowanie przyrodnicze Grabin 3 Ostrowin 5 Gmina Małdyty Małdyty 120 Dziennik Urz ędowy - 1085 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Linki 22 Klonowy Dwór 22 95 przekazanie do utylizacji na zewn ątrz Szymonowo 3 Dobrocin 70 Gmina Jonkowo „Osa” Jonkowo 150

„Fubako” Jonkowo 200 9,5 przekazanie do utylizacji na zewn ątrz Szałstry 35 źródło: dane z gmin Podanych w tabeli ilo ści osadów nie sumowano poniewa Ŝ osady te charakteryzuj ą si ę ró Ŝnym stopniem uwodnienia.

Odpady zielone

Odpady zielone powstaj ą w wyniku piel ęgnacji terenów zielonych (parki, trawniki, ziele ńce, pasy uliczne, cmentarze). Z źródeł tych powstaj ą rocznie nast ępuj ące ilo ści odpadów (tabela III.5.).

Tab. III.5. Odpady z piel ęgnacji terenów zielonych (stan 2004 r) Zbierane ilo ści odpadów Powierzchnia terenów zielonych (ha) Teren z piel ęgnacji całkowita piel ęgnowana Mg/rok m3/rok Miasto Ostróda pow. 63 pow. 60 brak danych brak danych Miasto Lubawa 15,84 15,84 43,5 217,8 Miasto i Gmina Olsztynek brak danych brak danych brak danych 1 056 Miasto i Gmina Miłomłyn brak danych brak danych 60 300 Gmina D ąbrówno 15 brak danych brak danych 184 Gmina Grunwald 26,1 7,6 brak danych brak danych Gmina Łukta 6,3 5,3 brak danych brak danych Gmina Ostróda brak danych brak danych 30 brak danych Gmina Małdyty 8,8 7,1 15,5 brak danych Gmina Jonkowo brak danych brak danych brak danych brak danych źródło: dane z gmin

Z uwagi na brak wystarczaj ących danych niemo Ŝliwe jest okre ślenie strumienia ilo ści odpadów zielonych. Odpady te cz ęś ciowo kierowane s ą na składowisko odpadów, w bli Ŝej nie okre ślonej cz ęś ci umieszczane s ą tak Ŝe w sposób „dziki” w środowisku.

1.1.4. Gromadzenie odpadów komunalnych

1.1.4.1. Odpady stałe

Odpady komunalne gromadzone s ą w postaci zmieszanej i na drodze selektywnej zbiórki. Selektywna zbiórka odpadów została omówiona w odr ębnym punkcie (1.1.7.). Na terenie gmin gromadzenie odpadów odbywa si ę w metalowych pojemnikach głównie SM 110 i SM 1100, a tak Ŝe kontenerach KP-7. Pojemno ści urz ądze ń do gromadzenia odpadów odpowiadaj ą standardom unijnym. Do gromadzenia wi ększo ści odpadów słu Ŝą pojemniki metalowe o pojemno ści 110 cm 3. Do gromadzenia suchych odpadów z terenów cmentarzy, ogródków działkowych, zespołu gara Ŝy, przy obiektach usługowo - handlowych, a tak Ŝe odpadów wielkogabarytowych słu Ŝą du Ŝe kontenery, o pojemno ści 7 m 3. Zestawienie ilo ściowe poszczególnych rodzajów urz ądze ń do gromadzenia odpadów przedstawiono w tabeli III.6. na podstawie danych uzyskanych od firm wywozowych i urz ędów gminnych. Odpady komunalne z terenu całego Zwi ązku Gmin zbierane s ą do pojemników, nast ępnie bezpo średnio wywo Ŝone s ą na składowisko odpadów. Cz ęstotliwo ść opró Ŝniania pojemników i kontenerów jest ró Ŝna i uzale Ŝniona jest od potrzeb (1 raz/tydzie ń, 1 raz/dwa tygodnie i 1 raz/miesi ąc). Dane zawarte w tabeli III.6. s ą szacunkowe. Dokładna ilo ść pojemników i kontenerów słu Ŝą ca do gromadzenia odpadów jest trudna do okre ślenia, poniewa Ŝ pewn ą ilo ść urz ądze ń tych zakupili i wystawili wytwarzaj ący odpady, cho ć w zdecydowanej wi ększo ści obowi ązek ten przej ął podmiot zbieraj ący i transportuj ący odpady.

Tab. III.6. Inwentaryzacja pojemników do gromadzenia odpadów.

Ilo ść pojemników i kontenerów Teren SM 110 SM 1100 KP 7 Miasto Ostróda 2 500 360 160 Miasto Lubawa 900 30 Miasto i Gmina Olsztynek 1 600 230 12 Miasto i Gmina Miłomłyn 450 20 Gmina D ąbrówno 750 35 Gmina Grunwald 498 35 Gmina Łukta 700 5 Gmina Ostróda 2 510 120 5 Gmina Małdyty 850 41 Gmina Jonkowo 830 6 5 RAZEM: 11 588 852 212 źródło: dane z gmin i od firm zbieraj ących odpady

1.1.4.2. Odpady ciekłe

Odpady ciekłe, tj. ścieki mog ą by ć gromadzone wył ącznie na terenach nieskanalizo- wanych, w zbiornikach na nieczysto ści płynne. Zbiorniki te musz ą by ć nieprzepuszczalne, ze szczelnym dnem oraz z zamykanym otworem do usuwania nieczysto ści. Dziennik Urz ędowy - 1086 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Odpady odbierane s ą przez firmy transportowe wozami asenizacyjnymi i przewo Ŝone do miejscowych oczyszczalni ścieków. W czyszczalniach, w ogólnej mieszaninie ścieków dopływaj ących kanalizacj ą sanitarn ą, odpady te s ą utylizowane (oczyszczane).

1.1.5. Zbiórka i transport odpadów komunalnych

Zbiórk ą i transportem odpadów komunalnych na terenie gmin zajmuj ą si ę podmioty wymienione w pkt-cie 1.1.2. Niektórzy wytwórcy odpadów transportuj ą swoje odpady na składowisko transportem własnym. Do transportu odpadów wykorzystywane są śmieciarki bezpyłowe na podwoziu Liaz, Jelcz, Mercedes, Star, samochody do przewozu kontenerów KP typu „HAK” marki Star i Kamaz. Ilo ść odpadów zbieranych i transportowanych, w strumie- niu odpadów zmieszanych, okre ślono w tabeli III.7. na podstawie danych ankietowych oraz informacji uzyskanych w firmach przewozowych. W tabeli III.7. okre ślono równie Ŝ ilo ść mieszka ńców obj ętych zbiórk ą (na podstawie sporz ądzonych umów na wykonywanie tych usług), wyra Ŝon ą w procentach ogólnej liczby mieszka ńców. Na podstawie warto ści zamieszczonych w tej tabeli nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe brak jest w niektórych przypadkach korelacji pomi ędzy ilo ści ą odpadów wytwarzanych (dane teoretyczne, obliczone na podstawie wielko ści wska źnikowych), liczb ą ludno ści obj ętej zbiórk ą oraz ilo ści ą odpadów zbieranych. Na przyczyn ę tych rozbie Ŝno ści mog ą składa ć si ę dane, wykazane w ankietach i podane przez przewo źników odpadów, obarczone pewnym bł ędem, oraz składa si ę charakter szacunkowy tych danych (np. okre ślenie procentowo liczby ludno ści obj ętej zbiórk ą odpadów).

Tab. III.7. Ilo ść odpadów komunalnych zebranych w strumieniu odpadów zmieszanych.

WYTWARZANIE ODPADÓW Masa odpadów ogółem Ludno ść obj ęta zbiórk ą Masa odpadów Teren (Mg/rok) % (Mg/rok) Miasto Ostróda 15 084,1 95 14 329,9 Miasto Lubawa 3 951,5 90 3 556,4 Miasto i Gmina Olsztynek 4 622,0 80 3 697,6 Miasto i Gmina Miłomłyn 1 617,3 61 986,5 Gmina D ąbrówno 1 039,0 75 779,3 Gmina Grunwald 1 338,2 55 736,0 Gmina Łukta 1 001,5 90 901,4 Gmina Ostróda 3 479,3 70 2 435,5 Gmina Małdyty 1 436,3 70 1 005,4 Gmina Jonkowo 1 227,3 50 613,7 RAZEM: 34 796,5 29 041,7 ZBIÓRKA I TRANSPORT ODPADÓW Ilo ść odpadów zbieranych (Mg/rok) ) Teren 1999 r.* 2002 rok 2003 rok (Mg/rok) M P R M P R Miasto Ostróda 15 564 8 918 2 290 11 208 7 173 3 380 10 553 Miasto Lubawa 1 600 2 619 1 473 4 092 2 262 1 273 3 535 Miasto i Gmina Olsztynek 3 189 5 299 43 5 342 5 062 45 5 107 Miasto i Gmina Miłomłyn 300 665 108 773 636 103 739 Gmina D ąbrówno 576 405 118 523 394 109 503 Gmina Grunwald 500 312 93 405 344 46 390 Gmina Łukta 240 364 110 474 378 182 560 Gmina Ostróda 720 1 204 3 265 4 469 1 236 3 102 4 338 Gmina Małdyty brak danych 570 60 630 600 60 660 Gmina Jonkowo brak danych 375 100 475 365 140 505 RAZEM: 20 731 7 660 28 391 18 450 8 440 26 890 źródło: dane z gmin i od firm zbieraj ących odpady; * ) dane szacunkowe pochodz ące z „Programu Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko -Iławskiego „Czyste Środowisko” (2000 r. M – odpady z budownictwa mieszkaniowego P – odpady z jednostek gospodarczych, instytucji R – odpady razem (z budownictwa mieszkalnego i z jednostek gospodarczych, instytucji)

1.1.6. Składowanie odpadów komunalnych

Odpady komunalne powstaj ące na terenie Zwi ązku Gmin "Czyste Środowisko" gromadzone s ą obecnie na pi ęciu składowiskach znajduj ących si ę w miejscowo ściach: - Rudno (gmina Ostróda), - Wilkowo (gmina Olsztynek), - Sampława (gmina Lubawa), - Złotna (gmina Mor ąg), - Łęgajny (gmina Barczewo). Jak z powy Ŝszego wynika cz ęść odpadów wywo Ŝona jest aktualnie na składowiska znajduj ące si ę poza terenem Zwi ązku Gmin (Sampława, Złotna, Ł ęgajny). A zatem na terenie Zwi ązku Gmin znajduj ą si ę dwa czynne składowiska, tj. w Rudnie i Wilkowie. Składowisko w Wilkowie w perspektywie do ko ńca roku 2005 zostanie zamkni ęte z powodu wypełnienia odpadami. Tak wi ęc praktycznie w niedalekiej przyszło ści pozostanie jedno czynne składowisko na terenie Zwi ązku Gmin - składowisko w Rudnie. W oparciu o te składowisko budowana b ędzie przyszła gospodarka odpadami na terenie Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko- Iławskiego „Czyste Środowisko”. Aktualnie odpady s ą składowane na poszczególnych składowiskach w sposób nast ępuj ący: - na składowisku w Rudnie s ą składowane głównie odpady pochodz ące z Miasta Ostróda, Miasta i Gminy Miłomłyn oraz Gmin D ąbrówno, Grunwald, Ostróda i Małdyty, Łukta (cz ęś ciowo); - na składowisku w Wilkowie s ą składowane odpady pochodz ące z Miasta i Gminy Olsztynek; Dziennik Urz ędowy - 1087 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

- na składowisku w Sampławie s ą składowane odpady pochodz ące z Miasta Lubawa; - na składowisku w Złotnej s ą składowane cz ęś ciowo odpady pochodz ące z gmin Małdyty i Łukta; - na składowisku w Ł ęgajnach s ą składowane odpady z Gminy Jonkowo.

Poza wyznaczonymi miejscami gromadzenia, odpady usuwane s ą równie Ŝ w sposób "dziki" na peryferiach miejscowo ści, głównie w lesie. Wi ększo ść gmin nie posiada inwentaryzacji „dzikich wysypisk” odpadów na swoim terenie. Cz ęść z nich zajmuje np. wyrobiska po nielegalnie eksploatowanych Ŝwirowniach. W Gminie Grunwald s ą zinwentaryzowane trzy „dzikie wysypiska” w miejscowo ściach: Zybułtowo, J ędrychowo, Grunwald (wła ściciel terenu A.N.R. Oddział w Olsztynie, o ł ącznej powierzchni 2,5 ha, ł ącznej kubaturze 62 500 m 3, zło Ŝone s ą na nich odpady komunalne). W miar ę mo Ŝliwo ści „dzikie wysypiska” s ą na bie Ŝą co likwidowane. Zwykle trudno jest je likwidowa ć z uwagi na przyzwyczajenia miejscowej ludno ści. Odpady na „dzikie wysypiska” trafiaj ą z ró Ŝnych źródeł: – gospodarstw domowych, obiektów turystyczno - wypoczynkowych, podmiotów gospodarczych, które nie maj ą uregulowanej gospodarki odpadowej, – gospodarstw domowych o niskim statusie społecznym i ekonomicznym, – gospodarstw domowych i drobnej działalno ści gospodarczej wytwarzaj ącej okazjonalnie specyficzne odpady komunalne, nie obj ęte zorganizowan ą zbiórk ą np.: odpady budowlane, wielkogabarytowe, zielone, – ludzi czasowo przebywaj ących poza miejscem zamieszkania, – obiektów porzuconych lub opuszczonych.

Zdarzaj ą si ę tak Ŝe przypadki wywo Ŝenia odpadów na składowiska zamkni ęte i zrekultywowane. Na terenie poszczególnych gmin znajduj ą si ę nast ępuj ące zamkni ęte i zrekultywowane składowiska: – Miasto i Gmina Miłomłyn - dwa składowiska w miejscowo ściach Liwa (rok 1998 - zako ńczenie składowania) i Miłomłyn (powierzchnia 1,01 ha, dotychczasowe nagromadzenie 825 Mg, stopie ń wypełnienia 20%, rok zako ńczenia składowania 1999); – Gmina D ąbrówno - jedno składowisko w miejscowo ści Okr ągłe; – Gmina Jonkowo - jedno składowisko w miejscowo ści Gutkowo (odpadów poprodukcyjnych, pochodz ących z Zakładu Opon Samochodowych „Stomil - Olsztyn” S.A. o powierzchni 1,34 ha, rok zako ńczenia składowania 2002).

Poza odpadami komunalnymi na składowiska trafia równie Ŝ cz ęść odpadów przemysłowych nie b ędących odpadami niebezpiecznymi. S ą to głównie odpady opakowaniowe, gruz i ziemia. Poni Ŝej, na podstawie dost ępnych informacji, scharakteryzowano bli Ŝej dwa czynne składowiska poło Ŝone na terenie Zwi ązku Gmin, tj. składowiska w Rudnie i Wilkowie.

1.1.6.1. Składowisko w Rudnie

Składowisko Rudno jest najwi ększym eksploatowanym składowiskiem na terenie Zwi ązku Gmin "Czyste Środowisko". Poło Ŝone jest w Gminie Ostróda około 4,5 km od drogi Ostróda-Lubawa. Najbli Ŝsze zabudowania mieszkalne zlokalizowane s ą we wsi Rudno w odległo ści ok. 600 m od składowiska oraz we wsi Poburze w odległo ści ok. 700 m. Składowisko poło Ŝone jest w pobli Ŝu granicy Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich. Składowisko eksploatowane jest od 1984 r. W 1994 r. eksploatacj ę składowiska przej ęło Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych PUK Sp. z o.o. Ostróda. Według opinii technicznej z 1994 r. przyj ęty od wcze śniejszego u Ŝytkownika, sposób zagospodarowania i eksploatacji wysypiska nie był zgodny z rozwi ązaniami zawartymi w ZTE. Odpady były gromadzone poza terenem wyznaczonym pod składowisko, na terenie wyeksploatowanym stwierdzono: intensywn ą fermentacj ę metanow ą, niedostateczne przesypywanie odpadów warstw ą mineraln ą oraz składowanie odpadów przemysłowych. Nieprawidłowo ści te po roku 1994 usuni ęto. Rozpocz ęto składowanie odpadów na terenie do tego przeznaczonym, przesypuj ąc i zag ęszczaj ąc odpady. Teren, na którym do tej pory składowano odpady został zrekultywowany na podstawie wykonanego projektu rekultywacji. Obecnie na składowisku gromadzone s ą głównie zmieszane odpady komunalne oraz podobne do komunalnych. Odpady składowane s ą nieselektywnie na całym eksploatowanym obecnie obszarze składowiska (poza terenem zrekultywowanym), bez wydzielonych sektorów i kwater. Składowisko posiada murowany budynek socjalny, brodzik dezynfekcyjny, wag ę oraz stały dozór. Sprz ęt spychaj ąco - zag ęszczaj ący pracuj ący na składowisku to: spychacz DT - 75 i kompaktor HANOMAG CD - 66. Z uwagi na odpowiednie poło Ŝenie oraz istniej ąca infrastruktur ę, składowisko w miejscowo ści Rudno wydaje si ę odpowiednie do rozbudowy poprzez wykonanie nowych, odpowiednio uszczelnionych kwater na odpady. Dane charakterystyczne składowiska w Rudnie (według P.U.K.) przedstawiono w tabeli III.8.

Tab. III.8. Charakterystyka składowiska odpadów w Rudnie - stan 2004 rok.

Informacje ogólne Numer decyzji lokalizacyjnej Data wydania decyzji lokalizacyjnej Numer pozwolenia na budow ę Data wydania pozwolenia na budow ę Numer decyzji zezwalaj ącej na u Ŝytkowanie Data wydania decyzji zezwalaj ącej na u Ŝytkowanie Data rozpocz ęcia eksploatacji 1984 r Przegl ąd ekologiczny – rok sporz ądzenia 2002 r Instrukcja eksploatacji składowiska opracowana w 2002 r Data decyzji zatwierdzaj ącej instrukcj ę eksploatacji 31.12.2002 r Powierzchnia składowiska (m 2) 180 000 Obj ęto ść geometryczna (m 3) Chłonno ść (m 3) Ilo ść deponowanych odpadów w roku 2002 i 2003 (Mg) Dziennik Urz ędowy - 1088 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Rodzaj składowiska komunalne (oboj ętne) Wydzielone kwatery na odpady niebezpieczne Nie Rodzaje odpadów niebezpiecznych składowanych - Dotychczasowe nagromadzenie odpadów (Mg) 166 072,76 (na dzie ń 31.12.2003.) Dotychczasowe nagromadzenie (m 3) Przewidywany okres eksploatacji Powierzchnia wykorzystana ogółem Pojemno ść planowana ogółem (Mg) 350 000 Pojemno ść wykorzystana ogółem (Mg) 166 073 Pojemno ść wykorzystana ogółem (m 3) Numer decyzji o strefie ochronnej Data wydania decyzji o strefie ochronnej Szeroko ść strefy ochronnej Szeroko ść zieleni izolacyjnej ok. 10 m Typ uszczelnienia i wymiary Naturalne (glina zwałowa) Ogrodzenie tak Urz ądzenia techniczne Kompaktor – typ i ilo ść HANOMAG CD 66 szt. 1 Spychacze – typ i ilo ść DT 75 szt. 1 Inny sprz ęt – typ i ilo ść - Waga – typ i ilo ść SCALEX 1000 szt. 1 Brodzik tak Piezometry – ilo ść 4 szt. Segregacja odpadów nie Boksy na wysegregowane odpady nie Prasy, belownice itp. nie Uj ęcie odcieków – rodzaj nie Uj ęcie biogazu – rodzaj nie Wykorzystanie biogazu – moc agregatów - Monitoring środowiska Stan wdro Ŝenia monitoringu środowiska Monitorowane komponenty środowiska środowisko wodne Cz ęstotliwo ść wykonywania bada ń monitoringowych 2 razy/rok Badane wska źniki dla poszczególnych komponentów środowiska Uwagi

Ilo ść odpadów, jaka została zło Ŝona na składowisku w Rudnie w roku 2002 i 2003, przedstawiono w tabeli III.9. i III.10. (według P.U.K.).

Tab. III.9. Ilo ść odpadów zdeponowanych w roku 2002 na składowisku w Rudnie.

Masa Obj ęto ść Gęsto ść Rodzaj odpadów Kursy Mg m3 Mg/m 3 02 02 99 Inne nie wymienione odpady 48,86 12 54,0 0,905 03 01 05 Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa 1,96 3 22,0 0,089 08 01 18 Odpady z usuwania farb i lakierów 66,60 31 108,5 0,614 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych 0,98 1 15 01 06 Zmieszane odpady opakowaniowe 2,56 23 97,0 0,026 15 02 03 Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania 3,98 2 19,0 0,209 16 01 99 Inne nie wymienione odpady 138,54 228 1 758,0 0,079 17 01 02 Gruz ceglany 4,18 2 9,0 0,464 17 01 07 Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego 10,08 5 37,0 0,272 17 02 03 Tworzywa sztuczne 237,56 297 2 334,0 0.102 17 06 04 Materiały izolacyjne 13,06 6 60,0 0,218 17 09 04 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demonta Ŝu 1,62 1 7,0 0,231 19 08 01 Skratki 47,44 15 108,0 0,439 19 08 02 Zawarto ść piaskowników 235,00 36 318,0 0,739 19 08 05 Ustabilizowane komunalne osady ściekowe 1 657,38 224 2 142,0 0,774 19 11 06 Osady z zakładowych oczyszczalni 9,96 5 31,0 0,321 20 02 01 Odpady ulegaj ące biodegradacji 1,30 1 7,0 0,186 20 03 01 Nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne 13 284,98 8 296 65 627,0 0,202 20 03 03 Odpady z oczyszczania ulic i placów 136,06 150 578,0 0,235 20 03 06 Odpady ze studzienek kanalizacyjnych 373,84 59 471,0 0,794 20 03 99 Odpady komunalne nie wymienione w innych podgr. 676,66 638 3 971,5 0,170 SUMA: 16 952,60 10 035

Tab. III.10. Ilo ść odpadów zdeponowanych w roku 2003 na składowisku w Rudnie.

Masa Obj ęto ść Gęsto ść Rodzaj odpadów Kursy Mg m3 Mg/m 3 02 02 99 Inne nie wymienione odpady 18,80 6 18,0 1,044 02 07 80 Wytłoki, osady moszczowe, pofermentacyjne wywary 12,82 1 35,0 0,366 03 01 05 Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa 2,02 6 31,0 0,065 15 01 06 Zmieszane odpady opakowaniowe 0,38 4 65,0 0,006 15 02 03 Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania 1,50 6 29,0 0,052 16 03 80 Produkty spo Ŝywcze przeterminowane, nieprzydatne 0,02 1 0,1 0,200 17 01 02 Gruz ceglany 81,92 88 710,0 0,115 17 01 07 Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego 72,16 77 594,0 0,121 17 02 03 Tworzywa sztuczne 153,34 188 1 633,0 0,094 19 08 01 Skratki 37,54 14 111,0 0,338 19 08 02 Zawarto ść piaskowników 54,98 9 88 0,625 19 08 05 Ustabilizowane komunalne osady ściekowe 2 144,08 280 2 857,0 0,750 Dziennik Urz ędowy - 1089 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

19 09 01 Odpady stałe z wst ępnej filtracji i skratki 1,40 1 8,0 0,175 20 03 01 Nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne 13 590,12 4 433 51 373,5 0,265 20 03 03 Odpady z oczyszczania ulic i placów 132,78 148 671,0 0,198 20 03 06 Odpady ze studzienek kanalizacyjnych 161,02 32 236,0 0,682 20 03 99 Odpady komunalne nie wymienione w innych podgr. 142,28 137 891,0 0,160 SUMA: 16 607,16 5 431

1.1.6.2. Składowisko w Wilkowie

Na terenie gminy Olsztynek eksploatowane jest składowisko w Wilkowie, zlokalizowane w odległo ści 1,5 km od Olsztynka. Składowisko znajduje si ę na terenie wyrobiska po Ŝwirowego i eksploatowane jest od 1950 r. Podstawowe parametry składowiska: – powierzchnia ok. 1,875 ha, – szacunkowa pojemno ść ok. 400 ty ś. m 3, – stopie ń zapełnienia ok. 200 ty ś. m 3, – średnia mi ąŜ szo ść zło Ŝonych odpadów 1,5-2,0 m.

Składowisko ma nieuregulowany stan prawny (brak pozwole ń na lokalizacj ę i eksploatacj ę). Wyposa Ŝone jest w spychark ę DT 75 oraz równiark ę. Dno składowiska jest nie uszczelnione, brak dozoru, ogrodzenia, wagi oraz strefy zieleni izolacyjnej. Próby nasadze ń drzew w 1993 r., w celu osłony pobliskiego Muzeum Budownictwa Ludowego, nie przyniosły spodziewanego rezultatu. Nie prowadzi si ę bie Ŝą cej rekultywacji składowiska. Składowisko w Wilkowie posiada znacz ący wpływ na środowisko z uwagi na blisko ść zabudowy mieszkaniowej. W strefie ochrony sanitarnej składowiska (poni Ŝej 300 m), znajduj ą si ę zabudowania mieszkalne wsi Wilkowo oraz cz ęść Parku Etnograficznego - Muzeum Budownictwa Ludowego. Na składowisku nie prowadzi si ę bada ń monitoruj ących jako ść wód podziemnych, brak jest sieci piezometrów. W 1998 r. opracowano koncepcj ę oraz projekt techniczny rekultywacji składowiska w Wilkowie. Z uwagi na konieczno ść zapewnienia stałego odbioru odpadów z terenu Miasta i Gminy Olsztynek, rekultywacja składowiska w Wilkowie musi zosta ć poprzedzona zapewnieniem mo Ŝliwo ści deponowania odpadów na innym składowisku. Termin zamkni ęcia składowiska przewidywany jest obecnie na koniec 2005 r. Na składowisku w Wilkowie s ą deponowane odpady z Miasta i Gminy Olsztynek. Dane charakterystyczne dotycz ące składowiska przedstawiono w tabeli III.11.

Tab. III.11. Charakterystyka składowiska odpadów w Wilkowie - stan 2004 rok.

Informacje ogólne Numer decyzji lokalizacyjnej Data wydania decyzji lokalizacyjnej Numer pozwolenia na budow ę Data wydania pozwolenia na budow ę 2000 r. Numer decyzji zezwalaj ącej na u Ŝytkowanie Data wydania decyzji zezwalaj ącej na u Ŝytkowanie Data rozpocz ęcia eksploatacji 1960 r. Przegl ąd ekologiczny – rok sporz ądzenia 2002 r. Instrukcja eksploatacji składowiska opracowana w 2003 r. Data decyzji zatwierdzaj ącej instrukcj ę eksploatacji 07.03.2003 r. Powierzchnia składowiska (m 2) 50 000 Objęto ść geometryczna (m 3) Chłonno ść (m 3) Ilo ść deponowanych odpadów w roku 2002 i 2003 (Mg) 10 361,04 Rodzaj składowiska komunalne (oboj ętne) Wydzielone kwatery na odpady niebezpieczne brak Rodzaje odpadów niebezpiecznych składowanych - Dotychczasowe nagromadzenie odpadów (Mg) 45 767,04 Dotychczasowe nagromadzenie (m 3) 252 856,57 Przewidywany okres eksploatacji do 31.12.2005 r. Powierzchnia wykorzystana ogółem Pojemno ść planowana ogółem (Mg) 60 000 Pojemno ść wykorzystana ogółem (Mg) 45 767,04 Pojemno ść wykorzystana ogółem (m 3) Numer decyzji o strefie ochronnej Data wydania decyzji o strefie ochronnej Szeroko ść strefy ochronnej Szeroko ść zieleni izolacyjnej Typ uszczelnienia i wymiary Ogrodzenie brak Urz ądzenia techniczne Kompaktor – typ i ilo ść - Spychacze – typ i ilo ść DT 75 szt. 1 Inny sprz ęt – typ i ilo ść - Waga – typ i ilo ść - Brodzik - Piezometry – ilo ść - Segregacja odpadów - Boksy na wysegregowane odpady - Prasy, belownice itp. - Uj ęcie odcieków – rodzaj - Uj ęcie biogazu – rodzaj - Wykorzystanie biogazu – moc agregatów - Dziennik Urz ędowy - 1090 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Monitoring środowiska Stan wdro Ŝenia monitoringu środowiska Monitorowane komponenty środowiska wody powierzchniowe Cz ęstotliwo ść wykonywania bada ń monitoringowych 1 raz/kwartał Badane wska źniki dla poszczególnych komponentów środowiska źródło: dane z UMiG Olsztynek

1.1.7. Odzysk surowców wtórnych

Odzyskiwanie surowców wtórnych z odpadów na terenie gmin odbywa si ę poprzez: - skup surowców wtórnych, prowadzony przez zorganizowane punkty skupu, - segregacj ę odpadów - w bardzo w ąskim i ograniczonym zakresie, - selektywn ą zbiórk ę niektórych odpadów. Zasi ęg wymienionych działa ń w tym zakresie jest ograniczony i prowadzony z ró Ŝnym powodzeniem. W niektórych gminach odzysku surowców wtórnych z odpadów jeszcze wcale nie podj ęto. Punkty skupów surowców wtórnych funkcjonuj ą prawie w ka Ŝdej gminie. Segregacja odpadów jest praktykowana w bardzo w ąskim i ograniczonym zakresie tylko w miastach Ostróda i Lubawa. Segregacj ą w tych miastach zajmuj ą si ę Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Ostródzie oraz Lubawska Spółka Komunalna Sp. z o.o. w Lubawie. Selektywn ą zbiórk ę odpadów zacz ęto wprowadza ć w ró Ŝnej skali w miastach Ostróda, Lubawa, Olsztynek, Miłomłyn oraz gminach Ostróda i Jonkowo. W tabeli III.12. przedstawiono obraz dotychczasowych działa ń podj ętych w zakresie odzysku surowców wtórnych na drodze segregacji i selektywnej zbiórki odpadów.

Tab. III.12. Odzysk surowców wtórnych na drodze segregacji i selektywnej zbiórki odpadów.

Rozmieszczenie pojemników do selektywnej zbiórki odpadów – ilo ść szt. (2003 i 2004 r) szkło tworzywa Teren papier RAZEM (białe + kolor) sztuczne Miasto Ostróda 57 2 x 49 147 302 Miasto Lubawa - 33 53 86 Miasto i Gmina Olsztynek 8 8 8 24 Miasto i Gmina Miłomłyn 16 16 16 48 Gmina D ąbrówno - - - - Gmina Grunwald - - - - Gmina Łukta - - - - Gmina Ostróda 1 64 83 148 Gmina Małdyty - - - - Gmina Jonkowo 1 1 1 3 RAZEM: 83 220 308 611 Ilo ść segregowanych odpadów (Mg/rok) 2002 rok 2003 rok tworzywa tworzywa Teren papier szkło RAZEM papier szkło RAZEM sztuczne sztuczne M. Ostróda - 13,79 30,84 44,63 25,01 78,25 51,36 154,62 M. Lubawa - 5,4 3,9 9,3 - 21,6 15,6 37,2 M. i G. Olsztynek - - - - 4,78 4,00 1,05 9,83 M. i G. Miłomłyn - - - - G. D ąbrówno ------G. Grunwald ------G. Łukta ------G. Ostróda - 4,35 12,00 16,35 - 31,20 17,71 48,91 G. Małdyty ------G. Jonkowo 2 6,5 3 11,5 2,7 7,2 3,6 13,5 RAZEM: 2 30,04 49,74 81,78 32,49 142,25 89,32 264,06 źródło: dane z gmin i P.U.K.

1.2. Prognoza zmian ilo ści odpadów w sektorze komunalnym

Badania krajowe wskazuj ą na systematyczny wzrost ilo ści i zmian ę jako ści oraz struktury odpadów komunalnych. Wynika to z rozwoju gospodarczego oraz zmiany poziomu Ŝycia ludno ści. Zmiany jako ści i ilo ści odpadów nast ępuj ą wolno, tak jak wolno nast ępuj ą zmiany w przyzwyczajeniach, czy zmiany w poziomie dochodów ludno ści. Z do świadcze ń światowych wiadomo, Ŝe około dwuprocentowemu wzrostowi dochodu narodowego towarzyszy około jednoprocentowy wzrost obj ęto ści odpadów. Trendy ogólnokrajowe w zmianach ilo ści i jako ści odpadów oraz ich struktury dotyczy ć b ędą tak Ŝe gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gmin nale Ŝą cych do Zwi ązku „Czyste Środowisko”. Według prognoz w najbli Ŝszych latach wzrasta ć będą w miastach głównie ilo ści wytwarzanych odpadów budowlanych i wielkogabarytowych, opakowaniowych z papieru i tektury oraz z tworzyw sztucznych, a tak Ŝe ze szkła. Na stałym poziomie b ędą (lub nawet ulegn ą zmniejszeniu) ilo ści odpadów organicznych i drobnej frakcji popiołowej. Na terenach wiejskich głównie wzrosn ą ilo ści odpadów budowlanych i wielkogabarytowych. Pozostałe b ędą na stałym poziomie. Z uwagi na sytuacj ę demograficzn ą, zgodnie z trendem spadku ogólnej liczby ludno ści (0,1% rocznie), ilo ść odpadów wytwarzanych b ędzie spadała zgodnie z warto ściami wykazanymi w tabeli III.13.

Tab. III.13. Prognozowana zmiana ilo ści wytwarzanych odpadów komunalnych.

Teren 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Miasto Ostróda 15 084,1 15 069,0 15 053,9 15 038,9 15 023,9 15 008,8 14 993,8 14 978,8 MiastoLubawa 3 951,5 3 947,6 3 943,6 3 939,7 3 935,7 3 931,8 3 927,8 3 923,9 Dziennik Urz ędowy - 1091 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Miasto i Gmina Olsztynek 4 622,0 4 617,4 4 612,8 4 608,1 4 603,5 4 598,9 4 594,3 4 589,7

Miasto i Gmina Miłomłyn 1 617,3 1 615,7 1 614,1 1 612,5 1 610,8 1 609,2 1 607,6 1 606,0 Gmina D ąbrówno 1 039,0 1 038,0 1 036,9 1 035,9 1 034,9 1 033,8 1 032,8 1 031,7 Gmina Grunwald 1 338,2 1 336,9 1 335,5 1 334,2 1 332,9 1 331,5 1 330,2 1 328,9 Gmina Łukta 1 001,5 1 000,5 999,5 998,5 997,5 996,5 995,5 994,5 Gmina Ostróda 3 479,3 3 475,8 3 472,3 3 468,9 3 465,4 3 461,9 3 458,5 3 455,0 Gmina Małdyty 1 436,3 1 434,9 1 433,4 1 432,0 1 430,6 1 429,1 1 427,7 1 426,3 Gmina Jonkowo 1 227,3 1 226,1 1 224,8 1 223,6 1 222,4 1 221,2 1 220,0 1 218,7 Łącznie: 34 796,5 34 761,9 34 726,8 34 692,3 34 657,6 34 622,7 34 588,2 34 553,5

2. Odpady powstaj ące w sektorze gospodarczym

2.1. Analiza stanu aktualnego

W sektorze gospodarczym odpady powstaj ą na terenie Zwi ązku Gmin w wyniku procesów produkcyjnych, hodowlanych, wykonywanych szeroko poj ętych usług (w tym usług w zakresie lecznictwa), eksploatacji sprz ętu, urz ądze ń i infrastruktury technicznej, zu Ŝycia środków ochronnych, przeterminowania i zu Ŝycia produktów. Głównymi wytwórcami znacz ących ilo ści odpadów przemysłowych na terenie Zwi ązku Gmin, s ą zakłady produkcyjne przemysłu spo Ŝywczego, zakłady przemysłu drzewnego i meblarskiego, jednostki transportowo - sprz ętowe oraz jednostki usługowe. Prób ę ustalenia rodzajów i ilo ści odpadów z sektora gospodarczego podj ęto na bazie wydanych decyzji administracyjnych w zakresie gospodarki odpadami oraz informacji zło Ŝonych w Urz ędzie Marszałkowskim Województwa Warmi ńsko-mazurskiego w Olsztynie o rodzajach i ilo ści odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urz ądzeniach słu Ŝą cych do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Poni Ŝej przedstawiono, dla ka Ŝdej z gmin, podmioty posiadaj ące decyzje administracyjne pozwalaj ące na wytwarzanie, zbieranie, transport odpadów i ich zagospodarowanie (odzysk, unieszkodliwianie). Poni Ŝszy wykaz podmiotów sporz ądzono w oparciu o baz ę danych Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko-mazurskiego w Olsztynie oraz informacje uzyskane w Starostwie Powiatowym w Ostródzie, Urz ędzie Miasta w Lubawie, Urz ędzie Miasta i Gminy w Olsztynku i Urz ędzie Gminy w Jonkowie. W latach 1999 - 2003 i do połowy 2004 roku zostały wydane zezwolenia na wytwarzanie, zbieranie, transport odpadów podmiotom zamieszczonym w tabeli III.14. W tabeli tej uwzgl ędniono tak Ŝe rodzaje poszczególnych odpadów, które wszystkie sklasyfikowano jednolicie na podstawie rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 27 wrze śnia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz.1206), oraz wytwarzane ich ilo ści w skali roku.

Tab. III. 14. Wykaz podmiotów, którym została wydana w latach 1999 - 2004 decyzja administracyjna w zakresie wytwarzania, zbierania, transportu, zagospodarowywania odpadów.

MIASTO OSTRÓDA 1. Zakład Fotograficzny „OLA” w Ostródzie, ul. Czarnieckiego 32 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 1/99) - wytwarzanie Kod odpadu 090101* 090104* 090105* 09 01 07 Ilo ść Mg/rok 2,15 0,8 1,6 0,015 2. Dyrekcja Eksploatacji Cystern Sp. z o.o. Warszawa, Zakład Naprawczy Taboru Kolejowego Ostróda, ul. 11 Listopada 26 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 3/99) - wytwarzanie Kod odpadu 160601* 160606* 160708* 200121* 150202* 08 01 12 10 01 01 10 01 02 16 01 19 16 01 03 16 02 14 Ilo ść Mg/rok 1,8 0,42 22,5 0,01 28 80 400 90 0,7 0,3 0,5 Kod odpadu 19 12 01 20 03 01 17 04 01 17 04 02 17 04 05 17 04 11 20 03 04 Ilo ść Mg/rok 26,2 190 0,3 1,6 3 200 0,2 1,2 3. „ARAL SERVICE CENTER” D.J. Wojciechowscy Ostróda, ul. Przemysłowa 2 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 4/99) - wytwarzanie Kod odpadu 130502* Ilo ść Mg/rok 0,015 4. Miejskie Przedsi ębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. Ostróda, ul. Piłsudskiego 21 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 5/99) - wytwarzanie Kod odpadu 160601* 160606* 200121* 130208* 130111* 03 01 05 10 01 01 10 01 02 10 01 99 12 01 01 12 01 13 Ilo ść Mg/rok 0,03 0,02 0,06 0,4 0,3 1 4 920 380 6 4 1,5 Kod odpadu 150202* 16 01 03 16 02 14 17 02 03 20 01 10 19 12 08 20 03 01 17 01 01 17 01 02 17 01 80 17 01 81 Ilo ść Mg/rok 0,01 0,05 0,5 0.5 0,5 0,5 6,5 6 6 1 2 Kod odpadu 17 03 80 17 04 01 17 04 05 17 04 07 17 06 04 19 09 05 Ilo ść Mg/rok 0,5 0,5 9 0,5 0,5 0,1 5. Zakłady Naprawcze Mechanizacji Rolnictwa w Ostródzie, ul. Słowackiego 24 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 6/99) - wytwarzanie Kod odpadu 160601* 160606* 200121* 130208* 130502 150202* 19 11 06 12 01 01 12 01 03 12 02 01 12 02 02 Ilo ść Mg/rok 0,1 0,08 0,2 10 2,5 3 30 100 1 3,2 4 Kod odpadu 20 03 01 20 03 03 17 04 01 17 04 02 17 04 05 17 01 07 03 01 05 08 01 12 Ilo ść Mg/rok 2 2 2 10 200 3 0,36 0,16 6. „GALON” S.C. Ostróda, ul. Filtrowa 6 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 7/99) - wytwarzanie Kod odpadu 160601* 160606* 130899* 130113* 130208* 150202* 10 01 01 16 01 03 20 03 01 20 03 04 Ilo ść Mg/rok 0,02 0,05 1,08 0,18 0,01 0,155 1,28 0,6 34,4 237 7. Przedsi ębiorstwo Pa ństwowe PKP Zakład Infrastruktury Kolejowej Sekcja w Ostródzie, ul. 11 Listopada 11B (decyzja RL Ś – 7632 – II – 15/99) - wytwarzanie Kod odpadu 200121* 160601* 130208* Ilo ść Mg/rok 0,06 0,75 1 8. Telekomunikacja Polska S.A. Zakład Telekomunikacji w Olsztynie (decyzja RL Ś – 7632 – II – 17/99) - wytwarzanie Kod odpadu 160601* 200121* 130508* Ilo ść Mg/rok 6,55 0,04 0,05 Dziennik Urz ędowy - 1092 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

9. Apteka Helena Szporoko Ostróda, ul. Czarnieckiego 32 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 23/99) - wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,01 10. Apteka „VITA” Ostróda, ul. Jaracza 21 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 24/99) - wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,002 11. Apteka mgr farm. Piotr Kapica Ostróda, ul. Pl. 1000-lecia P.P. 6 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 26/99) - wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,005 12. Apteka „CENTRUM” mgr farm. Piotr Kapica Ostróda, ul. Czarnieckiego 21 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 27/99) - wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,005 13. Apteka Parafialna Ostróda, ul. Czarnieckiego 3A (decyzja RL Ś – 7632 – II – 28/99) - wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,001 14. Apteka „Panaceum” Małgorzata Ignatjuk Ostróda, ul. Grunwaldzka 16 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 29/99) - wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,001 15. Rejonowy Zakład Usługowy przy J.W. 1954 w Ostródzie, ul. Grunwaldzka 17 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 36/99) - wytwarzanie Kod odpadu 140604* Ilo ść Mg/rok 0,5 16. „Mc Donald’s” w Ostródzie, ul. Przemysłowa 4 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 37/99) - wytwarzanie Kod odpadu 200121* Ilo ść Mg/rok 0,04 17. Przedsi ębiorstwo Handlowo – Usługowe „PARSTAL” w Ostródzie, ul. Grunwaldzka 64 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 5/00) - wytwarzanie Kod odpadu 200121* Ilo ść Mg/rok 0,02 18. „OSTRÓDA YACHT” Sp. z o.o. ul. Spokojna 1 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 13/00) - wytwarzanie Kod odpadu 130205* 160601* 200121* Ilo ść Mg/rok 1 0,12 0,01 19. Sklepy „Biedronka”w Ostródzie, ul. Stapi ńskiego 31 i Grunwaldzka 41 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 22/00) - wytwarzanie Kod odpadu 200121* Ilo ść Mg/rok 0,02 20. Przychodnia Opieki Zdrowotnej w Ostródzie, ul. Ko ściuszki 2 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 30/00) - wytwarzanie Kod odpadu 180103* 090104* 090101* Ilo ść Mg/rok 0,02 0,63 0,12 21. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „SANUS” S.C. w Ostródzie, ul. Ko ściuszki 2 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 34/00) - wytwarzanie Kod odpadu 180103* Ilo ść Mg/rok 0,06 22. Jednostka Wojskowa Nr 3732 w Ostródzie (decyzja wydana przez Warmi ńsko - Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie O ŚR/O.I.6620/04/2001) – wytw. Kod odpadu 130113* 130205* 130208* 160601* 160606* 160708* 200121* 180103* Ilo ść Mg/rok 1,0 1,5 1,5 0,5 0,5 0,8 0,12 0,01 23. „INDYK – MAZUY” w Ostródzie, ul. Gizewiusza 32 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 11/01) – wytwarzanie Kod odpadu 130208* 160606* Ilo ść Mg/rok 0,65 0,12 24. Apteka – Małgorzata Dubaniewicz w Ostródzie, ul. Jana Pawła II 16/27 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 15/01) – wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,005 25.. Przedsi ębiorstwo Wielobran Ŝowe „Jawor” Hurtownia Akumulatorów Rozruchowych w Ostródzie, ul. Demokracji 7 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 3/02) – zbieranie Kod odpadu 160601* 26. „AUTO – MOTO” w Ostródzie, ul. Reymonta 1 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 4/02) – zbieranie Kod odpadu 160601* 27. Sklep Motoryzacyjny „MOTOZBYT” w Ostródzie, ul. Chrobrego 2 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 5/02) – zbieranie Kod odpadu 160601* 28. „AUTO – CENTRUM” w Ostródzie, ul. Grunwaldzka 59 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 10/02) – zbieranie Kod odpadu 160601* 29. Hurtownia Produktów Naftowych „NAFTOL” Sp. z o.o. w Ostródzie, ul. Gizewiusza (decyzja RL Ś – 7644 – II – 12/02) – zbieranie Kod odpadu 130205* 130208* 160107* 30. „Społem - Zatoka” Ostróda S.A. ul. Jana Pawła II Nr 3 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 16/02) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* 130205* 150202* 160601* Ilo ść Mg/rok 0,030 0,085 0,002 0,010 31. „AUTO – MOTO – MIX” w Ostródzie, ul. Chrobrego (decyzja RL Ś – 7644 – II – 19/02) – zbieranie Kod odpadu 160601* Dziennik Urz ędowy - 1093 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

32. Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych Ostróda, ul. 3 – go Maja 8 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 20/02) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* 130208* 150202* 160601* 160606* 160113* 130110* Ilo ść Mg/rok 0,02 0,5 0,5 0,6 0,2 0,1 0,1 33. Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych Ostróda, ul. 3 – go Maja 8 (decyzja RL Ś – 7644 – II – /02) – wytwarzanie Kod odpadu 16 01 03 17 01 01 17 01 02 17 01 82 17 04 07 19 08 01 19 08 02 19 13 06 20 03 03 20 03 04 20 03 06 Ilo ść Mg/rok 1,2 50 20 50 18 4 2 2 6 6 3 34. Rozdzielnia Gazu w Ostródzie, ul. Gizewiusza 34 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 23/02) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* 150202* 150110* Ilo ść Mg/rok 0,01 0,01 0,05 35. Powiatowy Zespół Opieki Zdrowotnej w Ostródzie, ul. Wł. Jagiełły 1 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 7/04) – wytwarzanie Kod odpadu 090101* 090104* 090107* 180102* 180103* 180182* 160213* Ilo ść Mg/rok 0,55 0,5 0,06 0,5 15 1,2 0,2 36. Handel i Transport Usługowy Tomasz Stanowicki Ostróda, ul. Rycerska 1/53 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 29/02) – transport Kod odpadu 03 01 01 03 01 05 03 03 01 37. Sklep Wielobran Ŝowy w Ostródzie, ul. Przemysłowa 5A (decyzja RL Ś – 7644 – II – 30/02) – zbieranie Kod odpadu 160601* 38. Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych w Ostródzie, ul. 3 – go Maja 8 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 31/02) – zbieranie Kod odpadu 02 01 02 02 01 81 02 01 82 02 02 01 02 02 02 02 02 03 02 02 04 02 02 81 39. Usługi Transportowe Grzegorz Milewski Ostróda, ul. Jaracza 27/3 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 35/02) – transport Kod odpadu 03 01 01 16 01 20 16 01 19 03 03 08 40. Edyta Kopytowska Ostróda, ul. Jaracza 12/4 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 36/02) – zbieranie i transport Kod odpadu 15 01 01 15 01 02 20 01 01 20 01 39 15 01 07 41. AWAS Polska Sp. z o.o. Warszawa, ul. Marszałkowska 84/92 lokal 117 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 37/02) – wytwarzanie Kod odpadu 130501* 130502* 130503* 130506* 130507* 130508* Ilo ść Mg/rok 10 60 5 2 13 60 42. Przedsi ębiorstwo Handlowo – Usługowe „TRANSMAR” Mariola Budna Ostróda, ul. Cicha 28 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 38/02) – transport Kod odpadu 03 01 01 16 01 20 16 01 19 03 03 08 43. Transport Usługowy Mieczysław Mroczko Ostróda, ul. Usługowa 9 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 39/02) – transport Kod odpadu 03 01 01 2001 02 03 01 05 44. Janusz Ruszczak Przedsi ębiorstwo Usługowo – Handlowe, Surowce Wtórne – Transport Ci ęŜ arowy Ostróda, ul. Olszty ńska 20 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 42/02) – zbieranie i transport Kod odpadu 03 03 08 15 01 02 15 01 07 16 01 17 15 01 01 45. Jacek Rynkiewicz Przedsi ębiorstwo Handlowo – Usługowe „RYNEX” w Olsztynie, ul. Lubelska 36 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 46/02) – zbieranie i odzysk 02 01 04 02 01 10 12 01 03 12 01 04 12 01 05 15 01 01 15 01 02 15 01 03 15 01 04 15 01 05

15 01 06 16 01 18 16 01 19 17 02 03 17 04 01 17 04 02 17 04 03 17 04 04 17 04 11 19 10 02 zbieranie Kod odpadu 10 12 01 19 12 03 19 12 04 20 01 01 20 01 39 20 01 40 odzysk 02 01 04 12 01 05 15 01 02 15 01 05 15 01 06 16 01 19 17 02 03 17 04 11 19 12 04 20 01 39 46. Spółka z o.o. DR HÖHN Ostróda, ul. Wyspia ńskiego 42 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 47/02) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* 080111* Ilo ść Mg/rok 0,04 0,8 47. „MAZURY” Sp. z o.o. Ostróda, ul. Przemysłowa 8 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 52/02) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* Ilo ść Mg/rok 0,4 48. Przedsi ębiorstwo Budowy Dróg, Mostów i Robót In Ŝynieryjnych „BUDROMOST” Sp. z o.o. Ostróda ul. Gizewiusza 35 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 58/02) – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 140602* 160213* 160601* Ilo ść Mg/rok 0,5 0,18 0,01 0,18 49. „MAZUR – TECH” Sp. z o.o. Ostróda, ul. Spokojna 5 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 60/02) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* Ilo ść Mg/rok 0,7 50. Spółka z o.o. „ORLEN Remont” Płock, ul. Chemików 7 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 3/03) – wytwarzanie Kod odpadu 170503* 170204* 170106* Ilo ść Mg/rok 15 900 1 590 1 590 51. Przedsi ębiorstwo Remontowo – Budowlane Sp. z o.o. Ostróda, ul. Paderewskiego 5 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 8/03) – transport Kod odpadu 20 03 03 20 03 02 20 03 01 52. Stacja Paliw Nr 893 w Ostródzie (decyzja RL Ś – 7644 – II – 9/03) – wytwarzanie i zbieranie Kod odpadu 150202* 160215* Ilo ść Mg/rok 0,2 0,1 zbieranie 150110* 53. Spółka z o.o. „Petro Service” PPHU Olsztyn – Gutkowo 54 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 14/03) – wytwarzanie Kod odpadu 160708* 130508* 160213* 150202* Ilo ść Mg/rok 3 2 0,025 0,2 54. Bogusława Zajkowska PHUP w Ostródzie, ul. Liszewskiego 8 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 15/03) – zbieranie i transport 08 01 12 08 01 18 08 02 01 10 01 01 10 01 02 12 01 01 12 01 02 12 01 03 12 01 04 12 01 05 zbieranie 12 01 13 12 01 17 12 01 21 16 01 06 16 01 17 16 01 18 17 01 01 17 01 02 17 01 07 17 01 81 Dziennik Urz ędowy - 1094 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

17 03 02 17 03 80 17 04 01 17 04 02 17 04 05 17 04 07 17 04 11 17 05 08 03 01 01 03 01 05 08 01 12 08 01 18 08 02 01 10 01 01 10 01 02 12 01 01 12 01 02 12 01 03 Kod odpadu 12 01 04 12 01 05 12 01 13 12 01 17 12 01 21 15 02 03 16 01 06 16 01 17 16 01 18 17 01 01

17 01 02 17 01 07 17 01 81 17 03 02 17 03 80 17 03 01 17 04 02 17 04 05 17 04 07 17 04 11

17 05 08 17 08 02 17 09 04 19 08 01 19 08 02 19 08 05 19 08 12 19 09 01 19 09 02 19 09 06 transport 20 01 01 20 01 02 20 01 10 20 01 11 20 01 40 20 02 01 20 02 03 20 03 01 20 03 02 20 03 03 20 03 07 20 03 99 55. Przedsi ębiorstwo Robót Termoizolacyjnych i Antykorozyjnych „TERMOEKSPORT” Warszawa, ul. śurawia 24/7 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 17/03) – wytwarzanie Kod odpadu 170106* 170601* 170605* Ilo ść Mg/rok 50 50 50 56. AWAS SERWIS Sp. z o.o. Warszawa, ul. Egejska 1/34 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 18/03) – wytwarzanie Kod odpadu 130501* 130502* 130503* 130506* 130507* 130508* 130899* Ilo ść Mg/rok 1000 600 800 200 800 1200 400 57. Przedsi ębiorstwo Budowy Dróg i Mostów „DROMO” w Ostródzie, ul. Nadrzeczna 5 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 19/03) – wytwarzanie Kod odpadu 1) 03 01 05 08 01 12 08 03 18 12 01 01 12 01 13 15 01 01 15 01 02 15 01 03 15 02 03 16 01 03 16 06 04 Ilo ść Mg/rok 1) 0,2 0,2 0,05 4 0,05 0,08 0,05 0,2 0,05 1 0,03 Kod odpadu 2) 17 01 01 17 01 02 17 01 81 17 02 01 17 03 02 17 04 05 17 05 04 130110* 130205* 150202* 160107* Ilo ść Mg/rok 2) 40 20 20 4 50 5 100 0,6 0,9 0,1 0,05 Kod odpadu 3) 160113* 160213* 160601* Ilo ść Mg/rok 3) 0,02 0,03 0,2 58. Gminna Spółdzielnia „SCh” w Ostródzie, ul. Składowa 2 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 20/03) – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 160113* 150202* 160213* 160601* 160606* Ilo ść Mg/rok 0,4 0,1 0,15 0,05 0,015 0,05 59. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Ostróda, ul. Paderewskiego 3 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 22/03) – transport Kod odpadu 20 03 03 20 03 99 60. Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych w Ostródzie, ul. 3 – go Maja 8 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 22/03) – zbieranie i transport 02 01 02 02 01 81 02 01 82 02 02 01 02 02 02 02 02 03 02 02 04 02 02 81 02 01 02 03 01 05 08 01 18

10 01 01 12 01 05 12 01 17 12 01 21 17 01 01 17 01 02 17 01 07 19 08 01 19 08 02 19 08 05 19 09 01 Kod odpadu 19 11 06 20 02 01 20 02 03 20 03 01 20 03 02 20 03 03 20 03 06 20 03 07 61. Przedsi ębiorstwo Remontowo – Budowlane Sp. z o.o. Ostróda, ul. Paderewskiego 5 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 27/03) – wytwarzanie Kod odpadu 170106* 170601* 170605* Ilo ść Mg/rok 5 5 5 62. „ALGADER HOFMAN” Sp. Z o.o. Warszawa, ul. Wólczy ńska 133 bud.11b (decyzja RL Ś – 7644 – II – 34/03) – wytwarzanie Kod odpadu 170601* 170605* Ilo ść Mg/rok 250 150 63. Zakład Komunikacji Miejskiej Ostróda, ul. Grunwaldzka 49 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 39/03) – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 150202* 160213* 160107* Ilo ść Mg/rok 0,85 0,05 0,005 0,02 64. „MEBELUX” Ostróda, ul. Przemysłowa 9 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 41/03) – wytwarzanie Kod odpadu 150202* 160213* Ilo ść Mg/rok 0,15 0,02 65. Rejon Energetyczny w Ostródzie (decyzja RL Ś – 7644 – II – 43/03) – wytwarzanie Kod odpadu 1) 130113* 130208* 130309* 150110* 150202* 160107* 160113* 160213* 160215* 160601* 160602* Ilo ść Mg/rok 1) 0,5 0,5 0,1 0,3 1,3 0,2 0,1 2 0,3 1,5 1,5 Kod odpadu 2) 170503* 170605* 170903* 08 03 18 15 01 05 15 02 03 16 01 03 16 02 14 16 06 04 16 80 01 17 01 03 Ilo ść Mg/rok 2) 2 1 1 0,1 0,3 0,3 1,5 0,5 0,05 0,05 40 Kod odpadu 3) 17 02 02 17 02 03 17 04 01 17 04 02 17 04 03 17 04 05 17 04 07 17 04 11 18 01 09 19 12 01 Ilo ść Mg/rok 3) 0,3 0,5 0,5 20 0,5 25 3 1 0,1 1 66. Centrum Gospodarki Odpadami Azbestu i Recyklingu „Caro” Zamo ść , ul. Zamoyskiego 51 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 46/03) – wytwarzanie Kod odpadu 170106* 170601* 170605* Ilo ść Mg/rok 100 100 100 67. Przedsi ębiorstwo Pa ństwowej Komunikacji Samochodowej w Ostródzie, ul. Garnizonowa 14 (decyzja RLŚ – 7644 – II – 23/04) – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 130502* 160107* 160213* 160601* Ilo ść Mg/rok 3,2 0,5 0,4 0,06 2,5 68. „ELMET” Elbl ąg, ul. Władysława IV 28/2 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 21/04) – zbieranie Kod odpadu 17 04 01 17 04 02 17 04 03 17 04 04 17 04 05 17 04 07 12 01 03 15 01 04 69. Przedsi ębiorstwo Budownictwa L ądowego MJ Sp. z o.o. Reguły, ul. Graniczna 6 Michałowice (decyzja RL Ś – 7644 – II – 20/04) – wytwarzanie Kod odpadu 150202* 170601* 170605* Ilo ść Mg/rok 0,5 300 100 70. Przedsi ębiorstwo Robót Elektro – Energetycznych „ENERGO - INSTAL” Jacek Eggert Ostróda, ul. Czarnieckiego 2/11 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 16/04) – zbieranie i transport Kod odpadu 15 01 04 16 01 17 17 04 01 17 04 02 12 01 02 71. Waldemar Rudnicki – Usługi Sprz ętowo – Transportowe w Ostródzie, ul. Mrongowiusza 7A (decyzja RL Ś – 7644 – II – 13/04) – transport Kod odpadu 19 08 05 72. „ELNAFT” Sp. z o.o. Gda ńsk, ul. Wi ślana 20a (decyzja RL Ś – 7644 – II – 11/04) – wytwarzanie Kod odpadu 130502* 130506* 130507* 150202* 160213* 160708* 170503* Ilo ść Mg/rok 100 100 100 1 0,7 1 800 1 500 Dziennik Urz ędowy - 1095 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

73. „HYDROTECHNIKA” Sp. z o.o. Kielce, ul. Ściegiennego 262A (decyzja RL Ś – 7644 – II – 9/04) – wytwarzanie Kod odpadu 020108* 061302* 150202* 170106* 170503* Ilo ść Mg/rok 91 0,04 0,04 35 530 74. „MEDICAL CENTER” Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Ostródzie, ul. Ko ściuszki 2 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 6/04) – wytwarzanie Kod odpadu 090104* 180103* Ilo ść Mg/rok 1,68 0,3 MIASTO LUBAWA 1. Apteka w Lubawie, ul. Rynek 6 (decyzja O Ś.d 7624/3-3/99) – wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,005 2. Zakłady Konfekcji Technicznej „Lubawa” S.A. w Lubawie, ul. Dworcowa 1 (decyzja O Ś.d 6330/11-6/99) – wytwarzanie Kod odpadu 200121* 160601* 130208* Ilo ść Mg/rok 0,8 0,02 0,004 3. Telekomunikacja Polska S.A. – Dział Techniki w Olsztynie, ul. Piłsudskiego 63 (decyzja O Ś. 7624/21-2/99) – wytwarzanie Kod odpadu 160601* 200121* 16 02 14 17 04 11 17 04 07 17 04 05 17 09 04 20 03 99 Ilo ść Mg/rok 1 0,015 0,2 0,6 0,6 0,4 2 3 4. INTEK Sp. z o.o., ul. Grunwaldzka 18 (decyzja wydana przez Warmi ńsko - Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie RO Ś.I.7632/C/77-3/99) – wytw. Kod odpadu 1) 060405* 120109* 120301* 160601* 160606* 200121* 130205* 08 01 12 08 01 14 03 01 05 08 01 12 Ilo ść Mg/rok 1) 10 0,6 1,2 0,5 0,05 1 2 1 5 0,1 Kod odpadu 2) 10 01 01 10 01 02 12 01 01 12 01 02 12 01 03 12 01 15 12 01 99 15 01 06 150202* 16 01 03 20 01 99 Ilo ść Mg/rok 2) 40 30 277 24 0,37 0,1 18 0,8 0,8 0,5 10 Kod odpadu 3) 20 01 01 20 02 01 20 03 99 20 03 03 17 01 01 Ilo ść Mg/rok 3) 0,5 3 510 20 25 5. Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Lubawie, ul. Toru ńska 18 (decyzja GO Ś. 7647/6-8/2000) – wytwarzanie Kod odpadu 160601* 200121* Ilo ść Mg/rok 0,02 0,01 6. „Swedwood Poland” S.A. Oddział w Lubawie, ul. Borek 3 (decyzja wydana przez Warmi ńsko - Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie ŚR.I.6620/16-3/2002) - wytwarzanie i unieszkodliwianie Kod odpadu 1) 160601* 160213* 170901* 190810* 150202* 130110* 120109* 100104* 080409* 080111* Ilo ść Mg/rok 1) 0,5 0,3 0,5 2 3 4 3 0,2 3 25 Kod odpadu 2) 03 01 05 03 01 99 08 01 12 08 01 16 08 01 18 08 03 18 08 04 10 08 04 14 15 01 01 15 01 02 15 01 04 Ilo ść Mg/rok 2) 17 500 80 30 20 120 0,5 80 394 220 60 100 Kod odpadu 3) 15 02 03 17 04 05 19 01 12 19 01 16 Ilo ść Mg/rok 3) 5 50 50 30 Kod odpadu Odzysk i unieszkodliwianie (D 10) 03 01 05 08 01 16 08 01 18 08 04 14 7. Jeronimo Martins Dystrybucja Sp. z o.o. w Poznaniu Sklep „Biedronka” w Lubawie, ul Kopernika 65 (decyzja O ŚR/O.I.6620/01/2002) – wytwarzanie Kod odpadu 200121* Ilo ść Mg/rok 0,005 8. Zakład Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych Dreszler Bohdan w Lubawie, ul. Ruczy ńskiego 20 (decyzja GO Ś. 7647/6/2001) – wytwarzanie Kod odpadu 200121* 160601* 130205* Ilo ść Mg/rok 0,0005 0,03 0,015 9.Przetwórnia Owoców i Warzyw Robert Kowalkowski w Lubawie, ul. Pozna ńska 8 (decyzja O ŚR. 7647/14/2002) – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 160213* 160601* Ilo ść Mg/rok 0,3 0,01 0,1 10. Sklep Cz ęś ci zamiennych Anastazja G ęstwicka w Lubawie, ul. Plac 700 – lecia 9 (decyzja O ŚR. 7647/20/2002) – zbieranie Kod odpadu 160601* 11. Firma Produkcyjno – Handlowa „Skorpion” Franciszek Szubert w Lubawie, ul. Kupnera 19/3 (decyzja O ŚR. 7647/41/2002) – zbieranie i transport 15 01 01 15 01 02 15 01 04 15 01 06 15 01 07 12. Lubawska Spółka Komunalna Sp. z o.o. w Lubawie, ul. Kopernika 65 (decyzja O ŚR. 7647/42/2002) – zbieranie Kod odpadu 130113* 130205* 150202* 160107* 160213* 160601* Ilo ść Mg/rok 0,1 0,3 0,1 0,1 0,05 0,3 13. „Elrom” Sp. z o.o. w Warszawie Oddz. w Lubawie, ul. 19 Stycznia 25A (decyzja O ŚR. 7647/44/2002) – wytwarzanie Kod odpadu 080111* 130110* 170901* Ilo ść Mg/rok 2,5 0,01 0,1 14. Jan Tesmer – Transport usługowy Lubawa, ul. Przemysłowa 22 (decyzja OŚR. 7647/47/2002) – transport Kod odpadu 03 01 05 19 01 12 19 01 16 15. „Szynaka – Meble” Sp. z o.o. w Lubawie, ul. Dworcowa 20 (decyzja O ŚR. 7647/51/2002) – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 160213* 160601* Ilo ść Mg/rok 0,09 0,01 0,01 16. Tadeusz Rebelka Sprzeda Ŝ art. przemysłowych oraz ogumienia Usługi wulkanizacyjne Lubawa, ul Warszawska 3 (decyzja O ŚR. 7647/62/2002) – zbieranie Kod odpadu 160601* 17. Stanisław Stachelek – Transport Usługowy w Lubawie, ul. Piaskowa 12 (decyzja O ŚR. 7647/13/2003) – transport Kod odpadu 03 01 01 03 01 05 MIASTO I GMINA OLSZTYNEK 1. Przedsi ębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe LG Lech Gizelbach Ferma Drobiu w Warkałach (gm. Jonkowo) i Sudwie (gm. Olsztynek) (decyzja Nr 26/99 G Ś. III. 7632 – 16a/99) – wytwarzanie Dziennik Urz ędowy - 1096 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Kod odpadu 02 01 02 02 01 06 10 01 01 15 01 01 15 01 02 20 03 01 16 10 04 Ilo ść Mg/rok 16 800 314 0,08 0,06 0,1 5 280 2. Stacja Paliw Kazimierz G ąsiorowski Olsztynek, ul. Jagiełły 5B (decyzja Nr 18/99 G Ś. III. 7632 – 27/99) – wytwarzanie Kod odpadu 160708* Ilo ść Mg/rok 0,234 3. Apteka mgr farm. Gra Ŝyna Dobrowolska Olsztynek, ul. Chopina 2 (decyzja Nr 16/99 G Ś. III. 7632 – 35/99) – wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,01 4. Telekomunikacja Polska S.A. Zakład Telekomunikacji w Olsztynie (decyzja Nr 2/99 G Ś. III. 7632 – 13/99) – wytwarzanie Kod odpadu 160708* 200121* 160601* Ilo ść Mg/rok 0,02 0,015 8 5. Centrala Produktów Naftowych CPN S.A. Oddz. Olsztyn (decyzja Nr 1/99 G Ś. III. 7632 – 8/99) – wytwarzanie Kod odpadu 160708* 200121* 160601* Ilo ść Mg/rok 4 0,005 0,25 6. Przedsi ębiorstwo Handlowo – Produkcyjne „INTERLAS” S.C. Nowa Wie ś Ostródzka – D ębowa Góra 3a gm. Olsztynek (decyzja G Ś. III. 7632 – 55/99/2000) – wytwarzanie Kod odpadu 160601* 130205* Ilo ść Mg/rok 0,05 0,4 7. Olszty ńskie Kopalnie Surowców Mineralnych, Baza Zaplecza Technicznego w Olsztynku, ul. Mrongowiusza 44 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/15/2000/01) – wytwarzanie Kod odpadu 130208* 130501* 160708* 160601* 200121* Ilo ść Mg/rok 1,1 0,3 0,005 0,1 0,006 8. Stacja Paliw „HESSO” Witramowo 30, gm. Olsztynek (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/24/2000/01) – wytwarzanie Kod odpadu 130502* 160708* Ilo ść Mg/rok 0,975 0,034 9. Gospodarstwo Rybackie Szwaderki Sp. z o.o. gm. Olsztynek (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/1/01) – wytwarzanie Kod odpadu 200121* 160601* 130208* Ilo ść Mg/rok 0,01 0,05 0,3 10. Zakład Gospodarki Komunalnej w Olsztynku, ul. Górna 1 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/18/2000/01) – wytwarzanie Kod odpadu 200121* 130208* 160601* Ilo ść Mg/rok 0,02 0,66 0,16 11. „Tymbark” S. A. Oddz. Olsztynek, ul. Zielona 16 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/72/02/03) – wytwarzanie Kod odpadu 1) 160213* 160601* 160107* 150202* 130208* 130113* Ilo ść Mg/rok 1) 0,2 0,5 0,5 0,5 3 3 Kod odpadu 2) 02 07 01 02 07 04 02 07 80 15 01 01 15 01 02 15 01 03 15 01 04 15 01 05 15 01 07 16 01 03 16 01 17 Ilo ść Mg/rok 2) 12 000 500 10 000 400 150 15 300 3 250 2,5 100 Kod odpadu 3) 17 01 01 17 04 07 17 09 04 19 08 01 19 08 02 19 08 05 19 09 01 19 09 99 Ilo ść Mg/rok 3) 200 100 5 50 60 200 0,6 25 12.AWAS – Polska Sp. z o.o. Warszawa, ul. Marszałkowska 84/92 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/29/02) – wytwarzanie Kod odpadu 130501* 130502* 130503* 130506* 130507* 130508* Ilo ść Mg/rok 1 0,06 0,2 1,3 0,06 13. Rozdzielnia Gazu w Olsztynku, ul. Mrongowiusza 34 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/20/02) – wytwarzanie Kod odpadu 150110* 150202* 160213* Ilo ść Mg/rok 0,1 0,01 0,01 14. Zakład Remontowo – Budowlany „ALFIX” Jerzy Kostecki 16-006 Barszczewo 10 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/1/02) – wytwarzanie Kod odpadu 170601* 170903* Ilo ść Mg/rok 7,5 15 15. Przedsi ębiorstwo Usługowo – Wdro Ŝeniowe „TEMPEKS” w Poznaniu z up. Jeronimo Martins Dystrbucja Sp. z o.o. w Poznaniu, Sklep „Biedronka” w Olsztynku, ul. Mrongowiusza 30 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/8/02) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* Ilo ść Mg/rok 0,015 16. Ferma Drobiu Platyny gm. Olsztynek (decyzja wydana przez Warmi ńsko - Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie ŚR/O.I. 6620/15/2002) – wytw. Kod odpadu 160213* Ilo ść Mg/rok 0,04 17. Zakład Wykonawstwa Sieci Elektrycznych Olsztyn S.A. Gutkowo 81D (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/23/01/02) – wytwarzanie Kod odpadu 130110* 130205* 130113* 160708* 200121* 070104* 120109* 160601* 080411* Ilo ść Mg/rok 0,15 0,15 0,03 0,07 0,015 0,09 0,045 0,03 0,015 18. Centrum Gospodarki Odpadami, Azbestu i Recyklingu „Caro” Zamo ść , ul. Zamoyskiego 51 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/81/03/04) – wytwarzanie Kod odpadu 170106* 170601* 170605* Ilo ść Mg/rok 15 15 15 19. Handel – Usługi „BAZI” K. Sadowski, W. Szyma ński (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/64/03) – wytwarzanie Kod odpadu 130113* 130208* 160113* 160213* Ilo ść Mg/rok 0,08 0,21 0,005 0,002 20. „BW – TECH” Beata Wasiak Płock, ul. Szcz ęsnego 25 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/49/03) – wytwarzanie Kod odpadu 050109* 130502* 130503* 150202* 160708* 170503* Ilo ść Mg/rok 2,2 1,5 1,5 0,7 1,5 7,5 21. „ENCO” Sp. z o.o. Bielsk, ul. Wiatraczna 5 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/51/03) – wytwarzanie Dziennik Urz ędowy - 1097 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Kod odpadu 050109* 130502* 130503* 150202* 160708* 170503* Ilo ść Mg/rok 2,2 1,5 7,5 0,3 7,5 7,5 22. ALGADER HOFMAN Sp. Z o.o. Warszawa, Wólczy ńska 133/11B (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/48/03) – wytwarzanie Kod odpadu 170601* 170605* Ilo ść Mg/rok 37 22 23. „P.W. TAKO” Sp. z o.o. Tarnowskie Góry (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/39/03) – wytwarzanie Kod odpadu 160708* 150202* 170106* 170503* Ilo ść Mg/rok 4,5 0,15 1,5 3 24. Przedsi ębiorstwo Produkcyjno – handlowo – Usługowe „PETRO – SERVICE” Olsztyn, Gutkowo 54 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/03/04) – wytwarzanie i transport Kod odpadu 130508* 150110* 150202* 160213* 160708* 160601* 160708* 130508* 150202* Transport Ilo ść Mg/rok 0,9 0,03 0,12 0,03 1,2 0,03 25. AWAS – Serwis Sp. z o.o. Warszawa, ul. Egejska 1/34 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/25/03) – wytwarzanie Kod odpadu 130501* 130502* 130503* 130506* 130507* 130508* 130899* 190810* Ilo ść Mg/rok 150 90 120 30 120 180 60 30 26. „WOD – PRZEM” Toru ń, ul. Sokola 34 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/21/03) – wytwarzanie Kod odpadu 170601* 170605* Ilo ść Mg/rok 1,5 15 27. Przedsi ębiorstwo Robót Termoizolacyjnych i Antykorozyjnych „TERMOEXPORT” w Warszawie, ul. śurawia 27/7 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/23/03) – wytwarzanie Kod odpadu 170106* 170601* 170605* Ilo ść Mg/rok 150 150 150 28. Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. Stacja Paliw Nr 440 Olsztynek, ul. Ostródzka 11 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/22/03) – wytwarzanie Kod odpadu 150202* 160215* Ilo ść Mg/rok 200 100 29. Przedsi ębiorstwo Rolne „Waplewo” Stanisław Kozdryk gm. Olsztynek (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/68/02/03) – wytwarzanie i odzysk Kod odpadu Wytwa- 160601* 160213* 130205* 02 01 03 02 01 06 10 01 05 Odzysk Ilo ść Mg/rok rzanie 0,25 0,15 0,25 6500 7500 800 30. Przedsi ębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe „ABBA-EKOMED” Sp. z o.o. Toru ń, ul. Pozna ńska 152 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/68/55/03) – wytwarzanie Kod odpadu 170601* 170605* Ilo ść Mg/rok 120 120 31. Przedsi ębiorstwo Elektryfikacji i Technicznej Obsługi Rolnictwa „ELTOR” S.A. Gda ńsk, Trakt Św. Wojciecha 223/225 (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/8/04) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* 170204* 170410* Ilo ść Mg/rok 0,015 3 0,07 32. Przedsi ębiorstwo Budownictwa L ądowego MJ Sp. z o.o. Reguły, ul. Graniczna 6, Michałowice (decyzja G Ś. III. 7644 – 2/17/04) – wytwarzanie Kod odpadu 170601* 170605* 150202* Ilo ść Mg/rok 45 15 0,07 MIASTO I GMINA MIŁOMŁYN 1. PHU „ART. – MAR” Ubojnia Drobiu w Liwie gm. Miłomłyn (decyzja RL Ś – 7644 – II – 4/00) – wytwarzanie Kod odpadu 02 01 02 02 02 01 10 01 01 20 03 99 Ilo ść Mg/rok 1 500 18 000 10 12 2. „PAGED” S.A. Zakład w Ostródzie Oddz. w Miłomłynie (decyzja wydana przez Warmi ńsko - Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie RO Ś.I.6620/14-1/2000) – wytw. Kod odpadu 030201* 130111* 130205* 130208* 160601* 160606* 200121* Ilo ść Mg/rok 2,5 0,5 1 0,5 0,5 0,1 0,1 3. Apteka – Urszula Ceynowa, ul. Cicha w Miłomłynie (decyzja RL Ś – 7644 – II – 15/01) – wytwarzanie Kod odpadu 180106* Ilo ść Mg/rok 0,003 4. Przedsi ębiorstwo Produkcyjno – Handlowe „Metec” Sp. z o.o. w Miłomłynie ul. Ostródzka 3 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 21/01) – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 110105* 200121* 110202* 100503* Ilo ść Mg/rok 0,470 0,010 0,3 0,020 0,002 5. Nadle śnictwo Miłomłyn, ul. Nadle śna 9 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 24/03) – transport i wytwarzanie Kod odpadu 20 03 99 Patrz równie Ŝ Miasto Ostróda GMINA D ĄBRÓWNO 1. Apteka „Eliksir” D ąbrówno, ul. Ko ściuszki 1 (decyzja RL Ś – 7632 – II – 35/99) – wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,003 2. Zakład Górniczy Mosznica (decyzja wydana przez Warmi ńsko–Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie O ŚR/O.I.6620/26–2/2001)- wytw. Kod odpadu 130208* 160601* 160708* 200121* Ilo ść Mg/rok 1,3 0,2 0,05 0,015 3. Stacja Paliw Nr 1040 w D ąbrównie, ul. Grunwaldzka (decyzja RL Ś – 7644 – II – 12/03) – wytwarzanie i zbieranie Kod odpadu 150202* 160215* Ilo ść Mg/rok 0,2 0,1 zbieranie 150110* 4. „ITALES” Samin 24A, gm D ąbrówno (decyzja RL Ś – 7644 – II – 15/04) – transport Kod odpadu 19 08 05 Patrz równie Ŝ Miasto Ostróda Dziennik Urz ędowy - 1098 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

GMINA GRUNWALD 1. Boli ński Holding Gospodarstwo Rolne i Gorzelnia Rolnicza w Dylewie gm. Grunwald (decyzja RL Ś – 7644 – II – 6/00) – wytwarzanie Kod odpadu 130208* 02 07 80 10 01 01 16 10 04 Ilo ść Mg/rok 0,5 24 000 70 7 000 2. Gorzelnia Rolnicza w Zybułtowie (decyzja RL Ś – 7644 – II – 9/01) – wytwarzanie Kod odpadu 200121* Ilo ść Mg/rok 0,004 3. Muzeum Bitwy Grunwaldzkiej Oddz. Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, St ębark (decyzja RL Ś – 7644 – II – 31/03) – transport Kod odpadu 20 03 01 Patrz równie Ŝ Miasto Ostróda GMINA ŁUKTA 1. Apteka „Panaceum” Beata Siemianowska Łukta, ul. W ąska 3A (decyzja RL Ś – 7632 – II – 31/99) – wytwarzanie Kod odpadu 180107* Ilo ść Mg/rok 0,005 2. Zakład Gospodarki Komunalnej w Łukcie, ul. Zagrodowa 1 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 32/02) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* 130205* 150202* 160601* Ilo ść Mg/rok 0,01 0,18 0,01 0,08 3. Zakład Gospodarki Komunalnej w Łukcie, ul. Zagrodowa 1 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 33/02) – wytwarzanie Kod odpadu 15 01 01 17 04 07 19 08 01 17 01 02 10 01 13 06 05 02 20 03 01 Ilo ść Mg/rok 0,5 5 7,2 3 18,2 666 36 4. Zakład Uboju Drobiu PPHU „PROSPER” w Komorowie gm. Łukta (decyzja RL Ś – 7644 – II – 49/02) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* 130208* 190810* Ilo ść Mg/rok 0,035 0,189 0,666 5. Marek i Iwona Szabłowscy Firma Indyków w Ramotach gm. Łukta (decyzja RL Ś – 7644 – II – 4/04) – transport i unieszkodliwianie Kod odpadu 03 01 05 Ilo ść Mg/rok 104 Patrz równie Ŝ Miasto Ostróda GMINA OSTRÓDA 1.Lech Gizelbach Woryty 67 Ferma Drobiu w Tyrowie gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7632 – II – 11/99) – wytwarzanie Kod odpadu 02 01 06 02 01 02 15 01 01 15 01 02 16 10 04 10 01 01 Ilo ść Mg/rok 800 12 0,6 3 720 25 2. Przedsi ębiorstwo Handlowo – Usługowe „STALZŁOM” Ostróda – Kajkowo, ul. Bukowa 2 gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7632 – II – 20/99) – wytwarzanie Kod odpadu 130208* 160601* Ilo ść Mg/rok 1 10 3. Zakład Produkcyjno – Usługowy „HUMDREX” w Iławie, Zakład w Kajkowie Nr 3 gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7632 – II – 38/99) – wytwarzanie Kod odpadu 200121* Ilo ść Mg/rok 0,02 4. Zakłady Mi ęsne MORLINY S.A., gm. Ostróda (decyzja wydana przez Warmi ńsko - Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie RO Ś.I.6621/14/2000) – wytw. Kod odpadu 160601* 160606* 200121* 130111* 130113* 160506* 02 01 06 02 02 03 02 02 04 02 02 99 10 01 15 Ilo ść Mg/rok 15 0,3 1 7 0,15 3000 26000 6750 1200 2219 Kod odpadu 150202* 15 02 03 15 01 02 15 01 03 16 01 03 16 05 09 15 01 01 15 01 02 15 01 04 03 01 05 20 03 03 Ilo ść Mg/rok 0,03 4,01 44 110 25 0,5 180 4 10 25 7,5 Kod odpadu 20 03 01 17 01 01 17 01 02 17 01 82 17 04 02 17 04 01 17 04 05 17 04 07 17 05 06 19 09 01 Ilo ść Mg/rok 1100 150 50 10 30 2 600 15 25 1,5 5. „PAGED” S.A. Zakład w Samborowie gm. Ostróda (decyzja wydana przez Warmi ńsko - Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie O ŚR.I.6620/27/2000) – wytw. Kod odpadu 130111* 130205* 130208* 160601* 160606* 200121* Ilo ść Mg/rok 0,5 0,4 0,5 0,1 0,1 0,15 6. PUH Transport – Morliny Sp. z o.o. Morliny 15 gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 25/00) – wytwarzanie Kod odpadu 130113* 130204* 160601* 160606* Ilo ść Mg/rok 0,02 40 0,7 0,07 7. Stacja Radiowa w Wysokiej Wsi gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 41/02) – wytwarzanie Kod odpadu 160213* 130208* 160107* 160115* Ilo ść Mg/rok 0.015 0,015 0,001 0,02 8. Zakład Produkcyjno – Do świadczalny „BAŁCYNY” Sp. z o.o. gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 65/02) – wytwarzanie i transport Kod odpadu 130208* 150202* 160213* 160601* Ilo ść Mg/rok 6,5 0,15 0,015 0,5 transport 02 01 10 15 01 02 16 01 03 19 08 01 9. PPHU „STALZŁOM” Urszula i Stanisław Cichewicz w Kajkowie gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 4/03) – wytwarzanie, transport, zbieranie, odzysk Kod odpadu 130111* 130112* 130206* 130207* 160107* 16 01 12 160113* 160601* 160213* 16 01 03 16 01 19 Ilo ść Mg/rok 0,2 0,6 0,4 0,4 0,3 0,4 0,1 20 0,1 1,5 1 Kod odpadu 16 01 20 16 01 03 16 01 17 16 01 20 16 01 19 Zbieranie 10 02 10 10 02 80 Odzysk Ilo ść Mg/rok 1 0,5 10 0,2 0,2 transport Kod odpadu 12 01 01 12 01 03 15 01 04 17 04 01 17 04 02 17 04 05 16 01 06 160104* 160601* 10. Stacja Paliw Nr 4009 w Idzbarku gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 11/03) – wytwarzanie i zbieranie Kod odpadu 150202* 160215* Ilo ść Mg/rok 0,2 0,1 Dziennik Urz ędowy - 1099 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

zbieranie 150110* 11.Tartak Samborowo, ul. Przemysłowa 1 gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 16/03) – transport Kod odpadu 10 01 03 20 03 01 12. Zbigniew Szyma ński Zakład Utrzymania, Konserwacji Zieleni w Kajowie, ul. Ogrodowa 7 gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 26/03) – transport Kod odpadu 20 03 01 13. Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Ostróda Sp. z o.o. Tyrowo gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 31/03) – wytwarzanie, transport i odzysk Kod odpadu 1) 160507* 160508* 16 05 09 160601* 16 06 05 160213* 16 01 03 150110* 15 02 03 150202* Ilo ść Mg/rok 1) 0,01 0,01 0,01 0,2 0,2 0,08 0,1 0,01 0,02 0,015 Kod odpadu 2) 15 02 03 17 01 01 17 01 02 17 04 07 17 01 82 19 08 01 19 08 02 19 08 05 19 08 99 130208*

Ilo ść Mg/rok 2) 0,09 10 6 16 5 30 300 4380 10 0,08

Kod odpadu 3) 140603* 150202* 150202* 15 02 03 160601* 16 06 05 160213* 130208* 140603* 150202*

Ilo ść Mg/rok 3) 0,06 0,1 0,07 0,01 0,08 0,01 0,01 0,01 0,005 0,01 Kod odpadu 4) wytw. 15 02 03 160601* 16 06 05 160213* 19 09 01 130208* 130208* 140603* 150202* 15 02 03 Ilo ść Mg/rok 4) 0,03 0,04 0,02 0,02 50 0,02 1,5 0,005 0,02 0,03 Kod odpadu 5) 160601* 16 06 05 160213* 19 08 01 20 03 06 Ilo ść Mg/rok 5) 0,08 0,02 0,04 30 400 Kod odpadu transport 17 04 07 19 08 05 20 03 06 Kod odpadu 17 01 01 17 01 02 19 08 99 19 09 01 odzysk Ilo ść Mg/rok 10 6 10 50 14. PPHU Lichtajny gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 37/03) – wytwarzanie i transport Kod odpadu 12 01 05 Ilo ść Mg/rok 15. „HYDROGEOTECHNIKA” w Kielcach, ul. Ściegiennego 262A, Stacja Paliw w m. Grabin gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 26/04) – wytwarzanie Kod odpadu 061302* 130506* 170503* Ilo ść Mg/rok 0,2 1 2 000 16. Piotr Misior Wirwajdy 17/4, gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – 8/04) – zbieranie i transport Kod odpadu 15 01 01 15 01 07 15 01 09 17 04 01 17 04 02 17 04 03 17 04 04 17 04 05 17 04 06 17 04 07 17. Zakłady Przetwórstwa Mi ęsnego „ŁUKOSZ” Lubajny 45, gm. Ostróda (decyzja RL Ś – 7644 – II – /04) – wytwarzanie Kod odpadu 02 02 02 02 02 03 Ilo ść Mg/rok 1 400 1 000 Patrz równie Ŝ Miasto Ostróda GMINA MAŁDYTY 1. Przedsi ębiorstwo Drogowo – Mostowe w Iławie, Wytwórnia Mas Bitumicznych w Małdytach (decyzja RL Ś – 7644 – II – 16/00) – wytwarzanie Kod odpadu 070103* 130111* 200121* Ilo ść Mg/rok 0,05 0,06 0,006 2. Stacja Paliw „ORLEN” S.A. w Małdytach (decyzja RL Ś – 7644 – II – 28/02) – zbieranie Kod odpadu 160601* 3. Stacja Paliw Nr 307 w Małdytach (decyzja RL Ś – 7644 – II – 10/03) – wytwarzanie i zbieranie Kod odpadu 150202* 160215* Ilo ść Mg/rok 0,2 0,1 zbieranie 150110* 4. Bronisław Ciereszko Małdyty, ul. Ogrodowa 3 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 44/03) – transport Kod odpadu 20 03 01 5. „EKO – ZOO” Sp. z o.o. w Małdytach, ul. Zamkowa 8/2 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 30/04) – wytwarzanie Kod odpadu 130208* 160213* Ilo ść Mg/rok 0,1 0,01 6. „EKO – ZOO” Sp. z o.o. w Małdytach, ul. Zamkowa 8/2 (decyzja RL Ś – 7644 – II – 14/04) – odzysk Kod odpadu 03 01 99 Ilo ść Mg/rok 300 m 3 Patrz równie Ŝ Miasto Ostróda GMINA JONKOWO 1. Przedsi ębiorstwo Produkcyjne Handlowo – Usługowe „GIERA” w Jonkowie, ul. Lipowa 49a (decyzja G Ś.III.7644 – 2/16/01) – wytwarzanie Kod odpadu 200121* Ilo ść Mg/rok 0,003 2. Zakład Stolarki Budowlanej Sp. z o.o. Giedajty 23C, gm. Jonkowo (decyzja wydana przez Warmi ńsko - Mazurski Urz ąd Wojewódzki w Olsztynie O ŚR/O.I.6620/38/2001) – wytw. Kod odpadu 160601* 200121* Ilo ść Mg/rok 0,08 0,004 3. „ORLEN” Transport Olsztyn Sp. z o.o. Gutkowo 54, gm. Jonkowo (decyzja G Ś.III.7644 – 2/62/02) – wytwarzanie Kod odpadu 130206* 160601* 160602* 150202* 150110* 160107* 160213* Ilo ść Mg/rok 1 0,7 0,2 0,05 0,1 0,03 4. Warmi ńsko-Mazurskie Przedsi ębiorstwo Drogowe Sp. z o.o. Olsztyn, ul. Jarocka 21 (decyzja G Ś.III.7644 – 2/53/02) – wytwarzanie, odzysk i transport Kod odpadu 140604* 130205* 200121* 160601* Odzysk, 170106* Ilo ść Mg/rok 0,2 0,8 0,2 0,2 transport 500 5. Wytwórnia Elementów Betonowych w Gutkowie, gm. Jonkowo – PUDIZ Sp. z o.o. w Olsztynie (decyzja G Ś.III.7644 – 2/37/02) – wytwarzanie Kod odpadu 200121* Ilo ść Mg/rok 0,04 Dziennik Urz ędowy - 1100 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

6. Zakłady Metalowe „ERKO” R. P ętlak Sp. jawna Bracia P ętlak, Jonkowo, ul. Ks. Jana Hanowskiego 7 (decyzja G Ś.III.7644 – 2/4/03) – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 120109* 160107* 110109* 110111* 200121* 160601* - 160606* 150202* Ilo ść Mg/rok 0,27 0,15 0,02 0,1 0,3 0,005 0,003 0,1 7. Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. Płock, ul. Chemików 7, Baza Magazynowa Nr 61 w Gutkowie (decyzja Warmi ńsko-Mazurskiego Urz ędu Wojewódzkiego w Olsztynie ŚR.I.6620/02/2003/04) – wytw. Kod odpadu 150202* 160215* Ilo ść Mg/rok 0,3 0,05 8. PPHU „REMIX” S.C. Bo Ŝena D ąbrowska, Andrzej D ąbrowski Giedajty 23B, gm. Jonkowo (decyzja G Ś.III.7644 – 2/38/03) – odzysk (R 1) Kod odpadu 03 01 05 Ilo ść Mg/rok 160 9. „ORLEN” Laboratorium Sp. z o.o. Płock, ul. Bielska 1, Regionalne Laboratorium w Olsztynie, Gutkowo 54 (decyzja G Ś.III.7644 – 2/3/04) – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 130703* 150110* 150202* 060404* 160215* 160506* Ilo ść Mg/rok 0,01 0,2 0,01 0,01 0,001 0,01 0,01 10. „Hydrogeotechnika” Sp. z o.o. Kielce, ul. Ściegiennego 262 A (decyzja G Ś.III.7644 – 2/7/04) – wytwarzanie Kod odpadu 020108* 061302* 150202* 170106* 170503* Ilo ść Mg/rok 30 0,01 0,01 10 170 Patrz równie Ŝ Miasto Olsztynek

Ogółem od 1999 roku do mniej wi ęcej połowy 2004 roku uzyskało decyzj ę administracyjn ą na wytwarzanie, zbieranie, transport, zagospodarowywanie odpadów 170 podmiotów gospodarczych. Cz ęś ci z nich, na podstawie art. 35.1. Ustawy z dnia 27 lipica 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw s ą obowi ązani uzyska ć odpowiednio ponownie pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzj ę zatwierdzaj ącą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi albo przedło Ŝyć informacj ę o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, o których mowa w ustawie o odpadach, do dnia wyga śni ęcia wa Ŝno ści decyzji wydanych na podstawie dotychczasowych przepisów, nie pó źniej jednak ni Ŝ do dnia 30 czerwca 2004 r. Ilo ści wytwarzanych poszczególnych rodzajów odpadów, okre ślonych w decyzjach administracyjnych i przedstawionych w tabeli powy Ŝej, stanowi ą warto ści maksymalne (dopuszczalne) teoretyczne, które mogą by ć wytwarzane, a wi ęc s ą to warto ści które mog ą w stopniu znacz ącym ró Ŝni ć si ę od warto ści rzeczywistych. Na podstawie wydanych decyzji ilości odpadów w poszczególnych grupach i podgrupach przedstawiono w tabeli III.15., zamieszczonej poni Ŝej.

Dziennik Urz ędowy - 1101 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 1102 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 1103 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Ilo ści odpadów wytwarzanych i zbieranych przez podmioty gospodarcze, wykazane w formularzach do sporz ądzania i przekazywania do Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko–mazurskiego w Olsztynie zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilo ściach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urz ądzeniach słu Ŝą cych do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, przedstawiono w tabeli III.16. poni Ŝej.

Tab. III.16. Ilo ści odpadów wytwarzanych, wykazanych w formularzach do Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko–Mazurskiego w Olsztynie za rok sprawozdawczy 2002 i 2003.

MIASTO OSTRÓDA Dyrekcja Eksploatacji Cystern Sp. z o.o. Warszawa, Zakład Naprawczy Taboru Kolejowego Ostróda, ul. 11 Listopada 26 2003 rok - wytwarzanie Kod odpadu 08 01 17 160708* 17 04 02 17 04 01 17 04 05 130208* 130899* Ilo ść Mg/rok 9,9 5,81 0,242 0,085 1 915,8 14,001 10,43 Miejskie Przedsi ębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. Ostróda, ul. Piłsudskiego 21 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 160601* 160506* 200121* 10 01 01 150203* 17 01 07 17 04 05 Ilo ść Mg/rok 0,148 0,004 0,03 4 334 1 2 13 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 130208* 17 04 05 17 01 07 15 02 03 20 03 01 16 06 04 160213* 10 01 01 Ilo ść Mg/rok 0,32 6,8 8 1 11 0,012 0,025 5 095,1 Zakłady Naprawcze Mechanizacji Rolnictwa w Ostródzie, ul. Słowackiego 24 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 160601* 160107* 200121* 130205* 130502* 15 02 03 19 11 06 12 01 01 12 01 03 12 01 21 03 01 05 Ilo ść Mg/rok 0,1 0,1 0,048 3,748 0,8 1,1 12,7 85,5 0,8 3,1 0,7 Kod odpadu 20 03 01 20 03 03 17 01 07 17 04 02 17 04 05 Ilość Mg/rok 2,7 3,4 9,5 2,6 116,8 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 03 01 05 12 01 01 12 01 03 120118* 130205* 130502* 15 02 03 160107* 160213* 160601* 17 01 07 Ilo ść Mg/rok 0,6 68,9 1 3,9 3,2 0,8 1 0,74 0,032 0,1 11,1 Kod odpadu 17 04 02 17 04 05 19 11 06 20 03 01 20 03 03 Ilo ść Mg/rok 3,7 43,3 2,6 10,2 7 „Mc Donald’s” w Ostródzie, ul. Przemysłowa 4 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 200121* 15 01 01 19 08 09 02 03 04 Ilo ść Mg/rok 0,04 5,29 0,7 2,87 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 15 01 01 19 08 09 02 03 04 160213* Ilo ść Mg/rok 7,4 0,3 3,5 0,028 Jeronimo Martins Dystrybucja, Sklepy „Biedronka”w Ostródzie, ul. Stapi ńskiego 31 i Grunwaldzka 41 2003 rok - wytwarzanie Kod odpadu 15 01 01 15 01 02 160213* Ilo ść Mg/rok 28,026 2,594 0,02 „INDYK – MAZUY” Stanisław Tyszkowski w Ostródzie, ul. Gizewiusza 32 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 130208* 160601* 16 01 03 02 02 99 Ilo ść Mg/rok 2,51 0,122 4 22,5 „Społem - Zatoka” Ostróda S.A. ul. Jana Pawła II Nr 3 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 10 01 01 130205* 15 01 01 15 01 02 150202* 160213* 17 04 07 Ilo ść Mg/rok 2 0,072 14,2 0,7 0,004 0,038 0,3 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 15 01 01 15 01 02 160213* 17 04 02 17 04 07 Ilo ść Mg/rok 19,9 0,7 0,068 4,4 2,9 Powiatowy Zespół Opieki Zdrowotnej w Ostródzie, ul. Wł. Jagiełły 1 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 090101* 090104* 090107* 180102* 180103* 180182* 160213* Ilo ść Mg/rok 0,51 0,51 0,005 0,329 12,763 0,53 0,032 Janusz Ruszczak Przedsi ębiorstwo Usługowo – Handlowe, Surowce Wtórne – Transport Ci ęŜ arowy Ostróda, ul. Olszty ńska 20 2002 rok – zbieranie i transport Kod odpadu 15 01 01 15 01 02 16 01 17 Ilo ść Mg/rok 451,31 1,94 1 113,13 2003 rok – zbieranie Kod odpadu 15 01 01 16 01 17 Ilo ść Mg/rok 210,685 768,842 Przedsi ębiorstwo Budowy Dróg i Mostów „DROMO” w Ostródzie, ul. Nadrzeczna 5 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 130208* 15 02 03 160107* 12 01 02 16 01 03 160601* 17 04 05 20 01 01 Ilo ść Mg/rok 0,628 0,072 0,012 0,095 0,16 0,14 0,105 0,18 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 15 01 05 130205* 15 02 03 16 01 03 150202* 20 01 01 17 04 05 16 06 04 130205* 20 01 03 160107* Ilo ść Mg/rok 0,012 0,22 0,01 0,35 0,11 0,1 38,33 0,001 0,28 1,76 0,05 „MEBELUX” Ostróda, ul. Przemysłowa 9, Zakład ul. Plebiscytowa 3 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 10 02 03 08 04 14 160213* 03 01 05 Ilo ść Mg/rok 0,028 0,014 0,008 0,37 Przedsi ębiorstwo Pa ństwowej Komunikacji Samochodowej w Ostródzie, ul. Garnizonowa 14 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 07 02 99 12 01 02 130205* 130205* 15 01 01 15 01 06 15 02 03 16 01 03 160104* 16 01 06 160107* Ilo ść Mg/rok 0,1 0,1 0,15 2,75 2 3 0,1 7,7 2,9 4 0,32 Kod odpadu 16 01 20 160121* 19 08 02 Ilo ść Mg/rok 0,6 0,044 0,4 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 160601* 16 01 06 17 04 05 130205* 160213* 15 02 03 160107* 16 01 20 07 02 99 16 01 03 15 01 01 Dziennik Urz ędowy - 1104 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Ilo ść Mg/rok 2,1 3,5 7,5 2,4 0,055 0,08 0,32 0,3 0,2 10,5 2 Kod odpadu 19 08 02 Ilo ść Mg/rok 0,4 Stacja Paliw BP Mazury w Ostródzie, ul. Przemysłowa 2 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 130508* Ilo ść Mg/rok 0,009 Surowce Wtórne Ostróda Recykling Edyta Jaskółowska Ostróda, ul Jaracza 12/4 2003 rok – zbieranie Kod odpadu 15 01 01 15 01 02 Ilo ść Mg/rok 0,4 3,5 Jednostka Wojskowa 1954 Ostróda, ul. Grunwaldzka 17 2003 rok – wytwarzanie, zbieranie, transport, odzysk Kod odpadu 1) Wytwa- 130208* 130502* 140604* 150202* 16 01 15 17 01 01 17 02 01 17 04 07 170601* 18 01 04 Ilo ść Mg/rok 1) rzanie 3,84 29,4 0,16 0,255 1,555 2,8 3,522 14,454 5,85 0,047 Kod odpadu 2) 20 01 08 160213* 10 01 01 130208* 140604* 150202* 17 04 07 160213* zbieranie Ilo ść Mg/rok 2) 140,45 0,089 175,83 0,18 0,16 0,305 20,823 0,015 Kod odpadu 3) Odzysk 10 01 01 17 01 01 17 02 01 Ilo ść Mg/rok 3) R 14 175,83 2,8 3,522 MIASTO LUBAWA Zakłady Konfekcji Technicznej „Lubawa” S.A. w Lubawie, ul. Dworcowa 1 2002 rok – wytwarzanie i odzysk Kod odpadu 04 02 09 15 01 01 15 01 02 160213* Odzysk 15 01 01 Ilo ść Mg/rok 37,5 0,8 0,1 0,135 R 14 0,3 2003 rok – wytwarzanie i odzysk Kod odpadu 04 02 09 15 01 01 15 01 02 160213* Odzysk 15 01 01 Ilo ść Mg/rok 20 0,9 0,2 0,115 R 14 0,3 INTEK Sp. z o.o. w Lubawie, ul. Grunwaldzka 18 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 17 04 05 12 01 01 Ilo ść Mg/rok 58,95 13,23 Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Lubawie, ul. Toru ńska 18 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 19 08 05 19 08 02 10 01 01 Ilo ść Mg/rok 110,1 29 2 Spółdzielnia Rolniczo – Handlowa „ROLNIK” Lubawa, ul. Towarowa 5 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 15 01 01 15 01 02 160213 Ilo ść Mg/rok 0,4 0,1 0,015 Spółdzielnia Mleczarska w Lubawie, ul. Wyzwolenia 3 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 15 01 02 17 04 05 130208* 160601* 20 03 01 16 01 03 10 01 01 200121* Ilo ść Mg/rok 3,5 13,56 1,925 0,377 81,89 1,73 161,82 0,0475 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 15 01 02 17 04 05 130208* 160601* 20 03 01 16 01 03 10 01 01 160213* Ilo ść Mg/rok 3,04 15,1 1,89 0,304 45,72 0,9 152,46 0,03193 „Swedwood Poland” S.A. Oddział w Lubawie, ul. Borek 3 2002 rok - wytwarzanie i unieszkodliwianie Kod odpadu 03 01 05 03 01 99 080111* 08 01 12 08 01 16 08 01 18 08 03 18 08 04 14 120109* 130110* 15 01 01 Ilo ść Mg/rok 10 349,7 49,8 7,88 7,2 2,1 43,3 0,0 100,6 1,405 0,8 185,7 Kod odpadu 15 01 02 15 01 04 150202* 15 02 03 160213* 160601* 17 04 05 170901* 19 01 12 19 01 16 20 01 01 Ilo ść Mg/rok 30,9 36,2 0,21 6 0,13 0,08 2,6 0,318 18,1 15,4 0,7 Kod odpadu 20 03 01 Odzysk i (D 10) 03 01 05 08 01 16 08 01 18 08 04 14 Ilo ść Mg/rok 400,6 unieszkodliwianie 5 519,8 2,1 43,3 66,8 2003 rok – wytwarzanie i unieszkodliwianie Kod odpadu 03 01 05 03 01 99 08 01 11 08 01 12 08 01 16 08 01 18 08 03 18 08 04 10 08 04 14 120109* 130110* Ilo ść Mg/rok 14 186,6 52 10,8 7,2 2,3 43 0,0 54,6 52,5 0,3 0,37 Kod odpadu 15 01 01 15 01 02 15 01 04 150202* 15 02 03 160213* 160601* 17 04 05 170901* 19 01 12 19 01 16 Ilo ść Mg/rok 242 52 56,9 0,19 6 0,1 0,02 2,2 0,11 19,2 25,1

Kod odpadu 20 01 01 20 03 01 Odzysk i (D 10) 03 01 05 08 01 16 08 01 18 08 04 14 Ilo ść Mg/rok 1,2 465,1 unieszkodliwianie 5 409,6 2,3 43 52,5 Jeronimo Martins Dystrybucja Sp. z o.o. w Poznaniu Sklep „Biedronka” w Lubawie, ul Kopernika 65 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 15 01 01 15 01 02 Ilo ść Mg/rok 14,063 1,277 „Elrom” Sp. z o.o. w Warszawie Oddz. w Lubawie, ul. 19 Stycznia 25A 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 03 01 05 03 01 99 170901* Ilo ść Mg/rok 114,9 7,8 0,1 „Szynaka – Meble” Sp. z o.o. w Lubawie, ul. Dworcowa 20 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 03 01 05 15 01 01 15 01 02 20 03 01 Ilo ść Mg/rok 3 130 2,49 2,1 23,8 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 03 01 05 15 01 01 15 01 02 20 03 01 200121* 150202* Ilo ść Mg/rok 3 130 2,49 2,1 23,8 0,1 0,5 MIASTO I GMINA OLSZTYNEK CZYSTON 2 s.c. Sudwa 16a, gm. Olsztynek 2002 rok – zbieranie Kod odpadu 15 01 04 17 04 01 17 04 01 17 04 04 17 04 03 17 04 05 17 04 07 Ilo ść Mg/rok 53,314 22,89 61,418 1,362 0,307 143,12 15,794 Dziennik Urz ędowy - 1105 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Spółdzielnia Handlowo – Produkcyjna w Olsztynku, ul. Mrongowiusza 30 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 15 01 01 Ilo ść Mg/rok 92 Provimi Polska Olsztynek Sp. z o.o. ul. Mierkowska 1 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 15 01 01 15 01 02 20 03 01 16 01 03 130203* Ilo ść Mg/rok 7,43 10,44 56,66 1,05 0,31 GMINA ŁUKTA Zakład Uboju Drobiu PPHU „PROSPER” Łukta, ul. Warmińska 14a 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 02 02 02 02 02 81 Ilo ść Mg/rok 3 043,31 9,66 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 02 01 02 02 02 81 Ilo ść Mg/rok 4 122,62 127,5 GMINA OSTRÓDA Zakłady Mi ęsne Morliny S.A. 2002 rok – wytwarzanie, odzysk i unieszkodliwianie Kod odpadu 1301* 02 02 02 01 02 02 15 01 15 01 17 04 15 01 17 01 2001* 1606* Ilo ść Mg/rok 3,96 9 090,02 1 534,44 2 369,47 2,03 64,28 44,76 3,5 3,5 0,3192 9,88 2003 rok – wytwarzanie, odzysk i unieszkodliwianie Kod odpadu 130113* 02 02 03 02 01 81 02 02 04 15 01 03 15 01 01 17 04 05 15 01 02 160213* 160601* 16 01 03 Ilo ść Mg/rok 2,894 7 711 1 288,5 1 840,4 44,7 144,8 157,8 6 0,232 8,22 0,4 Kod odpadu 17 04 07 17 04 02 Ilo ść Mg/rok 0,4 0,1 Przedsi ębiorstwo Handlowo – Usługowe „STALZŁOM” Ostróda – Kajkowo, ul. Bukowa 2 gm. Ostróda 2002 rok – wytwarzanie i zbieranie Kod odpadu Wytwa- 160601* 130208* 16 01 03 16 01 06 20 03 01 15 01 04 17 04 05 Zbierane Ilo ść Mg/rok rzanie 0,8 0,517 1 267,78 5,76 348,44 15 244,7 PUH Transport – Morliny Sp. z o.o. Morliny 15 gm. Ostróda 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 13 02 03 160107* Ilo ść Mg/rok 1,6 0,4 0,4 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 130205* 15 02 03 160107* Ilo ść Mg/rok 2,5 1,6 0,4 Stacja Radiowa w Wysokiej Wsi gm. Ostróda 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 17 04 02 17 04 05 17 04 01 Ilo ść Mg/rok 0,605 4,796 0,192 Stacja Paliw Nr 4009 w Idzbarku gm. Ostróda 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 130502* Ilo ść Mg/rok 10,45 Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji, Tyrowo, gm. Ostróda 2003 rok – wytwarzanie Kod odpadu 19 08 01 19 08 05 19 08 02 19 09 01 20 03 06 16 01 03 20 01 36 17 04 07 20 03 01 130208* 200121* Ilo ść Mg/rok 14 44 5 873,23 53,9 19 156,66 0,28 0,05 28,91 23,74 1,16 0,08 Kod odpadu 160601* 160508* 160508* 160506* 15 01 10 13 05 06 Ilo ść Mg/rok 0,19 0,01 0,01 0,001 0,014 0,5 GMINA JONKOWO ERKO Sp. J. Jonkowo, ul. Hanowskiego 7 2002 rok – wytwarzanie Kod odpadu 110109* 110111* 120109* 12 01 01 130205* 15 01 02 15 01 01 Ilo ść Mg/rok 0,4 1,8 0,4 9,28 0,176 0,18 0,57

Ilo ści wytwarzanych i zbieranych poszczególnych rodzajów odpadów, wykazanych w formularzach do sporz ądzania i przekazywania do Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego w Olsztynie „zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilo ściach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urz ądzeniach słu Ŝą cych do odzysku i unieszkodliwiania odpadów”, w sposób znaczny odbiegaj ą od stanu wykazanego w decyzjach administracyjnych, zarówno pod wzgl ędem ilo ści jak i rodzajów odpadów. Na podstawie przesłanych do Urz ędu Marszałkowskiego w Olsztynie formularzy zbiorczego zestawienia danych okre ślono w tabeli III.17., zamieszczonej poni Ŝej, ilo ści odpadów w poszczególnych grupach i podgrupach.

Dziennik Urz ędowy - 1106 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 1107 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 1108 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Stan ilo ści i rodzajów wytwarzanych odpadów na podstawie danych charakterystycznych, zamieszczonych w tabelach III.14. ÷ III.17. jest niepełny i odbiega od rzeczywistego z nast ępuj ących wzgl ędów: – istniej ą podmioty gospodarcze nie posiadaj ące wymaganych uzgodnie ń dotycz ących gospodarki odpadami, nie dopełniaj ące formalnych obowi ązków w zakresie informowania, powiadamiania o wytwarzanych odpadach i nieuj ętych w powy Ŝszych wykazach; – wpisywane we wnioskach i decyzjach urz ędowych ilo ści poszczególnych rodzajów odpadów stanowi ą warto ści maksymalne (dopuszczalne), które s ą zawy Ŝone i cz ęsto nie odzwierciedlaj ą stanu aktualnego; – istnieje szereg podmiotów gospodarczych ukrywaj ących z ró Ŝnych wzgl ędów dane o ilo ściach wytwarzanych odpadów, dane w wielu przypadkach s ą zani Ŝane, a nawet ukrywany jest sam fakt wytwarzania odpadów.

Zgodnie z opracowanym wykazem informuj ącym o ilo ści odpadów w poszczególnych grupach i podgrupach wytwarzanych przez podmioty gospodarcze, które złoŜyły informacj ę do Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego w Olsztynie (tab. III.17.), najwi ększ ą ilo ść w kolejno ści stanowi ą odpady z grupy: – 02, tj. z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, le śnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa Ŝywno ści (16 072,3 Mg w roku 2002 i 15 093,5 Mg w roku 2003), a w śród nich odpady z podgrupy 02 02, tj. odpady z przygotowania i przetwórstwa produktów spo Ŝywczych pochodzenia zwierz ęcego (14 535,0 Mg w roku 2002 i 9 678,9 Mg w roku 2003); – 03, tj. z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury - z podgrupy 03 01, tj. odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli (13 652,9 Mg w roku 2002 i 17 369,6 Mg w roku 2003); – 17, tj. z budowy, remontów i demonta Ŝu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, a w śród nich przede wszystkim odpady z podgrupy 17 04, tj. odpady oraz złomy metaliczne oraz stopów metali (15 928,3 Mg w roku 2002 i 2 327,4 Mg w roku 2003); – 10, tj. odpady z procesów termicznych - z podgrupy 10 01, tj. odpady z energetycznego spalania paliw (4 499,8 Mg w roku 2002 i 5 423,4 Mg w roku 2003). Zgodnie z tym wykazem, ogólna ilo ść odpadów wytworzonych wyniosła: – w roku 2002 - 54 229,0 Mg – w roku 2003 - 50 618,6 Mg. Znamienne jest, Ŝe odpady w tej ilo ści pochodz ą tylko od 35 podmiotów gospodarczych (taka liczba podmiotów znajduje si ę w wykazie podmiotów składaj ących informacj ę do Urz ędu Marszałkowskiego w Olsztynie - tab. III.16.). Około 90% ilo ści wykazanych odpadów jest wykorzystywanych gospodarczo. Odpady z przemysłu, które nie s ą zagospodarowywane, składowane s ą głównie na składowiskach komunalnych. Najwi ększymi wytwórcami odpadów s ą Zakłady Mi ęsne MORLINY, które wytworzyły odpady w ilo ści 13 126,16 Mg w roku 2002 i 11 205,44 Mg w roku 2003, oraz Swedwood Poland S.A. w Lubawie, które wytworzyły odpady w ilo ści 11 259,72 Mg w roku 2002 i 15 279,79 Mg w roku 2003.

2.2. Podstawowe rodzaje odpadów, odzysk i unieszkodliwianie

Poni Ŝej krótko scharakteryzowano podstawowe rodzaje odpadów powstaj ących w sektorze gospodarczym. Podstawow ą grup ę odpadów w sektorze gospodarczym stanowi ą odpady z rolnictwa i przetwórstwa Ŝywno ści oraz odpady z przetwórstwa drewna i produkcji mebli.

2.2.1. Odpady z rolnictwa i przetwórstwa Ŝywno ści

Wśród tej grupy najwi ększ ą ilo ść stanowi ą odpady: - z rolnictwa (odchody zwierz ęce), - z przemysłu mi ęsnego, - z przemysłu mleczarskiego, - z przemysłu owocowo - warzywnego, - z przemysłu gorzelnianego.

Odpady z rolnictwa Najliczniejsze s ą odpady pochodz ące z chowu i hodowli zwierz ąt (odchody zwierz ąt, padłe zwierz ęta). Liczb ę zwierz ąt hodowlanych w ka Ŝdej gminie przedstawiono w tabeli III.18.

Tab. III.18. Chów i hodowla zwierz ąt na terenie gmin (dane 2002 r.).

Zwierz ęta – ilo ść sztuk Teren bydło trzoda chlewna owce konie drób kozy Miasto Ostróda 39 403 9 20 000 Miasto Lubawa 227 6 812 50 5 50 000 Miasto i Gmina Olsztynek 1 046 2 640 90 175 31 393 Miasto i Gmina Miłomłyn 2 468 683 16 110 77 984 65 Gmina D ąbrówno 1 120 8 125 72 108 159 060 Gmina Grunwald 1 983 5 297 110 50 000 Gmina Łukta 907 4 469 226 126 124 294 Gmina Ostróda 3 708 15 714 249 203 633 415 Gmina Małdyty 4 153 4 698 20 237 91 721 Gmina Jonkowo 2 685 1 755 384 221 279 991 RAZEM: 18 336 50 596 1 107 1 304 1 517 858 źródło: dane z gmin

Dziennik Urz ędowy - 1109 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Do niedawna zagospodarowanie odpadów z chowu i hodowli zwierz ąt było bardzo proste, bowiem cz ęść z nich (odchody) trafiały na powrót do rolnictwa w charakterze nawozu organicznego, za ś pozostałe odpady z produkcji trafiały do wyspecjalizowanych zakładów z przeznaczeniem na dodatki paszowe. O ile post ępowanie z odchodami si ę nie zmieniło, to problemem stały si ę odpady tkanki zwierz ęcej, szczególnie bydła. Pojawienie si ę BSE spowodowało, Ŝe ka Ŝdą sztuk ę od 24 miesi ąca Ŝycia trzeba pod tym k ątem bada ć, a utylizacj ą zajmuj ą si ę wyspecjalizowane zakłady, których na terenie Zwi ązku Gmin ani powiatów nie ma. Badaniami w zakresie BSE zajmuj ą si ę wyspecjalizowane jednostki z poza terenu Zwi ązku Gmin. Na szcz ęś cie, jak dot ąd nie było problemów w tym wzgl ędzie. Na terenie gminy Ostróda, w miejscowo ści Lubajny znajduje si ę zbiornica padliny, przystosowana do czasowego jej przechowywania. System zbiórki padliny polega na podpisaniu przez poszczególne gminy umowy z zakładami zbieraj ącymi padlin ę, na odbiór bezpo średnio od hodowców. W zakresie gospodarki odchodami zwierz ęcymi najwi ększy problem stanowi czasowe gromadzenie odchodów zanim zagospodarowane one zostan ą rolniczo. Niewła ściwe magazynowanie odchodów, zanim wykorzystane zostan ą jako nawóz na grunty rolne, magazynowanie odchodów w miejscach nie przystosowanych, stanowi ć mo Ŝe powa Ŝne źródło zanieczyszczania środowiska - głównie wód powierzchniowych i podziemnych. O ile wi ększe podmioty hodowlane s ą w miar ę systematycznie kontrolowane pod tym względem przez inspekcj ę ochrony środowiska, o tyle w rozproszonych, drobnych i średnich gospodarstwach rolnych nie zawsze ten problem jest dostrzegany i wła ściwie oceniany.

Odpady z przemysłu mi ęsnego. Zakładami, które wytwarzaj ą odpady w wyniku przetwórstwa mi ęsnego, s ą: – ZM „Morliny" w Ostródzie, – „Matczak" w D ąbrównie, – Zakład Przetwórstwa Mi ęsnego „Karski" w D ąbrównie, – PUH „Wieczorek" w Łukcie, – PUH „Kołtek" w Małdytach, – PPUH „Prosper” w Łukcie, – „Indyk - Mazury” w Ostródzie. Ten strumie ń odpadów wymaga unieszkodliwiania w wyspecjalizowanych instalacjach. Na terenie Zwi ązku Gmin nie istnieje Ŝadna instalacja, która umo Ŝliwiałaby prowadzenie takiego procesu. Według informacji zasi ęgni ętych u producentów wszystkie odpady trafiaj ą poza granice gmin do wyspecjalizowanych zakładów. Odpady te s ą przyjmowane w du Ŝej mierze przez: ZR-P „FARMUTIL H.S.” Śmiłowo, 64-810 Kaczory; „STRUGA” S.A. Jezuicka Struga 3, 88-111 Rojewo; „DAKA- POLSKA” Sp. z o.o. U śnice, 82-416 Go ścieszewo; „SARIA POLSKA” 00-710 Warszawa - Oddział w Długim Borku, 12-140 Świ ętajno.

Odpady z przemysłu mleczarskiego. Odpady tego strumienia niemal w cało ści s ą odzyskiwane w procesie recyklingu. Podstawowym odpadem jest serwatka, która odsprzedawana jest na pasz ę dla zwierz ąt. Nie prowadzi si ę przetwórstwa tego odpadu. Na terenie Zwi ązku Gmin funkcjonuj ą dwa zakłady mleczarskie zajmuj ące si ę produkcj ą i przetwarzaniem mleka: – Spółdzielnia Mleczarska w Lubawie, – „Łuk - Mił" Sp. z o.o. w Łukcie.

Odpady z przemysłu owocowo - warzywnego. Zakładami, które wytwarzaj ą odpady z przemysłu owocowo - warzywnego, s ą: – „Tymbark” S.A. Oddz. w Olsztynku, – Przetwórnia Owoców i Warzyw w Lubawie. Odpady s ą wykorzystywane w głównej mierze w rolnictwie cz ęś ciowo jako pasza dla zwierz ąt, a cz ęś ciowo s ą zagospodarowywane na gruntach ornych. Odpady te w wi ększo ści nadaj ą si ę do produkcji kompostu, jako komponent z innym rodzajem materiału u Ŝytego do kompostowania.

Odpady z przemysłu gorzelnianego W najwi ększych ilo ściach wytwarzane s ą odpady z destylacji spirytualiów oraz wytłoki, osady pofermentacyjne i wywary. Niemal w cało ści odpady te s ą odzyskiwane, stanowi ą bowiem dobr ą pasz ę dla zwierz ąt. Pozostało ści, które na pasz ę si ę nie nadaj ą s ą zagospodarowywane na gruntach rolnych. Aktualnie funkcjonuj ą gorzelnie w Grunwaldzie, Ostródzie i Zybułtowie. Potencjalne mo Ŝliwo ści wznowienia produkcji istniej ą jeszcze w innych zakładach tj. Dylewie, Gierzwałdzie, Napromie, Szyldaku. Szans ą wznowienie produkcji w wymienionych miejscowo ściach jest wprowadzenie domieszki bioetanolu do paliw.

2.2.2. Odpady z przetwórstwa drewna i z produkcji mebli

Do zakładów wytwarzaj ących odpady z przetwórstwa drewna i z produkcji mebli nale Ŝą przede wszystkim: - „Swedwood Poland” S.A. Oddz. w Lubawie, - „Schumacher Polska” Sp. z o.o. w Lubawie, - „Szynaka - Meble” Sp. z o.o. w Lubawie, - ELROM Sp. z o.o. w Lubawie, - „Paged” S.A. - Zakłady w Ostródzie, Samborowie i Miłomłynie. Poza wy Ŝej wymienionymi funkcjonuj ą inne drobne zakłady, tartaki. Odpady z tych zakładów w du Ŝym procencie s ą wykorzystywane gospodarczo wtórnie, mi ędzy innymi do procesów energetycznego spalania. W śród nich s ą jednak odpady (impregnatory, lakiery, farby itd., odpady zmieszane) wymagaj ące odr ębnego – indywidualnego post ępowania.

Dziennik Urz ędowy - 1110 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

2.2.3. Odpady pozostałe

Poza odpadami wymienionymi wy Ŝej, które s ą w wysokim procencie zagospodarowywane gospodarczo, wytwarzana jest cała gama odpadów, które w mniejszym stopniu mo Ŝe by ć wtórnie wykorzystana gospodarczo. W śród najwa Ŝniejszych z nich pod wzgl ędem ilo ści wytwarzania są odpady powstałe w wyniku energetycznego spalania paliw ( ŜuŜle, popioły), odpady budowlane powstałe przede wszystkim w wyniku rozbiórki obiektów (elementów) budowlanych, ró Ŝnego rodzaju odpady opakowaniowe, zu Ŝyte nie nadaj ące si ę do u Ŝytkowania pojazdy, maszyny, zu Ŝyte opony i inne. W wielu przypadkach s ą to odpady oboj ętne i składowanie ich nie zagra Ŝa środowisku. W niektórych przypadkach odpady te mog ą zawiera ć elementy niebezpieczne i w tym przypadku wymagane jest odr ębne, indywidualne post ępowanie z nimi.

2.3. Prognoza powstawania odpadów

W najbli Ŝszej przyszło ści (perspektywa 2 - 3 lat) ilo ść odpadów z sektora gospodarczego powinna utrzymywa ć si ę na poziomie podobnym do obecnego. W dalszej perspektywie nale Ŝy liczy ć si ę ze wzrostem i o Ŝywieniem gospodarczym, w wyniku którego z jednej strony ilo ść wytwarzanych odpadów mo Ŝe si ę zwi ększy ć, z drugiej strony, w wyniku racjonalizacji gospodarki, zwi ększy si ę odzysk odpadów u źródła i ich unieszkodliwianie oraz nieznaczne ograniczanie wytwarzania odpadów. Ograniczanie wytwarzania odpadów b ędzie procesem długofalowym wymagaj ącym spełnienia wielu warunków - pocz ąwszy os świadomo ści poprzez rozwój techniki i technologii a Ŝ do mo Ŝliwo ści finansowych wł ącznie. Skład jako ściowy odpadów (rodzaje odpadów) w najbliŜszych latach nie powinien ulega ć wi ększym zmianom. Aktualnie szereg podmiotów gospodarczych nie posiada uregulowanej gospodarki odpadami pod wzgl ędem formalno - prawnym (brak wymaganych stosownych decyzji administracyjnych, brak zło Ŝonych informacji i formularzy w Starostwie Powiatowym i Urz ędzie Marszałkowskim). Brak uregulowa ń formalno - prawnych dotyczy przede wszystkim wielu drobnych podmiotów gospodarczych. Stan taki istnieje obecnie mi ędzy innymi z powodu nieznajomo ści obowi ązuj ących przepisów prawnych w dziedzinie gospodarki odpadami przez wytwórców odpadów lub celowego zatajania danych o wytwarzanych odpadach, celem unikni ęcia odpowiednich opłat. Rozszerzenie kontroli w zakresie gospodarki odpadami, b ędącej pochodn ą utrwalania obecnego i projektowanego prawodawstwa w tej dziedzinie oraz doskonalenia metod inspekcji przez upowa Ŝnione do tego organy i instytucje spowoduje w perspektywie odkrycie tzw. „szarej strefy odpadowej”, czyli odpadów nie wykazywanych obecnie w statystyce.

3. Odpady niebezpieczne

Odpady niebezpieczne stanowi ą szczególne zagro Ŝenie dla zdrowia ludzi i środowiska, dlatego te Ŝ gospodarka nimi wymaga specjalnego nadzoru.

3.1. Analiza stanu aktualnego

Zarówno w strumieniu odpadów komunalnych jak i przemysłowych znajduj ą si ę odpady niebezpieczne. Stanowi ą one szczególne zagro Ŝenie dla zdrowia ludzi oraz dla środowiska, dlatego gospodarka nimi wymaga szczególnej kontroli. Podobnie jak w przypadku odpadów innych ni Ŝ niebezpieczne, pochodz ących z sektora gospodarczego, dokładne ilo ści wytwarzanych odpadów niebezpiecznych, z przyczyn opisanych wy Ŝej, nie s ą znane. Ilo ści odpadów niebezpiecznych, wytwarzanych przez podmioty gospodarcze na terenie Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko – Iławskiego „Czyste Środowisko” mo Ŝna okre śli ć szacunkowo. Pocieszaj ące jest jednak to, Ŝe gospodarka odpadami niebezpiecznymi przebiega w decyduj ącej mierze w cyklu zamkni ętym (odzysk), a stosunkowo tylko mała ilo ść tych odpadów jest deponowana (poza wyj ątkami pewnych podgrup i rodzajów odpadów np. azbest). Odpady niebezpieczne w wielu przypadkach s ą rozproszone w strumieniu odpadów komunalnych. O ile gospodarka odpadami niebezpiecznymi powstaj ącymi w procesach technologicznych w du Ŝych zakładach przemysłowych, podlegaj ących kontroli słu Ŝb ochrony środowiska, prowadzona jest na ogół prawidłowo, o tyle w małych i średnich firmach odpady niebezpieczne, ze wzgl ędu na brak łatwo dost ępnych punktów gromadzenia odpadów, trafiaj ą cz ęsto do odpadów komunalnych. Nale Ŝy zwróci ć uwag ę, Ŝe cz ęść odpadów niebezpiecznych znajduj ących si ę w obiegu nie jest wykazywana w oficjalnych statystykach. Jednym z takich źródeł s ą na przykład gospodarstwa rolne. Odpady niebezpieczne pochodz ące z tych gospodarstw trafiaj ą praktycznie w cało ści na składowiska odpadów komunalnych. W śród najwa Ŝniejszych rodzajów odpadów niebezpiecznych obecnych w odpadach komunalnych nale Ŝy wymieni ć: baterie i akumulatory, farby, tusze, kleje i szczeliwa, lampy fluorescencyjne i inne zawieraj ące rt ęć , leki cytostatyczne i cytotoksyczne, oleje mineralne i tłuszcze, środki ochrony ro ślin, rozpuszczalniki, odpady elektryczne, elektroniczne i inne zawieraj ące substancje niebezpieczne. Transport odpadów niebezpiecznych z miejsc wytwarzania do miejsc ich odzysku, unieszkodliwiania, deponowania realizowany jest z wykorzystaniem środków transportu, b ędących w gestii wytwórców odpadów, wła ścicieli instalacji do odzysku bądź unieszkodliwiania i specjalistycznych firm transportowych na podstawie stosownych zezwole ń administracyjnych. W tabelach III.14. ÷ III.17. niniejszego opracowania wykazano, w ogólnym strumieniu odpadów z sektora gospodarczego, rodzaje i ilo ści odpadów niebezpiecznych, na wytwarzanie których w latach 1999 - 2003 i do połowy roku 2004 wydano pozwolenie w postaci decyzji administracyjnych oraz ilo ści odpadów wytwarzanych, wykazanych w formularzach do Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego w Olsztynie za rok sprawozdawczy 2002 i 2003. Ilo ści wytwarzanych poszczególnych rodzajów odpadów, okre ślonych w decyzjach administracyjnych i przedstawionych w tabelach III. 14 i III.15., stanowi ą warto ści maksymalne (dopuszczalne) teoretyczne, które w stopniu znacz ącym ró Ŝni ą si ę od warto ści rzeczywistych. Na podstawie wydanych decyzji, ilo ści odpadów niebezpiecznych w poszczególnych grupach i podgrupach przedstawiono w tabeli III.19., zamieszczonej poni Ŝej. W tabeli III.20. okre ślono ilo ści odpadów niebezpiecznych w poszczególnych grupach i podgrupach według danych wykazanych w formularzach dla Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego w Olsztynie za rok sprawozdawczy 2002 i 2003.

Dziennik Urz ędowy - 1111 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Tab. III.19. Ilo ści odpadów niebezpiecznych w poszczególnych grupach i podgrupach według wydanych w latach 1999 - 2004 decyzji administracyjnych.

Dziennik Urz ędowy - 1112 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

*) 02 - Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, le śnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa Ŝywno ści 03 - Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury 05 - Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki w ęgla 06 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej 07 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej 08 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich 09 - Odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych 10 - Odpady z procesów termicznych 11 - Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nie Ŝelaznych 12 - Odpady z kształtowania oraz z fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych 13 - Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) 14 - Odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów (z wył ączeniem grup 07 i 08) 15 - Odpady opakowaniowe, sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieuj ęte w innych grupach 16 - Odpady nieuj ęte w innych grupach 17 - Odpady z budowy, remontów i demonta Ŝu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (wł ączaj ąc gleb ę i ziemi ę z terenów zanieczyszczonych) 18 - Odpady medyczne i weterynaryjne 19 - Odpady z instalacji i urz ądze ń słu Ŝą cych zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych 20 - Odpady komunalne ł ącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie

Dziennik Urz ędowy - 1113 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 1114 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Zgodnie z tabel ą III.20. ogólna ilo ść odpadów niebezpiecznych wytworzona na terenie Zwi ązku Gmin wyniosła: 49,06 Mg w roku 2002 i 143,8 Mg w roku 2003. Oczywi ście s ą to dane niepełne, bo tylko od 35 podmiotów gospodarczych, które zło Ŝyły informacje do Urz ędu Marszałkowskiego w Olsztynie. Zgodnie z opracowanym wykazem informuj ącym o ilo ści odpadów w poszczególnych grupach i podgrupach wytwarzanych przez podmioty gospodarcze, które zło Ŝyły informacj ę do Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego w Olsztynie (tab. III.20.), najwi ększ ą ilo ść w kolejno ści stanowi ą odpady z grupy: – 13, tj. oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw, z wył ączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19 (20,31 Mg w roku 2002 i 84,35 Mg w roku 2003), a w śród nich przede wszystkim odpady z podgrupy 13 02, tj. odpadowe oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe (14,71 Mg w roku 2002 i 29,99 Mg w roku 2003), odpady z podgrupy 13 05, tj. odpady z odwadniania olejów w separatorach (40,66 Mg w roku 2003), odpady z podgrupy 13 08, tj. odpady olejowe nie uj ęte w innych podgrupach (10,4 Mg w roku 2003), odpady z podgrupy 13 01, tj. odpadowe oleje hydrauliczne (4,8 Mg w roku 2002 i 3,3 Mg w roku 2003); – 16, tj. odpady nie uj ęte w innych grupach (15,75 Mg w roku 2002 i 20,03 Mg w roku 2003), a w śród nich przede wszystkim odpady z podgrupy 16 06, tj. baterie i akumulatory (11,75 Mg w roku 2002 i 10,83 Mg w roku 2003) oraz odpady z podgrupy 16 07, tj. odpady z oczyszczania zbiorników magazynowych, cystern transportowych i beczek (5,81 Mg w roku 2003) i odpady z podgrupy 16 01, tj. zu Ŝyte lub nie nadaj ące si ę do u Ŝytkowania pojazdy, odpady z demonta Ŝu, przegl ądu i konserwacji pojazdów (3,68 Mg w roku 2002 i 2,51 Mg w roku 2003); – 12 i podgrupy 12 01, tj. odpady z kształtowania oraz z fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych (1,8 Mg w roku 2002 i 17,4 Mg w roku 2003); – 18, tj. odpady medyczne i weterynaryjne, podgrupy 18 01, tj. odpady z diagnozowa- nia, leczenia i profilaktyki medycznej (13,67 Mg w roku 2003).

Wśród podmiotów, które zgodnie z tabel ą III.16. wytworzyły najwi ększ ą ilo ść odpadów niebezpiecznych (podmioty które zło Ŝyły informacje do Urz ędu Marszałkowskiego w Olsztynie) nale Ŝą : – Jednostka Wojskowa Nr 1954 w Ostródzie - 39,59 Mg (2003 r.), – Dyrekcja Eksploatacji Cystern w Warszawie, Zakład Naprawy Taboru Kolejowego w Ostródzie - 30,24 Mg (2003 r.), – Powiatowy Zespół Opieki Zdrowotnej w Ostródzie - 14,68 Mg (2003 r.), – Zakłady Mi ęsne Morliny - 14,16 Mg (2002 r.) i 11,35 Mg (2003 r.), – Zakłady Naprawcze Mechanizacji Rolnictwa w Ostródzie - 4,8 Mg (2002 r) i 8,77 Mg (2003 r.), – Przedsi ębiorstwo Pa ństwowe Komunikacji Samochodowej w Ostródzie - 6,16 Mg (2002 r) i 4,88 Mg (2003 r.), – Swedwood Poland S.A. Oddz. w Lubawie - 10,82 Mg (2002 r.) i 1,09 Mg (2003 r.), – Transport Morliny Sp. z o.o. - 2,0 Mg (2002 r.) i 2,9 Mg (2003 r.), – ERKO Sp. z o.o. w Jonkowie - 2,78 Mg (2002 r.).

Na terenie Zwi ązku Gmin brak jest podmiotów uprawnionych do utylizacji odpadów niebezpiecznych. Wszystkie instalacje, które unieszkodliwiaj ą odpady, znajduj ą si ę poza terenem Zwi ązku Gmin. Podmioty uprawnione decyzj ą administracyjn ą do transportu, zbierania i odzysku w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi zostały okre ślone w tabeli III.14.

3.2. Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych

Do odpadów niebezpiecznych, wymagaj ących szczególnych zasad post ępowania, mi ędzy innymi nale Ŝą : odpady zawieraj ące PCB, odpady olejowe, baterie i akumulatory, odpady zawieraj ące azbest, pestycydy, zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne i elektroniczne, wycofane z eksploatacji pojazdy, odpady medyczne.

3.2.1. Odpady zawieraj ące PCB

Urz ądzenia zawieraj ące polichlorowane bifenyle (PCB) wyst ępuj ą na terenie całego kraju, tak Ŝe na terenie Zwi ązku Gmin. Najcz ęś ciej s ą to kondensatory energetyczne, rzadziej transformatory, dławiki, wył ączniki. Urz ądzenia energetyczne zawieraj ące PCB mo Ŝna spotka ć jako pracuj ące urz ądzenia energetyczne lub/i jako odł ączone i gromadzone zu Ŝyte, wyeksploatowane urz ądzenia. Poprzez nie świadomo ść mog ą trafi ć na wysypiska, na złomowiska, mog ą by ć pozostawione w opuszczonych magazynach, fabrykach, w wielu innych miejscach trudnych do przewidzenia i do okre ślenia. PCB zaliczane s ą do substancji stwarzaj ących szczególne zagro Ŝenie dla środowiska. Zabronione jest wprowadzenie PCB do obrotu lub poddawanie ich procesom odzysku. Na terenie Zwi ązku Gmin brak jest danych pozwalaj ących okre śli ć pełn ą ilo ść urz ądze ń zawieraj ących PCB. W województwie warmi ńsko-mazurskim trwaj ą prace nad zinwentaryzowaniem b ędących w eksploatacji urz ądze ń z PCB. Oszacowano, Ŝe ł ączna ilo ść odpadów z PCB wymagaj ących unieszkodliwienia w Polsce do 2010 roku wyniesie ok. 13500 Mg.

3.2.2. Oleje odpadowe

Najwi ększy procentowy udział w grupie olei odpadowych stanowi ą odpadowe oleje smarowe i odpady z odwodnienia olejów w separatorach. Odpadowe oleje smarowe powstaj ą głównie podczas wymiany olejów w samochodach i spalinowych agregatach pr ądotwórczych. Oprócz zakładów wymienionych w tabelach III.14. i III.16., w których powstaj ą wi ększe ilo ści tych odpadów, oleje odpadowe powstaj ą tak Ŝe w małych warsztatach samochodowych oraz u indywidualnych wła ścicieli samochodów wymieniaj ących olej we własnym zakresie. Drug ą znacz ącą pozycj ą w grupie odpadów olejowych 13 s ą zaolejone szlamy z separatorów oraz z odstojników, które wyst ępuj ą nie tylko na stacjach paliwowych, czy w du Ŝych zakładach produkcyjnych ale wsz ędzie tam, gdzie wyst ępuje nat ęŜ ony ruch samochodowy i utwardzona nawierzchnia placu lub drogi wymaga odwodnienia z wód opadowych. Oleje odpadowe to równie Ŝ oleje smarowe, zu Ŝyte filtry, zaolejone zuŜyte sorbenty, czy ściwo oraz opakowania po olejach. Generalnie w strukturze gospodarki olejami odpadowymi dominuje odzysk - 68% wytwarzanych odpadów, unieszkodliwianie - 22% oraz magazynowanie - 10% odpadów. Dziennik Urz ędowy - 1115 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Nowe uregulowania prawne, nakładaj ące na przedsiębiorców, zarówno na producentów jak i importerów wprowadzaj ących na rynek oleje smarowe, obowi ązek uzyskania okre ślonych poziomów odzysku i recyklingu odpadów pou Ŝytkowych, ureguluj ą stan gospodarki odpadami olejowymi. Wi ększo ść olejów odpadowych i odpadów ciekłych paliw powstających w przedsi ębiorstwach jest odbierana i przekazywana do unieszkodliwiania lub regeneracji. Czyszcze- nie separatorów odbywa si ę przy udziale specjalistycznych firm. Wśród głównych wytwórców olejów odpadowych dominuj ą du Ŝe podmioty gospodarcze, a w szczególno ści PUH „Transport Morliny", Zakład Produkcyjno Do świadczalny - Bałcyny, ZNMR - Ostróda, PKS - Ostróda, ZNTK - Ostróda, Jednostka Wojskowa Nr 1954 w Ostródzie. Cho ć wytwarzaj ą oni przeszło 80% odpadów olejowych, s ą do tego przygotowani technicznie i organizacyjnie, a uzyskane odpady s ą przekazywane wyspecjalizowanym firmom. Pozostała ilo ść tych odpadów jest w efektem działalno ści mniejszych firm oraz indywidualnych wytwórców, którzy stanowi ą najwi ększy problem. Istot ą tego problemu jest brak przygotowania technicznego do odzysku, a nast ępnie przekazania wytworzonych odpadowych olejów wyspecjalizowanym podmiotom. W tym przypadku zbiórka jest utrudniona i nieekonomiczna. Warunkiem poprawy w tym zakresie jest stworzenie spójnego i sprawnego systemu zbiórki, transportu i magazynowania olejów pochodz ących z tych rozproszonych źródeł. Zaolejone szlamy z separatorów na stacjach benzynowych stanowi ą niewielki odsetek, poniewa Ŝ ich oczyszczanie odbywa si ę raz na 3 lub 5 lat i wykonywane jest przez przygotowane do tego podmioty. Najwi ększym wytwórc ą zaolejonych szlamów na terenie Zwi ązku Gmin s ą ZNMR w Ostródzie i Jednostka Wojskowa w Ostródzie. Wprowadzone nowe regulacje prawne w zakresie gospodarki odpadami, a szczególnie ustawa o obowi ązkach przedsi ębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej i opłacie depozytowej zobowi ązały przedsi ębiorców wprowadzaj ących na rynek oleje smarowe do uzyskania okre ślonych poziomów odzysku i recyklingu odpadów pou Ŝytkowych.

3.2.3. Zu Ŝyte baterie i akumulatory

Zu Ŝyte akumulatory kwasowo-ołowiowe stanowi ą odpad niebezpieczny z grupy 16, zawieraj ą dwa składniki stwarzaj ące zagro Ŝenie dla ludzi i środowiska naturalnego: kwas siarkowy oraz ołów metaliczny i jego zwi ązki. Podstawowym źródłem zu Ŝytych wielkogabarytowych akumulatorów kwasowo-ołowiowych s ą środki transportu, co powoduje znaczne rozproszenie źródeł wytwarzaj ących te odpady. Najwi ększymi wytwórcami s ą zakłady transportowe oraz podmioty zajmuj ące si ę demonta Ŝem wycofywanych z u Ŝytku samochodów. Nale Ŝą do nich: PUH „STALZŁOM” w Kajkowie, Zakład Energetyczny S.A. Rejon w Ostródzie, Dyrekcja Eksploatacji Cystern w Ostródzie, PKS w Ostródzie. Wprowadzone uregulowania prawne w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou Ŝytkowych zakładaj ą odzysk 100%-towy akumulatorów kwasowo-ołowiowych. Cel ten wydaje si ę by ć realny do osi ągni ęcia pod warunkiem, Ŝe rozwi ązany zostanie problem odzysku akumulatorów ze strumienia odpadów komunalnych. Opłata depozytowa winna uruchomi ć mechanizm sprzyjaj ący rozwi ązaniu tego problemu. Istniej ący obecnie system zbiórki, gromadzenia i transportu zu Ŝytych akumulatorów zapewniaj ą do ść wysoki stopie ń odzysku tych odpadów. Funkcjonuj ące w naszym kraju przedsi ębiorstwa, zajmuj ące si ę unieszkodliwianiem zu Ŝytych akumulatorów, posiadaj ą adekwatne do zapotrzebowania moce przerobowe. W najbli Ŝszym czasie nie nale Ŝy oczekiwa ć znacznego wzrostu ilo ści tego typu odpadów. Przewiduje si ę, Ŝe rozwój motoryzacji mo Ŝe spowodowa ć wzrost tego typu odpadów o ok. 5%. Generalnie nale Ŝy uzna ć, Ŝe gospodarka zu Ŝytymi akumulatorami i odpadowymi bateriami jest prawidłowa. Zwi ększenie stopnia odzysku i gospodarczego wykorzystania zu Ŝytych akumulatorów poprawiłoby jej struktur ę. Natomiast budzi niepokój fakt, i Ŝ pewna cz ęść akumulatorów trafia do strumienia odpadów komunalnych i wraz z nimi na składowiska odpadów komunalnych. Niekorzystnym zjawiskiem jest brak sprawnego systemu odzysku i zbiórki baterii i małych akumulatorów. W celu usprawnienia gospodarki małogabarytowymi bateriami i akumulatorami niezb ędne jest zorganizowanie ich zbiórki z rozproszonych miejsc powstawania. Obowi ązek zapewnienia uzyskania odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu baterii małogabarytowych i akumulatorów został nało Ŝony na podmioty wprowadzaj ące je na rynek, a egzekwowany jest przy zastosowaniu opłaty produktowej.

3.2.4. Odpady azbestowe

Azbest znany jest od kilku tysi ęcy lat. Szerokie jego zastosowanie w stosunkowo du Ŝych ilo ściach nast ąpiło w okresie ostatnich 100 lat. Z uwagi na swoje niew ątpliwe zalety jak odporno ść na wysokie temperatury, na działanie mrozu, na działanie kwasów, elastyczno ść , dobre własno ści mechaniczne i małe przewodnictwo cieplne wykorzystywany był ch ętnie jako surowiec w budownictwie, szczególnie płyt dachowych i elewacyjnych, a tak Ŝe w mniejszych ilo ściach do produkcji rur, rozmaitych kształtek do kanałów wentylacyjnych, instalacyjnych i innych. Azbest, odpady azbestowe oraz wi ększo ść wyrobów otrzymanych przy u Ŝyciu tej substancji stanowi ą zagro Ŝenie dla zdrowia, w zwi ązku z tym, gdzie jest to mo Ŝliwe, s ą one stopniowo eliminowane i zast ępowane innymi materiałami. Azbest mo Ŝe wyst ępowa ć w postaci: – niezwi ązanej: gruz, pył, kurz, resztki tynków, izolacje, tkaniny azbestowe, z których mog ą si ę łatwo uwalnia ć lu źno zwi ązane włókna, – zwi ązanej: papa, twarde płyty azbestowo-cementowe, płytki podłogowe PCW lub inne tworzywa sztuczne z azbestem jako wypełnieniem. Źródła wyst ępowania włókien azbestu zwi ązane s ą najcz ęś ciej z działalno ści ą człowieka: – tereny wydobywania i produkcji azbestu oraz zakłady przetwórstwa azbestu, – odpady przemysłowe zwi ązane z przetwórstwem azbestu; ze wzgl ędu na praktyczn ą niezniszczalno ść włókien azbestu bardzo istotny problem w ochronie środowiska stanowi ą niewła ściwie składowane odpady azbestowe, – zanieczyszczenie powietrza spowodowane stosowaniem wyrobów azbestowo-cementowych, które wydatnie przy śpieszaj ą "kwa śne deszcze" i inne chemiczne zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, – źródła wewn ątrz pomieszcze ń: urz ądzenia grzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne i izolacje zawieraj ące azbest. Ilo ść odpadów azbestowych dokładnie nie jest znana. W województwie warmi ńsko-mazurskim ilo ść wyrobów zawieraj ących azbest, zabudowanych w obiektach budowlanych szacuje si ę na 655460 Mg. Na terenie Zwi ązku Gmin, tak jak w całym województwie decyduj ący udział w bilansie wyrobów zawieraj ących azbest maj ą płyty azbestowo-cementowe, powszechnie Dziennik Urz ędowy - 1116 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. wykorzystywane w budownictwie mieszkaniowym, obiektach gospodarczych budownictwa wiejskiego i Pa ństwowych Gospodarstwach Rolnych w latach 1960-1980. Producenci płyt azbestowo-cementowych, stosowanych przede wszystkim w budo- wnictwie, okre ślali czas u Ŝytkowania swoich wyrobów na 30 lat. Wynikało to z kilkudzie- si ęcioletnich do świadcze ń w u Ŝytkowaniu płyt powszechnie wytwarzanych tzw. metod ą mokr ą. 30-letni okres u Ŝytkowania dla płyt azbestowo-cementowych potwierdzony został w badaniach laboratoryjnych i polowych, które prowadzone były przez ró Ŝne jednostki. Odnosz ąc si ę do okresu trwało ści płyt oznacza to, Ŝe przy zało Ŝonym okresie usuwania 2003 - 2012, wiele z tych wyrobów przekroczy wszelkie normy u Ŝytkowania. W latach 2002 - 2004 kilka firm remontowo-budowlanych, działaj ących na terenie Zwi ązku Gmin skierowało wnioski do Starostwa Powiatowego w Ostródzie, Olsztynie i Iławie o wydanie decyzji na wytwarzanie odpadów zawieraj ących azbest (Tab.III.14.). Na podstawie wniosków tych przedsi ębiorstw Starostwa wydały decyzje, na wytwarzanie 1823 Mg/rok odpadów zawieraj ących azbest. W zakresie gospodarki odpadami budowlanymi zawierającymi azbest nale Ŝy oczekiwa ć du Ŝej nierównomierno ści i waha ń w ilo ści wytwarzanych odpadów. Wi ąŜ e si ę to w sposób oczywisty z nierównomierno ści ą prowadzonych prac rozbiórkowych i przypadkowo ści ą decyzji o wyburzeniach obiektów zawieraj ących wyroby azbestowe. Nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe zasoby wyrobów zawieraj ących azbest na terenie poszczególnych gmin nie s ą odpowiednio okre ślone, a stopie ń ich inwentaryzacji jest niewielki. Przeprowadze- nie zatem inwentaryzacji obiektów zawierających wyroby azbestowe jest zadaniem koniecznym po to, aby w sposób planowy i zgodny z uregulowaniami prawnymi w tym zakresie minimalizowa ć zagro Ŝenia wynikaj ące ze stosowania i likwidowania odpadów tego typu. Inwentaryzacja pozwoli na okre ślenie skali problemu i opracowanie harmonogramu likwidacji zagro Ŝenia. Trudno ści w usuwaniu odpadów azbestowych le Ŝą przede wszystkim po stronie finansowej. Brakuje zapowiadanych rekompensat b ądź innych instrumentów ekonomicznych zach ęcaj ących do pozbywania si ę wyrobów azbestowych. Trudno jest nawet prognozowa ć ilo ści wytwarzanych odpadów, bo jest to uzale Ŝnione od kilku warunków, a przede wszystkim od mo Ŝliwo ści ekonomicznych wła ścicieli obiektów budowlanych, w które został wbudowany azbest.

3.2.5. Pestycydy i odpady niebezpieczne zgromadzone w mogilnikach

W Polsce problematyka odpadów w aspekcie środków ochrony ro ślin ma dwojaki charakter: bie Ŝą cy, zwi ązany z produkcj ą, dystrybucj ą i ich stosowaniem w rolnictwie w chwili obecnej oraz przeszło ściowy, zwi ązany z przeterminowanymi środkami ochrony ro ślin zdepo- nowanymi w tzw. mogilnikach b ądź magazynach. Dodatkowym elementem bie Ŝą cej gospodarki chemicznymi substancjami ochronnymi s ą impregnaty i konserwanty, głównie o charakterze owadobójczym i grzybobójczym, stosowane do impregnacji i zabezpieczenia drewna. W chwili obecnej najwi ęcej powstaje odpadów opakowaniowych po środkach ochrony ro ślin. Odpady te trafiaj ą głównie do strumienia odpadów komunalnych. W zwi ązku z obligacj ą ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych producenci i importerzy s ą zobowi ązani do odebrania na własny koszt opakowa ń wielokrotnego u Ŝytku i odpadów opakowaniowych. Powinno to doprowadzi ć do wyodr ębnienia tego rodzaju odpadów ze strumienia odpadów komunalnych. System zbiórki opakowa ń powinien być zorganizowany w oparciu o punkty sprzeda Ŝy. Mogilniki lokalizowane były przypadkowo bez wcze śniejszej analizy warunków topograficznych, morfologicznych, geologicznych i hydrogeologicznych. Składowane w sposób niekontrolowany chemikalia w ci ągu dziesi ęcioleci powodowały korozj ę betonowych obudów zbiorników, rozpuszczenie uszczelnie ń, w efekcie czego toksyczne substancje wraz z wodami opadowymi przenikały do wód podziemnych i powierzchniowych staj ąc si ę źródłem zanieczyszcze ń. Na terenie Zwi ązku Gmin znajduj ą si ę nast ępuj ące zlokalizowane miejsca gromadzenia tego typu środków i odpadów (mogilniki i magazyny): - Kotkowo - gm. Łukta (w mogilniku zgromadzonych jest ok.70 Mg odpadów), - Warlity Wielkie - gm. Ostróda (w mogilniku zgromadzonych jest ok. 20 Mg odpadów), - Węgajty - gm. Jonkowo (mogilnik - brak danych dot. ilo ści odpadów), - Miłomłyn (brak danych), - Mielno - gm. Grunwald, Nadle śnictwo Olsztynek (zgromadzone odpady agrochemikaliów i środki ochrony ro ślin I i II klasy toksyczno ści), - magazyn GS „SCh” w Ostródzie. Lokalizacja mogielników jest zupełnie przypadkowa, wr ęcz bezsensowna. Dwa pierwsze z nich s ą umiejscowione w pobli Ŝu jezior. Nie s ą to jednak wszystkie miejsca, w których składowano te odpady. Istnieje wiele niezidentyfikowanych miejsc, w których zostały one zakopane. Został opracowany przez Urz ąd Marszałkowski program likwidacji mogilników, który przewiduje, Ŝe w 2004 roku nast ąpi usuni ęcie tych odpadów i rekultywacja terenu na którym się znajdowały.

3.2.6. Zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne, elektroniczne i urz ądzenia zubo Ŝaj ące warstw ę ozonow ą

Odpady powstaj ące wskutek zu Ŝycia urz ądze ń elektrycznych, elektronicznych, urz ądze ń zubo Ŝaj ących warstw ę ozonow ą, bądź cz ęś ci tych urz ądze ń w skali kraju szacuje si ę, Ŝe rocznie powstaje ich ok. 300 tyś. Mg., s ą to najcz ęś ciej urz ądzenia AGD tj. pralki, lodówki, kuchnie gazowe, zamra Ŝarki, kuchnie mikrofalowe itp. oraz ok. 100 tys. Mg urz ądze ń elektronicznych tj. sprz ęt odtwarzaj ący, odbiorniki TV, komputery, aparaty telefoniczne itp. Ka Ŝde z tych urz ądze ń składa si ę z ró Ŝnych układów komponentów zawieraj ących ró Ŝnorodne substancje, które jako surowce mog ą stanowi ć istotne źródło zagro Ŝeń dla środowiska. Substancje wyst ępuj ące w odpadach elektrycznych i elektronicznych to: ołów, rt ęć , kadm, chrom, substancje chlorowcowane, bromowane substancje obni Ŝaj ące palno ść , arsen i azbest. Ponadto w urz ądzeniach chłodniczych znajduj ą si ę substancje stwarzaj ące zagro Ŝenie dla warstwy ozonowej (CFC i HCFC). W Województwie Warmi ńsko-Mazurskim nie ma firm specjalistycznych zajmuj ących si ę demonta Ŝem zu Ŝytych urz ądze ń elektrycznych i elektronicznych. Wielkogabarytowy sprz ęt AGD w wi ększo ści kierowany jest do składnic złomu lub na składowiska. Ustawa z dnia 2 marca 2001 r. o post ępowaniu z substancjami zubo Ŝaj ącymi warstw ę ozonow ą, a obowi ązuj ąca od lipca 2002 r., powinna poprawi ć sytuacj ę w tym zakresie. Zakazuje ona składowania urz ądze ń chłodniczych, klimatyzacyjnych itp. Dziennik Urz ędowy - 1117 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. zawieraj ących CFC i HCFC. Wytwarzaj ący tego typu odpady maj ą obowi ązek odzyska ć substancje kontrolowane. Monitoring przyrostu tego typu odpadów prowadzony w krajach UE zakłada przyrost w skali roku 3-5% i jest trzykrotnie wy Ŝszy ni Ŝ przyrost pozostałych odpadów. Do 2014 r. ilo ść tych odpadów zostanie podwy Ŝszona, natomiast jako ść ich ulegnie zmianie wskutek ograniczenia stosowania substancji niebezpiecznych (ołów, kadm, rt ęć , chrom i substancji bromowanych).

3.2.7. Wycofane pojazdy z eksploatacji

Wycofane z eksploatacji pojazdy, wyst ępuj ące jako wraki samochodowe, stanowi ą du Ŝe zagro Ŝenie dla środowiska, zawieraj ą bowiem oprócz metali ci ęŜ kich tak Ŝe inne substancje niebezpieczne takie jak: oleje, płyny chłodnicze, akumulatory a tak Ŝe zu Ŝyte opony, szkło, tworzywa sztuczne. Wi ększo ść tych elementów mo Ŝna odzyska ć jako surowiec wtórny. 85% masy wraku samochodowego stanowi ą materiały przeznaczone do recyklingu: – złom, – zu Ŝyte opony i guma, – oleje i niezu Ŝyte resztki paliwa, – szkło, – płyny hamulcowe i chłodnicze, – filtry olejowe. Pozostałe 15% wraku samochodowego nie nadaje si ę do recyklingu (np. izolacje kabli elektrycznych, pianki poliuretanowe, masy tłumi ące hałas itp.). Akumulatory kwasowo-ołowiowe s ą w 95% kierowane do zakładów przetwarzaj ących złom akumulatorowy. Procent ten wzro śnie w zwi ązku z wprowadzeniem opłaty depozytowej. Oleje odpadowe odzyskuje si ę lub unieszkodliwia metodami: destylacja, kraking termiczny, spalanie z odzyskiem energii, odwodnienie i oczyszczenie zmierzaj ące do regeneracji oleju. Gospodarowanie akumulatorami i olejami odpadowymi zostało opisane wcze śniej. Gospodarowanie szkłem odpadowym nie stwarza problemów technologicznych, gdy Ŝ mo Ŝna je w pełni wykorzysta ć w procesach produkcyjnych. Filtry olejowe, płyny hamulcowe, okładziny hamulcowe zawieraj ące azbest traktowane jako odpad niebezpieczny transportowane s ą celem unieszkodliwienia lub odzysku przez specjalistyczne firmy posiadaj ąc stosowne zezwolenie. Na terenie Zwi ązku Gmin istnieje tylko jedna upowa Ŝniona firma zajmuj ąca si ę kasacj ą pojazdów wycofanych z uŜytkowania, jest to Przedsi ębiorstwo Handlowo-Usługowe „STALZŁOM" w Kajkowie. Posiada ona program gospodarki odpadami, który przewiduje odzysk odpadów niebezpiecznych. Według ewidencji prowadzonej przez t ą firm ę liczba przyj ętych do kasacji pojazdów samochodowych ró Ŝnego typu wyniosła: 363 pojazdy w roku 2002 i 261 pojazdów w roku 2003. Dane o ilo ści wytworzonych ró Ŝnego rodzaju odpadów przedstawiono w tabeli III.16. Nie wszystkie jednak pojazdy trafiaj ą do wyspecjalizowanych przedsi ębiorstw. Du Ŝa liczba trafia do tzw. auto-złomów zajmuj ących si ę skupem pojazdów i odzyskiwaniem cz ęś ci. S ą one bardzo słabo wyposa Ŝone w specjalistyczny sprz ęt, nie prowadz ą Ŝadnej ewidencji ani gospodarki odpadami. Mog ą te Ŝ wyst ępowa ć w rejestrze jako podmioty zajmuj ące si ę zbieraniem złomu b ądź napraw ą i sprzeda Ŝą samochodów. Dlatego te Ŝ trudno jest w chwili obecnej oszacowa ć całkowit ą liczb ę samochodów złomowanych ka Ŝdego roku. W województwie warmi ńsko-mazurskim istnieje 20-30 zakładów zajmuj ących si ę złomowaniem samochodów. Obecnie w Polsce nie istnieje rejestr, w którym odnotowano by liczb ę złomowanych rocznie pojazdów, struktur ę wiekow ą parku samochodowego. Przygotowana ustawa o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji powinna stopniowo doprowadzi ć do zmian tej niekorzystnej sytuacji. Z powy Ŝszych danych wynika, Ŝe system gospodarki odpadami powstaj ącymi w trakcie wycofywania pojazdów samochodowych z eksploatacji wymaga pilnego uregulowania. Obrót pojazdami wycofanymi z eksploatacji znajduje si ę obecnie poza kontrol ą organów administracji pa ństwowej, inspekcji ochrony środowiska czy nawet ubezpieczycieli pojazdów. Potrzebne są w tym zakresie stosowne uregulowania prawne. Szczególn ą uwag ę nale Ŝy zwróci ć w przyszło ści, by wszystkie pojazdy wycofane z eksploatacji były przekazywane do stacji demonta Ŝu w cało ści i aby nie były one demontowane w niewła ściwych - z punktu widzenia ochrony środowiska - warunkach. Problem ten jest o tyle wa Ŝny, Ŝe za kilka lat nale Ŝy si ę spodziewa ć znacz ącego wzrostu liczby złomowanych samochodów. Konieczno ść zorganizowania systemu odbioru wraków samochodowych wynika tak Ŝe z implementowanej w ostatnim czasie do prawa polskiego dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie wraków samochodowych.

3.2.8. Odpady medyczne

Wytworzone odpady medyczne i weterynaryjne stanowi ą materiał o zró Ŝnicowanym poziomie zagro Ŝenia chemicznego i sanitarnego. Stanowi ą mieszanin ę odpadów: – w 60% odpady b ędące zwykłymi odpadami komunalnymi, – w 30% odpady stanowi ące grup ę specyficznych dla działalno ści tego typu obiektów, – w 10% odpady wymagaj ące specjalnego nadzoru, w tym w 3% odpady zainfekowane. Z toksykologicznego punktu widzenia odpady medyczne mog ą by ć niebezpieczne dla zdrowia i Ŝycia człowieka głównie ze wzgl ędu na zawarto ść chorobotwórczych drobnoustrojów: bakterii, pr ątków, wirusów, grzybów i paso Ŝytów. W wyniku tego mog ą one by ć źródłem infekcji, czyli zaka Ŝeń tak wewn ątrzszpitalnych, jak i poza szpitalem. Do oblicze ń ilo ści wytwarzanych odpadów w zamkni ętych obiektach słu Ŝby zdrowia przyjmuje si ę (według przeprowadzonej ankiety WHO dla jednostek słu Ŝby zdrowia w Polsce w 2001 r.) nast ępuj ące wska źniki ilo ści odpadów szpitalnych: odpady szpitalne ogółem - 1,785 kg/łu Ŝko/dob ę, w tym zainfekowane - 0,4105 kg/łu Ŝko/dob ę. Odpady medyczne generowane s ą przez o środki słu Ŝby zdrowia, badawcze, laboratoria i zakłady farmakologiczne. Odpady infekcyjne powstaj ą równie Ŝ w wielu prywatnych gabinetach lekarskich i stomatologicznych, ambulatoriach, instytutach i laboratoriach badawczych i analitycznych, zakładach kosmetycznych. Do tej grupy zalicza si ę równie Ŝ pozostało ści z domowego leczenia (dializy, podawanie insuliny, opatrunki, farmaceutyki itp.). Dziennik Urz ędowy - 1118 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Istot ą zarz ądzania gospodark ą odpadami w placówkach medycznych jest zagwarantowanie higienicznego, ekologicznego i bezpiecznego obchodzenia si ę zarówno z odpadami komunalnymi jak i te Ŝ niebezpiecznymi, a analizy stanu istniej ącego gospodarki odpadami w ochronie zdrowia musz ą uwzgl ędnia ć: – drogi zapobiegania powstawania odpadów, – mo Ŝliwe do zastosowania sposoby ograniczenia ilo ści powstaj ących odpadów, – selektywnej zbiórki odpadów, – przej ściowego magazynowania odpadów, – transportu odpadów, – rozwi ązania unieszkodliwiania odpadów. O ile dwa pierwsze warunki, ze wzgl ędu na konieczno ść utrzymania wysokiego poziomu higieny, jest bardzo trudno wypełni ć, o tyle selektywna zbiórka odpadów jest realna i chocia Ŝby z punktu ekonomicznego konieczna. Segregacja i selekcja odpadów medycznych prowadzona w miejscu ich powstawania, a wi ęc na oddziale szpitalnym, w przychodni, poradni, czy prywatnym gabinecie lekarskim ma na celu takie pogrupowanie odpadów, które pozwala na: – wyodr ębnienie odpadów, które winny by ć wykorzystane w celach przemysłowych, – wyodr ębnienie, zbieranie i gromadzenie odpadów, które posiadaj ą cechy odpadów komunalnopodobnych, – wyodr ębnienie, zbieranie i gromadzenie odpadów niebezpiecznych. Taka organizacja gromadzenia odpadów zmniejszy mas ę odpadow ą, któr ą nale Ŝy wywie źć na składowisko odpadów komunalnych oraz skutecznie ograniczy ilo ść odpadów, które winny by ć poddane kosztownemu unieszkodliwieniu metodami stosowanymi dla odpadów niebezpiecznych. Na terenie Zwi ązku Gmin znajduj ą si ę nast ępuj ące obiekty słu Ŝby zdrowia: - Centrum Zdrowia „MEDICA” (szpital i przychodnia) w Ostródzie, - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „MEDICAL CENTEM” w Ostródzie, - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „SANUS” w Ostródzie, - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ZDROWIE” w Ostródzie, - Niepubliczny Zakład Opieki Długoterminowej w Lubawie, - Miejski O środek Zdrowia w Lubawie, - Przychodnia Rejonowa w Olsztynku, - Ośrodek Zdrowia w Miłomłynie, - Samodzielny Publiczny Gminny O środek Zdrowia w Małdytach, - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w D ąbrównie, - Gminny O środek Zdrowia w Gierzwałdzie, - Samodzielny Publiczny O środek Zdrowia w Łukcie, - Ośrodek Zdrowia w Jonkowie, - Wiejski O środek Zdrowia w St ębarku. Poza wymienionymi powy Ŝej obiektami słu Ŝby zdrowia funkcjonuj ą indywidualne gabinety z praktyk ą lekarsk ą. Ilo ść wytwarzanych odpadów medycznych w placówkach lecznictwa zamkni ętego i otwartego szacuje si ę na ok. 28 Mg. Wi ększo ść tych odpadów wytwarzaj ą szpitale, w których powstaje ok. 24 Mg. W bilansie tym nie wzi ęto pod uwag ę odpadów powstaj ących w prywatnych gabinetach lekarskich z uwagi na brak danych. Problemem s ą przeterminowane leki z gospodarstw domowych, które najcz ęś ciej trafiaj ą do odpadów komunalnych. Aby temu zapobiec, nale Ŝałoby zorganizowa ć system odbioru tych odpadów. Dobrym rozwi ązaniem jest wystawienie w aptekach pojemników na przeterminowane leki. Do ść g ęsta sie ć punktów aptecznych pozwoli na odzysk znacznej ilo ści tych odpadów. Podobnie dzieje si ę z odpadami z diagnozowania, leczenia i praktyki medycznej, które równie Ŝ nie s ą unieszkodliwiane we wła ściwy sposób, trafiaj ąc do odpadów komunalnych. Ilo ść odpadów medycznych jest zale Ŝna od procentu wykorzystania ilo ści łó Ŝek i zakresu udzielanych świadcze ń specjalistycznych w danych placówkach. Ustawa o odpadach oraz Rozporz ądzenie Ministra Zdrowia w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych nakłada obowi ązek unieszkodliwiania, okre śla wymogi gromadzenia, przechowywania i metod unieszkodliwiania. Odpady niebezpieczne pochodzenia medycznego podlegaj ą obowi ązkowi unieszkodliwiania w procesach termicznych. Jako reguł ę powinno si ę przyj ąć , Ŝe wszelkie odpady medyczne, które miały potencjaln ą mo Ŝliwo ść kontaktu z płynami ustrojowymi chorego s ą potencjalnie zaka Ŝone i jako takie powinny by ć unieszkodliwione metod ą termicznego przekształcenia. Generalnie spalaniu winno si ę poddawa ć te odpady medyczne, które ze wzgl ędu na zagro Ŝenie Ŝycia i zdrowia ludzkiego zostały sklasyfikowane jako niebezpieczne oraz te z grupy innych ni Ŝ niebezpieczne, co do których istnieje uzasadniona obawa, Ŝe mog ą sta ć si ę przyczyn ą infekcji. Na terenie Zwi ązku Gmin nie ma spalarni odpadów medycznych. Odpady medyczne s ą odbierane specjalistycznym transportem i utylizowane w spalarni odpadów w Bartoszycach lub w Olsztynie.

3.2.9. Odpady weterynaryjne

Odpady weterynaryjne maj ą podobny charakter jak odpady medyczne. A zatem postępowanie obu rodzajami tych odpadów jest podobne. Odpady weterynaryjne powstaj ą podczas badania, leczenia lub świadczenia usług weterynaryjnych, a tak Ŝe w zwi ązku z prowadzeniem bada ń naukowych i do świadcze ń na zwierz ętach, cho ć te ostatnie nie dotycz ą omawianego terenu. Na terenie Zwi ązku Gmin funkcjonuje 22 lecznice i gabinety weterynaryjne. śadna z przedmiotowych jednostek nie składała informacji o ilo ści wytwarzanych odpadów. Przyjmuj ąc wska źnik wytwarzanych odpadów zaka źnych przypadaj ący na gabinet lekarski w wysoko ści 0,8 kg/dob ę (zgodnie z KPGO) obliczono Ŝe na terenie Zwi ązku Gmin mo Ŝe powstawa ć około 6,4 Mg/rok tego rodzaju odpadów.

Dziennik Urz ędowy - 1119 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

IV. Planowana organizacja gospodarki odpadami

1. Identyfikacja celów

Głównym i podstawowym celem do uzyskania w gospodarce odpadami i uj ętym w „Planie...” jest stworzenie nowoczesnego, sprawnego organizacyjnie systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych, odpadów podobnych do komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych i problemowych znajduj ących si ę w strumieniu odpadów komunalnych. Stworzenie takiego systemu nale Ŝy do obowi ązku samorz ądu terytorialnego. Planowany system gospodarki odpadami powinien zapewni ć odbiór i unieszkodliwienie, zgodnie z obowi ązuj ącym prawodawstwem, odpadów komunalnych, zarówno z sektora komunalnego jak i gospodarczego, oraz odpadów niebezpiecznych i innych ni Ŝ niebezpieczne, pochodz ących przede wszystkim z małych jednostek gospodarczych, które z punktu prawnego nie s ą zobowi ązane do posiadania decyzji administracyjnej, zezwalaj ącej na wytwarzanie odpadów. Przy tworzeniu systemowych rozwi ąza ń gospodarki odpadami nale Ŝy wzi ąć pod uwag ę nast ępuj ące problemy, które powinny by ć rozwi ązane przez now ą organizacj ę gospodarki odpadami. 1) Aktualnie odpady komunalne s ą zbierane od 80% ludno ści z terenu Gmin Zwi ązku. Nale Ŝy stworzy ć systemowo-prawne mo Ŝliwo ści zbiórki odpadów od pozostałych wytwarzaj ących. 2) Ze wzgl ędów racjonalnych, ekonomicznych, a tak Ŝe formalno-prawnych konieczne jest zmniejszenie strumienia odpadów komunalnych deponowanych na składowisku poprzez wprowadzenie segregacji i rozwini ęcie selektywnej zbiórki odpadów, która aktualnie prowadzona jest na terenie gmin w zakresie niedostatecznym. 3) Pilne jest wyodr ębnienie strumienia odpadów niebezpiecznych z ogólnego strumienia odpadów komunalnych zmieszanych i odpadów z sektora gospodarczego oraz stosowne zagospodarowanie tych odpadów. 4) W ramach zmniejszenia strumienia odpadów deponowanych na składowisku celowe jest zagospodarowanie wydzielonej frakcji organicznej odpadów, a tak Ŝe odpadów zielonych. 5) Powinna by ć podj ęta „minimalizacja zagro Ŝeń środowiska powodowanych przez odpady”. Celami strategicznymi w tym zakresie powinny by ć: - likwidacja i rekultywacja nieczynnych miejsc składowania odpadów; - przeciwdziałanie powstawaniu nowych, nielegalnych składowisk oraz minimalizacja stopnia wyst ępowania odpadów rozproszonych (za śmiecania środowiska); - minimalizacja ilo ści powstaj ących odpadów i zmniejszenie ich toksyczno ści; - zakaz dowozu odpadów spoza województwa za wyj ątkiem powstałych w powiatach o ściennych i przeznaczonych do recyklingu; - działania prawno-administracyjne w zakresie „minimalizacji zagro Ŝeń środowiska powodowanych przez odpady”; - optymalne zagospodarowanie odpadów. 6) Oprócz wzgl ędów zwi ązanych z ochron ą środowiska, wła ściwa b ędzie optymalizacja lokalizacyjna obiektów gospodarki odpadami (zakładu utylizacji odpadów komunalnych) w celu minimalizacji kosztów transportu odpadów. 7) W przyszłej organizacji gospodarki odpadami powinny znale źć si ę rozwi ązania post ępowania z odpadami problemowymi i niebezpiecznymi (np. padlina, osady ściekowe, odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych zmieszanych). 8) Do programu organizacji gospodarki odpadami powinny by ć wł ączone programy edukacji ekologicznej społeczno ści, selektywnej zbiórki odpadów oraz finansowy – tworzenia środków własnych.

Bior ąc pod uwag ę uwarunkowania obszaru obj ętego „Planem...”, zło Ŝono ść natury mentalno-organizacyjnej problematyki gospodarki odpadowej, mo Ŝliwo ści finansowe Zwi ązku Gmin „Czyste Środowisko”, zgodno ści rozwi ąza ń gospodarki odpadami z prawem polskim i Unii Europejskiej uzasadnione wydaje si ę uwzgl ędnienie etapowej realizacji nowej organizacji systemu gospodarki odpadami na terenie Zwi ązku Gmin.

2. Planowane systemowe rozwi ązania zagospodarowania odpadów

Planowana jest realizacja przedsi ęwzi ęcia polegaj ąca na porz ądkowaniu gospodarki odpadami na terenie dziesi ęciu Gmin Zwi ązku poprzez wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów u źródła, budow ę Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych wraz z lini ą segregacji oraz nowoczesnymi kwaterami składowiska, przy jednoczesnym prowadzeniu działa ń w zakresie edukacji ekologicznej dotycz ącej gospodarowania odpadami. Planowane wymienione zamierzenia są elementem dostosowywania si ę władz lokalnych do wymogów zawartych w obecnie obowi ązuj ących przepisach m.in. Ustawie z 13 wrze śnia 1996 r. o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach, Ustawie z 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska oraz Ustawie z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Planowane działania prowadz ą do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz minimalizacji ich ilo ści poprzez odzysk odpadów i ponowne ich wykorzystanie. Obecne składowisko w Rudnie, z którego korzysta wi ększo ść gmin Zwi ązku, jest obiektem nie spełniaj ącym aktualnych przepisów dotycz ących zabezpieczenia przed odpływem odcieków ze składowiska do gruntu i wód gruntowych, co znalazło odzwierciedlenie w protokole z kontroli Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Olsztynie przeprowadzonej 7 listopada 2001 r. i pó źniejszym Zarz ądzeniu pokontrolnych Nr WIO Ś-l-6731/55/188/01 z dnia 07 stycznia 2002 r. Projektowany zakres zamierze ń inwestycyjnych sytuacj ę t ą ma zmieni ć. Planowana gospodarka odpadami oparta b ędzie na selektywnej zbiórce i sortowaniu odpadów, kompostowaniu frakcji organicznych i składowaniu pozostałych odpadów. Planowany zakład unieszkodliwiania odpadów komunalnych powstanie w Rudnie - w rejonie i na bazie terenu istniej ącego składowiska. Obsługiwał on b ędzie dziesi ęć Gmin Zwi ązku „Czyste Środowisko”. Na terenie istniej ącego składowiska w Rudnie powstanie sortownia, kompostownia oraz miejsca składowania odpadów. Nowe składowisko b ędzie uszczelnione, a odcieki zbierane b ędą do zbiornika. Został opracowany projekt budowlany nowego zakładu unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Został tak Ŝe opracowany program selektywnej zbiórki odpadów dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” wraz z programem edukacji ekologicznej. Realizacj ę inwestycji przewidziano w etapach. Poni Ŝej przedstawiono etapy realizacji proponowanego rozwi ązania gospodarki dla Zwi ązku Gmin "Czyste Środowisko". W dalszej tre ści przedstawiono zało Ŝenia programu edukacji ekologicznej, selektywnej zbiórki Dziennik Urz ędowy - 1120 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. odpadów, metod kompostowania, organizacji transportu i składowania odpadów na terenie Zwi ązku Gmin oraz przedstawiono koncepcj ę Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych dla Zwi ązku "Czyste Środowisko".

Etap 1 Podstaw ą tego etapu jest zbiórka i składowanie odpadów komunalnych na składowiskach, jak dotychczas oraz wprowadzenie selektywnej zbiórki u źródła przynajmniej dwóch rodzajów surowców wtórnych: szkła i tworzyw sztucznych (głównie butelki PET), które po zebraniu wi ększej ilo ści, w miejscach ich tymczasowego gromadzenia, b ędą odpowiednio przygotowywane do sprzeda Ŝy, przez segregacj ę r ęczn ą, rozdrabnianie lub belowanie. W etapie tym rozpocz ęta zostanie budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Rudnie. Etap I wymaga: – zakupu pojemników i worków na surowce wtórne, – zakupu samochodu transportowego, do rozładunku pojemników i wywozu surowców wtórnych, w ramach rozpocz ęcia budowy Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych: – przygotowania miejsca tymczasowego gromadzenia surowców wtórnych (wiata z odr ębnymi boksami na surowce), – przygotowania miejsca i wyposa Ŝenie punktu sortowania r ęcznego i obróbki surowców do sprzeda Ŝy (zakup linii sortowniczej i urz ądze ń do obróbki surowców, tj. belownica, prasa, kruszarka itp.), – modernizacji obecnie eksploatowanej kwatery składowiska odpadów, – zakupu wagi składowiskowej i kompaktora.

Realizacja zada ń obj ętych etapem 1 została rozpocz ęta i aktualnie trwa - rozpocz ęta została selektywna zbiórka odpadów, zakupiona została waga i kompaktor na składowisko.

Etap 2 Etap ten rozwija selektywn ą zbiórk ę od dwóch rodzajów surowców w etapie I do czteech: szkła, tworzyw sztucznych, papieru i metali oraz wprowadza proces kompostowania odpadów z terenów zielonych oraz osadów z oczyszczalni ścieków. Zało Ŝono tu najprostszy sposób kompostowania - na placu pryzmowym. Inwestycjami dla etapu 2 b ędą: – zakup dodatkowych pojemników na surowca wtórne, – zakup drugiego samochodu transportowego, do rozładunku pojemników i wywozu surowców wtórnych (wzrost zakresu i efektywno ści selektywnej zbiórki), – przygotowanie terenu pod kompostowni ę pryzmow ą na terenie ZUOK (Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych), – budowa niezb ędnej infrastruktury oraz zakup sprz ętu mechanicznego do kompostowni (sito, przerzucarka itp.), – budowa nowej kwatery składowiska w Rudnie, – zamkni ęcie i rekultywacja obecnie eksploatowanej kwatery składowiska.

Etap 3 Etap ten opiera si ę na dalszym rozwini ęciu intensywno ści i zakresu selektywnej zbiórki odpadów, wprowadzeniu zbiórki selektywnej bioodpadów oraz wprowadzeniu procesu intensywnego kompostowania odpadów organicznych. Dodatkowymi Inwestycjami dla tego etapu b ędą: – zakup pojemników na odpady organiczne, – zakup dodatkowych pojemników na surowce wtórne, – budowa kompostowni bioreaktorowej na terenie ZUOK, – budowa w ęzła przyj ęcia i obróbki osadów ściekowych, – budowa kolejnej kwatery składowiska, – zamkni ęcie i rekultywacja starej kwatery składowiska.

Procesy kompostowania intensywnego (np. w bioreaktorach) b ędą wprowadzane po stworzeniu chłonnego rynku odbiorców w wcze śniejszych etapach realizacji programu i na podstawie przeprowadzonej pozytywnej analizy ekonomicznej przedsi ęwzi ęcia. Na ka Ŝdym z ww. etapów konieczna jest intensywna edukacja ekologiczna oraz stała inwentaryzacja i likwidacja, w poszczególnych gminach, nielegalnych miejsc składowania odpadów.

3. Ogólna charakterystyka projektu gospodarki odpadami

3.1. Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych

Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Rudnie, po realizacji etapu 1, b ędzie posiadał nast ępuj ące obiekty i urz ądzenia: – hal ę sortowni o wymiarach 30 x 80 x 10,5m wraz z lini ą technologiczn ą segregacji mechaniczno-ręcznej, – wiat ę dwustanowiskow ą na sprz ęt mechaniczny wykorzystywany na składowisku, – kwater ę Nr I składowiska z: - uszczelnionym dnem foli ą PEHD 2,0 mm oraz wykładzin ą bentomat o zawarto ści bentonitu 5 kg/m 2, - warstw ą ochronn ą - geowłóknina 400 g/m 2, - odwodnieniem niecki w postaci rur PEHD o śred. 100 - 200 mm i odprowadzeniem odcieków, - rowem opaskowym odprowadzaj ącym wody opadowe do ziemnego zbiornika wód opadowych, – ziemny zbiornik odcieków o poj. 500 m 3 uszczelniony bentomatem i foli ą PEHD, – ziemny zbiornik wód czystych drena Ŝowych o poj. 500 m 3, – drogi wewn ętrzne, parkingi i place o nawierzchni z asfaltobetonu i szutrowej oraz chodniki z kostki brukowej, – śluz ę dezynfekcyjn ą przy wyje ździe ze składowiska o konstrukcji Ŝelbetonowej i wymiarach I4 x 3m, Dziennik Urz ędowy - 1121 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

– budynek na potrzeby socjalne pracowników składowiska (remont istniej ącego budynku), – plac pod kompostowni ę pryzmow ą o wymiarach 25 x 52 m, – plac z odwodnieniem o powierzchni 125 m 2 na kontenery z odpadami problemowymi, – plac z odwodnieniem o powierzchni 240 m 2 do mycia sprz ętu obsługuj ącego ZUOK – podł ączenie obiektów zaplecza do wodoci ągu doprowadzaj ącego wod ę do składowiska, – sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej, – pompownie wód drena Ŝowych i odcieków, – ogrodzenie terenu o wysoko ści 2m, – pas zieleni izolacyjnej wokół składowiska o szeroko ści 10 m, – napowietrzna linia 20kV ze stacj ę transformatorow ą słupow ą, – sprz ęt technologiczny.

Opracowany Projekt budowlany ZUOK obejmuje m.in. cał ą nieck ę składowiska podzielon ą na 3 kwatery z nast ępuj ącym podziałem powierzchni: – powierzchnia składowiska (obrys skarp zewn ętrznych) - 141 750 m 2, w tym: kwatera I - 49 065 m 2, kwatera II - 36 285 m 2, kwatera III - 56 400 m 2, – powierzchnia składowania odpadów -134 460 m 2, – powierzchnia zaplecza - 24 480 m 2, – powierzchnia zieleni 27 230 m 2, – powierzchnia w ramach ogrodzenia 193 500 m 2.

W ramach etapu 1 przewiduje si ę budow ę I kwatery składowiska, której pojemno ść wyniesie 328 420 m 3, co gwarantuje eksploatacj ę jej przez ok. 10 lat. Wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów oraz budowa linii segregacji spowoduje, Ŝe na składowisko b ędzie trafiał tzw. balast, czego efektem b ędzie wydłu Ŝenie okresu eksploatacji I kwatery składowiska. Odpady wielkogabarytowe trafiaj ące do ZUOK b ędą demontowane na odpowiednio przygotowanym placu. Odzyskane surowce b ędą kierowane do prasowania i dalej do sprzeda Ŝy, natomiast pozostałe elementy stanowi ące odpad niebezpieczny będą magazynowane w kontenerach na odpady problemowe i poddawane unieszkodliwianiu przez zewn ętrzne firmy posiadaj ące odpowiednie uprawnienia. Pozostało ść nie nadaj ąca si ę do odzysku b ędzie deponowana na składowisku odpadów. Pozostałe dwa etapy całego przedsi ęwzi ęcia, oprócz kontynuacji selektywnej zbiórki odpadów, edukacji ekologicznej, dotycz ą rozbudowy ZUOK o kolejne dwie kwatery z uszczelnionym dnem, drena Ŝem podfoliowym i nadfoliowym, rowami opaskowymi. Przewidziano budow ę linii sortowniczej z urz ądzeniami słu Ŝą cymi do obróbki nast ępuj ących strumieni odpadów: – odpadów zmieszanych, z których, w drodze selekcji, częś ciowo zostanie wysegregowana frakcja tzw. „odpadów suchych” w postaci PET-ów, szkła, papieru i metalu (prognozuje si ę, Ŝe docelowa ilo ść odpadów, kierowanych na lini ę sortownicz ą b ędzie wynosiła ok. 30.000 Mg/ rok); – selektywnie zebranych wcze śniej surowców wtórnych, które b ędą kierowane na lini ę jednorodnymi partiami (oddzielnie szkło, tworzywa sztuczne, metale, papier) w celu ich doczyszczania (przewiduje si ę, Ŝe docelowa ich ilo ść , po wprowadzeniu ostatniego etapu selektywnej zbiórki, powinna wynosi ć ok. 3.000 Mg/rok w pocz ątkowym okresie eksploatacji do ok. 9.150 Mg/rok pod koniec okresu wdra Ŝania programu). Ci ąg technologiczny linii segregacji b ędzie składał si ę z nast ępuj ących elementów: – stacji nadawczej odpadów zmieszanych, – stacji nadawczej odpadów zebranych selektywnie, – kabiny sortowniczej wst ępnej, – sita obrotowego dziel ącego odpady na trzy frakcje (<40mm, 40-180 mm, >180mm), – kabiny sortowniczej dla frakcji 40-180 mm, – kabiny sortowniczej dla frakcji >180 mm, – separatora magnetycznego, – separatora metali nie Ŝelaznych, – separatora powietrznego, – prasy do belowania, – ta śmoci ągów transportuj ących odpady.

3.2. Technologia segregacji odpadów

Segregacja, jako wtórna selekcja surowców z odpadów na linii sortowniczej, jest procesem, w wyniku którego mo Ŝna uzyska ć jednorodne surowce wtórne pod wzgl ędem rodzaju, klasy i czysto ści, odpowiadaj ących wymogom norm polskich i bran Ŝowych lub wymogom okre ślonym przez bezpo średniego odbiorc ę. Proces ten b ędzie prowadzony w projektowanym Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Rudnie. Selektywna zbiórka odpadów jest natomiast procesem prowadzonym u źródła ich powstawania. Selektywna zbiórka odpadów na terenie Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko - Iławskiego „Czyste Środowisko", w ograniczonym zakresie, została wprowadzona w maju 2001 r. Selektywn ą zbiórk ę odpadów rozpocz ęto od plastików (PET-ów). Aktualnie powy Ŝsze działania prowadzone s ą na terenie niektórych osiedli mieszkaniowych miast i niektórych Gmin Zwi ązku.

3.2.1. Opis technologii segregacji odpadów zmieszanych

Przywo Ŝone do ZUOK odpady b ędą kierowane do miejsca ich przyj ęcia w hali, gdzie z ogólnego strumienia zostan ą wydzielone odpady wielkogabarytowe w celu bezproblemowego przebiegu procesu segregacji. Nast ępnie odpady za pomoc ą ładowarki kołowej b ędą podawane na stacj ę nadawcz ą, któr ą stanowi przeno śnik kanałowy. W przypadku segregacji odpadów nie pochodz ących z selektywnej zbiórki odpady przechodzi ć b ędą przez specjalne urz ądzenie słu Ŝą ce rozrywaniu worków z odpadami zmieszanymi. Dziennik Urz ędowy - 1122 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Ze stacji nadawczej (przeno śnika kanałowego) odpady, przeno śnikiem wznosz ącym, zostan ą skierowane na ta śmę sortownicz ą umieszczon ą w kabinie wst ępnej segregacji. Kabina ta zostanie wyposa Ŝona w cztery stanowiska r ęcznej segregacji oraz cztery rynny zrzutowe. Pod kabin ą zostanie przewidziane miejsce umo Ŝliwiaj ące umieszczenie min. dwóch kontenerów o poj. min. 32 m 3. W kabinie tej, przy segregacji odpadów komunalnych, mo Ŝliwe b ędzie manualne wysegregowanie odpadów gabarytowych, opakowa ń szklanych czy kartonów. Dodatkowo istnieje tu mo Ŝliwo ść wydzielenia identyfikowalnych odpadów problemowych czy niebezpiecznych takich jak np.: baterie samochodowe, kanistry, farby, lakiery. Pełne pojemniki z odpadami problemowymi będą kierowane na uszczelniony plac z podł ączeniem do kanalizacji, gdzie b ędą czasowo magazynowane do momentu odbioru ich do unieszkodliwienia przez firm ę posiadaj ącą odpowiednie uprawnienia w tym zakresie. Nast ępnie strumie ń odpadów trafia do sita b ębnowego. Sito b ębnowe składaj ące si ę z wymienialnych blach dzieli odpady na frakcje: <40 mm, 40 - 180 mm, >180 mm. Podsitowie, frakcja balastowa <40 mm kierowana jest do kontenera znajduj ącego si ę pod sitem, który nast ępnie zostaje odtransportowany na składowisko, celem zdeponowania balastu. Frakcja odpadów >180 mm, z sita obrotowego zostanie skierowana na ta śmę sortownicz ą umieszczon ą w drugiej kabinie sortowniczej. Z frakcji odpadów zostan ą manualnie wysegregowane kartony, papier, du Ŝe folie, tworzywa sztuczne, puszki tj. surowce, które b ędą nadawały si ę do ponownego wykorzystania. Nast ąpi tutaj tzw. segregacja pozytywna. Wysegregowane frakcje surowców zrzucane b ędą do znajduj ących si ę pod kabin ą kontenerów o poj. 25 m 3 lub boksów. Ilo ść kontenerów ustawianych pod kabin ą sortownicz ą uzale Ŝniona b ędzie od bie Ŝą cego zapotrzebowania, w zale Ŝno ści od rodzaju segregowanych odpadów i typu prowadzonej segregacji (pozytywna, negatywna). Nast ępnie, frakcja odpadów z kabiny sortowniczej skierowana zostanie pod separator elektromagnetyczny. Wzdłu Ŝne usytuowanie separatora elektromagnetycznego oraz podwieszenie go nad przeno śnikiem o odpowiedniej pr ędko ści zapewnia mo Ŝliwie max poziom odzysku ferromagnetyków o mo Ŝliwie niskim poziomie zanieczyszcze ń. Separator ten wychwytuje metale Ŝelazne i zrzuca je do kontenera. Ko ńcowy element przeno śnika doprowadzaj ącego do separatora elektromagnetycznego zostanie wykonany ze stali niemagnetycznej. Jest to niezb ędny warunek poprawnego funkcjonowania separatora. Pozostało ść odpadów - frakcja balastowa - kierowana b ędzie przeno śnikiem do stacji załadunku kontenerów. Stacja ta umo Ŝliwia naprzemienne napełnianie kontenerów oraz ich transport na składowisko bez konieczno ści przerywania pracy instalacji do segregacji. Wysortowane manualnie i zrzucone do bunkra surowce wtórne, które nadają si ę do prasowania, zostaj ą przesuwane wózkiem widłowym z lemieszem lub ładowark ą teleskopow ą z odpowiednim osprz ętem na przeno śnik b ądź przeno śniki podaj ące do automatycznej kanałowej prasy beluj ącej. W wyniku sprasowania uzyskujemy bele, które ostatecznie przewo Ŝone są do magazynu sprasowanych surowców wtórnych. W ten sposób zostaj ą przygotowane do wysyłki. Wydzielona w sicie b ębnowym frakcja 40-180 mm trafi na przeno śnik podaj ący, którym zostanie skierowana pod separator elektromagnetyczny. Wzdłu Ŝne usytuowanie separatora elektromagnetycznego oraz podwieszenie go nad przeno śnikiem o odpowiedniej pr ędko ści zapewni max poziom odzysku ferromagnetyków o niskim poziomie zanieczyszcze ń. Separator ten będzie wychwytywa ć metale Ŝelazne i zrzuci je do kontenera. Ko ńcowy element przeno śnika doprowadzaj ącego do separatora elektromagnetycznego b ędzie wykonany ze stali niemagnetycznej, co umo Ŝliwi jego poprawne funkcjonowanie. Nast ępnie strumie ń odpadów 40-180 mm, pozbawiony ferromagnetyków, skierowany zostanie do separatora metali nie Ŝelaznych, którego celem jest wydzielenie metali nieŜelaznych. Jako separator metali nie Ŝelaznych stosuje si ę ta śmowy separator magnetyczny działaj ący na zasadzie pr ądów wirowych, umieszczony na konstrukcji stalowej. Separator ten składa si ę zasadniczo z przeno śnika ta śmowego, posiadaj ącego dwa b ębny, z których jeden jest nap ędzany. Wewn ątrz drugiego b ębna wiruje uło Ŝyskowany mimo środowo system magnetyczny o pr ędko ści obrotowej znacznie wy Ŝszej ni Ŝ pr ędko ść b ębna nap ędzanego. Ze strumienia odpadów „wyrzuca" materiały zawieraj ące metale nie Ŝelazne np. aluminium. W zale Ŝno ści od ustawienia separatora, wydzielone zostaj ą zarówno puszki ALU, jak i opakowania wielomateriałowe Tetra Pack czy tzw. Blistry - opakowania po produktach sypkich. Efektywno ść separacji wynosi ok. 80%. Po wydzieleniu metali, strumie ń odpadów kierowany jest przeno śnikiem pod separator powietrzny. Separator ten działa na zasadzie „podmuch - zassanie”, co powoduje wydzielenie frakcji lekkiej - wysokokalorycznej np. drobne folie, papier. Odseparowana frakcja lekka kierowana jest na niezale Ŝny przeno śnik sortowniczy, który zostanie zainstalowany w kabinie sortowniczej. Frakcja ta mo Ŝe słu Ŝyć jako materiał wyj ściowy do produkcji paliwa alternatywnego. Nast ępnie frakcja odpadów 40-180 mm kierowana jest na przeno śnik sortowniczy umieszczony w kabinie sortowniczej. W kabinie tej prowadzona b ędzie manualna segregacja pozytywna tj. zostan ą wysegregowane butelki PET na kolorowe oraz czyste, butelki HDPE (chemia gospodarcza), tworzywa mieszane, szkła. Wysegregowane surowce wtórne b ędą gromadzone w kontenerach lub boksach zlokalizowanych pod kabin ą. Wysortowane manualnie surowce wtórne, które nadają si ę do prasowania, zostaj ą skierowane do automatycznej kanałowej prasy beluj ącej. Sprasowane surowce wtórne zostan ą ostatecznie przewiezione do magazynu surowców wtórnych.

3.2.2. Opis technologii segregacji odpadów zbieranych selektywnie

Przebieg procesu segregacji odpadów zbieranych selektywnie b ędzie przebiegał okresowo, w zale Ŝno ści od potrzeb, na ta śmie do sortowania odpadów zmieszanych o frakcji 40 - 180 mm. Selektywnie zebrane odpady b ędą kierowane na lini ę segregacji jednorodnymi partiami tj. oddzielnie tworzywa sztuczne, szkło, metale, papier, w celu ich doczyszczania. W przypadku segregacji odpadów pochodz ących z selektywnej zbiórki mo Ŝliwe jest prowadzenie tzw. segregacji negatywnej, w której ze strumienia odpadów, stanowi ących surowce wtórne, zostaj ą wydzielane materiały niepo Ŝą dane. Instalacja umo Ŝliwia prowadzenie zarówno segregacji pozytywnej, jak i negatywnej, jak równie Ŝ kierowanie strumienia odpadów, w zale Ŝno ści od bie Ŝą cych potrzeb albo do automatycznej stacji załadunku kontenerów, albo do boksów celem ich dalszego sprasowania. W zale Ŝno ści od ilo ści odpadów pochodz ących z selektywnej zbiórki, segregacja tych odpadów mo Ŝe by ć prowadzona w czasie dodatkowym np. na drugiej zmianie, b ądź w wydzielony dzie ń tygodnia czy miesi ąca. Dostarczone do ZUOK jednorodne odpady pochodz ące z selektywnej zbiórki surowców wtórnych, które nie b ędą wymagały doczyszczania, natomiast b ędą wymagały sprasowania, b ędą bezpo średnio kierowane na przeno śnik do prasy. W tym celu surowce wtórne przeznaczone do prasowania zostan ą przy pomocy ładowarki kołowej lub wózka widłowego z lemieszem podane na przeno śnik do prasy, w której zostan ą sprasowane i przygotowane do wysyłki. Dziennik Urz ędowy - 1123 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Szczegółowe parametry poszczególnych urz ądze ń linii b ędzie mo Ŝna poda ć po wyborze dostawcy kompletnej linii sortowniczej. Do selektywnej zbiórki odpadów zostan ą zastosowane nast ępujące pojemniki i w nast ępuj ących ilo ściach: – pojemniki typu IGLOO o pojemno ści 1,5 m 3 na szkło, makulatur ę i metale - 704 szt. – pojemniki typu IGLOO o pojemno ści 2,5 m 3 na tw. Sztuczne - 358 szt. – pojemniki o poj. 7 dm 3 na odpady organiczne w gospodarstwach domowych - 3250 szt. – pojemniki o poj. 60-120 dm 3 na odpady organiczne w gosp. domowych - 3250 szt. Pojemniki zostan ą wykorzystane do systematycznego wdra Ŝania selektywnej zbiórki odpadów zgodnie z opracowanym Programem selektywnej zbiórki obejmuj ącym obszar całego Zwi ązku Gmin. Poni Ŝej podano w skrócie opis poszczególnych faz selektywnej zbiórki odpadów.

Faza I „Programu selektywnej zbiórki odpadów” wprowadza zbiórk ę dwóch rodzajów surowców (szkło i tworzywa sztuczne), na całym obszarze miasta Ostróda i selektywn ą zbiórk ę czterech surowców (tworzywa sztuczne, szkło, makulatura, metale) w 21 punktach przy obiektach handlowo-uslugowych i u Ŝyteczno ści publicznej. Faza I polega ć b ędzie na: – przeprowadzeniu akcji edukacyjnej w śród mieszka ńców miasta Ostróda, – rozstawieniu, w wyznaczonych 107 miejscach, pojemników na tworzywa sztuczne i stłuczk ę szklan ą oraz w 21 punktach pojemników na tworzywa sztuczne, szkło, makulatur ę i metale, – sukcesywnym opró Ŝnianiu pojemników i wywozie wyselekcjonowanych surowców do ZUOK w Rudnie. Przewidywane jest opró Ŝnianie pojemników przy wykorzystaniu samochodu ci ęŜ arowego wyposa Ŝonego w wysi ęgnik chwytaj ący typ HDS oraz przestrze ń transportow ą dla surowców. Zgromadzone surowce zostan ą przewiezione do ZUOK w Rudnie w celu ich doczyszczenia. Zakłada si ę sukcesywne opró Ŝnianie pojemników przez specjalistyczny samochód, odpowiednio przystosowany do obsługi pojemnika opró Ŝnianego od dołu. Przewidywane jest opró Ŝnianie pojemników przy wykorzystaniu samochodu ci ęŜ arowego wyposa Ŝonego w wysi ęgnik chwytaj ący typ HDS oraz przestrze ń transportow ą dla surowców o pojemno ści 12 m 3. Pojazd podje ŜdŜał będzie do pojemników i za pomoc ą wysi ęgnika chwytaj ącego uniesie pojemnik nad kontener, po czym pojemnik zostanie opró Ŝniony i odstawiony na pierwotnie zajmowane miejsce. Zebrane surowce przewiezione zostan ą do ZUOK w Rudnie, gdzie poddane zostan ą procesom doczyszczania i selekcji wtórnej.

Faza 2 Jest rozszerzeniem fazy 1 systemu selektywnej zbiórki odpadów. Przewiduje si ę w nim: – przeprowadzenie edukacji ekologicznej w Ostródzie, Olsztynku, Lubawie i Samborowie, – rozwini ęcie selektywnej zbiórki w całym mie ście Ostróda, dodatkowo o kolejne rodzaje surowców wtórnych tj. makulatur ę i metale (głównie puszki aluminiowe po napojach) oraz zbiórk ę bioodpadów na terenach o zabudowie jednorodzinnej w mie ście Ostróda, – wprowadzenie selektywnej zbiórki czterech rodzajów surowców wtórnych (tworzyw sztucznych, stłuczki szklanej, makulatury i metali) w Olsztynku i Lubawie, – wprowadzenie selektywnej zbiórki dwóch rodzajów surowców wtórnych (tworzyw sztucznych i stłuczki szklanej) w miejscowo ści Samborowo, – sukcesywne opró Ŝnianie pojemników i wywóz wyselekcjonowanych surowców do ZUOK w Rudnie.

Przy obliczeniach ilo ści pojemników, dla zabudowy wielorodzinnej przyj ęto nast ępuj ące zało Ŝenia dotycz ące gromadzenia odpadów: – lokalizacj ę zestawów pojemników do selektywnej zbiórki - w pobli Ŝu istniej ących miejsc gromadzenia odpadów zmieszanych (nie dalej ni Ŝ ok. 300 m od najdalszej klatki schodowej) oraz w pobli Ŝu obiektów handlowo-usługowych i u Ŝyteczno ści publicznej, – ilo ść zestawów - 1 punkt na około 300 osób.

Selektywn ą zbiórk ę odpadów w zabudowie jednorodzinnej przewiduje si ę wprowadzi ć w miastach Ostróda, Olsztynek i Lubawa oraz w miejscowo ści Samborowo. Zbiórka surowców w zabudowie jednorodzinnej w mie ście Ostróda oparta b ędzie o system dwupojemnikowy: frakcja organiczna i odpady zmieszane oraz zbiórk ę surowców wtórnych w systemie workowym. W gospodarstwie domowym znajdowa ć si ę b ędą dwa podstawowe pojemniki: odpady zmieszane i odpady organiczne, które nast ępnie usuwane b ędą do pojemników stoj ących na terenie posesji, dodatkowo ka Ŝde gospodarstwo zostanie wyposa Ŝone w zestaw kolorowych worków do zbiórki odpadów surowcowych, o na- st ępuj ącym przeznaczeniu: – zielony - szkło kolorowe, – niebieski - makulatura, – czerwony - puszki, drobny złom, – Ŝółty - tworzywa sztuczne.

Wyselekcjonowane odpady suche (szkło, tworzywa sztuczne, metale i makulatura), b ędą doczyszczane na linii sortowniczej, a odpady organiczne będą kompostowane na specjalnie do tego celu przygotowanym terenie pod kompostowni ę pryzmow ą w ZUOK w Rudnie.

Faza 3 Jest rozszerzeniem fazy II systemu selektywnej zbiórki odpadów, a jednocze śnie stanem docelowym, w którym przewiduje si ę rozwini ęcie selektywnej zbiórki na wszystkie miejscowo ści nale Ŝą ce do Zwi ązku Gmin przy nast ępuj ących zało Ŝeniach: – przeprowadzenie edukacji ekologicznej dla mieszkańców pozostałych miejscowo ści Zwi ązku, – w mie ście Ostróda kontynuacja selektywnej zbiórki czterech rodzajów surowców wtórnych (szkło. tworzywa sztuczne, metale i makulatura) oraz bioodpadów, Dziennik Urz ędowy - 1124 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

– w Olsztynku i Lubawie kontynuacja selektywnej zbiórki czterech rodzajów surowców wtórnych (tworzyw sztucznych, stłuczki szklanej, makulatury i metali) oraz dodatkowo na terenach zabudowy jednorodzinnej wprowadzenie selektywnej zbiórki bioodpadów, – wprowadzenie na terenach wiejskich, w wytypowanych miejscowo ściach, zbiórki dwóch rodzajów surowców wtórnych (szkło, tworzywa sztuczne), – sukcesywne opró Ŝnianie pojemników i wywóz wyselekcjonowanych surowców do ZUOK w Rudnie. Docelowo na całym terenie Zwi ązku Gmin zakłada si ę zorganizowanie 358 punktów selektywnej zbiórki odpadów (szkło, tworzywa sztuczne, metale i makulatura) oraz dla wybranych terenów i osiedli (zabudowa jednorodzinna w miastach, ogródki działkowe oraz okresowo z terenów wiejskich) zbiórk ę bioodpadów, jak w fazie II. Zakłada si ę, Ŝe w miastach Ostróda. Ołsztynek i Lubawa pojemniki opró Ŝniane b ędą za pomoc ą samochodu ci ęŜ arowego wyposa Ŝonego w wysi ęgnik chwytaj ący typ HDS i kontener o pojemno ści 12 m 3, jak w fazie II. Na terenach wiejskich, z uwagi na du Ŝe rozproszenie gospodarstw i zwi ązan ą z tym dłu Ŝsz ą drog ę transportu odpadów, przewiduje si ę równie Ŝ zastosowa ć samochód ci ęŜ arowy wyposa Ŝony w rami ę chwytające typu HDS, lecz z kontenerem o pojemno ści 28÷34m 3. Transport wyselekcjonowanych odpadów b ędzie odbywał si ę do docelowego punktu doczyszczania surowców wtórnych oraz kompostowania bioodpadów, zlokalizowanych w ZUOK w Rudnie. Wyprodukowany w kompostowni kompost b ędzie wykorzystywany do bie Ŝą cej rekultywacji składowiska odpadów.

4. Stan zaawansowania wdra Ŝania projektu

Do chwili obecnej, w celu wdro Ŝenia projektu, przeprowadzono: 1) opracowanie programu gospodarki odpadami dla całego Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Ilawskiego (2000 r.), 2) wykonanie bada ń geologicznych i opracowanie dokumentacji geologiczno - in Ŝynierskiej, okre ślaj ącej warunki gruntowo-wodne dla potrzeb rozbudowy i modernizacji składowiska odpadów komunalnych w Rudnie k/Ostródy (2001 r.), 3) opracowanie koncepcji programowo-przestrzennej ZUOK wraz z raportem oddziaływania na środowisko (2001 r.), 4) uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego (2002 r.), 5) wykonanie projektu budowlanego ZUOK i budowy kwater składowiska (2002 r.), 6) wykonanie programu selektywnej zbiórki odpadów (2001 r.), 7) wykonanie programu edukacji ekologicznej (2002 r.), 8) opracowanie raportu oddziaływania na środowisko naturalne dla potrzeb wydania pozwolenia na budow ę (2002 r), 9) uzyskanie pozwolenia na budow ę ZUOK (2002 r.). Niezale Ŝnie od tego zacz ęto wprowadza ć selektywn ą zbiórk ę odpadów, której zakres rozszerzono ni Ŝ planowano w fazie 1. Według „Programu selektywnej zbiórki odpadów” w fazie 1 zało Ŝono wprowadzenie zbiórki na terenie samego miasta Ostróda w zakresie dwóch rodzajów surowców (szkło i tworzywa sztuczne) w 107 punktach oraz zbiórki czterech surowców (tworzywa sztuczne, szkło, makulatura, metale) w 21 punktach. W rzeczywisto ści selektywn ą zbiórk ę zacz ęto wprowadza ć nie tylko na terenie miasta Ostróda, ale i na terenach miast i gmin w Lubawie, Olsztynku, Miłomłynie, Jonkowie i na terenie gminy Ostróda. Łącznie wystawiono pojemniki w: – 308 punktach na tworzywa sztuczne, – 171 punktach na szkło, – 83 punktach na makulatur ę. Zgromadzono ogółem wysegregowanych wy Ŝej wymienionych odpadów: – 81,78 Mg w roku 2002, – 264,06 Mg w roku 2003.

5. Zakładany odzysk i unieszkodliwianie poza składowaniem

W planie przyj ęto, Ŝe system gospodarki odpadami spełnia ć b ędzie nast ępuj ące zało Ŝenia: 1. obejmie wszystkich wytwórców odpadów komunalnych i odpadów podobnych do komunalnych, 2. zapewni gromadzenie odpadów poprzez – nie dopuszczanie do przepełniania pojemników, – regularne opró Ŝnianie pojemników, – zapewnienie czysto ści w miejscach gromadzenia, – popraw ę standardów technicznych miejsc gromadzenia. 3. zapewni dowóz odpadów do miejsc wskazanych przez gmin ę lub z ni ą uzgodnione (dopuszcza si ę wszystkie formy zbierania i transportu odpadów w sposób bezpo średni i po średni), 4. oparty będzie na analizie ekonomicznej i środowiskowej z uwzgl ędnieniem wszystkich grup zainteresowanych, 5. uwzgl ędni aspekty organizacyjne, takie jak; rozliczenia z klientami, ilo ść podmiotów działaj ących na terenie gminy i ich wybór, sprawowanie nadzoru, przekazywanie lub udostępnianie danych niezb ędnych do sprawozdawczo ści prowadzonej przez gmin ę, 6. uwzgl ędni mo Ŝliwo ść monitorowania efektów technicznych i technologicznych, środowiskowych i ekonomicznych.

W „Planie ...." zakłada si ę, Ŝe segregacja b ędzie odbywała si ę przede wszystkim w miejscu wytworzenia odpadów, ale będzie tak Ŝe prowadzona na terenie ZUOK w Rudnie. Takie rozwi ązanie ma zapewni ć po pierwsze wyeliminowanie zanieczyszczenia surowców odzyskiwanych w procesie segregacji, a po drugie składowanie jedynie tych odpadów, które nie mog ą by ć poddane Ŝadnej innej obróbce. Osobnym problemem jest kwestia odpadów problemowych, niebezpiecznych. Oprócz tego, Ŝe b ędą one zbierane oddzielne, jako odr ębna grupa, nie mieszana z odpadami komunalnymi, to pozostało ści jakie znajd ą si ę w odpadach komunalnych b ędą odzyskiwane w procesie segregacji. Na terenie Zwi ązku Gmin brak jest miejsca do czasowego przetrzymywa- nia odpadów problemowych, niebezpiecznych. Lokalizacja miejsca takiej zbiornicy odpadów niebezpiecznych powinna być rozpatrywana taka, aby nie tworzy ć nadmiernego rozproszenia obiektów gospodarki odpadami. Najbardziej odpowiednim miejscem do lokalizacji takiego głównego punktu do gromadzenia odpadów niebezpiecznych wydaje si ę teren ZUOK w Rudnie, w którym będzie zainstalowana sortownia odpadów. Teoria o wzrastaj ącym zagro Ŝeniu przy koncentracji nie b ędzie dotyczyło tego Dziennik Urz ędowy - 1125 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. przypadku, poniewa Ŝ punkt gromadzenia odpadów niebezpiecznych na terenie ZUOK nie b ędzie miejscem ich unieszkodliwiania, a jedynie miejscem okresowego przetrzymywania. Zarówno u źródeł jak i na terenie ZUOK w Rudnie b ędzie prowadzona segregacja, na któr ą nakłada obowi ązek obowi ązuj ące ustawodawstwo, nast ępuj ących głównych strumieni odpadów komunalnych: – odpady ulegaj ące biodegradacji, – odpady opakowaniowe, – odpady wielkogabarytowe, – odpady budowlane, – odpady niebezpieczne (wytwarzane w grupie odpadów komunalnych). Poni Ŝej okre ślono wymagany do uzyskania efekt segregacji wymienionych strumieni odpadów komunalnych, który powinien zapewni ć realizowany program gospodarki odpadami. Mo Ŝliwo ści odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) tych odpadów uzale Ŝnione s ą od warunków organizacyjnych i finansowych podmiotów zajmuj ących si ę gospodark ą odpadami, a tak Ŝe przyj ętą przez jednostki administracyjne strategi ą post ępowania (system zach ęt, promocji). Przedstawiony ni Ŝej plan działa ń w zakresie odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) obejmuje latach 2004 - 2010. W planie odzysku i unieszkodliwiania odpadów uwzgl ędniono dwa przedziały czasowe: lata 2002 - 2006 oraz lata 2007 - 2010. Przy opracowywaniu tego planu odst ąpiono od przedstawiania ilo ści odpadów w układzie gminnym, przedstawiono go w układzie całego Zwi ązku Gmin, a wi ęc w układzie w jakim cały system b ędzie funkcjonował. Spraw ą drugorz ędn ą jest miejsce powstawania odpadów, natomiast istotne s ą ilo ści i rodzaj odpadów oraz sposób nimi gospodarowania.

5.1. Odpady ulegaj ące biodegradacji

Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami ilo ść odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji kierowanych do składowania nie powinny przekroczy ć w 2010 roku - 75% całkowite ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji wytworzonej w 1995 roku. Brak jest statystyki, która pozwoliłaby na precyzyjne ustalenie ilo ści tych odpadów w poszczególnych gminach, ale nie jest to istotne bowiem wszystkie one b ędą funkcjonowały w jednym systemie gospodarki odpadami. Rol ą podmiotu realizuj ącego gospodark ę odpadami b ędzie wi ęc takie ustawienie segregacji, by bez wzgl ędu na miejsce powstawania tego strumienia odpadów nie trafiał on w cało ści na składowisko. Wobec braku danych ilo ści tych odpadów w poszczególnych gminach przyj ęto ilo ść odpadów ulegaj ących biodegradacji za Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Ostródzkiego. W roku 2002 w powiecie ostródzkim powstało 11,70 tys. Mg odpadów ulegaj ących biodegradacji. Brak jest danych dotycz ących roku 1995. Zgodnie zatem z zało Ŝeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami na składowiskach nie mo Ŝe by ć składowane wi ęcej jak 75% tej wielko ści, czyli ok. 8,77 tys. Mg.

Odpady zielone Odpady zielone najłatwiej, spo śród innych ulegaj ących biodegradacji, mo Ŝna segregowa ć u źródła jego powstawania. Wystarczy nie dopu ści ć do wymieszania tych odpadów z innymi, cz ęsto przypadkowymi ze wzgl ędu na miejsce ich powstawania. Podobnie jest z ich unieszkodliwianiem, daj ą si ę w łatwy sposób utylizowa ć przede wszystkim poprzez kompostowanie. Zgodnie z zało Ŝeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami przyj ęto, Ŝe w 2006 roku 35% masy tych odpadów b ędzie poddane procesowi utylizacji poprzez kompostowanie (kompostownia, jak to wcze śniej opisano, powstanie w ramach ZUOK w Rudnie). W roku 2010 zakłada si ę, Ŝe 50% odpadów zielonych b ędzie poddanych kompostowaniu.

Komunalne osady ściekowe Utworzone w wyniku biologicznego oczyszczania ścieków osady s ą w wystarczaj ącym stopniu ustabilizowane. Projekt ZUOK w Rudnie zakłada ich kompostowanie wraz z pozostał ą mas ą odpadów organicznych. Osady z oczyszczalni w decyduj ącej mierze kwalifikuj ą si ę do zagospodarowania bezpo średniego w rolnictwie lub innego przyrodniczego zagospodarowania. Mo Ŝliwe jest 100% wytwarzanych osadów wyeliminowa ć ze składowania i zagospodarowa ć je przyrodniczo poprzez wcze śniejsze kompostowanie lub bezpo średnio. Osady, podobnie jak kompost, mog ą by ć z powodzeniem wykorzystane do rekultywacji zapełnionego odpadami składowiska w Rudnie jak i innych składowisk odpadów.

Dodatkowy konieczny recykling odpadów ulegaj ących biodegradacji. Oprócz odpadów ulegaj ących biodegradacji wymienionych powy Ŝej, powstaje jeszcze znacz ąca ich ilo ść , która winna by ć obj ęta utylizacj ą w podobny sposób. Do nich nale Ŝą przede wszystkim: – odpady organiczne z gospodarstw domowych, – papier i tektura (nie opakowaniowe).

Z materiałów źródłowych, stanowi ących WPGO i PPGO dla Powiatu Ostródzkiego, przyj ęto do realizacji nast ępuj ący plan gospodarki odpadami ulegaj ącymi biodegradacji, który przedstawiono poni Ŝej w tabeli IV.1.

Tab. IV.1. Planowana gospodarka odpadami komunalnymi ulegaj ącymi biodegradacji lata 2004 – 2010.

Odpady komunalne ulegaj ące biodegradacji tys. Mg 2002 rok Całkowita ilo ść wytwarzanych odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji 11,7 Ilo ść zebranej makulatury 0 Ilo ść kompostowanych odpadów 0 2006 rok Całkowita ilo ść wytwarzanych odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji 15,47 Ilo ść kompostowanych odpadów zielonych 0,32 Ilo ść poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 2,10 Dziennik Urz ędowy - 1126 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów biodegradowalnych 1,70 Dopuszczalne składowanie odpadów ulegaj ących biodegradacji 11,37 2010 rok Całkowita ilo ść wytwarzanych odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji 17,09 Ilo ść kompostowanych odpadów zielonych 0,49 Ilo ść poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 2,81 Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów biodegradowalnych 5,24 Dopuszczalne składowanie odpadów ulegaj ących biodegradacji 8,54

Osi ąganie wymaganego poziomu składowania odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (75% wytworzonych wg stanu w roku 1995) podzielono na dwa etapy. W pierwszym, obejmuj ącym lata 2004 - 2006, zało Ŝono osi ągni ęcie poziom 12% odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji poza recyklingiem odpadów opakowaniowych. W drugim etapie realizacji „Planu...... " (2007 - 2010) zakłada si ę dalsze zwi ększenie ilo ści odpadów poddanych recyklingowi w miejscu powstania o kolejne 13%. Tak wi ęc, ł ącznie w okresie realizacji „Planu ...", 25% odpadów ulegaj ących biodegradacji zostanie wysegregowana i unieszkodliwiona poza składowiskiem. Realizacja ustale ń planu w cz ęś ci dotycz ącej odpadów ulegaj ących biodegradacji w pierwszym okresie, czyli w latach 2004 - 2006, zwi ązana b ędzie w głównej mierze: – ze znacznym rozwojem, w stosunku do stanu obecnego, selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji, – z budow ą kompostowni odpadów zielonych, co pozwoli zwi ększy ć odzysk odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji.

5.2. Odpady opakowaniowe

Ten strumie ń odpadów jest efektem funkcjonowania zarówno sektora gospodarczego jak i komunalnego. Rozwój przemysłu opakowaniowego i kierunki jego rozwoju, a co za tym idzie ilo ść wytwarzanych odpadów opakowaniowych jest uzale Ŝniona od wielu czynników takich jak: ogólnego poziomu spo Ŝycia, poziomu gospodarczego, sytuacji demograficznej. Zmiana któregokolwiek z wymienionych czynników skutkuje zmian ą ilo ści wytworzonych odpadów. Najwi ększy udział w ogólnej masie odpadów opakowaniowych stanowi ą odpady z papieru, tektury, szkła i tworzyw sztucznych. Na terenie Zwi ązku Gmin powinny by ć nast ępuj ące minimalne poziomy odzysku w poszczególnych okresach realizacyjnych (tabela 12): – w 2006 roku 18% – w 2010 roku 32%

Tab. IV.2. Planowana gospodarka odpadami opakowaniowymi (z papieru i tektury, ze szkła, wielomateriałowymi, z tworzyw sztucznych, z blachy, z aluminium) w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 - 2010 na terenie Zwi ązku Gmin.

Odpady opakowaniowe Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 7 570 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie brak danych 2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 8 019 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 1 443 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 7 918 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 2 534

Powy Ŝsze zestawienie nie zawiera odpadów opakowaniowych z materiałów naturalnych (wynika to z tego, Ŝe w metodyce sporz ądzania analiz i bilansów przyj ętej w planach wy Ŝszego szczebla pomini ęto ten strumie ń wytwarzania odpadów, lub wyst ępuje on ukryty). Odpady opakowaniowe z materiałów naturalnych Ten rodzaj odpadów potraktowano podobnie jak w Wojewódzkim i Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami, to znaczy zostały one wyodr ębnione z odpadów opakowaniowych. Ilo ść odpadów opakowaniowych z materiałów naturalnych przyj ęto na zasadzie wska źnika procentowego od ogólnej ilo ści odpadów opakowaniowych w wysoko ści podobnej jak przyj ęto w planach wy Ŝszego szczebla. Ilo ści tych odpadów zostały przedstawione w tabeli IV.3. Zało Ŝono, Ŝe w poszczególnych latach poziom selektywnej zbiórki b ędzie kształtował si ę nast ępuj ąco: – 2006 rok 13% – 2010 rok 21%

Tab. IV.3. Planowana gospodarka odpadami opakowaniowymi z materiałów naturalnych w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 – 2010 na terenie Zwi ązku Gmin.

Odpady opakowaniowe z materiałów naturalnych Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 1 448 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie brak danych 2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 1 495 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 194 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 1 627 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 342 Dziennik Urz ędowy - 1127 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych W tabeli IV.4. przedstawiono ilo ści wytwarzanych odpadów z tworzyw sztucznych na terenie Zwi ązku Gmin oraz zaplanowane wielko ści odzysku. Przedstawiaj ą si ę one nast ępuj ąco: – 2006 rok 20% – 2010 rok 30%

Tab. IV.4. Planowana gospodarka odpadami opakowaniowymi z tworzyw sztucznych w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 - 2010 na terenie Zwi ązku Gmin.

Odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 1 201 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 50 2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 1 292 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 258 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 1 276 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 383

Odpady opakowaniowe ze szkła Tabela IV.5. ilustruje ilo ści powstaj ących odpadów szklanych oraz zamierzony poziom odzysku w poszczególnych fazach realizacji planu. Wysoko ść odzysku przyj ęto: – 2006 roku 35% – 2010 roku 60%

Tab. IV.5. Planowana gospodarka odpadami opakowaniowymi ze szkła w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 - 2010 na terenie Zwi ązku Gmin.

Odpady opakowaniowe ze szkła Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 2 519 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 30 2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 2 618 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 916 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 2 584 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 1 550

Odpady opakowaniowe ze stali Ilo ści wytwarzanych odpadów i ilo ści zebranych selektywnie przedstawia tabela IV.6., a przedstawiaj ą si ę one nast ępuj ąco: – 2006 rok 18% – 2010 rok 30%

Tab. IV.6. Planowana gospodarka odpadami opakowaniowymi ze stali w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 - 2010 na terenie Zwi ązku Gmin.

Odpady opakowaniowe ze stali Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 335 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie brak danych 2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 352 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 63 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 348 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 104

Odpady opakowaniowe z aluminium Plan odzysku tych odpadów przedstawiono w tabeli IV.7. Zało Ŝono w nim nast ępuj ący odzysk: – 2006 rok 35% – 2010 rok 50%

Tab. IV.7. Planowana gospodarka odpadami opakowaniowymi z aluminium w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 - 2010 na terenie Zwi ązku Gmin.

Odpady opakowaniowe z aluminium Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 96 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie brak danych Dziennik Urz ędowy - 1128 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 101 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 35 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 99 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 49

Odpady opakowaniowe z papieru i tektury Plan odzysku tych odpadów przedstawiono w tabeli IV.8. W poszczególnych okresach realizacji zało Ŝono odzysk na poziomie: – 2006 rok 45% – 2010 rok 55%

Tab. IV.8. Planowana gospodarka odpadami opakowaniowymi z papieru i tektury w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 - 2010 na terenie Zwi ązku Gmin.

Odpady opakowaniowe z papieru i tektury Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 3 075 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie brak danych 2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 3 290 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 1 481 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 3 237 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 1 780

Odpady opakowaniowe wielomateriałowe Plan gospodarki tymi odpadami przedstawiono w tabeli IV.9. W planie zało Ŝono nast ępuj ący odzysk: – 2006 rok 20% – 2010 rok 50%

Tab. IV.9. Planowana gospodarka odpadami opakowa ń wielomateriałowych w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 - 2010 na terenie Zwi ązku Gmin Odpady opakowaniowe wielomateriałowe Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 344 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie brak danych 2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 365 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 73 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 361 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 180

5.3. Odpady wielkogabarytowe

Ten rodzaj odpadów, to odpady z gospodarstw domowych o du Ŝych rozmiarach nie odpowiadaj ące parametrom standardowych pojemników na odpady. I wła śnie z uwagi na te nietypowe rozmiary musz ą one by ć traktowane w sposób odr ębny. Zgromadzone odpady mo Ŝna wykorzysta ć do naprawy, mog ą by ć tak Ŝe rozebrane na poszczególne składniki i wykorzystane jako surowce wtórne. Plan gospodarki odpadami wielkogabarytowymi przedstawiono w tabeli IV.10. W poszczególnych okresach zakłada si ę nast ępuj ący poziom odzysku wymienionych odpadów: – 2006 rok 20% – 2010 rok 50%

Tab. IV.10. Planowana gospodarka odpadami wielkogabarytowymi w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 - 2010 na terenie Zwi ązku Gmin.

Odpady wielkogabarytowe Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 1 872 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie brak danych 2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 1 869 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 374 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 1 845 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 922

Dziennik Urz ędowy - 1129 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

5.4. Odpady budowlane

Prognozy naukowe przewiduj ą rosn ący trend tego strumienia odpadów. Unieszkodliwianie tego rodzaju odpadów poprzez składowanie ich na składowisku jest zupełnie nieracjonalne i niczym nie uzasadnione. Powinny one by ć wysegregowane w miejscu powstania, poddane recyklingowi i wprowadzone ponownie do obrotu w postaci półproduktów lub prefabrykatów. Zastosowanie surowców uzyskanych z recyklingu odpadów budowlanych jest bardzo szerokie. Najistotniejszym jest jednak zbiórka, któr ą nale Ŝy prowadzi ć z wykorzystaniem specjalnych pojemników i przeno śników, które zabezpieczaj ą środowisko przed zanieczy- szczeniem. Jest to o tyle istotne, Ŝe ten typ odpadów powstaje cz ęsto na terenach zurbanizowanych, wra Ŝliwych na zanieczyszczenie. W okresie realizacji planu (tabela IV.11.) zało Ŝono nast ępuj ące ilo ści odpadów budowlanych, które b ędą odzyskiwane: – 2006 r 15%, – 2010 r 40%

Tab. IV.11. Planowana gospodarka odpadami budowlanymi w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 - 2010 na terenie Zwi ązku Gmin.

Odpady budowlane Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 4 260 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie brak danych 2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 4 497 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 675 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 4 440 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 1 776

5.5. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych

Według przyj ętych wska źników, przeci ętnie w l Mg odpadów komunalnych na terenach miejskich znajduje si ę ok. 3 kg odpadów niebezpiecznych, natomiast na terenach wiejskich ilo ść ta wynosi 2 kg. Głównymi składnikami odpadów niebezpiecznych s ą: farby, lakiery, tłuszcze, farby drukarskie, kleje, rozpuszczalniki, Ŝywice zawieraj ące substancje niebezpieczne, baterie i akumulatory ołowiowe, zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne i elektroniczne, świetlówki oraz inne odpady zawieraj ące rt ęć , przeterminowane leki, środki czysto ści, środki ochrony ro ślin, odczynniki fotograficzne, oleje przepracowane. W planie (tabela IV.12.) przyj ęto Ŝe na terenie Zwi ązku Gmin dynamika przyrostu ilo ści wyselekcjonowanych odpadów będzie kształtowała si ę nast ępuj ąco: – 2006 rok 15% – 2010 rok 50%

Tab. IV.12. Planowana gospodarka odpadami niebezpiecznymi w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2004 - 2010 na terenie Zwi ązku Gmin.

Odpady niebezpieczne Mg/rok 2002 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 268 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie brak danych 2006 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 269 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 40 2010 rok Ilo ści odpadów wytworzonych 266 Ilo ści odpadów zebranych selektywnie 133

Przedstawione zało Ŝenia dotycz ą w głównej mierze osób fizycznych i wielu małych podmiotów gospodarczych, które wytwarzaj ą niewielkie ilo ści odpadów niebezpiecznych i nie musz ą posiada ć decyzji na ich wytwarzanie. Zakłady, które wytwarzaj ą wi ększe ilo ści powinny posiada ć decyzje administracyjne oraz zatwierdzone programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, maj ą równie Ŝ zawarte umowy na odbiór tych odpadów przez wyspecjalizowane firmy. Sprzyjaj ącym zjawiskiem jest rozwijaj ący si ę rynek odpadów niebezpiecznych.

Centralne zbiornice odpadów problemowych W okresie realizacji planu nale Ŝy zorganizowa ć Gminne Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych. W warunkach niektórych z gmin Zwi ązku lokalizacja miejsca odbioru od mieszka ńców niektórych odpadów ju Ŝ istnieje, np. oleje odpadowe - na stacjach paliw. Jednak brak jest generalnie miejsca do którego mo Ŝna by odda ć wszystkie powstaj ące w gospodarstwie domowym odpady niebezpieczne, dlatego znajdujemy je na dzikich wysypiskach lub porzucone w przypadkowych miejscach. W chwili obecnej trwa procedura formalna w sprawie zorganizowania Powiatowego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (w powiecie ostródzkim), który swym zasi ęgiem obj ąłby kilka o ściennych powiatów. Taka zbiornica jest niezb ędna, a jej lokalizacja ma swoje uzasadnienie na składowisku w Rudnie w ramach istniej ących mo Ŝliwo ści wygospodarowania dodatkowych powierzchni przy realizacji Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych. Istnieje mo Ŝliwo ść tak Ŝe zlokalizowania specjalnej kwatery do składowania odpadów azbestowych na terenie projektowanego ZUOK w Rudnie. Realizacja takiej kwatery b ędzie wymagała dodatkowego powi ększenia terenu projektowanego ZUOK. Dziennik Urz ędowy - 1130 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Akcje zbiórki bezpo średniej Poza stałymi punktami odbioru odpadów nale Ŝy stworzy ć (i rozwija ć istniej ące) systemy okresowego ich odbioru bezpo średnie od mieszka ńców. Okresowa zbiórka odpadów problemowych (np. akumulatorów, baterii, farb, lakierów itp.) obejmuj ąca cały Zwi ązek Gmin, powinna by ć prowadzona minimum raz w roku, w zale Ŝno ści od jej efektów. Zaleca si ę akcj ę tak ą poprzedzi ć masow ą propagand ą w lokalnych mediach, szkołach, instytucjach publicznych, a jej efektem powinno by ć dotarcie z informacj ą do ka Ŝdego mieszka ńca w mie ście, o rodzaju zbiórki, terminie oraz punktach odbioru odpadów.

Oba rozwi ązania zbiórki odpadów, tj. poprzez centralne zbiornice odpadów problemowych oraz w okresowych akcjach zbiórki bezpo średniej, stanowi ą dopełnienie dla selektywnej zbiórki surowców i nie wykluczaj ą si ę nawzajem. Decyzje o okresowej akcji zbiórki danego rodzaju odpadu w mieście mog ą wynika ć z informacji, jak ą b ędzie dysponowa ć centralny punkt gromadzenia odpadów problemowych. Poni Ŝej wyszczególniono podstawowe rodzaje odpadów problemowych oraz propozycje ich odbioru i zagospodarowania- tabela IV.13.

Tab. IV.13. Propozycje odbioru i zagospodarowania niektórych odpadów problemowych ze strumienia odpadów komunalnych.

Odpad Propozycja zagospodarowania (post ępowanie) Akumulatory Odbiór przez firm ę transportow ą przekazanie uprawnionemu podmiotowi gospodarczemu do utylizacji. Okresowa zbiórka bezpo średnia od mieszka ńców. Zbiórka w domach handlowo-usługowych. Odbiór przez firm ę trans- Baterie portow ą, nast ępnie przekazanie do unieszkodliwienia uprawnionemu odbiorcy. Okresowa wystawka i wywóz indywidualny przez spółdzielnie mieszkaniowe lub firm ę transportow ą na wyznaczone i Odpady wielkogabarytowe przystosowane do tego celu miejsce, rozbiórka, odzysk surowców wtórnych, unieszkodliwianie pozostałych elementów. Ci ągły odbiór na wytypowanych stacjach benzynowych, stacjach obsługi pojazdów i w warsztatach mechanicznych, Oleje przepracowane przekazywanie uprawnionemu podmiotowi gospodarczemu do utylizacji. Ci ągły odbiór we wskazanych warsztatach wulkanizacyjnych, okresowa zbiórka bezpo średnia od mieszka ńców (wystawka), Opony odbiór przez firm ę transportow ą nast ępnie przekazanie uprawnionemu podmiotowi gospodarczemu do utylizacji. Ci ągły odbiór padliny od indywidualnych rolników przez wytypowane punkty zbiorcze padlin i ich utylizacja przez uprawnione podmioty gospodarcze. Nie zaleca si ę tworzenia lokalnych grzebowisk padliny z uwagi na trudno ści lokalizacyjne, Padlina (odpady zwierz ęce) konieczno ść długotrwałego wył ączenia spod u Ŝytkowania danego terenu oraz potencjalne zagro Ŝenie epidemiologiczne takiego rozwi ązania. Przeterminowane leki Ci ągły odbiór w wytypowanych aptekach, przekazywanie uprawnionemu podmiotowi gospodarczemu do utylizacji. Substancje chemiczne Zbiórka w domach handlowo-usługowych, przekazanie podmiotowi gospodarczemu uprawnionemu do unieszkodliwiania. Świetlówki, elementy z Okresowa zbiórka w wystawionych czasowo pojemnikach, odbiór przez firm ę transportow ą, przekazanie uprawnionemu rt ęci ą podmiotowi gospodarczemu do utylizacji. Wraki pojazdów (porzucone) Sporz ądzenie umowy z zainteresowanym podmiotem gospodarczym, który zajmie si ę transportem i złomowaniem. Opakowania po Okresowy odbiór z gospodarstw od rolników. Zbiórka w punktach sprzeda Ŝy środków ochrony ro ślin. Przekazanie pestycydach specjalistycznym podmiotom do utylizacji. Padłe, ubite zwierz ęta po Zwłoki padłych na drogach zwierz ąt powinny by ć zbierane przez wła ścicieli - administratorów dróg i dostarczane do zbiornicy potr ąceniu na drogach padliny (np. w Lubajnach). Administratorzy dróg powinni zawrze ć stosowne umowy w tym wzgl ędzie ze zbiornicami padliny. Zbieraniem, neutralizowaniem i usuwaniem odpadów problemowych powstałych w wyniku wypadków komunikacyjnych i Odpady problemowe innych zdarze ń losowych zajmuje si ę Krajowy System Ratowniczo – Ga śniczy, w skład którego na szczeblach powiatów pochodz ące z wypadków wchodz ą Komendy Powiatowe Stra Ŝy Po Ŝarnej i niektóre Ochotnicze Stra Ŝe Po Ŝarne (np. na terenie powiatu ostródzkiego komunikacyjnych istnieje takich 12 jednostek). Post ępowanie z tymi odpadami jest okre ślone w „Informatorze o przepisach i procedurach dotycz ących bezpiecznego post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest”, wydanym przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej (2003 Odpady zawieraj ące azbest r). W informatorze tym s ą opisane procedury dotycz ące post ępowania z wyrobami i odpadami zawieraj ącymi azbest (Procedura 1 ÷ Procedura 6). Podmioty zajmuj ące si ę tymi odpadami, wytwórcy tych odpadów musz ą posiada ć stosowne zezwolenia administracyjne.

6. Edukacja ekologiczna

Skuteczno ść systemu gospodarki odpadami w gminie zale Ŝy (oprócz środków technicznych i logistycznych, w które wyposa Ŝony jest system) w du Ŝej mierze od stopnia zaawansowania świadomo ści mieszka ńców i poziomu edukacji ekologicznej społeczno ści lokalnej. Poprzez wła ściwie prowadzon ą edukacj ę mo Ŝna dotrze ć zarówno do osób zajmuj ących si ę profesjonalnie gospodark ą odpadami, jak i do mieszka ńców, a tak Ŝe podmiotów gospodarczych, b ędących „wytwórcami odpadów". Bardzo wa Ŝnym czynnikiem, mo Ŝe nawet najwa Ŝniejszym, jest dotarcie do dzieci i młodzie Ŝy. Jednym z podstawowych elementów wdra Ŝanego systemu gospodarki odpadami jest program edukacji ekologicznej. Na zlecenie Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” został opracowany „Program edukacji ekologicznej...”. Wdro Ŝenie tego programu w Ŝycie jest jednym z głównych warunków powodzenia wprowadzanego systemu selektywnej zbiórki odpadów, a tak Ŝe skutecznej likwidacji tzw. „dzikich wysypisk”. Jednym z kluczowych celów edukacji ekologicznej powinno by ć, oprócz wdro Ŝenia programu selektywnej zbiórki odpadów, zagadnienie ograniczenia procederu wyrzucania śmieci „gdziekolwiek". Koszty likwidacji ju Ŝ istniej ących „dzikich składowisk" (to jest usuni ęcia zgromadzonych odpadów na eksploatowane składowisko w danym rejonie) powinny by ć jawne, tak aby cała lokalna społeczno ść znała koszty jakie sama ponosi za t ą iluzoryczn ą „oszcz ędno ść " tylko niektórych s ąsiadów.

V. Cele do osi ągni ęcia w gospodarce odpadami - zadania strategiczne obejmuj ące okres co najmniej 8 lat

Strategia post ępowania z odpadami przyj ęta w Planie Gospodarki Odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko- Iławskiego „Czyste Środowisko” zakłada nast ępuj ące zasady post ępowania z odpadami: - zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, - powtórne wykorzystanie odpadów, których powstawania w danych warunkach techniczno - ekonomicznych nie da si ę unikn ąć , - unieszkodliwianie odpadów poza składowiskiem, o ile jest to uzasadnione technicznie i ekonomicznie, - składowanie odpadów, których nie da si ę, z uwagi na warunki techniczno - ekonomiczne - odzyska ć b ądź unieszkodliwi ć, w sposób bezpieczny dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Dziennik Urz ędowy - 1131 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

W konstruowaniu „Planu..." kierowano si ę zasad ą, Ŝe w gospodarce odpadami podstaw ą jest zapobieganie powstawaniu odpadów. Poniewa Ŝ zapobieganie powstawaniu wielu rodzajów odpadów jest cz ęsto niemo Ŝliwe, dlatego konieczne jest minimalizowanie ich ilo ści i ograniczanie szkodliwo ści dla środowiska. Dla powstałych odpadów zaleca si ę maksymalny odzysk surowców i materiałów. Odpady, których nie da si ę wykorzysta ć z ró Ŝnych wzgl ędów, przewidziane s ą do unieszkodliwienia wszelkimi metodami, poza składowaniem. Składowane powinny by ć tylko te odpady, których nie mo Ŝna wykorzysta ć lub w inny sposób unieszkodliwia ć. W gospodarce odpadami powinna by ć przyj ęta zasada „blisko ści i samowystarczal- no ści” (zagospodarowywanie odpadów w miejscu ich wytwarzania lub jak najbli Ŝej miejsca ich wytwarzania). Ten tryb post ępowania prowadzi do ograniczenia przemieszczania odpadów. Zasada najbli Ŝszego otoczenia sprzyja zwi ększeniu poczucia odpowiedzialno ści na szczeblu lokalnym, a jej zastosowanie pozwoli zagospodarowywa ć odpady w miejscu ich wytwarzania. Przedstawiony system gospodarki odpadami ma na celu zmniejszenie ilo ści odpadów, które podlegaj ą ostatecznemu składowaniu. Oparty jest na zintegrowanym zarz ądzaniu oraz zastosowaniu efektywnych i proekologicznych metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Przy przebudowie istniejącego systemu gospodarki odpadami zastosowano zasad ę rejonizacji, co oznacza m.in. rozwi ązywanie problemów gospodarki odpadami wspólnie przez samorz ądy lokalne.

Zasadniczym celem przyszłej gospodarki odpadowej jest: „MINIMALIZACJA ZAGRO śEŃ ŚRODOWISKA POWODOWANYCH PRZEZ ODPADY"

„Minimalizacja zagro Ŝeń środowiska powodowanych przez odpady”, w Planie Gospodarki Odpadami dla Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” na lata 2004 - 2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008 - 2011, obejmuje działania wymienione ni Ŝej.

- Cel strategiczny: „likwidacja i rekultywacja nieczynnych miejsc składowania odpadów”: o zamykanie nieefektywnych i nie spełniaj ących wymogów ochrony Środowiska składowisk odpadów, o rekultywacja nieczynnych składowisk odpadów mi ędzy innymi przy wykorzystaniu odpadów energetycznych, o likwidacja nielegalnych („dzikich") wysypisk, o likwidacja starych magazynów odpadów niebezpiecznych, o likwidacja mogilników, rekultywacja terenów po mogilnikach, o identyfikacja zagro Ŝeń i likwidacja starych składowisk odpadów przemysłowych, sukcesywna likwidacja starych, wcze śniej nagromadzonych odpadów przemysłowych.

- Cel strategiczny: „przeciwdziałanie powstawaniu nowych, nielegalnych składowisk oraz minimalizacja stopnia wyst ępowania odpadów rozproszonych (za śmiecanie środowiska”: o opracowanie i stworzenie gminnych systemów przeciwdziałania powstawaniu nielegalnych składowisk, o organizacja kampanii na rzecz czysto ści środowiska (mieszka ńcy, władze lokalne, organizacje społeczne, tury ści), o konsekwentne egzekwowanie utrzymania czysto ści terenów (publiczne, prywatne).

- Cel strategiczny: „minimalizacja ilo ści powstaj ących odpadów i zmniejszenie ich toksyczno ści”: o kampania na rzecz minimalizacji ilo ści odpadów (konsumenci, producenci), o upowszechnienie nisko - i bezodpadowych technologii produkcji i zapewniaj ących produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przetwarzanych surowców, o optymalizacja gospodarki magazynowej i poprawa praktyk operacyjnych (kontrola zapasów i pozostało ści surowców, poprawa praktyk w zakresie dostaw, magazynowania i transportu materiałów, segregacja ró Ŝnych typów odpadów dla ułatwienia ponownego u Ŝycia, eliminacja źródeł wycieków i rozlewów), o stosowanie najlepszej dost ępnej technologii (Best Available Technology - BAT) tam, gdzie jest to ekonomicznie mo Ŝliwe, o zmiana produktu ko ńcowego na bardziej przyjazny środowisku, przedłu Ŝenie okresu przydatno ści produktu, o substytucja niebezpiecznych surowców materiałami bezpiecznymi dla środowiska, recykling wewn ętrzny (np. wykorzystanie odpadu jako surowca do produkcji, odzysk surowców wtórnych lub składników u Ŝytecznych), o wprowadzenie lokalnych przepisów prawnych maj ących na celu zmniejszenie ilo ści i toksyczno ści wytwarzanych odpadów „u źródła", np. dotycz ących ogranicze ń sprzeda Ŝy lub u Ŝytkowania niektórych produktów mog ących pogorszy ć stan środowiska, o wprowadzanie przez podmioty gospodarcze systemu zarz ądzania środowiskowego według norm ISO serii 14000, o minimalizacja ilo ści powstawania niebezpiecznych odpadów medycznych, wymagaj ących szczególnych metod unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcania, poprzez segregacj ę odpadów u źródła powstawania.

- Cel strategiczny: „zakaz dowozu odpadów spoza województwa za wyj ątkiem powstałych w powiatach o ściennych i przeznaczonych do recyklingu”.

- Cel strategiczny: „dobre prawo oraz konsekwentna i skuteczna egzekucja przepisów prawa”: o wprowadzenie obowi ązku usuwania odpadów komunalnych ze wszystkich nieruchomo ści (systematyczne i obejmuj ące jak najwi ększ ą liczb ę nieruchomo ści kontrole w zakresie prawidłowego post ępowania z odpadami oraz konsekwentne egzekwowanie zalece ń pokontrolnych), o prowadzenie szczegółowej inwentaryzacji wytwórców, o bie Ŝą ce prowadzenie rozeznania podmiotów wytwarzaj ących odpady niebezpieczne do 100 kg rocznie przez gminy oraz egzekwowanie obowi ązków dotycz ących post ępowania z takimi odpadami oraz zalece ń pokontrolnych, o stosowanie kar za naruszanie przepisów prawnych, adekwatne do ich wagi i działaj ących zapobiegawczo, o szkolenie organów zajmuj ących si ę egzekucj ą prawa, o wymiana informacji pomi ędzy organami zobowi ązanymi do egzekwowania prawa, o wzmocnienie finansowe i kadrowe organów ochrony środowiska, Dziennik Urz ędowy - 1132 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

o wnioskowanie na rzecz dobrego i skutecznego prawa, o wzmocnienie egzekucji prawa krajowego, lokalnego, decyzji administracyjnych.

- Cel strategiczny: „optymalne zagospodarowanie odpadów”: o tworzenie ponadlokalnych zwi ązków d.s. gospodarki odpadami, o utworzenie rejonu kompleksowej gospodarki odpadami komunalnymi, a w ramach rejonu: – budowa sortowni, – budowa kwater do selektywnego magazynowania odpadów niebezpiecznych i innych ni Ŝ niebezpieczne w celu przekazania ich do odzysku lub unieszkodliwienia, – budowa instalacji do odzysku odpadów ulegaj ących biodegradacji, – budowa (modernizacja) składowiska odpadów ko ńcowych, – inne; o optymalny system zbioru odpadów: – stworzenie systemu gromadzenia odpadów w gminach z gospodarstw wiejskich, pól namiotowych, biwakowych i domów letniskowych, – organizacja systemu odbioru odpadów nad wodami, na terenach le śnych, przy drogach, – organizacja zbiórki zu Ŝytych urz ądze ń, w tym urz ądze ń zawieraj ących substancje zubo Ŝaj ące warstw ę ozonow ą (proponuje si ę przyj ęcie dwuwariantowego systemu zbiórki odpadów: od podmiotów gospodarczych - poprzez dystrybutorów sprz ętu elektrycznego lub bezpo średnio do zakładów demonta Ŝu, od u Ŝytkowników indywidualnych - poprzez sklepy lub punkty zbierania odpadów niebezpiecznych organizowane przez gminy), – zorganizowanie systemu zbiórki poeksploatacyjnych opon przez organizacj ę, w skład której b ędą wchodzi ć producenci i importerzy opon, – wdro Ŝenie systemu selektywnej zbiórki odpadów, w tym organizacja systemu zbierania odpadów specyficznych np. komunalnych ulegaj ących biodegradacji, wielkogabarytowych, budowlanych, elektronicznych, niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, – zorganizowanie zbiórki odpadów (m.in. odpadów azbestowych, olejów odpadowych, baterii i akumulatorów, zu Ŝytych urz ądze ń klimatyzacyjnych, chłodniczych i zamra Ŝaj ących, przeterminowanych leków, zawieraj ących substancje zubo Ŝaj ące warstw ę ozonow ą) ze źródeł rozproszonych na poziomie gminy - w gminnych punktach zbiórki odpadów niebezpiecznych, – budowa stacji przeładunkowej odpadów niebezpiecznych, – tworzenie zbiornic innych wyselekcjonowanych odpadów, m.in.: budowa zbiornicy zwłok zwierz ęcych; o skuteczny system odzysku odpadów: – stworzenie stanowisk naprawy i demonta Ŝu odpadów wielkogabarytowych do ponownego u Ŝycia, – zorganizowanie wtórnego obiegu sprawnych urz ądze ń elektrycznych i elektronicznych oraz odpadów wielkogabarytowych „bank drugiej r ęki", – stworzenie sieci zakładów demonta Ŝu r ęcznego i mechanicznego urz ądze ń elektrycznych i elektronicznych, – wykorzystanie odpadów jako biopaliwo, – budowa instalacji do odzysku odpadów, w tym instalacji do kompostowania lub fermentacji beztlenowej odpadów biodegradowalnych, instalacji do recyklingu materiałowego i chemicznego odpadów opakowaniowych i innych, – recykling odpadów budowlanych. o optymalny system unieszkodliwiania odpadów: – budowa (modernizacja) instalacji unieszkodliwiania odpadów, – utworzenie bazy danych obejmuj ącej lokalizacj ę, ilo ści i stan wyrobów zawieraj ących azbest, na podstawie danych uzyskanych z przegl ądów realizowanych przez wła ścicieli lub zarz ądców obiektów i urz ądze ń budowlanych, – organizowanie kampanii informacyjnych w zakresie prawidłowego post ępowania z odpadami niebezpiecznymi (np. PCB, oleje odpadowe, azbest), – wprowadzenie na listy przedsi ęwzi ęć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z unieszkodliwianiem azbestu, – monitoring usuwania oraz prawidłowego post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest, – opracowanie programu usuwania wyrobów zawieraj ących azbest, – w pierwszej kolejno ści unieszkodliwienie wyrobów zawieraj ących azbest, których stan techniczny nie pozwala na dalsze u Ŝytkowanie, – bie Ŝą ce eliminowanie opakowa ń po środkach ochrony ro ślin ze strumienia odpadów komunalnych, poprzez ich odbiór przez producentów i importerów, – eliminacja nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami medycznymi, tj. spalania specyficznych odpadów medycznych w urz ądzeniach do tego niedostosowanych, – utworzenie specjalistycznych stacji recyklingowo - demonta Ŝowych, w których wycofywane z eksploatacji auta poddawane będą profesjonalnej obróbce.

Dziennik Urz ędowy - 1133 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

VI. Harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć na okres czterech lat i ich finansowanie

Tab. VI.1. Harmonogram rzeczowo – finansowy realizacji przedsi ęwzi ęć na okres 4 lat.

Termin Jednostki Koszt Źródła finansowa- Lp. Wyszczególnienie (miesi ąc. rok) realizu- (tys. zł) nia od do jące 1 2 3 4 5 6 7 A. Zadania zako ńczone 270,08

Program Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Zwi ązku 1. 06.2000 10,2000 31,51 środki własne Gmin Regionu Ostródzko- Iławskiego "Czyste Środowisko" Zwi ązek Gmin

Dokumentacja techniczna w tym:

- Program selektywnej zbiórki odpadów - Program edukacji

2. ekologicznej - Projekt budowlany ZUOK w Rudnie k/Ostródy wraz z 09.2001 06.2002 238,57 Zwi ązek Gmin środki własne kosztorysem inwestorskim - Raport oddziaływania planowanego

ZUOK na środowisko naturalne B. Zadania w trakcie realizacji - - - - - C. Zadania planowane I. Wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów 2 961,20 Zakup pojemników na odpady zbierane selektywnie o poj. 1,5 m 3

1. (szkło, makulatura, metale) i 2,5 m3 (tworzywa sztuczne) oraz na 1 526,70 07.2004 06.2006 bioodpady

Faza I - 234 pojemniki igło o poj. 1,5 m 3 i 2,5 m 3 (117 szt. na szkło, 07.2004 12.2004 1.1. 257,40 117 szt. na tworzywa sztuczne)

Faza II - 471 pojemników igło (408 szt. na szkło makulaturę i

1.2. metale oraz 63 szt. na tworzywa sztuczne) - 3000 pojemników na 3 2 01.2005 10..2005 683.00 bioodpady (1500 szt. o poj. 7 dm i 1500 szt. o poj. 60-120 dm ) środki własne, samorz ądy gmin EkoFundusz, Faza III - 358 pojemników igło (179 szt. na szkło oraz 179 szt. na 09.2005 06.2006 586.30 WFO ŚiGW 1.3. tworzywa sztuczne) - 3500 pojemników na bioodpady (1750 szt. o

poj. 7 dm 3 i 1750 szt. o poj. 60-120 dm 3) 2. Zakup samochodów do obsługi selektywnej zbiórki 07.2004 07.2005 1 340,00 3 07.2004 300.00 2.1. Faza I - z nadbudow ą hakow ą (kontener 12 m ) i ramieniem HDS 07.2004

3 Faza II - z nadbudow ą hakową (kontener 12 m ) i ramieniem HDS - samorz ądy gmin 2.2. 01.2005 01.2005 600.00 z nadbudow ą b ębnow ą, do zbiórki odpadów organicznych poprzez Zwi ązek EkoFundusz,

Gmin WFO ŚiGW Faza III - z nadbudow ą hakow ą (kontener 28-J-34 m 3) i Ŝurawiem 07.2005 07.2005 440.00 2.3. HDS 3 Edukacja ekologiczna 11.2004 03.2006 94,50 3.1. 11.2004 12.2004 30,00

3.2. 01.2005 12.2005 50,00 samorz ądy gmin WFO ŚiGW Materiały informacyjne 3.3. 01.2006 03.2006 14,50 II. Budowa ZUOK – etap 1 Budowa I kwatery składowiska Kwatera wyposa Ŝona w: uszczelnienie dna foli ą PEHD 2 mm, 1. bentomat, geowłóknine 400 g/m 2, drena Ŝ nadfoliowy z rur PEHD o śred. 2 100 mm i 200 mm, drogi technologiczne o pow. 1440m , 07.2004 12.2004 4 000,00 NFOŚiGW samorz ądy gmin rów odwadniaj ący, odgazowanie składowiska poprzez Zwi ązek Zbiorniki odcieków i wód drena Ŝowych czystych Gmin zbiorniki ziemne o poj. 500 m 3 ka Ŝdy, uszczelnione foli ą 2. PEHD, bentomatem, geowlóknin ą 400 g/m 2, wymiary w dnie 07.2004 09.2004 800,00 NFO ŚiGW 20 x lO m, głeb. 3m 3. Linia segregacji odpadów komunalnych: 10.2004 01.2005 5 040,00 a) zakup i monta Ŝ linii segregacji o przepustowo ści 27.000 Mg/rok -

linia wyposa Ŝona w sito b ębnowe, komory segregacji r ęcznej, 3.1. separator magnetyczny, separator metali nie Ŝelaznych, separator 10.2004 01.2005 3.300,00 EkoFundusz powietrzny, system podajników ta śmoci ągowych, pras ę

b) budowa hali na lini ę segregacji - hala jednonawowa samorz ądy gmin 3.2. stalowa w lekkiej obudowie ścian i dachu o wymiarach 30 x 08.2004 11.2004 1.740,00 poprzez Zwi ązek NFO ŚiGW 80 x 10.5 m Gmin Budynek zaplecza socjalnego wraz z magazynem i 4. 07. 2004 12.2004 279,60 środki własne pomieszczeniem agregatu Śluza dezynfekcyjna

Zbiornik Ŝelbetowy wypełniony środkiem dezynfekcyjnym; parametry 5. brodzika: długo ść 14 m, szeroko ść 3 m, pow. zabudowy 48 m 2; 01.2005 02.2005 25,00 NFO ŚiGW wykonanie prac budowlanych i instalacji sanitarnej Wiata na sprz ęt mechaniczny o pow. 100 m 2 i kubaturze 450m 3

Dwustanowiskowa na sprz ęt obsługuj ący składowisko, wymiary 10 x

10 m, wysoko ść 4,5 m. Konstrukcja stalowa, pokrycie dachu z blachy 6. stalowej trapezowej, posadzka i podkłady wiaty z kruszywa

zag ęszczonego mech. o grub. 70 cm, bramy stalowe, tynk Ŝywiczny. 10.2004 10.2004 75,00 WFO ŚiGW Wiata wyposa Ŝona w instal. sanitarne i elektryczne. Plac na kontenery odpadów problemowych i zakup 5 kontenerów

na odpady problemowe 7. Plac o powierzchni 5 x 25 m, o nawierzchni asfaltobetonowej, 09.2004 10.2004 60,00 NFO ŚiGW wyposa Ŝony w instalacje wodno-kanalizacyjne Kompostownia pryzmowa

8. Plac o powierzchni 25x 52 m, o nawierzchni asfaltobetonowej, 06.2005 07.2005 207,40 środki własne wyposa Ŝony w instalacje wodno-kanalizacyjne Renowacja i przebudowa naturalnego zbiornika wodnego o poj. samorz ądy gmin 3 ok 500 m poprzez Zwi ązek

9. Oczyszczenie istniej ącego zbiornika wodnego, makroniwelacja terenu Gmin 04.2005 06.2005 wokół zbiornika, umocnienie dna skarp płytami Ŝelbetowymi, WFO ŚiGW

palikowanie w dnie zbiornika oraz obsianie traw ą skarp Dziennik Urz ędowy - 1134 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

Drogi wewn ętrzne, place i chodniki 2 Drogi, parkingi i place z asfaltobetonu o powierzchni 7 936 m (w

10. tym plac pod śmietnik), drogi i place z nawierzchni ą szutrow ą o 2 05.2005 05.2006 WFO ŚiGW powierzchni 3500 m i chodniki z kostki brukowej o powierzchni 2 150,00 2 130 m Ogrodzenie ZUOK

11. Ogrodzenie terenu z siatki stalowej, ocynkowa- nej, powlekanej 03.2006 06.2006 środki własne 195,00 na słupach stalowych o wys. 2 m Ziele ń izolacyjna

12. Pas zieleni o szerokości 10 m wzdłu Ŝ ogrodzenia z nasadzeniami 04.2006 06.2006 WFO ŚiGW 70,00 drzew i krzewów i obsianie traw ą Sieci sanitarne

Kanalizacja deszczowa z PCV o dł. 390 m, kanalizacja sanitarna

o dł. 60 m instal. ppo Ŝ. z PE wraz z hydrantami o dł. 325 m, 13. ruroci ągi tłoczne z PEHD o dł. 760 m. Instalacje wyposa Ŝone w 3 08.2004 11.2004 WFO ŚiGW osadnik ścieków sanitarnych (poj. 15 m ) i odolejacz sieci 537,00 3 kanalizacji deszczowej (przepust. 100 dm /s). Instalacje elektryczne

Napowietrzna linia 20 kV ze stacj ą transformatorow ą słupow ą, 14. oświetlenie terenu, instalacja uziemie ń, rozdzielnica główna 0,4 07.2004 11.2004 samorz ądy gmin środki własne 660,60 kV i rodzielnice technologiczne poprzez Zwi ązek 11.2004 12.2004 Gmin środki własne 15. Stanowisko demonta Ŝu odpadów wielkogabarytowych 20,00

16. Środki transportu zakładowego 01.2005 01.2005 831,00 16.1. Ładowarka kołowa z ły Ŝką o poj. 1,5 ÷ 2,4 m 3 01.2005 01.2005 215,00 EkoFundusz 16.2. Wózek widłowy z lemieszem 01.2005 01.2005 75,00 EkoFundusz 16.3. Wózek widłowy z chwytakiem 01.2005 01.2005 76,00 EkoFundusz 16.4. Samochód hakowiec 01.2005 01.2005 325,00 NFO ŚiGW 16.5. Samochód skrzyniowy 01.2005 01.2005 140,00 NFO ŚiGW Dodatkowe wyposa Ŝenie technologiczne, 12.2004 03.2005 17. 674,40 (nieuj ęte wcze śnie} 17.1. Młynek do tworzyw sztucznych 12.2004 12.2004 30,00 EkoFundusz 17.2. Rozdrabniarka do gał ęzi 12.2004 12.2004 50,00 EkoFundusz 17.3. Mała prasa do folii 01.2005 01.2005 40,00 EkoFundusz 17.4. Waga wraz z systemem rejestracji 09.2004 09.2004 118,00 EkoFundusz 11.2004 11.2004 270,00 EkoFundusz 17.5. Myjnia samochodów, pojemników i kontenerów

3 Kontenery otwarte o poj. ok. 32 m do załadunku i transportu 17.6. 12.2004 12.2004 80,00 EkoFundusz odpadów balastowych i surowcowych -10 sztuk samorz ądy gmin Pojemniki samowyładowcze o pój. 1.1 m 3, do załadunku metali i 12.2004 12.2004 6,40 poprzez Zwi ązek EkoFundusz 17.7. innych surowców - 8 sztuk Gmin 17.8. Pojemniki na odpady problemowe - 12 szt. 12.2004 12.2004 12.00 EkoFundusz

Boksy na surowce wtórne, Ŝelbetowe: 4 x 6 m, wys. 3 m, 17.9. 01.2005 03.2005 68,00 EkoFundusz zadaszone na wys. ok. 5 m z osłon ą z siatki stalowej - 4 szt.

18. Nadzór inwestorski 07.2004 06.2006 środki własne III. Pozostałe przedsi ęwzi ęcia inwestycyjne Zamkni ęcie i rekultywacja aktualnie eksploatowanej kwatery P.U.K. 1. 2005 2007 środki własne składowiska w Rudnie w Ostródzie wła ściciele Likwidacja mogilników w m. Warlity Wielkie (gm. Ostróda), magazynów, Węgajty (gm. Jonkowo), Kotkowo (gm. Łukta), Mielno (gm. wojewoda, 2. samorz ądy, Grunwald) oraz magazynów w m. Ostróda przy ul. Skła- wła ściciele, 2004 2005 fundusze celowe, dowej 2 i rekultywacja terenu samorz ądy ANR 3. Budowa stacji przeładunkowej odpadów w Olsztynku 2005 2006 Miasto i Gmina Zamkni ęcie i rekultywacja składowiska w Wilkowie (gm. Środki własne, 4. 2006 2007 2 600,00 Olsztynek Olsztynek) WFO ŚiGW Zakup i monta Ŝ prasy do odwadniania osadów ściekowych środki własne i 5. 09.2004 12.2004 550,00 Gmina Łukta wraz z lini ą do higienizacji bud Ŝet pa ństwa samorz ądy gmin Organizacja zbiornicy odpadów niebezpiecznych na terenie 6. poprzez Zwi ązek środki własne, ZUOK w Rudnie 2006 2007 Gmin WFO ŚiGW Organizacja systemu gromadzenia i odbioru odpadów w gminy,

7. gminach z gospodarstw wiejskich, miejsc wypoczynku i wła ściciele środki własne, 2004 2007 rekreacji (nad wodami, na terenach le śnych), przy drogach terenów i posesji fundusze celowe gminy, Zorganizowanie zbiórki poeksploatacyjnych opon poprzez środki własne, 8. podmioty organizacj ę do tego producentów i importerów opon 2004 2007 fundusze celowe gospodarcze Przystosowanie istniej ącej zbiornicy zwłok zwierz ęcych w m. środki własne, 9. samorz ądy gmin Lubajny do obsługi terenu wszystkich Gmin Zwi ązku 2005 2007 fundusze celowe Gospodarka odpadami wielkogabarytowymi i demonta Ŝu środki własne, 10. samorz ądy gmin urz ądze ń elektrycznych i elektronicznych 2005 2007 fundusze celowe inwestor środki własne,

11. Wprowadzenie recyklingu odpadów budowlanych budowlany, fundusze celowe i 2005 2007 gminy unijne IV. Przedsi ęwzi ęcia bezinwestycyjne Likwidacja „dzikich wysypisk” i przeciwdzia- łanie

powstawaniu nowych, nielegalnych wy- sypisk, minimalizacja

1. wyst ępowania odpadów rozproszonych (za śmiecania na bie Ŝą co środowiska), organizacja kampanii na rzecz czysto ści gminy środki własne (2004 – 2007) środowiska

Działania na rzecz minimalizacji ilo ści powstaj ących odpadów 2. na bie Ŝą co i zmniejszania ich toksyczności gminy środki własne (2004 – 2007) Wdra Ŝanie technologii unieszkodliwiania odpadów w 3. zrealizowanym ZUOK w Rudnie (optymalizacja pracy P.U.K. w Dziennik Urz ędowy - 1135 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

zakładu) oraz planowanej organizacji gospodarki odpadami 2005 2007 Ostródzie środki własne (w tym odpadami niebezpiecznymi) gminy Wprowadzenie zakazu dowozu odpadów spoza

4. województwa za wyj ątkiem odpadów przeznaczonych do 2004 samorz ądy gmin recyklingu Wprowadzenie obowi ązku usuwania odpadów komunalnych 5. 2004 samorz ądy gmin ze wszystkich nieruchomo ści Wzmocnienie finansowe i kadrowe organów ochrony środowiska, stworzenie systemu opłat środowiskowych (które 6. zasil ą gminne fundusze ochrony środowiska), samorz ądy gmin i zorganizowanie systemu stra Ŝy środowiskowej (pocz ątkowo 2004 2007 powiatu środki własne na zasadzie dobrowolnego obywatelskiego wolontariatu) Organizowanie kampanii propagandowych na rzecz środki własne,

7. prawidłowego post ępowania z odpadami niebezpiecznymi fundusze celowe i 2004 2007 samorz ądy (oleje odpadowe, azbest) unijne

Unieszkodliwianie wyrobów zawieraj ących azbest – w środki własne, 8. pierwszej kolejno ści tych, których stan techniczny nie na bie Ŝą co wła ściciele fundusze celowe i pozwala na dalsze u Ŝytkowanie (2004 – 2007) unijne Eliminowanie na bie Ŝą co powstaj ących opakowa ń po samorz ądy gmin, środkach ochrony ro ślin ze strumienia odpadów 9. na bie Ŝą co producenci i komunalnych poprzez ich odbiór przez producentów i środki własne (2004 – 2007) importerzy importerów źródło: dane z gmin i zało Ŝenia z planów wy Ŝszego szczebla

VII. Sposób monitoringu i oceny wdra Ŝania planu

Koordynatorem realizacji „Planu Gospodarki Odpadami" b ędą samorz ądy miast i gmin skupione w Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”.

Realizacja tego programu b ędzie wymagała wzajemnego współdziałania wszystkich podstawowych jednostek samorz ądowych zrzeszonych w Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” oraz współdziałania z: - Starostwem Powiatowym w Ostródzie, - Starostwem Powiatowym w Iławie, - Starostwem Powiatowym w Olsztynie, - Zarz ądem Województwa warmi ńsko-mazurskiego, - Wojewod ą i podległymi jemu słu Ŝbami, inspekcjami, - jednostkami gospodarczymi i społecznymi, znajduj ącymi si ę na terenie Gmin Zwi ązku, - pozarz ądowymi organizacjami ekologicznymi.

Zgodnie z wymogiem art. 14 ust. 13 ustawy o odpadach, Zarz ądy Gmin (zrzeszonych w Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko- Iławskiego „Czyste Środowisko”) co 2 lata zobowi ązane s ą do przygotowania swoim Radom Gminnym sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami. Pierwsza ocena realizacji niniejszego planu powinna by ć dokonana w 2006 roku, a nast ępna w 2008 roku. Zgodnie z wymogiem art. 14 ust. 14 ustawy o odpadach plan gospodarki odpadami wymaga aktualizacji nie rzadziej ni Ŝ co 4 lata. Przy nowelizacji planu powinny by ć wykorzystane wyniki przeprowadzonych ocen realizacji niniejszego planu oraz uwzgl ędnione nowe uwarunkowania zarówno wewn ętrzne jak i zewn ętrzne.

VIII. Oddziaływanie planu na środowisko

Celem opracowania planu gospodarki odpadami jest realizacja polityki ekologicznej pa ństwa, przyj ęcie zasad gospodarowania odpadami, okre ślonymi w Polsce i krajach Unii Europejskiej. „Plan..." okre śla zakres zada ń koniecznych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami na terenie gmin zrzeszonych w Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”, w sposób zapewniaj ący ochron ę środowiska z uwzgl ędnieniem obecnych i przyszłych mo Ŝliwo ści technicznych, organizacyjnych oraz uwarunkowa ń ekonomicz- nych, jak równie Ŝ z uwzgl ędnieniem poziomu technicznego istniej ącej infrastruktury.

Zasadniczym celem przyszłej gospodarki odpadami na terenie Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” jest: „MINIMALIZACJA ZAGRO śEŃ ŚRODOWISKA POWODOWANYCH PRZEZ ODPADY". Cel ten b ędzie osi ągany poprzez: – likwidacj ę tzw. „dzikich" miejsc składowania odpadów, – przeciwdziałanie powstawaniu nowych, nielegalnych składowisk oraz minimalizacj ę stopnia wyst ępowania odpadów rozproszonych (za śmiecanie środowiska), – minimalizacj ę ilo ści powstaj ących odpadów i zmniejszenie ich toksyczno ści, – zakaz dowozu odpadów spoza województwa za wyj ątkiem przeznaczonych do recyklingu, – dobre prawo oraz konsekwentn ą i skuteczn ą egzekucj ę przepisów prawa, – optymalne zagospodarowanie odpadów, (selektywna zbiórka, recykling, inne formy odzysku, unieszkodliwianie poza składowaniem i składowanie).

Plan Gospodarki Odpadami stanowi integraln ą cz ęść programów ochrony środowiska gmin przynale Ŝnych do Zwi ązku. Ponadto wszystkie działania realizowane w ramach „Planu..." s ą zgodne z Prawem ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r (Dz.U.2001.62.627 z dnia 20 czerwca 2001 r.), Prawem wodnym z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. 2001.115.1229 z dnia 11 pa ździernika 2001 r.), Ustaw ą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.2001.62.628 z dnia 20 czerwca 2001 r.) Ustaw ą z Dziennik Urz ędowy - 1136 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. 63/2001 poz. 638), Ustaw ą z 11 maja 2001r. o obowi ązkach przedsi ębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. 63/2001 poz. 639) i innymi ustawami w zakresie ochrony środowiska. Dobry stan środowiska przyrodniczego kwalifikuje obszar Zwi ązku Gmin do rozwoju zrównowa Ŝonego. Jego walory przyrodniczo - krajobrazowe umo Ŝliwiaj ą rozwój ró Ŝnych form rekreacji, przemysłu czystych technologii oraz rolnictwa wytwarzaj ącego produkty najwy Ŝszej jako ści (zdrowej Ŝywno ści). Pomimo wysokich walorów krajobrazowo - przyrodniczych i zachowanie niemal pierwotnego środowiska, to podstawowym problemem pozostaje pogarszaj ący si ę stan środowiska. Jednym z czynników, który stymuluje zagro Ŝenie s ą wła śnie odpady. Składaj ą si ę na to: – wyst ępowanie miejsc składowania i magazynowania odpadów niebezpiecznych stwarzaj ących zagro Ŝenie, – dzikie wysypiska odpadów i za śmiecanie terenu powodowane przez: nielegalny biznes odpadowy, biedne społecze ństwo, niewydolny system gospodarki odpadami w gminach (szczególnie na wsi), – dowo Ŝenie odpadów do składowania spoza terenu województwa warmi ńsko-mazurskiego, – du Ŝa ilo ść powstaj ących odpadów, – niska świadomo ść ekologiczna społecze ństwa, – niewystarczaj ąca egzekucja prawa, – niewystarczaj ący stopie ń zagospodarowania odpadów.

„Plan gospodarki odpadami" jest opisem zamierze ń maj ących na celu popraw ę sytuacji w środowisku zwi ązanej z zagro Ŝeniem odpadami. Proponowane w planie działania skutkowa ć b ędą pewnym wzrostem efektywno ści wykorzystywania zasobów przyrodniczych, poprzez zmian ę wzorców konsumpcji i produkcji. Zrównowa Ŝone planowanie i budowa zakładów przemysłowych oraz efektywne u Ŝytkowanie przestrzeni wpłyn ą na zmniejszenie szkodliwego oddziaływania przemysłu na środowisko. Najbardziej pozytywny wpływ na środowisko proponowane działania b ędą miały w odniesieniu do poprawy jako ści stanu powierzchni ziemi, ale nie tylko. Likwidacja składowisk odpadów i mogilników pozwoli na przywrócenie wła ściwych funkcji terenów cennych przyrodniczo. Wła ściwie przeprowadzone procesy rekultywacji zmniejsz ą zagro Ŝenie zanieczyszczenia gleb. Realizacja „Planu..." powinna przyczyni ć si ę równie Ŝ do poprawy stanu czysto ści wód powierzchniowych i podziemnych, poprzez ograniczenie dopływu zanieczyszcze ń pochodz ących ze składowisk odpadów. Ograniczenie ilo ści odpadów deponowanych na składowiskach (zwłaszcza cz ęś ci organicznych odpadów) i prawidłowa eksploatacja składowisk z ich odgazowaniem skutkować b ędzie obni Ŝeniem emisji biogazów do atmosfery. Mimo Ŝe generalne zało Ŝenie tego planu jest proekologiczne, mog ą si ę w zaproponowanych rozwi ązaniach znale źć szczególne oddziaływania na środowisko. Do nich nale Ŝy zaliczy ć ZUOK, a przede wszystkim składowisko w Rudnie.

Ocena oddziaływania składowiska w Rudnie na środowisko

Trzon gospodarki odpadami na terenie Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko” b ędzie stanowił w niniejszym planie Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych wraz ze składowiskiem w Rudnie. PoniewaŜ planowana inwestycja zostanie zlokalizowana na terenie istniej ącego, dotychczas funkcjonuj ącego składowiska, poni Ŝej przedstawiono wpływ na poszczególne komponenty środowiska stanu istniej ącego oraz przedstawiono krótk ą prognoz ę oddziaływania planowanego stanu na środowisko.

1. Powietrze atmosferyczne

Do głównych form oddziaływania składowiska odpadów na powietrze atmosferyczne nale Ŝy: emisja pyłów i lekkich frakcji odpadów, emisja odorów. Emisja do powietrza atmosferycznego w postaci pyłu łatwo opadaj ącego i zawieszonego wi ąŜ e si ę głównie z transportem i wyładunkiem materiałów oraz z wszelkimi operacjami z materiałami mineralnymi stosowanymi do przykrywania odpadów. Bie Ŝą ce przesypywanie odpadów minimalizuje rozwiewanie lekkich elementów odpadów (papieru, folii, tworzyw sztucznych) poza teren składowiska, co stwierdzono podczas wizji lokalnej. Zachodz ące na składowisku procesy fermentacji rozkładu substancji organicznej przyczyniaj ą si ę do emisji odorów. Uci ąŜ liwo ść odorów (głownie z odcieków i od- padków organicznych) ogranicza si ę do terenu wysypiska. Sprzyja temu silne przewietrzanie składowiska (lokalizacja na wzniesieniu), a tak Ŝe systematyczne zag ęszczanie i przesypywanie odpadów. Gazy odorowe powstałe na składowisku nie s ą uci ąŜ liwe dla okolicznych mieszka ńców, z uwagi na znaczn ą odległo ść zabudowy mieszkaniowej. W zwi ązku z powy Ŝszym składowisko nie wykazuje aktualnie du Ŝego oddziaływania na powietrze atmosferyczne. Po realizacji zamierze ń inwestycyjnych, opisanych w niniejszym planie, oddziaływanie obiektu na powietrze atmosferyczne nie b ędzie wi ększe ni Ŝ dotychczas, a powinno by ć nawet mniejsze z tytułu uporz ądkowania gospodarki, z czego najwi ększe znaczenie ma tendencja zmniejszania ilo ści odpadów składowanych. W wyniku segregacji, poza odpadami - szkło, makulatura, tworzywa sztuczne, złom, zmniejszy si ę masa składowanych odpadów ulegaj ących biodegradacji. Odpady organiczne b ędą poddawane wydzielonemu procesowi kompostowania, przez co ilo ść gazów odorowych powstaj ących na składowisku ulegnie zmniejszeniu, a źródło emisji zapachów złowonnych (kompostownia) b ędzie posiadało mniejsz ą powierzchni ę jak dotychczas.

2. Środowisko akustyczne

Głównym źródłem hałasu na terenie składowiska w Rudnie jest transport, rozładunek i praca sprz ętu (spychacz i kompaktor). Hałas zwi ązany z eksploatacja składowiska ogranicza si ę do terenu składowiska i drogi dojazdowej. Wytwarzany hałas nie jest uci ąŜ liwy dla okolicznych mieszka ńców, ze wzgl ędu na znaczn ą (600 ÷ 700m) odległo ść budynków mieszkalnych i strefy przebywania ludzi, od składowiska odpadów. Po realizacji budowy ZUOK zwi ększy si ę ilo ść źródeł emituj ących hałas. Do dotychczasowych źródeł hałasu (transport, rozładunek, praca sprz ętu na składowisku) doł ącz ą dodatkowe źródła hałasu, pochodz ące z linii sortowniczej. Praca linii sortowniczej nie b ędzie jednak uci ąŜ liwa poza teren ZUOK i składowiska poniewa Ŝ cała linia sortownicza zostanie zamkni ęta w Dziennik Urz ędowy - 1137 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz. hali. Po realizacji planu zwi ększy si ę niew ątpliwie uci ąŜ liwo ść akustyczna z tytułu transportu. Spowodowane to b ędzie zwi ększon ą ilo ści ą odpadów dowo Ŝonych (w planie zakłada si ę obj ęcie zbiórk ą wszystkich wytwórców odpadów komunalnych) oraz prac ą dodatkowego sprz ętu obsługuj ącego ZUOK. Reasumuj ąc, po realizacji budowy ZUOK uci ąŜ liwo ść z tytułu hałasu zwi ększy si ę, ale nie na tyle, aby miała znacz ący wpływ na mieszka ńców.

3. Środowisko wodno - gruntowe

Istniej ące składowisko odpadów zostało usytuowane na gruncie rodzimym, bez sztucznych uszczelnie ń i systemu drena Ŝowego. W rejonie składowiska wyst ępuj ą dwie warstwy wodono śne pi ętra czwartorz ędowego: – dolna - zwi ązana z interglacjałem mazowieckim, – górna - zwi ązana z interstadiałem fazy pozna ńsko - dobrzy ńskiej.

Zabezpieczeniem u Ŝytkowej (dolnej) warstwy wodono śnej przed migracj ą zanieczyszcze ń jest naturalna bariera geologiczna w postaci glin zwałowych. Utwory wodono śne wyst ępuj ą na tym obszarze w formie warstwy piasków wyklinowuj ących si ę na stokach wypi ętrzenia podło Ŝa trzeciorz ędowego. W obr ębie obszaru składowania, mi ąŜ szo ść warstwy izoluj ącej u Ŝytkow ą warstw ę wodono śną wynosi od 15 metrów, u podnó Ŝa wyniesienia (wie ś Rudno), do 26 ÷ 27 metrów, pod terenem składowiska. Na podstawie prowadzonych na opisywanym terenie prac geologicznych stwierdzono, Ŝe wody podziemne u Ŝytkowej warstwy wodono śnej tego rejonu mo Ŝna uzna ć za niezagro Ŝone, to znaczy, Ŝe nie ma zagro Ŝenia ska Ŝenia wód podziemnych ujmowanych w pobliskich miejscowo ściach przez odcieki ze składowanych odpadów. Uprzywilejowan ą drog ą migracji zanieczyszcze ń jest górna warstwa wodono śna. W jej obr ębie nast ępuje przepływ, zdegradowanych odciekami ze składowiska, wód w kierunku Poburzanki (tj. północ i północny-zachód). W rejonie składowiska prowadzony jest systematyczny monitoring górnej warstwy wodono śnej. Badania rozpocz ęto w 1999 roku. Według przeprowadzonych bada ń wi ększo ść wska źników fizykochemicznych i chemicznych, badanych w wodach podziemnych, mie ści si ę w I, II i II klasie jako ści wód podziemnych zgodnie z klasyfikacj ą PIO Ś. Do pozaklasowych, ze wzgl ędu na zbyt du Ŝą zawarto ść azotu amonowego, chromu, kadmu, manganu, niklu i Ŝelaza, nale Ŝy zaliczy ć wody z piezometru Nr 1. Powy Ŝsze wska źniki oraz wysoka zawarto ść chlorków i kwa śny odczyn wód świadcz ą o istnieniu wpływu składowiska na jako ść górnej warstwy wodono śnej. Nale Ŝy zauwa Ŝyć, Ŝe piezometr Nr 1 poło Ŝony jest w niewielkiej odległo ści od zrekultywowanej kwatery składowiska, która była eksploatowana w ubiegłych latach. Piezometr Nr 2 oddalony o ok. 100 metrów od piezometru Nr 1 charakteryzuje si ę równie Ŝ podwy Ŝszon ą zawarto ści ą chlorków, wysokim przewodnictwem elektrycznym wła ściwym oraz słabo kwa śnym odczynem. Brak tu jednak przekrocze ń dopuszczalnych st ęŜ eń azotu amonowego oraz metali ci ęŜ kich, co świadczy o lokalnym wpływie składowiska na jako ść wód podziemnych górnej (nieu Ŝytkowej) warstwy wodono śnej. Powy Ŝsze oraz brak wyra źnych objawów zanieczyszczenia wód Poburzanki świadcz ą o zachodz ących, w tym rejonie, procesach samooczyszczania si ę wód górnej warstwy wodono śnej. Po realizacji planowanego ZUOK oraz nowych kwater składowiska sytuacja opisana powy Ŝej powinna si ę zmieni ć. Zgodnie z opracowanym projektem budowlanym nowe składo- wisko, oprócz uszczelnienia naturalnego (gliny zwałowe), b ędzie dodatkowo uszczelnione geomembran ą. Pozwoli to odci ąć wpływ odcieków z projektowanych kwater składowiska na górn ą warstw ę wodono śną, umo Ŝliwi tak Ŝe prowadzenie kontrolowanej gospodarki odciekami, a tak Ŝe pozwoli na prowadzenie monitoringu wód - oddzielnie wód górnej warstwy wodono śnej oraz odcieków ze składowiska. Reasumuj ąc, po realizacji ZUOK oraz nowych kwater składowiska zagro Ŝenie z tytułu zanieczyszczenia środowiska gruntowo - wodnego zmniejszy si ę.

4. Wody powierzchniowe

Teren składowiska ogranicza si ę do obszaru zlewni cieku Poburzanki. Dział wodny z Dylewk ą biegn ący przez wzniesienia stanowi ące południowo-wschodni ą granice wysypiska, stanowi granic ę rozprzestrzeniania si ę odcieków w tym kierunku. Oddziaływanie składowiska na wody powierzchniowe - rzekę Poburzank ę zwi ązane jest z zanieczyszczaniem wód spływu powierzchniowego poprzez odcieki ze składowiska oraz dopływem zanieczyszczonych wód górnej warstwy wodono śnej, dla których ciek Poburzanka mo Ŝe mie ć charakter drenuj ący. Mo Ŝliwo ść rozprzestrzeniania si ę odcieków na obszarze zlewni Poburzanki znacznie ogranicza ukształtowanie terenu i litologia utworów przypowierzchniowych. Odcieki ze zrekultywowanej cz ęś ci składowiska gromadz ą si ę w bezodpływowym zagł ębieniu, po wschodniej stronie piezometru P2, natomiast z obecnego miejsca składowania odpadów do zagł ębienia po południowej stronie piezometru P4. Rozpływowi i infiltracji gromadz ących si ę okresowo w tych miejscach wód zapobiegaj ą słabo przepuszczalne utwory podło Ŝa. Po realizacji planowanej inwestycji zagro Ŝenie zanieczyszczenia wód powierzchniowych nie zwi ększy si ę. Gospodarka odciekami ze składowiska projektowanego b ędzie polegała na zebraniu odcieków drena Ŝem i przy pomocy pompowni do szczelnego zbiornika, z którego odcieki b ędą kierowane do czyszczalni ścieków.

5. Flora i fauna

Składowanie odpadów komunalnych, których znaczn ą cz ęść stanowi ą odpady organiczne powoduje gromadzenie si ę w rejonie wysypiska licznych gryzoni i ptaków, które mog ą by ć nosicielami wielu zaka źnych chorób dla ludzi i zwierząt. Odpowiednio prowadzone prace utwardzaj ące z wykorzystaniem kompaktora pozwoliłyby na znaczne zmniejszenie liczby gryzoni na składowisku. Funkcjonowanie składowiska wi ąŜ e ze sob ą zmian ę sposobu u Ŝytkowania powierzchni ziemi, co ma wpływ na zmian ę szaty ro ślinnej na tym terenie. Po zako ńczeniu eksploatacji, prace rekultywacyjne maj ą na celu odtworzenie cz ęś ci ro ślinno ści lub zast ąpienie jej nowymi gatunkami.

6. Mieszka ńcy

Obecnie eksploatowane składowisko, podobnie jak cz ęść zrekultywowna, cz ęść eksplatowana oraz cz ęść projektowana składowiska, nie wpływa negatywnie i nie b ędzie miała wpływu negatywnego na okolicznych mieszka ńców. Decyduje o tym odległo ść składowiska od najbli Ŝszych zabudowa ń 0,6 ÷ 0,7 km, a tak Ŝe „bezkonfliktowo ść ” obiektu. Dziennik Urz ędowy - 1138 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

7. Krajobraz

Składowisko poło Ŝone jest w pobli Ŝu granicy Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich. Obecna eksploatacja przyczyniła si ę do zmiany ukształtowania powierzchni ziemi na tym obszarze. Po zako ńczeniu eksploatacji składowiska prawidłowo wykonane prace rekultywacyjne, poprzez wykonanie odpowiednich zabezpiecze ń, niwelacji terenu i obsadzenie terenu odpowiednio dobranymi gatunkami ro ślin, pozwol ą na cz ęś ciowe odtworzenie pierwotnego krajobrazu.

8. Wnioski

8.1. Dobre warunki lokalizacyjne powoduj ą, Ŝe oddziaływanie składowiska w miejscowo ści Rudno na powietrze atmosferyczne, środowisko akustyczne oraz faun ę i flor ę, jest niewielkie i ma lokalny charakter. Oddziaływanie obiektu, po realizacji ZUOK wraz z nowymi kwaterami składowiska, nie b ędzie wi ększe jak dotychczas. 8.2. Dla kontroli wpływu składowiska na wody podziemne i powierzchniowe, niezb ędna jest kontynuacja prowadzonego monitoringu tych wód. Po rozbudowie i modernizacji obiektu zagro Ŝenie zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych z tytułu składowania odpadów w nowych, planowanych kwaterach b ędzie mniejsze. 8.3. Oddziaływanie składowiska w Rudnie na środowisko ma charakter lokalny i nie stanowi zagro Ŝenia dla jako ści wód podziemnych ujmowanych w pobliskich miejscowo ściach. 8.4. Ze wzgl ędu na dogodne warunki środowiskowe oraz „bezkonfliktowo ść ” lokalizacji, w przyszło ści mo Ŝliwa jest rozbudowa omawianego obiektu. 8.5. W przypadku podj ęcia decyzji o rozbudowie składowiska, nowe kwatery nale Ŝy wykona ć zgodnie z aktualnie obowi ązuj ącymi przepisami.

IX. Źródła finansowania przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z gospodark ą odpadami

Podstaw ę finansowania ochrony środowiska stanowi ą przede wszystkim fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej funkcjonuj ące na czterech poziomach administracji. Zebrane środki i fundusze przeznaczane b ędą na dofinansowanie, głównie w formie preferencyjnych po Ŝyczek i dotacji proekologicznych przedsi ęwzi ęć podejmowanych przede wszystkim przez samorz ądy lokalne i podmioty gospodarcze. System ten uzupełniaj ą banki komercyjne, w tym Bank Ochrony Środowiska, realizowana w ró Ŝnych formach pomoc zagraniczna, bud Ŝet centralny i bud Ŝety lokalne.

Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (narodowy, wojewódzki, powiatowe i gminne) Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsi ęwzi ęć podejmowanych dla poprawy jako ści środowiska w Polsce. Rol ą Wojewódzkiego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsi ęwzi ęć proekologicznych o zasi ęgu regionalnym. Zakres wydatkowania środków z powiatowych funduszy jest szeroki i obejmuje m.in. dofinansowanie przedsi ęwzi ęć z zakresu ochrony powierzchni ziemi oraz programów ochrony środowiska. Celem działania gminnych funduszy jest dofinansowanie przedsi ęwzi ęć ekologicznych na terenie własnej gminy.

Banki Polski sektor bankowy tworzy kilkadziesi ąt banków zorganizowanych w formie spółek akcyjnych lub b ędących bankami pa ństwowymi. Ponadto w sektorze tym działa około 1,5 tysi ąca banków spółdzielczych. Szczególn ą rol ę na rynku kredytów na inwestycje proekologiczne odgrywa Bank Ochrony Środowiska. Oferuje on najwi ęcej środków finansowych w formie preferencyjnych kredytów i dysponuje zró Ŝnicowan ą ofert ą dla prywatnych i samorz ądowych inwestorów, a tak Ŝe osób fizycznych.

EkoFundusz Fundacja EkoFundusz wydatkuje środki pochodz ące z tzw. ekokonwersji, czyli zamiany zagranicznego długu na krajowe wydatki proekologiczne. EkoFundusz zarz ądza środkami finansowymi pochodz ącymi z ekokonwersji ł ącznie ponad 571 mln USD do wydatkowania w latach 1992 - 2010. W zakresie gospodarki odpadami priorytetami EkoFunduszu s ą: – tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych i niebezpiecznych, – przedsi ęwzi ęcia zwi ązane z eliminacj ą powstawania odpadów niebezpiecznych w procesach przemysłowych i likwidacja składowisk odpadów tego rodzaju, – rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi. EkoFundusz udziela wsparcia finansowego w formie bezzwrotnych dotacji a tak Ŝe preferencyjnych po Ŝyczek. Je Ŝeli wniosek o dofinansowanie składa jednostka gospodarcza dotacja z reguły nie przekracza 20% kosztów projektu, a jedynie w uzasadnionych przypadkach mo Ŝe dochodzi ć o 30%. Gdy inwestorem s ą władze samorz ądowe, dotacja mo Ŝe pokry ć do 30% kosztów (w przypadkach szczególnych do 50%). EkoFundusz mo Ŝe wspiera ć zarówno projekty dopiero rozpoczynane, jak i będące w fazie realizacji, je Ŝeli ich rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60%.

Programy pomocowe UE Po wej ściu Polski do UE z dniem 1 maja 2004 r. przyszłe działania samorz ądów lokalnych w zakresie ochrony środowiska będą mogły by ć prowadzone w ścisłym powi ązaniu z programami i instrumentami finansowanymi, zwłaszcza z Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójno ści. Podstawy Wsparcia Wspólnoty dla Polski w latach 2004 - 2006 b ędą wdra Ŝane za pomoc ą: – Sektorowych Programów Operacyjnych (SPO), – Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR) – zarz ądzany na poziomie krajowym, ale wdra Ŝany na poziomie zdecentralizowanym, na poziomie wojewódzkim, – Strategii Wykorzystania Funduszu Spójno ści, który nie nale Ŝy do funduszy strukturalnych, ale realizuje zało Ŝenia polityki strukturalnej UE. Dziennik Urz ędowy - 1139 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

W najbli Ŝszym czasie otwieraj ą si ę zatem przed samorz ądami lokalnymi szerokie mo Ŝliwo ści pozyskiwania środków finansowych na realizacj ę mi ędzy innymi przedsi ęwzi ęć przewidzianych w wojewódzkich, powiatowych i gminnych planach gospodarki odpadami. Inwestycje w zakresie ochrony środowiska b ędą mogły uzyska ć wsparcie w ramach priorytetu pierwszego - „ Rozbudowa i modernizacja infrastruktury słu Ŝą cej wzmacnianiu konkurencyjno ści regionów” oraz priorytetu trzeciego - „Rozwój lokalny”.

Priorytet 1 - działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska Rodzaje kwalifikuj ących si ę projektów to m.in. zagospodarowanie odpadów, w tym: – organizacja i wdra Ŝanie systemów selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu, – wdra Ŝanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi (m.in. budowa sortowni, kompostowni, obiektów termicznej utylizacji odpadów; budowa nowych, modernizacja istniej ących i rekultywacja nieczynnych składowisk; likwidacja "dzikich" składowisk), – budowa i modernizacja spalarni odpadów niebezpiecznych. Projekty infrastrukturalne b ędą musiały mie ć warto ść co najmniej 2 mln euro. Rodzaje beneficjentów: 1) jednostki samorz ądu terytorialnego: gminy, powiaty, województwa lub działaj ące w ich imieniu jednostki organizacyjne, 2) zwi ązki, porozumienia i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego stowarzyszenia i zwi ązki jednostek samorz ądu terytorialnego, 3) inne jednostki publiczne. Dofinansowanie z UE: – max 75-80% kwalifikuj ących si ę kosztów - gdy beneficjent nie jest przedsi ębiorc ą, – max 35% kwalifikuj ących si ę kosztów - gdy beneficjent jest przedsi ębiorc ą.

Priorytet 3 - Rozwój lokalny - działanie 3.1 Infrastruktura lokalna Projekty te b ędą obejmowa ć obszary miast, dzielnic miast, obszary wiejskie lub inne wyodr ębnione obszary o wspólnych cechach społeczno-gospodarczych. Rodzaje kwalifikujących si ę projektów, to mi ędzy innymi projekty dotycz ące gospodarki odpadami na obszarach małych miast i wsi, likwidacji „dzikich” wysypisk. Maksymalna warto ść projektu dotycz ącego poddziałania „infrastruktura techniczna” wynosi 2 mln euro. Rodzaje beneficjentów to: gminy miejskie, gminy wiejskie, gminy miejsko-wiejskie (z wył ączeniem miast powy Ŝej 15 tys. mieszka ńców).

Dofinansowanie z ERDF - max 75-80% kwalifikuj ących si ę kosztów. Dotyczy zada ń realizowanych przez jednostki samorz ądu terytorialnego oraz ich jednostki organizacyjne, nie prowadz ące działalno ści gospodarczej. W działaniu nie przewiduje si ę podmiotów prowadz ących działalno ść gospodarcz ą. Projekty przygotowane do finansowania w ramach ZPORR b ędą musiały by ć przygotowane przez beneficjentów w formie standardowego wniosku aplikacyjnego ERDF i zło Ŝone do znajduj ącego si ę w Urz ędzie Marszałkowskim Sekretariatu Regionalnego Komitetu Steruj ącego. Nast ępnie panel ekspertów, powołany przez RKS ocenia kwalifikowalno ść zgłoszonych projektów oraz spełnienie kryteriów okre ślonych dla danego typu projektu i przekazuje wyniki komitetowi steruj ącemu. Ostatecznie RKS rekomenduje Zarz ądowi Województwa projekty do zatwierdzenia. Na podstawie rekomendacji Zarz ąd Województwa podejmuje decyzj ę o wyborze projektów z okre ślon ą kwot ą dofinansowania. Wybrane projekty s ą przekazywane do Urz ędu Wojewódzkiego, który podpisuje umowy finansowe z beneficjentami ko ńcowymi. Z ogólnej sumy środków funduszy strukturalnych w latach 2004 – 2006 w ramach ZPORR, równej 2 669,9 mln. Euro, przypada na woj. warmi ńsko–mazurskie 176,1 mln. euro (6,6%; 173,5 euro/mieszka ńca). Równolegle z realizacj ą ZPORR realizowane b ędą w Polsce du Ŝe projekty współfinansowane z Funduszu Spójno ści. W ramach tego funduszu b ędzie mo Ŝliwe wsparcie projektów dot. gospodarki odpadami komunalnymi, maj ących na celu stworzenie systemów zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwienia odpadów komunalnych. Główne priorytety Funduszu Spójno ści w ochronie środowiska w latach 2004 - 2006 to racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi poprzez: – budow ę, rozbudow ę lub modernizacj ę składowisk odpadów komunalnych oraz tworzenie systemów recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (sortownie, kompostownie itp.) - działania te umo Ŝliwi ą stopniowe wdro Ŝenie wymogów dyrektyw: 75/440/EWG/ramowej/, 1999/31/WE w sprawie składowisk komunalnych, 94/62/WE w sprawie opakowa ń i odpadów opakowaniowych, – tworzenie systemów zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (w tym spalarnie), co umo Ŝliwi spełnienie wymogów dyrektywy 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych, – tworzenie systemów zagospodarowania osadów ściekowych (w tym spalarnie), co umo Ŝliwi spełnienie wymogów dyrektywy 86/278/WE w sprawie osadów ściekowych, – rekultywacj ę terenów zdegradowanych przez przemysł i inne szkodliwe oddziaływania. Na ogóln ą ilo ść środków Funduszu Spójno ści dla lat 2004 - 2006, równ ą 2 674,08 mln. euro, na województwo warmi ńsko- mazurskie przypada 86,5 mln. euro. Korzystanie ze środków Funduszu Spójno ści w Polsce oparte b ędzie na Strategii Wdra Ŝania Funduszu Spójno ści. Zgodnie z obowi ązuj ącymi w zakresie polityki strukturalnej zasadami współfinansowania, pomoc z funduszu na okre ślony projekt nie mo Ŝe przekroczy ć 85% jego całkowitych kosztów. Pozostałe 15% pochodzi z bud Ŝetu pa ństwa lub z innego niezale Ŝnego źródła. Beneficjenci zainteresowani skorzystaniem z pomocy finansowej składaj ą wst ępny wniosek do WFO ŚiGW w postaci tzw. karty potencjalnego przedsi ęwzi ęcia współfinansowania z Funduszu Spójno ści na dany rok. Aplikacje do Fuduszu Spójno ści b ędą przygotowywane przez beneficjentów przy współpracy z NFO ŚiGW oraz Ministerstwem Środowiska. Gotowe aplikacje zawieraj ące niezb ędne dokumenty m.in. studia wykonalno ści, oceny oddziaływania inwestycji na środowisko, analizy ekonomiczne i finansowe i inne zostan ą wysłane do Komisji Europejskiej, która akceptuje projekty do dofinansowania i podejmuje decyzj ę o przyznaniu pomocy finansowej na dane przedsi ęwzi ęcie.

Wysoko ść nakładów na inwestycje w gospodarce odpadami przedstawiono w rozdz. VI w oparciu o zamierzenia inwestycyjne Zwi ązku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”. Harmonogram rzeczowy przedsi ęwzi ęć Dziennik Urz ędowy - 1140 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 19 Poz.

(rozdz. VI) opracowano na podstawie ankiet wypełnionych przez gminy nale Ŝą ce do Zwi ązku Gmin Regionu Iławsko- Ostródzkiego „Czyste Środowisko". Przy finansowaniu przedsi ęwzi ęć zakłada si ę, Ŝe gminy pokryj ą 25% kosztów całkowitych zada ń ze środków własnych. Pozostała kwota b ędzie pokryta z dotacji, po Ŝyczek i kredytów. Główny wysiłek inwestycyjny w zakresie gospodarki odpadami b ędzie poło Ŝony na budow ę składowiska odpadów oraz zakładu utylizacji w Rudnie. Dochodz ą do tego nakłady na organizacj ę systemu selektywnej zbiórki odpadów, któr ą realizowały b ędą podmioty gospodarcze funkcjonuj ące w tej bran Ŝy. Nie przewiduje si ę budowy instalacji do unieszkodliwiania np. odpadów medycznych, czy te Ŝ wyrobów z domieszk ą azbestu. Wystarczaj ącym zabezpieczeniem s ą podmioty działaj ące w tym zakresie na terenie województwa.

317 UCHWAŁA Nr XXVII/130/04 Rady Gminy Ostróda z dnia 8 listopada 2004 r.

w sprawie uchwalenia Regulaminu Cmentarzy Komunalnych na terenie Gminy Ostróda.

Na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorz ądzie gminnym (Dz. U. z § 2. Wykonanie uchwały powierza si ę Wójtowi Gminy 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, Ostróda. poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806 z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568, z § 3. Uchwała wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203) Rada dnia ogłoszenia w Dzienniku Urz ędowym Województwa Gminy uchwala co nast ępuje: Warmi ńsko-Mazurskiego.

§ 1. Uchwala si ę regulamin Cmentarzy Komunalnych Przewodnicz ący Rady Gminy znajduj ących si ę na terenie Gminy Ostróda w brzmieniu Roman Nowakowski stanowi ącym zał ącznik do niniejszej uchwały.

Zał ącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXVII/130/04 Rady Gminy Ostróda z dnia 8 listopada 2004 r.

Regulamin Cmentarzy Komunalnych

§ 1. Cmentarz stanowi własno ść Gminy Ostróda. § 5. Podstaw ą do pochowania zwłok na cmentarzu jest karta zgonu, któr ą dostarcza zarz ądzaj ącemu organizator § 2. Cmentarzem zarz ądza Wójt Gminy Ostróda. pogrzebu.

§ 3. Na terenie cmentarza zabrania si ę: § 6. Wykonanie czynno ści pogrzebowych, budowa grobowca oraz ustawienie pomnika na terenie cmentarza 1) zakłócania ciszy, porz ądku i naruszania powagi wymaga wcze śniejszego powiadomienia zarz ądcy miejsca; cmentarza w czasie minimum jednej doby przed planowanym rozpocz ęciem prac w celu dokonania 2) wprowadzania zwierz ąt; niezb ędnych uzgodnie ń oraz wniesienia wymaganych opłat. 3) niszczenia urz ądze ń cmentarnych, nagrobków i zieleni; § 7. Po zako ńczeniu pogrzebu, budowy grobowca lub ustawieniu nagrobka teren nale Ŝy uporz ądkowa ć i zgłosi ć 4) wysypywania odpadów poza pojemniki i miejsca do do odbioru. tego przeznaczone; § 8. Wymiary nagrobków nie mog ą przekracza ć 5) umieszczania tablic informacyjnych i reklamowych w wymiarów grobu. Nie przestrzeganie w/w warunków grozi obr ębie cmentarza i na ogrodzeniach cmentarza; rozbiórk ą na koszt stawiaj ącego.

6) prowadzenia działalno ści handlowej; § 9. Po upływie 20 lat od pochówku oraz 5 lat od chwili rezerwacji miejsca pod grób nale Ŝy ponownie ui ści ć 7) spo Ŝywania alkoholu i przebywania osób opłat ę. Wysoko ść opłaty dokonywana jest w/g stawek nietrze źwych. obowi ązuj ących w dniu jej dokonywania. Nie uiszczenie w/w opłaty oznacza ć b ędzie, i Ŝ osoby zainteresowane nie § 4. Pogrzeby mog ą odbywa ć si ę codziennie od świtu zgłaszaj ą zastrze Ŝeń, co do ponownego u Ŝycia grobu lub do zmierzchu. rezygnuj ą z rezerwacji.